Διπλωματική Εργαςία. των φοιτθτϊν του Τμιματοσ Θλεκτρολόγων Μθχανικϊν και Τεχνολογίασ Υπολογιςτϊν τθσ Ρολυτεχνικισ Σχολισ του Ρανεπιςτθμίου Ρατρϊν

Transcript

1 ΡΑΝΕΡΛΣΤΘΜΛΟ ΡΑΤΩΝ ΤΜΘΜΑ ΘΛΕΚΤΟΛΟΓΩΝ ΜΘΧΑΝΛΚΩΝ ΚΑΛ ΤΕΧΝΟΛΟΓΛΑΣ ΘΛΕΚΤΟΝΛΚΩΝ ΥΡΟΛΟΓΛΣΤΩΝ ΤΟΜΕΑΣ ΣΥΣΤΘΜΑΤΩΝ ΚΑΛ ΑΥΤΟΜΑΤΟΥ ΕΛΕΓΧΟΥ Διπλωματική Εργαςία των φοιτθτϊν του Τμιματοσ Θλεκτρολόγων Μθχανικϊν και Τεχνολογίασ Υπολογιςτϊν τθσ Ρολυτεχνικισ Σχολισ του Ρανεπιςτθμίου Ρατρϊν Δερβιτςιϊτθ Χαράλαμπου του Κραςφβουλου Αρικμόσ Μθτρϊου: 6145 Ψϊνθ Κεόδωρου του Κωνςταντίνου Αρικμόσ Μθτρϊου: 6141 Κζμα «Ανάπτυξη ςυςτημάτων διαχείριςησ κυκλοφορίασ και αυτοματιςμοί υποςτηρικτικών υποςυςτημάτων ςτον αυτοκινητόδρομο Κόρινθοσ-Σρίπολη-Καλαμάτα» Επιβλζπων Μάνεςθσ Σταμάτθσ Αριθμόσ Διπλωματικήσ Εργαςίασ: Ράτρα, (Φεβρουάριοσ 2010)

2 Διπλωματική εργαςία Δερβιτςιώτη Χ. - Ψώνη Θ. Σελίδα 2

3 ΠΙΣΟΠΟΙΗΗ Ριςτοποιείται ότι θ Διπλωματικι Εργαςία με κζμα «Ανάπτυξη ςυςτημάτων διαχείριςησ κυκλοφορίασ και αυτοματιςμοί υποςτηρικτικών υποςυςτημάτων ςτον αυτοκινητόδρομο Κόρινθοσ-Σρίπολη-Καλαμάτα» Των φοιτθτϊν του Τμιματοσ Θλεκτρολόγων Μθχανικϊν και Τεχνολογίασ Υπολογιςτϊν Δερβιτςιϊτθ Χαράλαμπου του Κραςφβουλου Αρικμόσ Μθτρϊου: 6145 Ψϊνθ Κεόδωρου του Κωνςταντίνου Αρικμόσ Μθτρϊου: 6141 Ραρουςιάςτθκε δθμόςια και εξετάςτθκε ςτο Τμιμα Θλεκτρολόγων Μθχανικϊν και Τεχνολογίασ Υπολογιςτϊν ςτισ.../../ Ο Επιβλζπων Ο Διευκυντισ του Τομζα Μάνεςθσ Σταμάτθσ Αναπλθρωτισ Κακθγθτισ Κοφςουλασ Νικόλαοσ Κακθγθτισ Διπλωματική εργαςία Δερβιτςιώτη Χ. - Ψώνη Θ. Σελίδα 3

4 Διπλωματική εργαςία Δερβιτςιώτη Χ. - Ψώνη Θ. Σελίδα 4

5 Αριθμόσ Διπλωματικήσ Εργαςίασ: Θζμα: «Ανάπτυξη ςυςτημάτων διαχείριςησ κυκλοφορίασ και αυτοματιςμοί υποςτηριχτικών υποςυςτημάτων ςτον αυτοκινητόδρομο Κόρινθοσ-Σρίπολη-Καλαμάτα» Φοιτθτισ: Επιβλζπων: Δερβιτςιϊτθσ Χαράλαμποσ Ψϊνθσ Κεόδωροσ Μάνεςθσ Σταμάτθσ Ρερίλθψθ Θ παροφςα διπλωματικι εργαςία πραγματεφεται τθν ανάπτυξθ ςυςτθμάτων διαχείριςθσ κυκλοφορίασ και αυτοματιςμϊν υποςτθρικτικϊν υποςυςτθμάτων ςτον αυτοκινθτόδρομο Κόρινκοσ-Τρίπολθ-Καλαμάτα. Αρχικά γίνεται μια ιςτορικι αναδρομι των αυτοκινθτοδρόμων και των αλγορίκμων ανίχνευςθσ ςυμβάντων, ϊςτε να γίνει αντιλθπτόσ ο ςκοπόσ και οι απαιτιςεισ που επιβάλλουν τθ καταςκευι ενόσ τζτοιου ζργου. Εν ςυνεχεία γίνεται αναφορά των γενικϊν ςτοιχείων του ςυγκεκριμζνου αυτοκινθτοδρόμου. Ρεριγράφεται αναλυτικά ο θλεκτρονικόσ και μθχανολογικόσ εξοπλιςμόσ που κα χρθςιμοποιθκεί για το ςφςτθμα διαχείριςθσ κυκλοφορίασ (TMS) και το SCADA, ϊςτε να είναι δυνατι θ καλφτερθ εποπτεία-διαχείρθςθ του αυτοκινθτοδρόμου. Επίςθσ, περιγράφεται ο εξοπλιςμόσ PLC-λογιςμικοφ που κα χρθςιμοποιθκεί. Ακολουκεί παρουςίαςθ του ςυςτιματοσ αεριςμοφ των ςθράγγων κακϊσ κεωροφνται το βαςικότερο ςθμείο ελζγχου. Εν ςυνεχεία, αναλφονται οι αυτοματιςμοί υποςυςτθμάτων (πυραςφάλεια, άρδευςθσ, φωτιςμοφ ςιραγγασ και εξαεριςμόσ ςιραγγασ) κακϊσ επίςθσ και το SCADA. Ζνα ακόμθ ςθμαντικό κομμάτι τθσ παροφςασ εργαςίασ είναι θ ανάλυςθ του ςυςτιματοσ διαχείριςθσ τθσ κυκλοφορίασ (TMS) και θ ςυνφπαρξι του με το SCADA. Τζλοσ, περιγράφονται δφο αλγόρικμοι ανίχνευςθσ ςυμβάντων, που πρόκειται ωα χρθςιμοποιθκοφν ςτο ζργο, ο California No7 και ο DES κακϊσ θ υλοποίθςθ τουσ. Διπλωματική εργαςία Δερβιτςιώτη Χ. - Ψώνη Θ. Σελίδα 5

6 Διπλωματική εργαςία Δερβιτςιώτη Χ. - Ψώνη Θ. Σελίδα 6

7 Εσταριστίες Ευχαριςτοφμε κερμά τον επιβλζποντα κακθγθτι τθσ διπλωματικισ εργαςίασ μασ κ. Σταμάτθ Μάνεςθ για τθν κακοδιγθςθ που μασ παρείχε όςον αφορά τθν εκπόνθςθ τθσ παροφςασ εργαςίασ. Ευχαριςτοφμε κερμά τθν εταιρία Algosystems S.A. για τθν άριςτθ ςυνεργαςία μασ. Λδιαιτζρωσ ευχαριςτοφμε τουσ κ. Σκουντριάνου Θλία και Βαγγελάτου Γιϊργου για τθν πολφτιμθ βοικεια τουσ. Ευχαριςτοφμε ιδιαίτερα τισ οικογζνειζσ μασ και τουσ φίλουσ μασ για τθ ςυμπαράςταςθ τουσ όλα αυτά τα χρόνια. Διπλωματική εργαςία Δερβιτςιώτη Χ. - Ψώνη Θ. Σελίδα 7

8 Περιεχόμενα Πρόλογοσ 11 Κεφάλαιο 1 ο Ειςαγωγή Λςτορικι αναδρομι αυτοκινθτοδρόμων Σκοπόσ και απαιτιςεισ τθσ εφαρμογισ Βαςικζσ ζννοιεσ και χαρακτθριςτικά Λςτορικι αναδρομι αλγορίκμων ανίχνευςθσ ςυμβάντων Διευκρινιςεισ, Ακρωνφμια, Συντμιςεισ Κεφάλαιο 2 ο Περιγραφή αυτοκινητοδρόμου Κόρινθοσ- Σρίπολη- Καλαμάτα Γενικά ςτοιχεία αυτοκινθτοδρόμου Σιραγγεσ Κεφάλαιο 3 ο Περιγραφή ηλεκτρονικοφ και μηχανολογικοφ αυτοματοματιςμοφ αυτοκινητοδρόμου Εξοπλιςμόσ TMS Εξοπλιςμόσ SCADA- εξοπλιςμόσ αςφαλείασ Κεφάλαιο 4 ο ΑΕΡΙΜΟ ΗΡΑΓΓΑ Επιλογι Τφπου Συςτιματοσ Αεριςμοφ Κριτιρια Μελζτθσ Βακμίδεσ Λειτουργίασ τθσ Σιραγγασ και Κυκλοφοριακόσ Φόρτοσ, Ταχφτθτεσ και Σφνκεςθ Κεφάλαιο 5 ο Εξοπλιςμόσ PLC- λογιςμικό Μονάδεσ Λ/Ο Λογιςμικό Οργάνωςθ Λογιςμικοφ Κεφάλαιο 6 ο Αυτοματιςμοί υποςυςτημάτων- SCADA Ρεριοχζσ ενδιαφζροντοσ Ανάπτυξθ επιμζρουσ ελεγκτϊν αυτοματιςμοφ Ρυραςφάλεια Διπλωματική εργαςία Δερβιτςιώτη Χ. - Ψώνη Θ. Σελίδα 8

9 6.2.2 Στακμόσ ελζγχου των αντλιϊν άρδευςθσ Ζλεγχοσ Φωτιςμοφ Σιραγγασ Ζλεγχοσ και επιτιρθςθ Εξαεριςμοφ Σθράγγων Κεφάλαιο 7 ο φςτημα Διαχείριςησ Κυκλοφορίασ (T.M.S.) Αρχζσ λειτουργίασ Ρεριβάλλον διαχείριςθσ ΔΛΑΤΑΞΕΛΣ ΕΛΕΓΧΟΥ ΚΥΚΛΟΦΟΛΑΣ (ΔΕΚ) ΔΛΑΤΑΞΕΛΣ ΑΝΛΧΝΕΥΣΘΣ ΚΑΛ ΑΞΛΟΛΟΓΘΣΘΣ ΚΥΚΛΟΦΟΛΑΣ Κεφάλαιο 8 ο Ανίχνευςη ςυμβάντων Αλγόρικμοσ California DOUBLE EXPONENTIAL SMOOTHING (DES) αλγόρικμοσ Υλοποίθςθ Κεφάλαιο 9 ο '' υμβολή- παρατηρήςεισ''.215 Διπλωματική εργαςία Δερβιτςιώτη Χ. - Ψώνη Θ. Σελίδα 9

10 Διπλωματική εργαςία Δερβιτςιώτη Χ. - Ψώνη Θ. Σελίδα 10

11 Πρόλογοσ Θ παροφςα διπλωματικι εργαςία ζγινε ςε ςυνεργαςία με τθν εταιρία Algosystems S.A.. Θ ςυνεργαςία αυτι μασ προςζφερε αρκετζσ γνϊςεισ ςτα ςυςτιματα αυτοματιςμϊν ςφγχρονων αυτοκινθτοδρόμων και ςτθ ςυνφπαρξθ όλων των μονάδων αυτοματιςμοφ κάτω από ζνα πρόγραμμα ανάπτυξθσ και υλοποίθςθσ ενόσ τζτοιου ζργου. Το ζργο τθσ Διπλωματικισ Εργαςίασ χωρίηεται ςε δφο μεγάλα μζρθ. Το πρϊτο μζροσ αναφζρεται ςτα ςυςτιματα αυτοματιςμοφ-scada για το οποίο ιταν υπεφκυνοσ ο Ψϊνθσ Κεόδωροσ, ενϊ το δεφτερο αναφζρεται ςτο ςφςτθμα διαχείριςθσ τθσ κυκλοφορίασ για το οποίο ιταν υπεφκυνοσ ο Δερβιτςιϊτθσ Χαράλαμποσ. Στθν πράξθ βζβαια, και οι δφο φοιτθτζσ αςχολθκικαμε από κοινοφ με όλα τα τμιματα τθσ παροφςασ εργαςίασ. Για τθν καλφτερθ όμωσ παρουςία τθσ διπλωματικισ και λόγω των περιοριςμϊν των από κοινοφ διπλωματικϊν αποφαςίςτθκε ο Ψϊνθσ Κεόδωροσ να αςχολθκεί με τθν ςυγγραφι και τθν παρουςίαςθ τα κεφαλαία 2,3,6 και από κοινοφ το 8 ενϊ ο Δερβιτςιϊτθσ Χαράλαμποσ με τα κεφάλαια 1,4,5,7 και από κοινοφ το 8. Σε όλθ τθν πορεία τθσ διπλωματικισ εργαςίασ για τθν επίλυςθ προβλθμάτων που ανζκυπταν υπιρξε ςυνεργαςία των δφο φοιτθτϊν. Διπλωματική εργαςία Δερβιτςιώτη Χ. - Ψώνη Θ. Σελίδα 11

12 Διπλωματική εργαςία Δερβιτςιώτη Χ. - Ψώνη Θ. Σελίδα 12

13 Κεφάλαιο 1 ο Ειςαγωγή 1.1 Λςτορικι αναδρομι αυτοκινθτοδρόμων Θ δθμιουργία αυτοκινθτοδρόμων και θ ορκι λειτουργία τουσ, αποτελεί εδϊ και πάρα πολλά χρόνια νευραλγικό κομμάτι ςτισ μετακινιςεισ, ςτο εμπόριο και ςτθν οικονομία. Ο πρϊτοσ αυτοκινθτόδρομοσ που καταςκευάςτθκε ιταν ο Laghi dei Autostrada, ςτισ 21 Σεπτεμβρίου 1921 ςτο Μιλάνο και ςυνζδεςε το Μιλάνο με το Βαρζηε, από τον μθχανικό Piero Puricelli. Οι δαπάνεσ καταςκευισ του αποφαςίςτθκε να καλυφκοφν με τθν ειςαγωγι φόρου επί του αυτοκινθτοδρόμου. Θ ανάπτυξθ του τομζα ςυνεχίςτθκε τα επόμενα χρόνια με ζργα ςτο Θνωμζνο βαςίλειο και ςτθ Νζα Ηθλανδία.Θ δθμιουργία αυτοκινθτοδρόμων ςτθν Αμερικι ξεκίνθςε ςτα τζλθ του 1930, όπου ο τότε πρόεδροσ Franklin D. Roosevelt, πρότεινε τθ χριςθ αυτοκινθτοδρόμων με ςκοπό τθν άμεςθ αφξθςθ κζςεων εργαςίασ. Πςο όμωσ το εφροσ των αυτοκινθτοδρόμων αυξανόταν ςε μικοσ και ςε πολυπλοκότθτα, με τθν χριςθ ςθράγγων και με τθν παράλλθλθ αφξθςθ του όγκου των οχθμάτων που διακινοφνταν κατά μικοσ τουσ, ο ζλεγχοσ και θ αςφάλεια του ςυςτιματοσ άρχιςε να αποτελεί βαςικό ςτόχο μετατρζποντασ ςιγά ςιγά τθν εμπειρικι γνϊςθ ςε ζνα νζο τομζα τθσ επιςτιμθσ των μθχανικϊν, που αφοροφςε τθν προςπάκεια μείωςθσ του αρικμοφ των ατυχθμάτων. Ειδικά τα τελευταία χρόνια, θ αςφαλισ λειτουργία και τα μζτρα αςφαλείασ των οδικϊν ςθράγγων, και κατ επζκταςθ των δικτφων κυκλοφορίασ οχθμάτων, αποτελοφν κζμα διεκνοφσ προβλθματιςμοφ αλλά και πρωτοβουλιϊν. Λδίωσ μετά τα τραγικά ατυχιματα του Mont Blank με 39 κφματα, του Tauern με 12 κφματα, του St. Gotthard με 11 κφματα και του Frejus με 2 κφματα, πραγματοποιικθκαν πολλά ερευνθτικά προγράμματα, όπωσ τα Darts, Uptun και Fit με επιςτζγαςμα τθν ζκδοςθ τθσ ευρωπαϊκισ οδθγίασ 2004/54/ΕΚ, θ οποία κακορίηει τισ ελάχιςτεσ απαιτιςεισ αςφαλείασ των οδικϊν ςυςτθμάτων και ςθράγγων. Ωσ εκ τοφτου, αναπτφχκθκαν μακθματικοί αλγόρικμοι που αφοροφςαν τισ διεργαςίεσ ςε περίπτωςθ πυρκαγιϊν, αυξθμζνων ρίπων και γενικά «ςυμβάντων», τα Διπλωματική εργαςία Δερβιτςιώτη Χ. - Ψώνη Θ. Σελίδα 13

14 οποία κα μποροφςαν να λάβουν χϊρα ςε μια ςιραγγα, που αποτελεί τθν κφρια περιοχι ενδιαφζροντοσ. Αυτό ςυνζβθ κακϊσ μζςα ςε ςιραγγα δεν είναι εφκολθ θ επζμβαςθ ςε ςφντομο χρονικό διάςτθμα, ςε περίπτωςθ ςυμβάντοσ- ατυχιματοσ (με τον όρο «ςυμβάν» κα αναφερόμαςτε ςε οποιοδιποτε γεγονόσ, το οποίο μπορεί είτε να διαταράξει είτε και να διακόψει τθν ομαλι ροι των οχθμάτων ςτον αυτοκινθτόδρομο). Οι παραπάνω απαιτιςεισ ικανοποιοφνται με τθν ανάπτυξθ του Συςτιματοσ Διαχείριςθσ Κυκλοφορίασ (TMS), το οποίο περιγραφικά περιλαμβάνει όλεσ τισ προχποκζςεισ, τισ απαιτιςεισ και τισ διαδικαςίεσ με τισ οποίεσ ελζγχεται και λειτουργεί ορκά και με αςφάλεια ζνασ οδικόσ άξονασ, με κφριεσ περιοχζσ ενδιαφζροντοσ τισ ςιραγγεσ. Το Σφςτθμα Διαχείριςθσ Κυκλοφορίασ οπτικοποιείται μζςω ενόσ ςυςτιματοσ Scada για τθν καλφτερθ δυνατι εποπτεία από τον χριςτθ-ελεγκτι. Τα δφο ςυςτιματα επεξθγοφνται και αναλφονται ςε επόμενα κεφάλαια τθσ παροφςασ μελζτθσ. 1.2 Σκοπόσ και απαιτιςεισ τθσ εφαρμογισ Θ μελζτθ αυτι περιζχει τισ προδιαγραφζσ των απαιτιςεων του λογιςμικοφ για το Σφςτθμα Διαχείριςθσ Κυκλοφορίασ του ανοικτοφ οδικοφ τμιματοσ και των ςθράγγων του αυτοκινθτοδρόμου Κόρινκοσ Τρίπολθ Καλαμάτα, μζροσ του οποίου βρίςκεται ακόμα υπό καταςκευι. Ρεριγράφεται θ λειτουργικότθτα και τα απαιτοφμενα ςτοιχεία του κεντρικοφ λογιςμικοφ ςυςτιματοσ διαχείριςθσ κυκλοφορίασ. Ο ζλεγχοσ, θ εποπτεία και θ διαχείριςθ αποτελοφν τα βαςικά ςτοιχεία του Συςτιματοσ Διαχείριςθσ Κυκλοφορίασ. Χρειάηεται ζνα ςφςτθμα, το οποίο κα μπορεί να αναγνωρίηει ζνα ςυμβάν, όπωσ αυτό ορίςτθκε παραπάνω, να ενθμερϊνει τον χριςτθ δίνοντασ του τθν δυνατότθτα να παρζμβει αλλά και να ανταποκρίνεται ςε καταςτάςεισ ςυμβάντοσ με προεπιλεγμζνα ςενάρια. Σε επόμενα κεφάλαια κα αναφερκοφμε εκτενϊσ ςτον τρόπο (διαδικαςίεσ και υλικό) με τον οποίο το ςφςτθμα κα μπορεί να αναγνωρίςει ζνα ςυμβάν, κακϊσ για να ελεχκοφν οι επιπτϊςεισ του ςυμβάντοσ πρζπει πρϊτα αυτό να αναγνωριςτεί ζγκυρα και ζγκαιρα Βαςικζσ λειτουργίεσ του Συςτιματοσ Διαχείριςθσ Κυκλοφορίασ. Το Σφςτθμα Διαχείριςθσ Κυκλοφορίασ (TMS) κα πρζπει να εκτελεί τισ παρακάτω βαςικζσ λειτουργίεσ: Ραρακολοφκθςθ Κυκλοφορίασ και Ανίχνευςθ Συμβάντων. Το ςφςτθμα κα λαμβάνει δεδομζνα και ςυναγερμοφσ από τισ διατάξεισ ανίχνευςθσ (αιςκθτιρεσ) και αξιολόγθςθσ κυκλοφορίασ, τα οποία και κα παρουςιάηονται από το υποςφςτθμα γραφικϊν (Scada). Διπλωματική εργαςία Δερβιτςιώτη Χ. - Ψώνη Θ. Σελίδα 14

15 Τα κυκλοφοριακά ςυμβάντα κα διαχωρίηονται ςε δφο μεγάλεσ βαςικζσ κατθγορίεσ: Σε αυτά που ενεργοποιοφνται από ςυναγερμοφσ ι από δεδομζνα αιςκθτιρων και ςε αυτά που ενεργοποιοφνται από χριςτεσ, με χριςθ εποπτικϊν μζςων (κάμερεσ). Επεξεργαςία Κυκλοφοριακϊν Σεναρίων και Φάςεων. Οι χριςτεσ μζςω του ςυςτιματοσ Scada κα ζχουν τθν δυνατότθτα να δθμιουργιςουν, να επεξεργαςτοφν και να διαγράψουν ζνα νζο ςενάριο ι μια φάςθ (το πόςο κα μπορεί να επζμβει ο κάκε χριςτθσ κα ορίηεται από τον διαχειριςτι του ςυςτιματοσ). Εκτζλεςθ Κυκλοφοριακϊν Σεναρίων. Ζνα ςενάριο κα μπορεί να εκτελεςτεί, από τον χριςτθ ι αυτόματα, όταν υπάρχει ζνα κυκλοφοριακό ςυμβάν. Ρριν από τθν εκτζλεςθ κα υπάρχει μια χρονικι κακυςτζρθςθ και κα ηθτείται επιβεβαίωςθ από τον χριςτθ. Ρροεπιςκόπθςθ Κυκλοφοριακοφ Σεναρίου. Κα παρζχεται ςτον χριςτθ μζςω του ςυςτιματοσ Scada, θ άμεςθ εποπτεία όλων των φάςεων ενόσ ςεναρίου, χωρίσ ωςτόςο αυτζσ να πρζπει υποχρεωτικά να εφαρμοςτοφν ςτο δρόμο. Ζκτακτθ φκμιςθ Διατάξεων Ελζγχου Κυκλοφορίασ. Μζςω του υποςυςτιματοσ γραφικϊν (Scada) κα παρζχεται ςτο χειριςτι θ δυνατότθτα να επθρεάςει μεμονωμζνα τθν κατάςταςθ μιασ ι περιςςοτζρων διατάξεων ελζγχου κυκλοφορίασ (ΔΕΚ). Καταγραφζσ. Το ςφςτθμα κα καταγράφει ςε βάςθ δεδομζνων: I. Συμβάντα. II. Αλλαγζσ ςτισ διατάξεισ ελζγχου κυκλοφορίασ. III. Χειριςμοφσ. IV. Δεδομζνα επαγωγικϊν βρόχων. Αναφορζσ. Από τον χριςτθ κα επιλζγονται διαςτιματα με αναφορζσ ςτισ προθγοφμενεσ καταγραφζσ. Εξ αιτίασ του πολφ μεγάλου αρικμοφ αιςκθτιρων ςε όλο το μικοσ του δρόμου και κατ επζκταςθ του μεγάλου όγκου πλθροφοριϊν που κα λαμβάνονται, κα υπάρξουν δφο κζντρα ελζγχου και ςυντιρθςθσ (Κ.Ε.Σ), αυτά τθσ Νεςτάνθσ και του Αγ. Φλϊρου. Λεπτομζρειεσ όςον αφορά τον εξοπλιςμό κα δοκοφν ςε παρακάτω κεφάλαια. Διπλωματική εργαςία Δερβιτςιώτη Χ. - Ψώνη Θ. Σελίδα 15

16 Σύστημα Διατείρισης Κσκλουορίας S U Σενάριο s Χρήστης u Κ X Φάση k Σσμβάν x M Περιοτή m N Υ ΔΕΚ n ΔΑΑΚ y Δηθ. 1.1 Πεξηγξαθή ηνπ πζηήκαηνο Γηαρείξηζεο Κπθινθνξίαο Διπλωματική εργαςία Δερβιτςιώτη Χ. - Ψώνη Θ. Σελίδα 16

17 1.3 Βαςικζσ ζννοιεσ και χαρακτθριςτικά Διάταξη Ελζγχου Κυκλοφορίασ (ΔΕΚ) είναι διατάξεισ, όπωσ θλεκτρονικζσ πινακίδεσ και φωτεινοί ςθματοδότεσ, που χρθςιμοποιοφνται ςτον ανοιχτό δρόμο και τισ ςιραγγεσ για τθ ρφκμιςθ τθσ κυκλοφορίασ. Διατάξεισ Ανίχνευςησ και Αξιολόγηςησ Κυκλοφορίασ (ΔΑΑΚ) είναι διατάξεισ, όπωσ επαγωγικοί βρόχοι και ανιχνευτζσ υπζρυψου οχιματοσ, από τισ οποίεσ το ςφςτθμα λαμβάνει μετριςεισ και ςυναγερμοφσ που αφοροφν τθν κυκλοφορία των οχθμάτων. Περιοχή είναι μια ομαδοποίθςθ διατάξεων ελζγχου κυκλοφορίασ, που δεν ςχετίηονται απαραίτθτα με αυςτθρά γεωγραφικοφσ όρουσ. Φάςη (κυκλοφοριακοφ ςεναρίου) είναι το ςφνολο των εντολϊν (επικυμθτϊν καταςτάςεων) προσ τισ ΔΕΚ μιασ περιοχισ. ενάριο είναι ζνα ςφνολο φάςεων που εφαρμόηονται με ςυγκεκριμζνθ ςειρά και επιλογζσ (κακυςτζρθςθ, επιβεβαίωςθ) για τθν κάκε φάςθ. υμβάν είναι θ διαπίςτωςθ ενόσ γεγονότοσ ςτον αυτοκινθτόδρομο που επθρεάηει τθν κυκλοφορία. Θ διαπίςτωςθ αυτι μπορεί να γίνει είτε από το χειριςτι που παρακολουκεί τα εποπτικά μζςα του αυτοκινθτόδρομου, είτε αυτόματα μζςω επεξεργαςίασ τθσ πλθροφορίασ που προζρχεται από τισ ΔΑΑΚ. Το ςφςτθμα κα διαχειρίηεται τισ διατάξεισ ελζγχου κυκλοφορίασ του αυτοκινθτοδρόμου. Θ διαχείριςθ πραγματοποιείται με τθν εκτζλεςθ κυκλοφοριακϊν ςεναρίων, που επθρεάηουν μαηικά τισ διατάξεισ ςε περιοχζσ του δρόμου. Εναλλακτικά, ο χειριςτισ μπορεί με ζκτακτθ ρφκμιςθ να διαχειριςτεί μεμονωμζνεσ διατάξεισ. Θ εκτζλεςθ των κυκλοφοριακϊν ςεναρίων κα πραγματοποιείται είτε από κατάλλθλα διαβακμιςμζνουσ χειριςτζσ, είτε ωσ αυτόματθ αντίδραςθ ςε κυκλοφοριακά ςυμβάντα. Το Κεντρικό Σφςτθμα Ελζγχου Κυκλοφορίασ κα δζχεται πλθροφορίεσ από τισ ΔΑΑΚ και τουσ χειριςτζσ με αποτζλεςμα να διαμορφϊνει τθν τρζχουςα επικυμθτι κατάςταςθ των ΔΕΚ, θ οποία κα μεταδίδεται προσ τουσ τοπικοφσ ελεγκτζσ πεδίου. Τα προγράμματα των τοπικϊν ελεγκτϊν είναι υπεφκυνα για τθν υλοποίθςθ τθσ επικυμθτισ κατάςταςθσ που λαμβάνουν, κακϊσ και για τθ μετάδοςθ των δεδομζνων των ΔΑΑΚ. Διπλωματική εργαςία Δερβιτςιώτη Χ. - Ψώνη Θ. Σελίδα 17

18 1.4 Λςτορικι αναδρομι αλγορίκμων ανίχνευςθσ ςυμβάντων Θ ανίχνευςθ ςυμβάντων, αποτελεί ζνα κεφάλαιο μεγάλθσ ςθμαςίασ ςτα ςυςτιματα διαχείριςθσ κυκλοφορίασ. Θ διαδικαςία αυτι χρθςιμοποιεί αλγορίκμουσ, οι οποίοι επεξεργάηονται δεδομζνα τθσ τρζχουςασ κατάςταςθσ του αυτοκινθτοδρόμου. Οι παραπάνω αλγόρικμοι χωρίηονται ςτισ εξισ κατθγορίεσ: αλγόρικμοι βαςιςμζνοι ςε μοτίβα, αλγόρικμοι βαςιςμζνοι ςτθ κεωρία καταςτροφισ, αλγόρικμοι βαςιςμζνοι ςε ςτατιςτικζσ μεκόδουσ, αλγόρικμοι βαςιςμζνοι ςε φιλτραριςμζνα μοντζλα, αλγόρικμοι βαςιςμζνοι ςτθν τεχνολογία τεχνθτισ νοθμοςφνθσ, αλγόρικμοι βαςιςμζνοι ςε νευρωνικά δίκτυα, αλγόρικμοι βαςιςμζνοι ςε επεξεργαςία εικόνασ. Με βάςθ τισ προδιαγραφζσ του ζργου κα πρζπει να χρθςιμοποιθκεί αλγόρικμοσ τφπου California, αν και υπάρχουν άλλοι αλγόρικμοι οι οποίοι υπερτεροφν του παραπάνω. Οικονομικοί και άλλοι λόγοι ςυγκλίνουν ςε αυτι τθν επιλογι Αλγόρικμοι βαςιςμζνοι ςε μοτίβα Αποτελοφν τουσ πιο ςυνθκιςμζνουσ αλγορίκμουσ. Για τθν αναγνϊριςθ ςυμβάντων χρθςιμοποιοφν τθν πλθρότθτα, τον όγκο τθσ κυκλοφορίασ, και τθ ροι τθσ κυκλοφορίασ ςτον αυτοκινθτόδρομο. Αναγνωρίηοντασ μοτίβα ςτα δεδομζνα που δεν κεωροφνται φυςιολογικά, εντοπίηονται τα ςυμβάντα. Ο αλγόρικμόσ California Αποτελεί μζτρο ςφγκριςθσ μζχρι και ςιμερα, περιγράφεται αναλυτικά ςε παρακάτω κεφάλαιο. Ο αλγόρικμοσ TSC Οι Payne and Tignor (1978) δθμοςίευςαν 10 νζουσ αλγορίκμουσ βαςιςμζνουσ ςτον California αλλάηοντασ τθ ςχετικι χρονικι διαφορά ςτθν πλθρότθτα των επαγωγικϊν βρόχων κατά τθν φορά τθσ κυκλοφορίασ (downstream) με τισ αντίςτοιχεσ τιμζσ τθσ. Από αυτοφσ ο TSC7 και ο TSC8 λειτουργοφν καλφτερα. Ο αλγόρικμοσ APID Αναπτφχκθκε από τον Philip H. Masters ωσ μζροσ του λογιςμικοφ COMPASS για τον TMS του Totonto (Chang & Lin 1993). Αποτελεί ςυνδυαςμό διαφόρων αλγορίκμων California και χρθςιμοποιεί εξομαλυμζνθ πλθρότθτα για τθν μείωςθ των ςυναγερμϊν. Ο αλγόρικμοσ παρότι λειτοφργθςε καλά κάτω από υψθλι ροι οχθμάτων, δεν ανταποκρινόταν τοςο καλά ςε χαμθλι ροι. Ο αλγόρικμοσ PATREG Αναπτφχκθκε από το εργαςτιριο Traffic Road and Research (TRRL) το Ο αλγόρικμοσ Pattern Recognition Algorithm ςχεδιάςτθκε για να λειτουργεί ςε ςυνδυαςμό με τον And Occupancy (HIOCC) (Collins, Hopkins, and Martin 1979). Διπλωματική εργαςία Δερβιτςιώτη Χ. - Ψώνη Θ. Σελίδα 18

19 Λειτουργεί υπολογίηοντασ τον χρόνο ταξιδιοφ ανάμεςα ςε ςτακμοφσ ανίχνευςθσ, μετατρζποντάσ τον ςε ταχφτθτα και ςυγκρίνοντασ τον με προκακοριςμζνα όρια. Αν θ ταχφτθτα είναι μικρότερθ από ζνα κατϊτερο όριο για προκακοριςμζνο χρόνο, κεωρεί τθν φπαρξθ ςυμβάντοσ ςτον αυτοκινθτόδρομο. Λειτουργεί καλφτερα για μικρι και μεςαία ροι οχθμάτων Αλγόρικμοι βαςιςμζνοι ςτθ κεωρία καταςτροφισ Οι αλγόρικμοι αυτοί παίρνουν το όνομά τουσ από τισ ξαφνικζσ διακριτζσ αλλαγζσ που ςυμβαίνουν ςε μια μεταβλθτι ενδιαφζροντοσ, ενϊ άλλεσ ςχετικζσ μεταβλθτζσ επιδεικνφουν ομαλι και ςυνεχι αλλαγι (Persaud & Hall 1989). Αυτζσ οι μεταβλθτζσ είναι θ ταχφτθτα, θ ροι και θ πλθρότθτα. Πταν θ ταχφτθτα μειϊνεται απότομα, χωρίσ ανάλογθ αφξθςθ ςτα άλλα δφο μεγζκθ, κεωροφν τθν φπαρξθ ςυμβάντοσ. Σε αυτι τθν περίπτωςθ, υπάρχει θ δυνατότθτα διαχωριςμοφ των ςυμβάντων από τθν επαναλαμβανόμενθ ςυμφόρθςθ. Θ ςυμφόρθςθ ςχθματίηεται αργά, ενϊ τα ςυμβάντα προκαλοφν δραςτικι και ξαφνικι διαφοροποίθςθ ςτθν ταχφτθτα. Θ κφρια διαφορά τουσ με τουσ αλγορίκμουσ που ςτθρίηονται ςε μοτίβα είναι ότι οι δεφτεροι χρθςιμοποιοφν μεμονωμζνεσ μεταβλθτζσ και προκακοριςμζνα όρια, ενϊ όςοι βαςίηονται ςτθ κεωρία καταςτροφισ χρθςιμοποιοφν πολλαπλζσ μεταβλθτζσ, οι οποίεσ ςυγκρίνονται με προθγοφμενεσ τιμζσ τουσ. Ο αλγόρικμοσ McMaster (Persaud & Hall 1989). Στθρίηεται ςτθ κεωρία καταςτροφισ. Ο αλγόρικμοσ χρθςιμοποιεί δεδομζνα που απεικονίηονται ςε πίνακεσ, χωρίηοντάσ τα ςε οριςμζνα εφρθ. Πταν τα μοτίβα τθσ κίνθςθσ περάςουν ςε ζνα εφροσ που περιγράφει τισ ςυνκικεσ ενόσ ςυμβάντοσ για ζνα προκακοριςμζνο χρονικό διάςτθμα, φανερϊνεται θ φπαρξθ ςυμβάντοσ. Οι αρχικζσ δοκιμζσ αυτοφ του αλγορίκμου δεν ιταν ενκαρρυντικζσ, αλλά κακϊσ εξελίχκθκε και τα κατϊτερα όρια ζγιναν πιο ςφνκετα, τα αποτελζςματα βελτιϊκθκαν (Persaud, Hall, & Hall 1990). Διπλωματική εργαςία Δερβιτςιώτη Χ. - Ψώνη Θ. Σελίδα 19

20 Δηθ. 1.2 Γηάγξακκα Speed/Occupancy αιγνξηζκνπ Mc Master Αλγόρικμοι βαςιςμζνοι ςε ςτατιςτικζσ μεκόδουσ Οι ςτατιςτικζσ μζκοδοι ςυγκρίνουν δεδομζνα πραγματικοφ χρόνου με δεδομζνα πρόβλεψθσ. Οι αλγόρικμοι μοντελοποιοφν τα πραγματικά κυκλοφοριακά πρότυπα, χρθςιμοποιϊντασ δεδομζνα χρονολογικισ ςειράσ και δθμιουργϊντασ ζνα προβλεπόμενο εφροσ τιμϊν. Κάκε μθ προβλεπόμενθ αλλαγι ςτθν κίνθςθ, ςυγκρινόμενθ με τισ προβλεπόμενεσ κυκλοφοριακζσ ροζσ, ταξινομείται ωσ ςυμβάν. Το πλεονζκτθμα τθσ μεκόδου αυτισ είναι ότι για τθν υλοποίθςθ αλγορίκμων αυτοφ του τφπου δεν χρειάηεται ςυλλογι μεγάλου αρικμοφ δεδομζνων. Αλγόρικμοσ HIOCC Αναπτφχκθκε ςε ςυνδυαςμό με τον αλγόρικμο PATREG από το TRRL (Transport and Road Research Laboratory). Ο αλγόρικμοσ βαςίηεται ςτο γεγονόσ ότι θ ροι κα ςταματιςει ι κα επιβραδυνκεί ςθμαντικά ςε περίπτωςθ ςυμβάντοσ. Συλλζγει δεδομζνα κατάλθψθσ βρόχου κάκε δζκατο του δευτερολζπτου, και δίνει τιμζσ από 0 ζωσ 10 για κάκε λεπτό τθσ ϊρασ. Το 0 ςθμαίνει ότι κανζνα όχθμα δεν ζχει καταλάβει το βρόχο για αυτό το δευτερόλεπτο, ενϊ το 10 ότι ο βρόχοσ ιταν κατειλθμμζνοσ για όλο το δευτερόλεπτο. Αν βρεκοφνε δφο διαδοχικά 10, ο αλγόρικμοσ κεωρεί τθν φπαρξθ ςυμβάντοσ. Αλγόρικμοσ DES Ρεριγράφεται αναλυτικά ςε παρακάτω κεφάλαιο. Διπλωματική εργαςία Δερβιτςιώτη Χ. - Ψώνη Θ. Σελίδα 20

21 1.4.4 Αλγόρικμοι βαςιςμζνοι ςε φιλτραριςμζνα μοντζλα Το 1993 οι Chassiakos και Stephanedes ανζπτυξαν τον αλγόρικμο DELOS (Detection Logic with Smoothing), με ςκοπό τθ δθμιουργία ενόσ αλγορίκμου που κα μποροφςε να προςαρμοςτεί ςε διαφορετικζσ περιοχζσ. Θ βάςθ του αλγορίκμου είναι ζνα κινθτό φίλτρο το οποίο επεξεργάηεται τα δεδομζνα από το πεδίο πριν περάςουν ςτον αλγόρικμο για επεξεργαςία. Ο αλγόρικμοσ εντοπίηει ςυμβάντα από τθν μεγάλθ χωρικι διαφορά τθσ κατάλθψθσ ςε δφο γειτονικοφσ βρόχουσ. Αλγόρικμοσ Bayesian Ο αλγόρικμοσ (Levin and Krause 1979) χρθςιμοποιεί τισ διαφορζσ ςτθν κατάλθψθ μεταξφ δφο βρόχων, παρόμοια με τουσ αλγορίκμουσ τφπου California, αλλά εφαρμόηει Bayesian ςτατιςτικζσ διαφορζσ, για να αποφανκεί αν οι μεγάλεσ διαφορζσ ςτθν κατάλθψθ οφείλονται ςε κάποιο ςυμβάν ι ςε επαναλαμβανόμενθ ςυμφόρθςθ. Αλγόρικμοσ SSID Ο αλγόρικμοσ Single Station Incident Detection algorithm (SSID) χρθςιμοποιεί ςτατιςτικά Τ-τεςτ για τθν ανάλυςθ χρονικϊν διαφορϊν ςτθν κατάλθψθ μεμονωμζνων ςτακμϊν ανίχνευςθσ (Antoniades και Stephanedes 1996) Αλγόρικμοι βαςιςμζνοι ςε τεχνθτι νοθμοςφνθ Οι αλγόρικμοι αυτοφ του τφπου ανιχνεφουν ςυμβάντα χρθςιμοποιϊντασ αλγόρικμουσ βαςιςμζνουσ ςε κάποιο κανόνα ι αλγόρικμουσ που ζχουν «μάκει» να αναγνωρίηουν πρότυπα ςυμβάντων. Τα νευρωνικά δίκτυα (Neural Network, Stephanedes 1995) και θ λογικι Fuzzy ( Fuzzy Set Logic, Chang 1994) είναι οι κυριότεροι εκπρόςωποι Αλγόρικμοι βαςιςμζνοι ςε Neural Networks Οι αλγόρικμοι αυτοί βαςίηονται ςτα νευρωνικά δίκτυα τα οποία εχουν τθ δομι των ανκρϊπινων νευρϊνων. Οι πλθροφορίεσ διανζμονται κατά μικοσ πολλϊν παράλλθλων μονοπατιϊν, ςε απλά διαδικαςτικά ςτοιχεία [processing elements,(pes)]. To PE είναι ζνασ κόμβοσ, ςτον οποίο πολλζσ είςοδοι από άλλα PEs μποροφν να υποςτοφν επεξεργαςία και οι ζξοδοί τουσ ςτζλνονται ςε επιπλζον PEs. Τα δίκτυα ανίχνευςθσ είναι ςυνικωσ πολλαπλϊν ςτρωμάτων, εμπροςκοτροφοδοτοφμενα δομθμζνα [multi-layer, feed-forward (MLF)]. Το MLF αποτελείται από τρία ςτρϊματα: το ςτρϊμα ειςόδων, το οποίο παίρνει δεδομζνα από τουσ βρόχουσ, το μζςο ςτρϊμα, το οποίο επεξεργάηεται τα δεδομζνα και το ςτρϊμα εξόδου, το οποίο αποφαςίηει για τθν φπαρξθ ι μθ ςυμβάντοσ. Μζςω δοκιμϊν οι αλγόρικμοι «μακαίνουν» τα κατάλλθλα βάρθ που εφαρμόηονται ςτισ ειςόδουσ και ςτισ εξόδουσ πριν τθν εφαρμογι του αλγορίκμου. Αλγόρικμοι Fuzzy Set Ππωσ φανερϊνεται και από το όνομα τουσ, οι αλγόρικμοι αυτοί δε δίνουν ζνα ςαφζσ ςιμα ςυμβάντοσ ι μθ, αλλά δίνουν τθν πικανότθτα φπαρξθσ ςυμβάντοσ. Θ λογικι fuzzy είναι ςχεδιαςμζνθ για κατά προςζγγιςθ αιτιολόγθςθ όταν τα δεδομζνα είναι Διπλωματική εργαςία Δερβιτςιώτη Χ. - Ψώνη Θ. Σελίδα 21

22 ελλειπι ι ανολοκλιρωτα. Εφαρμόηεται ςυμπλθρωματικά ςτον αλγόρικμο California #8. Απαιτείται εκτεταμζνθ βακμονόμθςθ για τον προςδιοριςμό των ορίων αυτισ τθσ λογικισ Αλγόρικμοι βαςιςμζνοι ςε επεξεργαςία εικόνασ Θ ανίχνευςθ ςυμβάντων με επεξεργαςία εικόνασ ζχει διακριτά πλεονεκτιματα ζναντι τθσ τεχνολογίασ επαγωγικϊν βρόχων (Blosseville, Morin, and Locegnies 1993). Οι επαγωγικοί βρόχοι μποροφν να ςυλλζγουν δεδομζνα ςε ζνα ςθμείο. Με τθν τεχνολογία επεξεργαςίασ εικόνασ επιτυγχάνεται το παραπάνω, όμωσ μπορεί να γίνει ςυλλογι δεδομζνων για τθν ροι τθσ κίνθςθσ και ςε υψθλότερο επίπεδο. Μπορεί να υπολογιςτεί θ μζςθ ταχφτθτα ι και να γίνει ανίχνευςθ ςταματθμζνων οχθμάτων μζςα ςτθν οριςμζνθ ηϊνθ ανίχνευςθσ. Οι δφο τεχνολογίεσ ανίχνευςθσ ςυμβάντων, θ TRAFICON (Versavel, 2000) και θ NESTOR μποροφν να χρθςιμοποιιςουν τισ υπάρχουςεσ εγκαταςτάςεισ επίβλεψθσ τθσ κίνθςθσ μζςω του κλειςτοφ κυκλϊματοσ τθλεόραςθσ. 1.5 Διευκρινιςεισ, Ακρωνφμια, Συντμιςεισ AQM CCTV LDIDS ILD ITMS LCS LED SCADA TMS VMS VSLS ΔΑΑΚ ΔΑΥΟ Air Quality Meter (Μετρθτισ Ροιότθτασ Αζρα). Closed Circuit Television (Κλειςτό Κφκλωμα Τθλεόραςθσ). Loop Detector Incident Detection System (Υποςφςτθμα Αυτόματθσ Ανίχνευςθσ Συμβάντων από Επαγωγικοφσ Βρόχουσ). Υποςφςτθμα Επαγωγικϊν Βρόχων. Intelligent Traffic Management System (Ζξυπνο Σφςτθμα Διαχείριςθσ Κυκλοφορίασ). Lane Control Sign (Ρινακίδα Ελζγχου Λωρίδασ). Light Emitting Diode (Φωτοδίοδοσ). Supervisory Control and Data Acquisition (Σφςτθμα Εποπτικοφ Ελζγχου). Τraffic Management System (Σφςτθμα Διαχείριςθσ Κυκλοφορίασ). Variable Message Sign (Ρινακίδα Μεταβλθτοφ Μθνφματοσ). Variable Speed Limit Sign (Ρινακίδα Μεταβλθτοφ Ορίου Ταχφτθτασ). Διάταξθ Ανίχνευςθσ και Αξιολόγθςθσ Κυκλοφορίασ. Διάταξθ Ανίχνευςθσ Υπζρυψου Οχιματοσ. Διπλωματική εργαςία Δερβιτςιώτη Χ. - Ψώνη Θ. Σελίδα 22

23 ΔΕΚ ΚΕΣ ΛΕΑ ΥΑΑΣ Ρεδίο Διάταξθ Ελζγχου Κυκλοφορίασ. Κζντρο Ελζγχου και Συντιρθςθσ. Λωρίδα Ζκτακτθσ Ανάγκθσ. Υποςφςτθμα Αυτόματθσ Ανίχνευςθσ Συμβάντων. Αναφζρεται ςτθν περιοχι των ςθράγγων. Διπλωματική εργαςία Δερβιτςιώτη Χ. - Ψώνη Θ. Σελίδα 23

24 Διπλωματική εργαςία Δερβιτςιώτη Χ. - Ψώνη Θ. Σελίδα 24

25 Κεφάλαιο 2 ο Περιγραφή αυτοκινητοδρόμου Κόρινθοσ- Σρίπολη- Καλαμάτα 2.1 Γενικά ςτοιχεία αυτοκινθτοδρόμου Ο Αυτοκινθτόδρομοσ Κόρινθοσ - Σρίπολη - Καλαμάτα, ο οποίοσ ςυμπλθρϊνεται με τον κλάδο Λεφκτρο πάρτη, ανικει ςτθ δεφτερθ φάςθ εκςυγχρονιςμοφ και ανάπτυξθσ των οδικϊν αξόνων τθσ χϊρασ, μζςω ςυγχρθματοδοτοφμενων ζργων που δθμοπρατικθκαν μετά το Σκοπόσ του ζργου, που ανικει ςτο Διευρωπαϊκό Δίκτυο (ΣΕΝ), είναι να αποτελζςει ζναν από τουσ κφριουσ παράγοντεσ περιφερειακισ ανάπτυξθσ των περιοχϊν τθσ Κεντρικισ και Νότιασ Ρελοποννιςου και ειδικότερα των Νομϊν Αρκαδίασ, Μεςςθνίασ και Λακωνίασ. Το ζργο αυτό ζχει ςαν ςκοπό τθν ικανοποίθςθ πολφπλευρων επιμζρουσ ςτόχων οι οποίοι κα ςυντελζςουν ςτθν βελτίωςθ τθσ ηωισ μιασ μεγάλθσ μερίδασ πλθκυςμοφ. Στόχοι όπωσ είναι θ βελτίωςθ τθσ προςβαςιμότθτασ των αςτικϊν κζντρων και θ διαςφνδεςι τουσ με τισ πφλεσ διεκνϊν μετακινιςεων/ μεταφορϊν τθσ Ελλάδασ. Επίςθσ, ςτόχοσ είναι θ ενίςχυςθ των μετακινιςεων ςτον θπειρωτικό άξονα (Τρίπολθ-Καλαμάτα), προσ μείωςθ τθσ διαφοράσ τουσ απο αυτζσ του κεντρικοφ άξονα (Ακινα-Τρίπολθ). Ακόμα ςτοχεφουν ςτθν ταυτόχρονθ επζκταςθ τθσ οδικισ ςυγκοινωνιακισ διαςφνδεςθσ ςυνδυαςμζνων μεταφορϊν με τισ άλλεσ χϊρεσ τθσ ευρωπαϊκισ Ζνωςθσ. Για τθν επίτευξθ των παραπάνω είναι αναγκαία θ αρμονικι ςυνφπαρξθ με τα άλλα μεταφορικά δίκτυα με ςκοπό τθν ανταγωνιςτικι βελτίωςθ του κόςτουσ, τθσ ταχφτθτασ, τθσ άνεςθσ και τθσ αςφάλειασ των μετακινιςεων. Το ζργο περιλαμβάνει: α) Τον Αυτοκινθτόδρομο Κόρινκοσ Τρίπολθ Καλαμάτα (μικουσ 220χλμ.) β) Τον Αυτοκινθτόδρομο ΑΚ Λεφκτρο Σπάρτθ (μικουσ 50χλμ.) Διπλωματική εργαςία Δερβιτςιώτη Χ. - Ψώνη Θ. Σελίδα 25

26 Δηθ. 2.1 Τπάξρνληα θαη λέα ηκήκαηα ηνπ απηνθηλεηνδξόκνπ. Ριο αναλυτικά: Ζνταξθ του υφιςταμζνου Τμιματοσ Κόρινκοσ - Τρίπολθ, το οποίο βελτιϊνεται, καταςκευάηονται νζεσ ςιραγγεσ (Αρτεμιςίου, Νεοχωρίου), δθμιουργείται ςυνεχισ Λωρίδα Ζκτακτθσ Ανάγκθσ ςε αμφότερεσ τισ κατευκφνςεισ κλπ. Καταςκευι ςε νζα χάραξθ του Τμιματοσ Τρίπολθ Ακιναιο. Ζνταξθ του καταςκευαηόμενου από το Δθμόςιο Τμιματοσ Ακιναιο - Λεφκτρο, με καταςκευι τθσ δεφτερθσ ςιραγγασ αψομάτθ. Καταςκευι ςε νζα χάραξθ του Τμιματοσ Λεφκτρο Ραραδείςια. Ζνταξθ του καταςκευαηόμενου από το Δθμόςιο Τμιματοσ Ραραδείςια Τςακϊνα. Καταςκευι ςε νζα χάραξθ του Τμιματοσ Τςακϊνα Καλαμάτα. Καταςκευι ςε νζα χάραξθ του Τμιματοσ Λεφκτρο Σπάρτθ. Για μια ςφαιρικότερθ κατανόθςθ του ζργου παρακζτουμε τα κυκλοφοριακά ςτοιχεία του αυτοκινθτοδρόμου όπωσ αυτά υπολογίςτθκαν από τισ εταιρίεσ SDG, NAMA, ΣΑΛΦΩ και αναφζρονται ςτο ζγγραφο τθσ εταιρίασ ΚΛΩΝ ΜΕΛΕΤΘΤΛΚΘ Α.Ε. που παρακζτουμε παρακάτω. Για τθ ςυλλογι και τθν επεξεργαςία των κυκλοφοριακϊν ςτοιχείων, θ περιοχι μελζτθσ διαιρζκθκε ςε ςυνολικά 171 ηϊνεσ και πραγματοποιικθκαν κυκλοφοριακζσ μετριςεισ από τθν «SDG-NAMA-ΣΑΛΦΩ» κατά το ζτοσ Διπλωματική εργαςία Δερβιτςιώτη Χ. - Ψώνη Θ. Σελίδα 26

27 Για να επιβεβαιωκοφν τα ςτοιχεία, το 2005, ζγιναν νζεσ μετριςεισ από τθν εταιρία Halcrow Fox ζχοντασ προθγουμζνωσ διαιρζςει τθν Ελλάδα ςε μεγαλφτερο αρικμό ηωνϊν. Με τθν επεξεργαςία των ςτοιχείων αυτϊν, ζγινε πρόβλεψθ τθσ ΕΜΘΚ και του τζλουσ ςτισ κζςεισ διοδίων με χρονικό ορίηοντα 30 χρόνων, δθλαδι μζχρι το Θ Οδθγία 2004/54/ΕΚ ςχετικά με το κυκλοφοριακό φορτίο που χρθςιμοποιείται ςτθν μελζτθ ςθράγγων, κάνει λόγο για πρόβλεψθ 15ετίασ. Συγκεκριμζνα, εάν ξεπεράςει τα οχ./θμ./λωρ. για το ζτοσ αυτό, απαιτείται θ καταςκευι ςιραγγασ δφο κλάδων. Ππωσ αναφζρκθκε ιδθ, θ καταςκευι δφο κλάδων διαχωριςμζνων κατευκφνςεων κυκλοφορίασ αποτελεί βαςικι αρχι για τθν καταςκευι του αυτοκινθτοδρόμου και κατ επζκταςθ των ςθράγγων. Ζχοντασ λοιπόν ςαν ςθμείο αναφοράσ τα 15 ζτθ, κα λθφκοφν υπ οψιν οι προβλζψεισ για το ζτοσ 2025 για τον κακοριςμό του εξοπλιςμοφ που κα εφαρμοςτεί ςτισ ςιραγγεσ. Το 2025, αναμζνεται κυκλοφοριακό φορτίο οχ./θμ. Το φορτίο αυτό κα εμφανίηεται ςτα διόδια Σπακοβουνίου και αναφζρεται και ςτισ δφο κατευκφνςεισ. Με τθν παραδοχι ότι θ κυκλοφορία ιςοκατανζμεται ςτισ δφο κατευκφνςεισ προκφπτει: οχ./θμ. προσ Κόρινκο οχ./θμ. προσ Καλαμάτα Ο 30 οσ υψθλότεροσ ωριαίοσ κυκλοφοριακόσ φόρτοσ ςε οχιματα για το ζτοσ αυτό κυμαίνεται από 15% ζωσ 20% τθσ ΕΜΘΚ, για τισ ςυνθκιςμζνεσ ςυνκικεσ μιασ ελλθνικισ οδοφ. Ππωσ γίνεται αντιλθπτό, πρόκειται για ζνα νζο δρόμο αρκετά ςφγχρονο ςε κζματα αςφάλειασ και ςτο πλικοσ των ςυςτθμάτων που ενεργοφν για αυτό το ςκοπό. Τα τεχνικά χαρακτθρίςτθκα του δρόμου είναι ςφμφωνα με τθν ευρωπαϊκι οδθγία 2004/54/ΕΚ, θ οποία με τθν ςειρά τθσ κακορίηει τισ ελάχιςτεσ απαιτιςεισ αςφάλειασ των οδικϊν ςθράγγων του διευρωπαϊκοφ δικτφου. Ταυτόχρονα τα τεχνικά χαρακτθρίςτθκα τθροφν τα ελάχιςτα κριτιρια του Ρροεδρικοφ Διατάγματοσ (ΡΔ) 230/07, το οποίο είναι ςτθν ουςία θ ενςωμάτωςθ τθσ ευρωπαϊκισ οδθγίασ 2004/54/ΕΚ ςτθν ελλθνικι νομοκεςία. Το ΡΔ 203/07 εφαρμόηεται για όλεσ τισ ςιραγγεσ ςτο διευρωπαϊκό οδικό δίκτυο που ζχουν μικοσ άνω των 500 μζτρων. Το ΡΔ επιβάλλεται να εφαρμόηεται ςτισ οδικζσ ςιραγγεσ ανάλογα με το μικοσ των ςθράγγων και το αναμενόμενο οδικό φορτίο. Διπλωματική εργαςία Δερβιτςιώτη Χ. - Ψώνη Θ. Σελίδα 27

28 Δηθ. 2.2 Γεληθή απεηθόληζε ηνπ απηνθηλεηνδξόκνπ. Μεταξφ των πολλαπλϊν οφελϊν από τθν ζνταξθ του νζου άξονα ςτο δίκτυο αυτοκινθτοδρόμων τθσ Χϊρασ, είναι και τα εξισ: Το ζργο κα μειϊςει αποφαςιςτικά τον χρόνο διαδρομισ μεταξφ των γεωγραφικϊν κζςεων που εξυπθρετεί. Συγκεκριμζνα, και για μζςεσ παραδοχζσ ταχυτιτων κίνθςθσ, θ ςφγκριςθ των χρόνων με τισ ςθμερινζσ ςυνκικεσ προσ αυτοφσ του νζου αυτοκινθτοδρόμου υπολογίηεται, για τθν διαδρομι Κόρινκοσ - Τρίπολθ από 50 λεπτά ςε 40 λεπτά, για τθν Τρίπολθ - Καλαμάτα από 75 λεπτά ςε 35 λεπτά, ενϊ για τθν νζα διαδρομι Λεφκτρο - Σπάρτθ ο χρόνοσ ταξιδιοφ κα είναι μόνο 30 λεπτά. Σφμφωνα με τισ μετριςεισ του Euro R-AP, οι αυτοκινθτόδρομοι ζχουν δείκτεσ ατυχθμάτων 5 φορζσ μικρότερουσ ςε ςχζςθ με το λοιπό υπεραςτικό δίκτυο τα δε Διπλωματική εργαςία Δερβιτςιώτη Χ. - Ψώνη Θ. Σελίδα 28

29 κανατθφόρα ατυχιματα μειϊνονται ςε αρικμό μζχρι και ςτο 5% του ςυνόλου. Αποδεδειγμζνα επομζνωσ, το ζργο κα ςυνειςφζρει αποφαςιςτικά ςτθν μείωςθ του αρικμοφ των τροχαίων ατυχθμάτων. Ρολφπλευρθ και ςθμαντικι, τζλοσ, κα είναι θ ςυνειςφορά του ζργου ςτθν ανάπτυξθ των Νομϊν που εξυπθρετεί αλλά και τθσ ευρφτερθσ περιοχισ τθσ Κεντρικισ και Νοτιοδυτικισ Ρελοποννιςου, ςτουσ τομείσ του τουριςμοφ, τθσ τοπικισ παραγωγικισ οικονομίασ, των επικοινωνιϊν / μεταφορϊν, τθσ αποκζντρωςθσ τθσ δθμόςιασ διοίκθςθσ, τθσ περιφερειακισ οργάνωςθσ κλπ. Ασ δοφμε όμωσ λίγο πιο ςυνοπτικά και ςυγκεντρωμζνα τα γεωμετρικά χαρακτθριςτικά του ζργου. Ρρόκειται για ζνα αυτοκινθτόδρομο του οποίου το ςυνολικό μικοσ, μετά το πζρασ τον εργαςιϊν, κα φτάνει τα 205 χιλιόμετρα. Το πλάτοσ του, ι όπωσ αναφζρετε ςτα τεχνικά εγχειρίδια θ Διατομι, κα είναι δφο (2) λωρίδεσ ανά κατεφκυνςθ με ταυτόχρονθ φπαρξθ κεντρικισ διαχωριςτικισ νθςίδασ ςε όλο το μικοσ του ζργου. Ο αρικμόσ των κόμβων κα ανζρχεται ςτουσ 24. Ταυτόχρονα, προβλζπεται θ καταςκευι τεςςάρων νζων αμφίπλευρων Στακμϊν Εξυπθρζτθςθσ Αυτοκινθτιςτϊν (ΕΑ) ςτισ περιοχζσ Σπακοβοφνι Κορινκίασ, Νεςτάνθ Αρκαδίασ, Άγιο Φλϊρο Μεςςθνίασ και ςτθν περιοχι Ρελλάνα Λακωνίασ. Το ςχζδιο προβλζπει τθν διατιρθςθ του υφιςτάμενου ΣΕΑ ςτο Αρτεμίςιο το οποίο βρίςκεται ςτθν κατεφκυνςθ προσ Καλαμάτα. Διπλωματική εργαςία Δερβιτςιώτη Χ. - Ψώνη Θ. Σελίδα 29

30 Δηθ. 2.3 Πεξηνρέο ηηο νπνίεο δηαζρίδεη ν απηνθηλεηόδξνκνο. Ζνασ όμωσ αυτοκινθτόδρομοσ ζχει ςυνεχείσ και πάγιεσ ανάγκεσ ςωςτισ λειτουργίασ και ςυντιρθςθσ. Οι ανάγκεσ αυτζσ πολλαπλαςιάηονται αν λάβουμε υπόψθ το μικοσ του ςυγκεκριμζνου αυτοκινθτόδρομου (205km) και τθν φπαρξθ μεγάλου πλικουσ ςυςτθμάτων και εξαρτθμάτων που ςαν ςκοπό ζχουν τθν βελτίωςθ τθσ οδικισ κυκλοφορίασ. Επιβάλλεται λοιπόν, θ φπαρξθ μονάδων λειτουργίασ και ςυντιρθςθσ διεςπαρμζνων ςε όλο το μικοσ του ζργου. Στα ςχζδια του αυτοκινθτοδρόμου προβλζπεται θ δθμιουργία κφριου Κζντρου Ελζγχου και Συντιρθςθσ (Κ.Ε.Σ.) ςτθν περιοχι Νεςτάνθ Αρκαδίασ. Ακόμα προβλζπεται θ καταςκευι δευτερεφοντοσ ΚΕΣ ςτθν περιοχι Άγιοσ Φλϊροσ Μεςςθνίασ, κακϊσ και φπαρξθ εγκαταςτάςεων Τροχαίασ ςτισ περιοχζσ Νεςτάνθ και Λεφκτρο Αρκαδίασ. Επίςθσ προβλζπεται καταςκευι εγκαταςτάςεων Ρυροςβεςτικισ ςτισ περιοχζσ Σπακοβοφνι Κορινκίασ, Νεςτάνθσ και Λεφκτρο Αρκαδίασ, κακϊσ και δθμιουργία Μετωπικϊν Στακμϊν Διοδίων ςτισ περιοχζσ Σπακοβοφνι Κορινκίασ, Νεςτάνθ Αρκαδίασ, Αςζα Αρκαδίασ, Λεφκτρο Αρκαδίασ, Καλαμάτα Μεςςθνίασ και Ρζτρινα Αρκαδίασ. Διπλωματική εργαςία Δερβιτςιώτη Χ. - Ψώνη Θ. Σελίδα 30

31 Δηθ. 2.4 ηαζκνί δηνδίσλ θαη Κ.Δ.. απηνθηλεηνδξόκνπ. 2.2 Σιραγγεσ Ο αυτοκινθτόδρομοσ Κόρινκοσ Τρίπολθ Καλαμάτα, για τθν καλφτερθ οδικι κυκλοφορία, προβλζπεται να ζχει πζντε ςιραγγεσ ςυνολικοφ μικουσ 4,9 χιλιομζτρων. Για τισ ςιραγγεσ θ ςφμβαςθ του ζργου προβλζπει τισ παρακάτω παρατθριςεισ: Για όλεσ τισ ςιραγγεσ προβλζπεται θ καταςκευι δφο δίιχνων κλάδων διαχωριςμζνων κατευκφνςεων κυκλοφορίασ χωρίσ ΛΕΑ, ςφμφωνα με τθν Ειδικι Συγγραφι Υποχρεϊςεων (ΕΤ). Κατά μικοσ του ζργου θ ταχφτθτα μελζτθσ είναι 80χλμ/ϊρα. Ρεριλαμβάνονται όλεσ οι εργαςίεσ Θ/Μ εγκαταςτάςεων ςθράγγων (αεριςμοφ, φωτιςμοφ, αναγγελίασ πυρκαγιάσ - πυρόςβεςθσ, επικοινωνιϊν και ελζγχου κυκλοφορίασ, θλεκτροδότθςθσ κλπ.) με όλεσ τισ αντίςτοιχεσ κτιριακζσ εγκαταςτάςεισ των κτιρίων εξυπθρζτθςθσ των ςθράγγων, των κτιρίων θλεκτροδότθςθσ, του(των) καλάμου(ων) ελζγχου κλπ. Διπλωματική εργαςία Δερβιτςιώτη Χ. - Ψώνη Θ. Σελίδα 31

32 Για τισ ςιραγγεσ εφαρμόηεται θ οδθγία 2004/54 και οι ρυκμίςεισ τθσ Σφμβαςθσ Ραραχϊρθςθσ: Για κάκε ςιραγγα κα εκπονθκεί Μελζτθ Ανάλυςθσ Κινδφνων (Risk Analysis) και κα προβλεφκοφν οι αναγκαίεσ εγκαταςτάςεισ τθσ για τθν αςφάλεια τθσ λειτουργίασ (αεριςμόσ, φωτιςμόσ, εξοπλιςμόσ αςφαλείασ ζναντι πυρκαγιάσ, αςφάλεια κυκλοφορίασ κλπ.) ςφμφωνα με τισ ςυμβατικζσ ρυκμίςεισ. Κα πρζπει επίςθσ να λθφκεί υπόψθ θ επιβάρυνςθ τθσ αζριασ ρφπανςθσ τθσ περιοχισ τθσ ςιραγγασ εξαιτίασ τθσ λειτουργίασ τθσ. Θ ςυνολικϊσ προκφπτουςα ρφπανςθ κα πρζπει να περιορίηεται εντόσ των ανωτάτων επιτρεπομζνων ορίων ςφμφωνα με τουσ Ρεριβαλλοντικοφσ Προυσ του Ζργου. Οι κανονιςμοί/προδιαγραφζσ/οδθγίεσ που κα εφαρμοςτοφν ςτισ ςιραγγεσ, κα είναι ευρείασ εφαρμογισ όπωσ C.I.E., PIARC, RABT 2003 κλπ, για ςιραγγεσ μεγάλθσ ςθμαςίασ (Class Λ). Σε όλεσ τισ ςιραγγεσ τθσ Σφμβαςθσ Ραραχϊρθςθσ κα εγκαταςτακοφν "επαγωγικά κυκλϊματα ανίχνευςθσ κυκλοφορίασ" (Inductive loop detectors) ςφμφωνα με όςα ορίηονται ςτον Κανονιςμό Μελετϊν Ερευνϊν (Κ.Μ.Ε.) και ςτθν Τεχνικι Συγγραφι Υποχρεϊςεων (Τ.Σ.Υ.). Στισ ςιραγγεσ, ςε κάκε οπι, κα τοποκετοφνται ανά απόςταςθ 150 m "επαγωγικά κυκλϊματα ανίχνευςθσ κυκλοφορίασ" (inductive loops detectors) που μετροφν τθν ταχφτθτα (speed), τθ χρονικι απόςταςθ μεταξφ των διαδοχικϊν οχθμάτων (headway) και τθν πυκνότθτα τθσ κυκλοφορίασ (density), ενϊ με κατάλλθλο λογιςμικό είναι δυνατόν να ανιχνεφςουν τθν ακινθτοποίθςθ κάποιου οχιματοσ και να δϊςουν ςιμα ςυναγερμοφ για ενδεχόμενθ ζναρξθσ πυρκαγιάσ. Σε κάκε κζςθ απαιτοφνται δφο βρόχοι για κάκε κατεφκυνςθ, για τθ μζτρθςθ τθσ ταχφτθτασ των κινουμζνων οχθμάτων, οι οποίοι είναι τοποκετθμζνοι ςε απόςταςθ περίπου 1,5m από το τζλοσ του ενόσ ζωσ τθν αρχι του άλλου. Σε ςιραγγεσ μικουσ μεγαλφτερου από 100 m κα εγκαταςτακεί κλειςτό κφκλωμα τθλεόραςθσ (C.C.T.V.) που κα ςυνδζεται με το κτίριο ελζγχου. Διπλωματική εργαςία Δερβιτςιώτη Χ. - Ψώνη Θ. Σελίδα 32

33 Σιραγγα Μικοσ (km) Επαγωγικοί Βρόχοι Ραρατθριςεισ 1. Αρτεμιςίου 1,4 40 τοποκετθμζνοι ανά ηεφγθ ςε κάκε κατεφκυνςθ. 2. αψομάτθ 1,3 36 τοποκετθμζνοι ανά ηεφγθ ςε κάκε κατεφκυνςθ. 3. Στζρνασ τοποκετθμζνοι ανά ηεφγθ ςε κάκε κατεφκυνςθ. 4. Νεοχωρίου τοποκετθμζνοι ανά ηεφγθ ςε κάκε κατεφκυνςθ. 5. Καλογερικοφ τοποκετθμζνοι ανά ηεφγθ ςε κάκε κατεφκυνςθ. Αναβάκμιςθ υφιςτάμενου μονοφ κλάδου και καταςκευι Β κλάδου Διπλοφ κλάδου Διπλοφ κλάδου Διπλοφ κλάδου Διπλοφ κλάδου Χαρακτθριςτικά ςθράγγων Διπλωματική εργαςία Δερβιτςιώτη Χ. - Ψώνη Θ. Σελίδα 33

34 ΑΡΣΕΜΙΙΟ (1,4 km) ΝΕΟΧΩΡΙ (0,7 km) ΚΑΛΟΓΕΡΙΚΟ (0,6 km) ΡΑΨΟΜΑΣΗ (1,4 km) Δηθ. 2.5 Σνπνζεζία ζεξάγγσλ ζηνλ απηνθηλεηόδξνκν. Διπλωματική εργαςία Δερβιτςιώτη Χ. - Ψώνη Θ. Σελίδα 34

35 Δηθ. 2.6 ήξαγγα Νενρσξίνπ (ρικ. 138 από Αζήλα) Δηθ. 2.7 ήξαγγα ηέξλαο (ρικ. 135 από Αζήλα) Διπλωματική εργαςία Δερβιτςιώτη Χ. - Ψώνη Θ. Σελίδα 35

36 Διπλωματική εργαςία Δερβιτςιώτη Χ. - Ψώνη Θ. Σελίδα 36

37 Κεφάλαιο 3 ο Περιγραφή ηλεκτρονικοφ και μηχανολογικοφ αυτοματοματιςμοφ αυτοκινητοδρόμου 3.1 Εξοπλιςμόσ TMS Ρριν αναφερκοφμε αναλυτικά ςτον εξοπλιςμό του αυτοκινθτοδρόμου κεωρείται χριςιμο να αναφζρουμε το πλαίςιο των κανονιςμϊν που πρζπει να ακολουκιςουμε ςχετικά με το είδοσ και τθν ποςότθτα του εξοπλιςμοφ. Εν ςυνεχεία παρακζτουμε τθν προτεινόμενθ θλεκτρονικι ςιμανςθ όπωσ αυτι αναφζρεται ςε αντίςτοιχο κεφάλαιο του κειμζνου τθσ καταςκευάςτριασ εταιρίασ. [1] Οι γερμανικοί κανονιςμοί RABT διακρίνουν τον εξοπλιςμό των ςθράγγων ςε 3 κατθγορίεσ: Ελάχιςτοσ Βαςικόσ Μζγιςτοσ Θ επιλογι του εξαρτάται από το μικοσ τθσ ςιραγγασ, τον κυκλοφοριακό φόρτο ανά λωρίδα και ανά θμζρα και τθν επιτρεπόμενθ ταχφτθτα ςτθ ςιραγγα. Στο ζργο δεν υπάρχουν ςιραγγεσ με μικοσ μεγαλφτερο των 2000m και ωσ επιτρεπόμενθ ταχφτθτα κίνθςθσ ςε αυτζσ λαμβάνεται θ ταχφτθτα των 100km/h. Επιπλζον, ο φόρτοσ ςτθ δυςμενζςτερθ περίπτωςθ (διόδια Σπακοβουνίου) είναι οχιματα ανά θμζρα και ανά κατεφκυνςθ, οπότε ο τεχνικόσ εξοπλιςμόσ που κα πρζπει να εφαρμοςτεί είναι ο βαςικόσ. Πςον αφορά τθν ΕΣΥ, ο εξοπλιςμόσ που προβλζπεται κα μποροφςε, ςε όρουσ γερμανικϊν κανονιςμϊν, να χαρακτθριςτεί ωσ μζγιςτοσ,με τθ διαφορά ότι δεν προβλζπει τθν τοποκζτθςθ δρφφρακτων για τθν ακινθτοποίθςθ οχθμάτων ςτο μζτωπο τθσ ςιραγγασ. Επιςθμαίνεται ότι θ προτεινόμενθ θλεκτρονικι ςιμανςθ ςυντάχκθκε με γνϊμονα τθν κατά το δυνατό τιρθςθ των απαιτιςεων των ςυμβατικϊν τευχϊν όςον αφορά ςτον εξοπλιςμό και τθ κζςθ τθσ. Ραρόλα αυτά, ςτθν περίπτωςθ ελζγχου του φψουσ των οχθμάτων (HEIGHT) ζχουμε μετατόπιςθ τθσ τάξθσ των 550m για να είναι δυνατι θ ζνδειξθ του ανάλογου μθνφματοσ ςτθν Ρινακίδα Μεταβλθτϊν Μθνυμάτων (VMS). Θ ςιραγγα που χρθςιμοποιικθκε ζχει μικοσ 900m (>500m που αποτελεί και το κριτιριο για τθν εφαρμογι τθσ Οδθγίασ 2004/54/ΕΚ). Διπλωματική εργαςία Δερβιτςιώτη Χ. - Ψώνη Θ. Σελίδα 37

38 Στο μζτωπο τθσ ςιραγγασ ζχουν τοποκετθκεί πινακίδεσ διακεςιμότθτασ λωρίδων κυκλοφορίασ (LCS), κάμερα και βρόχοσ ςφμφωνα με τα ςυμβατικά τεφχθ. Οι κάμερεσ και οι βρόχοι επαναλαμβάνονται ανά περίπου 150m ςτο εςωτερικό τθσ ςιραγγασ. Στα 50m και ςτα 200m πριν το μζτωπο τοποκετοφνται φανοί τριϊν πεδίων, ενϊ προειδοποιθτικοί φανοί 2Φ300 ζχουν τοποκετθκεί ςτα 400m και ςτα 950m πριν τθ ςιραγγα. Για τθ δθμιουργία «χοάνθσ» ταχυτιτων με ςκοπό τθν αφξθςθ τθσ αςφάλειασ τθσ κυκλοφορίασ τοποκετοφνται πινακίδεσ ταχφτθτασ (VSLS) ςτα 350m και ςτα 600m πριν το μζτωπο τθσ ςιραγγασ, ενϊ πινακίδεσ -32 κα τοποκετθκοφν και πριν από αυτζσ. Οι πινακίδεσ LCS κα επαναλαμβάνονται και ςτο εςωτερικό του υπόγειου ζργου ανά 300m για μικοσ >350m, ενϊ ηεφγοσ πινακίδων VSLS κα τοποκετθκεί και ςτο εςωτερικό τθσ ςιραγγασ (αφοφ το μικοσ τθσ ξεπερνά τα 600m) Για τθν πλθρζςτερθ περιγραφι του μθχανολογικοφ εξοπλιςμοφ του αυτοκινθτόδρομου παρακζτουμε το αντίςτοιχο ζγγραφο τθσ καταςκευάςτριασ εταιρείασ. Ο ςχεδιαςμόσ τθσ ςιμανςθσ των οδικϊν ςθράγγων περιλαμβάνει τθν κατακόρυφθ ςιμανςθ, κακϊσ και τισ διατάξεισ ςθματοδότθςθσ και διακρίνεται ςε τρία τμιματα: το οδικό τμιμα πριν από τθ ςιραγγα το τμιμα μζςα ςτθ ςιραγγα και το οδικό τμιμα μετά τθ ςιραγγα Θ ςυνικθσ ςιμανςθ για τθν κανονικι λειτουργία των ςθράγγων περιλαμβάνει τισ ςυμβατικζσ πινακίδεσ (ςτακεροφ περιεχομζνου), τισ πινακίδεσ αναγγελίασ κινδφνου, τισ ρυκμιςτικζσ και τζλοσ τισ πλθροφοριακζσ, που ενθμερϊνουν τουσ χριςτεσ για τισ κζςεισ όπου υπάρχουν τθλζφωνα ζκτακτθσ ανάγκθσ, ζξοδοι διαφυγισ των πεηϊν, εςοχζσ για ςτάςθ των οχθμάτων κλπ. Σε ςιραγγεσ μεγάλου μικουσ ( 500m) και ανάλογα με τισ τοπικζσ και κυκλοφοριακζσ ςυνκικεσ, εντόσ τθσ ςιραγγασ και ςτα εκατζρωκεν οδικά τμιματα, απαιτείται θ εγκατάςταςθ ςυςτιματοσ ειδικισ ςιμανςθσ το οποίο ενεργοποιείται ςε ζκτακτα περιςτατικά για τθν αςφαλι ρφκμιςθ τθσ κυκλοφορίασ. Το ςφςτθμα ειδικισ ςιμανςθσ, το οποίο αποτελείται κυρίωσ από πινακίδεσ μεταβλθτοφ μθνφματοσ, εξαρτάται από τθν επιλογι του τρόπου διεξαγωγισ τθσ κυκλοφορίασ (ςενάρια κυκλοφορίασ) ςε περίπτωςθ ανάγκθσ και αρχίηει από τθν περιοχι εκτροπισ των υπερυψθλϊν οχθμάτων. Αυτά τα ςενάρια κυκλοφορίασ αποτελοφν το αντικείμενο μελζτθσ ςε δεφτερο ςτάδιο. Στθ ςυνζχεια, παρουςιάηεται ο εξοπλιςμόσ τθσ θλεκτρονικισ ςθματοδότθςθσ (πινακίδεσ και ςθματοδότεσ) που κα χρθςιμοποιθκεί ςφμφωνα με τα ςυμβατικά τεφχθ και τουσ κανονιςμοφσ που τα διζπουν. Διπλωματική εργαςία Δερβιτςιώτη Χ. - Ψώνη Θ. Σελίδα 38

39 3.1.1 Ρροειδοποιθτικόσ ςθματοδότθσ Αποτελείται από ηεφγοσ ςθματοδοτϊν, δφο οπτικϊν πεδίων, (2Φ300), κίτρινου χρϊματοσ. Θ λειτουργία του ςυνίςταται από δφο καταςτάςεισ, ςβθςτόσ ι φωτεινόσ. Χρθςιμοποιείται για τθν προειδοποίθςθ τθσ κζςθσ ενδεχόμενου κινδφνου ι τθσ προςζγγιςθσ ςε φωτεινό ςθματοδότθ. Τοποκετείται ςτα 200 και 300m από τθ κζςθ για τθν οποία προειδοποιεί και 900m πριν το φωτεινό ςθματοδότθ που βρίςκεται πλθςίον τθσ ειςόδου τθσ ςιραγγασ. Το ηεφγοσ των φωτεινϊν ςθματοδοτϊν τοποκετείται ςτθ δεξιά πλευρά του οδοςτρϊματοσ τθσ κατεφκυνςθσ, ςε ιςτό με βραχίονα Σθματοδότθσ τριϊν οπτικϊν πεδίων Αποτελείται από ςυμβατικό φωτεινό ςθματοδότθ τριϊν οπτικϊν πεδίων, (3Φ300,3Φ200, κόκκινο-κίτρινο-πράςινο). Για τθν επίτευξθ τθσ βζλτιςτθσ δυνατισ αντίλθψθσ και ευκρίνειασ, κακϊσ και τθσ αφξθςθσ τθσ απόςταςθσ ορατότθτασ, ςυνιςτϊνται ςθματοδότεσ τεχνολογίασ LED. Θ χριςθ αυτοφ του ςθματοδότθ προχποκζτει τθν εγκατάςταςθ του προαναφερόμενου προειδοποιθτικοφ ςθματοδότθ. Τοποκετείται και ςτισ δφο πλευρζσ του οδοςτρϊματοσ τθσ ίδιασ κατεφκυνςθσ (ζνασ ςε κάκε πλευρά) και ςε απόςταςθ 50-1ΟΟm πριν από το μζτωπο τθσ ςιραγγασ, επάνω ςε ιςτοφσ Ρινακίδεσ μεταβλθτοφ μθνφματοσ (ΡΜΜ) Είναι πλθροφοριακζσ πινακίδεσ, με δυνατότθτα εμφάνιςθσ κειμζνου μθνυμάτων ςε 4 ι ςε 2 γραμμζσ. Οι χρθςιμοποιοφμενεσ πινακίδεσ πρζπει να καλφπτουν τισ απαιτιςεισ του ΕΝ Τοποκετοφνται ςε γζφυρεσ ςιμανςθσ, ςε απόςταςθ 600m περίπου πριν από το μζτωπο τθσ ςιραγγασ ι το ςθμείο εκτροπισ τθσ κυκλοφορίασ. Σε περίπτωςθ ανάγκθσ ενεργοποιοφνται από το Σφςτθμα Κεντρικοφ Ελζγχου τθσ κυκλοφορίασ και εμφανίηουν κατά κανόνα προκακοριςμζνα μθνφματα ςε δφο γλϊςςεσ, Ελλθνικά και Αγγλικά. Για τον Ζλεγχο Φψουσ οχθμάτων προβλζπονται, πριν από κάκε είςοδο ςιραγγασ και ςε απόςταςθ 350m από αυτι ι ακόμθ μεγαλφτερθ (ανάλογα με τισ τοπικζσ ςυνκικεσ τθσ περιοχισ), να εγκαταςτακοφν ςυςκευζσ που κα ενεργοποιοφνται όταν κάποιο όχθμα ζχει φψοσ μεγαλφτερο από 5m. Διπλωματική εργαςία Δερβιτςιώτη Χ. - Ψώνη Θ. Σελίδα 39

40 3.1.4 Ρινακίδεσ Μεταβλθτϊν Μθνυμάτων (VMS) Δηθ. 3.1 Παξάδεηγκα VMS 1 Θ Ρινακίδα Μεταβλθτϊν Μθνυμάτων (ΡΜΜ-VMS) είναι το κφριο μζςο μετάδοςθσ δυναμικϊν, και ςε πραγματικό χρόνο πλθροφοριϊν, προσ τουσ χριςτεσ του αυτοκινθτοδρόμου. Στο αντικείμενο του Ενοποιθμζνου Συςτιματοσ Διοδίων και Διαχείριςθσ Αυτοκινθτοδρόμου (MMS) του Αυτοκινθτοδρόμου Κόρινκοσ-Τρίπολθ-Καλαμάτα & Λευκτρο-Σπάρτθ, περιλαμβάνοντασ δφο τφποι ΡΜΜ. Οι Ρινακίδεσ Μεταβλθτϊν Μθνυμάτων (ΡΜΜ) κα ςυμμορφϊνονται ςφμφωνα με τισ απαιτιςεισ τθσ Σφμβαςθσ Ραραχϊρθςθσ ςχετικά με τθ γλϊςςα, το μζγεκοσ των χαρακτιρων, τθν τοποκζτθςθ ςυμβόλων, κλπ, όπωσ ορίηονται ςτα άρκρα τθσ ΕΣΥ 1.15 του ΚΜΕ και ςτο Ραράρτθμα ΣΓ τθσ ΕΣΥ. Το μζγεκοσ και το φψοσ των χαρακτιρων των ΡΜΜ κα κακοριςτεί από τα τυπικά μθνφματα, τθ μζςθ ταχφτθτα και τον αρικμό των πλθροφοριϊν των μθνυμάτων. Στο ςφςτθμα Διαχείριςθσ Αυτοκινθτοδρόμου (MMS) του Αυτοκινθτοδρόμου κα περιλαμβάνονται δφο τφποι Ρινακίδων VMS: Διπλωματική εργαςία Δερβιτςιώτη Χ. - Ψώνη Θ. Σελίδα 40

41 Κφρια Ρινακίδα Μεταβλθτϊν Μθνυμάτων για τον ανοικτό Αυτοκινθτόδρομο (ΑΡΜΜ), οι οποίεσ κα εγκαταςτακοφν κυρίωσ ςτον Ανοιχτό Αυτοκινθτόδρομο. Ρινακίδα Μεταβλθτϊν Μθνυμάτων για τθν είςοδο των Σθράγγων (ΣΡΜΜ). Τα τεχνικά τουσ χαρακτθριςτικά δεν κα παρουςιάηουν καμία διαφοροποίθςθ. Στισ ςιραγγεσ οι πινακίδεσ ΣΡΜΜ κα εγκαταςτακοφν πάνω από τισ ειςόδουσ των ςθράγγων με ςκοπό να παρζχουν πλθροφόρθςθ ςτουσ οδθγοφσ ςχετικά με ςυμβάντα ςτισ ςιραγγεσ. Επιπλζον, κάκε ΣΡΜΜ αντιςτοιχεί ςε ζνα τμιμα του αυτοκινθτοδρόμου για το οποίο το ΡΜΜ κα χρθςιμοποιείται για τθν διαχείριςθ τθσ κυκλοφορίασ. Οι Ρινακίδεσ Μεταβλθτϊν Μθνυμάτων τοποκετθμζνεσ πάνω από τθν είςοδο των Σθράγγων (ΣΡΜΜ) κα εγκαταςτακοφν περίπου 700m ανάντθ Σθράγγων με μικοσ μεγαλφτερο από 350m ςφμφωνα με το Ραράρτθμα ΣΤ τθσ ΕΣΥ, Ενότθτα 20, Ραράγραφοι 20.3.(5) & 20.3.(7) Ρινακίδεσ Ελζγχου Λωρίδασ (LCS) Δηθ. 3.2 Πηλαθίδεο Διέγρνπ Λσξίδαο Οι Ρινακίδεσ Ελζγχου Λωρίδασ (LCS) κα εγκαταςτακοφν ανά 300m εντόσ ςθράγγων με μικοσ μεγαλφτερο από 350m ςφμφωνα με το Ραράρτθμα ΣΓ τθσ ΕΣΥ, Ενότθτα 20, Ραράγραφοσ 20.3.(3) και κα αναρτθκοφν ςτο κζλυφοσ τθσ ςιραγγασ ςφμφωνα με τισ απαιτιςεισ του άρκρου ΚΜΕ 1.15 και του Ραραρτιματοσ ΣΤ τθσ ΕΣΥ. Θ πινακίδα κα πρζπει να μπορεί να είναι αναγνϊςιμθ από απόςταςθ 250m. Θ πινακίδα είναι καταςκευαςμζνθ από πλακζτεσ με LED'S, που ζχουν τθν δυνατότθτα να απεικονίηουν τα εξισ ςφμβολα: Ρράςινο κατευκυντιριο βζλοσ, που υποδεικνφει ανοιχτι λωρίδα κυκλοφορίασ. Διπλωματική εργαςία Δερβιτςιώτη Χ. - Ψώνη Θ. Σελίδα 41

42 Το κατευκυντιριο βζλοσ κα πρζπει να αποτελείται από πράςινα LED'S φψουσ από 300mm ζωσ 500mm. Κόκκινα «Χ», που υποδεικνφουν κλειςτι λωρίδα κυκλοφορίασ. Το «Χ» κα πρζπει να αποτελείται από κόκκινα LED'S με φψοσ κάκε ςκζλουσ 300mm ζωσ 600mm. Amper (κίτρινα) διαγϊνια κατευκυντιρια βζλθ, που υποδεικνφουν παράκαμψθ λωρίδασ κυκλοφορίασ. Δφο κατευκυντιρια διαγϊνια βζλθ από amper (κίτρινα) LED's φψουσ από 300mm ζωσ 500mm ζκαςτου. Κανζνα ςφμβολο-κενό. Θ ςτατικι οδιγθςθ του κάκε pixel κα ιταν απαραίτθτθ γιατί δίνει πάρα πολφ υψθλι φωτεινότθτα και ζνταςθ. Επίςθσ, δίνει και μεγάλθ διάρκεια ηωισ ςτα LED'S. Οι πλακζτεσ κα είναι πικανόν να ςυνδζονται με ειδικοφσ ςυνδετιρεσ για εφκολθ και γριγορθ αντικατάςταςθ και επιςκευι. Θ κεντρικι πλακζτα κα πρζπει να είναι υπεφκυνθ να ελζγχει και να βρίςκει τα λάκθ για καμζνα LED'S, για πλακζτεσ που δεν τροφοδοτοφνται ςωςτά θλεκτρικά και για τθν ρφκμιςθ τθσ φωτεινότθτασ. Πλα τα υπόλοιπα μζρθ τθσ πινακίδασ, δθλαδι, θ κεντρικι πλακζτα, οι πλακζτεσ με τα LED's, θ πλακζτα του αιςκθτθρίου τθσ φωτεινότθτασ, το τροφοδοτικό, οι αςφάλειεσ, οι καλωδιϊςεισ κλπ, βρίςκονται μζςα ςτο κυρίωσ μεταλλικό πλαίςιο τθσ επιγραφισ. Το μεταλλικό πλαίςιο τθσ επιγραφισ κα πρζπει να είναι ςτεγανό από ςκόνθ και νερό ςε επίπεδο Λ54. Επίςθσ, κα πρζπει να είναι ανκεκτικό και να παρζχει προςταςία ςτα θλεκτρονικά μζρθ από τουσ κραδαςμοφσ και τισ δονιςεισ, που ςυναντϊνται ςε περιβάλλον του αυτοκινθτοδρόμου. Στθν εμπρόςκια πλευρά τθσ επιγραφισ κα πρζπει να υπάρχει κάλυμμα με αντοχι ςτθν υπεριϊδθ ακτινοβολία (UV Protective), αντικαμβωτικό (Antireflective), που προςτατεφει τα LED'S και τισ πλακζτεσ, και άκραυςτο (Antivantal Proof). Πλα τα εξαρτιματα ςτερζωςθσ είναι από υλικό που αποτρζπει τθν γαλβανικι δράςθ, τθ διάβρωςθ και τθ χαλάρωςθ ςε ςυνκικεσ αυτοκινθτοδρόμου. Το πλαίςιο, κα πρζπει να προςτατεφει τθν ςυςκευι από υγραςία, βροχι, χιόνι, θλιακι ακτινοβολία, ςκόνθ, βρωμιά και αλατϊδθ διάβρωςθ, που ςυναντϊνται ςε αυτοκινθτοδρόμουσ. Θ βάςθ ςτιριξθσ τθσ πινακίδασ κα πρζπει να απορροφά τουσ κραδαςμοφσ και τισ δονιςεισ που ςυναντιόνται ςε περιβάλλον αυτοκινθτοδρόμου. Οι θλεκτρονικζσ πινακίδεσ κακοριςμοφ του ορίου ταχφτθτασ είναι ελεγχόμενεσ από μικροεπεξεργαςτι με κφρα Διπλωματική εργαςία Δερβιτςιώτη Χ. - Ψώνη Θ. Σελίδα 42

43 ςειριακισ επικοινωνίασ για απευκείασ ςφνδεςθ με PLC και ενοποίθςθ με το ςφςτθμα SCADA Ρινακίδεσ Μεταβλθτοφ Ορίου Ταχφτθτασ(VSLS) Δηθ. 3.3 Πηλαθίδεο Μεηαβιεηνύ Οξίνπ Σαρύηεηαο (VSLS) Οι Ρινακίδεσ Μεταβλθτοφ Ορίου Ταχφτθτασ (VSLS) κα εγκαταςτακοφν, και ςτισ δφο πλευρζσ του οδοςτρϊματοσ, περίπου 400m ανάντθ ςθράγγων με μικοσ μεγαλφτερο από 350m ςφμφωνα με το Ραράρτθμα ΣΤ τθσ ΕΣΥ, Ενότθτα20, Ραραγράφου 20.3.(4). Θ πινακίδα κα πρζπει να μπορεί να είναι αναγνϊςιμθ από απόςταςθ 200m. Οι Ρινακίδεσ Μεταβλθτοφ Ορίου Ταχφτθτασ (VSLS) κα χρθςιμοποιοφνται για τθν εμφάνιςθ ορίων ταχφτθτασ. Θ εμφάνιςθ του ορίου ταχφτθτασ κα είναι εφαρμόςιμθ για όλεσ τισ λωρίδεσ κυκλοφορίασ. Θ παραπάνω εικόνα δείχνει μια τυπικι μορφι Ρινακίδασ Μεταβλθτοφ Ορίου Ταχφτθτασ (VSLS). Θ πινακίδα κα είναι καταςκευαςμζνθ από πλακζτεσ με LED'S και κα καταγράφει το ανϊτερο όριο ταχφτθτασ ςε χιλιόμετρα ανά ϊρα. Θ ςτατικι οδιγθςθ του κάκε pixel κα ιταν απαραίτθτθ γιατί δίνει πάρα πολφ υψθλι φωτεινότθτα και ζνταςθ. Επίςθσ δίνει και μεγάλθ διάρκεια ηωισ ςτα LED'S. Οι πλακζτεσ κα είναι πικανόν να ςυνδζονται με ειδικοφσ ςυνδετιρεσ για εφκολθ και γριγορθ αντικατάςταςθ και επιςκευι. Θ κεντρικι πλακζτα κα πρζπει να είναι υπεφκυνθ να ελζγχει και να βρίςκει τα λάκθ, για καμζνα LED'S, για πλακζτεσ που δεν τροφοδοτοφνται ςωςτά θλεκτρικά και για τθν ρφκμιςθ τθσ φωτεινότθτασ. Πλα τα υπόλοιπα μζρθ τθσ πινακίδασ, δθλαδι θ κεντρικι πλακζτα, οι πλακζτεσ με τα LED's, θ πλακζτα του αιςκθτθρίου τθσ φωτεινότθτασ, το τροφοδοτικό, οι αςφάλειεσ, οι καλωδιϊςεισ κλπ, βρίςκονται μζςα ςτο κυρίωσ μεταλλικό πλαίςιο τθσ επιγραφισ. Διπλωματική εργαςία Δερβιτςιώτη Χ. - Ψώνη Θ. Σελίδα 43

44 3.1.7 Ρολυ-πινακίδεσ Δηθ. 3.4 Πνιπ-πηλαθίδεο Οι Ρολυπινακίδεσ κα εγκαταςτακοφν περίπου 1ΟΟΟm ανάντθ ςθράγγων με μικοσ μεγαλφτερο από 350m ςφμφωνα με το Ραράρτθμα ΣΤ τθσ ΕΣΥ, Ενότθτα 20. Ραράγραφοσ 20.3.(6). Οι Ρολυπινακίδεσ κα μποροφν να εμφανίηουν τισ παρακάτω καταςτάςεισ (Εικόνα 3-7): Αναγγελία διπλισ κυκλοφορίασ (Κ-24). Αναγγελία Κινδφνου (Κ-25). Σβθςτι (χωρίσ μινυμα) Θ προκαταρκτικι τεχνολογία των πολυπινακίδων περιλαμβάνει: Τεχνολογία LED για τθν οκόνθ. Σειριακό Δίκτυο (RS 485). Οι πολυπινακίδεσ κα ςτθρίηονται ςε προβόλουσ ςτιριξθσ ςφμφωνα με τισ απαιτιςεισ του άρκρου 1.15 του ΚΜΕ και το παράρτθμα ΣΤ τθσ ΕΣΥ. Τυπικι τοποκζτθςθ πολυπινακίδων ανάντθ των ειςόδων ςθράγγων δίνεται με τα ςχζδια μελζτθσ. Διπλωματική εργαςία Δερβιτςιώτη Χ. - Ψώνη Θ. Σελίδα 44

45 3.1.8 Ανιχνευτζσ Φψουσ Οχθμάτων (OHVD) Δηθ. 3.5 Αληρλεπηέο Ύςνπο Ορεκάησλ (OHVD) Οι Ανιχνευτζσ Φψουσ Οχθμάτων (OHVD) κα εγκαταςτακοφν ςτισ ειςόδουσ των ςθράγγων, εφόςον προβλζπονται Θ/Μ εγκαταςτάςεισ (εξαεριςμόσ) ςτθν οροφι τουσ. Οι Ανιχνευτζσ Φψουσ Οχθμάτων κα πρζπει να τοποκετοφνται ςε τζτοια κζςθ ϊςτε να είναι δυνατι θ εκτροπι των οχθμάτων ςε άλλθ οδό, πριν από τθν είςοδο τθσ ςιραγγασ ι τουλάχιςτον θ ακινθτοποίθςθ τουσ ςε παρακείμενο ειδικό χϊρο ςφμφωνα με το Ραράρτθμα ΣΤ τθσ ΕΣΥ, Ενότθτα 20, Ραράγραφοι Οι Ανιχνευτζσ Φψουσ Οχθμάτων (OHVD) κα χρθςιμοποιοφν διπλι δεςμίδα φωτόσ μζςω ενόσ ςυνδυαςμοφ ορατισ και υπεριϊδουσ ακτινοβολίασ. Θ πινακίδα ςτατικισ ςιμανςθσ με αναλάμποντεσ φωτεινοφσ ςθματοδότεσ κα εγκαταςτακεί κατάντθ τθσ κζςθσ του Ανιχνευτι Φψουσ Οχθμάτων. Θ προκαταρκτικι λφςθ για απόκριςθ ςε ςυναγερμό OHVD περιγράφεται παρακάτω: Θ πινακίδα ςτατικισ ςιμανςθσ με τουσ αναλάμποντεσ φωτεινοφσ ςθματοδότεσ κα ενεργοποιοφνται ϊςτε να ειδοποιοφνται οι αυτοκινθτιςτζσ. Σιμα ςυναγερμοφ κα ςτζλνεται ςτο ΚΕΣ. Θ μζκοδοσ τοποκζτθςθσ των Ανιχνευτϊν Φψουσ Οχθμάτων (OHVD) και ειδοποίθςθσ των αυτοκινθτιςτϊν κα οριςτικοποιθκεί ςε επόμενο ςτάδιο του λεπτομερι ςχεδιαςμοφ. Διπλωματική εργαςία Δερβιτςιώτη Χ. - Ψώνη Θ. Σελίδα 45

46 3.1.9 Φωτεινοί Σθματοδότεσ Δηθ. 3.6 Φσηεηλνί εκαηνδόηεο Ανοικτόσ Αυτοκινθτόδρομοσ. Κα καταςκευαςτεί υποδομι φωτεινισ ςθματοδότθςθσ όπωσ περιγράφεται ςτο άρκρο τθσ ΕΣΥ. Φωτεινοί Σθματοδότεσ κα εγκαταςτακοφν ςε Ανιςόπεδουσ Κόμβουσ που κρίνεται αναγκαία θ εγκατάςταςθ τουσ για λόγουσ αςφαλείασ (ςφμφωνα με το άρκρο τθσ ΕΣΥ). Σιραγγεσ Οι παρακάτω Φωτεινοί Σθματοδότεσ κα εγκαταςτακοφν ανάντθ ςθράγγων με μικοσ μεγαλφτερο από 350m ςφμφωνα με το Ραράρτθμα ΣΤ τθσ ΕΣΥ, Ενότθτα 20, Ραράγραφοι20.3.(1), 20.3.(2) & 20.3.(7): Φωτεινοί Σθματοδότεσ τριϊν οπτικϊν πεδίων (3 * Φ300) κα εγκαταςτακοφν m ανάντθ των ειςόδων ςθράγγων (ςε ιςτό) και ςτισ δφο πλευρζσ του οδοςτρϊματοσ. Ηεφγθ Φωτεινϊν Σθματοδοτϊν Δφο οπτικϊν πεδίων (2ΧΦ300) αναλάμποντοσ κίτρινου κα εγκαταςτακοφν m και 900m ανάντθ των Φωτεινϊν Σθματοδοτϊν τριϊν οπτικϊν πεδίων. Σε κάκε κζςθ κα υπάρχουν δφο Φωτεινοί Σθματοδότεσ (ςε ιςτό με βραχίονα) ςτθ δεξιά πλευρά του οδοςτρϊματοσ. Διπλωματική εργαςία Δερβιτςιώτη Χ. - Ψώνη Θ. Σελίδα 46

47 Θ προκαταρκτικι τεχνολογία για τουσ φακοφσ των ςθματοδοτϊν είναι LED (Light Emitting Diodes). Τυπικι τοποκζτθςθ Φωτεινϊν Σθματοδοτϊν μπροςτά ςτισ ειςόδουσ των ςθράγγων δίνεται με τα ςχζδια μελζτθσ. 3.2 Εξοπλιςμόσ SCADA- εξοπλιςμόσ αςφαλείασ. Στθν ενότθτα αυτι περιγράφονται οι προδιαγραφζσ του εξοπλιςμοφ του ςυςτιματοσ Διαχείριςθσ του Αυτοκινθτοδρόμου. Ο κάτωκι εξοπλιςμόσ περιλαμβάνει περιγραφζσ των ςυςτθμάτων για το Ανοιχτό Οδικό Δίκτυο και για τισ ςιραγγεσ. Πλα τα ςυςτιματα εκτόσ του Ανιχνευτι φψουσ οχθμάτων (OHVD) κα πρζπει να ζχουν τθν δυνατότθτα να ςυνδζονται μζςω IP δικτφου Τθλζφωνα Ζκτακτθσ Ανάγκθσ Δηθ. 3.7 Σειέθσλν έθηαθηεο αλάγθεο Θ τεχνολογία των Τθλεφϊνων Ζκτακτθσ Ανάγκθσ (ERTs) είναι αυτι τθσ ςυμβατικισ τθλεφωνίασ. Στον ανοικτό αυτοκινθτόδρομο τα τθλζφωνα ζκτακτθσ ανάγκθσ κα αποτελοφνται από ζνα τθλζφωνο με ζνα πλικτρο πίεςθσ και χωρίσ ακουςτικό και κα παρζχει αμφίδρομθ φωνθτικι επικοινωνία με το ΚΕΣ. Είναι εγκατεςτθμζνα πάνω ςε βάςθ ςκυροδζματοσ, Χρθςιμοποιείται κατάλλθλοσ ανυψωμζνοσ βραχίονασ ςτιριξθσ και ιςτόσ. Τα ERT κα εγκαταςτακοφν ςτον ανοικτό αυτοκινθτόδρομο: Κάκε 2500m (για κάκε κατεφκυνςθ) ςφμφωνα με το άρκρο ΕΣΥ Διπλωματική εργαςία Δερβιτςιώτη Χ. - Ψώνη Θ. Σελίδα 47

48 Στα ΣΕΑ ςφμφωνα με το άρκρο a 1 του ΚΜΕ. Στισ ςιραγγεσ τα τθλζφωνα ζκτακτθσ ανάγκθσ κα αποτελοφνται από ζνα τθλζφωνο με 3 πλικτρα πίεςθσ για τισ πιο ςυνικεισ περιπτϊςεισ ανάγκθσ (πυρκαγιάσ, βλάβθσ οχιματοσ και ατυχιματοσ) και χωρίσ ακουςτικό και κα παρζχει αμφίδρομθ φωνθτικι επικοινωνία με το ΚΕΣ (άρκρο 85.5 τθσ ΤΣΥ). Τα τθλζφωνα Ζκτακτθσ Ανάγκθσ των ςθράγγων κα βρίςκονται: Στθν είςοδο, ζξοδο και ςε κάκε ςθμείο Ρυροςβεςτικοφ Στακμοφ, (που βρίςκονται ςτθν δεξιά πλευρά των ςθράγγων ανά 50m) ςφμφωνα με το άρκρο του ΚΜΕ. Ζνα Τθλζφωνο Ζκτακτθσ Ανάγκθσ (τοποκετθμζνο εντόσ τθλεφωνικοφ καλάμου) ςε κάκε εςοχι ζκτακτθσ ανάγκθσ. Ζνα Τθλζφωνο Ζκτακτθσ Ανάγκθσ ςε κάκε εγκάρςια διαςφνδεςθ. Ανάντθ τθσ κάκε ειςόδου ςιραγγασ (εντόσ 50 μζτρων), και ςτισ δφο πλευρζσ. Κατάντθ τθσ κάκε εξόδου ςιραγγασ (εντόσ 50 μζτρων) και ςτισ δφο πλευρζσ, ςφμφωνα με το άρκρο τθσ ΤΣΥ Κάμερεσ Κλειςτοφ Κυκλϊματοσ Τθλεόραςθσ (CCTV) Δηθ. 3.8 Φσηνγξαθία θάκεξαο Οι Κάμερεσ Κλειςτοφ Κυκλϊματοσ ΤΗ ςτα τμιματα του ανοικτοφ αυτοκινθτοδρόμου πρόκειται να τοποκετθκοφν ςε ιςτοφσ οπλιςμζνου ςκυροδζματοσ φψουσ 15m. Οι γενικζσ αρχζσ τοποκζτθςθσ Καμερϊν Κλειςτοφ Κυκλϊματοσ ΤΗ ςτα τμιματα του ανοικτοφ αυτοκινθτοδρόμου παρζχονται παρακάτω: Τοποκζτθςθ κάμερασ ςε κάκε κόμβο. Τοποκζτθςθ κάμερασ ςε δφςκολεσ λειτουργικά περιοχζσ (περίπου ανά 2 km) ςυμπεριλαμβανομζνθσ τθσ ορεινισ περιοχισ ανάμεςα ςτουσ Α.Κ Στζρνασ και Νεοτάνθσ, τθσ αςτικισ περιοχισ τθσ Τρίπολθσ μεταξφ των Α.Κ. Βόρειασ Τρίπολθσ και Νότιασ Διπλωματική εργαςία Δερβιτςιώτη Χ. - Ψώνη Θ. Σελίδα 48

49 Τρίπολθσ και τθσ αςτικισ περιοχισ τθσ Καλαμάτασ μεταξφ του Α.Κ. Αρφρϊν και του τζλουσ του αυτοκινθτοδρόμου. Σε ςιραγγα μικουσ μεγαλφτερου από 100m κα εγκαταςτακοφν κάμερεσ CCTV (ΕΣΥ ). Οι Κάμερεσ Κλειςτοφ Κυκλϊματοσ ΤΗ ςτισ ςιραγγεσ πρόκειται να τοποκετθκοφν ςτθν δεξιά πλευρά τθσ οπισ κάκε 150m ςφμφωνα με το άρκρο του Κανονιςμοφ Ερευνϊν (ΚΜΕ). Τυπικι τοποκζτθςθ των καμερϊν κα δίνεται με τα ςχζδια μελζτθσ. Το άρκρο τθσ ΕΣΥ απαιτεί τθν εγκατάςταςθ εξοπλιςμοφ Καμερϊν Κλειςτοφ Κυκλϊματοσ Τθλεόραςθσ (CCTV ) ςε κρίςιμεσ κζςεισ του ζργου (ςιραγγεσ, κόμβουσ και άλλα λειτουργικά δφςκολα ςθμεία). Οι προκαταρκτικζσ φυςικζσ απαιτιςεισ των Καμερϊν Κυκλϊματοσ Τθλεόραςθσ (CCTV) του ανοιχτοφ αυτοκινθτoδρόμου περιλαμβάνουν: Ζγχρωμεσ Κάμερεσ Δυνατότθτα ενίςχυςθσ επιπζδου χαμθλοφ φωτιςμοφ Επεξεργαςία Ψθφιακοφ Σιματοσ (DSP) Αναλογικό βίντεο Ελάχιςτο εφροσ οριηόντιασ κίνθςθσ που κυμαίνεται μεταξφ 0 και 360 μοιρϊν Ελάχιςτο εφροσ κάκετθσ κίνθςθσ που κυμαίνεται μεταξφ +30 και - 90 μοιρϊν Μεταβολι Εςτιακισ Απόςταςθσ Εςτίαςθ (κοντά, μακριά) Μριδα (ανοικτι, κλειςτι) Ρροκακοριςμζνεσ κζςεισ ( 8 ) κζςεισ. Θ εγκατάςταςθ του ςυςτιματοσ κλειςτοφ κυκλϊματοσ (CCTV) κα περιλαμβάνει δυνατότθτα μετάδοςθσ των ςθμάτων εικόνασ των καμερϊν μζςω δικτφου IP κατά MPEG 2 ι MPEG 4 με τουσ κατάλλθλουσ αποκωδικοποιθτζσ Μετεωρολογικοί Στακμοί (ΜΕΤΕΟ) Διπλωματική εργαςία Δερβιτςιώτη Χ. - Ψώνη Θ. Σελίδα 49

50 Δηθ 3.9 Μεηεσξνινγηθνί ηαζκνί (ΜΔΣΔΟ) Το Υποςφςτθμα Μετεωρολογικοφ Στακμοφ (ΜΕΤΕΟ) κα βελτιϊςει τθν αςφάλεια των αυτοκινθτιςτϊν κατά τθν διάρκεια δυςμενϊν καιρικϊν ςυνκθκϊν παρζχοντασ πλθροφορίεσ ανίχνευςθσ ιςχυρϊν ανζμων, ομίχλθσ και πάγου ςτθν επιφάνεια του αυτοκινθτοδρόμου (ΕΣΥ ). Θ εγκατάςταςθ του υποςυςτιματοσ αυτοφ κα γίνει ςτον Ανοικτό Αυτοκινθτόδρομο. Οι προκαταρκτικζσ κζςεισ των Μετεωρολογικϊν Στακμϊν κα είναι: Θ ορεινι περιοχι μεταξφ ΑΚ Στζρνασ και ΑΚ Νεςτάνθσ. Θ ορεινι περιοχι μεταξφ ΑΚ Νοτίου Τρίπολθσ και ΑΚ Μεγαλόπολθσ. Θ ορεινι περιοχι μεταξφ ΑΚ Λεφκτρου και ΑΚ Ρελάνασ. Ο Μετεωρολογικόσ Στακμόσ κα διακζτει ατμοςφαιρικοφσ αιςκθτιρεσ οι οποίοι κα χρθςιμοποιοφνται για τθν παρακολοφκθςθ τθσ ταχφτθτασ και τθσ κατεφκυνςθσ των ανζμων κακϊσ και τθσ κερμοκραςία, τθσ υγραςία και τα δεδομζνα ατμοςφαιρικισ κατακριμνιςθσ που απαιτοφνται για τθν πρόγνωςθ εμφάνιςθσ πάγου ςτον αυτοκινθτόδρομο. Το ςφςτθμα παρακολοφκθςθσ καιρικϊν ςυνκθκϊν κα αποτελείται από ερμάριο, θλιακοφσ ςυλλζκτεσ, μπαταρία και το απαραίτθτο λογιςμικό. Επίςθσ, κα διακζτει τουσ παρακάτω αιςκθτιρεσ: Διπλωματική εργαςία Δερβιτςιώτη Χ. - Ψώνη Θ. Σελίδα 50

51 Αιςκθτιρασ ταχφτθτασ ανζμου για ταχφτθτεσ από 0 ζωσ 50m/s Ακρίβεια μζτρθςθσ τθσ ταχφτθτασ του ανζμου +/- 0.5m/s Αιςκθτιρασ κατεφκυνςθσ ανζμου με ακρίβεια +/- 5 Ανιχνευτισ ορατότθτασ (ςε περιοχζσ όπου εμφανίηεται ςυχνά ομίχλθ) Αιςκθτιρασ κερμοκραςίασ ακρίβειασ +/- 0.9 και ςτο χειρότερο-40 ζωσ + 70 Αιςκθτιρασ ςχετικισ υγραςίασ με ακρίβεια (ςτουσ 25 ) +/-2% για πάνω από 10 με 90% και +/-4% για πάνω από 0 με 100% Αιςκθτιρασ βροχισ Αιςκθτιρασ βαρομετρικισ πίεςθσ Αιςκθτιρασ κατάςταςθσ οδοςτρϊματοσ (κερμοκραςίασ εδάφουσ και επιφάνειασ και θλεκτροδίων για τθν μζτρθςθ τθσ αγωγιμότθτασ και τθν ανίχνευςθ πάγου). Τα επιμζρουσ εξωτερικά τμιματα του ςτακμοφ κα πρζπει να είναι ςτεγανοποιθμζνα και αςφαλι από νερό και ςκόνθ. Θ εκτίμθςθ τθσ τεχνολογίασ αυτϊν των ςυςκευϊν κα οριςτικοποιθκεί κατά το ςτάδιο του λεπτομεροφσ ςχεδιαςμοφ. Λαμβάνοντασ υπόψθ τισ μετεωρολογικζσ πλθροφορίεσ ςε πραγματικό χρόνο, ο χειριςτισ κα μπορεί να ςτείλει ενθμζρωςθ ςτα VMS για τυχόν δυςμενείσ καιρικζσ ςυνκικεσ. Τα δεδομζνα των Μετεωρολογικϊν Στακμϊν κα καταγράφονται ςυνεχϊσ (βλζπε ΕΣΥ ). Τα ιςτορικά ςτοιχεία μποροφν επίςθσ να αρχειοκετθκοφν μζςα ςε βάςεισ δεδομζνων ςτο κζντρο ελζγχου. Οι Μετεωρολογικοί Στακμοί κα επικοινωνοφν με το κζντρο Ελζγχου μζςω διεπαφισ Ethernet. Κα χρθςιμοποιοφν IP πάνω από το δίκτυο τθσ οπτικισ ίνασ. Θ ανάκτθςθ ςτοιχείων και θ παρακολοφκθςθ του πραγματικοφ χρόνου πρζπει να είναι διακζςιμα μζςω τθσ IP και ςυνεπϊσ απαιτείται ςυμβατό λειτουργικό λογιςμικό IP. Οι ςτακμοί κα πρζπει να ζχουν μικρι κατανάλωςθ ιςχφοσ, να μθν μζνουν εκτόσ λειτουργίασ κάνοντασ χριςθ επαναφορτιηόμενων μπαταριϊν μζςω ενςωματωμζνων θλιακϊν ςυλλεκτϊν για τθν κακθμερινι λειτουργία. Τυπικι τοποκζτθςθ των Στακμϊν δίνεται με τα ςχζδια μελζτθσ Συςτιματα Ρυροπροςταςίασ Οι απαιτιςεισ τθσ Ρυροςβεςτικισ Υπθρεςίασ κακορίηουν πυροςβεςτικά μζςα (φωλιζσ με αυλοφσ για νερό και αφρό και φορθτοφσ πυροςβεςτιρεσ) ανά 50m ςτθ μια πλευρά κάκε μονισ κατεφκυνςθσ ςιραγγασ. Οι απαιτιςεισ αυτζσ κρίνεται ςκόπιμο να επαναδιερευνθκοφν ςαν υπερβολικζσ, δεδομζνου ότι ελάχιςτεσ άλλεσ χϊρεσ εφαρμόηουν τζτοιεσ πρακτικζσ. Στθν ςφμβαςθ του ζργου προβλζπονται ςυςτιματα πυρόςβεςθσ με νερό και αφρό για ςιραγγεσ μεγαλφτερεσ των 500m, ενϊ ςχετικά με τουσ φορθτοφσ πυροςβεςτιρεσ ανά 50m παραμζνει επί του παρόντοσ θ ςχετικι πρόβλεψθ για όλεσ τισ ςιραγγεσ εκτόσ και αν υπάρξει ςυμφωνία με τθ Ρυροςβεςτικι Υπθρεςία για εγκατάςταςι τουσ ανά 150m. Διπλωματική εργαςία Δερβιτςιώτη Χ. - Ψώνη Θ. Σελίδα 51

52 Επίςθσ υπάρχει πρόβλεψθ για τθλεφϊνα ανάγκθσ ςτισ ειςόδουσ των ςθράγγων και ανά 150m περίπου ςτο εςωτερικό τουσ, ςε αντίκεςθ με τθν προθγοφμενθ πρόβλεψθ τθλεφϊνων ανά 50m που κεωρικθκε υπερβολικι και δεν εφαρμόηεται πουκενά αλλοφ ςτθν Ευρϊπθ. Επιπλζον, κα πραγματοποιθκεί θ καταςκευι βακζων εςοχϊν για τθν εγκατάςταςθ τθλεφωνικϊν καλάμων. Για ςυςτιματα ανίχνευςθσ πυρκαγιάσ προτάκθκε να υπάρχουν για ςιραγγεσ μεγαλφτερεσ των 500m. Διπλωματική εργαςία Δερβιτςιώτη Χ. - Ψώνη Θ. Σελίδα 52

53 Κεφάλαιο 4 ο ΑΕΡΙΜΟ ΗΡΑΓΓΑ Το παρακάτω κείμενο αναφζρεται ςτο αεριςμό των ςθράγγων ςτον αυτοκινθτόδρομο Κόρινκοσ-Τρίπολθ-Καλαμάτα. Τα ςτοιχεία αυτά αναφζρονται ςτα αντίςτοιχα κείμενα τθσ καταςκευάςτριασ εταιρίασ. ΡΟΤΥΡΑ ΜΕΛΕΤΘΣ ΚΑΛ ΑΝΑΦΟEΣ - Ελλθνικόσ Οργανιςμόσ Τυποποίθςθσ ΕΛ.Ο.Τ. - Μόνιμθ Διεκνισ Οργάνωςθ Συνεδρίων Οδοποιϊασ PIARC - Διεκνισ Θλεκτροτεχνικι Επιτροπι IEC - Γερμανικοί Κανονιςμοί Θλεκτρικϊν Εγκαταςτάςεων VDE - Γερμανικοί Κανονιςμοί DIN - Γερμανικοί Κανονιςμοί Εξοπλιςμοφ και Λειτουργίασ για Οδικζσ Σιραγγεσ Υπουργείο Μεταφορϊν Ομοςπονδιακισ Γερμανίασ (RABT) Το ςφςτθμα αεριςμοφ τθσ ςιραγγασ ζχει ςχεδιαςτεί κατά τζτοιο τρόπο, ϊςτε να: Εμποδίηεται θ ςυςςϊρευςθ ρφπων που εκπζμπονται από τα οχιματα εντόσ τθσ ςιραγγασ υπό κανονικζσ ςυνκικεσ λειτουργίασ πάνω από τα επίπεδα που δίνονται ςτισ παροφςεσ οδθγίεσ. Λειτουργεί αυτόματα για να παρακολουκεί και να διατθρεί τθν ποιότθτα αζρα ςτθ ςιραγγα υπό όλεσ τισ πικανζσ ςυνκικεσ κυκλοφορίασ, ακόμθ και με ςυνκικεσ κυκλοφοριακισ ςυμφόρθςθσ ςε κάκε λωρίδα τθσ ςιραγγασ. Συμμορφϊνεται με τισ ςχετικζσ περιβαλλοντικζσ απαιτιςεισ όςον αφορά τθν εκπομπι ρφπων ςτα εξαγόμενα από τθ ςιραγγα αζρια. Διπλωματική εργαςία Δερβιτςιώτη Χ. - Ψώνη Θ. Σελίδα 53

54 Λειτουργεί αυτόματα ςε περίπτωςθ ζκτακτθσ ανάγκθσ, π.χ. πυρκαγιάσ, για τον ζλεγχο τθσ εξάπλωςθσ του καπνοφ και τθσ κερμότθτασ και τθν εξαςφάλιςθ οδοφ διαφυγισ ςτουσ παγιδευμζνουσ εντόσ τθσ ςιραγγασ χριςτεσ. Επιτρζπει τθ χειροκίνθτθ (με παράκαμψθ των αυτοματιςμϊν) λειτουργία του ςυςτιματοσ αεριςμοφ. Θ μελζτθ του ςυςτιματοσ αεριςμοφ πλθρεί τισ απαιτιςεισ των κριτθρίων μελζτθσ που αναφζρονται ςτθν Ραρ των ΟΣΜΕΟ και κα ενςωματϊνεται πλιρωσ με τθ μελζτθ ζργων πολιτικοφ μθχανικοφ τθσ ςιραγγασ. Το ςφςτθμα αεριςμοφ κα αιτιολογείται ςτο επίπεδο των τεχνικϊν και οικονομικϊν πλεονεκτθμάτων του, που περιλαμβάνουν το κόςτοσ καταςκευισ, λειτουργίασ και ςυντιρθςθσ. Ολόκλθροσ ο απαιτοφμενοσ εξοπλιςμόσ για τον αεριςμό τθσ ςιραγγασ ςε περίπτωςθ ζκτακτθσ ανάγκθσ κα χρθςιμοποιείται όπου είναι δυνατό και για τθν κανονικι λειτουργία τθσ ςιραγγασ. Σε περίπτωςθ που θ εγκατάςταςθ του παραπάνω εξοπλιςμοφ γίνεται αποκλειςτικά και μόνο για χριςθ ςε περίπτωςθ ζκτακτθσ ανάγκθσ, κα λαμβάνεται ιδιαίτερθ προςοχι για τθν αποτελεςματικι ςυντιρθςθ και τθν τακτικι δοκιμι του. Οι απαιτιςεισ για όλο τον εξοπλιςμό αεριςμοφ κα βαςίηονται ς αυτά που χρειάηονται υπό κανονικζσ ςυνκικεσ κυκλοφορίασ και υπό ςυνκικεσ ζκτακτθσ ανάγκθσ. Σε κατάςταςθ ζκτακτθσ ανάγκθσ, π.χ. πυρκαγιάσ εντόσ τθσ ςιραγγασ, ο βαςικόσ ςτόχοσ είναι θ προςταςία τθσ ηωισ των παγιδευμζνων χρθςτϊν εντόσ τθσ ςιραγγασ. Σε περίπτωςθ ζκτακτθσ ανάγκθσ, θ διάςωςθ των χρθςτϊν τθσ οδοφ από το προςωπικό ζκτακτθσ ανάγκθσ δεν είναι εγγυθμζνθ. Επομζνωσ, όλα τα ςυςτιματα ζκτακτθσ ανάγκθσ και διάςωςθσ που περιλαμβάνονται ςτθ ςιραγγα πρζπει να μεγιςτοποιοφν τθ δυνατότθτα αυτό-διάςωςθσ. 4.1 Επιλογι Τφπου Συςτιματοσ Αεριςμοφ Εξετάςτθκε κακζνασ από τουσ ακόλουκουσ τφπουσ ςυςτιματοσ αεριςμοφ και προτείνεται το ςφςτθμα ι ο ςυνδυαςμόσ ςυςτθμάτων που ανταποκρίνεται ςτα ειδικά κριτιρια μελζτθσ του ζργου και εξαςφαλίηει τα μζγιςτα οφζλθ ςε ςχζςθ με το κόςτοσ. Φυςικόσ αεριςμόσ Διαμικθσ αεριςμόσ Εγκάρςιοσ αεριςμόσ Θμι-εγκάρςιοσ αεριςμόσ Τα ακόλουκα επιμζρουσ ςτοιχεία εξετάςτθκαν ςε ςυνδυαςμό με τθ μελζτθ ζργων πολιτικοφ μθχανικοφ ςιραγγασ και άλλων ςυςτθμάτων ςθράγγων. Διπλωματική εργαςία Δερβιτςιώτη Χ. - Ψώνη Θ. Σελίδα 54

55 Κυκλοφοριακά ςτοιχεία: μονι ι διπλι κατεφκυνςθ υπό ςυνκικεσ κανονικισ λειτουργίασ ςιραγγεσ με κανονικά μονι κατεφκυνςθ που απαιτοφνται περιοδικά να λειτουργιςουν με κυκλοφορία διπλισ κατεφκυνςθσ ταχφτθτεσ κυκλοφορίασ μζγιςτθ ελεφκερθ ροι κυκλοφορίασ κυκλοφοριακι ςυμφόρθςθ αρικμοί και βάρθ φορτθγϊν οχθμάτων υπό διάφορεσ ςυνκικεσ κυκλοφορίασ ποςοςτό επιβατικϊν οχθμάτων με πετρελαιομθχανζσ (diesel) Συνκικεσ ςιραγγασ: υψόμετρο μικοσ κατά μικοσ κλίςθ(εισ) λωρίδεσ προςπζλαςθσ ειςόδου/εξόδου εγκαταςτάςεισ διαφυγισ διατομι χϊροσ για ανεμιςτιρεσ ϊςεωσ ι αγωγοφσ νωποφ αζρα ι απαγωγισ αζρα κανονικζσ ι εξαιρετικά υψθλζσ ανεμοπιζςεισ ςτα ςτόμια ι/και αποτελζςματα κερμικισ άνωςθσ ςτθ ςιραγγα ςιραγγεσ που παραδίδονται ςτθ κυκλοφορία ωσ μονζσ με διπλι κατεφκυνςθ, αλλά με πρόβλεψθ μελλοντικισ καταςκευισ δεφτερθσ ςιραγγασ ϊςτε θ κυκλοφορία να γίνεται ςε μονι κατεφκυνςθ. Ρεριβαλλοντικά: επίπεδα (ςθμαντικά ι όχι) των ρφπων από τισ ςιραγγεσ (ςτόμια ι/και φρεάτια) τοπικζσ τιμζσ ςυγκζντρωςθσ CO, NO x και ςωματιδίων τυχόν ειδικζσ απαιτιςεισ για το ζργο που προδιαγράφονται από τθν ΕΟΑΕ Ραράγοντεσ αςφαλείασ ςε πυρκαγιά: κυκλοφορία μονισ κατεφκυνςθσ (με περιοδικι επιτθροφμενθ λειτουργία ςε δφο κατευκφνςεισ) ι διπλισ κατεφκυνςθσ πικανι ι αποτρεπτι εξάπλωςθ καπνοφ πάνω από ακινθτοποιθμζνα οχιματα εγκαταςτάςεισ διαφυγισ για τουσ παγιδευμζνουσ ςτθ ςιραγγα διακζςιμα μζςα για τθν παρακολοφκθςθ του ςυςτιματοσ απϊλεια λειτουργίασ εξοπλιςμοφ αεριςμοφ λόγω πυρκαγιάσ. Θ διαδικαςία μελζτθσ που φαίνεται παρακάτω εφαρμόηεται για τθν επιλογι του καταλλθλότερου ςυςτιματοσ αεριςμοφ για τθ ςιραγγα (εικ.4.1). Διπλωματική εργαςία Δερβιτςιώτη Χ. - Ψώνη Θ. Σελίδα 55

56 Καθοπιζμόρ/επιβεβαίωζη ηων ζηοισείων μελέηηρ (γεωμεηπία, κςκλοθοπία, καιπικέρ ζςνθήκερ, κλπ.) Αλλαγή ή ηποποιποίηζη ηος ζςζηήμαηορ Όσι Πποκαηαπκηικόρ ηύπορ και διάηαξη ηος ζςζηήμαηορ αεπιζμού Έλεγσορ ηων πεπιβαλλονηικών απαιηήζεων Όσι Έλεγσορ ηων απαιηήζεων αζθαλείαρ Διαζηαζιολόγηζη ζύμθωνα με ηα κπιηήπια κανονικήρ λειηοςπγίαρ Διαζηαζιολόγηζη ζύμθωνα με ηα κπιηήπια λειηοςπγίαρ έκηακηηρ ανάγκηρ Καθοπιζμόρ μέγιζηων απαιηήζεων ζςζηήμαηορ Όσι Έλεγσορ ηεσνικήρ εθικηόηηηαρ και ζσέζηρ κόζηοςρ/οθέλοςρ Καθοπιζμόρ βέληιζηος ζςζηήμαηορ αεπιζμού ΟΡΙΣΤΙΚΗ ΜΕΛΕΤΗ Δηθ. 4.1 δηαδηθαζία κειέηεο ζπζηήκαηνο αεξηζκνύ ζήξαγγαο 4.2 Κριτιρια Μελζτθσ Θ μελζτθ του ςυςτιματοσ αεριςμοφ ζγινε εν γζνει ςφμφωνα με τισ τελευταίεσ ςυςτάςεισ τθσ Μόνιμθσ Διεκνοφσ Οργάνωςθσ Συνεδρίων Οδοποιίασ (PIARC) και τισ προδιαγραφζσ του Υ.ΡΕ.ΧΩ.Δ.Ε. Το ςφςτθμα αεριςμοφ και τα ζργα πολιτικοφ μθχανικοφ τθσ ςιραγγασ κεωροφνται ωσ ενοποιθμζνα ςτοιχεία τθσ μελζτθσ. Θ ανάγκθ για φρεάτια αεριςμοφ, ενδιάμεςουσ ςτακμοφσ αεριςμοφ, ςτοζσ, αεραγωγοφσ ςτθ διατομι τθσ ςιραγγασ, κλπ, και ο τρόποσ που επθρεάηουν τθ γενικι διάταξθ τθσ ςιραγγασ κα πρζπει να εξετάηονται ςτα πλαίςια τθσ ςυνολικισ μελζτθσ τθσ ςιραγγασ. Είναι ιδιαίτερα ςθμαντικό να γίνεται θ κεϊρθςθ των παραπάνω ςτοιχείων ςτα αρχικά ςτάδια μελζτθσ. Διπλωματική εργαςία Δερβιτςιώτη Χ. - Ψώνη Θ. Σελίδα 56

57 Θ ποιότθτα αζρα εντόσ τθσ ςιραγγασ κα πρζπει να πλθρεί τισ ακόλουκεσ απαιτιςεισ: Ρφποσ CO Αικάλθ NO x Μζγιςτη επιτρεπόμενη ςυγκζντρωςη (μζςοσ όροσ 5 λεπτών) 100 ppm για ςυνκικεσ ελεφκερθσ ροισ 150 ppm για κυκλοφοριακι ςυμφόρθςθ ι ακινθτοποιθμζνθ κυκλοφορία m -1 για ςυνκικεσ ελεφκερθσ ροισ με μζςθ ταχφτθτα άνω των 60 km/h m -1 για ςυνκικεσ ελεφκερθσ ροισ με μζςθ ταχφτθτα κάτω των 60 km/h m -1 για κυκλοφοριακι ςυμφόρθςθ ι ακινθτοποιθμζνθ κυκλοφορία 25 ppm για ςυνκικεσ ελεφκερθσ ροισ, κυκλοφοριακισ ςυμφόρθςθσ ι ακινθτοποιθμζνθσ κυκλοφορίασ Θ ςιραγγα κα κλείνει για τθν κυκλοφορία ςε περίπτωςθ ανόδου είτε του επιπζδου CO πάνω από 250 ppm είτε του ςυντελεςτι ςβζςθσ πάνω από m -1. Πταν γίνονται εργαςίεσ ςυντιρθςθσ ςτθ ςιραγγα με διερχόμενθ κυκλοφορία, θ ςυγκζντρωςθ CO δεν κα υπερβαίνει τα 30 ppm και ο ςυντελεςτισ ςβζςθσ τα m -1. Θ μζγιςτθ επιτρεπόμενθ κατά μικοσ ταχφτθτα ροισ αζρα ςτθ ςιραγγα κα είναι: 8 m/s ςε ςιραγγεσ διπλισ κατεφκυνςθσ 10 m/s ςε ςιραγγεσ μονισ κατεφκυνςθσ Τα επίπεδα κορφβου μζςα και ζξω από τθ ςιραγγα λόγω του εξοπλιςμοφ αεριςμοφ κα πλθροφν τισ ακόλουκεσ απαιτιςεισ με όλουσ τουσ εγκατεςτθμζνουσ ανεμιςτιρεσ εν λειτουργία: Εντόσ τθσ ςιραγγασ ςε φψοσ 1.5m πάνω από το οδόςτρωμα ο κόρυβοσ δεν κα πρζπει να υπερβαίνει τα 85 db(a) Εντόσ των κτιρίων εξοπλιςμοφ αεριςμοφ, αλλά εκτόσ τθσ αίκουςασ ανεμιςτιρων ο κόρυβοσ δεν κα πρζπει να υπερβαίνει τα 85 db(a) ι άλλθ χαμθλότερθ τιμι εφόςον απαιτθκεί. Στα όρια τθσ περιοχισ τθσ ςιραγγασ και ςτισ οδοφσ διαφυγισ ο κόρυβοσ δεν κα πρζπει να υπερβαίνει τα 65 db(a) υπό ςυνκικεσ κανονικισ λειτουργίασ. Διπλωματική εργαςία Δερβιτςιώτη Χ. - Ψώνη Θ. Σελίδα 57

58 4.3 Βακμίδεσ Λειτουργίασ τθσ Σιραγγασ και Κυκλοφοριακόσ Φόρτοσ, Ταχφτθτεσ και Σφνκεςθ Ζχουν κακορίςτει τα παρακάτω ςτοιχεία για κάκε ςιραγγα: Διάφοροι τφποι κυκλοφορίασ πριν από και μζςα ςτθ ςιραγγα Κυκλοφοριακόσ φόρτοσ που προβλζπεται να κάνει χριςθ τθσ ςιραγγασ κατά τα πρϊτα 20 χρόνια λειτουργίασ Σφνκεςθ τθσ προβλεπόμενθσ κυκλοφορίασ ςτθ ςιραγγα, περιλαμβανομζνου και του μζςου βάρουσ βαρζων φορτθγϊν οχθμάτων (diesel) Κατανομι θλικίασ διαφόρων τφπων οχθμάτων ςτθν Ελλάδα Ροςοςτά των τφπων κυκλοφορίασ που προβλζπεται να προζρχονται από το εξωτερικό. Ο Μελετθτισ κα αποδείξει με υπολογιςμοφσ ότι το ςφςτθμα αεριςμοφ είναι ικανό να αερίηει κατάλλθλα τθ ςιραγγα με τον προβλεπόμενο κυκλοφοριακό φόρτο και τισ προβλεπόμενεσ εκπομπζσ καυςαερίων κατά τα πρϊτα 20 χρόνια λειτουργίασ για κακεμία από τισ παρακάτω ταχφτθτεσ κυκλοφορίασ και ςχετικό πλικοσ οχθμάτων: 10 km/h, 20 km/h, 40 km/h, 60 km/h και 100 km/h. Επίςθσ, κα εξετάηεται και θ κατάςταςθ με κυκλοφορία ςε ςυμφόρθςθ ςε όλεσ τισ λωρίδεσ κυκλοφορίασ. Οι πραγματικζσ εκπομπζσ καυςαερίων από τα οχιματα ςτθ ςιραγγα κα υπολογίηονται ςφμφωνα με τθν τελευταία μζκοδο που ζχει δθμοςιευκεί από το PIARC, λαμβάνοντασ πλιρωσ υπόψθ τθ υφιςτάμενθ νομοκεςία ςτθν Ελλάδα περί εκπομπϊν καυςαερίων των οχθμάτων και τθν κατανομι τθσ θλικίασ διαφόρων τφπων οχθμάτων ςτθν Ελλάδα. Οι υπολογιςμοί μελζτθσ κα τεκμθριϊνονται και κα παρουςιάηονται πλιρωσ. Σε περίπτωςθ ζκτακτθσ ανάγκθσ, πχ πυρκαγιά, το ςφςτθμα αεριςμοφ τθσ ςιραγγασ κα είναι ςχεδιαςμζνο ϊςτε να εξαςφαλίηεται θ παροχι αζρα ςφμφωνα με τον παρακάτω πίνακα. Βάςει τθσ ςφνκεςθσ κυκλοφορίασ κα υπολογίηεται ο αρικμόσ των εγκλωβιςμζνων οχθμάτων ςτθ ςιραγγα ϊςτε να χρθςιμοποιείται για τον υπολογιςμό πτϊςθσ πίεςθσ. Κατά τθ ςφνταξθ των υπολογιςμϊν, ο Μελετθτισ κα κεωρεί ότι ςε όλεσ τισ λωρίδεσ επί το μιςό μικοσ τθσ ςιραγγασ υπάρχουν ακινθτοποιθμζνα οχιματα. Κα λαμβάνονται υπόψθ όλεσ οι απϊλειεσ από τριβζσ και φαινόμενα ειςόδου/εξόδου του αζρα ςτθ ςιραγγα. Επίςθσ, κα λαμβάνονται υπόψθ δυςμενισ ανεμοπίεςθ και τυχόν βαρομετρικά φαινόμενα τα οποία κα κακορίηονται από τον Μελετθτι. Τζλοσ, ςε ςιραγγεσ με κατά μικοσ κλίςθ κα λαμβάνονται υπόψθ και φαινόμενα κερμικισ άνωςθσ των καυςαερίων τθσ πυρκαγιάσ. Διπλωματική εργαςία Δερβιτςιώτη Χ. - Ψώνη Θ. Σελίδα 58

59 φςτημα αεριςμοφ Απαιτοφμενη Ροή Αζρα Διαμικεσ διαμικθσ ροι με ελάχιςτθ ταχφτθτα τθν υπολογιηόμενθ κρίςιμθ ι 3 m/s κατά μικοσ τθσ ςιραγγασ ςτθ κζςθ τθσ πυρκαγιάσ και κατά τθν ίδια διεφκυνςθ τθσ ροισ πριν από τθν ζναρξθ τθσ κατάςταςθσ ζκτακτθσ ανάγκθσ Εγκάρςιο ι θμι-εγκάρςιο ροι απαγωγισ ςτθ δυςμενζςτερθ κζςθ τθσ ςιραγγασ, ελάχιςτου όγκου 120 m 3 /s ανά 300 m μικουσ ςιραγγασ Θ λειτουργία του ςυςτιματοσ αεριςμοφ ςε περίπτωςθ ζκτακτθσ ανάγκθσ κα εξαρτθκεί από τισ ςυνκικεσ κυκλοφορίασ και κα ςχεδιαςτεί ςφμφωνα με τισ τελευταίεσ υποδείξεισ του PIARC. Ειδικότερα, ςτθ μελζτθ κα περιλαμβάνεται θ λειτουργία του ςυςτιματοσ αεριςμοφ ζκτακτθσ ανάγκθσ ςε δφο ςτάδια για τισ ςιραγγεσ διπλισ κατεφκυνςθσ ι/και ςε περίπτωςθ ςυμφόρθςθσ/ακινθτοποίθςθσ τθσ κυκλοφορίασ. Το ςφςτθμα αεριςμοφ κα ςχεδιαςτεί ϊςτε να αντιμετωπίηεται μόνο ζνα ςυμβάν ζκτακτθσ ανάγκθσ ςτθ ςιραγγα. Ο ςχεδιαςμόσ τθσ λειτουργία του ςυςτιματοσ αεριςμοφ ςτθν περίπτωςθ τθσ πυρκαγιάσ, κα αναλφεται με λεπτομζρεια για κάκε περίπτωςθ εξωτερικϊν ςυνκθκϊν και ςυνκθκϊν εντόσ τθσ ςιραγγασ μόλισ πριν εκδθλωκεί θ πυρκαγιά. Κα αναπτφςςονται λεπτομερείσ ςτρατθγικζσ αεριςμοφ και εκκαπνιςμοφ λαμβάνοντασ υπόψθ όλουσ τουσ πικανοφσ ςυνδυαςμοφσ κζςθσ πυρκαγιάσ με κυκλοφοριακό φόρτο (μικρό, μζτριο, μεγάλο), εξωτερικι ανεμοπίεςθ (κετικι, αρνθτικι, καμία), μζγεκοσ πυρκαγιάσ (5, 20, 100 MW), κλπ. Κα κακορίηεται θ λειτουργία του ςυςτιματοσ αεριςμοφ και ςτουσ δφο κλάδουσ (πχ για υπερπίεςθ ςτουσ διαδρόμουσ διαφυγισ). Τα ςενάρια και οι ςτρατθγικζσ που κα αναπτφςςονται κα αποτελζςουν τθ βάςθ προγραμματιςμοφ τθσ θμι-αυτόματθσ απόκριςθσ του ςυςτιματοσ αεριςμοφ ςε περίπτωςθ πυρκαγιάσ. Κα κακορίηονται οι ςυνικεισ καιρικζσ ςυνκικεσ ςτθν περιοχι τθσ ςιραγγασ, περιλαμβανομζνων και τθσ κερμοκραςίασ περιβάλλοντοσ, ταχφτθτασ/διεφκυνςθσ ανζμου. Κα λαμβάνεται υπόψθ ελάχιςτθ ταχφτθτα ανζμου 5 m/s. Θ επίπτωςθ των παραπάνω παραγόντων ςτθν απόδοςθ και ςυμπεριφορά του ςυςτιματοσ αεριςμοφ για κάκε βακμίδα λειτουργίασ κα εξετάηεται από το Μελετθτι,κα τεκμθριϊνεται και παρουςιάηεται πλιρωσ. Κατά τθ μελζτθ του ςυςτιματοσ αεριςμοφ, κα λαμβάνονται πλιρωσ υπόψθ θ Εκτίμθςθ Ρεριβαλλοντικϊν Επιπτϊςεων και οι Ρεριβαλλοντικοί Προι που αναφζρονται ειδικά ςτο ζργο. Διπλωματική εργαςία Δερβιτςιώτη Χ. - Ψώνη Θ. Σελίδα 59

60 χήμα 1 ΔΙΑΜΗΚΗ ΑΕΡΙΜΟ ΜΕ ΩΣΙΚΟΤ ΣΤΠΟΤ ΑΝΕΜΙΣΗΡΕ χήμα 2 ΔΙΑΜΗΚΗ ΑΕΡΙΜΟ ΜΕ ΚΕΝΣΡΙΚΟ ΒΟΗΘΗΣΙΚΟ ΑΓΩΓΟ (SHAFT) χήμα 3 ΗΜΙΕΓΚΑΡΙΟ-ΕΓΚΑΡΙΟ ΑΕΡΙΜΟ ΜΕ ΑΓΩΓΟΤ ΣΗΝ ΟΡΟΥΗ χήμα 4 ΕΓΚΑΡΙΟ ΑΕΡΙΜΟ ΜΕ ΑΓΩΓΟΤ ΣΗΝ ΟΡΟΥΗ Διπλωματική εργαςία Δερβιτςιώτη Χ. - Ψώνη Θ. Σελίδα 60

61 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 5 Εξοπλιςμόσ PLC- λογιςμικό Δηθ. 5.1 Παξάδεηγκα ιεηηνπξγίαο ειεγθηώλ. Για τον ζλεγχο του θλεκτρολογικοφ εξοπλιςμοφ ζχει υιοκετθκεί θ χριςθ των ελεγκτϊν PAC επειδι επεκτείνουν τισ ικανότθτεσ του υλικοφ, ςυγχωνεφοντασ τα χαρακτθριςτικά των παραδοςιακϊν ςυςτιματων PLC, DCS (Distributed Control System) και RTU, κακϊσ προςκζτουν και χαρακτθριςτικά προςωπικϊν υπολογιςτϊν. Με τα PAC ελεγκτζσ μπορεί να γίνει ελζγχοσ, παρακολοφκθςθ, κακϊσ και απόκτθςθ δεδομζνων, απλοποιϊντασ τθν επζκταςθ και τθν αλλαγι του ςυςτιματοσ. Χρθςιμοποιοφν μια ενιαία πλατφόρμα ανάπτυξθσ με βάςθ τα διεκνι πρότυπα και μια ενιαία βάςθ δεδομζνων για τα κακικοντα τθσ ανάπτυξθσ ςε ζνα ευρφ φάςμα γνωςτικϊν αντικειμζνων. Το ίδιο λογιςμικό, IDE (Integrated development platform), χρθςιμοποιείται Διπλωματική εργαςία Δερβιτςιώτη Χ. - Ψώνη Θ. Σελίδα 61

62 για το ςφνολο των εφαρμογϊν που αναπτφςςει ο χριςτθσ, μειϊνοντασ το χρόνο ανάπτυξθσ. Υπάρχει ςτενι ςχζςθ μεταξφ του υλικοφ του ελεγκτι και του λογιςμικοφ, κακϊσ όταν το υλικό και το λογιςμικό ςχεδιάηονται μαηί, το ςφςτθμα είναι ευκολότερο και γρθγορότερο ωσ προσ τον ςχεδιαςμό. Ακόμα, οι PAC ελεγκτζσ είναι προγραμματιηόμενα εργαλεία λογιςμικοφ παρζχοντασ τθν δυνατότθτα να ςχεδιάςουν τα προγράμματα ελζγχου για τθν υποςτιριξθ μιασ διαδικαςίασ που "ρζει" ςε διάφορεσ μθχανζσ ι μονάδεσ, ενςωματϊνοντασ πολλοφσ τομείσ ςε ζνα ενιαίο ςφςτθμα. Υποςτθρίηουν απαιτιςεισ δικτφων, γλϊςςεσ και πρωτόκολλα, επιτρζποντασ τθν ανταλλαγι δεδομζνων ςτα πλαίςια διαςυνδεδεμζνων ςυςτθμάτων πολλαπλϊν προμθκευτϊν. Επιτρζπουν τθν αποτελεςματικι επεξεργαςία και ςάρωςθ των Λ/Ο, κακϊσ πρϊτοσ ςτόχοσ του PAC ελεγκτι είναι θ αποτελεςματικι παρακολοφκθςθ, ο ζλεγχοσ και θ λιψθ δεδομζνων. Θ παραδοςιακι ςυνεχισ ςάρωςθ είναι ςυχνά λιγότερο αποτελεςματικι από τθ ςάρωςθ θ οποία πραγματοποιείται όταν θ λογικι υπαγορεφει τον ζλεγχο. 5.1 Μονάδεσ Λ/Ο Δηθ. 5.2 Μνλάδεο Ι/Ο Διπλωματική εργαςία Δερβιτςιώτη Χ. - Ψώνη Θ. Σελίδα 62

63 Υπάρχουν διαφόρων τφπων μονάδεσ Λ/Ο, ανάλογα με τισ ανάγκεσ τθσ εφαρμογισ και ςυγκεκριμζνα ανάλογα με τα ςιματα τα οποία κα δζχονται. Οι πιο βαςικζσ περιλαμβάνουν : Αναλογικζσ Ψθφιακζσ Σειριακζσ 5.2 Λογιςμικό Opto Το PAC Project Software Suite, από τθν Opto 22 περιζχει όλο το λογιςμικό που χρειάηεται ο χριςτθσ για βιομθχανικοφσ αυτοματιςμοφσ, απομακρυςμζνθ απεικόνιςθ και λιψθ δεδομζνων από το πεδίο. Μια από τισ τζςςερισ ςυνιςτϊςεσ του Snap PAC System, το λογιςμικό PAC Project, είναι πλιρωσ ενςωματωμζνο με SNAP PAC ελεγκτζσ και Λ/Ο, κακιςτϊντασ το εφκολο ςτθν κατανόθςθ και ςτθν εφαρμογι του ςε ςυςτιματα αυτοματιςμοφ. Είναι εφκολο ςτθ χριςθ και κατάλλθλο για απλζσ εφαρμογζσ μζχρι και πλιρθ ζλεγχο βιομθχανικϊν διεργαςιϊν. Ρεριλαμβάνει: Διπλωματική εργαςία Δερβιτςιώτη Χ. - Ψώνη Θ. Σελίδα 63

64 PAC Control Basic, ζνα πλιρωσ εξοπλιςμζνο, με βάςθ τα διαγράμματα ροισ εργαλείο για τθν ανάπτυξθ προγραμμάτων ελζγχου που λειτουργοφν ςε SNAP PAC ελεγκτζσ. PAC Display Basic, για τθ δθμιουργία περιβάλλοντοσ που απευκφνεται ςτουσ χριςτεσ και τουσ τεχνικοφσ, το οποίο απεικονίηει τθν αλλθλεπίδραςθ με το ςφςτθμα SNAP PAC. PAC Manager, ζνα βοθκθτικό πρόγραμμα για τθ ρφκμιςθ των εκλεκτϊν SNAP PAC και των Λ/Ο. Δζντρα ςτρατθγικισ παρζχουν μια γραφικι όψθ του ςυςτιματοσ ελζγχου, περιλαμβάνοντασ τισ μεταβλθτζσ και τα Λ/Ο. Σειρά εντολϊν περιζχεται για πολφπλοκα μακθματικά, ελεγκτζσ PID, ςειριακό ζλεγχο ςυςκευϊν κ.α. Ρρογραμματιςμόσ διαγραμματικισ ροισ, επιτρζπει ςτο χριςτθ να ςυνκζςει γραφικζσ (διαγραμματικζσ) ςτρατθγικζσ και παρζχει εναλλακτικι λφςθ με χριςθ προγραμματιςμοφ ladder. OptoScirt, ενςωματωμζνθ γλϊςςα προγραμματιςμοφ παρεμφερισ με τθν C ι τθν Pascal, θ οποία παρζχει πιο μεκοδικι προςζγγιςθ ςτθν ανάπτυξθ του προγράμματοσ από τον μθχανικό. Υπορουτίνεσ, για αποτελεςματικι ανάπτυξθ ςφνκετων εφαρμογϊν. Γραφικόσ διορκωτισ, για βιμα προσ βιμα ζλεγχο του κφριου προγράμματοσ και των υπορουτινϊν ςε πραγματικό χρόνο. Διπλωματική εργαςία Δερβιτςιώτη Χ. - Ψώνη Θ. Σελίδα 64

65 Δηθ 5.3 Πεξηβάιινλ ιεηηνπξγίαο Opto Οι ελεγκτζσ που επιλζχκθκαν υποςτθρίηουν τισ τελευταίεσ τεχνολογίεσ δικτφωςθσ, με ιδιαίτερεσ δυνατότθτεσ ςε κατανεμθμζνο ζλεγχο και αυτόνομθ λειτουργία. Τα προϊόντα αυτά χαρακτθρίηονται από υψθλζσ ποιοτικζσ προδιαγραφζσ, όπωσ: 200% ποιοτικό ζλεγχο όλων των προϊόντων (δθλαδι όχι δειγματολθπτικό ζλεγχο, αλλά κάκε εξάρτθμα ελζγχεται 2 φορζσ) Κερμοκραςία Λειτουργίασ C και Σχετικι Υγραςία 0-95% Οπτικι απομόνωςθ ειςόδων / εξόδων 4000V RMS Ανάλυςθ 16 bit των αναλογικϊν ειςόδων Θ ςειρά αυτι περιλαμβάνει μια πλθκϊρα τφπων μονάδων ειςόδων / εξόδων. Κάκε μονάδα περιλαμβάνει κατά κανόνα 4 ειςόδουσ ι εξόδουσ. Αξιοςθμείωτθ είναι ωςτόςο θ δυνατότθτα των ελεγκτϊν τθσ ςειράσ SNAP PAC να διαχειρίηονται ζωσ και 16 μονάδεσ ειςόδου υψθλισ πυκνότθτασ (high density) κάκε μία από τισ οποίεσ περιλαμβάνει 32 ειςόδουσ. Οι μονάδεσ κουμπϊνουν ςε ζνα πλαίςιο ςτιριξθσ (rack) 4, 8, 12 ι 16 κζςεων. Οι μονάδεσ αυτζσ είναι εναλλάξιμεσ και ελεφκερα τοποκετοφμενεσ πάνω ςτο rack. Οι αγωγοί των ςθμάτων ςυνδζονται ςε αποςπϊμενθ οριολωρίδα (κλζμμενσ) κάκε μονάδασ. Οποιαδιποτε μονάδα ειςόδων / εξόδων μπορεί να αντικαταςτακεί με το ςφςτθμα ςε λειτουργία. Πλεσ οι μονάδεσ ψθφιακϊν ειςόδων / εξόδων φζρουν ενδεικτικό LED ενεργοποίθςθσ για κάκε κανάλι. Διπλωματική εργαςία Δερβιτςιώτη Χ. - Ψώνη Θ. Σελίδα 65

66 Λδιαίτερα χριςιμεσ ςε αυτό το ζργο είναι οι μονάδεσ ςειριακισ επικοινωνίασ (π.χ. SCM485) οι οποίεσ περιλαμβάνουν 2 ςειριακζσ κφρεσ. Κάκε επεξεργαςτισ μπορεί να χειριςτεί ζωσ και 16 ςειριακζσ κφρεσ. Κακϊσ οι ελεγχόμενεσ ςειριακζσ ςυςκευζσ είναι πρωτοκόλλου RS485, ςυνδζουμε όλεσ τισ ομοειδείσ ςτο ίδιο καλϊδιο (bus) και κφρα, οπότε χρειαηόμαςτε μόνον λίγεσ κφρεσ ανά ςτακμό αυτοματιςμοφ. Σε κάκε Rack προςαρμόηεται μία μονάδα ελζγχου. Οι μονάδεσ αυτζσ ςυνδζονται είτε ςε δίκτυο Ethernet, είτε απ ευκείασ ςε τοπικό δίκτυο 10/100Mbps με UTP, είτε μζςω ςειριακισ κφρασ RS232 με modem και πρωτόκολλο PPP. Τεχνικά χαρακτθριςτικά των μονάδων ελζγχου τθσ ςειράσ Snap-PAC R είναι τα ακόλουκα: 200 MHz 32-bit ColdFire 5475 με ενςωματωμζνθ μονάδα κινθτισ υποδιαςτολισ (FPU). Δφο ξεχωριςτζσ (με διαφορετικι διεφκυνςθ) κφρεσ Ethernet (ςθμαντικό για τθν υλοποίθςθ των διπλϊν διατάξεων). ολόι πραγματικοφ χρόνου. Μνιμθ 16 ΜΒ RAM (4 Mb για προγραμματιςμό, 4 Mb για αποκικευςθ αρχείων). Μνιμθ RAM υποςτθριηόμενθ από μπαταρία: 2 ΜΒ. Μνιμθ Flash EEPROM 8 Mbyte. Μανδάλωςθ (Latching) ειςόδων. Μζτρθςθ διάρκειασ παλμοφ (ανάλυςθ 0.1 msec). Απαρίκμθςθ (32 20 KHz). Άκροιςθ χρόνου On/Off. Γεννιτρια παλμϊν εξόδου (Ν παλμοί, ςυνεχισ τετραγωνικόσ παλμόσ, παλμόσ-on, παλμόσ-off). Ζωσ και 16 μονάδεσ ειςόδου υψηλήσ πυκνότητασ (32 ψθφιακϊν ειςόδων). Ζωσ και 96 PID βρόχουσ ελζγχου. Ραρακολοφκθςθ ορίων High/Low. Γραμμικοποίθςθ κερμοηεφγουσ (32 bit floating point). Ψθφιακό φιλτράριςμα. Γεννιτρια κλίςεων / κυμματομορφϊν. Ρρογραμματιηόμενο κζρδοσ (gain) και απόκλιςθ (offset). Ρροςαρμογι κλίμακασ μονάδων μζτρθςθσ (scaling). Τετραγωνικι ρίηα (για τον υπολογιςμό ροϊν). Διπλωματική εργαςία Δερβιτςιώτη Χ. - Ψώνη Θ. Σελίδα 66

67 Ο επεξεργαςτισ επικοινωνιϊν Ethernet, που εμπεριζχουν οι ελεγκτζσ αυτοί, υποςτθρίηει πολλαπλζσ ταυτόχρονεσ ςυνδζςεισ με οποιοδιποτε από τα ακόλουκα πρωτόκολλα: TCP/IP UDP SNMP SMTP IEEE 1394 Modbus/TCP HTML ι ΧML Server Στον ακόλουκο πίνακα φαίνεται θ αντιςτοιχία των υποςτθριηόμενων πρωτοκόλλων επικοινωνίασ ςε επίπεδα του προτφπου ISO/OSI και του de facto προτφπου Internet (Εικ 5.4). OSI Model Application Presentation Web pages (built-in and custom), , paging Web server plug-ins Opto 22 implementation of SNAP Ethernet TCP/IP OPC Server Visual Basic, Visual C++, MS Office Driver Toolkit Linux, UNIX, embedded systems Modbus TCP Protocol Streaming Client Other Protocols HTTP, FTP, SMTP, SNMP, Ping, ICMP Internet Model Application Session Opto 22 s IEEE 1394-based Protocol Transport Transport Control Protocol (TCP) UDP Transport Network Internet Protocol (IP) Internet Data Link Physical Ethernet Physical Interface (coaxial, twisted pair) Network Interface Card Dial-up connection Network Interface Δηθ 5.4 Αληηζηνηρία ησλ ππνζηεξηδόκελσλ πξσηνθόιισλ επηθνηλσλίαο ζε επίπεδα ηνπ πξνηύπνπ ISO/OSI θαη ηνπ de facto πξνηύπνπ Internet Genesis Διπλωματική εργαςία Δερβιτςιώτη Χ. - Ψώνη Θ. Σελίδα 67

68 Αποτελεί τθν πρϊτθ και πλιρωσ επεκτάςιμθ πλατφόρμα για εφαρμογζσ OPC Web-enabled HMI και SCADA, για τθν οπτικι αναπαράςταςθ και τον ζλεγχο διεργαςιϊν. Σχεδιαςμζνο για όλα τα λειτουργικά ςυςτιματα Microsoft Windows 2000 και μετά. Ρεριλαμβάνει: Σπονδυλωτι πλατφόρμα εργαλείων δεδομζνων, για απεικόνιςθ HMI και SCADA. Web-Based HMI/ SCADA, που ςυνδζει πραγματικό χρόνο και ιςτορικά δεδομζνα μζςω firewalls και ενςωματϊνει τυποποιθμζνθσ τεχνολογίασ προγράμματα περιιγθςθσ ςτο διαδίκτυο. Εργαλείο ανάπτυξθσ με πολλοφσ ςτόχουσ για τθν ανάπτυξθ ςτακμϊν εργαςίασ, Pocket Pc,κινθτά, Web και Terminal server. Τεχνολογία OPC-To-The-Core, πλιρθσ υποςτιριξθ OPC. Γνωςτοποίθςθ ςυναγερμϊν, με χριςθ IP τθλεφϊνων, κ.α OPC server Το OPC Server είναι λογιςμικό που λειτουργεί ςαν API (Application Programming Interface) ι ςαν μετατροπζασ πρωτοκόλλου. Συνδζεται ςε ςυςκευζσ όπωσ PLC, DCS, RTU ι ςε βάςεισ δεδομζνων και ςε περιβάλλον χριςτθ και μεταφράηει τα δεδομζνα ςε μια πρότυπθ μορφι OPC. Εφαρμογζσ όπωσ το HMI (Human Machine Interface) μποροφν να ςυνδεκοφν ςτον OPC Server και να τον χρθςιμοποιιςουν για να διαβάςουν και να γράψουν δεδομζνα. Ο ρόλοσ του είναι ανάλογοσ με αυτόν που παίηει ο οδθγόσ του εκτυπωτι για να επικοινωνιςει ο υπολογιςτισ με αυτόν. Ο OPC server ςτθρίηεται ςτθν αρχιτεκτονικι Server/Client Visual Basic. Διπλωματική εργαςία Δερβιτςιώτη Χ. - Ψώνη Θ. Σελίδα 68

69 Τα scripts ςτθν πλατφόρμα γίνονται ςε γλϊςςα VB. Θ Visual Basic (VB) είναι γλϊςςα προγραμματιςμοφ τρίτθσ γενιάσ, οδθγοφμενθ από γεγονότα (event driven) και ζχει ολοκλθρωμζνο περιβάλλον ανάπτυξθσ (IDE) από τθ Microsoft για το μοντζλο προγραμματιςμοφ COM. Κεωρείται μία ςχετικά εφκολθ γλϊςςα προγραμματιςμοφ ςτθν εκμάκθςθ και τθ χριςθ, λόγω των χαρακτθριςτικϊν τθσ, κακϊσ ζχει Γραφικό Ρεριβάλλον Χριςτθ και ςυγγζνεια με τθν γλϊςςα προγραμματιςμοφ BASIC. Θ VB προζρχεται από τθ BASIC και επιτρζπει τθν ταχεία ανάπτυξθ εφαρμογϊν (RAD) με Γραφικό Ρεριβάλλον Χριςτθ (GUI), ζχει πρόςβαςθ ςε βάςεισ δεδομζνων χρθςιμοποιϊντασ αντικείμενα (Data Access Objects, Remote Data Objects, ι ActiveX Data Objects), και τθν δυνατότθτα δθμιουργίασ ςτοιχείων ελζγχου ActiveX και αντικειμζνων. Οι γλϊςςεσ προγραμματιςμοφ τφπου "scripting", όπωσ θ VBA και VBScript ςυντακτικά είναι παρόμοιεσ με τθ Visual Basic, αλλά ζχουν διαφορετικζσ επιδόςεισ. Ζνασ προγραμματιςτισ μπορεί να ολοκλθρϊςει μια εφαρμογι χρθςιμοποιϊντασ τα ςτοιχεία που παρζχονται με τθν Visual Basic. Ρρογράμματα γραμμζνα ςε Visual Basic μποροφν, επίςθσ, να χρθςιμοποιιςουν το Windows API, αλλά κάτι τζτοιο απαιτεί δθλϊςεισ εξωτερικϊν ςυναρτιςεων SQL H SQL (Structured Query Language) είναι μία γλϊςςα υπολογιςτϊν ςτισ βάςεισ δεδομζνων που ςχεδιάςτθκε για τθ διαχείριςθ δεδομζνων ςε ζνα ςφςτθμα διαχείριςθσ ςχεςιακϊν βάςεων δεδομζνων (Relational Database Management System, RDBMS) και θ οποία, αρχικά, βαςίςτθκε ςτθ ςχεςιακι άλγεβρα. Θ γλϊςςα περιλαμβάνει δυνατότθτεσ ανάκτθςθσ και ενθμζρωςθσ δεδομζνων, δθμιουργίασ και τροποποίθςθσ ςχθμάτων και ςχεςιακϊν πινάκων, κακϊσ και ελζγχου πρόςβαςθσ ςτα δεδομζνα. Θ SQL ιταν μία από τισ πρϊτεσ γλϊςςεσ για το ςχεςιακό μοντζλο του Edgar F. Codd, που εμφανίςτθκε το Διπλωματική εργαςία Δερβιτςιώτη Χ. - Ψώνη Θ. Σελίδα 69

70 1970, και ζγινε θ πιο ευρζωσ χρθςιμοποιοφμενθ γλϊςςα για τισ ςχεςιακζσ βάςεισ δεδομζνων. Θ γλϊςςα SQL υποδιαιρείται ςε διάφορα γλωςςικά ςτοιχεία, που περιλαμβάνουν: Clauses, οι οποίεσ είναι ςε μερικζσ περιπτϊςεισ προαιρετικζσ, αλλά απαραίτθτα ςυςτατικά των δθλϊςεων και ερωτιςεων. Expressions, που μποροφν να παράγουν είτε κλιμακωτζσ τιμζσ είτε πίνακεσ, που αποτελοφνται από ςτιλεσ και ςειρζσ ςτοιχείων. Predicates,που διευκρινίηουν τουσ όρουσ που μποροφν να αξιολογθκοφν ςαν ςωςτό ι λάκοσ. Queries,που ανακτοφν τα ςτοιχεία βαςιςμζνεσ ςε ειδικά κριτιρια. Statements, που μποροφν να ζχουν μια επίδραςθ ςτα ςχιματα και τα ςτοιχεία ι που μποροφν να ελζγξουν τθ ροι του προγράμματοσ και τισ ςυνδζςεισ με προγράμματα TrendWorX32 SQL Historian, OPC-Based Trending and Historian Client Το TrendWorX32 είναι ζνα ιςχυρό λογιςμικό εργαλείο για διαγράμματα πραγματικοφ χρόνου, ιςτορικζσ καταχωριςεισ δεδομζνων, δθμιουργία αναφορϊν και αναλφςεων που μποροφν να ενταχκοφν και ςε άλλα ςυςτιματα διαχείριςθσ πλθροφοριϊν τθσ εταιρείασ (κοςτολόγθςθ, αποκικθ, κλπ.). Βαςιςμζνο ςτθν τελευταία προδιαγραφι OPC HDA παρζχει το πρότυπο COM και τθν διαςφνδεςθ OLE με το ICONICS Trend View Control για τθν απεικόνιςθ δεδομζνων πραγματικοφ και ιςτορικοφ χρόνου. Το λογιςμικό ςυγκεντρϊνει χιλιάδεσ ςθμεία δεδομζνων και τα οργανϊνει ςε ομάδεσ για τθν γριγορθ και αποτελεςματικι αναπαράςταςι τουσ. Χρθςιμοποιεί τθν ενςωματωμζνθ VBA γλϊςςα για εκτζλεςθ υπολογιςμϊν και δθμιουργία αναφορϊν. Ολοκλθρϊνεται με SQL βάςεισ Δεδομζνων, χρθςιμοποιϊντασ τισ τεχνολογίεσ Microsoft s SQL (6.5 και 7.0), ADO και OLEDB. Διπλωματική εργαςία Δερβιτςιώτη Χ. - Ψώνη Θ. Σελίδα 70

71 5.2.7 AlarmWorX32, OPC based Alarm Management To AlarmWorX32 είναι ζνα εργαλείο λογιςμικοφ για ανάπτυξθ ςυςτιματοσ διαχείριςθσ ςυναγερμϊν και ςυμβάντων. Βαςίηεται ςτθ νζα προδιαγραφι OPC Alarm & Events 1.0. Ρεριλαμβάνει ανίχνευςθ ςυναγερμϊν, ταξινόμθςθ, φιλτράριςμα, απεικόνιςθ, OPC Server, Alarm Tag Browser, κλπ. Οι εγγραφζσ των ςυναγερμϊν και ςυμβάντων μποροφν να καταχωροφνται ςε SQL Βάςεισ Δεδομζνων (όπωσ MS-Access, κ.ά.). Ακόμα παρζχονται alarm ActiveX controls που μποροφν να ενςωματωκοφν ςτο πλαίςιο του AlarmWorX32, όπωσ και ςε Visual Basic, HTML internet/intranet WEB ςελίδεσ, ι άλλεσ εφαρμογζσ. Ο χριςτθσ μπορεί να εκτυπϊνει τουσ ςυναγερμοφσ ςε εφεδρικοφσ εκτυπωτζσ, να δθμιουργεί αναφορζσ ςυναγερμϊν και να κάνει υπολογιςμοφσ με τθν ενςωματωμζνθ γλϊςςα προγραμματιςμοφ Microsoft VBA. Θ ςιμανςθ των ςυναγερμϊν μπορεί να γίνει και με multi-media τεχνολογίεσ, όπωσ με φωνθτικι αναγγελία μζςου ςυςτιματοσ PA, με τθλεφωνικι επικοινωνία, με pagers, με fax ι Οργάνωςθ Λογιςμικοφ Το ςφςτθμα SCADA βαςίηεται ςτο λογιςμικό Genesis32 τθσ εταιρείασ ICONICS, και εκτελείται ςε λειτουργικό ςφςτθμα Microsoft Windows Τα προγράμματα που αποτελοφν το πακζτο αυτό κατανζμονται μεταξφ των υπολογιςτϊν Client και Server. Θ οργάνωςθ όλων των Client είναι πανομοιότυπθ. Δθλαδι, τόςο ο Client#3 που δεν απεικονίηεται, όςο και οποιοςδιποτε άλλοσ δθμιουργθκεί κα ζχει τθν ίδια οργάνωςθ με τουσ απεικονιηόμενουσ. Το ςφςτθμα λογιςμικοφ SCADA είναι ζνα ςφνολο προγραμμάτων που εκτελοφνται παράλλθλα. Κάκε επιμζρουσ πρόγραμμα εκτελεί ζνα μζροσ από τισ λειτουργίεσ του ςυςτιματοσ ανταλλάςςοντασ δεδομζνα με οριςμζνα από τα υπόλοιπα. Το ςφςτθμα Genesis32 χρθςιμοποιεί ενιαίο πρωτόκολλο ανταλλαγισ δεδομζνων, το OPC v.2 (ςυμβατό επίςθσ και με OPC v.1). Το πρόγραμμα OptoOPCServer χρθςιμοποιείται για να προςπελαςκοφν όλοι οι κφριοι λογικοί ελεγκτζσ του ςυςτιματοσ. Τα δεδομζνα ςυλλζγονται μζςω του δικτφου Ethernet. Το πρόγραμμα αυτό λειτουργεί ωσ διακομιςτισ (server) προσ οποιοδιποτε άλλο πρόγραμμα, με πρωτόκολλο OPC. Το πρωτόκολλο OPC αφορά ανταλλαγι δεδομζνων διεργαςιϊν μεταξφ προγραμμάτων που εκτελοφνται ςε περιβάλλον MS- Windows. Το πρωτόκολλο αυτό δεν μπορεί να υποςτθριχκεί άμεςα από ελεγκτζσ Διπλωματική εργαςία Δερβιτςιώτη Χ. - Ψώνη Θ. Σελίδα 71

72 αυτοματιςμοφ, γι αυτό είναι απαραίτθτθ θ φπαρξθ τζτοιου προγράμματοσ που λειτουργεί ωσ μετατροπζασ πρωτοκόλλου. Στθν περίπτωςθ των Redundant ελεγκτϊν το πρόγραμμα αυτό αναγνωρίηει αυτόματα ποιόσ από τουσ δφο είναι ενεργόσ και βρίςκεται ςε επικοινωνία μόνο με αυτόν. Σε περίπτωςθ απϊλειασ του ενεργοφ κα προςπακιςει να αποκαταςτιςει επικοινωνία με τον αντικαταςτάτθ του. Τα υπόλοιπα προγράμματα δεν χρειάηεται να γνωρίηουν από ποιόν ελεγκτι προζρχονται τα δεδομζνα ι ακόμα και ςε ποιόν κατευκφνονται. Ο Data Server παρουςιάηει ζνα ενιαίο ςφνολο μεταβλθτϊν προσ τα προγράμματα που εξυπθρετεί. Το πρόγραμμα Alarm Server (Axw32Svr) λαμβάνοντασ ςτοιχειϊδθ δεδομζνα (από τον DataServer) παράγει δεδομζνα ςθματοδοςίασ ςυναγερμϊν, τα οποία διατίκενται ςε άλλα προγράμματα πελάτεσ (Alarm Viewer, Alarm Logger). Το πρόγραμμα Alarm Logger (AwxLog32) λαμβάνει δεδομζνα από τον πάροχο ςυναγερμϊν Alarm Server και τα καταχωρεί ςτθ βάςθ δεδομζνων του ςυςτιματοσ. Το Ρρόγραμμα Alarm Report (AwxRep32) λαμβάνει δεδομζνα από τθ Βάςθ Δεδομζνων του ςυςτιματοσ και τα παρουςιάηει ςτον χειριςτι. Με το πρόγραμμα αυτό είναι δυνατόν να παραχκοφν διάφορεσ αναφορζσ ςυναγερμϊν, ανάλογα με τα κριτιρια του χειριςτι. Οι αναφορζσ αυτζσ εμφανίηονται ςτθν οκόνθ του τερματικοφ και προαιρετικά εκτυπϊνονται ςτον εκτυπωτι αναφορϊν. Το πρόγραμμα TrendWorX-SQL-Server(TwxSQLSvr) καταγράφει αναλογικζσ μετριςεισ του ςυςτιματοσ ςτθ Βάςθ Δεδομζνων. Θ βάςθ δεδομζνων του ςυςτιματοσ μπορεί να είναι οποιαδιποτε Σχεςιακι Βάςθ Δεδομζνων ςυμβατι με τα πρότυπα ODBC και SQL. Ρροτείνεται θ εγκατάςταςθ είτε τθσ MS-SQL-Server είτε τθσ ORACLE. Τα προγράμματα Διαχειριςτζσ τθσ Βάςθσ Δεδομζνων εκτελοφνται πάντα και παράλλθλα και ςτουσ δφο Server. Σε κάκε Server ςυντθρείται και από ζνα πλιρεσ αντίγραφο τθσ Βάςθσ Δεδομζνων. Οι Διαχειριςτζσ βρίςκονται πάντα ςε ςφνδεςθ μεταξφ τουσ, ϊςτε όλεσ οι δοςολθψίεσ (Transactions) που εκτελοφνται ςτον ζναν υπολογιςτι να αντικατοπτρίηονται και ςτο αντίγραφο του άλλου υπολογιςτι. Τθ λειτουργία αυτι υποςτθρίηουν και τα δφο προτεινόμενα ςυςτιματα Βάςθσ Δεδομζνων. Τα υπόλοιπα προγράμματα εποπτικοφ ελζγχου, δθλαδι τα OptoOPCServer, AlarmServer, AlarmLogger, TrendLogger ςε δεδομζνθ χρονικι ςτιγμι εκτελοφνται μόνο ςτον ενεργό Server. Διαρκϊσ και ςτουσ δφο servers εκτελείται το πρόγραμμα RedundancyManager. Κάκε πρόγραμμα ελζγχει και μζςω του δικτφου Ethernet και μζςω ςειριακισ διαςφνδεςθσ ότι ο ςυηυγισ υπολογιςτισ βρίςκεται ςε κανονικι λειτουργία. Εάν διαπιςτωκεί βλάβθ του άλλου υπολογιςτι, και ο RedundancyManager εκτελείται ςε μθ ενεργό Server, τότε φορτϊνει όλα τα προγράμματα που ζωσ τότε δεν εκτελοφνταν. Διπλωματική εργαςία Δερβιτςιώτη Χ. - Ψώνη Θ. Σελίδα 72

73 Το πρόγραμμα AlarmReport (AWXLog32) μπορεί να εκτελείται και ςτουσ δφο servers, αν παραμετροποιθκεί να παράγει αναφορζσ ςυμβάντων ςε διαφορετικό εκτυπωτι από κάκε server. Το πρόγραμμα αυτό ςυλλζγει τα δεδομζνα του από τθν Βάςθ Δεδομζνων. Το πρόγραμμα GraphWorX παρζχει το περιβάλλον αλλθλεπίδραςθσ του ςυςτιματοσ με το χειριςτι (user interface) και εκτελείται ςτουσ υπολογιςτζσ Client. Θ αλλθλεπίδραςθ ςυντελείται μζςω μιμικϊν παραςτάςεων, και πλαιςίων «διαλόγου» με το χειριςτι για ειςαγωγι εντολϊν. Tο πρόγραμμα αυτό παραμετροποιείται ζτςι ϊςτε να ενςωματϊνει τα προγράμματα AlarmViewer και TrendWorX. Το πρόγραμμα Alarm Viewer (AwxView32) λαμβάνει δεδομζνα τρζχοντων ςυναγερμϊν και τα απεικονίηει ςε μορφι λίςτασ ςτο τερματικό. Το πρόγραμμα αυτό εκτελείται ενςωματωμζνο ςτο GraphWorX. Το πρόγραμμα TrendWorX (Twx32) απεικονίηει αναλογικζσ μετριςεισ με τθ μορφι διαγραμμάτων. Τα δεδομζνα που απεικονίηονται είναι δεδομζνα πραγματικοφ χρόνου και παρελκόντα, χρόνου που ζχουν καταχωρθκεί ςτθ Βάςθ Δεδομζνων. Το πρόγραμμα αυτό εκτελείται ενςωματωμζνο ςτο περιβάλλον του GraphWorX. Τα προγράμματα αυτά ςυνδζονται με τα αντίςτοιχα προγράμματα servers, τα οποία εκτελοφνται ςτουσ υπολογιςτζσ servers. Ανάλογα με το ποιοσ είναι ο ενεργόσ server, προςαρμόηεται και θ ςφνδεςι τουσ. Οι ςυνδζςεισ (subscriptions) που κα χρθςιμοποιθκοφν κακορίηονται από το πρόγραμμα Subscription Switcher. Το πρόγραμμα αυτό είναι αντίςτοιχο του RedundancyManager και εποπτεφει ποιοσ Server είναι ενεργόσ. Θ αςφάλεια του ςυςτιματοσ, δθλαδι, ονόματα χρθςτϊν και δικαιοδοςίεσ χρθςτϊν, τθρείται από το πρόγραμμα Security Server. Πλα τα προγράμματα του ςυςτιματοσ Genesis λαμβάνουν πλθροφορίεσ από το πρόγραμμα αυτό πριν εκτελζςουν κάποια λειτουργία εντεταλμζνθ από τον χειριςτι, μόνον εάν λάβουν άδεια εκτελοφν τθν λειτουργία αυτι. Διπλωματική εργαςία Δερβιτςιώτη Χ. - Ψώνη Θ. Σελίδα 73

74 Διπλωματική εργαςία Δερβιτςιώτη Χ. - Ψώνη Θ. Σελίδα 74

75 Κεφάλαιο 6 ο Αυτοματιςμοί υποςυςτημάτων- SCADA 6.1 Ρεριοχζσ ενδιαφζροντοσ Στο κεφάλαιο αυτό κα παρακζςουμε μια αντικειμενοςτραφι περιγραφι των προδιαγραφϊν-απαιτιςεων λογιςμικοφ για τον ζλεγχο των επιμζρουσ υποςυςτθμάτων: 1) Επιτιρθςθ Δικτφου Ρυρόςβεςθσ 2) Ζλεγχοσ ςυςτιματοσ άρδρευςθσ-πυραςφάλεια 3) Ζλεγχοσ και επιτιρθςθ Φωτιςμοφ ςθράγγων με διατάξεισ μζτρθςθσ εξωτερικισ λαμπρότθτασ 4) Ζλεγχοσ και επιτιρθςθ Αεριςμοφ Σθράγγων με διατάξεισ μζτρθςθσ ποιότθτασ αζρα, ταχφτθτασ και φοράσ ανζμου εςωτερικά και εξωτερικά των ςθράγγων Ο ςχεδιαςμόσ και θ πρακτικι υλοποίθςθσ του ςυςτιματοσ κα είναι ςφμφωνθ με τισ εγκεκριμζνεσ μελζτεσ και τισ οδθγίεσ τθσ επίβλεψθσ του ζργου, λαμβάνοντασ υπόψθ τα τρζχοντα διεκνι πρότυπα. Τα ειδικά πρότυπα που αφοροφν τθ διάρκρωςθ ςυςτθμάτων Κεντρικοφ Ελζγχου και Διαχείριςθσ Αυτοκινθτοδρόμων που λαμβάνονται υπόψθ είναι τα: NTCIP 9001 : National Transportation Communications For ITS (Intelligent Transportation Systems) Protocol (AASTHO / ITE / NEMA USA). Δυνατότθτα ςυλλογισ προτφπων κακοριςμοφ πρωτοκόλλων επικοινωνίασ, δεδομζνων και κατανομισ υλικοφ και λογιςμικοφ, που εξαςφαλίηει ςτισ εφαρμογζσ ελζγχου αυτοκινθτόδρομων αλλθλεπίδραςθ και διαλειτουργικότθτα (ανταλλαξιμότθτα) των ςυςτθμάτων. Επιςυνάπτεται αναλυτικόσ πίνακασ των προτφπων με τα πεδία εφαρμογισ τουσ (Ραράρτθμα IV). TLS : Technische Lieferbedingungen Für Streckenstationen ( BAST ) Ρροδιαγραφι του Γερμανικοφ Υπουργείου Συγκοινωνιϊν ςχετικά με τουσ Τεχνικοφσ Προυσ που πρζπει να πλθροφν οι Ρρομθκευτζσ. Το ςφςτθμα βαςίηεται ςε τρεισ βαςικζσ ςυνιςτϊςεσ: Υλικό Βιομθχανικοφ Αυτοματιςμοφ OPTO22, πλατφόρμα λογιςμικοφ ICONICS Genesis32, Σχεδίαςθ Συςτιματοσ και Ανάπτυξθ Λογιςμικοφ με βάςθ Διεκνι Ρρότυπα. Ο ςυνδυαςμόσ αυτόσ εξαςφαλίηει: Αξιοπιςτία: Οι προδιαγραφζσ του υλικοφ αυτοματιςμοφ τθσ εταιρείασ OPTO22 υπερβάλλουν κατά πολφ ζναντι των απαιτουμζνων και των ςυνικων βιομθχανικϊν προδιαγραφϊν. Το λογιςμικό Genesis μετρά περιςςότερεσ από εγκαταςτάςεισ ςε όλο τον κόςμο ςε πλθκϊρα διαφορετικϊν διαδικαςιϊν ςε Κτίρια, Βιομθχανίεσ, Οδικά Διπλωματική εργαςία Δερβιτςιώτη Χ. - Ψώνη Θ. Σελίδα 75

76 Ζργα και Κρίςιμα Συςτιματα (όπωσ ο ωςικόσ Αγωγόσ Φυςικοφ Αερίου). Θ ςχεδίαςθ προβλζπει διπλζσ διατάξεισ (Redundancy) ςε όλα τα επίπεδα. Το ςφςτθμα αυτοεπιτθρείται και αναπλθρϊνει τισ προβλθματικζσ μονάδεσ. Επεκταςιμότητα: Το υλικό OPTO22 ςειράσ SNAP PAC μπορεί να ςυμπεριλάβει με μια πραγματικά κατανεμθμζνθ οργάνωςθ διςεκατομμφρια (2 32 ) επεξεργαςτϊν και ςθμείων ειςόδων / εξόδων. Θ πλατφόρμα Genesis32 δεν ζχει περιοριςμό ςτο πλικοσ διαχειριηόμενων ςθμείων, ενϊ μπορεί να εξυπθρετεί ταυτόχρονα ζωσ 256 Θ/Υ. Ανοικτό φςτημα: Υλικό, λογιςμικό και ςχεδίαςθ βαςίηονται ςε επικοινωνίεσ με πρότυπα ανοιχτϊν πρωτοκόλλων TCP/IP/Ethernet, ενϊ ςε επίπεδο εφαρμογισ ςε de facto πρότυπα OPC (OLE for process control), SOAP/XML, SQL, DNA, COM/DCOM, ActiveX ADO/OLEDB, ODBC. Αυτό επιτρζπει τθν πρόςβαςθ από οποιαδιποτε άλλθ εφαρμογι λογιςμικοφ. Ενδεικτικά αναφζρουμε ότι εάν κάποιοσ ζχει εξουςιοδότθςθ κα μπορεί να προςπελάςει και να ελζγξει όλα τα ςτοιχεία αυτοματιςμοφ από οποιοδιποτε ςθμείο του πλανιτθ με ζναν θλεκτρονικό υπολογιςτι με πρόγραμμα Internet Browser (MS Internet Explorer,κλπ). Θ ζννοια του Ανοικτοφ υςτήματοσ ςυνοψίηει τισ προχποκζςεισ για Διαλειτουργικότητα και Εναλλαξιμότητα. Διαλειτουργικότητα: Πλα τα περιφερειακά ςυςτιματα κα είναι δυνατόν να εναλλαχκοφν με άλλα ίδιασ τυποποιθμζνθσ διεπαφισ (interface) χωρίσ καμία τροποποίθςθ του ςυςτιματοσ. Ακόμα και αλλαγι του ςυςτιματοσ διεπαφισ (interface) κα είναι δυνατι, αντικακιςτϊντασ το αντίςτοιχο τμιμα λογιςμικοφ, χωρίσ να διαταραχκεί θ λειτουργικότθτα όλων των υπολοίπων τμθμάτων. Αυτό εξαςφαλίηεται πρωτίςτωσ από τθ δυνατότθτα των Λογικϊν Ελεγκτϊν τθσ OPTO22 να διαςυνδεκοφν είτε με οποιοδιποτε τρόπο με περιφερειακά ςυςτιματα, είτε με άμεςα θλεκτρικά ςιματα, είτε με ςειριακι επικοινωνία, είτε μζςω του δικτφου Ethernet. Εναλλαξιμότητα: Θ υιοκζτθςθ των ανωτζρω αναφερκζντων προτφπων επιτρζπει ακόμα και τθν αντικατάςταςθ βαςικϊν ςυνιςτωςϊν του ςυςτιματοσ. Θ πλατφόρμα λογιςμικοφ Genesis32 μπορεί να ςυνεχίςει να λειτουργεί με οποιοδιποτε εμπορικό ςφςτθμα Βάςθσ Δεδομζνων ι ακόμα αλλάηοντασ και το υλικό Λογικϊν Ελεγκτϊν ι προςκζτοντασ λογικοφσ ελεγκτζσ άλλων καταςκευαςτϊν. Το επίπεδο αυτοματιςμοφ μζνει ανεπθρζαςτο από οποιαδιποτε αλλαγι του λογιςμικοφ του κζντρου ελζγχου (Genesis32). Πλο το λογιςμικό κα ςυνεχίςει να λειτουργεί ανεπθρζαςτο από αλλαγι των Θ/Υ ι του λειτουργικοφ τουσ ςυςτιματοσ εάν αυτό είναι κάποια μελλοντικι ζκδοςθ τθσ ςειράσ Microsoft Windows. Αςφάλεια: Θ πρόςβαςθ ςε όλα τα επίπεδα είναι αυςτθρά ελεγχόμενθ. Με ξεχωριςτοφσ κωδικοφσ πρόςβαςθσ επιτρζπεται θ πρόςβαςθ για χειριςμό ι προγραμματιςμό είτε του λογιςμικοφ εποπτικοφ ελζγχου, είτε των Ρρογραμματιηόμενων Λογικϊν Ελεγκτϊν. Τόςο το λογιςμικό Genesis32, όςο και οι ελεγκτζσ OPTO22, ζχουν ενςωματωμζνα ιδιαίτερα ςυςτιματα αςφάλειασ πρόςβαςθσ. Θ απομακρυςμζνθ πρόςβαςθ ςτο τοπικό δίκτυο διαςφαλίηεται επίςθσ με τθν τεχνολογία που προνομιακά διακζτει θ εταιρεία μασ (Silver Partner) από τθν Cisco Systems Inc. Διπλωματική εργαςία Δερβιτςιώτη Χ. - Ψώνη Θ. Σελίδα 76

77 6.2 Ανάπτυξθ επιμζρουσ ελεγκτϊν αυτοματιςμοφ Κατά το χρονικό διάςτθμα τθσ εργαςίασ μασ ςτθν εταιρία ALGOSYSTEM, μελετιςαμε τισ διαδικαςίεσ ανάπτυξθσ λογιςμικοφ για τον ζλεγχο των επιμζρουσ υποςυςτθμάτων, οι οποίεσ περιγράφονται ςτα ςχετικά κείμενα τθσ εταιρίασ.[23],[24],[25],[26],[27],[28]. Για τθν καλφτερθ κατανόθςθ παρακζτουμε κάποια ακρωνφμια και ςυντομογραφίεσ. DTS Distributed Temperature Sensor (Κατανεμθμζνα Αιςκθτιρασ κερμοκραςίασ) FF / FD GUI I/O IP Fire Fighting / Fire Detection (Ρυρόςβεςθ / Ρυρανίχνευςθσ) Graphical User Interface (Γραφικι διεπαφι χριςτθ) Inputs/Outputs (Είςοδοι / Ζξοδοι) Internet Protocol (πρωτόκολλο ίντερνετ) IVAL Internal Value (εςωτερικι μεταβλθτι) LCU Local Control Unit (Τοπικι μονάδα ελζγχου) LTS Linear Temperature Sensor (Γραμμικό αιςκθτιρα κερμοκραςίασ) MMI Man Machine Interface ( μονάδα προςαρμογισ μεταξφ ανκρϊπου-μθχανισ ) MMS Motorway Management System (Σφςτθμα Διαχείριςθσ αυτοκινθτόδρομου) OLE Object Linking and Embedding () OPC OLE for Process Control (OLE για τον ζλεγχο τθσ διαδικαςίασ) PLC Programmable Logic Controller (Ρρογραμματιηόμενθ μονάδα λογικοφ ελζγχου) RTU Remote Terminal Unit ( απομακριςμζνθ τερματικι μονάδα) SCADA Supervisory Control and Data Acquisition () SNMP TCP TER Simple Network Management Protocol (Απλό πρωτόκολλο διαχείριςθσ δικτφου) Transmission Control Protocol (Ρρωτόκολλο ελζγχου μετάδοςθσ) Tunnel Equipment Room (χϊροσ εξοπλιςμοφ ςε ςιραγγα) Διπλωματική εργαςία Δερβιτςιώτη Χ. - Ψώνη Θ. Σελίδα 77

78 TMS Traffic Management System - comprising the central control computers, video and communications equipment and system operators (Σφςτθμα διαχείριςθσ τθσ κυκλοφορίασ που αποτελείται από τον κεντρικό υπολογιςτι ελζγχου, βίντεο και εξοπλιςμό επικοινωνιϊν και των διαχειριςτϊν ςυςτθμάτων) XVAL External Value (εξωτερικι μεταβλθτι) Οριςμοί για τθν κατθγοριοποίθςθ των αντικειμζνων που κα χρθςιμοποιιςουμε: Δθμόςια χαρακτθριςτικά (Public Attributes), είναι χαρακτθριςτικά ορατά ςε όλα τα αντικείμενα. Λδιωτικά χαρακτθριςτικά(private Attributes), είναι χαρακτθριςτικά ορατά μόνο ςτα αντικείμενα ςτα οποία ανικουν. Ρροςτατευμζνα χαρακτθριςτικά(protected Attributes), είναι χαρακτθριςτικά ορατά ςτα αντικείμενα ςτα οποία ανικουν, και ςε κάποια ακόμα προκακοριςμζνα αντικείμενα. Θ ςχζςθ ανάμεςα ςτα αντικείμενα δθλϊνεται με τα ςφμβολα που εμφανίηονται ςτθν εικόνα 6.1 b. Δηθ 6.1 πκβνιηζκόο θαηαζηάζεσλ θαη κεηαβάζεσλ Διπλωματική εργαςία Δερβιτςιώτη Χ. - Ψώνη Θ. Σελίδα 78

79 6.2.1 Ρυραςφάλεια Στο παρόν ζγγραφο κακορίηονται τα ςτοιχεία πυρόςβεςθσ και το λογιςμικό παρακολοφκθςθσ μεςω αιςκθτιρων τθσ φωτιάσ, θ οποία αποτελεί ςυςτατικό ςτοιχείο ενόσ ευρφτερου ςυςτιματοσ. Θ παράγραφοσ αυτι αφορά τισ απαιτιςεισ του ευρφτερου ςυςτιματοσ. Διπλωματική εργαςία Δερβιτςιώτη Χ. - Ψώνη Θ. Σελίδα 79

80 Port Eth Port 485 Port Eth Port 232 Port 232 Port MMI OPC Client Apps OPC Interface Data Server Computer Data Server Applications TCP Ethernet WAN RS232 DTS COM DTS Tunnel Controller Redundant Tunnel Controller Tunnel RTU S.S. Ethernet RTU Field I/O Local Ethernet Network Tunnel RTU Field I/O Field I/O Tunnel RTU Tunnel RTU Field I/O Field I/O Δηθ. 6.2 Αξρηηεθηνληθή πζηήκαηνο Ππξαζθάιεηαο Το Ethernet δίκτυο τθσ ςιραγγασ μπορεί να καταςκευαςτεί ςε τοπολογία αςτζρα ι ςε τοπολογία δακτυλίου. Σε κάκε περίπτωςθ, ζχει υιοκετθκεί θ τεχνολογία οπτικϊν ινϊν. Λεπτομζρειεσ ςχετικά με αυτό το ςχζδιο δεν επθρεάηουν αυτζσ τισ προδιαγραφζσ. Ζτςι, ςτθν εικ. 6.2 δεν απεικονίηονται αυτζσ οι λεπτομζρειεσ. Για το ςφςτθμα ελζγχου τθσ ςιραγγασ του προγράμματοσ Opto22 ςυνιςτάται ελεγκτισ τφπου LCM4. Κάκε LCM4 ελεγκτισ είναι επίςθσ φορτωμζνοσ με Interface κάρτα M4SENET100 10/100 Mbps Ethernet Network. Διπλωματική εργαςία Δερβιτςιώτη Χ. - Ψώνη Θ. Σελίδα 80

81 Σε περίπτωςθ που το μικοσ τθσ ςιραγγασ είναι μικρότερο από 240m χρθςιμοποιείται μόνο ζνασ ελεγκτισ. Υπάρχει ζνα τοπικό δίκτυο Ethernet που καλφπτει τον υποςτακμό θλεκτρικισ ενζργειασ και τθν ςιραγγα. Το τοπικό δίκτυο είναι διαςυνδεδεμζνο με το δίκτυο WAN. Ο ελεγκτισ τθσ ςιραγγασ και ο υποςτακμόσ RTU διαςυνδζονται ςτο Τοπικό Δίκτυο Ethernet. Σε περίπτωςθ που το μικοσ τθσ ςιραγγασ είναι μεγαλφτερο από 240m χρθςιμοποιοφνται δφο κφριοι ελεγκτζσ. Ανά πάςα ςτιγμι, ζνασ από τουσ ελεγκτζσ είναι ενεργόσ και ο άλλοσ βρίςκεται ςε κατάςταςθ αναμονισ. Ζτςι, οι απαιτιςεισ του λογιςμικοφ μποροφν να εκφραςτοφν ςαν να υπάρχει ζνασ μόνο ελεγκτισ. Το ηευγάρι των ελεγκτϊν ζχουν προςβαςθ (accesed) ςτθν εφαρμογι AlgoOPC Server Data OPServer ςε TCP Sockets. Αυτό το ηεφγοσ εκπροςωπείται ςτον OPC Client ωσ ενιαίοσ ελεγκτισ. Κάκε υποςτακμόσ τθσ ςιραγγασ περιλαμβάνει επίςθσ μια ςειριακι κφρα RS232 με τον DTS (Κατανεμθμζνο Αιςκθτιρα κερμοκραςίασ). Ο DTS αιςκθτιρασ είναι μζροσ του ςυςτιματοσ Sensa LTS 240, το οποίο μπορεί να παρζχει όλεσ τισ απαραίτθτεσ μετριςεισ τθσ κερμοκραςίασ (για περιςςότερεσ πλθροφορίεσ, ανατρζξτε ςτθν SENSA, LTS240 Εγχειρίδιο χριςτθ). Ο ελεγκτισ ελζγχει όλουσ τουσ ςκλάβουσ (slaves) RTUs περιοδικά. Εάν υπάρχει ζνα ςφάλμα επικοινωνίασ μεταξφ του ελεγκτι και του RTU, ο ελεγτισ ςτζλνει μια ειδοποίθςθ. Το λογιςμικό επεξεργαςίασ κα πρζπει να διατθριςει τθν εικόνα τθσ διαδικαςίασ για όλο το υλικό των I / O *ψθφιακζσ (Digital) είςοδοι και ψθφιακζσ (Digital) Ζξοδοι+. Πλα τα I / O ςθμεία ζχουν δφο ςχετικζσ μεταβλθτζσ: τθν XVAL και τθν IVAL. Θ XVAL (εξωτερικι μεταβλθτι) είναι το «πραγματικό» ι θ αξία του υλικοφ που προκφπτει από τθν I / O μονάδα. Θ τιμι XVAL είναι ςτο εξωτερικό του ελεγκτι. Θ IVAL (εςωτερικι μεταβλθτι) είναι μια λογικι ι ζνα λογιςμικό αντίγραφο του XVAL. Θ IVAL μπορεί ι δεν μπορεί να είναι παροφςα, δεδομζνου ότι ζχει ενθμερωκεί για να ταιριάηει με τθν XVAL μόνο όταν για τθν ςτρατθγικι ο ελεγκτισ τθσ επεξεργαςίασ διαβάηει ι γράφει ςε μια I / O. Ο κφριοσ ελεγκτισ επικοινωνεί με το Data Server μζςω του Host Port Forth Interface. Διπλωματική εργαςία Δερβιτςιώτη Χ. - Ψώνη Θ. Σελίδα 81

82 MMI Apps Data Server Host Port FORTH Interface MMI Interface Variables... Control Program In LCM4 Controller Process Image Internal Values (IVALs)... Memory Map IEEE 1394 Protocol RTU External Values (XVALs) H/W Connections Free Voltage Contacts, PowerRelays, etc Δηθ. 6.3 ύζηεκα Γηαζύλδεζεο Ππξαζθάιεηαο Ρυρόςβεςθ / Σφςτθμα Ραρακολοφκθςθσ Ρυρανίχνευςθσ. Θ ςφνοψθ των λειτουργιϊν του λογιςμικοφ είναι θ ακόλουκθ: Να υποβάλλει ζκκεςθ ςτο MMI τθσ κατάςταςθσ των Μονάδων Ρυρόςβεςθσ / Ρυρανίχνευςθσ ςτα εκάςτοτε τμιματα του ςυςτιματοσ (π.χ. διακόπτεσ ροισ, αντλίεσ πυρόςβεςθσ, πυροςβεςτικά πλικτρα κλιςθσ, κλπ). Να υποβάλλει ζκκεςθ ςτο MMI τθσ κατάςταςθσ και των μετριςεων τθσ DTS. Διπλωματική εργαςία Δερβιτςιώτη Χ. - Ψώνη Θ. Σελίδα 82

83 Ρεριοριςμοί τθσ εφαρμογισ Το παρακάτω είναι μια λίςτα των περιοριςμϊν που κα ορίηουν τθν ανάπτυξθ τθσ εφαρμογισ. Σε μια ςιραγγα προσ ζλεγχο, θ διαδικαςία FF / FD για το ζργο τθσ παρακολοφκθςθσ κα εκτελεςτεί παράλλθλα με άλλα κακικοντα για τον ζλεγχο τθσ ςιραγγασ, δθλαδι για τον φωτιςμό τθσ ςιραγγασ, τον εξαεριςμό τθσ κλπ. Το FF / FD, λογιςμικό παρακολοφκθςθσ κα ελζγχει όλεσ τισ ςχετικζσ I / O και κα ενθμερϊνει τθν εικόνα τθσ διαδικαςίασ επί του ςυνόλου του υλικοφ I / O αδιαλείπτωσ. Κάκε κφκλοσ ανανζωςθσ τθσ εικόνασ τθσ διαδικαςίασ τθσ εςωτερικισ μεταβλθτισ και το MMI Variables Interface κα εκτελείται ςε λιγότερο από ζνα δευτερόλεπτο. Hardware Interfaces Τα φυςικά ςιματα επεξεργάηονται από τισ τοπικζσ RTUs ςε κάκε υποςτακμό. Το RTU διατθρεί μια εικόνα τθσ διαδικαςίασ των ειςόδων / εξόδων που περιζχει. Αυτι θ εικόνα αναφζρεται ωσ XVALs. Κάκε RTU τθσ Opto22-Enet τφπου B3000, περιζχει περιςςότερα από 32 διακριτά και 16 αναλογικά ςιματα. Κάκε RTU τθσ D64-Enet τφπου Opto22 περιζχει ζωσ και 64 διακριτά ςιματα. Θ εικόνα τθσ διαδικαςίασ ενθμερϊνεται ανά κφκλουσ των 50ms. Το DTS είναι διαςυνδεδεμζνο με το Σφςτθμα Ελζγχου. Θ διαςφνδεςθ γίνεται μζςω RS232 ςειριακισ ςφνδεςθσ. Χρθςιμοποιείται ζνα splitter, ζτςι θ Tx γραμμι, που προζρχεται από DTS, οδθγείται ςτθν Rx γραμμι και ςτουσ δφο LCM4 ελεγκτζσ. Θ μετάδοςθ των ςτοιχείων επιτυγχάνεται κατά ζναν τρόπο από το LTS200 ςτον LCM4 ελεγκτι. Δεν είναι όμωσ δυνατι θ ροι δεδομζνων από τον LCM4 ελεγκτι ςτον εξοπλιςμό LTS200. Συμπλθρωματικι διαςφνδεςθ με τον εξοπλιςμό LTS200 γίνεται μζςω τθσ τάςθσ ελεφκερθσ επαφισ. Θ τάςθ τθσ ελεφκερθσ επαφισ τθσ LTS200 είναι θ ςάρωςθ για System Fault, αιςκθτιρα Fault, γενικό ςυναγερμό πυρκαγιάσ ςτθν κατεφκυνςθ Α (Ανατολι ι τθ Βόρειο) και γενικό ςυναγερμό πυρκαγιάσ ςτθν κατεφκυνςθ Β (Δυτικι ι Νότια). Καταςτάςεισ / Αντικείμενα Σε αυτι τθν ενότθτα, ορίηεται λεπτομερϊσ θ ςυμπεριφορά των τεχνικϊν δομϊν και του λογιςμικοφ παρακολοφκθςθσ του υποςτακμοφ ςε μια ςιραγγα. Σε ζνα αντικείμενο ανάλυςθσ, θ μετάβαςθ κατάςταςθσ που κα χρθςιμοποιθκεί φαίνεται ςτο παρακάτω διάγραμμα καταςτάςεων εικ Μια βαςικι υπόκεςθ είναι ότι ςτθν ίδια κατάςταςθ, τα αποτελζςματα ι τα εςωτερικά δεδομζνα δεν επθρεάηονται. Διπλωματική εργαςία Δερβιτςιώτη Χ. - Ψώνη Θ. Σελίδα 83

84 Private Protected Public Δηθ 6.4 Μεηάβαζε αηαζηάζεσλ ηνπ ππνζπζηήκαηνο ππξαζθάιεηαο FlowSwitch Object Το FlowSwitch Object αποτελεί Διακόπτθ οισ που βρίςκεται ςε τμιμα των αγωγϊν πυραςφάλειασ Εικ 6.5. Software Inputs Hardware FlowSwitch Object Internals Outputs Software Hardware 1.Status 1.FSInput 1.Timer Transition Method Δηθ 6.5 FlowSwitch Object Ιδιότητεσ του FlowSwitch Object FlowSwitch.FSInput Το FSInput, είναι ιδιωτικό χαρακτθριςτικό του FlowSwitch Object και αντιπροςωπεφει τθν ψθφιακι είςοδο του Flow Switch. Το ςιμα προζρχεται από μια τάςθ ελεφκερθσ επαφισ. Πταν επιςτρζφει τάςθ προσ το PLC ο διακόπτθσ ροισ είναι ενεργοποιθμζνοσ, δθλαδι ζχουμε ροι των υδάτων ςτο εςωτερικό του αγωγοφ. Πταν δεν Διπλωματική εργαςία Δερβιτςιώτη Χ. - Ψώνη Θ. Σελίδα 84

85 επιςτρζφει τάςθ προσ το PLC, ο διακόπτθσ ροισ δεν είναι ενεργοποιθμζνοσ, πράγμα που ςθμαίνει ότι το νερό δεν ρζει ςτο εςωτερικό του αγωγοφ. FlowSwitch.Status Θ Status, μια δθμόςια ιδιότθτα του FlowSwitch Object, αποτελεί τθν φπαρξθ τθσ ροισ του φδατοσ μζςα από τον διακόπτθ ροισ. Θ τιμι τθσ κατάςταςθσ αντικατοπτρίηει τθν μεταβλθτι του FSInput, με τθ χριςθ λογιςμικοφ φιλτραρίςματοσ. Αυτό το φιλτράριςμα είναι αναγκαίο προκειμζνου να αποφευχκοφν εςφαλμζνεσ τιμζσ λόγω ςτροβιλιςμϊν του νεροφ μετά το άνοιγμα τθσ βαλβίδασ. Ρικανζσ τιμζσ είναι Flow / NoFlow. Λειτουργία του FlowSwitch Object Θ λειτουργία ζχει μόνο μία μζκοδο, τθν μζκοδο τθσ μετάβαςθσ. Θ κατάςταςθ τθσ FlowSwitch ακολουκεί το διάγραμμα κατάςταςθσ ςτθν εικόνα 6.6. Δηθ 6.6 δηάγξακκα θαηάζηαζεο ηνπ Flowswith Object. FireFightingNetwork Object Το FireFightingNetwork Object (εικόνα 6.7) αντιπροςωπεφει το δίκτυο πυρόςβεςθσ τθσ ςιραγγασ. Το Object περιζχει δφο FlowSwitch Object. Θ PumpFlowSwitch Object παρζχει τισ πλθροφορίεσ ςχετικά με τθ ροι ςτθν αντλία του πυροςβεςτικοφ δικτφου. Συνικωσ, θ πλθροφορία αυτι είναι επαρκισ, δεδομζνου ότι μια μόνο αντλία νεροφ παρζχει νερό για κάκε μια ενιαία ςιραγγα. Εάν πολλζσ ςιραγγεσ Διπλωματική εργαςία Δερβιτςιώτη Χ. - Ψώνη Θ. Σελίδα 85

86 Private Public τροφοδοτοφνται από τθν ίδια αντλία ζνασ TunnelFlowSwitch πρζπει επίςθσ να ςυμπεριλθφκεί. Inputs FireFightingNetwork Object Outputs Software Hardware Software Hardware 1.WaterPressure 2.WaterFlowPump 3.WaterFlowTunnel 4.FirePumpMode 5.FirePumpFault 6.FirePumpState 7.WaterTankLevel 1.WaterPressureInput 2.FirePumpModeInput 3.FirePumpFaultInput 4.FirePumpStateInput 5.WaterTankLevelInput Update Method Pump Flow Switch (Flow Switch Object) - Optional - Tunnel Flow Switch (Flow Switch Object) Λδιότθτεσ του FireFightingNetwork Object. Δηθ 6.7 FireFightingNetwork Object Θ WaterPressureInput, ιδιωτικό χαρακτθριςτικό του FireFightingNetwork object, είναι ςιμα που αντιπροςωπεφει τθν πίεςθ του δικτφου φδρευςθσ. Πταν θ τάςθ επιςτρζφεται ςτθν είςοδο του PLC, θ πίεςθ του νεροφ του δικτφου είναι εντάξει. Πταν δεν επιςτρζφεται τάςθ προσ το PLC, θ πίεςθ του νεροφ του δικτφου είναι χαμθλι. FirePoint Το FirePoint Object (εικόνα 6.8) αντιπροςωπεφει οποιοδιποτε άλλο ςτοιχείο του Fire Detection System μιασ ςιραγγασ, που δθμιουργεί (reset) μια κζςθ όταν ενεργοποιείται ο ςυναγερμόσ. Το αναφερκζν ςτοιχείο μπορεί να είναι ζνα από τα ακόλουκα: Ζνα κουμπί κλιςθσ Fire Ζνα Fire Point Cabinet Μία Cross Passage Door Διπλωματική εργαςία Δερβιτςιώτη Χ. - Ψώνη Θ. Σελίδα 86

87 Private Protected Public Software Inputs Hardware FirePoint Object Internals Outputs Software Hardware 1.Reset 1. Alarm 1.FPActivate Transition Method Το Object TunnelFireDetectionSystem Δηθ 6.8 FirePoint Object Το TunnelFireDetectionSystem Object (εικόνα 6.9) αντιπροςωπεφει το ςφςτθμα πυρανίχνευςθσ τθσ ςιραγγασ. Αυτό περιζχει μια ςυλλογι αντικειμζνων FirePoint και ζνα DTS Object. Θ ςυλλογι των FirePoint Objects περιλαμβάνει το Cross Passage Door, δφο Fire Call Buttons (κατά τθν είςοδο και τθν ζξοδο τθσ ςιραγγασ), και το N Fire Point Cabinets. Διπλωματική εργαςία Δερβιτςιώτη Χ. - Ψώνη Θ. Σελίδα 87

88 TunnelFireDetectionSystem Object Cross Passage Door (FirePoint Object) Entry Fire Call Button (FirePoint Object) N Fire Point Cabinets (FirePoint Objects) DTS (DTS Object) Exit Fire Call Button (FirePoint Object) Δηθ. 6.9 TunnelFireDetectionSystem Object Στακμόσ ελζγχου των αντλιϊν άρδευςθσ. Στθν παροφςα εργαςία κακορίηεται το λογιςμικό του ςτακμοφ ελζγχου των αντλιϊν άρδευςθσ, το οποίο αποτελεί ςτοιχείο ενόσ ευρφτερου ςυςτιματοσ. Θ παράγραφοσ αυτι αφορά τισ απαιτιςεισ του ευρφτερου ςυςτιματοσ και προςδιορίηει τισ διαςυνδζςεισ μεταξφ του ςυνολικοφ ςυςτιματοσ και του λογιςμικοφ. Ο ζλεγχοσ του δικτφου άρδευςθσ εκτελείται από τουσ ελεγκτζσ του πυλϊνα (open section pillar controllers) και τουσ ελεγκτζσ του ςτακμοφ των αντλιϊν άρδευςθσ. Θ τρζχουςα αρχιτεκτονικι του ςυςτιματοσ απεικονίηεται ςτθν εικόνα Διπλωματική εργαςία Δερβιτςιώτη Χ. - Ψώνη Θ. Σελίδα 88

89 MMI OPC Client Apps OPC Interface Data Server Computer Data Server Applications COM Port Mapper Application Ethernet WAN Ethernet Ethernet Serial Server RS232 Host Port RS485 IrrigationPumpStation Controller RS485 PumpStation RTU Field I/O RS485 Water Well RTU Field I/O Δηθ 6.10 Αξρηηεθηνληθή ηνπ ζπζηήκαηνο ησλ αληιηώλ άξδεπζεο Κάκε ςτακμόσ των αντλιϊν άρδευςθσ ι Water Well RTU είναι ζνασ OPTO22 B3000 τοπικόσ ελεγκτισ. Ο κεντρικόσ ελεγκτισ ςτακμοφ των αντλιϊν άρδευςθσ είναι ζνασ OPTO22 LCSX-Plus που βρίςκεται ςτο αντλιοςτάςιο. Ο κεντρικόσ ελεγκτισ και οι τοπικοί ελεγκτζσ επικοινωνοφν μεταξφ τουσ με μια ςειριακι ςφνδεςθ (πρωτόκολλο RS485 Opto22 Mistic). Ο κεντρικόσ ελεγκτισ επικοινωνεί με το δίκτυο Ethernet (προσ OPC server) χρθςιμοποιϊντασ ζναν Ethernet Serial Server. Ο Ethernet Serial Server είναι ζνα Comtrol RocketPort Serial ia Hub (ι Comtrol RocketPort Serial Hub Si), το οποίο επιτρζπει ςε μία μόνο επικοινωνία, που κα κακοριςτεί με τον ελεγκτι. Ο Data Server εκτελεί το OPC Server λογιςμικό, το οποίο είναι το «Algosystems AlgoOPCServer», κακϊσ και το COM Port Mapper Application, το οποίο παρζχεται από το Comtrol. Πλεσ οι ψθφιακζσ I / O βρίςκονται ςτο ςτακμό των αντλιϊν και ςτουσ τοπικοφσ ελεγκτζσ των Water Well, ςτουσ πίνακεσ (boards) Opto22 SNAP B4M/B8M. Αυτοί οι πινακζσ περιζχουν Opto22 SNAP IAC5I ι IDC5 κάρτεσ για ειςόδουσ (κάκε κάρτα ζχει 4 ειςόδουσ / 230V ι 24V AC / DC) και Opto22 SNAP κάρτεσ OAC5I για ζξοδουσ (κάκε κάρτα διακζτει 4 εξόδουσ / 230V). Ο κεντρικόσ ελεγκτισ ελζγχει περιοδικά όλουσ τουσ τοπικοφσ ελεγκτζσ. Εάν υπάρχει ζνα ςφάλμα επικοινωνίασ μεταξφ του κφριου ελεγκτι και ενόσ τοπικοφ ελεγκτι, Διπλωματική εργαςία Δερβιτςιώτη Χ. - Ψώνη Θ. Σελίδα 89

90 ο κφριοσ ελεγκτισ ςτζλνει μια ειδοποίθςθ, διακόπτεται προςωρινά θ επικοινωνία με το ςυγκεκριμζνο τοπικό ελεγκτι και προςπακεί ξανά πάλι ςτθν επόμενθ εντολι του κφκλου. Στο μζλλον, ζνασ OPTO22 PAC-S ελεγκτισ κα αντικαταςτιςει κάκε LCSX-Plus. Ζνασ OPTO22 PAC ελεγκτισ ζχει εγκατεςτθμζνθ κφρα Ethernet. Σε αυτι τθν περίπτωςθ δεν υπάρχει ανάγκθ για ζνα Ethernet Serial Server, ι ζνα COM Port Mapper εφαρμογι ςτθ Data Server. Θ αντίςτοιχθ αρχιτεκτονικι υλικοφ φαίνεται ςτθν εικόνα MMI OPC Client Apps OPC Interface Data Server Computer Data Server Applications Ethernet WAN Ethernet Fiber Optic IrrigationPumpStation Controller Fiber Optic PumpStation RTU Field I/O Water Well RTU Field I/O Δηθ αξρηηεθηνληθή πιηθνύ ηνπ ζπζηήκαηνο ησλ αληιηώλ άξδεπζεο Το λογιςμικό του ςτακμοφ ελζγχου των αντλιϊν άρδευςθσ που περιγράφεται ςτθ παροφςα εργαςία καλφπτει ζνα πρόγραμμα που λειτουργεί ςε περίπου 15 ςτακμοφσ ελζγχου. Ο ςτακμόσ των αντλιϊν άρδευςθσ του ςυςτιματοσ απεικονίηεται ςτθν εικόνα 6.12 και ςτθν εικόνα Διπλωματική εργαςία Δερβιτςιώτη Χ. - Ψώνη Θ. Σελίδα 90

91 Solenoid Valve 2 FS 2 FS 4 Solenoid Valve 4 1 EYDAP 3 Valve 1 2 FS P/S 2.1 Only Valve 3 Valve 2 Tank 2 Tank 1 Flow Meter 2 Flow Meter 1 Γ Well Pump 2 Γ Well Pump 1 1 Interlocks: V1 Open => IP, WP Interlocked Irrigation Pumps 2 Tank(s) Full => V1, WP Interlocked 3 Tank(s) Empty => IP Interlocked Δηθ Απεηθόληζε ηνπ ζηαζκνπ ησλ αληιηώλ άδξεπζεο. (Φσην 1) Solenoid Valve 3 FS 3 Irrigation Pumps FS 1 Tank 1 Solenoid Valve 1 Δηθ 6.13 Απεηθόληζε ηνπ ζηαζκνπ ησλ αληιηώλ άδξεπζεο. (Φσην 2) Λειτουργίεσ του ςταθμοφ ελζγχου των αντλιϊν άρδευςησ. Το λογιςμικό του ελζγχου των αντλιϊν λειτουργεί ςυνοπτικά ωσ εξισ: Διπλωματική εργαςία Δερβιτςιώτη Χ. - Ψώνη Θ. Σελίδα 91

92 Οδιγθςθ του ρελζ ιςχφοσ για τουσ διάφορουσ ςτακμοφσ των αντλιϊν άρδευςθσ, ςφμφωνα με τισ MMI εντολζσ. Ζλεγχοσ τθσ κατάςταςθσ και τθσ ςωςτισ λειτουργίασ του ςτακμοφ των αντλιϊν άρδευςθσ, κακϊσ και τθσ ενθμερϊςθσ του MMI. Ζλεγχοσ τθσ επικοινωνίασ μεταξφ του κφριου ελεγκτι και των μονάδων RTU, και να ενθμερϊςει το MMI. Το λογιςμικό του ςτακμοφ ελζγχου των αντλιϊν άρδευςθσ δεν διακζτει χριςτεσ. Ελζγχεται από το MMI. Ρεριοριςμοί του ςτακμοφ ελζγχου των αντλιϊν άρδευςθσ Το λογιςμικό του ςτακμοφ ελζγχου των αντλιϊν άρδευςθσ, πρζπει να ελζγχει όλεσ τισ ςχετικζσ I / O και τθν ενθμζρωςθ τθσ εικόνασ τθσ διαδικαςίασ επί του ςυνόλου των I / O, αδιαλείπτωσ. Ζνασ κφκλοσ ανανζωςθσ τθσ Process Image Internal Values και των MMI Variables Interface κα εκτελεςκεί ςε λιγότερο από ζνα δευτερόλεπτο. Υλικό Interface Τα φυςικά ςιματα αντιμετωπίηονται από τισ τοπικζσ RTUs. Θ τοπικι RTU διατθρεί μια εικόνα τθσ διαδικαςίασ των ειςόδων/ εξόδων που περιζχει. Αυτι θ εικόνα τθσ διαδικαςίασ αναφζρεται ωσ XVALs. Κάκε RTU περιζχει ζωσ και 32 διακριτά και 16 αναλογικά ςιματα. Θ διαδικαςία τθσ εικόνασ ενθμερϊνεται ςε κφκλουσ των 50ms. Οι ελεγχόμενοι αιςκθτιρεσ / ενεργοποιθτζσ είναι οι εξισ: Τάςθ ελεφκερθσ επαφισ. Ρχ ρελζ ιςχφοσ, επαφζσ, τερματικοί διακόπτεσ. ελζ ιςχφοσ. Ρχ ελζ ιςχφοσ που ελζγχει τισ βαλβίδεσ άρδευςθσ. 4-20mA αναλογικά ςιματα. Ρχ για μζτρθςθ τθσ ςτάκμθσ τθσ δεξαμενισ. FlowMeter Object Το FlowMeter Object (εικόνα 6.14) αντιπροςωπεφει τον μετρθτι ροισ μιασ αντλίασ άρδευςθσ. Διπλωματική εργαςία Δερβιτςιώτη Χ. - Ψώνη Θ. Σελίδα 92

93 Private Protected Public FlowMeter Object Inputs Internals Outputs Software Hardware Software Hardware 1.Flow 2.Totalizer 1.FlowCounter Transition Method Γνωρίςματα του FlowMeter Object FlowMeter.FlowCounter Δηθ. 614 FlowMeter Object Ο FlowCounter, είναι ιδιωτικό χαρακτθριςτικό του FlowMeter Object, αντιπροςωπεφει τθν ψθφιακι είςοδο τθσ μετριςιμθσ μεταβλθτισ από τον ελεγκτι ροισ. Σε κάκε αρικμό (ι παλμό) ζνασ ςυγκεκριμζνοσ όγκοσ νεροφ (LitPerPulse) ζχει ειςρεφςει μζςω του ελεγκτι ροισ. FlowMeter.Flow Το Flow, ζνα δθμόςιο χαρακτθριςτικό του FlowMeter Object, αντιπροςωπεφει τθ μζτρθςθ τθσ παροχισ. Θ τιμι αυτισ τθσ παραμζτρου είναι ζνασ αρικμόσ κινθτισ υποδιαςτολισ που αντιπροςωπεφει lt / min. FlowMeter.Totalizer Το Totalizer, δθμόςιο χαρακτθριςτικό του FlowMeter Object, αντιςτοιχεί ςτον ςυνολικό όγκο νεροφ που ζρρεε μζςω του ελεγκτι ροισ. Θ τιμι αυτισ τθσ παραμζτρου είναι ζνασ αρικμόσ κινθτισ υποδιαςτολισ που αντιπροςωπεφει lt. WaterWellPump Object Το WaterWellPump Object (εικόνα 6.15) αντιπροςωπεφει το Water Well Pump μιασ αντλίασ άρδρευςθσ. Το WaterWellPump Object περιζχει ζναν DownTimer που ονομάηεται InhibitTimer και ζχει ςαν ςκοπό τθν προςταςία του μοτζρ τθσ αντλίασ από τισ διαδοχικζσ επανεκκινιςεισ τθσ εργαςίασ (Restart Protection). Το Object περιζχει επίςθσ ζνα OperationTimer που ονομάηεται OpTimer, και εναν DownTimer που Διπλωματική εργαςία Δερβιτςιώτη Χ. - Ψώνη Θ. Σελίδα 93

94 Private Protec ted Public ονομάηεται AlarmTimer. Ρροαιρετικά, το Object περιζχει ζνα FlowMeter Object που ονομάηεται FlowMeter. WaterWellPump Object Inputs Internals Outputs Software Hardware Software Hardware 1.State 1.Cmd 2.Alarm 2.Interlock 3.Trip 3.Reset 4.SCADAState 5.FeedbackStatus 6.Inhibit 7.LevLow 1.Feedback 2.TripInp 3.Remote 4.LevLowInp 1.EffectiveCmd 1.RunOut Transition Method InhibitTimer (DownTimer Object) AlarmTimer (DownTimer Object) - Optional - FlowMeter (FlowMeter Object) OpTimer (OperationTimer Object) Γνωρίςματα του WaterWellPump Object εηθ WaterWellPump Object Θ PresetTime του InhibitTimer είναι μια ςτακερι τιμι ίςθ με 60 sec. Θ PresetTime του AlarmTimer είναι μια ςτακερι τιμι ίςθ με 25 sec. Λδιότθτεσ του WaterWellPump Object WaterWellPump.Feedback Θ ανατροφοδότθςθ, ζνα ιδιωτικό χαρακτθριςτικό του WaterWellPump Object, αποτελεί τθν ψθφιακι είςοδο (On / Off) από τθν τοπικι μονάδα ελζγχου. Αυτό το H / W ςιμα είναι ςυνδεδεμζνο με τθν βοθκθτικι επαφι ενόσ ρελζ ιςχφοσ και ζχει 2 καταςτάςεισ: Διπλωματική εργαςία Δερβιτςιώτη Χ. - Ψώνη Θ. Σελίδα 94

95 On: Το αντίςτοιχο ρελζ ιςχφοσ είναι ενεργοποιθμζνο. Πταν το ρελζ ιςχφοσ ενεργοποιείται, ςυνικωσ 1 θ αντλία του Water Well βρίςκεται ςε λειτουργία. Off: Το αντίςτοιχο ρελζ ιςχφοσ είναι απενεργοποιθμζνο. Πταν το ρελζ ιςχφοσ είναι απενεργοποιθμζνο, ςυνικωσ 2 θ αντλία του Water Well ςταματά. Ρικανζσ τιμζσ είναι On / Off. WaterWellPump.TripInp Θ TripInp, ιδιωτικό χαρακτθριςτικό του WaterWellPump Object, αντιπροςωπεφει το H / W ςιμα του μοτζρ τθσ αντλίασ του Water Well. Πταν θ τάςθ επιςτρζφει ςτθν είςοδο του PLC (TripInp = On), θ αντλία του Water Well ενεργοποιείται (εχει υπερκερμανκεί). Πταν θ τάςθ δεν κα επιςτρζψει ςτθν είςοδο του PLC (TripInp = Off), θ αντλία του Water Well δεν ενεργοποιείται (NO ). Ρικανζσ τιμζσ είναι On / Off. WaterWellPump.Remote Το Remote, ζνα ιδιωτικό χαρακτθριςτικό του WaterWellPump αντικειμζνου, αποτελεί τθν κζςθ SCADA / τοπικοφ διακόπτθ επιλογισ για τθν ανλτία του Water Well. Πταν το SCADA / τοπικόσ διακόπτθσ επιλογισ είναι ςτθ κζςθ SCADA, το ςιμα Remote ζχει τθν τιμι On. Πταν το SCADA / τοπικόσ διακόπτθσ επιλογισ είναι ςτθ κζςθ Local, το ςιμα Remote ζχει τθν τιμι Off. Ρικανζσ τιμζσ είναι On / Off. Λειτουργίεσ του WaterWellPump Object WaterWellPump Object (εικόνα 6.16) ζχει μόνο μία μζκοδο, τθ μζκοδο μετάβαςθσ. 1 Ο προζδιοριζμός ζσνήθως αναθέρεηαι ζηην περίπηωζη ζθάλμαηος μέζα ζηο ρελαί 2 Ο προζδιοριζμός ζσνήθως αναθέρεηαι ζηην περίπηωζη ζθάλμαηος μέζα ζηο ρελαί Διπλωματική εργαςία Δερβιτςιώτη Χ. - Ψώνη Θ. Σελίδα 95

96 Δηθ Γηάγξακκα θαηαζηάζεσλ ηνπ WaterWellPump Object Επανεκκίνθςθ Ρροςταςίασ (αναςτζλλεται θ Λδιότθτα) υπολογίηεται ωσ εξισ: Inhibit InhibitTimer.Expired==False EffectiveCmd υπολογίηεται ωσ εξισ: EffectiveCmd = (NOT LevLow) AND (NOT Trip) AND (NOT Interlock) AND Cmd==On AND (State==On OR NOT Inhibit) Θ τιμι των WaterWellPump.OperationTimer.Command ζχει οριςτεί να είναι ίςθ με τθν τιμι τθσ ανάδραςθσ ςυνεχϊσ. Διπλωματική εργαςία Δερβιτςιώτη Χ. - Ψώνη Θ. Σελίδα 96

97 Private Protec ted Public IrrigationPump Object Το IrrigationPump Object (εικόνα 6.17) εκπροςωπεί μια ομάδα από αντλίεσ άρδρευςθσ από το ςφνολο των αντλιϊν άρδρευςθσ ενόσ ςτακμοφ άρδρευςθσ. Θ ομάδα των αντλιϊν είναι εξοπλιςμζνθ με ζναν ελεγκτι που είναι υπεφκυνοσ για τθν κφρια λειτουργία των αντλιϊν (δθλαδι να γυρίςει αντλίεσ On / Off). Αυτό το αντικείμενο περιγράφει ζναν εποπτικό ζλεγχο επιπζδου(level control) που εξυπθρετεί δφο ςκοποφσ: τθν παρακολοφκθςθ των αντλιϊν και τθν ικανότθτα να ενεργοποιιςουμε ι να απενεργοποιιςουμε το χαμθλότερο επίπεδο τθσ διαδικαςίασ ελζγχου. Το αντικείμενο περιζχει ζνα OperationTimer Object που ονομάηεται OpTimer κακϊσ και DownTimer Object που ονομάηεται InhibitTimer. IrrigationPump Object Inputs Internals Outputs Software Hardware Software Hardware 1.Cmd 2.Interlock 1.InverterTrip 2.SCADAState 3.VoltageFault 4.SystemFault 5.Trip1 6.Run1 7.Trip2 8.Run2 9.Trip3 10.Run3 11.Enabled 12. Inhibit 1.InverterTripInp 2.Remote 3.VoltageFaultInp 4.SystemFaultInp 5.TripIn1 6.RunIn1 7.TripIn2 8.RunIn2 9.TripIn3 10.RunIn3 Transition Method 1.EnableOut 2.LevelOkOut OpTimer (OperationTimer Object) Δηθ IrrigationPump Object Διπλωματική εργαςία Δερβιτςιώτη Χ. - Ψώνη Θ. Σελίδα 97

98 Λδιότθτεσ του IrrigationPump Object IrrigationPump.InverterTripInp Θ InverterTripInp, ιδιωτικι ιδιότθτα του IrrigationPump Object, αντιπροςωπεφει τθν H / W είςοδο, θ οποία δθλϊνει αν ο αντιςτροφζασ(inverter) τθσ ομάδασ των αντλιϊν άρδευςθσ ενεργοποιείται ι όχι. Αν InverterTripInp = On, ο Inverter ενεργοποιείται. Αν InverterTripInp = Off, ο Inverter δεν ενεργοποιείται (NO). Ρικανζσ τιμζσ είναι On / Off. IrrigationPump.Remote Το Remote, ζνα ιδιωτικό χαρακτθριςτικό του IrrigationPump Object, αποτελεί τθ κζςθ του SCADA / τοπικόσ διακόπτθσ επιλογισ τθσ ομάδασ των αντλιϊν άρδευςθσ. Αν Remote = On θ ομάδα των αντλιϊν είναι υπό λειτουργία SCADA. Αν Remote = Off θ ομάδα των αντλιϊν είναι υπό τοπικι λειτουργία. Ρικανζσ τιμζσ είναι On / Off. IrrigationPump.VoltageFaultInp Θ VoltageFaultInp, ιδιωτικό χαρακτθριςτικό του IrrigationPump Object, αντιπροςωπεφει το H / W ειςόδου, το οποίο δείχνει αν υπάρχει ι δεν υπάρχει τάςθ βλάβθσ ςτθν ομάδα των αντλιϊν. Αν VoltageFaultInp = On, θ τάςθ βλάβθσ υπάρχει. Εάν VoltageFaultInp = Off, θ τάςθ βλάβθσ δεν υπάρχει (NO). Ρικανζσ τιμζσ είναι On / Off. Λειτουργίεσ του IrrigationPump Object Το IrrigationPump Object ζχει μόνο μία μζκοδο, τθ μζκοδο μετάβαςθσ. Δηθ δηάγξακκα θαηαζηάζεσλ ηνπ IrrigationPump Object Θ μζκοδοσ μετάβαςθσ κακορίηει τισ τιμζσ τθσ EnableOut και LevelOkOut. Θ EffectiveCmd υπολογίηεται ωσ εξισ: If {Remote AND (State==On OR NOT Inhibit) AND (NOT Interlock) AND (Cmd==Enable) AND (NOT VoltFault) AND (NOT SysFault)} Διπλωματική εργαςία Δερβιτςιώτη Χ. - Ψώνη Θ. Σελίδα 98

99 Private Protected Public Then EffectiveCmd = Enable Else EffectiveCmd = Disable Θ ακόλουκθ δράςθ εκτελείται ςυνεχϊσ: IrrigationPump.OperationTimer.Command Run1 Ι Run2 Ι Run3 ElectrodeLevelSensor Object Το ElectrodeLevelSensor Object (εικόνα 6.19) αποτελεί ζναν αιςκθτιρα ςτάκμθσ τθσ δεξαμενισ άρδρευςθσ. ElectrodeLevelSensor Object Inputs Internals Outputs Software Hardware Software Hardware 1.Threshold 1.DigitalLev 1.AnalogLev Transition Method Λδιότθτεσ του ElectrodeLevelSensor Object ElectrodeLevelSensor.AnalogLev Δηθ ElectrodeLevelSensor Object Το AnalogLev, ιδιωτικό χαρακτθριςτικό του ElectrodeLevelSensor Object, αντιπροςωπεφει τθν αναλογικι είςοδο, θ οποία μετριζται από το θλεκτρόδιο του Level Sensor. ElectrodeLevelSensor.DigitalLev Θ DigitalLev, δθμόςιο χαρακτθριςτικό του ElectrodeLevelSensor Object, αντιπροςωπεφει τθν Boolean μεταβλθτι που δείχνει αν AnalogLev Threshold. Ρικανζσ τιμζσ είναι True/False. Διπλωματική εργαςία Δερβιτςιώτη Χ. - Ψώνη Θ. Σελίδα 99

100 ElectrodeLevelSensor.Threshold Το Threshold, ζνα δθμόςιο χαρακτθριςτικό του ElectrodeLevelSensor Object, αντιπροςωπεφει τθν τιμι που πρζπει να υπερβαίνει το AnalogLev ϊςτε DigitalLev = True. Λειτουργίεσ του ElectrodeLevelSensor Object Το ElectrodeLevelSensor Object ζχει μόνο μία μζκοδο, τθ μζκοδο τθσ μετάβαςθσ. Θ ακόλουκθ δράςθ εκτελείται ςυνεχϊσ: DigitalLev AnalogLev Threshold IrrigationTank Object Το IrrigationTank Object (εικόνα 6.20) αντιπροςωπεφει τθν δεξαμενι άρδρευςθσ του ςτακμοφ των αντλιϊν άρδρευςθσ. Στισ περιςςότερεσ περιπτϊςεισ θ ςτάκμθ του νεροφ τθσ δεξαμενισ μετριζται (για τισ περιπτϊςεισ αυτζσ ειςάγεται AnalogDevice Object). Στθν περίπτωςθ των IOMC (P / S 3) αντλιοςταςίου, 4 αιςκθτιρεσ ςτάκμθσ τίκενται ςε Low-Low, Low, Hi και Hi-Hi επίπεδα. Τα αντίςτοιχα αντικείμενα ElectrodeLevelSensor ειςάγονται μόνο για τθν περίπτωςθ του αντλιοςταςίου IOMC. Διπλωματική εργαςία Δερβιτςιώτη Χ. - Ψώνη Θ. Σελίδα 100

101 Private Protected Public IrrigationTank Object Inputs Internals Outputs Software Hardware Software Hardware 1.Status 2.EmptyState 3.FullState 1.HiHiThres 2.HiThres 3.LoThres 4.LoLoThres 1.WaterLevelInp Transition Method HiHiSens (ElectrodeLevelSensor Object) - Optional - WaterLevelMeas (AnalogDevice Object) - Optional - HiSens (ElectrodeLevelSensor Object) - Optional - LoSens (ElectrodeLevelSensor Object) - Optional - LoLoSens (ElectrodeLevelSensor Object) - Optional - Γνωρίςματα του IrrigationTank Object Δηθ IrrigationTank Object Θ PresetTime του WaterLevelMeas.Delay.DelayTimer είναι μια ςτακερι τιμι ςε 1 λεπτό. Θ WaterLevelMeas.RawValuesLo είναι μια ςτακερι τιμι ςε 4 ma. Θ WaterLevelMeas.RawValuesHi είναι μια ςτακερι τιμι ςε 20 ma. Θ WaterLevelMeas.EngValuesLo είναι μια ςτακερι τιμι ςε 0 μ. Θ WaterLevelMeas.EngValuesHi είναι μια ςτακερι τιμι ςε 4 m. Ο WaterLevelMeas.DeadZone είναι μια ςτακερι τιμι ςε 0,02 m. Θ WaterLevelMeas.HiMargin είναι μια ςτακερι τιμι ςτο 0,04 μ. Θ WaterLevelMeas.LoMargin είναι μια ςτακερι τιμι ςτο 0,024 μ. Θ WaterLevelMeas.InstrFault ιδιότθτα δεν υπάρχει. Διπλωματική εργαςία Δερβιτςιώτη Χ. - Ψώνη Θ. Σελίδα 101

102 Λδιότθτεσ του IrrigationTank Object IrrigationTank.WaterLevelInp Το WaterLevelInp, ιδιωτικό χαρακτθριςτικό του IrrigationTank Object, αντιπροςωπεφει τθν αναλογικι μζτρθςθ τθσ ςτάκμθσ του νεροφ τθσ δεξαμενισ άρδευςθσ. Το πραγματικό ςιμα είναι ζνα ςιμα 4-20 ma. Το πραγματικό μινυμα είναι κλιμακωτό για να ταιριάηει με το φψοσ τθσ δεξαμενισ (ςε μζτρα). IrrigationTank.WaterLevel Θ WaterLevel, δθμόςιο χαρακτθριςτικό του IrrigationTank Object, είναι το ιςοδφναμο του λογιςμικοφ του WaterLevelInp Attribute. Θ τιμι τθσ παραμζτρου είναι ζνασ αρικμόσ κινθτισ υποδιαςτολισ που αντιπροςωπεφει το επίπεδο του νεροφ ςτα μζτρα. IrrigationTank.EmptyState Θ EmptyState, δθμόςιο χαρακτθριςτικό του IrrigationTank Object, δείχνει εάν θ δεξαμενι είναι άδεια ι όχι. Ρικανζσ τιμζσ είναι True/False. Δηθ Γηάγξακκα ξνήο θαηαζηάζεσλ ηνπ IrrigationPump PumpStationController Object Το PumpStationController Object αντιπροςωπεφει τον ελεγκτι του ςτακμοφ των αντλιϊν άρδευςθσ. Το PumpStationController Object βαςίηεται ςτο γενικό κακεςτϊσ που απεικονίηεται ςτθν εικόνα 6.22, το οποίο περιζχει ζνα IrrigationTank Object (Tank1), ζνα IrrigationPump Object (IPump) και ζνα αντικείμενο που είναι εναλλακτικά SolenoidValve ι MotorizedValve που αντιπροςωπεφει το Feedback βαλβίδων (Valve 1, εικόνα 6.12 ). Ρροαιρετικά, περιλαμβάνει ζνα δεφτερο IrrigationTank Object (Tank2), και δφο WaterWellPump Object (WellPump1, WellPump2). Το PumpStationController Object υλοποιεί τθν απενεργοποίθςθ που απεικονίηεται ςτθν εικόνα Διπλωματική εργαςία Δερβιτςιώτη Χ. - Ψώνη Θ. Σελίδα 102

103 Protected Public Inputs Software PumpStationController Object Outputs Software 1.FValveInterlockDisable 1.IPumpsInterlock 2.WellPumpsInterlock 3.FValveInterlock Transition Method Tank1 (IrrigationTank Object) Tank2 (IrrigationTank Object) - optional - WellPump1 (WaterWellPump Object) WellPump2 (WaterWellPump Object) - optional - FValve (SolenoidValve or MotorizedValve Object) PSTimer (DownTimer Object) IPump (IrrigationPump Object) Λδιότθτεσ του PumpStationController Object PumpStationController.IPumpsInterlock Δηθ PumpStationController Object Θ IPumpsInterlock, δθμόςιο χαρακτθριςτικό του PumpStationController Object, δείχνει ότι οι αντλίεσ άρδευςθσ ςυμπλζκονται. Ρικανζσ τιμζσ είναι True/False. PumpStationController.WellPumpsInterlock Θ WellPumpsInterlock, δθμόςιο χαρακτθριςτικό του PumpStationController Object, δείχνει ότι οι Well Pumps ςυμπλζκονται. Ρικανζσ τιμζσ είναι True/False. PumpStationController.FValveInterlock Διπλωματική εργαςία Δερβιτςιώτη Χ. - Ψώνη Θ. Σελίδα 103

104 Θ FValveInterlock, δθμόςιο χαρακτθριςτικό του PumpStationController Object, δείχνει ότι το Feedback Valve ςυμπλζκεται. Ρικανζσ τιμζσ είναι True/False. PumpStationController.FValveInterlockDisable Θ FValveInterlockDisable, δθμόςιο χαρακτθριςτικό του PumpStationController Object, αντιπροςωπεφει τθν εντολι που απενεργοποιεί τθν Feedback Valve interlock. Ρικανζσ τιμζσ είναι True/False. Λειτουργίεσ του PumpStationController Object Το PumpStationController Object ζχει μόνο μία μζκοδο, τθ μζκοδο μετάβαςθσ. Irrigation Pumps Interlock Οι ακόλουκεσ λειτουργίεσ εκτελοφνται ςυνεχϊσ: IPump.Interlock (Tank1.EmptyState AND Tank2.EmptyState) OR FValve.State == Open Well Pumps Interlock Οι ακόλουκεσ λειτουργίεσ εκτελοφνται ςυνεχϊσ: WellPump1.Interlock (Tank1.FullState AND Tank2.FullState) OR FValve.State == Open WellPump2.Interlock (Tank1.FullState AND Tank2.FullState) OR FValve.State == Open Interlock Valve Feedback Οι ακόλουκεσ λειτουργίεσ εκτελοφνται ςυνεχϊσ: FValve.Interlock Tank1.FullState AND Tank2.FullState IrrigationControlValve Object Το IrrigationControlValve Object (εικόνα 6.23) αποτελεί τθν τιμι του ελεγκτι άρδευςθσ (Irrigation Control Valve (ICV)) για τθν άρδευςθ Δικτφου. Κάκε IrrigationControlValve Object περιζχει ζνα Scheduler Object (Week Scheduler), προκειμζνου να υποςτθρίξει τρεισ ξεχωριςτζσ on / off περιόδουσ (6 εγγραφζσ ) για κάκε θμζρα τθσ εβδομάδασ. Διπλωματική εργαςία Δερβιτςιώτη Χ. - Ψώνη Θ. Σελίδα 104

105 Private Protected Public IrrigationControlValve Object Inputs Internals Outputs Software Hardware Software Hardware 1.Command 2.TimeTable 3.Reset 1.Status 2. Alarm 1.Enable 1.ValveOnInp 2. AutoInput 1.EffectiveCmd 1.ValveOnOut Transition Method WeeklyScheduler (Scheduler Object) Ιδιότητεσ του IrrigationControlValve Object IrrigationControlValve.ValveOnOut Δηθ IrrigationControlValve Object Θ ValveOnOut, ιδιωτικό χαρακτθριςτικό του IrrigationControlValve Object, αποτελεί τθν ψθφιακι ζξοδο (Digital Output On / Off) για το ρελζ ιςχφοσ ενόσ ελεγκτι βαλβίδασ άρδευςθσ (Irrigation Control Valve). Πταν ValveOnOut = On, 24 VAC εφαρμόηεται ςτθν θλεκτρομαγνθτικι βαλβίδα και το νερό ρζει μζςα από τθ βαλβίδα. Πταν ValveOnOut = Off, δεν εφρμοηεται θλεκτρικι ενζργεια ςτθν θλεκτρομαγνθτικι βαλβίδα και το νερό δεν ρζει μζςω τθσ βαλβίδασ. Ρικανζσ τιμζσ είναι On / Off. IrrigationControlValve.ValveOnInp Θ ValveOnInp, ιδιωτικό χαρακτθριςτικό του IrrigationControlValve Object, αποτελεί τθν ψθφιακι είςοδο (On / Off) του διακόπτθ ροισ και εάν υπάρχει ζνασ ξεχωριςτόσ διακόπτθσ ροισ υπάρχει για κάκε ελεγκτι βαλβίδασ άρδευςθσ (Irrigation Control Valve). Στθν υφιςτάμενθ διαμόρφωςθ του υλικοφ, όταν χρθςιμοποιείται μόνο ζνασ διακόπτθσ ροισ για όλουσ τουσ ελεγκτζσ των βαλβίδων άρδευςθσ, το χαρακτθριςτικό αυτό δεν υπάρχει. IrrigationControlValve.AutoInput Θ AutoInput, δθμόςιο χαρακτθριςτικό του IrrigationControlValve Object, αποτελεί τθ κζςθ του H / W, Auto/Manual Διακόπτθ επιλογισ για τθν άρδευςθ, που βρίςκεται Διπλωματική εργαςία Δερβιτςιώτη Χ. - Ψώνη Θ. Σελίδα 105

106 ςτον πυλϊνα. Υπάρχει μόνο ζνασ διακόπτθσ επιλογισ άρδευςθσ H / W Auto/Manual ςε κάκε πυλϊνα, ζτςι ϊςτε κάκε βαλβίδα να "διαβάηει" το ίδιο ςιμα από το μοναδικό επιλογζα. Πταν το πρόγραμμα επιλογζα Auto / Manual βρίςκεται ςτθ κζςθ Auto, το AutoInput ςιμα πρζπει να ζχει τθν τιμι Auto. Πταν ο διακόπτθσ το Auto / Manual βρίςκεται ςτθ κζςθ Manual, το AutoInput ςιμα πρζπει να ζχει τθν τιμι Manual. Ρικανζσ τιμζσ είναι Auto / Manual. Λειτουργίεσ του IrrigationControlValve Object Το IrrigationControlValve Object ζχει μόνο μια μζκοδο, τθ μεταβατικι μζκοδο (εικόνα 6.24). Δηθ Γηάγξακκα θαηαζηάζεσληνπ IrrigationControlValve Object Θ κατάςταςθ τθσ IrrigationControlValve Object ακολουκεί το διάγραμμα κατάςταςθσ ςτθν εικόνα 4.24 Αν ζνασ διακόπτθσ ροισ υπάρχει για κάκε ελεγκτι βαλβίδασ άρδευςθσ, θ τιμι του Status Attribute ςυνδζεται με τθν αξία του ValveOnInp Attribute. Εάν δεν υπάρχει ξεχωριςτόσ διακόπτθσ ροισ για κάκε ελεγκτι βαλβίδασ άρδευςθσ, το Διπλωματική εργαςία Δερβιτςιώτη Χ. - Ψώνη Θ. Σελίδα 106

107 Private Protected Public χαρακτθριςτικό ValveOnInp δεν υφίςταται και θ τιμι του Status Attribute ςυνδζεται με τθν τιμι του ValveOnOut Attribute. Θ EffectiveCmd υπολογίηεται : Ζχει τθν τιμι εντολισ, όταν TimeTable = False Ζχει τθν τιμι WeeklyScheduler.Command, όταν TimeTable = True Αν Enable = False, τότε EffectiveCmd = False Το MotorizedValve Object Το MotorizedValve Object (εικόνα 6.25) αντιπροςωπεφει τθν μθχανοποιθμζνθ (Butterfly) Βαλβίδα (θλεκτροβάνα ) άρδευςθσ του δικτφου. Το MotorizedValve Object περιζχει ζνα DownTimer Object (AlarmTimer). MotorizedValve Object Inputs Internals Outputs Software Hardware Software Hardware 1.Cmd 2.Reset 1.Status 2.Trip 3.SCADAState 4.Alarm 5.Ambiguity 1.OpenInp 2.ClosedInp 3.Remote 4.Local 5.TripInp Transition Method 1.OutClose 2.OutEnable AlmTimer (DownTimer Object) Δηθ MotorizedValve Object Διπλωματική εργαςία Δερβιτςιώτη Χ. - Ψώνη Θ. Σελίδα 107

108 Ιδιότητεσ του MotorizedValve Object MotorizedValve.OutClose To OutClose, ιδιωτικό χαρακτθριςτικό του MotorizedValve Object, αποτελεί τθν ψθφιακι ζξοδο (Digital Output On / Off), που οδθγεί το ρελζ ιςχφοσ το οποίο κάνει On τθσ Motorized Valve (ςε κφκλωμα) για να κλείςει ι να ανοίξει. Πταν MotorizedValve.OutClose = On, θ βαλβίδα που ζχει οριςκεί κα κλείςει. Πταν MotorizedValve. OutClose = Off, θ βαλβίδα που ζχει οριςκεί κα ανοίξει. Ρικανζσ τιμζσ είναι On / Off. MotorizedValve.OutEnable Θ OutEnable, ιδιωτικό χαρακτθριςτικό του MotorizedValve Object, αποτελεί τθν ψθφιακι ζξοδο (Digital Output On / Off) που ενεργοποιεί ι απενεργοποιεί τθν παροχι ρεφματοσ προσ τθν θλεκτροβάνα. Ρικανζσ τιμζσ είναι On / Off. MotorizedValve.ClosedInp Το ClosedInp, ιδιωτικό χαρακτθριςτικό του MotorizedValve Object, αποτελεί τθν ψθφιακι είςοδο (On / Off), θ οποία δείχνει αν θ θλεκτροβάνα είναι κλειςτι (αν ζχει φκάςει ςτθ οριακι κζςθ) ι όχι. Το ςιμα παραλαμβάνεται από το " Closed " τερματικό διακόπτθ τθσ βαλβίδασ. Ρικανζσ τιμζσ είναι On / Off. Λειτουργίεσ του MotorizedValve Object MotorizedValve Object ζχει μόνο μια μζκοδο, τθ μεταβατικι μζκοδο (εικόνα 6.26) Αςάφεια (Ambiguity) Ambiguity = ((Remote==On) AND (Local==On)) OR ((OpenInp==On) AND (ClosedInp==On)) Διπλωματική εργαςία Δερβιτςιώτη Χ. - Ψώνη Θ. Σελίδα 108

109 Δηθ Γηάγξακκα θαηαζηάζεσλ MotorizedValve Object Διπλωματική εργαςία Δερβιτςιώτη Χ. - Ψώνη Θ. Σελίδα 109

110 Private Protected Public SolenoidValve Object Το SolenoidValve Object (εικόνα 6.27) αντιπροςωπεφει μία ςωλθνοειδι βαλβίδα του δικτφου. Θ βαλβίδα είναι (προαιρετικά) ςε ςφνδεςθ με ζναν διακόπτθ ροισ. Το Flow Switch παρζχει ανατροφοδότθςθ τθσ κατάςταςθ τθσ βαλβίδασ. Εάν ο διακόπτθσ ροισ υπάρχει, το SolenoidValve Object περιζχει ενα DownTimer Object (AlarmTimer). SolenoidValve Object Inputs Internals Outputs Software Hardware Software Hardware 1.Command 1.FSStatus (Optional) 2.Alarm (Optional) 1.FlowSwitchInp (Optional) 1.OpenOut Transition Method AlmTimer (DownTimer Object) -Optional- Ιδιότητεσ του SolenoidValve Object SolenoidValve.Command Δηθ.6.27 SolenoidValve Object Θ Command, δθμόςιο χαρακτθριςτικό του SolenoidValve Object, αντιπροςωπεφει τθν εντολι προσ τθν θλεκτρομαγνθτικι βαλβίδα. Ρικανζσ τιμζσ είναι το Open/Close. SolenoidValve.FlowSwitchInp Θ FlowSwitchInp, ιδιωτικό χαρακτθριςτικό του SolenoidValve Object, αντιπροςωπεφει τθν ανατροφοδότθςθ από το Flow Switch. Πταν θ τάςθ επιςτρζφει ςτθν είςοδο του PLC, νερό ρζει μζςω τθσ βαλβίδασ. Πταν θ τάςθ δεν ζχει επιςτρζψει ςτθν είςοδο του PLC, το νερό δεν ρζει μζςω τθσ βαλβίδασ. Ρικανζσ τιμζσ είναι On / Off. SolenoidValve.OpenOut Διπλωματική εργαςία Δερβιτςιώτη Χ. - Ψώνη Θ. Σελίδα 110

111 Το OpenOut, ιδιωτικό χαρακτθριςτικό του SolenoidValve Object, αποτελεί τθν ψθφιακι ζξοδο (Digital Output On / Off), που λειτουργεί θ FlowSwitch Valve. Αν θ βαλβίδα λαμβάνει τάςθ (OpenOut = On) ανοίγει υδραυλικά (ι παραμζνει ανοικτι). Αν θ βαλβίδα δεν λαμβάνει καμία τάςθ (OpenOut = Off) κλείνει (ι παραμζνει κλειςτό). Ρικανζσ τιμζσ είναι On / Off. SolenoidValve.FSStatus Το FSStatus, δθμόςιο χαρακτθριςτικό του SolenoidValve Object, αντιπροςωπεφει το λογιςμικό ιςοδφναμο παραγωγισ του χαρακτθριςτικοφ FlowSwitchInp. Ρικανζσ τιμζσ είναι Flow/No Flow. SolenoidValve.Alarm Το Alarm, δθμόςιο χαρακτθριςτικό του SolenoidValve Object, αποτελεί τον κϊδωνα του κινδφνου που υποδεικνφει τθν φπαρξθ τθσ ροισ, κατά το χρονικό διάςτθμα που θ βαλβίδα είναι κλειςτι, ι τθν απουςία τθσ ροισ, ενϊ θ βαλβίδα είναι ανοικτι. Ρικανζσ τιμζσ είναι Alarm/Ok. Λειτουργίεσ SolenoidValve Object ζχει μόνο μία μζκοδοσ, θ μζκοδοσ μετάβαςθσ (εικόνα 6.28). Διπλωματική εργαςία Δερβιτςιώτη Χ. - Ψώνη Θ. Σελίδα 111

112 Δηθ Γηάγξακκα θαηαζηάζεσλ SolenoidValve Object Ζλεγχοσ Φωτιςμοφ Σιραγγασ Εδϊ κακορίηεται το λογιςμικό του ελζγχου του φωτιςμοφ τθσ ςιραγγασ, το οποίο είναι ζνα ςτοιχείο ενόσ ευρφτερου ςυςτιματοσ. Θ παράγραφοσ αυτι αφορά τισ απαιτιςεισ του ευρφτερου ςυςτιματοσ και προςδιορίηονται οι διαςυνδζςεισ μεταξφ του ςυνολικοφ ςυςτιματοσ και του λογιςμικοφ. Διπλωματική εργαςία Δερβιτςιώτη Χ. - Ψώνη Θ. Σελίδα 112

113 Port Eth Port 485 Port Eth Port 232 Port 232 Port MMI OPC Client Apps OPC Interface Data Server Computer Data Server Applications TCP Ethernet WAN RS232 DTS COM DTS Tunnel Controller Redundant Tunnel Controller Tunnel RTU S.S. Ethernet RTU Field I/O Local Ethernet Network Tunnel RTU Field I/O Field I/O Tunnel RTU Tunnel RTU Field I/O Field I/O Δηθ Αξρηηεθηνληθή πζηήκαηνο Διέγρνπ Φσηηζκνύ ήξαγγαο. Λειτουργία Το λογιςμικό Tunnel Lighting Control λειτουργεί ςυνοπτικά ωσ εξισ: Για οδιγθςθ των ρελζ ιςχφοσ για το κφκλωμα φωτιςμοφ, ςφμφωνα με τισ MMI εντολζσ. Για τον ζλεγχο τθσ κατάςταςθσ και τθ ςωςτισ λειτουργίασ των κυκλωμάτων φωτιςμοφ, κακϊσ και τθσ ζκκεςθσ για τθν MMI. Διπλωματική εργαςία Δερβιτςιώτη Χ. - Ψώνη Θ. Σελίδα 113

114 Για τον ζλεγχο τθσ επικοινωνίασ μεταξφ κφριου ελεγκτι και RTU μονάδων, κακϊσ και τθσ ζκκεςθσ ςε MMI. Τοπικόσ ελεγκτισ - Server Data Θ ανακοίνωςθ βαςίηεται ςε Forth Kernel. Words. Πλεσ οι μεταβλθτζσ ανατίκενται ςε Forth Πλα τα ςτοιχεία από / προσ το MMI πρζπει να αντιςτοιχοφν ςε Forth Words. Οι boolean τφπου πλθροφορίεσ πρζπει να είναι μερικϊσ κωδικοποιθμζνεσ λζξεισ ελζγχου. Ο ζλεγχοσ τθσ λζξθσ είναι μία Forth Word που αντιπροςωπεφει ζναν 32-bit ακζραιο. Οι πλθροφορίεσ τφπου Analog πρζπει να είναι δφο ειδϊν: A. Μεταβλθτι τφπου μετρθτι(counter type). Θ μεταβλθτι κα πρζπει να είναι Forth ακζραιοσ αρικμόσ 32 bit μεταβλθτϊν. B. Συνεχισ αναλογικι. Θ ςυνεχισ αναλογικι είναι κινθτισ υποδιαςτολισ μεταβλθτι Forth 32-bit (ςφμφωνα με το πρότυπο IEEE 754 format). ExternalPhotocell Object Το ExternalPhotocell Object (εικόνα 6.30) αποτελεί το φωτοκφτταρο τθσ ςιραγγασ. Αυτό το αντικείμενο προζρχεται από τθν Analog Device Object. Το φωτοκφτταρο είναι μια αναλογικι ςυςκευι. ExternalPhotocell Object AnalogDevice Object Γνωρίςματα του ExternalPhotocell Object Δηθ ExternalPhotocell Object Θ PresetTime του ExternalPhotocell.Delay.DelayTimer είναι μια ςτακερι τιμι ςτο 1 λεπτό. Θ ExternalPhotocell.RawValuesLo είναι μια ςτακερι τιμι ςτα 4 ma. Θ ExternalPhotocell.RawValuesHi είναι μια ςτακερι τιμι ςτα 20 ma. Διπλωματική εργαςία Δερβιτςιώτη Χ. - Ψώνη Θ. Σελίδα 114

115 Θ ExternalPhotocell.EngValuesLo είναι μια ςτακερι τιμι ςτα 0 Lux. Ο ExternalPhotocell.EngValuesHi είναι μια ςτακερι τιμι ςτα Lux. Θ ExternalPhotocell.HiMargin είναι μια ςτακερι τιμι ςτα 100 Lux. Θ ExternalPhotocell.LoMargin είναι μια ςτακερι τιμι ςτα 60 Lux. InternalPhotocell Object Το InternalPhotocell Object (εικόνα 6.31) αποτελεί το φωτοκφτταρο μιασ ςιραγγασ. Αυτό το αντικείμενο προζρχεται από το Analog Device Object. Το φωτοκφτταρο είναι μια αναλογικι ςυςκευι. InternalPhotocell Object AnalogDevice Object Δηθ InternalPhotocell Object Γνωρίςματα του InternalPhotocell Object Θ PresetTime του InternalPhotocell.Delay.DelayTimer είναι μια ςτακερι τιμι ςτο 1 λεπτό. Θ InternalPhotocell.RawValuesLo είναι μια ςτακερι τιμι ςτα 4 ma. Θ InternalPhotocell.RawValuesHi είναι μια ςτακερι τιμι ςτα 20 ma. Θ InternalPhotocell.EngValuesLo είναι μια ςτακερι τιμι ςτα 0 Lux. Θ InternalPhotocell.EngValuesHi είναι μια ςτακερι τιμι ςτα 400 Lux. Θ InternalPhotocell.DeadZone είναι μια ςτακερι τιμι ςτα 2 Lux. Θ InternalPhotocell.HiMargin είναι μια ςτακερι τιμι ςτα 4 Lux. Θ InternalPhotocell.LoMargin είναι μια ςτακερι τιμι ςτα 2,4 Lux. Διπλωματική εργαςία Δερβιτςιώτη Χ. - Ψώνη Θ. Σελίδα 115

116 Private Protected Public TunnelLight Object Το TunnelLight Object (εικόνα 6.32) αντιπροςωπεφει το ςφνολο των κυκλωμάτων φωτιςμοφ τθσ ςιραγγασ και ενόσ θλεκτρικοφ πίνακα ςτο εςωτερικό τθσ ςιραγγασ (LCU), που λειτουργεί ςυνολικά ωσ μία ενιαία μονάδα. Κανονικά τα κυκλϊματα φωτιςμοφ που αντιςτοιχοφν ςτο TunnelLight ενόσ Lighting Level βρίςκονται ςε ζναν θλεκτρικό πίνακα. Κάκε TunnelLight Object περιζχει ζνα OperationTimer Object που ονομάηεται OperationTimer. Χρθςιμοποιοφνται επίςθσ δφο DownTimer objects, το «AlarmTimer" και το "TurnOnTimer», προκειμζνου να εκφραςτοφν οι μεταβάςεισ τθσ κατάςταςθσ του TunnelLight Object. Software Inputs Hardware TunnelLight Object Internals Outputs Software Hardware 1.Command 2.Reset 1.Status 2.Alarm 3.SCADAState 1.Enable 2.Inhibit 1.Feedback 2.Remote 1.EffectiveCmd 1.LightOnOutput Transition Method OperationTimer (OperationTimer Object) TurnOnTimer (DownTimer Object) AlarmTimer (DownTimer Object) Λειτουργίεσ του TunnelLight Object Δηθ.6.32 TunnelLight Object Το TunnelLight Object ζχει μόνο μία μζκοδο, τθ μζκοδο μετάβαςθσ (εικόνα 6.33). Διπλωματική εργαςία Δερβιτςιώτη Χ. - Ψώνη Θ. Σελίδα 116

117 Δηθ Γηάγξακκα θαηαζηάζεσλ TunnelLight Object Θ EffectiveCmd υπολογίηεται ζτςι ϊςτε: 1. Να αντανακλά τθν τιμι Command 2. Πταν Enable=False, τότε EffectiveCmd=False 3. Πταν State=Off και Inhibit=On τότε EffectiveCmd=Off Θ τιμι του TunnelLight.OperationTimer.Command ζχει οριςτεί να είναι ςυνεχϊσ ίςθ με τθν τιμι τθσ κατάςταςθσ. Διπλωματική εργαςία Δερβιτςιώτη Χ. - Ψώνη Θ. Σελίδα 117

118 SafetyLight Object Το SafetyLight Object (εικόνα 6.34) αντιπροςωπεφει μια ομάδα απο φϊτα, τα οποία ελζγχονται απο το τοπικό επίπεδο (Level 0 lights, Cross-Passage lights). Το SafetyLight Object class προζρχεται από το TunnelLight objectclass. SafetyLight Object TunnelLight Object Δηθ SafetyLight Object Γνωρίςματα του SafetyLight Object Το SafetyLight Object είναι πάντα ςτθν Local mode (ςε ςυνάρτθςθ με το SCADA / Τοπικόσ διακόπτθ επιλογισ). Τα γνωρίςματα SafetyLight είναι οι ιδιότθτεσ του TunnelLight object. LightLevel Object Το LightLevel Object αντιπροςωπεφει όλα τα κυκλϊματα φωτιςμοφ τθσ ςιραγγασ, τα οποία ανικουν ςε ζνα ςυγκεκριμζνο επίπεδο. Το LightLevel Object περιζχει μια ςυλλογι απο TunnelLight objects (όλα τα κυκλϊματα φωτιςμοφ τθσ ςιραγγασ του ίδιου επιπζδου και κατεφκυνςθσ). Κάκε κφκλωμα φωτιςμοφ που αναφζρεται ςτθν παράγραφο αυτι, ανικει ςε μια ςυγκεκριμζνθ κατεφκυνςθ του τοφνελ. Διπλωματική εργαςία Δερβιτςιώτη Χ. - Ψώνη Θ. Σελίδα 118

119 Private Protected Public Inputs LightLevel Object Internals Outputs Software Hardware Software Hardware 1.ModeSelector 2.Cmd 1.LStatus 1.LInhibit 1.LTurningOn Transition Method N TunnelLight(i) i=1..n (TunnelLight Object) Δηθ LightLevel Object Γνωρίςματα του LightLevel Object LightLevel.ModeSelector To ModeSelector, ιδιωτικό χαρακτθριςτικό του LightLevel Object, αντιπροςωπεφει τθ κζςθ Manual / Overlight / Auto / Off του διακόπτθ επιλογισ που βρίςκεται ςτο MMI. Ρικανζσ τιμζσ είναι Auto / Manual - Maintenance per Level / Manual - Maintenance per Circuit / Overlight / Off. Αυτό το αντικείμενο, για όλεσ τισ τιμζσ εκτόσ Manual - Maintenance per Circuit ζχει το ίδιο αποτζλεςμα. LightLevel.Cmd Θ Cmd, δθμόςιο χαρακτθριςτικό του LightLevel Object, αντιπροςωπεφει είτε τθν εντολι ςτο MMI User για να γυρίςει On / Off όλα τα κυκλϊματα φωτιςμοφ του ςυγκεκριμζνου επιπζδου φωτιςμοφ ι τθν εντολι που αποφαςίςτθκε από το TunnelLightController Object όταν είναι Auto/Off/Overlight Modes. Ρικανζσ τιμζσ είναι On / Off. Αναμζνεται θ ενθμζρωςθ του MMI,μόνο όταν το ModeSelector ζχει τθν τιμι Manual. Διπλωματική εργαςία Δερβιτςιώτη Χ. - Ψώνη Θ. Σελίδα 119

120 LightLevel.LTurningOn Θ LTurningOn, ιδιωτικό χαρακτθριςτικό του LightLevel Object, δείχνει αν το ςυγκεκριμζνο επίπεδο φωτιςμοφ γυρίηει ςε On ι όχι. Πταν light level is turning on εννοοφμε ότι ζνα ι περιςςότερα κυκλϊματα φωτιςμοφ μετατρζπουν τθν κατάςταςθ τουσ. Ρικανζσ τιμζσ είναι True/False. LightLevel.LInhibit Το LInhibit, ιδιωτικό χαρακτθριςτικό του LightLevel Object, δείχνει αν το ςυγκεκριμζνο επίπεδο φωτιςμοφ είναι αποδεκτό για να ενεργοποιικοφν ι όχι τα κυκλϊματα φωτιςμοφ. Ρικανζσ τιμζσ είναι True/False. LightLevel.LStatus Θ LStatus, δθμόςιο χαρακτθριςτικό του LightLevel Object, αντιπροςωπεφει τθν τρζχουςα κατάςταςθ του επιπζδου φωτιςμοφ (εάν ζνα ι περιςςότερα κυκλϊματα φωτιςμοφ που ανικουν ςτο ςυγκεκριμζνο επίπεδο είναι ενεργοποιθμζνα ι όχι). Ρικανζσ τιμζσ είναι On / Off. Λειτουργίεσ του LightLevel Object Ο τρόποσ λειτουργίασ των LightLevel Object ModeSelector Attribute. κακορίηεται από τθν τιμι του Mode "Auto" Το LightLevel Object μετατρζπεται ςε Auto Mode όταν το Mode Selector ζχει μια από τισ τιμζσ Auto / Off / Overlight / Manual - Maintenance per Level. Το Manual Maintenance per Level αντιςτοιχεί ςτθν κζςθ Manual του ModeSelector και "Operator" ι Supervisor του MMI user login. Στθν "Auto" κατάςταςθ, οι ακόλουκεσ λειτουργίεσ εκτελοφνται ςυνεχϊσ: For each TunnelLight(i) contained Object TunnelLight(i).Command Cmd Θ κατάςταςθ Manual Maintenance per Circuit αντιςτοιχεί ςτθ κζςθ Manual του ModeSelector και Maintenance MMI user login. Στθν περίπτωςθ αυτι, θ TunnelLight (i) Command παραμζνει ανεπθρζαςτθ. Ζτςι, το MMI μπορεί να ενθμερϊςει τθν TunnelLight (i) Command, για κάκε TunnelLight (i) Circuit. Λειτουργικότθτα ανεξάρτθτα από καταςτάςεισ: Υπολογιςμόσ του TunnelLight (i) Inhibit Οι ακόλουκεσ λειτουργίεσ εκτελοφνται ςυνεχϊσ: Διπλωματική εργαςία Δερβιτςιώτη Χ. - Ψώνη Θ. Σελίδα 120

121 Για κάκε TunnelLight(i) contained Object, TunnelLight(i).Inhibit LInhibit Υπολογιςμόσ του Lstatus Το Lstatus αποτελείται από ζνα λογικό OR μεταξφ των Status Attributes όλων των TunnelLight Objects του ςυγκεκριμζνου επιπζδου: Lstatus (TunnelLight(1).Status) OR (TunnelLight Light(2).Status) OR OR (TunnelLight Light(N).Status). Υπολογιςμόσ του LTurningOn Το LTurningOn αποτελείται από ζνα λογικό OR μεταξφ των καταςτάςεων TurningOn όλων των TunnelLight Objects του ςυγκεκριμζνου επιπζδου: LTurningOn (TunnelLight(1).TurningOn) OR (TunnelLight(2).TurningOn) OR OR (TunnelLight(N).TurningOn) TunnelLightController Object Το TunnelLightController Object (εικόνα 6.36) αντιπροςωπεφει το πρόγραμμα ελζγχου που κα λειτουργεί ςτα επίπεδα φωτιςμοφ τθσ ςιραγγασ. Το TunnelLightController Object περιζχει μια ςυλλογι από LightLevel Objects που αντιπροςωπεφουν τα επίπεδα φωτιςμοφ μιασ ςυγκεκριμζνθσ κατεφκυνςθσ ςιραγγασ. Ρεριζχει επίςθσ μια SafetyLight Object (το οποίο αντιπροςωπεφει το επίπεδο φωτιςμοφ 0), ζνα Interpolation Object, κακϊσ και δφο Photocell objects (εςωτερικό και εξωτερικό φωτοκφτταρο ςιραγγασ). Διπλωματική εργαςία Δερβιτςιώτη Χ. - Ψώνη Θ. Σελίδα 121

122 Protected Public Inputs Software TunnelLightController Object Internals Outputs Software 1.OperationSelector 1.NomLux[0..4] 2.NomLuxDev 1.ReqLevel 2.LuxDevAlarm 1.LevelCmd[j] Transition Method N LightLevel(i) i=1..n (LightLevel Object) LightLevel0 (SafetyLight Object) Inperpolation (Interpolation Object) DayScheduler (Scheduler Object) External Photocell (Photocell Object) Internal Photocell (Photocell Object) Δηθ TunnelLightController Object Γνωρίςματα του TunnelLightController Object Θ PresetTime του Interpolation.ITimer είναι μια ςτακερι τιμι ςτο 1 λεπτό. Θ Points *ι+, ο πίνακασ περιζχει το ςφνολο βακμϊν για το επικυμθτό επίπεδο φωτιςμοφ ςε ςχζςθ με τθν τιμι του εξωτερικοφ φωτοκφτταρου. Ο Τφποσ τθσ Scheduler Object Day Scheduler κα πρζπει να ζχει τθν τιμι Day. TunnelLightController.OperationSelector Θ OperationSelector, δθμόςιο χαρακτθριςτικό του TunnelLightController Object, αντιπροςωπεφει τθ κζςθ του διακόπτθ επιλογισ Manual / Overlight / Auto / Off που βρίςκεται ςτθν MMI. Ρικανζσ τιμζσ είναι: Auto / Scheduler / Off / Overlight / Manual - Mainenance per Level / Manual - Mainenance per Circuit. Γι 'αυτό το Object των τιμϊν Manual - Mainenance per Level / Manual - Mainenance per Circuit ζχει το ίδιο αποτζλεςμα. Διπλωματική εργαςία Δερβιτςιώτη Χ. - Ψώνη Θ. Σελίδα 122

123 TunnelLightController.ReqLevel Θ ReqLevel, ιδιωτικό χαρακτθριςτικό του TunnelLightController Object, αντιπροςωπεφει το απαιτοφμενο επίπεδο φωτιςμοφ για τθ ςιραγγα ανά κατεφκυνςθ, κακϊσ αυτό ορίηεται από το πρόγραμμα ελζγχου. Ρικανζσ τιμζσ είναι 0, 1, 2, 3, 4. TunnelLightController.NomLux [0.. 4] Θ NomLux *i+, αρικμόσ κινθτισ υποδιαςτολισ, είναι ζνα δθμόςιο χαρακτθριςτικό, το οποίο περιζχει τισ ονομαςτικζσ τιμζσ ζνταςθσ φωτόσ ςε Lux κάκε επιπζδου φωτιςμοφ που υπάρχει ςτθν είςοδο κάκε ςιραγγασ. Θ τιμι 0 αντιςτοιχεί ςτα ονομαςτικά Lux των φωτιςτικϊν αςφαλείασ. Θ τιμι 1 αντιςτοιχεί ςτα ονομαςτικά Lux του επιπζδου φωτιςμοφ 1 και οφτω κακ εξισ. Οι τιμζσ αυτζσ χρθςιμοποιοφνται για τον υπολογιςμό τθσ τρζχουςασ ζνταςθσ φωτιςμοφ, θ οποία ςυγκρίνεται με τθν τιμι του εςωτερικοφ φωτοκυττάρου. TunnelLightController.NomLuxDev Θ NomLuxDev, αρικμόσ κινθτισ υποδιαςτολισ είναι ζνα δθμόςιο χαρακτθριςτικό που κακορίηει τθ μζγιςτθ απόκλιςθ τθσ τρζχουςασ εςωτερικισ ζνταςθσ φωτόσ από τθν αναμενόμενθ ζνταςθ του φωτόσ, προκειμζνου να κακοριςτεί θ LuxDevAlarm. Θ NomLuxDev είναι μια τιμι επι τοισ εκατό κατά τθ διάρκεια τθσ τρζχουςασ αναμενόμενθσ ζνταςθσ φωτόσ. TunnelLightController.LuxDevAlarm Το LuxDevAlarm, είναι ζνα δθμόςιο Boolean χαρακτθριςτικό, που δείχνει ότι θ τρζχουςα πραγματικι ζνταςθ του φωτόσ ςτθν είςοδο τθσ ςιραγγασ, αποκλίνει ςε μεγάλο βακμό από τθν αναμενόμενθ ζνταςθ του φωτόσ. Λειτουργίεσ του TunnelLightController Object Οι τρόποι λειτουργίασ του TunnelLightController Object κακορίηονται από τθν τιμι του OperationSelector Attribute. Mode "Auto". Στθν "Auto" κατάςταςθ,οι ακόλουκεσ λειτουργίεσ εκτελοφνται ςυνεχϊσ: If ExternalPhotocell.State PermanentOutOfRange Then { Interpolation.InValue ExternalPhotocell.FilteredValue ReqLevel Interpolation.index } Διπλωματική εργαςία Δερβιτςιώτη Χ. - Ψώνη Θ. Σελίδα 123

124 Else If DayScheduler.Status Non Sorted Then ReqLevel = DayScheduler.Command LightLevel(i).Cmd On, For i = 1,..,ReqLevel LightLevel(i).Cmd Off, For i = ReqLevel+1,..,4 Κατάςταςθ "Scheduler". Στθ "Scheduler" κατάςταςθ,οι ακόλουκεσ λειτουργίεσ εκτελοφνται ςυνεχϊσ: If DayScheduler.Status Non Sorted Then ReqLevel = DayScheduler.Command Else If ExternalPhotocell.State PermanentOutOfRange Then { Interpolation.InValue ExternalPhotocell.FilteredValue ReqLevel Interpolation.index } LightLevel(i).Cmd On, For i = 1,..,ReqLevel LightLevel(i).Cmd Off, For i = ReqLevel+1,..,4 Κατάςταςθ "Off" : LightLevel(i).Cmd Off, For i = 1,..,4 Κατάςταςθ "OverLight". Στθν "Overlight" κατάςταςθ, οι ακόλουκεσ λειτουργίεσ εκτελοφνται ςυνεχϊσ: LightLevel(1).ProgramCmd On Διπλωματική εργαςία Δερβιτςιώτη Χ. - Ψώνη Θ. Σελίδα 124

125 LightLevel(2).ProgramCmd On Ρεριοριςμοί ενεργοποίθςθσ επιπζδου φωτιςμοφ Εάν πολλά επίπεδα φωτιςμοφ ενεργοποιθκοφν τθν ίδια ςτιγμι, ι ςτιγμιαία, θ ηιτθςθ θλεκτρικισ ενζργειασ κα είναι αρκετά υψθλι. Για να αποφευχκεί αυτό, ειςάγεται θ απαίτθςθ: Δφο διαφορετικά επίπεδα φωτιςμοφ δεν μποροφν να ενεργοποιθκοφν ταυτοχρόνα. Ρρζπει να υπάρξει μια περίοδοσ 20 sec ςτο ενδιάμεςο. Με άλλα λόγια, είναι μθ αποδεκτό για δφο διαφορετικά LightLevel Objects να ζχουν και τα δφο LTurningOn «True». Οι ακόλουκεσ λειτουργίεσ εκτελοφνται ςυνεχϊσ: For each LightLevel(i) contained Object: If (LightLevel(i).LTurningOn) then For each contained LightLevel(j) Object, j i: LightLevel(j).LInhibit True Else For all LightLevel(j) contained Objects: LightLevel(j).LInhibit False Υπολογιςμόσ Light Intensity Deviation Alarm: Οι παρακάτω υπολογιςμοί εκτελοφνται κατ 'επανάλθψθ: L ReqLevel i0 NomLux i InternalPhotocell. FilteredVa lue L LuxDevAlarm L Light Object NomLuxDev 100 Το Light Object (εικόνα 6.37) αντιπροςωπεφει το κφκλωμα φωτιςμοφ ενόσ πυλϊνα. Κάκε Light Object περιζχει ζνα OperationTimer Object που ονομάηεται OperationTimer ". Χρθςιμοποιοφνται επίςθσ δφο DownTimer Object, το «AlarmTimer" και το "TurnOnTimer», προκειμζνου να εκφράςουν τισ μεταβάςεισ του Light Object, χωρίσ να απαιτείται αυςτθρά μια τζτοια εφαρμογι. Διπλωματική εργαςία Δερβιτςιώτη Χ. - Ψώνη Θ. Σελίδα 125

126 Private Protected Public Inputs Light Object Internals Outputs Software Hardware Software Hardware 1.Command 2.Reset 1.Status 2.Alarm 1.Enable 1.TurnOnPhase 1.LightOnInput 2.AutoInput 1.EffectiveCmd 1.LightOnOutput Transition Method OperationTimer (OperationTimer Object) AlarmTimer (DownTimer Object) TurnOnTimer (DownTimer Object) Δηθ Light Object Γνωρίςματα του Light Object Θ PresetTime του TurnOnTimer είναι μια ςτακερι τιμι ςε 10 sec. Θ PresetTime του AlarmTimer είναι μια ςτακερι τιμι ςε 2 sec. Λδιότθτεσ του Light Object Light.LightOnOutput Θ LightOnOutput, ιδιωτικό χαρακτθριςτικό του Light Object, αποτελεί τθν ψθφιακι ζξοδο (On / Off) για τθν αναμετάδοςθ ιςχφοσ ενόσ κυκλϊματοσ φωτιςμοφ. Πταν Light.LightOnOutput = On, το κυκλϊμα φωτιςμοφ είναι ενεργοποιθμζνο. Πταν Light.LightOnOutput = Off, το κυκλϊμα φωτιςμοφ είναι απενεργοποιθμζνο. Ρικανζσ τιμζσ είναι On / Off. Light.LightOnInput Θ LightOnInput, ιδιωτικό χαρακτθριςτικό του Light Object, αποτελεί τθν ψθφιακι είςοδο (On / Off) από τθν ανατροφοδότθςθ του κυκλϊματοσ φωτιςμοφ, αν υπάρχει μια ξεχωριςτι ανατροφοδότθςθ για κάκε κφκλωμα φωτιςμοφ. Κατά τθν τρζχουςα κατάςταςθ Διπλωματική εργαςία Δερβιτςιώτη Χ. - Ψώνη Θ. Σελίδα 126

127 του υλικοφ που εφαρμόηεται για όλα τα κυκλϊματα φωτιςμοφ ενόσ πυλϊνα, όταν χρθςιμοποιείται μόνο μία ανατροφοδότθςθ, το χαρακτθριςτικό αυτό δεν υπάρχει. Αυτό το H / W ςιμα είναι ςυνδεδεμζνο με τθ βοθκθτικι επαφι ενόσ ρελζ ιςχφοσ και ζχει δφο καταςτάςεισ: On: Το αντίςτοιχο ρελζ ιςχφοσ είναι ενεργοποιθμζνο. Πταν το ρελζ ενεργοποιείται, τα φϊτα του κυκλϊματοσ φωτιςμοφ είναι αναμμζνα. Off: Το αντίςτοιχο ρελζ ιςχφοσ είναι απενεργοποιθμζνο. Πταν θ ιςχφσ είναι απενεργοποιθμζνθ,τα κανονικά φϊτα του κυκλϊματοσ φωτιςμοφ είναι απενεργοποιθμζνα. Υπάρχει θ πικανότθτα, λόγω του θλεκτρικοφ ςχεδιαςμοφ, τα ενεργά φϊτα να παραμζνουν αναμμζνα, ακόμθ και αν το ρελζ ιςχφοσ είναι απενεργοποιθμζνο. Με τον τρζχοντα εξοπλιςμό πυλϊνα, θ κατάςταςθ αυτι δεν μπορεί να ανιχνευκεί. Ρικανζσ τιμζσ είναι On / Off. Λειτουργίεσ του Light Object Το Light Object ζχει μόνο μια μζκοδο, τθ μεταβατικι μζκοδο (εικόνα 6.38). Διπλωματική εργαςία Δερβιτςιώτη Χ. - Ψώνη Θ. Σελίδα 127

128 Δηθ Γηάγξακκα θαηαζηάζεσλ ηνπ Light Object Αν υπάρχει ζνα μινυμα ανάδραςθσ για κάκε κφκλωμα, θ τιμι του Status Attribute ςυνδζεται με τθν τιμι του LightOnInput Attribute. Αν δεν υπάρχει ςιμα ανατροφοδότθςθσ για κάκε κφκλωμα, το LightOnInput Attribute δεν υφίςταται και θ αξία του Status Attribute ςυνδζεται με τθν τιμι του LightOnOutput Attribute. Θ EffectiveCmd υπολογίηεται ζτςι ϊςτε: 1. Να αντανακλά τθν τιμι Command 2. Πταν θ Ενεργοποίθςθ = False, τότε EffectiveCmd = False 3. Μόνο ζνα Light Object του ςυνόλου των Light Objects που περιζχονται ςτο ίδιο αντικείμενο LightPillar μπορεί να είναι ςτθν κατάςταςθ "Ενεργοποίθςθ" τθν ίδια ςτιγμι. Θ τιμι των Light.OperationTimer.Command ζχει οριςτεί να είναι ίςθ με τθν τιμι του Status attribute, ςυνεχϊσ. Διπλωματική εργαςία Δερβιτςιώτη Χ. - Ψώνη Θ. Σελίδα 128

129 Private Protected Public Dimmer Object Το Dimmer Object (εικόνα 6.39) αντιπροςωπεφει το ρυκμιςτι (Dimmer) ενόσ πυλϊνα. Inputs Dimmer Object Internals Outputs Software Hardware Software Hardware 1.Command 2.Reset 1.Status 2.Alarm 1.DimOnInput 2.AutoInput 1.DimOnOutput Transition Method AlarmTimer (DownTimer Object) Δηθ.6.39 Dimmer Object Λδιότθτεσ του Dimmer Object Dimmer.Command Θ Command, το δθμόςιο χαρακτθριςτικό του ρυκμιςτι αντικειμζνου(dimmer Object), αντιπροςωπεφει τθν εντολι προσ τθν κατεφκυνςθ του ρυκμιςτι του άξονα. Πταν Command = Low DimOnOutput = Off. Πταν Command = High DimOnOutput = On. Ρικανζσ τιμζσ είναι High / Low. Dimmer.AutoInput Θ AutoInput, ιδιωτικό χαρακτθριςτικό του ρυκμιςτι αντικειμζνου(dimmer Object), αποτελεί τθ κζςθ του Auto / Manual του διακόπτθ που βρίςκεται ςτον άξονα. Διπλωματική εργαςία Δερβιτςιώτη Χ. - Ψώνη Θ. Σελίδα 129

130 Λειτουργίεσ του Dimmer Object Ο ρυκμιςτισ αντικειμζνου(dimmer Object) ζχει μόνο μια μζκοδο, τθ μεταβατικι μζκοδο (εικόνα 6.40). Δηθ Γηάγξακκα θαηαζηάζεσλ ηνπ Dimmer Object LightPillarGroup Object Το LightPillarGroup Object (εικόνα 6.41) αντιπροςωπεφει μια ομάδα πυλϊνων φωτιςμοφ, θ οποία ελζγχεται από τον ίδιο κφριο ελεγκτι. Το LightPillarGroup Object περιζχει μια ςυλλογι από LightPillar objects. Εάν ζνα ι περιςςότερα Under Pass υπάρχουν ςτθ ςυγκεκριμζνθ ομάδα πυλϊνων, το LightPillarGroup Object περιζχει επίςθσ και UnderPass Objects. Διπλωματική εργαςία Δερβιτςιώτη Χ. - Ψώνη Θ. Σελίδα 130

131 Protected Public Inputs 1.OperationSelector Software LightPillarGroup Object Outputs Software 2.Photocell.Value 3.DailyScheduler.Command 4.WeeklyScheduler.Command 1.G_LCmd 2.G_DCmd Transition Method N LightPillar(i) i=1..n (LightPillar Object) Photocell Object -Optional- -Optional- -Optional- DailyScheduler (Scheduler Object) WeeklyScheduler (Scheduler Object) Ιδιότητεσ του LightPillarGroup Object LightPillarGroup.OperationSelector Δηθ LightPillarGroup Object Το OperationSelector, δθμόςιο χαρακτθριςτικό του LightPillarGroup Object, αντιπροςωπεφει τθ κζςθ του διακόπτθ επιλογισ λειτουργίασ MMI. Ρικανζσ τιμζσ είναι Photocell / Time Scheduler / Lights On High / Lights On Low / Lights Off. LightPillarGroup.Photocell.Value Θ Photocell.Value,δθμόςιο χαρακτθριςτικό του LightPillarGroup Object, αντιπροςωπεφει τθν τρζχουςα τιμι του ςυνδεδεμζνου φωτοκφτταρου(high / Low). Αυτό το χαρακτθριςτικό μπορεί να ενθμερϊνεται και απευκείασ από το MMI ι από ζνα ςυναφι Photocell Object που υπάρχει ςτον ίδιο κεντρικό ελεγκτι. LightPillarGroup.DailyScheduler.Command Θ DailyScheduler.Command, δθμόςιο χαρακτθριςτικό του LightPillarGroup Object, αντιςτοιχεί ςτο αιτοφμενο Light από τθν Daily Scheduler, όταν ο OperationSelector Διπλωματική εργαςία Δερβιτςιώτη Χ. - Ψώνη Θ. Σελίδα 131

132 βρίςκεται ςτθ κζςθ Time Scheduler. Αυτό το χαρακτθριςτικό μπορεί να ενθμερϊνεται και απευκείασ από MMI ι απο το ςυνδεδεμζνο Scheduler Object που υπάρχει ςτον ίδιο κεντρικό ελεγκτι. LightPillarGroup.WeeklyScheduler.Command Θ WeeklyScheduler.Command, δθμόςιο χαρακτθριςτικό του LightPillarGroup Object, αντιςτοιχεί ςτθν αιτοφμενθ εντολι ρυκμιςτι (Dimmer command) από το Daily Scheduler, όταν το OperationSelector βρίςκεται ςτθ κζςθ Time Scheduler. Αυτό το χαρακτθριςτικό μπορεί να ενθμερϊνεται και απευκείασ από το MMI ι απο το ςυνδεδεμζνο Scheduler Object που υπάρχει ςτον ίδιο κεντρικό ελεγκτι. LightPillarGroup.G_Lcmd Θ G_Lcmd, ιδιωτικό χαρακτθριςτικό του LightPillarGroup Object, αντιπροςωπεφει τθν Light command από τθν LightPillarGroup Object που ςτζλνει ςτον LightPillar (i) Objects που περιζχει. Ρικανζσ τιμζσ είναι On / Off. LightPillarGroup.G_Dcmd Θ G_Dcmd, ιδιωτικό χαρακτθριςτικό του LightPillarGroup Object, αντιπροςωπεφει τθν εντολι ρυκμιςισ (Dimmer command) που ςτζλνει από τον LightPillarGroup Object που περιζχονται ςτα LightPillar (i) Objects. Ρικανζσ τιμζσ είναι High / Low. Διπλωματική εργαςία Δερβιτςιώτη Χ. - Ψώνη Θ. Σελίδα 132

133 OpenSectionPillarControllerProgram Object StatusPillarGroup Object LightPillarGroup Object IrrigationPillarGroup Object N N N N StatusPillar Object UnderPass Object LightPillar Object IrrigationPillar Object N HydrantVault Object IrrigationVault Object N N Dimmer Object Light Object IrrigationControlValve Object OperationTimer (OperationTimer Object) AlarmTimer (DownTimer Object) TurnOnTimer (DownTimer Object) Scheduler Object Δηθ Σα αληηθείκελα θαη νη ελώζεηο ηνπ ζπζηήκαηνο θσηηζκνύ. Διπλωματική εργαςία Δερβιτςιώτη Χ. - Ψώνη Θ. Σελίδα 133

134 Private Protec ted Public Ζλεγχοσ και επιτιρθςθ Εξαεριςμοφ Σθράγγων JetFan Object Κάκε JetFan Object (εικόνα 6.43) περιζχει ζναν OperationTimer, ζναν Operation Counter και μια ομάδα από πζντε DownTimers(( AlarmTimer, TA, TB, TOffNorm, ToffRev). Software 1.Cmd 2.Reset 3.Fire Inputs 1.Enable 2.FanExistsNorm 3.FanExistsRev Hardware JetFan Object Internals Software 1.State 2.FailAlm 3.RejectAlm 4.MotEnerOutput 5.ThermFault 6.SCADAState Outputs Hardware 1.NormInput 2.RevInput 3.MotEnerInput 4.ThermFaultInput 5.Remote 1.EffectiveCmd 2.Zone 1.NormOutput 2.RevOutput Transition Method TG (GroupTimer Object) OperationCounter (OperationCounter Object) OperationTimer (OperationTimer Object) AlarmTimer (DownTimer Object) TA (DownTimer Object) TB (DownTimer Object) TOffNorm (DownTimer Object) TOffRev (DownTimer Object) Δηθ JetFan Object Διπλωματική εργαςία Δερβιτςιώτη Χ. - Ψώνη Θ. Σελίδα 134

135 Χαρακτθριςτικά: Λδιότθτεσ Θ προκακοριςμζνθ τιμι του AlarmTimer ορίηεται ςτο ζνα λεπτό. Θ προκακοριςμζνθ τιμι του TA ορίηεται ςτα δεκαπζντε λεπτά. Θ προκακοριςμζνθ τιμι του TB ορίηεται ςτα τριάντα λεπτά. Θ προκακοριςμζνθ τιμι των TOffNorm και TOffRev ορίηεται ςτα δφο λεπτά και για τα δφο. Θ προκακοριςμζνθ τιμι του TG ορίηεται ςτα δζκα δευτερόλεπτα JetFan.NormOutput (ιδιωτικό χαρακτθριςτικό) Αποτελεί τθν ψθφιακι ζξοδο (On/Off) για τθν ενεργοποίθςθ των ανεμιςτιρων ςε normal mode(δουλεφουν ςτθν κατεφκυνςθ τθσ ροισ των οχθμάτων). JetFan.RevOutput (ιδιωτικό χαρακτθριςτικό) Αποτελεί τθν ψθφιακι ζξοδο (On/Off) για τθν ενεργοποίθςθ των ανεμιςτιρων με αντίκετθ φορά. JetFan.NormInput (ιδιωτικό χαρακτθριςτικό) Αποτελεί ψθφιακι είςοδο (On/Off) που υποδεικνφει αν δουλεφει ζνασ ανεμιςτιρασ ι όχι ςε normal mode. JetFan.RevInput (ιδιωτικό χαρακτθριςτικό) Αποτελεί ψθφιακι είςοδο (On/Off) που υποδεικνφει αν δουλεφει ζνασ ανεμιςτιρασ ι όχι ςε reverse mode. JetFan.Remote (ιδιωτικό χαρακτθριςτικό) Αντιπροςωπεφει τθν κζςθ για τουσ ανεμιςτιρεσ, με πικανζσ τιμζσ SCADA/τοπικόσ διακοπτισ. Πταν ο διακόπτθσ είναι ςτθ κζςθ SCADA το ςιμα Remote πρζπει να ζχει τιμι On. Πταν βρίςκεται ςτθ κζςθ Local πρζπει να ζχει τιμι Off. JetFan.MotEnerInput (ιδιωτικό χαρακτθριςτικό) Αποτελεί ζνδειξθ ότι ο ανεμιςτιρασ λειτουργεί ςε πλιρθ ιςχφ(on/off). JetFan.SCADAState (δθμόςιο χαρακτθριςτικό) Αντιπροςωπεφει τθν λειτουργεία του Remote (SCADA/Local). JetFan.Cmd (δθμόςιο χαρακτθριςτικό) Αποτελεί τθν επικυμθτι κατάςταςθ των ανεμιςτιρων (Norm/Rev/Off). JetFan.Fire (δθμόςιο χαρακτθριςτικό) Διπλωματική εργαςία Δερβιτςιώτη Χ. - Ψώνη Θ. Σελίδα 135

136 Αποτελεί ςυναγερμό φωτιάσ του ανεμιςτιρα (True/False). JetFan.Reset (δθμόςιο χαρακτθριςτικό) Αποτελεί εντολι Reset για Jet Fan Failed to Operate ςθναγερμό (True/False). JetFan.Enable (ιδιωτικό χαρακτθριςτικό) Δείχνει αν οι ανεμιςτιρεσ βρίςκονται ςε On-State ι όχι (True/False). JetFan.FailAlm (δθμόςιο χαρακτθριςτικό) Συναγερμόσ Jet Fan Failed to Operate (True/False). JetFan.RejectAlm (δθμόςιο χαρακτθριςτικό) Συναγερμοσ Jet Fan Request Rejected (True/False). JetFan.EffectiveCmd (ιδιωτικό χαρακτθριςτικό) Αποτελεί εντολι για λειτουργία (Norm / Rev / Off). JetFan.FanNorm (FanRev) (ιδιωτικό χαρακτθριςτικό) Εκφράηει πότε ζνασ τουλάχιςτον ανεμιςτιρασ ςε ζνα τοφνελ είναι ενεργοποιθμζνοσ ςε Normal (Reverse) λειτουργία θ όχι, για να αποφφγουμε να ζχουμε δφο ανεμιςτιρεσ εργοποιθμζνουσ ςε αντίκετεσ λειτουργίεσ (True/False). Λειτουργίεσ Το JetFan Object ακολουκεί μια μόνο μζκοδο, τθν μζκοδο μετάβαςθσ (εικόνα 6.44) Διπλωματική εργαςία Δερβιτςιώτη Χ. - Ψώνη Θ. Σελίδα 136

137 Δηθ δηάγξακκα θαηαζηάζεσλ ηνπ JetFan Object Διπλωματική εργαςία Δερβιτςιώτη Χ. - Ψώνη Θ. Σελίδα 137

138 Απαιτιςεισ Για ορκι λειτουργία, οι ανεμιςτιρεσ: Δεν πρζπει να ανοίγουν πάνω απο N φορζσ τθν ϊρα. Ρρζπει να λειτουργοφν για τουλάχιςτον 10 λεπτά πριν απενεργοποιθκοφν. Ρροβλζπεται ζνα κενό TA=15 λεπτϊν από τθν ζναρξθ τθσ διαδικαςίασ μζχρι τθν επόμενθ ζναρξθ, και ζνα κενό TB=30 μζχρι τθν μεκεπόμενθ. Οι ανεμιςτιρεσ δεν πρζπει να απενεργοποιοφνται και ςτθν ςυνζχεια να τίκενται ςε λειτουργία ςε αντίκετθ κατεφκυνςθ μζχρι να περάςει οριςμζνθ ϊρα απο τθν απενεργοποίθςθ. Ειςάγονται οι ακόλουκεσ προςταςίεσ Power Supply: P_PS = Enable Group Timer: P_G = TG.Expired & (State==Off) Subsequent Turn On Operations: P_B = TB.Expired & (State==Off) & Fire 2 min Delay at Reverse: P_R0 = ( TOffNorm.Expired & (Cmd == Rev) ) ( TOffRev.Expired & (Cmd == Norm) ) Off at Reverse: P_R1 = ((State==Norm) & (Cmd == Rev)) ((State==Rev) & (Cmd == Norm)) Διπλωματική εργαςία Δερβιτςιώτη Χ. - Ψώνη Θ. Σελίδα 138

139 Fan Blows at Opposite Direction: P_R2 = (FanNorm & (Cmd == Rev)) (FanRev & (Cmd == Norm)) The Jet Fan Request Rejected alarm is calculated as follows: RejectAlm = (P_PS P_G P_B P_R0 P_R1 P_R2) EffectiveCmd is calculated as follows: If RejectAlm Then EffectiveCmd=Off Else EffectiveCmd=Cmd JetFanController Object Αντιπροςωπεφει το πρόγραμμα ελζγχου (εικόνα 6.45) που κα χειρίηεται τουσ ανεμιςτιρεσ ςε μια οριςμζνθ κατεφκυνςθ των τοφνελ. Το JetFanController Object περιζχει N JetFan Objects, τα οποία με τθ ςειρά τουσ περιζχουν ζνα CO/OpacityInstrument Object με το όνομα CO/OpacityMeas, ζνα NOInstrument Object με το όνομα NOMeas, ζνα Anemometer Object, και τζςςερα Interpolation Objects ( COInterp, NOInterp, OpacityInterp, Winterp ). Διπλωματική εργαςία Δερβιτςιώτη Χ. - Ψώνη Θ. Σελίδα 139

140 Protected Public Inputs Software JetFanController Object Internals Outputs Software 1.OperationSelector 2.VentilationSelector 1. COLevel 2. NOLevel 3. OpacityLevel 4. PollutionLevel 5. FansRequired 6. PolLevelAlarm 1.FireMode 2.FireZone 1. EDGOperation 2. EDGMaxFans Transition Method N JetFan(i) i=1..n (JetFan Object) CO/OpacityMeas (CO/Opacity Instrument Object) NOMeas (NOInstrument Object) COInterp (Interpolation Object) NOInterp (Interpolation Object) OpacityInterp (Interpolation Object) Anemometer (Anemometer Object) WInterp (Interpolation Object) Δηθ JetFanController Object Χαρακτθριςτικά: Θ προκακοριςμζνθ τιμι του Interpolation.ITimer ορίηεται το ζνα λεπτό. Θ ςτιλθ COInterp.Points[j+ περιζχει τα όρια για τα επίπεδα CO. Θ ςτιλθ NOInterp.Points*j+ περιζχει τα όρια για τα επίπεδα ΝO. Θ ςτιλθ OpacityInterp.Points*j+ περιζχει τα όρια για τα επίπεδα αδιαφάνειασ. Θ ςτιλθ WInterp.Points*j+ περιζχει τα όρια για τα επίπεδα ροισ του αζρα, τα οποία επθρεάηουν τον αρικμό των ανεμιςτιρων που λειτουργοφν ςε λειτουργία Fire-Air Flow Minimization. Διπλωματική εργαςία Δερβιτςιώτη Χ. - Ψώνη Θ. Σελίδα 140

141 Λδιότθτεσ JetFanController.OperationSelector (Public Attribute) Ρικανζσ τιμζσ Auto / Manual / Test. JetFanController.VentilationSelector (Public Attribute) Αποτελεί τθν κζςθ Level0 / Level1 / Level2 / Level3 / Calc διακόπτθ επιλογισ. JetFanController.FireMode (Protected Attribute) Ρικανζσ τιμζσ AllNormal / AllReverse / AllOff / AFMin / NoFire JetFanController.FireZone (Protected Attribute) Αποτελεί δείκτθ τθσ περιοχισ ςτθν οποία εμφανίηεται ζνασ ςυναγερμόσ φωτιάσ. JetFanController.EDGMaxFans (Protected Attribute) Αποτελεί τον μζγιςτο αρικμό ανεμιςτιρων που μποροφν να δουλεφουν ςυγχρόνωσ με παροχι EDG. JetFanController.COLevel (Public Attribute) Αποτελεί τθν ςυγκζντρωςθ CO ςτα τοφνελ, με πικανζσ τιμζσ 0,1,2,3,4. JetFanController.NOLevel (Public Attribute) Αποτελεί τθν ςυγκζντρωςθ NO ςτα τοφνελ, με πικανζσ τιμζσ 0,1,2,3,4. JetFanController.OpacityLevel (Public Attribute) Αποτελεί δείκτθ τθσ αδιαφάνειασ ςτα τοφνελ,, με πικανζσ τιμζσ 0,1,2,3,4. JetFanController.PollutionLevel (Public Attribute) Αποτελεί δείκτθ τθσ μόλυνςθσ ςτα τοφνελ,, με πικανζσ τιμζσ 0,1,2,3,4. JetFanController.PolLevelAlarm (Public Attribute) Αποτελεί τον ςυναγερμό Pollution level 4 Alarm, (True/False). JetFanController.FansRequired (Public Attribute) Αποτελεί τον αρικμό των ανεμιςτιρων που πρζπει να ενεργοποιθκοφν για τθν μείωςθ τθσ μολυνςθσ (1,...,Ν). Λειτουργίεσ: Λειτουργικότθτα ανεξάρτθτα από τουσ τρόπουσ ( Functionality Independent of Modes) Βθμα 1 ο (αποφαςίηεται ο μζγιςτοσ αρικμόσ ανεμιςτιρων που κα ενεργοποιθκοφν). Διπλωματική εργαςία Δερβιτςιώτη Χ. - Ψώνη Θ. Σελίδα 141

142 Βιμ 2 Ο (FanNorm, FanRev). Βιμα 3 ο (υπολογιςμόσ των επιπζδων μόλυνςθσ). Βιμα 4 ο (ςυναγερμόσ Pollution Level 4 ). Το JetFanController Object ζχει τρεισ τρόπουσ λειτουργίασ: Auto Manual Test Λειτουργία Auto Αντιςτοιχεί ςτθν κζςθ Auto του OperationSelector και NoFire του FireMode. Στθν λειτουργία Auto, τα παρακάτω βιματα εκτελοφνται διαδοχικά και ςυνεχϊσ: Βιμα 1 ο (υπολογιςμόσ των απαιτοφμενων ανεμιςτιρων) 0, If PollutionLevel 0 N/3, If PollutionLevel 1 FansRequired 2N/3, If PollutionLevel 2 N, If PollutionLevel 3 Βιμα 2 ο (ενεργοποίθςθ/απενεργοποίθςθ των κατάλλθλων ανεμιςτιρων): Scan Fans 1:N { FansActivated Jet Fans Activated at SCADA MaxF Activated Jet Fan with maximum operating time FansDeactivated Jet Fans Deactivated at SCADA MinF Deactivated and Operational Jet Fan with minimum operating time } Διπλωματική εργαςία Δερβιτςιώτη Χ. - Ψώνη Θ. Σελίδα 142

143 If (FansActivated == FansRequired) Then Do Nothing Else If (FansActivated > Maximum) (FansActivated > FansRequired) Then JetFan (MaxF).Cmd Off Else If (FansActivatedAuto < FansRequired) (FansDeactivated>0) Then JetFan (MinF).Cmd Norm Λειτουργία Manual Αντιςτοιχεί ςτθν κζςθ Manual του OperationSelector και NoFire του FireMode, ςε αυτι τθν περίπτωςθ οι ανεμιςτιρεσ ςε ζνα τοφνελ λειτουργοφν χειροκίνθτα. Λειτουργία Test Το MMI μπορεί να κακορίςει ρουτίνα ελζγχου για τουσ ανεμιςτιρεσ. Αντιςτοιχεί ςτθν κζςθ Test του OperationSelector. Θ ακόλουκθ διαδικαςία εκτελείται διαδοχικά. Θ εκτζλεςθ μπορεί να ςταματιςει ςε οποιοδιποτε βιμα, και θ κζςθ του OperationSelector κα αλλάξει ςτισ ακόλουκεσ περιπτϊςεισ: 1. FireMode NoFire αλλαγι ςε Fire mode. 2. PollutionLevel 0 αλλαγι mode Auto. 3. EDGOperation == True αλλαγι to mode Auto. 4. OperationSelector Test Βιμα 1 ο : JetFan(i).Cmd Norm 3, i=1,..,n Βιμα 2 ο : 2 min Delay Βιμα 3 ο : JetFan(i).Cmd Off, i=1,..,n Βιμα 4 ο : JetFan(i).Cmd Rev, i=1,..,n Διπλωματική εργαςία Δερβιτςιώτη Χ. - Ψώνη Θ. Σελίδα 143

144 Βιμα 5 ο :2 min Delay Βιμα 6 ο : JetFan(i).Cmd Off, i=1,..,n Διπλωματική εργαςία Δερβιτςιώτη Χ. - Ψώνη Θ. Σελίδα 144

145 Κεφάλαιο 7 ο φςτημα Διαχείριςησ Κυκλοφορίασ (T.M.S.) 7.1 αρχζσ λειτουργίασ Θ ενότθτα αυτι κα περιγράψει τισ αρχζσ λειτουργίασ και τα υποςυςτιματα του Ευφυοφσ Συςτιματοσ Διαχείριςθσ Κυκλοφορίασ Αυτοκινθτοδρόμου (Intelligent Traffic Management System, ITMS) Εποπτεία αυτοκινθτοδρόμου Το Σφςτθμα Διαχείριςθσ Ελζγχου Κυκλοφορίασ αποτελεί τμιμα του γενικότερου ςυςτιματοσ Διαχείριςθσ, Αυτοκινθτοδρόμου. Το Σφςτθμα Διαχείριςθσ Αυτοκινθτοδρόμου αποτελείται από δφο τμιματα : Σφςτθμα Αυτοματιςμοφ και Εποπτικοφ Ελζγχου (SCADA) Σφςτθμα Διαχείριςθσ Κυκλοφορίασ (TMS) Το ςφςτθμα ελζγχεται κεντρικά από χειριςτζσ που βρίςκονται ςτο Κζντρο Ελζγχου (ΚΕΣ). Από εκεί οι χειριςτζσ μποροφν να λειτουργοφν και να εκτελοφν όλεσ τισ εφαρμογζσ του ςυςτιματοσ. Επίςθσ ζχουν τθν δυνατότθτα να επεμβαίνουν ςε περιπτϊςεισ που εμφανίηονται προβλιματα ςτο ςφςτθμα ι ςτα επιμζρουσ υποςυςτιματα. Κάκε υποςφςτθμα ξεχωριςτά ανιχνεφει τθν κατάςταςι του και ενεργεί ςφμφωνα µε προκακοριςμζνα ςενάρια-εντολζσ. Ο χειριςτισ ζχει τθ δυνατότθτα να εφαρμόηει προκακοριςμζνα κυκλοφοριακά ςενάρια, που περιγράφουν το ςφνολο των καταςτάςεων των επιμζρουσ υποςυςτθμάτων ςε μία ςυγκεκριμζνθ χρονικι ςτιγμι. Τα διάφορα υποςυςτιματα μποροφν να ανιχνεφουν ςυμβάντα και να αντιδροφν αυτόματα με προκακοριςμζνο τρόπο. Τζλοσ γεγονότα, κυκλοφοριακά ςενάρια, και επιμζρουσ ενζργειεσ μποροφν να αποκθκεφονται ςτο ςφςτθμα. Διπλωματική εργαςία Δερβιτςιώτη Χ. - Ψώνη Θ. Σελίδα 145

146 Λειτουργίεσ αυτοκινθτοδρόμου Το Σφςτθμα Διαχείριςθσ Κυκλοφορίασ (TMS) εκτελεί τισ λειτουργίεσ: Ραρακολοφκθςθ Κυκλοφορίασ και Ανίχνευςθ Συμβάντων. παρακάτω βαςικζσ Θ ανίχνευςθ ςυμβάντων του ςυςτιματοσ (IDS) πραγματοποιείται µζςω δφο υποςυςτθμάτων, του υποςυςτιματοσ Αυτόματθσ Ανίχνευςθσ Συμβάντων (AIDS) και του Υποςυςτιματοσ Μθ Αυτόματθσ Ανίχνευςθσ Συμβάντων (NAIDS). Θ μθ αυτόματθ ανίχνευςθ ςυμβάντων ςτθρίηεται ςε περιπολίεσ, παρακολοφκθςθ του αυτοκινθτοδρόμου από τουσ χειριςτζσ μζςω των Καμερϊν Κλειςτοφ Κυκλϊματοσ (CCTV), αλλά και ςτισ κλιςεισ των αυτοκινθτιςτϊν από κινθτά τθλζφωνα ι τθλζφωνα ανάγκθσ. Τα τελευταία, δεν αποτελοφν μζροσ του λογιςμικοφ του ςυςτιματοσ TMS, επομζνωσ δεν αναλφονται περαιτζρω ςτθν παροφςα εργαςία. Ραρακολοφκθςθ και Ζλεγχοσ Συςκευϊν Συςτιματοσ Το ςφςτθμα κα υποςτθρίηει τθν παρακολοφκθςθ και το ζλεγχο των ςυςκευϊν πεδίου ςε πραγματικό χρόνο. Θ παρακολοφκθςθ ςυςκευϊν κα περιλαμβάνει τθν ανίχνευςθ περιπτϊςεων ςφαλμάτων µζςω μθνυμάτων που κα αποςτζλλονται από τισ ςυςκευζσ πεδίου ςτο κζντρο ελζγχου και τον απομακρυςμζνο ζλεγχο των ςυςκευϊν από το κζντρο ελζγχου. Οι ςυςκευζσ που αποτελοφν το ςυνολικό εξοπλιςμό του πεδίου διαχωρίηονται ςε ςυςκευζσ εξοπλιςμοφ ςιραγγασ και ςυςκευζσ εξοπλιςμοφ του Ανοιχτοφ Αυτοκινθτοδρόμου. Διαχείριςθ τθσ κυκλοφορίασ μζςω Κυκλοφοριακϊν Σεναρίων ι άλλων κυκλοφοριακϊν ρυκμίςεων ςε τοπικό επίπεδο. Το ςφςτθμα κα επιτρζπει τθν δθμιουργία Κυκλοφοριακϊν Σεναρίων που κα εφαρμόηονται ςε ςυγκεκριμζνεσ περιοχζσ του αυτοκινθτοδρόμου από κατάλλθλα διαβακμιςμζνουσ χριςτεσ. Οι χειριςτζσ κα ζχουν τθν δυνατότθτα εκτζλεςθσ αυτϊν, τθν προεπιςκόπθςθ των κυκλοφοριακϊν ρυκμίςεων προ τθσ εφαρμογισ τουσ, αλλά και τθν τροποποίθςι τουσ Χαρακτθριςτικά Χρθςτϊν Οι χριςτεσ είναι οι άνκρωποι, οι οποίοι διαχειρίηονται ι αλλθλεπιδροφν άμεςα με το Σφςτθμα Διαχείριςθσ Κυκλοφορίασ από το εκάςτοτε κζντρο ελζγχου. Οι λειτουργίεσ που κα μπορεί να πραγματοποιιςει ζνασ χριςτθσ διαφζρουν ανάλογα με τθν κατθγορία ςτθν οποία ανικει. Γενικά μποροφμε να διακρίνουμε τζςςερισ κατθγορίεσ χρθςτϊν. Θ πρϊτθ ομάδα είναι οι απλοί χειριςτζσ του ςυςτιματοσ οι οποίοι ζχουν περιοριςμζνεσ δυνατότθτεσ ωσ προσ τισ λειτουργίεσ που μποροφν να εκτελζςουν. Υπάρχουν δφο υποκατθγορίεσ για τουσ χειριςτζσ, οι απλοί χειριςτζσ και οι επόπτεσ. Σε κάκε κζντρο υπάρχει ζνασ επόπτθσ, που είναι υπεφκυνοσ για τισ κυκλοφοριακζσ Διπλωματική εργαςία Δερβιτςιώτη Χ. - Ψώνη Θ. Σελίδα 146

147 ρυκμίςεισ που κα εκτελεςτοφν. Ζτςι ο απλόσ χειριςτισ, ζχει κυρίωσ εποπτικό ρόλο, μπορεί να αναλάβει τθν εκτζλεςθ ενόσ ςεναρίου, αλλά ο επόπτθσ, είναι αυτόσ που κα κάνει μθ προκακοριςμζνεσ από το ςφςτθμα κυκλοφοριακζσ ρυκμίςεισ. Τθν δεφτερθ κατθγορία αποτελοφν οι διαχειριςτζσ-ςυγκοινωνιολόγοι του ςυςτιματοσ οι οποίοι ζχουν τθ δυνατότθτα να δθμιουργοφν και να επεξεργάηονται ςενάρια και φάςεισ. Ρρόκειται για εξειδικευμζνουσ επιςτιμονεσ με γνϊςθ των ςυνκθκϊν κυκλοφορίασ και των διακζςιμων διατάξεων ελζγχου κυκλοφορίασ ανά περιοχι. Οι χριςτεσ αυτοί είναι ςε κζςθ να δθμιουργοφν μακρόπνοα κυκλοφοριακά ςενάρια παίρνοντασ υπ όψιν τουσ κυκλοφοριακζσ μελζτεσ, ιςτορικά-ςτατιςτικά ςτοιχεία, πρόβλεψθ εκτάκτων καταςτάςεων, καιρικϊν ςυνκθκϊν κτλ. Μια τρίτθ κατθγορία χρθςτϊν, είναι οι διαχειριςτζσ αςφάλειασ του ςυςτιματοσ. Αυτοί είναι επιφορτιςμζνοι με τθν αςφάλεια του ςυςτιματοσ και τα δικαιϊματα των χρθςτϊν και ουςιαςτικά δεν παρεμβαίνουν ςε οποιαδιποτε διαχείριςθ κυκλοφορίασ. Τζλοσ, θ τελευταία κατθγορία χρθςτϊν είναι οι προγραμματιςτζσ του ςυςτιματοσ, που ζχουν απεριόριςτθ πρόςβαςθ ςε όλα τα επίπεδα του ςυςτιματοσ και δεν υπόκεινται ςτουσ περιοριςμοφσ των δικαιωμάτων από τουσ διαχειριςτζσ αςφαλείασ. Αυτοί είναι επιφορτιςμζνοι με πικανζσ ςθμαντικζσ τροποποιιςεισ ςτο ςφςτθμα, όπωσ για παράδειγμα εάν γίνουν αλλαγζσ ςτον εξοπλιςμό που πρζπει να περάςουν ςτο ςφςτθμα. Οι περιοριςμοί που υπειςζρχονται ςτα δικαιϊματα του κάκε χριςτθ, ζχουν ςχζςθ με τθν κατθγορία που αυτόσ εντάςςεται. Ο απλόσ χειριςτισ, επιτρζπεται να χρθςιμοποιεί το ςφςτθμα εφαρμόηοντασ κυκλοφοριακζσ ρυκμίςεισ αλλά δεν δφναται να τροποποιιςει οτιδιποτε επί του ςυςτιματοσ. Στισ παραγράφουσ που ακολουκοφν περιγράφονται αναλυτικά οι κατθγορίεσ ςτισ οποίεσ ανικουν οι χριςτεσ του ςυςτιματοσ και οι λειτουργίεσ που μποροφν να εκτελοφν ςτο ςφςτθμα Χειριςτζσ (operators) Οι χειριςτζσ του ςυςτιματοσ είναι εξουςιοδοτθμζνοι να εκτελοφν ιδθ προετοιμαςμζνα ςενάρια. Ζνασ απλόσ χειριςτισ μπορεί να πραγματοποιιςει τα ακόλουκα: Ρροεπιςκόπθςθ ενόσ ςεναρίου Θ Ρροεπιςκόπθςθ Σεναρίου χρθςιμοποιείται για να εποπτεφςει ο χριςτθσ το ςενάριο χωρίσ αυτό να εφαρμοςτεί ςτισ ςυςκευζσ πεδίου. Το επιλεγμζνο ςενάριο εμφανίηεται υπό τθν μορφι των διαδοχικϊν φάςεων που το αποτελοφν. Εκτζλεςθ ενόσ ςεναρίου Το ςενάριο εκτελείται υπό τθ μορφι των επιμζρουσ διαδοχικϊν φάςεων που το αποτελοφν. Το ςενάριο κα εκτελεςκεί εφόςον ικανοποιοφνται ενδεχόμενεσ προαπαιτιςεισ (επικυμθτζσ καταςτάςεισ των διατάξεων ελζγχου κυκλοφορίασ) Διαχείριςθ ςυμβάντων (ειςαγωγι, καταχϊρθςθ λιξθσ, ανάκλθςθ ιςτορικϊν ςτοιχείων) Διπλωματική εργαςία Δερβιτςιώτη Χ. - Ψώνη Θ. Σελίδα 147

148 Εκτόσ από τα ςυμβάντα που καταχωροφνται αυτόματα από το ςφςτθμα, ο χειριςτισ μπορεί να ειςάγει ο ίδιοσ ζνα ςυμβάν. Θ διαδικαςία τθσ ειςαγωγισ εκτελείται από το χειριςτι. Θ καταχϊρθςθ ενόσ ςυμβάντοσ ςτο ςφςτθμα γίνεται: 1. Με το προςδιοριςμό του τφπου ςυμβάντοσ (από μια λίςτα προκακοριςμζνων τφπων). 2. Με τον ακριβι προςδιοριςμό τθσ γεωγραφικισ κζςθσ ςυμβάντοσ. Στθ κζςθ ςυμβάντοσ εκτόσ από τθ χιλιομετρικι κζςθ του τμιματοσ τθσ οδοφ, κακορίηεται και θ λωρίδα, θ οποία παίρνει διακριτζσ τιμζσ (π.χ. ΛΕΑ, δεξιά λωρίδα, κτλ) 3. Με τθν καταγραφι του χρόνου ζναρξθσ ςυμβάντοσ. Ο χρόνοσ ζναρξθσ ςυμβάντοσ είναι θ θμερομθνία και ϊρα που ζνα ςυμβάν καταχωρείται ςτο ςφςτθμα. Κατά τθν καταχϊρθςθ λιξθσ ςυμβάντοσ καταχωρείται θ θμερομθνία και ϊρα που ζνα ςυμβάν κεωρείται λιξαν. Κατά τθν ανάκλθςθ ιςτορικϊν ςτοιχείων ο χειριςτισ ζχει τθ δυνατότθτα εμφάνιςθσ των ςυμβάντων που ζχουν καταγραφεί κακορίηοντασ φίλτρα ανάκλθςθσ ανά χρονικι περίοδο ι ανά τφπο ςυμβάντοσ. Ζνασ επόπτθσ, πζραν των παραπάνω, ζχει επιπλζον δικαιϊματα: Διαχείριςθ Κυκλοφοριακϊν διατάξεων μεμονωμζνα Στουσ απλοφσ χειριςτζσ δεν κα δίνεται θ δυνατότθτα να παρζμβουν ςε μια δεδομζνθ περιοχι μεμονωμζνα. Αυτι τθν δυνατότθτα κα ζχουν οι επόπτεσ, που κα ζχουν μια διαβάκμιςθ αςφαλείασ ανϊτερθ των απλϊν χειριςτϊν και κα μποροφν να παρζμβουν ςε ςυγκεκριμζνεσ ΔΕΚ, χωρίσ να χρειάηεται να εφαρμοςκεί ζνα κυκλοφοριακό ςενάριο, ςε ζνα ευρφτερο μζροσ του αυτοκινθτοδρόμου. Για παράδειγμα κα δίνεται θ δυνατότθτα ζνα ςυγκεκριμζνο φανάρι ν αλλάξει κατάςταςθ, ζνα VMS ν αλλάξει μινυμα πζραν αυτϊν που είναι προεγκατεςτθμζνα ςτο ςφςτθμα ι οποιαδιποτε άλλθ αλλαγι κρίνει ο χειριςτισ πωσ πρζπει να κάνει ςε μια δεδομζνθ περιοχι Διαχειριςτζσ-Συγκοινωνιολόγοι (System Administrators) Οι διαχειριςτζσ του ςυςτιματοσ είναι ειδικοί επιςτιμονεσ, εξουςιοδοτθμζνοι να εκτελοφν λειτουργίεσ οι οποίεσ ςχετίηονται με τθ διαχείριςθ των κεμελιωδϊν ςτοιχείων του ςυςτιματοσ διαχείριςθσ κυκλοφορίασ, όπωσ τα ςενάρια και οι φάςεισ. Ππωσ ζχει ειπωκεί πρόκειται για εξειδικευμζνουσ επιςτιμονεσ οι οποίοι ζχουν τθ δυνατότθτα να διαμορφϊνουν τθ λογικι (business logic) του ςυςτιματοσ, δθμιουργϊντασ κανόνεσ και ςενάρια με βάςθ επιςτθμονικζσ αναλφςεισ και εμπειρία από τθ λειτουργία παρόμοιων Διπλωματική εργαςία Δερβιτςιώτη Χ. - Ψώνη Θ. Σελίδα 148

149 ςυςτθμάτων. Οι κφριεσ λειτουργίεσ εν ςυντομία, που μποροφν να εκτελζςουν, ςχετίηονται με τθ διαμόρφωςθ φάςεων, ςεναρίων και κανόνων λειτουργίασ: Οριςμόσ, επεξεργαςία, διαγραφι φάςεων: Ζνασ διαβακμιςμζνοσ χριςτθσ μπορεί να δθμιουργιςει μια νζα φάςθ ι να τροποποιιςει και να διαγράψει μια υπάρχουςα, ϊςτε να αυτι να αποτελζςει μζροσ ενόσ ςεναρίου. Οριςμόσ, επεξεργαςία, διαγραφι ςεναρίων Ζνασ διαβακμιςμζνοσ χριςτθσ μπορεί να δθμιουργιςει ζνα νζο ςενάριο και να το αποκθκεφςει ι να επεξεργαςτεί και να διαγράψει ζνα υπάρχον από το ςφςτθμα. Οριςμόσ, επεξεργαςία, διαγραφι κανόνων και προαπαιτιςεων. Ζνασ διαβακμιςμζνοσ χριςτθσ μπορεί να επζμβει ςυνολικά ςτισ ρυκμίςεισ και τουσ κανόνεσ που διζπουν τα ςυμβάντα και τα ςυνδεδεμζνα μ αυτά κυκλοφοριακά ςενάρια Διαχειριςτζσ Αςφαλείασ (Security Administrators) Οι διαχειριςτζσ αςφαλείασ του ςυςτιματοσ δεν εφαρμόηουν οποιαδιποτε κυκλοφοριακι ρφκμιςθ ζχουν κακαρά διαχειριςτικό ρόλο. Είναι υπεφκυνοι για τθν παροχι και διαχείριςθ των δικαιωμάτων πρόςβαςθσ και για τθν αςφάλεια του ςυςτιματοσ, ϊςτε να αποτραπεί οποιαδιποτε ανεπικφμθτθ πρόςβαςθ από μθ διαβακμιςμζνουσ χριςτεσ. Δεν είναι απαραίτθτο να είναι διαρκϊσ παρόντεσ προφανϊσ, όμωσ είναι δικι τουσ ευκφνθ το παραπάνω ζργο. Τα κακικοντά τουσ, δεν κα είναι εφικτό να δοκοφν ςε απλό χειριςτι, κακϊσ κάτι τζτοιο δεν κα επιτρζπεται από το ςφςτθμα. Εναλλακτικά, εάν αυτό ηθτθκεί, μποροφν να επζμβουν οι προγραμματιςτζσ τθσ εφαρμογισ, οι οποίοι μποροφν να τροποποιιςουν με τον ίδιο τρόπο τα δικαιϊματα των χρθςτϊν Ρρογραμματιςτζσ του ςυςτιματοσ (System Programmers) Οι προγραμματιςτζσ είναι υπεφκυνοι για το τελικό ςφςτθμα, αλλά και για τισ όποιεσ τροποποιιςεισ κα γίνουν ςτθν ςυνζχεια εάν υπάρξει λόγοσ. Τα δικαιϊματά τουσ είναι απόλυτα και δεν υπόκεινται ςε περιοριςμοφσ που ζχουν κζςει οι διαχειριςτζσ αςφαλείασ. Ο ρόλοσ τουσ ξεκινάει μετά από τουσ διαχειριςτζσ ςυγκοινωνιολόγουσ, οι οποίοι ζχουν δικαίωμα τροποποίθςθσ μζχρισ ενόσ βακμοφ (ειςαγωγι, διαγραφι, τροποποίθςθ φάςεων και ςεναρίων κλπ), αλλά δεν μποροφν να επζμβουν πζραν αυτοφ. Εάν για παράδειγμα προςτεκεί μια νζα ΔΕΚ, πρζπει να προςτεκεί από τον προγραμματιςτι, αφοφ ο ςυγκοινωνιολόγοσ δεν ζχει τζτοια κακικοντα, οφτε επιτρζπεται από το ςφςτθμα. Οριςμόσ, επεξεργαςία, διαγραφή φάςεων: Ζνασ διαβακμιςμζνοσ χριςτθσ μπορεί να δθμιουργιςει μια νζα φάςθ, ϊςτε να αυτι να αποτελζςει μζροσ ενόσ ςεναρίου. Ο χριςτθσ μπορεί να ειςάγει ζνα κωδικό, μια ςφντομθ περιγραφι και να επιλζξει τθν περιοχι που κα επθρεάηει θ φάςθ. Διπλωματική εργαςία Δερβιτςιώτη Χ. - Ψώνη Θ. Σελίδα 149

150 Ακολοφκωσ ο χριςτθσ μπορεί να επιλζξει μια από τισ επιτρεπτζσ καταςτάςεισ για κάκε ςυςκευι ελζγχου κυκλοφορίασ για τθ ςυγκεκριμζνθ περιοχι και να αποκθκεφςει τθ νζα φάςθ. Ο χειριςτισ μπορεί να τροποποιιςει τα ςτοιχεία τθσ φάςθσ και να τθ διαγράψει εφ όςον αυτι δεν αποτελεί μζροσ κάποιου ςεναρίου. Οριςμόσ, επεξεργαςία, διαγραφή ςεναρίων Ζνασ διαβακμιςμζνοσ χριςτθσ μπορεί να δθμιουργιςει ζνα νζο ςενάριο και να το αποκθκεφςει ςτθ βάςθ δεδομζνων του ςυςτιματοσ. Ο χριςτθσ αφοφ ειςάγει ζνα κωδικό ςεναρίου και μία περιγραφι αυτοφ, κα πρζπει να ορίςει τισ φάςεισ που αποτελοφν το ςυγκεκριμζνο ςενάριο. Ζνα ςενάριο δθμιουργείται από ιδθ προκακοριςμζνεσ φάςεισ. Επίςθσ, ο χριςτθσ μπορεί να ειςάγει διάφορα άλλα ςτοιχεία που αφοροφν ςτο ςενάριο, όπωσ χρονοκακυςτζρθςθ μεταξφ των φάςεων, επιβεβαίωςθ εκτζλεςθσ των φάςεων κλπ. Με τον ίδιο τρόπο ο χριςτθσ μπορεί να τροποποιιςει ζνα ιδθ υπάρχον ςενάριο, να το διαγράψει κοκ. Οριςμόσ, επεξεργαςία, διαγραφή κανόνων και προαπαιτήςεων. Σαν κανόνασ ορίηεται μια ςχζςθ μεταξφ ενόσ ςεναρίου και ενόσ ςυμβάντοσ, με τθν ζννοια ότι το ςενάριο κα εκτελεςκεί όταν λάβει χϊρα το εν λόγω ςυμβάν. Ο χριςτθσ μπορεί να δθμιουργιςει ζναν νζο κανόνα αφοφ ειςάγει κωδικό και περιγραφι. Ακολοφκωσ μπορεί να επιλζξει το επικυμθτό ςενάριο από τθν λίςτα των προκακοριςμζνων ςεναρίων και το ςχετιηόμενο ςυμβάν από τθ λίςτα των προκακοριςμζνων ςυμβάντων και να αποκθκεφςει το νζο κανόνα. Θ ζννοια τθσ προαπαίτθςθσ αφορά ςτθν επικυμθτι κατάςταςθ των διατάξεων ελζγχου κυκλοφορίασ (φάςθ) πριν τθν εφαρμογι κάποιου ςεναρίου. Ο χριςτθσ μπορεί να δθμιουργιςει μία νζα προαπαίτθςθ αφοφ ειςάγει κωδικό και περιγραφι. Ακολοφκωσ μπορεί να επιλζξει το επικυμθτό ςενάριο από τθν λίςτα των προκακοριςμζνων ςεναρίων και τθν προαπαιτοφμενθ φάςθ από τθ λίςτα των προκακοριςμζνων φάςεων και να αποκθκεφςει τθ νζα προααπαίτθςθ. Με τον ίδιο τρόπο ο χριςτθσ μπορεί να τροποποιιςει κανόνεσ και προαπαιτιςεισ, να τισ διαγράψει θ να τισ καταςτιςει ανενεργζσ κλπ. Διπλωματική εργαςία Δερβιτςιώτη Χ. - Ψώνη Θ. Σελίδα 150

151 7.1.8 Ρεριοριςμοί Θ γενικότερθ αρχιτεκτονικι του ςυςτιματοσ, κα είναι τθσ μορφισ Εξυπθρετθτι- Ρελάτθ (Client-Server). Κα υπάρχουν δφο Κζντρα Ελζγχου (ΚΕΣ), ςτα οποία κα είναι εγκατεςτθμζνο το ίδιο υλικό, ϊςτε να εξαςφαλίηεται θ ςωςτι λειτουργία του ςυςτιματοσ. Τα δφο κζντρα κα μποροφν ν αντικαταςτιςουν το ζνα το άλλο, αλλά δεν προβλζπεται να λειτουργοφν ταυτόχρονα. κα λειτουργεί κάκε φορά μόνον το ζνα. Κάκε φορά επομζνωσ, κα υπάρχει μόνον ζνα ενεργό ςτιγμιότυπο του ςυςτιματοσ, ςε ζνα μόνο κεντρικό εξυπθρετθτι. Οι χειριςτζσ κα παρακολουκοφν και κα ελζγχουν το ςφςτθμα από ςτακμοφσ εργαςίασ, οι οποίοι κα είναι ςυνδεδεμζνοι με τουσ κεντρικοφσ εξυπθρετθτζσ. Για τθν ευρωςτία του ςυςτιματοσ, κα χρθςιμοποιθκοφν πλεονάηοντεσ εξυπθρετθτζσ (redundant servers) ςε κερμι εφεδρεία. Ρροϊόν τρίτου καταςκευαςτι, κα εξαςφαλίηει ότι το ςφςτθμα κα εμφανίηει ζνα μοναδικό εικονικό περιβάλλον εκτζλεςθσ των εφαρμογϊν που κα αναπτυχκοφν. Άλλεσ εφαρμογζσ λογιςμικοφ, που κα χρθςιμοποιεί το ςφςτθμα διαχείριςθσ κυκλοφορίασ, όπωσ βάςεισ δεδομζνων, κα εκτελοφνται ςτουσ κεντρικοφσ εξυπθρετθτζσ του ςυςτιματοσ και κα βρίςκονται ςε αποκλειςτικι χριςθ αυτοφ, ϊςτε να εξαςφαλίηεται θ ςωςτι λειτουργία και θ αποφυγι διενζξεων με άλλα ςυςτιματα που τυχόν εγκαταςτακοφν από τρίτουσ Ραραδοχζσ και εξαρτιςεισ Θ λειτουργία του ςυςτιματοσ διαχείριςθσ κυκλοφορίασ προχποκζτει ζνα ιδθ εγκατεςτθμζνο ςφςτθμα βιομθχανικϊν ελεγκτϊν πεδίου ςε πλιρθ λειτουργία, ϊςτε να μπορεί να λειτουργιςει με τθν ςειρά του. Εάν υπάρχουν δυςλειτουργίεσ του υποςυςτιματοσ βιομθχανικϊν ελεγκτϊν, που εμποδίηουν τθν απρόςκοπτθ λειτουργία του ςυςτιματοσ διαχείριςθσ κυκλοφορίασ, δεν βαρφνουν το τελευταίο Ρεριβάλλον διαχείριςθσ. Διπλωματική εργαςία Δερβιτςιώτη Χ. - Ψώνη Θ. Σελίδα 151

152 Δηθ 7.1. Κεληξηθή Οζόλε SCADA-Δπνπηεία Διπλωματική εργαςία Δερβιτςιώτη Χ. - Ψώνη Θ. Σελίδα 152

153 Δηθ. 7.2 Κεληξηθή Οζόλε SCADA-Γηαρείξηζε Διπλωματική εργαςία Δερβιτςιώτη Χ. - Ψώνη Θ. Σελίδα 153

154 7.2.1 ΔΛΑΤΑΞΕΛΣ ΕΛΕΓΧΟΥ ΚΥΚΛΟΦΟΛΑΣ (ΔΕΚ) Οι Διατάξεισ Ελζγχου Κυκλοφορίασ (ΔΕΚ) αποτελοφνται από: Θλεκτρονικζσ Ρινακίδεσ Κακοριςμοφ Λωρίδασ (LCS): Τα LCS είναι θλεκτρονικζσ ςυςκευζσ με LEDs υψθλισ φωτεινότθτασ, οι οποίεσ χρθςιμοποιοφνται για τθν απεικόνιςθ τθσ τρζχουςασ κατάςταςθσ κάκε λωρίδασ κυκλοφορίασ. Χρθςιμεφουν ςτθν ζγκαιρθ προειδοποίθςθ των οδθγϊν για τθν κατάςταςθ των λωρίδων κυκλοφορίασ (ανοικτι, κλειςτι, κτλ) ςτο κομμάτι του δρόμου που διανφουν (Εικ. 7.3). Δηθ. 7.3 Ηιεθηξνληθέο Πηλαθίδεο Καζνξηζκνύ Λσξίδαο. Στθν εικόνα 7.4 απεικονίηεται ζνα LCS ςε δφο πικανζσ καταςτάςεισ: Λωρίδα Ανοικτι και Λωρίδα Κλειςτι. Θ ςχθματικι απεικόνιςθ των LCS ςτο ςφςτθμα είναι ζνα τετράγωνο όπωσ φαίνεται εδϊ:. Θ απεικόνιςθ αυτι είναι δυναμικι και μπορεί να απεικονίηει τισ καταςτάςεισ, όπωσ εμφανίηονται ςτον Ρίνακα 7.1. Διπλωματική εργαςία Δερβιτςιώτη Χ. - Ψώνη Θ. Σελίδα 154

155 Εικ. 7.4 Λωρίδα Ανοικτι και Λωρίδα Κλειςτι χηματική απεικόνιςη Ερμηνεία ςυμβόλου ΛΩΛΔΑ κυκλοφορίασ ΚΛΕΛΣΤΘ ΛΩΛΔΑ Κυκλοφορίασ ΑΝΟΛΚΤΘ ΕΚΤΟΡΘ κυκλοφορίασ ΑΛΣΤΕΑ ΕΚΤΟΡΘ κυκλοφορίασ ΔΕΞΛΑ ΛΩΛΔΑ κυκλοφορίασ ΚΛΕΛΣΤΘ (ΑΝΑΛΑΜΡΟΝ) ΛΩΛΔΑ Κυκλοφορίασ ΑΝΟΛΚΤΘ (ΑΝΑΛΑΜΡΟΝ) ΕΚΤΟΡΘ κυκλοφορίασ ΑΛΣΤΕΑ (ΑΝΑΛΑΜΡΟΝ) ΕΚΤΟΡΘ κυκλοφορίασ ΔΕΞΛΑ (ΑΝΑΛΑΜΡΟΝ) ΕΝΑΛΛΑΞ ΕΚΤΟΡΘ ΑΛΣΤΕΑ / ΛΩΛΔΑ ΑΝΟΛΚΤΘ ΕΝΑΛΛΑΞ ΕΚΤΟΡΘ ΔΕΞΛΑ / ΛΩΛΔΑ ΑΝΟΛΚΤΘ ΕΝΑΛΛΑΞ ΕΚΤΟΡΘ ΑΛΣΤΕΑ / ΕΚΤΟΡΘ ΔΕΞΛΑ Ρινακίδα ανενεργι (ςβθςτι) Ρίνακασ 7.1 Δυνατζσ απεικονίςεισ LCS. Θλεκτρονικζσ Ρινακίδεσ Μεταβλθτϊν Μθνυμάτων (VMS): Τα VMS είναι θλεκτρονικζσ ςυςκευζσ οι οποίεσ χρθςιμοποιοφνται για να απεικονίηουν πλθροφορίεσ προσ τουσ οδθγοφσ ςε μορφι ςφντομων μθνυμάτων κειμζνου. Τα VMS είναι διαφόρων τφπων και μεγεκϊν, τυπικά 2 ι 4 γραμμϊν και 18 ι 22 χαρακτιρων ανά γραμμι. Επίςθσ, διακρίνονται ςε απλά VMS (μόνο απεικόνιςθ Διπλωματική εργαςία Δερβιτςιώτη Χ. - Ψώνη Θ. Σελίδα 155

156 κειμζνου) και ςε VMS ςυνδυαςμζνα με γραφικι απεικόνιςθ προκακοριςμζνων πικτογραμμάτων, όπωσ φαίνεται ςτθν εικόνα 7.5. Δηθ. 7.5 VMS κε πηθηόγξακκα. Θ ςχθματικι αναπαράςταςθ ενόσ VMS ςτο ςφςτθμα φαίνεται ςτθν εικόνα 7.6. Δηθ. 7.6 ρεκαηηθή απεηθόληζε VMS κε πηθόγξακκα. Ο κακοριςμόσ των μθνυμάτων που κα εμφανίηονται γίνεται με τθν βοικεια μιασ διεπιφάνειασ (GUI) με τον χριςτθ, όπου ο χριςτθσ μπορεί να πλθκτρολογιςει το κείμενο που κζλει να εμφανίηεται κακϊσ και να επιλζξει τον τρόπο που κα απεικονίηεται το κείμενο. Οι επιλογζσ για τθν απεικόνιςθ του κειμζνου αφοροφν ςε ποια από τισ δφο (2) διακζςιμεσ «ςελίδεσ» κα εμφανίηεται, ςε ποια γραμμι και αν αυτι θ γραμμι κα αναβοςβινει ι κα παραμζνει ςτακερά αναμμζνθ. Μζςω τθσ ίδιασ διεπιφάνειασ ο χριςτθσ μπορεί να επιλζξει αν κα εμφανίηεται κάποιο πικτόγραμμα (ςε VMS που υποςτθρίηουν αυτι τθν επιλογι). Τα πικτογράμματα είναι προκακοριςμζνα και οι πικανζσ απεικονίςεισ εμφανίηονται ςτον πίνακα 7.2. Διπλωματική εργαςία Δερβιτςιώτη Χ. - Ψώνη Θ. Σελίδα 156

157 χηματική απεικόνιςη Ερμηνεία ςυμβόλου ΑΤΥΧΘΜΑ ΕΓΑΣΛΕΣ ΕΡΛ ΤΘΣ ΟΔΟΥ ΟΛΛΣΚΘΟ ΟΔΟΣΤΩΜΑ ΔΥΝΑΤΟΛ ΑΝΕΜΟΛ ΜΕΓΑΛΕΣ ΚΑΚΥΣΤΕΘΣΕΛΣ ΔΛΕΛΕΥΣΘ ΗΩΩΝ Διπλωματική εργαςία Δερβιτςιώτη Χ. - Ψώνη Θ. Σελίδα 157

158 ΑΜΦΛΔΟΜΘ ΚΥΚΛΟΦΟΛΑ ΑΡΑΓΟΕΥΕΤΑΛ Θ ΡΟΣΡΕΑΣΘ ΦΟΤΘΓΑ ΣΤΘ ΔΕΞΛΑ ΛΩΛΔΑ ΔΛΟΔΛΑ ΦΟΕΣΤΕ ΑΛΥΣΛΔΕΣ ΕΝΤΟΝΘ ΒΟΧΘ ΡΑΓΕΤΟΣ Διπλωματική εργαςία Δερβιτςιώτη Χ. - Ψώνη Θ. Σελίδα 158

159 5Μ ΟΛΟ ΥΨΟΥΣ ΟΧΘΜΑΤΩΝ ΣΤΕΝΕΜΑ ΔΟΜΟΥ ΔΕΞΛΑ ΣΤΕΝΕΜΑ ΔΟΜΟΥ ΑΛΣΤΕΑ Ρίνακασ 7.2. Δυνατζσ απεικονίςεισ πικτογραμμάτων Φανάρια Τριϊν Φανϊν: Τα Φανάρια Τριϊν Φανϊν είναι θλεκτρικζσ διατάξεισ οι οποίεσ αποτελοφνται από τρεισ ξεχωριςτζσ λυχνίεσ χρϊματοσ ςε κάκετθ διάταξθ. Ξεκινϊντασ από επάνω, θ πρϊτθ λυχνία είναι χρϊματοσ κόκκινου, θ επόμενθ πορτοκαλί, και θ τελευταία πράςινη. Τα φανάρια χρθςιμοποιοφν χρωματικό κϊδικα τριϊν καταςτάςεων, όπου το κόκκινο ςθμαίνει STOP ενϊ το πράςινο ςθματοδοτεί κανονικι κυκλοφορία. Υπάρχει μια κατάςταςθ μετάβαςθσ από πράςινο ςε κόκκινο που περιλαμβάνει τθν αυτόματθ ενεργοποίθςθ του πορτοκαλί για χρονικό διάςτθμα 1-2 sec πριν να ενεργοποιθκεί το κόκκινο. Μια επιπλζον κατάςταςθ που ςθματοδοτείται με αναλάμπον πορτοκαλί είναι όταν οι οδθγοί πρζπει να ςυνεχίςουν τθν πορεία τουσ ςτο δρόμο με προςοχι. Στθν εικόνα 5.7 απεικονίηεται ζνα Φανάρι Τριϊν Φανϊν με τισ πικανζσ καταςτάςεισ που μπορεί να περιζλκει. Στθν εικόνα 7.8 απεικονίηεται θ ςχθματικι αναπαράςταςθ του ςτο ςφςτθμα. Θ αναπαράςταςθ είναι δυναμικι και μπορεί να απεικονίηει τισ καταςτάςεισ που εμφανίηονται ςτον πίνακα 7.3. Διπλωματική εργαςία Δερβιτςιώτη Χ. - Ψώνη Θ. Σελίδα 159

160 Δηθ. 7.7 Φαλάξη Σξηώλ Φαλώλ Δηθ 7.8. ρεκαηηθή απεηθόληζε Φαλαξηνύ Σξηώλ Φαλώλ χηματική απεικόνιςη Ερμηνεία ςυμβόλου Κανονικι Κυκλοφορία STOP Ρροςοχι Φανάρι ςβθςτό Ρίνακασ 7.3. Δυνατζσ απεικονίςεισ Φαναριοφ Τριϊν Φανϊν Διπλωματική εργαςία Δερβιτςιώτη Χ. - Ψώνη Θ. Σελίδα 160

161 ΔΙΑΣΑΞΕΙ ΑΝΙΧΝΕΤΗ ΚΑΙ ΑΞΙΟΛΟΓΗΗ ΚΤΚΛΟΦΟΡΙΑ Οι Διατάξεισ Ανίχνευςθσ και Αξιολόγθςθσ Κυκλοφορίασ (ΔΑΑΚ) αποτελοφνται από: Επαγωγικοί Βρόχοι (ILD): Οι Επαγωγικοί Βρόχοι αποτελοφνται από ζνα ι περιςςότερουσ καλωδιακοφσ βρόχουσ ενςωματωμζνουσ ςτο οδόςτρωμα και ςυνδεδεμζνουσ με ζνα κουτί ελζγχου. Οι βρόχοι διεγείρονται από ζνα ςιμα ςυχνότθτασ 10KHz 200KHz. Πταν ζνα όχθμα βρίςκεται πάνω από το βρόχο (είτε εν κινιςει είτε ςτάςιμο) τότε μεταβάλλεται θ επαγωγικότθτα του, οπότε και ανιχνεφεται θ φπαρξθ οχιματοσ ςτθν ςυγκεκριμζνθ κζςθ. Μια τυπικι διάταξθ φαίνεται ςτθν εικόνα 7.9. Δηθ. 7.9 Σππηθή δηάηαμε Δπαγσγηθώλ Βξόρσλ. Θ ςχθματικι απεικόνιςθ των ILD ςτο ςφςτθμα φαίνεται ςτθν εικόνα Δηθ ρεκαηηθή απεηθόληζε Δπαγσγηθνύ Βξόρνπ Θ αναπαράςταςθ αυτι είναι δυναμικι και κάνοντασ δεξί κλικ με το ποντίκι ο χειριςτισ μπορεί να επιλζξει τθν πλθροφορία που επικυμεί να απεικονιςτεί. Οι διακζςιμεσ επιλογζσ εμφανίηονται ςτο πίνακα 7.4. Επιλογή Ρλικοσ Οχθμάτων Ερμηνεία επιλογήσ Καταμζτρθςθ πλικουσ οχθμάτων από τον τελευταίο μθδενιςμό. Διπλωματική εργαςία Δερβιτςιώτη Χ. - Ψώνη Θ. Σελίδα 161

162 οι Οχθμάτων Ταχφτθτα Τελευταίου Οχιματοσ Αρικμόσ οχθμάτων ανά ϊρα. Ταχφτθτα τελευταίου οχιματοσ ςε Km\h Ρίνακασ 7.4. Διακζςιμεσ επιλογζσ απεικόνιςθσ Επαγωγικϊν Βρόχων. Υπολογιςμόσ Επιπζδου Εξυπθρζτθςθσ Οδοφ (LOS) Το επίπεδο εξυπθρζτθςθσ Οδοφ είναι ζνασ δείκτθσ που ερμθνεφει τισ ςυνκικεσ κυκλοφορίασ τθσ οδοφ. Για τον υπολογιςμό αυτοφ χρθςιμοποιείται ζνασ αλγόρικμόσ. Ραρακάτω δίδεται ο κυκλοφοριακόσ φόρτοσ τριϊν λωρίδων κυκλοφορίασ (εικ. 7.11). Δηθ Γξαθηθή Απεηθόληζε Δπηπέδνπ Δμππεξέηεζεο. Πςο μεγαλφτερο είναι το ποςοςτό τόςο μεγαλφτεροσ είναι ο κυκλοφοριακόσ φόρτοσ τθσ λωρίδασ. Ραρακάτω δίδεται ο πίνακασ 7.5 όπου υπάρχει αντιςτοίχθςθ κυκλοφοριακοφ φόρτου με χρωματικι ζνδειξθ. V/C Επίπεδο Εξυπηρζτηςησ (LOS) Ζνδειξη <0.33 A <0.55 B <0.75 C <0.89 D <1.00 E >1.00 F Ρίνακασ 7.5 Αντιςτοίχθςθ Χρωματιςμοφ με Επίπεδο Εξυπθρζτιςθσ Διπλωματική εργαςία Δερβιτςιώτη Χ. - Ψώνη Θ. Σελίδα 162

163 Εντοπιςμόσ Υπζρυψου Οχιματοσ (OHVD): Το OHVD είναι ζνα ςφςτθμα προειδοποίθςθσ των χειριςτϊν του ςυςτιματοσ κακϊσ και των οδθγϊν, τα οχιματα των οποίων ζχουν φψοσ μεγαλφτερο από το μζγιςτο επιτρεπτό. Το ςφςτθμα αποτελείται από ηεφγθ πθγϊν και αιςκθτιρων φωτόσ, τοποκετθμζνων ςε αρκετι απόςταςθ από τθν καταςκευι που προςτατεφουν, όπωσ φαίνεται ςτθν εικόνα Πταν οι διαδοχικζσ δζςμεσ φωτόσ διακόπτονται από ζνα διερχόμενο όχθμα (εικ. 7.13), τότε προκαλείται ζνασ ςυναγερμόσ ςτο ςφςτθμα, που ειδοποιεί τουσ χειριςτζσ για το ςυμβάν. Θ ςχθματικι απεικόνιςθ του OHVD ςτο ςφςτθμα φαίνεται ςτθν εικόνα Δηθ πζθεπή Δληνπηζκνύ Τπέξπςνπ Ορήκαηνο. Δηθ Αξρή ιεηηνπξγίαο OHVD Διπλωματική εργαςία Δερβιτςιώτη Χ. - Ψώνη Θ. Σελίδα 163

164 Δηθ ρεκαηηθή απεηθόληζε ηνπ OHVD ζην ζύζηεκα. Εντοπιςμόσ Συμβάντων (Αυτόματοσ ι από χειριςτι) AID ι MID: Το AID ι MID αποτελεί ζνα υποςφςτθμα του Συςτιματοσ Ελζγχου Κυκλοφορίασ, και χρθςιμεφει για να ενθμερϊνει το ςφςτθμα για περιπτϊςεισ ακινθτοποιθμζνων οχθμάτων ι πεηϊν/αντικειμζνων ςτο οδόςτρωμα, ατυχθμάτων ι περιπτϊςεισ επιβαρυμζνθσ κυκλοφορίασ. Ο Εντοπιςμόσ Συμβάντων χρθςιμοποιεί επαγωγικοφσ βρόχουσ και οπτικι πλθροφορία από το ςφςτθμα CCTV, που αξιολογείται είτε αυτόματα είτε από χειριςτι και ενεργοποιεί το αντίςτοιχο ςυμβάν. Μετεωρολογικόσ ςτακμόσ: Ο μετεωρολογικόσ ςτακμόσ παρζχει πλθροφορίεσ ςχετικά με τισ καιρικζσ ςυνκικεσ που επικρατοφν ςτθν περιοχι και πιο ςυγκεκριμζνα δεδομζνα για τθν κατάςταςθ του οδοςτρϊματοσ (κερμοκραςία, βρεγμζνο, κτλ) κακϊσ και για τθν ζνταςθ και διεφκυνςθ των ανζμων. Τα δεδομζνα αυτά χρθςιμοποιοφνται από το ςφςτθμα για τθν ζγκαιρθ προειδοποίθςθ των οδθγϊν για καταςτάςεισ όπωσ παγετόσ ςτο οδόςτρωμα ι ιςχυροί πλάγιοι άνεμοι. Μετριςεισ Ροιότθτασ Αζρα (AQM): Το AQM είναι ζνα υποςφςτθμα που παρζχει πλθροφορίεσ για τα επίπεδα CO, NO x και του ςυντελεςτι ορατότθτασ k, μζςα ςε μεςαίου/μεγάλου μικουσ ςιραγγεσ. Το AQM επιτθρεί τα επίπεδα τθσ Διπλωματική εργαςία Δερβιτςιώτη Χ. - Ψώνη Θ. Σελίδα 164

165 ποιότθτασ αζρα μζςα ςτθ ςιραγγα, και προειδοποιεί ζγκαιρα τουσ χειριςτζσ του ςυςτιματοσ ςε περίπτωςθ υπζρβαςθσ προκακοριςμζνων ορίων. Υπζρβαςθ των ορίων μπορεί να εκκινιςει προκακοριςμζνα ςενάρια αποκλειςμοφ ςιραγγασ Λειτουργικζσ Καταςτάςεισ Συςτιματοσ Το Σφςτθμα Ελζγχου Κυκλοφορίασ ζχει τρεισ Λειτουργικζσ Καταςτάςεισ. φκμιςθ Κυκλοφορίασ: Το ςφςτθμα ζχει τθν δυνατότθτα να επικοινωνεί απευκείασ με τουσ Βιομθχανικοφσ Ελεγκτζσ (PLC) που βρίςκονται ςτο πεδίο μζςω ενόσ δικτφου ETHERNET. Οι Βιομθχανικοί Ελεγκτζσ μποροφν να ελζγχουν τισ ΔΕΚ που οι περιγραφζσ τουσ δόκθκαν ςτθν προθγοφμενθ ενότθτα. Αξιολόγθςθ Κυκλοφορίασ: Άλλθ λειτουργικι κατάςταςθ που μπορεί να περιζλκει το ςφςτθμα είναι αυτι τθσ Αξιολόγθςθσ Κυκλοφορίασ. Το ςφςτθμα χρθςιμοποιϊντασ τα δεδομζνα που ςυλλζγονται από τισ ΔΑΑΚ, ζχει τθ δυνατότθτα να τα επεξεργαςτεί και να αξιολογιςει τθν κατάςταςθ τθσ κυκλοφορίασ, όπωσ π.χ. ο υπολογιςμόσ του Επιπζδου Εξυπθρζτθςθσ τθσ Οδοφ (LOS). Αυτόματθ φκμιςθ τθσ Κυκλοφορίασ: Είναι δυνατόν το ςφςτθμα να περιζλκει ςε μια ακόμα λειτουργικι κατάςταςθ, τθσ Αυτόματθσ φκμιςθσ Κυκλοφορίασ. Το ςφςτθμα μπορεί να χρθςιμοποιιςει τα δεδομζνα τθσ Αξιολόγθςθσ Κυκλοφορίασ ϊςτε να κάνει αυτόματα τθν φκμιςθ Κυκλοφορίασ Ζννοιεσ Ρφθμιςησ Κυκλοφορίασ Το Σφςτθμα Ελζγχου Κυκλοφορίασ βαςίηεται ςτισ ζννοιεσ που ορίηονται παρακάτω: Ρεριοχι φκμιςθσ Κυκλοφορίασ: Ωσ Περιοχή ορίηεται θ ομαδοποίθςθ των διατάξεων ελζγχου κυκλοφορίασ. Οι ομάδεσ ζχουν είτε γεωγραφικό ςυςχετιςμό (όπωσ φαίνεται ςτθν εικόνα 7.15 που απεικονίηονται 4 Ρεριοχζσ) είτε λογικό ςυςχετιςμό. Ραράδειγμα λογικοφ ςυςχετιςμοφ αποτελεί μια ςυςκευι VMS θ οποία μπορεί να μθν ανικει γεωγραφικά ςε μια περιοχι (π.χ. λόγω απόςταςθσ) αλλά επθρεάηεται από τισ ρυκμίςεισ που επικρατοφν ςε μια άλλθ περιοχι (π.χ. προειδοποίθςθ για ατφχθμα ςτα ΧΧ.Χ χιλιόμετρα) Διπλωματική εργαςία Δερβιτςιώτη Χ. - Ψώνη Θ. Σελίδα 165

166 Ρεριοχι 1 Ρεριοχι 3 Ρεριοχι 2 Ρεριοχι 4 Δηθ Απεηθόληζε Πεξηνρώλ κε γεσγξαθηθό ζπζρεηηζκό. Οι Ρεριοχζσ είναι προκακοριςμζνεσ ςτο ςφςτθμα και ςυνικωσ κατθγοριοποιοφνται ςε: 1. Ρεριοχι Ανοικτοφ Δρόμου 2. Ρεριοχι Σιραγγασ Ο διαμεριςμόσ ςε Ρεριοχζσ δίνει τθν δυνατότθτα ςτο ςφςτθμα και ςτο χειριςτι να εφαρμόηει κυκλοφοριακζσ ρυκμίςεισ τοπικοφ χαρακτιρα, ανάλογα με τισ ςυνκικεσ που επικρατοφν ςε κάκε Ρεριοχι. Κάκε φορά που εφαρμόηεται ζνα Σενάριο Κυκλοφορίασ θ κάκε Ρεριοχι χαρακτθρίηεται από τθ Φάςθ που εφαρμόηεται ς αυτι, όπωσ φαίνεται ςτθν εικόνα Διπλωματική εργαςία Δερβιτςιώτη Χ. - Ψώνη Θ. Σελίδα 166

167 Φάςθ φκμιςθσ Κυκλοφορίασ: Ωσ Φάςη ορίηεται ο προκακοριςμζνοσ ςυνδυαςμόσ καταςτάςεων για όλεσ τισ διατάξεισ ελζγχου κυκλοφορίασ που ανικουν ςτθν ίδια Ρεριοχι. Επιπλζον, μια Φάςθ αποτελείται από μια περιγραφι (θ οποία χρθςιμοποιείται για τον χαρακτθριςμό τθσ Ρεριοχισ). Θ Φάςθ αποτελεί βαςικό ςυςτατικό ενόσ Σεναρίου φκμιςθσ Κυκλοφορίασ μιασ και τα Σενάρια αποτελοφνται αποκλειςτικά από Φάςεισ. Δηθ Υαξαθηεξηζκόο πεξηνρήο από Φάζε. Σενάριο Κυκλοφοριακϊν υκμίςεων: Ζνα Σενάριο Κυκλοφοριακϊν υκμίςεων αποτελείται από τουλάχιςτον μια Φάςθ. Κάκε Φάςθ ενόσ Σεναρίου μπορεί να ςυνοδεφεται από μια προαιρετικι χρονικι κακυςτζρθςθ εκκίνθςθσ κακϊσ και μια προαιρετικι επιβεβαίωςθ εκτζλεςθσ Φάςθσ. Επίςθσ μπορεί να οριςτεί ο τρόποσ εκκίνθςθσ ενόσ Σεναρίου (Αυτόματα ι με επιλογι χειριςτι). Σε περίπτωςθ Αυτόματθσ εκκίνθςθσ ορίηεται μια ςχζςθ μεταξφ Σεναρίου και Γεγονότοσ. Αυτι θ ςυςχζτιςθ δθμιουργεί το μθχανιςμό που επιλζγει αυτόματα ζνα Σενάριο προσ εφαρμογι όταν λάβει χϊρα ζνα προκακοριςμζνο Γεγονόσ. Εκκίνθςθ Σεναρίου γίνεται ςφμφωνα με τισ επιλογζσ που ζχουν οριςτεί για τθν πρϊτθ Φάςθ του (χρονικι κακυςτζρθςθ, επιβεβαίωςθ χειριςτι) και ςε ςυνδυαςμό με τθν Ρροκακοριςμζνθ Αντίδραςθ που ορίηεται για κάκε Σενάριο. Ο ςυνδυαςμόσ αυτϊν των Διπλωματική εργαςία Δερβιτςιώτη Χ. - Ψώνη Θ. Σελίδα 167

168 επιλογϊν ζχει αποτζλεςμα τισ περιπτϊςεισ που απεικονίηονται ςτον πίνακα 7.6. Επιλογζσ 1 ησ Φάςησ Εκκίνηςη εναρίου Προκαθοριςμζνη Αντίδραςη Καμία Το Σενάριο κα εκτελεςτεί άμεςα Ν/Α Χρονικι κακυςτζρθςθ Επιβεβαίωςθ χειριςτι Χρονικι κακυςτζρθςθ και επιβεβαίωςθ χειριςτι Μετά το τζλοσ τθσ χρονικισ κακυςτζρθςθσ το Σενάριο κα εκτελεςτεί. Εκτζλεςθ Σεναρίου κα επιβεβαιωκεί ι κα απορριφκεί από το χειριςτι Το ςφςτθμα κατά τθν διάρκεια τθσ χρονικισ κακυςτζρθςθσ περιμζνει επιβεβαίωςθ ι απόρριψθ από το χειριςτι. Αν δεν υπάρξει απόκριςθ από το χειριςτι και παρζλκει ο προκακοριςμζνοσ χρόνοσ το ςφςτθμα κα ζχει τθν Ρροκακοριςμζνθ Αντί-δραςθ Ν/Α Ν/Α Εκτζλεςθ Απόρριψθ Ρίνακασ 7.6. Επιλογζσ εκκίνθςθσ Σεναρίου Κυκλοφοριακισ φκμιςθσ Μθνφματα προσ Χειριςτζσ: το ςφςτθμα χρθςιμοποιεί μθνφματα προσ τουσ χειριςτζσ ωσ διεπιφάνεια (interface) επικοινωνίασ. Οι χειριςτζσ αντιδρϊντασ ςτα μθνφματα που παράγει το ςφςτθμα μποροφν να επιβεβαιϊςουν ι να απορρίψουν τθν εκκίνθςθ ενόσ αυτόματα επιλεγμζνου Σεναρίου. Θ διαδικαςία αποδοχισ εκτζλεςθσ ενόσ Σεναρίου από ζνα Στακμό Εργαςίασ ςυςχετίηει το προσ εκτζλεςθ Σενάριο με το ςυγκεκριμζνο ςτακμό εργαςίασ. Αυτό πρακτικά ςθμαίνει πωσ το πρϊτο μινυμα που παράγει το ςφςτθμα όταν πρόκειται να εκτελζςει αυτόματα ζνα Σενάριο, αποςτζλλεται προσ όλουσ τουσ ςτακμοφσ εργαςίασ. Πταν το μινυμα γίνει αποδεκτό από ζνα χειριςτι ςε ζναν από τουσ ςτακμοφσ εργαςίασ, τότε όλα τα επόμενα μθνφματα που αφοροφν το Σενάριο κα αποςτζλλονται μόνο ςτο ςυγκεκριμζνο ςτακμό εργαςίασ. Διπλωματική εργαςία Δερβιτςιώτη Χ. - Ψώνη Θ. Σελίδα 168

169 Συμβάν: Ωσ Συμβάν ςτο Σφςτθμα ορίηεται μια καταχϊρθςθ ενόσ γεγονότοσ είτε από το χειριςτι είτε από το Αυτόματο Σφςτθμα Εντοπιςμοφ Συμβάντων (AID). Θ καταχϊρθςθ ενόσ ςυμβάντοσ ςτο ςφςτθμα γίνεται: 4. Με το προςδιοριςμό του Τφπου Συμβάντοσ (από μια λίςτα προκακοριςμζνων τφπων). 5. Με τον ακριβι προςδιοριςμό τθσ γεωγραφικισ Κζςθσ Συμβάντοσ. Στθ Κζςθ Συμβάντοσ εκτόσ από τθ Χιλιομετρικι Κζςθ του τμιματοσ τθσ Οδοφ, κακορίηεται και θ Λωρίδα, θ οποία παίρνει διακριτζσ τιμζσ (π.χ. ΛΕΑ, Δεξιά Λωρίδα, κτλ) 6. Με τθν καταγραφι του Χρόνου Ζναρξθσ Συμβάντοσ. Ο χρόνοσ ζναρξθσ ςυμβάντοσ είναι θ θμερομθνία και ϊρα που ζνα ςυμβάν καταχωρείται ςτο ςφςτθμα. Τζλοσ ζνα ςυμβάν χαρακτθρίηεται και από τον Χρόνο Λιξθσ Συμβάντοσ, όπου καταχωρείται θ θμερομθνία και ϊρα που ζνα ςυμβάν κεωρείται λιξαν. Άρα για ζνα ςυμβάν όταν δεν ζχει γίνει λιξθ ςυμβάντοσ το ςφςτθμα κεωρεί το ςυμβάν ακόμθ ενεργό. Τφποσ Συμβάντοσ: Ωσ τφποσ ςυμβάντοσ ορίηεται θ κάκε διακριτι τιμι που μπορεί να αποδοκεί ςε ζνα ςυμβάν. Το ςφνολο των τφπων ςυμβάντων που ορίηεται ςτο ςφςτθμα, απεικονίηεται ςτο πίνακα 7.7. Α/Α Περιγραφή υμβάντοσ 0 Κανζνα ςυμβάν Κανονικι κυκλοφορία 1 Κυκλοφοριακι ςυμφόρθςθ 2 Αντικείμενα ςτο Δρόμο 3 Ακινθτοποιθμζνο όχθμα από μθχανικι βλάβθ 4 Ατφχθμα 5 Διαρροι βενηίνθσ, λιπαντικοφ ελαίου ι πετρελαίου 6 Διαρροι χθμικισ ι άλλθσ ουςίασ 7 Ακινθτοποιθμζνο όχθμα με φωτιά 8 Αντίκετθ κίνθςθ οχιματοσ 9 Κατολίςκθςθ 10 Ομίχλθ Διπλωματική εργαςία Δερβιτςιώτη Χ. - Ψώνη Θ. Σελίδα 169

170 11 Ράγοσ ςτο Δρόμο 12 Χιόνι 13 Λςχυρι Βροχι 14 Λςχυρόσ Άνεμοσ 15 Ρεηοί ςτο Δρόμο 16 Ηϊα ςτο Δρόμο 17 Υπζρυψο Πχθμα Ρίνακασ 7.7. Ρροκακοριςμζνοι τφποι οδικϊν ςυμβάντων Κζςθ Συμβάντοσ: Θ κζςθ ςυμβάντοσ αποτελεί τθν γεωγραφικι απεικόνιςθ του τμιματοσ τθσ οδοφ που λαμβάνει χϊρα το ςυμβάν. Θ κζςθ ςυμβάντοσ κακορίηεται από δφο χαρακτθριςτικά: 1. Τμιμα οδοφ: είναι θ ακριβισ χιλιομετρικι κζςθ επί τθσ οδοφ που λαμβάνει χϊρα το ςυμβάν. 2. Λωρίδα: κακορίηει επακριβϊσ τθν ζκταςθ του ςυμβάντοσ κατά το πλάτοσ του δρόμου. Λαμβάνει προκακοριςμζνεσ διακριτζσ τιμζσ που ορίηονται κατά τθν παραμετροποίθςθ του ςυςτιματοσ. Ρικανζσ τιμζσ είναι: ΛΕΑ, Δεξιά Λωρίδα, κτλ. Θ ίδια κζςθ ςυμβάντοσ μπορεί να καταχωρθκεί ςτο ςφςτθμα για περιςςότερα από ζνα ενεργά ςφμβαντα ταυτόχρονα. Ειςαγωγι Συμβάντοσ: Θ ειςαγωγι ςυμβάντοσ ςτο ςφςτθμα μπορεί να γίνει είτε από χειριςτι είτε από κάποιο υποςφςτθμα ικανό να παράγει ςυμβάντα. Θ ειςαγωγι από χειριςτι είναι μια διαδικαςία που τθν εκκινεί ο χειριςτισ και ειςάγει τα δεδομζνα ςτο ςφςτθμα. Ο χειριςτισ μπορεί να ειςάγει κάκε πικανό τφπο ςυμβάντοσ για όλεσ τισ κζςεισ κατά μικοσ τθσ οδοφ. Για τα υποςυςτιματα που είναι ικανά να παράγουν ςυμβάντα, θ ειςαγωγι ςυμβάντοσ γίνεται αυτόματα ςτο ςφςτθμα. Υποςυςτιματα ικανά να παράγουν ςυμβάντα είναι: 1. Επαγωγικοί Βρόχοι (ILD). Τα ILD χρθςιμοποιοφνται ςτον υπολογιςμό του Επιπζδου Εξυπθρζτθςθσ τθσ Οδοφ (LOS). Οι διαβακμίςεισ του επιπζδου εξυπθρζτθςθσ παράγουν ςυμβάντα όπωσ κυκλοφοριακι ςυμφόρθςθ, για όποια τμιματα τθσ οδοφ είναι τοποκετθμζνοι. 2. Μετεωρολογικοί Στακμοί. Ο μετεωρολογικόσ ςτακμόσ περιλαμβάνει διατάξεισ που επιτρζπουν τθν ανίχνευςθ τθσ Διπλωματική εργαςία Δερβιτςιώτη Χ. - Ψώνη Θ. Σελίδα 170

171 κατάςταςθσ του οδοςτρϊματοσ. Συνεπϊσ μπορεί να παράγει ςυμβάντα ςχετικά με τθν προειδοποίθςθ των χρθςτϊν για μεταβολι των καιρικϊν ςυνκθκϊν ι για παγετό ςε τμιμα του δρόμου. 3. Αυτόματο Σφςτθμα Ρυρανίχνευςθσ. Το ςφςτθμα πυρανίχνευςθσ περιλαμβάνει διατάξεισ που ανιχνεφουν αυξθμζνθ κερμοκραςία ι απότομθ αφξθςθ κερμοκραςίασ και μπορεί να παράγει ςυμβάντα όπωσ φωτιά εντόσ τθσ ςιραγγασ. Εποπτεία αυτοκιτοδρόμου Στο πλαίςιο τθσ εποπτείασ αναφζρονται πλθροφορίεσ για τθν ταυτότθτα του τερματικοφ και για το εκτελοφμενο ςενάριο. Το πλικτρο Εμφάνιςθ Μετρθτϊν Κυκλοφορίασ εμφανίηει πάνω ςτθν οκόνθ και τισ πλθροφορίεσ για τουσ Μετρθτζσ Κυκλοφορίασ και το επίπεδο εξυπθρζτθςθσ λωρίδασ. Πταν οι μετρθτζσ κυκλοφορίασ βρίςκονται πάνω ςτθν οκόνθ εμφανίηεται το πλικτρο Απόκρυψθ Μετρθτϊν Κυκλοφορίασ. Το πλικτρο Αποκλειςμζνεσ Αντιδράςεισ εμφανίηει τον πίνακα με τισ αποκλειςμζνεσ αντιδράςεισ. Επίςθσ, υπάρχουν και πλικτρα για zoom ςτθν οκόνθ. Διπλωματική εργαςία Δερβιτςιώτη Χ. - Ψώνη Θ. Σελίδα 171

172 Δηθ Οζόλε Δπνπηείαο. Στθν οκόνθ τθσ εποπτείασ μποροφμε να βλζπουμε τθν τρζχουςα κατάςταςθ χωρίσ να μποροφμε να κάνουμε χειριςμοφσ ςτισ Διατάξεισ φκμιςθσ Κυκλοφορίασ. Στθν οκόνθ εποπτείασ διακρίνουμε ζξι πεδία: Σενάρια που εκτελοφνται από τον ςυγκεκριμζνο χειριςτι που ζχει ειςζλκει ςτο ςυγκεκριμζνο υπολογιςτι (εικόνα 7.17-ςθμείο 1). Σενάρια ςε αναμονι που περιμζνουν να εκτελεςτοφν(εικόνα 7.17-ςθμείο 2). Εικονίδια επιλογισ(εικόνα 7.17-ςθμείο 3) με αριςτερό κλικ του ποντικιοφ από τον χειριςτι : Διπλωματική εργαςία Δερβιτςιώτη Χ. - Ψώνη Θ. Σελίδα 172

173 α) ακφρωςθσ εκτελοφμενου ςεναρίου, β) εκτζλεςθσ ςεναρίου ςε αναμονι, γ) ακφρωςθσ ςεναρίου ςε αναμονι. Ρίνακασ Οδθγιϊν, όπου εμφανίηονται οι οδθγίεσ προσ χειριςτι κατά τθ διάρκεια εκτζλεςθσ ενόσ ςεναρίου (κατάςταςθ ςυμβάντοσ) (εικόνα ςθμείο 4). Ενεργά Συμβάντα, όπου εμφανίηονται τα ςυμβάντα που είναι ακόμα ενεργά(εικόνα 7.17-ςθμείο 5). Ραρελκόντων Συμβάντων, όπου εμφανίηονται τα ςυμβάντα που ζχουν λιξει(εικόνα 7.17-ςθμείο 6). Πταν γίνει εγγραφι ενόσ ςυμβάντοσ ςτο ςφςτθμα, εμφανίηεται το προκακοριςμζνο εικονίδιο για κάκε τφπο ςυμβάντοσ ςτθ γραφικι δι-επιφάνεια του ςυςτιματοσ. Θ κζςθ εμφάνιςθσ του εικονιδίου ςτθν οριηοντιογραφία του δρόμου προςεγγίηει τθν πραγματικι κζςθ ςυμβάντοσ. Επίςθσ, το ςυμβάν εμφανίηεται ςτθ λίςτα που απεικονίηονται τα Ενεργά Συμβάντα του ςυςτιματοσ. Σ αυτι τθ λίςτα απεικονίηονται όλα τα ςυμβάντα για τα οποία ακόμα δεν ζχει οριςτεί χρόνοσ λιξθσ ςυμβάντοσ. Για να γίνει λιξθ ςυμβάντοσ πρζπει να μεταβοφμε ςτο πεδίο τθσ Διαχείριςθσ. Εάν ο χειριςτισ επικυμεί να ακυρϊςει ζνα ςενάριο που είτε εκτελείται τθν τρζχουςα ςτιγμι είτε είναι ςε αναμονι πρζπει να το επιλζξει από τον αντίςτοιχο του πίνακα και ςτθν ςυνζχεια να μεταβεί με το δείκτθ του ποντικιοφ ςτο κατάλλθλο εικονίδιο (εικόνα 7.17-ςθμείο 3) και να πατιςει το αριςτερό του κουμπί. Με τον ίδιο τρόπο κα μπορεί να εκτελζςει ζνα ςενάριο που βρίςκεται ςε αναμονι. Διπλωματική εργαςία Δερβιτςιώτη Χ. - Ψώνη Θ. Σελίδα 173

174 Διαχείριςη αυτοκινητοδρόμου Δηθ Οζόλε Γηαρείξηζεο Στο ςτακερό πλαίςιο τθσ οκόνθσ αναφζρονται πλθροφορίεσ για τθν ταυτότθτα του τερματικοφ και για το εκτελοφμενο ςενάριο. Θ Διαχείριςθ χρθςιμοποιείται για τθ φκμιςθ τθσ Κυκλοφορίασ και διζπεται από ςυγκεκριμζνεσ διαδικαςίεσ όπωσ ορίηονται παρακάτω. Στθν οκόνθ Διαχείριςθσ εμφανίηονται ςτο χειριςτι και ςτον διαχειριςτι τρία διαφορετικά πεδία τα οποία μποροφν να επιλεγοφν μεταβαίνοντασ με το ποντίκι ςτο αντίςτοιχο πεδίο ενδιαφζροντοσ. Τα πεδία αυτά διακρίνονται ςε Φάςεων, Σεναρίων και Συμβάντων. Ο απλόσ χειριςτισ δεν ζχει τθν δυνατότθτα να προβεί ςε ρυκμίςεισ ι τροποποιιςεισ ςε κανζνα από τα πεδία εκτόσ από αυτό των ςεναρίων που είναι και Διπλωματική εργαςία Δερβιτςιώτη Χ. - Ψώνη Θ. Σελίδα 174

175 το μόνο που του εμφανίηεται ςτθν οκόνθ του(εικ. 7.18) με τθν είςοδο του ςτο πρόγραμμα. Τα υπόλοιπα πεδία εμφανίηονται κενά Δηθ Πεδίν ελαξίσλ Γηαβαζκηζκέλνπ Υεηξηζηή. Στο πεδίο αυτό υπάρχουν οι παρακάτω τζςςερισ πίνακεσ: 1. Διακζςιμα Σενάρια (Εικ.7.19 ςθμείο 1) 2. Φάςεισ επιλεγμζνου ςεναρίου(εικ.7.19 ςθμείο 2) 3. Επιλεγμζνα ςενάρια από το ςφςτθμα και από αυτόν τουσ χειριςτζσ (Εικ.7.19 ςθμείο 3) 4. Σενάρια ςε αναμονι (Εικ.7.19 ςθμείο 4) Διπλωματική εργαςία Δερβιτςιώτη Χ. - Ψώνη Θ. Σελίδα 175

176 Δηθ Δπηινγή ελαξίνπ από Γηαβαζκηζέλνπ Υεηξηζηή (Δπόπηεο). Ο χειριςτισ ζχει τθ δυνατότθτα να επιλζξει ζνα ςενάριο για κάποια ςυγκεκριμζνθ ςιραγγα όπωσ φαίνεται ςτθν εικόνα 7.20 και ςτθ ςυνζχεια μεταβαίνοντασ με το ποντίκι του ςτο εικονίδιο να το κζςει ςε εφαρμογι και να εκτελεςτεί αφοφ πρϊτα πατιςει το κουμπί ΟΚ ςτο αναδυόμενο παράκυρο εκτζλεςθσ. Φάςεισ Διπλωματική εργαςία Δερβιτςιώτη Χ. - Ψώνη Θ. Σελίδα 176

177 Eηθ Πεδίν Φάζεσλ Γηαβαζκηζκέλνπ Υεηξηζηή. Ο διαβακμιςμζνοσ χειριςτισ με τθν ειςαγωγι του ςτο ςφςτθμα και επιλζγοντασ το πεδίο Διαχείριςθ κα του εμφανιςτεί θ καρτζλα Φάςεων(Εικ. 7.21). Στθν καρτζλα αυτι μπορεί να επιλζξει είτε να δθμιουργιςει μια καινοφργια φάςθ είτε να τροποποιιςει είτε να διαγράψει μια υπάρχουςα από τθν βάςθ για κάποιο ςυγκριμζνο τμιμα του δρόμου. Θ διαδικαςίεσ αυτζσ πραγματοποιοφνται μεταβαίνοντασ με το ποντίκι ςτα αντίςτοιχα εικονίδια και περιγράφονται αναλυτικά παρακάτω. Διπλωματική εργαςία Δερβιτςιώτη Χ. - Ψώνη Θ. Σελίδα 177

178 Δηθ Πεδίν Φάζεσλ Γηαβαζκηζκέλνπ Υεηξηζηή (Δπόπηε). Δθμιουργία Φάςθσ: Ζνασ διαβακμιςμζνοσ χριςτθσ μπορεί να δθμιουργιςει μια Φάςθ, ϊςτε να αποτελζςει μζροσ ενόσ Σεναρίου. Το κουμπί Δημιουργία Φάςησ, που βρίςκεται ςτθν καρτζλα Διαχείριςθ \ Φάςεων, ενεργοποιεί ζνα παράκυρο διαλόγου όπου ο χριςτθσ μπορεί να ειςάγει ζνα κωδικό, μια ςφντομθ περιγραφι, να επιλζξει τθν Ρεριοχι που κα επθρεάηει και να ορίςει τισ οδθγίεσ χειριςτι που κα εμφανιςτοφν όταν κα εκτελεςτεί θ Φάςθ. Ο χριςτθσ μπορεί να επιλζξει οδθγίεσ από ςυμβάν, κακαριςμό ι να πλθκτρολογιςει οδθγίεσ ςυμφϊνα με τθ δικι του κρίςθ. Αφοφ επιλεγεί θ Ρεριοχι, ςτθν οκόνθ Ελζγχου Κυκλοφορίασ ενεργοποιοφνται/ξεκλειδϊνουν μόνο οι διατάξεισ ελζγχου κυκλοφορίασ που ανικουν ςτθν επιλεγμζνθ Ρεριοχι. Ο χριςτθσ μπορεί χρθςιμοποιϊντασ το ποντίκι του να επιλζξει μια από τισ δυνατζσ καταςτάςεισ για κάκε ςυςκευι ελζγχου κυκλοφορίασ. Διπλωματική εργαςία Δερβιτςιώτη Χ. - Ψώνη Θ. Σελίδα 178

179 Δηθ Απεηθόληζε Γεκηνπξγίαο Φάζεο. Δηθ Απεηθόληζε Γεκηνπξγίαο Φάζεο. Διπλωματική εργαςία Δερβιτςιώτη Χ. - Ψώνη Θ. Σελίδα 179

180 Ο χριςτθσ μπορεί να επεξεργάηεται τισ δυνατζσ επιλογζσ για ζνα LCS και ζχει επιλζξει τθν κατάςταςθ «Κλειςτι»(Εικ. 7.24). Κατά αυτό τον τρόπο ο χριςτθσ μπορεί να επιλζξει τθν επικυμθτι κατάςταςθ για όλεσ τισ διατάξεισ ελζγχου κυκλοφορίασ. Αφοφ ολοκλθρωκεί θ διαδικαςία παραμετροποίθςθσ των διατάξεων ελζγχου κυκλοφορίασ, ο χριςτθσ κα πρζπει να επιλζξει το κουμπί για να ςωκεί θ φάςθ ςτθ βάςθ δεδομζνων. Σε αντίκετθ περίπτωςθ κα πρζπει να επιλζξει το κουμπί. Τροποποίθςθ Φάςθσ: Ζνασ διαβακμιςμζνοσ χριςτθσ μπορεί να επεξεργαςτεί μια Φάςθ που βρίςκεται ςτθ βάςθ δεδομζνων του ςυςτιματοσ. Επιλζγοντασ τθν Φάςθ από τον πίνακα Διακζςιμεσ Φάςεισ και πατϊντασ το κουμπί,που βρίςκονται ςτθν καρτζλα Διαχείριςθ \ Φάςεων, ενεργοποιείται το παράκυρο διαλόγου του ςχιματοσ 20. Στο παράκυρο αυτό εμφανίηονται τα ςτοιχεία τθσ ςυγκεκριμζνθσ φάςθσ. Στο ςθμείο αυτό επιτρζπεται να αλλάξει ο χειριςτισ τθ κατάςταςθ όλων των διατάξεων ελζγχου κυκλοφορίασ, τθν περιγραφι τθσ φάςθσ και τισ οδθγίεσ χειριςτι. Επίςθσ ζχει τθ δυνατότθτα να αλλάξει κωδικό φάςθσ και περιοχι. Αφοφ ο χειριςτισ κάνει όλεσ τισ επικυμθτζσ τροποποιιςεισ μπορεί να αποκθκεφςει τθ Φάςθ πάλι ςτθ βάςθ δεδομζνων. Δηθ Απεηθόληζε Γηαγξαθήο Φάζεο. Διαγραφι Φάςθσ: Ζνασ διαβακμιςμζνοσ χριςτθσ μπορεί να διαγράψει μια Φάςθ από τθν βάςθ δεδομζνων του ςυςτιματοσ. Θ μόνθ προχπόκεςθ που κζτει το ίδιο ςφςτθμα είναι ότι πρζπει θ Φάςθ που πρόκειται να διαγραφεί Διπλωματική εργαςία Δερβιτςιώτη Χ. - Ψώνη Θ. Σελίδα 180

181 να μθν αποτελεί μζροσ κάποιου εκ των Σεναρίων. Σε αντίκετθ περίπτωςθ δεν επιτρζπεται θ διαγραφι τθσ Φάςθσ από τθν βάςθ δεδομζνων. Επιλζγοντασ τθ φάςθ από τον πίνακα Διακζςιμεσ Φάςεισ και πατϊντασ το κουμπί Διαγραφή, που βρίςκονται ςτθν καρτζλα Διαχείριςθ\Φάςεων, ενεργοποιείται το παράκυρο διαλόγου τθσ εικόνασ Στο παράκυρο αυτό μπορεί ο χριςτθσ να επιβεβαιϊςει τθ διαγραφι ι να τθν ακυρϊςει. Επιλζγοντασ ο χειριςτισ ΟΚ, το ςφςτθμα εκτελεί αυτόματα τον ζλεγχο αν θ Φάςθ αποτελεί μζροσ ι όχι ενόσ Σεναρίου. Στθν περίπτωςθ που θ Φάςθ δεν μπορεί να διαγραφεί τότε ο χειριςτισ ενθμερϊνεται με ζνα μινυμα ςτθν οκόνθ του Σενάρια Δηθ Πεδίν ελαξίσλ Γηαβαζκηζκέλνπ Xεηξηζηή (Supervisor). Δθμιουργία Σεναρίου: Ζνασ διαβακμιςμζνοσ(επόπτθσ) χριςτθσ μπορεί να δθμιουργιςει ζνα ςενάριο και να το αποκθκεφςει ςτθ βάςθ δεδομζνων του Διπλωματική εργαςία Δερβιτςιώτη Χ. - Ψώνη Θ. Σελίδα 181

182 ςυςτιματοσ. Αυτό μπορεί να γίνει επιλζγοντασ καταρχιν το κουμπί Ειςαγωγι που βρίςκεται ςτθν καρτζλα Διαχείριςθ \ Σεναρίων. Με τθν επιλογι αυτι εμφανίηεται το παρακάτω παράκυρο. Δηθ Απεηθόληζε Δηζαγσγήο ελαξίνπ. Ο χριςτθσ κα πρζπει να ειςάγει ζνα κωδικό ςεναρίου και μία περιγραφι αυτοφ ςτα αντίςτοιχα πεδία. Στθ ςυνζχεια μπορεί να επιλζξει εάν κάκε μία από τισ επιλεγμζνεσ φάςεισ κα εκτελεςτοφν άμεςα ι κα ερωτθκεί πρϊτα, επιλζγοντασ το πεδίο. Εάν απαιτείται χρόνοκακυςτζρθςθ πριν τθν ζναρξθ τθσ φάςθσ ορίηεται χρόνοσ ςτα πεδία. Εάν επιλεγοφν τα δφο παραπάνω εμφανίηεται θ επιλογι να εκτελεςτεί ι όχι το ςενάριο εάν λιξει ο χρόνοσ και δεν ζχει γίνει επιβεβαίωςθ από τον χειριςτι. Ζνα ςενάριο δθμιουργείται από φάςεισ που ζχουν ιδθ οριςκεί. Στο πίνακα που βρίςκεται αριςτερά ςτθ φόρμα (ςχιμα 24) εμφανίηονται οι διακζςιμεσ φάςεισ. Επιλζγοντασ τθ φάςθ και πατϊντασ το πλικτρο θ φάςθ ειςάγεται ςτο ςενάριο και εμφανίηεται ςτον πίνακα Επιλεγμζνεσ Φάςεισ. Στθ ςυνζχεια, Διπλωματική εργαςία Δερβιτςιώτη Χ. - Ψώνη Θ. Σελίδα 182

183 πατϊντασ πάνω ςτθν επιλεγμζνθ φάςθ, μπορεί να επιλζξει εάν θ φάςθ κα εκτελεςτεί άμεςα ι κα ερωτθκεί πρϊτα, επιλζγοντασ το πεδίο. Εάν απαιτείται χρόνο-κακυςτζρθςθ πριν τθν ζναρξθ τθσ Φάςθσ, ορίηεται χρόνοσ ςτα πεδία. Εάν επιλεγοφν τα δφο παραπάνω εμφανίηεται θ επιλογι να εκτελεςτεί ι όχι θ φάςθ εάν λιξει ο χρόνοσ και δεν ζχει γίνει επιβεβαίωςθ από τον χειριςτι. Τα πλικτρα χρθςιμεφουν ςτθν αλλαγι τθσ ςειράσ εκτζλεςθσ των φάςεων του ςεναρίου. Για να διαγραφεί μια φάςθ από το ςενάριο, τθν επιλζγουμε από τον πίνακα Επιλεγμζνεσ Φάςεισ και πατάμε το πλικτρο. Τα παραπάνω βιματα επαναλαμβάνονται για όλεσ τισ φάςεισ του ςεναρίου. Πταν ολοκλθρωκεί θ διαδικαςία ειςαγωγισ φάςεων και για να ςωκεί το ςενάριο ςτθ βάςθ δεδομζνων ο χριςτθσ κα πρζπει να επιλζξει το κουμπί. Σε αντίκετθ περίπτωςθ κα πρζπει να επιλζξει το κουμπί. Διπλωματική εργαςία Δερβιτςιώτη Χ. - Ψώνη Θ. Σελίδα 183

184 Δηθ Απεηθόληζε Σξνπνπνίεζεο ελαξίνπ. Τροποποίθςθ Σεναρίου: Ζνασ διαβακμιςμζνοσ χριςτθσ μπορεί να επεξεργαςτεί ζνα ςενάριο. Αυτό μπορεί να γίνει επιλζγοντασ καταρχιν το ςενάριο από τον πίνακα Διακζςιμα Σενάρια Διαχείριςθσ Κυκλοφορίασ και επιλζγοντασ το κουμπί Τροποποίθςθ που βρίςκονται ςτθν καρτζλα Διαχείριςθ \ Σεναρίων. Με αυτό τον τρόπο εμφανίηεται παράκυρο ςτθν εικόνα Σε αντίκεςθ με τθν δθμιουργία ςεναρίου ο χριςτθσ δεν μπορεί να αλλάξει τον κωδικό ςεναρίου. Μπορεί να αλλάξει τθν περιγραφι και τισ φάςεισ που περιζχει το ςενάριο, ακολουκϊντασ τα βιματα τθσ δθμιουργίασ ςεναρίου. Διαγραφι Σεναρίου: Ζνασ διαβακμιςμζνοσ χριςτθσ μπορεί να διαγράψει ζνα ςενάριο. Αυτό μπορεί να γίνει επιλζγοντασ καταρχιν το ςενάριο από τον πίνακα Διακζςιμα Σενάρια Διαχείριςθσ Κυκλοφορίασ και επιλζγοντασ το κουμπί Διαγραφι που βρίςκονται ςτθν καρτζλα Διαχείριςθ \ Σεναρίων. Με αυτό τον τρόπο εμφανίηεται το παρακάτω παράκυρο διαλόγου ςτο οποίο Διπλωματική εργαςία Δερβιτςιώτη Χ. - Ψώνη Θ. Σελίδα 184

185 μπορεί ο χριςτθσ να επιβεβαιϊςει τθ διαγραφι ι να τθν ακυρϊςει. Επιλζγοντασ ο χειριςτισ ΟΚ, το ςφςτθμα εκτελεί αυτόματα το ζλεγχο αν το Σενάριο αποτελεί μζροσ ι όχι μιασ αυτόματθσ αντίδραςθσ. Στθν περίπτωςθ που το Σενάριο δεν μπορεί να διαγραφεί τότε ο χειριςτισ ενθμερϊνεται με ζνα μινυμα ςτθν οκόνθ του. Δηθ Απεηθόληζε Γηαγξαθήο ελαξίνπ. Ρροεπιςκόπθςθ Σεναρίου: Θ Ρροεπιςκόπθςθ Σεναρίου μπορεί να εκτελεςτεί από οποιονδιποτε χριςτθ. Χρθςιμοποιείται ϊςτε ο χριςτθσ να εποπτεφςει το ςενάριο χωρίσ αυτό να εφαρμοςτεί ςτισ ςυςκευζσ πεδίου. Για να γίνει προεπιςκόπθςθ ςεναρίου κα πρζπει καταρχιν να επιλεγεί το ςενάριο από τον πίνακα Διακζςιμα Σενάρια Διαχείριςθσ Κυκλοφορίασ και ςτθ ςυνζχεια το κουμπί Ρροεπιςκόπθςθ που βρίςκονται ςτθν καρτζλα Διαχείριςθ \ Σεναρίων. Με αυτό τον τρόπο εμφανίηεται το παρακάτω παράκυρο διαλόγου από το οποίο ο χριςτθσ μπορεί να επιλζξει εάν τελικά κζλει να επιλζξει τθν εκτζλεςθ του ςεναρίου ι όχι. Δηθ Απεηθόληζε Πξνεπηζθόπεζεο ελαξίνπ. Ζπειτα, εμφανίηονται διαδοχικά ςτθν οκόνθ ςεναρίου οι φάςεισ του ςεναρίου, όπωσ αυτζσ διαμορφϊκθκαν κατά τον οριςμό του Σεναρίου. Σε περίπτωςθ όπου κατά τθν διαμόρφωςθ τθσ φάςθσ ζχει επιλεγεί `Ηθτείται επιβεβαίωςθ πριν τθν εκτζλεςθ τθσ φάςθσ`, τότε πριν τθν απεικόνιςθ τθσ ςυγκεκριμζνθσ φάςθσ κα Διπλωματική εργαςία Δερβιτςιώτη Χ. - Ψώνη Θ. Σελίδα 185

186 προκφψει ζνα παράκυρο διαλόγου όπου κα προτρζπει τον χριςτθ να επιβεβαιϊςει ι όχι τθν απεικόνιςθ τθσ φάςθσ. Εάν ο χριςτθσ επιλζξει ΝΑΛ τότε κα απεικονιςτεί θ φάςθ ςτθν οκόνθ Σεναρίου. Εάν ο χριςτθσ επιλζξει ΟΧΛ τότε θ προεπιςκόπθςθ ςεναρίου κα ςταματιςει ςε αυτό το ςθμείο. Εάν κατά τθν διαμόρφωςθ τθσ φάςθσ δεν ζχει επιλεγεί `Ηθτείται επιβεβαίωςθ πριν τθν εκτζλεςθ τθσ φάςθσ`, τότε δεν κα προκφψει το παράκυρο διαλόγου και θ φάςθ κα απεικονιςτεί. Συνεπϊσ εάν κατά τον οριςμό Σεναρίου καμία φάςθ δεν ζχει τθν επιλογι `Ηθτείται επιβεβαίωςθ πριν τθν εκτζλεςθ τθσ φάςθσ`, τότε ςτθν προεπιςκόπθςθ του ςυγκεκριμζνου Σεναρίου οι φάςεισ κα απεικονιςτοφν ςτθν οκόνθ Σεναρίου ταυτόχρονα. Στθν προεπιςκόπθςθ Σεναρίου θ χρόνοκακυςτζρθςθ εμφανίηεται ςε μορφι παράκυρου διαλόγου (εικ.7.30) ςτο οποίο ο χειριςτισ πρζπει να τθν επιβεβαιϊςει για να ςυνεχίςει θ προεπιςκόπθςθ. Δηθ Απεηθόληζε Καζπζηέξεζεο ζε Πξνεπηζθόπεζε ελαξίνπ. Εφαρμογι Σεναρίου: Θ Εφαρμογι Σεναρίου μπορεί να γίνει από οποιονδιποτε χριςτθ. Για να γίνει εφαρμογι ςεναρίου κα πρζπει καταρχιν να επιλεγεί το ςενάριο από τον πίνακα Διακζςιμα Σενάρια Διαχείριςθσ Κυκλοφορίασ και ςτθ ςυνζχεια το κουμπί Εκτζλεςθ που βρίςκονται ςτθν καρτζλα Διαχείριςθ \ Σεναρίων. Στθ περίπτωςθ που κατά τθν διαμόρφωςθ του ςεναρίου ζχει επιλεγεί `Ηθτείται επιβεβαίωςθ πριν τθν εκτζλεςθ του ςεναρίου` εμφανίηεται το παρακάτω παράκυρο διαλόγου από το οποίο ο χριςτθσ μπορεί να επιλζξει εάν τελικά κζλει να εκτελζςει το ςενάριο ι όχι. Στθ περίπτωςθ που δεν ζχει επιλεγεί `Ηθτείται επιβεβαίωςθ πριν τθν εκτζλεςθ του ςεναρίου` θ εκτζλεςθ του ςεναρίου ξεκινάει χωρίσ ερϊτθςθ. Διπλωματική εργαςία Δερβιτςιώτη Χ. - Ψώνη Θ. Σελίδα 186