Χωρικός Σχεδιασμός: από την εκπαίδευση στην πρακτική

Transcript

1 Χωρικός Σχεδιασμός: από την εκπαίδευση στην πρακτική Γεωργία Ποζουκίδου Επίκουρη Καθηγήτρια, Τμήμα Μηχανικών Χωροταξίας και Ανάπτυξης, Α.Π.Θ.

2 Δεκαετία του Χωρικού Σχεδιασμού/Decade of planning (AESOPAssociation of European Schools of Planning, ISOCARP International Society of City and Regional Planners, ECTPCEU European Council of Spatial Planners, IFHPInternational Federation of Housing and Planning) TMXA & ΤΜΧΠΠΑ μπορούν να συμβάλουν στην διαμόρφωση και προβολή του περιεχομένου και των προοπτικών του χωρικού σχεδιασμού στην Ελλάδα και διεθνώς

3 Τι είναι ο Χωρικός Σχεδιασμός? Χάρτα του χωρικού σχεδιασμού υιοθετήθηκε το 1983 στη Διάσκεψη των Υπουργών Χωρικού Σχεδιασμού του Συμβουλίου της Ευρώπης (CEMAT).. «ο χωρικός σχεδιασμός εκφράζει γεωγραφικά τις οικονομικές, κοινωνικές, πολιτιστικές και οικολογικές πολιτικές της κοινωνίας. Είναι ένα επιστημονικό πεδίο, μια διοικητική τεχνική και μια πολιτική που αναπτύχθηκε ως διεπιστημονική και συνολική προσέγγιση με στόχο την ισόρροπη περιφερειακή ανάπτυξη και τη φυσική οργάνωση του χώρου σύμφωνα με μια ενιαία στρατηγική» Ως επάγγελμα και ως πεδίο πολιτικής προέκυψε από το πολιτικό και κοινωνικό ενδιαφέρον για τη δημόσια υγεία και ασφάλεια που κορυφώθηκε στα τέλη του 19 ου και τις αρχές του 20 ου αιώνα.

4 Χωρικός Σχεδιασμός ως επάγγελμα και ως πεδίο επιστημονικής σκέψης και πολιτικής πολιτικό και κοινωνικό ενδιαφέρον για τη δημόσια υγεία και ασφάλεια που κορυφώθηκε στα τέλη του 19 ου και τις αρχές του 20 ου αιώνα. Γόνιμη περίοδος οριοθετείται από το τέλος του Β Παγκοσμίου Πολέμου το 1945 έως τόσο στο επίπεδο εδαφικών ενοτήτων μεγάλης κλίμακας, όπως είναι οι χώρες και οι περιφέρειες στο επίπεδο μαζικών οικιστικών επεκτάσεων και νέων πόλεων 1980 σήμερα, περίοδος απορρύθμισης της δημόσιας παρέμβασης η τεχνολογική αναδιάρθρωση της παραγωγικής διαδικασίαςπαγκοσμιοποίηση η ευαισθητοποίηση απέναντι στους περιβαλλοντικούς κινδύνους οι τεχνολογίες πληροφορικής και επικοινωνιών η πολιτική άνοδος του νεοφιλελευθερισμού

5 Χωρικός Σχεδιασμός ως επάγγελμα και ως πεδίο επιστημονικής σκέψης και πολιτικής Η βίαιη προσαρμογή των πόλεων στην πραγματικότητα των πολιτικών και κοινωνικών αλλαγών και η ανάγκη για άμεσες λύσεις που δεν συνδέονται με τους κανόνες του κράτους και της αγοράς αφήνει χώρο για την συναινετική διαχείριση θεμάτων χωρικής οργάνωσης με την εθελοντική και ουσιαστική συμμετοχή των πολιτών και των τοπικών φορέων. Προτεραιότητες του χωρικού σχεδιασμού Θέματα βιωσιμότητας, ανθεκτικότητας και προσαρμογής, κοινωνική δικαιοσύνη (sustainable, resilient, adaptive, inclusive) Ευφυής ανάπτυξης νέες τεχνολογίες πληροφορικής και επικοινωνιών κατανόηση του χώρου ως οργανισμό, ως δυναμικά εξελικτικά συστήματα, συστήματα με σημαντικές αλληλεπιδράσεις σε ένα οργανικά συνδεδεμένο σύνολο (big data, smart cities, urban modeling)

6 Προσδιορισμός του επιστημονικού πεδίου του χωρικού σχεδιασμού Πολεοδομία Χωροταξία Περιφερειακή Ανάπτυξη

7 Το επάγγελμα του χωρικού (πολεοδομικού/χωροταξικού) σχεδιασμού Τα επαγγελματικά δικαιώματα έχουν και αυτά μια ιστορική αναφορά ενώ διακρίνονται από μεγάλη αδράνεια προσαρμογής στις μεταβαλλόμενες επιστημονικές, εκπαιδευτικές και επαγγελματικές συνθήκες. ΤΕΕ, ΣΕΜΧΠΠΑ, ΣΕΠΟΧ κτλ. American Planning AssociationΠαρέχει σήμερα, ένα όραμα για την κοινότητα και τι θέλουμε η κοινότητά μας να είναι στο μέλλον Provides a Vision for the Community Today and What We Want Our Community to Be in the Future The goal of planning is to maximize the health, safety, and economic wellbeing for all residents. This involves thinking about how we can move around our community, the businesses and attractions in our community, where we want to live, and opportunities for recreation. Most of all, planning helps create communities of lasting value. While architects often focus on a single building, a planner's job is to work with residents and elected officials to guide the layout of an entire community or region. Planners take a broad viewpoint and look at how the pieces of a community buildings, roads, and parks fit together like pieces of a puzzle. Planners then make recommendations on how the community should proceed. One of the greatest challenges for planners is to imagine what can and should happen to a community: how it should grow and change, and what it should offer residents 10, 15, or even 20 years into the future. Royal Town Planning Institute διαμόρφωση των τόπων και διαπραγμάτευση του χώρου In its New Vision for Planning, the RTPI defined its basic discipline as spatial planning, which it has sought to encapsulate in the corporate identity of making of place and mediation of space. Reflecting this new confidence in the disciplinary field, the RTPI Education Commission proposed that, as an essential organising idea, planning education should seek to promote critical thinking about space and place as the basis for action or intervention.

8 Επαγγελματικές δραστηριότητες Πολεοδομικά σχέδια: στρατηγικά και ρυθμιστικά σχέδια, γενικά πολεοδομικά σχέδια, σχέδια χρήσεων γης, σχέδια αστικής επέκτασης και αναδιοργάνωσης, σχέδια αστικών παρεμβάσεων, κλπ. Χωροταξικά σχέδια: τοπικά, περιφερειακά, διαπεριφερειακά και εθνικά), ειδικά χωροταξικά σχέδια (πχ. δικτύων υποδομών, βιομηχανίας, τουρισμού, ιχθυοκαλλιερεγειών κλπ.) Ειδικά σχέδια και προγράμματα όλων των κατηγοριών: διαχείρισης φυσικών πόρων, διαμόρφωσης τοπίου, αναβίωσης ιστορικών οικισμών, ολοκληρωμένης χωρικής ανάπτυξης, κλπ.

9 Βασικές δεξιότητες του χωροτάκτη πολεοδόμου γνώσεις και δεξιότητες για τον χειρισμό σύνθετων ζητημάτων όπως είναι: η ανάπτυξη και λειτουργία των πόλεων και των περιφερειών η κοινωνική και δημογραφική ανάλυση η διαμόρφωση, διαχείριση και αξιολόγηση σχεδίων και προγραμμάτων, ο συντονισμός της κοινωνικής διαβούλευσης και της διαδικασίας λήψης αποφάσεων, η διερεύνηση των κοινωνικών, οικονομικών και περιβαλλοντικών επιπτώσεων σχεδίων και προγραμμάτων, το θεσμικό πλαίσιο χωρικών ρυθμίσεων και παρεμβάσεων, η σχέση διαφορετικών τομέων οικονομικής δραστηριότητας η αξιοποίηση τεχνικών και εργαλείων υποστήριξης του χωρικού σχεδιασμού.

10 Πλαίσιο διαμόρφωσης διαλόγου για την εκπαίδευση και επάγγελμα του χωροτάκτη πολεοδόμου οικονομική ύφεση έχεις ως συνέπεια την συρρίκνωση της ζήτησης για πολεοδόμους χωροτάκτες (κλάδοι που συνδέονται με το σχεδιασμό και τις κατασκευές) περιορισμό της χρηματοδότησης των εκπαιδευτικών δομών και ιδρυμάτων οι τεχνολογικές αλλαγές στον τρόπο εκπαίδευσης (εξ αποστάσεως) μεταβολή, διαφοροποίηση και υποκατάσταση των γνώσεων (πχ. εφαρμογές λογισμικού) Πιστοποίηση των Προγραμμάτων Σπουδών για την εξασφάλιση της συμβατότητας των επαγγελματικών δικαιωμάτων αλλά και τη δίκαιη αντιμετώπιση των αποφοίτων μας από τους αντίστοιχους επαγγελματικούς φορείς.