Ηεξάπλωσητου«Λαγοκέφαλου» (Lagocephalus sceleratus) στις Ελληνικές θάλασσες. Π. Περιστεράκη, ΕΛ.ΚΕ.ΘΕ.

Transcript

1 Ηεξάπλωσητου«Λαγοκέφαλου» (Lagocephalus sceleratus) στις Ελληνικές θάλασσες Π. Περιστεράκη, ΕΛ.ΚΕ.ΘΕ.

2 Πολλά είδη ψαριών έχουν εισβάλλει στην Μεσόγειο από το κανάλι του Σουέζ αλλά και το Γιβραλτάρ και έχουν εξαπλωθεί στις Ελληνικές θάλασσες Source: Fishbase.org Lagocephalus suezensis Lagocephalus sceleratus Stephanolepis diaspros Sphoeroides pachygaster

3 Μερικά από αυτά είναι πλέον εμπορικά είδη Source: Fishbase.org Siganus luridus (Γερμανός) Etrumeus teres (Γαυρόφρισσα) Siganus rivulatus (Γερμανός) Upeneus moluccensis (Μπαρμπούνι λοχίας)

4 Τα τελευταία χρόνια εισβάλλει στη Μεσόγειο ένα νέο είδος, ο Λαγοκέφαλος (Lagocephalus sceleratus), που δημιουργεί «θόρυβο» για δύο λόγους: 1 ος λόγος: Εξαπλώνεται ασυνήθιστα γρήγορα 1 η επιστημονική καταγραφή στη Μεσόγειο τον Φεβρουάριο του 2003 στην Σμύρνη 1η επιστημονική καταγραφή στις Ελληνικές θάλασσες στο Ηράκλειο (Κρήτη) τον Ιούλιο του 2005 και αμέσως μετά στην Ρόδο τον Σεπτέμβριο του 2005

5 Πώς αναγνωρίζουμε το ψάρι αυτό Το κεφάλι δεν «χωρίζει» απότοσώμα Ραχιαίο και εδρικό πτερύγιο Ουρά «μισοφέγγαρο» Κοιλιά λευκή-αδρή Ασημένιες λωρίδες στα πλευρά

6 Ράχη σκούρα με «καθαρές» μελανές βούλες Πίσω μισό ράχης λείο Πρόσθιο τμήμα ράχης «αγκαθερό»

7 4 δόντια σαν ράμφος παπαγάλου

8 Διάκριση από «συγγενικά είδη» που έχουν βρεθεί στα νερά μας Source: Fishbase.org Source: Fishbase.org Torquigener flavimaculosus Ανοιχτόχρωμες βούλες, αγκαθάκια στην κοιλιά Lagocephalus suezensis Μικρότερο από 18cm Βούλες γκρι-καφέ ακανόνιστου σχήματος Πρόσθιο τμήμα ράχης «αγκαθερό» (μέχρι το ύψος του θωρακικού πτερυγίου) Spoeroides pachygaster Λείο, ανοιχτό πράσινο στη ράχη, χωρίς βούλες Source: Fishbase.org Lagocephalus spadiceus Ουρά ίσια, απουσία χαρακτηριστικών στιγμάτων

9 Πώς και πού πιάνεται ο «Λαγοκέφαλος»; (Από τις μέχρι σήμερα καταγραφές για ~100 άτομα)

10 Εργαλεία: Δίχτυα Παραγάδια Συρτή βυθού Πεζότρατα

11 Σε Βάθη από 9-35 μ Σε βυθούς: Αμμώδεις, κοντά σε βράχους, πέτρες και φύκια Μεγέθη ψαριών: Από 6,5 έως 65 cm

12 2 ος λόγος να προσέξουμε τον «Λαγοκέφαλο»: Περιέχει ισχυρή τοξίνη, την τετροδοτοξίνη (tetrodotoxin), που μπορεί να προκαλέσει τον θάνατο από μυική παράλυση και ασφυξία αν φαγωθεί το ψάρι Ερωτήματα Που εντοπίζεται η νευροτοξίνη; Είναι όλα τα ψάρια δηλητηριώδη; Στη Μεσόγειο ποια είναι η τοξικότητα του ψαριού;

13 Σημεία του ψαριού που πιθανόν περιέχουν τετροδοτοξίνη Δέρμα Εντόσθια Γονάδες

14 Σύμφωνα με τις υπάρχουσες μελέτες στον Ινδικό και Ειρηνικό: 1. Δεν είναι όλα τα άτομα του είδους τοξικά 2. Ένα ποσοστό των ατόμων έχει υψηλή τοξικότητα (~25%) 3. Η συγκέντρωση της τοξίνης σε ορισμένα όργανα παρουσιάζει εποχικότητα ( γονάδες - αναπαραγωγή) 4. Υπάρχει πιθανή σχέση τοξικότητας- διατροφής

15 Στη Μεσόγειο ποια είναι η τοξικότητα του ψαριού; Από τα προηγούμενα συνάγεται ότι: ΧΡΕΙΑΖΕΤΑΙ ΧΡΕΙΑΖΕΤΑΙ ΕΥΡΕΙΑ ΕΥΡΕΙΑ ΜΕΛΕΤΗ ΜΕΛΕΤΗ ΣΕ ΣΕ ΣΧΕΣΗ ΣΧΕΣΗ ΜΕ ΜΕ ΤΗ ΤΗ ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΚΑΙ ΟΙΚΟΛΟΓΙΑ ΟΙΚΟΛΟΓΙΑ ΤΟΥ ΤΟΥ ΕΙΔΟΥΣ ΕΙΔΟΥΣ Προηγούμενη παρουσίαση τοποθετεί τα πρώτα κομμάτια του

16 Τι πρέπει να γίνει; Ενημέρωση του κόσμου (Δελτία τύπου, ενημερωτικά φυλλάδια, ΜΜΕ) ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΘΑΛΑΣΣΙΩΝ ΕΡΕΥΝΩΝ ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ Νέο είδος ψαριού από την Ερυθρά θάλασσα εξαπλώνεται στο Κρητικό Πέλαγος Ένα είδος ψαριού, που προέρχεται από την Ερυθρά θάλασσα, έχει διεισδύσει στην Ανατολική Μεσόγειο μέσω του καναλιού του Σουέζ, όπως και πολλά άλλα, τα οποία αποκαλούνται «Λεσσεψιανοί μετανάστες». Το είδος αυτό είναι το Lagocephalus sceleratus, και η ιδιαιτερότητά του είναι ότι περιέχει τοξίνες σε διάφορα μέρη του σώματός του (εντόσθια, δέρμα), οι οποίες είναι επικίνδυνες σε περίπτωση βρώσης του από τον άνθρωπο, σε πολλές περιπτώσεις έως και θανατηφόρες, γι αυτό και συνιστάται να αποφεύγεται η κατανάλωσή του.

17 Συλλογή δειγμάτων (μεγάλη ανταπόκριση)

18 ΚΑΙ ΚΑΙ ΟΙΚΟΛΟΓΙΑ ΟΙΚΟΛΟΓΙΑ ΤΟΥ ΤΟΥ ΕΙΔΟΥΣ ΕΙΔΟΥΣ Τοξικολογική ανάλυση Τοξικολογική ανάλυση εποχιακά, σε μεγάλο αριθμό δειγμάτων, από διαφορετικές περιοχές, ΧΡΕΙΑΖΕΤΑΙ ΧΡΕΙΑΖΕΤΑΙ ΕΥΡΕΙΑ ΕΥΡΕΙΑ ΜΕΛΕΤΗ ΜΕΛΕΤΗ με ταυτόχρονη μελέτη των στομαχικών περιεχομένων και της αναπαραγωγικής βιολογίας του ψαριού ΣΕ ΣΕ ΣΧΕΣΗ ΣΧΕΣΗ ΜΕ ΜΕ ΤΗ ΤΗ ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΒΙΟΛΟΓΙΑ

19 «Αλιευτική» έρευνα: Ανάγκη για οργανωμένη μελέτη των συλλήψεων του Λαγοκέφαλου στην εμπορική αλιεία, ώστε να έχουμε σωστή εικόνα για την αφθονία, την εξάπλωσή του, τυχόν επιπτώσεων σε άλλα είδη, στο φυσικό περιβάλλον κ.λ.π. Καθώςκαιγιατηνβιολογίατουψαριούστανεράμας (αναπαραγωγή, διατροφή, αύξηση) Όλα αυτά δεν γίνονται μόνο με καλή θέληση