International Meeting October Athens and Stymfalia

Transcript

1 International Meeting October 2014 Athens and Stymfalia

2 SCIENTIFIC COMMITTEE Chair Constantinos Cartalis Assoc. Professor, National and Kapodistrian University of Athens, Scientific Adviser of PIOP Members Panagiotis Dimopoulos Professor at the University of Patras Panagiotis Doukellis Professor at Panteion University of Social and Political Sciences, Athens Elias Beriatos Professor at the University of Thessaly ORGANIZING COMMITTEE Corporate Communication and Public Relations Administration of Marketing and Communication Division of Piraeus Bank Group Επιστημονική Επιτροπή Πρόεδρος Κωνσταντίνος Καρτάλης Αν. Καθηγητής Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, Επιστημονικός Σύμβουλος Πολιτιστικού Ιδρύματος Ομίλου Πειραιώς Μέλη Παναγιώτης Δημόπουλος Καθηγητής Πανεπιστημίου Πατρών Παναγιώτης Δουκέλλης Καθηγητής Παντείου Πανεπιστημίου Κοινωνικών και Πολιτικών Επιστημών Ηλίας Μπεριάτος Καθηγητής Πανεπιστημίου Θεσσαλίας Οργανωτική Επιτροπή Τμήμα Εταιρικής Επικοινωνίας και Δημοσίων Σχέσεων της Διεύθυνσης Marketing και Επικοινωνίας Ομίλου Τράπεζας Πειραιώς 3

3 THE PIRAEUS BANK GROUP CULTURAL FOUNDATION In 2014 the Piraeus Bank Group Cultural Foundation (PIOP), owned by Greece s largest financial institution, enters in the second decade of contribution to the task of preserving, recording and showcasing Greece s cultural heritage. During this decade, PIOP worked with the Greek State to develop a new model of public-private partnership in the cultural sector which, thanks to financing primarily from the European Union, led to the establishment and running of a network of 7 thematic museums in regional Greece: The Museum of the Olive and Greek Olive Oil in Sparta, the Silk Museum in Soufli, the Open-Air Water- Power Museum in Dimitsana, the Museum of Industrial Olive Oil Production on Lesvos, the Museum of Marble Crafts on Tinos, the Rooftile and Brickworks Museum in Volos and the Environment Museum in Stymfalia. It is expected that by the end of 2015 the network of museums will be enriched with another 2 thematic museums located in regional Greece: the Silversmithing Museum of Ioannina and the Chios Mastic Museum. Over the last 7 years PIOP s museums were visited by more than 800,000 Greek and foreign visitors, more than 350,000 of whom were school pupils. The Cultural Foundation has contributed to highlighting Greece s productive past by showcasing traditional methods and techniques which were used for decades or even centuries to process local natural resources. At the same time it has demonstrated that culture can be a factor in social cohesion, a powerful teaching tool and an important resource in development, even in times of economic crisis. In parallel, the Cultural Foundation has also supported more than 200 national and international research and training activities and initiatives designed to help preserve Greece s traditional handicrafts and industrial technologies. It was with a particular sense of responsibility and duty that the Foundation also undertook to preserve and properly organise the archives of the Piraeus Group which reflect not just the industrial and handicrafts history of Greece but also the social and economic conditions that shaped that history or were shaped by it. As of 2014, the Cultural Foundation has focused its efforts on the link between culture and the environment. The first step was to build and open the Environment Museum at Stymfalia; an area that reflects Greece s rich cultural and natural heritage. The second step was to become involved in a project which is part of the EU LIFE programme to promote sustainable management of the Stymfalia landscape. Recently, the Cultural Foundation is implementing a new programme, namely the study and preservation of cultural landscapes, particularly those which are situated within Natura 2000 sites. It also contributes to the development of a new policy that will safeguard and promote natural and cultural heritage at the same time via initiatives such as the International Meeting organised in October 2014, in Athens and Stymfalia. The Cultural Foundation s specific objectives are to transform its museums into everyday places within the towns that host them, to build bridges between schools and the museums by developing special programmes, to encourage innovation in the cultural sector by young people, and to study the cultural and environmental dimension of historical town centres, among others. At the international level, the Foundation is a member of the International Council of Museums (ICOM), the European Museum Academy (EMA) and the International Committee for the Conservation of the Industrial Heritage and is ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟ ΙΔΡΥΜΑ ΟΜΙΛΟΥ ΠΕΙΡΑΙΩΣ Το Πολιτιστικό Ίδρυμα του Ομίλου της Τράπεζας Πειραιώς (ΠΙΟΠ), του μεγαλύτερου χρηματοπιστωτικού ιδρύματος στην Ελλάδα, διανύει από το 2014, τη δεύτερη δεκαετία προσφοράς στη διάσωση, στην καταγραφή και στην ανάδειξη της πολιτιστικής κληρονομιάς της χώρας. Κατά την πρώτη δεκαετία το ΠΙΟΠ σχεδίασε, σε συνεργασία με την Πολιτεία, ένα νέο μοντέλο συνεργασίας του δημόσιου με τον ιδιωτικό τομέα στον χώρο του πολιτισμού, που οδήγησε, με τη χρηματοδότηση κυρίως της Ευρωπαϊκής Ένωσης, στη δημιουργία και λειτουργία ενός δικτύου επτά Θεματικών Μουσείων στην ελληνική περιφέρεια: Μουσείο Ελιάς και Ελληνικού Λαδιού στη Σπάρτη, Μουσείο Μετάξης στο Σουφλί, Υπαίθριο Μουσείο Υδροκίνησης στη Δημητσάνα, Μουσείο Βιομηχανικής Ελαιουργίας Λέσβου, Μουσείο Μαρμαροτεχνίας στην Τήνο, Μουσείο Πλινθοκεραμοποιίας Ν & Σ. Τσαλαπάτα στον Βόλο και Μουσείο Περιβάλλοντος στη Στυμφαλία. Μέχρι το τέλος του 2015 το Δίκτυο των Μουσείων προβλέπεται να εμπλουτιστεί με δύο ακόμα θεματικά μουσεία, επίσης στην περιφέρεια: το Μουσείο Αργυροτεχνίας στα Ιωάννινα και το Μουσείο Μαστίχας στη Χίο. Μέσα στα τελευταία επτά χρόνια τα Μουσεία του ΠΙΟΠ τα επισκέφθηκαν περίπου Έλληνες και ξένοι επισκέπτες, από τους οποίους πάνω από μαθητές. Το Πολιτιστικό Ίδρυμα συνέβαλε έτσι στην προβολή της παραγωγικής ιστορίας της Ελλάδας, μέσα από την ανάδειξη των παραδοσιακών τρόπων και τεχνικών που επί δεκαετίες ή και αιώνες χρησιμοποιήθηκαν για την επεξεργασία των τοπικών φυσικών πόρων. Παράλληλα, απέδειξε ότι ο πολιτισμός μπορεί να αποτελέσει παράμετρο κοινωνικής συνοχής, πλούσιο διδακτικό εργαλείο, αλλά και σημαντικό αναπτυξιακό πόρο, ακόμη και σε περιόδους οικονομικής κρίσης. Το ίδιο διάστημα, το Πολιτιστικό Ίδρυμα στήριξε περισσότερες από 200 εθνικές και διεθνείς ερευνητικές και εκπαιδευτικές δράσεις και πρωτοβουλίες για τη διάσωση της παραδοσιακής, βιοτεχνικής και βιομηχανικής τεχνολογίας της χώρας μας. Παράλληλα, με ιδιαίτερο αίσθημα ευθύνης, ανέλαβε τη διάσωση και την οργάνωση των αρχείων του Ομίλου Πειραιώς, τα οποία αποτυπώνουν όχι μόνο τη βιομηχανική και βιοτεχνική ιστορία της χώρας μας, αλλά και τις κοινωνικές και οικονομικές συνθήκες που τη διαμόρφωσαν ή που διαμορφώθηκαν από αυτή. Τα τελευταία χρόνια, το Πολιτιστικό Ίδρυμα προσανατόλισε τις προσπάθειές του στη σύνδεση του πολιτισμού με το περιβάλλον. Πρώτο βήμα απετέλεσε η κατασκευή και λειτουργία του Μουσείου Περιβάλλοντος στη Στυμφαλία, μία περιοχή που αποτυπώνει πλούσια πολιτιστική και φυσική κληρονομιά, ενώ δεύτερο βήμα ήταν η συμμετοχή σε έργο του Προγράμματος LIFE της Ευρωπαϊκής Ένωσης, με στόχο τη βιώσιμη διαχείριση του τοπίου της Στυμφαλίας. Παράλληλα, το Πολιτιστικό Ίδρυμα επενδύει στην ανάδειξη της σημασίας των πολιτιστικών τοπίων, ιδιαίτερα αυτών που είναι ενταγμένα σε περιοχές του δικτύου Natura 2000, και συμβάλλει με τις πρωτοβουλίες του, όπως η Διεθνής Συνάντηση του Οκτωβρίου του 2014, στην κατάρτιση μίας νέας πολιτικής που θα προστατεύει αλλά και θα προβάλλει, από κοινού, τη φυσική και την πολιτιστική κληρονομιά. Ειδικότεροι στόχοι του ΠΙΟΠ παραμένουν πάντα η μετατροπή των μουσείων του σε καθημερινούς χώρους των πόλεων στις οποίες φιλοξενούνται, η σύνδεση του σχολείου με το μουσείο μέσα από τη διαμόρφωση ειδικών 4 5

4 an accredited advisor under the UNESCO Convention for Safeguarding of the Intangible Cultural Heritage. Its systematic contribution in the cultural sector resulted in being awarded the Europa Nostra prize in 2012 in the Dedicated Services sector. The Foundation is supervised by the Hellenic Ministries of Finance, Culture and Sports and Environment, Energy and Climate Change. It is based in Athens, it runs a Historical Archive that holds more that 15,000 linear meters of archival material and a library housing 57,000 titles and employs a 70 member scientific and administrative staff in both the Athens headquarters and in the Museums. For more information about the Foundation and a visual guide to its thematic museums, please visit the website προγραμμάτων, η ενίσχυση της νεανικής καινοτομίας στον τομέα του πολιτισμού, η μελέτη της πολιτιστικής και περιβαλλοντικής διάστασης στα Ιστορικά Κέντρα των πόλεων κ.ά. Σε διεθνές επίπεδο, το Ίδρυμα είναι μέλος του Διεθνούς Συμβουλίου Μουσείων (ICOM), της Ευρωπαϊκής Ακαδημίας Μουσείων (European Museum Academy) και της Διεθνής Επιτροπής για τη Διατήρηση της Βιομηχανικής Κληρονομιάς (ΤICCIH). Αποτελεί δε, διαπιστευμένο συμβουλευτικό όργανο, της UNESCO, για ζητήματα άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς. Η συστηματική του προσφορά στον τομέα του πολιτισμού είχε ως αποτέλεσμα την απονομή, το 2012, του Βραβείου της Εuropa Nostra στην κατηγορία Eιδικές Διακρίσεις. Το Ίδρυμα εποπτεύεται από τα Υπουργεία Οικονομικών, Πολιτισμού και Αθλητισμού και Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής, εδρεύει στην Αθήνα και στους κόλπους του λειτουργούν Ιστορικό Αρχείο που σήμερα προσεγγίζει τα τρέχοντα μέτρα και Βιβλιοθήκη τίτλων. Απασχολεί επιστημονικό και διοικητικό προσωπικό, που αριθμεί συνολικά 70 άτομα στην Αθήνα και στις έδρες των Μουσείων. Περισσότερες πληροφορίες για το ΠΙΟΠ, καθώς και οπτικοποιημένη παρουσίαση των θεματικών του Μουσείων, στην ιστοσελίδα 6 7

5 PROGRAMME OF the international meeting ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ της διεθνούς συνάντησης Athens and Stymfalia Friday, 10 October 2014 Auditorium of the Acropolis Museum Παρασκευή, 10 Οκτωβρίου 2014 Αμφιθέατρο Μουσείου της Ακρόπολης Registration Arrival of HE the President of the Hellenic Republic Mr. Karolos Papoulias Opening Session and Keynote Presentations Opening Statements Sophia Staikou, Chairman of Piraeus Bank Group Cultural Foundation Maria Damanaki, Commissioner for Maritime Affairs, European Commission Janez PotoČnik, Commissioner for the Environment, European Commission (video message) Konstantinos Tasoulas, Minister of Culture and Sports, Hellenic Republic Ioannis Maniatis, Minister of Environment, Energy and Climate Change, Hellenic Republic Keynote Presentations Mechtild RÖssler, Deputy Director, World Heritage Centre, United Nations (UNESCO) World Heritage cultural landscapes: integrated management of cultural and natural heritage Tina Birbili, Executive Secretary, Ozone Secretariat, United Nations Environment Programme (UNEP) Culture and Nature in Balance for sustainable communities Mόnica Luengo, Chair, International Scientific Committee of Cultural Landscapes, International Council of Monuments and Sites/International Federation of Landscape Architects (ICOMOS/IFLA) Bridging the gap: interconnected biocultural values of cultural landscapes Fotios Papoulias, Policy coordinator, Nature Unit, DG Environment, European Commission Natura 2000 state of play, challenges, links with cultural landscapes Discussion Coffee Break Εγγραφή Άφιξη της ΑΕ του Προέδρου της Ελληνικής Δημοκρατίας, κ. Κάρολου Παπούλια Εναρκτήρια Συνεδρία και Κεντρικές Ομιλίες Εναρκτήριες Τοποθετήσεις Σοφία Στάϊκου, Πρόεδρος Πολιτιστικού Ιδρύματος Ομίλου Πειραιώς Μαρία Δαμανάκη, Επίτροπος Θαλασσίων Υποθέσεων, Ευρωπαϊκή Επιτροπή Janez PotoČnik, Επίτροπος Περιβάλλοντος, Ευρωπαϊκή Ένωση (βιντεοσκοπημένο μήνυμα) Κωνσταντίνος Τασούλας, Υπουργός Πολιτισμού και Αθλητισμού ιωάννης Μανιάτης, Υπουργός Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής Κεντρικές Ομιλίες Mechtild RÖssler, Αναπληρώτρια Διευθύντρια, Κέντρο Παγκόσμιας Κληρονομιάς, UNESCO «Πολιτιστικά τοπία παγκόσμιας κληρονομιάς: ολοκληρωμένη διαχείριση της πολιτιστικής και φυσικής κληρονομιάς» τίνα Μπιρμπίλη, Εκτελεστική Γραμματέας, Γραμματεία για το Όζον, Περιβαλλοντικό Πρόγραμμα Ηνωμένων Εθνών (UNEP) «Πολιτισμός και Φύση σε ισορροπία για βιώσιμες κοινωνίες» Mόnica Luengo, Πρόεδρος Διεθνούς Επιστημονικού Συμβουλίου Πολιτιστικών Τοπίων, Διεθνές Συμβούλιο Μνημείων και Τοποθεσιών/Διεθνής Ένωση Αρχιτεκτόνων Τοπίου (ICOMOS/IFLA) «Γεφυρώνοντας το χάσμα: οι αλληλοσυνδεόμενες βιοπολιτιστικές αξίες των πολιτιστικών τοπίων» Φώτιος Παπούλιας, Συντονιστής πολιτικής, Τμήμα Φύσης, ΓΔ Περιβάλλοντος, Ευρωπαϊκή Επιτροπή «Natura παρούσα κατάσταση, προκλήσεις, σύνδεση με πολιτιστικά τοπία» Συζήτηση Διάλειμμα 8 9

6 Presentation of the Working Paper of the International Meeting Constantinos Cartalis, Assoc. Professor, National and Kapodistrian University of Athens, Chairman of the Scientific Commitee of the International Meeting, Scientific Adviser of Piraeus Bank Group Cultural Foundation Panel discussions THEMATIC SESSION A Panel discussion 1 Cultural landscapes in Natura 2000 sites: Towards a new policy for the intergated management of cultural and natural heritage Lunch Moderator Panayiotis Dimopoulos, Professor, Faculty of Environmental and Natural Resources Management, University of Patras, Greece Participants Thomas BÖrsch, Director, Botanic Museum Berlin Rania Spyropoulou, Project Manager, Nature Protection and Biodiversity, European Environment Agency Carla Maurano, Director, International Centre for Mediterranean Cultural Landscapes Costa Carras, Vice President, Europa Nostra Ana Luengo AÑον, President, International Federation for Landscape Architects (IFLA - Europe) Konstantinos Menoudakos, former President of the Council of State of Greece, President of the Greek Association of Urban and Planing Law THEMATIC SESSION B Panel discussion 2* Integrated management of cultural and natural heritage - The case of cultural landscapes from the cultural point of view Moderator Panagiotis Doukellis, Professor, Department of Sociology, Panteion University of Social and Political Sciences, Athens, Greece Participants Dr. Stefano de Caro, Director General ICCROM, International Centre for the Study of the Preservation and Restoration of Cultural Property Alberto Garlandini, Executive Council of the International Council of Museums (ICOM) and President of the Organizing Committee of ICOM 2016 Roger Tropéano, President, Les Recontres - Association of European Cities and Regions for Culture Kalliopi Chainoglou, Lecturer in International and European Institutions, University of Macedonia, Visiting Fellow, Centre on Human Rights in Conflict, University of East London παρουσίαση κειμένου εργασίας της Διεθνούς Συνάντησης κωνσταντίνος Καρτάλης, Αν. Καθηγητής Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, Πρόεδρος της Επιστημονικής Επιτροπής της Διεθνούς Συνάντησης, Επιστημονικός Σύμβουλος Πολιτιστικού Ιδρύματος Ομίλου Πειραιώς στρογγυλές τράπεζες ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ Α Στρογγυλή τράπεζα 1 Πολιτιστικά τοπία σε περιοχές Natura Προκλήσεις και προοπτικές Γεύμα Συντονιστής παναγιώτης Δημόπουλος, Καθηγητής, Τμήμα Διαχείρισης Περιβάλλοντος και Φυσικών Πόρων, Πανεπιστήμιο Πατρών Συμμετέχοντες Thomas BÖrsch, Διευθυντής, Βοτανικό Μουσείο Βερολίνου ράνια Σπυροπούλου, Υπεύθυνη Έργου, Προστασία της Φύσης και Βιοποικιλότητα, Ευρωπαϊκός Οργανισμός Περιβάλλοντος Carla Maurano, Διευθύντρια, Διεθνές Κέντρο Μεσογειακών Πολιτιστικών Τοπίων κώστας Καρράς, Αντιπρόεδρος, Europa Nostra Ana Luengo AÑον, Πρόεδρος, Διεθνής Ομοσπονδία Αρχιτεκτόνων Τοπίου (IFLA-Ευρώπη) κωνσταντίνος Μενουδάκος, πρώην Πρόεδρος του Συμβουλίου της Επικρατείας, Πρόεδρος Επιστημονικού Σωματείου: Επιστημονική Εταιρεία Δικαίου Πολεοδομίας και Χωροταξίας ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ Β Στρογγυλή τράπεζα 2* Ολοκληρωμένη διαχείριση της πολιτιστικής και φυσικής κληρονομιάς - Η περίπτωση των πολιτιστικών τοπίων από πολιτιστική σκοπιά Συντονιστής Παναγιώτης Δουκέλλης, Καθηγητής, Τμήμα Κοινωνιολογίας, Πάντειο Πανεπιστήμιο Κοινωνικών και Πολιτικών Επιστημών Συμμετέχοντες Δρ. Stefano De Caro, Γενικός Διευθυντής ICCROM, Διεθνές Κέντρο για τη Μελέτη της Διατήρησης και Αποκατάστασης της Πολιτιστικής Περιουσίας Alberto Garlandini, Πρόεδρος της Οργανωτικής Επιτροπής ΙCOM 2016, Eκτελεστικό Συμβούλιο Διεθνούς Συμβουλίου Μουσείων (ICOM) Roger Tropéano, Πρόεδρος, Les Recontres - Ένωση Ευρωπαϊκών Πόλεων και Περιφερειών για τον Πολιτισμό καλλιόπη Χαΐνογλου, Λέκτορας Διεθνών και Ευρωπαϊκών Θεσμών στο Πανεπιστήμιο Μακεδονίας. Επισκέπτρια Ερευνήτρια στο Κέντρο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, University of East London * Panels 2 and 3 run in parallel * Οι Στρογγυλές τράπεζες 2 και 3 πραγματοποιούνται παράλληλα 10 11

7 Panel discussion 3* Integrated management of cultural and natural heritage - The case of cultural landscapes from the environmental point of view Moderator Katherina Daskalaki, Ambassador, Permanent Delegate of Greece to UNESCO Participants Valerie Carter, President of the European Council of Villages and Small Towns (ECOVAST) Nadia Giannakopoulou, Secretary General of the Ministry of Environment, Energy and Climate Change, Hellenic Republic Gaetano Leone, Coordinator, Mediterranean Action Plan, United Nations Environmental Programme (UNEP) Demetres Karavellas, Chief Executive, WWF - Greece Benessaiah Nejib, Senior Adviser, Mediterranean Wetlands Initiative (MEDWET) Στρογγυλή τράπεζα 3* Ολοκληρωμένη διαχείριση της πολιτιστικής και φυσικής κληρονομιάς - Η περίπτωση των πολιτιστικών τοπίων από περιβαλλοντική σκοπιά Συντονιστής Κατερίνα Δασκαλάκη, Πρέσβης, Μόνιμη Αντιπρόσωπος της Ελλάδος στην UNESCO Συμμετέχοντες Valerie Carter, Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Μικρών Πόλεων (ECOVAST) Νάντια Ι. Γιαννακοπούλου, Γενική Γραμματέας ΥΠΕΚΑ Gaetano Leone, Συντονιστής, Μεσογειακό Σχέδιο Δράσης, Περιβαλλοντικό Πρόγραμμα Ηνωμένων Εθνών (UNEP) Δημήτρης Καραβέλλας, Γενικός Διευθυντής, WWF Ελλάς Benessaiah Nejib, Ανώτερος Σύμβουλος, Πρωτοβουλία για τους Μεσογειακούς Υγροτόπους (MEDWET) Coffee Break Διάλειμμα THEMATIC SESSION C Panel discussion 4 Guidelines towards a new policy for the protection and management of cultural landscapes Moderator Elias Beriatos, Professor of Spatial Planning, University of Thessaly, Greece Participants Nikos Kougialis, Minister of Agriculture, Natural Resources and Environment, Republic of Cyprus Barry Gardiner, Member of Parliament, former Minister, United Kingdom Henk van der Kamp, President, European Council of Spatial Planners Lina Mendoni, Secretary General, Ministry of Culture and Sports, Hellenic Republic Dariusz Prasek, Director Project Appraisal, Environment and Sustainability, European Bank for Reconstruction and Development (EBRD) ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ Γ Στρογγυλή τράπεζα 4 Βασικές κατευθυντήριες γραμμές για μία πολιτική προστασίας και διαχείρισης των πολιτιστικών τοπίων Συντονιστής ηλίας Μπεριάτος, Καθηγητής Χωροταξικού Σχεδιασμού, Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας Συμμετέχοντες Νίκος Κουγιάλης, Υπουργός Γεωργίας, Φυσικών Πόρων και Περιβάλλοντος, Κυπριακή Δημοκρατία Barry Gardiner, Μέλος του Κοινοβουλίου, πρώην Υπουργός, Ηνωμένο Βασίλειο Henk van der Kamp, Πρόεδρος, Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Χωροτακτών Λίνα Μενδώνη, Γενική Γραμματέας, Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού Dariusz Prasek, Διευθυντής Αξιολόγησης Έργου, Περιβάλλοντος και Αειφορίας, Ευρωπαϊκή Τράπεζα Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης (EBRD) Concluding remarks - Declaration Καταληκτικά σχόλια - Διακήρυξη 12 13

8 Saturday, 11 October 2014 Enviroment Museum - Stymfalia Departure from Athens for Stymfalia Arrival - Welcome Coffee Short Statements Openning Speech Olga Kefalogianni, Minister of Tourism, Hellenic Republic Cultural tourism Moderator Dimitriοs Dimopoulos, Head, Environment Unit, Piraeus Bank Speakers Maguelonne Déjeant-Pons, Executive Secretary of the Steering Committee for Culture, Heritage and Landscape and of the European Landscape Convention, Council of Europe Towards a new generation of instruments for sustainable spatial development: the Council of Europe Landscape Convention - the Landscape approach Vrasidas Zavras, General Manager, Green Banking, Piraeus Bank The LIFE project for the Sustainable management and financing of wetland biodiversity - the case of Lake Stymfalia Discussion Visit to the cultural landscape of Lake Stymfalia Tour of the Museum Lunch Departure to Athens Σάββατο, 11 Οκτωβρίου 2014 Μουσείο Περιβάλλοντος, Στυμφαλία Αναχώρηση από την Αθήνα για τη Στυμφαλία Άφιξη και υποδοχή Σύντομοι Χαιρετισμοί Εναρκτήρια Ομιλία Όλγα Κεφαλογιάννη, Υπουργός Τουρισμού «Πολιτιστικός τουρισμός» Συντονιστής Δημήτρης Δημόπουλος, Επικεφαλής, Μονάδα Περιβάλλοντος, Τράπεζα Πειραιώς Ομιλητές Maguelonne Déjeant-Pons, Εκτελεστική Γραμματέας της Επιτροπής για τον Πολιτισμό, την Πολιτιστική Κληρονομιά και το Τοπίο και της Ευρωπαϊκής Σύμβασης για το Τοπίο, Συμβούλιο της Ευρώπης «Προς μία νέα γενιά εργαλείων για τη βιώσιμη χωρική ανάπτυξη: Η Σύμβαση για το Τοπίο του Συμβουλίου της Ευρώπης - Η προσέγγιση του τοπίου» Βρασίδας Ζάβρας, Γενικός Διευθυντής, Περιβαλλοντική Τραπεζική, Τράπεζα Πειραιώς «Έργο LIFE για τη βιώσιμη διαχείριση και χρηματοδότηση της βιοποικιλότητας σε υγρότοπους - Η περίπτωση της λίμνης Στυμφαλίας» Συζήτηση Επίσκεψη στο πολιτιστικό τοπίο Ξενάγηση στο Μουσείο Γεύμα Αναχώρηση για την Αθήνα 14 15

9 CULTURAL LANDSCAPES IN NATURA 2000 SITES: TOWARDS A NEW POLICY FOR THE INTEGRATED MANAGEMENT OF CULTURAL AND NATURAL HERITAGE Εxecutive summary of the Working Paper ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΑ ΤΟΠΙΑ ΣΕ ΠΕΡΙΟΧΕΣ NATURA 2000: ΠΡΟΣ ΜΙΑ ΝΕΑ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΗΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΤΗΣ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΦΥΣΙΚΗΣ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑΣ Eκτενής περίληψη κειμένου εργασίας 1 As an essential factor of individual and communal wellbeing and a significant part of people s quality of life, landscape plays an important public interest role in the cultural, environmental and social fields; it contributes to human fulfillment and constitutes a supportive resource to economic activity, particularly agriculture and tourism. Landscapes can be seen as the outcome of the interplay between socio-economic and biophysical forces, whereas in recent years there is increasing recognition, both internationally and nationally, of the need to manage landscapes as composites of both natural and cultural heritage. 2 The Convention concerning the Protection of the World Cultural and Natural Heritage of UNESCO refers to the protection of monuments both as single works of architecture and as compounded groups of architectural buildings, and to sites considered as artifacts of man and nature. Although the Convention divides the sites into "cultural heritage" or "natural heritage", the reasons for the interest of a site classified as "natural", may be the fact that a cultural value is also acknowledged (Articles 1 and 2). In fact, the same applies to the definition of the categories of sites set up by ICOMOS. UNESCO's World Heritage List covers cultural, as well as natural heritage sites of global importance throughout Europe. 3 The European Landscape Convention of the Council of Europe acknowledges that "the landscape contributes to the formation of local cultures and that it is a basic component of the European natural and cultural heritage, contributing to human wellbeing and consolidation of the European identity". The Convention (Article 1, paragraph 38) states that landscape is defined as a zone or area as perceived by local people or visitors, whose visual features and character are the result of the action of natural and/or cultural (i.e. human) factors". 4 The Mediterranean Landscape Charter states that the landscape is a basic factor in matters relating to the environment, national and regional/spatial planning and the protection or management of the cultural and natural heritage. It also provides a comprehensive definition of the landscape as the tangible expression of the spatial and temporal relationship between individuals and societies and their physical environment, shaped to varying degrees by social, economic and cultural factors. The landscape is, therefore, the result of a combination of cultural, historic, functional and visual elements. 5 The International Union for the Conservation of Nature (IUCN) speaks about (category V of protected areas) Protected areas where the interaction of people and nature over time has produced an area of distinct character with significant ecological, biological, cultural and scenic value: and where safeguarding the integrity of this interaction is vital to protecting and sustaining the area and its associated nature conservation and other values. The close interest that IUCN has in cultural landscapes derives from the importance of many cultural landscapes for nature conservation and evolution of nature and natural resources. 6 Cultural landscapes have come to be recognized as the interface between culture and nature. They reflect an interdependence of people, social structures, cultural patterns, the landscape and the associated ecological systems. For example, the management of a natural environment may be difficult unless 1 Ως βασικός παράγοντας της ατομικής και κοινωνικής ευημερίας και ως σημαντικό μέρος της ποιότητας ζωής του ανθρώπου, το τοπίο διαδραματίζει σημαντικό ρόλο δημοσίου ενδιαφέροντος στο πολιτιστικό, περιβαλλοντικό και κοινωνικό πεδίο συμβάλλει στην ανθρώπινη ολοκλήρωση και συνιστά υποστηρικτικό πόρο της οικονομικής δραστηριότητας, ειδικότερα της γεωργίας και του τουρισμού. Τα τοπία μπορούν να θεωρηθούν ως το αποτέλεσμα της αλληλεπίδρασης μεταξύ κοινωνικο-οικονομικών και βιοφυσικών δυνάμεων. Τα τελευταία χρόνια ειδικότερα, υπάρχει μία αυξανόμενη αναγνώριση -διεθνώς, αλλά και σε εθνικό επίπεδο- της ανάγκης διαχείρισης των τοπίων ως σύνθετα τόσο της φυσικής όσο και της πολιτιστικής κληρονομιάς. 2 Η Σύμβαση για την Προστασία της Παγκόσμιας Πολιτιστικής και Φυσικής Κληρονομιάς (UNESCO) αναφέρεται στην προστασία μνημείων, τόσο ως μεμονωμένα αρχιτεκτονικά έργα όσο και ως σύνθετες ομάδες αρχιτεκτονικών κτισμάτων, και σε περιοχές, οι οποίες θεωρούνται ως αποτελέσματα της σχέσης ανθρώπου και φύσης. Αν και η Σύμβαση διαχωρίζει τις περιοχές σε αυτές που διαθέτουν «πολιτιστική κληρονομιά» ή «φυσική κληρονομιά», ο λόγος για τον οποίο διαμορφώνεται ενδιαφέρον για μία περιοχή που ταξινομήθηκε ως «φυσική κληρονομιά», μπορεί να είναι το γεγονός ότι αναγνωρίζεται μία πολιτιστική αξία στην ίδια περιοχή. Το ίδιο ισχύει και με τον ορισμό των κατηγοριών τοποθεσιών που προτείνει το Διεθνές Συμβούλιο Μνημείων και Τοποθεσιών (ICOMOS). Ο Κατάλογος Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO περιλαμβάνει περιοχές πολιτιστικής, καθώς και φυσικής, κληρονομιάς παγκόσμιας σημασίας σε όλα τα μήκη και πλάτη της Ευρώπης. 3 Η Ευρωπαϊκή Σύμβαση του Τοπίου του Συμβουλίου της Ευρώπης αναγνωρίζει ότι «το τοπίο συμβάλλει στη διαμόρφωση των τοπικών παραδόσεων και ότι αποτελεί ένα βασικό συστατικό της Ευρωπαϊκής φυσικής και πολιτιστικής κληρονομιάς, συνεισφέροντας στην ανθρώπινη ευημερία και στον καθορισμό της Ευρωπαϊκής ταυτότητας». Η Σύμβαση (άρθρο 1, παρ. 38) αναφέρει πως «το τοπίο ορίζεται ως μία ζώνη ή μία περιοχή όπως γίνεται αντιληπτή από εντόπιους ανθρώπους ή επισκέπτες, της οποίας ο χαρακτήρας είναι το αποτέλεσμα της δράσης φυσικών και/ή πολιτιστικών (δηλ. ανθρωπίνων) παραγόντων». 4 Η Χάρτα για το Μεσογειακό Τοπίο αναφέρει ότι «το τοπίο είναι βασικός παράγοντας σε θέματα τα οποία σχετίζονται με το περιβάλλον, τον εθνικό και περιφερειακό χωροταξικό σχεδιασμό και την προστασία ή διαχείριση της πολιτιστικής και φυσικής κληρονομιάς». Παρέχει επίσης έναν συνεκτικό ορισμό του τοπίου ως «η υλική έκφραση της χωρικής και χρονικής σχέσης ανάμεσα στα άτομα και τις κοινωνίες και το φυσικό τους περιβάλλον, διαμορφωμένη σε διαφορετικούς βαθμούς από κοινωνικούς, οικονομικούς και πολιτιστικούς παράγοντες». 5 Η Διεθνής Ένωση Προστασίας της Φύσης (IUCN) ορίζει την κατηγορία V των προστατευόμενων περιοχών ως: «μία προστατευόμενη περιοχή όπου η αλληλεπίδραση ανθρώπων και φύσης κατά την πάροδο του χρόνου έχει δημιουργήσει μία περιοχή ιδιάζοντος χαρακτήρα σημαντικής οικολογικής, βιολογικής, πολιτιστικής και αισθητικής αξίας, και όπου η διαφύλαξη της ακεραιότητας αυτής της αλληλεπίδρασης είναι ζωτική για την προστασία και συντήρηση της περιοχής και τις συσχετιζόμενες αξίες διατήρησης της φύσης και άλλες». Το στενό ενδιαφέρον της IUCN για τα πολιτιστικά τοπία απορρέει από τη σημασία πολλών πολιτιστικών τοπίων για τη διατήρηση της φύσης και την εξέλιξη της φύσης και των φυσικών πόρων

10 a clear understanding is reached in terms of the human culture that shaped it. At the same time, understanding the natural environment is critical to comprehend how it reshapes this culture through feedback processes. Rossler (2006) 1 states that cultural landscapes are critically at the interface between nature and culture, tangible and intangible heritage, biological and cultural diversity they represent a closely woven net of relationships, the essence of culture and people s identity... they are a symbol of the growing recognition of the fundamental links between local communities and their heritage, humankind and its natural environment. 7 Cultural landscapes may be defined in a number of ways: The World Heritage Committee of UNESCO defines cultural landscapes as geographical areas "representing the combined work of nature and man". The International Council on Monuments and Sites (ICOMOS) in its Declaration on Heritage Landscapes focuses on cultural landscapes in terms of the "interaction of people and nature over time". Cultural landscapes are living landscapes, changing as the culture, climate and natural surroundings change within and around them. The character of the landscape thus reflects the values of the people who have shaped it, and who continue to live in it. The culture itself is the shaping force. Landscape is a cultural expression that does not happen by chance but is created informally or by design. The International Centre for Mediterranean Cultural Landscapes points out that the interaction between man and nature has produced some of the world s richest cultural heritage with a diverse and ancient lineage and supports the view that cultural landscapes are the product of this complex interaction: cultural landscapes are not museum pieces, they are lived-in, living landscapes. The Institute for Cultural Landscape Studies-Harvard University, refers to a cultural landscape is any landscape that people have created, used, modified or protected. Cultural landscape is a way of seeing landscapes that emphasizes the interaction between human beings and nature over time. For an extended list of suggested definitions on cultural landscapes, see the Working Paper of the International Meeting. 8 Taking into consideration the above, a working definition for a cultural landscape at the European context is suggested: "a cultural landscape is a physical area with natural features and elements created and/or modified by human activity, with tangible or intangible cultural and historical patterns of evidence layered in the landscape and reflecting human relationships and interactions with that landscape" (Rossler 2006) 1. 9 A critical question is how to define the boundaries between a cultural and a natural landscape, and when a natural landscape becomes a cultural one too. Although there is a consensus in the characterization of a landscape as cultural when there is tangible or intangible evidence of human interaction, often the delimitation between one and the other is difficult to define. This is why a cultural landscape is considered a dynamic system which is shaped through two different, yet interlinked, processes: a natural process of growth and change in all landscape elements and a social and historic process imposed on the landscape in various ways. 10 The assessment of a cultural landscape needs to address the following questions: What is a cultural landscape in the perception of the people? Which are the transformation processes of the cultural landscape? 1 Rossler, M., 2006, World Heritage cultural landscapes, Landscape Research, 31(4), pp Τα πολιτιστικά τοπία έχουν αναγνωριστεί ως το πεδίο αλληλεπίδρασης μεταξύ φύσης και πολιτισμού. Αντικατοπτρίζουν την αλληλεξάρτηση ανθρώπων, κοινωνικών δομών, πολιτιστικών σχημάτων, του τοπίου και των συσχετιζόμενων οικολογικών συστημάτων. Για παράδειγμα, η διαχείριση του φυσικού περιβάλλοντος μπορεί να αποδειχθεί δυσχερής αν δεν υπάρχει σαφής κατανόηση του πολιτισμού που το διαμόρφωσε. Συγχρόνως, η κατανόηση του φυσικού περιβάλλοντος είναι κρίσιμη για την πλήρη αντίληψη του πώς αναδιαμορφώνεται αυτός ο πολιτισμός μέσω διαδικασιών ανατροφοδότησης. Ουσιαστικά «τα πολιτιστικά τοπία είναι κρίσιμα στην αλληλεπίδραση μεταξύ φύσης και πολιτισμού, της υλικής και άυλης κληρονομιάς, της βιολογικής και πολιτιστικής ποικιλότητας αντιπροσωπεύουν ένα στενά διαμορφωμένο δίκτυο σχέσεων, την ουσία του πολιτισμού και της ταυτότητας των ανθρώπων...είναι ένα σύμβολο της αυξάνουσας αναγνώρισης των ουσιαστικών δεσμών μεταξύ των τοπικών κοινωνιών και της κληρονομιάς τους, του ανθρώπου και του φυσικού περιβάλλοντός του» (Rossler, 2006) 1. 7 Τα πολιτιστικά τοπία έχουν ορισθεί από διάφορους φορείς: Η Επιτροπή Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO ορίζει τα πολιτιστικά τοπία ως γεωγραφικές περιοχές, οι οποίες «αντιπροσωπεύουν το συνδυασμένο έργο της φύσης και του ανθρώπου». Το Διεθνές Συμβούλιο Μνημείων και Τοποθεσιών (ICOMOS), στην Δήλωση για τα Τοπία Κληρονομιάς, εστιάζει στα πολιτιστικά τοπία με όρους «αλληλεπίδρασης ανθρώπων και φύσης κατά την πάροδο του χρόνου». Τα πολιτιστικά τοπία είναι ζωντανά τοπία, που αλλάζουν με τον ίδιο ρυθμό με τον οποίον ο πολιτισμός, το κλίμα και ο φυσικός περίγυρος αλλάζουν εντός και γύρω από αυτά. Ο χαρακτήρας του τοπίου αντικατοπτρίζει, έτσι, τις αξίες των ανθρώπων που το διαμόρφωσαν και που συνεχίζουν να ζουν σε αυτό. Ο ίδιος ο πολιτισμός είναι η διαμορφώτρια δύναμη. Το Διεθνές Κέντρο Μεσογειακών Πολιτιστικών Τοπίων (International Centre for Mediterranean Cultural Landscapes) επισημαίνει ότι η αλληλεπίδραση μεταξύ ανθρώπου και φύσης έχει δημιουργήσει μερικά από τα πιο πλούσια δείγματα πολιτιστικής κληρονομιάς: «τα πολιτιστικά τοπία δεν είναι μουσειακά αντικείμενα, είναι κατοικημένα, ζωντανά τοπία». Το Ινστιτούτο Σπουδών για το Πολιτιστικό Τοπίο (Institute for Cultural Landscape Studies) του Πανεπιστημίου Harvard, θεωρεί ότι το πολιτιστικό τοπίο είναι ένας τρόπος θεώρησης των τοπίων, ο οποίος δίνει έμφαση στην αλληλεπίδραση μεταξύ ανθρώπων και φύσης κατά την πάροδο του χρόνου. Μία πληρέστερη παρουσίαση των ορισμών για το πολιτιστικό τοπίο παρέχεται στην ενότητα 5 του κειμένου Εργασίας της Διεθνούς Συνάντησης. 8 Λαμβάνοντας υπόψη τα παραπάνω, προτείνεται ένας ορισμός εργασίας του πολιτιστικού τοπίου: «το πολιτιστικό τοπίο είναι μία φυσική έκταση με φυσικά χαρακτηριστικά και με στοιχεία δημιουργημένα και/ή τροποποιημένα από την ανθρώπινη δραστηριότητα, με υλικά ή άυλα πολιτιστικά και ιστορικά στοιχεία διατεταγμένα στο τοπίο, τα οποία αποτυπώνουν τις σχέσεις και αλληλεπιδράσεις των ανθρώπων με το τοπίο αυτό» (Rossler, 2006) 1. 9 Ένα κρίσιμο ζήτημα είναι το πώς ορίζονται τα όρια μεταξύ του πολιτιστικού και του φυσικού τοπίου και του πότε ένα φυσικό τοπίο μετατρέπεται και σε πολιτιστικό τοπίο. Αν και υπάρχει συναίνεση για το ότι ένα τοπίο είναι πολιτιστικό όταν υπάρχει υλική ή άυλη απόδειξη ανθρώπινης αλληλεπίδρασης, συχνά η οριοθέτηση μεταξύ του ενός και του άλλου είναι δυσχερής. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο το πολιτιστικό τοπίο θεωρείται ένα δυναμικό σύστημα, το οποίο διαμορφώνεται μέσω δύο διαφορετικών, αλλά διασυνδεδεμένων, διαδικασιών: μία φυσική διαδικασία ανάπτυξης και αλλαγής όλων των στοιχείων του τοπίου, και, μία κοινωνική και ιστορική διαδικασία που επιβάλ- 1 Rossler, M., 2006, World Heritage cultural landscapes, Landscape Research, 31(4), pp

11 Which are the driving forces of the transformation pro cess at local, regional, national and international/european levels? What risks exist for the cultural landscape and which pressures are met or anticipated? Which are the values of the cultural landscape? How do nature and culture interact and which are the feedback processes? 11 Natura 2000 is the centrepiece of the policy of the European Union (EU) for nature and biodiversity. The establishment of this EU wide network of nature protection areas also fulfils a Community obligation under the United Nations Convention on Biological Diversity (CBD, 1992). Presently, the Natura 2000 network accounts for over 26,400 sites with a total surface area of about 986,000 km 2, comprising nearly 768,000 km 2 of land, and approximately to 218,000 km 2 of sea. The terrestrial component of the Natura 2000 network represents 17.9 % of the EU 27 land, whereas the marine component of the Natura 2000 network covers only a small part of the marine waters under the jurisdiction of EU Member States (about 4 %) and is still under development. 12 Cultural landscapes in Natura 2000 sites (in resemblance to the bio-cultural landscapes of the UNESCO SCBD Programme; see Florence Declaration on the links between biological and cultural diversity, 2014), reflect the dynamic interplay between cultural and natural heritage at the landscape level. They also depend on the way people think and the things people believe in as they both have a crucial influence on how people treat both the natural and the cultural landscape. As a matter of fact, the history of the area (natural landscape) and the state of the people living within or in the vicinity of the area, are not only important for comprehending the driving forces and the pressures of the landscape but also facilitate the understanding of how it emerged and how its development and changes may be managed in a sustainable manner. To this end, it is considered important to: recognize the value of both the natural and cultural heritage in Natura 2000 sites; define the interplay, the links and cross cutting points between natural and cultural heritage and expand the criteria for the Natura 2000 sites accordingly; raise awareness on the importance of interdependent biological and cultural diversity in resource management and decision-making processes; develop methods and tools for the integrated management of natural and cultural heritage, and integrate such methods and tools in the management plans for the Natura 2000 sites, with potential differentiations for the management plan of the cultural landscape should this is considered necessary. 13 Conservation of cultural landscapes in Natura 2000 sites, needs to be ensured through common set of natural and cultural criteria. As a matter of fact, the concept of a single integrated set of criteria is endorsed by the three Advisory organizations of the World Heritage Committee, namely IUCN, ICOMOS and the International Centre for the Study of the Preservation and Restoration of Cultural Property (ICCROM). 14 Integrated planning and management strategies need to engage all stakeholders (public, NGOs, owners, central/regional/local administrations, scientific community) for the recovery, preservation and maintenance of the linkages between natural and cultural heritage. 15 More research focusing on the links between cultural and natural heritage at the landscape level is needed. This is an important task as these links, have not been thoroughly examined from a scientific perspective, therefore knowledge about them is limited. This has resulted in not only a separation between nature and culture in policies, but also between science and humanities in the study and management of natural and cultural values. λεται στο τοπίο με διάφορους τρόπους. 10 Η αξιολόγηση ενός πολιτιστικού τοπίου πρέπει να απαντά στις εξής ερωτήσεις: Τι είναι το πολιτιστικό τοπίο (περιλαμβανομένης της αλλαγής του) κατά την αντίληψη των ανθρώπων; Ποιες είναι οι διαδικασίες μετασχηματισμού του πολιτιστικού τοπίου; Ποιες είναι οι κινητήριες δυνάμεις της διαδικασίας μετασχηματισμού στο τοπικό, περιφερειακό, εθνικό και διεθνές/ευρωπαϊκό επίπεδο; Τι κίνδυνοι υπάρχουν για τα πολιτιστικά τοπία και τι πιέσεις αντιμετωπίζονται ή αναμένονται; Ποιες είναι οι αξίες του πολιτιστικού τοπίου; Πώς αλληλεπιδρούν η φύση και ο πολιτισμός και ποιες είναι οι διαδικασίες ανατροφοδότησης; 11 Το δίκτυο Natura 2000 είναι ο κεντρικός πυλώνας της πολιτικής της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ) για την προστασία και διαχείριση της βιοποικιλότητας και των οικοτόπων. Η δημιουργία αυτού του δικτύου περιοχών προστασίας της φύσης σε ολόκληρη την επικράτεια της ΕΕ εκπληρώνει, επίσης, μία κοινοτική υποχρέωση δυνάμει της Σύμβασης του ΟΗΕ για τη Βιοποικιλότητα (1992). Σήμερα, το δίκτυο Natura 2000 απαριθμεί πάνω από περιοχές, οι οποίες καλύπτουν μία συνολική επιφάνεια περίπου km 2, αποτελούμενη από σχεδόν km 2 ξηράς και περί τα km 2 θαλάσσιας έκτασης. Η χερσαία συνιστώσα του δικτύου Natura 2000 αντιπροσωπεύει το 17,9% της εδαφικής επικράτειας της ΕΕ, ενώ η θαλάσσια συνιστώσα του δικτύου Natura 2000 καλύπτει μόνον ένα μικρό μέρος των θαλασσίων υδάτων (περίπου 4%) υπό την δικαιοδοσία Κρατών-Μελών της ΕΕ. 12 Τα πολιτιστικά τοπία σε περιοχές του δικτύου Natura 2000 (κατά αντιστοιχία με τα βιο-πολιτιστικά τοπία του Προγράμματος UNESCO-SCBD, βλ. Συνθήκη της Φλωρεντίας και τη δήλωση για τους δεσμούς μεταξύ βιολογικής και πολιτιστικής ποικιλότητας, 2014) αποτυπώνουν τη δυναμική αλληλεπίδραση μεταξύ πολιτιστικής και φυσικής κληρονομιάς στο τοπίο. Στην πραγματικότητα, η ιστορία του οικοσυστήματος και η κατάσταση των ανθρώπων που ζουν εντός ή πέριξ του οικοσυστήματος, δεν είναι σημαντικές μόνο για την κατανόηση των δυνάμεων που διαμορφώνουν το τοπίο ή τις πιέσεις που ασκούνται σε αυτό, αλλά διευκολύνουν επίσης την κατανόηση του πώς προέκυψε και πώς η ανάπτυξη και οι αλλαγές του μπορούν να διαχειριστούν με βιώσιμο τρόπο. Για αυτόν το λόγο, θεωρείται σημαντικό να: αναγνωριστεί η αξία τόσο της φυσικής όσο και της πολιτιστικής κληρονομιάς στις περιοχές του δικτύου Natura 2000, οριστεί η αλληλεπίδραση, οι δεσμοί και τα σημεία τομής μεταξύ φυσικής και πολιτιστικής κληρονομιάς και να επεκταθούν τα κριτήρια για τις περιοχές του δικτύου Natura 2000 αναλόγως, αυξηθεί η ευαισθητοποίηση για την σημασία της αλληλοεξαρτώμενης βιολογικής και πολιτιστικής ποικιλότητας στις διαδικασίες διαχείρισης πόρων και λήψης αποφάσεων, αναπτυχθούν μέθοδοι και εργαλεία για την ολοκληρωμένη διαχείριση της φυσικής και πολιτιστικής κληρονομιάς, και να ενσωματωθούν τέτοιοι μέθοδοι και εργαλεία στα σχέδια διαχείρισης για τις περιοχές του δικτύου Natura 2000, με διαφοροποιήσεις ως προς το ειδικότερο σχέδιο διαχείρισης του πολιτιστικού τοπίου, εφόσον αυτό θεωρηθεί απαραίτητο. 13 Τα σχέδια διαχείρισης για τα πολιτιστικά τοπία σε περιοχές Natura 2000 πρέπει να βασίζονται σε ένα ενιαίο σύνολο κριτηρίων που θα διασφαλίζει τη σύνδεση της πολιτιστικής και φυσικής κληρονομιάς και την αποτύπωση των αλληλεπιδράσεων τους. Στην πραγματικότητα, η έννοια ενός ενιαίου, ολο

12 16 A reorientation of the EU (environmental, cultural, regional development and research) policies and their respective funding mechanisms need to be considered so as to support new policy approaches for the integrated management of the cultural and natural heritage. Cultural landscapes in Natura 2000 sites are considered a potential area for pilot projects to this direction. 17 In line to the above, important issues to be discussed are: How can the dynamic interplay between cultural and natural heritage be described? How can we promote the inclusion of cultural heritage into national, regional and local planning for nature conservation and Natura 2000 sites management? Is there a need for separate management plans for the cultural landscape and for the natural and semi-natural habitats and landscapes of a Natura 2000 site? or Should we consider the cultural landscape as a critical and indispensable element of the Natura 2000 site, and thus orient our efforts to a common, integrated, management plan, with potential differentiations per zone? How can biodiversity benefit from cultural landscape conservation? Can cultural landscape management work hand in hand with maintaining and restoring habitats and species (especially priority species) to a favourable conservation status as required under Directive 92/43EC (article 6)? Which modifications are needed in existing EU policies and funding mechanisms so as to support the joint management of natural and cultural heritage in cultural landscapes in Natura 2000 sites? κληρωμένου συνόλου κριτηρίων υιοθετείται από τους τρεις συμβουλευτικούς οργανισμούς της Επιτροπής Παγκόσμιας Κληρονομιάς, δηλαδή την IUCN, το ICOMOS και το Διεθνές Κέντρο για την Μελέτη της Προστασίας και της Συντήρησης των Πολιτιστικών Αγαθών (ICCROM). 14 Οι στρατηγικές ολοκληρωμένου σχεδιασμού και διαχείρισης των πολιτιστικών τοπίων χρειάζεται να εμπλέκουν όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη (πολίτες, ΜΚΟ, κεντρικές/περιφερειακές/τοπικές διοικήσεις, επιστημονική κοινότητα) για την αποκατάσταση και διατήρηση των συνδέσεων μεταξύ φυσικής και πολιτιστικής κληρονομιάς. 15 Είναι αναγκαίο να ενισχυθεί η έρευνα που θα επικεντρώνεται στις σχέσεις μεταξύ πολιτιστικής και φυσικής κληρονομιάς στο επίπεδο του τοπίου. Πρόκειται για σημαντικό έργο, καθώς αυτές οι σχέσεις έχουν συγκεκριμενοποιηθεί από επιστημονική σκοπιά σε μάλλον περιορισμένο βαθμό. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα όχι μόνον έναν διαχωρισμό μεταξύ φύσης και πολιτισμού στις εφαρμοζόμενες πολιτικές, αλλά και μεταξύ φυσικών και ανθρωπιστικών επιστημών σε ότι αφορά, στη μελέτη και διαχείριση των φυσικών και πολιτιστικών αξιών. 16 Ο επαναπροσανατολισμός των πολιτικών της ΕΕ (περιβαλλοντική, πολιτιστική, περιφερειακή ανάπτυξη και έρευνα) και των αντίστοιχων μηχανισμών χρηματοδότησης χρειάζεται να εξεταστεί επίσης, ώστε να υποστηριχθούν προσεγγίσεις για την κοινή διαχείριση της πολιτιστικής και φυσικής κληρονομιάς. Τα πολιτιστικά τοπία σε περιοχές του δικτύου Natura 2000 αποτυπώνουν μία θεματική ενότητα για πιλοτικά προγράμματα προς αυτήν την κατεύθυνση. 17 Υπό το πρίσμα των παραπάνω, κρίσιμα ερωτήματα προς συζήτηση είναι: Πώς μπορεί να περιγραφεί η δυναμική αλληλεπίδραση μεταξύ πολιτιστικής και φυσικής κληρονομιάς; Πώς μπορούμε να προωθήσουμε την ενσωμάτωση της πολιτιστικής κληρονομιάς στον εθνικό, περιφερειακό και τοπικό χωροταξικό σχεδιασμό για τη διατήρηση της φύσης και τη διαχείριση των περιοχών του δικτύου Natura 2000; Απαιτούνται ξεχωριστά σχέδια διαχείρισης για το πολιτιστικό τοπίο και για μία περιοχή του δικτύου Natura 2000; ή Θα έπρεπε να θεωρούμε το πολιτιστικό τοπίο ως ένα κρίσιμο και απαραίτητο στοιχείο μίας περιοχής του δικτύου Natura 2000, ώστε με αυτό τον τρόπο να προσανατολίσουμε τις ενέργειές μας προς έναν κοινό, ολοκληρωμένο, σχεδιασμό διαχείρισης, με δυνητικές διαφοροποιήσεις ανά ζώνη; Πώς μπορεί να ωφεληθεί η βιοποικιλότητα από τη διατήρηση του πολιτιστικού τοπίου; Ποιες τροποποιήσεις χρειάζονται στις πολιτικές και τους μηχανισμούς χρηματοδότησης της ΕΕ ή και άλλων φορέων που ήδη υπάρχουν, ώστε να υποστηρίζουν την κοινή διαχείριση της φυσικής και πολιτιστικής κληρονομιάς σε περιοχές του δικτύου Natura 2000; 22 23

13 Sophia Staikou Sophia Staikou studied Political Sciences at Panteion University in Greece and obtained her Master s Degree in Industrial Psychology at Sussex University in England. She started her career with Citibank and subsequently held positions at the Bank of Greece and the Ministry of Finance in the Government of National Unity (1974), before joining the Office of the then Prime Minister Konstantinos Karamanlis. After 1981 she worked at the Marketing and Public Relations department of Ioniki Bank and held office in the Press and Public Relations department of the Ministry of Land Planning and Environment. In 1992 she joined Piraeus Bank SA, which is now part of the wider Piraeus Bank Group. Her original assignment, as General Manager, was to put in place a modern Human Resources department and develop the grounds for communication and marketing strategy. In 2002 she assumed the Chairmanship of the Cultural Foundation of Piraeus Bank Group and remains responsible for the Corporate Responsibility of the Group with particular emphasis in Green Banking and Environmental issues. Σοφία Στάϊκου Η Σοφία Στάϊκου σπούδασε Πολιτικές Επιστήμες στο Πάντειο Πανεπιστήμιο και βιομηχανική ψυχολογία στην Αγγλία. Δούλεψε στη Citibank, στην Τράπεζα της Ελλάδος, στον Υπουργό Οικονομικών στην Κυβέρνηση Εθνικής Ενότητας (1974) και στη συνέχεια στο Γραφείο του τότε Πρωθυπουργού Κων/νου Καραμανλή. Μετά το 1981 εργάστηκε στην Ιονική Τράπεζα στη Δ/νση Μάρκετινγκ και Δημοσίων Σχέσεων, στο Γραφείο Τύπου και Δημοσίων Σχέσεων του Υπουργείου Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημοσίων Έργων και στη Διαφημιστική Εταιρεία Solid Advertising. Από το 1992 μέχρι το 2000 ανέλαβε τον Τομέα με τα θέματα Προσωπικού, Εκπαίδευσης, Προβολής & Επικοινωνίας της Τράπεζας Πειραιώς ως Γενική Διευθύντρια και από το 2002 είναι Πρόεδρος του Πολιτιστικού Ιδρύματος του Ομίλου της Τράπεζας Πειραιώς και υπεύθυνη της Εταιρικής Υπευθυνότητας της Τράπεζας. Maria Damanaki European Commissioner for Fisheries and Maritime Affairs. Born in Crete, Greece. She has a Master of Science degree in chemical engineering, with honours, from the National Technical University of Athens, Greece and a Οneyear diploma from Lancaster University, Department of Political Sciences. She is the mother of three children. Member of the Greek Parliament for most of 25 years, and Vice-president ( ). President of the Coalition of Left and Progress political party ( ). Active in the underground student opposition to the dictatorship in Greece ( ). Played a leading role in the coordination of its activities. During the 3 days of the popular uprising against the dictatorship, known as "the Polytechneio revolt"(15-17/11/73), speaker of the clandestine radio transmitter set-up inside the occupied National technical University of Athens. Her voice thus became known as "the voice of the uprising. Subsequently imprisoned by the dictatorship (November 1973-July 1974). Candidate for Mayor of Athens (1994 and 1998). Head of the opposition in the City Council. She is the author of four books about European policy, human rights and education. Μαρία Δαμανάκη Η Μαρία Δαμανάκη, Επίτροπος της Ευρωπαϊκής Ένωσης αρμόδια για θέματα αλιείας και θαλάσσιων υποθέσεων, γεννήθηκε στην Κρήτη και αποφοίτησε από το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο (ΕΜΠ) με το τίτλο του χημικού μηχανικού και με άριστη επίδοση. Είναι μητέρα τριών παιδιών. Έχοντας υπηρετήσει ως μέλος του Ελληνικού Κοινοβουλίου για περισσότερα από 25 χρόνια, αποτελεί σπουδαία προσωπικότητα της Ελληνικής πολιτικής σκηνής. Ειδικότερα, από το 1986 μέχρι το 1990 διετέλεσε αντιπρόεδρος του Ελληνικού Κοινοβουλίου και από το 1991 έως το 1993 χρημάτισε πρόεδρος του πολιτικού κόμματος «Συνασπισμός της Αριστεράς και της Προόδου». Κατά την διάρκεια των σπουδών της στο Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο, η Μαρία Δαμανάκη έλαβε μέρος στην εξέγερση των φοιτητών ενάντια στο ελληνικό δικτατορικό καθεστώς ( ) αναλαμβάνοντας ηγετικό ρόλο. Ως συνέπεια φυλακίστηκε για το διάστημα που μεσολάβησε από την εξέγερση των φοιτητών του Πολυτεχνείου τον Νοέμβριο του 1973 έως και την πτώση του καθεστώτος το Επίσης, έχει εκλεγεί δύο φορές μέλος του Δημοτικού Συμβουλίου του Δήμου Αθηναίων ( ) και έχει συγγράψει τέσσερα βιβλία με θέμα την ευρωπαϊκή πολιτική, τα ανθρώπινα δικαιώματα και την εκπαίδευση. Dr. Janez Potočnik Dr. Janez Potočnik (1958) graduated from the Faculty of Economics at the University of Ljubljana, Slovenia (PhD degree 1993). After a successful career starting in 1989 in Slovenia as a researcher at the Institute of Economic Research, Director of the Institute of Macroeconomic Analysis and Development (1994), he was appointed Head of Negotiating Team for Accession of Slovenia to the EU (1998). He was also Director of Government Office for European Affairs (2000), Minister Councillor at the Office of the Prime Minister (2001) and Minister responsible for European Affairs (2002). In 2004 he joined the European Commission, first as "shadow" Commissioner for Enlargement and then as Commissioner responsible for Science and Research. In 2010 Dr. Potočnik became Commissioner for Environment. In May 2008 he was awarded the honorary degree of Doctor of Science by London Imperial College. In March 2009 he received the honorary degree from Ghent University (Belgium). In September 2013 Commissioner Potočnik received the United Nations' 2013 "Champions of the Earth Award". Dr. Janez Potočnik Ο Dr. Janez Potočnik αποφοίτησε από το Τμήμα Οικονομικών Επιστημών του Πανεπιστημίου της Λιουμπλιάνα, Σλοβενία, όπου εκλέχτηκε διδάκτορας το Μετά από μία επιτυχημένη καριέρα που ξεκίνησε το 1989 στη Σλοβενία ως ερευνητής στο Ινστιτούτο Οικονομικών Ερευνών και μετέπειτα Διευθυντής του Ινστιτούτου Μακροοικονομικής Ανάλυσης και Ανάπτυξης (1994), διορίστηκε επικεφαλής της διαπραγματευτικής ομάδας για την ένταξη της Σλοβενίας στην ΕΕ (1998). Διετέλεσε επίσης Διευθυντής του Κυβερνητικού Γραφείου Ευρωπαϊκών Υποθέσεων (2000), Σύμβουλος στο Γραφείο του Πρωθυπουργού (2001) και Υπουργός αρμόδιος για τις Ευρωπαϊκές Υποθέσεις (2002). Το 2004 ξεκίνησε τη θητεία του στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή, αρχικά ως «σκιώδης» Επίτροπος για τη Διεύρυνση και στη συνέχεια, ως Επίτροπος αρμόδιος για την Επιστήμη και την Έρευνα. Το 2010 διορίστηκε Επίτροπος Περιβάλλοντος, θέση την οποία υπηρετεί έως σήμερα. Του αποδόθηκαν τιμής ένεκεν, ο τίτλος "Doctor of Science" από το Imperial College του Λονδίνου (Μάιος 2008) και πτυχίο από το Πανεπιστήμιο της Γάνδης (Βέλγιο, Μάρτιος 2009). Τον Σεπτέμβριο του 2013 του απονεμήθηκε από τα Ηνωμένα Έθνη το βραβείο «Πρωταθλητές της Γης 2013». Constantine An. Tassoulas Born July 17, 1959 in Ioannina, Greece. He is married and has a son and a daughter. He is a lawyer. Elected Member of Parliament for Ioannina representing the New Democracy Party in the parliamentary elections of: 2000, 2004, 2007, 2009 and Served as President of the Hellenic Export Promotion Organization (OPE), between October 1990 and September 1993 and as Mayor of Kifissia ( ). In February 2006, he was appointed by the Greek Prime Minister as Deputy Parliamentary Representative for the New Democracy Party. In 2007, was appointed Deputy Minister of National Defence. For the period 2010 till 2012, he was elected General Secretary of the Parliamentary Group of the New Democracy Party. Also, in July 2013, was 24 25

14 appointed by the Greek Prime Minister as the President of the "Institute for Democracy: Constantinos Karamanlis". Κωνσταντίνος Αν. Τασούλας Γεννήθηκε στα Ιωάννινα το Είναι παντρεμένος με τη Φανή Σταθοπούλου και έχει δύο παιδιά. Είναι δικηγόρος Αθηνών. Σπούδασε στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών και έχει εργασθεί κατά την περίοδο σε Δικηγορική εταιρεία του Λονδίνου ως υπότροφος του Βρετανικού Συμβουλίου. Υπήρξε ιδιαίτερος γραμματέας του αειμνήστου Ευαγγέλου Αβέρωφ-Τοσίτσα, Επίτιμου Προέδρου της ΝΔ από το 1981 έως το 1990 και ειδικός σύμβουλος στα Υπουργεία Εθνικής Οικονομίας, Εμπορίου και Γεωργίας ( ). Διετέλεσε Πρόεδρος του Οργανισμού Προωθήσεως Εξαγωγών (ΟΠΕ) από το 1990 έως το Εξελέγη Δημοτικός Σύμβουλος του Δήμου Κηφισιάς το Το 1994 εξελέγη Δήμαρχος Κηφισιάς. Στις βουλευτικές εκλογές του 2000 εξελέγη για πρώτη φορά βουλευτής Ιωαννίνων με τη Νέα Δημοκρατία. Επανεξελέγη στις βουλευτικές εκλογές του 2004, του 2007, του 2009 και του 2012 (Μάϊος και Ιούνιος). Το 2006 ορίσθηκε, από τον πρωθυπουργό, Αναπληρωτής Κοινοβουλευτικός Εκπρόσωπος της Νέας Δημοκρατίας. Το 2007 ορίσθηκε Υφυπουργός Εθνικής Αμύνης. Το Φεβρουάριο του 2010 εκλέχθηκε Γενικός Γραμματέας της Κοινοβουλευτικής Ομάδος της Νέας Δημοκρατίας. Τον Ιούνιο του 2013 ορίσθηκε, από τον κ. Αντώνη Σαμαρά, Πρόεδρος του Ινστιτούτου Δημοκρατίας Κωνσταντίνος Καραμανλής. Yannis Maniatis Dr. Yannis Maniatis is a Rural and Surveying Engineer (National Technical University of Athens). He has been an Associate Professor at Aristotle University of Thessaloniki since 1995, an Associate Professor at University of Piraeus since 2002 and a Visiting Professor at the Institute of Economic Geography of University of Bonn (1995). Main academic fields include: Geographic Information Systems (GIS), Energy and Transportation Systems and Environmental Monitoring. Elected as a Member of the Greek Parliament for the prefecture of Argolida for the Panhellenic Socialist Movement (PASOK) for the first time in the 2004 elections and re-elected in 2007, 2009, May 2012 and June 2012 elections. On 25th June 2013 he was appointed Minister of Environment, Energy & Climate Change. He has been: Secretary of PASOK Parliamentary Group ( ), Deputy Minister of Environment, Energy and Climate Change ( ), Secretary General of the Ministry of Transport and Communications ( ), Chairman of the Athens Urban Transport Organisation (OASA) ( ), Chairman of the Postal Savings Bank ( ). He has published more than eighty (80) scientific papers in international congresses and scientific magazines. He has been Scientific Person in charge for twenty five (25) Inquiring Programmes that were financed by the European Union, the Greek State and Private Enterprises. Γιάννης Μανιάτης Ο Γιάννης Μανιάτης είναι διπλωματούχος Αγρονόμος Τοπογράφος Μηχανικός του ΕΜΠ και Διδάκτωρ Μηχανικός, το 1995 εξελέγη Αν. Καθηγητής του ΑΠΘ και το 2002 Αν. Καθηγητής του Πανεπιστημίου Πειραιά. Είναι Επισκέπτης Καθηγητής στο Ινστιτούτο Οικονομικής Γεωγραφίας του Πανεπιστημίου της Βόννης. Εξελέγη βουλευτής Αργολίδας για πρώτη φορά στις εκλογές του Επανεξελέγη στις εκλογές του 2007, του 2009, του Μαΐου του 2012 και του Ιουνίου του Στις 25 Ιουνίου 2013 ορίστηκε Υπουργός Περιβάλλοντος, Ενέργειας & Κλιματικής Αλλαγής. Έχει διατελέσει: Γραμματέας Κοινοβουλευτικής Ομάδας ΠΑΣΟΚ ( ), Υφυπουργός Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής ( ), Γενικός Γραμματέας του Υπουργείου Μεταφορών & Επικοινωνιών ( ), Πρόεδρος του Οργανισμού Αστικών Συγκοινωνιών της Αθήνας (ΟΑΣΑ) και των τριών θυγατρικών του ΗΣΑΠ, ΕΘΕΛ, ΗΛΠΑΠ ( ), Πρόεδρος του Ταχυδρομικού Ταμιευτηρίου ( ). Έχει δημοσιεύσει πάνω από ογδόντα (80) επιστημονικές εργασίες σε διεθνή συνέδρια κι επιστημονικά περιοδικά. Επιστημονικός Υπεύθυνος εικοσιπέντε (25) Ερευνητικών Προγραμμάτων που χρηματοδοτήθηκαν από την Ευρωπαϊκή Ένωση, το Ελληνικό δημόσιο και Ιδιωτικές Επιχειρήσεις. Dr. Mechtild Rössler Dr. Mechtild Rössler has a master in cultural geography from Freiburg University (Germany) and a PhD from the Faculty for Earth Sciences, University of Hamburg (1988). She joined the Research Centre of the Cité des Sciences et de L Industrie (Paris, France) in 1989 and worked in 1990/91 as a visiting scholar at the University of California at Berkeley, USA, in the Department of Geography. In 1991 she joined UNESCO Headquarters in Paris at the Division for Ecological Sciences and transferred in 1992 to the newly created UNESCO World Heritage Centre. She held different positions including as Programme Specialist for Natural Heritage ( ), Chief of Europe and North America ( ), Chief of the Policy and Statutory Meeting Section ( ) and Deputy Director ( ). In May 2014 she became the Deputy Director of the Heritage Division covering 4 UNESCO Conventions (1954, 1970, 1972 and 2001). She has published and co-authored 13 books and more than 100 articles. Dr. Mechtild Rössler Η Dr. Mechtild Rössler έχει master στην πολιτισμική γεωγραφία από το Πανεπιστήμιο του Freiburg (Γερμανία) και είναι Διδάκτωρ (PhD) της Σχολής Γεωλογικών Επιστημών του Πανεπιστημίου του Αμβούργου (1988). Το 1989 ξεκίνησε να εργάζεται στο ερευνητικό κέντρο Cité des Sciences et de L' Industrie (Παρίσι, Γαλλία) και το ακαδημαϊκό έτος διετέλεσε επισκέπτρια καθηγήτρια του τμήματος Γεωγραφίας στο Πανεπιστήμιο του Berkeley (Καλιφόρνια, ΗΠΑ). Το 1991 προσελήφθη στην έδρα της UNESCO στο Παρίσι, στο Τμήμα Οικολογικών Επιστημών και το 1992 μετατέθηκε στο νεοσύστατο τότε Κέντρο Παγκόσμιας Κληρονομιάς όπου έχει υπηρετήσει σε πολλές θέσεις, μεταξύ των οποίων Ειδικός Εμπειρογνώμων Προγράμματος Φυσικής Κληρονομιάς ( ), επικεφαλής του τμήματος Ευρώπης και Βορείου Αμερικής ( ), επικεφαλής του τμήματος Policy and Statutory Meeting ( ) και Αναπληρώτρια Διευθύντρια ( ). Από τον Μάιο του 2014 είναι Αναπληρώτρια Διευθύντρια του Κέντρου Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς το οποίο διαχειρίζεται τέσσερις συμβάσεις της UNESCO (1954, 1970, 1972 και 2001). Έχει συγγράψει, συνυπογράψει και δημοσιεύσει 13 βιβλία και περισσότερα από 100 άρθρα. Tina Birmpili Tina Birmpili is the Executive Secretary of the Ozone Secretariat in UNEP. She is a former Minister of Environment, Energy and Climate Change in Greece. Prior to joining the UNEP Ozone Secretariat in 2013, Ms. Birmpili had completed her assignment as Ambassador of Greece to the Organisation for Economic Cooperation and Development (OECD) in Paris. Throughout her career, which included assignments with the Athens Development Agency, the Open University of Greece and the Ministry of Foreign Affairs in different capacities, Ms. Birmpili has been engaged in substantive issues related to environment and sustainable development. Ms. Birmpili's academic qualifications include a Bachelor of Science in Physics from the University of Athens, a Master of Science in Environmental Technology and a Ph.D in Environmental Management and Economics from Imperial College of Science, Technology and Medicine, London. Τίνα Μπιρμπίλη Η Τίνα Μπιρμπίλη είναι Εκτελεστική Γραμματέας της Γραμματείας Όζοντος του UNEP (United Nations Environment Programme). Πρώην υπουργός Περι

15 βάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής της Ελλάδας, διετέλεσε Πρέσβης της Ελλάδας στον Οργανισμό Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ) στο Παρίσι. Κατά το παρελθόν έχει συνεργαστεί με την Εταιρεία Ανάπτυξης και Τουριστικής Προβολής Αθηνών (ΕΑΤΑ), το Ανοικτό Πανεπιστήμιο και το Υπουργείο Εξωτερικών σε περιβαλλοντικά θέματα και ζητήματα αειφόρου ανάπτυξης. Είναι απόφοιτος του τμήματος Φυσικής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, είναι κάτοχος μεταπτυχιακού διπλώματος στην Περιβαλλοντική Τεχνολογία από το Imperial College of Science, Technology and Medicine του Λονδίνου και διδάκτωρ Περιβαλλοντικής Οικονομίας και Διαχείρισης του ιδίου πανεπιστημίου. MÓnica Luengo MÓnica Luengo is currently Chair of the International Scientific Committee of Cultural Landscapes ICOMOS-IFLA, and former Director of the Master Course on Cultural and Natural Heritage: innovation, research and development, Andalucía International University. Consultant for World Heritage nominations. She is freelance heritage practitioner and her research and practice focus on heritage cultural landscape conservation and management. She has also organised seminars, exhibitions and has lectured on cultural landscapes in national and international universities, and has published books and articles on management and conservation, World Heritage cultural landscapes, landscapes and water, rural and agropastoral landscapes, landscape biocultural diversity, and historic gardens. MÓnica Luengo Η MÓnica Luengo είναι Πρόεδρος του Διεθνούς Επιστημονικού Συμβουλίου Πολιτιστικών Τοπίων του Συμβούλιο Μνημείων και Τοποθεσιών/Διεθνής Ένωση Αρχιτεκτόνων Τοπίου (ICOMOS/IFLA), και πρώην διευθύντρια του μεταπτυχιακού προγράμματος «Πολιτιστική και Φυσική Κληρονομιά: καινοτομία, έρευνα και ανάπτυξη» του Πανεπιστημίου της Ανδαλουσίας. Είναι ανεξάρτητη επαγγελματίας και διατελεί σύμβουλος σε υποψηφιότητες Παγκόσμιας Κληρονομιάς. Η έρευνα και ο τομέας δράσης της εστιάζουν στη διατήρηση της πολιτιστικής κληρονομιάς και τη διαχείριση του τοπίου. Έχει οργανώσει σεμινάρια και εκθέσεις και έχει δώσει διαλέξεις με θέμα τα πολιτιστικά τοπία σε πολλά πανεπιστήμια. Έχει δημοσιεύσει βιβλία και άρθρα σχετικά με τη διαχείριση και τη διατήρηση της παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς, των πολιτιστικών τοπίων, τη σχέση τοπίου-νερού, τα αγροτικά τοπία, τη βιοπολιτισμική ποικιλομορφία και τους ιστορικούς κήπους. Fotios Papoulias Fotios Papoulias is an Official at the European Commission, DG Environment, unit "Nature" (implementation of EU nature legislation and policy). Graduate in Mining Engineering (Technical University of Athens) and post-graduate studies on environmental management. Since 1994 he worked on various assignments, Environmental Impact Assessment: implementation of EIA Directive and preparation of its revision, preparation of Directive on Strategic Environmental Assessment, Nature/LIFE programme: implementation of Birds and Habitats directives, follow-up of related LIFE-Nature projects, Waste management: Preparation/follow-up of Directive on Mining Waste, waste management plans. He is the Policy coordinator in Nature unit: protection regime for Natura 2000 sites, habitats and species; implementation of Natura 2000 in the marine environment; preparation/updating of guidelines on Natura Φώτης Παπούλιας Ο Φώτης Παπούλιας είναι διοικητικός υπάλληλος, συντονιστής πολιτικής του τμήματος «Φύση» της Γενικής Διεύθυνσης Περιβάλλοντος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, αρμόδιος για την Ευρωπαϊκή νομοθεσία και πολιτική για τη φύση. Απόφοιτος Μηχ. Μεταλλείων-Μεταλλουργός ΕΜΠ, και με μεταπτυχιακές σπουδές στη διαχείριση περιβάλλοντος. Από το 1994 που υπηρετεί στη Γενική Διεύθυνση έχει εργαστεί στην Εκτίμηση Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων: εφαρμογή οδηγίας για την ΕΠΕ και προετοιμασία της αναθεώρησής της, προετοιμασία οδηγίας για τη Στρατηγική Εκτίμηση Επιπτώσεων, στη Φύση/ πρόγραμμα LIFE: εφαρμογή των οδηγιών περί οικοτόπων και πτηνών, παρακολούθηση σχετικών έργων του προγράμματος LIFE-Φύση, στη Διαχείριση αποβλήτων: Προετοιμασία/εφαρμογή οδηγίας για τα μεταλλευτικά απόβλητα, σχέδια διαχείρισης αποβλήτων. Σήμερα είναι Συντονιστής πολιτικής στο τμήμα Φύση: καθεστώς προστασίας για τις περιοχές Natura 2000, οικοτόπους και είδη. Εφαρμογή του δικτύου Natura 2000 στο θαλάσσιο χώρο και εκπόνηση/αναθεώρηση κατευθυντήριων γραμμών (guidelines) για την υλοποίηση του Natura Constantinos Cartalis Constantinos Cartalis is Associate Professor of Environmental Physics at the University of Athens and visiting Professor at the Open University of Greece (in the area of environmental design of cities). He is Scientific Advisor to the Cultural Foundation of Piraeus Group, honorary doctor of the Demokritus University of Thrace and elected member of the International Bureau of Education of UNESCO. He has acted as Visiting Professor at the Aristotle University of Thessaloniki, Secretary General for the Olympic Games at the Ministry of Culture, Member of the Hellenic Parliament ( ), Chairman of the Parliamentary Committee for the environment ( ), vice President of the European Network of environmental legislators and member of the Scientific Committee of the European Environment Agency. He has been awarded with the medal of the city of Athens. Κωνσταντίνος Καρτάλης O Κων/νος Καρτάλης είναι Αν. Καθηγητής σε θέματα Περιβάλλοντος στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και συνεργαζόμενος Καθηγητής στο Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο (στο αντικείμενο του περιβαλλοντικού σχεδιασμού). Είναι επιστημονικός σύμβουλος του Πολιτιστικού Ιδρύματος Ομίλου Πειραιώς, επίτιμος διδάκτωρ του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης και εκλεγμένο μέλος του Διεθνούς Συμβουλίου της UNESCO για την εκπαίδευση. Έχει διατελέσει Επισκέπτης Καθηγητής στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, Γενικός Γραμματέας Ολυμπιακών Αγώνων στο Υπουργείο Πολιτισμού, Βουλευτής ( ), Πρόεδρος της Επιτροπής Περιβάλλοντος της Βουλής ( ), Αντιπρόεδρος του Ευρωπαϊκού Δικτύου Κοινοβουλευτικών για το Περιβάλλον και μέλος του Επιστημονικού Συμβουλίου του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Περιβάλλοντος. Έχει τιμηθεί με το μετάλλιο της πόλης των Αθηνών. Panayotis Dion. Dimopoulos Panayotis Dion. Dimopoulos holds a PhD from the University of Patras, Greece, and is currently Professor of Botany and Ecology in the Department of Environmental and Natural Resource Management of the University of Patras. His research interests lie in conservation biology and plant ecology with an emphasis on plant biodiversity and community analysis and monitoring and assessment of natural habitat types in protected areas. He has participated in 25 national and 10 European research programmes in 32 of which as principal investigator. He has served as President of the National Park of Northern Pindos for 3 years ( ), as President of the Hellenic Botanical Society ( ) and as the Vice-President of the National Committee for the Protected Areas in Greece Natura 2000 ( ). Since 1991, he has published 85 articles in peer-reviewed International journals. Currently he is coordinating a working group under the Ministry of the Environment on nature conservation in the protected areas of Greece, as well as he serves as the National Representative on Mapping and Assessment of Ecosystems and their Services

16 Παναγιώτης Διον. Δημόπουλος Ο Παναγιώτης Διον. Δημόπουλος σπούδασε Βιολογία και είναι κάτοχος διδακτορικού διπλώματος στις Βιολογικές Επιστήμες (Τμήμα Βιολογίας, Πανεπιστήμιο Πατρών). Σήμερα, είναι Καθηγητής Βοτανικής και Οικολογίας στο Τμήμα Διαχείρισης Περιβάλλοντος & Φυσικών Πόρων του Πανεπιστημίου Πατρών. Τα ερευνητικά του ενδιαφέροντα εστιάζονται στη βιολογία της διατήρησης, στην οικολογία βλάστησης και ειδικά στη φυτο-ποικιλότητα και την ανάλυση κοινοτήτων, στη χαρτογράφηση, την παρακολούθηση και αξιολόγηση της κατάστασης διατήρησης φυσικών τύπων οικοτόπων και ειδών σε προστατευόμενες περιοχές. Έχει συμμετάσχει και έχει συντονίσει 25 εθνικά και 10 Ευρωπαϊκά ερευνητικά προγράμματα. Έχει διατελέσει Πρόεδρος του Εθνικού Πάρκου Βόρειας Πίνδου ( ), Πρόεδρος της Ελληνικής Βοτανικής Εταιρείας ( ), Αντιπρόεδρος της Εθνικής Επιτροπής Προστατευόμενων Περιοχών «ΦΥΣΗ 2000» ( ). Από το 1991 έως σήμερα έχει δημοσιεύσει 85 επιστημονικές εργασίες σε Διεθνή περιοδικά και έχει συμμετάσχει σε μεγάλο αριθμό Ελληνικών και Διεθνών Συνεδρίων. Από το 2013 συντονίζει μία ομάδα εργασίας στο Υπουργείο Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής με αντικείμενο τη διατήρηση της φύσης στις προστατευόμενες περιοχές της Ελλάδας, ενώ έχει οριστεί και εθνικός εκπρόσωπος για τη Χαρτογράφηση και την Αξιολόγηση των Οικοσυστημάτων και των Υπηρεσιών τους. Prof. Dr. Thomas Börsch O Dr. Thomas Börsch είναι Διευθυντής του Βοτανικού Μουσείου του Βερολίνου και Καθηγητής Συστηματικής και Φυτικής Γεωγραφίας στο Πανεπιστήμιο Freie Universität του Βερολίνου. Ξεκίνησε τις σπουδές του στη Βιολογία στο JW Goethe Universität Frankfurt ( ) και απέκτησε το δίπλωμα του από το Friedrich-Wilhelms Universität Βόννη ( ). Το 2000 εξελέγη Διδάτωρ εκπονώντας μία ολοκληρωμένη μελέτη για τη φυλογένεση και την εξέλιξη του νερόκρινου της οικογένειας των Ιριδίδων. Ο διορισμός του ακολούθησε το 2005 (Mathematisch-Naturwissenschaftliche Fakultät, Universität Bonn). Ηγείται της ερευνητικής ομάδας του Βοτανικού Μουσείου του Βερολίνου και αντιπροσωπεύει το ίδρυμα σε εθνικό και διεθνές επίπεδο. Είναι επικεφαλής έρευνας με αντικείμενο την εξέλιξη των φυτών και της βιοποικιλότητας. Ασχολείται ενεργά με την ενίσχυση των διεθνών θεσμικών συνεργασιών με στόχο τη διάδοση της γνώσης για την ποικιλότητα των φυτών προς όφελος της κοινωνίας και της βιώσιμης ανάπτυξης. Στο πλαίσιο αυτό, η συνεργασία με τα πανεπιστήμια, τους βοτανικούς κήπους της Ελλάδας και την Ελληνική Βοτανική Εταιρεία είναι σημαντική. Το ερευνητικό του ενδιαφέρον αφορά την εξέλιξη των ανθοφόρων φυτών, τη μοριακή φυλογενετική, τη φυτική βιοποικιλότητα της Καραϊβικής και του Καυκάσου, τη διατήρηση και την αειφόρο χρήση της βιολογικής ποικιλότητας, τις ενοποιημένες προσεγγίσεις ταξινόμησης. Έχει δημοσιεύσει περισσότερες από 60 ερευνητικές εργασίες σε επιστημονικά περιοδικά και έχει συμμετάσχει στη συγγρααφή συλλογικών έργων. Έχει τιμηθεί με τα ακόλουθα βραβεία/υποτροφίες: Sachverständiger, Kommission für Botanik, Akademie der Wissenschaften und der Literatur, Μάιντς (2007), εταίρος του Γερμανικού Ιδρύματος Επιστημών (DFG, ), υποτροφία του Studienstiftung des deutschen Volkes (γερμανικό Εθνικό Ακαδημαϊκό Ίδρυμα ), βραβείο Heinrich Hörlein-Gedächtnis-Preis, Universität Bonn (1996), βραβείο "Jugend forscht" 2 Bundespreis (1987). Prof. Dr. Thomas Börsch Prof. Dr. Thomas Börsch is the Director of the Botanischer Garten und Botanisches Museum Berlin-Dahlem and Professor of Systematics and Plant Geography, Freie Universität Berlin. Following undergraduate studies in Biology at the JW Goethe Universität Frankfurt ( ) and a diploma course in Biology at the Friedrich-Wilhelms Universität Bonn ( ) the PhD was received in 2000 from Friedrich-Wilhelms Universität Bonn with an integrative study on phylogeny and evolution of the water-lily lineage in flowering plants. The Habilitation followed in 2005 (Mathematisch-Naturwissenschaftliche Fakultät, Universität Bonn). He provides leadership for the Botanischer Garten und Botanisches Museum Berlin-Dahlem and representing the institution nationally and internationally. He leads a research group on plant evolution and biodiversity. A particular concern is the strengthening of international institutional partnerships with the goal to generate and deliver knowledge on plant diversity for the benefit of society and sustainable development. In this context, the collaboration with universities and botanic gardens in Greece and the Hellenic Botanical Society has been and will be a major focus. His personal research interest concerns the evolution of flowering plants, molecular phylogenetics and phylogenomics, plant diversity of the Caribbean and Caucasus global hotspots, conservation and sustainable use of biological diversity, integrative approaches to monographing and taxonomy. As a result, more than 60 research papers in impact factor journals as well as book chapters and flora treatments were published so far. He resaved the follows awards: Sachverständiger, Kommission für Botanik, Akademie der Wissenschaften und der Literatur, Mainz (2007), Heisenberg Fellow of the German Science Foundation (DFG, ), Scholarship of the Studienstiftung des deutschen Volkes (German National Academic Foundation, ), Heinrich Hörlein- Gedächtnis-Preis, Universität Bonn (1996), Jugend forscht 2, Bundespreis in Biology (1987). Rania Spyropoulou Rania Spyropoulou works on Nature and Biodiversity issues at the European Environment Agency in Copenhagen, Denmark, since She has coordinated the work on European Biodiversity Indicators (SEBI 2010), the thematic assessments of biodiversity in Europes state of Environment Reports 2005 and 2010 and the organisation of protected area information at European level. Her current work focuses on spatial analysis of landscape and species, aiming to the development of indicators for green infrastructure and on the review of the European classification of habitats (EUNIS habitat classification). She has studied Biology in the Aristotle University of Thessaloniki and has a Master s degree in Oceanography from the University of Athens and a Master s degree in Nature Conservation from University College London. She has worked for several years in the Greek Ministry of Environment on nature and biodiversity issues. Ράνια Σπυροπούλου H Ράνια Σπυροπούλου εργάζεται στην Προστασία της Φύσης και της Βιοποικιλότητας του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Περιβάλλοντος, στην Κοπεγχάγη, από το Έχει συντονίσει τη διαμόρφωση των Ευρωπαϊκών δεικτών για τη βιοποικιλότητα (SEBI2010), τις θεματικές εκθέσεις της βιοποικιλότητας στις Εκθέσεις κατάστασης του περιβάλλοντος της Ευρώπης 2005 και 2010, και την οργάνωση των δεδομένων για τις προστατευόμενες περιοχές σε Ευρωπαϊκό επίπεδο. Η δουλειά της στην παρούσα περίοδο εστιάζει στη χωρική αξιολόγηση του τοπίου και των ειδών για τη διαμόρφωση δεικτών «πράσινης υποδομής» και στην αναθεώρηση του Ευρωπαϊκού συστήματος ταξινόμησης των οικοτόπων (EUNIS habitat classification). Έχει σπουδάσει Βιολογία στο ΑΠΘ, και μετεκπευδεύτηκε στη Βιολογική Ωκεανογραφία στο ΕΚΠ Αθηνών και στη Διατήρηση της φύσης στο University College London. Εργάστηκε επί σειρά ετών στο Ελληνικό Υπουργείο Περιβάλλοντος σε θέματα διατήρησης του φυσικού περιβάλλοντος και της βιοποικιλότητας. Carla Maurano Carla Maurano is an architect (University of Naples, Italy). Internationally recognized expert on cultural Landscapes and integrated management of cultural and natural heritage based on holistic approaches to sustainable socio-eco

17 nomic development and conservation (including links between tangible and intangible heritage) and Tourism; provide advice and assistance on cultural landscape and environmental planning; collaborate with governments, institutes, committees and international agencies to evaluate feasibility of development (including tourism), preservation, and rehabilitation schemes and offer suggestions for redesign and improvements to align projects with international best practice. Work carried out in Albania, Algeria, Croatia, Egypt, Greece, India, Iran, Italy, Jordan, Lebanon, Malta, Morocco, Slovakia, Tunisia and Uruguay. She was adviser of UNESCO, ICOMOS, the Inter American Development Bank and the World Bank Group. She was director of the International Centre for International Centre for Mediterranean Cultural Landscapes. Lecturer, organizer, coordinator of international congress, seminars, and workshops. She has published numerous articles in scholarly publications. Carla Maurano Η Carla Maurano είναι αρχιτέκτονας, απόφοιτος του Τμήματος Αρχιτεκτονικής του Πανεπιστημίου της Νάπολης. Διεθνώς αναγνωρισμένη εμπειρογνώμων σε θέματα πολιτιστικών τοπίων και ολοκληρωμένης διαχείρισης της πολιτιστικής και φυσικής κληρονομιάς, βασίζεται σε ολιστικές προσεγγίσεις για την ανάπτυξη και την προστασία μίας βιώσιμης κοινωνίας και οικονομίας, συμπεριλαμβανομένων των δεσμών μεταξύ υλικής και άυλης κληρονομιάς και του τουρισμού. Ως σύμβουλος συνεργάζεται με κυβερνήσεις, ινστιτούτα, ερευνητικά κέντρα και διεθνείς οργανισμούς σε θέματα αξιολόγησης της ανάπτυξης και του επανασχεδιασμού της σε ευθυγράμμιση με τις βέλτιστες πρακτικές διεθνώς. Υπό την εποπτεία της πραγματοποιούνται έργα στην Αλβανία, την Αλγερία, την Κροατία, την Αίγυπτο, την Ελλάδα, την Ινδία, το Ιράν, την Ιταλία, την Ιορδανία, τον Λίβανο, τη Μάλτα, το Μαρόκο, τη Σλοβακία, την Τυνησία και την Ουρουγουάη. Κατά το παρελθόν διετέλεσε σύμβουλος της UNESCO, του ICOMOS, της Διαμερικανικής Τράπεζας Ανάπτυξης και του Ομίλου της Παγκόσμιας Τράπεζας καθώς και διευθύντρια του Κέντρου Πολιτιστικών Μεσογειακών Τοπίων. Έχει συμμετάσχει ως ομιλήτρια, διοργανώτρια και συντονίστρια σε πολλά διεθνή συνέδρια, σεμινάρια και εργαστήρια και έχει δημοσιεύσει πολλά άρθρα σε επιστημονικές εκδόσεις. Costa Carras Costa Carras was born in London in He studied philosophy and ancient history at Oxford University and economics at Harvard University. Together with his wife Lydia he founded Elliniki Etairia (Society for the Environment and Cultural Heritage) in 1972 and has served twice ( , ) as its President. Since 1976 he has been Vice President of the federation of European conservation organizations, Europa Nostra, and in 2013 he was honoured with Europa Nostra s Medal of Honour. He is a Board member of the Center for Democracy and Reconciliation in SE Europe responsible for the Joint History project. An Archon of the Ecumenical Patriarchate, in 1988 he organised the Patmos meeting regarding religion and the environment which served as the prelude to the present Ecumenical Patriarchate s leading role in the field. He has recently published a book of environmental essays in Greek, Imiteles Topio (Okeanis, 2011). Κώστας Καρράς Ο Κώστας Καρράς γεννήθηκε στο Λονδίνο και σπούδασε φιλοσοφία, ιστορία και αρχαίες γλώσσες στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης και οικονομικά στο Πανεπιστήμιο του Χάρβαρντ. Ίδρυσε με τη γυναίκα του Λυδία, το 1972, την Ελληνική Εταιρεία Περιβάλλοντος και Πολιτισμού. Έχει υπηρετήσει δύο φορές ως Πρόεδρος της και είναι επίσης, από το 1976, Αντιπρόεδρος της Europa Nostra, της ομοσπονδίας των ευρωπαϊκών οργανώσεων περιβάλλοντος και πολιτισμικής κληρονομιάς, από την οποία τιμήθηκε το 2013 με το Μετάλλιο Τιμής για την μακροχρόνια του προσφορά. Μέλος του ΔΣ του Κέντρου για τη Δημοκρατία και Συμφιλίωση στη Νοτιοανατολική Ευρώπη και υπεύθυνος για το πρόγραμμα της κοινής ιστορίας. Άρχων του Οικουμενικού Πατριαρχείου, διοργάνωσε την πρώτη συνάντηση για τη σχέση περιβάλλοντος και θρησκείας στην Πάτμο το Συγγραφέας το βιβλίου «Ημιτελές Τοπίο» (Ωκεανίδα 2011). Dr. Ana Luengo AÑον Doctor in Landscape architecture, PhD on Landscape Techniques and Aesthetics-, President of the European Region of the International Federation of Landscape Architects IFLA EUROPE, Vice-President of the International Federation of Landscape Architects, member of the National Committee of the Spanish ICOMOS and of the ICOMOS-IFLA Committee on Cultural Landscapes and Historic Gardens as well as of many other organisations. She is both a lecturer and course director at various universities both in Spain as well as in other European countries, as well as the funding member of CITEREA, a landscape practice specialised in landscape architecture and environmental design, with award winning projects in Spain as well as in other countries Doctor (Bel-igium, France, Italy, etc). She is also author of many research projects, articles Landscape architec and books, both in Spanish, French, English and Italian, the latest one of being the European Region o "World Heritage Cultural Landscapes" together with the UNESCO World Heritage Centre. EUROPE, Vice-President of the National Committee of Dr. Ana Luengo AÑον Η Ana Luengo AÑoΝ ΜΑ MSc PhD, Διδάκτωρ στην Αρχιτεκτονική τοπίου Cultural (PhD Landscapes and His στις Τεχνικές και την Αισθητική Τοπίου), είναι Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Τμήματος της Διεθνούς Ομοσπονδίας Αρχιτεκτόνων Τοπίου, (IFLA ΕΥΡΩΠΗ), Αντιπρόεδρος της Διεθνούς Ομοσπονδίας Αρχιτεκτόνων Τοπίου (IFLA), She και is both a lecturer and c μέλος της Εθνικής Επιτροπής του Ισπανικού Τμήματος του ICOMOS, της Επιτροπής Πολιτιστικών Τοπίων και Ιστορικών Κήπων του ICOMOS-IFLA, other καθώς European countries, as και πολλών άλλων οργανισμών. Λέκτορας και Διευθύντρια Σπουδών σε πανεπιστήμια, τόσο στην Ισπανία όσο και σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες, specialised ιδρυτικό μέλος της CITEREA [εξειδικευμένη πρακτική στην αρχιτεκτονική Spain τοπί-as well as in other co in landscape arch ου και τον περιβαλλοντικό σχεδιασμό, με βραβευμένα έργα στην Ισπανία και σε άλλες χώρες (Βέλγιο, Γαλλία, Ιταλία κ.λπ.)]. Έχει συγγράψει πολλά research ερευνητικά έργα, άρθρα και βιβλία, τόσο στα ισπανικά, όσο και στα γαλλικά, αγ- projects, articles an γλικά και ιταλικά, εκ των οποίων το πιο πρόσφατο World Heritage one Cultural being World Heritage C Landscapes σε συνεργασία με το Κέντρο Παγκόσμιας Κληρονομιάς της Centre. UNESCO. Κonstantinos Menoudakos Κonstantinos Menoudakos, Honorary President of the Council of State. Born in Athens Graduate of School of Law of the University of Athens, Graduate of School of Economic and Political Studies of the University of Athens, Postgraduate studies at the University Paris II. Professional career: appointed to the Council of State in 1972, Vice President and President of 5th Section , President Professional Membership and Scientific Activities: Chairman of the Central Codification Committee, Director of Studies at the National School of Judges ( ), General Director at the National School of Judges ( ), Head of the Legal Department at the General Secretary of the Government ( ), Member of the Board of National School of Public Administration ( , ), President of the Greek Association of Urban and Planning Law, President of the Hellenic Society for Technology and Construction Law, President and/or member of various legislative committees, President of the Association of Judges for Democracy and Freedom ( ). He participated as a speaker or moderator at many conferences (Greek and international). He is the author of studies and articles in particular with environmental and constitutional law issues

18 Κωνσταντίνος Φ. Μενουδάκος Ο Κωνσταντίνος Φ. Μενουδάκος είναι Επίτιμος Πρόεδρος του Συμβουλίου της Επικρατείας. Γεννήθηκε στην Αθήνα το Πτυχιούχος της Νομικής Σχολής Πανεπιστημίου Αθηνών (1969) και της Σχολής Πολιτικών και Οικονομικών Επιστημών του Πανεπιστημίου Αθηνών (1971) ολοκλήρωσε τις μεταπτυχιακές σπουδές στο Πανεπιστήμιο Paris ΙΙ ( ). Το 1972 διορίστηκε στο Συμβούλιο της Επικρατείας του οποίου διετέλεσε Πάρεδρος το έτος Το 1991 εξελέγη Σύμβουλος, το 2001 Αντιπρόεδρος (πρόεδρος Ε Τμήματος) ενώ διετέλεσε Πρόεδρος την περίοδο Είναι Πρόεδρος της Κεντρικής Επιτροπής Κωδικοποίησης ενώ κατά το παρελθόν έχει διατελέσει Διευθυντής σπουδών της Εθνικής Σχολής Δικαστών ( ), Γενικός Διευθυντής της Εθνικής Σχολής Δικαστών ( ), Προϊστάμενος του Νομικού Γραφείου της Γενικής Γραμματείας της Κυβέρνησης ( ), Μέλος του ΔΣ του Εθνικού Κέντρου Δημόσιας Διοίκησης ( και ), Επιστημονικός υπεύθυνος της νομικής επιθεώρησης «Νόμος και Φύση», Πρόεδρος του επιστημονικού σωματείου «Επιστημονική Εταιρεία Δικαίου Πολεοδομίας και Χωροταξίας», Πρόεδρος της Ελληνικής Εταιρείας Μελέτης Δικαίου Τεχνολογίας και Κατασκευών, Πρόεδρος του σωματείου «Εταιρεία Ελλήνων Δικαστικών Λειτουργών για τη Δημοκρατία και τις Ελευθερίες» ( ). Υπηρέτησε ως Πρόεδρος ή μέλος πολλών νομοπαρασκευαστικών επιτροπών και συμμετείχε με την ιδιότητα του ομιλητή ή του συντονιστή σε μεγάλο αριθμό συνεδρίων (ελληνικών και διεθνών). Έχει εκπονήσει μελέτες και έχει συγγράψει άρθρα κυρίως περιβαλλοντικού και συνταγματικού δικαίου. Panagiotis N. Doukellis Panagiotis N. Doukellis, Professor at the Department of Sociology of the Panteion University of Social and Political Sciences-Athens, Dr. of Ancient History (France), with specific research interests about Landscape History and Rural History. His academic carrier begun by studying the rural organization of roman colonies and their rural land divisions and cadasters. The basis of his scientific research is that the study of a landscape during antiquity presupposes the knowledge of its historical phases and its evolution through the ages since the historical period under consideration until today. He studies the history of the greek landscape in its double dimension: a) on the phenomenology, the spatial understandings and the perception of landscape and b) on the tangible dimension of the organization and appropriation of a landscape. He publishes in greek, english and french. Indicative titles (collective volumes or articles) "The greek landscape" (Athens 2005), "Perception and evaluation of cultural landscapes" (Athens 2005), "Cadastres romains en Grèce. Remarques retrospectives" (Rome 2008) etc. Παναγιώτης Ν. Δουκέλλης Καθηγητής στο Τμήμα Κοινωνιολογίας του Παντείου Πανεπιστημίου Αθηνών. Διδάκτωρ Αρχαίας Ιστορίας (Γαλλία) με ερευνητικά ενδιαφέροντα γύρω από ζητήματα ιστορίας του τοπίου και αγροτικής ιστορίας. Ξεκίνησε με την μελέτη της αγροτικής οργάνωσης των ρωμαικών αποικιών και των αγροτικών κτηματογραφήσεων και σύντομα οδηγήθηκε στην επιστημονική θέση ότι η μελέτη του τοπίου στις απώτερες ιστορικές περιόδους προϋποθέτει τη γνώση των ιστορικών φάσεών του και της εξέλιξής του ανάμεσα στο εκάστοτε σήμερα και την προς εξέταση περίοδο. Έτσι ασχολήθηκε με την ιστορικότητα του ελληνικού τοπίου στη διττή της διάσταση, αυτή της φαινομενολογίας, των αντιλήψεων περί χώρου και της πρόσληψης του τοπίου και αυτή της υλικής υπόστασης της οργάνωσης και οικειοποίησης ενός τοπίου. Εργασίες του έχουν δημοσιευθεί στα ελληνικά, γαλλικά και αγγλικά. Ενδεικτικοί τίτλοι συλλογικών τόμων και άρθρων: «Το ελληνικό τοπίο» (Αθήνα 2005), "Perception and evaluation of cultural landscapes" (Αθήνα 2005), "Cadastres romains en Grèce. Remarques retrospectives" (Ρώμη 2008) κ.λπ. Stefano De Caro Stefano De Caro was elected as the new Director-General of ICCROM during the 27th General Assembly in November De Caro got a degree in Humanities from the Federico II University of Naples and he continued his studies in archaeology at the Sapienza University of Rome and the Italian School of Archaeology in Athens, Greece. He has worked at the Ministry of Cultural Heritage and Activities (MiBAC) (1976) as an archaeological Inspector in the region of Molise, and later directed the Excavations Office in Pompeii. In 1991, he became Superintendent of archaeological heritage in the provinces of Naples and Caserta, and was later appointed Regional Director of cultural heritage and landscapes in the Campania region. In this capacity, he coordinated the work of various local branches of the Ministry: monuments, sites, museums, national archives, and libraries. During his tenure directing the Museum of Naples, De Caro re-organized the areas of the museum dedicated to mosaics and organized special exhibitions in which they were highlighted (I mosaici. La casa del Fauno. Guida alle collezioni, Napoli 2001; La natura morta nelle pitture e nei mosaici delle città vesuviane, Napoli 2001). From 2007 to 2010, De Caro took over the position of Director-General of Antiquities with MiBAC, where his vast responsibilities included, among others, advising the Minister on conservation programmes; organizing the work of regional offices on conservation and use of archaeological heritage; and developing national guidelines on rescue archaeology and cultural resource management. He was also instrumental in negotiations for the return of archaeological objects illegally exported abroad, and served on a Ministry commission charged with negotiating bilateral and multilateral agreements for these restitutions. He was a consultant for a number of projects in China, France, Italy, and Russia on cultural heritage and he is also a well-known lecturer and registered journalist, collaborating on several scientific publications and journals. Stefano De Caro represented the Italian government on the ICCROM Council from 2008 to He was also on the Scientific Advisory Board of the Herculaneum Conservation Project, an organization that collaborates on several of ICCROM's activities. Member of the British Academy and of the Deutsche Archaeologische Institut, he has been recently honoured with the "Outstanding Public Service Award" from the Archaeological Institute of America. Stefano De Caro Ο Stefano De Caro εξελέγη κατά την 27η Γενική Συνέλευση του Νοεμβρίου του 2011, Γενικός Διευθυντής ICCROM, Διεθνές Κέντρο για τη Μελέτη της Διατήρησης και Αποκατάστασης της Πολιτιστικής Περιουσίας (Ρώμη). Απόφοιτος Ανθρωπιστικών Επιστημών το Πανεπιστημίου Federico II της Νάπολης, συνέχισε τις σπουδές του στην αρχαιολογία στο Πανεπιστήμιο Sapienza της Ρώμης και την Ιταλική Αρχαιολογική Σχολή στην Αθήνα. Έχει εργαστεί στο Ιταλικό Υπουργείο Πολιτιστικής Κληρονομιάς και Πολιτισμού αρχικά ως αρχαιολογικός Επιθεωρητής στην περιοχή του Molise, και αργότερα ως διευθυντής των ανασκαφών στην Πομπηία. Το 1991, έγινε Έφορος Αρχαιοτήτων στις επαρχίες της Νάπολης και της Καζέρτα, και αργότερα διορίστηκε Περιφερειακός Διευθυντής στην περιοχή της Καμπανίας. Με την ιδιότητα αυτή, συντόνισε πολλές τοπικές εργασίες και δράσεις του Υπουργείου σε μνημεία, αρχαιολογικούς χώρους, μουσεία, εθνικά αρχεία και βιβλιοθήκες. Κατά τη διάρκεια της θητείας του, συντόνισε την επανέκθεση του τμήματος μωσαϊκών του Μουσείου της Νάπολης και οργάνωσε σχετικές εκθέσεις ανάδειξής τους (Ι Mosaici. La casa del Fauno Guida alle Collezioni, La natura morta nelle pitture e nei Mosaici delle Vesuviane città, 2001). Από το 2007 έως το 2010, ανέλαβε τη θέση του Γενικού Διευθυντή Αρχαιοτήτων όπου μεταξύ των αρμοδιοτήτων του, συμπεριλαμβανόντουσαν και η θέση Συμβούλου του αρμόδιου Υπουργού για προγράμματα συντήρησης, η οργάνωση των περιφερειακών γραφείων, η διατήρηση της αρχαιολογικής κληρονομιάς και η ανάπτυξη των εθνικών κατευθυντήριων γραμμών για τη διάσωση της αρχαιολογίας και της διαχείρισης των πολιτιστικών πόρων. Είχε ενεργό ρόλο σε διαπραγματεύσεις για την επιστροφή αρχαιολογικών θησαυρών που είχαν εξαχθεί 34 35

19 παράνομα στο εξωτερικό. Διετέλεσε σύμβουλος σε πολιτιστικά προγράμματα στην Κίνα, τη Γαλλία, την Ιταλία και τη Ρωσία. Είναι ομιλητής και αρθρογραφεί ενώ συνεργάζεται με πολλές επιστημονικές εκδόσεις και περιοδικά. Εκπροσώπησε την Ιταλική κυβέρνηση στο Συμβούλιο ICCROM από το 2008 έως το Συμμετείχε στην Επιστημονική Συμβουλευτική Επιτροπή του "Herculaneum Conservation Project". Είναι μέλος της Βρετανικής Ακαδημίας και του Γερμανικού Αρχαιολογικού Ινστιτούτου ενώ πρόσφατα τιμήθηκε με το βραβείο "Outstanding Public Service Award" του Αρχαιολογικού Ινστιτούτου της Αμερικής. Alberto Garlandini Alberto Garlandini, member of the ICOM Strategic Allocation Review Commission and ICOM Strategic Plan Committee. Graduated summa cum laude in History & Philosophy at Milan s State University. Attended courses at Edinburgh University (UK), at UCB (University of California, Berkeley, USA) and at Pisa s Scuola Normale, Italy. Won scholarships in Hungary and Japan. In 2013 elected in the Executive Council of ICOM (International Council of Museums). President of the Organising Committee of the 24th ICOM General Conference (Milan 3-9 July 2016). Received the Certificate of Milan Ambassador by the City Council of Milan and Fondazione Fiera di Milano. President of the Italian National Committee of ICOM and member of ICOM Advisory Committee ( ), member of the Board of ICR, the ICOM International Committee for Regional Museums ( ). Former Director-General of Culture of Regione Lombardia, Milan and former Director-General of Cinema; now Director of the regional headquarters in Monza Province. President of Lombardy s Film Commission Foundation ( ). Member of the National Commission for the promotion abroad of Italian culture - Italian Ministry of Foreign Affairs ( ). Member of several National Commissions of the Italian Ministry of Cultural Heritage, such as the National Technical Committee for the definition of quality standards for the management of museums and archaeological areas ( ), the National Committee for the coordination of the Archival National System (2010), the National Commission for the definition of quality criteria for the promotion of Italian cultural heritage ( ). Participation to the National Commission of the Italian Regions for cultural activities. Lectures in Italian Universities and papers in national and international conferences. Published over 180 books, essays and articles on museums and cultural heritage in Italian, English and French. Εθνική Επιτροπή για τον καθορισμό των ποιοτικών κριτηρίων για την προώθηση της ιταλικής πολιτιστικής κληρονομιάς ( ) ενώ συμμετείχε στην Εθνική Επιτροπή των Ιταλικών Περιφερειών για τις πολιτιστικές δραστηριότητες. Έχει δώσει διαλέξεις σε ιταλικά πανεπιστήμια και συμμετέχει σε εθνικά και διεθνή συνέδρια. Έχουν δημοσιευτεί περισσότερα από 180 βιβλία, δοκίμια και άρθρα του σχετικά με τα μουσεία και την πολιτιστική κληρονομιά στα ιταλικά, αγγλικά και γαλλικά. Είναι απόφοιτος του τμήματος Ιστορίας και Φιλοσοφίας του Πανεπιστημίου του Μιλάνου ενώ έχει παρακολουθήσει μαθήματα στο Πανεπιστήμιο του Εδιμβούργου (Ηνωμένο Βασίλειο), στο UCB (University of California, Berkeley, USA) και στο Scuola Normale της Πίζας (Ιταλία) και έχει κερδίσει υποτροφίες στην Ουγγαρία και την Ιαπωνία. Roger Tropéano Roger Tropéano was Deputy Mayor for Culture of Châtenay-Malabry from 1977 to During this time, he developed many cultural events and venues. From 1986 to 1994, he was Chairman of the French National Federation of Municipalities for Culture. Since 1994, he has been Chairman of Les Rencontres, association of European Cities and Regions for Culture. This European network of elected leaders in charge of culture has been strongly involved since its creation with the candidate cities for the European Capital of Culture title. Moreover, Roger Tropeano was national delegate for Culture and cultural international relations at the Socialist Party (France) during several years. As an expert of international relations in the field of culture, he attends yearly numerous conferences and meetings in Europe and beyond. Roger Tropéano Ο Roger Tropéano είναι Πρόεδρος του Les Rencontres - Ένωση Ευρωπαϊκών Πόλεων και Περιφερειών για τον Πολιτισμό από το Το δίκτυο αυτό έχει ενεργό ρόλο στη διαμόρφωση των υποψηφιοτήτων των πόλεων για τον τίτλο της Ευρωαϊκής Πολιτιστικής Πρωτεύουσας. Διετέλεσε Αντιδήμαρχος Πολιτισμού του Châtenay-Malabry από το 1977 έως το Κατά τη διάρκεια της θητείας του, οργάνωσε πολυάριθμες πολιτιστικές εκδηλώσεις και συναντήσεις. Από το 1986 έως το 1994, διετέλεσε Πρόεδρος της Γαλλικής Εθνικής Ομοσπονδίας Δήμων για τον Πολιτισμό. Υπήρξε επί σειρά ετών, απεσταλμένος του Σοσιαλιστικού Κόμματος της Γαλλίας σε θέματα πολιτισμού και πολιτισμικών διεθνών σχέσεων. Ως εμπειρογνώμονας συμμετέχει σε πολυάριθμα συνέδρια και συναντήσεις στην Ευρώπη και σε όλο τον κόσμο. Alberto Garlandini Ο Alberto Garlandini είναι μέλος της Επιτροπής Αναθεώρησης Στρατηγικής Κατανομής και της Επιτροπής Στρατηγικού Σχεδιασμού του ICOM (Διεθνές Συμβούλιο Μουσείων) του οποίου εξελέγη μέλος του Εκτελεστικού Συμβουλίου το Πρόεδρος της Οργανωτικής Επιτροπής της 24ης Γενικής Διάσκεψης του ICOM (Μιλάνο 3-9 Ιουλίου 2016) έχει λάβει τον τίτλο του πρέσβη της πόλης από το Δημοτικό Συμβούλιο του Μιλάνου και το Fondazione Fiera di Milano. Διετέλεσε Πρόεδρος της Ιταλικής Εθνικής Επιτροπής του ICOM και μέλος της Συμβουλευτικής Επιτροπής του ICOM ( ), μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου της ICR (Διεθνής Επιτροπή Περιφερειακών Μουσείων, ). Είναι Πρώην Γενικός Διευθυντής Πολιτισμού της Περιφέρειας της Λομβαρδίας (Μιλάνο) και πρώην Γενικός Διευθυντής Κινηματογράφου. Σήμερα είναι διευθυντής των περιφερειακών γραφείων με έδρα στην Monza. Διετέλεσε Πρόεδρος της Επιτροπής Ιδρύματος Κινηματογράφου της Λομβαρδίας ( ). Κατά την περίοδο υπήρξε μέλος της Εθνικής Επιτροπής για την προώθηση στο εξωτερικό του ιταλικού πολιτισμού (Ιταλικό Υπουργείο Εξωτερικών). Διετέλεσε Μέλος πολλών Εθνικών Επιτροπών του Ιταλικού Υπουργείου Πολιτιστικής Κληρονομιάς, όπως της Εθνικής Τεχνικής Επιτροπής για τον καθορισμό της ποιότητας των προτύπων για τη διαχείριση των μουσείων και των αρχαιολογικών χώρων ( ), της Επιτροπής για το συντονισμό του Εθνικού Συστήματος Διαχείρισης Αρχείων (2010), την Dr. Kalliopi Chainoglou Dr. Kalliopi Chainoglou graduated with an LLB from the University of Essex in 2001 and she completed her LLM in Public International Law at University College London in She was awarded a PhD in International Law from King's College London in She is an experienced academic with a strong research profile in the field of international peace and security, international and EU law, and human rights law. Dr. Chainoglou has worked as a lecturer in Greek and British Universities and she has lengthy experience in policy monitoring and research project management and evaluation with emphasis in the field of culture and education. She is a Lecturer in International and European Institutions at the University of Macedonia. She is also a member of the European Association of Cultural Research (ECURES) and an expert in Cultural Policies and Legal Affairs for COMPENDIUM (Council of Europe). Δρ. Καλλιόπη Χαΐνογλου Η Δρ. Καλλιόπη Χαΐνογλου αποφοίτησε από τη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου του Essex το 2001 ενώ το 2002 της απενεμήθη μεταπτυχιακό δίπλωμα στο Δημόσιο Διεθνές Δίκαιο από το Πανεπιστήμιο University College London. Το 2007 ολοκλήρωσε τη διδακτορική της διατριβή στο Διεθνές Δίκαιο στο 36 37

20 Πανεπιστήμιο King's College London. Είναι ακαδημαϊκός με σημαντική ερευνητική εμπειρία στους τομείς της διεθνούς ασφάλειας και ειρήνης, του διεθνούς και ευρωπαϊκού δικαίου, και των δικαιωμάτων του ανθρώπου. Έχει εργασθεί ως Λέκτορας σε ελληνικά και βρετανικά πανεπιστήμια και έχει πολυετή εμπειρία στη διαχείριση και αξιολόγηση ερευνητικών προγραμμάτων καθώς και στην αξιολόγηση πολιτικών μέτρων στους τομείς του πολιτισμού και της εκπαίδευσης. Είναι Λέκτορας Διεθνών και Ευρωπαϊκών Θεσμών στο Πανεπιστήμιο Μακεδονίας. Επίσης είναι μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την Πολιτιστική Έρευνα και Εμπειρογνώμονας για τις Πολιτικές Πολιτισμού και τα Νομικά Ζητήματα στο COMPENDIUM του Συμβουλίου της Ευρώπης. Katherina E. Daskalaki Ambassador, Permanent Delegate of Greece to UNESCO. She has studied law at the University of Athens and attended seminars on journalism in Paris. She worked for the Press sector (both periodical and daily as well for the radio). During the period she became the first woman in Greece ever to be appointed as a managing editor of a daily political paper Messimvrini. At the same time she had had for fourteen years a daily column and was one of the political columnists of the newspaper. For two consecutive years ( ) she has taught in the Faculty of Media and Communication in the Panteion University of Athens and was elected as a Member of the European Parliament for the years She has published five books in Greek and translated works of literature, history and philosophy. Κατερίνα Ε. Δασκαλάκη Η Κατερίνα Ε. Δασκαλάκη είναι Πρέσβης, Μόνιμη Αντιπρόσωπος της Ελλάδας στην UNESCO. Γεννήθηκε στην Αθήνα, σπούδασε Νομικά στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και παρακολούθησε σεμινάρια δημοσιογραφίας στο Παρίσι. Εργάστηκε στον περιοδικό και τον ημερήσιο Τύπο καθώς και στο ραδιόφωνο και κατέλαβε επιτελικές θέσεις. Μεταξύ άλλων υπήρξε αρθρογράφος και χρονογράφος της «Μεσημβρινής» και η πρώτη γυναίκα στην Ελλάδα στη διεύθυνση καθημερινής εφημερίδας. Από δίδαξε στο τμήμα ΙΜΜΕ του Παντείου Πανεπιστημίου στην Αθήνα. Από το 1994 έως το 1999 διετέλεσε μέλος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Έχει εκδώσει πέντε λογοτεχνικά βιβλία και έχει μεταφράσει λογοτεχνικά, ιστορικά και φιλοσοφικά έργα στα ελληνικά. Valerie Carter Valerie Carter is a qualified chartered Town Planner (now retired) and a Fellow of the Royal Geographical Society. She worked as a planner for 12 years for a UK County Council; then after a career break as a Business Adviser for the Council for Small Industries in Rural Areas (CoSIRA). She then became an Economic Development Officer with the Rural Development Commission (RDC); then Area Manager, followed by Regional Manager for the nine counties in the South East. She transferred in 1999 to the new Regional Development Agency - the South East England Development Agency (SEEDA) and led their rural work as Rural Director until September 2010, when she retired from full time employment. She has worked with different rural European partnerships for many years. She is currently the President of the European Council for the Village and Small Town (ECOV- AST); a member of the PREPARE Organising Group; a Board member of CIVILSCAPE and a member of the European Rural University (ERU). She has undertaken research on populations, well-being, heritage and service standards in rural areas with a particular focus on small rural towns. Valerie Carter H Valerie Carter είναι Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Μικρών Πόλεων. (ECOVAST). Είναι πολεοδόμος, εταίρος της Βασιλικής Γεωγραφικής Εταιρείας. Εργάστηκε επί δώδεκα έτη στο Συμβούλιο Κομητειών του Ηνωμένου Βασιλείου και στη συνέχεια (μετά από ένα διάλειμμα) ως Σύμβουλος Επιχειρήσεων μικρών βιομηχανιών αγροτικών περιοχών (CoSIRA) στο ίδιο Συμβούλιο. Προήχθη σε οfficer Οικονομικής Ανάπτυξης στην Επιτροπή Αγροτικής Ανάπτυξης (RDC) και κατόπιν σε Περιφερειακή Διευθύντρια εννέα επαρχιών της νοτιοανατολικής περιφέρειας της χώρας. Το 1999 μετατέθηκε στο νεοσύστατο τότε Οργανισμό Περιφερειακής Ανάπτυξης του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Ανάπτυξης (South East England-Seeda) και ήταν επικεφαλής της Αγροτικής Διεύθυνσης έως τον Σεπτέμβριο του 2010, οπότε και συνταξιοδοτήθηκε. Έχει συνεργαστεί με πολλούς ευρωπαϊκούς συνεταιρισμούς. Είναι μέλος της Οργανωτικής Ομάδας PREPARE, μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου της CIVILSCAPE και μέλος του Ευρωπαϊκού Αγροτικού Πανεπιστημίου (ERU). Ερευνά τους πληθυσμούς, την ευημερία, την κληρονομιά και τα πρότυπα των αγροτικών περιοχών, με ιδιαίτερη έμφαση στις μικρές αγροτικές πόλεις. Nadia Giannakopoulou Nadia Giannakopoulou, Secretary General of the Ministry of Environment, Energy and Climate Change. She graduated from the Public High School of Kareas and studied Law at the Law School of the National and Kapodistrian University of Athens. She was awarded with two postgraduate degrees in European Politics and Policy in the Department of Government (London School of Economics and Political Science) and in Commercial and Banking Law (University of Bristol). She speaks English and French fluently and has studied classical piano. Since 2003 she has been working as a lawyer in Athens. She has cooperated with several law firms and was specialized in Banking and Financial Law and in International Conventions. In 2007, she was nominated as an MP of Messinia prefecture (runner-up). In the October 2009 elections she was elected as an MP and was re-elected in the elections of May She has been among the Parliament members with the largest number of petitions and questions of parliamentary control. She has served as a Vice-President of the Commission for Monitoring the Social Security System and participated in the Standing Committee on Public Administration, Public Order and Justice, Social Affairs and the Special Committee on European Affairs. She has served as a Chairman of the parliamentary friendship group between Greece and Ukraine and as a Deputy Rapporteur of the Parliamentary Working Group in the fields of Interior Affairs, Decentralization and e-governance. She is married and has three daughters. Νάντια Ι. Γιαννακοπούλου Η Νάντια Ι. Γιαννακοπούλου είναι Γενική Γραμματέας Περιβάλλοντος στο Υπουργείο Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής. Αποφοίτησε από το Δημόσιο Λύκειο Καρέα και σπούδασε στη Νομική Σχολή Αθηνών. Έχει δύο μεταπτυχιακά διπλώματα στην Ευρωπαϊκή Πολιτική στο Τμήμα Κυβερνητικής Πολιτικής (London School of Economics and Political Science) και στο Εμπορικό και Τραπεζικό Δίκαιο (University of Bristol). Μιλάει άπταιστα αγγλικά και γαλλικά και έχει κάνει σπουδές στο κλασικό πιάνο. Από το 2003 εργάζεται ως δικηγόρος Αθηνών. Συνεργάστηκε με δικηγορικές εταιρείες και ειδικεύτηκε στο τραπεζικό και χρηματοοικονομικό δίκαιο και στις διεθνείς συμβάσεις. Το 2007 ήταν υποψήφια βουλευτής Μεσσηνίας (πρώτη επιλαχούσα). Στις εκλογές του Οκτώβρη 2009 εξελέγη Βουλευτής Μεσσηνίας και επανεξελέγη Βουλευτής στις εκλογές του Μαΐου Υπήρξε από τους βουλευτές με το μεγαλύτερο αριθμό αναφορών και ερωτήσεων κοινοβουλευτικού ελέγχου. Διετέλεσε αντιπρόεδρος στην Επιτροπή για την Παρακολούθηση του Συστήματος Κοινωνικής Ασφάλισης και συμμετείχε στις Διαρκείς Επιτροπές Δημόσιας Διοίκησης, Δημόσιας Τάξης και Δικαιοσύνης, Κοινωνικών Υποθέσεων, καθώς και στην Ειδική Επιτροπή Ευρωπαϊκών Υποθέσεων. Υπήρξε Πρόεδρος της Κοι