ΕΘΝΙΚΟ ΚΑΙ ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΤΜΗΜΑ ΝΟΜΙΚΗΣ, ΤΟΜΕΑΣ ΔΗΜΟΣΙΟΥ ΔΙΚΑΙΟΥ
|
|
- Μελέαγρος Καρράς
- 7 χρόνια πριν
- Προβολές:
Transcript
1 ΕΘΝΙΚΟ ΚΑΙ ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΤΜΗΜΑ ΝΟΜΙΚΗΣ, ΤΟΜΕΑΣ ΔΗΜΟΣΙΟΥ ΔΙΚΑΙΟΥ ΔΙΔΑΣΚΩΝ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ : ΑΝΔΡΕΑΣ Γ.ΔΗΜΗΤΡΟΠΟΥΛΟΣ ΜΑΘΗΜΑ: «ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ ΔΗΜΟΣΙΟΥ ΔΙΚΑΙΟΥ» ΘΕΜΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ Ο ΦΥΣΙΚΟΣ ΔΙΚΑΣΤΗΣ ΣΚΟΥΤΕΡΗ ΑΛΕΞΑΝΔΡΑ
2 Π Ε Ρ Ι Ε Χ Ο Μ Ε Ν Α ι. Συντομογραφίες ΕΙΣΑΓΩΓΗ I. Έννοια- γενικές παρατηρήσεις II. Γενικό κριτήριο III.Εκκρεμοδικία ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΑΝΑΔΡΟΜΗ ΓΕΝΙΚΟ ΜΕΡΟΣ V. Η αρχή του φυσικού δικαστή VI. Το άρθρο 8 του Συντάγματος- Ερμηνεία VII. Αποδέκτες της αρχής VIII. Αρμοδιότητα και σύνθεση ΕΙΔΙΚΟ ΜΕΡΟΣ ΙΧ. Το ζήτημα του κωλύματος του δικαστή X. Δικαστικές Επιτροπές, Έκτακτα δικαστήρια XI. Εξαιρετικά δικαστήρια, Ειδικά δικαστήρια XII. Περιπτώσεις αναστολής του άρθρου 8 του Συντάγματος ιι. Περίληψη Εργασίας ιιι. Βιβλιογραφία
3
4 ΣΥΝΤΟΜΟΓΡΑΦΙΕΣ ΑΚ Αστικός Κώδικας Αναλ. Αναλυτικά Α.ν Αναγκαστικός νόμος Α.Π. Αρειος Πάγος Αρμ. Αρμενόπουλος Αχρον. Αχρονολόγητο Γ.Ο.Σ.Δ Γερμανικό Ομοσπονδιακό Συνταγματικό Δικαστήριο Εκδ. Έκδοση Ε.Δ.Δ.Α Ευρωπαικό Δικαστήριο των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου Ε.Δ.Δ.Α Επιθεώρηση Δημοσίου και Διοικητικού Δικαίου Ε.ΕΝ. Εφημερίδα Ελλήνων Νομικών Ελλ.Δ. Ελληνική Δικαιοσύνη Ε.Σ. Ελεγκτικό Συνέδριο Εφ.Συζ. Εφημερίδα συζυτήσεων ΕΕΕυρΔ Ελληνική Επιθεώρηση Ευρωπαικού Δικαίου θν θεμελιώδης νόμος Μτ με τον τίτλο Μον μονογραφία Ν νόμος ΝοΒ Νομικό Βήμα Οππ όπου παραπάνω Πα περιφερειακός αριθμός Πρβλ παράβαλε ΠΥΞ Πράξη Υπουργικού Συμβουλιου Σ.τ Στον τόμο ΣτΕ Συμβούλιο της Επικρατείας 3
5 Τ. Τόμος Τευχ. Τευχος Τιμ.τ. Τιμητικός Τόμος ΤοΣ Το Σύνταγμα Τ.κ. το κεφάλαιο Τ.π. την παράγραφο Υ.Α. Υπουργική Απόφαση 4
6 Έννοια-Γενικές παρατηρήσεις Φυσικός ή νόμιμος δικαστής είναι το πρόσωπο το οποίο νομιμοποιείται,σύμφωνα με το άρθρο 8 παρ.2 του Συντάγματος και τους δικονομικούς νόμους,να εκδικάζει συγκεκριμένη κατηγορία υποθέσεων. Ο όρος φυσικός δικαστής χρησιμοποιείται ως συνώνυμος του όρου νόμιμος δικαστής,ο οποίος μάλιστα έχει επικρατήσει τα τελευταία χρόνια στη θεωρία και στη νομολογία,για να αποφεύγονται τυχόν συγχύσεις με αναφορές στο φυσικό δίκαιο. Η αρχή του φυσικού δικαστή, αποτελεί θεμελιώδες συνταγματικό δικαίωμα. Το ισχύον Σύνταγμα στο άρθρο 8 ορίζει τα εξής : Κανένας δεν στερείται χωρίς την θέλησή του το δικαστή που του έχει ορίσει ο νόμος(παρ.1) και ότι Δικαστικές επιτροπές και έκτακτα δικαστήρια, με οποιοδήποτε όνομα δεν επιτρέπεται να συσταθούν(παρ. 2). Το άρθρο αυτό επισημαίνει ότι η δικαστική εξουσία, με την έννοια του μονοπρόσωπου ή συλλογικού εκείνου δικαστικού οργάνου το οποίο είναι αρμόδιο να δικάζει κατηγορία ή κατηγορίες υποθέσεων 1, είναι ουσιαστική και κυρίως αποτελεσματική μόνο όταν παρέχεται από δικαστή, που δεν ορίζεται ειδικώς για να δικάσει ένα συγκεκριμένο άτομο ή μια συγκεκριμένη υπόθεση αλλά ορίζεται από πριν και σε ανύποπτο χρόνο, με βάση γενικούς και αφηρημένους κανόνες με νόμο 2.Η αρχή του φυσικού δικαστή έχει αποκτήσει σήμερα ευρύτερη σημασία, αφού έχει επεκταθεί στο σύνολο της δικαιοσύνης, θέτοντας το γενικό κανόνα που απαγορεύει τη στέρηση του φυσικού δικαστή όχι μόνο στις ποινικές δίκες, αλλά και στις αστικές, πολιτικές, διοικητικές και πειθαρχικές δικες3.το εν λόγω άρθρο αποτελεί συμπλήρωμα του άρθρου 20 του Συντάγματος, το οποίο αναφέρεται στην προστατευτική λειτουργία απονομής της δικαιοσύνης 1Παραράς Σύνταγμα και Ε.Σ.Α.Α., Χρυσόγονος Ατομικά Και Κοινωνικά Αικαιώματα,2001 3Μάνεσης, Ατομικές Ελευθερίες,1982
7 . Ο συνδυασμός λοιπόν των δυο άρθρων εξασφαλίζει το δικαίωμα του ατόμου να αξιώνει έννομη προστασία από τα δικαστήρια(αρ.20 παρ1) και να δικάζεται από το φυσικό του δικαστή, αυτόν δηλαδή που είναι αρμόδιος κατά το νόμο και ο οποίος χαρακτηρίζεται από προσωπική και λειτουργική ανεξαρτησία. Με τον όρο νόμο, ο συντακτικός νομοθέτης εννοεί όχι μόνο τον τυπικό αλλά και τον ουσιαστικό νόμο. Επομένως, σύμφωνα με την άποψη αυτή, είναι δυνατός ο προσδιορισμός του νόμιμου δικαστή και με κανονιστική πράξη της διοίκησης μετά από κανονιστική εξουσιοδότηση 4. 4 Δημητρόπουλος, Συνταγματικά Δικαιώματα, 2005
8 Γενικό κριτήριο Ο νόμος με τον οποίο καθορίζεται ποιο δικαστήριο, ποιο τμήμα δικαστηρίου και ποιος δικαστής θα δικάσει κατηγορία υποθέσεων οφείλει να μην είναι ατομικός και πρέπει να καθορίζει η να τροποποιεί τη δικαιοδοσία και την αρμοδιότητα ή τη σύνθεση του δικαστηρίου κατά τρόπο γενικό και αφηρημένο και με αντικειμενικά κριτήρια 5. Ο νόμιμος δικαστής αναγνωρίζεται από τον νομοθέτη ως αρμόδιος δικαστής κατά τόπο, καθ' ύλη ή με βάση οποιοδήποτε άλλο γενικό κριτήριο. Η συνταγματικά προβλεπόμενη αρχή του φυσικού δικαστή επιβάλλει στην πολιτεία να εκδόσει, πρώτα νόμο με τον οποίο θα καθορίζονται οι γενικοί κανόνες που πρέπει να διέπουν την συγκρότηση των δικαστηρίων και δεύτερον προεδρικά διατάγματα που θα προβλέπουν τους εσωτερικούς κανονισμούς των δικαστηρίων και θα προσδιορίζουν αντικειμενικά κριτήρια για την σύνθεση των διαφόρων δικαστηρίων. Έτσι, με την έναρξη μιας εκκρεμοδικίας θα είναι από πριν καθορισμένη η σύνθεση του δικαστηρίου με συγκεκριμένους δικαστές που θα δικάσουν την υπόθεση Ratio της συνταγματική ρύθμισης είναι η παρεμπόδιση επέμβασης σε συγκεκριμένη υπόθεση μέσω του ορισμού του δικαστηρίου ή της σύνθεσής του ώστε να λάβει η δικαστική απόφαση προκαθορισμένη απόφαση. Το συνταγματικό προστατευόμενο αγαθό είναι η δίκαιη δίκη και η παροχή έννομης δικαστικής προστασίας. Η εξουσία του νόμιμου δικαστή να εκδικάσει κάθε συγκεκριμένη υπόθεση απορρέει από την αρμοδιότητά του να δικάσει οποιαδήποτε υπόθεση της ίδιας κατηγορίας. Η πεμπτουσία της συνταγματικής προστασίας της αρχής του φυσικού δικαστή, βρίσκεται στην απαγόρευση του διορισμού 5 Χρυσόγονος, Ατοµικά Και Κοινωνικά Δικαιώµατα 6
9 «ειδικού» δικαστή για συγκεκριμένη υπόθεση, έτσι ώστε να εξασφαλίζεται εκ των προτέρων το περιεχόμενο της δικαστικής απόφασης 6. Εκκρεμοδικία Με βάση την αρχή του νόμιμου δικαστή, απαγορεύεται να επηρεάσει αυθαίρετα η οποιαδήποτε μορφή εξουσίας τις δικαστικές αποφάσεις είτε με την σύσταση των δικαιοδοτικών οργάνων μετά την εμφάνιση της διαφοράς, είτε με την αφαίρεση μιας υπόθεσης από ένα δικαστή και την ανάθεσή της σε άλλον, είτε με την ανάθεση της άσκησης της δικαιοδοσίας για μερικές καθορισμένες υποθέσεις (και μάλιστα προληπτικά) πριν να ανακύψει η διαφορά, είτε με τον καθορισμό, με οποιονδήποτε τρόπο του φυσικού προσώπου που θα ασκήσει στη συγκεκριμένη περίπτωση τη δικαιοδοτική λειτουργία 7. Απαγορεύεται επίσης η κατάργηση ορισμένου δικαστηρίου μετά τη γέννηση της διαφοράς 8, όπως και η απ' ευθείας τιμώρηση του ατόμου από τη νομοθετική ή την εκτελεστική εξουσία, στην τελευταία δε περίπτωση, η διοίκηση, όταν είναι διάδικος σε διαφορά που έχει ιδιωτική φύση δεν μπορεί ούτε με νόμο να καταστεί δικαστής στις δικές της υποθέσεις 9. Η αρχή του νόμιμου δικαστή παραβιάζεται όταν ανατίθεται αυθαίρετα σε δικαστή η εκδίκαση μιας υπόθεσης, αν και είχε αφαιρεθεί προηγούμενα από αυτόν με νόμιμο τρόπο. Ή όταν το αναρμόδιο πολυμελές πρωτοδικείο δεν παραπέμπει την υπόθεση στο αρμόδιο μονομελές πρωτοδικείο ή το ειρηνοδικείο λόγω του ότι είναι ανώτερο δικαστήριο και δεν γεννάται λόγος έφεσης(47 ΚΠολΔ). 6 Αηµητρόπουλος, Συνταγµατικά Αικαιώµατα, Μπέης, Τα συνταγµατικά, Παραράς,Σύνταγµα, Σβώλος-Βλάχος,Το Συνταγµα τηςελλάδος 7
10 ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΑΝΑΔΡΟΜΗ Η αρχή του φυσικού δικαστή έχει τις ιστορικές καταβολές της στη Magna Charta του 1215 και στο Bill of rights του Στην Magna Charta του 1215 περιέχονται εκτός υποτυπώδεις με την αρχή του φυσικού δικαστή αναφορές και ρυθμίσεις σχετικές με την οργάνωση και την δικαιοδοσία των δικαστηρίων. Στο Bill of Rights του 1689 καταδικάζονται ρητώς κάθε είδους δικαστικές επιτροπές, όπως την Star Champer -δικαστική επιτροπή που ίδρυσαν οι Άγγλοι μέσω της οποίας υπαγόρευαν τις δικές τους αποφάσεις χωρίς καθόλου εγγυήσεις για τους δικαζόμενους- χαρακτηρίζονται «παράνομες και ολέθριες».. Η επιτροπή αυτή καταργήθηκε το 1640 με το Bill of Rights (1, παράγραφος3)κύριος στόχος του οποίου ήταν η πρόληψη στο κίνδυνο επανασύστασης αυτής της επιτροπής 10.Στη συνέχεια, μετά τη Γαλλική Επανάσταση του1789, αναγνωρίστηκε η αρχή του φυσικού δικαστή στα Γαλλικά Συντάγματα της επαναστατικής περιόδου. Συγκεκριμένα στο κεφάλαιο ν, άρθρο 4 αναφέρεται ότι δεν μπορεί να στερείται από τους πολίτες το δικαίωμά τους να εχουν τον από το νόμο ορισμένο δικαστή. Αλλά και στο Σύνταγμα του 1795 η Γαλλία εξακολουθεί να αναγνωρίζει την αρχή του φυσικού δικαστή με το άρθρο 204.Αργότερα στους Συνταγματικούς Χάρτες του 1814(άρθρο 52-63) και του 1830(άρθρο 53-57) 11,με ανάλογες διατυπώσεις συνεχίζεται η διατήρηση της συγκεκριμένης αρχής. Σημαντικό ρόλο,ωστόσο, για τα μετέπειτα Ευρωπαϊκά Συντάγματα πρότυπο αποτέλεσε κυρίως το Βελγικό Σύνταγμα του 1831(άρθρο8και94) Σβώλου-Βλάχου,Το Σύνταγµα της Ελλάδος, τόµοςβ, Μάνεσης, Ατοµικές ΕλεΌθερίες, Κασιµάτης/ΜαΌ Ρ ιάς/μπέης, Η Ερµηνεία του Συντάγματος,
11 Όσον αφορά στην Ελληνική έννομη τάξη, η αρχή του φυσικού δικαστή κατοχυρώθηκε, στο Σύνταγμα του Άστρους (Νόµος Επιδαύρου), το Συγκεκριµένα, κατά το άρθρο ι «Κανένας δεν δύναται να βιασθεί να διαφύγη το ανήκον κριτήριον» και κατά το άρθρο πα «Κανένας δεν δύναται να αποφύγη το ανήκον κριτήριον». Στη συνέχεια διατυπώθηκε και μάλιστα σαφέστερα στο Σύνταγμα της Τροιζήνας του 1827, κατά το οποίο στο άρθρο 22, «Κανείς δεν δύναται να αποφύγει το ανήκον κριτήριον, ουδέ να εµποδιστεί από το να καταφύγει εις αυτό». Επίσης κατά το άρθρο 138, «δικαστικαί επιτροπαί ή Δικαστήρια έκτακτα, απαγορεύονται εις το εξής». Ανάλογες διατάξεις περιελήφθησαν και στο «Ηγεµονικό Σύνταγµα» του Σύμφωνα με το Σύνταγµα του 1844 στο άρθρο 89 «Ουδείς αφαιρείται άκων του νοµου ωρισµένου εις αυτόν Δικαστού όθεν δικαστικαί επιτροπαί και έκτακτα δικαστήρια υφ οποιονδήποτε όνοµα δεν επιτρέπεται να συστηθώσιν».η ίδια αρχή υιοθετείται και στα Συντάγματα του 1911 (άρθρο 8, και άρθρο 91 παρ.1) και του Ωστόσο με το Σύνταγµα του 1952 έρχεται η ενοποίηση της ρύθμισης και ειδικότερα ορίζεται ότι «Ουδείς αφαιρείται άκων του παρά του νόµου ωρισµένου εις αυτόν δικαστού. Δικαστικαί επιτροπαί και έκτεκτα δικαστήρια υφ οποιονδήποτε όνοµα δεν επιτρέπεται να συστηθώσιν» 13.Από το Σύνταγμα του 1952 και στο εξής παρατηρείται η μέχρι και σήμερα η ίδια διατύπωση. 13 Αηµητρόπουλος, Συνταγµατικά Αικαιώµατα,
12 ΓΕΝΙΚΟ ΜΕΡΟΣ Η αρχή του φυσικού δικαστή Σχετρικά με την έννοια του φυσικού δικαστή γίνεται η διαπίστωση ότι το αρ.8 του Συντάγματος προσδιορίζει το γεγονός ότι ο δικαστής πρέπει να ορίζεται γενικά και αντικειμενικά πριν από την πράξη με νόμο. Ο συντακτικός νομοθέτης, καθιερώνει την αρχή του νόμιμου ή «φυσικού».στον κοινό νομοθέτη όμως ανατίθεται ο καθορισμός της σύνθεσης και της αρμοδιότητας του κάθε δικαστηρίου. Βέβαια ο φυσικός δικαστής δεν καθορίζεται από το νόμο ως συγκεκριμένο πρόσωπο, αλλά «in abstracto» Η αρχή του νόμιμου δικαστή ανήκει στις περιπτώσεις εκείνες οι οποίες ως επί το πλείστον αναφέρονται με την αντικειμενική τους διάσταση. Συνήθως, γίνεται λόγος για «αρχή» και όχι για δικαίωμα. Ο συντακτικός νομοθέτης καθιερώνει την αρχή του νόμιμου δικαστή ως αντικειμενική δικαιϊκή αρχή. Από την αντικειμενική αυτή αρχή, απορρέουν αναμφισβήτητα ατομικά συνταγματικά δικαιώματα 14. Συγκεκριμένα, σύμφωνα με την αρχή του νόμιμου δικαστή, το δικαστήριο, ενώπιον του οποίου θα εκδικαστεί η υπόθεση, καθορίζεται εκ προτέρων από τον νόμο με τη βοήθεια αφηρημένων συνδετικών εννοιών (π.χ. η αξία του αντικειμένου της δίκης, κατοικία του εναγομένου) που δεν επηρεάζεται από τις συνθήκες της συγκεκριμένης δίκης ή από τα πρόσωπα των διαδίκων.επιπλέον θα πρέπει να αναφέρουμε ότι άπαξ και ορισθεί ο δικαστής δεν δύναται αργότερα να αφαιρεθεί με κάποια π.χ απόφαση ή κάποιο νόμο. Νόμιμος δικαστής σημαίνει αυτόματη εξειδίκευση του ίδιου, με βάση μια οριοθετημένη νομιμοποίηση από το νόμο, ως προς το δικαστικό όργανο και τα κριτήρια σύνθεσής του, με συνέπεια να είναι γνωστό εκ των προτέρων σε ποιο δικαστήριο θα εισαχθεί ορισμένη υπόθεση, ανάλογα με το αντικείμενο της διαφοράς,εξασφαλίζοντας με αυτόν τον τρόπο στο άτομο τη βεβαιότητα του δικαστή. Σύμφωνα με την υπ αριθμόν 257/93 απόφαση του Πενταμελούς Εφετείου Αθηνών η αρχή του νόμιμου δικαστή αποτρέπει κάθε είδους αυθαιρεσία επιτάσσοντας την παραπομπή του κατηγορουμένου στο δικαστή που, πριν την κίνηση της ποινικής δίωξης, του ορισθεί. 14 Αηµητρόπουλος, Συνταγµατικά Αικαιώµατα, 2005
13 Κατά την αρχή του νόµιµου δικαστή τα πρόσωπα που συνθέτουν το δικαιοδοτικό όργανο δεν πρέπει να επιλέγονται διακριτικά κατά την εκάστοτε βούληση του προϊσταµένου του Δικαστηρίου 15, αλλά µε την βάση αντικειµενικά κριτήρια που να αποκλείουν τη δυνατότητα οποιουδήποτε συνδέσµου µεταξύ της ιδιοµορφίας της υπόθεσης και της προσωπικότητας των διαδίκων, ή τη δυνατότητα επιλογής µεταξύ δύο ή περισσοτέρων δικαστών. Συνεπώς, τα πρόσωπα της σύνθεσης του δικάζοντος δικαστηρίου πρέπει να είναι εκ των προτέρων γνωστά στους διαδίκους 16. Ενδεχόµενη άποψη, ότι ο φυσικός δικαστής αναφέρεται µόνο στο όργανο και όχι και στο πρόσωπο του δικαστή, παραβλέπει ότι η αµεροληψία µε την οποία συνδυάζεται ο φυσικός δικαστής έχει έννοια µόνο αν αναφέρεται στο πρόσωπο του τελευταίου. Στηρίζεται δε επί καθαρώς λογικής αφαίρεσης ότι δικάζει το όργανο και όχι τα υποκείµενα που το συνθέτουν 17, στερεί την εγγύηση του φυσικού δικαστή από το πραγµατικό και ενεργό περιεχόµενό της και ενδεχόµενα δικαιολογείται από τη θεώρηση του δικαστή ως αυτόµατης µηχανής εφαρµογής του νόµου µε λογικούς συλλογισµούς.από την αρχή του νόµιµου δικαστή απορρέει όµως και ο ουσιαστικός κανόνας καθορισµού της αρµοδιότητας του δικαστή για το µέλλον, δηλαδή για υποθέσεις που δηµιουργούνται µετά το νόµο που ισχύει για την αρµοδιότητα. Συνεπώς, απαγορεύεται η αναδροµικότητα των δικονοµικών νόµων της αρµοδιότητας. Από άποψη υποκειµενικής ενέργειας, η αρχή του νόµιµου δικαστή αναφέρεται τόσο στο άτοµο, προστατεύοντας το συµφέρον του να µην αναφέρεται από το δικαστή που ο νόµος καθορίζει ως αρµόδιο, όσον και στο δικαιοδοτικό όργανο, ως εγγύηση, οι δίκες της αρµοδιότητας του να µην αφαιρούνται ούτε δια µέσου αποφάσεων διακριτικού χαρακτήρα, ούτε δια µέσου νόµου µε αναδροµική δύναµη. Η αρχή αυτή αποτελεί θεµελιώδη βάση της δικαστικής οργανώσεως της χώρας και εν γένει της δικαιοδοτικής λειτουργίας 18, ούσα αυτοτελές στοιχείο της ασφάλειας του ατόµου Κεραμευς,Αστικό 16 Μπέης, Τα Συνταγματικά 17 Μπέης, Πολιτική Δικονομϊα,σ Δαγτόγλου, Ατομικά Δικαιώματα, ΤεύχοςΒ 19 Σβώλος-Βλάχος, Το Σύνταγμα της Ελλάδος, ΤεύχοςΒ 11
14 Είναι επίσης μέσον εγγύησης απέναντι στην αυθαιρεσία της εκτελεστικής εξουσίας ή κατ' άλλους, εγγύηση του κράτους δικαίου και χαρακτηριστικό γνώρισμα της γνήσιας απονομής της δικαιοσύνης 20. Έχει ουσιαστικό περιεχόμενο και μεγαλύτερη αξία εντός ενός πλουραλιστικού συστήματος πολιτικών ιδεολογιών, το οποίο είναι condition sine qua non ενός δημοκρατικού συντάγματος, ούσα αναγκαία εγγύηση για την ανάπτυξή τους. Ο ιδεολογικός πλουραλισμός που επηρεάζει τις επιλογές του δικαστή αποκαλύπτει την εγγυητική λειτουργία του φυσικού δικαστή να απαγορεύει την τεχνητή αλλοίωση του πλουραλισμού με την αφαίρεση μιας δίκης από ένα αρμόδιο δικαστή και την ανάθέσή της σε άλλον, λόγω της πολιτικής του ιδεολογίας, προκειμένου να υπάρξει μια συγκεκριμένη λύση της διαφοράς. Εφαρμόζεται σε κάθε είδους δικαιοδοσία και όχι μόνο στην ποινική 21 Όρίζεται στο άρθρο 8 του Συντάγματος, στη Διεθνή Σύμβαση της Ρώμης(άρθρο 6, παράγραφος 1), στη Διεθνή Σύμβαση των αστικών και πολιτικών Δικαιωμάτων των Ηνωμένων Εθνών (άρθρο 14), καθώς και στον Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας(άρθρο 109, παράγραφος 1) 22. Συνοψίζοντας, λοιπόν, προκύπτουν τα εξής όσον αφορά στην αρχή του φυσικού δικαστή: Φυσικός είναι ο δικαστής, ο οποίος εφοδιασμένος με εγγυήσεις αμεροληψίας και ανεξαρτησίας (αρ.6 παρ.1 Ε.Σ.Δ.Α) ορίζεται με αφηρημένα και αντικειμενικά κριτήρια που προκύπτουν από διάταξη νόμου ή από κανονισμό εσωτερικής λειτουργίας δικαιοδοτικού οργάνου και ο οποίος έχει κατοχυρωθεί με την εξουσιοδότηση νόμου (που έχει θεσπισθεί σε ανύποπτο χρόνο) πριν από την έναρξη εκκρεμοδικίας καθώς και πριν από την πιθανολόγηση επερχόμενης έναρξης εκκρεμοδικίας που αφορά στη συγκεκριμένη υπόθεση. Ο φυσικός αυτός δικαστής καλείται να δικάσει σε ένα πλαίσιο δίκαιης διαδικασίας,από την οποία πρέπει να απουσιάζουν υστερόβουλες μεθοδεύσεις, που είτε αίρουν είτε προκαλούν την υπόνοια ότι αίρουν το αμερόληπτο του δικαστή. 20 Καρράς, Σύνταγµα, Μάνεσης, Ατοµικές Ελευθερίες, Πανταζόπουλος, Η εξαίρεση του δικαστή 12
15 Τέλος η αρχή του φυσικού δικαστή εφαρμόζεται όχι μόνο στις ποινικές αλλά και στις πολιτικές, διοικητικές και πειθαρχικές δίκες. 23 Το άρθρο 8 του Συντάγματος -Ερμηνεία Όπως ήδη έχει προαναφερθεί.φυσικός δικαστής νοείται εκείνος που περιβάλλεται με εγγυήσεις αμεροληψίας και ανεξαρτησίας καθώς κι εκείνος που έχει καθοριστεί από το νόμο με αφηρημένα και αντικειμενικά κριτήρια.η Συνταγµατική αρχή του νόµιµου δικαστή, ισχύει τόσο υπέρ των Ελλήνων Πολιτών, όσο και υπέρ των αλλοδαπών που βρίσκονται στο ελληνικό έδαφος. Επίσης, η αρχή αυτή δεσµεύει όλα τα κρατικά όργανα. Και της νοµοθετικής και της εκτελεστικής και της δικαστικής εξουσίας (γι αυτήν την τελευταία προβλέπεται και το άρθρο 109 του Κώδικα Πολιτικής Δικονοµίας). Ως προς την νομοθετική ρύθμιση ορισμένων περιπτώσεων, πρέπει να σημειωθεί ότι προς το άρθρο 8 αντίκειται όχι µόνο ο νόμος που αφαιρεί µια υπόθεση, ή ένα πρόσωπο από τη δικαιοδοσία ενός δικαστηρίου, αναθέτοντάς την σε άλλο, αλλά και ο νόμος που αναδρομικά καταργεί ένδικα μέσα, καθιστώντας έτσι δυσμενέστερη τη θέση ενός διαδίκου, ή που καταργεί µια υφιστάμενη δικαιοδοσία χωρίς να ιδρύει παράλληλα νέα. Πρέπει να διευκρινιστεί ότι η αρχή του φυσικού δικαστή δεν έχει την έννοια ότι αποκλείονται αλλαγές με τη θέσπιση νόμου, στη συγκρότηση, οργάνωση και λειτουργία των δικαστηρίων. Επιπλέον, δεν σημαίνει ότι απαγορεύεται η αναδρομική ισχύς των δικονομικών νόμων ή η υπαγωγή εκκρεμών υποθέσεων στη ρύθμισή τους ή επίσης η τροποποίηση της καθ' ύλη ή κατά τόπο αρμοδιότητας των δικαστηρίων ή η ίδρυση νέων δικαστηρίων (υπό την προϋπόθεση ότι όλα αυτά δεν αντίκεινται σε διατάξεις του Συντάγματος). 23 Μάνεσης, Ατοµικές Ελευθερίες,
16 Τέλος, δεν αποκλείει την βάση αντικειμενικών κριτηρίων παραπομπή μιας υπόθεσης από ένα δικαστήριο σε άλλο ομοειδές και ισόβαθμο που παρέχει τις ίδιες εγγυήσεις (π.χ. άρθρα 48 και 136 του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας) ή την ανάθεση σε αυτό μερικότερων δικαστικών πράξεων (π.χ. διεξαγωγή αποδείξεων, λήψη μαρτυρικών καταθέσεων). Σε τελευταία ανάλυση, απόκειται στον ερμηνευτή και στον εφαρμοστή του Συντάγματος να εξετάζει, στη συγκεκριμένη κάθε φορά περίπτωση-και στο πλαίσιο του ελέγχου της κατά περιεχόμενο συνταγματικότητας των νόμων (άρθρο 93, παράγραφος 4 του Συντάγματος)-, αν ορισμένο νομοθέτημα, με το οποίο επέρχεται μια οποιαδήποτε μεταβολή στη δικαιοδοσία, αρμοδιότητα, οργάνωση, σύνθεση, λειτουργία των δικαστηρίων, τείνει πραγματικά, έστω και μ προκάλυμμα γενικών διατάξεων, να αφαιρέσει ορισμένη υπόθεση ή ορισμένα πρόσωπα από το μέχρι τώρα αρμόδιο δικαστήριο, δηλαδή από τον «νόμιμο δικαστή», για να την υπαγάγει στη κρίση άλλου δικαστηρίου, Ηΐο 6ΐ ηιιηο, οπότε και μόνο παραβιάζεται το άρθρο 8 του Συντάγματος, διότι τεκμαίρεται ότι η αφαίρεση γίνεται με σκοπό την ευμενέστερη ή δυσμενέστερη αντιμετώπιση. Στη πρώτη παράγραφο του άρθρου 8, το Σύνταγμα αναγνωρίζει μεν την σημασία της θέλησης των διαδίκων για την αρμοδιότητα των δικαστηρίων, με την έννοια ότι αποκλείει την υπαγωγή τους, παρά τη θέλησή τους, στη δικαιοδοσία δικαστηρίου, διαφορετικού από εκείνο που γενικά καθορίζεται από το νόμο. Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι οι ιδιώτες -διάδικοι ή κατηγορούμενοιμπορούν να επιλέγουν το δικαστήριο που θα τους δικάσει και να καθορίζουν ή τροποποιούν την αρµοδιότητά του ούτε ότι µπορούν να υπάγουν οποιαδήποτε διαφορά τους σε διαιτησία, αλλά ότι απλώς επιτρέπεται η επίλυση διαφορών µε εκούσια διαιτησία, υπό τις προϋποθέσεις που προβλέπει κάθε φορά ο νόµος. Θέμα παραβίασης της αρχής του φυσικού δικαστή, έχουμε στην περίπτωση που στη σύνθεση του δικαστηρίου μετέχουν περισσότερα πρόσωπα από εκείνα που ο νόμος προβλέπει.ωστόσο η αρχή του φυσικού δικαστή δεν παραβιάζεται όταν ανατίθεται σε άλλους δικαστές ή δικαστικούς υπαλλήλους η επιχείρηση μεμονωμένων διαδικαστικών πράξεων της αποδεικτικής διαδικασίας (αρ.109 παρ2 ΚΠολΔ) 14
17 Αποδέκτες του δικαιώματος Όπως προκύπτει από το άρθρο 8 του Συντάγματος φορέας των δικαιωμάτων αυτών είναι, όπως καθίσταται άλλωστε σαφές από την ίδια την διατύπωσή του, ο καθένα νομικό ή φυσικό πρόσωπο, Έλληνας ή αλλοδαπός. Από την ίδια τη φύση τους εξάλλου, τα δικαιώματα αυτά δεν μπορούν παρά να στρέφονται κατά την κρατικής εξουσίας, αφού αυτή καθορίζει την οργάνωση και την απονομή της δικαιοσύνης. Αποδέκτης της ισχύος τους δεν, στο πλαίσιο αυτό, µόνο ο νομοθέτης και η διοίκηση, αλλά επίσης και η δικαιοσύνη, κατεξοχήν μάλιστα τα όργανα που ασκούν τη διοίκηση των δικαστηρίων. Δεν πρόκειται πάντως αποκλειστικά για ατομικό δικαίωμα, µε σκοπό την προστασία κυρίως της προσωπικής ασφαλείας και κατ επέκταση των συμφερόντων γενικά των φορέων του, αλλά και για θεσμική εγγύηση 24. Και αυτό διότι ο καθορισµός της αρµοδιότητας και της σύνθεσης των δικαστηρίων µε βάση κοινές για όλους γενικές και αφηρηµένες ρυθµίσεις αυτονόητα συµβάλλει στην εύρυθµη λειτουργία και απονοµή της δικαιοσύνη, µε αποκλεισµό της αυθαιρεσίας. Συνεπώς, από την θέσπιση σχετικών διατάξεων στη κοινή δικονοµική νοµοθεσία, απορρέει ένα θεσµικό κεκτηµένο. Έτσι, π.χ., πρέπει να θεωρηθεί ότι απολαµβάνει συνταγµατική κατοχύρωση ο θεσµός της κλήρωσης των συνθέσεων στα ποινικά δικαστήρια, όπως αυτός καθιερώνεται στο άρθρο 17 του Οργανισµού Δικαστηρίων(ν.1756/1988, όπως τροποποιήθηκε µε τον ν. 1868/1989) Σβώλου-Βλάχου, Το Σύνταγµα της Ελλάδας, Β', Καρρά, Ποινικό Δικονοµικό Δίκαιο,
18 Αρμοδιότητα και Σύνθεση Η έννοια του νόµιµου δικαστή, αναφέρεται σε δικαστήριο, πρόκειται δηλαδή ουσιαστικά για «νόµιµο δικαστήριο». Η αναφορά αυτή γίνεται υπό δυο έννοιες, την αντικειµενική (αρµοδιότητα) και την υποκειµενική (σύνθεση). Με την αντικειµενική έννοια η αρχή του νόµιµου δικαστή αναφέρεται στο δικαστήριο ου είναι αρµόδιο να δικάσει συγκεκριµένη κατηγορία υποθέσεων, µε βάση γενικά και αντικειµενικά κριτήρια. Με την υποκειµενική έννοια, η αρχή του νόµιµου δικαστή αναφέρεται στη σύνθεση του δικαστηρίου, στους δικαστές δηλαδή στα πρόσωπα που θα συγκροτήσουν το δικαστήριο. Όπως η αρµοδιότητα, έτσι και η σύνθεση πρέπει να καθορίζεται µε γενικά και αντικειµενικά κριτήρια και ασφαλώς δεν πρέπει να επιλέγονται οι δικαστές προκειµένου να δικάσουν συγκεκριµένες υποθέσεις. 16
19 ΕΙΔΙΚΟ ΜΕΡΟΣ Το ζήτημα του κωλύματος του δικαστή Ο αποκλεισμός του δικαστή από τη σύνθεση του δικαστηρίου που εκδικάζει υπόθεση για την οποία έχει διατυπώσει ή σχηματίσει προηγουμένως γνώμη είναι ένας από τους βασικούς όρους της αμεροληψίας και γενικά της αντικειμενικής κρίσης του. Ο κανόνας αυτός ισχύει σε όλα τα σύγχρονα δημοκρατικά κράτη και κανείς δεν μπορεί ότι έχει πια το χαρακτήρα γενικής αρχής. Ο εν λόγω κανόνας είναι συνταγματικού επιπέδου, αποτελεί ουσιώδες στοιχείο της δίκαιης δίκης και απορρέει από την αρχή του κράτους δικαίου, σύμφωνα με την οποία, η προκατάληψη είναι ασύμβατη όχι μόνο με την έννοια της δικαιοσύνης, αλλά και με το δίκαιο και τη λογική του δικαίου γενικότερα. Η ασυμβατότητα αυτή αποκλείει όχι μόνο από το πεδίο άσκησης της δικαστικής λειτουργίας, αλλά από την άσκηση όλων των λειτουργιών του κράτους. Ούτε ο νομοθέτης, ούτε τα δικαστήρια λαμβάνουν τον εν λόγω κανόνα υπ' όψιν με ιδιαίτερη προσοχή και ευαισθησία,για την διασφάλιση της αντικειμενικής κρίσης του δικαστή. Ο κανόνας αυτός έχει τέσσερα βασικά στοιχεία: Αρχικά, ότι η συμμετοχή του δικαστή σε άλλη προηγούμενη διαδικασία κρίσης της υπόθεσης αποτελεί κώλυμα αντικειμενικού ή δομικού χαρακτήρα. Το κώλυμα συντρέχει όχι μόνο όταν ο δικαστής συμμετείχε σε προηγούμενη εκδίκαση της υπόθεσης, αλλά και όταν συμμετείχε σε άλλη, μη δικαστική, διαδικασία αντιμετώπισης. Το κώλυμα συντρέχει στο πρόσωπο του δικαστή, ανεξάρτητα με το αν συμμετείχε σε διαδικασία σχηματισμού γνώμης που είχε ως αντικείμενο της δίκης ή είχε άλλο μεν αντικείμενο, αλλά μπορούσε εκ πλαγίου να οδηγήσει σε σχηματισμό γνώμης για το εκδικαζόμενο αντικείμενο. Τέλος, ανεξάρτητα από το αν συντρέχει στο πρόσωπο δικαστών που αποτελούν μειοψηφία ή πλειοψηφία του δικαστηρίου 27 το παραπάνω κωλυμα εξακολουθεί να συντρέχει. Παραράς, Μελέτες IV 17
20 Δικαστικές επιτροπές-έκτακτα δικαστήρια Όπως υπαγορεύεται από την παράγραφο 2 του άρθρου 8 του Συντάγματος «δικαστικές επιτροπές και έκτακτα δικαστήρια δεν επιτρέπεται να συσταθούν». Συνάγεται επίσης ότι τα έκτακτα δικαστήρια και οι δικαστικές επιτροπές θα πρέπει να συγκροτούνται με ατομική ρύθμιση για να δικάσουν ορισμένη υπόθεση εκ των υστέρων. «Δικαστικές επιτροπές» είναι οι αποτελούμενες από πρόσωπα -είτε δικαστικούς είτε άλλους λειτουργούς ή υπαλλήλους (πολιτικούς ή εκκλησιαστικούς) είτε ιδιώτες- που ορίζονται ειδικά για να δικάσουν μια υπόθεση και ιδίως συγκεκριμένα άτομα με σκοπό να τα καταδικάσουν ή αντίστροφα, να τα αθωώσουν. «Έκτακτα δικαστήρια», είναι τα δικαστήρια, των οποίων η σύνθεση και αρμοδιότητα δεν ορίζεται εκ των προτέρων, αλλά ιδρύονται ad hoc, εκ των υστέρων-ιδίως μετά την τέλεση μιας αξιόποινης πράξης ή τη δημιουργία μιας διαφοράς-, για να δικάσουν συγκεκριμένη υπόθεση ή ορισμένα πρόσωπα που είναι ήδη δεδομένα. Η διάκριση μεταξύ δικαστικών επιτροπών και εκτάκτων δικαστηρίων, έγκειται βασικά στο ότι τα δεύτερα είναι πάντως, από κάθε άποψη-οργάνωσης, σύνθεσης, λειτουργίας-, δικαστήρια, πράγμα που δεν συμβαίνει με τις «δικαστικές επιτροπές». Ευρύτερη, πάλι, προστασία για την αρχή του φυσικού δικαστή προσφέρει το αρ.6 παρ2 της ΕΣΔΑ, όπου και διασφαλίζεται το δικαίωμα του καθενός να δικάζεται σε αμερόληπτο δικαστήριο, το οποίο μάλιστα πληροί τόσο την αντικειμενική(σχετικά με τη σύνθεση και τη λειτουργία του δικαστηρίου) όσο και την υποκειμενική έννοια(«τεκμαίρεται αθώος μέχρι να αποδειχθεί το αντίθετο»)της αμεροληψίας. 18
21 Εξαιρετικά Δικαστήρια- Εδικά Δικαστήρια Εξαιρετικά δικαστήρια (τέτοια είναι τα έκτακτα στρατοδικεία), των οποίων η λειτουργία προβλέπεται από το άρθρο 8 του Συντάγματος, καλούνται αυτά που αναστέλλουν ατοµικές ελευθερίες (βλ. και άρθρα 5-9 του ν. 566/1977 περί καταστάσεως πολιορκίας). Είναι δικαστήρια δηλαδή ειδικής δικαιοδοσίας, που είναι αρµόδια για την εκδίκαση ορισµένου είδους υποθέσεων ή ορισµένης κατηγορίας προσώπων, όπως λόγου χάρην, το Συµβούλιο της Επικρατείας, το Ελεγκτικό Συνέδριο, τα δικαστήρια εργατικών διαφορών, τα δικαστήρια ανηλίκων κτλ. η ίδρυση, µε νόµο, δικαστηρίων που ανταποκρίνονται στις σύγχρονες συνθήκες ειδίκευσης των κοινωνικών και ιδίως των οικονοµικών σχέσεων, και τα οποία, για τους λόγους αυτούς, απαρτίζονται και από ιδιώτες που έχουν ειδικές γνώσεις και ειδική κατάρτιση και πείρα (π.χ. δικαστήριο σηµάτων, τα δικαστήρια κοινωνικών ασφαλίσεων, τα διαιτητικά δικαστήρια, ενώ επίσης ανήκουν και τα εκκλησιαστικά δικαστήρια), δεν αντίκειται προς τις διατάξεις της δεύτερης παραγράφου του άρθρου 8 του Συντάγµατος,υπό την προϋπόθεση πάντως ότι και τα δικαστήρια αυτά χαρακτηρίζονται από γενικότητα και αντικειµενικότητα σε ό,τι αφορά την υπαγωγή σε αυτά ορισµένων κατηγοριών υποθέσεων ή προσώπων. Το στοιχείο που διακρίνει τα ειδικά δικαστήρια από τα τακτικά δικαστήρια- τα οποία έχουν γενική δικαιοδοσία- είναι το γεγονός ότι τα ειδικά και εξαιρετικά δικαστήρια δικάζουν υποθέσεις ειδικών κατηγοριών. Παράβαση του άρθρου 8 του Συντάγµατος, που κατωχυρώνει ακριβώς την υπαγωγή των υποθέσεων και των εν γένει διαδίκων στο νόµιµο δικαστή τους 27,αποτελεί η υπαγωγή µιας υπόθεσης, που δεν ανήκει στον κύκλο της συγκεκριµένης ειδικής κατηγορίας, στη δικαιοδοσία ειδικού ή εξαιρετικού δικαστηρίου. 27 Μάνεσης, Ατοµικές Ελευθερίες,
22 Περιπτώσεις αναστολής του άρθρου 8 Σε περίπτωση εξωτερικών ή εσωτερικών κινδύνων κτλ προβλέπεται πό το άρθρο 48 του Συντάγµατος η αναστολή του άρθρου 8. Για πρώτη φορά στο Σύνταγµα του 1952 το άρθρο 8 για το νόµιµο δικαστή περιλήφθηκε απρόοπτα άγνωστο αν οφείλεται σε παραδροµή ή παρανόηση ή επίτηδεςστα αναστελλόµενα άρθρα του Συντάγµατος (πάντως η περίπτωση αναστολής του δεν είχε συζυτηθεί καθόλου στις επιτροπές του Β' και του ΞΗ' Ψηφίσµατος της Δ' Αναθεωρητικής Βουλής του ). Πρέπει να σηµειωθεί ότι για την λειτουργία των έκτακτων στρατοδικείων, που είναι «εξαιρετικά δικαστήρια», δεν είναι άλλωστε αναγκαία η αναστολή του άρθρου 8, δεδοµένου ότι η σύστασή τους προβλέπεται αυτοτελώς από ειδική διάταξη του άρθρου 48. Η δεύτερη παράγραφος του άρθρου 8 του Συντάγµατος απαγορεύει µάλιστα τη λειτουργία του «εξαιρετικών δικαστηρίων», όπως ήδη τονίσαµε, αλλά και των έκτακτων δικαστηρίων και των των δικαστικών επιτροπών. Και το Σύνταγµα του 1975 ωστόσο περιέργως περιέλαβε το άρθρο 8 στις αναστελλόµενες, βάσει του άρθρου 48, διατάξεις. Με αυτό το δεδοµένο η αναστολή του άρθρου 8 συνεπάγεται ενδεχοµένως, τη δυνατότητα θέσπισης παρεκκλίσεων από την αρχή του νόµιµου δικαστή της παραγράφου 1 του άρθρου 8, για λόγους αναφερόµενους πάντως στην ασφάλεια του κράτους, του πολιτεύµατος και της δηµόσιας τάξης. Αµφίβολο είναι όµως αν συνεπάγεται και τη δυνατότητα σύστασης των κατά κυριολεξία δικαστικών επιτροπών και εκτάκτων δικαστηρίων, που απαγορεύονται ειδικότερα από την παράγραφο 2 του ίδιου άρθρου. Διότι, έστω και αν κατά τη ψήφιση του άρθρου 48 δεν είχε αντιµετωπιστεί το ζήτηµα 28 αυτό, το ενδεχόµενο να συνεπάγεται κάτι τέτοιο δεν φαίνεται να ανταποκρίνεται προς την αληθινή θέληση του συντακτικού νοµοθέτη. 28 Μάνεσης, Ατοµικές Ελευθερίες,
23 ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΕΡΓΑΣΙΑΣ Θεμελιώδες δικαίωμα του ανθρώπου αποτελεί η αρχή του φυσικού δικαστή.. Σκοπός της, είναι η εξασφάλιση της δίκαιης δίκης, για κάθε πρόσωπο, φυσικό ή νοµικό, Έλληνα ή αλλοδαπό. Ειδικότερα εξασφαλίζει στον καθένα το δικαίωμα να δικάζεται από αμερόληπτο και αντικειμενικό δικαιοδοτικό όργανο που είναι πριν από την κατάθεση της αγωγής αντικειμενικά προκαθορισμένο. Ως αρχή δεν αφορά μόνο στα δικαστήρια ως όργανα της δικαστικής εξουσίας, αλλά και στη σύνθεση των δικαστηρίων και κατ επέκταση στα ίδια τα φυσικά πρόσωπα, δηλαδή τους δικαστές. Αποτελεί, ουσιαστικά το θεµέλιο της δικαστικής προστασίας, η οποία είναι ένα από τα ζητούµενα σε µια κοινωνία δηµοκρατικά οργανωµένη, όπως είναι η Ελληνική. Η αποτροπή της αθέµιτης δικαστικής παρέµβασης και η αμεροληψία των δικαστών αποτελεί το βασικό ζητούμενο.
24 ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ Ε.Βενιζέλος, Η αρχή του νόµιµου δικαστή και η κατάσταση της δικαιοσύνης, Δίκαιο και Πολιτική, 1983 Γ. Βερβενιώτη, Διαιτητική Πραγµατογνωσύνη, 1981 ΚΓεωργόπουλος, Επίτοµο Συνταγµατικό Δίκαιο, 5 η έκδοση, 1993 ΠΤ.Δαγτόγλου, Συνταγµατικό Δίκαιο- Ατοµικά Δικαιώµατα Π. Τ. Δαγτόγλου, Διοικητικό Δικονοµικό Δίκαιο, 1994 Ανδρ.Γ.Δηµητρόπουλος, Παραδόσεις Συνταγµατικού Δικαίου, Τόµος III, Θ έκδοση, Αθήνα 2001 Α.Καίσης, Ακύρωση Διαιτητικών Αποφάσεων, 1989 Κ.Καλαβρός, Δίκαιο της Διαιτησίας, I.Εσωτερική Διαιτησία, 1993 Β.Καράκωστας-Γεωργόπουλου/Αθανασούλη,Το Σύνταγµα- Ερµηνευτικα Σχόλια -Νοµολογία,τ.µ. II, 1991 Α.Καρράς, Ποινικό Δικονοµικό Δίκαιο, Αθήνα-Κοµοτηνή, 1993 Α.Κεραµέας, αστικό Δικονοµικό Δίκαιο, γενικό µέρος, 1986 Α.Κονταξής, Κώδικας Πολιτικής Δικονοµίας, 1993 Α.Μάνεσης, Ατοµικές Ελευθερίες, 4 η έκδοση,
25 Σ.Πανταζόπουλος, Η εξαίρεση του δικαστή, συμβολή στην αρχή του φυσικού δικαστή, Αθήνα- Κομοτηνή, 1992 ΠΠαραράς, το Σύνταγμα του 1975-Οοιρυ8 ΠΠαράρας, Μελέτες IV Ν.Σαρίπολος, Συνταγματικό Δίκαιο, 1923 Α.Σβώλος-Γ.Βλάχος, Το Σύνταγμα της Ελλάδας, 1955 ΧΣγουρίτσας, Συνταγματικό Δίκαιο, 1966 Δ.Τσούρκας, Τα έκτακτα Δικαστήρια-συμβολή στην ερμηνεία και εφαρμογή του άρθρου 8, παράγραφος2, 1987 Θ.Φλογαίτης, Εγχειρίδιο Συνταγματικού Δικαίου, 1895 ΚΧρυσόγονος, Ατομικά Δικαιώματα, 1996 Μονογραφίες και άρθρα Δ25 σελ.588 επ., Η απόφαση του Α.Ε.Δ. για την συνταγματικότητα της διαιτητικής επίλυσης των διοικητικών διαφορών Π.Θεοδωρόπουλος, ΕλλΔνη, Η νομιμότητα της διαιτησίας, Αρχ.Ν 38, 567 Γ.Μαγκάνης, Ο φυσικός και ο αφύσικος δικαστής, ΔII σελ.33 επ. ΚΜπέης, Ο ισόβιος νόμιμος δικαστής και η κοινή γνώμη, Τμ προς τιμήν Γ.Ράμμου, τ.μ. II,
26 Κ.Μπέης, Τα συνταγματικά θεμέλια της δικαστικής προστασίας, αφιέρωμα στον Γ.Οικονομόπουλο, 1981, σελ. 195 επ. Δ.Μπαρδούτσος, Παρτηρήσεις στο Α.Ε.Δ. 24/1993, ΔΔ6 49 επ. Νομολογία ΕφΑΘ. 2080/1982, Δ14 σελ.3 (ρύθμιση που αποκλείει προσφυγή στα τακτικά δικαστήρια για ακύρωση διαιτητικής απόφασης, εφόσον ο αποκλεισμός έχει συνομολογηθεί με διαιτητική συμφωνία που κυρώθηκε με νόμο, δεν αντίκειται στο άρθρο 8 του Σ.) Εφ Αθ. 4168/1982 (αντισυνταγματικότητα υποχρεωτικής διαιτησίας χωρίς συμφωνία των μερών) ΑΠ. 356/1991 (υπαγωγή επίλυσης διαφορών ξένου επενδυτή και ελληνικού δημοσίου δεν αντίκειται στο άρθρο 8 του Σ.) Επ.ΕμΔ.1993, 386 επ. ΑΠ. 1294/1992, ΝοΒ 1993, 758 επ. Α.Ε.Δ. 24/1993, Δ25, σελ.12 (διαιτητική επίλυση φορολογικών διαφορών δεν είναι αντίθετη με το Σ.) ΣτΕ 2152/1993, Ολ. ΤοΣ 1994, 117 επ. Ε.Δ.Δ.Α., υπόθεση PFEIFER κατά Αυστρίας, ΕΕΕυρΔ. 1993, 647 ΣτΕ 2724/1996, ΕλλΔνη 1997, σελ.97 Ε.Δ.Δ.Α., υπόθεση PROCOLA κατά Λουξεμβούργου, ΕΕΕυρΔ, 1993, 700 επ. 24
27 Α.Ε.Δ. 12/1997, ΕλλΔνη, σελ ΑΠ. 1/1997, Ολ. ΕλλΔνη 1997, 727 επ. 25
Θέµα εργασίας. Η ερµηνεία του άρθρου 8 παρ. 1 του Συντάγµατος
Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήµιο Αθηνών Σχολή Νοµικών, Οικονοµικών και Πολιτικών Επιστηµών Τµήµα Νοµικής, Τοµέας ηµοσίου ικαίου Μεταπτυχιακό ίπλωµα ηµοσίου ικαίου Μάθηµα : Συνταγµατικό ίκαιο Καθηγητής:
Διαβάστε περισσότεραΕΘΝΙΚΟ ΚΑΙ ΚΑΠΟ ΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΣΧΟΛΗ ΝΟΜΙΚΩΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΜΗΜΑ ΝΟΜΙΚΗΣ,ΤΟΜΕΑΣ ΗΜΟΣΙΟΥ ΙΚΑΙΟΥ
ΕΘΝΙΚΟ ΚΑΙ ΚΑΠΟ ΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΣΧΟΛΗ ΝΟΜΙΚΩΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΜΗΜΑ ΝΟΜΙΚΗΣ,ΤΟΜΕΑΣ ΗΜΟΣΙΟΥ ΙΚΑΙΟΥ ΠΡΟΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΜΑΘΗΜΑ: «ΑΤΟΜΙΚΑ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΑ ΙΚΑΙΩΜΑΤΑ» 2005-2006
Διαβάστε περισσότεραΕθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήµιο Αθηνών Σχολή Νοµικών, Οικονοµικών και Πολιτικών Επιστηµών Τµήµα Νοµικής, Τοµέας ηµοσίου
Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήµιο Αθηνών Σχολή Νοµικών, Οικονοµικών και Πολιτικών Επιστηµών Τµήµα Νοµικής, Τοµέας ηµοσίου Προπτυχιακή Εργασία ηµοσίου ικαίου Μάθηµα Ατοµικά και Κοινωνικά ικαιώµατα ιδάσκων
Διαβάστε περισσότεραΘέμα: «Το άρθρο 8 του Συντάγματος 1975/86/01».
Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών Σχολή ΝΟΠΕ, Τμήμα Νομικής Μεταπτυχιακό Δίπλωμα Δημοσίου Δικαίου Μάθημα «Συνταγματικό Δίκαιο» Διδάσκων: A. Δημητρόπουλος, Kαθηγητής Επιμέλεια εργασίας: Χριστίνα
Διαβάστε περισσότεραΕΘΝΙΚΟ ΚΑΙ ΚΑΠΟ ΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΤΜΗΜΑ ΝΟΜΙΚΗΣ ΤΟΜΕΑΣ ΗΜΟΣΙΟΥ ΙΚΑΙΟΥ. ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ: Κος ΑΝ ΡΕΑΣ ΗΜΗΤΡΟΠΟΥΛΟΣ ΘΕΜΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ:
ΕΘΝΙΚΟ ΚΑΙ ΚΑΠΟ ΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΤΜΗΜΑ ΝΟΜΙΚΗΣ ΤΟΜΕΑΣ ΗΜΟΣΙΟΥ ΙΚΑΙΟΥ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ: Κος ΑΝ ΡΕΑΣ ΗΜΗΤΡΟΠΟΥΛΟΣ ΘΕΜΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ: Ο «Φυσικός» ικαστής Οικονοµίδου Ειρήνη Α.Μ.: 1340199900654 Μάιος: 2006
Διαβάστε περισσότεραΣύνοψη περιεχομένων. ΠΡΩΤΟ ΜΕΡΟΣ Ο δικαστικός έλεγχος της διοικήσεως και η έννομη προστασία του ιδιώτη
Σύνοψη περιεχομένων Συντομογραφίες... XVII Γενική βιβλιογραφία... XXIII Ι. Ελληνικό διοικητικό δικονομικό δίκαιο... XXIII ΙΙ. Αλλοδαπό διοικητικό δικονομικό δίκαιο...xxviii Παραπομπές στην νομοθεσία και
Διαβάστε περισσότεραΕΘΝΙΚΟ ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΣΧΟΛΗ ΝΟΜΙΚΩΝ, ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΜΗΜΑ ΝΟΜΙΚΗΣ Π.Μ.Σ. ΔΗΜΟΣΙΟΥ ΔΙΚΑΙΟΥ
ΕΘΝΙΚΟ ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΣΧΟΛΗ ΝΟΜΙΚΩΝ, ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΜΗΜΑ ΝΟΜΙΚΗΣ Π.Μ.Σ. ΔΗΜΟΣΙΟΥ ΔΙΚΑΙΟΥ Μάθημα: Συνταγματικό Δίκαιο Διδάσκοντες: Δημητρόπουλος Ανδρ., Καθηγητής
Διαβάστε περισσότεραΓεωργία Καζάκου, ΠΕ09. Οικονομολόγος. Πολιτική Παιδεία. Β Τάξη Γενικού Λυκείου
Πολιτική Παιδεία Β Τάξη Γενικού Λυκείου 1 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4 ο Η ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΗΣ ΠΟΛΙΤΕΙΑΣ 4.4 Η ΔΙΚΑΣΤΙΚΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ 2 Άρθρο 26 του Συντάγματος Η δικαστική λειτουργία ασκείται από τα δικαστήρια. Οι αποφάσεις τους
Διαβάστε περισσότεραΟΔΗΓΟΣ ΜΕΛΕΤΗΣ ΒΙΒΛΙΟΥ «Επιτομή Γενικού Διοικητικού Δικαίου» του Απ. Γέροντα, εκδ. Σάκκουλα, Αθήνα - Θεσσαλονίκη 2014
ΟΔΗΓΟΣ ΜΕΛΕΤΗΣ ΒΙΒΛΙΟΥ «Επιτομή Γενικού Διοικητικού Δικαίου» του Απ. Γέροντα, εκδ. Σάκκουλα, Αθήνα - Θεσσαλονίκη 2014 Κεφάλαιο πρώτο: ΙΙ. Η διοίκηση, ΙΙΙ. Το διοικητικό δίκαιο (σελ. 16 25) Σκοπός των ως
Διαβάστε περισσότεραΟργάνωση και Λειτουργία του Κράτους 19 ος Διαγωνισμός ΕΣΔΔ 2 ος Διαγωνισμός ΕΣΤΑ Σάββατο 09 Δεκεμβρίου 2006
Οργάνωση και Λειτουργία του Κράτους 19 ος Διαγωνισμός ΕΣΔΔ 2 ος Διαγωνισμός ΕΣΤΑ Σάββατο 09 Δεκεμβρίου 2006 Θέμα 2 ον : Η δικαστική λειτουργία αποτελεί μία από τις τρεις θεμελιώδεις λειτουργίες του κράτους.
Διαβάστε περισσότεραΣελίδα 1 από 5. Τ
Σελίδα 1 από 5 ΔΕΟ 10 ΒΑΣΙΚΕΣ ΕΝΝΟΙΕΣ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΟΥ ΕΙΣΑΓΩΓΗΣ ΣΤΟ ΔΙΚΑΙΟ ΕΥΡΩΠΑΙΚΟ- ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΤΟΜΟΙ Α & Α1 & Β ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΟ 1. Τι είναι κράτος; Κράτος: είναι η διαρκής σε νομικό πρόσωπο οργάνωση λαού
Διαβάστε περισσότεραΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ. ΠΡΩΤΟ ΜΕΡΟΣ Εισαγωγή. 1. Προβληματισμός Μεθοδολογία... 5
ΠΡΩΤΟ ΜΕΡΟΣ Εισαγωγή 1. Προβληματισμός... 1 2. Μεθοδολογία... 5 3. Ιστορική και συγκριτική προσέγγιση... 11 α. Ιστορική προσέγγιση... 11 β. Συγκριτική προσέγγιση... 16 i. Γαλλία... 16 ii. Γερμανία... 20
Διαβάστε περισσότεραροσάκη Ιωάννα Αριθµός Μητρώου: Θέµα εργασίας: «Ο Νόµιµος ικαστής» (Άρθρο 8 του Συντάγµατος)
Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήµιο Αθηνών Σχολή Νοµικών Οικονοµικών και Πολιτικών Επιστηµών Τµήµα Νοµικής Τοµέας ηµοσίου ικαίου Μάθηµα: Ατοµικά και Κοινωνικά ικαιώµατα, εξάµηνο Καθηγητής: Ανδρέας Γ.
Διαβάστε περισσότεραΕΝΝΟΜΗ ΤΑΞΗ ΚΥΠΡΟΣ. Σύνταγμα Διεθνείς Συμβάσεις Πρωτογενής νομοθεσία Δευτερογενής νομοθεσία. Δικαστήρια
ΕΝΝΟΜΗ ΤΑΞΗ ΚΥΠΡΟΣ Σύνταγμα Διεθνείς Συμβάσεις Πρωτογενής νομοθεσία Δευτερογενής νομοθεσία Δικαστήρια Η Κυπριακή Δημοκρατία είναι μια συνταγματική δημοκρατία βασισμένη στις αρχές της νομιμότητας, της ύπαρξης
Διαβάστε περισσότεραΔικαίωμα δικαστικής προστασίας. Λίνα Παπαδοπούλου Επ. Καθηγήτρια Συνταγματικού Δικαίου
ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΧΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΙΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Ενότητα 13 η : Δικαίωμα δικαστικής προστασίας Λίνα Παπαδοπούλου Επ. Καθηγήτρια Συνταγματικού Δικαίου Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό
Διαβάστε περισσότεραΤο πολίτευμα που προβλέπει το ελληνικό Σύνταγμα του 1975/1986/2001/ Οι θεμελιώδεις αρχές του πολιτεύματος
Εισαγωγή στο Διεθνές και Ευρωπαϊκό Δίκαιο Α εξάμηνο 2015/2016 Ν. Κανελλοπούλου Αναπλ. Καθηγ. Συνταγματικού Δικαίου Το πολίτευμα που προβλέπει το ελληνικό Σύνταγμα του 1975/1986/2001/2008 Διάγραμμα του
Διαβάστε περισσότεραΜΠρΑθ 10689/2008 [Διαδικασία συνδιαλλαγής κατά τον ΠτΚ - Προληπτικά μέτρα*] (παρατ. Ι. Σπυριδάκης)
ΜΠρΑθ 10689/2008 [Διαδικασία συνδιαλλαγής κατά τον ΠτΚ - Προληπτικά μέτρα*] (παρατ. Ι. Σπυριδάκης) Πρόεδρος: Μ. Τατσέλου Δικηγόρος: Α. Αγγελίδης Το άνοιγμα της διαδικασίας συνδιαλλαγής ή η επικύρωση της
Διαβάστε περισσότεραΗ γενική αρχή του σεβασµού και της προστασίας της ανθρώπινης αξίας
Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήµιο Αθηνών Σχολή Νοµικών, Οικονοµικών και Πολιτικών Επιστηµών Τµήµα Νοµικής, Τοµέας ηµοσίου ικαίου Μεταπτυχιακό ίπλωµα ηµοσίου ικαίου Μάθηµα : Συνταγµατικό ίκαιο Καθηγητής:
Διαβάστε περισσότεραΣυνταγματικό Δίκαιο Ενότητα 2: Κράτος Δικαίου 2
ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Ενότητα 2: Κράτος Δικαίου 2 Λίνα Παπαδοπούλου, Αν. Καθηγήτρια Συνταγματικού Δικαίου Σχολής ΑΠΘ Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό
Διαβάστε περισσότεραΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΛΗΡΩΣΗ ΘΕΣΕΩΝ ΗΜΟΣΙΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΚΑΙ ΝΟΜΙΚΩΝ ΠΡΟΣΩΠΩΝ ΤΟΥ ΗΜΟΣΙΟΥ TOMEΑ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ ΠΕ ΕΞΕΤΑΣΗ ΣΤΟ ΜΑΘΗΜΑ: «ΗΜΟΣΙΟ ΙΚΑΙΟ»
ΑΝΩΤΑΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΕΠΙΛΟΓΗΣ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΥ ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΙΑΓΩΝΙΣΜΟΥ ΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΛΗΡΩΣΗ ΘΕΣΕΩΝ ΗΜΟΣΙΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΚΑΙ ΝΟΜΙΚΩΝ ΠΡΟΣΩΠΩΝ ΤΟΥ ΗΜΟΣΙΟΥ TOMEΑ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ ΠΕ ΕΞΕΤΑΣΗ ΣΤΟ ΜΑΘΗΜΑ: «ΗΜΟΣΙΟ ΙΚΑΙΟ»
Διαβάστε περισσότεραΣυνταγματικό Δίκαιο Ενότητα 4: Πηγές του Δικαίου
ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Ενότητα 4: Πηγές του Δικαίου Λίνα Παπαδοπούλου, Αν. Καθηγήτρια Συνταγματικού Δικαίου Σχολής ΑΠΘ Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό
Διαβάστε περισσότεραΓΝΩΜΟΛΟΤΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ
ΓΝΩΜΟΛΟΤΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ ΕΡΩΤΗΜΑ Ερωτάται αν αν είναι στα πλαίσια ή όχι του Συντάγματος η εφαρμογή της παραγράφου 2 του άρθρου 139 του Κώδικα Δικαστικών Επιμελητών με την έκδοση της προβλεπόμενης Υπουργικής
Διαβάστε περισσότεραΘέµα εργασίας : Άρθρο 2 παρ. 1 Συντάγµατος( Το απαραβίαστο της ανθρώπινης αξίας) Σχολιασµός Αποφ. 40/1998 Α.Π
Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήµιο Αθηνών Σχολή Νοµικών, Οικονοµικών και Πολιτικών Επιστηµών Τµήµα Νοµικής, Τοµέας ηµοσίου ικαίου. Μεταπτυχιακό ίπλωµα ηµοσίου ικαίου Μάθηµα «Συνταγµατικό ίκαιο», 2003
Διαβάστε περισσότεραΗ ΑΡΧΗ ΤΗΣ ΝΟΜΙΜΟΤΗΤΑΣ ΩΣ ΣΥΝΕΠΕΙΑ ΤΗΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ΚΡΑΤΟΥΣ ΙΚΑΙΟΥ
Η ΑΡΧΗ ΤΗΣ ΝΟΜΙΜΟΤΗΤΑΣ ΩΣ ΣΥΝΕΠΕΙΑ ΤΗΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ΚΡΑΤΟΥΣ ΙΚΑΙΟΥ Καθορίζοντας το γενικό περιεχόµενο ενός δικαιώµατος, µε διατάξεις δικαίου στο πλαίσιο γενικής σχέσης, προσδιορίζονται τα ανώτατα όρια άσκησης
Διαβάστε περισσότερατην ύπαρξη και την άσκηση ενός θεμελιώδους δικαιώματος γιατί αποτελούσαν κενό γράμμα, αφού πρόθεση του
Το δικαίωμα δικαστικής προστασίας 20 παρ.1 Σ Εισαγωγή Η τήρηση του Συντάγματος από αυτούς που ασκούν την κρατική εξουσία, δηλαδή από τα όργανα του κράτους εξαρτάται κατά πολύ από το εάν υπάρχουν και λειτουργούν
Διαβάστε περισσότεραΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑΚΑ ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΑ ΚΟΛΛΙΝΤΖΑ ΜΑΘΗΜΑ: ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ - ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ : Γεώργιος Κ. Πατρίκιος, Δικηγόρος, Μ.Δ.Ε., Υπ. Δ.Ν ΘΕΜΑΤΑ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΥ ΔΟΚΙΜΩΝ ΣΗΜΑΙΟΦΟΡΩΝ ΛΙΜΕΝΙΚΟΥ 2011 ΜΑΘΗΜΑ: ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ - ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ Α) Πηγες Διοικητικου Δικαιου Ως πηγή διοικητικού
Διαβάστε περισσότεραΠεριεχόμενα. Μέρος Ι Συνταγματικό Δίκαιο... 17
Περιεχόμενα Πρόλογος... 15 Μέρος Ι Συνταγματικό Δίκαιο... 17 1 Πολίτευμα...19 Θεωρία... 19 1. ΒΑΣΙΚΕΣ ΕΝΝΟΙΕΣ... 19 Το κράτος... 20 Το πολίτευμα... 21 Το συνταγματικό δίκαιο... 21 2. ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΑΝΑΔΡΟΜΗ
Διαβάστε περισσότεραΠεριεχόμενο: Αρχή διάκρισης των λειτουργιών
Περιεχόμενο: Αρχή διάκρισης των λειτουργιών ΜΑΘΗΜΑ: ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ : Γεώργιος Κ. Παυλόπουλος, Δικηγόρος, Υπ. Διδάκτωρ Δημοσίου Δικαίου Παν/μίου Αθηνών Η αρχή της Διάκρισης των Λειτουργιών
Διαβάστε περισσότεραΘέµα εργασίας: Άρθρο 8 του Συντάγµατος. «Ο νόµιµος δικαστής» Καµιντζή Ιωάννα Α.Μ :322 Εmail : (Τετάρτη, 5 Μαΐου 2004)
Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήµιο Αθηνών Σχολή Νοµικών, Οικονοµικών και Πολιτικών Επιστηµών Τµήµα Νοµικής, Τοµέας ηµοσίου ικαίου. Μεταπτυχιακό ίπλωµα ηµοσίου ικαίου Μάθηµα «Συνταγµατικό ίκαιο», 2003
Διαβάστε περισσότεραΚΕΦΑΛΑΙΟ Α ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΟ ΔΙΚΑΙΟ ΚΑΙ ΣΤΗ ΝΟΜΟΘΕΣΙΑ ΒΑΣΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΚΑΙ ΟΡΙΣΜΟΙ (σελ. 1-14)
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Α ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΟ ΔΙΚΑΙΟ ΚΑΙ ΣΤΗ ΝΟΜΟΘΕΣΙΑ ΒΑΣΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΚΑΙ ΟΡΙΣΜΟΙ (σελ. 1-14) 1. ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΔΙΚΑΙΟ (ΩΣ ΤΕΧΝΙΚΗ ΕΝΝΟΙΑ) 2.ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΚΑΝΟΝΑΣ ΔΙΚΑΙΟΥ 3.ΔΙΑΚΡΙΣΕΙΣ ΤΟΥ ΔΙΚΑΙΟΥ 4.ΤΟ ΔΙΚΑΙΟ ΜΗΧΑΝΟΛΟΓΙΑΣ
Διαβάστε περισσότεραΕ.Ε. Π α ρ.ι(i), Α ρ.4229, 5/2/2010
ΝΟΜΟΣ ΠΟΥ ΠΡΟΒΛΕΠΕΙ ΓΙΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΕΣ ΘΕΡΑΠΕΙΕΣ ΓΙΑ ΥΠΕΡΒΑΣΗ ΤΟΥ ΕΥΛΟΓΟΥ ΧΡΟΝΟΥ ΔΙΑΓΝΩΣΗΣ ΑΣΤΙΚΩΝ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ ΚΑΙ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΩΝ --------------------- Άρθρο 1. Συνοπτικός τίτλος. 2. Ερμηνεία. ΚΑΤΑΤΑΞΗ ΑΡΘΡΩΝ
Διαβάστε περισσότεραΚΑΤΗΓΟΡΙΑ Π Ε - ΤΕ ΓΕΝΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ ΕΙΣΑΓΩΓΗ 1. ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΔΙΚΟΝΟΜΙΑ. Α. Έννοια Β. Πηγές.
ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ Π Ε - ΤΕ ΓΕΝΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ ΕΙΣΑΓΩΓΗ 1. ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΔΙΚΟΝΟΜΙΑ Α. Έννοια Β. Πηγές. 2. ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΑ Α. Έννοια και διακρίσεις Β. Διακρίσεις και σύνθεση πολιτικών δικαστηρίων Γ. Χρόνος απονομής της δικαιοσύνης
Διαβάστε περισσότεραΑΡΕΙΟΣ ΠΑΓΟΣ 218/2016 Α2 Τμ.
ΔΙΑΤΑΓΗ ΠΛΗΡΩΜΗΣ ΚΑΤΑ ΔΗΜΟΣΙΟΥ Δεν είναι δυνατή η έκδοση διαταγής πληρωμής για απαίτηση, η οποία προέρχεται από διαφορά δημοσίου δικαίου, όπως είναι και οι διαφορές από την εξωσυμβατική ευθύνη του Δημοσίου
Διαβάστε περισσότεραΘέµα εργασίας. Η Θεσµική Προσαρµογή των Συνταγµατικών ικαιωµάτων I (Μον.Πρωτ.Θεσ/νίκης 1080/1995)
Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήµιο Αθηνών Σχολή Νοµικών, Οικονοµικών και Πολιτικών Επιστηµών Τµήµα Νοµικής, Τοµέας ηµοσίου ικαίου Μεταπτυχιακό ίπλωµα ηµοσίου ικαίου Μάθηµα : Συνταγµατικό ίκαιο Καθηγητής:
Διαβάστε περισσότεραΤΡΑΠΕΖΑ ΝΟΜΙΚΩΝ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΩΝ ΝΟΜΟΣ (INTRASOFT INTERNATIONAL) Αρθρο :0. Αρθρο :1 Πληροφορίες Νομολογίας & Αρθρογραφίας :12
+ Μέγεθος Γραμμάτων - ΤΡΑΠΕΖΑ ΝΟΜΙΚΩΝ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΩΝ ΝΟΜΟΣ (INTRASOFT INTERNATIONAL) Ν 2735/1999: Διεθνής Εμπορική Διαιτησία (276274) Αρθρο :0 ΦΕΚ Α` ΝΟΜΟΣ ΥΠ` ΑΡΙΘ. 2735 Διεθνής Εμπορική Διαιτησία. Αρθρο
Διαβάστε περισσότεραΠΟΡΙΣΜΑΤΑ ΑΠΟ ΤΗ ΝΟΜΟΛΟΓΙΑ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣΤΙΚΟΥ ΔΙΚΑΙΟΥ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ ΤΗΣ ΕΠΙΚΡΑΤΕΙΑΣ (ΕΤΟΥΣ 1987)
Διάγραμμα Περιεχομένων ΠΟΡΙΣΜΑΤΑ ΑΠΟ ΤΗ ΝΟΜΟΛΟΓΙΑ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣΤΙΚΟΥ ΔΙΚΑΙΟΥ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ ΤΗΣ ΕΠΙΚΡΑΤΕΙΑΣ (ΕΤΟΥΣ 1987) Εισαγωγικά...23 Ι. Θρησκευτική Ελευθερία...25 Α. Γενικά...25 Β. Ελευθερία της θρησκευτικής
Διαβάστε περισσότεραΣυνταγματικό Δίκαιο Ενότητα 1: Κράτος Δικαίου 1
ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Ενότητα 1: Κράτος Δικαίου 1 Λίνα Παπαδοπούλου, Αν. Καθηγήτρια Συνταγματικού Δικαίου Σχολής ΑΠΘ Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό
Διαβάστε περισσότεραΕργασιακά Θέματα «Το νέο καθεστώς της Μεσολάβησης Διαιτησίας μετά τον Ν. 4303/2014»
Εργασιακά Θέματα «Το νέο καθεστώς της Μεσολάβησης Διαιτησίας μετά τον Ν. 4303/2014» ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 1. Το νέο καθεστώς της Μεσολάβησης Διαιτησίας μετά τον Ν. 4303/2014 Συνοπτική παρουσίαση 3 2. Εισαγωγή. 5
Διαβάστε περισσότερα669/2013 ΜΠΡ ΑΘ ( 597917) (Α ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ ΝΟΜΟΣ)
669/2013 ΜΠΡ ΑΘ ( 597917) (Α ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ ΝΟΜΟΣ) Δικαίωμα για παροχή έννομης προστασίας κατά το Σύνταγμα και την ΕΣΔΑ. Εννοια και περιεχόμενο. Θέσπιση από τον κοινό νομοθέτη περιορισμών και προϋποθέσεων
Διαβάστε περισσότεραΣυνήγορος του Καταναλωτή Νομολογία ΟλΑΠ 18/1999
ΟλΑΠ 18/1999 Παροχή δικηγορικών υπηρεσιών. Ευθύνη δικηγόρου για ζημία πελάτη. - Η παροχή δικηγορικών υπηρεσιών δεν υπάγεται στο ν. 2251/1994. Η ευθύνη των δικηγόρων για ζημία που προκλήθηκε κατά την παροχή
Διαβάστε περισσότεραΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΟ ΙΚΑΙΟ. Θέµα: Η αρχή της ανθρώπινης αξίας ΒΑΣΙΛΙΚΗ. ΓΡΙΒΑ. ιδάσκων Καθηγητής: Ανδρέας Γ. ηµητρόπουλος
ΕΘΝΙΚΟ & ΚΑΠΟ ΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΣΧΟΛΗ ΝΟΜΙΚΩΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΜΗΜΑ ΝΟΜΙΚΗΣ ΤΟΜΕΑΣ ΗΜΟΣΙΟΥ ΙΚΑΙΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΩΝ ΣΠΟΥ ΩΝ ΣΤΟ ΗΜΟΣΙΟ ΙΚΑΙΟ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΟ ΙΚΑΙΟ Θέµα:
Διαβάστε περισσότεραΤο Σύνταγμα της Ελλάδας του 1975/86/01 στο δεύτερο μέρος του περιλαμβάνει τις διατάξεις τις σχετικές με τα ατομικά και κοινωνικά δικαιώματα.
Το Σύνταγμα της Ελλάδας του 1975/86/01 στο δεύτερο μέρος του περιλαμβάνει τις διατάξεις τις σχετικές με τα ατομικά και κοινωνικά δικαιώματα. Ο κατάλογος των δικαιωμάτων αυτών αποτελεί τη βασική κατοχύρωση
Διαβάστε περισσότεραΕ.Ε. Παρ. Ι(Ι), Αρ. 4493,
Ε.Ε. Παρ. Ι(Ι), Αρ. 4493, 25.2.2015 Ν. 23(Ι)/2015 23(Ι)/2015 ΝΟΜΟΣ ΠΟΥ ΠΡΟΝΟΕΙ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΠΡΟΣΩΠΩΝ ΠΟΥ ΚΑΤΑΔΙΚΑΣΤΗΚΑΝ ΣΕ ΠΟΙΝΙΚΕΣ ΥΠΟΘΕΣΕΙΣ YΠΟ ΤΟ ΦΩΣ ΑΠΟΦΑΣΕΩΝ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΙΚΟΥ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟΥ ΑΝΘΡΩΠΙΝΩΝ
Διαβάστε περισσότεραΑρχή της αναλογικότητας. Λίνα Παπαδοπούλου Aν. Καθηγήτρια Συνταγματικού Δικαίου
ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΧΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΙΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Ενότητα 6 η : Αρχή της αναλογικότητας Λίνα Παπαδοπούλου Aν. Καθηγήτρια Συνταγματικού Δικαίου Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό
Διαβάστε περισσότεραΕΘΝΙΚΟ ΚΑΙ ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΣΧΟΛΗ Ν.Ο.Π.Ε ΤΜΗΜΑ ΝΟΜΙΚΗΣ Πρόγραμμα μεταπτυχιακών σπουδών Δημοσίου Δικαίου Μάθημα: Συνταγματικό Δίκαιο
ΕΘΝΙΚΟ ΚΑΙ ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΣΧΟΛΗ Ν.Ο.Π.Ε ΤΜΗΜΑ ΝΟΜΙΚΗΣ Πρόγραμμα μεταπτυχιακών σπουδών Δημοσίου Δικαίου Μάθημα: Συνταγματικό Δίκαιο ΚΑΖΛΑΡΗ ΒΑΣΙΛΙΚΗ Θέμα εργασίας: ΤΟ ΙΣΠΑΝΙΚΟ ΣΥΝΤΑΓΜΑ
Διαβάστε περισσότεραΕΡΓΑΣΙΑ ΣΤΟ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ Α ΕΞΑΜΗΝΟ ΕΤΟΣ:
ΕΡΓΑΣΙΑ ΣΤΟ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ Α ΕΞΑΜΗΝΟ ΕΤΟΣ: 2009-2010 ΘΕΜΑ: «Ο ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ ΤΗΣ ΒΟΥΛΗΣ» ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΦΥΤΡΟΥ ΛΥΔΙΑ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 1. Πρόλογος 2. Ο Κανονισμός της βουλής 3. Η αρχή της αυτονομίας 4. Περιεχόμενο
Διαβάστε περισσότεραΚΕΦΑΛΑΙΟ Δ ΤΑ ΘΕΜΕΛΙΩΔΗ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Δ ΤΑ ΘΕΜΕΛΙΩΔΗ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ 1.ΤΑ ΘΕΜΕΛΙΩΔΗ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ,ΓΕΝΙΚΑ Ο σύγχρονος πολιτισμός αναπτύσσεται με κέντρο και σημείο αναφοράς τον Άνθρωπο. Η έννομη τάξη, διεθνής και εγχώρια, υπάρχουν για να υπηρετούν
Διαβάστε περισσότερα'Αρθρο 3 : Προσωρινή δικαστική προστασία 1. Ο ενδιαφερόμενος μπορεί να ζητήσει προσωρινή δικαστική
Ν. 2522/8-9-97 (ΦΕΚ-178 Α') : Δικαστική προστασία κατά το στάδιο που προηγείται της σύναψης συμβάσεως δημόσιων έργων, κρατικών προμηθειών και υπηρεσιών σύμφωνα με την οδηγία 89/665 ΕΟΚ 'Αρθρο 1 : Πεδίο
Διαβάστε περισσότεραΕισαγωγή Ι. Ο προβληματισμός για την αρχή της αμεσότητας
Εισαγωγή Ι. Ο προβληματισμός για την αρχή της αμεσότητας Αφορμή για την παρούσα μελέτη έδωσε η συνεχής προσπάθεια του ιστορικού νομοθέτη για επίτευξη της αρχής της αμεσότητας από την ισχύ του ΚΠολ μέχρι
Διαβάστε περισσότερα05 Ευτυχία Γ. Αρµένη Η ΑΡΧΗ ΤΗΣ ΙΣΟΤΗΤΑΣ
05 Ευτυχία Γ. Αρµένη Η ΑΡΧΗ ΤΗΣ ΙΣΟΤΗΤΑΣ Η αρχή της ισότητας είναι άρρηκτα συνυφασµένη µε την πολιτική και την ατοµική ελευθερία, στις οποίες θεµελιώνεται η έννοια της ηµοκρατίας. Σε όλα τα δηµοκρατικά
Διαβάστε περισσότερατης δίωξης ή στην αθώωση.
Το τεκμήριο της αθωότητας μετά την αθώωση - Η επεκτατική εφαρμογή του τεκμηρίου αθωότητας στο πλαίσιο της διοικητικής δίκης ------------------------------ Το τεκμήριο της αθωότητας, όπως διατυπώθηκε στο
Διαβάστε περισσότεραΗ ΠΡΟΤΥΠΗ ΔΙΚΗ ΩΣ ΠΡΟΝΟΜΙΑΚΟΣ ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΣ ΕΛΕΓΧΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑΣ ΤΩΝ ΝΟΜΩΝ ΑΠΟ ΤΟ ΣτΕ
Η ΠΡΟΤΥΠΗ ΔΙΚΗ ΩΣ ΠΡΟΝΟΜΙΑΚΟΣ ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΣ ΕΛΕΓΧΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑΣ ΤΩΝ ΝΟΜΩΝ ΑΠΟ ΤΟ ΣτΕ Μία πρώτη αποτίμηση της ως τώρα νομολογίας Δημήτρης Σ. Νικηφόρος ΜΔΕ Δημοσίου Δικαίου & Πολιτικής Επιστήμης (ΑΠΘ)
Διαβάστε περισσότεραΥΛΗ ΚΑΤΑΤΑΚΤΗΡΙΩΝ ΝΟΜΙΚΗΣ ΑΘΗΝΩΝ 2015-2016
ΥΛΗ ΚΑΤΑΤΑΚΤΗΡΙΩΝ ΝΟΜΙΚΗΣ ΑΘΗΝΩΝ 2015-2016 Γενικές Αρχές Αστικού Δικαίου Ι. Έννοια και λειτουργία του δικαίου πηγές κανόνες δικαίου. ΙΙ. Δικαίωμα : Έννοια διακρίσεις γένεση κτήση αλλοίωση απώλεια άσκηση.
Διαβάστε περισσότεραΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ- ΤΜΗΜΑ ΝΟΜΙΚΗΣ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΙ ΙΚΕΥΣΗΣ ΣΤΟ ΗΜΟΣΙΟ ΙΚΑΙΟ ΑΚΑ ΗΜΑΪΚΟ ΕΤΟΣ 2003-2004
ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ- ΤΜΗΜΑ ΝΟΜΙΚΗΣ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΙ ΙΚΕΥΣΗΣ ΣΤΟ ΗΜΟΣΙΟ ΙΚΑΙΟ ΑΚΑ ΗΜΑΪΚΟ ΕΤΟΣ 2003-2004 ΕΡΓΑΣΙΑ ΣΤΑ ΠΛΑΙΣΙΑ ΤΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΟΥ ΙΚΑΙΟΥ ΘΕΜΑ: Η Αρχή της φορολογικής ισότητας
Διαβάστε περισσότεραΕνημερωτικό σημείωμα για το νέο νόμο 3886/2010 για τη δικαστική προστασία κατά τη σύναψη δημοσίων συμβάσεων. (ΦΕΚ Α 173)
Ενημερωτικό σημείωμα για το νέο νόμο 3886/2010 για τη δικαστική προστασία κατά τη σύναψη δημοσίων συμβάσεων. (ΦΕΚ Α 173) Ψηφίστηκε προ ολίγων ημερών από τη Βουλή ο νέος νόμος 3886/2010 σε σχέση με την
Διαβάστε περισσότεραΕΘΝΙΚΟ ΚΑΙ ΚΑΠΟ ΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΣΧΟΛΗ ΝΟΜΙΚΩΝ,ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ & ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΜΗΜΑ ΝΟΜΙΚΗΣ, ΤΟΜΕΑΣ ΗΜΟΣΙΟΥ ΙΚΑΙΟΥ
ΕΘΝΙΚΟ ΚΑΙ ΚΑΠΟ ΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΣΧΟΛΗ ΝΟΜΙΚΩΝ,ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ & ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΜΗΜΑ ΝΟΜΙΚΗΣ, ΤΟΜΕΑΣ ΗΜΟΣΙΟΥ ΙΚΑΙΟΥ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΟ ΙΠΛΩΜΑ ΗΜΟΣΙΟΥ ΙΚΑΙΟΥ ΜΑΘΗΜΑ:ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΟ ΙΚΑΙΟ,2003-2004
Διαβάστε περισσότερα9. Έννοια του κράτους... 11 10. Στοιχεία του κράτους... 12 11. Μορφές κρατών... 15 12. Αρχές του σύγχρονου κράτους... 17
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Ι ΒΑΣΙΚΕΣ ΕΝΝΟΙΕΣ Α. ΔΙΚΑΙΟ ΕΝΝΟΙΑ, ΚΛΑΔΟΙ, ΠΗΓΕΣ 1. Τι είναι δίκαιο... 1 2. Θετικό και φυσικό δίκαιο... 2 3. Δίκαιο και ηθική... 3 4. Δίκαιο - εθιμοτυπία - συναλλακτικά ήθη... 3 5. Δίκαιο
Διαβάστε περισσότεραθέμα: Η ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΗ ΡΥΘΜΙΣΗ ΤΩΝ ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΩΝ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΩΝ ΑΡΧΩΝ Α. Εισαγωγή -λόγοι δημιουργίας ΑΔΑ -οι ΑΔΑ πριν τη συνταγματική αναθεώρηση του 2001
ΣΧΟΛΗ ΝΟΜΙΚΩΝ,ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΜΗΜΑ ΝΟΜΙΚΗΣ Π.Μ.Σ ΔΗΜΟΣΙΟΥ ΔΙΚΑΙΟΥ μάθημα: Συνταγματικό Δίκαιο διδάσκοντες: Ανδρ. Δημητρόπουλος, καθηγητής, Θ. Αντωνίου, επ. καθηγήτρια εισήγηση: Παναγιώτα
Διαβάστε περισσότεραΔικαίωμα στην εκπαίδευση. Λίνα Παπαδοπούλου Επ. Καθηγήτρια Συνταγματικού Δικαίου
ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΧΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΙΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Ενότητα 12 η : Δικαίωμα στην εκπαίδευση Λίνα Παπαδοπούλου Επ. Καθηγήτρια Συνταγματικού Δικαίου Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό
Διαβάστε περισσότεραΤΟ ΔΙΚΑΙΩΜΑ. Εξουσία που απονέμεται από το δίκαιο στο φυσικό ή νομικό πρόσωπο (δικαιούχος) για την ικανοποίηση έννομων συμφερόντων του.
ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΑΣΤΙΚΟΥ ΔΙΚΑΙΟΥ 3 ο Μάθημα Διάγραμμα Παράδοσης ΤΟ ΔΙΚΑΙΩΜΑ 1. Έννοια Δικαιώματος Εξουσία που απονέμεται από το δίκαιο στο φυσικό ή νομικό πρόσωπο (δικαιούχος) για την ικανοποίηση έννομων συμφερόντων
Διαβάστε περισσότεραΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ. Πρόλογος. Συντομογραφίες.. Γενική Εισαγωγή. 1
ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ Πρόλογος. Συντομογραφίες.. ΙΧ XVII Γενική Εισαγωγή. 1 ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΡΩΤΟ Η προθεσμία αναψηλαφήσεως Ι. Εισαγωγή.. 5 ΙΙ. Οι υπ αριθμ. 564/2006, 78/2007 και 746/2008 αποφάσεις του Αρείου
Διαβάστε περισσότερα«ΟΜΟΣΠΟΝΔΙΑ ΣΩΜΑΤΕΙΩΝ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΑΕΡΟΠΟΡΙΑΣ Ο.Σ.Π.Α.»
Από τη δευτεροβάθμια συνδικαλιστική οργάνωση με την επωνυμία «ΟΜΟΣΠΟΝΔΙΑ ΣΩΜΑΤΕΙΩΝ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΑΕΡΟΠΟΡΙΑΣ Ο.Σ.Π.Α.» τέθηκαν υπόψη μου το εξής περιστατικά: Οκτώ (8) από τα είκοσι ένα (21) μέλη του Δ.Σ., το
Διαβάστε περισσότεραΑΝΑΛΥΤΙΚΟΣ ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ ΤΕΥΧΟΥΣ Α
ΑΝΑΛΥΤΙΚΟΣ ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ ΤΕΥΧΟΥΣ Α ΠΡΟΛΟΓΟΣ Γ έκδοσης ΠΡΟΛΟΓΟΣ Β έκδοσης ΠΡΟΛΟΓΟΣ Α έκδοσης ΣΥΝΟΠΤΙΚΟΣ ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ ΤΕΥΧΩΝ Α & Β ΑΝΑΛΥΤΙΚΟΣ ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ ΤΕΥΧΟΥΣ Α ΣΥΝΤΟΜΟΓΡΑΦΙΕΣ
Διαβάστε περισσότεραΣΤΟΙΧΕΙΑ ΔΙΚΑΙΟΥ ΔΙΑΛΕΞΗ 1 ΣΟΦΙΑ ΜΑΡΑ ΑΡΧΙΤΕΚΤΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΟΣ
ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΔΙΚΑΙΟΥ ΔΙΑΛΕΞΗ 1 ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΔΙΚΑΙΟΥ ΑΣΤΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ Δίκαιο: ονομάζεται το σύνολο των υποχρεωτικών και εξαναγκαστικών κανόνων οι οποίοι και ρυθμίζουν τις σχέσεις των ανθρώπων, η παράβαση αυτών επιφέρει
Διαβάστε περισσότεραΠΑΡΑΡΤΗΜΑΤΑ. στην ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΠΡΟΣ ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ ΚΑΙ ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ. Ένα νέο πλαίσιο της ΕΕ για την ενίσχυση του κράτους δικαίου
ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ Στρασβούργο, 11.3.2014 COM(2014) 158 final ANNEXES 1 to 2 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑΤΑ στην ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΠΡΟΣ ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ ΚΑΙ ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ Ένα νέο πλαίσιο της ΕΕ για την ενίσχυση
Διαβάστε περισσότεραΕΡΜΗΝΕΙΑ ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ άρθρο 20 παρ. 1 του Συντάγµατος ΙΚΑΙΩΜΑ ΠΡΟΣΩΡΙΝΗΣ ΙΚΑΣΤΙΚΗΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ
ΕΘΝΙΚΟ ΚΑΠΟ ΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΤΟΜΕΑΣ ΗΜΟΣΙΟΥ ΙΚΑΙΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΩΝ ΣΠΟΥ ΩΝ ΗΜΟΣΙΟΥ ΙΚΑΙΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΟ ΙΚΑΙΟ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ: Α. ΗΜΗΤΡΟΠΟΥΛΟΣ ΕΡΜΗΝΕΙΑ ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ άρθρο 20 παρ. 1 του
Διαβάστε περισσότεραΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ
ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΕΝΝΟΙΑ, ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΕΣ ΒΑΣΕΙΣ ΚΑΙ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΟΥ ΠΟΙΝΙΚΟΥ ΔΙΚΟΝΟΜΙΚΟΥ ΔΙΚΑΙΟΥ ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΡΩΤΟ ΑΦΕΤΗΡΙΑΚΕΣ ΔΙΑΠΙΣΤΩΣΕΙΣ I. Ορισμός, αποστολή και ιδιαιτερότητα του Ποινικού
Διαβάστε περισσότεραΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ. 4. Ποια από τις ακόλουθες πράξεις του Προέδρου της Δημοκρατίας δεν απαιτείται να φέρει και την υπογραφή του αρμόδιου Υπουργού :
ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΛΗΡΩΣΗ ΘΕΣΕΩΝ ΤΟΥ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟΥ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΙ ΤΟΥ ΝΟΜΙΚΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ ΤΟΥ ΚΡΑΤΟΥΣ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ ΠΕ ΕΞΕΤΑΣΗ ΣΤΟ ΜΑΘΗΜΑ: "ΔΗΜΟΣΙΟ ΔΙΚΑΙΟ " ΣΑΒΒΑΤΟ 21 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ 2002
Διαβάστε περισσότεραΕΡΓΑΣΙΑ 1 η ΜΕ ΘΕΜΑ: «Η ΑΡΧΗ ΤΟΥ ΑΠΑΡΑΒΙΑΣΤΟΥ ΤΗΣ ΑΝΘΡΩΠΙΝΗΣ ΑΞΙΑΣ» Ι ΑΣΚΩΝ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ: κ. ΑΝ ΡΕΑΣ ΗΜΗΤΡΟΠΟΥΛΟΣ
ΕΘΝΙΚΟ ΚΑΙ ΚΑΠΟ ΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΣΧΟΛΗ ΝΟΜΙΚΩΝ, ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΜΗΜΑ ΝΟΜΙΚΗΣ, ΤΟΜΕΑΣ ΗΜΟΣΙΟΥ ΙΚΑΙΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΩΝ ΣΠΟΥ ΩΝ ΗΜΟΣΙΟΥ ΙΚΑΙΟΥ ΜΑΘΗΜΑ: «ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΟ
Διαβάστε περισσότεραΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟ ΓΡΑΦΕΙΟ ΜΑΡΙΑΣ ΣΤΑΥΡΙΔΟΥ &ΣΥΝΕΡΓΑΤΩΝ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟ ΓΡΑΦΕΙΟ ΜΑΡΙΑΣ ΣΤΑΥΡΙΔΟΥ &ΣΥΝΕΡΓΑΤΩΝ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ ΓΝΩΜΟΔΟΤΗΣΗ Θέμα: Δυνατότητα ψήφου των εκπροσώπων των ΔΕ νοσηλευτών στη Νοσηλευτική Επιτροπή Ι. Τεθέντα υπόψη μου στοιχεία ιστορικού. Σύμφωνα
Διαβάστε περισσότεραΣΧΕΤ. : Το με αριθ / έγγραφο του Γραφείου Νομικού Συμβούλου Ι.Κ.Α. Ε.Τ.Α.Μ.
«Άσκηση ενδίκων μέσων» ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΑΣΦΑΛΙΣΗΣ ΕΣΟΔΩΝ Γενικό Έγγραφο: Ε40/338/27-10-06 ΣΧΕΤ. : Το με αριθ. 15176/19-10-06 έγγραφο του Γραφείου Νομικού Συμβούλου Ι.Κ.Α. Ε.Τ.Α.Μ. Σας διαβιβάζουμε το ανωτέρω
Διαβάστε περισσότεραΜΙΑ ΓΕΝΙΚΗ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΗ ΑΡΧΗ : Η ΑΡΧΗ ΤΗΣ ΑΝΑΛΟΓΙΚΟΤΗΤΑΣ ΚΛΟΥΚΟΥ ΑΓΓΕΛΙΚΗ ΑΘΗΝΑ ΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2003
Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήµιο Αθηνών Σχολή Νοµικών, Οικονοµικών και Πολιτικών Επιστηµών Τµήµα Νοµικής, Τοµέας ηµοσίου ικαίου --------------------------------------------------------------------------------------------------
Διαβάστε περισσότεραΜΙΑ ΓΕΝΙΚΗ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΗ ΑΡΧΗ :
Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήµιο Αθηνών Σχολή Νοµικών, Οικονοµικών και Πολιτικών Επιστηµών Τµήµα Νοµικής, Τοµέας ηµοσίου ικαίου --------------------------------------------------------------------------------------------------
Διαβάστε περισσότεραΓΕΝΙΚΟ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ. Εξωσυμβατική ευθύνη Δημοσίου 12/4/2016
ΓΕΝΙΚΟ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ Εξωσυμβατική ευθύνη Δημοσίου 12/4/2016 Ευθύνη του Δημοσίου Έννοια ευθύνης του Δημοσίου υποχρέωση του Δημοσίου, των ΟΤΑ, των ΝΠΔΔ, να αποζημιώσουν τρίτα πρόσωπα για ζημίες που έχουν
Διαβάστε περισσότεραΜΙΑ ΓΕΝΙΚΗ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΗ ΑΡΧΗ ΑΡΧΗ ΤΗΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΤΗΣ ΑΝΘΡΩΠΙΝΗΣ ΑΞΙΑΣ
ΕΘΝΙΚΟ ΚΑΠΟ ΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΤΟΜΕΑΣ ΗΜΟΣΙΟΥ ΙΚΑΙΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΩΝ ΣΠΟΥ ΩΝ ΗΜΟΣΙΟΥ ΙΚΑΙΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΟ ΙΚΑΙΟ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ: Α. ΗΜΗΤΡΟΠΟΥΛΟΣ ΜΙΑ ΓΕΝΙΚΗ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΗ ΑΡΧΗ ΑΡΧΗ ΤΗΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ
Διαβάστε περισσότεραΠΟΛΙΤΙΚΗ ΠΑΙΔΕΙΑ ΕΝΟΤΗΤΑ Β : TO ΔΙΚΑΙΟ
ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΠΑΙΔΕΙΑ ΕΝΟΤΗΤΑ Β : TO ΔΙΚΑΙΟ Κεφάλαιο 2: Ατομικά & Κοινωνικά Δικαιώματα Περιεχόμενα 1. Δικαιώματα & υποχρεώσεις 2. Άσκηση & κατάχρηση δικαιώματος 3. Τα ατομικά δικαιώματα 4. Τα πολιτικά δικαιώματα
Διαβάστε περισσότεραΒΙΒΛΙΟ ΠΡΩΤΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΡΩΤΟ
vii ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 1. Eισαγωγή-Η έννοια της Ποινικής Δικονομίας... 1 2. Η πρακτική σημασία της διάκρισης μεταξύ ποινικού δικαίου και ποινικής δικονομίας... 3 ΒΙΒΛΙΟ ΠΡΩΤΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΡΩΤΟ 1. Οι πηγές της Ποινικής
Διαβάστε περισσότεραΆρθρο 1. Μορφή του πολιτεύματος * Άρθρο 2. Πρωταρχικές υποχρεώσεις της Πολιτείας ΜΕΡΟΣ ΔΕΥΤΕΡΟ ΑΤΟΜΙΚΑ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤΟ ΒΑΣΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ ΤΜΗΜΑ Α Μορφή του πολιτεύματος Άρθρο 1. Μορφή του πολιτεύματος * Άρθρο 2. Πρωταρχικές υποχρεώσεις της Πολιτείας ΤΜΗΜΑ Β Σχέσεις Εκκλησίας και Πολιτείας Άρθρο 3.
Διαβάστε περισσότεραΕθνική Σχολή Δικαστικών Λειτουργών Ημερίδα της 30.3.2015 Ζητήματα Φορολογικού Δικαίου
Εθνική Σχολή Δικαστικών Λειτουργών Ημερίδα της 30.3.2015 Ζητήματα Φορολογικού Δικαίου Η αρχή της αναδρομικής εφαρμογής του ηπιότερου νόμου περί φορολογικών κυρώσεων Ι. Δημητρακόπουλος Πάρεδρος Συμβουλίου
Διαβάστε περισσότεραΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΧΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΙΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ. Διάλεξη 9 η. Κυριάκος Κυριαζόπουλος, Επίκουρος Καθηγητής Τμήμα Νομικής ΑΠΘ
ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΧΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΙΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Διάλεξη 9 η Κυριάκος Κυριαζόπουλος, Επίκουρος Καθηγητής ΑΠΘ Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης Creative
Διαβάστε περισσότεραΣυνήγορος του Καταναλωτή Νομολογία ΠολΠρωτΑθ 528/2002
ΠολΠρωτΑθ 528/2002 Προστασία καταναλωτή. Προστασία προσωπικών δεδομένων. Τράπεζες. Συλλογική αγωγή. Ενώσεις καταναλωτών. Νομιμοποίηση. (..) Ι. Από τις συνδυασμένες διατάξεις των αρ. 4 παρ. 2, 6, 12 παρ.
Διαβάστε περισσότεραΑριθµός 111/2013 ΤΟ ΠΕΝΤΑΜΕΛΕΣ ΥΠΗΡΕΣΙΑΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΟΥ ΑΡΕΙΟΥ ΠΑΓΟΥ
Αριθµός 111/2013 ΤΟ ΠΕΝΤΑΜΕΛΕΣ ΥΠΗΡΕΣΙΑΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΟΥ ΑΡΕΙΟΥ ΠΑΓΟΥ --------------------------- Συγκροτήθηκε από τους Γεώργιο Γιαννούλη, Αντιπρόεδρο του Αρείου Πάγου, ως Πρόεδρο αυτού, Μιλτιάδη Σπυρόπουλο,
Διαβάστε περισσότεραΗ ΑΠΑΓΟΡΕΥΣΗ ΚΑΤΑΧΡΗΣΤΙΚΗΣ ΑΣΚΗΣΗΣ ΙΚΑΙΩΜΑΤΟΣ(α.25παρ.3Σ) Με τον όρο γενικές συνταγµατικές αρχες εννοούµε ένα σύνολο
εργασία 1η σχεδιαγραµµα 1)εισαγωγή:έννοια γενικών συνταγµατικών αρχών 2)ειδικότερα, η απαγόρευση κατάχρησης δικαιώµατος α)έννοια β)καθιέρωση της αρχής γ)εκταση εφαρµογής και σχέση α.25παρ3σ και 281 ΑΚ
Διαβάστε περισσότεραΔίκαιο των Ανηλίκων. Ενότητα 7: Ιδιαιτερότητες της ποινικής διαδικασίας ανηλίκων
ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Ενότητα 7: Ιδιαιτερότητες της ποινικής διαδικασίας ανηλίκων Αγγελική Γ. Πιτσελά, Αν. Καθηγήτρια Εγκληματολογίας - Σωφρονιστικής Άδειες
Διαβάστε περισσότεραΞενοφών Κοντιάδης Καθηγητής Παντείου Πανεπιστημίου, Δικηγόρος, Πρόεδρος Ιδρύματος Θεμιστοκλή και Δημήτρη Τσάτσου
Ξενοφών Κοντιάδης Καθηγητής Παντείου Πανεπιστημίου, Δικηγόρος, Πρόεδρος Ιδρύματος Θεμιστοκλή και Δημήτρη Τσάτσου Ο συνταγματικός θεσμός της συλλογικής αυτονομίας (Εισήγηση στην ημερίδα "Κλαδικές Συλλογικές
Διαβάστε περισσότεραΔίκαιο των Ανηλίκων. Ενότητα 4: Βασικές Αρχές της απονομής δικαιοσύνης σε ανηλίκους
ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Ενότητα 4: Βασικές Αρχές της απονομής δικαιοσύνης σε ανηλίκους Αγγελική Γ. Πιτσελά, Αν. Καθηγήτρια Εγκληματολογίας-Σωφρονιστικής Άδειες
Διαβάστε περισσότεραΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ Καλλιθέα
ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ Καλλιθέα 26-01-2017 ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΕΠΙΛΥΣΗΣ ΔΙΑΦΟΡΩΝ Αριθμός απόφασης: 818 Ταχ. Δ/νση : Αριστογείτονος 19 Ταχ. Κώδικας : 176 71 - Καλλιθέα Τηλέφωνο : 213-1604526 ΦΑΞ : 213-1604567 ΑΠΟΦΑΣΗ
Διαβάστε περισσότεραΜονΠρωτΑθ 4870/2006 Πρόεδρος: Δημήτριος Μάκος Γραμματέας: Χρυσάνθη Βαρβαρέσου Δικηγόροι: Γεώργιος Καπόγιαννης, Κωνσταντίνος Παπαβασιλείου
ΜονΠρωτΑθ 4870/2006 Πρόεδρος: Δημήτριος Μάκος Γραμματέας: Χρυσάνθη Βαρβαρέσου Δικηγόροι: Γεώργιος Καπόγιαννης, Κωνσταντίνος Παπαβασιλείου ΑΠΟΣΠΑΣΜΑ.. (α) Από το συνδυασμό των διατάξεων των άρθρων 632 παρ.
Διαβάστε περισσότεραΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ. ΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤΟ Η θέση της πολιτικής αγωγής στην ποινική δίκη. ΜΕΡΟΣ ΔΕΥΤΕΡΟ Νομιμοποίηση του πολιτικώς ενάγοντος
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤΟ Η θέση της πολιτικής αγωγής στην ποινική δίκη 1. Η πολιτική αγωγή στην ελληνική ποινική δίκη... 1 2. Νομική φύση της πολιτικής αγωγής Ο μικτός χαρακτήρας της... 6 2.1. Η βλάβη που
Διαβάστε περισσότεραΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ
ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ Πρόλογος... VII Συντομογραφίες...XXI Εισαγωγή Ι. Η έννοια του δικαίου... 1 1. Ορισμός του κανόνα δικαίου... 1 2. Τα χαρακτηριστικά του κανόνα δικαίου... 2 II. Η διαίρεση του δικαίου...
Διαβάστε περισσότεραΦορολογικό Δίκαιο. Συνταγματικά ατομικά δικαιώματα. Α. Τσουρουφλής
Φορολογικό Δίκαιο Συνταγματικά ατομικά δικαιώματα Α. Τσουρουφλής 16/4/2018 Η οικονομική ελευθερία Δεν επιτρέπεται η φορολογία να περιορίζει υπέρμετρα την άσκηση επαγγέλματος Τα τεκμήρια δεν προσκρούουν
Διαβάστε περισσότεραΕνδικοφανής προσφυγή Δικαίωμα ακρόασης. Σύνθεση Δημοσίου Δικαίου Αικατερίνη Ηλιάδου
Ενδικοφανής προσφυγή Δικαίωμα ακρόασης Σύνθεση Δημοσίου Δικαίου Αικατερίνη Ηλιάδου 06.04.2017 Ά. 25 ΚΔΔ Έννοια Προβλέπεται από ειδικές διατάξεις (όργανα προθεσμία) τυπική προσφυγή Ασκείται κατά εκτελεστών
Διαβάστε περισσότεραIV. ΜΟΝΤΕΛΑ ΔΙΚΑΣΤΙΚΟΥ ΕΛΕΓΧΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑΣ ΤΩΝ ΝΟΜΩΝ ΚΑΙ ΤΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ
IV. ΜΟΝΤΕΛΑ ΔΙΚΑΣΤΙΚΟΥ ΕΛΕΓΧΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑΣ ΤΩΝ ΝΟΜΩΝ ΚΑΙ ΤΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ A. Μοντέλα δικαστικού ελέγχου συνταγματικότητας των νόμων Διάκριση των συστημάτων δικαιοδοτικού
Διαβάστε περισσότεραΟ ΠΡΟΕ ΡΟΣ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ Εκδίδοµε τον ακόλουθο νόµο που ψήφισε η Βουλή:
ΝΟΜΟΣ ΥΠ ΑΡΙΘ. 2522 ικαστική προστασία κατά το στάδιο που προηγείται της σύναψης συµβάσεως δηµόσιων έργων, κρατικών προµηθειών και υπηρεσιών σύµφωνα µε την οδηγία 89/665 Ε.Ο.Κ. Ο ΠΡΟΕ ΡΟΣ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ
Διαβάστε περισσότεραΣυμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης Βρυξέλλες, 24 Νοεμβρίου 2015 (OR. fr)
Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης Βρυξέλλες, 24 Νοεμβρίου 2015 (OR. fr) Διοργανικός φάκελος: 2015/0906 (COD) 14306/15 ΔΙΑΒΙΒΑΣΤΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ Αποστολέας: Αποδέκτης: Θέμα: 737 INST 411 COUR 62 CODEC 1571 PARLNAT
Διαβάστε περισσότεραΠΟΛΙΤΙΚΗ ΔΙΚΟΝΟΜΙΑ (ΥΠΟΔΕΙΓΜΑΤΑ)
1 ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΔΙΚΟΝΟΜΙΑ (ΥΠΟΔΕΙΓΜΑΤΑ) Παραίτηση από Δικόγραφο και Δικαίωμα αγωγής 2 Περιεχόμενα (ΥΠΟΔΕΙΓΜΑΤΑ) Περιεχόμενα Α. ΟΙ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ ΤΟΥ ΚΠολΔ Άρθρα 294 - Παραίτηση από το δικόγραφο της αγωγής Άρθρο
Διαβάστε περισσότεραΠ Ε Ρ Ι Ε Χ Ο Μ Ε Ν Α ΠΡΩΤΟ ΜΕΡΟΣ ΑΝΑΖΗΤΗΣΗ ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΟΥ ΘΕΜΕΛΙΟΥ
Π Ε Ρ Ι Ε Χ Ο Μ Ε Ν Α Πρόλογος: Μεθοδολογικές και εννοιολογικές αποσαφηνίσεις Ι. Αντικείμενο της μελέτης, σκοπός και μεθοδολογία ΙΙ. «Δικαιώματα» και «υποχρεώσεις» πολιτειακών οργάνων ΙΙΙ. Η αρμοδιότητα
Διαβάστε περισσότεραΦώτιος Θεοδ. Κατσίγιαννης Πρόεδρος Εφετών Διοικητικών Δικαστηρίων επί τιμή
ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ Φώτιος Θεοδ. Κατσίγιαννης Πρόεδρος Εφετών Διοικητικών Δικαστηρίων επί τιμή I. Προσωπική κατάσταση. Γεννήθηκε το έτος 1950 στον Πύργο. Είναι έγγαμος με ένα τέκνο. II. Σπουδές. Πτυχιούχος
Διαβάστε περισσότεραδικαίου προς τις διατάξεις του καταστατικού του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου που κυρώθηκε με τον ν. 3003/2002 (ΦΕΚ Α 75)»
ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ Στο σχέδιο νόμου «Προσαρμογή των διατάξεων του εσωτερικού δικαίου προς τις διατάξεις του καταστατικού του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου που κυρώθηκε με τον ν. 3003/2002 (ΦΕΚ Α 75)» Με
Διαβάστε περισσότερα