ΕΘΝΙΚΟ ΚΑΙ ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΤΜΗΜΑ ΓΕΩΛΟΓΙΑΣ ΚΑΙ ΓΕΩΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ ΤΟΜΕΑΣ ΙΣΤΟΡΙΚΗΣ ΓΕΩΛΟΓΙΑΣ-ΠΑΛΑΙΟΝΤΟΛΟΓΙΑΣ ΠΑΛΑΙΟΑΝΘΡΩΠΟΛΟΓΙΑ
|
|
- Σπυριδούλα Τοκατλίδης
- 7 χρόνια πριν
- Προβολές:
Transcript
1 ΕΘΝΙΚΟ ΚΑΙ ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΤΜΗΜΑ ΓΕΩΛΟΓΙΑΣ ΚΑΙ ΓΕΩΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ ΤΟΜΕΑΣ ΙΣΤΟΡΙΚΗΣ ΓΕΩΛΟΓΙΑΣ-ΠΑΛΑΙΟΝΤΟΛΟΓΙΑΣ ΠΑΛΑΙΟΑΝΘΡΩΠΟΛΟΓΙΑ ΟΛΙΓΟΚΑΙΝΙΚΟΙ ΚΑΙ ΜΕΙΟΚΑΙΝΙΚΟΙ ΚΑΤΑΡΡΙΝΟΙ ΔΙΠΟΔΗ ΒΑΔΙΣΗ ΠΡΩΙΜΑ (ΜΕΙΟΚΑΙΝΙΚΑ) ΗΟΜΙΝΙΝΙ Sahelanthropus, Orrorin, Ardipithecus Δρ Σωκράτης Ρουσιάκης Επίκουρος Καθηγητής
2 Aegyptopithecus zeuxis (Catarrhini, Propliopithecidae) Ηλικία: εκατ. έτη, Κατώτερο Ολιγόκαινο Έντονος φυλετικός διμορφισμός στους κυνόδοντες και το σωματικό μέγεθος. Το βάρος έφτανε τα 7 κιλά. Ο εγκέφαλος στα αρσενικά είχε όγκο 21,8 cm 3. Άκρα με συλληπτήρια ικανότητα. Μετακίνηση στα κλαδιά με τα τέσσερα. Πιθανόν φρουτοφάγος. Πιθανότατα πολυγυνικό είδος, με έντονο ανταγωνισμό για τα θηλυκά. Αναπαράσταση Κρανίο θηλυκού και αρσενικού ατόμου
3 Σύγκριση κρανίου ουρακοτάγκου (αριστερά) και Sivapithecus indicus (δεξιά). Για τους περισσότερους ερευνητές ο S. indicus είναι στη γενεαλογική γραμμή που οδήγησε στον ουρακοτάγκο. Κοινοί χαρακτήρες είναι οι υψηλοί ωοειδείς οφθαλμικοί βόθροι, η μικρή απόσταση μεταξύ των οφθαλμών, το συνεχές υπερόφρυο τόξο, και το διευθυνόμενο προς τα πάνω υπερώιο. Τα οστά όμως του S. indicus διαφέρουν, για αυτό και κάποιοι το θεωρούν πρωτόγονο πίθηκο και όχι προγονικό ουρακοτάγκο.
4 Ouranopithecus macedoniensis Ηλικία: Ανώτερο Μειόκαινο (Βαλέσιο), Θέσεις: Ravin de la Pluie, Xirochori-1, Nikiti-1 Σύμφωνα με ορισμένους συγγραφείς είναι συνώνυμο του Graecopithecus freybergi που είναι γνωστό από το Ανώτερο Μειόκαινο του Πύργου Βασιλίσσης (Αττική) Κρανίο του Ouranopithecus macedoniensis. Έχει μέγεθος θηλυκού γορίλλα. Αντιπροσωπεύει πιθανό πρόγονο της γραμμής γορίλλας-χιμπατζήςάνθρωπος. Σύμφωνα με μια δημοφιλή θεωρία πίθηκοι από την Ευρασία έδωσαν γένεση στους αφρικανικούς πίθηκους αφού κάποια ομάδα (όπως π.χ. ο Ouranopithecus) μετανάστευσε στην Αφρική. Λόγω έλλειψης επαρκών απολιθωμάτων αυτής της ηλικίας στην Αφρική η υπόθεση αυτή δεν μπορεί να ελεγχθεί.
5
6 Εξελικτικές σχέσεις μεταξύ αρτίγονων πιθήκων και ανθρώπων
7 Σκελετός Ο ανθρώπινος σκελετός αποτελείται από 206 οστά. Διακρίνονται σε οστά του κρανίου, του κορμού και των άκρων. Τα οστά του κρανίου είναι 23 και διακρίνονται σε οστά του νευροκρανίου (κρανιακή κάψα) και του προσώπου (σπλαχνοκράνιο). Ο σκελετός του κορμού αποτελείται από 51 οστά και διακρίνεται στα οστά της σπονδυλικής στήλης και του θωρακικού κλωβού- πλευρές. Ο σκελετός των άκρων αποτελείται από 126 οστά και διακρίνεται στα οστά των άνω και κάτω άκρων.
8 Σκελετός Κρανίου Εμπρόσθια, Πλευρική και Κατώτερη όψη Οδοντικός τύπος: 2:1:2:3
9 Σκελετός Κρανίου- Παραλλαγές Ανθρωπιδών Προσανατολισμός οβελιαίων ακρολοφιών και κροταφικών μυών. Σύγκριση Ανθρωπίδα με αρσενικό Γορίλλα (Η μέγιστη μυϊκή δύναμη με κόκκινο) Πηγή: Understanding Physical Anthropology and Archaeology, 8th ed., p. 245
10
11
12 Αλλαγές στην οδοντική αψίδα Proconsul heseloni mya Χιμπατζής Australopithecus africanus, mya Homo erectus 500, ,000 y Σύγχρονος Homo sapiens
13 Οστά Άνω άκρου- Βραχιόνιο Κλείδα Ωμοπλάτη Βραχιόνιο Ωλένη Κερκίδα Καρπικά Μετακαρπικά Φάλαγγες Εμπρόσθια όψη Οπίσθια όψη
14 Οστά Άνω άκρου- Κερκίδα - Ωλένη Εμπρόσθια, οπίσθια και ωλενική όψη Κερκίδα Εμπρόσθια, οπίσθια και κερκιδική όψη Ωλένη
15 Άρθρωση αγκώνα Μεγάλη δυνατότητα περιστροφής (κυκλική κεφαλή κερκίδας) Δύναμη και σταθερότητα (επάρματα κεφαλής ωλένης έντονα ανάγλυφη τροχιλία βραχιονίου)
16 Οστά Άνω άκρου- Χέρι Οστά καρπού Πρωτεύοντα - Αδιαφοροποίητη δομή χεριού- πενταδακτυλία. Μετακαρπικά οστά Φάλαγγες Άνθρωπος -Αντίχειρας μακρύς -Κάθε Ακροδάχτυλο αντιτακτό με τον αντίχειρα
17 Ωμοπλάτη Στον άνθρωπο οι ωμοπλάτες είναι μετατοπισμένες προς τα πίσω επιτρέποντας μεγαλύτερη ευκινησία στην άρθρωση του ώμου. Οπίσθια όψη
18 Κλείδα Η κλείδα, καθώς αρθρώνεται στην ωμοπλάτη, διατηρεί σταθερή την απόσταση της άρθρωσης του ώμου από το στέρνο.
19 Σπονδυλική στήλη Τρεις μοίρες: Αυχενική, Θωρακική και Οσφυϊκή. (+ ιερό οστό και κόκκυγας) Σιγμοειδές σχήμα (απορροφητικότητα κραδασμών- μεταφορά κέντρου βάρους στο μέσο του σώματος)
20 Ανώνυμο οστό Κοντό και φαρδύ ανώνυμο οστό. Συγκρατεί το βάρος των οργάνων κατά τη δίποδη στάση Δημιουργείται από τη συνοστέωση τριών οστών
21 Ανώνυμο οστό- Σύγκριση Σύγκριση αναλογιών ανώνυμου οστού σε Pan, Australopithecus και Homo. Κατά αντιστοίχηση το σχήμα των αντίστοιχων πελμάτων. Σύγκριση γενετικού πόρου στο ανώνυμο οστό σε Australopithecus και Homo. Αντιστοιχία μεγέθους κρανίου εμβρύων.
22 Οστά Κάτω άκρου- Μηριαίο Στους δίποδους Ανθρωπίδες η κεφαλή του μηριαίου βρίσκεται σε ευθεία με το έξω τμήμα της άρθρωσης του γονάτου Αυτό επιτυγχάνεται με την αύξηση του μεγέθους του έσω κονδύλου σε σχέση με τον έξω κόνδυλο
23 Άρθρωση γονάτου Το ανθρώπινο γόνατο έχει ένα μοναδικό μηχανισμό κλειδώματος. Σε πλήρη έκταση το μηριαίο περιστρέφεται προς τα έσω, τοποθετώντας έτσι την άρθρωση σε σταθερή θέση. Η συστροφή του μηριαίου οφείλεται στο αυξημένο μέγεθος του έσω κονδύλου. Στο Pan, όπου αυτή η μορφολογία δεν απαντάται, η άρθρωση του γονάτου δεν μπορεί να κλειδώσει.
24 Οστά Κάτω άκρου- Κνήμη- Περόνη Η κύρια διαφορά στους δίποδους Ανθρωπίδες εστιάζεται στην άρθρωση κνήμης αστραγάλου. Για παράδειγμα στο Pan το επίπεδο άρθρωσης του αστραγάλου οδηγεί σε συστροφή το πόδι. Αυτό αποτελεί άριστη προσαρμογή για σκαρφάλωμα και για χειρισμό αντικειμένων αλλά είναι λιγότερο αποτελεσματικό για την επίγεια βάδιση.
25 Οστά Κάτω άκρου- Πόδι Ειδικευμένη στη βάδιση δομή έλλειψη δυνατότητας σύλληψης αντικειμένων Δημιουργία αψίδας που απορροφά κραδασμούς και συντελεί στην αποτελεσματική επίγεια δίποδη βάδιση
26
27 Δίποδη Βάδιση Πέλμα χιμπατζή και ανθρώπου Ίχνη βάδισης από το Laetoli ηλικίας 3,6 εκατ. ετών. Αποδίδονται στον A. afarensis
28
29 Μηριαίο οστό δίποδων και τετράποδων Ανθρωπιδών Πόδι Ανθρωποειδούς πιθήκου Στους τετράποδους Ανθρωπίδες η κεφαλή του μηριαίου είναι σε ευθεία με τον έσω κόνδυλο, στην εσωτερική πλευρά του γονάτου. Η κλίση του μηριαίου είναι μικρότερη στους τετράποδους απ ότι στους δίποδους ανθρωπίδες. Πόδι Australopithecus afarensis Εδώ το μηριαίο έχει ακριβώς την ίδια μορφολογία με το μηριαίο των σύγχρονων ανθρώπων. Αυτό αποτελεί ισχυρή ένδειξη για τη δυνατότητα δίποδης βάδισης αυτού του Ανθρωπίδα. Η μόνη διαφορά έγκειται στο μικρότερο μήκος του μηριαίου σε σχέση με τον σύγχρονο άνθρωπο. Πόδι σύγχρονου ανθρώπου Βλέπουμε πως η κεφαλή του μηριαίου βρίσκεται σε ευθεία με το έξω τμήμα της άρθρωσης του γονάτου. Ως αποτέλεσμα αυτού βελτιώνεται η προσαρμογή στη δίποδη βάδιση.
30
31
32 ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΗ ΤΗΣ ΔΙΠΟΔΗΣ ΒΑΔΙΣΗΣ
33
34
35 Χαρακτήρες που υποδηλώνουν δίποδη μετακίνηση ΑΝΑΤΟΜΙΚΟΣ ΧΑΡΑΚΤΗΡΑΣ Μείζον τρήμα σχετικά μπροστά και οριζόντιο Σπονδυλική στήλη σχήματος S Βραχύ και ευρύ ιλιακό οστό στη λεκάνη Ευρύ ιερό οστό Μεγάλη κοτύλη Αυχένας μηρού ευρύς Βλαισός γωνία Εύρωστη περιοχή αστραγάλου Πέλμα με αψίδα Μεγάλο δάκτυλο του ποδιού προς τα εμπρός ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΗ ΣΗΜΑΣΙΑ Αντανακλά την όρθια θέση της σπονδυλικής στήλης Διευκολύνει την υποστήριξη του βάρους του κορμού από την λεκάνη Υποστηρίζει τον όρθιο κορμό Αντανακλά τον μεγάλο φόρτο βάρους στη λεκάνη λόγω όρθιου κορμού Υποστηρίζει το μεγάλο φορτίο στη λεκάνη Υποστηρίζει το μεγάλο φορτίο στη λεκάνη Θέτει το κάτω τμήμα των άκρων κάτω από το μέσο επίπεδο του κορμού και διευκολύνει την ισορροπία κατά τη δίποδη μετακίνηση Διευκολύνει μηχανικά τη δίποδη μετακίνηση Απορροφά τους κραδασμούς Μεταφορά του βάρους κατά συγκεκριμένες φάσεις της κίνησης
36 Πρώιμα Hominini Μοριακά και παλαιοντολογικά δεδομένα δείχνουν ότι ο τελευταίος κοινός πρόγονος χιμπατζή και ανθρώπου πρέπει να έζησε πριν περίπου 7-5 εκατ. έτη. Σύμφωνα με την τρέχουσα πρακτική, κάθε είδος που θεωρείται συγγενέστερο του ανθρώπου παρά του χιμπατζή εντάσσεται στα Hominini. Γενικά αναγνωρίζονται 3 γένη πρώιμων Hominini: Sahelanthropus Orrorin Ardipithecus Από αυτά ο Ardipithecus είναι καλύτερα γνωστός. Θεωρούνται Hominini λόγω του σχετικά μικρού μεγέθους των κυνοδόντων, και της αυξημένης ικανότητας για δίποδη βάδιση. Οι μεταξύ τους εξελικτικές σχέσεις και εκείνες με πρώιμα Hominoidea και μεταγενέστερα Hominini αποτελούν πεδίο συζητήσεων.
37
38
39
40 Sahelanthropus tchadensis Βρέθηκε: Toros-Menalla (Τσαντ). Ευρήματα έχουν βρεθεί σε 3 συνολικά θέσεις της περιοχής. Από τον τύπο ονομάστηκε «Tumai» που στην τοπική διάλεκτο σημαίνει «Hope of Life». Είναι η δυτικότερη θέση της Αφρικής με ευρήματα Hominini. Ηλικία: περίπου 7 εκατ. έτη. Γνωστότερο δείγμα ένα κρανίο (εξαιρετικά παραμορφωμένο). Χαρακτηρίζεται από σχετικά μικρούς κυνόδοντες και μικρό προγναθισμό και για αυτό θεωρείται ως Hominini. Αν αυτό είναι σωστό, είναι το αρχαιότερο γνωστό Hominini και από τη δυτικότερη μέχρι τώρα γνωστή θέση με απολιθώματα Hominini. Το πάχος της αδαμαντίνης είναι μέτριο. Το κρανίο έχει επεξεργαστεί ψηφιακά και με μαθηματικούς αλγορίθμους έτσι ώστε να διορθωθούν οι παραμορφώσεις. Σύμφωνα με την αναπαράσταση που προέκυψε, η θέση και η κλίση του μείζονος τρήματος μοιάζουν περισσότερο με των Hominini, υποδηλώνοντας δίποδη μετακίνηση. Μέγεθος εγκεφάλου: cm 3. Γενικά το κρανίο έχει κάποιους χαρακτήρες που θεωρούνται πρωτόγονοι και μοιάζουν με των αφρικανικών πιθήκων (γορίλλα, χιμπατζή), κάποιους απόμορφους σε σχέση με το γορίλα και το χιμπατζή, καθώς και μερικούς αυταπόμορφους χαρακτήρες. Από ορισμένους ερευνητές το είδος αυτό εντάσσεται στη βάση της φυλογενετικής γραμμής που οδηγεί στο γορίλα.
41 Το μοναδικό μέχρι τώρα γνωστό κρανίο του Sahelanthropus tchadensis Καλλιτεχνική αναπαράσταση του Sahelanthropus tchadensis στο περιβάλλον διαβίωσής του
42 Orrorin tugenensis Η ονομασία Orrorin σημαίνει «original man». Βρέθηκε: Tugen Hills, Κένυα, το Δείγματα εξαιρετικά θραυσμένα που προέρχονται από θέσεις που απέχουν μεταξύ τους χιλιόμετρα. Ηλικία: 5,7-6,1 εκατ. έτη. Μικρά δόντια σε σχέση με το κρανίο, οι κυνόδοντες μοιάζουν με των πιθήκων αλλά είναι μικρότεροι. Ο μηρός υποδηλώνει ότι ήταν δίποδος αλλά άλλα στοιχεία του σκελετού δηλώνουν ότι σκαρφάλωνε στα δέντρα. Φαίνεται (από άλλα απολιθώματα) πως ζούσε σε δάση. Θεωρείται ότι είναι πρώιμο είδος Hominini. Αν είναι πράγματι Hominini είχε σίγουρα αναρριχητικές ικανότητες. Αρχαιότερος κατά 3 εκατ. έτη από τον A. afarensis. Αν θεωρηθεί πρόγονος του ανθρώπου τότε οι αυστραλοπίθηκοι πρέπει να θεωρηθούν πλευρικός κλάδος. Επίσης υποδηλώνει ότι ο διαχωρισμός των Hominini από τους μεγάλους πιθήκους έγινε τουλάχιστον πριν 7 εκατ. έτη. Επειδή τα δείγματα προέρχονται από διάφορες θέσεις που απέχουν μεταξύ τους χιλιόμετρα, δεν είναι γνωστό αν τα δόντια και η μηρός προέρχονται από το ίδιο είδος. Από πολλούς είναι αμφίβολο αν όλα τα δείγματα προέρχονται από το ίδιο είδος ή και γένος.
43 Ardipithecus kadabba Η ονομασία ardi σημαίνει «έδαφος» και η ονομασία kadabba «αρχαιότερος πρόγονος». Αρχικά είχε θεωρηθεί υποείδος του Ardipithecus ramidus. Έζησε: Ανατολική Αφρική, Middle Awash Valley, Ethiopia. Βρέθηκε αρχικά το 1997 (ευρήματα τουλάχιστον 5 ατόμων). 1) Ηλικία: μεταξύ 5,8-5,2 εκατ. έτη. 2) Τα απολιθώματα έχουν χαρακτηριστικά που δείχνουν ότι πρέπει να είχε δίποδη βάδιση. Μέγεθος όχι γνωστό, ίσως παραπλήσιο με του χιμπατζή. Μέγεθος εγκεφάλου εκτιμώμενο μεταξύ cm 3. 3) Στοιχεία από άλλα απολιθώματα δείχνουν ότι ζούσε σε μικτό περιβάλλον ανοικτού δάσους και σαβάνας. 4) Δεν είναι γνωστό αν η δίποδη μετακίνηση ήταν ο πιο συνήθης τρόπος μετακίνησής του. Σχετίζεται ο Ar. kadabba με τον Orrorin και τον Sahelanthropus; Ποια η σχέση της γραμμής του Ardipithecus με εκείνη του Australopithecus;
44 Ardipithecus ramidus Ardi σημαίνει «έδαφος» και ramidus σημαίνει "ρίζα". Έζησε: Ανατολική Αφρική, Middle Awash και Gona, Ethiopia. Βρέθηκε αρχικά το Έχει βρεθεί και σκελετός θηλυκού ατόμου ("Ardi"). Ηλικία: περίπου 4,4 εκατ. έτη. Το μείζον τρήμα του κρανίου είναι σχετικά μπροστά. Τα εμπρόσθια άκρα έχουν χαρακτήρες αναρριχητή. Το μεγάλο δάκτυλο του ποδιού αποκλίνει. Η λεκάνη (φτιαγμένη από θραύσματα) έχει στοιχεία που συνδυάζουν ικανότητα αναρρίχησης και δίποδης μετακίνησης. Οι κυνόδοντες παρουσιάζουν πολύ μικρό φυλετικό διμορφισμό. Στοιχεία από άλλα απολιθώματα δείχνουν ότι ζούσε σε περιβάλλον αραιού δάσους. Τα θηλυκά είχαν ύψος περίπου 1,20 m και βάρος 50 kg. Δεν φαίνεται να τρεφόταν με σκληρές φυτικές τροφές.
45
46 Σύγκριση κρανίου χιμπατζή (δεξιά) και του Ardipithecus ramidus (αριστερά) Ψηφιακή αναπαράσταση του κρανίου του Ardipithecus ramidus
47 Ardipithecus ramidus, "Ardi" Ardipithecus kadabba
48 Καλλιτεχνική αναπαράσταση που δείχνει το μυϊκό σύστημα, το σώμα και το σκελετό του Ardipithecus ramidus (της «Ardi») καθώς και πως πρέπει να περπατούσε σε κλαδιά δέντρων
49
50
51
52
53
54 ΣΥΝΟΠΤΙΚΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΓΙΑ ΤΑ ΠΡΩΙΜΑ HOMININI Παρατήρηση: Ορισμένοι (π.χ. White 2003, Haile-Selassie 2004) θεωρούν ότι όλα αυτά τα ευρήματα μπορεί να ανήκουν στο ίδιο γένος το Ardipithecus. Ορισμένοι (π.χ. White et al. 2009) θεωρούν ότι τα ευρήματα από την Αιθιοπία και την Β. Κένυα υποδηλώνουν ένα «μορφοκλινές» από τον Ar. kadabba Ar. ramidus Australopithecus anamensis Au. afarensis, ουσιαστικά δηλαδή μια γραμμική διαδοχή συμβάντων ειδογένεσης μεταξύ 6 και 3 εκατ. ετών πριν από σήμερα. Μια τέτοια διαδοχή δεν αποκλείεται, αλλά δεν είναι γνωστό που σε αυτό το σχήμα εντάσσονται ο Sahelanthropus και ο Orrorin. Επιπλέον υπάρχει το πρόβλημα του Australopithecus anamensis, του αρχαιότερου εκπροσώπου του Australopithecus, ηλικίας 4,1 εκατ. ετών από τη Β. Κένυα δηλαδή λίγο μόνο χιλιάδων ετών νεότερο από το Ar. ramidus. Επειδή ο Au. anamensis είναι πολύ πιο εξελιγμένος από τον Ar. ramidus ορισμένοι ερευνητές θεωρούν μάλλον αδύνατη μια τόσο ταχεία σειρά εξελικτικών αλλαγών σε τόσο μικρό χρονικό διάστημα.
55 ΤΙ ΓΝΩΡΙΖΟΥΜΕ ΤΕΛΙΚΑ ΓΙΑ ΤΑ ΠΡΩΙΜΑ HOMININI; Μεταξύ 7 και 4,4 εκατ. ετών, πιθανότατα υπήρχαν 3 γένη και 4 είδη. Οι ηλικίες αυτών των δειγμάτων ταιριάζουν πολύ καλά με γενετικά δεδομένα για το διαχωρισμό χιμπατζή και ανθρώπου. Όλα αυτά τα είδη έχουν χαρακτήρες που υποδηλώνουν αυξημένη ικανότητα δίποδης βάδισης αλλά τουλάχιστον δύο γένη (Ardipithecus, Orrorin) ήταν επίσης και ικανοί αναρριχητές. Επίσης παρατηρείται μείωση του μεγέθους των κυνοδόντων που μπορεί να σχετίζεται με αλλαγές στη συμπεριφορά και ελάττωση των διενέξεων και του ανταγωνισμού μεταξύ των αρσενικών ατόμων.
56 Ερωτήματα 1) Σύμφωνα με πολυάριθμα δεδομένα ο χιμπατζής και ο άνθρωπος είναι συγγενικότεροι μεταξύ τους απ ό,τι ο καθένας με τον γορίλλα. Πώς μπορεί όμως να εξηγηθεί η εξέλιξη «knuckle walking» τόσο στον χιμπατζή όσο και στον γορίλλα και όχι στον άνθρωπο; 2) Ποια είναι τα γενικά αναγνωρίσιμα γένη πρώιμων Hominini; Γράψτε τα με σειρά από το αρχαιότερο προς το νεότερο. 3) Ποιο γένος θεωρείται το αρχαιότερο Hominini, που έχει βρεθεί και ποια είναι η ηλικία του; 4) Τι γνωρίζουμε για τα πρώιμα Hominini; 5) Στα ακόλουθα σχήματα τοποθετήστε τα γένη Sahelanthropus, Orrorin και Ardipithecus ανάλογα με τις δύο κύριες θεωρίες που έχουν διατυπωθεί για τις σχέσεις τους με άλλα Hominini. γορίλλας χιμπατζής άνθρωπος γορίλλας χιμπατζής άνθρωπος
57 Ερωτήματα 6) Ποια είναι η δυτικότερη θέση (χώρα) της Αφρικής όπου έχουν βρεθεί απολιθώματα Hominini, σε ποιο γένος εντάσσονται και τι ηλικίας είναι; 7) Αναφέρατε τέσσερεις ανατομικούς χαρακτήρες που σχετίζονται με τη δίποδη βάδιση και τη λειτουργική τους σημασία.
ΕΘΝΙΚΟ ΚΑΙ ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΤΜΗΜΑ ΓΕΩΛΟΓΙΑΣ ΚΑΙ ΓΕΩΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ ΤΟΜΕΑΣ ΙΣΤΟΡΙΚΗΣ ΓΕΩΛΟΓΙΑΣ-ΠΑΛΑΙΟΝΤΟΛΟΓΙΑΣ ΠΑΛΑΙΟΑΝΘΡΩΠΟΛΟΓΙΑ
ΕΘΝΙΚΟ ΚΑΙ ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΤΜΗΜΑ ΓΕΩΛΟΓΙΑΣ ΚΑΙ ΓΕΩΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ ΤΟΜΕΑΣ ΙΣΤΟΡΙΚΗΣ ΓΕΩΛΟΓΙΑΣ-ΠΑΛΑΙΟΝΤΟΛΟΓΙΑΣ ΠΑΛΑΙΟΑΝΘΡΩΠΟΛΟΓΙΑ ΟΙ ΑΥΣΤΡΑΛΟΠΙΘΗΚΟΙ Δρ Σωκράτης Ρουσιάκης Επίκουρος Καθηγητής
Διαβάστε περισσότεραΦΥΣΙΚΗ ΑΝΘΡΩΠΟΛΟΓΙΑ ΑΣΚΗΣΗ 7 ΜΕΛΕΤΗ ΤΩΝ ΠΡΩΤΕΥΟΝΤΩΝ Ι
ΦΥΣΙΚΗ ΑΝΘΡΩΠΟΛΟΓΙΑ ΑΣΚΗΣΗ 7 ΜΕΛΕΤΗ ΤΩΝ ΠΡΩΤΕΥΟΝΤΩΝ Ι ΦΥΣΙΚΗ ΑΝΘΡΩΠΟΛΟΓΙΑ ΑΣΚΗΣΗ 7 ΜΕΛΕΤΗ ΤΩΝ ΠΡΩΤΕΥΟΝΤΩΝ Ι ΦΥΣΙΚΗ ΑΝΘΡΩΠΟΛΟΓΙΑ ΑΣΚΗΣΗ 7 ΜΕΛΕΤΗ ΤΩΝ ΠΡΩΤΕΥΟΝΤΩΝ Ι Συστηματική Πρωτευόντων Συστηματική Πρωτευόντων
Διαβάστε περισσότεραΠΑΛΑΙΟΝΤΟΛΟΓΙΑ ΣΠΟΝΔΥΛΩΤΩΝ
ΠΑΛΑΙΟΝΤΟΛΟΓΙΑ ΣΠΟΝΔΥΛΩΤΩΝ Μάθημα 9ο: η εξέλιξη του Ανθρώπου Η προέλευση των πρωτευόντων Πρωτεύοντα Κατάρρινοι και Μειοκαινικοί Πίθηκοι Ο Ουρανοπίθηκος και η σημασία του Από το Σαχελάνθρωπο στον Σοφό Ανθρωπο
Διαβάστε περισσότεραΗ εξέλιξη και η ποικιλομορφία του ανθρώπινου σκελετού Η ιστορία των ανθρωπογονικών
Διάλεξη 36η, 21-12-2016 Μαρία-Ελένη Χοβαλοπούλου Η εξέλιξη και η ποικιλομορφία του ανθρώπινου σκελετού Η ιστορία των ανθρωπογονικών Δρ. Μαρία Ελένη Χοβαλοπούλου Οι βιολόγοι βρίσκονται αντιμέτωποι: εκτός
Διαβάστε περισσότεραΕξέλιξη των πρωτευόντων
Π. Πάσχου Εξέλιξη των πρωτευόντων Η ιστορία των σπονδυλωτών στη γη διαιρείται σε τρεις εποχές (αιώνες) -Παλαιοζωικό η εποχή της αρχαίας ζωής µε ψάρια, αµφίβια και πρωτόγονα ερπετά -Μεσοζωικό ενδιάµεση
Διαβάστε περισσότεραΑνθρώπινος Σκελετός. ñ Ανθεκτικότητα στην αποικοδόµηση. ñ Ιδανική πηγή πληροφοριών: προϊστορικά, ιστορικά, σύγχρονα
Ανθρώπινος Σκελετός ñ Ανθεκτικότητα στην αποικοδόµηση ñ Ιδανική πηγή πληροφοριών: προϊστορικά, ιστορικά, σύγχρονα ñ Σκελετική ανατοµία: γονίδια + περιβάλλον ñ Ποικιλοµορφία: οντογένεση, φύλο, πληθυσµός,
Διαβάστε περισσότεραΠΑΛΑΙΟΝΤΟΛΟΓΙΑ ΣΠΟΝΔΥΛΩΤΩΝ
ΠΑΛΑΙΟΝΤΟΛΟΓΙΑ ΣΠΟΝΔΥΛΩΤΩΝ Μάθημα 9ο: η εξέλιξη του Ανθρώπου Η προέλευση των πρωτευόντων Πρωτεύοντα Κατάρρινοι και Μειοκαινικοί Πίθηκοι Ο Ουρανοπίθηκος και η σημασία του Από το Σαχελάνθρωπο στο Σοφό Ανθρωπο
Διαβάστε περισσότεραΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ: Η ΕΞΕΛΙΞΗ:
Πρόλογος: Η θεωρία της Εξέλιξης, είναι µια επιστήµη που οι προβλέψεις της αποδεικνύονται από τις διαρκείς ανακαλύψεις καθηµερινά. Η πρακτική επιβεβαίωση των προβλέψεων, είναι χαρακτηριστικό για κάθε πραγµατική
Διαβάστε περισσότερα1. Πατήστε στο ανθρωπάκι, πάνω αριστερά στο παράθυρο και επιλέξτε «ΣΧΕΤΙΚΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ» - ΜΥΪΚΟ
ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΕΡΕΙΣΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ (1) ΤΑΞΗ Α ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΚΑΘΗΓΗΤΡΙΑ: ΠΕΡΑΚΗ ΑΛΕΞΑΝ ΡΑ ΒΙΟΛΟΓΟΣ 10ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΛΑΡΙΣΑΣ SOFTWARE: «Εγκυκλοπαίδεια του ανθρώπινου Σώµατος». Μπαίνουµε στο πρόγραµµα και επιλέγουµε
Διαβάστε περισσότεραΟ ΣΚΕΛΕΤΟΣ ΤΗΣ ΣΠΟΝΔΥΛΙΚΗΣ ΣΤΗΛΗΣ
Ο ΣΚΕΛΕΤΟΣ ΤΗΣ ΣΠΟΝΔΥΛΙΚΗΣ ΣΤΗΛΗΣ Αυχενικοί σπόνδυλοι 7 Θωρακικοί σπόνδυλοι 12 Οσφυϊκοί σπόνδυλοι 5 Ιερό οστό 5 συνοστεομένοι σπόνδυλοι Κόκκυγας Φυσιολογικά Κυρτώματα Σ.Σ. Η σπονδυλική στήλη δεν είναι
Διαβάστε περισσότεραB Μέρος (από 2) Οστά των Ακρων
B Μέρος (από 2) Οστά των Ακρων 01/25 ΑΝΩ ΑΚΡΑ 02/25 ΑΝΩ ΑΚΡΑ Οστά της Ζώνης του Ώμου 1. Ωμοπλάτη (scapula) _Τριγωνικό οστό _Συνδέεται με την κλείδα με το ακρώμιο. 2. Κλείδα (clavicle) _Με το ένα άκρο της
Διαβάστε περισσότεραΑ Μέρος (από 2) Οστά του Κορμού (Σπονδυλική Στήλης, Θώρακα, Κρανίου)
Α Μέρος (από 2) Οστά του Κορμού (Σπονδυλική Στήλης, Θώρακα, Κρανίου) 01/35 Το Ερειστικό Σύστημα αποτελείται από: 1. Τα Οστά 2. Τις Αρθρώσεις 3. Τους Συνδέσμους 02/35 ΟΣΤΑ ΤΟΥ ΣΚΕΛΕΤΟΥ Σύνολο: 285 οστά
Διαβάστε περισσότεραΚινησιολογία : Έννοιες : Βαρύτητα : Κέντρο βάρους : Άρθρωση : Τροχιά κίνησης : Εύρος τροχιάς(rom) : Ροπή : Μοχλός : Μοχλοί :
Κινησιολογία : Είναι η επιστήμη που ασχολείται με την ανθρώπινη κίνηση.βοηθάει να γίνονται οι κινήσεις με ασφάλεια,επάρκεια και αποτελεσματικότητα και αναλύει την κίνηση. Έννοιες : Πρόσθιος (μπροστινός)
Διαβάστε περισσότεραΕίναι η σύνδεση δύο ή περισσότερων οστών με τη συμμετοχή ενός μαλακότερου ιστού
Αρθρώσεις Είναι η σύνδεση δύο ή περισσότερων οστών με τη συμμετοχή ενός μαλακότερου ιστού Ανάλογα με το είδος αυτού του ιστού και τον τρόπο συμμετοχής του, καθορίζεται η κινητικότητα των οστών που συνδέονται.
Διαβάστε περισσότεραΆνω και κάτω στόμιο θώρακα Το κάτω στόμιο αφορίζεται από το πλευρικό τόξο και την ξιφοειδή απόφυση. Το άνω από τις 2 πρώτες πλευρές
Ο ΣΚΕΛΕΤΟΣ ΤΟΥ ΘΩΡΑΚΑ Ο οστεοχόνδρινος θωρακικός κλωβός σχηματίζεται: 1. Ραχιαία, από τμήμα της Σπονδυλικής Στήλης (12 θωρακικοί σπόνδυλοι & μεσοσπονδύλιοι δίσκοι), 2. Κυκλοτερώς, από 12 ζεύγη πλευρών
Διαβάστε περισσότεραΜέτρηση της κινητικότητας των αρθρώσεων
Μέτρηση της κινητικότητας των αρθρώσεων Εύρος κίνησης Το ποσό της κίνησης που παρουσιάζεται σε μια άρθρωση κατά την παθητική (παθητικό εύρος) ή ενεργητική (ενεργητικό εύρος) κίνηση. Εκτίμηση: με χρήση
Διαβάστε περισσότεραΚΕΦΑΛΑΙΟ 3 Ο. Συνδεσμολογία - Αρθρολογία ΣΤ. ΑΝΑΤΟΜΙΑΣ -
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3 Ο Συνδεσμολογία - Αρθρολογία ΣΤ. ΑΝΑΤΟΜΙΑΣ - ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑΣ Ι Β ΕΠΑ.Λ. ΜΑΡΙΑ ΣΗΦΑΚΗ Άρθρωση Ονομάζεται η σύνδεση δύο ή περισσοτέρων οστών μεταξύ τους με την παρεμβολή ενός μαλακότερου ιστού Μπορεί
Διαβάστε περισσότεραΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 1. ΚΑΚΩΣΕΙΣ ΜΑΛΑΚΩΝ ΜΟΡΙΩΝ & ΣΚΕΛΕΤΟΥ
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 1. ΚΑΚΩΣΕΙΣ ΜΑΛΑΚΩΝ ΜΟΡΙΩΝ & ΣΚΕΛΕΤΟΥ ΣΥΝΔΕΣΜΙΚΕΣ ΚΑΚΩΣΕΙΣ ΜΥΙΚΕΣ ΚΑΚΩΣΕΙΣ ΚΑΚΩΣΕΙΣ ΤΕΝΟΝΤΩΝ ΔΙΑΣΤΡΕΜΜΑ ΕΞΑΡΘΡΗΜΑ ΚΑΚΩΣΕΙΣ ΟΣΤΩΝ 2. ΚΡΑΝΙΟΕΓΚΕΦΑΛΙΚΕΣ ΚΑΚΩΣΕΙΣ Α. ΚΑΚΩΣΕΙΣ ΕΓΚΕΦΑΛΙΚΟΥ ΚΡΑΝΙΟΥ
Διαβάστε περισσότεραΤα πρωτεύοντα. Plesiadapis (55-58εκ. χρ)
Ανθρώπινη εξέλιξη Τα πρωτεύοντα Plesiadapis (55-58εκ. χρ) Τα θηλαστικά αναπτύσσονται από τα ερπετά κατά τη διάρκεια της Τριασικής περιόδου, περίπου 200-245 εκατομμύρια έτη πριν. Μετά από την τελική κρητιδική
Διαβάστε περισσότεραΔΗΜΟΚΡΙΤΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΡΑΚΗΣ ΤΕΦΑΑ, Κομοτηνής. Λειτουργική ανατομική των κάτω άκρων - Ισχίο
ΔΗΜΟΚΡΙΤΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΡΑΚΗΣ ΤΕΦΑΑ, Κομοτηνής Λειτουργική ανατομική των κάτω άκρων - Ισχίο Ανώνυμα οστά (συνένωση των λαγόνιο, ισχιακού και του ηβικού οστού) Ιερό οστό Άνω λαγόνια άκανθα Κάτω λαγόνια
Διαβάστε περισσότεραΚΕΦΑΛΑΙΟ 2 Ο. Οστεολογία ΣΤ. ΑΝΑΤΟΜΙΑΣ - ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑΣ I Β ΕΠΑ.Λ. ΜΑΡΙΑ ΣΗΦΑΚΗ
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2 Ο Οστεολογία ΣΤ. ΑΝΑΤΟΜΙΑΣ - ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑΣ I Β ΕΠΑ.Λ. ΜΑΡΙΑ ΣΗΦΑΚΗ Οστά και ανθρώπινος σκελετός Η οστεολογία αναφέρετε στην μελέτη των οστών. Οστά ονομάζονται σκληρά όργανα που παράγονται από
Διαβάστε περισσότεραΣΚΕΛΕΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΒΡΕΓΜΑΤΙΚΟ ΑΤΛΑΣ ΑΚΡΟΜΙΟ ΩΜΟΠΛΑΤΗ ΒΡΑΧΙΟΝΙΟ ΠΛΕΥΡΕΣ ΣΤΕΡΝΟ ΩΛΕΝΗ ΚΕΡΚΙΔΑ ΜΕΤΑΤΑΡΣΙΑ ΚΝΗΜΗ ΠΕΡΟΝΗ ΙΝΙΑΚΟ ΑΞΟΝΑΣ ΑΝΩ ΓΝΑΘΟΣ ΖΥΓΩΜΑΤΙΚΟ
ΣΚΕΛΕΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΜΕΤΩΠΙΑΙΟ ΚΡΟΤΑΦΙΚΟ ΙΝΙΑΚΟ ΒΡΕΓΜΑΤΙΚΟ ΖΥΓΩΜΑΤΙΚΟ ΑΝΩ ΓΝΑΘΟΣ ΑΤΛΑΣ ΑΞΟΝΑΣ ΚΛΕΙΔΑ ΚΑΤΩ ΓΝΑΘΟΣ ΑΚΡΟΜΙΟ ΩΜΟΠΛΑΤΗ ΒΡΑΧΙΟΝΙΟ ΠΛΕΥΡΕΣ ΣΤΕΡΝΟ ΚΕΦΑΛΗ ΒΡΑΧΙΟΝΙΟΥ ΩΛΕΝΗ ΚΕΡΚΙΔΑ ΟΣΤΑ ΚΑΡΠΟΥ ΜΕΤΑ-
Διαβάστε περισσότεραΡΑΧΗ ΠΑΥΛΟΣ Γ. ΚΑΤΩΝΗΣ ΑΝΑΠΛ. ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΙΑΤΡΙΚΗΣ ΣΧΟΛΗΣ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΚΡΗΤΗΣ
ΡΑΧΗ ΠΑΥΛΟΣ Γ. ΚΑΤΩΝΗΣ ΑΝΑΠΛ. ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΙΑΤΡΙΚΗΣ ΣΧΟΛΗΣ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΚΡΗΤΗΣ ΡΑΧΗ Αποτελεί τον μυοσκελετικό άξονα στήριξης του κορμού με κύριο οστικό στοιχείο τους σπονδύλους και την παράλληλη συμβολή
Διαβάστε περισσότεραΓΩΝΙΟΜΕΤΡΗΣΗ. διάφορες μέθοδοι (0-180 / / 360 / ΟΜΕΣ)
ΓΩΝΙΟΜΕΤΡΗΣΗ διάφορες μέθοδοι (0-180 / 180-0 / 360 / ΟΜΕΣ) μέσα μέτρησης (γωνιόμετρα, ηλεκτρογωνιόμετρα, μεζούρα, βιντεοκάμερες, τρισδιάστατα συστήματα ανάλυσης κίνησης, γωνιόμετρο με υπερήχους ή ποτενσιόμετρα,
Διαβάστε περισσότερα5. Στήριξη και κίνηση
5. Στήριξη και κίνηση 5.4 Το µυοσκελετικό σ ύ σ τ η µ α του ανθρώπου κεφαλή ΤΟ ΕΡΕΙΣΤΙΚΟ ΣYΣΤΗΜΑ (ΣΚΕΛΕΤΟΣ) ΤΟY ΑΝΘΡΩΠΟY άνω άκρα Ο σκελετός των άκρων κάτω άκρα Ο σκελετός του κορµού θώρακας σ π ο ν δ
Διαβάστε περισσότεραΤΑΞΕΙΣ CHIROPTERA (ΧΕΙΡΟΠΤΕΡΑ), SCANDENTIA (ΔΕΝΔΡΟΜΥΓΑΛΕΣ), DERMOPTERA (ΔΕΡΜΟΠΤΕΡΑ), PRIMATES (ΠΡΩΤΕΥΟΝΤΑ)
ΤΑΞΕΙΣ CHIROPTERA (ΧΕΙΡΟΠΤΕΡΑ), SCANDENTIA (ΔΕΝΔΡΟΜΥΓΑΛΕΣ), DERMOPTERA (ΔΕΡΜΟΠΤΕΡΑ), PRIMATES (ΠΡΩΤΕΥΟΝΤΑ) Οι τάξεις Chiroptera (χειρόπτερα), Scandentia (δενδρομυγαλές), Dermoptera (δερμόπτερα) και Primates
Διαβάστε περισσότεραΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ. Κεφάλαιο 5 «Στήριξη και Κίνηση»
ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ Κεφάλαιο 5 «Στήριξη και Κίνηση» Ποια είναι η διαφορά ανάμεσα στις λέξεις κίνηση και μετακίνηση; Μετακινούνται όλοι οι οργανισμοί; Άσκηση σελ. 98 ΣΒ Α. Η Κίνηση στους μονοκύτταρους οργανισμούς
Διαβάστε περισσότεραΣΩΜΑΤΟΜΕΤΡΗΣΕΙΣ ΚΑΙ ΔΟΚΙΜΑΣΙΕΣ
ΣΩΜΑΤΟΜΕΤΡΗΣΕΙΣ ΚΑΙ ΔΟΚΙΜΑΣΙΕΣ ΣΤΑΣΗ ΤΟΥ ΣΩΜΑΤΟΣ Εξέταση και αξιολόγηση των κυρτωμάτων της σπονδυλικής στήλης 1 1. Κατακόρυφος άξονας 2 3 2. Λοβίο του αυτιού 3. Ακρώμιο 4 5 6 7 8 4. Ομφαλός 5. Πρόσθια
Διαβάστε περισσότεραΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΤΡΟΠΟΣ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗΣ ΤΩΝ ΑΣΚΗΣΕΩΝ ΤΟΥ ΠΤΩΜΑΤΟΣ
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΤΡΟΠΟΣ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗΣ ΤΩΝ ΑΣΚΗΣΕΩΝ ΤΟΥ ΠΤΩΜΑΤΟΣ Άσκηση 1 η 1. Εκδορά τραχήλου 2. Περιτονίες του τραχήλου 3. Έξω σφαγίτιδα φλέβα 4. Δερµατικοί κλάδοι αυχενικοί πλέγµατος 1. Εκδορά θώρακα 2. Θωρακοδελτοειδές
Διαβάστε περισσότεραΒασικές ασκήσεις. Άσκηση 1
Το πρόγραμμα ασκήσεων που ακλουθεί έχει δημιουργηθεί για να ανακτηθεί η κινητικότητα στην άρθρωση του ώμου και να βελτιωθεί η ελαστικότητα των μυών οι οποίοι την κινούν. Σε περίπτωση τραυματισμού στην
Διαβάστε περισσότεραΚινητικό σύστημα του ανθρώπου Μέρος Ι: Ερειστικό, μυϊκό και συνδεσμικό σύστημα. Μάλλιου Βίβιαν Καθηγήτρια ΤΕΦΑΑ ΔΠΘ Φυσικοθεραπεύτρια
Κινητικό σύστημα του ανθρώπου Μέρος Ι: Ερειστικό, μυϊκό και συνδεσμικό σύστημα Μάλλιου Βίβιαν Καθηγήτρια ΤΕΦΑΑ ΔΠΘ Φυσικοθεραπεύτρια Τα συστήματα του ανθρώπινου σώματος Αναπνευστικό σύστημα (αποτελείται
Διαβάστε περισσότεραΑφού παρακολουθήσετε τα βίντεο με τα σαρκοφάγα φυτά και τις ναστίες συμπληρώστε την παραπάνω ερώτηση. Με ποιους τρόπους στηρίζονται τα φυτά;
ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ Κεφάλαιο 5 «Στήριξη και Κίνηση» Ποια είναι η διαφορά ανάμεσα στις λέξεις κίνηση και μετακίνηση; Μετακινούνται όλοι οι ζωικοί οργανισμοί; Άσκηση σελ. 98 ΣΒ Α. Η Κίνηση στους μονοκύτταρους
Διαβάστε περισσότεραΣχεδιασμός Προγραμμάτων
Σχεδιασμός Προγραμμάτων Ευλυγισία & Ισορροπία Μ. Μιχαλοπούλου Δ. Π. Θράκης Διατάσεις με καρέκλα Κάθισμα σε καρέκλα και Αυτί στον ώμο (κατέβασμα του αυτιού προς τον ώμο). Το σαγόνι βλέπει τον ώμο. Κυκλικές
Διαβάστε περισσότεραΥπέρκλαση Τετράποδα (Tetrapoda) Αμφίβια Ερπετά Πτηνά Θηλαστικά
Υπέρκλαση Τετράποδα (Tetrapoda) Αμφίβια Ερπετά Πτηνά Θηλαστικά Είναι σπονδυλωτά που φέρουν σωματικά εξαρτήματα χειριδία (και όχι πτερύγια, όπως τα ψάρια) Μερικά έχουν χάσει ένα ή δυο ζεύγη εξαρτημάτων
Διαβάστε περισσότεραΕργαστήριο Ανατοµίας Ιατρική Σχολή Πανεπιστήµιο Αθηνών
Εργαστήριο Ανατοµίας Ιατρική Σχολή Πανεπιστήµιο Αθηνών ΣΥΝΟΠΤΙΚΕΣ ΣΗΜΕΙΏΣΕΙΣ ΑΝΑΤΟΜΙΑΣ Το Μυοσκελετικό Σύστηµα Δρ. Ε. Τζόνσον Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Αθήνα 2012 2 ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ ΑΝΑΤΟΜΙΑ Ι. Α. Τα µέρη και
Διαβάστε περισσότερα5.4 Το μυοσκελετικό σύστημα του ανθρώπου ΜΙΚΡΕΣ ΕΡΕΥΝΕΣ ΚΑΙ ΕΡΓΑΣΙΕΣ
3. Να βάλετε σε κύκλο το γράμμα που αντιστοιχεί στη φράση που συμπληρώνει σωστά την πρόταση: Α. Η μέλισσα είναι έντομο που: α. έχει σπονδυλική στήλη β. μπορεί να κολυμπάει γ. πετάει με τη βοήθεια μεμβρανωδών
Διαβάστε περισσότεραΑκτινογραφική απεικόνιση ωμικής ζώνης. Περικλής Παπαβασιλείου,PhD Τεχνολόγος Ακτινολόγος
Ακτινογραφική απεικόνιση ωμικής ζώνης Περικλής Παπαβασιλείου,PhD Τεχνολόγος Ακτινολόγος Ανατομία ωμικής ζώνης 1. 1η πλευρά 3. 4η και 7η πλευρά 4. κλείδα 5. ακρωμιοκλειδική άρθρωση 6. ακρώμιο 7. εντομή
Διαβάστε περισσότεραΣυνδεσμολογία. Ioannis Lazarettos. MD PhD Orthopaedic Surgeon
Συνδεσμολογία Ioannis Lazarettos MD PhD Συνδεσμολογία 2 Συνδεσμολογία Άρθρωση Σύνδεση δύο ή περισσότερων οστών Κίνηση Δίαρθρωση ΟΧΙ Κίνηση Συνάρθρωση (Συνδέσμωση Συγχόνδρωση - Συνοστέωση) 3 Διάρθρωση Αρθρικές
Διαβάστε περισσότεραΑΝΩ ΑΚΡΟ. αντιβράχιο αγκώνας - βραχιόνιο Α. ΓΑΛΑΝΟΠΟΥΛΟΥ
ΑΝΩ ΑΚΡΟ αντιβράχιο αγκώνας - βραχιόνιο Α. ΓΑΛΑΝΟΠΟΥΛΟΥ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ ΚΟΥΜΑΡΙΑΝΟΣ Δ.: Άτλας Ακτινολογικών Προβολών βασικές προβολές ΚΟΥΜΑΡΙΑΝΟΣ Δ.: Οδηγός μελέτης για τις βασικές ακτινολογικές προβολές
Διαβάστε περισσότεραOΥΡΑΝΟΠΙΘΗΚΟΣ Ο ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΟΣ
1 OΥΡΑΝΟΠΙΘΗΚΟΣ Ο ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΟΣ (Ouranopithecus macedoniensis) ΓEΩΡΓΙΟΣ Δ. ΚΟΥΦΟΣ Καθηγητής Παλαιοντολογίας, Α.Π.Θ. Ιστορικό Η παρουσία απολιθωμένων θηλαστικών ζώων στην ευρύτερη κοιλάδα του Αξιού ποταμού
Διαβάστε περισσότεραΡΑΧΗ. 3. Μύες (ανάλογα µε την εµβρυολογική προέλευση και την νεύρωσή τους διαχωρίζονται σε: α. Εξωγενείς (ετερόχθονες) β. Ενδογενείς (αυτόχθονες)
ΡΑΧΗ Ι. Γενικά Α. Η ράχη αποτελείται από την οπίσθια επιφάνεια του σώµατος 1. Αποτελεί µυοσκελετικό άξονα στήριξης του κορµού 2. Οστικά στοιχεία α. Σπόνδυλοι β. Κεντρικά τµήµατα των πλευρών γ. Άνω επιφάνειες
Διαβάστε περισσότεραΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ ΚΙΝΗΣΙΟΛΟΓΙΚΗΣ ΑΝΑΛΥΣΗΣ. Φατούρος Ιωάννης, Ph.D. Αναπληρωτής Καθηγητής Σ.Ε.Φ.Α.Α. του Δ.Π.Θ.
ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ ΚΙΝΗΣΙΟΛΟΓΙΚΗΣ ΑΝΑΛΥΣΗΣ Φατούρος Ιωάννης, Ph.D. Αναπληρωτής Καθηγητής Σ.Ε.Φ.Α.Α. του Δ.Π.Θ. ΒΗΜΑ 1 α ΠΟΙΟΙ ΑΡΘΡΩΣΕΙΣ ΚΙΝΟΥΝΤΑΙ ΚΑΙ ΠΩΣ; ΒΗΜΑ 1 Β ΠΟΙΟΙ ΜΥΕΣ ΕΚΤΕΛΟΥΝ ΤΗΝ ΚΙΝΗΣΗ; Μύες για κάθε
Διαβάστε περισσότεραΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΡΗΤΗΣ ΤΜΗΜΑ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ. Εργαστηριακή άσκηση Η Εξέλιξη των Πρωτευόντων με έμφαση στον άνθρωπο
ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΡΗΤΗΣ ΤΜΗΜΑ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ Εργαστηριακή άσκηση Η Εξέλιξη των Πρωτευόντων με έμφαση στον άνθρωπο Ηράκλειο 2013 Επιμέλεια Πουλακάκης Νίκος Συστηματική Πρωτευόντων Πρωτεύον ονομάζεται κάθε μέλος
Διαβάστε περισσότεραΚάτω Άκρο Οι Χώρες του Μηρού
Κάτω Άκρο Οι Χώρες του Μηρού Ι. Γενικά Α. 3εις σηµαντικές ζώνες των κάτω άκρων 1. Μηριαίο τρίγωνο 2. Ο πόρος των προσαγωγών 3. Ο ιγνυακός βόθρος Β. Μηριαίο οστό 1. Είναι το επιµηκέστερο, το ισχυρότερο
Διαβάστε περισσότεραΑΝΩΤΑΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΕΠΙΛΟΓΗΣ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΥ ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ
ΑΝΩΤΑΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΕΠΙΛΟΓΗΣ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΥ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ ΕΤΟΥΣ 2008 ( ΠΡΟΚΗΡΥΞΗ 4Π /2008) ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΥ Κλάδος-Ειδικότητες: ΠΕ 18.24 ΕΡΓΑΣΙΟΘΕΡΑΠΕΙΑΣ, ΦΥΣΙΚΟΘΕΡΑΠΕΙΑΣ ΕΞΕΤΑΣΗ ΣΤΗΝ
Διαβάστε περισσότεραΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ
ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ Κινησιολογία Ενότητα 12: Κινησιολογική ανάλυση απλών κινήσεων Αθανάσιος Τσιόκανος Τμήμα Επιστήμης Φυσικής Αγωγής και Αθλητισμού Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται
Διαβάστε περισσότεραΠυρήνες οστέωσης παιδικου σκελετου. Χρόνοι εμφάνισης.
Πυρήνες οστέωσης παιδικου σκελετου. Χρόνοι εμφάνισης. Κωτούλα Αγορίτσα, Ιατρος ακτινολόγος, Επιμελήτρια Β Ακτινολογικό Εργαστήριο Νοσοκομείου Α.Ν.Θ. ΘΕΑΓΕΝΕΙΟ, Θεσ/νίκης Τα οστά σχηματίζονται με δύο τρόπους:
Διαβάστε περισσότεραΑΝΑΤΟΜΙΑ Ι. Εισαγωγή στην Ανατομία. 460-377 Π.Χ «Η φύση του σώματος είναι η αρχή της ιατρικής επιστήμης» Ιπποκράτης. Ανά----- τομή
ΑΝΑΤΟΜΙΑ Ι Μάθημα 1ο ΘΩΡΑΚΑΣ ΚΟΙΛΙΑ ΠΥΕΛΟΣ-ΠΕΡΙΝΕΟ ΡΑΧΗ Ροβίθης Μιχαήλ 500 Π.Χ Εισαγωγή στην Ανατομία 460-377 Π.Χ «Η φύση του σώματος είναι η αρχή της ιατρικής επιστήμης» Ιπποκράτης Ανά----- τομή Αριστοτέλης
Διαβάστε περισσότεραΕκτιμητική ζώων Πρόσθιο τμήμα κορμού και πρόσθια άκρα
Εκτιμητική ζώων Πρόσθιο τμήμα κορμού και πρόσθια άκρα Εργαστήριο Γενικής και Ειδικής Ζωοτεχνίας Γ.Π.Α. Τμήμα: Επιστήμης Ζωικής Παραγωγής & Υδατοκαλλιεργειών Διδάσκουσες: Κουτσούλη Παναγιώτα, Xαρισμιάδου
Διαβάστε περισσότερα5 ΛΥΚΕΙΟ ΧΑΛΑΝΔΡΙΟΥ 2013-2014 ΓΡΑΠΤΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΣΤΗ ΒΙΟΛΟΓΙΑ. H άρθρωση του ώμου
5 ΛΥΚΕΙΟ ΧΑΛΑΝΔΡΙΟΥ 2013-2014 ΓΡΑΠΤΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΣΤΗ ΒΙΟΛΟΓΙΑ H άρθρωση του ώμου Μαθητής Μ. Γεώργιος Ανατομία ώμου Τα κύρια οστά του ώμου είναι το βραχιόνιο και η ωμοπλάτη.η αρθρική κοιλότητα προστατεύεται
Διαβάστε περισσότεραΑσκήσεις εμπιστοσύνης, ισορροπίας και ενδυνάμωσης
Ασκήσεις εμπιστοσύνης, ισορροπίας και ενδυνάμωσης.. τα δύο σώματα γίνονται ένα σύστημα σωμάτων κι αποκτούν κοινό κέντρο βάρους, με ισοκατανομή δυνάμεων το κεφάλι, η πλάτη, η κοιλιά και οι γλουτοί βρίσκονται
Διαβάστε περισσότερα. (Ασκήσεις προς αποφυγή)
ΕΠΕΑΕΚ ΑΝΑΜΟΡΦΩΣΗ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΣΠΟΥΔΩΝ ΤΟΥ Τ.Ε.Φ.Α.Α.ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ ΑΥΤΕΠΙΣΤΑΣΙΑ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ ΦΥΣΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ & ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΥ KM 950: Αεροβικός χορός- οργάνωσημεθοδολογία-προγραμματισμός
Διαβάστε περισσότεραΕπιφάνεια για την στήριξη των χεριών για την διευκόλυνση των αναισθησιολόγων με τον αντίστοιχο συνδετικό σφιγκτήρα (clamp)
ΕΞΑΡΤΗΜΑΤΑ ΒΑΣΙΚΗΣ ΣΥΝΘΕΣΗΣ (ΓΙΑ ΤΟ ΣΥΝΟΛΟ ΤΩΝ 21 ΧΕΙΡ/ΚΩΝ ΤΡΑΠΕΖΩΝ) 2.9.1 Επιφάνεια για την στήριξη των χεριών για την διευκόλυνση των αναισθησιολόγων με τον αντίστοιχο συνδετικό σφιγκτήρα (clamp) 9906021
Διαβάστε περισσότεραΕικόνα 1.1. Ρομπογιαννάκη Αγγελική Α3 Καλαϊτζάκη Χρύσα Α2 Ρίζου Μαρία Α3 Μακρυδάκη Κωνσταντίνα Α2 Κεφαλάκη Γιώτα Α2 Μπελιπασάκης Παύλος Α3
«ΟΙ ΠΡΟΓΕΝΕΣΤΕΡΟΙ» Εικόνα 1.1 Ρομπογιαννάκη Αγγελική Α3 Καλαϊτζάκη Χρύσα Α2 Ρίζου Μαρία Α3 Μακρυδάκη Κωνσταντίνα Α2 Κεφαλάκη Γιώτα Α2 Μπελιπασάκης Παύλος Α3 ΕΙΣΑΓΩΓΗ Η εξέλιξη του ανθρώπου έχει περάσει
Διαβάστε περισσότεραΟ Homo erectus έχει σωματικές αναλογίες που μοιάζουν με τις ανθρώπινες. Τρέχει σταθερά και κυνηγάει συστηματικά. Έχει μικρό σε
HOMO ERECTUS HOMO ERGASTER HOMO GEORGICUS HOMO CERPACENSIS Γεωργία Φραγκιαδάκη Κατερίνα Χαραλαμπάκη Ειρήνη Ρηγάκη Μαρία Φραγιαδάκη Καλλιόπη Χαραλαμπάκη HOMO ERECTUS Ο Homo Erectus (άνθρωπος ο όρθιος στα
Διαβάστε περισσότεραΚΑΤΩ ΑΚΡΟ. Βάσιου Αικ. Επίκουρη Καθηγήτρια Ανατοµίας. Ιατρικό Τµήµα. Πανεπιστήµιο Θεσσαλίας. Wednesday, January 15, 14
ΚΑΤΩ ΑΚΡΟ Βάσιου Αικ. Επίκουρη Καθηγήτρια Ανατοµίας Ιατρικό Τµήµα Πανεπιστήµιο Θεσσαλίας Λεκάνη - Ισχία Απλή ακτινογραφία Απλή ακτινογραφία Αξονική Τοµογραφία Απλή ακτινογραφία Αξονική Τοµογραφία Μαγνητική
Διαβάστε περισσότεραΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ
ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Ζωολογία Αμφίβια Διδάσκων: Καθηγητής Ιωάννης Λεονάρδος Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης Creative Commons. Για εκπαιδευτικό
Διαβάστε περισσότεραΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΤΜΗΜΑ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ ΦΥΣΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ ΚΑΙ ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΥ ΜΑΘΗΜΑ: ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΗ ΓΥΜΝΑΣΤΙΚΗ
ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΤΜΗΜΑ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ ΦΥΣΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ ΚΑΙ ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΥ ΜΑΘΗΜΑ: ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΗ ΓΥΜΝΑΣΤΙΚΗ Επικοινωνία και συνεννόηση μεταξύ καθηγητή Φ.Α και μαθητών Καλύτερη συνεργασία Εξοικονόμηση
Διαβάστε περισσότεραΑξιολόγηση στάσης. Τυπικές στάσεις & βασικά χαρακτηριστικά αυτών
Αξιολόγηση στάσης Τυπικές στάσεις & βασικά χαρακτηριστικά αυτών Εικόνα 1. Τυπικές όρθιες στάσεις. Τέλια όρθια στάση (Α), κυφω-λορφωτική στάση (Β), στάση επίπεδης ράχης (C) & χαλαρή στάση (D). Τέλεια όρθια
Διαβάστε περισσότεραΟΠΙΣΘΙΟ ΚΟΙΛΙΑΚΟ ΤΟΙΧΩΜΑ ΠΑΥΛΟΣ Γ. ΚΑΤΩΝΗΣ ΙΑΤΡΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΚΡΗΤΗΣ
ΟΠΙΣΘΙΟ ΚΟΙΛΙΑΚΟ ΤΟΙΧΩΜΑ ΠΑΥΛΟΣ Γ. ΚΑΤΩΝΗΣ ΙΑΤΡΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΚΡΗΤΗΣ ΟΣΤΑ (ΟΣΦΥΙΚΟΙ ΣΠΟΝΔΥΛΟΙ ΙΕΡΟ) ΟΣΦΥΙΚΟΙ ΣΠΟΝΔΥΛΟΙ Μεγαλύτεροι σε μέγεθος και όγκο, με κοντούς και παχείς αυχένες, ευρύτερες
Διαβάστε περισσότεραΑΣΚΗΣΙΟΛΟΓΙΟ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΕΤΡΑΚΕΦΑΛΩΝ ΚΑΙ ΜΥΩΝ ΤΩΝ ΙΣΧΙΩΝ
ΑΣΚΗΣΙΟΛΟΓΙΟ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΕΤΡΑΚΕΦΑΛΩΝ ΚΑΙ ΜΥΩΝ ΤΩΝ ΙΣΧΙΩΝ 1. ΑΡΣΕΙΣ ΑΠΟ ΒΑΘΥ ΚΑΘΙΣΜΑ ΜΕ ΑΛΤΗΡΕΣ 2. ΑΡΣΕΙΣ ΑΠΟ ΒΑΘΥ ΚΑΘΙΣΜΑ ΜΕ ΜΠΑΡΑ ΜΠΡΟΣΤΑ ΑΠΟ ΤΟ ΤΡΑΧΗΛΟ 3. ΑΡΣΕΙΣ ΑΠΟ ΒΑΘΥ ΚΑΘΙΣΜΑ ΜΕ ΜΠΑΡΑ ΠΙΣΩ
Διαβάστε περισσότεραΕγκεφαλική παράλυση. Μιχάλης Η. Χαντές Αναπληρωτής Καθηγητής. Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας Ορθοπαιδική Κλινική
Εγκεφαλική παράλυση Μιχάλης Η. Χαντές Αναπληρωτής Καθηγητής Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας Ορθοπαιδική Κλινική ΟΡΙΣΜΟΣ Ως εγκεφαλική παράλυση ορίζεται η κατάσταση κατά την οποία προκύπτουν διαταραχές της μυικής
Διαβάστε περισσότεραΜΥΟΛΟΓΙΑ. 1. Σκελετικοί µύες
ΜΥΟΛΟΓΙΑ Μυϊκός ιστός και Μυϊκό σύστηµα Ι. Γενικά Α. Μύες = όργανα µαλακά συσταλτά 1. οι συσπάσεις των µυϊκών ινών κινούν τα µέρη του σώµατος 2. προσδίδει το σχήµα του σώµατος 3. τρία είδη µυών α. Σκελετικοί
Διαβάστε περισσότεραΕΠΕΑΕΚ ΑΝΑΜΟΡΦΩΣΗ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΣΠΟΥΔΩΝ ΤΟΥ Τ.Ε.Φ.Α.Α. ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ - ΑΥΤΕΠΙΣΤΑΣΙΑ
ΕΠΕΑΕΚ ΑΝΑΜΟΡΦΩΣΗ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΣΠΟΥΔΩΝ ΤΟΥ Τ.Ε.Φ.Α.Α. ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ - ΑΥΤΕΠΙΣΤΑΣΙΑ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ ΦΥΣΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ & ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΥ ΜΚ 0903 «Κινησιολογία» 12η Διάλεξη: «Κινησιολογική
Διαβάστε περισσότεραΣτέφανος Πατεράκης - Φυσικοθεραπευτής
ΚΙΝΗΣΙΟΛΟΓΙΑ Ορισμός : Είναι η επιστήμη που μελετά την ανθρώπινη κίνηση. Χρησιμοποιεί γνώσεις από τη μηχανική της φυσικής, την ανατομία και τη φυσιολογία. Η Βαρύτητα Έλκει όλα τα σώματα προς το έδαφος.
Διαβάστε περισσότεραΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΥΜΝΑΣΤΙΚΗ ΟΜΟΣΠΟΝΔΙΑ. ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΑΘΛΗΤΡΙΩΝ Ρ.Γ. Έτη γέννησης 1994-1995-1996-1997 ΙΟΥΛΙΟΣ 2009
ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΥΜΝΑΣΤΙΚΗ ΟΜΟΣΠΟΝΔΙΑ ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΑΘΛΗΤΡΙΩΝ Ρ.Γ. Έτη γέννησης 99-99-996-997 ΙΟΥΛΙΟΣ 009 ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΥΜΝΑΣΤΙΚΗ ΟΜΟΣΠΟΝΔΙΑ Σωματομετρικός έλεγχος Μέτρηση ύψους Μέτρηση βάρους Έλεγχος άρθρωσης
Διαβάστε περισσότεραΟστεολογία Ι. Ioannis Lazarettos. MD PhD Orthopaedic Surgeon
Οστεολογία Ι Ioannis Lazarettos MD PhD Οστεολογία Οστά Τα οστά αποτελούνται από ένα οργανικό υπόστρωμα από ινώδη συνδετικό ιστό εμποτισμένο με μεταλλικά άλατα (σκληρότητα & ελαστικότητα) Δομή Συστατικά
Διαβάστε περισσότεραΚινητικό σύστημα του ανθρώπου Σπονδυλική Στήλη
Κινητικό σύστημα του ανθρώπου Σπονδυλική Στήλη Μάλλιου Βίβιαν Καθηγήτρια ΤΕΦΑΑ ΔΠΘ Φυσικοθεραπεύτρια Μπενέκα Νατάσσα Αναπλ. Καθηγήτρια ΤΕΦΑΑ ΔΠΘ . Σπονδυλική στήλη-περιγραφή οστών θωρακικού κλωβού και
Διαβάστε περισσότεραΟΣΤΕΟΛΟΓΙΑ. Δρ. Ευριπιδου Πολυκαρπος Παθολογος-Διαβητολογος C.D.A. College Limassol
ΟΣΤΕΟΛΟΓΙΑ Δρ. Ευριπιδου Πολυκαρπος Παθολογος-Διαβητολογος C.D.A. College Limassol Οστεολογια Το συνολο των οστων του οργανισμου συνιστα τον σκελετο. Η μελετη των οστων είναι η Οστεολογια. Τα οστα είναι:
Διαβάστε περισσότεραΚάτω Άκρο. 1. Κνήµη. Β. Διαµερίσµατα της Κνήµης
Κάτω Άκρο Κνήµη ΙV. Κνήµη Α. Οστά Η κνήµη & η περόνη είναι τα οστά της κνήµης. Τα σώµατα τους συνδέονται µε ένα µεσόστεο υµένα που αποτελείται από ισχυρές λοξές ίνες. 1. Κνήµη Το δεύτερο µεγαλύτερο οστό
Διαβάστε περισσότερα7. ΕΡΕΙΣΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ. Αποτελεί αποθήκη αλάτων, κυρίως ασβεστίου και φωσφόρου. Στηρίζει το σώμα και καθορίζει τη μορφή του.
7. ΕΡΕΙΣΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ Το ερειστικό σύστημα περιλαμβάνει τα οστά, τα οποία συνδεόμενα στις αρθρώσεις σχηματίζουν το σκελετό (εικ. 7.1). Η λέξη σκελετός μας φέρνει συνήθως στο νου μία δομή σκληρή και ξερή.
Διαβάστε περισσότεραΕΞΕΛΙΚΤΙΚΗ ΠΑΛΑΙΟΝΤΟΛΟΓΙΑ
ΕΘΝΙΚΟ ΚΑΙ ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΤΜΗΜΑ ΓΕΩΛΟΓΙΑΣ ΚΑΙ ΓΕΩΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ ΤΟΜΕΑΣ ΙΣΤΟΡΙΚΗΣ ΓΕΩΛΟΓΙΑΣ-ΠΑΛΑΙΟΝΤΟΛΟΓΙΑΣ ΕΞΕΛΙΚΤΙΚΗ ΠΑΛΑΙΟΝΤΟΛΟΓΙΑ ΤΙ ΕΙΝΑΙ Η ΦΥΛΟΓΕΝΕΣΗ ΤΙ ΜΑΣ ΛΕΝΕ ΤΑ ΦΥΛΟΓΕΝΕΤΙΚΑ
Διαβάστε περισσότεραΗ ΑΝΘΡΩΠΙΝΗ ΕΞΕΛΙΞΗ. Ερευνητική Εργασία Β' Τετραμήνου. Υπεύθυνη Καθηγήτρια: Μ.Φρονίμου
Η ΑΝΘΡΩΠΙΝΗ ΕΞΕΛΙΞΗ Ερευνητική Εργασία Β' Τετραμήνου Υπεύθυνη Καθηγήτρια: Μ.Φρονίμου Στην επιστήμη της βιολογίας, με τον όρο εξέλιξη εννοείται η αλλαγή στις ιδιότητες ενός πληθυσμού οργανισμών στο πέρασμα
Διαβάστε περισσότεραΟ Σκελετός της Πυέλου
Ο Σκελετός της Πυέλου E Johnson Αν. Καθηγήτρια Εργαστήριο Ανατοµίας Η Πύελος το κατώτερο σηµείο του κορµού προς τα κάτω συνέχεια της κοιλιάς η πυελική κοιλότητα = κατώτερο τµήµα της κοιλιακής χώρας εντοπίζεται
Διαβάστε περισσότεραO ΣΚΕΛΕΤΟΣ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΥ. Οστά της κεφαλής Οστά του κορμού Οστά των άνω άκρων και της ωμικής ζώνης Οστά των κάτω άκρων και της πυελικής ζώνης
O ΣΚΕΛΕΤΟΣ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΥ Χονδρικά διαιρείται σε: Οστά της κεφαλής Οστά του κορμού Οστά των άνω άκρων και της ωμικής ζώνης Οστά των κάτω άκρων και της πυελικής ζώνης ΤΑ ΟΣΤΑ ΤΗΣ ΚΕΦΑΛΗΣ Τα οστά της κεφαλής
Διαβάστε περισσότεραΔιδακτικό σενάριο: Η εξέλιξη του ανθρώπου. Διάρκεια 3 διδακτικές ώρες
Διδακτικό σενάριο: Η εξέλιξη του ανθρώπου Διάρκεια 3 διδακτικές ώρες Προσδοκώμενα μαθησιακά αποτελέσματα Ο μαθητής να μπορεί: Να περιγράφει τα στάδια εξέλιξης του ανθρώπινου είδους. Να επιχειρηματολογεί
Διαβάστε περισσότεραΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ ΑΝΑΤΟΜΙΑ - OΣΤΑ Τ.Ε.Ι ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΥ
ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ ΑΝΑΤΟΜΙΑ - OΣΤΑ Τ.Ε.Ι ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΥ Τμήμα Λογοθεραπείας ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ ΑΝΑΤΟΜΙΑ Η ανατομία είναι η παλαιότερη βασική ιατρική επιστήμη. Μελετήθηκε πρώτα στην Αίγυπτο το 500 π.χ Αργότερα διδάχθηκε
Διαβάστε περισσότεραΓαλανοπούλου Αγγελική
Γαλανοπούλου Αγγελική ΚΟΥΜΑΡΙΑΝΟΣ Δ.: Άτλας Ακτινολογικών Προβολών βασικές προβολές ΚΟΥΜΑΡΙΑΝΟΣ Δ.: Οδηγός μελέτης για τις βασικές ακτινολογικές προβολές (ebook) Bontrager. Κ, Lampignano J.:Textbook of
Διαβάστε περισσότεραΕνότητα 1: Βασικές έννοιες
ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ Ενότητα 1: Βασικές έννοιες - - - - - - - - 1 ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΕΡΙΓΡΑΜΜΑ ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ Μαθησιακά αποτελέσματα Κλινικό σενάριο Ιστορική ανασκόπηση: Μια ματιά στο παρελθόν Εισαγωγή Ορολογία της Κινησιολογίας
Διαβάστε περισσότεραΜύες του πυελικού τοιχώματος
Μύες Πυέλου Μύες του πυελικού τοιχώματος Συμβάλλουν στο σχηματισμό των εσωτερικών πλάγιων τοιχωμάτων της πυελικής κοιλότητας. Εκφύονται μέσα από τη πυελική κοιλότητα αλλά καταφύονται έξω από αυτήν (μηριαίο).
Διαβάστε περισσότεραΑΠΟΓΡΑΦΗ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΩΝ 2008-09 ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΑΝΑΤΟΜΙΚΗΣ ΠΡΟΚΑΤ Χ/Ε. 08-09 Α/Α ΕΙ ΟΣ ΤΕΜΑΧ ΧΑΡΤΕΣ
ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΑΝΑΤΟΜΙΚΗΣ ΠΡΟΚΑΤ Χ/Ε. 08-09 ΧΑΡΤΕΣ 1 ΜΥΪΚΟ ΠΡΟΣ.ΕΠΙΦ.ΚΟΡΜΟΣ 2 2 ΜΥΪΚΟ ΟΠΙΣ. ΕΠΙΦ. ΚΟΡΜΟΥ 5 3 ΣΚΕΛ. ΣΥΣΤΗΜΑ ΠΡΣΘ. 2 4 ΣΚΕΛ. ΣΥΣΤΗΜΑ ΟΠΙΣΘ. 1 5 ΜΑΤΙ 1 6 ΟΥΡΟΠΟΙΗΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ 1 7 ΠΕΠΤΙΚΟ- ΟΥΡΟΠΟΙΗΤΙΚΟ
Διαβάστε περισσότεραΜυολογία ΙΙ. Ioannis Lazarettos. MD PhD Orthopaedic Surgeon
Μυολογία ΙΙ Ioannis Lazarettos MD PhD Μυολογία 2 Μύες Άνω Άκρου Μύες Ωμικής Ζώνης Μύες Βραχίονα Πρόσθιοι Μύες Οπίσθιοι Μύες Μύες Αντιβραχίου Μύες Πρόσθιας Επιφάνειας Μύες Κερκιδικού Χείλους Μύες Οπίσθιας
Διαβάστε περισσότεραΑπό το βιβλίο του Δρ. Πέτρου Α. Πουλμέντη
Από το βιβλίο του Δρ. Πέτρου Α. Πουλμέντη Κεφάλαιο 1 Εισαγωγή στη βιολογική μηχανική Κεφάλαιο 2 Εκβιομηχανική των οστών Οι διαφάνειες που ακολουθούν Η ΑΝΑΤΟΜΙΚΗ ΘΕΣΗ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΥ Για να περιγράψουμε τα
Διαβάστε περισσότεραΜΕΡΟΣ B Μύες: 1. Της Κεφαλής, 2. του Τραχήλου, 3. του Θώρακα, 4. της Κοιλίας, 5. Των Άνω Άκρων, 6. Των Κάτω Άκρων
ΜΕΡΟΣ B Μύες: 1. Της Κεφαλής, 2. του Τραχήλου, 3. του Θώρακα, 4. της Κοιλίας, 5. Των Άνω Άκρων, 6. Των Κάτω Άκρων 01/40 5. Μύες των Άνω Άκρων, διακρίνονται: 5.1. Μύες της ωµικής ζώνης 5.2. Μύες του βραχίονα
Διαβάστε περισσότεραΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΡΗΤΗΣ ΤΜΗΜΑ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ. Η Εξέλιξη των Πρωτευόντων με έμφαση στον άνθρωπο. Επικ. Καθ. Πουλακάκης Νίκος
ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΡΗΤΗΣ ΤΜΗΜΑ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ Η Εξέλιξη των Πρωτευόντων με έμφαση στον άνθρωπο Επικ. Καθ. Πουλακάκης Νίκος Συστηματική Πρωτευόντων Πρωτεύον ονομάζεται κάθε μέλος της τάξης των Θηλαστικών Πρωτεύοντα
Διαβάστε περισσότεραΓΚΡΙΜΑΣ Γ.
Η Φυσιολογική Βάδιση στους Ενήλικες ΓΙΩΡΓΟΣ ΓΚΡΙΜΑΣ, PT, MSc ΕΜΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΟΣ ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟΥ ΑΝΑΛΥΣΗΣ ΒΑΔΙΣΗΣ & ΚΙΝΗΣΗΣ, ΕΛΕΠΑΠ ΑΘΗΝΩΝ 0-7 μηνών 8-9 μηνών 10-11 μηνών 12 μηνών O 6-7 ετών το πρότυπο
Διαβάστε περισσότεραΔιάλεξη 11η Αποκλίσεις Σπονδυλικής Στήλης
ΕΠΕΑΕΚ: ΑΝΑΜΟΡΦΩΣΗ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΣΠΟΥΔΩΝ ΤΟΥ ΤΕΦΑΑ, ΠΘ ΑΥΤΕΠΙΣΤΑΣΙΑ Διάλεξη 11η Αποκλίσεις Σπονδυλικής Στήλης Κοκαρίδας Δημήτριος Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας ΤΕΦΑΑ, Τρίκαλα Στάση Σώματος Ο όρος σωστή στάση
Διαβάστε περισσότεραΠεριεχόμενα. Λεξιλόγιο
Περιεχόμενα ΜΕΡΟΣ I: ΑΡΧΕΣ ΕΜΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΗΣ 1 Εισαγωγή στην Εμβιομηχανική Ανάλυση 2 Μηχανικές Ιδιότητες των Υλικών 3 Εμβιομηχανική των Οστών 4 Εμβιομηχανική των Σκελετικών Μυών 5 Εμβιομηχανική των Χόνδρων
Διαβάστε περισσότεραΒασικές Αρχές Ανατομίας Μεθοδολογία της Έρευνας
Κλινική και Χειρουργική Ανατομία Α εξάμηνο Βασικές Αρχές Ανατομίας Μεθοδολογία της Έρευνας 1. Ανατομία και κλάδοι της - εισαγωγή 2. Τοπογραφική ανατομία της κεφαλής - εγκεφάλου 3. Τοπογραφική ανατομία
Διαβάστε περισσότεραΕπίδραση της Άσκησης σε Δυσμορφίες Σπονδυλικής Στήλης. Νικόλαος Κωφοτόλης, PT, PhD Αναπληρωτής Καθηγητής, Αποκατάσταση Αθλητικών Κακώσεων
Επίδραση της Άσκησης σε Δυσμορφίες Σπονδυλικής Στήλης Νικόλαος Κωφοτόλης, PT, PhD Αναπληρωτής Καθηγητής, Αποκατάσταση Αθλητικών Κακώσεων ΣΠΟΝΔΥΛΙΚΗ ΣΤΗΛΗ Είναι μια ιδιαίτερη πολύπλοκη κατασκευή με μεγάλη
Διαβάστε περισσότεραέ ό ή ΔΑΡΒΙΝΟΣ ΕΞΕΛΙΞΗ & ΒΙΟΠΟΙΚΙΛΟΤΗΤΑ
ΔΑΡΒΙΝΟΣ ΕΞΕΛΙΞΗ & ΒΙΟΠΟΙΚΙΛΟΤΗΤΑ Η βιοποικιλότητα είναι γύρω μας, παντού. «Όλα τα είδη προέρχονται από έναν κοινό πρόγονο. Κάποια αποκλίνουν και δημιουργούν νέα είδη. Οι αποκλίσεις γίνονται μέσω τηςδιεργασίαςτηςφυσικήςεπιλογήςσύμφωναμετηνοποίαένας
Διαβάστε περισσότεραΒασικές ασκήσεις. Άσκηση 1
Το πρόγραμμα ασκήσεων που ακλουθεί έχει δημιουργηθεί για να ανακτηθεί η κινητικότητα στις αρθρώσεις του αυχένα και να βελτιωθεί η ελαστικότητα των μυών οι οποίοι τις κινούν. Σε περίπτωση τραυματισμού στην
Διαβάστε περισσότερα(2) 3-6 ΕΒΔΟΜΑΔΕΣ 05/03/ :05 (2) 3-6 ΕΒΔΟΜΑΔΕΣ 26/03/ :20 CTEAM (2) 3-6 ΕΒΔΟΜΑΔΕΣ 19/04/ :30 (4) ΕΒΔΟΜΑΔΕΣ 18/09/ :41
1569 ΟΡΘΟΠΕΔΙΚΟ (1)
Διαβάστε περισσότεραΑνάλυσης των δυνάμεων κατά τη βάδιση & ισορροπία. Αραμπατζή Φωτεινή
Ανάλυσης των δυνάμεων κατά τη βάδιση & ισορροπία Αραμπατζή Φωτεινή Δυνάμεις Σημασία Ο τρόπος που βαδίζουμε στοχεύει στο: Να μειώσουμε τους κραδασμούς από την επαφή του πέλματος με το έδαφος Να μπορέσουμε
Διαβάστε περισσότεραΚεφάλαιο δεύτερο Βασικές έννοιες αθλητικής εμβιομηχανικής
Κεφάλαιο δεύτερο Βασικές έννοιες αθλητικής εμβιομηχανικής Περιγραφή κεφαλαίου Στο εν λόγω κεφάλαιο παρουσιάζονται οι βασικές έννοιες της αθλητικής εμβιομηχανικής. Ειδικότερα, αναφέρονται στοιχεία για τα
Διαβάστε περισσότεραΕΞΩΣΤΟΜΑΤΙΚΕΣ ΛΗΨΕΙΣ
ΕΞΩΣΤΟΜΑΤΙΚΕΣ ΛΗΨΕΙΣ Εισαγωγή Ακτινογραφίες εκτός στόματος άμβάνονται όταν πρέπει να εξετασθεί μεγάλη περιοχή του στόματος και των γνάθων ή όταν ο ασθενής δεν μπορεί να ανοίξει το στόμα του για να τοποθετηθεί
Διαβάστε περισσότεραΚρόουλ. Ανάλυση τεχνικής
Κρόουλ Ανάλυση τεχνικής (di Prampero 1986; Toussaint and Hollander 1994; Vilas-Boas et al., 2011) Γιατί είναι το crawl το γρηγορότερο στιλ; Είναι και το οικονομικότερο Περιεχόμενα Περιγραφή τεχνικής χεριών
Διαβάστε περισσότεραΕργαστήριο Ιατρικής Φυσικής. Φυσική του Σκελετού
Εργαστήριο Ιατρικής Φυσικής Φυσική του Σκελετού Τα οστά πραγματοποιούν τουλάχιστον έξι λειτουργίες στο ανθρώπινο σώμα: 1. Υποστήριξη 2. Κίνηση 3. Προστασία διαφόρων οργάνων 4. Αποθήκευση χημικών ουσιών
Διαβάστε περισσότεραΣΧΟΛΙΑ ΙΑΦΑΝΕΙΩΝ ΙΑΛΕΞΗΣ ΜΕ ΤΙΤΛΟ: «ΥΝΑΜΕΙΣ ΚΑΙ ΡΟΠΕΣ ΣΤΙΣ ΑΡΘΡΩΣΕΙΣ ΤΟΥ ΣΩΜΑΤΟΣ»
ΣΧΟΛΙΑ ΙΑΦΑΝΕΙΩΝ ΙΑΛΕΞΗΣ ΜΕ ΤΙΤΛΟ: «ΥΝΑΜΕΙΣ ΚΑΙ ΡΟΠΕΣ ΣΤΙΣ ΑΡΘΡΩΣΕΙΣ ΤΟΥ ΣΩΜΑΤΟΣ» ιαφάνεια 4 Ας θυµηθούµε τι είναι η ροπή. Στο σχήµα έχουµε µια ράβδο, η οποία µπορεί να περιστρέφεται γύρω από έναν άξονα
Διαβάστε περισσότεραΟΣΤΑ & ΣΚΕΛΕΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ
ΟΣΤΑ & ΣΚΕΛΕΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ Τα οστά είναι μία στερεά μορφή του συνδετικού ιστού. Σχηματίζουν το μεγαλύτερο μέρος του σκελετού και είναι ο κύριος στηρικτικός ιστός του σώματος. ΣΚΕΛΕΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΣΚΕΛΕΤΟΣ ΚΟΡΜΟΥ
Διαβάστε περισσότερα