ANALECTA CATHOLICA ΜΕΛΕΤΗΜΑΤΑ ΚΑΘΟΛΙΚΗΣ ΘΕΟΛΟΓΙΑΣ ΚΑΙ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΤΗΣ ΚΑΘΟΛΙΚΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ

Transcript

1 ANALECTA CATHOLICA ΜΕΛΕΤΗΜΑΤΑ ΚΑΘΟΛΙΚΗΣ ΘΕΟΛΟΓΙΑΣ ΚΑΙ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΤΗΣ ΚΑΘΟΛΙΚΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ STUDIES OF CATHOLIC THEOLOGY AND HISTORY OF THE CATHOLIC CHURCH IN GREECE ΤΟΜΟΣ Α ΤΕΥΧΟΣ 2 Ο VOLUME I ISSUE ΑΠΟΣΤΟΛΙΚΟ ΒΙΚΑΡΙΑΤΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ APOSTOLIC VICARIATE OF THESSALONICA P.O. BOX Thessaloniki

2 Εικονογράφηση εξώφυλλου: Η απιστία του Θωμά. Ζωγράφος του 14 ου αι. Sacro Speco Άνω Ναός του Subiaco (Ιταλία) Οι απόψεις των άρθρων δεν δεσμεύουν ούτε απηχούν απαραίτητα το περιοδικό ή το Διδακτικό Σώμα της Καθολικής Εκκλησίας. The views expressed in the published articles are those of their authors and do not necessarily express or reflect the positions of the Magisterium of the Catholic Church

3 ΑΠΟΣΤΟΛΙΚΗ ΕΠΙΣΤΟΛΗ Η ΘΥΡΑ ΤΗΣ ΠΙΣΤΗΣ ΤΟΥ ΑΚΡΟΥ ΑΡΧΙΕΡΕΑ ΒΕΝΕΔΙΚΤΟΥ ΙΣΤ ΜΕ ΤΗΝ ΟΠΟΙΑ ΠΡΟΚΗΡΥΣΣΕΤΑΙ ΤΟ ΕΤΟΣ ΤΗΣ ΠΙΣΤΗΣ 1. Η «θύρα της πίστης» (βλ. Πρξ 14, 27), η οποία εισάγει στη ζωή κοινωνίας με το Θεό και επιτρέπει την είσοδο στην Εκκλησία του, είναι πάντοτε ανοικτή για μας. Είναι εφικτή η διάβαση αυτού του κατωφλιού όταν ο Λόγος του Θεού αναγγέλλεται και η καρδιά αφήνεται να πλαστεί από τη χάρη που μεταμορφώνει. Η διάβαση αυτής της θύρας συνεπιφέρει την υιοθέτηση μιας πορείας που διαρκεί όλη τη ζωή. Αυτή η πορεία αρχίζει με το Βάπτισμα (βλ. Ρωμ 6, 4), μέσω του οποίου μπορούμε να αποκαλούμε το Θεό ως Πατέρα, και καταλήγει με το πέρασμα μέσω του θανάτου στην αιώνια ζωή, καρπός της ανάστασης του Κυρίου Ιησού, ο οποίος, με τη δωρέα του Αγίου Πνεύματος, θέλησε να κάνει συμμέτοχους της ίδιας της δόξας του όσους πιστεύουν σ Αυτόν (βλ. Ιω 17, 22). Η ομολογία πίστης στην Αγία Τριάδα Πατέρα, Υιό και Άγιο Πνεύμα ισούται με το να πιστεύεις σε ένα μόνο Θεό που είναι Αγάπη (βλ. Α Ιω 4, 8): ο Πατέρας, ο οποίος στο πλήρωμα του χρόνου απέστειλε τον Υιό του για τη σωτηρία μας ο Ιησούς Χριστός, ο οποίος μέσα στο μυστήριο του θανάτου και της ανάστασής του λύτρωσε τον κόσμο το Άγιο Πνεύμα, το οποίο οδηγεί την Εκκλησία διαμέσου των αιώνων στην προσμονή της ένδοξης επιστροφής του Κυρίου. 2. Από την αρχή του λειτουργήματός μου ως Διαδόχου του Αποστόλου Πέτρου υπενθύμισα την ανάγκη να αναζητηθεί εκ νέου η πορεία της πίστης για να φωτιστεί με όλο και 1

4 Βενέδικτος ΙΣτ μεγαλύτερη σαφήνεια η χαρά και ο ενθουσιασμός της συνάντησης με το Χριστό. Στην ομιλία της Θ. Λειτουργίας για την έναρξη της ύπατης αρχιερατείας μου, έλεγα: «Η Εκκλησία στο σύνολό της, και οι Ποιμένες μέσα σ αυτήν, οφείλουν, όπως ο Χριστός, να τεθούν σε κίνηση για να οδηγήσουν τους ανθρώπους έξω από την έρημο, προς τον τόπο της ζωής, της πληρότητας της ζωής» 1. Συμβαίνει πλέον, όχι σπάνια, οι χριστιανοί να ανησυχούν περισσότερο για τις κοινωνικές, πολιτιστικές και πολιτικές συνέπειες των προσπαθειών τους, συνεχίζοντας να αντιλαμβάνονται την πίστη ως μια προφανή προϋπόθεση του κοινού βίου. Στην πραγματικότητα, αυτή η προϋπόθεση όχι μόνο δεν είναι πλέον τέτοια, αλλά συχνά ο δημόσιος βίος φθάνει έως την άρνηση της 2. Ενώ στο παρελθόν ήταν δυνατό να αναγνωριστεί μια ενιαία πολιτιστική διαστρωμάτωση, ευρύτατα αποδεκτή στην αναφορά της στο περιεχόμενο της πίστης και στις αξίες που αυτή εμπνέει, σήμερα δεν φαίνεται πια να είναι έτσι σε μεγάλους τομείς της κοινωνίας, εξαιτίας μιας βαθειάς κρίσης πίστης που αγγίζει πολλά πρόσωπα. 3. Δεν μπορούμε να δεχθούμε ότι το αλάτι έχασε τη γεύση του και το φως έμεινε κρυμμένο (βλ. Μτ 5, 13 16). Ακόμα και ο σημερινός άνθρωπος μπορεί να αισθανθεί εκ νέου την ανάγκη να πάει όπως η Σαμαρίτισσα στο πηγάδι για να ακούσει τον Ιησού ο οποίος προσκαλεί να πιστέψει σ Αυτόν και να αντλήσει από την πηγή του που αναβλύζει ζωντανό νερό (βλ. Ιω 4, 14). Πρέπει να ξαναβρούμε την απόλαυση του να τρεφόμαστε από το Λόγο του Θεού, που μεταδίδεται από την Εκκλησία με πιστότητα, και από τον Άρτο της ζωής, που προσφέρονται ως στήριγμα όσων είναι μαθητές του (βλ. Ιω 6, 51). Πράγματι, η διδασκαλία του Ιησού, αντηχεί ακόμα στις μέρες μας με την ίδια δύναμη: «Να εργάζεσθε όχι για την τροφή που χάνεται, αλλά για την τροφή που παραμένει για την αιώνια ζωή» (Ιω 6, 1 ΒΕΝΕΔΙΚΤΟΣ ΙΣΤ, Ομλία για την έναρξη του πετρίνειου λειτουργήματος του Επισκόπου της Ρώμης, 24 Απριλίου 2005, AAS 97 (2005) Βλ. ΒΕΝΕΔΙΚΤΟΣ ΙΣΤ, Ομιλία στη Θ. Λειτουργία στο Terreiro do Paço Lisboa, 11 Μαΐου 2010, Insegnamenti, VI, 1 (2010)

5 Η θύρα της πίστης 27). Το ερώτημα που έθεσα όσοι τον άκουγαν είναι το ίδιο και για μας σήμερα: «Τι να κάνουμε για να εκτελούμε τα έργα του Θεού;» (Ιω 6, 28). Γνωρίζουμε την απάντηση του Ιησού: «Αυτό είναι το έργο του Θεού: να πιστεύετε σ αυτόν που απέστειλε εκείνος» (Ιω 6, 29). Το να πιστεύεις στον Ιησού Χριστό λοιπόν είναι η οδός για να φθάσεις οριστικά στη σωτηρία. 4. Κάτω από το φως όλων αυτών, αποφάσισα να προκηρύξω ένα Έτος της πίστης. Θα αρχίσει στις 11 Οκτωβρίου 2012, στην πεντηκοστή επέτειο από την έναρξη της Β Βατικανής Συνόδου και θα λήξει με την Πανήγυρη του Κυρίου μας Ιησού Χριστού, Βασιλέα του Σύμπαντος, στις 24 Νοεμβρίου Στις 11 Οκτωβρίου 2012, συμπληρώνονται τα είκοσι χρόνια από τη δημοσίευση της Κατήχησης της Καθολικής Εκκλησίας, κείμενο που δημοσιεύθηκε από τον Προκάτοχό μου τον μακάριο Πάπα Ιωάννη Παύλο Β 3, με σκοπό να εκθέσει σε όλους τους πιστούς τη δύναμη και την ομορφιά της πίστης. Αυτό το κείμενο, αυθεντικός καρπός της Β Βατικανής Συνόδου, υπήρξε επιθυμία της Έκτακτης Συνόδου των Επισκόπων του 1985 ως εργαλείο στην υπηρεσία της κατήχησης 4 και πραγματοποιήθηκε με τη συνεργασία όλων των Επισκόπων της Καθολικής Εκκλησίας. Και η γενική συνέλευση της Συνόδου των Επισκόπων συγκλήθηκε από εμένα για το μήνα Οκτώβριο του 2012, με θέμα τον νέο ευαγγελισμό για την μετάδοση της χριστιανικής πίστης. Θα είναι μια κατάλληλη ευκαιρία για να εισαχθεί ολόκληρη η Εκκλησία σε έναν καιρό ιδιαίτερου στοχασμού και εκ νέου ανακάλυψης της πίστης. Δεν είναι η πρώτη φορά που η Εκκλησία καλείται να εορτάσει ένα Έτος της πίστης. Ο σεβαστός Προκάτοχος μου ο Δούλος του Θεού Παύλος Στ προκήρυξε ένα παρόμοιο Έτος το 1967 για να τελέσει τη μνήμη του μαρτυρίου των Αποστόλων Πέτρου και Παύλου κατά την 19 η εκατονταετηρίδα της υπέρτατης μαρτυρίας τους. Το σκέφ 3 Βλ. ΙΩΑΝΝΗ ΠΑΥΛΟΥ Β, Αποστολική Διάταξη Fidei depositum, 11 Οκτωβρίου 1992, AAS 86 (1994) Βλ. Rapporto finale del Secondo Sinodo Straordinario dei Vescovi, 7 Δεκεμβρίου 1985, II, B, a, 4, στο Enchiridon Vaticanum, Τόμ. 9, αρ

6 Βενέδικτος ΙΣτ θηκε ως μια επίσημη στιγμή ώστε σε όλη την Εκκλησία να υπάρξει «μια αυθεντική και ειλικρινής ομολογία της αυτής πίστης» επιπλέον, θέλησε αυτή η ομολογία να επιβεβαιωθεί κατά τρόπο «ατομικό και συλλογικό, ελεύθερο και συνειδητό, εσωτερικό και εξωτερικό, ταπεινό και ειλικρινή» 5. Σκεπτόταν ότι μ αυτό τον τρόπο ολόκληρη η Εκκλησία θα μπορούσε να ανακτήσει «ακριβή επίγνωση της πίστης της για να την ξαναζωντανέψει, για να την εξαγνίσει, για να την επιβεβαιώσει, για να την ομολογήσει» 6. Τα μεγάλα γεγονότα που συνέβησαν εκείνο το Έτος, έκαναν ακόμα πιο έκδηλη την ανάγκη μιας τέτοιας τέλεσης. Αυτή έληξε με την Ομολογία πίστης του Λαού του Θεού 7, για να δηλωθεί πόσο το ουσιαστικό περιεχόμενο που από αιώνες αποτελεί την παρακαταθήκη όλων των πιστών, έχει ανάγκη να επιβεβαιωθεί, να κατανοηθεί και να εμβαθυνθεί με ένα καινούργιο πάντα τρόπο με σκοπό να δώσει συνεπή μαρτυρία σε ιστορικές συνθήκες διαφορετικές από εκείνες του παρελθόντος. 5. Από μα άποψη, ο σεβαστός Προκάτοχός μου είχε δει αυτό το Έτος ως μια «μετασυνοδική συνέπεια και ανάγκη» 8, με πλήρη επίγνωση των σοβαρών δυσκολιών της εποχής, πρώτιστα σε ό,τι αφορά την ομολογία μιας αληθινής πίστης και της ορθής της ερμηνείας. Θεώρησα ότι το να κάνω να συμπέσει η έναρξη του Έτους της Πίστης με την πεντηκοστή επέτειο από την έναρξη της Β Βατικανής Συνόδου θα μπορούσε να είναι μια κατάλληλη ευκαιρία για γίνει κατανοητό ότι τα κείμενα που άφησαν ως κληρονομιά οι συνοδικοί Πατέρες, σύμφωνα με τα λόγια του μακάριου Ιωάννη Παύλου Β, «δεν χάνουν την αξία 5 ΠΑΥΛΟΥ ΣΤ, Αποστολική παραίνεση Petrum et Paulum Apostolos, στη 19 η εκατονταετηρίδα του μαρτυρίου των Αγίων Αποστόλων Πέτρου και Παύλου (22 Φεβρουαρίου 1967), AAS 59 (1967) Αυτόθι, ΠΑΥΛΟΥ ΣΤ, Επίσημη Ομολογία πίστης, Ομιλία για τον εορτασμό της 19 ης εκατονταετηρίδας από το μαρτύριο των Αγ. Αποστόλων Πέτρου και Παύλου κατά τη λήξη του Έτους της πίστης (30 Ιουνίου 1968), AAS 60 (1968) ΠΑΥΛΟΥ ΣΤ, Γενική ακρόαση, 14 Ιουνίου 1967, Insegnamenti V (1967)

7 Η θύρα της πίστης τους. Χρειάζεται να διαβάζονται με τον ενδεδειγμένο τρόπο, να γίνονται γνωστά και να αφομοιώνονται ως ποιοτικά και δεσμευτικά κείμενα του διδακτικού Σώματος, μέσα στην Παράδοση της Εκκλησίας Αισθάνομαι περισσότερο από ποτέ την υποχρέωση να θεωρήσω τη Σύνοδο ως τη μεγάλη χάρη με την οποία ευεργετήθηκε η Εκκλησία στον 20 ο αιώνα Με τη Σύνοδο αυτή μας δόθηκε μια σίγουρη πυξίδα για να κατευθυνθούμε στην πορεία του αιώνα που αρχίζει» 9. Κι εγώ επίσης προτίθεμαι να επαναλάβω με δύναμη αυτό το οποίο διατύπωσα σχετικά με τη Σύνοδο, λίγους μήνες μετά την εκλογή μου σε Διάδοχο του Αποστόλου Πέτρου: «εάν την διαβάσουμε και την προσλάβουμε (τη Σύνοδο), καθοδηγούμενοι από μια σωστή ερμηνευτική, αυτή μπορεί να γίνει όλο και πιο πολύ μια μεγάλη δύναμη για την πάντοτε απαραίτητη ανανέωση της Εκκλησίας» Η ανανέωση της Εκκλησίας περνά και μέσα από τη μαρτυρία που προσφέρει η ζωή των πιστών: με την ίδια τους την ύπαρξη μέσα στον κόσμο οι χριστιανοί καλούνται πράγματι να κάνουν να λάμψει ο Λόγος της αλήθειας τον οποίο μας άφησε ο Κύριος Ιησούς. Η Σύνοδος, στη δογματική Διάταξη Φως των Εθνών, δήλωνε: «ενώ ο Χριστός «άγιος, άκακος και αμόλυντος» (Εβρ 7,26), δεν γνώρισε αμαρτία (βλ. Β Κορ 5,21) και ήρθε μόνο για να εξιλεώσει τα αμαρτήματα του λαού (βλ. Εβρ 2,17), η Εκκλησία, που περιλαμβάνει στα σπλάχνα της αμαρτωλούς και γι αυτό είναι αγία και ταυτόχρονα πάντοτε σε ανάγκη κάθαρσης, πορεύεται συνεχώς την οδό της μετάνοιας και της ανακαίνισης. Η Εκκλησία «συνεχίζει την πορεία της ανάμεσα στους διωγμούς του κόσμου και τις παρηγοριές του Θεού», αναγγέλλοντας το πάθος και το θάνατο του Κυρίου έως ότου έλθει (βλ. Α Κορ 11,26). Από τον αναστημένο Κύριο αντλεί τη δύναμη για να νικήσει με υπομονή και αγάπη τις θλίψεις και τις δυσκολίες που προέρχονται από το εσωτερικό 9 ΙΩΑΝΝΗ ΠΑΥΛΟΥ Β, Αποστολική επιστολή Novo millennio ineunte, 6 Ιανουαρίου 2001, 57, AAS 93 (2001) Ομιλία στη Ρωμαϊκή Κούρια, 22 Δεκεμβρίου 2005, AAS 98 (2006) 52. 5

8 Βενέδικτος ΙΣτ και το εξωτερικό της και για να αποκαλύψει ανάμεσα στον κόσμο, με πιστότητα, αν και όχι τέλεια, το μυστήριο του Χριστού έως ότου στο τέλος των καιρών αυτό να εκδηλωθεί στην πληρότητα του φωτός» 11. Μ αυτή την προοπτική, το Έτος της πίστης είναι μια πρόσκληση για μα αυθεντική και ανανεωμένη μεταστροφή στον Κύριο, τον μοναδικό Σωτήρα του κόσμου. Στο μυστήριο του θανάτου και της ανάστασής του, ο Θεός φανέρωσε στην πληρότητά της την Αγάπη που σώζει και καλεί τους ανθρώπους στη μεταστροφή της ζωής μέσω της άφεσης των αμαρτιών (βλ. Πρξ 5, 31). Για τον Απόστολο Παύλο, αυτή η Αγάπη εισάγει τον άνθρωπο σε μια καινούργια ζωή: «Έχουμε ενταφιαστεί, λοιπόν, μαζί του, με το βάφτισμα στο θάνατο, ώστε όπως ο Χριστός αναστήθηκε από τους νεκρούς μέσω της δόξας του Πατέρα, έτσι και εμείς να πορευθούμε μέσα σε μια νέα ζωή» (Ρωμ 6, 4). Χάρη στην πίστη, αυτή η καινούργια ζωή πλάθει όλη την ανθρώπινη ύπαρξη στο ριζοσπαστικό νεωτερισμό της ανάστασης. Στο μέτρο της ελεύθερης διαθεσιμότητάς του, οι σκέψεις και τα αισθήματα, η νοοτροπία και η συμπεριφορά του ανθρώπου αργά αργά εξαγνίζονται και μεταμορφώνονται, σε μια πορεία που ποτέ δεν τερματίζει ολοκληρωτικά σ αυτή τη ζωή. Η «πίστη που εκδηλώνεται με την αγάπη» (Γαλ 5, 6) γίνεται ένα νέο κριτήριο νόησης και δράσης το οποίο αλλάζει όλη τη ζωή του ανθρώπου (βλ. Ρωμ 12, 2 Κολ 3, 9 10 Εφ 4, Β Κορ 5, 17). 7. «Η αγάπη του Χριστού μας ωθεί» (Β Κορ 5, 14): είναι η αγάπη του Χριστού που γεμίζει τις καρδιές μας και μας ωθεί να ευαγγελίσουμε. Αυτός, σήμερα όπως τότε, μας στέλνει στους δρόμους του κόσμου για να αναγγείλουμε το Ευαγγέλιό του σε όλους τους λαούς της γης (βλ. Μτ 28, 19). Με την αγάπη του, ο Ιησούς Χριστός έλκει σ αυτόν τους ανθρώπους κάθε γενεάς: σε κάθε εποχή συγκαλεί την Εκκλησία και της εμπιστεύεται το 11 Β ΒΑΤΙΚΑΝΗ ΣΥΝΟΔΟΣ, Δογματική Διάταξη περί Εκκλησίας, Φως των Εθνών, 8. 6

9 Η θύρα της πίστης άγγελμα του Ευαγγελίου με μια ανάθεση που είναι πάντοτε καινούργια. Γι αυτό και σήμερα είναι απαραίτητη μια πιο πεπεισμένη εκκλησιακή προσπάθεια υπέρ ενός νέου ευαγγελισμού για να ανακαλυφθεί εκ νέου η χαρά του να πιστεύεις και να ξαναβρεθεί ο ενθουσιασμός στη μετάδοση της πίστης. Στην καθημερινή εκ νέου ανακάλυψη της αγάπης Του, αντλεί δύναμη η ιεραποστολική προσπάθεια των πιστών, μια προσπάθεια που ποτέ δεν μπορεί να πάψει να υπάρχει. Πράγματι, η πίστη αυξάνει όταν βιώνεται ως εμπειρία μιας αγάπης που λαμβάνεται και όταν μεταδίδεται ως εμπειρία χάρης και χαράς. Αυτή δίνει γονιμότητα διότι διευρύνει την καρδιά μέσα στην ελπίδα και επιτρέπει να δοθεί μια μαρτυρία ικανή να γεννήσει: ανοίγει την καρδιά και το νου όσων ακούν και αποδέχονται το κάλεσμα του Κυρίου να συγκατατεθούν στο Λόγο του για να γίνουν μαθητές του. Οι πιστοί, βεβαιώνει ο ιερός Αυγουστίνος, «ενδυναμώνονται πστεύοντας» 12. Ο άγιος Επίσκοπος Ιππώνος είχε κάθε λόγο για να εκφραστεί μ αυτό τον τρόπο. Όπως γνωρίζουμε, η ζωή του υπήρξε μια διαρκή αναζήτηση της ομορφιάς της πίστης έως ότου η καρδιά του βρήκε ανάπαυση στο Θεό 13. Τα πολυάριθμα γραπτά του, στα οποία εξηγούνται η σπουδαιότητα του να πιστεύεις και η αλήθεια της πίστης, παραμένουν έως τις μέρες μας ως μια παρακαταθήκη απαράμιλλου πλούτου και επιτρέπουν ακόμα σε πολλούς που αναζητούν το Θεό, να βρουν τη σωστή διαδρομή για να φθάσουν στην θύρα της πίστης. Μόνο πιστεύοντας, λοιπόν, η πίστη αυξάνει και δυναμώνει δεν υπάρχει άλλη δυνατότητα για να αποκτήσει κανείς βεβαι ότητα για τη ζωή του παρά μόνο εγκαταλείποντάς την, διαρκώς περισσότερο, στα χέρια μιας αγάπης η οποία γίνεται αντιληπτή ως όλο και πιο μεγάλη γιατί προέρχεται από το Θεό. 8. Σ αυτή την ευτυχή συγκυρία, καλώ τους Αδελφούς Επισκόπους όλου του κόσμου να ενωθούν με το Διάδοχο του Πέτρου 12 De utilitate credendi, 1, Βλ. ΙΕΡΟΥ ΑΥΓΟΥΣΤΙΝΟΥ, Εξομολογήσεις, Α, 1. 7

10 Βενέδικτος ΙΣτ κατά τον καιρό της χάρης που μας προσφέρει ο Κύριος, για να κάνουμε ανάμνηση του πολύτιμου δώρου της πίστης. Θα θέλαμε να εορτάσουμε αυτό το Έτος επάξια και καρποφόρα. Θα πρέπει να εντατικοποιηθεί ο στοχασμός της πίστης για να βοηθηθούν όλοι όσοι πιστεύουν στο Χριστό να κάνουν πιο συνειδητή και σθεναρή τη συγκατάθεσή τους στο Ευαγγέλιο, πάνω απ όλα σε μια στιγμή βαθειάς αλλαγής όπως αυτής που βιώνει η ανθρωπότητα. Θα έχουν την ευκαιρία να ομολογήσουμε την πίστη στον Αναστημένο Κύριο, στους καθεδρικούς μας ναούς και στους ναούς όλου του κόσμου στα σπίτια μας και στις οικογένειές μας ώστε ο καθένας να αισθανθεί δυνατή την ανάγκη να γνωρίσει καλύτερα και να μεταδώσει στις μελλοντικές γενιές την παντοτινή πίστη. Οι μοναχικές κοινότητες όπως και οι ενοριακές, και όλοι οι εκκλησιαστικοί θεσμοί, παλαιοί και νέοι, θα βρουν τον τρόπο, αυτό το Έτος, για να κάνουν δημόσια ομολογία του Πιστεύω. 9. Επιθυμούμε αυτό το Έτος να προξενήσει σε κάθε πιστό την θέληση να ομολογήσει την πίστη στην πληρότητά της, με ανανεωμένη πεποίθηση, με εμπιστοσύνη και ελπίδα. Θα είναι μια ευκαιρία και για να εντατικοποιηθεί η τέλεση της πίστης μέσα στη θεία Λατρεία και ειδικότερα στη Θεία Ευχαριστία, η οποία είναι «η κορύφωση προς την οποία τείνει η δράση της Εκκλησίας και ταυτόχρονα είναι η πηγή από την οποία προέρχεται όλη της η ενέργεια» 14. Ταυτόχρονα, ευχόμαστε η μαρτυρία ζωής των πιστών να γίνει περισσότερο πιστευτή. Η εκ νέου ανακάλυψη του περιεχομένου της πίστης που ομολογείται, τελείται, βιώνεται και περιέχεται στην προσευχή 15, και στοχάζεται πάνω στην ίδια την πράξη πίστης, είναι ένα καθήκον το οποίο κάθε πιστός πρέπει να κάνει δικό του, ειδικά κατ αυτό το Έτος. 14 Β ΒΑΤΙΚΑΝΗ ΣΥΝΟΔΟΣ, Διάταξη περί θείας Λατρείας, Η Ιερή και Αγία Σύνοδος, Βλ. ΙΩΑΝΝΗ ΠΑΥΛΟΥ Β, Αποστολική Διάταξη Η Παρακαταθήκη της πίστης (Fidei depositum), 11 Οκτωβρίου 1992, AAS 86 (1994)

11 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Η θύρα της πίστης... 1 Βενέδικτος Ιστ Επίσκοπος Ρώμης Το νόημα της πίστης στην Καινή Διαθήκη και στον ιερό Αυγουστίνο...19 Ιωάννης Σπιτέρης Αρχιεπίσκοπος Κερκύρας, Ζακύνθου Κεφαλληνίας Τοποτηρητής Αποστολικού Βικαριάτου Θεσσαλονίκης Η ενότητα της πίστης στην Παλαιά Διαθήκη Ιωάννης Ασημάκης Γραμματέας Αποστολικού Βικαριάτου Θεσσαλονίκης Ο νέος ευαγγελισμός: ένα ζήτημα πίστης Paolo Martinelli Πρόεδρος Ινστιτούτο Πνευματικότητας του Ποντιφικού Πανεπιστημίου Antonianum της Ρώμης Τρία κτήρια της Καθολικής Εκκλησίας στη Κέρκυρα την περίοδο της ενετικής κυριαρχίας ( ) 125 Χρυσούλα Βοσκοπούλου Καθηγήτρια Τμήματος εικαστικών & εφαρμοσμέων τεχνών Παν. Δυτικής Μακεδονίας Φλώρινα Το καθολικό χωριό «Μοναστήρια» της Τήνου 141 Χάρης Κουτελάκης Δρ. Ιστορίας Αρχαιολογίας La chiesa latina a Chio durante il dominio Genovese: le fondazioni francescane Giustina Olgiati Αρχειονομική Εφορεία Λιγουρίας 250