Bijlage VWO. Grieks. tijdvak 1. Tekstboekje. VW-1011-a-13-1-b

Μέγεθος: px

Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "Bijlage VWO. Grieks. tijdvak 1. Tekstboekje. VW-1011-a-13-1-b"

Φιλομήλ Αναγνωστάκης
7 χρόνια πριν
Προβολές:

1 Bijlage VWO 2013 tijdvak 1 Grieks Tekstboekje VW-1011-a-13-1-b

2 Tekst Kreon Zo dadelijk wordt u met geweld verwijderd. Medea O nee, dat niet, o, Kreon, alstublieft. Kreon U gaat ons blijkbaar last bezorgen, mevrouw. Medea Ik ga het land uit. Dat is niet waarom ik smeek. Kreon Vanwaar dan dit verzet? Waarom vertrekt u niet? Medea Sta toe dat ik vandaag nog blijf, één dag. Dan kan ik nadenken over mijn ballingschap, waar ik mijn kinderen onderbreng, omdat hun vader niets voor hen verkiest te regelen. Heb meelij met hen. U bent toch ook vader. Het is normaal dat u begrip toont. Om mijzelf heb ik geen zorgen, als ik het land uit word gezet. Ik huil om hén en om hun ongeluk. Kreon Van nature ben ik absoluut niet een tiran en door toegevendheid heb ik al veel bedorven. Ik besef ook nu, mevrouw, dat ik een fout maak. Toch krijgt u uw zin. Maar wel laat ik u weten: als het komende licht van de zon u nog binnen onze grens ziet met uw zoons, dan zult u sterven. Dat is onherroepelijk mijn laatste woord. Dus, als u blijven moet, blijf dan, één dag. Daarin zult u niets doen van wat ik vrees. Kreon af Koor Ongelukkige vrouw, VW-1011-a-13-1-b 2 / 9 lees verder

3 ach, ach, wanhopig in uw verdriet, waarheen u te wenden? Waar vindt u onthaal, een huis of een land dat u redt in de nood? O, hulpeloos wordt u, Medea, door een god overspoeld met een golf van ellende. Μήδεια Κακῶς πέπρακται πανταχῇ τίς ἀντερεῖ; Ἀλλ οὔτι ταύτῃ ταῦτα, μὴ δοκεῖτέ πω. Ἔτ εἴσ ἀγῶνες τοῖς νεωστὶ νυμφίοις καὶ τοῖσι κηδεύσασιν οὐ σμικροὶ πόνοι. Δοκεῖς γὰρ ἄν με τόνδε θωπεῦσαί ποτε εἰ μή τι κερδαίνουσαν ἢ τεχνωμένην; Οὐδ ἂν προσεῖπον οὐδ ἂν ἡψάμην χεροῖν. Ὁ δ ἐς τοσοῦτον μωρίας ἀφίκετο ὥστ, ἐξὸν αὐτῷ τἄμ ἑλεῖν βουλεύματα γῆς ἐκβαλόντι, τήνδ ἐφῆκεν ἡμέραν μεῖναί μ, ἐν ᾗ τρεῖς τῶν ἐμῶν ἐχθρῶν νεκροὺς θήσω, πατέρα τε καὶ κόρην πόσιν τ ἐμόν. Πολλὰς δ ἔχουσα θανασίμους αὐτοῖς ὁδούς, οὐκ οἶδ ὁποίᾳ πρῶτον ἐγχειρῶ, φίλαι πότερον ὑφάψω δῶμα νυμφικὸν πυρί, ἢ θηκτὸν ὤσω φάσγανον δι ἥπατος, σιγῇ δόμους ἐσβᾶσ ἵν ἔστρωται λέχος. Ἀλλ ἕν τί μοι πρόσαντες εἰ ληφθήσομαι δόμους ὑπερβαίνουσα καὶ τεχνωμένη, θανοῦσα θήσω τοῖς ἐμοῖς ἐχθροῖς γέλων. Κράτιστα τὴν εὐθεῖαν, ᾗ πεφύκαμεν σοφοὶ μάλιστα, φαρμάκοις αὐτοὺς ἑλεῖν. Εἶἑν καὶ δὴ τεθνᾶσι τίς με δέξεται πόλις; Τίς γῆν ἄσυλον καὶ δόμους ἐχεγγύους VW-1011-a-13-1-b 3 / 9 lees verder

4 ξένος παρασχὼν ῥύσεται τοὐμὸν δέμας; Οὐκ ἔστι. Μείνασ οὖν ἔτι σμικρὸν χρόνον, ἢν μέν τις ἡμῖν πύργος ἀσφαλὴς φανῇ, δόλῳ μέτειμι τόνδε καὶ σιγῇ φόνον ἢν δ ἐξελαύνῃ ξυμφορά μ ἀμήχανος, αὐτὴ ξίφος λαβοῦσα, κεἰ μέλλω θανεῖν, κτενῶ σφε, τόλμης δ εἶμι πρὸς τὸ καρτερόν. Οὐ γὰρ μὰ τὴν δέσποιναν ἣν ἐγὼ σέβω μάλιστα πάντων καὶ ξυνεργὸν εἱλόμην, Ἑκάτην, μυχοῖς ναίουσαν ἑστίας ἐμῆς, χαίρων τις αὐτῶν τοὐμὸν ἀλγυνεῖ κέαρ. Πικροὺς δ ἐγώ σφιν καὶ λυγροὺς θήσω γάμους, πικρὸν δὲ κῆδος καὶ φυγὰς ἐμὰς χθονός. Euripides, Medea Aantekeningen regel 368 θωπεύω vleien regel 369 τεχνάομαι slim te werk gaan regel 378 ὑφάπτω aansteken νυμφικός van de bruid regel 379 θηκτός scherp regel 381 προσάντης lastig regel 382 τεχνάομαι slim te werk gaan regel 387 ἄσυλος onschendbaar ἐχέγγυος veilig Tekst Koor Ik bid dat de god die de reiziger gidst u naar huis begeleidt, dat het streven dat al uw gedachten beheerst wordt bekroond, want als een ware edelman, Aigeus, heb ik u leren kennen. VW-1011-a-13-1-b 4 / 9 lees verder

5 Μήδεια Ὦ Ζεῦ Δίκη τε Ζηνὸς Ἡλίου τε φῶς, νῦν καλλίνικοι τῶν ἐμῶν ἐχθρῶν, φίλαι, γενησόμεσθα κἀς ὁδὸν βεβήκαμεν, νῦν ἐλπὶς ἐχθροὺς τοὺς ἐμοὺς τείσειν δίκην. Οὗτος γὰρ ἁνὴρ ᾗ μάλιστ ἐκάμνομεν λιμὴν πέφανται τῶν ἐμῶν βουλευμάτων ἐκ τοῦδ ἀναψόμεσθα πρυμνήτην κάλων, μολόντες ἄστυ καὶ πόλισμα Παλλάδος. Ἤδη δὲ πάντα τἀμά σοι βουλεύματα λέξω δέχου δὲ μὴ πρὸς ἡδονὴν λόγους. Πέμψασ ἐμῶν τιν οἰκετῶν Ἰάσονα ἐς ὄψιν ἐλθεῖν τὴν ἐμὴν αἰτήσομαι. Μολόντι δ αὐτῷ μαλθακοὺς λέξω λόγους, ὡς καὶ δοκεῖ μοι ταῦτα καὶ καλῶς ἔχει γάμους τυράννων οὓς προδοὺς ἡμᾶς ἔχει, καὶ ξύμφορ εἶναι καὶ καλῶς ἐγνωσμένα. Παῖδας δὲ μεῖναι τοὺς ἐμοὺς αἰτήσομαι, οὐχ ὡς λιποῦσ ἂν πολεμίας ἐπὶ χθονὸς [ἐχθροῖσι παῖδας τοὺς ἐμοὺς καθυβρίσαι], ἀλλ ὡς δόλοισι παῖδα βασιλέως κτάνω. Πέμψω γὰρ αὐτοὺς δῶρ ἔχοντας ἐν χεροῖν, [νύμφῃ φέροντας, τήνδε μὴ φεύγειν χθόνα,] λεπτόν τε πέπλον καὶ πλόκον χρυσήλατον κἄνπερ λαβοῦσα κόσμον ἀμφιθῇ χροΐ, κακῶς ὀλεῖται πᾶς θ ὃς ἂν θίγῃ κόρης τοιοῖσδε χρίσω φαρμάκοις δωρήματα. Ἐνταῦθα μέντοι τόνδ ἀπαλλάσσω λόγον. ᾬμωξα δ οἷον ἔργον ἔστ ἐργαστέον τοὐντεῦθεν ἡμῖν τέκνα γὰρ κατακτενῶ τἄμ οὔτις ἔστιν ὅστις ἐξαιρήσεται δόμον τε πάντα συγχέασ Ἰάσονος VW-1011-a-13-1-b 5 / 9 lees verder

6 ἔξειμι γαίας, φιλτάτων παίδων φόνον φεύγουσα καὶ τλᾶσ ἔργον ἀνοσιώτατον. Οὐ γὰρ γελᾶσθαι τλητὸν ἐξ ἐχθρῶν, φίλαι. [Ἴτω τί μοι ζῆν κέρδος; Οὔτε μοι πατρὶς οὔτ οἶκος ἔστιν οὔτ ἀποστροφὴ κακῶν.] Ἡμάρτανον τόθ ἡνίκ ἐξελίμπανον δόμους πατρῴους, ἀνδρὸς Ἕλληνος λόγοις πεισθεῖσ, ὃς ἡμῖν σὺν θεῷ τείσει δίκην. Οὔτ ἐξ ἐμοῦ γὰρ παῖδας ὄψεταί ποτε ζῶντας τὸ λοιπὸν οὔτε τῆς νεοζύγου νύμφης τεκνώσει παῖδ, ἐπεὶ κακὴν κακῶς θανεῖν σφ ἀνάγκη τοῖς ἐμοῖσι φαρμάκοις. Μηδείς με φαύλην κἀσθενῆ νομιζέτω μηδ ἡσυχαίαν ἀλλὰ θατέρου τρόπου, βαρεῖαν ἐχθροῖς καὶ φίλοισιν εὐμενῆ τῶν γὰρ τοιούτων εὐκλεέστατος βίος. Euripides, Medea Aantekeningen regel 770 πρυμνήτης van de achtersteven ὁ κάλως kabel regel 771 τὸ πόλισμα stad regel 779 ξύμφορος nuttig regel 791 ἐργαστέον ἐστί het moet gedaan worden regel 797 τλητός te verdragen regel 799 ἡ ἀποστροφή redding regel 800 ἐξελίμπανον = ἐξέλειπον regel 804 νεόζυγος pas gehuwd VW-1011-a-13-1-b 6 / 9 lees verder

7 Tekst 3 In een mythologieboek staat over Medea: Jason, die verbijsterd was door het afschuwelijke karakter van zijn vrouw, verstootte haar om met Creusa te trouwen, de dochter van de vorst die hem gastvrijheid had verleend. Medea verborg eerst haar woede, maar dat was alleen maar om haar wraak beter voor te bereiden; zij zond naar haar rivale voor de bruiloft een jurk die met schitterende edelstenen was versierd. Deze diamanten verborgen een verschrikkelijk vuur dat Creusa midden in het in brand gevlogen paleis deed omkomen. VW-1011-a-13-1-b 7 / 9 lees verder

8 Tekst 4 In onderstaande tekst vertelt een boer uit de landstreek Argos eerst wat er met Agamemnon gebeurd is bij zijn thuiskomst in Argos na de gewonnen oorlog tegen Troje. Daarna vertelt hij wat er met Agamemnons kinderen gebeurd is. De boer richt zich tot de landstreek Argos en de rivier de Inachus O oude vlakte van ons land en water van de Inachus, ὅθεν ποτ ἄρας ναυσὶ χιλίαις Ἄρη ἐς γῆν ἔπλευσε Τρῳάδ Ἀγαμέμνων ἄναξ. Kτείνας δὲ τὸν κρατοῦντ ἐν Ἰλιάδι χθονὶ Πρίαμον, ἑλών τε Δαρδάνου κλεινὴν πόλιν, ἀφίκετ ἐς τόδ Ἄργος, ὑψηλῶν δ ἐπὶ ναῶν ἔθηκε σκῦλα πλεῖστα βαρβάρων. Kἀκεῖ μὲν εὐτύχησεν ἐν δὲ δώμασι θνῄσκει γυναικὸς πρὸς Κλυταιμήστρας δόλῳ καὶ τοῦ Θυέστου παιδὸς Αἰγίσθου χερί. Xὠ μὲν παλαιὰ σκῆπτρα Ταντάλου λιπὼν ὄλωλεν, Αἴγισθος δὲ βασιλεύει χθονός, ἄλοχον ἐκείνου, Τυνδαρίδα κόρην, ἔχων. Met de kinderen van Agamemnon, zijn zoon Orestes en zijn dochter Electra, gebeurde het volgende: Orestes werd, om te voorkomen dat hij ook vermoord werd, in een ander land in veiligheid gebracht door een trouwe dienaar van Agamemnon. Ἡ δ ἐν δόμοις ἔμεινεν Ἠλέκτρα πατρός ταύτην ἐπειδὴ θαλερὸς εἶχ ἥβης χρόνος, μνηστῆρες ᾔτουν Ἑλλάδος πρῶτοι χθονός. Δείσας δὲ μή τῳ παῖδ ἀριστέων τέκοι Ἀγαμέμνονος ποινάτορ, εἶχεν ἐν δόμοις Αἴγισθος οὐδ ἥρμοζε νυμφίῳ τινί. Euripides, Electra 1-24 VW-1011-a-13-1-b 8 / 9 lees verder

9 Aantekeningen regel 2 αἴρω Ἄρη een expeditie op touw zetten regel 6-7 τίθημι ἐπί + genitivus ophangen aan (als dank aan de goden) regel 8 Kἀκεῖ En daar (namelijk in Troje) regel 9 πρός + genitivus door toedoen van regel 10 χερί = χειρί regel 11 Xὠ μὲν = Kαὶ ὁ μὲν ὁ μὲν Hiermee wordt Agamemnon bedoeld ὁ Τάνταλος Tantalus (overgrootvader van Agamemnon) regel 13 ἐκείνου Hiermee wordt Agamemnon bedoeld Τυνδαρὶς κόρη de dochter van Tyndareus (hiermee wordt Clytaemestra bedoeld) regel 19 Ἡ Onvertaald laten regel 20 ταύτην Verbind met ᾔτουν (regel 21) ἐπειδὴ θαλερὸς εἶχ ἥβης χρόνος toen ze op huwbare leeftijd was regel 21 μνηστῆρες Onvertaald laten αἰτέω + accusativus willen trouwen met πρῶτοι de aanzienlijksten regel 22 ἔδεισα μή vrezen dat τῳ ἀριστέων = τινι ἀριστέων παῖδ = παῖδα τέκοι onderwerp: Electra regel 23 Ἀγαμέμνονος ποινάτορ als wreker van de moord op Agamemnon (predicatief bij παῖδ regel 22) εἶχεν Vul aan als lijdend voorwerp: Electra regel 24 ἥρμοζε Vul aan als lijdend voorwerp: Electra ἁρμόζω uithuwelijken einde VW-1011-a-13-1-b 9 / 9 lees verder

Σχετικά έγγραφα

Euripides Medea EM663. Powered by TCPDF (www.tcpdf.org)

Euripides Medea EM663. Powered by TCPDF (www.tcpdf.org) Euripides Passage: Third episode: Aegeus arrives on his way back from Delphi. He sympathises with Medea's plight and offers her safe haven in Athens. Medea announces her plans to kill Creon's wife and