Είδθ των Cache Misses: 3C s

Μέγεθος: px
Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "Είδθ των Cache Misses: 3C s"

Transcript

1 Είδθ των Cache Misses: 3C s 1 Compulsory: Συμβαίνουν κατά τθν πρϊτθ πρόςβαςθ ςε ζνα block. Το block πρζπει να κλθκεί από χαμθλότερα επίπεδα μνιμθσ και να τοποκετθκεί ςτθν cache (αποκαλοφνται και cold start misses ι first reference misses). 2 Capacity: Τα blocks απομακρφνονται από τθν cache επειδι δεν χωράνε ςε αυτιν όλα όςα απαιτοφνται κατά τθν εκτζλεςθ ενόσ προγράμματοσ (το ςφνολο των δεδομζνων που χειρίηεται ζνα πρόγραμμα είναι πολφ μεγαλφτερο από τθν χωρθτικότθτα τθσ cache). 3 Conflict: Στθν περίπτωςθ των set associative ι direct mapped caches, conflict misses ζχουμε όταν πολλά blocks απεικονίηονται ςτο ίδιο set (αποκαλοφνται και collision misses ι interference misses). 1

2 Miss Rate / τφπο Tα 3 Cs των Cache: Απόλυτα Miss Rates (SPEC92) way 2-way 4-way 8-way Capacity Μζγεκοσ Cache (KB) Compulsory 2

3 Miss Rate / είδοσ Tα 3 Cs των Cache: Σχετικά Miss Rates (SPEC92) 100% 80% 60% 1-way 2-way 4-way 8-way 40% Capacity 20% 0% Cache Size (KB) Compulsory 3

4 Βελτιςτοποίθςθ τθσ επίδοςθσ τθσ Cache Πώς; Περιοριςμόσ του Miss Rate Μείωςθ του Cache Miss Penalty Μείωςθ του χρόνου για Cache Hit 4

5 Βελτιςτοποίθςθ τθσ επίδοςθσ τθσ Cache Τεχνικζσ μείωςθσ του Miss Rate: * Μεγαλφτερο μζγεκοσ block * Αφξθςθ τθσ χωρθτικότθτασ τθσ cache * Μεγαλφτερου βακμοφ associativity * Pseudo-associative Caches * Victim caches * Hardware/Software prefetching εντολϊν-δεδομζνων * Compiler-controlled prefetching * Bελτιςτοποιιςεισ ςτον Compiler Τεχνικζσ μείωςθσ του Cache Miss Penalty: * Cache 2ου επιπζδου (L 2 ) * merging write buffers * Early restart and critical word first * Non-blocking caches * Προτεραιότθτα ςτα read misses ζναντι των writes Τεχνικζσ μείωςθσ του Cache Hit Time: * Μικρζσ και απλζσ caches * Αποφυγι τθσ μετάφραςθσ των διευκφνςεων κατά τθ διάρκεια του indexing * Pipelining writes για γριγορα write hits 5

6 Τεχνικζσ μείωςθσ του Miss Rate Μεγαλφτερο μζγεκοσ Block Το μεγάλο μζγεκοσ block βελτιϊνει τθν επίδοςθ τθσ cache επειδι επωφελοφμαςτε από τθν spatial locality Για δεδομζνο μζγεκοσ cache, μεγαλφτερο μζγεκοσ block ςθμαίνει λιγότερα cache block frames Η επίδοςθ βελτιϊνεται μζχρι το ςθμείο όπου λόγω του μικροφ αρικμοφ των cache block frames αυξάνονται τα conflict misses και επομζνωσ και το ςυνολικό cache miss rate 25% Miss Rate 20% 15% 10% 5% 0% 1K 4K 16K 64K 256K Μζγεκοσ Block (bytes) 6

7 Τεχνικζσ μείωςθσ του Miss Rate Μεγαλφτερο μζγεκοσ cache Με τθν αφξθςθ του μεγζκουσ τθσ cache προκαλείται: αφξθςθ του hit time αφξθςθ του καταςκευαςτικοφ κόςτουσ Αυτι θ τεχνικι δθμοφιλισ ςε off-chip caches Σθμείωςθ : οι L2,L3 caches ςιμερα ζχουν μζγεκοσ όςο ιταν θ Κφρια Μνιμθ πριν 10 χρόνια 7

8 Τεχνικζσ μείωςθσ του Miss Rate Μεγαλφτερου βακμοφ Associativity Παράδειγμα: Μζςοσ χρόνοσ πρόςβαςθσ ςτθ μνιμθ vs. Miss Rate Cache Size Associativity (KB) 1-way 2-way 4-way 8-way (Μπλε ςθμαίνει ότι ο μζςοσ χρόνοσ δεν βελτιϊνεται με τθν αφξθςθ του associativity) 8

9 Τεχνικζσ μείωςθσ του Miss Rate Pseudo-Associative Cache Συνδυάηει το μικρό χρόνο αναηιτθςθσ (hit time) των Direct Mapped caches και το μικρότερο αρικμό τωνr conflict misses ςτισ 2-way set-associative caches. Η cache διαιρείται ςε δφο τμιματα: Όταν ζχουμε cache miss, ελζγχουμε το άλλο μιςό τθσ cache για να δοφμε αν τα δεδομζνα που αναηθτάμε βρίςκονται εκεί. Στθν περίπτωςθ αυτι ζχουμε ζνα pseudo-hit (slow hit) Ο ευκολότεροσ τρόποσ υλοποίθςθσ είναι θ αναςτροφι του most significant bit ςτο πεδίο index για να βρίςκουμε το άλλο block ςτο pseudo set. Hit Time Pseudo Hit Time Miss Penalty Time Μειονζκτθμα: είναι δφςκολθ θ αποδοτικι υλοποίθςθ του CPU pipelining αν το L 1 cache hit παίρνει 1 ι 2 κφκλουσ. Χρθςιμοποιείται καλφτερα ςε caches που δεν είναι ςυνδεδεμζνεσ απευκείασ με τθ CPU (L 2 cache). Χρθςιμοποιείται ςτθν L 2 cache του MIPS R1000. Παρόμοια είναι και θ L 2 του UltraSPARC. 9

10 Τεχνικζσ μείωςθσ του Miss Rate Victim Caches Address =? CPU Address In Out Tag =? Data Cache Victim Cache Τα δεδομζνα που απομακρφνονται από τθν cache τοποκετοφνται ςε ζναν μικρό πρόςκετο buffer (victim cache). Σε περίπτωςθ cache miss ελζγχουμε το περιεχόμενο τθσ victim cache πριν τα αναηθτιςουμε ςτθν κφρια μνιμθ Jouppi [1990]: Μία victim cache 4 ειςόδων αποτρζπει το 20% ζωσ 95% των conflict misses για μία 4 KB direct mapped cache Χρθςιμοποιείται ςε Alpha, HP PA-RISC μθχανιματα. Write Buffer Lower Level Memory 10

11 Τεχνικζσ μείωςθσ του Miss Rate Hardware/Compiler Prefetching εντολϊν και δεδομζνων Φζρνουμε εντολζσ ι δεδομζνα ςτθν cache ι ςε ζναν εξωτερικό buffer (prefetch) πριν ηθτθκοφν από τθ CPU. Παράδειγμα: Ο Alpha APX φζρνει 2 blocks ςε κάκε miss: Το ηθτοφμενο block τοποκετείται ςτθν cache και το αμζςωσ επόμενο ςε ζναν stream buffer εντολϊν. Η ίδια λογικι εφαρμόηεται και ςτισ προςπελάςεισ δεδομζνων με ζναν data buffer. Μπορεί να επεκτακεί και για πολλαπλοφσ stream buffers δεδομζνων ςε διαφορετικζσ διευκφνςεισ (4 streams βελτιϊνουν το data hit rate κατά 43%). Αποδεικνφεται ότι, ςε οριςμζνεσ περιπτϊςεισ, 8 stream buffers οι οποίοι χειρίηονται δεδομζνα ι εντολζσ, μποροφν να αποτρζψουν το 50-70% των ςυνολικϊν misses. 11

12 Τεχνικζσ μείωςθσ του Miss Rate Compiler Optimizations Βελτιςτοποίθςθ του κϊδικα επιτυγχάνοντασ τοπικότθτα κατά τθν προςπζλαςθ δεδομζνων : Αναδιοργάνωση των procedures ςτθ μνιμθ για τθ μείωςθ των conflict misses. Merging Arrays: Βελτίωςθ τθσ spatial locality με ζναν πίνακα δεδομζνων αντί 2 πίνακεσ. Loop Interchange: Αλλαγι τθσ ςειράσ φωλιάςματοσ των βρόχων για να προςπελαφνουμε τα δεδομζνα με τθν ίδια ςειρά όπωσ αποκθκεφονται ςτθ μνιμθ. Loop Fusion: Συνδυαςμόσ 2 ι περιςςοτζρων ανεξάρτθτων βρόχων που περιζχουν τουσ ίδιουσ βρόχουσ και κάποιεσ κοινζσ μεταβλθτζσ. Blocking: Βελτίωςθ τθσ temporal locality προςπελαφνοντασ ζνα τμιμα μόνο των δεδομζνων επαναλθπτικά αντί να διατρζχουμε ολόκλθρεσ τισ γραμμζσ ι τισ ςτιλεσ. 12

13 Τεχνικζσ μείωςθσ του Miss Rate: Compiler Optimizations Merging Arrays /* Before: 2 sequential arrays */ int val[size]; int key[size]; /* After: 1 array of stuctures */ struct merge { int val; int key; }; struct merge merged_array[size]; Merging : Μειϊνονται τα conflicts μεταξφ των ςτοιχείων των val και key Βελτίωςθ του spatial locality 13

14 Τεχνικζσ μείωςθσ του Miss Rate: Compiler Optimizations Loop Interchange /* Before */ for (k = 0; k < 100; k = k+1) for (j = 0; j < 100; j = j+1) for (i = 0; i < 5000; i = i+1) x[i][j] = 2 * x[i][j]; /* After */ for (k = 0; k < 100; k = k+1) for (i = 0; i < 5000; i = i+1) for (j = 0; j < 100; j = j+1) x[i][j] = 2 * x[i][j]; Η προςπζλαςθ δεδομζνων που βρίςκονται ςε ςυνεχόμενεσ κζςεισ μνιμθσ και όχι με απόςταςθ 100 λζξεων βελτιϊνει ςτο παράδειγμά μασ τθν spatial locality. 14

15 Τεχνικζσ μείωςθσ του Miss Rate: Compiler Optimizations Loop Fusion /* Before */ for (i = 0; i < N; i = i+1) for (j = 0; j < N; j = j+1) a[i][j] = 1/b[i][j] * c[i][j]; for (i = 0; i < N; i = i+1) for (j = 0; j < N; j = j+1) d[i][j] = a[i][j] + c[i][j]; /* After */ for (i = 0; i < N; i = i+1) for (j = 0; j < N; j = j+1) { a[i][j] = 1/b[i][j] * c[i][j]; d[i][j] = a[i][j] + c[i][j]; } Αντί 2 misses/access ςτα a & c τελικά 1 miss/access Βελτίωςθ τθσ spatial locality 15

16 Τεχνικζσ μείωςθσ του Miss Rate: Compiler Optimizations Blocking /* Before */ for (i = 0; i < N; i = i+1) for (j = 0; j < N; j = j+1) {r = 0; for (k = 0; k < N; k = k+1){ r = r + y[i][k]*z[k][j];}; x[i][j] = r; }; Οι 2 εςωτερικότεροι βρόχοι: Προςπελαφνουν όλα τα NxN ςτοιχεία του z[ ] Προςπελαφνουν επαναλθπτικά τα N ςτοιχεία τθσ 1 γραμμισ του y[ ] Εγγραφι των N ςτοιχείων τθσ 1 γραμμισ του x[ ] Capacity Misses : είναι ςυνάρτθςθ του N και του μεγζκουσ τθσ Cache: 3 NxNx4 <=μεγζκουσ τθσ Cache => κακόλου capacity misses Βαςικι ιδζα: αναηθτάμε τον BxB υποπίνακα που χωράει ςτθν cache 16

17 Τεχνικζσ μείωςθσ του Miss Rate: Compiler Optimizations Blocking /* After */ for (jj = 0; jj < N; jj = jj+b) for (kk = 0; kk < N; kk = kk+b) for (i = 0; i < N; i = i+1) for (j = jj; j < min(jj+b,n); j = j+1) {r = 0; for (k = kk;k < min(kk+b,n);k = k+1) r = r + y[i][k]*z[k][j]; x[i][j] = x[i][j] + r; }; B : Blocking Factor Capacity Misses αντί 2N 3 + N 2 -> 2N 3 /B +N 2 Πικανόν να επθρεάηονται και τα conflict misses 17

18 Τεχνικζσ μείωςθσ του Miss Penalty Early Restart και Critical Word First Δεν περιμζνουμε να μεταφερκεί το πλιρεσ block ςτθν cache πριν τθν επανεκκίνθςθ τθσ CPU: Early restart: Αμζςωσ μόλισ φορτωκεί θ ηθτοφμενθ λζξθ του block, αποςτζλλεται ςτθ CPU και ςυνεχίηεται θ επεξεργαςία των δεδομζνων από αυτιν. Critical Word First: Φορτϊνεται πρϊτθ από όλο το block θ ηθτοφμενθ λζξθ και αποςτζλλεται ςτθ CPU αμζςωσ μόλισ φτάςει. Ζτςι θ CPU ςυνεχίηει τθν επεξεργαςία ενϊ οι υπόλοιπεσ λζξεισ του block μεταφζρονται από τθν κφρια μνιμθ. Είναι ςυνικωσ χριςιμεσ όταν το μζγεκοσ των cache block είναι μεγάλο. Τα προγράμματα με καλι spatial locality ηθτοφν δεδομζνα που βρίςκονται ςε ςυνεχόμενεσ κζςεισ μνιμθσ και δεν επωφελοφνται από τθν τεχνικι του early restart. 18

19 Τεχνικζσ μείωςθσ του Miss Penalty Προτεραιότθτα ςτα Read Misses ζναντι των Writes Στισ write-through caches με write buffers παρουςιάηεται πρόβλθμα με τισ ςυγκροφςεισ RAW κατά τθν ανάγνωςθ από τθν κφρια μνιμθ ςε περίπτωςθ που ζχουμε cache miss: Ο write buffer κρατά τα προςφάτωσ τροποποιθμζνα δεδομζνα που χρειάηονται για τθν ανάγνωςθ. Μία λφςθ είναι απλά να περιμζνουμε μζχρι να αδειάςει ο write buffer, αυξάνοντασ ζτςι το miss penalty (ςε παλιοφσ MIPS 1000 κατά 50% ). Ελζγχουμε τα περιεχόμενα του write buffer πριν τθν ανάγνωςθ: αν δεν υπάρχουν εκεί τα ηθτοφμενα δεδομζνα, πρζπει να τα καλζςουμε από τθν κφρια μνιμθ. Στισ write-back caches, για ζνα read miss αντικακιςτάται το block αν είναι dirty: Συνικωσ: Πρϊτα μεταφζρεται το dirty block ςτθ μνιμθ και ςτθ ςυνζχεια πραγματοποιείται θ ανάγνωςθ. Διαφορετικά: Αντιγράφεται το dirty block ςε ζναν write buffer, ςτθ ςυνζχεια πραγματοποιείται θ ανάγνωςθ, και τζλοσ θ εγγραφι. Η CPU κακυςτερεί λιγότερο γιατί ξεκινάει τθν επεξεργαςία δεδομζνων αμζςωσ μετά τθν ανάγνωςθ. 19

20 Διεφκυνςθ εγγραφισ Τεχνικζσ μείωςθσ του Miss Penalty Merging write buffers Ζνα cache block frame διαιρείται ςε sub-blocks. Υπάρχει ζνα valid bit ανά sub-block ςτα cache block frames. Δε χρειάηεται να φορτϊςουμε ζνα ολόκλθρο block ςτθν περίπτωςθ miss αλλά μόνο το ηθτοφμενο sub-block Διεφκυνςθ εγγραφισ 100 Mem[100] Mem[108] Mem[116] Mem[124] Mem[100] Mem[108] Mem[116] Mem[124] κάκε buffer χωράει 4 λζξεισ των 64-bit. Μόνο ςτο 2ο ςχιμα αξιοποιοφνται 20

21 Τεχνικζσ μείωςθσ του Miss Penalty Non-Blocking Caches Οι Non-blocking caches ι lockup-free caches επιτρζπουν ςτισ data caches να αποςτζλλουν δεδομζνα που περιζχουν (cache hits) όςο διεκπεραιϊνεται ζνα miss: Απαιτείται out-of-order εκτζλεςθ των εντολϊν από τθ CPU. hit under miss : μειϊνει το effective miss penalty γιατί ςυνεχίηεται θ επεξεργαςία δεδομζνων από τθ CPU αντί να αγνοοφνται οι αιτιςεισ για νζα δεδομζνα. hit under multiple miss ι miss under miss : μπορεί να προςφζρει επιπλζον μείωςθ του effective miss penalty by επικαλφπτοντασ τα πολλαπλά misses. Αυξάνεται ςθμαντικά θ πολυπλοκότθτα του cache controller αφοφ μπορεί να υπάρχουν πολλζσ μθ διεκπεραιωμζνεσ προςπελάςεισ ςτθ μνιμθ. Απαιτεί πολλαπλά memory banks ϊςτε να εξυπθρετοφνται πολλαπλζσ προςπελάςεισ ςτθ μνιμθ. Παράδειγμα: Intel Pentium Pro/III επιτρζπει να εκκρεμοφν μζχρι και 4 misses. 21

22 Τεχνικζσ μείωςθσ του Hit Time Pipelined Writes Ο ζλεγχοσ του tag και θ ενθμζρωςθ τθσ cache από τθν προθγοφμενθ εντολιμπορεί να γίνονται ταυτόχρονα (pipeline) αν υλοποιθκοφν ωσ διαφορετικά ςτάδια Μόνο STORES μποροφν να υλοποιθκοφν pipeline: πρζπει να αδειάςει ο buffer πριν από ζνα miss Store r2, (r1) Check r1 Add -- Sub -- Store r4, (r3) M[r1]<-r2& check r3 Delayed Write Buffer : which must be checked on reads; either complete write or read from buffer 22

23 Τεχνικζσ μείωςθσ του Hit Time Avoiding Address Translation Αποςτολι τθσ virtual address ςτθν cache: Ονομάηεται Virtually Addressed Cache ι απλά Virtual Cache vs. Physical Cache Κάκε φορά που αλλάηουμε διεργαςία θ cache πρζπει να κακαρίηεται (flushed), διαφορετικά κα επιςτρζψει λανκαςμζνα hits Κόςτοσ : χρόνοσ flush + compulsory misses λόγω του αδειάςματοσ τθσ cache Χειριςμόσ των aliases (αποκαλοφνται και synonyms); 2 διαφορετικζσ virtual addresses αντιςτοιχίηονται ςτθν ίδια physical address I/O πρζπει να επικοινωνεί με τθν cache, επομζνωσ χρειάηονται οι virtual addresses Λφςθ για τα aliases: Το HW εγγυάται ότι ι ςυνδυαςμόσ index field & direct mapped είναι μοναδικόσ : page coloring Λφςθ για το cache flush: Προςκζτουμε μία process identifier tag θ οποία αναγνωρίηει τθ διεργαςία κακϊσ και τισ διευκφνςεισ τθσ διεργαςίασ: δεν επιςτρζφεται hit από λάκοσ διεργαςία 23

24 Τεχνικζσ μείωςθσ του Hit Time Virtually Addressed Caches CPU CPU CPU TB $ VA PA VA Tags $ TB VA VA PA Tags VA $ TB PA L2 $ PA PA MEM MEM Συμβατικι Οργάνωςθ MEM Virtually Addressed Cache Μετάφραςθ μόνο ςε miss Synonym προβλιματα Επικάλυψθ τθσ $ προςπζλαςθσ με VA μετάφραςθ: Απαιτείται δείκτθσ ςτθν $ index για να παραμζνει ςτακερό κατά τθ μετάφραςθ 24

25 Miss Penalty Hit time Miss rate Σφνοψθ Τεχνική MR MP HT Complexity Μεγαλφτερο μζγεκοσ Block + 0 Υψθλότερθ Associativity + 1 Victim Caches + 2 Pseudo-Associative Caches + 2 HW Prefetching of Instr/Data + 2 Compiler Controlled Prefetching + 3 Compiler Reduce Misses + 0 Προτεραιότθτα ςτα Read Misses + 1 Subblock Placement Early Restart & Critical Word 1st + 2 Non-Blocking Caches + 3 Second Level Caches + 2 Small & Simple Caches + 0 Avoiding Address Translation + 2 Pipelining Writes

26 Κφρια Μνιμθ (Main Memory) Η κφρια μνιμθ γενικϊσ χρθςιμοποιεί Dynamic RAM (DRAM), ςτθν οποία χρθςιμοποιείται ζνα transistor για τθν αποκικευςθ ενόσ bit, αλλά απαιτεί μία περιοδικι ανανζωςθ των δεδομζνων, διαβάηοντασ όλεσ τισ ςειρζσ (~κάκε 8 msec). Η Static RAM μπορεί να χρθςιμοποιθκεί αν το επιπρόςκετο κόςτοσ, θ χαμθλι πυκνότθτα, και θ κατανάλωςθ ενζργειασ είναι ανεκτζσ (π.χ. Cray Vector Supercomputers). Η επίδοςθ τθσ κφριασ μνιμθσ επθρεάηεται από : Memory latency: Επθρεάηει το cache miss penalty και μετριζται από: Access time: Ο χρόνοσ που μεςολαβεί μεταξφ μίασ αίτθςθσ προσ τθ κφρια μνιμθ και τθσ ςτιγμισ που θ απαιτοφμενθ πλθροφορία είναι διακζςιμθ ςτθν cache/cpu. Cycle time: Ο ελάχιςτοσ χρόνοσ μεταξφ διαδοχικϊν αιτιςεων προσ τθ μνιμθ (μεγαλφτεροσ από τον access time ςτθ DRAM για να επιτρζπει ςτισ γραμμζσ διευκφνςεων να παραμζνουν ςτακερζσ) Memory bandwidth: Ο ρυκμόσ μεταφοράσ δεδομζνων μεταξφ κφριασ μνιμθσ και cache/cpu. 26

27 Οργάνωςθ τθσ DRAM 27

28 Τεχνικζσ Βελτιςτοποίθςθσ του Memory Bandwidth Ευρφτερθ Κφρια Μνιμθ: Το εφροσ τθσ μνιμθσ αυξάνεται κατά ζναν αρικμό λζξεων (ςυνικωσ κατά το μζγεκοσ ενόσ cache block επιπζδου 2). Το Memory bandwidth είναι ανάλογο του εφρουσ τθσ μνιμθσ. π.χ. Διπλαςιάηοντασ το εφροσ τθσ cache, διπλαςιάηεται και το memory bandwidth Απλι Interleaved Memory: Η μνιμθ οργανϊνεται ςε ζναν αρικμό από banks κακζνα με εφροσ 1 λζξθσ. Ταυτόχρονεσ αναγνϊςεισ ι εγγραφζσ πολλϊν λζξεων επιτυγχάνονται με αποςτολι διευκφνςεων μνθμϊν ςε πολλά memory banks ςε μία φορά. Interleaving factor: Αναφζρεται ςτθν αντιςτοίχθςθ των διευκφνςεων μνιμθσ ςτα memory banks. π.χ. χρθςιμοποιϊντασ 4 banks, bank 0 ζχει όλεσ τισ λζξεισ των οποίων οι διευκφνςεισ είναι: (διεφκυνςθ λζξθσ) (mod) 4 = 0 28

29 Ευρφτερθ μνιμθ, bus και cache Στενό bus και εφροσ cache με interleaved memory 3 παραδείγματα εφρουσ bus, memory, και memory interleaving για να επιτφχουμε μεγαλφτερο memory bandwidth Ο απλοφςτεροσ ςχεδιαςμόσ: Όλα ζχουν το μζγεκοσ μίασ λζξθσ 29

30 Memory Width, Interleaving: Παράδειγμα Δίνεται ζνα ςφςτθμα με τισ ακόλουκεσ παραμζτρουσ: Μζγεκοσ Cache Block = 1 word, Memory bus width = 1 word, Miss rate = 3% Miss penalty = 32 κφκλουσ : (4 κφκλοι για αποςτολι τθσ διεφκυνςθσ, 24 κφκλοι access time / λζξθ, 4 κφκλοι για αποςτολι μιασ λζξθσ) Memory access / εντολι = 1.2 Ιδανικό execution CPI (αγνοϊντασ τα cache misses) = 2 Miss rate (μζγεκοσ block=2 word) = 2% Miss rate (μζγεκοσ block=4 words) = 1% Tο CPI του μθχανιματοσ με blocks τθσ 1 λζξθσ = 2 + (1.2 x.03 x 32) = 3.15 Μεγαλϊνοντασ το μζγεκοσ του block ςε 2 λζξεισ δίνει το ακόλουκο CPI: 32-bit bus και memory, κακόλου interleaving = 2 + (1.2 x.02 x 2 x 32) = bit bus και memory, interleaved = 2 + (1.2 x.02 x ( ) = bit bus και memory, κακόλου interleaving = 2 + (1.2 x.02 x 1 x 32) = 2.77 Μεγαλϊνοντασ το μζγεκοσ του block ςε 4 λζξεισ, δίνει CPI: 32-bit bus και memory, κακόλου interleaving = 2 + (1.2 x 1% x 4 x 32) = bit bus και memory, interleaved = 2 + (1.2 x 1% x ( ) = bit bus και memory, κακόλου interleaving = 2 + (1.2 x 2% x 2 x 32) =

Είδη των Cache Misses: 3C s

Είδη των Cache Misses: 3C s Είδη των Cache Misses: 3C s 1 Compulsory: Συμβαίνουν κατά την πρώτη πρόσβαση σε ένα block. Το block πρέπει να κληθεί από χαμηλότερα επίπεδα μνήμης και να τοποθετηθεί στην cache (αποκαλούνται και cold start

Διαβάστε περισσότερα

Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο Σχολή Ηλεκτρολόγων Μηχανικών - Μηχανικών Υπολογιστών. Αρχιτεκτονική Υπολογιστών Νεκτάριος Κοζύρης. Cache Optimizations

Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο Σχολή Ηλεκτρολόγων Μηχανικών - Μηχανικών Υπολογιστών. Αρχιτεκτονική Υπολογιστών Νεκτάριος Κοζύρης. Cache Optimizations Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο Σχολή Ηλεκτρολόγων Μηχανικών - Μηχανικών Υπολογιστών Αρχιτεκτονική Υπολογιστών Νεκτάριος Κοζύρης Cache Optimizations Άδεια Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες

Διαβάστε περισσότερα

Είδη των Cache Misses: 3C s

Είδη των Cache Misses: 3C s Είδη των Cache Misses: 3C s Compulsory: Συµβαίνουν κατά την πρώτη πρόσβαση σε ένα block. Το block πρέπει να κληθεί από χαµηλότερα επίπεδα µνήµης και να τοποθετηθεί στην cache (αποκαλούνται και cold start

Διαβάστε περισσότερα

Cach O p i timisati tions

Cach O p i timisati tions Cache Optimisations i 1 Διαφορά Επίδοσης Processor-Memory Performance Gap: (grows 50% / year) 2 SRAM vs DRAM 1-transistor DRAM cell 6-transistor SRAM cell 3 Intel 45nm 6T SRAM cell 4 Ιεραρχία Μνήμης Πρέπει

Διαβάστε περισσότερα

(advanced_ca, ακ. έτος Cache Optimisations

(advanced_ca, ακ. έτος Cache Optimisations Cache Optimisations Διαφορά Επίδοσης Processor-Memory Performance Gap: (grows 50% / year) Ιεραρχία Μνήμης Πρέπει να μειώσουμε το processor-memory performance gap Η προσπέλαση δεδομένων (code & data) δεν

Διαβάστε περισσότερα

Processor-Memory (DRAM) Διαφορά επίδοςθσ

Processor-Memory (DRAM) Διαφορά επίδοςθσ Performance Processor-Memory (DRAM) Διαφορά επίδοςθσ 98 98 982 983 984 985 986 987 988 989 99 99 992 993 994 995 996 997 998 999 2 2 22 23 24 25 µproc 6%/yr Processor-Memory Performance Gap: (grows 5%

Διαβάστε περισσότερα

Προχωρηµένα Θέµατα Αρχιτεκτονικής

Προχωρηµένα Θέµατα Αρχιτεκτονικής Προχωρηµένα Θέµατα Αρχιτεκτονικής Memory Hierarchy Design. Λιούπης Ιεραρχία Μνήµης Τα προγράµµατα απαιτούν όλο και περισσότερη και πιο γρήγορη µνήµη Γρήγορη και µεγάλη µνήµη -> ακριβή Αυτό οδηγεί σε ιεραρχία

Διαβάστε περισσότερα

Processor-Memory (DRAM) ιαφορά επίδοσης

Processor-Memory (DRAM) ιαφορά επίδοσης Processor-Memory (DRAM) ιαφορά επίδοσης µproc 6%/yr 98 98 982 983 984 985 986 987 988 989 99 99 992 993 994 995 996 997 998 999 2 2 22 23 24 25 Performance Processor-Memory Performance Gap: (grows 5% /

Διαβάστε περισσότερα

Processor-Memory (DRAM) ιαφορά επίδοσης

Processor-Memory (DRAM) ιαφορά επίδοσης Processor-Memory (DRAM) ιαφορά επίδοσης µproc 6%/yr Processor-Memory Performance Gap: (grows 5% / year) DRAM 7%/yr. Performance 98 98 982 983 984 985 986 987 988 989 99 99 992 993 994 995 996 997 998 999

Διαβάστε περισσότερα

ΛΕΙΣΟΤΡΓΙΚΆ ΤΣΉΜΑΣΑ. 7 θ Διάλεξθ Διαχείριςθ Μνιμθσ Μζροσ Γ

ΛΕΙΣΟΤΡΓΙΚΆ ΤΣΉΜΑΣΑ. 7 θ Διάλεξθ Διαχείριςθ Μνιμθσ Μζροσ Γ ΛΕΙΣΟΤΡΓΙΚΆ ΤΣΉΜΑΣΑ 7 θ Διάλεξθ Διαχείριςθ Μνιμθσ Μζροσ Γ ελιδοποίθςθ (1/10) Σόςο θ κατάτμθςθ διαμεριςμάτων ςτακεροφ μεγζκουσ όςο και θ κατάτμθςθ διαμεριςμάτων μεταβλθτοφ και άνιςου μεγζκουσ δεν κάνουν

Διαβάστε περισσότερα

Μάθημα 9 ο ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΕΙΚΟΝΙΚΗΣ ΜΝΗΜΗΣ

Μάθημα 9 ο ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΕΙΚΟΝΙΚΗΣ ΜΝΗΜΗΣ Μάθημα 9 ο ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΕΙΚΟΝΙΚΗΣ ΜΝΗΜΗΣ Ειςαγωγό Όπωσ είδαμε, ο χϊροσ εικονικϊν διευκφνςεων μνιμθσ που χρθςιμοποιεί κάκε διεργαςία, είναι αρκετά μεγαλφτεροσ από το χϊρο των φυςικϊν διευκφνςεων.

Διαβάστε περισσότερα

Τμήματα Μνήμησ Υπολογιςμόσ Φυςικών διευθύνςεων. Εκπαιδεφτρια: Μαρία Πολίτθ

Τμήματα Μνήμησ Υπολογιςμόσ Φυςικών διευθύνςεων. Εκπαιδεφτρια: Μαρία Πολίτθ Τμήματα Μνήμησ Υπολογιςμόσ Φυςικών διευθύνςεων Εκπαιδεφτρια: Μαρία Πολίτθ Σύνδεςη με προηγούμενα Κάκε μονάδα ενόσ υπολογιςτι που χρθςιμεφει για τθ μόνιμθ ι προςωρινι αποκικευςθ δεδομζνων ανικει ςτθ μνήμη

Διαβάστε περισσότερα

ΠΛΕ- 074 Αρχιτεκτονική Υπολογιστών 2

ΠΛΕ- 074 Αρχιτεκτονική Υπολογιστών 2 ΠΛΕ- 074 Αρχιτεκτονική Υπολογιστών 2 7ο μάθημα: Κρυφές μνήμες (cache) - εισαγωγή Αρης Ευθυμίου Πηγές διαφανειών: συνοδευτικές διαφάνειες αγγλικης εκδοσης του βιβλιου Σύστημα μνήμης! Η μνήμη είναι σημαντικό

Διαβάστε περισσότερα

Ασκήσεις Caches

Ασκήσεις Caches Ασκήσεις Caches 1 Άσκηση 1η Θεωρήστε ένα σύστημα μνήμης με μία cache: 4-way set associative μεγέθους 256ΚΒ, με cache line 8 λέξεων. Χαρακτηριστικά συστήματος μνήμης: μέγεθος της λέξης είναι 32 bits. 1

Διαβάστε περισσότερα

Δείκτεσ Διαχείριςθ Μνιμθσ. Βαγγζλθσ Οικονόμου Διάλεξθ 8

Δείκτεσ Διαχείριςθ Μνιμθσ. Βαγγζλθσ Οικονόμου Διάλεξθ 8 Δείκτεσ Διαχείριςθ Μνιμθσ Βαγγζλθσ Οικονόμου Διάλεξθ 8 Δείκτεσ Κάκε μεταβλθτι ςχετίηεται με μία κζςθ ςτθν κφρια μνιμθ του υπολογιςτι. Κάκε κζςθ ςτθ μνιμθ ζχει τθ δικι τθσ ξεχωριςτι διεφκυνςθ. Με άμεςθ

Διαβάστε περισσότερα

ΛΕΙΣΟΤΡΓΙΚΆ ΤΣΉΜΑΣΑ. 9 θ & 10 θ Διάλεξθ Ιδεατι Μνιμθ Μζροσ Β

ΛΕΙΣΟΤΡΓΙΚΆ ΤΣΉΜΑΣΑ. 9 θ & 10 θ Διάλεξθ Ιδεατι Μνιμθ Μζροσ Β 1 ΛΕΙΣΟΤΡΓΙΚΆ ΤΣΉΜΑΣΑ 9 θ & 10 θ Διάλεξθ Ιδεατι Μνιμθ Μζροσ Β 2 ελιδοποίθςθ με Χριςθ Ιδεατισ Μνιμθσ (1/5) Ο όροσ ιδεατή μνήμη ςυνικωσ ςχετίηεται με ςυςτιματα τα οποία εφαρμόηουν ςελιδοποίθςθ, παρόλο που

Διαβάστε περισσότερα

Processor-Memory (DRAM) ιαφορά επίδοσης

Processor-Memory (DRAM) ιαφορά επίδοσης Processor-Memory (DRAM) ιαφορά επίδοσης µproc 6%/yr 98 98 982 983 984 985 986 987 988 989 99 99 992 993 994 995 996 997 998 999 2 2 22 23 24 25 Performance Processor-Memory Performance Gap: (grows 5% /

Διαβάστε περισσότερα

ΠΛΕ- 074 Αρχιτεκτονική Υπολογιστών 2

ΠΛΕ- 074 Αρχιτεκτονική Υπολογιστών 2 ΠΛΕ- 074 Αρχιτεκτονική Υπολογιστών 2 9ο μάθημα: Κρυφές μνήμες εικονική μνήμη Αρης Ευθυμίου Πηγές διαφανειών: συνοδευτικές διαφάνειες αγγλικης εκδοσης του βιβλιου Μεγαλύτερη associadvity! Rules of thumb:

Διαβάστε περισσότερα

Διάλεξη 15 Απόδοση της Ιεραρχίας Μνήμης Βελτιστοποίηση της απόδοσης

Διάλεξη 15 Απόδοση της Ιεραρχίας Μνήμης Βελτιστοποίηση της απόδοσης ΗΥ 232 Οργάνωση και Σχεδίαση Υπολογιστών Διάλεξη 5 Απόδοση της Ιεραρχίας Μνήμης Βελτιστοποίηση της απόδοσης Νίκος Μπέλλας Τμήμα Μηχανικών Η/Υ, Τηλεπικοινωνιών και Δικτύων Πόσο μεγάλη είναι μια μνήμη cache;

Διαβάστε περισσότερα

Προηγμένοι Μικροεπεξεργαστές. Υποσύστημα Μνήμης

Προηγμένοι Μικροεπεξεργαστές. Υποσύστημα Μνήμης Προηγμένοι Μικροεπεξεργαστές Υποσύστημα Μνήμης An unbalanced system CPU Memory 2011-01-17 Εργαστήριο Ηλεκτρονικών Εφαρμογών 2 Memory Wall Στους πρώτους μικροεπεξεργαστές: Η μνήμη τόσο γρήγορη όσο και ο

Διαβάστε περισσότερα

Άσκηση 1η. Θεωρήστε ένα σύστημα μνήμης με μία cache: 4 way set associative μεγέθους 256ΚΒ,

Άσκηση 1η. Θεωρήστε ένα σύστημα μνήμης με μία cache: 4 way set associative μεγέθους 256ΚΒ, Ασκήσεις Caches Άσκηση 1η Θεωρήστε ένα σύστημα μνήμης με μία cache: 4 way set associative μεγέθους 256ΚΒ, με cache line 8 λέξεων. Χαρακτηριστικά συστήματος μνήμης: μέγεθος της λέξης είναι 32 bits. 1 byte

Διαβάστε περισσότερα

Υ- 01 Αρχιτεκτονική Υπολογιστών Υπόβαθρο: Κρυφές μνήμες

Υ- 01 Αρχιτεκτονική Υπολογιστών Υπόβαθρο: Κρυφές μνήμες Υ- 01 Αρχιτεκτονική Υπολογιστών Υπόβαθρο: Κρυφές μνήμες Αρης Ευθυμίου Το σημερινό μάθημα Κρυφές μνήμες (cache memory) Βασική οργάνωση, παράμετροι: γραμμές, συσχετιστικότητα, συνολική χωρητικότητα Επίδοση:

Διαβάστε περισσότερα

Ασκήσεις Caches

Ασκήσεις Caches Ασκήσεις Caches 1 Άσκηση 1η Θεωρήστε ένα σύστημα μνήμης με μία cache: 4-way set associative μεγέθους 256ΚΒ, με cache line 8 λέξεων. Χαρακτηριστικά συστήματος μνήμης: μέγεθος της λέξης είναι 32 bits. 1

Διαβάστε περισσότερα

Ιόνιο Πανεπιστήμιο Τμήμα Πληροφορικής Αρχιτεκτονική Υπολογιστών Κρυφές Μνήμες. (οργάνωση, λειτουργία και απόδοση)

Ιόνιο Πανεπιστήμιο Τμήμα Πληροφορικής Αρχιτεκτονική Υπολογιστών Κρυφές Μνήμες. (οργάνωση, λειτουργία και απόδοση) Ιόνιο Πανεπιστήμιο Τμήμα Πληροφορικής Αρχιτεκτονική Υπολογιστών 2016-17 Κρυφές Μνήμες (οργάνωση, λειτουργία και απόδοση) http://mixstef.github.io/courses/comparch/ Μ.Στεφανιδάκης Ιεραρχία συχνά και το

Διαβάστε περισσότερα

ΛΕΙΤΟΥΓΙΚΆ ΣΥΣΤΉΜΑΤΑ. 6 θ Διάλεξθ Διαχείριςθ Μνιμθσ Μζροσ Β

ΛΕΙΤΟΥΓΙΚΆ ΣΥΣΤΉΜΑΤΑ. 6 θ Διάλεξθ Διαχείριςθ Μνιμθσ Μζροσ Β ΛΕΙΤΟΥΓΙΚΆ ΣΥΣΤΉΜΑΤΑ 6 θ Διάλεξθ Διαχείριςθ Μνιμθσ Μζροσ Β Δυναμικι Κατάτμθςθ (1/8) Η δυναμικι κατάτμθςθ αναπτφχκθκε με ςτόχο να ξεπεραςτοφν οριςμζνεσ από τισ βαςικζσ δυςκολίεσ τθσ κατάτμθςθσ ςτακεροφ

Διαβάστε περισσότερα

Ασκήσεις Caches. Αρχιτεκτονική Υπολογιστών. 5ο εξάμηνο ΣΗΜΜΥ ακ. έτος: Νεκ. Κοζύρης

Ασκήσεις Caches. Αρχιτεκτονική Υπολογιστών. 5ο εξάμηνο ΣΗΜΜΥ ακ. έτος: Νεκ. Κοζύρης Αρχιτεκτονική Υπολογιστών 5ο εξάμηνο ΣΗΜΜΥ ακ. έτος: 2014-2015 Νεκ. Κοζύρης nkoziris@cslab.ece.ntua.gr Ασκήσεις Caches http://www.cslab.ece.ntua.gr/courses/comparch/ Άδεια Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό

Διαβάστε περισσότερα

Δομζσ Δεδομζνων Πίνακεσ

Δομζσ Δεδομζνων Πίνακεσ Δομζσ Δεδομζνων Πίνακεσ Διάλεξθ 2 Περιεχόμενα Πίνακεσ: Οριςμοί, Γενικζσ ζννοιεσ Αποκικευςθ πινάκων Ειδικζσ μορφζσ πινάκων Αλγόρικμοι Αναηιτθςθσ Σειριακι Αναηιτθςθ Δυαδικι Αναηιτθςθ Οριςμοί, Γενικζσ ζννοιεσ

Διαβάστε περισσότερα

ΠΛΕ- 027 Μικροεπεξεργαστές

ΠΛΕ- 027 Μικροεπεξεργαστές ΠΛΕ- 027 Μικροεπεξεργαστές 10ο μάθημα: Αρχιτεκτονική συστήματος μνήμης: Εικονική μνήμη, σχεδίαση αποδοτικής κρυφής μνήμης, προγραμματισμός για κρυφή μνήμη Αρης Ευθυμίου Εικονική μνήμη ως cache Η κύρια

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ ΠΟΛΥΤΕΧΝΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΤΜΗΜΑ ΗΛΕΚΤΡΟΛΟΓΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΚΑΙ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ Η/Υ

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ ΠΟΛΥΤΕΧΝΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΤΜΗΜΑ ΗΛΕΚΤΡΟΛΟΓΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΚΑΙ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ Η/Υ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ ΠΟΛΥΤΕΧΝΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΤΜΗΜΑ ΗΛΕΚΤΡΟΛΟΓΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΚΑΙ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ Η/Υ ΤΕΛΙΚΟ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΣΤΗΝ ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΣΤΟΥΣ Η/Y (ΗΥ232) Τετάρτη, 21 Δεκεμβρίου 2016 ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑΤΟΣ 3 ΩΡΕΣ Για πλήρη

Διαβάστε περισσότερα

ΛΕΙΣΟΤΡΓΙΚΆ ΤΣΉΜΑΣΑ. 8 θ Διάλεξθ Ιδεατι Μνιμθ Μζροσ Α

ΛΕΙΣΟΤΡΓΙΚΆ ΤΣΉΜΑΣΑ. 8 θ Διάλεξθ Ιδεατι Μνιμθ Μζροσ Α ΛΕΙΣΟΤΡΓΙΚΆ ΤΣΉΜΑΣΑ 8 θ Διάλεξθ Ιδεατι Μνιμθ Μζροσ Α Βαςικι Ορολογία Ιδεατή Μνήμη: χιμα ανάκεςθσ αποκθκευτικοφ χϊρου, ςτο οποίο θ δευτερεφουςα μνιμθ μπορεί να διευκυνςιοδοτθκεί ςαν να ιταν μζροσ τθσ κφριασ

Διαβάστε περισσότερα

Ειςαγωγή ςτην πληροφορική

Ειςαγωγή ςτην πληροφορική Ειςαγωγή ςτην πληροφορική Δρ. Θεοδώρου Παύλοσ theodorou@uoc.gr Δομή ηλεκτρονικού υπολογιςτή - Υλικό Μια γενικι διάκριςθ ςυςτατικϊν που ςυνκζτουν ζναν Η/Υ (πόροι *resources]) Μονάδα ειςόδου (Input unit)

Διαβάστε περισσότερα

Processor-Memory (DRAM) Διαφορά επίδοσης

Processor-Memory (DRAM) Διαφορά επίδοσης Performance Processor-Memory (DRAM) Διαφορά επίδοσης 98 98 982 983 984 985 986 987 988 989 99 99 992 993 994 995 996 997 998 999 2 2 22 23 24 25 µproc 6%/yr Processor-Memory Performance Gap: (grows 5%

Διαβάστε περισσότερα

ΘΥ101: Ειςαγωγι ςτθν Πλθροφορικι

ΘΥ101: Ειςαγωγι ςτθν Πλθροφορικι Παράςταςη κινητήσ υποδιαςτολήσ ςφμφωνα με το πρότυπο ΙΕΕΕ Δρ. Χρήστος Ηλιούδης το πρότυπο ΙΕΕΕ 754 ζχει χρθςιμοποιθκεί ευρζωσ ςε πραγματικοφσ υπολογιςτζσ. Το πρότυπο αυτό κακορίηει δφο βαςικζσ μορφζσ κινθτισ

Διαβάστε περισσότερα

Κεφάλαιο 7 Ιεραρχία Μνήμης (Memory Hierarchy)

Κεφάλαιο 7 Ιεραρχία Μνήμης (Memory Hierarchy) Κεφάλαιο 7 Ιεραρχία Μνήμης (Memory Hierarchy) 1 Συστήματα Μνήμης Η οργάνωση του συστήματος μνήμης επηρεάζει τη λειτουργία και απόδοση ενός μικροεπεξεργαστή: Διαχείριση μνήμης και περιφερειακών (Ι/Ο) απότολειτουργικόσύστημα

Διαβάστε περισσότερα

Processor-Memory (DRAM) ιαφορά επίδοσης

Processor-Memory (DRAM) ιαφορά επίδοσης Processor-Memory (DRAM) ιαφορά επίδοσης µproc 6%/yr 98 98 982 983 984 985 986 987 988 989 99 99 992 993 994 995 996 997 998 999 2 2 22 23 24 25 Performance Processor-Memory Performance Gap: (grows 5% /

Διαβάστε περισσότερα

Εικονικι Μνιμθ (virtual memory)

Εικονικι Μνιμθ (virtual memory) Εικονικι Μνιμθ (virtual memory) Πολλά προγράμματα εκτελοφνται ταυτόχρονα ςε ζνα υπολογιςτι Η ςυνολικι μνιμθ που απαιτείται είναι μεγαλφτερθ από το μζγεκοσ τθσ RAM Αρχι τοπικότθτασ (θ μνιμθ χρθςιμοποιείται

Διαβάστε περισσότερα

ΛΕΙΣΟΤΡΓΙΚΆ ΤΣΉΜΑΣΑ. 3 ο Εργαςτιριο υγχρονιςμόσ Διεργαςιϊν

ΛΕΙΣΟΤΡΓΙΚΆ ΤΣΉΜΑΣΑ. 3 ο Εργαςτιριο υγχρονιςμόσ Διεργαςιϊν ΛΕΙΣΟΤΡΓΙΚΆ ΤΣΉΜΑΣΑ 3 ο Εργαςτιριο υγχρονιςμόσ Διεργαςιϊν Παράλλθλεσ Διεργαςίεσ (1/5) Δφο διεργαςίεσ λζγονται «παράλλθλεσ» (concurrent) όταν υπάρχει ταυτοχρονιςμόσ, δθλαδι οι εκτελζςεισ τουσ επικαλφπτονται

Διαβάστε περισσότερα

ΛΕΙΤΟΥΓΙΚΆ ΣΥΣΤΉΜΑΤΑ. 5 ο Εργαςτιριο Ειςαγωγι ςτθ Γραμμι Εντολϊν

ΛΕΙΤΟΥΓΙΚΆ ΣΥΣΤΉΜΑΤΑ. 5 ο Εργαςτιριο Ειςαγωγι ςτθ Γραμμι Εντολϊν ΛΕΙΤΟΥΓΙΚΆ ΣΥΣΤΉΜΑΤΑ 5 ο Εργαςτιριο Ειςαγωγι ςτθ Γραμμι Εντολϊν Τι είναι θ Γραμμι Εντολϊν (1/6) Στουσ πρϊτουσ υπολογιςτζσ, και κυρίωσ από τθ δεκαετία του 60 και μετά, θ αλλθλεπίδραςθ του χριςτθ με τουσ

Διαβάστε περισσότερα

Αςκιςεισ ςε (i) Δομζσ Ευρετθρίων και Οργάνωςθ Αρχείων (ii) Κανονικοποίθςθ

Αςκιςεισ ςε (i) Δομζσ Ευρετθρίων και Οργάνωςθ Αρχείων (ii) Κανονικοποίθςθ Αςκιςεισ ςε (i) Δομζσ Ευρετθρίων και Οργάνωςθ Αρχείων (ii) Κανονικοποίθςθ Δεκζμβριοσ 2016 Άςκθςθ 1 Θεωρείςτε ότι κζλουμε να διαγράψουμε τθν τιμι 43 ςτο Β+ δζντρο τθσ Εικόνασ 1. Η διαγραφι αυτι προκαλεί

Διαβάστε περισσότερα

Εικονική Μνήμη (virtual memory)

Εικονική Μνήμη (virtual memory) Εικονική Μνήμη (virtual memory) Πολλά προγράμματα εκτελούνται ταυτόχρονα σε ένα υπολογιστή Η συνολική μνήμη που απαιτείται είναι μεγαλύτερη από το μέγεθος της RAM Αρχή τοπικότητας (η μνήμη χρησιμοποιείται

Διαβάστε περισσότερα

ΠΛΕ- 027 Μικροεπεξεργαστές 9ο μάθημα: Αρχιτεκτονική συστήματος μνήμης: Κρυφές μνήμες εισαγωγή

ΠΛΕ- 027 Μικροεπεξεργαστές 9ο μάθημα: Αρχιτεκτονική συστήματος μνήμης: Κρυφές μνήμες εισαγωγή ΠΛΕ- 027 Μικροεπεξεργαστές 9ο μάθημα: Αρχιτεκτονική συστήματος μνήμης: Κρυφές μνήμες εισαγωγή Αρης Ευθυμίου Σύστημα μνήμης Η μνήμη είναι σημαντικό κομμάτι ενός υπολογιστή Επηρεάζει κόστος, ταχύτητα, κατανάλωση

Διαβάστε περισσότερα

Οργάνωση Ιεραρχίας Μνήμης - Caches

Οργάνωση Ιεραρχίας Μνήμης - Caches Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο Σχολή Ηλεκτρολόγων Μηχανικών - Μηχανικών Υπολογιστών Αρχιτεκτονική Υπολογιστών Νεκτάριος Κοζύρης Οργάνωση Ιεραρχίας Μνήμης - Caches Άδεια Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό

Διαβάστε περισσότερα

Ιεραρχία Μνήμης. Ιεραρχία μνήμης και τοπικότητα. Σκοπός της Ιεραρχίας Μνήμης. Κρυφές Μνήμες

Ιεραρχία Μνήμης. Ιεραρχία μνήμης και τοπικότητα. Σκοπός της Ιεραρχίας Μνήμης. Κρυφές Μνήμες Ιόνιο Πανεπιστήμιο Τμήμα Πληροφορικής Αρχιτεκτονική Υπολογιστών 2016-17 Κρυφές Μνήμες (οργάνωση, λειτουργία και απόδοση) http://mixstef.github.io/courses/comparch/ Μ.Στεφανιδάκης Για βελτίωση της απόδοσης

Διαβάστε περισσότερα

Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο Σχολή Ηλεκτρολόγων Μηχανικών - Μηχανικών Υπολογιστών. Αρχιτεκτονική Υπολογιστών Νεκτάριος Κοζύρης.

Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο Σχολή Ηλεκτρολόγων Μηχανικών - Μηχανικών Υπολογιστών. Αρχιτεκτονική Υπολογιστών Νεκτάριος Κοζύρης. Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο Σχολή Ηλεκτρολόγων Μηχανικών - Μηχανικών Υπολογιστών Αρχιτεκτονική Υπολογιστών Νεκτάριος Κοζύρης Εικονική Μνήμη Άδεια Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες

Διαβάστε περισσότερα

Εικονική Μνήμη (Virtual Μemory)

Εικονική Μνήμη (Virtual Μemory) ΗΥ 431 Αρχιτεκτονική Παραλλήλων Συστημάτων Διάλεξη 16 Εικονική Μνήμη (Virtual Μemory) Νίκος Μπέλλας Τμήμα Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Μηχανικών Η/Υ Απλό πείραμα int *data = malloc((1

Διαβάστε περισσότερα

x n D 2 ENCODER m - σε n (m 2 n ) x 1 Παραδείγματα κωδικοποιθτϊν είναι ο κωδικοποιθτισ οκταδικοφ ςε δυαδικό και ο κωδικοποιθτισ BCD ςε δυαδικό.

x n D 2 ENCODER m - σε n (m 2 n ) x 1 Παραδείγματα κωδικοποιθτϊν είναι ο κωδικοποιθτισ οκταδικοφ ςε δυαδικό και ο κωδικοποιθτισ BCD ςε δυαδικό. Κωδικοποιητές Ο κωδικοποιθτισ (nor) είναι ζνα κφκλωμα το οποίο διακζτει n γραμμζσ εξόδου και το πολφ μζχρι m = 2 n γραμμζσ ειςόδου και (m 2 n ). Οι ζξοδοι παράγουν τθν κατάλλθλθ λζξθ ενόσ δυαδικοφ κϊδικα

Διαβάστε περισσότερα

ΔΙΑΛΕΞΕΙΣ 6-7: ΚΡΥΦΗ ΜΝΗΜΗ (Cache)

ΔΙΑΛΕΞΕΙΣ 6-7: ΚΡΥΦΗ ΜΝΗΜΗ (Cache) ΗΜΥ 312 -- ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΩΝ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΩΝ ΔΙΑΛΕΞΕΙΣ 6-7: ΚΡΥΦΗ ΜΝΗΜΗ (Cache) Διδάσκων: Χάρης Θεοχαρίδης, ΗΜΜΥ ttheocharides@ucy.ac.cy [Προσαρμογή από Computer Architecture, Hennessy & Patterson,

Διαβάστε περισσότερα

Εικονική Μνήμη (Virtual memory)

Εικονική Μνήμη (Virtual memory) ΗΥ 232 Οργάνωση και Σχεδίαση Υπολογιστών Διάλεξη 16 Εικονική Μνήμη (Virtual memory) Νίκος Μπέλλας Τμήμα Μηχανικών Η/Υ, Τηλεπικοινωνιών και Δικτύων 1 Προβλήματα φυσικής μνήμης (1) Τι θα συμβεί εάν η μνήμη

Διαβάστε περισσότερα

17. Πολυδιάςτατοι πίνακεσ

17. Πολυδιάςτατοι πίνακεσ Προγραμματιςμόσ Μεκόδων Επίλυςθσ Προβλθμάτων 17. Πολυδιάςτατοι πίνακεσ Ιωάννθσ Κατάκθσ Πολυδιάςτατοι πίνακεσ o Μζχρι τϊρα μιλοφςαμε για μονοδιάςτατουσ πίνακεσ ι int age[5]= 31,28,31,30,31; o Για παράλλθλουσ

Διαβάστε περισσότερα

Ένα πρόβλθμα γραμμικοφ προγραμματιςμοφ βρίςκεται ςτθν κανονικι μορφι όταν:

Ένα πρόβλθμα γραμμικοφ προγραμματιςμοφ βρίςκεται ςτθν κανονικι μορφι όταν: Μζθοδος Simplex Η πλζον γνωςτι και περιςςότερο χρθςιμοποιουμζνθ μζκοδοσ για τθν επίλυςθ ενόσ γενικοφ προβλιματοσ γραμμικοφ προγραμματιςμοφ, είναι θ μζκοδοσ Simplex θ οποία αναπτφχκθκε από τον George Dantzig.

Διαβάστε περισσότερα

3 η ΑΣΚΗΣΗ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗΣ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΩΝ

3 η ΑΣΚΗΣΗ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗΣ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΩΝ ΕΘΝΙΚΟ ΜΕΤΣΟΒΙΟ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ ΣΧΟΛΗ ΗΛΕΚΤΡΟΛΟΓΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΚΑΙ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΩΝ ΤΟΜΕΑΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ ΚΑΙ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΩΝ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΙΚΩΝ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ www.cslab.ntua.gr 3 η ΑΣΚΗΣΗ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗΣ

Διαβάστε περισσότερα

Παράςταςη ακεραίων ςτο ςυςτημα ςυμπλήρωμα ωσ προσ 2

Παράςταςη ακεραίων ςτο ςυςτημα ςυμπλήρωμα ωσ προσ 2 Παράςταςη ακεραίων ςτο ςυςτημα ςυμπλήρωμα ωσ προσ 2 Δρ. Χρήζηος Ηλιούδης Μθ Προςθμαςμζνοι Ακζραιοι Εφαρμογζσ (ςε οποιαδιποτε περίπτωςθ δεν χρειάηονται αρνθτικοί αρικμοί) Καταμζτρθςθ. Διευκυνςιοδότθςθ.

Διαβάστε περισσότερα

Αςφάλεια και Προςταςία Δεδομζνων

Αςφάλεια και Προςταςία Δεδομζνων Αςφάλεια και Προςταςία Δεδομζνων Μοντζλα Αςφάλειασ Σςιρόπουλοσ Γεϊργιοσ ΣΙΡΟΠΟΤΛΟ ΓΕΩΡΓΙΟ 1 Μοντζλα Αςφάλειασ Οι μθχανιςμοί που είναι απαραίτθτοι για τθν επιβολι μιασ πολιτικισ αςφάλειασ ςυμμορφϊνονται

Διαβάστε περισσότερα

Λ10 Παράλληλος & Κατανεμημένος Προγραμματισμός 2009

Λ10 Παράλληλος & Κατανεμημένος Προγραμματισμός 2009 Λ10 Παράλληλος & Κατανεμημένος Προγραμματισμός 2009 Μάθημα 10 ο 15/12/2009 Κατανεμημένη κοινή μνήμη (DSM Distributed Shared Memory) Β. Δημακόπουλοσ Γιατί; Συςτιματα κατανεμθμζνθσ μνιμθσ: Αρχιτεκτονικι:

Διαβάστε περισσότερα

Αρχιτεκτονική Υπολογιστών

Αρχιτεκτονική Υπολογιστών ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Αρχιτεκτονική Υπολογιστών Υποσύστημα μνήμης Διδάσκων: Επίκουρος Καθηγητής Αριστείδης Ευθυμίου Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες

Διαβάστε περισσότερα

Διάλεξη 14 Εισαγωγή στην Ιεραρχία Μνήμης

Διάλεξη 14 Εισαγωγή στην Ιεραρχία Μνήμης ΗΥ 232 Οργάνωση και Σχεδίαση Υπολογιστών Διάλεξη 14 Εισαγωγή στην Ιεραρχία Μνήμης Νίκος Μπέλλας Τμήμα Μηχανικών Η/Υ, Τηλεπικοινωνιών και Δικτύων 1 H Μικρο-αρχιτεκτονική μας 4 1 0 PCSrc IF/ID Control ID/EX

Διαβάστε περισσότερα

Τμήμα Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Μηχανικών H/Y Department of Electrical and Computer Engineering. Εργαστήριο 8. Χειμερινό Εξάμηνο

Τμήμα Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Μηχανικών H/Y Department of Electrical and Computer Engineering. Εργαστήριο 8. Χειμερινό Εξάμηνο Τμήμα Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Μηχανικών H/Y Department of Electrical and Computer Engineering Οργάνωση και Σχεδίαση Η/Y (HY232) Εργαστήριο 8 Χειμερινό Εξάμηνο 2016-2017 1. Προσομοίωση λειτουργίας ιεραρχίας

Διαβάστε περισσότερα

Πολυπλέκτες. 0 x 0 F = S x 0 + Sx 1 1 x 1

Πολυπλέκτες. 0 x 0 F = S x 0 + Sx 1 1 x 1 Πολυπλέκτες Ο πολυπλζκτθσ (multipleer - ) είναι ζνα ςυνδυαςτικό κφκλωμα που επιλζγει δυαδικι πλθροφορία μιασ από πολλζσ γραμμζσ ειςόδου και τθν κατευκφνει ςε μια και μοναδικι γραμμι εξόδου. Η επιλογι μιασ

Διαβάστε περισσότερα

ΕΝΟΣΗΣΑ 1: ΓΝΩΡIΖΩ ΣΟΝ ΤΠΟΛΟΓΙΣΗ. ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2: Σο Τλικό του Τπολογιςτι

ΕΝΟΣΗΣΑ 1: ΓΝΩΡIΖΩ ΣΟΝ ΤΠΟΛΟΓΙΣΗ. ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2: Σο Τλικό του Τπολογιςτι ΕΝΟΣΗΣΑ 1: ΓΝΩΡIΖΩ ΣΟΝ ΤΠΟΛΟΓΙΣΗ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2: Σο Τλικό του Τπολογιςτι Τλικό υπολογιςτι (Hardware), Προςωπικόσ Τπολογιςτισ (ΡC), υςκευι ειςόδου, υςκευι εξόδου, Οκόνθ (Screen), Εκτυπωτισ (Printer), αρωτισ

Διαβάστε περισσότερα

Υ- 01 Αρχιτεκτονική Υπολογιστών Ιεραρχία μνήμης: προχωρημένα θέματα

Υ- 01 Αρχιτεκτονική Υπολογιστών Ιεραρχία μνήμης: προχωρημένα θέματα Υ- 01 Αρχιτεκτονική Υπολογιστών Ιεραρχία μνήμης: προχωρημένα θέματα Αρης Ευθυμίου Το σημερινό μάθημα Εικονική μνήμη και κρυφές μνήμες Physical/Virtual indexing Σκοπός: μείωση hit Ome Τεχνικές σχετικές

Διαβάστε περισσότερα

Εικονική Μνήμη (Virtual Μemory)

Εικονική Μνήμη (Virtual Μemory) ΗΥ 232 Οργάνωση και Σχεδίαση Υπολογιστών Διάλεξη 16 Εικονική Μνήμη (Virtual Μemory) Νίκος Μπέλλας Τμήμα Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Μηχανικών Η/Υ Απλό πείραμα int *data = malloc((1

Διαβάστε περισσότερα

Αρχιτεκτονική Υπολογιστών

Αρχιτεκτονική Υπολογιστών Τμήμα Μηχανικών Πληροφορικής & Τηλεπικοινωνιών Αρχιτεκτονική Υπολογιστών Ενότητα 11: Κρυφή Μνήμη Δρ. Μηνάς Δασυγένης mdasyg@ieee.org Εργαστήριο Ψηφιακών Συστημάτων και Αρχιτεκτονικής Υπολογιστών http://arch.icte.uowm.gr/mdasyg

Διαβάστε περισσότερα

ΔΙΑΛΕΞΕΙΣ 6-7: ΚΡΥΦΗ ΜΝΗΜΗ (Cache)

ΔΙΑΛΕΞΕΙΣ 6-7: ΚΡΥΦΗ ΜΝΗΜΗ (Cache) ΗΜΥ 312 -- ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΩΝ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΩΝ ΔΙΑΛΕΞΕΙΣ 6-7: ΚΡΥΦΗ ΜΝΗΜΗ (Cache) Διδάσκουσα: ΜΑΡΙΑ Κ ΜΙΧΑΗΛ Επίκουρη Καθηγήτρια, ΗΜΜΥ (mmichael@ucyaccy) [Προσαρµογή από Computer Architecture, Hennessy

Διαβάστε περισσότερα

Υ- 01 Αρχιτεκτονική Υπολογιστών

Υ- 01 Αρχιτεκτονική Υπολογιστών Υ- 01 Αρχιτεκτονική Υπολογιστών Ιεραρχία μνήμης: προχωρημένα θέματα, μέρος 2 ο Αρης Ευθυμίου Το σημερινό μάθημα Compiler op

Διαβάστε περισσότερα

Αυτόνομοι Πράκτορες. Αναφορά Εργασίας Εξαμήνου. Το αστέρι του Aibo και τα κόκαλα του

Αυτόνομοι Πράκτορες. Αναφορά Εργασίας Εξαμήνου. Το αστέρι του Aibo και τα κόκαλα του Αυτόνομοι Πράκτορες Αναφορά Εργασίας Εξαμήνου Το αστέρι του Aibo και τα κόκαλα του Jaohar Osman Η πρόταςθ εργαςίασ που ζκανα είναι το παρακάτω κείμενο : - ξ Aibo αγαπάει πάρα πξλύ ρα κόκαλα και πάμρα ρα

Διαβάστε περισσότερα

ΕΦΑΡΜΟΓΖσ ΒΆΕΩΝ ΔΕΔΟΜΖΝΩΝ ΚΑΙ ΔΙΑΔΙΚΣΥΟΤ. Ειρινθ Φιλιοποφλου

ΕΦΑΡΜΟΓΖσ ΒΆΕΩΝ ΔΕΔΟΜΖΝΩΝ ΚΑΙ ΔΙΑΔΙΚΣΥΟΤ. Ειρινθ Φιλιοποφλου ΕΦΑΡΜΟΓΖσ ΒΆΕΩΝ ΔΕΔΟΜΖΝΩΝ ΚΑΙ ΔΙΑΔΙΚΣΥΟΤ Ειρινθ Φιλιοποφλου Ειςαγωγι Ο Παγκόςμιοσ Ιςτόσ (World Wide Web - WWW) ι πιο απλά Ιςτόσ (Web) είναι μία αρχιτεκτονικι για τθν προςπζλαςθ διαςυνδεδεμζνων εγγράφων

Διαβάστε περισσότερα

Τυπικζσ Γλϊςςεσ Περιγραφισ Υλικοφ Εργαςτιριο 1

Τυπικζσ Γλϊςςεσ Περιγραφισ Υλικοφ Εργαςτιριο 1 Τμήμα Μησανικών Πληποφοπικήρ, Τ.Ε.Ι. Ηπείπος Ακαδημαϊκό Έτορ 2016-2017, 6 ο Εξάμηνο Τυπικζσ Γλϊςςεσ Περιγραφισ Υλικοφ Εργαςτιριο 1 Διδάςκων Τςιακμάκθσ Κυριάκοσ, Phd MSc in Electronic Physics (Radioelectrology)

Διαβάστε περισσότερα

Μονάδες 6. Μονάδες ΓΑΨΕ Δεν υπάρχει ρίηα 2. ΑΝ Α>0 ΤΟΤΕ 3. ΤΕΛΟΣ_ΑΝ 4. ΑΛΛΙΩΣ 5. ίηα Τ_(Α)

Μονάδες 6. Μονάδες ΓΑΨΕ Δεν υπάρχει ρίηα 2. ΑΝ Α>0 ΤΟΤΕ 3. ΤΕΛΟΣ_ΑΝ 4. ΑΛΛΙΩΣ 5. ίηα Τ_(Α) 50 Χρόνια ΦΡΟΝΣΙΣΗΡΙΑ ΜΕΗ ΕΚΠΑΙΔΕΤΗ ΑΒΒΑΪΔΗ-ΜΑΝΩΛΑΡΑΚΗ ΠΑΓΚΡΑΣΙ : Φιλολάου & Εκφαντίδου 26 : Σηλ.: 2107601470 ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ : ΑΝΑΡΤΥΞΗ ΕΦΑΜΟΓΩΝ ΣΕ ΡΟΓΑΜΜΑΤΙΣΤΙΚΟ ΡΕΙΒΑΛΛΟΝ Γϋ ΛΥΚΕΙΟΥ 2011 ΘΕΜΑ Α I. Η ςειριακι

Διαβάστε περισσότερα

ΕΠΛ221: Οργάνωση Υπολογιστών και Συμβολικός Προγραμματισμός. Ενότητα 7(α) - Ιεραρχία Μνήμης

ΕΠΛ221: Οργάνωση Υπολογιστών και Συμβολικός Προγραμματισμός. Ενότητα 7(α) - Ιεραρχία Μνήμης ΕΠΛ221: Οργάνωση Υπολογιστών και Συμβολικός Προγραμματισμός Ενότητα 7(α) Ιεραρχία Μνήμης 1 Οργάνωση Συστήματος Μνήμης Μια από τις κυριότερες λειτουργίες ενός υπολογιστικού συστήματος ηαποθήκευσηκαιηανάκλησηπληροφοριώναπότιςμονάδες

Διαβάστε περισσότερα

Αρχιτεκτονική Υπολογιστών

Αρχιτεκτονική Υπολογιστών Τμήμα Μηχανικών Πληροφορικής & Τηλεπικοινωνιών Αρχιτεκτονική Υπολογιστών Ενότητα 11: Κρυφή Μνήμη Δρ. Μηνάς Δασυγένης mdasyg@ieee.org Εργαστήριο Ψηφιακών Συστημάτων και Αρχιτεκτονικής Υπολογιστών http://arch.icte.uowm.gr/mdasyg

Διαβάστε περισσότερα

ΔΙΑΛΕΞΗ 8: ΕΙΚΟΝΙΚΗ (Virtual) ΜΝΗΜΗ

ΔΙΑΛΕΞΗ 8: ΕΙΚΟΝΙΚΗ (Virtual) ΜΝΗΜΗ 2/9/5 ΗΜΥ 32 -- ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΩΝ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΩΝ ΔΙΑΛΕΞΗ 8: ΕΙΚΟΝΙΚΗ (Virtual) ΜΝΗΜΗ Διδάσκουσα: ΜΑΡΙΑ Κ. ΜΙΧΑΗΛ Επίκουρη Καθηγήτρια, ΗΜΜΥ (mmichael@ucy.ac.cy) [Προσαρµογή από Computer Architecture,

Διαβάστε περισσότερα

Α. Δίνονται οι. (i) στη. πρέπει να. πιο. (ii) $a0. $s0 θα πρέπει να. αποθήκευση. αυξάνει τον. f: sub sll add sub jr. h: addi sw sw.

Α. Δίνονται οι. (i) στη. πρέπει να. πιο. (ii) $a0. $s0 θα πρέπει να. αποθήκευση. αυξάνει τον. f: sub sll add sub jr. h: addi sw sw. ΕΘΝΙΚΟ ΜΕΤΣΟΒΙΟ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ ΣΧΟΛΗ ΗΛΕΚΤΡΟΛΟΓΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΚΑΙ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΩΝ ΤΟΜΕΑΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ ΚΑΙ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΩΝ ΕΡΓΑΣΤΗΡΡ ΙΟ ΥΠΟΛΟΟ ΓΙΣΤΙΚΩΝ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ www.cslab.ece.ntua. gr ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ

Διαβάστε περισσότερα

Θεςιακά ςυςτιματα αρίκμθςθσ

Θεςιακά ςυςτιματα αρίκμθςθσ Θεςιακά ςυςτιματα αρίκμθςθσ Δρ. Χρήστος Ηλιούδης αρικμθτικό ςφςτθμα αρίκμθςθσ (Number System) Αξία (value) παράςταςθ Οι αξίεσ (π.χ. το βάροσ μιασ ποςότθτασ μιλων) μποροφν να παραςτακοφν με πολλοφσ τρόπουσ

Διαβάστε περισσότερα

ΕΝΟΣΗΣΑ 1: ΓΝΩΡIΖΩ ΣΟΝ ΤΠΟΛΟΓΙΣΗ Ω ΕΝΙΑΙΟ ΤΣΗΜΑ. ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2: Σο Εςωτερικό του Τπολογιςτι

ΕΝΟΣΗΣΑ 1: ΓΝΩΡIΖΩ ΣΟΝ ΤΠΟΛΟΓΙΣΗ Ω ΕΝΙΑΙΟ ΤΣΗΜΑ. ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2: Σο Εςωτερικό του Τπολογιςτι ΕΝΟΣΗΣΑ 1: ΓΝΩΡIΖΩ ΣΟΝ ΤΠΟΛΟΓΙΣΗ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2: Σο Εςωτερικό του Τπολογιςτι 2.1 Ο Προςωπικόσ Υπολογιςτήσ εςωτερικά Σροφοδοτικό, Μθτρικι πλακζτα (Motherboard), Κεντρικι Μονάδα Επεξεργαςίασ (CPU), Κφρια Μνιμθ

Διαβάστε περισσότερα

Προγραμματιςμόσ Μεκόδων Επίλυςθσ Προβλθμάτων. 19. Αλφαριθμητικά II. Ιωάννθσ Κατάκθσ. ΕΠΛ 032: Προγραμματιςμόσ Μεκόδων Επίλυςθσ Προβλθμάτων

Προγραμματιςμόσ Μεκόδων Επίλυςθσ Προβλθμάτων. 19. Αλφαριθμητικά II. Ιωάννθσ Κατάκθσ. ΕΠΛ 032: Προγραμματιςμόσ Μεκόδων Επίλυςθσ Προβλθμάτων Προγραμματιςμόσ Μεκόδων Επίλυςθσ Προβλθμάτων 19. Αλφαριθμητικά II Ιωάννθσ Κατάκθσ Αλφαρικμθτικά ςτθ C Ζνα string είναι μία ακολουκία αλφαρικμθτικϊν χαρακτήρων, ςθμείων ςτίξθσ κτλ. Π.χ. Hello How are you?

Διαβάστε περισσότερα

16. Πίνακεσ και Συναρτήςεισ

16. Πίνακεσ και Συναρτήςεισ Προγραμματιςμόσ Μεκόδων Επίλυςθσ Προβλθμάτων 16. Πίνακεσ και Συναρτήςεισ Ιωάννθσ Κατάκθσ Σιμερα o Κλιςθ με τιμι o Κλιςθ με αναφορά o Πίνακεσ και ςυναρτιςεισ o Παραδείγματα Ειςαγωγι o Στισ προθγοφμενεσ

Διαβάστε περισσότερα

Επανάληψη Ιεραρχία Μνήμης Memory Hierarchy. Κεφάλαιο 5- Ιεραρχία Μνήμης

Επανάληψη Ιεραρχία Μνήμης Memory Hierarchy. Κεφάλαιο 5- Ιεραρχία Μνήμης Επανάληψη Ιεραρχία Μνήμης Memory Hierarchy 1 Ιδεατά θέλουμε να ισχύει για μια μνήμη: Άπειρη, γρήγορη και φτηνή μνήμη 2 Πραγματικότητα 3 Υπάρχει λύση; 4 Τοπικότητα Αναφοράς/Χρήσης (Locality of Reference)

Διαβάστε περισσότερα

Σχεδιασµός της Ιεραρχίας Μνήµης. Pedro Trancoso

Σχεδιασµός της Ιεραρχίας Μνήµης. Pedro Trancoso Σχεδιασµός της Ιεραρχίας Μνήµης Pedro Trancoso H&P Appendix C H&P Chapter 5 Μνήµη GIER Computer, Norway, ca. 1962 Micron, Automata Processor, 2014 2 1 Η Αρχή... Ideally one would desire an indefinitely

Διαβάστε περισσότερα

Πόςο εκτατό μπορεί να είναι ζνα μη εκτατό νήμα και πόςο φυςικό. μπορεί να είναι ζνα μηχανικό ςτερεό. Συνιςταμζνη δφναμη versus «κατανεμημζνησ» δφναμησ

Πόςο εκτατό μπορεί να είναι ζνα μη εκτατό νήμα και πόςο φυςικό. μπορεί να είναι ζνα μηχανικό ςτερεό. Συνιςταμζνη δφναμη versus «κατανεμημζνησ» δφναμησ Πόςο εκτατό μπορεί να είναι ζνα μη εκτατό νήμα και πόςο φυςικό μπορεί να είναι ζνα μηχανικό ςτερεό. Συνιςταμζνη δφναμη versus «κατανεμημζνησ» δφναμησ Για τθν ανάδειξθ του κζματοσ κα λφνουμε κάποια προβλιματα

Διαβάστε περισσότερα

ΕΝΟΤΗΤΑ 2: ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΩ ΜΕ ΤΟΝ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΗ. ΚΕΦΑΛΑΙΟ 5: Αρχεία - Φάκελοι

ΕΝΟΤΗΤΑ 2: ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΩ ΜΕ ΤΟΝ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΗ. ΚΕΦΑΛΑΙΟ 5: Αρχεία - Φάκελοι ΕΝΟΤΗΤΑ 2: ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΩ ΜΕ ΤΟΝ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΗ Αρχείο (File) Φάκελοσ (Folder) Διαχειριςτισ Αρχείων (File Manager) Τφποι Αρχείων Σε τι εξυπθρετεί θ οργάνωςθ των εργαςιϊν μασ ςτουσ υπολογιςτζσ; Πϊσ κα οργανϊςουμε

Διαβάστε περισσότερα

Ακολουκιακά Λογικά Κυκλώματα

Ακολουκιακά Λογικά Κυκλώματα Ακολουκιακά Λογικά Κυκλώματα Τα ψθφιακά λογικά κυκλϊματα που μελετιςαμε μζχρι τϊρα ιταν ςυνδυαςτικά κυκλϊματα. Στα ςυνδυαςτικά κυκλϊματα οι ζξοδοι ςε κάκε χρονικι ςτιγμι εξαρτϊνται αποκλειςτικά και μόνο

Διαβάστε περισσότερα

Εικονική Μνήμη (virtual memory)

Εικονική Μνήμη (virtual memory) Εικονική Μνήμη (virtual memory) Πολλά προγράμματα εκτελούνται ταυτόχρονα σε ένα υπολογιστή Η συνολική μνήμη που απαιτείται είναι μεγαλύτερη από το μέγεθος της RAM Αρχή τοπικότητας (η μνήμη χρησιμοποιείται

Διαβάστε περισσότερα

ΑΥΤΟΜΑΤΙΜΣΟΣ ΓΑΦΕΙΟΥ. 5 θ & 6 θ Διάλεξθ Μνιμθ

ΑΥΤΟΜΑΤΙΜΣΟΣ ΓΑΦΕΙΟΥ. 5 θ & 6 θ Διάλεξθ Μνιμθ 1 ΑΥΤΟΜΑΤΙΜΣΟΣ ΓΑΦΕΙΟΥ 5 θ & 6 θ Διάλεξθ Μνιμθ Μνιμθ Υπολογιςτϊν (1/2) 2 Η αποκικευςθ των πλθροφοριϊν ςε ζνα υπολογιςτι γίνεται ςτθν μνιμθ του Οι υπολογιςτζσ αποκθκεφουν τα δεδομζνα ςε διάφορεσ μορφζσ

Διαβάστε περισσότερα

add $t0,$zero, $zero I_LOOP: beq $t0,$s3, END add $t1, $zero,$zero J_LOOP: sub $t2, $s3, $t0 add $t2, $t2, $s1 int i, j, tmp; int *arr, n;

add $t0,$zero, $zero I_LOOP: beq $t0,$s3, END add $t1, $zero,$zero J_LOOP: sub $t2, $s3, $t0 add $t2, $t2, $s1 int i, j, tmp; int *arr, n; Άσκηση 1 η Μέρος Α Ζητούμενο: Δίνεται το παρακάτω πρόγραμμα σε C καθώς και μια μετάφραση του σε assembly MIPS. Συμπληρώστε τα κενά. Σας υπενθυμίζουμε ότι ο καταχωρητής $0 (ή $zero) είναι πάντα μηδέν. int

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΓΑΣΗΡΙΑΚΗ ΑΚΗΗ 4.1

ΕΡΓΑΣΗΡΙΑΚΗ ΑΚΗΗ 4.1 ΕΡΓΑΣΗΡΙΑΚΗ ΑΚΗΗ 4. Να γίνει πρόγραμμα το οποίο να επιλφει το Διαγώνιο Σφςτθμα: A ι το ςφςτθμα : ι ςε μορφι εξιςώςεων το ςφςτθμα : Αλγόρικμοσ m(). Διαβάηουμε τθν τιμι του ( θ διάςταςθ του Πίνακα Α )..

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΣΙΜΌ ΤΠΟΛΟΓΙΣΏΝ. Κεφάλαιο 8 Η γλϊςςα Pascal

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΣΙΜΌ ΤΠΟΛΟΓΙΣΏΝ. Κεφάλαιο 8 Η γλϊςςα Pascal ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΣΙΜΌ ΤΠΟΛΟΓΙΣΏΝ Κεφάλαιο 8 Η γλϊςςα Pascal Παράγραφοσ 8.2 Βαςικοί τφποι δεδομζνων Σα δεδομζνα ενόσ προγράμματοσ μπορεί να: είναι αποκθκευμζνα εςωτερικά ςτθν μνιμθ είναι αποκθκευμζνα εξωτερικά

Διαβάστε περισσότερα

Σ ΤΑΤ Ι Σ Τ Ι Κ Η. Statisticum collegium V

Σ ΤΑΤ Ι Σ Τ Ι Κ Η. Statisticum collegium V Σ ΤΑΤ Ι Σ Τ Ι Κ Η i Statisticum collegium V Στατιςτική Συμπεραςματολογία Ι Σημειακζσ Εκτιμήςεισ Διαςτήματα Εμπιςτοςφνησ Στατιςτική Συμπεραςματολογία (Statistical Inference) Το πεδίο τθσ Στατιςτικισ Συμπεραςματολογία,

Διαβάστε περισσότερα

1. Εγκατάςταςη κειμενογράφου JCE

1. Εγκατάςταςη κειμενογράφου JCE 1. Εγκατάςταςη κειμενογράφου JCE 1.1. Πθγαίνουμε ςτθν ακόλουκθ διεφκυνςθ https://www.joomlacontenteditor.net/downloads/editor/joomla-3 και κατεβάηουμε τον JCE Editor 2.5.8. Εναλλακτικά βρίςκουμε το αρχείο

Διαβάστε περισσότερα

Δομζσ Αφαιρετικότθτα ςτα Δεδομζνα

Δομζσ Αφαιρετικότθτα ςτα Δεδομζνα Δομζσ Αφαιρετικότθτα ςτα Δεδομζνα Περιεχόμενα Ζννοια δομισ Οριςμόσ δομισ Διλωςθ μεταβλθτϊν Απόδοςθ Αρχικϊν τιμϊν Αναφορά ςτα μζλθ μιασ δομισ Ζνκεςθ Δομισ Πίνακεσ Δομϊν Η ζννοια τθσ δομισ Χρθςιμοποιιςαμε

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΥ ΤΜΗΜΑ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ ΚΑΙ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΤΗΛΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΩΝ

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΥ ΤΜΗΜΑ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ ΚΑΙ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΤΗΛΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΩΝ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΥ ΤΜΗΜΑ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ ΚΑΙ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΤΗΛΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΩΝ Δίκτυα Επικοινωνιϊν ΙΙ Διδάςκων: Απόςτολοσ Γκάμασ (Διδάςκων ΠΔ 407/80) Βοθκόσ Εργαςτθρίου: Δθμιτριοσ Μακρισ Ενδεικτική Λύση 2

Διαβάστε περισσότερα

Οδθγίεσ Χριςεωσ ταξιμζτρου DIGITAX F1 PLUS S. DIGITAX(DIGITAX PRINTER F1 Plus S ) ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΕΛΕΓΧΟΥ ΤΑΞΙΜΕΤΡΟΥ ΣΕΛ 7 V 2.2

Οδθγίεσ Χριςεωσ ταξιμζτρου DIGITAX F1 PLUS S. DIGITAX(DIGITAX PRINTER F1 Plus S ) ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΕΛΕΓΧΟΥ ΤΑΞΙΜΕΤΡΟΥ ΣΕΛ 7 V 2.2 Οδθγίεσ Χριςεωσ ταξιμζτρου DIGITAX F1 PLUS S DIGITAX(DIGITAX PRINTER F1 Plus S ) ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΕΛΕΓΧΟΥ ΤΑΞΙΜΕΤΡΟΥ ΣΕΛ 7 V 2.2 09/2017 1 Προδιαγραφζσ Σροφοδοςία (Vcc): Εφροσ Λειτουργίασ: 9-16 V Φάςμα τθσ ςτακεράσ

Διαβάστε περισσότερα

ΔΙΑΛΕΞΗ 8: ΕΙΚΟΝΙΚΗ (Virtual) ΜΝΗΜΗ

ΔΙΑΛΕΞΗ 8: ΕΙΚΟΝΙΚΗ (Virtual) ΜΝΗΜΗ ΗΜΥ 32 -- ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΩΝ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΩΝ ΔΙΑΛΕΞΗ 8: ΕΙΚΟΝΙΚΗ (Virtual) ΜΝΗΜΗ Διδάσκων: Χάρης Θεοχαρίδης, ΗΜΜΥ ttheocharides@ucy.ac.cy [Προσαρμογή από Computer Architecture, Hennessy & Patterson,

Διαβάστε περισσότερα

ΕΠΛ221: Οργάνωση Υπολογιστών και Συμβολικός Προγραμματισμός Κεφάλαιο 5: Ιεραρχία Μνήμης Memory Hierarchy

ΕΠΛ221: Οργάνωση Υπολογιστών και Συμβολικός Προγραμματισμός Κεφάλαιο 5: Ιεραρχία Μνήμης Memory Hierarchy ΕΠΛ221: Οργάνωση Υπολογιστών και Συμβολικός Προγραμματισμός Κεφάλαιο 5: Ιεραρχία Μνήμης Memory Hierarchy 1 Main Memory Secondary Memory CPU Bus Input/Output Μια από τις κυριότερες λειτουργίες ενός υπολογιστικού

Διαβάστε περισσότερα

Σφντομεσ Οδθγίεσ Χριςθσ

Σφντομεσ Οδθγίεσ Χριςθσ Σφντομεσ Οδθγίεσ Χριςθσ Περιεχόμενα 1. Επαφζσ... 3 2. Ημερολόγιο Επιςκζψεων... 4 3. Εκκρεμότθτεσ... 5 4. Οικονομικά... 6 5. Το 4doctors ςτο κινθτό ςου... 8 6. Υποςτιριξθ... 8 2 1. Επαφζσ Στισ «Επαφζσ»

Διαβάστε περισσότερα

ΕΝΟΤΗΤΑ 2: ΤΟ ΛΟΓΙΣΜΙΚΟ ΤΟΥ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΗ. ΚΕΦΑΛΑΙΟ 5: Γνωριμία με το λογιςμικό του υπολογιςτι

ΕΝΟΤΗΤΑ 2: ΤΟ ΛΟΓΙΣΜΙΚΟ ΤΟΥ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΗ. ΚΕΦΑΛΑΙΟ 5: Γνωριμία με το λογιςμικό του υπολογιςτι ΕΝΟΤΗΤΑ 2: ΤΟ ΛΟΓΙΣΜΙΚΟ ΤΟΥ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΗ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 5: Γνωριμία με το λογιςμικό του υπολογιςτι Λογιςμικό (Software), Πρόγραμμα (Programme ι Program), Προγραμματιςτισ (Programmer), Λειτουργικό Σφςτθμα (Operating

Διαβάστε περισσότερα

ΛΕΙΣΟΤΡΓΙΚΆ ΤΣΉΜΑΣΑ. 5 θ Διάλεξθ Διαχείριςθ Μνιμθσ Μζροσ Α

ΛΕΙΣΟΤΡΓΙΚΆ ΤΣΉΜΑΣΑ. 5 θ Διάλεξθ Διαχείριςθ Μνιμθσ Μζροσ Α ΛΕΙΣΟΤΡΓΙΚΆ ΤΣΉΜΑΣΑ 5 θ Διάλεξθ Διαχείριςθ Μνιμθσ Μζροσ Α Διαχείριςθ Μνιμθσ (1/2) υςτιματα μονοπρογραμματιςμοφ: Η κφρια μνιμθ χωρίηεται ςε δφο τμιματα: Ζνα τμιμα για το λειτουργικό ςφςτθμα, όπου είναι

Διαβάστε περισσότερα

Virtual Memory. Αρχιτεκτονική Υπολογιστών. 5ο εξάμηνο ΣΗΜΜΥ ακ. έτος: Νεκ. Κοζύρης

Virtual Memory. Αρχιτεκτονική Υπολογιστών. 5ο εξάμηνο ΣΗΜΜΥ ακ. έτος: Νεκ. Κοζύρης Αρχιτεκτονική Υπολογιστών 5ο εξάμηνο ΣΗΜΜΥ ακ. έτος: 24-25 Νεκ. Κοζύρης nkoziris@cslab.ece.ntua.gr Virtual Memory http://www.cslab.ece.ntua.gr/courses/comparch/ Άδεια Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό

Διαβάστε περισσότερα

Ονοματεπϊνυμο.. ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΑΕΠΠ

Ονοματεπϊνυμο.. ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΑΕΠΠ Ονοματεπϊνυμο.. ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΑΕΠΠ ΘΕΜΑ 1 Ο Α) Ερωτισεις τφπου ωστοφ-λάκους 1. Κάκε βρόχος Για μπορεί να μετατραπεί σε Όσο 2. Κάκε βρόχος που υλοποιείται με τθν εντολι Όσο...επανάλαβε μπορεί να γραφεί και

Διαβάστε περισσότερα

ΗΥ101: Ειςαγωγι ςτθν Πλθροφορικι

ΗΥ101: Ειςαγωγι ςτθν Πλθροφορικι Παράςταςη κινητήσ υποδιαςτολήσ Δρ. Χρήστος Ηλιούδης Θζματα διάλεξησ Παράςταςη ςταθεροφ ςημείου Παράςταςη αριθμών κινητοφ ςημείου 2 Παράςταςη ςταθεροφ ςημείου Στθν παράςταςθ αρικμϊν ςτακεροφ ςθμείου (Fixed

Διαβάστε περισσότερα

Εγχειρίδιο Χρήςησ Προςωποποιημζνων Υπηρεςιών Γ.Ε.ΜΗ. (Εθνικό Τυπογραφείο)

Εγχειρίδιο Χρήςησ Προςωποποιημζνων Υπηρεςιών Γ.Ε.ΜΗ. (Εθνικό Τυπογραφείο) Εγχειρίδιο Χρήςησ Προςωποποιημζνων Υπηρεςιών Γ.Ε.ΜΗ. (Εθνικό Τυπογραφείο) Ιοφνιοσ 2013 Περιεχόμενα: Ειςαγωγή... 3 1.Εθνικό Τυπογραφείο... 3 1.1. Είςοδοσ... 3 1.2. Αρχική Οθόνη... 4 1.3. Διεκπεραίωςη αίτηςησ...

Διαβάστε περισσότερα