ο κληρονομούμενος στη σύζυγο του το έγγραφο που περιείχε την τελευταία του βούληση, κατάρτισε με αυτή σύμβαση παρακαταθήκης (ΑΚ 822 εδ.1 ).

Transcript

1 6 ο Πρακτικό θέμα Ανάλυση: Η απάντηση στα ερωτήματα της άσκησης κρίνεται από το κύρος των δύο διαθηκών.η πρώτη διαθήκη του Α έχει, κατά την εκφώνηση της άσκησης, τα εννοιολογικά στοιχεία της ιδιόχειρης διαθήκης (ΑΚ 1716,1721).Εφόσον αυτή δεν ανακληθεί ρητά η σιωπηρά, όπως ορίζεται συναφώς στις ΑΚ ,σημαίνει πως σε περίπτωση θανάτου του διαθέτη, οι διατάξεις της θα καθορίζουν την κληρονομική διαδοχή (ΑΚ 1710 Ι-ΙΙ). Στη συγκεκριμένη περίπτωση πρέπει να ερευνηθούν τρία ειδικά θέματα:η ιδιόχειρη διαθήκη του Α περιέχει εγκατάσταση κληρονόμου (την σύζυγο Σ),σε ολόκληρη την περιουσία που θα βρίσκονταν κατά τον χρόνο της επαγωγής της κληρονομίας (ΑΚ 1711).Όπως προκύπτει από το ιστορικό έχει παραληφθεί στη διαθήκη αυτή, αναγκαίος κληρονόμος του διαθέτη,που είναι η υπέργηρη μητέρα του (ΑΚ 1825),που αποκληρώθηκε έτσι εν ευρεία έννοια,πράγμα που σημαίνει πώς στο μέτρο που θίγεται η νόμιμη μοίρα της η εγκατάσταση του τετιμημένου (σύζυγος) λογίζεται μη γεγραμμένη (ΑΚ 1829).Ετσι,εφόσον ο διαθέτης εγκατέστησε μόνο τη σύζυγο του σε ολόκληρη την περιουσία του, η μητέρα του, που αν δεν υπήρχε διαθήκη θα καλούνταν στη δεύτερη τάξη μαζί με την επιζούσα σύζυγο κατά ½ η κάθε μία(ακ 1814 εδ.1,1820 εδ.1),αν η διαθήκη εξακολουθήσει να ρυθμίζει την διαδοχή, θα δικαιούται σε κάθε περίπτωση το ¼ της κληρονομιάς (ΑΚ 1825εδ.2) σε ό,τι αυτή συνίσταται. Έτσι ειδικότερα, θα γίνει κυρία εξ αδιαιρέτου στο νεοκλασσικό κτίριο και θα είναι υπόχρεη για καταβολή αποζημίωσης κατά ¼ του επιδικασθησόμενου ποσού στον/στους δικαιούχους. Στη διαθήκη περιλήφθηκε ο όρος ότι η διαθήκη θα είναι αμετάκλητη, ότι δεν πρόκειται ο Α να την ανακαλέσει η να συντάξει άλλη διαθήκη κλπ κλπ.ο όρος αυτός που αποτελεί μονομερή παραίτηση από την ελευθερία του διατιθέναι και ειδικότερα από το δικαίωμα ανάκλησης της διαθήκης,που ρυθμίζεται ρητά στις ΑΚ 1763επ. είναι σύμφωνα με την ΑΚ 3 ανίσχυρος. Η ελευθερία της διάθεσης αποτελεί ατομικό δικαίωμα που εκφράζει την ιδιωτική αυτονομία στο κληρονομικό δίκαιο, και με εξαίρεση τους περιορισμούς της νόμιμης μοίρας και της τήρησης τύπου για την έκφραση της τελευταίας βούλησης, δεν επιδέχεται κανένα (αυτο) περιορισμό. Παρά την πανηγυρική επομένως παραίτηση,αυτή είναι ανίσχυρη και ο διαθέτης έχει πλήρη ελευθερία να ανακαλέσει την διαθήκη, να την τροποποιήσει η να προβεί σε οποιαδήποτε άλλη νομικά σημαντική ενέργεια η πράξη που θα εκφράζει την ελευθερία του διατιθέναι. Θέμα εφαρμογής της ΑΚ 368 δεν τίθεται, αφού στο πλαίσιο αυτής της ρύθμισης χρειάζεται σύμβαση (και όχι μονομερής δικαιοπραξία,όπως η διαθήκη) για να κληθεί σε εφαρμογή η διάταξη. Κατά το ιστορικό ο συντάκτης της διαθήκης την παρέδωσε προς φύλαξη στη τετιμημένη αποκλειστική κληρονόμο εκ διαθήκης (Σύζυγο).Η ιδιόγραφη διαθήκη μπορεί όμως να κατατεθεί και σε συμβολαιογράφο προς φύλαξη (ΑΚ 1722,1767).Πρόκειται εδώ για μια ευχέρεια, που παρέχει ο νόμος στον συντάκτη της διαθήκης,προκειμένου να εξουδετερωθεί ο κίνδυνος καταστροφής,εξαφάνισης κλπ από τρίτους που θα έχουν ενδεχομένως συμφέρον να αποκλείσουν την ρύθμιση των θεμάτων της κληρονομικής επαγωγής με βάση τις διατάξεις της διαθήκης. Από την ρύθμιση αυτή δεν αποκλείεται να παραδώσει προς φύλαξη ο διαθέτης την ιδιόχειρη διαθήκη του όχι μόνο σε συμβολαιογράφο, αλλά και σε οποιονδήποτε τρίτο, ακόμη μάλιστα και σε κάποιο από τους τετιμημένους.το κύρος της διαθήκης δεν θίγεται ούτε κατ οιονδήποτε τρόπο επηρεάζεται από το γεγονός ότι αυτή παραδόθηκε σε φύλαξη σε τρίτο ( η διαθήκη. Παραδίδοντας

2 ο κληρονομούμενος στη σύζυγο του το έγγραφο που περιείχε την τελευταία του βούληση, κατάρτισε με αυτή σύμβαση παρακαταθήκης (ΑΚ 822 εδ.1 ). Ο διαθέτης, αφού η τετιμημένη,τον εγκατέλειψε κακόβουλα, παραβιάζοντας τις υποχρεώσεις της από την έγγαμη συμβίωση (ΑΚ 1386) και δεν του παρέδιδε την διαθήκη,που είχε στο πλαίσιο της σύμβασης παρακαταθήκης υποχρέωση ναφυλάττει (ΑΚ 822 εδ.1,827,829), προβαίνει σε δύο σύννομες ενέργειες :α) άσκησε αγωγή διαζυγίου εναντίον της,έχοντας προφανώς βάσιμο (δεν χρειάζεται να είναι και υπαίτιος) λόγο (ΑΚ 1438,1439 Ι-ΙΙ).Η εγκατάλειψη του ενάγοντα αποτελεί μάλιστα στο δίκαιο μας,σε συνδυασμό εδώ με την μοιχεία (αφού συγκατοίκησε με τον φίλο της) μαχητό τεκμήριο κλονισμού της έγγαμης σχέσης.συνέταξε νεώτερη διαθήκη με την οποία εγκαθιστούσε κληρονόμους του την μητέρα του και τον κουμπάρο του σε ίσα μέρη σύμφωνα με την ΑΚ 1804.Προβαίνει έτσι σε αποκλήρωση εν ευρεία εννοία(ακ 1713) της γυναίκας του, με την οποία ζούσε προφανώς πλέον σε διάσταση.αν λοιπόν η διαθήκη αυτή καλούνταν να ρυθμίσει την κληρονομική του διαδοχή, η γυναίκα του καταρχήν θα περιορίζονταν στη νόμιμη μοίρα της(1/4),την οποία όμως πάλι θα έχανε και αυτή, κατ εφαρμογή της ΑΚ 1822,αφού γίνεται σωστά δεκτό, πως η ταυτότητα του νομικού λόγου (η και το επιχείρημα amajoreadminus) επιβάλλει την εφαρμογή της ΑΚ 1822 και στη περίπτωση της νόμιμης μοίρας. Πάντως ο Α θα μπορούσε αν ήθελε, χωρίς να ασκήσει προηγουμένως αγωγή διαζυγίου για βάσιμο και υπαίτιο, να αποκληρώσει και ρητά την σύζυγο του κατ εφαρμογή της ΑΚ 1839 και 1842,αν συνέτρεχαν οι προϋποθέσεις αυτές, πράγμα που εδώ συμβαίνει. Ως προς την διαθήκη αυτή πρέπει να ειπωθούν τώρα εξής. Η διαθήκη αυτή είχε την μορφή της ιδιογράφου, όπως και η πρώτη. Όμως εδώ, ο διαθέτης την καταθέτει αυτή την φορά σε συμβολαιογράφο, όχι με τους όρους της ΑΚ1722,αλλά τηρώντας τους όρους που θέτει ο νόμος για την μυστική διαθήκη(ακ ).η μυστική διαθήκη αποτελεί ενδιάμεση μορφή ανάμεσα στη ιδιόχειρη και την δημόσια διαθήκη. Στη προκείμενη περίπτωση το έγγραφο (που φέρει την υπογραφή του διαθέτη), που εγχειρίζεται στον συμβολαιογράφο με τις διατυπώσεις των ΑΚ 1740επ,είναι ταυτόχρονα ιδιόγραφη διαθήκη. Έτσι έχουμε εδώ την περίπτωση της ιδιόγραφης μυστικής διαθήκης.η σημασία αυτής της μορφής διαθήκης αναδεικνύεται στη περίπτωση, που αυτή θα είναι άκυρη,ως μυστική. Τότε σύμφωνα με την ΑΚ 1747,ισχυει ως ιδιόγραφη διαθήκη. Μια σημαντική διαφορά ανάμεσα στη ιδιόγραφη και την μυστική (ιδιόγραφη η όχι) έχει να κάνει με την ανάκληση. Ετσι αν κατατεθεί σε συμβολαιογράφο ιδιόγραφη διαθήκη,ως τέτοια (ΑΚ 1722),και αναληφθεί από τον διαθέτη, παραμένει σε ισχύ και δεν θεωρείται ότι ανακλήθηκε (ΑΚ 1767).Αντιθετα αν έχουμε (ιδιόγραφη η όχι )μυστική διαθήκη και όπως στο πλαίσιο αυτής της άσκησης, λάβει χώρα ανάληψη της από τον συμβολαιογράφο, τότε κατά την ΑΚ 1766 Ι εδ.1,που εισάγει ειδικό τρόπο ανάκλησης μυστικής διαθήκης, παράλληλα με τους γενικούς τρόπους ανάκλησης των ΑΚ , θεωρείται ότι έχει ανακληθεί. Η ρύθμιση αυτή δεν ισχύει σε περίπτωση αμφιβολίας. Ο ΑΚ δηλαδή,εισάγει αμάχητο τεκμήριο (κατ άλλους πλάσμα) ύπαρξης ανακλητικής βούλησης εκ μέρους του διαθέτη από το απλό γεγονός της ανάληψης της μυστικής διαθήκης από τον συμβολαιογράφο. Ο νόμος μάλιστα είναι ιδιαίτερα σαφής στη σημείο αυτό,αφού κατά την ΑΚ 1766 Ι εδ.2 ορίζει ότι η ανάκληση επέρχεται ακόμη και αν πρόκειται για ιδιόγραφη μυστική διαθήκη.εδώ βέβαια πρόκειται για μια ιδιαίτερα αυστηρή ίσως και ανεπιεική λύση, αλλά που επιβάλλεται από την ασφάλεια δικαίου. Έτσι, παρά το γεγονός ότι ο διαθέτης κρατούσε στο σπίτι του το έγγραφο της ιδιόγραφης διαθήκης του, δεν ισχύει ως τέτοια, αφού έλαβε χώρα η ανάκληση της μυστικής. Το ανακλητικό αποτέλεσμα επέρχεται ακόμη και αν ο διαθέτης δεν είχε σχετική πρόθεση, αλλά

3 ακόμη και όταν αγνοεί ότι με την ανάληψη της διαθήκης επέρχεται exlege ανάκληση η όταν δηλώνει ακόμη πως θέλει να εξακολουθήσει να ισχύει η διαθήκη αυτή. Γίνεται μάλιστα δεκτό πως η ανάκληση αυτή δεν μπορεί να προσβληθεί λόγω ελαττώματος της βούλησης του διαθέτη,και ιδίως λόγω πλάνης, ως προς τις έννομες συνέπειες της πράξης του.ο διαθέτης,αν θέλει, μπορεί πάνω στο ίδιο έγγραφο που περιέχει την τελευταία του βούληση και έχει τα προσόντα της ιδιογράφου διαθήκης,να το χρονολογήσει και υπογράψει εκ νέου, οπότε θα ισχύσει ως νέα ιδιόγραφη διαθήκη,πράγμα που σύμφωνα με το ιστορικό δεν έγινε στη προκειμένη περίπτωση. Συνεπώς, ανακληθείσης, με τον τρόπο αυτό, της δεύτερης (μυστικής) διαθήκης,αναβιώνει η πρώτη ιδιόγραφη διαθήκη, η οποία είχε προηγουμένως ανακληθεί με την δεύτερη, αφού είχε αντίθετο προς εκείνη περιεχόμενο σύμφωνα με την ΑΚ 1764 Ι. Η «πλασματική» κατά τα ανωτέρω ανάκληση της δεύτερης (μυστικής) διαθήκης κατέστησε ανενεργή συνεπώς όχι μόνο την ανακληθείσα διαθήκη, αλλά και την ανάκληση της πρώτης διαθήκης (ΑΚ 1763 εδ.1).τελικά επανήλθε, καταρχήν σε ισχύ η πρώτη διαθήκη σαν να μην είχε ποτέ ανακληθεί. Η κληρονομική διαδοχή του Α θα κριθεί λοιπόν, με βάση την πρώτη διαθήκη, αφού κατά το χρονικό σημείο του θανάτου του είναι η μόνη διαθήκη που ισχύει (ΑΚ 1710 Ι-ΙΙ). Για να ισχύσει όμως η διάταξη αυτής τελευταίας βούλησης θα πρέπει να ελεγχθεί άν είναι έγκυρη.εδώ τίθεται θέμα ακυρωσίας κατά την ΑΚ 1785,αφού η διάταξη υπέρ συζύγου, αν δεν προκύπτει κάτι άλλο, είναι ακυρώσιμη, αν ο διαθέτης έχοντας βάσιμο λόγο διαζυγίου (όπως εδώ), είχε ασκήσει όσο ζούσε αγωγή διαζυγίου κατά του συζύγου-τετιμημένου. Πρόκειται εδώ για μια σπάνια περίπτωση πλάνης περί τα παραγωγικά αίτια της βούλησης (βλ.ακ 143),που ο νομοθέτης θέλει να επισύρει τα αποτελέσματα της ακυρωσίας. Εδώ ο Α αγνοούσε, όταν συνέτασσε την πρώτη διαθήκη, την οποία μάλιστα στο πλαίσιο σύμβασης παρακαταθήκης εμπιστεύτηκε στη σύζυγο του για φύλαξη, ότι αυτή στη συνέχεια θα συμπεριφέρονταν έτσι ώστε να δημιουργήσει βάσιμο λόγο διαζυγίου σε βάρος της. Εδώ βέβαια,σε αντίθεση με την περίπτωση της ΑΚ 1786, ακυρώσιμη είναι μόνο η διάταξη στη διαθήκη υπέρ της συζύγου και όχι ολόκληρη η διαθήκη. Όμως αφού κατά τα δεδομένα του πρακτικού, μοναδικό περιεχόμενο της διαθήκης είναι η εγκατάσταση της συζύγου ως κληρονόμου,η ακύρωση της διάταξης αυτής συμπαρασύρει σε ακύρωση στη πράξη ολόκληρη την διαθήκη. Η διαθήκη (η διάταξη υπέρ του συζύγου ακριβέστερα) ακυρώνεται με δικαστική απόφαση κατά την ΑΚ 154 εδ.1) και εξομοιώνεται με αρχικά άκυρη (ΑΚ 180,184) και παύει συνεπώς να ρυθμίζει την κληρονομική διαδοχή του Α. Έτσι αφού δεν θα υπάρχει πια διαθήκη, μια και η εγκατάσταση της συζύγου ήταν το μοναδικό της περιεχόμενο (Βλ.και ΑΚ 181)η κληρονομική διαδοχή θα ρυθμιστεί από τις διατάξεις για την εξ αδιαθέτου διαδοχή (ΑΚ 1710 ΙΙ, 1814,1820) και ΑΚ 1846.Συνεπώς στη αδιαθέτου διαδοχή του Α, καλούνται η μητέρα του (στη δεύτερη τάξη κατά το ½) και η επιζούσα σύζυγος στο άλλο ½,αφού συντρέχει με κληρονόμους της δεύτερης τάξης. Πρόβλημα δημιουργείται φυσικά για το κληρονομικό δικαίωμα του επιζώντος συζύγου αφού κατά το χρονικό σημείο επαγωγής της κληρονομίας, δεν είχε ακόμη εκδοθεί αμετάκλητη απόφαση επί της αγωγής του κληρονομούμενου για λύση του γάμου με διαζύγιο. Ο θάνατος διαδίκου στη δίκη για το διαζύγιο επιφέρει, σε δικονομικό επίπεδο την κατάργηση της δίκης ως προς το κύριο αντικείμενο της (ΚΠολΔ 604 εδ.1), αφού άλλωστε η επιδιωκόμενη με την αγωγή έννομη συνέπεια (λύση του γάμου )επέρχεται ήδη με άλλο τρόπο. Σε ουσιαστικό πεδίο,καλείται σε εφαρμογή η ΑΚ 1822.Εδώ συντρέχουν πράγματι οι σχετικές προϋποθέσεις για τον αποκλεισμό της Σ από το1/2 της κληρονομιάς. Έχουμε τόσο άσκηση αγωγής διαζυγίου εκ μέρους του Α, όσο και βάσιμο λόγο διαζυγίου. Οι συνέπειες του αποκλεισμού του κληρονομικού δικαιώματος του επιζώντος συζύγου επέρχονται χωρίς να

4 χρειάζεται καμιά νομικά σημαντικά ενέργεια,εκτός και αν αυτός αμφισβητήσει τις προϋποθέσεις της εφαρμογής της ΑΚ 1822,οποτε θα πρέπει να ασκηθεί είτε (θετική ή αρνητική αντίστοιχα) αναγνωριστική αγωγή κατά την ΚΠολΔ 70,είτε να κριθεί παρεμπιπτόντως η βασιμότητα του λόγου διαζυγίου στο πλαίσιο άλλης δίκης (π.χ περί κλήρου),η κατά την αίτηση για παροχή κληρονομητηρίου. Θέμα κληρονομικής αναξιότητας της επιζούσας συζύγου κατά την ΑΚ 1860 αρ.3,που θα δικαιολογούσε την κήρυξη της αναξιότητας με την διαδικασία και τις προϋποθέσεις των ΑΚ 1862επ.δεν μπορεί να γίνει δεκτό, γιατί η άρνηση της Σ να παραδώσει την ιδιόγραφη διαθήκη στον συντάκτη της δεν μπορεί να θεωρηθεί παρακώλυση σύνταξης η εδώ,ανάκλησης διαθήκης, αφού όπως γίνεται δεκτό, η παρακώλυση πρέπει να έχει τέτοια διάρκεια που να μην υπολείπεται στον κληρονομούμενο επαρκής υπόλοιπος χρόνος για να εκφράζεσαι την τροποποιητικήανακλητική βούληση του. Εδώ κάτι τέτοιο δεν συντρέχει και η ενέργεια της Σ είχε μόνο ως παροδικό αποτέλεσμα την μη άμεση ανάκληση (καταστροφή) της πρώτης διαθήκης. Ο Α μάλιστα μετά την άρνηση απόδοσης του έγγραφου της ιδιόγραφης διαθήκης του, εξέφρασε χωρίς να εμποδιστεί από την άρνηση αυτή την ανακλητική του βούληση με την νεώτερη μυστική του διαθήκη. Η ενέργεια της Σ να αποδεχτεί την κληρονομιά με βάση την ιδιόγραφη διαθήκη που κατείχε, να σπεύσει να την δημοσιεύσει στο αρμόδιο δικαστήριο κατά την ΑΚ 1774,στη συνέχεια να μεταγράψει την αποδοχή και «για ισχυροποίηση της θέσης της» να καταβάλει έναντι του κληρονομικού χρέους, δεν την κατοχυρώνουν. Η κυριότητα της στο κληρονομιαίο ακίνητο θα ανατραπεί (και θα πρέπει να γίνει σχετική σημείωση στο περιθώριο του βιβλίου μεταγραφών σύμφωνα με την ΑΚ 1202),μολις γίνει τελεσίδικη η απόφαση για την ακύρωση της διάταξης της διαθήκης, που ενεργεί αναδρομικά. Η καταβολή μέρους του χρέους,πιστεύοντας ότι ενισχύει την θέση της ως κληρονόμου-οφειλέτη, την προστατεύει μόνο κατά την αναζήτηση του πλουτισμού (για αιτία λήξασα), αφού κατέβαλε εν αγνοία της ανυπαρξίας του χρέους (Βλ.ΑΚ 905 Ι),αφού απεναντίας νόμιζε ότι είναι κληρονόμος και άρα όφειλε να πληρώσει τα χρέη της κληρονομιάς Σε σχέση τώρα με τον τραυματισμό του Π λεκτέα τα εξής. Εδώ τίθεται σαφώς θέμα εφαρμογής της ΑΚ 925,που εισάγει ειδική περίπτωση αντικειμενικής ευθύνης (ευθύνη από διακινδύνευση) του κυρίου του κτηρίου. Πράγματι όταν συνέβη ο τραυματισμός του Π από πτώση του μαρμάρου από την πρόσοψη του κτηρίου που ανήκε στον Α κατά πλήρη κυριότητα και επί του οποίου ασκούσε νομή αυτοπροσώπως.εδώ έχουμε ειδικότερα μερική πτώση κτίσματος,που συνίσταται στη αποκόλληση τμήματος του κτίσματος και πρόκληση αιτιωδώς ζημιάς σε τρίτο.υπόχρεος για αποζημίωση είναι ο κύριος του κτίσματος εφόσον ασκεί σε ατό νομή. Τα στοιχεία αυτά συντρέχουν συνεπώς οφειλέτης των αποζημιωτικών απαιτήσεων είναι ο Α. Με τον θάνατο του,δεν επέρχεται απόσβεση των υποχρεώσεων του, που,ως χρέη της κληρονομιάς (ΑΚ 1710 Ι) μεταβαίνουν στους κληρονόμους,που κληρονομούν όχι μόνο το ενεργητικό αλλά και το παθητικό, με την επιφύλαξη της αποποίησης της κληρονομίας η της αποδοχής με το ευεργέτημα της απογραφής. Άρα αυτός που τελικά θα κληθεί, εξ αδιαθέτου στη κληρονομιά του Α θα αναλάβει και το αποζημιωτικό χρέος κατά την ΑΚ 1901.Φορέας της αξίωσης αποζημίωσης είναι καταρχήν ο ανήλικος Π,ως τραυματισθείς από την πτώση του μάρμαρου. Η έκταση της αποζημίωσης καθορίζεται από τις ΑΚ Επιπρόσθετα συντρέχει και αξίωση για αποκατάσταση ηθικής βλάβης κατά την ΑΚ 932 εδ.1-2,λόγω βλάβης της υγείας του. Οι γονείς είναι νόμιμοι αντιπρόσωποι του ζημιωθέντος(ακ 1510 Ι) και θα εκπροσωπήσουν εξώδικα και δικαστικά τον ζημιωθέντα.

5 Παράλληλα θα πρέπει να αναγνωριστεί, κατ εξαίρεση, και στους ίδιους,ως ανήκοντες στον στενό κύκλο συγγενών του θύματος, αξίωση αποζημίωσης-επιδίκαση ικανοποίηση ηθικής βλάβης, ως αμέσως ζημιωθέντες στη ψυχική τους υγεία (Ζημιά από σοκ). Αν ζούσε ο κύριος του ακινήτου,και μετά τον θάνατο του, ο κληρονόμος του, απαλλάσσονται,αν αποδείξουν ότι η πτώση του μάρμαρου δεν οφείλεται σε ελαττωματική κατασκευή του κτηρίου η σε πλημμελή συντήρηση του,η τέλος ότι η πτώση οφείλεται σε ενέργεια τρίτου η σε ανώτερη βία. Η εφαρμογή της ΑΚ 914 πάντως δεν αποκλείεται. Σύνθεση 1.Σημείο εκκίνησης είναι η διευκρίνηση που πρέπει να γίνει σχετικά με την προέλευση των ΕΥΡΩ που κατέβαλε η Σ στους γονείς του τραυματισθέντα. Εδώ υπάρχουν δύο ενδεχόμενα: Το ποσό να ανήκει στη κληρονομιά (π.χ ήταν κατατεθειμένο στη Τράπεζα επ ονόματι του Α) η το πιθανότερο, η κληρονομιά να αποτελούνταν μόνο από το νεοκλασσικό κτήριο, πράγμα που μάλλον πρέπει χάριν ευκολίας να δεχθούμε και βάση αυτό το δεδομένο να απαντήσουμε στο ερώτημα. Η Σ αφού δεν είναι,μετά την ακύρωση της διάταξης της διαθήκης, κατά την ΑΚ 1785 κληρονόμος του Α ούτε εκ διαθήκης ούτε εξ αδιαθέτου, κατά την ΑΚ 1822,δεν κληρονόμησε παθητικά το αποζημιωτικό χρέος του κληρονομούμενου. Συνεπώς δεν είχε,τουλάχιστον από το χρονικό σημείο που θα ακυρώνονταν η πρώτη διαθήκη κατά την ΑΚ 1785 και μετά,υποχρέωση καταβολής αποζημίωσης, αφού δεν θα ήταν κληρονόμος πια και δεν κληρονόμησε τα χρέη του κληρονομούμενου,κατά ποσοστό ¾,αφού όπως λέχθηκε στη αρχή, η μητέρα συντρέχει ως νόμιμος μεριδούχος και τα χρέη κατανέμονται ανάλογα με την μερίδα( ΑΚ 1885). Έτσι εδώ θα έχουμε αδικαιολόγητο πλουτισμό του Π και των γονέων του,αφού η Σ κατέβαλε εξ ιδίων αχρεώστητο κατά την ΑΚ 904 Ι. Ο πλουτισμός είναι εκ μέρους τους επιστρεπτέος κατά την ΑΚ 908.Οι γονείς του Π σύμφωνα με όσα λέχθηκαν θα στηρίξουν τις αξιώσεις του παιδιού τους στη ΑΚ 925 και 932.Η έκταση της αποζημίωσης στη περίπτωση της ΑΚ 925 θα καθοριστεί με βάση την ΑΚ 929. Για την δική τους αξίωση για την ζημιά (ηθική βλάβη) από το σοκ που υπέστησαν,η αξίωση τους θα στηριχτεί στις ίδιες διατάξεις. Οι αξιώσεις θα στραφούν κατά της μητέρας του διαθέτη, αφού αυτή είναι η μοναδική,εξ αδιαθέτου, κληρονόμος του. Θα πρέπει όμως προηγουμένως να αναμείνουν την ακύρωση της υπέρ της Σ διάταξης στη πρώτη διαθήκη,όσο διάστημα η διάταξη δεν ακυρώνεται. Αν έχουν την πρόθεση να συμβιβαστούν προκειμένου για τις αξιώσεις του ανήλικου τέκνου τους, θα πρέπει προηγουμένως, επειδή πρόκειται για πράξη υπό διατυπώσεις(ακ1526,1624 αρ.10),να ζητήσουν δικαστική άδεια. Αν το ποσό καταβλήθηκε από την κληρονομιά, τότε οι δικαιούχοι της αποζημίωσης μπορούν να το κρατήσουν, ως μερική καταβολή, που επιφέρει μερική απόσβεση (ΑΚ 416),διατηρώντας την αξίωση για το υπόλοιπο,εκτός και αν συμβιβαστούν σε κάποιο ύψος, υπό τους όρους των ΑΚ και με τήρηση των διατυπώσεων που προαναφέρθηκαν. Εδώ η παροχή έγινε όχι από τον οφειλέτη (κληρονόμο), αλλά από τρίτο κατά την ΑΚ 317.Η Σ ενήργησε δηλαδή εδώ όχι για λογαριασμό του αληθούς κληρονόμου-οφειλέτη δηλαδή ως διοικητής αλλότριων υποθέσεων ως δικών του, έχοντας υποχρέωση να λογοδοτήσει κατά την ΑΚ 734, να παραδώσει εξοφλητικές αποδείξεις κλπ. Εδώ θα συντρέχει περίπτωση εφαρμογής της εξαιρετικής διάταξης της ΑΚ 740(και συναφώς των ρυθμίσεων για τον αδικαιολόγητο πλουτισμό η τις αδικοπραξίες),αφού η Σ διεξήγαγε ξένη υπόθεση (εξόφληση τρίτου δανειστή του κυρίου της υπόθεσης-κληρονόμου.

6 οφειλέτη αποζημίωσης),ως δική της, θεωρώντας ότι η ίδια είναι υπόχρεη ως κληρονόμος να αποζημιώσει τον Π και τους γονείς του. Αξίωση από την ΑΚ 904 κατά της Μ δεν έχει, αφού η ίδια δεν υπήρξε δότης πλουτισμού, που να προέρχεται από την περιουσία της. 2.Η Μ μπορεί να ζητήσει, εφόσον δεν έχει παρέλθει η αποκλειστική προθεσμία της ΑΚ 1788, την ακύρωση της διάταξης,υπέρ της Σ στη πρώτη διαθήκη, αφού ωφελείται άμεσα από την ακύρωση. Μετά την ακύρωση κατά την ΑΚ 1787, καθίσταται κληρονόμος εξ αδιαθέτου σε ολόκληρη την κληρονομιά. Αν η Σ αρνείται,μετά την ακύρωση, να της αποδώσει την κληρονομιά έχει την περί κλήρου αγωγή εναντίον της ταυτόχρονα με τις άλλες αγωγές από κυριότητα, νομή κλπ. Προκειμένου περί του ακινήτου στη Αθήνα, η Μ θα πρέπει για να μεταστεί η κυριότητα (αναδρομικά),να αποδεχθεί την κληρονομιά και να την μεταγράψει (ΑΚ 1193,1199) ή να ζητήσει την έκδοση κληρονομητηριου και να το μεταγράψει. Αφού οριστικοποιηθεί η κληρονομική διαδοχή, θα πρέπει να καταβάλει τις αποζημιώσεις (Χρέη της κληρονομιάς) στον Π και τους γονείς του,,συμβιβαζόμενη η όχι μαζί τους.αν θεωρήσει ότι οι αποζημιώσεις είναι ιδιαίτερα υψηλές,μπορεί να αποδεχθεί με το ευεργέτημα της απογραφής η ακόμη και να αποποιηθεί την κληρονομιά. Ο Φ, δεν ωφελείται άμεσα από την ακύρωση της πρώτης διαθήκης (διάταξης υπέρ συζύγου), αφού δεν καλείται στη εξ αδιαθέτου διαδοχή και συνεπώς δεν μπορεί να προβεί σε καμιά σημαντική ενέργεια προς όφελος του. Με την ανάκληση της δεύτερης μυστικής διαθήκης, έχασε κάθε κληρονομικό δικαίωμα στη κληρονομιά του Α και συνεπώς δεν ευθύνεται για τα κληρονομικά χρέη.