ΑΣΚΗΣΗ ΚΑΙ ΛΙΠΙΔΙΑ. Καρδιολογικού Τμήματος

Transcript

1 Dr Συμεωνίδης Δαυίδ Συν/στήςΔιευθυντής Καρδιολογικού Τμήματος Γ.Ν.Καβάλας

2

3

4

5

6

7

8

9 ΑΣΚΗΣΗ ΚΑΙ ΛΙΠΙ ΙΑ ESC/EAS Guidelines for the management of dyslipidaemias ; European Heart Journal(2011)32,

10 ESC/EAS Guidelines for the management of dyslipidaemias ; European Heart Journal(2011)32,

11 ESC/EAS Guidelines for the management of dyslipidaemias ; European Heart Journal(2011)32,

12 ΜΕΣΟΓΕΙΑΚΗ ΙΑΤΡΟΦΗ

13 ΜΕΣΟΓΕΙΑΚΗ ΙΑΤΡΟΦΗ

14

15 ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑ

16 ΑΓΧΟΣ ΠΡΟΣ ΠΙΚΟΤΗΤΑ ΤΥΠΟΥ Α

17 ΑΣΚΗΣΗ

18 ΚΟΙΝΑ ΑΠΟΔΕΚΤΟ Η Φυσική αδράνεια και η μειωμένη καρδιαγγειακή αντοχή κίνδυνο για καρδιαγγειακά νοσήματα

19 Η συστηματική άσκηση αποτελεί ΠΡΟΣΤΑΤΕΥΤΙΚΟ ΠΑΡΑΓΟΝΤΑ για την εμφάνιση καρδιαγγειακών ασθενειών

20 Αλλαγές που προκαλεί η άσκηση βάρος στρες ευαισθησία ινσουλίνης Λιπίδια και λιποπρωτείνες αίματος TC TG LDL HDL

21 ΜΕΛΕΤΕΣ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΗΣ ΕΠΙΔΗΜΙΟΛΟΓΙΚΕΣ ΜΕΛΕΤΕΣ ΜΕΛΕΤΕΣ ΠΑΡΕΜΒΑΣΗΣ ΜΕΤΑΒΟΛΙΚΕΣ ΜΕΛΕΤΕΣ Διαφορετικά πρωτόκολλα ερευνών Διαφορετικά χαρακτηριστικά εξεταζομένων είδος ποσότητα ένταση ΑΣΚΗΣΗΣ ΒΕΛΤΙΩΣΗ ΛΙΠΙΔΑΙΜΙΚΟΥ ΠΡΟΦΙΛ

22 ΜΕΛΕΤΕΣ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΗΣ Φυσικά δραστήρια άτομα Vs Καθιστικού τύπου άτομα Αθλητές αντοχής Άτομα που προπονούνται αερόβια TG 18 έως 77 mg/dl ή 19-50% Durstine et al. Sports Med 31: , 2001

23 ΕΠΙΔΗΜΙΟΛΟΓΙΚΕΣ ΜΕΛΕΤΕΣ Σε φυσικά δραστήρια άτομα Vs Λιγότερα δραστήρια HDL 4 έως 24 mg/dl ή 9-59% TC και LDL 14 έως 31 mg/dl ή 7-21% Kokkinos et al. Arch Intern Med 155:415420, 1995 Williams et al. Arch Intern Med 158:237245, 1998

24 ΔΟΣΟΕΞΑΡΤΩΜΕΝΗ ΣΧΕΣΗ ΜΕΤΑΞΥ ΑΣΚΗΣΗΣ ΚΑΙ ΛΙΠΙΔΙΩΝ 2906 άνδρες ηλικίας 43 ± 4 έτη 6 ομάδες ανάλογα τα μίλια τρεξίματος/εβδομάδα Στατιστικά σημαντικές διαφορές με μη φυσικά δραστήρια άτομα μόνο σε όσους έτρεχαν χλμ/εβδ ( Kcal/wk) HDL 3,5 mg/dl TG 20 mg/dl TG/HDL 0,59 Kokkinos et al. Arch Intern Med 155:415420, 1995

25 Για ασκηση με ενεργειακή κατανάλωση Kcal/wk HDL 6 mg/dl Για ασκηση με ενεργειακή κατανάλωση <3000 Kcal/wk HDL κατά 3,5 mg/dl ΕΠΙΠΛΕΟΝ Drygas et al Int J Sports Med 21:235241,2000

26 Κατώφλιγια στατιστικά σημαντικές αλλαγές μεταξύ ανδρών που ασκούνται και της ομάδας ελέγχου HDL 4 mg/dlσε ενεργειακή κατανάλωση > 2000 Kcal/wk 32 Km/wk έντονο περπάτημα ή ελαφρύ τρέξιμο ή κολύμπι ή ποδήλατο Drygas et al Int J Sports Med 21:235241,2000

27 Σε 8283 άνδρες και 1837 γυναίκες με αερόβια άσκηση HDL 0,135mg/dl/Km TG 0,48mg/dl/Km TC/HDL 0,012/Km Επίσης παρατηρήθηκε περαιτέρω HDL και TG κάθε 16 Km προσαύξηση στο εβδομαδιαίο πρόγραμμα άσκησης Williams Arch Intern Med 157: , 1997

28 ΕΝΤΑΣΗ ΑΣΚΗΣΗΣ Η ένταση ίσως σχετίζεται με αλλαγές λιπιδίων Το λιπιδαιμικόπροφίλ βελτιώνεται στατιστικά σημαντικά σε γυναίκες με άσκηση έντασης 6-11 METS Vs γυναίκες με άσκηση έντασης <6 METS και σε αυτές τις μελέτες επισημαίνεται ότι Η ποσότητα της άσκησης έχει μεγαλύτερη επίδραση στα λιπίδια από την ένταση της άσκησης Kokkinos et al. J Am Coll Cardiol 26: , 1995

29 ΑΣΚΗΣΗ ΚΑΙ ΛΙΠΙ ΙΑ ΕΝΤΑΣΗ ΑΣΚΗΣΗΣ Κατώφλι άσκησης > 1200 kcal/wk Η HDL έχει ευνοϊκότερες αλλαγές όσο εγαλύτερη είναι η ένταση της άσκησης (>55% της VO2 max) Kelley GA et al. J Cardiopulm Rehabil 26:131J139 Τα TG και VLDL έχουν ευνοϊκότερες αλλαγές (σχεδόν διπλάσιες) σε Qέτριας έντασης άσκηση (40J55% της VO2 max) από ότι σε έντονη άσκηση (65J80% VO2 max) Slentz CA et al J Appl Physiol 2007 ΕξατοQίκευση της άσκησης για κάθε λιποπρωτείνη ξεχωριστά ίσως να Qεγιστοποιούσε τα θετικά αποτελέσqατα

30 ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ ΕΠΙΔΗΜΙΟΛΟΓΙΚΩΝ ΜΕΛΕΤΩΝ Άτομα με καθιστικό τρόπο ζωής HDL 3,5-6mg/dl ή TG 7-20 mg/dl Ενεργειακής δαπάνης Kcal/wk Περαιτέρω HDL 3 mg/dl και TG 3-8 mg/dl για κάθε 16 Km/wk (1100 Kcal/wk) TC και LDL μη στατιστικά σημαντικές διαφορές

31 ΜΕΛΕΤΕΣ ΠΑΡΕΜΒΑΣΗΣ Μετα-ανάλυση (51 τυχαιοποιημένες μελέτες με ομάδες ελέγχου) Συμμετέχοντες : 4700 υγιείς Ηλικίας: ετών Φύλο: άνδρες και γυναίκες Τρόπος ζωής: καθιστικός Μέτρια ως έντονη άσκηση Συχνότητα: 3-5 φορές την εβδομάδα Διάρκεια: 30 λεπτά/συνεδρία (αποκλεισμό μελετών με διατροφική παρέμβαση HDL 4,6 % TG 3,7% (p<0,05) LDL 5% Leon et al Med Sci Sports Excer 33: S502515, 2000

32 ΜΕΛΕΤΕΣ ΠΑΡΕΜΒΑΣΗΣ Μετα-ανάλυση (10 μελετών) Συμμετέχοντες σε αερόβια άσκηση : 1260 Ηλικία: ενήλικες Ιστορικό: καρδιαγγειακή νόσος HDL 9% TG 11% LDL και TC (p<0,05) NS Παρατήρηση Όσο μεγαλύτερη η συμμόρφωση στο πρόγραμμα άσκησης Τόσο Ευνοϊκότερες οι αλλαγές των λιπιδίων

33 ΜΕΛΕΤΕΣ ΠΑΡΕΜΒΑΣΗΣ Μετανάλυση(13 μελετών) με ομάδα ελέγχου Επίδραση συστηματικής αερόβιας άσκησης σε 613 υπέρβαρους ενήλικες και παχύσαρκους(βμι>25) TG : 11,0% (p<0,05) TC: 2,0% (p<0,05) LDL: 0,3% NS HDL: 3,0% NS Kelley GA, Kelley KS, and Vu Tran Z., IntJ Obes(Lond) 29: ,2005

34 Μετανάλυση(25 μελετών) με ομάδα ελέγχου Επίδραση περπατήματος σε 1176 εθελοντές TG : 0,1% HDL: 2,2% TC: 1,6% NS LDL: 5,0% (p<0,05) Kelley GA, Kelley KS, and Vu Tran ZV., PrevMed 38: , 2004

35 ΣΥΝΔΥΑΣΜΟΣ ΑΕΡΟΒΙΑΣ ΑΣΚΗΣΗΣ ΚΑΙ ΑΣΚΗΣΗΣ ΜΕ ΑΝΤΙΣΤΑΣΕΙΣ Ο συνδυασμός επιτυγχάνει: LDL κατά 10% στους άνδρες LDL κατά 12,6% στις γυναίκες TC TG Apo B HDL Apo A1 ns Στοιχεία από την επιδη+ιολογική +ελέτη ΑΤΤΙΚΗ Κ.Τά+παλης και συν. Αρχεία Ελληνικής Ιατρικής 2009, 26 :

36 ΑΠΟΛΙΠΟΠΡΩΤΕΙΝΕΣ Τα επίπεδα μερικών απολιποπρωτεινών(apo-a και apo-b)αποτελούν δείκτες επικινδυνότητας για εμφάνιση καρδιαγγειακών νοσημάτων της apo-a1 μετά από προπονητικά προγράμματα Alam et al J Clin Endocrinol Metab 89: , 2004 Ασθενείς : με διαβήτη τύπου ΙΙ συγκέντρωσης apo-b Αερόβια άσκηση :4 φορές την εβδομάδα (από 160,8->84,9 p<0,01) Διάρκειας : λεπτά Έντασης:60-85% της VO2 max Για 6 μήνες ρυθμό έκκρισης apo-b (από 11,3 σε 5,5 mg/kg p<0,05) Durstine et al Sports Med 31: ,2001

37 ΔΟΜΗ ΤΩΝ ΛΙΠΟΠΡΩΤΕΪΝΩΝ Μικρές αλλαγές στο μέγεθος των λιποπρωτεϊνών σχετίζεται με σημαντικές κλινικές διαφορές για κίνδυνο ανάπτυξης καρδιαγγειακής νόσου Για συγκεκριμένα επίπεδα LDL - VLDL HDL ο κίνδυνος ενός ατόμου για ανάπτυξη καρδιαγγειακής νόσου εξαρτάται: -αριθμό των μορίων -μέγεθός τους Barzilai N, AtzmonG, Schechter C, Schaefer EJ, CupplesAL, Lipton R, Cheng S, and ShuldinerAR, Jama 290: , 2003

38 ΔΟΜΗ ΛΙΠΟΠΡΩΤΕΪΝΩΝ Η αερόβια άσκηση αυξάνει τα μεγάλα, λιγότερο πυκνά πρωτεϊνικά μέρη των LDL λιποπρωτεϊνών, τα οποία είναι λιγότερο πιθανά να συμβάλουν στην αθηρογένεση ακόμη και αν η TC δεν αλλάζει Kraus WE, HoumardJA, Duscha BD, KnetzgerKJ, Wharton MB, McCartney JS, Bales CW, Henes S, Samsa GP, Otvos JD, KulkarniKR, and SlentzCA, N EnglJ Med 347: , 2002

39 ΔΟΜΗ ΛΙΠΟΠΡΩΤΕΪΝΩΝ Σε 100 υγιείς εθελοντές σε αερόβια άσκηση Διάρκεια : 40 min Συχνότητα: 3 φορές /wk Ένταση: 40% της VO2 max μέγεθος μορίων VLDL μέγεθος μορίων LDL και HDL Halverstadt A, Phares DA, Wilund KR, Goldberg AP, and Hagberg JM., Metabolism 56: , 2007

40 ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΤΗΣ ΕΠΙΔΡΑΣΗΣ ΤΗΣ ΑΣΚΗΣΗΣ ΣΤΟ ΛΙΠΙΔΑΙΜΙΚΟ ΠΡΟΦΙΛ Η οξεία άσκηση φαίνεται οτι Η χρόνια άσκηση ικανότητα για άσκηση TG LDL Διαρκεί 48 h HDL επιτρέπει εντονότερες και μεγαλύτερες συνεδρίες Thompson PD, Crouse SF, Goodpaster B, Kelley D, Moyna N, and Pescatello L., Med Sci Sports Exerc 33:S ;discussion S , 2001

41 Υπάρχει δοσοεξαρτώμενη σχέση των χαρακτηριστικών της άσκησης και των λιπιδίων Ποσότητα Ένταση Διάρκεια Συχνότητα

42 ΟΔΗΓΙΕΣ ΑΜΕΡΙΚΑΝΙΚΟΥ ΚΟΛΛΕΓΙΟΥ ΑΘΛΗΤΙΑΤΡΙΚΗΣ Αναφέρονται σε κάθε φυσική δραστηριότητα κατά την οποία χρησιμοποιούνται μεγάλες μυϊκές ομάδες (περπάτημα, τρέξιμο, ποδήλατο κλπ) με τα χαρακτηριστικά : ΣΥΧΝΟΤΗΤΑ: 3-5 φορές την εβδομάδα ΕΝΤΑΣΗ : VO2 max ΔΙΑΡΚΕΙΑ: συνεχόμενα λεπτά American College of Sports Medicine Position Stand, Med Sci Sports Exerc 30: , 1998

43 ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΣ ΔΡΑΣΗΣ ΜΕΙΩΣΗ ΤΡΙΓΛΥΚΕΡΙΔΙΩΝ Α Σ Κ Η Σ Η LPL δραστικότητας και παραγωγής

44 ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΣ ΔΡΑΣΗΣ ΑΥΞΗΣΗ HDL Α Σ Κ Η Σ Η

45 Χολή ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΣ ΔΡΑΣΗΣ ΑΥΞΗΣΗ ΗDL FC Ήπαρ CE LDLR SRBI B FC A1 HDL CE CE TG LCAT CETP Α Σ Κ Η Σ Η A1 FC ABCA1 FC CE ακροφάγο VLDL/LDL CETP=cholesterol ester transfer protein

46 ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΣ ΔΡΑΣΗΣ ΜΕΙΩΣΗ LDL Α Σ Κ Η Σ Η

47 ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ Υπάρχει δοσοεξαρτώενη σχέση των χαρακτηριστικών της άσκησης και των λιπιδίων HDL ΜΕΙΣΗ ΑΣΚΗΣΗ TG ΚΑΡ ΙΑΑΓΓΕΙΑΚΟΥ LDL TC ΚΙΝ ΥΝΟΥ

48 Φυσική άσκηση και καρδιαγγειακός κίνδυνος Μεταανάλυση 33 ελετών 14% 20% 150 min/wk 300 min/wk Circulation 2011; 124:

49 ΚΑΒΑΛΑ Σας ευχαριστώ για την προσοχή σας