Οικονομικά της τεχνολογίας

Transcript

1 Οικονομικά της τεχνολογίας Μέτρηση Τεχνολογικής Αλλαγής, Καινοτομίας, Παραγωγικότητας και Ανάπτυξης Κώστας Τσεκούρας

2 Μέτρηση Τεχνολογικής Αλλαγής, Καινοτομίας, Παραγωγικότητας και Ανάπτυξης Περίγραμμα Θεμάτων: Πως μπορεί να μετρηθεί η καινοτομία? Παρουσίαση στατιστικών καινοτομίας Παραγωγικότητα σε επίπεδο επιχείρησης, κλάδου, οικονομίας Συγκρίσεις παραγωγικότητας μεταξύ χωρών

3 Εισαγωγή Ο βασικός στόχος αυτής της διάλεξης είναι να καταδείξει ότι η καινοτομία και οι επιπτώσεις της μπορούν να μετρηθούν και να αναλυθούν Σε αυτή την κατεύθυνση υπάρχουν πολλά προβλήματα αλλά αυτό ισχύει για όλα τα πεδία της οικονομικής επιστήμης και πολιτικής Χωρίς μέτρηση και ανάλυση, η κατανόηση των θεμάτων και η άσκηση πολιτικής θα βασίζεται σε ρητορικά και ανεκδοτολογικά σχήματα και θα είναι ευάλωτη σε ομάδες πίεσης Αφού η «καινοτομία» ορίζεται σαν «νέες ιδέες που προσθέτουν αξία», προκύπτει ότι είναι η κινητήρια δύναμη της ανάπτυξης Μερικοί οικονομολόγοι θεωρούν την τεχνολογία ή το ανθρώπινο κεφάλαιο σαν κινητήριες δυνάμεις. Αυτά είναι διαφορετικές πλευρές της ίδιας διαδικασίας. Η «καινοτομία» είναι καλύτερος γενικός όρος

4 Πως μπορεί να μετρηθεί η καινοτομία? Έρευνες Σε Ευρωπαϊκό επίπεδο η πιο γνωστή είναι Η Κοινοτική Έρευνα Καινοτομίας (Community Innovation Survey (CIS)) Μέτρα Εισροών Οι Δαπάνες R&D είναι το κύριο μέτρο Μέτρα Εκροών Πατέντες και άλλα IP Τελικά, η παραγωγικότητα και η ανάπτυξη είναι οι εκροές. Σημειώνεται ότι οι δείκτες καινοτομίας δεν αντιδιαστέλλουν με σαφήνεια ανάμεσα σε εισροέςεκροές

5 % Επιχειρήσεων που αναπτύσσουν καινοτομικές δραστηριότητες, CIS Καινοτομικές Δραστηριότη τες (%) 2000 Καινοτομία Προϊόντος Νέα ως προς την αγορά καινοτομία προϊόντος Καινοτομία ΔΙαδικασίας Belgium Denmark France Germany Italy Sweden UK

6 R&D Αναλύεται περισσότερο σε ειδικό κεφάλαιο (e-class) Σε αυτή τη φάση μπορούμε να επεκτείνουμε την ανάλυση εστιάζοντας σε: Εθνικές τάσεις, κλαδικές κατανομές και συγκεκριμένες επιχειρήσεις Στις περισσότερες χώρες υπάρχουν μερικές επιχειρήσεις που κυριαρχούν σε όρους απόλυτων μεγεθών αλλά οι δαπάνες R&D που πραγματοποιούνται από τις μικρότερες επιχειρήσεις μπορεί να είναι ιδιαίτερα σημαντικές για τη μελλοντική ανάπτυξη Συγκεκριμένες R&D πολιτικές Προβλήματα δημιουργίας πραγματικών μέτρων R&D και μέτρων σύγκρισης μεταξύ χωρών

7 R&D (OECD Frascati Manual) Ε π ι σ τ η μ η T ε χ ν ο λ ο γ ι α Βασική Έρευνα: Πειραματική/ Θεωρητική δουλειά που γίνεται στην κατεύθυνση παραγωγής νέας γνώσης για το υπόβαθρο φαινομένων και παρατηρούμενων χωρίς κάποια ορατή ιδιαίτερη εφαρμογή ή χρήση Εφαρμοσμένη Έρευνα: Πρωτότυπη έρευνα που γίνεται κυρίως για την παραγωγή νέας γνώσης που κατευθύνεται κυρίως σε συγκεκριμένο πρακτικό στόχο ή αντικείμενο Πειραματική Ανάπτυξη: Συστηματική εργασία που κυρίως αντλέί από την υπάρχουσα γνώση που προέκυψε από την έρευνα και την πρακτική εμπειρία, που κατευθύνεται στην παραγωγή νέων υλικών, προϊόντων και συσκευών, στην ανάπτυξη νέων διαδικασιών συστημάτων ή υπηρεσιών, ή/και στη σημαντική βελτίωση αυτών που ήση έχουν αναπτυχθεί

8 R&D στην Ευρώπη, Ιαπωνία και ΗΠΑ (2006) Χώρα R&D/GDP % Δαπάνες R&D (Εκατ. Ευρώ) Ετήσιος Ρυθμός Μεταβολής R&D (%) EU , EU , Germany , France , UK , Japan , USA ,

9 Προσωπικό R&D σε Ευρώπη και Ιαπωνία (2004, ή 2003*) Χώρα R&D προσωπικό/ Εργατικό δυναμικό % Προσωπικό (σε FTEs) Μερίδιο Απασχόληση ς σε BES % Μερίδιο Απασχόληση ς σε GOV % Μερίδιο Απασχόληση ς σε HES % EU ,040, EU ,867, Germany , France 1.71* 346,078* 55.8* 14.8* 27.5* Japan 1.66* 882,

10 Αιτήσεις Πατεντών ανά χώρα

11 Αιτήσεις Εμπορικών Σημάτων ανά χώρα (RH κλιμακα: ΗΠΑ και Ιαπωνία) Australia Canada Germany France United Kingdom Japan United States of America

12 Παραγωγικότητα και Ανάπτυξη Για τη μέτρηση του πραγματικού προϊόντος χρησιμοποιούμε την προστιθέμενη αξία Η Προστιθέμενη Αξία ορίζεται σαν η διαφορά ανάμεσα σε αξία πωλήσεων και κόστος πωληθέντων Αντανακλά τι πραγματικά παράγει η επιχείρηση όταν μετασχηματίζει τις εισροές της σε εκροές Απαραίτητος ο «αποπληθωρισμός» Ορισμοί παραγωγικότητας εισροών (partial factor productivity): Παραγωγικότητα Εργασίας (Προσςτιθέμενη Αξία ανά μονάδα εργασίας) Παραγωγικότητα κεφαλαίου (Προστιθέμενη Αξία ανά μονάδα κεφαλαίου) Η Υψηλή παραγωγικότητα εργασίας συνήθως οφείλεται σε υψηλούς λόγους κεφαλαίου εργασίας (π.χ. ορυχεία και βιομηχανίες μετάλλων) Η υψηλή παραγωγικότητα κεφαλαίου παρουσιάζεται σε περιπτώσεις εντατικής χρήσης της εργασίας (π.χ. σε αναπτυσσόμενες χώρες που το κεφάλαιο είναι σπάνιο)

13 Μέτρηση της συνολικής παραγωγικότητας εισροών (TFP) Αυτό το μέτρο βελτιώνει τα μέτρα παραγωγικότητας εισροών μέσω της «διόρθωσης» για μεταβολές της ποσότητας των Πως προκύπτει το TFP? Έστω η συνάρτηση παραγωγής Cobb-Douglas με ένα παραγόμενο προϊόν (Υ) και δύο εισροές (κεφάλαιο, (Κ) και εργασία (L)). Το TFP αποτυπώνεται στο Α: Y = A K a L b Η αύξηση του TFP (g A ) υπολογίζεται σαν κατάλοιπο (Solow residual): g A = g Y a g K b g L Η Αύξηση TFP ισούται με την αύξηση της προστιθέμενης αξιας μείον a φορές την αύξηση της ποσότητας κεφαλαίου μείον b φορές την αύξηση της ποσότητας κεφαλαίου

14 Ετήσια Αύξηση του GDP ανά ώρα εργασίας ( ) Australia Canada France Germany Italy Japan UK US

15 Μέση Αύξηση κατά κεφαλή GDP σε αναδυόμενες οικονομίες Brazil China India Japan Korea Taiwan Thailand

16 Άλλες πηγές για στοιχεία σχετικά με την Οικονομική Ανάπτυξη Υπάρχουν πολλές πηγές προσβάσιμες στο Internet που παρέχουν δεδομένα για την οικονομικής ανάπτυξη συγκεκριμένων χωρών, κλάδων χρονικών περιόδων κλπ. Εθνικές Στατιστικές Υπηρεσίες (National statistical agencies) World Bank, OECD (συμπεριλαμβάνονται τακτικές αναφορές χωρών), IMF The Groningen Growth and Development Centre Penn World Table

17 Πρόσθετα θέματα Υπαρχουν ενδιαφέροντα πρόσθετα θμετα. Ενδεικτικά αναφέρονται: : Παραγωγικότητα Τομέα Υπηρεσιών (e.g. Bosworth, B. and J. Triplett (2003). "Productivity Measurement Issues in Services Industries: "Baumol's Disease" Has Been Cured." The Brookings Institution, September 1. IT και Παραγωγικότητα (e.g. Triplett, J. E. (1999). "The Solow Productivity Paradox: What Do Computers Do to Productivity?" Canadian-Journal-of-Economics 32(2)(April 1): Ρύθμιση και Παραγωγικότητα (e.g. Crafts, N. (2006). "Regulation and Productivity Performance " Oxford Review of Economic Policy 22(2):

18 Ερωτήσεις 1. Καταγράψτε τα μέτρα εισροών και εκροών της καινοτομίας. Πως μπορούμε να δ τις List the input, and output, measures of innovation. Πως θα έπρεπε να διαχειριστούμε τόσα πολλά εναλλακτικά μέτρα? 2. R&D είναι το μόνο σημαντικό μέτρο καινοτομίας. Επιχειρηματολογήστε. 3. Διαλέξτε ένα δείγμα επιχειρήσεων ή χωρών και προσπαθήστε να δημιουργήσετε μια κατάταξη τους ως προς την καινοτομία (innovation scoreboard). 4. Ποια είναι η έννοια των μέτρων παραγωγικότητας εισροών? Θ ά έπρπε να χρησιμοποιείται μόνο το TFP? 5. Τι θέματα μέτρησης προκύπτουν όταν εξετάζεται το ακτα κεφαλή GDP per capita μεταξύ χωρών? Τι συμβαίνει όταν συγκρίνουμε το κατά κεφαλή GDP διαχρονικά?

19 Βιβλιογραφία Griliches, Z. (1990) Patent statistics as economic indicators: a survey, Journal of Economic Literature, XXVIII (December), Lipsey, R. G. and K. I. Carlaw (2004), 'Total factor productivity and the measurement of technological change', Canadian Journal of Economics, 37(4), Schreyer, P. and D. Pilat (2001) "Measuring Productivity, OECD Economic Studies 33: 128. The Economist (14 Nov. 2009) Economic Focus: Secret Sauce.