ΜΕΛΕΤΗ ΤΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ Ι ΙΟΤΗΤΩΝ ΤΟΥ ΤΟΙΧΩΜΑΤΟΣ ΤΗΣ ΑΡΤΗΡΙΟΦΛΕΒΙΚΗΣ ΑΝΑΣΤΟΜΩΣΗΣ ΕΛΕΥΘΕΡΙΟΥ Π. ΚΡΙΘΑΡΗ

Μέγεθος: px
Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "ΜΕΛΕΤΗ ΤΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ Ι ΙΟΤΗΤΩΝ ΤΟΥ ΤΟΙΧΩΜΑΤΟΣ ΤΗΣ ΑΡΤΗΡΙΟΦΛΕΒΙΚΗΣ ΑΝΑΣΤΟΜΩΣΗΣ ΕΛΕΥΘΕΡΙΟΥ Π. ΚΡΙΘΑΡΗ"

Transcript

1 ΕΘΝΙΚΟ ΜΕΤΣΟΒΙΟ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ ΣΧΟΛΗ ΜΗΧΑΝΟΛΟΓΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΤΟΜΕΑΣ ΡΕΥΣΤΩΝ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΒΙΟΡΕΥΣΤΟΜΗΧΑΝΙΚΗΣ ΚΑΙ ΒΙΟΙΑΤΡΙΚΗΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΙΕΥΘΥΝΤΗΣ: ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ κ. ΣΩΚΡΑΤΗΣ ΤΣΑΓΓΑΡΗΣ ΜΕΛΕΤΗ ΤΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ Ι ΙΟΤΗΤΩΝ ΤΟΥ ΤΟΙΧΩΜΑΤΟΣ ΤΗΣ ΑΡΤΗΡΙΟΦΛΕΒΙΚΗΣ ΑΝΑΣΤΟΜΩΣΗΣ Ι ΑΚΤΟΡΙΚΗ ΙΑΤΡΙΒΗ ΕΛΕΥΘΕΡΙΟΥ Π. ΚΡΙΘΑΡΗ ΜΗΧΑΝΟΛΟΓΟΥ ΜΗΧΑΝΙΚΟΥ ΛΕΞΕΙΣ ΚΛΕΙ ΙΑ: Σφαγίτιδα φλέβα, καρωτίδα αρτηρία, µηχανικές ιδιότητες, µορφοµετρία, αρτηριοφλεβική επικοινωνία, αναδιάταξη. ΑΘΗΝΑ 2009

2 Ελευθέριος Π. Κρίθαρης ιπλωµατούχος Μηχανολόγος Μηχανικός Πανεπιστηµίου Πατρών Copyright Ελευθέριος Π. Κρίθαρης, Με επιφύλαξη παντός δικαιώµατος. All rights reserved. Απαγορεύεται η αντιγραφή, αποθήκευση και διανοµή της παρούσας εργασίας, εξ ολοκλήρου ή τµήµατος αυτής, για εµπορικό σκοπό. Επιτρέπεται η ανατύπωση, αποθήκευση και διανοµή για σκοπό µη κερδοσκοπικό, εκπαιδευτικής ή ερευνητικής φύσης, υπό την προϋπόθεση να αναφέρεται η πηγή προέλευσης και να διατηρείται το παρόν µήνυµα. Ερωτήµατα που αφορούν τη χρήση της εργασίας για κερδοσκοπικό σκοπό πρέπει να απευθύνονται προς το συγγραφέα. Οι απόψεις και τα συµπεράσµατα που περιέχονται σε αυτό το έγγραφο εκφράζουν τον συγγραφέα και δεν πρέπει να ερµηνευθεί ότι αντιπροσωπεύουν την επίσηµη θέση του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου. 2

3 Η έρευνα συγχρηµατοδοτήθηκε από: την Ευρωπαϊκή Ένωση Ευρωπαϊκό Κοινοτικό Ταµείο, το Ελληνικό ηµόσιο Υπουργείο Ανάπτυξης Γενική Γραµµατεία Έρευνας και Τεχνολογίας, και το Laboratory of Hemodynamics and Cardiovascular Technology, Swiss Federal Institute of Technology (EPFL), A.E.I. Ελβετίας. στο πλαίσιο του Μέτρου 8.3 του Ε.Π. Ανταγωνιστικότητα Γ Κοινοτικό Πλαίσιο Στήριξης. Έργο Π.ΕΝ.Ε µε κωδικό ΓΓΕΤ:03Ε /262 3

4

5 ΣΤΟΙΧΕΙΑ Ι ΑΚΤΟΡΙΚΗΣ ΙΑΤΡΙΒΗΣ ΘΕΜΑ: Μελέτη των Μηχανικών Ιδιοτήτων του Τοιχώµατος της Αρτηριοφλεβικής Αναστόµωσης ΥΠΟΨΗΦΙΟΣ Ι ΑΚΤΟΡΑΣ: Ελευθέριος Π. Κρίθαρης ΕΠΙΒΛΕΠΩΝ: Σωκράτης Τσαγγάρης, ιευθυντής του Εργαστηρίου Βιορευστοµηχανικής και Βιοϊατρικής Τεχνολογίας του Τοµέα Ρευστών, Καθηγητής της Σχολής Μηχανολόγων Μηχανικών του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου. ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑ ΕΚΠΟΝΗΣΗΣ ΤΗΣ ΙΑΤΡΙΒΗΣ: Εργαστήριο Βιορευστοµηχανικής και Βιοϊατρικής Τεχνολογίας του Τοµέα Ρευστών, της Σχολής Μηχανολόγων Μηχανικών του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου. ιευθυντής: Σωκράτης Τσαγγάρης, Καθηγητής. Κέντρο Πειραµατικής Χειρουργικής του Ιδρύµατος Ιατροβιολογικών Ερευνών της Ακαδηµίας Αθηνών. ιευθυντής: Παναγιώτης Καραγιαννάκος, Οµότιµος Καθηγητής ΤΡΙΜΕΛΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗ: Τσαγγάρης Σωκράτης, Καθηγητής (επιβλέπων) Μαθιουλάκης ηµήτριος, Αναπληρωτής Καθηγητής Σοκόλης ηµήτριος, Ερευνητής ΕΠΤΑΜΕΛΗΣ ΕΞΕΤΑΣΤΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ Τσαγγάρης Σωκράτης, Καθηγητής, Σχολής Μηχανολόγων Μηχανικών Ε.Μ.Π. (επιβλέπων) Καραγιαννάκος Παναγιώτης, Οµότιµος Καθηγητής, Ιατρικής Σχολής Ε.Κ.Π.Α. Μαθιουλάκης ηµήτριος, Αναπληρωτής Καθηγητής, Σχολής Μηχανολόγων Μηχανικών Ε.Μ.Π. Παπαντώνης ηµήτριος, Καθηγητής, Σχολής Μηχανολόγων Μηχανικών Ε.Μ.Π. Μανωλάκος ηµήτριος, Καθηγητής, Σχολής Μηχανολόγων Μηχανικών Ε.Μ.Π. Προβατίδης Χριστόφορος, Καθηγητής, Σχολής Μηχανολόγων Μηχανικών Ε.Μ.Π. Κακίσης Ιωάννης, Επίκουρος Καθηγητής, Ιατρικής Σχολής, Ε.Κ.Π.Α. 5

6

7 Στους γονείς µου και την αδερφή µου 7

8

9 ΕΥΧΑΡΙΣΤΙΕΣ Με την ολοκλήρωση αυτής της εργασίας θα ήθελα να εκφράσω τις βαθύτερες ευχαριστίες µου σε όλους όσους µε βοήθησαν για την πραγµατοποίηση της. Αναλυτικότερα θέλω να ευχαριστήσω τον διευθυντή του Κέντρου Πειραµατικής Χειρουργικής του Ιδρύµατος Ιατροβιολογικών Ερευνών της Ακαδηµίας Αθηνών, Καθηγητή κ. Παναγιώτη Καραγιαννάκο και τον επιβλέποντα µου, Καθηγητή κ. Σωκράτη Τσαγγάρη για την αµέριστη συµπαράσταση, βοήθεια και τις πολύτιµες συµβουλές που µου έδωσαν σε όλο το διάστηµα της εκπόνησης αυτής της διατριβής. Επίσης, να ευχαριστήσω τον Ερευνητή του Κέντρου Πειραµατικής Χειρουργικής του Ιδρύµατος Ιατροβιολογικών Ερευνών της Ακαδηµίας Αθηνών, κ. Σοκόλη ηµήτρη, για την άριστη και στενή συνεργασία που είχαµε σε ολόκληρη την περίοδο εκπόνησης αυτής της διατριβής και κυρίως γιατί πίστεψε σε εµένα και µε βοήθησε να συµµετάσχω σε αυτό το ερευνητικό πρόγραµµα. Επίσης, θέλω να ευχαριστήσω τον Καθηγητή κ. Νικόλαο Στεργιόπουλο, για την πολύ σηµαντική συµβολή του στην πραγµατοποίηση αυτού του προγράµµατος και για την εκπαίδευση και την φιλοξενία που µου πρόσφερε στο εργαστήριο το οποίο διευθύνει (Laboratory of Hemodynamics and Cardiovascular Technology, Swiss Federal Institute of Technology (EPFL)), ώστε να µελετήσω τις απαραίτητες τεχνικές για την πειραµατική µου µελέτη. Επίσης ευχαριστώ θερµά τους υποψήφιους διδάκτορες Μάνο Θεµιστοκλή και Γιαγγίνη Αθηνά για την άριστη συνεργασία που είχαµε κατά τη διάρκεια αυτού του ερευνητικού προγράµµατος και τη βοήθεια που µου προσέφεραν, τον Μαρµαρά Αναστάσιο για τη βοήθεια που µου προσέφερε κατά τη διεξαγωγή της διπλωµατικής εργασίας του και την υποψήφια διδάκτορα Rezakhaniha Rana για την πρόθυµη συνεργασία της όλο αυτό το διάστηµα. Να ευχαριστήσω όλους τους ιατρούς και το προσωπικό του Κέντρου Πειραµατικής Χειρουργικής που µας βοήθησαν στην εκτέλεση του χειρουργικού πρωτοκόλλου και στην φροντίδα των ζώων. Συγκεκριµένα τους κ. Κακίση Ιωάννη, Κωστοµητσόπουλο Νικόλαο, Περούλη Μιχαήλ, Κατσιµπούλα Μιχαήλ, ηµητρίου Κωνσταντίνο, Λεβέντη Κίρκη, Μπαλάφα Ευάγγελο, Κουτσογιώργο Νικόλαο και Αλεξάκο Παύλο. Τέλος ευχαριστώ την τεχνολόγο του Ιδρύµατος Ιατροβιολογικών Ερευνών της Ακαδηµίας Αθηνών κ. Άννα Αγαπάκη για τη βοήθεια της σε ότι αφορά τα ιστολογικά σκευάσµατα και την υποψήφια διδάκτορα κ. Καπελούζου Άλκιστη για την υλικοτεχνική της βοήθεια. 9

10

11 ΑΚΡΩΝΥΜΙΑ ΑΦΕ: αρτηριοφλεβική επικοινωνία e-ptfe: εκτεταµένο πολυτετραφλουοροαιθυλένιο IVUS: ενδοαγγειακός υπέρηχος MR: µαγνητικός συντονισµός Ο 2 : οξυγόνο CO 2 : διοξείδιο του άνθρακα ΣΑ: δεξιά στεφανιαία αρτηρία ΑΣΑ: αριστερή στεφανιαία αρτηρία ΑΠΚΑ: αριστερή πρόσθια κατιούσα αρτηρία ΠΣΑ: περισπωµένη στεφανιαία αρτηρία t-pa: πλασµινογόνοι ενεργοποιητές του ιστού NO: µονοξείδιο του αζώτου PGI 2 : προστακυκλίνη ΕΤ-1: ενδοθηλίνη 1 ANG-II: αγγειοτενσίνη-ii VEGF: παράγοντες ανάπτυξης του αγγειακού ενδοθηλίου PDGF: παράγοντες ανάπτυξης προερχόµενους από τα αιµοπετάλια FGF: παράγοντες ανάπτυξης ινοβλαστών Ca 2+ : ιόντα ασβεστίου ΝΕ: νορεπινεφρίνη Ach: ακετυλοχολίνη Κ + : ιόντα καλίου ΚCl: χλωριούχο κάλιο ΦΑ: διάλυµα φυσιολογικού άλατος ΚCN: κυανιούχο κάλιο AGEs: advanced glycosylation endproducts 11

12

13 Περιεχόµενα Ευχαριστίες...9 Ακρωνύµια Περίληψη Εισαγωγή Εµβιοµηχανική Εµβιοµηχανική του Αγγειακού Συστήµατος Εµβιοµηχανική στην Καρδιαγγειακή Φυσιολογία Εµβιοµηχανική στη Χειρουργική, στα Εµφυτεύµατα και στη Μηχανική των Ιστών Η Ιστορία της Αιµοκάθαρσης Προβλήµατα και Επιπλοκές κατά τη Χρήση Συνθετικών Αρτηριοφλεβικών Μοσχευµάτων Μελέτες του Προβλήµατος σε Ανθρώπινους Ιστούς Μελέτες του Προβλήµατος σε Ζωικά Πρότυπα Φυσικά In Vitro Εργαστηριακά Μοντέλα Υπολογιστικές Προσοµοιώσεις Το Φυσιολογικό Αρτηριακό Τοίχωµα οµή και Λειτουργία Ιστολογία Αρτηριών Το Φυσιολογικό Φλεβικό Τοίχωµα οµή και Λειτουργία Ιστολογία Φλεβών Φυσιολογία και Βιολογία Κυττάρων Γενικά Χαρακτηριστικά της Μηχανικής Συµπεριφοράς του Αγγειακού Τοιχώµατος Συµµετρία του Υλικού Ετερογένεια Ασυµπιεστότητα Παραµένουσες Τάσεις Ελαστικότητα και Μη-γραµµικότητα Παθητική Απόκριση Ενεργή Απόκριση

14 Τυπικές Παραµορφώσεις Μηχανική Συµπεριφορά Φλεβών Αναδιάταξη Αρτηριών Αναδιάταξη λόγω Μεταβολών στην Πίεση Αναδιάταξη λόγω Μεταβολών στη Ροή Αναδιάταξη των Παραµενουσών Τάσεων Γήρανση Τοπική Αναδιάταξη Αλλαγές στα Λεία Μυϊκά Κύτταρα Θεωρητική Ανάλυση Μηχανική Συνεχούς Μέσου Μηχανική Συνεχούς Μέσου για Κυλινδρικό Ιστό Κινηµατική Ανάλυση υνάµεις, Ισορροπία, Οριακές Συνθήκες Υλικό και Μέθοδος Ζωικά Πρότυπα και Χειρουργικές ιαδικασίες Ζωικό Πρότυπο Χειρουργικές ιαδικασίες Αιµοδυναµικές Μετρήσεις Ευθανασία και Προετοιµασία Ιστών Ιστολογικές Μελέτες Οπτικό Μικροσκόπιο Συνεστιακό Μικροσκόπιο Εµβιοµηχανικές Μελέτες Γεωµετρικές Μελέτες οκιµασία ιάτασης/επιµήκυνσης Πειραµατική ιάταξη Χρήση της ιάταξης Λήψη των Μετρήσεων Ανάλυση εδοµένων Στατιστική Ανάλυση : Αναδιάταξη των Εµβιοµηχανικών Ιδιοτήτων, της οµής και της Κατάστασης Μηδενικών Τάσεων της Καρωτίδας στην Αρτηριοφλεβική Επικοινωνία Εισαγωγή

15 5.2. Αποτελέσµατα Ζωικό Πρότυπο και In Vivo Αιµοδυναµικές Καταγραφές Επίδραση της Αύξησης της Αιµατικής Ροής στη Μορφολογία και στη οµή της Καρωτίδας Επίδραση της Αύξησης της Ροής στην Κατάσταση Μηδενικών Τάσεων της Καρωτίδας Επίδραση της Αυξηµένης Ροής στις Εµβιοµηχανικές Ιδιότητες της Καρωτίδας Συζήτηση Προσαρµογή των Γεωµετρικών Χαρακτηριστικών της Καρωτίδας Αρτηρίας σε Απόκριση των Μεταβολών της Ροής Προσαρµογή των οµικών Χαρακτηριστικών της Καρωτίδας Αρτηρίας σε Απόκριση των Μεταβολών της Ροής Προσαρµογή της Κατάστασης Μηδενικών Τάσεων της Καρωτίδας Αρτηρίας σε Απόκριση των Μεταβολών της Ροής Προσαρµογή των Εµβιοµηχανικών Ιδιοτήτων σε Απόκριση των Μεταβολών της Ροής Παθοφυσιολογική Σηµασία και Προβληµατισµοί Αφορικά µε τη Μελέτη : Αναδιάταξη των Εµβιοµηχανικών Ιδιοτήτων, της οµής και της Κατάστασης Μηδενικών Τάσεων της Σφαγίτιδας Φλέβας στην Αρτηριοφλεβική Επικοινωνία Εισαγωγή Αποτελέσµατα Ζωικό Πρότυπο Αιµοδυναµικοί Παράµετροι Ιστολογικά Συµπεράσµατα Γεωµετρικά Χαρακτηριστικά των Φλεβών Εµβιοµηχανικές Ιδιότητες των Φλεβών Συζήτηση Αναδιάταξη της Γεωµετρίας και της Μικροδοµής των Φλεβών στις Αρτηριοφλεβικές Επικοινωνίες Αναδιάταξη της Κατάστασης Μηδενικών Τάσεων των Φλεβών στις Αρτηριοφλεβικές Επικοινωνίες Αναδιάταξη των Εµβιοµηχανικών Ιδιοτήτων των Φλεβών στην Αρτηριοφλεβική Αναστόµωση Προβληµατισµοί Αφορικά µε τη Μελέτη και Συµπεράσµατα

16 7. Επίλογος Συµπεράσµατα Συµπεράσµατα και Σχόλια Αρτηριακή Αναδιάταξη Συνέπεια της ηµιουργίας ΑΦΕ Φλεβική Αναδιάταξη Συνέπεια της ηµιουργίας ΑΦΕ Στοιχεία Πρωτοτυπίας της ιατριβής Προτάσεις για Μελλοντική Έρευνα ΑΝΑΦΟΡΕΣ

17 1. Περίληψη Η δηµιουργία αρτηριοφλεβικής επικοινωνίας είναι µια από τις συχνότερα εκτελούµενες αγγειοχειρουργικές επεµβάσεις στους αιµοκαθαιρόµενους ασθενείς. Η ιδανική αρτηριοφλεβική επικοινωνία πρέπει να εξασφαλίζει τη συνέχεια της ζωής στους νεφροπαθείς, παρεµβαίνοντας στην κυκλοφορία του αίµατος και αποδίδοντας ροές τουλάχιστον 400 ml/min τρεις φορές την εβδοµάδα, ενώ τα ποσοστά αποτυχίας αλλά και των επιπλοκών της να είναι περιορισµένα. υστυχώς, για τους περισσότερους αιµοκαθαιρόµενους ασθενείς, η κυριότερη αιτία νοσοκοµειακής νοσηλείας οφείλεται σε προβλήµατα σχετιζόµενα µε τη βατότητα της αρτηριοφλεβικής επικοινωνίας. Σε µεγάλο ποσοστό ασθενών επιλέγεται η αγγειακή προσπέλαση να γίνεται µε χρήση συνθετικού µοσχεύµατος από εκτεταµένο πολυτετραφλουοροαιθυλένιο (e-ptfe), ιδιαίτερα σε περιπτώσεις που είχε γίνει στο παρελθόν πρωτογενής αρτηριοφλεβική επικοινωνία και είχε αποτύχει. Έχει παρατηρηθεί ότι ένα και δύο έτη µετά από την τοποθέτηση ενός συνθετικού µοσχεύµατος, το ποσοστό βατότητάς του είναι 40-50% και 25% αντίστοιχα. Η θρόµβωση του µοσχεύµατος αποτελεί την κύρια αιτία αποτυχίας του µοσχεύµατος, και σε ποσοστό πάνω από 90% οφείλεται σε φλεβική ινοµυϊκή υπερπλασία και αγγειακή αναδιάταξη κεντρικά και περιφερικά του σηµείου της φλεβικής αναστόµωσης. Παρά το µεγάλο µέγεθος του προβλήµατος, δεν υπάρχουν µέχρι σήµερα αποτελεσµατικά µέσα για την πρόληψη και τη θεραπεία της φλεβικής στένωσης και της ινοµυϊκής υπερπλασίας στη φλεβική αναστόµωση των αρτηριοφλεβικών µοσχευµάτων από PTFE. 17

18 Στην παρούσα εργασία δηµιουργήθηκε αρτηριοφλεβική επικοινωνία µε τη χρήση συνθετικών µοσχευµάτων e-ptfe µεταξύ της δεξιάς κοινής καρωτίδας και της οµόπλευρης της έσω σφαγίτιδας σε εικοσιτέσσερις υγιείς χοίρους Landrace. Τα ζώα χωρίσθηκαν τυχαία σε τρεις ισάριθµες οµάδες και ευθανατώθηκαν δεκαπέντε ηµέρες, έναν και τρεις µήνες µετά τη δηµιουργία της αρτηριοφλεβικής επικοινωνίας. Πριν και µετά τη δηµιουργία της αρτηριοφλεβικής επικοινωνίας έγιναν in vivo καταγραφές της αιµατικής πίεσης και ροής ενώ οι µετρήσεις αυτές επαναλήφθηκαν και πριν την ευθανασία. Επίσης µετά την ευθανασία, τόσο στα αναστοµωµένα αγγεία όσο και στα αντίστοιχα ετερόπλευρα, στα οποία δεν είχε γίνει χειρουργική επέµβαση και θεωρήθηκαν φυσιολογικά, έγινε ιστολογική µελέτη µε τη χρήση κοινού και συνεστιακού µικροσκοπίου, µορφοµετρική µελέτη µε τη χρήση κοινού µικροσκοπίου σε ιστολογικά πλακίδια και µε τη χρήση στερεοµικροσκοπίου σε φρέσκο ιστό και τέλος εµβιοµηχανική µελέτη σε φρέσκα κυλινδρικά δοκίµια ιστού σε πειραµατική συσκευή διάτασης/επιµήκυνσης. Μετά τη δηµιουργία της αρτηριοφλεβικής επικοινωνίας βρέθηκε ότι η αιµατική ροή στο κεντρικά της αναστόµωσης αρτηριακό στέλεχος διπλασιάστηκε ενώ δε σηµειώθηκε καµία ιδιαίτερη µεταβολή στην πίεση. Στο αντίστοιχο φλεβικό σκέλος βρέθηκε ότι η αιµατική πίεση και ροή σχεδόν τριπλασιάστηκαν. Πριν την ευθανασία διαπιστώθηκε ότι η αρτηριοφλεβική επικοινωνία είχε αποφραχθεί σε ορισµένα ζώα τα οποία και αποκλείστηκαν από την περεταίρω µελέτη. Στα υπόλοιπα, διαπιστώθηκαν µόνο µικρές µεταβολές όλων των µετρούµενων αιµοδυναµικών παραµέτρων. Στο αρτηριακό σκέλος βρέθηκε ότι η αύξηση της αιµατικής ροής συνοδεύθηκε από διεύρυνση της διαµέτρου του αυλού και αύξηση της µάζας του τοιχώµατος, µε θρυµµατισµό της ελαστίνης και συσσώρευση του συνδετικού ιστού, ενώ το πάχος του τοιχώµατος διατηρήθηκε σε φυσιολογικές τιµές και ο λόγος του πάχους προς την ακτίνα µειώθηκε. Αυτά τα ευρήµατα συνδέονται επίσης µε την πτώση στις παραµένουσες τάσεις και το άνοιγµα. Οι µορφολογικές αλλαγές στις αναστοµωµένες αρτηρίες οδήγησαν στην κανονικοποίηση των διατµητικών και των ενδοτοιχωµατικών τάσεων σε διάστηµα δεκαπέντε ηµερών. Οι ελαστικές ιδιότητες των αναστοµωµένων αρτηριών επίσης τροποποιήθηκαν, µε τις καµπύλες διαµέτρου-πίεσης να µετατοπίζονται προς υψηλότερες διαµέτρους σε ολόκληρο το εύρος των πιέσεων. Η ενδοτικότητα και η διατασιµότητα των αναστοµωµένων αρτηριών, στην τιµή της µέσης πίεσης ήταν αυξηµένες, ενώ το δοµικό µέτρο ελαστικότητας είχε µειωθεί. Συµπεραίνεται ότι η εµβιοµηχανική προσαρµογή της καρωτίδας αρτηρίας είναι σε συµφωνία µε τις δοµικές 18

19 αλλαγές του συνδετικού ιστού, και ιδιαίτερα µε τον θρυµµατισµό της ελαστίνης και την αύξηση της περιεκτικότητας του κολλαγόνου. Τα ευρήµατα συνηγορούν στο ότι η εµβιοµηχανική προσαρµογή µετά από επιβαλλόµενη αύξηση της ροής οδηγεί στην κανονικοποίηση των διατµητικών τάσεων, χωρίς όµως την αποκατάσταση της ενδοτικότητας σε φυσιολογικά επίπεδα. Στο φλεβικό σκέλος βρέθηκε ότι η κύρια µορφολογική απόκριση µετά την αναστόµωση και την αύξηση των αιµοδυναµικών φορτίων, ήταν η αύξηση του πάχους των φλεβών, η οποία εντός δεκαπέντε ηµερών είχε επιφέρει την επαναφορά των ενδοτοιχωµατικών τάσεων σε οµοιοστατικά επίπεδα, ενώ παρατηρήθηκε και µια λιγότερο σηµαντική διεύρυνση της εσωτερικής διαµέτρου η οποία επέφερε τη βαθµιαία κανονικοποίηση των διατµητικών τάσεων µετά από τέσσερις εβδοµάδες. Ο λόγος του πάχους προς την εσωτερική ακτίνα, οι παραµένουσες παραµορφώσεις και το άνοιγµα, µεγέθη που σχετίζονται µε την αναδιάταξη της κατάστασης µηδενικών τάσεων των φλεβών, αυξήθηκαν µετά από τη δηµιουργία της αναστόµωσης, αλλά οι διαφορές σε σχέση µε τις φυσιολογικές φλέβες έφτασαν τη σηµαντικότητα µόνο µετά από δώδεκα εβδοµάδες. Τα ιστοµορφοµετρικά ευρήµατα, που αφορούν τις µεταβολές της επιφάνειας του έσω, του µέσου και του έξω χιτώνα δείχνουν µια σαφή σύνδεση µεταξύ της υπερπλασίας του έσω χιτώνα και της αύξησης του ανοίγµατος. Το ποσοστό της ελαστίνης και των κυττάρων στο τοίχωµα ελαττώθηκε αν και ο αριθµός των τελευταίων αυξήθηκε, ενώ επίσης και το ποσοστό των ινών του κολλαγόνου αυξήθηκε, µε το κύριο µέρος όλων αυτών των µεταβολών να λαµβάνει µέρος µέσα σε ένα µήνα από τη δηµιουργία της αρτηριοφλεβικής επικοινωνίας. Η δοκιµασία διάτασης/επιµήκυνσης έδειξε αύξηση της δυσκαµψίας των αναστοµωµένων φλεβών η οποία συνδέεται µε τις δοµικές αλλαγές, καθώς οι φλέβες επεδείκνυαν µικρότερο ποσοστό αύξησης της διαµέτρου και ταυτόχρονη αύξηση του µέτρου ελαστικότητας η οποία διευρυνόταν µε την πάροδο του χρόνου. Συµπεραίνεται ότι µετά τη δηµιουργία αρτηριοφλεβικής επικοινωνίας το τοίχωµα των φλεβών κεντρικά της αναστόµωσης γίνεται σταδιακά παχύτερο και πιο δύσκαµπτο, οδηγώντας στην κανονικοποίηση των ενδοτοιχωµατικών και διατµητικών τάσεων, χωρίς όµως να λαµβάνει χώρα και αποκατάσταση της ενδοτικότητας σε φυσιολογικά επίπεδα. 19

20 Abstract Arteriovenous fistula creation is one of the most common surgical procedures performed in patients with end-stage renal disease. The ideal arteriovenous fistula should assure the longevity of patients on hemodialysis and allow flows of 400 ml/min three times a week, while its failure and complication rates should be limited. Unfortunately, the main reason of hospitalization for the majority of hemodialysis patients is related to access site problems. In an appreciable percentage of patients, especially in patients who had a failed fistula in the past, arteriovenous access is obtained using synthetic grafts made of expandedpolytetrafluoroethylene (e-ptfe). It has been shown that one and two years after the creation of a prosthetic access, the failure rate is 50 60% and 75%, respectively. Thrombosis is the most common complication leading to failure of an arteriovenous graft. In about 90% of the thrombosed grafts, the cause of thrombosis is the development of a stenosis at the venous anastomosis, which is related to venous intimal hyperplasia and remodeling either at the distal or the proximal part of the vein. Despite the magnitude of the problem, there is still not enough knowledge for the prevention and treatment of intimal hyperplasia at the venous anastomosis of arteriovenous e-ptfe grafts. In the present study, arteriovenous fistulae were created by implantation of synthetic e-ptfe grafts between the right carotid artery and the ipsilateral jugular vein in twenty four healthy Landrace pigs. The animals were randomly allocated into three groups (n=8 in each group), sacrificed at fifteen days and at one and three months postoperatively. In vivo recordings of blood flow and pressure were obtained before and immediately after fistula creation and before sacrifice. The biomechanical adaptation of shunted vessels was assessed via inflation/extension testing and the respective histomorphometric adaptation through optical and confocal microscopy on histological sections, and through stereomicroscopy on fresh tissue. Post-shunting, flow at the proximal arterial segment was doubled and retained so until euthanasia, without pressure change. At the respective part of the venous fistula, pressure and volumetric flow rate exhibited a nearly three-fold elevation. Before euthanasia, it was observed that in some animal, which were excluded from further study, the fistulas were occluded by thrombus formation overlying intimal hyperplasia. At the remaining animals were observed only minimal alterations. 20

21 At the arterial part, flow elevation induced lumen diameter enlargement and wall mass growth, accommodated by elastin fragmentation and connective tissue accumulation, while the wall thickness remained at normal values and the wall thickness to inner radius ratio was decreased. The latter observation is associated with the decline of residual strains and opening angle. These morphological modifications lead to normalization of circumferential and shear stresses within fifteen days. The elastic properties of shunted arteries were also modified, with the diameter-pressure curves shifted to higher diameters at all pressures. Compliance and distensibility were augmented in shunted arteries at mean in vivo pressure, while incremental elastic modulus was reduced. It is inferred that the biomechanical adaptation is relevant with the observed alterations in connective tissue composition, in particular with the fragmented elastin and increased collagen content. The above findings suggest that the biomechanical adaptation in moderate flow-overload leads to normalization of intimal shear without, however, restoring compliance to control levels. At venous part, it was found that in response to hemodynamic overload, the chief morphological finding in grafted than contralateral vessels was wall thickening, already at two weeks, serving to restore intramural stresses to homeostatic levels, and a less important internal diameter enlargement that gradually normalized intimal shear after four weeks. As with thickness to internal radius ratio, the residual strains and opening angle, characterizing the zerostress configuration of veins, increased after fistula creation, with differences reaching significance in the twelve-week group. Association with histomorphological findings on intima, media, and adventitia growth disclosed a certain correlation between increased intimal hyperplasia and opening angle increase. Elastin and cellular percentage wall content diminished opposite to collagen fiber accumulation and cellular proliferation, the largest part of differences occurring within the first four weeks after grafting. Inflation/extension testing showed vein stiffening associated with these structural changes, as their distension ratio declined over the entire pressure range, with a concomitant rise in the elastic modulus of wall material that was exaggerated over time. It can be concluded that post-fistula the vein wall becomes progressively thicker and stiffer, leading to normalization of shear and circumferential stresses, but lacking restoration of compliance to baseline levels. 21

22

23 2. Εισαγωγή 2.1. Εµβιοµηχανική Η εµβιοµηχανική µπορεί να οριστεί σαν η ανάπτυξη, επέκταση και εφαρµογή της µηχανικής για την απάντηση σηµαντικών ερωτηµάτων της βιολογίας και της ιατρικής. Πολλά βιοφυσικά φαινόµενα που συντελούνται τόσο σε µοριακό και κυτταρικό επίπεδο όσο και σε επίπεδο ιστών, οργάνων και οργανισµών µπορούν να κατανοηθούν και να αφοµοιωθούν µόνο µέσω αυτής. Οι λόγοι αυτοί κάνουν, το συγκεκριµένο αντικείµενο τόσο σηµαντικό αλλά και τόσο ενδιαφέρον. Οι σηµαντικότερες προκλήσεις που αντιµετωπίζονται µέσω της εµβιοµηχανικής εστιάζονται: α) στην εξεύρεση έξυπνων αλλά και σύνθετων θεωρητικών ιδεών που να αποτυπώνουν επιτυχώς την πολύπλοκη δοµή και συµπεριφορά των ιστών, β) στην κατάστρωση νέων ευφυών πειραµάτων ώστε οι συνθήκες που δηµιουργούνται να προσοµοιάζουν κατά το δυνατόν περισσότερο τις φυσιολογικές, in vivo συνθήκες, και τέλος γ) στην εύρεση βελτιωµένων µεθόδων διάγνωσης και θεραπείας που να αντιµετωπίζουν τη νοσηρότητα και τη θνητότητα που επέρχεται από ασθένειες και τραυµατισµούς Εµβιοµηχανική του Αγγειακού Συστήµατος Η µηχανική του αγγειακού συστήµατος είναι ένα ειδικό πεδίο της εµβιοµηχανικής το οποίο σκοπεύει στην κατανόηση της φυσιολογίας και της παθοφυσιολογίας των αγγείων και στη βελτίωση των διαγνωστικών και θεραπευτικών πρακτικών. Η σπουδαιότητα της γίνεται 23

24 κατανοητή αν αναλογιστούµε ότι τα καρδιαγγειακά νοσήµατα είναι από τις κυριότερες αιτίες θανάτου στο δυτικό κόσµο. Για παράδειγµα το 1999, το 40,7% των θανάτων που σηµειώθηκαν στην Ελβετία προκλήθηκαν από προβλήµατα του καρδιαγγειακού συστήµατος, ποσοστό σχεδόν διπλάσιο από την αµέσως επόµενη αιτία θανάτου, τον καρκίνο (24,2%) 1. Το γεγονός αυτό από µόνο του αποτελεί ένα επαρκές στοιχείο για την κατανόηση της αναγκαιότητας της διερεύνησης του καρδιαγγειακού συστήµατος και των βλαβών του. Όµως, επιπροσθέτως των ποσοστών θνησιµότητας θα πρέπει να συνυπολογιστούν τόσο η παρατεταµένη ταλαιπωρία των ασθενών όσο και το υψηλό κόστος της υγειονοµικής περίθαλψης, το οποίο επιβαρύνει και τους ασθενείς αλλά και την κοινωνία γενικότερα. Για την αντιµετώπιση των καρδιαγγειακών παθήσεων, οι ασθενείς λαµβάνουν φαρµακευτική αγωγή, υποβάλλονται σε χειρουργικές επεµβάσεις αλλά επίσης παροτρύνονται να αλλάξουν τον τρόπο ζωής τους, κάνοντας γυµναστική, καλύτερη διαχείριση του άγχος τους, αποκτώντας καλύτερες διατροφικές συνήθειες κ.λπ. Αυτές οι θεραπείες σκοπό έχουν να αποκαταστήσουν και να επαναφέρουν το κυκλοφορικό σύστηµα του ασθενούς στην φυσιολογική του µορφή Εµβιοµηχανική στην Καρδιαγγειακή Φυσιολογία Η εµβιοµηχανική αποτελεί σηµαντικό πεδίο στην έρευνα της καρδιαγγειακής φυσιολογίας. Για παράδειγµα, η πίεση του αίµατος είναι η πιο ευρέως χρησιµοποιούµενη µηχανική παράµετρος για την περιγραφή του κυκλοφορικού συστήµατος και ο ουσιαστικότερος δείκτης για την πρόβλεψη της καρδιαγγειακής θνησιµότητας είναι το εύρος του πλάτους του παλµού της αρτηριακής πίεσης. 2 Επίσης, η αύξηση της συστολικής πίεσης του αίµατος έχει συσχετισθεί µε την αύξηση της δυσκαµψίας των µεγάλων αρτηριών, όπως είναι η αορτή και οι καρωτίδες. 3,4 Επιπλέον, λόγω της ροής του αίµατος σε όλο το αγγειακό σύστηµα ασκούνται ορθές και διατµητικές τάσεις. Η καρδιά και τα αιµοφόρα αγγεία συµπεριφέρονται ελαστικά και έχουν µηχανική απόκριση στις δυνάµεις που ενεργούν σε αυτά, αλλά καθώς είναι ζωντανοί µηχανισµοί έχουν επιπλέον την ικανότητα να µεταβάλλουν τις ελαστικές τους ιδιότητες και τη γεωµετρία τους. Η µηχανική των συνεχών µέσων (µηχανική στερεού και ρευστοµηχανική) µας δίνουν εργαλεία για τη διερεύνηση της αιµοδυναµικής και των µηχανικών ιδιοτήτων των αιµοφόρων 24

25 αγγείων, καθώς και για την καλύτερη κατανόηση τόσο της υγιούς όσο και της παθολογικής καρδιαγγειακής φυσιολογίας Εµβιοµηχανική στη Χειρουργική, στα Εµφυτεύµατα και στη Μηχανική των Ιστών Όταν λαµβάνουν χώρα καρδιαγγειακές χειρουργικές επεµβάσεις, όπως π.χ. για τη δηµιουργία στεφανιαίας παράκαµψης ή αγγειοπλαστικής και ακολούθως εισαγωγής ενδοαρτηριακού νάρθηκα, η σωστή γνώση της µηχανικής του αρτηριακού τοιχώµατος είναι χρήσιµη από δυο απόψεις: Πρώτον, οι χειρουργικές διαδικασίες και τα χρησιµοποιούµενα εργαλεία θα πρέπει να είναι σχεδιασµένα έτσι ώστε να ελαχιστοποιείται η βλάβη που προκαλείται στα αιµοφόρα αγγεία και στους περιβάλλοντες ιστούς. Τα αποτελέσµατα της µελέτη των παραµορφώσεων και των τάσεων που ασκούνται στους ιστούς, µπορούν να χρησιµοποιηθούν κατά τη φάση του σχεδιασµού των νέων χειρουργικών οργάνων (Εικόνα 2.1.3/1), κάτι που µπορεί να έχει αποτέλεσµα την αύξηση των ποσοστών επιτυχίας των επεµβάσεων. 5 εύτερον, ορισµένες καρδιαγγειακές επεµβάσεις περιλαµβάνουν τη µεταµόσχευση φλεβών και αρτηριών ή την εµφύτευση τεχνητών ιστών ή συσκευών. Εποµένως, δηµιουργούνται επιφάνειες διεπαφής µεταξύ των ξένων σωµάτων και της γηγενούς αρτηρίας. Οι επιπλέον τάσεις που δηµιουργούνται στο αγγείο από το εµφύτευµα πιθανώς να προκαλέσουν ανεπιθύµητη ανάπτυξη ή απορρόφηση του ιστού. 6 Αυτές οι επιφάνειες επαφής πρέπει να είναι τέτοιες ώστε τόσο η βραχυπρόθεσµη όσο και η µακροπρόθεσµη βλάβη που προκαλείται στους ιστούς να είναι η ελάχιστη δυνατή. 7 Επιπλέον, η διαφορά στις µηχανικές ιδιότητες ανάµεσα σε ένα τεχνητό αγγείο και στη γηγενή αρτηρία, στην οποία τοποθετείται, µπορεί να διαταράξει τη ροή του αίµατος στην πλευρά του µοσχεύµατος. 8,9 Η µη κανονικότητα της τοπικής ροής του αίµατος θεωρείται µία από τις σηµαντικότερες αιτίες δηµιουργίας νέου ιστού, κάτι το οποίο είναι πολύ πιθανό να οδηγήσει µακροπρόθεσµα σε αποτυχία αυτών των µοσχευµάτων

26 Εικόνα 2.1.3/1: Ο σχεδιασµός των λαβίδων σαν εφαρµογή της µηχανικής στην εµβιοµηχανική των αρτηριών. Τα πεπερασµένα στοιχεία χρησιµοποιούνται για να προσοµοιάσουν την αλληλεπίδραση των λαβίδων µε την αρτηρία. Εάν είναι γνωστές οι ιδιότητες της αρτηρίας η λαβίδα µπορεί να σχεδιαστεί έτσι ώστε να ελαχιστοποιηθούν οι παραµορφώσεις στο αρτηριακό τοίχωµα και κατά συνέπεια το προκαλούµενο τραύµα Η πρόσφατη ανάπτυξη της µηχανικής των ιστών δίνει ελπίδες για τη βελτίωση της ποιότητας των εµφυτευµάτων που χρησιµοποιούνται για την αντικατάσταση των γηγενών αγγείων. 10 Η γενική στρατηγική είναι να κατασκευαστεί ένας τεχνητός ιστός ο οποίος θα µοιάζει µε τον φυσιολογικό ιστό τόσο βιολογικά και όσο και µηχανικά, προκειµένου να βελτιωθεί η εµβιοµηχανική τους συµβατότητα (για παράδειγµα 11 ). Συνοψίζοντας, για τη βελτιστοποίηση της θεραπείας των καρδιαγγειακών νοσηµάτων, απαιτείται µια εµβριθής γνώση της µηχανικής των αγγείων τόσο σε φυσιολογικές όσο και σε παθολογικές καταστάσεις. Στην παρούσα εργασία µελετήθηκε η µηχανική συµπεριφορά του αρτηριακού και του φλεβικού τοιχώµατος τόσο στη φυσιολογική τους κατάσταση όσο και κατά την αναδιάταξη 26

27 τους που προκαλείται από τη δηµιουργία αρτηριοφλεβικής επικοινωνίας (ΑΦΕ) µε τη χρήση συνθετικών µοσχευµάτων, η οποία είναι µια πολύ συχνή επέµβαση που πραγµατοποιείται στους αιµοκαθαιρούµενους ασθενείς. Για την κατανόηση των προβληµάτων που δηµιουργούνται από αυτήν την επέµβαση και την ανάγκη για τη διεξαγωγή της παρούσας έρευνας, στις επόµενες παραγράφους παρατίθεται µια µικρή ιστορική αναδροµή της θεραπείας της αιµοκάθαρσης και των προβληµάτων που σχετίζονται µε αυτή ενώ επίσης γίνεται µια ανασκόπηση στη σχετική των προβληµάτων αυτών βιβλιογραφία. Εν συνεχεία αναφέρονται τα γενικά χαρακτηριστικά των αγγείων, ώστε να δοθούν και να περιγραφούν οι απαραίτητες για την ανάλυση των αποτελεσµάτων µας έννοιες Η Ιστορία της Αιµοκάθαρσης Η εισαγωγή της αιµοκάθαρσης ως θεραπεία της χρόνιας νεφρικής ανεπάρκειας αντιπροσωπεύει µια από τις σηµαντικότερες ιατρικές εξελίξεις του 20ού αιώνα. Η ανακάλυψη από τον Willem J.Kolff το του πρώτου µηχανήµατος τεχνητού νεφρού αποτέλεσε την αρχή µιας αλµατώδους ανάπτυξης στην ιστορία της αιµοκάθαρσης. Ασθενείς µε νεφρική ανεπάρκεια, που η τελική τους κατάληξη ήταν ο θάνατος στις αρχές του αιώνα µας, τώρα µε την εφαρµογή της χρόνιας περιοδικής αιµοκάθαρσης έχουν περισσότερα αλλά και πλέον ποιοτικά χρόνια ζωής. Στις Ηνωµένες Πολιτείες, ο αριθµός των ασθενών που αιµοκαθαίρονται πλησιάζει σταθερά τις , 13 ενώ το 1984 ήταν Η διατήρηση του νεφροπαθούς ασθενούς στην ζωή, προϋποθέτει, προς τον παρόν τουλάχιστον, την περιοδική σύνδεσή του µε το τεχνητό νεφρό, ή την πραγµατοποίηση συχνών περιτοναϊκών πλύσεων µε ειδικά διαλύµατα ή την απόκτηση άλλου υγιούς νεφρού µετά από τέλεση επιτυχούς µεταµόσχευσης. Η πιο διαδεδοµένη λύση παραµένει η πρώτη, αλλά και όταν είναι εφικτή η προτιµητέα µεταµόσχευση, πάλι προηγείται διάστηµα σύνδεσης του ασθενούς µε το τεχνητό νεφρό. Έτσι η δηµιουργία των κατάλληλων υποδοχέων στο σώµα του ασθενούς, προς σύνδεσή του µε τον εν λόγω ζωοδότη µηχανισµό, αφορά το σύνολο σχεδόν των ασθενών που εισάγονται στο τελικό στάδιο νεφρικής ανεπάρκειας. Προϋπόθεση για τη συνεχή αρτηριοφλεβική εξωνεφρική κάθαρση αποτελεί η δηµιουργία ΑΦΕ, χειρουργικών δηλαδή επεµβάσεων που φέρουν σε επικοινωνία µια αρτηρία µε µια φλέβα -συνήθως των άνω άκρων- δηµιουργώντας ένα σύστηµα υψηλής παροχής αίµατος, από 27

28 µια πύλη εισόδου σε µια πύλη εξόδου, µε σκοπό την αποδοτική, ωφέλιµη και απρόσκοπτη αιµοκάθαρση. Χρειάστηκαν αρκετά χρόνια από την εποχή του Willem J.Kolff µέχρι την εισαγωγή των εξωτερικών ΑΦΕ από τους Quinton, Dillard και Scribner το Η µέθοδος απέβει χρήσιµη για επείγουσες περιπτώσεις, µιας και αποδείχθηκε σχετικά περιορισµένος ο χρόνος διάρκειας της αιµατικής ροής εντός αυτών των καθετήρων σύνδεσης. Πρακτικά, όµως, αυτό που επιτρέπει συστηµατική και επαναλαµβανόµενη παρέµβαση στην κυκλοφορία ή, αλλιώς, συστηµατική αιµοκάθαρση σε ασθενείς µε νεφρική ανεπάρκεια τελικού σταδίου, εισήχθη το 1966 από τους Brescia, Cimino και Appel 16 µε την εσωτερική αρτηριοφλεβική επικοινωνία της κερκιδικής αρτηρίας µε την κεφαλική φλέβα στο ύψος του καρπού. Οι αγγειακές προσπελάσεις για χρόνια νεφρική αιµοκάθαρση είναι ουσιαστικά ιατρογενείς επίκτητες ΑΦΕ, αυτόλογες ή µη µε χρήση συνθετικών µοσχευµάτων, που εκτελούνται για θεραπευτικούς σκοπούς. Οι επεµβάσεις αυτές είναι σήµερα οι συχνότερα εκτελούµενες αγγειοχειρουργικές εγχειρήσεις στις ΗΠΑ, όπως ανέφεραν οι Kherlakian et al. 14 το 1984, θεωρώντας «υποχρεωτική», σε κάθε ΑΦΕ, την προσπάθεια επίτευξης µακροχρόνιας βατότητας και λειτουργίας. Τα τελευταία χρόνια, όλο και µεγαλύτερος αριθµός ασθενών µε νεφρική ανεπάρκεια τελικού σταδίου αντιµετωπίζεται µε αιµοκάθαρση. Αυτή η αύξηση του αριθµού οφείλεται τόσο στη δεδοµένη µείωση των νεφρικών µοσχευµάτων όσο και παράλληλα στην αύξηση του µέσου όρου ηλικίας, αλλά και στην επιµήκυνση της επιβίωσης των ασθενών που εισάγονται σε προγράµµατα χρόνιας περιοδικής αιµοκάθαρσης. 17 Στις Ηνωµένες Πολιτείες, περίπου ασθενείς υποβάλλονται ετησίως σε αγγειακές προσπελάσεις, 18 ενώ, παγκοσµίως περισσότεροι από νεφροπαθείς ασθενείς διατηρούνται στην ζωή χάρη στις αγγειακές προσπελάσεις. 19 Η αγγειακή προσπέλαση για αιµοκάθαρση είναι µια από τις συχνότερα εκτελούµενες αγγειοχειρουργικές επεµβάσεις. 14, 20, 21, 22 Η τοποθέτηση κεντρικών φλεβικών καθετήρων, οι αυτόλογες (µε αυτόλογο ιστό) και προσθετικές (µε συνθετικά µοσχεύµατα) ΑΦΕ αποτελούν το θεµέλιο λίθο της αιµοκάθαρσης. Ιδανική ΑΦΕ είναι η αγγειακή προσπέλαση που µπορεί να εξασφαλίζει τη συνέχεια της ζωής στους νεφροπαθείς, παρεµβαίνοντας στην κυκλοφορία του αίµατος και αποδίδοντας ροές τουλάχιστον 400 ml/min τρεις φορές την εβδοµάδα, 21 ενώ τα ποσοστά αποτυχίας (άµεσης και απώτερης) αλλά και των επιπλοκών της να είναι περιορισµένα. 28

29 Οι αγγειακές προσπελάσεις για αιµοκάθαρση, καθώς επίσης και οι επιπλοκές τους, αποτελούν πηγή αυξηµένης νοσηρότητας, νοσοκοµειακής φροντίδας και κόστους. 23, 24, 25 Για τους περισσότερους αιµοκαθαιρούµενους ασθενείς στις ΗΠΑ, η κυριότερη αιτία νοσοκοµειακής νοσηλείας οφείλεται σε προβλήµατα σχετιζόµενα µε τη βατότητα της ΑΦΕ. 26 Η δυσλειτουργία των αγγειακών προσπελάσεων σε αιµακαθαιρούµενους ασθενείς αποτελεί την κύρια αιτία θνησιµότητάς τους. Στις ΗΠΑ χρόνιοι αιµακαθαιρούµενοι ασθενείς καταλήγουν ετησίως, αριθµός που αυξάνεται κατά 7% ετησίως. Έχει προσδιοριστεί ότι περίπου το 20% των αιµακαθαιρούµενων ασθενών παρουσιάζει κάποια δυσλειτουργία στην αγγειακή προσπέλασή του µε συνολικό κόστος περίπου 1,7 δισεκατοµµύρια δολάρια ανά χρόνο (1997). 25 Στις ΗΠΑ και στην Ευρώπη σε ποσοστό 70% και 60%, αντίστοιχα, χρόνιων αιµοκαθαιρούµενων ασθενών χρησιµοποιείται, για αγγειακή προσπέλαση, συνθετικό αρτηριοφλεβικό µόσχευµα από εκτεταµένο πολυτετραφλουοροαιθυλένιο (polytetrafluoroethylene, PTFE) έναντι των υπολοίπων ειδών αγγειακής προσπέλασης, ιδιαίτερα σε ασθενείς οι οποίοι είχαν δεχθεί και στο παρελθόν ΑΦΕ και την είχαν 27, 28, 29 απορρίψει. Έχει παρατηρηθεί ότι µετά το πέρας ενός και δύο ετών από την τοποθέτηση του αρτηριοφλεβικού µοσχεύµατος PTFE σε αιµοκαθαιρούµενους ασθενείς ο δείκτης βατότητας του µοσχεύµατος είναι 40-50% και 25% αντίστοιχα. 27, 30 Η θρόµβωση του µοσχεύµατος αποτελεί την κύρια αιτία όλων των δυσλειτουργιών των αγγειακών προσπελάσεων σε ποσοστό 80%. Ενώ σε ποσοστό πάνω από 90% των θροµβουµένων µοσχευµάτων λαµβάνει χώρα στένωση του µοσχεύµατος που οφείλεται σε φλεβική ινοµυϊκή υπερπλασία και αγγειακή αναδιάταξη (remodeling κατά τον αγγλικό όρο), είτε στο σηµείο της ΑΦΕ είτε στην κεντρική της περιοχή. 31,32 Παρά το µεγάλο µέγεθος του προβλήµατος, δεν υπάρχουν µέχρι σήµερα αποτελεσµατικά µέσα για την πρόληψη και τη θεραπεία της φλεβικής στένωσης και της φλεβικής ινοµυϊκής 33, 34 υπερπλασίας των αρτηριοφλεβικών µοσχευµάτων PTFE. Αυτό οφείλεται σε µεγάλο βαθµό στην έλλειψη επαρκούς γνώσης σχετικά µε την παθοφυσιολογία της ινοµυϊκής υπερπλασίας σε αιµοδυναµικό, κυτταρικό αλλά και µοριακό επίπεδο

30 Προβλήµατα και Επιπλοκές κατά τη Χρήση Συνθετικών Αρτηριοφλεβικών Μοσχευµάτων Όπως αναφέρθηκε και προηγουµένως, η πλειοψηφία των συνθετικών αρτηριοφλεβικών µοσχευµάτων που χρησιµοποιούνται για αιµοκάθαρση σε ασθενείς τελικού σταδίου αποφράσσονται εντός δεκαοκτώ µηνών από την τοποθέτησή τους µε σηµαντικές συνέπειες στην ποιότητα ζωής των ασθενών καθώς και στην επιβίωση τους. Τα συνθετικά αρτηριοφλεβικά µοσχεύµατα αποφράσσονται κυρίως λόγω ινοµυϊκής υπερπλασίας στη φλεβική αναστόµωση. Παρά το γεγονός ότι µεγάλο µέρος της επιστηµονικής κοινότητας ασχολείται µε την ανάπτυξη της ινοµυϊκής υπερπλασίας, για την πρόληψη και τη θεραπεία της, δεν υπάρχουν µέχρι σήµερα ικανοποιητικά αποτελέσµατα που να συµβάλουν στη διεύρυνση της περιόδου βατότητας των µοσχευµάτων. ιάφοροι µηχανικοί παράγοντες έχουν ενοχοποιηθεί για την ανάπτυξη της ινοµυϊκής υπερπλασίας, οι σηµαντικότεροι από τους οποίους είναι ο µηχανικός τραυµατισµός του αγγείου, η διαφορά ενδοτικότητας µεταξύ µοσχεύµατος και αγγείου καθώς και η διαταραχή των αιµοδυναµικών συνθηκών στην περιοχή της αναστόµωσης. Η διαταραχή αυτή χαρακτηρίζεται από στροβιλώδη ροή, περιοχές υψηλών και χαµηλών διατµητικών τάσεων, διαχωρισµό ροής και υψηλή σφυγµική καταπόνηση. Οι παράγοντες αυτοί έχουν µελετηθεί εκτενώς στην περίπτωση των περιφερικών αρτηριακών παρακάµψεων, η συµµετοχή τους όµως στην ανάπτυξη της ινοµυϊκής υπερπλασίας στη φλεβική αναστόµωση των 35, 36,37 αρτηριοφλεβικών µοσχευµάτων δεν έχει ακόµα διερευνηθεί επαρκώς. Η διαταραχή του αιµοδυναµικού περιβάλλοντος στο αγγειακό σύστηµα αποτελεί έναν από τους καθοριστικούς παράγοντες που ευθύνονται για την εµφάνιση της ινοµυϊκής υπερπλασίας στον έσω χιτώνα του αγγείου. 10 Σε φυσικές αρτηρίες, ινοµυϊκή υπερπλασία τείνει να εµφανίζεται σε καµπυλωτά τµήµατα, διχασµούς και διακλαδώσεις αρτηριών, όπως είναι οι στεφανιαίες αρτηρίες και οι καρωτίδες, στις οποίες η οµοιόµορφη ροή διακλαδίζεται. 38, 39 Σε αγγειακές ανακατασκευές έχει παρατηρηθεί ινοµυϊκή υπερπλασία επιλεκτικά σε τελικοπλάγιες αναστοµώσεις, σε αντιδιαστολή µε τις τελικο-τελικές αναστοµώσεις, όπου η διεύθυνση της ροής του αίµατος παραµένει αναλλοίωτη ως προς την αρχική κατάσταση

31 Επειδή η ινοµυϊκή υπερπλασία του έσω χιτώνα είναι από τις πρωταρχικές αιτίες αποτυχίας των παρακαµπτήριων µοσχευµάτων, καθ ότι το 20 50% της απόφραξής τους οφείλεται σε αυτή, είναι σηµαντικό να προσδιοριστούν τα αιµοδυναµικά χαρακτηριστικά, τα οποία 41, 42, 43 ευθύνονται για τις παθολογικές συνθήκες έναρξης της ινοµυϊκής υπερπλασίας Μελέτες του Προβλήµατος σε Ανθρώπινους Ιστούς. Οι Porter et al. 44 υπέβαλαν την ενδοαυλική επιφάνεια σαφηνούς φλεβός σε συγκεκριµένες διατµητικές τάσεις µέσω in vitro πειραµατικής διάταξης τεχνητής κυκλοφορίας για 14 ηµέρες. Απέδειξαν ότι όταν οι φλέβες που υποβάλλονται σε διατµητικές τάσεις της τάξης των 1 dyn/cm 2, δηλαδή χαµηλότερες από αυτές που επικρατούν στο φλεβικό σύστηµα, αναπτύσσουν σηµαντικά παχύτερο έσω χιτώνα, σε σύγκριση µε εκείνες που εκτίθενται σε υψηλότερα, σχεδόν αρτηριακά επίπεδα διατµητικών τάσεων, περίπου της τάξης των 9 dyn/cm 2. Επιπλέον, απέδειξαν ότι οι φλέβες που υποβάλλονται σε στατικές συνθήκες αναπτύσσουν σηµαντικά παχύτερο έσω χιτώνα, απ ότι εκείνες που εκτίθενται σε φλεβικές ή αρτηριακές συνθήκες. Οι Kornet et al. 45 µέτρησαν τη µέση διατµητική τάση του τοιχώµατος στην κοινή και την επιπολής µηριαία αρτηρία 54 υγιών ατόµων χρησιµοποιώντας µη επεµβατικό υπέρηχο. Παρατήρησαν σηµαντικά χαµηλότερες διατµητικές τάσεις στην κοινή µηριαία αρτηρία, τις οποίες συσχέτισαν µε σηµαντικά αυξηµένες τιµές πάχους του έσω και του µέσου χιτώνα. Έχουν περιγραφεί αρκετές τεχνικές αναστόµωσης αρτηριών µε τεχνητά µοσχεύµατα. Τις περισσότερες φορές, οι τεχνικές αυτές διαφοροποιούνται από τις συµβατικές τεχνικές στον τρόπο µε τον οποίο γίνεται η ένωση και η ραφή του µοσχεύµατος µε το αγγείο. Οι τεχνικές αυτές επιγραµµατικά είναι γνωστές ως: Linton patch, 46 Miller cuff, 47 St. Mary s Boot, 48 49, 50 Κaracagil cuff. Οι Hofstra et al. 30 µελέτησαν τη σχέση µεταξύ της ταχύτητας ροής και της υπερπλασίας του έσω χιτώνα στην περιφερική τελικοπλάγια αναστόµωση 24 ασθενών που υφίσταντο αιµοκάθαρση. ιαπίστωσαν ότι µοσχεύµατα µε εκτεταµένη υπερπλασία στην άπω αναστόµωση είχαν υψηλές αρχικές τιµές παροχής και συµπέραναν ότι οι υψηλές διατµητικές 31

32 τάσεις τοιχώµατος, περίπου 3 φορές υψηλότερες από το φυσιολογικό, µπορούν να προδιαθέσουν σε υπερπλασία του έσω χιτώνα. Οι Taylor et al. 51 και Tyrrell et al. 48, 52 ανέπτυξαν µια βελτιωµένη µορφή προσθετικού παρακαµπτήριου µοσχεύµατος που ενσωµάτωνε ένα φλεβικό κάλυµµα (patch στην αγγλόφωνη βιβλιογραφία) στην άπω τελικοπλάγια αναστόµωση. Ο σχεδιασµός, στον οποίο έχει δοθεί το όνοµα Taylor patch, παρουσιάζει σηµαντικά αυξηµένους χρόνους βατότητας, από ένα έως πέντε έτη µετά την τοποθέτησή του. Η βελτίωση αυτή έχει αποδοθεί στο αιµοδυναµικά τροποποιηµένο περιβάλλον της αναστόµωσης. Όλες οι ανωτέρω µελέτες απέδειξαν ότι το διαταραγµένο αιµοδυναµικό περιβάλλον, και ειδικότερα οι µη φυσιολογικές, είτε χαµηλές είτε υψηλές, στάθµες των διατµητικών τάσεων του τοιχώµατος προδιαθέτουν σε υπερπλασία του έσω χιτώνα του ανθρώπινου φλεβικού τοιχώµατος. Τα χαρακτηριστικά της ροής στις αναστοµώσεις επηρεάζονται σηµαντικά από τις διαµέτρους του µοσχεύµατος και του αγγείου. 53, 54 Όµως τα υπάρχοντα κλινικά δεδοµένα σχετικά µε την κατάλληλη επιλογή του λόγου των διαµέτρων µοσχεύµατος-αγγείου δεν είναι επαρκή. Για µηρο-ηγνιακά µοσχεύµατα πάνω από το γόνατο, έχει αναφερθεί ότι µεγαλύτερες διάµετροι (7-8 mm) έχουν µεγαλύτερα ποσοστά επιτυχίας από µοσχεύµατα µικρότερων διαµέτρων (5-6 mm). 55 Αντίθετα όµως, σε αντίστοιχες αναστοµώσεις κάτω από το γόνατο ο αυξηµένος λόγος των διαµέτρων µοσχεύµατος-αγγείου σχετίζεται περισσότερο µε την αποτυχία των µοσχευµάτων. 56 Εποµένως, η ιδανική επιλογή της διαµέτρου του µοσχεύµατος δεν είναι πάντα γνωστή Μελέτες του Προβλήµατος σε Ζωικά Πρότυπα Μελέτες σε ζωικά πρότυπα έχουν αναδείξει στενή συσχέτιση µεταξύ της αιµοδυναµικής κατάστασης στο εσωτερικό του αγγείου και της εµφάνισης υπερπλασίας στον έσω χιτώνα. Οι Dobrin et al. 40 συνέκριναν τις µηχανικές και τις ιστολογικές µεταβολές σε τελικο-τελικές και σε τελικο-πλάγιες αναστοµώσεις στο τοίχωµα της µηριαίας αρτηρίας σκύλων, το οποίο χρησιµοποιήθηκε ως παρακαµπτήριο µόσχευµα. Παρατήρησαν επιλεκτική υπερπλασία του 32

33 έσω χιτώνα στις τελικο-πλάγιες αναστοµώσεις των µοσχευµάτων, στα οποία η ροή διαφοροποιείται δραστικά από τις φυσιολογικές τις τιµές σε σχέση µε τις τελικο-τελικές αναστοµώσεις. Οι LoGerfo et al. 57 τοποθέτησαν µηριο-µηριαία µοσχεύµατα από Dacron σε σκύλους και συνέκριναν την έκταση της υπερπλασίας του έσω χιτώνα που εντοπίζεται στις εγγύς και άπω αναστοµώσεις. Βρέθηκε σηµαντικά αυξηµένη υπερπλασία στην περιφερική τελικο-πλάγια αναστόµωση του µοσχεύµατος, όπου η ροή είναι περισσότερο διαταραγµένη, συγκριτικά µε 57, 58 την κεντρική αναστόµωση. Οι Sottiurai et al. 35 και Bassiouny et al. 59 χρησιµοποίησαν επίσης σκύλους ως ζωικά πρότυπα µε λαγονιο-µηριαία µοσχεύµατα. Βρέθηκε ότι η υπερπλασία σχηµατίζεται εµφανώς σε σηµεία της περιφερικής τελικο-πλάγιας αναστόµωσης, καθώς και στη φυσική αρτηρία. Σε αυτές τις περιοχές, παρατηρήθηκε αποκόλληση της ροής, καθώς και ζώνες ανακοπής της ροής που χαρακτηρίζονται από χαµηλές τιµές διατµητικών τάσεων τοιχώµατος. Οι Keynton et al. 60 διαπίστωσαν αύξηση της υπερπλασίας στις περιοχές της περιφερικής αναστόµωσης των εµφυτευµένων PTFE µοσχευµάτων σε σκύλους. Επίσης, παρατήρησαν ότι περισσότερες από 75% των περιπτώσεων υπερπλασίας προκλήθηκαν από µέσο ρυθµό διάτµησης τοιχώµατος µικρότερο των 100 s -1, ενώ 92% προκλήθηκαν από διατµητικές τάσεις τοιχώµατος ίσες ή µικρότερες της µισής εκείνης που υφίσταται η φυσική αρτηρία. Οι Rittgers et al. 61 τοποθέτησαν λαγονιο-µηριαία φλεβικά µοσχεύµατα µε διάφορες εγγύς γωνίες αναστόµωσης, ούτως ώστε να µελετήσουν ποικιλία συνθηκών ροής. Χρησιµοποίησαν µετρήσεις ταχύτητας µε θερµαινόµενη ταινία για να προσδιορίσουν τις κατανοµές της ταχύτητας και των διατµητικών τάσεων του τοιχώµατος στα µοσχεύµατα. Κατέληξαν σε αντίστροφο συσχετισµό των διατµητικών τάσεων και του βαθµού υπερπλασίας του έσω χιτώνα. Οι Mattsson et al. 62 βρήκαν ότι προσθετικά µοσχεύµατα σε µπαµπουίνους που είχαν εκτεθεί σε αυξηµένες διατµητικές τάσεις, µετά από σχηµατισµό µιας αρτηριοφλεβικής τελικοπλάγιας αναστόµωσης, εµφάνισαν σηµαντικά µικρότερης έκτασης υπερπλασία του έσω χιτώνα, συγκριτικά µε µοσχεύµατα που εκτίθεντο σε συνήθεις τάσεις. 33

34 Οι µελέτες αυτές σε ζωικά πρότυπα παρέχουν σαφή απόδειξη ότι η εµφάνιση και η εξέλιξη της υπερπλασίας επηρεάζεται από τη ροή και τις διατµητικές τάσεις του τοιχώµατος στην περιφερική τελικο-πλάγια αναστόµωση του παρακαµπτήριου µοσχεύµατος. Ειδικότερα, η προκαλούµενη υπερπλασία παρατηρείται σε περιοχές αποκόλλησης και ανακοπής της ροής, όπως επίσης και χαµηλών διατµητικών τάσεων του τοιχώµατος. Οι in-vivo µελέτες που αφορούν στη σχέση της ελαστικότητας µε την ανάπτυξη υπερπλασίας του αγγειακού τοιχώµατος και το ποσοστό επαναστένωσης είναι αµφιλεγόµενες. Ορισµένοι ερευνητές έχουν δείξει ότι η διαφορά της ελαστικότητας µοσχεύµατος και αγγείου παίζει 63, 64 σηµαντικό ρόλο στην αποτυχία του µοσχεύµατος στην αναστόµωση, ενώ άλλοι 65, 66 υποστηρίζουν το αντίθετο. Τέλος, υπάρχουν ενδείξεις ότι η τοποθέτηση εξωτερικού νάρθηκα στην αναστόµωση της σαφηνούς φλεβός επηρεάζει θετικά την καταστολή της υπερπλασίας του έσω χιτώνα του αγγείου Φυσικά In Vitro Εργαστηριακά Μοντέλα Πολλοί ερευνητές έχουν επικεντρωθεί στη µελέτη των φαινόµενων ροής, κατασκευάζοντας εργαστηριακά µοντέλα αναστοµώσεων από γυαλί ή άλλα διαφανή υλικά και αναπαριστώντας την αιµοδυναµική συµπεριφορά µέσω προσοµοιωτών ροής in vitro. Τα εν λόγω µοντέλα στηρίζονται σε ιδεατές µορφές αναστοµώσεων (π.χ. συµβολή δύο σωλήνων), ή σε εκµαγεία (casts) ζωικών αναστοµώσεων. Οι Bassiouny et al. 59 συνόδευσαν την in vivo µελέτη τους µε ένα διαφανές µοντέλο από Silgard τελικο-πλάγιας αναστόµωσης. Από οπτικοποίηση της ροής, προσδιόρισαν τη ζώνη ανακοπής κατά µήκος του τοιχώµατος της αρτηρίας και τις ζώνες αποκόλλησης, καθώς και δευτερεύουσες ροές στα περιφερικά άκρα του µοσχεύµατος. Συµπέραναν ότι οι χαµηλές διατµητικές τάσεις αντιστοιχούν σε περιοχές πάχυνσης του έσω χιτώνα στο ζωικό πρότυπο. Οµοίως, οι Loth et al. 68 κατασκεύασαν ένα µοντέλο από Sylgard του εκµαγείου της λαγονιο- µηριαίας αναστόµωσης. Χρησιµοποίησαν ανεµοµετρία Laser Doppler για να προσδιορίσουν 34

35 το πεδίο ροής και τις αντίστοιχες διατµητικές τάσεις του τοιχώµατος στην αναστόµωση υπό συνθήκες µόνιµης ροής. ιαπίστωσαν περιοχή χαµηλών διατµητικών τάσεων στο τοίχωµα της φυσικής αρτηρίας και συµπέραναν ότι αυτή η περιοχή επάγει σχηµατισµό υπερπλασίας του έσω χιτώνα. Οι Ojha et al. 69 χρησιµοποίησαν τεχνική φωτοχρωµατικών ιχνηθετών προκειµένου να οπτικοποιήσουν τη ροή σε ιδανικό µοντέλο τελικο-πλάγιας αναστόµωσης από Plexiglas. ιαπίστωσαν περιοχές χαµηλών διατµητικών τάσεων στο σηµείο της περιφερικής αναστόµωσης, µε οξείες χρονικές και χωρικές µεταβολές της κλίσης των διατµητικών τάσεων κατά µήκος του τοιχώµατος της αρτηρίας, συµπεριλαµβανοµένης και ζώνης ανακοπής, και συσχέτισαν αυτές τις περιοχές µε περιοχές σχηµατισµού υπερπλασίας του έσω χιτώνα που έδειξαν άλλοι ερευνητές. Οι Zarins et al. 38 και Ku et al. 70 επικέντρωσαν τις µελέτες τους στον καρωτιδικό διχασµό, ο οποίος παρουσιάζει διαταραγµένη ροή του αίµατος ανάλογη µε αυτή που παρατηρείται σε τελικο-πλάγια αναστόµωση ενός µοσχεύµατος. Μέτρησαν την ταχύτητα µε ανεµοµετρία Laser Doppler και διαπίστωσαν αντιστοιχία µεταξύ περιοχών πάχυνσης του έσω χιτώνα σε ανθρώπινα πτώµατα και περιοχών χαµηλών διατµητικών τάσεων τοιχώµατος στο αντίστοιχο µοντέλο από Plexiglas. Tα τελευταία έτη έχει περιγραφεί η επίδραση της τρισδιάστατης γεωµετρίας των µοσχευµάτων στα πεδία ροής των αναστοµώσεων. Σε τέτοιου είδους γεωµετρίες, αναπτύσσονται ελικοειδή πεδία ροής µε αποτέλεσµα την ανάπτυξη µεγαλύτερων ταχυτήτων 71, 72, 73 στην περιοχή της στένωσης και τη µείωση της µέγιστης διατµητικής τάσης. Τα προηγούµενα in vitro µοντέλα δίδουν χρήσιµες πληροφορίες σχετικά µε την αιµοδυναµική των τελικο-πλάγιων αναστοµώσεων των παρακαµπτήριων µοσχευµάτων. Μέσω αυτών, συµπεραίνεται ότι περιοχές αποκόλλησης της ροής, δευτερευουσών ροών, χαµηλών και ταλαντευόµενων διατµητικών τάσεων τοιχώµατος και της κλίσης τους σχετίζονται µε περιοχές σχηµατισµού υπερπλασίας του έσω χιτώνα. 35

36 Υπολογιστικές Προσοµοιώσεις Η υπολογιστική ρευστοµηχανική έχει χρησιµοποιηθεί από αρκετές ερευνητικές οµάδες για τη διερεύνηση του ρόλου της τοπικής αιµοδυναµικής κατάστασης στην περιφερική θέση της τελικο-πλάγιας αναστόµωσης του µοσχεύµατος. Οι Steinman et al. 74 ανέπτυξαν ένα δισδιάστατο υπολογιστικό µοντέλο που παρουσιάζει αυξηµένες διατµητικές τάσεις τοιχώµατος στις διάφορες τοπογραφικές θέσεις της περιφερικής αναστόµωσης, καθώς και κατά µήκος του τοιχώµατος της αρτηρίας. Συγχρόνως, διαπίστωσαν πολύ µεγάλη διακύµανση των τιµών των διατµητικών τάσεων κατά τη διάρκεια του καρδιακού κύκλου, όπως επίσης και υψηλές τιµές της κλίσης των διατµητικών τάσεων. Οι Hofer et al. 75 ανέπτυξαν υπολογιστικό µοντέλο τελικοπλάγιας αναστόµωσης, λαµβάνοντας υπ όψιν και την ελαστικότητα των τοιχωµάτων. Τα αποτελέσµατά τους δείχνουν έντονες δευτερεύουσες ροές, αποκόλληση της ροής και ανακυκλοφορία κατά µήκος του εσωτερικού τοιχώµατος της αρτηρίας. Συµπέραναν ότι περιοχές χαµηλών διατµητικών τάσεων σχετίζονται θετικά µε τη δηµιουργία υπερπλασίας του έσω χιτώνα. Οµοίως, οι Henry et al. 76 ανέπτυξαν τρισδιάστατο υπολογιστικό µοντέλο και έδειξαν ότι περιοχές υπερπλασίας παρουσιάζουν χαµηλές διατµητικές τάσεις αλλά υψηλές κλίσεις αυτών. Οι Fei et al. 77 χρησιµοποίησαν τρισδιάστατο υπολογιστικό µοντέλο για τη µελέτη της επίδρασης της γωνίας τελικο-πλάγιας αναστόµωσης του µοσχεύµατος. Κατέληξαν ότι τα µοσχεύµατα πρέπει να τοποθετούνται µε γωνία µεγαλύτερη των 20 µοιρών, ώστε να µειώνονται οι αποκολλήσεις ροής και τα ακρότατα των διατµητικών τάσεων στα τοιχώµατα της αρτηρίας. Οι Ethier et al. 78 ανέπτυξαν τρισδιάστατο υπολογιστικό µοντέλο για τη µελέτη της επίδρασης των κυµατοµορφών στην αιµοδυναµική των περιφερικών τελικοπλάγιων αναστοµώσεων. Η χωρική κατανοµή των κανονικοποιηµένων, µέσων τιµών των διατµητικών τάσεων τοιχώµατος ήταν διαφορετικές για διάφορες επιβαλλόµενες κυµατοµορφές της παροχής. Βρέθηκαν ευρύτερες περιοχές χρονικής και χωρικής µεταβολής της κλίσης των διατµητικών 36

ΕΘΝΙΚΟ ΚΑΙ ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΙΑΤΡΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΗΣ ΦΑΡΜΑΚΟΛΟΓΙΑΣ

ΕΘΝΙΚΟ ΚΑΙ ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΙΑΤΡΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΗΣ ΦΑΡΜΑΚΟΛΟΓΙΑΣ ΕΘΝΙΚΟ ΚΑΙ ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΙΑΤΡΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΗΣ ΦΑΡΜΑΚΟΛΟΓΙΑΣ ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΔΙΔΑΚΤΟΡΙΚΗΣ ΔΙΑΤΡΙΒΗΣ ΑΘΗΝΑΣ ΓΙΑΓΚΙΝΗ ΧΗΜΙΚΟΥ Μελέτη των ιστολογικών και βιοχημικών αλλοιώσεων

Διαβάστε περισσότερα

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΜΗΧΑΝΙΚΗΣ ΚΑΙ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ. Πτυχιακή εργασία

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΜΗΧΑΝΙΚΗΣ ΚΑΙ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ. Πτυχιακή εργασία ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΜΗΧΑΝΙΚΗΣ ΚΑΙ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ Πτυχιακή εργασία ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΙΚΗ ΡΕΥΣΤΟΔΥΝΑΜΙΚΗ ΜΕΛΕΤΗ ΤΟΥ ΣΗΜΕΙΟΥ ΠΡΟΣΒΑΣΗΣ ΑΡΤΗΡΙΟΦΛΕΒΙΚΟΥ ΜΟΣΧΕΥΜΑΤΟΣ ΣΕ ΑΙΜΟΚΑΘΑΙΡΟΜΕΝΟΥΣ ΑΣΘΕΝΕΙΣ Παντελάκης

Διαβάστε περισσότερα

Βασικές γνώσεις για τις μεθόδους αιμοκάθαρσης και την αγγειακή προσπέλαση Α.ΧΡΟΝΟΠΟΥΛΟΣ ΑΓΓΕΙΟΧΕΙΡΟΥΡΓΟΣ

Βασικές γνώσεις για τις μεθόδους αιμοκάθαρσης και την αγγειακή προσπέλαση Α.ΧΡΟΝΟΠΟΥΛΟΣ ΑΓΓΕΙΟΧΕΙΡΟΥΡΓΟΣ Βασικές γνώσεις για τις μεθόδους αιμοκάθαρσης και την αγγειακή προσπέλαση Α.ΧΡΟΝΟΠΟΥΛΟΣ ΑΓΓΕΙΟΧΕΙΡΟΥΡΓΟΣ Ιστορία 1943 Ο Dr Willem Kolff στην κατεχόμενη Ολλανδία αναπτύσσει το πρώτο μηχάνημα τεχνητού νεφρού

Διαβάστε περισσότερα

ΙΑΤΡΙΚΗ ΑΠΕΙΚΟΝΙΣΗ ΥΠΕΡΗΧΟΓΡΑΦΙΑ

ΙΑΤΡΙΚΗ ΑΠΕΙΚΟΝΙΣΗ ΥΠΕΡΗΧΟΓΡΑΦΙΑ ΙΑΤΡΙΚΗ ΑΠΕΙΚΟΝΙΣΗ ΥΠΕΡΗΧΟΓΡΑΦΙΑ Κλινικές εφαρμογές 4 Αιμοδυναμική μελέτη Doppler 1. Αγγεία κοιλιάς 2. Περιφερικά αγγεία Κ. Χατζημιχαήλ Υπερηχοτομογραφία Μορφολογική μελέτη Αιμοδυναμική μελέτη Doppler

Διαβάστε περισσότερα

Αγγειακές προσβάσεις αιμοκάθαρσης. Σπύρος Παπαδούλας Επιμελητής Α Αγγειοχειρουργικής Κλινικής ΠΓΝΠατρών Διευθυντής: Καθηγητής Ι.

Αγγειακές προσβάσεις αιμοκάθαρσης. Σπύρος Παπαδούλας Επιμελητής Α Αγγειοχειρουργικής Κλινικής ΠΓΝΠατρών Διευθυντής: Καθηγητής Ι. Αγγειακές προσβάσεις αιμοκάθαρσης Σπύρος Παπαδούλας Επιμελητής Α Αγγειοχειρουργικής Κλινικής ΠΓΝΠατρών Διευθυντής: Καθηγητής Ι. Τσολάκης Γραμμή Ζωής Η ύπαρξη μιας λειτουργικής αγγειακής προσπέλασης είναι

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΩΤΟΚΟΛΛΟ ΕΡΕΥΝΑΣ ΜΥΟΚΑΡ ΙΑΚΗ ΑΝΑΓΕΝΝΗΣΗ ΜΕΤΑ ΤΟ ΕΜΦΡΑΓΜΑ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΟΜΑ Α

ΠΡΩΤΟΚΟΛΛΟ ΕΡΕΥΝΑΣ ΜΥΟΚΑΡ ΙΑΚΗ ΑΝΑΓΕΝΝΗΣΗ ΜΕΤΑ ΤΟ ΕΜΦΡΑΓΜΑ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΟΜΑ Α ΠΡΩΤΟΚΟΛΛΟ ΕΡΕΥΝΑΣ ΜΥΟΚΑΡ ΙΑΚΗ ΑΝΑΓΕΝΝΗΣΗ ΜΕΤΑ ΤΟ ΕΜΦΡΑΓΜΑ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΟΜΑ Α ΘΕΟΦΙΛΟΣ ΚΩΛΕΤΤΗΣ ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΠΑΠΑΛΟΗΣ ΓΙΑΝΝΗΣ ΜΠΑΛΤΟΓΙΑΝΝΗΣ ΗΜΗΤΡΙΟΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙ ΗΣ ΜΑΡΙΑ ΑΓΓΕΛΑΚΗ ΑΝΤΩΝΙΟΣ ΒΛΑΧΟΣ ΑΓΑΘΟΚΛΕΙΑ ΜΗΤΣΗ

Διαβάστε περισσότερα

ΓΕΝΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΑ. Σχηµατική απεικόνιση της µεγάλης και της µικρής κυκλοφορίας

ΓΕΝΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΑ. Σχηµατική απεικόνιση της µεγάλης και της µικρής κυκλοφορίας ΤΕΙ ΠΑΤΡΑΣ ΤΜΗΜΑ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ ΑΝΑΤΟΜΙΑ Ι ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ : Γεράσιµος Π. Βανδώρος ΑΙΜΟΦΟΡΑ ΑΓΓΕΙΑ ΑΡΤΗΡΙΕΣ - ΦΛΕΒΕΣ - ΤΡΙΧΟΕΙ Η 1 ΓΕΝΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΑ Μεγάλη και µικρή κυκλοφορία Σχηµατική

Διαβάστε περισσότερα

Εργασία βιολογίας Μ. Παναγιώτα A 1 5 ο ΓΕΛ Χαλανδρίου 2013-14. Αγγειοπλαστική Bypass

Εργασία βιολογίας Μ. Παναγιώτα A 1 5 ο ΓΕΛ Χαλανδρίου 2013-14. Αγγειοπλαστική Bypass Εργασία βιολογίας Μ. Παναγιώτα A 1 5 ο ΓΕΛ Χαλανδρίου 2013-14 Αγγειοπλαστική Bypass Η αντιμετώπιση των καρδιαγγειακών νόσων περιλαμβάνει: φαρμακευτική αγωγή συστάσεις για αλλαγές στον τρόπο ζωής και τις

Διαβάστε περισσότερα

Μεταμόσχευση Νεφρού. Το όργανο και η λειτουργία του :

Μεταμόσχευση Νεφρού. Το όργανο και η λειτουργία του : Μεταμόσχευση Νεφρού Το όργανο και η λειτουργία του : Το ουροποιητικό σύστημα του ανθρώπου αποτελείται από τους νεφρούς, τους ουρητήρες, την ουροδόχο κύστη και την ουρήθρα. Σκοπός του συστήματος αυτού είναι

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ 2016-2017 Σάββατο, 10/09/2016 09:00-13:00 Παρουσίαση μεταπτυχιακών εργασιών από ΜΦ ακαδημαϊκού έτους 2015-16 13:00-14:00 Διάλειμμα Ελαφρύ γεύμα 14:00-16:00 Εισαγωγή νέων ΜΦ ακαδημαϊκού

Διαβάστε περισσότερα

Αποφρακτική αρτηριακή νόσος που εντοπίζεται στον καρωτιδικό διχασμό ή στην αρχική μοίρα της έσω καρωτίδας και χαρακτηρίζεται από το σχηματισμό

Αποφρακτική αρτηριακή νόσος που εντοπίζεται στον καρωτιδικό διχασμό ή στην αρχική μοίρα της έσω καρωτίδας και χαρακτηρίζεται από το σχηματισμό Αποφρακτική αρτηριακή νόσος που εντοπίζεται στον καρωτιδικό διχασμό ή στην αρχική μοίρα της έσω καρωτίδας και χαρακτηρίζεται από το σχηματισμό αθηρωματικής πλάκας που προκαλεί στένωση του αγγειακού αυλού,

Διαβάστε περισσότερα

ΤΕΛΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ

ΤΕΛΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ ΤΕΛΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ 2016-2017 Σάββατο, 03/09/2016 10:00-13:45 Παρουσίαση και κατάθεση μεταπτυχιακών εργασιών από ΜΦ ακαδημαϊκού έτους 2015-16 13:45-14:15 Διάλειμμα Ελαφρύ γεύμα 14:15-18:00 Παρουσίαση

Διαβάστε περισσότερα

ΜΗΤΡΙΚΟΣ ΘΗΛΑΣΜΟΣ ΚΑΙ ΓΝΩΣΤΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΜΕΧΡΙ ΚΑΙ 10 ΧΡΟΝΩΝ

ΜΗΤΡΙΚΟΣ ΘΗΛΑΣΜΟΣ ΚΑΙ ΓΝΩΣΤΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΜΕΧΡΙ ΚΑΙ 10 ΧΡΟΝΩΝ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΤΜΗΜΑ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ ΜΗΤΡΙΚΟΣ ΘΗΛΑΣΜΟΣ ΚΑΙ ΓΝΩΣΤΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΜΕΧΡΙ ΚΑΙ 10 ΧΡΟΝΩΝ ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ Ονοματεπώνυμο Κεντούλλα Πέτρου Αριθμός Φοιτητικής Ταυτότητας 2008761539 Κύπρος

Διαβάστε περισσότερα

Ευτέρπη Κ. Δεμίρη, Αν. Καθηγήτρια Πλαστικής Χειρουργικής Κλινική Πλαστικής Χειρουργικής ΑΠΘ

Ευτέρπη Κ. Δεμίρη, Αν. Καθηγήτρια Πλαστικής Χειρουργικής Κλινική Πλαστικής Χειρουργικής ΑΠΘ Ευτέρπη Κ. Δεμίρη, Αν. Καθηγήτρια Πλαστικής Χειρουργικής Κλινική Πλαστικής Χειρουργικής ΑΠΘ ΜΙΚΡΟΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗ (microsurgery) = χειρουργική με μεγέθυνση του πεδίου (χειρουργική υπό το μικροσκόπιο) Jacobson

Διαβάστε περισσότερα

Εργαστήριο. Παθολογική Χειρουργική Νοσηλευτική ΙΙ. «Μέτρηση της αιματηρής. Αρτηριακής Πίεσης»

Εργαστήριο. Παθολογική Χειρουργική Νοσηλευτική ΙΙ. «Μέτρηση της αιματηρής. Αρτηριακής Πίεσης» Εργαστήριο Παθολογική Χειρουργική Νοσηλευτική ΙΙ «Μέτρηση της αιματηρής Αρτηριακής Πίεσης» Αιμοδυναμική παρακολούθηση α) Μη επεμβατική Ηλεκτροκαρδιογράφημα Αρτηριακός σφυγμός Αναίμακτη αρτηριακή πίεση

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΓΑΣΙΑ ΣΤΗ ΒΙΟΛΟΓΙΑ. Μαθήτρια: Κ. Σοφία. Καθηγητής: κ. Πιτσιλαδής

ΕΡΓΑΣΙΑ ΣΤΗ ΒΙΟΛΟΓΙΑ. Μαθήτρια: Κ. Σοφία. Καθηγητής: κ. Πιτσιλαδής ΕΡΓΑΣΙΑ ΣΤΗ ΒΙΟΛΟΓΙΑ Μαθήτρια: Κ. Σοφία Καθηγητής: κ. Πιτσιλαδής Σχολ. Έτος: 2015-2016 ΑΓΓΕΙΟΠΛΑΣΤΙΚΗ-BYPASS Αορτοστεφανιαία παράκαμψη είναι η χειρουργική διαδικασία της παράκαμψης των θρομβώσεων ή των

Διαβάστε περισσότερα

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ. Πτυχιακή εργασία ΑΓΧΟΣ ΚΑΙ ΚΑΤΑΘΛΙΨΗ ΣΕ ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΜΕ ΚΑΡΚΙΝΟΥ ΤΟΥ ΜΑΣΤΟΥ ΜΕΤΑ ΑΠΟ ΜΑΣΤΕΚΤΟΜΗ

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ. Πτυχιακή εργασία ΑΓΧΟΣ ΚΑΙ ΚΑΤΑΘΛΙΨΗ ΣΕ ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΜΕ ΚΑΡΚΙΝΟΥ ΤΟΥ ΜΑΣΤΟΥ ΜΕΤΑ ΑΠΟ ΜΑΣΤΕΚΤΟΜΗ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ Πτυχιακή εργασία ΑΓΧΟΣ ΚΑΙ ΚΑΤΑΘΛΙΨΗ ΣΕ ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΜΕ ΚΑΡΚΙΝΟΥ ΤΟΥ ΜΑΣΤΟΥ ΜΕΤΑ ΑΠΟ ΜΑΣΤΕΚΤΟΜΗ ΧΡΥΣΟΒΑΛΑΝΤΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ ΛΕΜΕΣΟΣ 2014 ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ

Διαβάστε περισσότερα

ΤΕΛΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ

ΤΕΛΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ ΤΕΛΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ 2017-2018 ΜΑ01: Βασικές αρχές Εισαγωγή στους υπερήχους (10 ώρες) Υπεύθυνος μαθήματος: Καθ. Παρασκευή, 29/09/2017 16:00-16:30 Εισαγωγή νέων ΜΦ στο ΔΔΠΜΣ Α.Γιαννούκας 16:30 18:30

Διαβάστε περισσότερα

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ. Πτυχιακή Εργασία. Κόπωση και ποιότητα ζωής ασθενών με καρκίνο.

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ. Πτυχιακή Εργασία. Κόπωση και ποιότητα ζωής ασθενών με καρκίνο. ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ Πτυχιακή Εργασία Κόπωση και ποιότητα ζωής ασθενών με καρκίνο Μαργαρίτα Μάου Λευκωσία 2012 ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΤΜΗΜΑ

Διαβάστε περισσότερα

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ. Πτυχιακή Εργασία

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ. Πτυχιακή Εργασία ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ Πτυχιακή Εργασία ΙΕΡΕΥΝΗΣΗ ΤΩΝ ΕΠΙΠΕ ΩΝ ΘΝΗΣΙΜΟΤΗΤΑΣ ΚΑΙ ΤΩΝ ΚΥΡΙΟΤΕΡΩΝ ΑΙΤΙΩΝ ΠΡΟΚΛΗΣΗΣ ΘΑΝΑΤΟΥ ΑΤΟΜΩΝ ΜΕ ΨΥΧΟΓΕΝΗ ΑΝΟΡΕΞΙΑ Γεωργία Χαραλάµπους Λεµεσός

Διαβάστε περισσότερα

Η εμπειρία μας από τη χρήση ενδοαορτικού ασκού σε ασθενείς υψηλού κινδύνου και σε καρδιογενή καταπληξία.

Η εμπειρία μας από τη χρήση ενδοαορτικού ασκού σε ασθενείς υψηλού κινδύνου και σε καρδιογενή καταπληξία. Η εμπειρία μας από τη χρήση ενδοαορτικού ασκού σε ασθενείς υψηλού κινδύνου και σε καρδιογενή καταπληξία. ΓΡΑΙΔΗΣ Χ., ΔΗΜΗΤΡΙΑΔΗΣ Δ., ΝΤΑΤΣΙΟΣ Α., ΚΑΡΑΣΑΒΒΙΔΗΣ Β., ΨΗΦΟΣ Β., ΔΗΜΗΤΡΙΑΔΗΣ Γ., ΓΟΥΡΓΙΩΤΗΣ Κ.,

Διαβάστε περισσότερα

Κυκλοφορικό Σύστηµα. Σοφία Χαβάκη. Λέκτορας

Κυκλοφορικό Σύστηµα. Σοφία Χαβάκη. Λέκτορας Κυκλοφορικό Σύστηµα Σοφία Χαβάκη Λέκτορας Εργαστήριο Ιστολογίας Εβρυολογίας, Ιατρική Σχολή, ΕΚΠΑ Κυκλοφορικό Σύστηµα Αιµοφόροκυκλοφορικό σύστηµα Λεµφoφόροκυκλοφορικό σύστηµα Αιµοφόρο Κυκλοφορικό Σύστηµα

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ (preliminary)

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ (preliminary) ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ 2018-2019 (preliminary) ΜΑ01: Βασικές αρχές Εισαγωγή στους υπερήχους (10 ώρες) Παρασκευή, 26/10/2018 16:00-16:30 Εισαγωγή νέων ΜΦ στο ΔΔΠΜΣ Α.Γιαννούκας 16:30 18:30 Εισαγωγή στη ρευστομηχανική

Διαβάστε περισσότερα

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΤΜΗΜΑ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΤΜΗΜΑ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΤΜΗΜΑ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ Επιβλέπων Καθηγητής: Δρ. Νίκος Μίτλεττον Η ΣΧΕΣΗ ΤΟΥ ΜΗΤΡΙΚΟΥ ΘΗΛΑΣΜΟΥ ΜΕ ΤΗΝ ΕΜΦΑΝΙΣΗ ΣΑΚΧΑΡΩΔΗ ΔΙΑΒΗΤΗ ΤΥΠΟΥ 2 ΣΤΗΝ ΠΑΙΔΙΚΗ ΗΛΙΚΙΑ Ονοματεπώνυμο: Ιωσηφίνα

Διαβάστε περισσότερα

ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΟΡΙΑΚΩΝ ΣΤΕΝΩΣΕΩΝ ΤΟΥ ΣΤΕΛΕΧΟΥΣ ΜΕ IVUS KAI FFR

ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΟΡΙΑΚΩΝ ΣΤΕΝΩΣΕΩΝ ΤΟΥ ΣΤΕΛΕΧΟΥΣ ΜΕ IVUS KAI FFR ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΟΡΙΑΚΩΝ ΣΤΕΝΩΣΕΩΝ ΤΟΥ ΣΤΕΛΕΧΟΥΣ ΜΕ IVUS KAI FFR Χ.ΓΡΑΙ ΗΣ,. ΗΜΗΤΡΙΑ ΗΣ, Ν.ΧΑΜΟΥΡΑΤΙ ΗΣ ΑΙΜΟ ΥΝΑΜΙΚΟ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ EUROMEDICA-ΚΥΑΝΟΥΣ ΣΤΑΥΡΟΣ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ 1 ης ΠΕΡΙΠΤΩΣΗΣ Γυναίκα ηλικίας 82 ετών προσήλθε

Διαβάστε περισσότερα

11:00-11:30 Χρήση σκιαγραφικών: Ενδείξεις και επιπλοκές Ν. Ρούσας 11:30-12:00 Τρισδιάστατη υπερηχογραφική απεικόνιση Δ. Καρδούλας

11:00-11:30 Χρήση σκιαγραφικών: Ενδείξεις και επιπλοκές Ν. Ρούσας 11:30-12:00 Τρισδιάστατη υπερηχογραφική απεικόνιση Δ. Καρδούλας ΜΑ01: Βασικές αρχές Εισαγωγή στους υπερήχους (10 ώρες) Υπεύθυνος Καθηγητής: Διδάσκοντες:, Α. Κουτσιαρής,, Μ. Ξένος, Παρασκευή, 02/10/2015 16:00 18:00 Εισαγωγή στη ρευστομηχανική Μ. Ξένος 18:00 20:00 Βασικές

Διαβάστε περισσότερα

ΣΥΧΝΟΤΗΤΑ ΙΑΧΩΡΙΣΜΟΥ ΤΩΝ ΣΤΕΦΑΝΙΑΙΩΝ ΑΓΓΕΙΩΝ ΚΑΤA ΤΗ ΙΑΓΝΩΣΤΙΚΗ ΣΤΕΦΑΝΙΟΓΡΑΦΙΑ-ΤΡΟΠΟΙ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗΣ ΚΑΙ ΠΡΟΓΝΩΣΗ

ΣΥΧΝΟΤΗΤΑ ΙΑΧΩΡΙΣΜΟΥ ΤΩΝ ΣΤΕΦΑΝΙΑΙΩΝ ΑΓΓΕΙΩΝ ΚΑΤA ΤΗ ΙΑΓΝΩΣΤΙΚΗ ΣΤΕΦΑΝΙΟΓΡΑΦΙΑ-ΤΡΟΠΟΙ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗΣ ΚΑΙ ΠΡΟΓΝΩΣΗ ΣΥΧΝΟΤΗΤΑ ΙΑΧΩΡΙΣΜΟΥ ΤΩΝ ΣΤΕΦΑΝΙΑΙΩΝ ΑΓΓΕΙΩΝ ΚΑΤA ΤΗ ΙΑΓΝΩΣΤΙΚΗ ΣΤΕΦΑΝΙΟΓΡΑΦΙΑ-ΤΡΟΠΟΙ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗΣ ΚΑΙ ΠΡΟΓΝΩΣΗ Χ.ΓΡΑΙ ΗΣ,Γ.ΦΩΤΟΠΟΥΛΟΣ, Γ.ΜΑΜΑ ΑΣ,. ΗΜΗΤΡΙΑ ΗΣ, Θ.ΠΑΠΑ ΟΠΟΥΛΟΣ,.ΚΟΥΛΑΞΗΣ, Γ.ΚΟΝΤΟΠΟΥΛΟΣ,

Διαβάστε περισσότερα

Αντιμετώπιση νόσων αρτηριών κάτω άκρων Μ. Γ. Περούλης MD, MSc, PhD Επικ. Επιµελητής Αγγειοχειρουργικής Πανεπιστηµιακού Γενικού Νοσοκοµείου Ιωαννίνων

Αντιμετώπιση νόσων αρτηριών κάτω άκρων Μ. Γ. Περούλης MD, MSc, PhD Επικ. Επιµελητής Αγγειοχειρουργικής Πανεπιστηµιακού Γενικού Νοσοκοµείου Ιωαννίνων Περιφερικά αγγεία Ενδιαφέροντα περιστατικά Αντιμετώπιση νόσων αρτηριών κάτω άκρων Μ. Γ. Περούλης MD, MSc, PhD Επικ. Επιµελητής Αγγειοχειρουργικής Πανεπιστηµιακού Γενικού Νοσοκοµείου Ιωαννίνων Η Περιφερική

Διαβάστε περισσότερα

«Μηχανική του Τοιχώµατος της Αρτηρίας & Ιστολογία του Τοιχώµατος της Φλέβας στην Αρτηριοφλεβική Αναστόµωση» ιπλωµατική Εργασία

«Μηχανική του Τοιχώµατος της Αρτηρίας & Ιστολογία του Τοιχώµατος της Φλέβας στην Αρτηριοφλεβική Αναστόµωση» ιπλωµατική Εργασία «Μηχανική του Τοιχώµατος της Αρτηρίας & Ιστολογία του Τοιχώµατος της Φλέβας στην Αρτηριοφλεβική Αναστόµωση» ιπλωµατική Εργασία Σασσάνη Σοφία Αθήνα 2010 1 ΠΡΟΛΟΓΟΣ Η παρούσα διπλωµατική εργασία εκπονήθηκε

Διαβάστε περισσότερα

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΓΕΩΤΕΧΝΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΚΑΙ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ. Πτυχιακή διατριβή

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΓΕΩΤΕΧΝΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΚΑΙ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ. Πτυχιακή διατριβή ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΓΕΩΤΕΧΝΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΚΑΙ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ Πτυχιακή διατριβή ΣΥΜΒΟΛΗ ΤΟΥ ΤΕΧΝΗΤΟΥ ΘΗΛΑΣΜΟΥ ΣΤΗ ΔΙΑΤΡΟΦΗ ΤΩΝ ΑΜΝΩΝ ΦΥΛΗΣ ΧΙΟΥ ΓΙΑΝΝΟΣ ΜΑΚΡΗΣ Λεμεσός 2014 ii

Διαβάστε περισσότερα

Σχολή Μηχανικής και Τεχνολογίας. Πτυχιακή διατριβή

Σχολή Μηχανικής και Τεχνολογίας. Πτυχιακή διατριβή Σχολή Μηχανικής και Τεχνολογίας Πτυχιακή διατριβή ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΗ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΑΝΤΙΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΜΕΡΟΥΣ ΤΟΥ ΚΑΥΣΙΜΟΥ ΠΟΥ ΚΑΤΑΝΑΛΩΝΕΙ ΒΕΝΖΙΝΟΚΙΝΗΤΗΡΑΣ ΜΕ ΥΔΡΟΓΟΝΟ ΤΟ ΟΠΟΙΟ ΘΑ ΠΑΡΑΓΕΤΑΙ ΜΕ ΑΝΑΚΤΗΣΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΚΑΤΑ

Διαβάστε περισσότερα

ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ. Παρασκευή, 13 Φεβρουαρίου 2015

ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ. Παρασκευή, 13 Φεβρουαρίου 2015 2 ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ Παρασκευή, 13 Φεβρουαρίου 2015 08:30-08:45 Καλωσόρισμα - Σκοπός του σεμιναρίου Θεωρητικό Mέρος 08:45-10:20 Ενότητα Α Βασικές αρχές υπερηχογραφικής διερεύνησης αγγειακού συστήματος

Διαβάστε περισσότερα

ΥΝΑΜΙΚΟ ΕΓΧΡΩΜΟ TRIPLEX ΤΩΝ ΑΓΓΕΙΩΝ ΤΟΥ ΠΕΟΥΣ

ΥΝΑΜΙΚΟ ΕΓΧΡΩΜΟ TRIPLEX ΤΩΝ ΑΓΓΕΙΩΝ ΤΟΥ ΠΕΟΥΣ ηµήτρης Γ. Χατζηχρήστου Καθηγητής Ουρολογίας Ανδρολογίας Αριστοτελείου Πανεπιστηµίου Θεσσαλονίκης 01 ΥΝΑΜΙΚΟ ΕΓΧΡΩΜΟ TRIPLEX ΤΩΝ ΑΓΓΕΙΩΝ ΤΟΥ ΠΕΟΥΣ Ποια είναι τα αγγειακά προβλήµατα της στύσης; Τα αγγειακά

Διαβάστε περισσότερα

ΕΘΝΙΚΟ ΚΑΙ ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ - ΙΑΤΡΙΚΗ ΣΧΟΛΗ Γ ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ

ΕΘΝΙΚΟ ΚΑΙ ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ - ΙΑΤΡΙΚΗ ΣΧΟΛΗ Γ ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ ΕΘΝΙΚΟ ΚΑΙ ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ - ΙΑΤΡΙΚΗ ΣΧΟΛΗ Γ ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ Η επίδραση της υποβοήθησης με παραορτική αντλία αντιώθησης (PULVAD) στη μηχανοενεργητική της αριστερής κοιλίας σε χοίρειο

Διαβάστε περισσότερα

Γ. Χ. Μπομπότης 1, Ι. Π. Λαζαρίδης 2, Η. Ι. Καπιτσίνης 1, Α. Θ. Παπαδόπουλος 1, Π. Γ. Δοκόπουλος 1, Α. Ι. Καρακάνας 1, Ι.Γ. Στυλιάδης 1 1.

Γ. Χ. Μπομπότης 1, Ι. Π. Λαζαρίδης 2, Η. Ι. Καπιτσίνης 1, Α. Θ. Παπαδόπουλος 1, Π. Γ. Δοκόπουλος 1, Α. Ι. Καρακάνας 1, Ι.Γ. Στυλιάδης 1 1. Γ. Χ. Μπομπότης 1, Ι. Π. Λαζαρίδης 2, Η. Ι. Καπιτσίνης 1, Α. Θ. Παπαδόπουλος 1, Π. Γ. Δοκόπουλος 1, Α. Ι. Καρακάνας 1, Ι.Γ. Στυλιάδης 1 1. Β ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ Γ.Ν. «ΠΑΠΑΓΕΩΡΓΙΟΥ» 2. Α Πανεπιστημιακή

Διαβάστε περισσότερα

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ Πτυχιακή Εργασία Χαμηλά επίπεδα βιταμίνης D σχετιζόμενα με το βρογχικό άσθμα στα παιδιά και στους έφηβους Κουρομπίνα Αλεξάνδρα Λεμεσός [2014] i ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ

Διαβάστε περισσότερα

Γεώργιος Τρανταλής. Επιμελητής Καρδιολογίας Κ. Υ. Καπανδριτίου Α Πανεπιστημιακή Καρδιολογική Κλινική

Γεώργιος Τρανταλής. Επιμελητής Καρδιολογίας Κ. Υ. Καπανδριτίου Α Πανεπιστημιακή Καρδιολογική Κλινική Γεώργιος Τρανταλής Επιμελητής Καρδιολογίας Κ. Υ. Καπανδριτίου Α Πανεπιστημιακή Καρδιολογική Κλινική Ανατομία Φυσιοπαθολογία Μελλοντικές προεκτάσεις Ανατομία Φυσιοπαθολογία Μελλοντικές προεκτάσεις Η αορτική

Διαβάστε περισσότερα

Η θέση ύπνου του βρέφους και η σχέση της με το Σύνδρομο του αιφνίδιου βρεφικού θανάτου. ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ

Η θέση ύπνου του βρέφους και η σχέση της με το Σύνδρομο του αιφνίδιου βρεφικού θανάτου. ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ Η θέση ύπνου του βρέφους και η σχέση της με το Σύνδρομο του αιφνίδιου βρεφικού θανάτου. Χρυσάνθη Στυλιανού Λεμεσός 2014 ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ

Διαβάστε περισσότερα

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ. Πτυχιακή Εργασία

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ. Πτυχιακή Εργασία ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ Πτυχιακή Εργασία Ο ΜΗΤΡΙΚΟΣ ΘΗΛΑΣΜΟΣ ΚΑΙ Η ΣΧΕΣΗ ΤΟΥ ΜΕ ΤΟ ΚΑΡΚΙΝΟ ΤΟΥ ΜΑΣΤΟΥΣ ΣΤΙΣ ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΠΟΥ ΕΙΝΑΙ ΦΟΡΕΙΣ ΤΟΥ ΟΓΚΟΓΟΝΙΔΙΟΥ BRCA1 ΚΑΙ BRCA2. Βασούλλα

Διαβάστε περισσότερα

ΕΠΙΠΛΟΚΕΣ ΔΙΑΔΕΡΜΙΚΩΝ ΣΤΕΦΑΝΙΑΙΩΝ ΠΑΡΕΜΒΑΣΕΩΝ ΦΑΛΙΑΓΚΑΣ ΠΕΤΡΟΣ ΕΙΔΙΚΕΥΟΜΕΝΟΣ ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΑΣ Β ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ ΓΝΘ ΙΠΠΟΚΡΑΤΕΙΟ

ΕΠΙΠΛΟΚΕΣ ΔΙΑΔΕΡΜΙΚΩΝ ΣΤΕΦΑΝΙΑΙΩΝ ΠΑΡΕΜΒΑΣΕΩΝ ΦΑΛΙΑΓΚΑΣ ΠΕΤΡΟΣ ΕΙΔΙΚΕΥΟΜΕΝΟΣ ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΑΣ Β ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ ΓΝΘ ΙΠΠΟΚΡΑΤΕΙΟ ΕΠΙΠΛΟΚΕΣ ΔΙΑΔΕΡΜΙΚΩΝ ΣΤΕΦΑΝΙΑΙΩΝ ΠΑΡΕΜΒΑΣΕΩΝ ΦΑΛΙΑΓΚΑΣ ΠΕΤΡΟΣ ΕΙΔΙΚΕΥΟΜΕΝΟΣ ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΑΣ Β ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ ΓΝΘ ΙΠΠΟΚΡΑΤΕΙΟ ΔΙΑΔΕΡΜΙΚΗ ΣΤΕΦΑΝΙΑΙΑ ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ (PERCUTANEOUS CORONARY INTERVENTION-PCI)

Διαβάστε περισσότερα

Σύγχρονη αντιµετώπιση της νόσου των καρωτίδων στους ηλικιωµένους

Σύγχρονη αντιµετώπιση της νόσου των καρωτίδων στους ηλικιωµένους Σύγχρονη αντιµετώπιση της νόσου των καρωτίδων στους ηλικιωµένους Αδαµαντία Α. Πολυδώρου Εδικ. Καρδιολόγος 251 Γ.Ν.Αεροπορίας Τα αγγειακά εγκεφαλικά επεισόδια σύµφωνα µε την µελέτη Rochester αυξάνουν µε

Διαβάστε περισσότερα

ΣΤΕΝΩΣΗ ΙΣΘΜΟΥ ΑΟΡΤΗΣ

ΣΤΕΝΩΣΗ ΙΣΘΜΟΥ ΑΟΡΤΗΣ ΣΤΕΝΩΣΗ ΙΣΘΜΟΥ ΑΟΡΤΗΣ ΗΛΙΚΙΑ ΔΙΑΓΝΩΣΗΣ ΚΑΙ ΑΝΑΛΟΓΗ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΑΠΩΤΕΡΗ ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗ Κωνσταντίνος Θωμαϊδης Καρδιολογική Κλινική Γ.Ν «Γ.ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΑΟΥ» Συνηθισμένη συγγενής ανωμαλία (6-8% των Σ.Κ.) Συχνότητα:

Διαβάστε περισσότερα

Πτυχιακή διατριβή. Η επίδραση της τασιενεργής ουσίας Ακεταλδεΰδης στη δημιουργία πυρήνων συμπύκνωσης νεφών (CCN) στην ατμόσφαιρα

Πτυχιακή διατριβή. Η επίδραση της τασιενεργής ουσίας Ακεταλδεΰδης στη δημιουργία πυρήνων συμπύκνωσης νεφών (CCN) στην ατμόσφαιρα ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΓΕΩΤΕΧΝΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΚΑΙ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ Πτυχιακή διατριβή Η επίδραση της τασιενεργής ουσίας Ακεταλδεΰδης στη δημιουργία πυρήνων συμπύκνωσης νεφών (CCN)

Διαβάστε περισσότερα

Νοσηλευτικά Πρωτόκολλα διαχείρισης καρδιολογικών ασθενών στην εξωνεφρική κάθαρση. Μονάδα Τεχνητού Νεφρού ΠΓΝ «Αττικόν», Αθήνα

Νοσηλευτικά Πρωτόκολλα διαχείρισης καρδιολογικών ασθενών στην εξωνεφρική κάθαρση. Μονάδα Τεχνητού Νεφρού ΠΓΝ «Αττικόν», Αθήνα Νοσηλευτικά Πρωτόκολλα διαχείρισης καρδιολογικών ασθενών στην εξωνεφρική κάθαρση { Μονάδα Τεχνητού Νεφρού ΠΓΝ «Αττικόν», Αθήνα Το νοσηλευτικό έργο στις ΜΤΝ Σκοπός της η παροχή εξειδικευµένης φροντίδας

Διαβάστε περισσότερα

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ. Πτυχιακή διατριβή Η ΚΑΤΑΘΛΙΨΗ ΩΣ ΠΑΡΑΓΟΝΤΑΣ ΚΙΝΔΥΝΟΥ ΓΙΑ ΑΠΟΠΕΙΡΑ ΑΥΤΟΚΤΟΝΙΑΣ

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ. Πτυχιακή διατριβή Η ΚΑΤΑΘΛΙΨΗ ΩΣ ΠΑΡΑΓΟΝΤΑΣ ΚΙΝΔΥΝΟΥ ΓΙΑ ΑΠΟΠΕΙΡΑ ΑΥΤΟΚΤΟΝΙΑΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ Πτυχιακή διατριβή Η ΚΑΤΑΘΛΙΨΗ ΩΣ ΠΑΡΑΓΟΝΤΑΣ ΚΙΝΔΥΝΟΥ ΓΙΑ ΑΠΟΠΕΙΡΑ ΑΥΤΟΚΤΟΝΙΑΣ Παναγιώτου Νεοφύτα 2008969752 Επιβλέπων καθηγητής Δρ. Νίκος Μίτλεττον,

Διαβάστε περισσότερα

ΠΟΛΥΤΕΧΝΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΠΑΤΡΩΝ ΤΜΗΜΑ ΜΗΧΑΝΟΛΟΓΩΝ ΚΑΙ ΑΕΡΟΝΑΥΠΗΓΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΜΗΧΑΝΙΚΗΣ ΤΩΝ ΡΕΥΣΤΩΝ ΚΑΙ ΕΦΑΡΜΟΓΩΝ ΑΥΤΗΣ

ΠΟΛΥΤΕΧΝΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΠΑΤΡΩΝ ΤΜΗΜΑ ΜΗΧΑΝΟΛΟΓΩΝ ΚΑΙ ΑΕΡΟΝΑΥΠΗΓΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΜΗΧΑΝΙΚΗΣ ΤΩΝ ΡΕΥΣΤΩΝ ΚΑΙ ΕΦΑΡΜΟΓΩΝ ΑΥΤΗΣ ΠΟΛΥΤΕΧΝΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΠΑΤΡΩΝ ΤΜΗΜΑ ΜΗΧΑΝΟΛΟΓΩΝ ΚΑΙ ΑΕΡΟΝΑΥΠΗΓΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΜΗΧΑΝΙΚΗΣ ΤΩΝ ΡΕΥΣΤΩΝ ΚΑΙ ΕΦΑΡΜΟΓΩΝ ΑΥΤΗΣ Διευθυντής: Διονύσιος-Ελευθ. Π. Μάργαρης, Αναπλ. Καθηγητής ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΗ

Διαβάστε περισσότερα

Κοιλιοαρτηριακή σύζευξη στην πνευμονική υπέρταση

Κοιλιοαρτηριακή σύζευξη στην πνευμονική υπέρταση Κοιλιοαρτηριακή σύζευξη στην πνευμονική υπέρταση Αικατερίνη Αυγεροπούλου, Διευθύντρια Ε.Σ.Υ Ιατρείο Πνευμονικής Υπέρτασης Καρδιολογικού Τμήματος, Γ.Ν.Α Ιπποκράτειο ΕΙΣΑΓΩΓΗ Υπάρχουν ουσιώδεις διαφορές,

Διαβάστε περισσότερα

ΑΠΟΦΡΑΚΤΙΚΕΣ ΠΑΘΗΣΕΙΣ (ΣΤΕΝΩΣΕΙΣ) ΤΗΣ ΚΑΡ ΙΑΣ Ή ΤΩΝ ΑΓΓΕΙΩΝ

ΑΠΟΦΡΑΚΤΙΚΕΣ ΠΑΘΗΣΕΙΣ (ΣΤΕΝΩΣΕΙΣ) ΤΗΣ ΚΑΡ ΙΑΣ Ή ΤΩΝ ΑΓΓΕΙΩΝ 8 ΑΠΟΦΡΑΚΤΙΚΕΣ ΠΑΘΗΣΕΙΣ (ΣΤΕΝΩΣΕΙΣ) ΤΗΣ ΚΑΡ ΙΑΣ Ή ΤΩΝ ΑΓΓΕΙΩΝ Μία παρακώλυση της ροής του αίµατος οφείλεται συχνά σε στένωση και µπορεί να σταµατήσει τη ροή του αίµατος µερικώς ή τελείως. Κάθε µία από

Διαβάστε περισσότερα

ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΣΤΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΕΚΔΟΣΗ

ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΣΤΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΕΚΔΟΣΗ ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΣΤΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ ------------------------------------------------------------------ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΕΚΔΟΣΗ ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ Επιστημονική Διημερίδα στη Λάρισα στα πλαίσια του

Διαβάστε περισσότερα

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ. Πτυχιακή Εργασία

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ. Πτυχιακή Εργασία ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ Πτυχιακή Εργασία ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΚΑΙ ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΕΣ ΘΕΡΑΠΕΙΕΣ ΩΣ ΠΡΟΣ ΤΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΤΟΥ ΠΟΝΟΥ ΣΕ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΜΕ ΚΑΡΚΙΝΟ. Ονοματεπώνυμο:

Διαβάστε περισσότερα

ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΚΑΙ ΕΝΙΣΧΥΣΗ ΤΩΝ ΚΟΜΒΩΝ ΟΠΛΙΣΜΕΝΟΥ ΣΚΥΡΟΔΕΜΑΤΟΣ ΜΕ ΒΑΣΗ ΤΟΥΣ ΕΥΡΩΚΩΔΙΚΕΣ

ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΚΑΙ ΕΝΙΣΧΥΣΗ ΤΩΝ ΚΟΜΒΩΝ ΟΠΛΙΣΜΕΝΟΥ ΣΚΥΡΟΔΕΜΑΤΟΣ ΜΕ ΒΑΣΗ ΤΟΥΣ ΕΥΡΩΚΩΔΙΚΕΣ Σχολή Μηχανικής και Τεχνολογίας Πτυχιακή εργασία ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΚΑΙ ΕΝΙΣΧΥΣΗ ΤΩΝ ΚΟΜΒΩΝ ΟΠΛΙΣΜΕΝΟΥ ΣΚΥΡΟΔΕΜΑΤΟΣ ΜΕ ΒΑΣΗ ΤΟΥΣ ΕΥΡΩΚΩΔΙΚΕΣ Σωτήρης Παύλου Λεμεσός, Μάιος 2018 i ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ

Διαβάστε περισσότερα

ΧΡΟΝΙΑ ΔΥΣΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ/ΝΕΦΡΟΠΑΘΕΙΑ ΚΑΙ ΑΠΩΛΕΙΑ ΝΕΦΡΙΚΩΝ ΜΟΣΧΕΥΜΑΤΩΝ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ Σ. ΓΟΥΜΕΝΟΣ

ΧΡΟΝΙΑ ΔΥΣΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ/ΝΕΦΡΟΠΑΘΕΙΑ ΚΑΙ ΑΠΩΛΕΙΑ ΝΕΦΡΙΚΩΝ ΜΟΣΧΕΥΜΑΤΩΝ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ Σ. ΓΟΥΜΕΝΟΣ ΧΡΟΝΙΑ ΔΥΣΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ/ΝΕΦΡΟΠΑΘΕΙΑ ΚΑΙ ΑΠΩΛΕΙΑ ΝΕΦΡΙΚΩΝ ΜΟΣΧΕΥΜΑΤΩΝ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ Σ. ΓΟΥΜΕΝΟΣ Εισαγωγή Η πρόληψη των επεισοδίων οξείας απόρριψης και η μακροχρόνια διατήρηση του νεφρικού μοσχεύματος αποτελούν

Διαβάστε περισσότερα

ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ. Κάντε κλικ για να επεξεργαστείτε τον υπότιτλο του υποδείγματος

ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ. Κάντε κλικ για να επεξεργαστείτε τον υπότιτλο του υποδείγματος ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ Κάντε κλικ για να επεξεργαστείτε τον υπότιτλο του υποδείγματος ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ Κυκλοφορικό σύστημα Αιμοφόρο 1. 2. Καρδιά Αιμοφόρα αγγεία Λεμφοφόρο Αρτηρίες Λεμφικά τριχοειδή Φλέβες

Διαβάστε περισσότερα

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΜΗΧΑΝΙΚΗΣ ΚΑΙ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ. Πτυχιακή εργασία ΟΛΙΣΘΗΡΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΜΑΚΡΟΥΦΗ ΤΩΝ ΟΔΟΔΤΡΩΜΑΤΩΝ ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΑΣ

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΜΗΧΑΝΙΚΗΣ ΚΑΙ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ. Πτυχιακή εργασία ΟΛΙΣΘΗΡΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΜΑΚΡΟΥΦΗ ΤΩΝ ΟΔΟΔΤΡΩΜΑΤΩΝ ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΑΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΜΗΧΑΝΙΚΗΣ ΚΑΙ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ Πτυχιακή εργασία ΟΛΙΣΘΗΡΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΜΑΚΡΟΥΦΗ ΤΩΝ ΟΔΟΔΤΡΩΜΑΤΩΝ ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΑΣ Χριστοδούλου Αντρέας Λεμεσός 2014 2 ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ

Διαβάστε περισσότερα

H Επεμβατική Ακτινολογία στον Αιμοκαθαιρόμενο Ασθενή

H Επεμβατική Ακτινολογία στον Αιμοκαθαιρόμενο Ασθενή Δ. Καρναμπατίδης MD, PhD, EBIR Καθ. Επεμβατικής Ακτινολογίας Πανεπιστήμιο Πατρών H Επεμβατική Ακτινολογία στον Αιμοκαθαιρόμενο Ασθενή Facts & figures q q 1/1000 ασθενείς πάσχουν από τελικού σταδίου νεφρική

Διαβάστε περισσότερα

ΚΑΠΝΙΣΜΑ ΚΑΙ ΣΥΝΔΡΟΜΟ ΑΙΦΝΙΔΙΟΥ ΒΡΕΦΙΚΟΥ ΘΑΝΑΤΟΥ

ΚΑΠΝΙΣΜΑ ΚΑΙ ΣΥΝΔΡΟΜΟ ΑΙΦΝΙΔΙΟΥ ΒΡΕΦΙΚΟΥ ΘΑΝΑΤΟΥ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΚΑΠΝΙΣΜΑ ΚΑΙ ΣΥΝΔΡΟΜΟ ΑΙΦΝΙΔΙΟΥ ΒΡΕΦΙΚΟΥ ΘΑΝΑΤΟΥ Ονοματεπώνυμο: Λοϊζιά Ελένη Λεμεσός 2012 ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ

Διαβάστε περισσότερα

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΜΗΧΑΝΙΚΗΣ ΚΑΙ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΜΗΧΑΝΙΚΗΣ ΚΑΙ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΜΗΧΑΝΙΚΗΣ ΚΑΙ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ Πτυχιακή εργασία ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΕΝΑΕΡΙΑΣ ΜΕΤΑΦΟΡΑΣ ΦΟΡΤΙΩΝ ΑΠΟ ΚΑΙ ΠΡΟΣ ΤΟ ΚΤΗΡΙΟ ΔΩΡΟΘΕΑ ΣΤΟΝ ΚΑΙ ΑΠΟ ΤΟΝ ΑΠΕΝΑΝΤΙ ΧΩΡΟ ΣΤΑΘΜΕΥΣΗΣ

Διαβάστε περισσότερα

ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΤΗΣ ΧΡΗΣΗΣ ΕΛΑΙΟΠΛΑΚΟΥΝΤΑ ΣΤΗΝ ΔΙΑΤΡΟΦΗ ΤΩΝ ΑΙΓΩΝ ΔΑΜΑΣΚΟΥ ΩΣ ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΠΟΣΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΤΟΥ ΠΑΡΑΓΟΜΕΝΟΥ ΓΑΛΑΚΤΟΣ

ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΤΗΣ ΧΡΗΣΗΣ ΕΛΑΙΟΠΛΑΚΟΥΝΤΑ ΣΤΗΝ ΔΙΑΤΡΟΦΗ ΤΩΝ ΑΙΓΩΝ ΔΑΜΑΣΚΟΥ ΩΣ ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΠΟΣΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΤΟΥ ΠΑΡΑΓΟΜΕΝΟΥ ΓΑΛΑΚΤΟΣ Σχολή Γεωπονικών Επιστημών και Διαχείρισης Περιβάλλοντος Πτυχιακή εργασία ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΤΗΣ ΧΡΗΣΗΣ ΕΛΑΙΟΠΛΑΚΟΥΝΤΑ ΣΤΗΝ ΔΙΑΤΡΟΦΗ ΤΩΝ ΑΙΓΩΝ ΔΑΜΑΣΚΟΥ ΩΣ ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΠΟΣΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΤΟΥ ΠΑΡΑΓΟΜΕΝΟΥ ΓΑΛΑΚΤΟΣ

Διαβάστε περισσότερα

Περιφερικά Αγγεία-Σύγχρονοι προβληματισμοί

Περιφερικά Αγγεία-Σύγχρονοι προβληματισμοί Περιφερικά Αγγεία-Σύγχρονοι προβληματισμοί Ποιος είναι οι ενδείξεις και ο κατάλληλος χρόνος παρέμβασης σε ασθενείς με στεφανιαία νόσο και σημαντική νόσο καρωτίδων; Ιωάννης Δ. Κακίσης Καθηγητής Αγγειοχειρουργικής

Διαβάστε περισσότερα

Η θέση του IVUS στην επεμβατική καρδιολογία. Κωστής Ραϊσάκης Γενικό Νοσοκομείο Αθηνών «Γ.Γεννηματάς»

Η θέση του IVUS στην επεμβατική καρδιολογία. Κωστής Ραϊσάκης Γενικό Νοσοκομείο Αθηνών «Γ.Γεννηματάς» Η θέση του IVUS στην επεμβατική καρδιολογία Κωστής Ραϊσάκης Γενικό Νοσοκομείο Αθηνών «Γ.Γεννηματάς» Φυσιολογική αρτηρία Trilaminar EEM IEM Lumen Adventitia Intima Media Συγκεντρική αθηρωματική πλάκα

Διαβάστε περισσότερα

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ. Πτυχιακή εργασία Η ΚΑΤΑΘΛΙΨΗ ΣΕ ΕΦΗΒΟΥΣ ΜΕ ΣΑΚΧΑΡΩΔΗ ΔΙΑΒΗΤΗ ΤΥΠΟΥ 1

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ. Πτυχιακή εργασία Η ΚΑΤΑΘΛΙΨΗ ΣΕ ΕΦΗΒΟΥΣ ΜΕ ΣΑΚΧΑΡΩΔΗ ΔΙΑΒΗΤΗ ΤΥΠΟΥ 1 ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ Πτυχιακή εργασία Η ΚΑΤΑΘΛΙΨΗ ΣΕ ΕΦΗΒΟΥΣ ΜΕ ΣΑΚΧΑΡΩΔΗ ΔΙΑΒΗΤΗ ΤΥΠΟΥ 1 ΑΝΔΡΕΑΣ ΑΝΔΡΕΟΥ Φ.Τ:2008670839 Λεμεσός 2014 ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ

Διαβάστε περισσότερα

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ. Πτυχιακή εργασία

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ. Πτυχιακή εργασία ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ Πτυχιακή εργασία ΤΟ ΚΑΠΜΝΙΣΜΑ ΩΣ ΠΑΡΑΓΟΝΤΑΣ ΥΨΗΛΟΥ ΚΙΝΔΥΝΟΥ ΓΙΑ ΠΡΟΚΛΗΣΗ ΥΠΟΓΟΝΙΜΟΤΗΤΑΣ ΣΤΟΥΣ ΑΝΔΡΕΣ Κατσαρής Γιάγκος Λεμεσός 2014 ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ

Διαβάστε περισσότερα

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΓΕΩΤΕΝΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΚΑΙ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ. Πτυχιακή διατριβή

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΓΕΩΤΕΝΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΚΑΙ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ. Πτυχιακή διατριβή ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΓΕΩΤΕΝΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΚΑΙ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ Πτυχιακή διατριβή ΣΥΓΚΡΙΣΗ ΥΔΡΟΠΟΝΙΚΩΝ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ ΣΕ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑ ΜΑΡΟΥΛΙΟΥ Νικόλας Χαραλάμπους Λεμεσός 2015 ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ

Διαβάστε περισσότερα

ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΜΗΤΡΙΚΟΣ ΘΗΛΑΣΜΟΣ ΚΑΙ ΠΑΙΔΙΚΗ ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑ

ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΜΗΤΡΙΚΟΣ ΘΗΛΑΣΜΟΣ ΚΑΙ ΠΑΙΔΙΚΗ ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΤΜΗΜΑ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΜΗΤΡΙΚΟΣ ΘΗΛΑΣΜΟΣ ΚΑΙ ΠΑΙΔΙΚΗ ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑ Ονοματεπώνυμο: Μιχαέλλα Σάββα Λεμεσός 2014 ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΤΜΗΜΑ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΑΤΜΟΣΦΑΙΡΙΚΗΣ ΔΙΑΒΡΩΣΗΣ ΑΛΟΥΜΙΝΙΟΥ/ΑΝΟΔΙΩΣΗ Al

ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΑΤΜΟΣΦΑΙΡΙΚΗΣ ΔΙΑΒΡΩΣΗΣ ΑΛΟΥΜΙΝΙΟΥ/ΑΝΟΔΙΩΣΗ Al Σχολή Μηχανικής και Τεχνολογίας Πτυχιακή εργασία ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΑΤΜΟΣΦΑΙΡΙΚΗΣ ΔΙΑΒΡΩΣΗΣ ΑΛΟΥΜΙΝΙΟΥ/ΑΝΟΔΙΩΣΗ Al Ανδρέας Παπαχριστοδούλου Λεμεσός, Μάιος 2017 ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΜΗΧΑΝΙΚΗΣ ΚΑΙ

Διαβάστε περισσότερα

Διαγνωστική και θεραπευτική προσέγγιση ασθενoύς με νεφραγγειακή υπέρταση

Διαγνωστική και θεραπευτική προσέγγιση ασθενoύς με νεφραγγειακή υπέρταση Διαγνωστική και θεραπευτική προσέγγιση ασθενoύς με νεφραγγειακή υπέρταση Γκαλιαγκούση Ευγενία MD, PhD Medical School, King s College University of London Νεφραγγειακή νόσος Safian RD,NEJM,2001 Αιτίες στένωσης

Διαβάστε περισσότερα

Εκτίµηση της στεφανιαίας µικροκυκλοφορίας µε διοισοφάγειο υπερηχοκαρδιογραφία Doppler στους διαβητικούς τύπου ΙΙ

Εκτίµηση της στεφανιαίας µικροκυκλοφορίας µε διοισοφάγειο υπερηχοκαρδιογραφία Doppler στους διαβητικούς τύπου ΙΙ 37 ο Πανελλήνιο Καρδιολογικό Συνέδριο Εκτίµηση της στεφανιαίας µικροκυκλοφορίας µε διοισοφάγειο υπερηχοκαρδιογραφία Doppler στους διαβητικούς τύπου ΙΙ Σ. Λαγουδάκου, Π. Δερµάτης, Μ. Μαριόλης, Γ. Αρµατάς,

Διαβάστε περισσότερα

Κυκλοφορικό σύστημα. Από μαθητές και μαθήτριες του Στ 1

Κυκλοφορικό σύστημα. Από μαθητές και μαθήτριες του Στ 1 Κυκλοφορικό σύστημα Από μαθητές και μαθήτριες του Στ 1 Η καρδία Χτύπα 2 δισεκατομμύρια φορές σε όλη μας τη ζωή. Βρίσκεται στο θώρακα, κέντρο προς αριστερά. Έχει το μέγεθος μιας γροθιάς. Αλεξάνδρα, Αναστασία,

Διαβάστε περισσότερα

Μεταπτυχιακή Διατριβή

Μεταπτυχιακή Διατριβή Μεταπτυχιακή Διατριβή ΣΧΗΜΑΤΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΕΝΤΟΠΙΣΜΟΣ ΒΙΟΦΙΛΜ ΣΤΙΣ ΜΕΜΒΡΑΝΕΣ ΑΝΤΙΣΤΡΟΦΗΣ ΩΣΜΩΣΗΣ ΣΤΗΝ ΑΦΑΛΑΤΩΣΗ ΛΕΜΕΣΟΥ ΚΥΠΡΟΣ ΜΙΧΑΗΛ Λεμεσός, Μάιος 2017 1 ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΓΕΩΤΕΧΝΙΚΩΝ

Διαβάστε περισσότερα

Πτυχιακή εργασία Ο ΡΟΛΟΣ ΤΩΝ ΚΟΙΝΟΤΙΚΩΝ ΝΟΣΗΛΕΥΤΩΝ ΣΤΗ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΤΟΥ ΠΑΙΔΙΟΥ ΜΕ ΧΡΟΝΙΟ ΑΣΘΜΑ

Πτυχιακή εργασία Ο ΡΟΛΟΣ ΤΩΝ ΚΟΙΝΟΤΙΚΩΝ ΝΟΣΗΛΕΥΤΩΝ ΣΤΗ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΤΟΥ ΠΑΙΔΙΟΥ ΜΕ ΧΡΟΝΙΟ ΑΣΘΜΑ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ Πτυχιακή εργασία Ο ΡΟΛΟΣ ΤΩΝ ΚΟΙΝΟΤΙΚΩΝ ΝΟΣΗΛΕΥΤΩΝ ΣΤΗ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΤΟΥ ΠΑΙΔΙΟΥ ΜΕ ΧΡΟΝΙΟ ΑΣΘΜΑ ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ: ΚΥΡΙΑΚΟΣ ΛΟΙΖΟΥ ΑΡΙΘΜΟΣ

Διαβάστε περισσότερα

«Αξιολόγηση ατόμων με αφασία για Επαυξητική και Εναλλακτική Επικοινωνία, σύμφωνα με το μοντέλο συμμετοχής»

«Αξιολόγηση ατόμων με αφασία για Επαυξητική και Εναλλακτική Επικοινωνία, σύμφωνα με το μοντέλο συμμετοχής» Σχολή Επιστημών Υγείας Τμήμα Αποκατάστασης ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ «Αξιολόγηση ατόμων με αφασία για Επαυξητική και Εναλλακτική Επικοινωνία, σύμφωνα με το μοντέλο συμμετοχής» Χρυσάνθη Μοδέστου Λεμεσός, Μάιος,

Διαβάστε περισσότερα

ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΘΕΩΡΗΤΙΚΩΝ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ ΑΝΑΤΟΜΙΑ ΙΙ ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ

ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΘΕΩΡΗΤΙΚΩΝ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ ΑΝΑΤΟΜΙΑ ΙΙ ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΘΕΩΡΗΤΙΚΩΝ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ ΑΝΑΤΟΜΙΑ ΙΙ 1 ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ Φωτεινή Μάλλη Πνευμονολόγος Αναπλ. Καθηγητρια ΤΕΙ Νοσηλευτικής Επιστημονικός Συνεργάτης Πνευμονολογικής Κλινικής ΠΘ Καθηγητής-Σύμβουλος

Διαβάστε περισσότερα

Σύγχρονες διαδικασίες σχεδιασμού, Ανάπτυξης και Παραγωγής προϊόντων

Σύγχρονες διαδικασίες σχεδιασμού, Ανάπτυξης και Παραγωγής προϊόντων Σύγχρονες διαδικασίες σχεδιασμού, Ανάπτυξης και Παραγωγής προϊόντων Ερευνητικές δραστηριότητες εργαστηρίου του Δρ. Μάρκου Πετούση 1. Εισαγωγή Η εμβιομηχανική είναι η επιστήμη, στην οποία εφαρμόζονται στη

Διαβάστε περισσότερα

ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΘΕΩΡΗΤΙΚΩΝ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ ΑΝΑΤΟΜΙΑ ΙΙ ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ

ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΘΕΩΡΗΤΙΚΩΝ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ ΑΝΑΤΟΜΙΑ ΙΙ ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΘΕΩΡΗΤΙΚΩΝ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ ΑΝΑΤΟΜΙΑ ΙΙ 1 ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ Φωτεινή Μάλλη Πνευμονολόγος Εκλ. Αναπλ. Καθηγητρια ΤΕΙ Νοσηλευτικής Επιστημονικός Συνεργάτης Πνευμονολογικής Κλινικής ΠΘ Καθηγητής-Σύμβουλος

Διαβάστε περισσότερα

ΠΝΕΥΜΟΝΙΚΗ ΥΠΕΡΤΑΣΗ ΣΕ. Παρουσίαση περιστατικού. ΑΜΕΘ Γ.Ν.Θ. «Γ. Παπανικολάου»

ΠΝΕΥΜΟΝΙΚΗ ΥΠΕΡΤΑΣΗ ΣΕ. Παρουσίαση περιστατικού. ΑΜΕΘ Γ.Ν.Θ. «Γ. Παπανικολάου» ΠΝΕΥΜΟΝΙΚΗ ΥΠΕΡΤΑΣΗ ΣΕ ARDS - ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΜΕ ΝΟ Παρουσίαση περιστατικού ΑΜΕΘ Γ.Ν.Θ. «Γ. Παπανικολάου» Παρουσίαση περιστατικού Από τον απεικονιστικό έλεγχο διαπιστώθηκαν: κατάγµατα λεκάνης και δεξιού άνω

Διαβάστε περισσότερα

ΔΙΑΚΑΘΕΤΗΡΙΑΚΗ (ΔΙΑΔΕΡΜΙΚΗ) ΕΜΦΥΤΕΥΣΗ ΒΙΟΛΟΓΙΚΩΝ ΑΟΡΤΙΚΩΝ ΒΑΛΒΙΔΩΝ

ΔΙΑΚΑΘΕΤΗΡΙΑΚΗ (ΔΙΑΔΕΡΜΙΚΗ) ΕΜΦΥΤΕΥΣΗ ΒΙΟΛΟΓΙΚΩΝ ΑΟΡΤΙΚΩΝ ΒΑΛΒΙΔΩΝ 22 ο ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟ ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΚΟ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ " Όλα για την Καρδιά µας " Αθήνα, Divani Caravel, 20 21 Οκτωβρίου 2016 ΔΙΑΚΑΘΕΤΗΡΙΑΚΗ (ΔΙΑΔΕΡΜΙΚΗ) ΕΜΦΥΤΕΥΣΗ ΒΙΟΛΟΓΙΚΩΝ ΑΟΡΤΙΚΩΝ ΒΑΛΒΙΔΩΝ Βαρβάρα Παπαδοπούλου,

Διαβάστε περισσότερα

ΥΔΡΟΚΗΛΗ ΠΑΘΗΣΕΙΣ ΟΣΧΕΟΥ - ΥΔΡΟΚΗΛΗ - ΚΙΡΣΟΚΗΛΗ - ΣΥΣΤΡΟΦΗ ΣΠΕΡΜΑΤΙΚΟΥ ΤΟΝΟΥ - ΚΥΣΤΗ ΕΠΙΔΙΔΥΜΙΔΑΣ - ΣΠΕΡΜΑΤΟΚΥΣΤΗ - ΚΥΣΤΕΣ ΟΣΧΕΟΥ

ΥΔΡΟΚΗΛΗ ΠΑΘΗΣΕΙΣ ΟΣΧΕΟΥ - ΥΔΡΟΚΗΛΗ - ΚΙΡΣΟΚΗΛΗ - ΣΥΣΤΡΟΦΗ ΣΠΕΡΜΑΤΙΚΟΥ ΤΟΝΟΥ - ΚΥΣΤΗ ΕΠΙΔΙΔΥΜΙΔΑΣ - ΣΠΕΡΜΑΤΟΚΥΣΤΗ - ΚΥΣΤΕΣ ΟΣΧΕΟΥ ΠΑΘΗΣΕΙΣ ΟΣΧΕΟΥ - ΥΔΡΟΚΗΛΗ - ΚΙΡΣΟΚΗΛΗ - ΣΥΣΤΡΟΦΗ ΣΠΕΡΜΑΤΙΚΟΥ ΤΟΝΟΥ - ΚΥΣΤΗ ΕΠΙΔΙΔΥΜΙΔΑΣ - ΣΠΕΡΜΑΤΟΚΥΣΤΗ - ΚΥΣΤΕΣ ΟΣΧΕΟΥ ΥΔΡΟΚΗΛΗ Είναι η συλλογή υγρού μεταξύ των πετάλων του ιδίως ελυτροειδούς χιτώνα

Διαβάστε περισσότερα

Γράφει: Ευθυμία Πετράτου, Ειδική Παθολόγος, Υπεύθυνη Ιατρείου Διαταραχής Λιπιδίων, Ιατρικού Π. Φαλήρου

Γράφει: Ευθυμία Πετράτου, Ειδική Παθολόγος, Υπεύθυνη Ιατρείου Διαταραχής Λιπιδίων, Ιατρικού Π. Φαλήρου Γράφει: Ευθυμία Πετράτου, Ειδική Παθολόγος, Υπεύθυνη Ιατρείου Διαταραχής Λιπιδίων, Ιατρικού Π. Φαλήρου Οι δυσλιπιδαιμίες είναι παθολογικές καταστάσεις με διαταραχές των λιπιδίων του αίματος ποσοτικές αλλά

Διαβάστε περισσότερα

ΣΥΧΝΟΤΗΤΑ ΔΙΑΧΩΡΙΣΜΟΥ ΤΩΝ ΣΤΕΦΑΝΙΑΙΩΝ ΑΓΓΕΙΩΝ ΚΑΤΑ ΤΗ ΔΙΑΓΝΩΣΤΙΚΗ ΣΤΕΦΑΝΙΟΓΡΑΦΙΑ - ΤΡΟΠΟΙ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗΣ ΚΑΙ ΠΡΟΓΝΩΣΗ

ΣΥΧΝΟΤΗΤΑ ΔΙΑΧΩΡΙΣΜΟΥ ΤΩΝ ΣΤΕΦΑΝΙΑΙΩΝ ΑΓΓΕΙΩΝ ΚΑΤΑ ΤΗ ΔΙΑΓΝΩΣΤΙΚΗ ΣΤΕΦΑΝΙΟΓΡΑΦΙΑ - ΤΡΟΠΟΙ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗΣ ΚΑΙ ΠΡΟΓΝΩΣΗ ΣΥΧΝΟΤΗΤΑ ΔΙΑΧΩΡΙΣΜΟΥ ΤΩΝ ΣΤΕΦΑΝΙΑΙΩΝ ΑΓΓΕΙΩΝ ΚΑΤΑ ΤΗ ΔΙΑΓΝΩΣΤΙΚΗ ΣΤΕΦΑΝΙΟΓΡΑΦΙΑ - ΤΡΟΠΟΙ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗΣ ΚΑΙ ΠΡΟΓΝΩΣΗ Χ. ΓΡΑΪΔΗΣ, Δ. ΔΗΜΗΤΡΙΑΔΗΣ, Κ. ΓΙΑΝΝΑΚΑΚΗΣ, Β. ΚΑΡΑΣΑΒΒΙΔΗΣ, Γ. ΔΗΜΗΤΡΙΑΔΗΣ, Ε. ΑΡΓΥΡΟΠΟΥΛΟΥ,

Διαβάστε περισσότερα

ΕΙΔΙΚΕΣ ΕΝΝΟΙΕΣ ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑΣ ΡΥΘΜΙΣΗΣ ΤΗΣ ΑΡΤΗΡΙΑΚΗΣ ΠΙΕΣΗΣ

ΕΙΔΙΚΕΣ ΕΝΝΟΙΕΣ ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑΣ ΡΥΘΜΙΣΗΣ ΤΗΣ ΑΡΤΗΡΙΑΚΗΣ ΠΙΕΣΗΣ ΕΙΔΙΚΕΣ ΕΝΝΟΙΕΣ ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑΣ ΡΥΘΜΙΣΗΣ ΤΗΣ ΑΡΤΗΡΙΑΚΗΣ ΠΙΕΣΗΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΚΑΛΛΑΡΑΣ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑΣ Είναι ουσιώδες να γνωρίζει κανείς με ποιούς τρόπους η ΑΠ διατηρείται φυσιολογική ώστε να κατανοήσει

Διαβάστε περισσότερα

Στο Ιατρικό Κέντρο Αθηνών λειτουργεί ένα πρότυπο Κέντρο καρδιάς και αγγείων, το "Athens Heart Center". Mία άριστα οργανωμένη καρδιολογική κλινική με

Στο Ιατρικό Κέντρο Αθηνών λειτουργεί ένα πρότυπο Κέντρο καρδιάς και αγγείων, το Athens Heart Center. Mία άριστα οργανωμένη καρδιολογική κλινική με www.iatriko.gr Στο Ιατρικό Κέντρο Αθηνών λειτουργεί ένα πρότυπο Κέντρο καρδιάς και αγγείων, το "Athens Heart Center". Mία άριστα οργανωμένη καρδιολογική κλινική με κορυφαίο επιστημονικό και νοσηλευτικό

Διαβάστε περισσότερα

Η Φυσική των ζωντανών Οργανισμών (10 μονάδες)

Η Φυσική των ζωντανών Οργανισμών (10 μονάδες) Η Φυσική των ζωντανών Οργανισμών (10 μονάδες) Δεδομένα: Κανονική Ατμοσφαιρική Πίεση, P 0 = 1.013 10 5 Pa = 760 mmhg Μέρος A. Η φυσική του κυκλοφορικού συστήματος. (4.5 μονάδες) Q3-1 Στο Μέρος αυτό θα μελετήσετε

Διαβάστε περισσότερα

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ Πτυχιακή Εργασία Η ΣΧΕΣΗ ΤΗΣ ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑΣ ΜΕ ΤΟ ΣΑΚΧΑΡΩΔΗ ΔΙΒΗΤΗ ΚΥΗΣΗΣ Χρυστάλλα, Γεωργίου Λεμεσός 2014 ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ

Διαβάστε περισσότερα

Σειρά µετεκπαιδευτικών σεµιναρίων µε πιστοποιητικό από την Ευρωπαϊκή Οµοσπονδία Εµφυτευµατολόγων (BDIZ-EDI) και το πανεπιστήµιο Κολωνίας

Σειρά µετεκπαιδευτικών σεµιναρίων µε πιστοποιητικό από την Ευρωπαϊκή Οµοσπονδία Εµφυτευµατολόγων (BDIZ-EDI) και το πανεπιστήµιο Κολωνίας berlin_6th-group 2012:Layout 1 11/23/12 3:16 PM Page 1 7o Group Oral Implantology Σειρά µετεκπαιδευτικών σεµιναρίων µε πιστοποιητικό από την Ευρωπαϊκή Οµοσπονδία Εµφυτευµατολόγων (BDIZ-EDI) και το πανεπιστήµιο

Διαβάστε περισσότερα

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΜΗΧΑΝΙΚΗΣ ΚΑΙ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ. Πτυχιακή εργασία

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΜΗΧΑΝΙΚΗΣ ΚΑΙ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ. Πτυχιακή εργασία ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΜΗΧΑΝΙΚΗΣ ΚΑΙ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ Πτυχιακή εργασία ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΕΙΚΟΝΙΚΗΣ ΠΛΑΤΦΟΡΜΑΣ ΠΡΟΣΟΜΟΙΩΣΗΣ ΤΗΣ ΠΑΡΑΜΟΡΦΩΣΗΣ ΑΝΘΡΩΠΙΝΟΥ ΗΠΑΤΟΣ ΜΕ ΤΗ ΧΡΗΣΗ ΑΠΤΙΚΟΥ ΜΕΣΟΥ Δηµήτρης Δούνας

Διαβάστε περισσότερα

ΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ ΓΙΑ ΤΙΣ ΠΑΘΗΣΕΙΣ ΤΩΝ ΦΛΕΒΩΝ ΤΩΝ ΚΑΤΩ ΑΚΡΩΝ ΣΤΟΥΣ ΗΜΟΥΣ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ ΑΤΤΙΚΗΣ, ΓΛΥΦΑ ΑΣ ΚΑΙ ΠΥΡΓΟΥ ΗΛΕΙΑΣ

ΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ ΓΙΑ ΤΙΣ ΠΑΘΗΣΕΙΣ ΤΩΝ ΦΛΕΒΩΝ ΤΩΝ ΚΑΤΩ ΑΚΡΩΝ ΣΤΟΥΣ ΗΜΟΥΣ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ ΑΤΤΙΚΗΣ, ΓΛΥΦΑ ΑΣ ΚΑΙ ΠΥΡΓΟΥ ΗΛΕΙΑΣ ΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ ΓΙΑ ΤΙΣ ΠΑΘΗΣΕΙΣ ΤΩΝ ΦΛΕΒΩΝ ΤΩΝ ΚΑΤΩ ΑΚΡΩΝ ΣΤΟΥΣ ΗΜΟΥΣ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ ΑΤΤΙΚΗΣ, ΓΛΥΦΑ ΑΣ ΚΑΙ ΠΥΡΓΟΥ ΗΛΕΙΑΣ Το Εθνικό ιαδηµοτικό ίκτυο Υγιών Πόλεων Προαγωγής Υγείας (Ε ΥΠΠΥ) και οι ήµοι

Διαβάστε περισσότερα

Αξονική στεφανιογραφία σε ασθενείς μετά από αορτοστεφανιαία παράκαμψη

Αξονική στεφανιογραφία σε ασθενείς μετά από αορτοστεφανιαία παράκαμψη Αξονική στεφανιογραφία σε ασθενείς μετά από αορτοστεφανιαία παράκαμψη Φώτιος Λάσπας Ακτινοδιαγνώστης Τμήμα Αξονικού-Μαγνητικού Τομογράφου Νοσοκομείο «Υγεία» Εισαγωγή Η αορτοστεφανιαία παράκαμψη αποτελεί

Διαβάστε περισσότερα

ICE 2014. 12-13 Δεκεμβρίου 2014

ICE 2014. 12-13 Δεκεμβρίου 2014 1 ICE 2014 12-13 Δεκεμβρίου 2014 ΟΡΓΑΝΩΤΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ Ι. Καλικάζαρος, Πρόεδρος ΕΚΕ Σ. Φούσσας, Αντιπρόεδρος ΕΚΕ Γ. Παρχαρίδης (τ. Πρόεδρος) Ι. Βλασερός, Γραμματέας ΕΚΕ Α. Κρανίδης (Ταμίας) Ι. Κανακάκης

Διαβάστε περισσότερα

ΕΛΕΓΧΟΣ ΑΓΓΕΙΑΚΗΣ ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΑΣ. Ειδικές έννοιες φυσιολογίας ρύθμισης της αρτηριακής πίεσης

ΕΛΕΓΧΟΣ ΑΓΓΕΙΑΚΗΣ ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΑΣ. Ειδικές έννοιες φυσιολογίας ρύθμισης της αρτηριακής πίεσης 1 ΕΛΕΓΧΟΣ ΑΓΓΕΙΑΚΗΣ ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΑΣ Κωνσταντίνος Καλλαράς Καθηγητής Φυσιολογίας Ειδικές έννοιες φυσιολογίας ρύθμισης της αρτηριακής πίεσης Είναι ουσιώδες να γνωρίζει κανείς με ποιούς τρόπους η ΑΠ διατηρείται

Διαβάστε περισσότερα

ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΑΦΗΓΗΜΑΤΙΚΩΝ ΙΚΑΝΟΤΗΤΩΝ ΜΕΣΩ ΧΟΡΗΓΗΣΗΣ ΤΟΥ ΕΡΓΑΛΕΙΟΥ ΜΑΙΝ ΣΕ ΤΥΠΙΚΩΣ ΑΝΑΠΤΥΣΣΟΜΕΝΑ ΠΑΙΔΙΑ ΣΤΗΝ ΚΥΠΡΟ

ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΑΦΗΓΗΜΑΤΙΚΩΝ ΙΚΑΝΟΤΗΤΩΝ ΜΕΣΩ ΧΟΡΗΓΗΣΗΣ ΤΟΥ ΕΡΓΑΛΕΙΟΥ ΜΑΙΝ ΣΕ ΤΥΠΙΚΩΣ ΑΝΑΠΤΥΣΣΟΜΕΝΑ ΠΑΙΔΙΑ ΣΤΗΝ ΚΥΠΡΟ Σχολή Επιστημών Υγείας Πτυχιακή εργασία ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΑΦΗΓΗΜΑΤΙΚΩΝ ΙΚΑΝΟΤΗΤΩΝ ΜΕΣΩ ΧΟΡΗΓΗΣΗΣ ΤΟΥ ΕΡΓΑΛΕΙΟΥ ΜΑΙΝ ΣΕ ΤΥΠΙΚΩΣ ΑΝΑΠΤΥΣΣΟΜΕΝΑ ΠΑΙΔΙΑ ΣΤΗΝ ΚΥΠΡΟ Γεωργίου Μύρια Λεμεσός, Μάιος 2018 ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ

Διαβάστε περισσότερα

Μέτρηση του κνημοβραχιόνιου δείκτη, ΤcPO 2, δακτυλικών πιέσεων. Ιωάννα Ελευθεριάδου Επιστημονικός Συνεργάτης Διαβητολογικό Κέντρο ΓΝΑ Λαϊκό

Μέτρηση του κνημοβραχιόνιου δείκτη, ΤcPO 2, δακτυλικών πιέσεων. Ιωάννα Ελευθεριάδου Επιστημονικός Συνεργάτης Διαβητολογικό Κέντρο ΓΝΑ Λαϊκό Μέτρηση του κνημοβραχιόνιου δείκτη, ΤcPO 2, δακτυλικών πιέσεων Ιωάννα Ελευθεριάδου Επιστημονικός Συνεργάτης Διαβητολογικό Κέντρο ΓΝΑ Λαϊκό Περιφερική αγγειοπάθεια και σακχαρώδης διαβήτης Μια από τις κύριες

Διαβάστε περισσότερα

Ο ΡΟΛΟΣ ΤΟΥ ΝΟΣΗΛΕΥΤΗ ΣΤΗΝ ΕΠΕΜΒΑΤΙΚΗ ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΑ

Ο ΡΟΛΟΣ ΤΟΥ ΝΟΣΗΛΕΥΤΗ ΣΤΗΝ ΕΠΕΜΒΑΤΙΚΗ ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΑ Ο ΡΟΛΟΣ ΤΟΥ ΝΟΣΗΛΕΥΤΗ ΣΤΗΝ ΕΠΕΜΒΑΤΙΚΗ ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΑ ΑΜΠΡΑΧΙΜ ΣΑΡΑ-ΕΛΕΝΗ & ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΑΟΥ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗ ΤΜΗΜΑ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ ΑΤΕΙΘ ΕΙΣΗΓΗΤΡΙΑ: κ. ΚΑΡΑΒΑΣΙΛΕΙΑΔΟΥ ΣΑΒΒΑΤΩ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ 2009 ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ΚΑΡΔΙΑΣ Το καρδιαγγειακό

Διαβάστε περισσότερα

Ανευρύσματα Εγκεφάλου

Ανευρύσματα Εγκεφάλου Ανευρύσματα Εγκεφάλου Το εγκεφαλικό ανεύρυσμα είναι μια παθολογική διάταση σε ένα μέρος του τοιχώματος ενός αγγείου του εγκεφάλου που οφείλεται σε ένα έλλειμμα του μέσου χιτώνα του τοιχώματος του αγγείου.

Διαβάστε περισσότερα

Στένωση της Νεφρικής Αρτηρίας : Ενδοαγγειακή Αποκατάσταση.

Στένωση της Νεφρικής Αρτηρίας : Ενδοαγγειακή Αποκατάσταση. Bασίλης Παπαγιάννης - Στένωση της Νεφρικής Αρτηρίας : Ενδοαγγειακή Αποκατάσταση 17 Στένωση της Νεφρικής Αρτηρίας : Ενδοαγγειακή Αποκατάσταση. Παπαγιάννης Βασίλης Ακτινολογικό Εργαστήριο Νοσοκομείου Γ.Ν.ΠΑΠΑΓΕΩΡΓΙΟΥ,

Διαβάστε περισσότερα

ΜΕΤΑΜΟΣΧΕΥΣΗ ΝΕΦΡΟΥ. Λειτουργία των νεφρών. Συμπτώματα της χρόνιας νεφρικής ανεπάρκειας

ΜΕΤΑΜΟΣΧΕΥΣΗ ΝΕΦΡΟΥ. Λειτουργία των νεφρών. Συμπτώματα της χρόνιας νεφρικής ανεπάρκειας ΜΕΤΑΜΟΣΧΕΥΣΗ ΝΕΦΡΟΥ Η χρόνια νεφρική ανεπάρκεια είναι η προοδευτική, μη αναστρέψιμη μείωση της νεφρικής λειτουργίας, η οποία προκαλείται από βλάβη του νεφρού ποικίλης αιτιολογίας. Η χρόνια νεφρική ανεπάρκεια

Διαβάστε περισσότερα

ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ΑΝΑΠΝΕΥΣΤΙΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ

ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ΑΝΑΠΝΕΥΣΤΙΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ΑΝΑΠΝΕΥΣΤΙΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΙΩΑΝΝΑ ΔΗΜΟΠΟΥΛΟΥ ΚΑΘΗΓΗΤΡΙΑ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΗΣ ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑΣ ΙΑΤΡΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΕΚΠΑ ΤΟ ΑΝΑΠΝΕΥΣΤΙΚΟ ΣΕ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ STRESS ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ΜΕΓΑΛΟΥ ΥΨΟΜΕΤΡΟΥ Η ατμοσφαιρική

Διαβάστε περισσότερα

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΓΕΩΠΟΝΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΚΑΙ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ ΚΑΙ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ. Πτυχιακή εργασία

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΓΕΩΠΟΝΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΚΑΙ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ ΚΑΙ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ. Πτυχιακή εργασία ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΓΕΩΠΟΝΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΚΑΙ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ ΚΑΙ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ Πτυχιακή εργασία Η ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΤΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ HACCP ΣΕ ΜΙΚΡΕΣ ΒΙΟΤΕΧΝΙΕΣ ΓΑΛΑΚΤΟΣ ΣΤΗΝ ΕΠΑΡΧΙΑ ΛΕΜΕΣΟΥ

Διαβάστε περισσότερα

Εργαστήριο. Παθολογική Χειρουργική Νοσηλευτική ΙΙ. «Τοποθέτηση. Κεντρικών Φλεβικών Καθετήρων»

Εργαστήριο. Παθολογική Χειρουργική Νοσηλευτική ΙΙ. «Τοποθέτηση. Κεντρικών Φλεβικών Καθετήρων» Εργαστήριο Παθολογική Χειρουργική Νοσηλευτική ΙΙ «Τοποθέτηση Κεντρικών Φλεβικών Καθετήρων» Κεντρικές Φλεβικές γραμμές: Τι είναι; Πότε τις χρησιμοποιούμε; Πως τις τοποθετούμε; Έχουν επιπλοκές; Πως προλαμβάνουμε

Διαβάστε περισσότερα

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ. Πτυχιακή διατριβή. Ονοματεπώνυμο: Αργυρώ Ιωάννου. Επιβλέπων καθηγητής: Δρ. Αντρέας Χαραλάμπους

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ. Πτυχιακή διατριβή. Ονοματεπώνυμο: Αργυρώ Ιωάννου. Επιβλέπων καθηγητής: Δρ. Αντρέας Χαραλάμπους ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ Πτυχιακή διατριβή Διερεύνηση της αποτελεσματικότητας εναλλακτικών και συμπληρωματικών τεχνικών στη βελτίωση της ποιότητας της ζωής σε άτομα με καρκίνο

Διαβάστε περισσότερα

ΟΙΚΟΝΟΜΟΤΕΧΝΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ ΕΝΟΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΑ ΑΥΤΟΝΟΜΟΥ ΝΗΣΙΟΥ ΜΕ Α.Π.Ε

ΟΙΚΟΝΟΜΟΤΕΧΝΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ ΕΝΟΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΑ ΑΥΤΟΝΟΜΟΥ ΝΗΣΙΟΥ ΜΕ Α.Π.Ε Τμήμα Ηλεκτρονικών Μηχανικών Τ.Ε. ΟΙΚΟΝΟΜΟΤΕΧΝΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ ΕΝΟΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΑ ΑΥΤΟΝΟΜΟΥ ΝΗΣΙΟΥ ΜΕ Α.Π.Ε Πτυχιακή Εργασία Φοιτητής: Γεμενής Κωνσταντίνος ΑΜ: 30931 Επιβλέπων Καθηγητής Κοκκόσης Απόστολος Λέκτορας

Διαβάστε περισσότερα