ΣΟ CLOUD COMPUTING ΚΑΙ Η ΔΦΑΡΜΟΓΗ ΣΟΤ ΣΑ ΤΣΗΜΑΣΑ ΓΙΑΥΔΙΡΙΗ ΠΔΡΙΔΥΟΜΔΝΟΤ (CMS)

Transcript

1 ΓΙΑΠΑΝΔΠΙΣΗΜΙΑΚΟ ΓΙΑΣΜΗΜΑΣΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΔΣΑΠΣΤΥΙΑΚΩΝ ΠΟΤΓΩΝ ΣΑ ΠΡΟΗΓΜΔΝΑ ΤΣΗΜΑΣΑ ΤΠΟΛΟΓΙΣΩΝ ΚΑΙ ΔΠΙΚΟΙΝΩΝΙΩΝ Γηπισκαηηθή Δξγαζία ΣΟ CLOUD COMPUTING ΚΑΙ Η ΔΦΑΡΜΟΓΗ ΣΟΤ ΣΑ ΤΣΗΜΑΣΑ ΓΙΑΥΔΙΡΙΗ ΠΔΡΙΔΥΟΜΔΝΟΤ (CMS) ΑΡΛΑΝΟΓΛΟΤ ΓΔΩΡΓΙΟ Φεβξνπάξηνο 2013

2 Αθιεπώζειρ Αθηεξώλω απηήλ ηελ εξγαζία ζηνλ ζείν κνπ Βαζίιε. Θα δεηο γηα πάληα ζηηο θαξδηέο καο ειίδα -ii-

3 Δςσαπιζηίερ Θα ήζεια λα επραξηζηήζω ηνλ επηβιέπνληά κνπ θ. Πξωηόγεξν, γηα ηελ θαηαλόεζε θαη ηελ ππνζηήξημή ηνπ γηα ηα πξνβιήκαηα πνπ αληηκεηώπηζα θαηά ηελ εθπόλεζε απηήο ηεο εξγαζίαο, όπωο θαη ηνπο θίινπο κνπ θαη ηελ νηθνγέλεηά κνπ γηα ηε ζηήξημε θαη ηε ζπκπαξάζηαζή ηνπο. ειίδα -iii-

4 Πεπίλητη ε απηήλ ηελ εξγαζία αλαιχεηαη ην Cloud Computing, νη ππεξεζίεο πνπ πξνζθέξεη, θαη νη πάξνρνη ηέηνησλ ππεξεζηψλ πνπ ππάξρνπλ ζήκεξα, θαζψο θαη ηα ζπζηήκαηα δηαρείξηζεο πεξηερνκέλνπ (Content Management Systems), θαη ηα ζπζηήκαηα Web CMS ή WCMS. Έπεηηα παξνπζηάδεηαη ε έξεπλα πνπ ππάξρεη απηή ηε ζηηγκή γηα ηηο ππεξεζίεο ηνπ Cloud Computing, γηα ηα CMS, αιιά θαη γηα ηε ρξήζε ησλ ππεξεζηψλ ηνπ Cloud Computing ζηα CMS. ηε ζπλέρεηα, αθνχ αμηνινγείηαη ε ππάξρνπζα θαηάζηαζε, παξνπζηάδεηαη ε πξφηαζε ηεο ρξήζεο ησλ ππεξεζηψλ Cloud γηα ηνλ εκπινπηηζκφ ησλ ππαξρφλησλ ζπζηεκάησλ CMS, θαη φρη ε εμ νινθιήξνπ κεηάβαζε ζε ππεξεζίεο Cloud. Γηα ηελ απφδεημε ηεο πξνηεηλφκελεο πξφηαζεο, αλαπηχρζεθε ην πξσηφηππν πξφζζεην (plugin) Kumori ( 曇 ) γηα ην ζχζηεκα WCMS WordPress, κε ηε ρξήζε ηεο γιψζζαο PHP, ην νπνίν ρξεζηκνπνηεί ηηο ππεξεζίεο Cloud ηεο Amazon Web Services γηα ηε κεηαηξνπή αξρείσλ βίληεν, επηδεηθλχνληαο έηζη ηε δπλαηφηεηα ρξήζεο ησλ ππεξεζηψλ Cloud ζηα ζπζηήκαηα CMS. ειίδα -iv-

5 Πίνακαρ Πεπιεσομένυν Αθηεξψζεηο... ii Δπραξηζηίεο... iii Πεξίιεςε... iv Πίλαθαο Πεξηερνκέλσλ... v Καηάινγνο Πηλάθσλ... vii Καηάινγνο Δηθφλσλ... viii Δηζαγσγή... 1 Αλαζθφπεζε ηεο Βηβιηνγξαθίαο (Cloud Computing θαη CMS)... 3 Cloud Computing... 3 Δηζαγσγή... 3 Οξηζκφο ηνπ Cloud Computing... 4 Ιζηνξία ηνπ Cloud Computing... 7 Υαξαθηεξηζηηθά ηνπ Cloud Computing... 9 Σα κνληέια ππεξεζηψλ ηνπ Cloud Computing Σα κνληέια αλάπηπμεο ηνπ Cloud Computing Πάξνρνη Τπεξεζηψλ Cloud Computing Δξεπλεηηθέο εθαξκνγέο ζην Cloud Computing πκπεξάζκαηα πζηήκαηα Γηαρείξηζεο Πεξηερνκέλνπ (CMS) Δηζαγσγή Ιζηνξία πζηήκαηα WCMS Υξήζε ηνπ Cloud Computing ζηα CMS Δηζαγσγή Τπεξεζίεο πιαηθφξκαο γηα CMS ζην Cloud Τπεξεζίεο ινγηζκηθνχ γηα CMS ζην Cloud Πξφζζεηα γηα CMS πνπ παξέρνπλ ππεξεζίεο Cloud Μεζνδνινγία Δηζαγσγή Αμηνιφγεζε ηεο ππάξρνπζαο θαηάζηαζεο Λχζεηο κεηάβαζεο ζε θαηλνχξηεο πιαηθφξκεο (PaaS) Λχζεηο κεηάβαζεο ζε θαηλνχξηα ζπζηήκαηα (SaaS) Πξφζζεηα γηα WCMS κε ππεξεζίεο Cloud (Cloud Plugins) Υξήζε ηνπ Cloud Computing γηα κεηαηξνπή βίληεν πκπεξάζκαηα ειίδα -v-

6 Αξρηηεθηνληθή θαη ζρεδίαζε ηνπ πξφζζεηνπ Kumori ( 曇 ) Δηζαγσγή Αλάπηπμε Δπηινγή Δξγαιείσλ Αλάπηπμεο Μεζνδνινγία Αιγφξηζκνο Παξνπζίαζε Δγθαηάζηαζε Ρπζκίζεηο (Media Settings) Γηαδηθαζία Μεηαηξνπήο Βίληεν (Kumori-fy Videos!) Γηαρείξηζε Τπεξεζίαο S3 (Manage S3) Γηαρείξηζε Τπεξεζίαο Elastic Transcoder (Manage Elastic Transcoder) πκπεξάζκαηα θαη πξνηάζεηο πκπεξάζκαηα Πξνηάζεηο Καηάινγνο Αλαθνξψλ Cloud Computing Πάξνρνη Τπεξεζηψλ Cloud Computing CMS Kumori ειίδα -vi-

7 Καηάλογορ Πινάκυν Πίλαθαο 1 Καιχηεξνη 10 Πάξνρνη Τπεξεζηψλ Cloud Computing ( ) Πίλαθαο 2 χγθξηζε Παξερφκελσλ Τπεξεζηψλ Cloud Computing ειίδα -vii-

8 Καηάλογορ Δικόνυν Δηθφλα 1 Οξηζκφο ηνπ Cloud Computing θαηά NIST... 5 Δηθφλα 2 Απεηθφληζε ηνπ Cloud Computing... 6 Δηθφλα 3 Μνληέια Τπεξεζηψλ ζην Cloud Computing Δηθφλα 4 Αλάιπζε ησλ κνληέισλ ππεξεζηψλ ζην Cloud Computing Δηθφλα 5 Μνληέια Αλάπηπμεο ηνπ Cloud Computing Δηθφλα 6 Υξήζε πζηεκάησλ WCMS ζηνπο Κνξπθαίνπο Ιζηφηνπνπο Δηθφλα 7 Υξήζε πζηεκάησλ WCMS ζηνπο Κνξπθαίνπο Ιζηφηνπνπο Δηθφλα 8 Υξήζε πζηεκάησλ WCMS ζηνπο Κνξπθαίνπο Ιζηφηνπνπο Δηθφλα 9 Μεηάβαζε Υξήζεο πζηεκάησλ WCMS Δηθφλα 10 Λνγφηππν Kumori Δηθφλα 11 Γνκή Φαθέισλ - Kumori Standalone Δηθφλα 12 Αξρηθή ειίδα - Kumori Standalone Δηθφλα 13 ειίδα Γηαρείξηζεο Τπεξεζίαο S3 - Kumori Standalone Δηθφλα 14 ειίδα Γηαρείξηζεο Τπεξεζίαο Elastic Transcoder - Kumori Standalone Δηθφλα 15 ειίδα Λεηηνπξγηψλ Kumori - Kumori Standalone Δηθφλα 16 Γνκή Φαθέισλ - Kumori Plugin Δηθφλα 17 ειίδα Plugins - Kumori Plugin Δηθφλα 18 ειίδα Ρπζκίζεσλ - Kumori Plugin Δηθφλα 19 ειίδα Λεηηνπξγηψλ Kumori - Kumori Plugin Δηθφλα 20 ειίδα Γηαρείξηζεο Τπεξεζίαο S3 - Kumori Plugin Δηθφλα 21 ειίδα Γηαρείξηζεο Τπεξεζίαο Elastic Transcoder - Kumori Plugin ειίδα -viii-

9 Διζαγυγή Η παξνχζα εξγαζία εθπνλήζεθε ζηα πιαίζηα ηεο δηπισκαηηθήο γηα ην κεηαπηπρηαθφ «Πξνεγκέλα πζηήκαηα Τπνινγηζηψλ θαη Δπηθνηλσληψλ». Ο ζηφρνο ηεο είλαη λα κειεηήζεη ηε δπλαηφηεηα ρξήζεο ησλ ηερλνινγηψλ θαη ησλ ππεξεζηψλ ηνπ Cloud Computing ζηα ππάξρνληα ζπζηήκαηα δηαρείξηζεο πεξηερνκέλνπ (CMS), θαη πην ζπγθεθξηκέλα, ζηελ ππνζηήξημε πνιπκεζηθνχ πεξηερνκέλνπ. Γηα λα επηηεπρζεί ν ζηφρνο απηφο αξρηθά κειεηήζακε ην Cloud Computing, ηηο ηερλνινγίεο πνπ ρξεζηκνπνηνχληαη, ηηο δπλαηφηεηεο θαη ηηο θαηλνχξηεο ππεξεζίεο πνπ πξνζθέξεη θαη ηνπο πην δηαδεδνκέλνπο παξφρνπο ππεξεζηψλ Cloud. ηε ζπλέρεηα αλαθεξφκαζηε ζηα πζηήκαηα Γηαρείξηζεο Πεξηερφκελνπ (CMS) θαη ζηηο αλάγθεο πνπ θαιχπηνπλ, θαη αλαιχνπκε ηα πην επξέσο ρξεζηκνπνηνχκελα Web CMS ή WCMS. ηε ζπλέρεηα, αλαπηχμακε έλα πξσηφηππν πξφζζεην (plugin) γηα ην πην δηαδεδνκέλν ζχζηεκα WCMS, ην WordPress, ην νπνίν εθκεηαιιεχεηαη ηηο ππεξεζίεο Cloud ηνπ κεγαιχηεξνπ παξφρνπ, ηεο Amazon, ψζηε λα κεηαηξέπεη αξρεία βίληεν ζην Cloud. ηε ζπλέρεηα ην αμηνινγήζακε ζχκθσλα κε ηα ππάξρνληα πξφζζεηα γηα WCMS, αιιά θαη κε άιιεο εξεπλεηηθέο πξνζπάζεηεο γηα ην Cloud Computing, θαηαιήγνληαο ζην ζπκπέξαζκα φηη είλαη εθηθηή ε ρξήζε ππεξεζηψλ ηνπ Cloud Computing απφ ηα ππάξρνληα ζπζηήκαηα WCMS κέζσ ηεο ρξήζεο πξφζζεησλ. Η δηάξζξσζε ηεο εξγαζίαο έρεη σο εμήο: ζην πξψην θεθάιαην αλαιχνπκε ην Cloud Computing, ηηο ππεξεζίεο πνπ παξέρεη θαη ηνπο αληίζηνηρνπο παξφρνπο, θαζψο θαη ηελ έξεπλα πνπ έρεη γίλεη ζε απηφ. ηε ζπλέρεηα κειεηάκε ηα ζπζηήκαηα δηαρείξηζεο πεξηερνκέλνπ (CMS) θαη ηδηαίηεξα ηα Web CMS (WCMS). Κιείλνπκε κε ηε κειέηε ηεο ρξήζεο ηνπ Cloud Computing ζηα CMS. ην δεχηεξν θεθάιαην αλαιχνπκε ηε κεζνδνινγία ηεο εξγαζίαο καο, φπνπ αμηνινγνχκε ηηο ππάξρνπζεο ιχζεηο γηα ηε ρξήζε ησλ ππεξεζηψλ ηνπ Cloud Computing ζηα ζπζηήκαηα CMS, ηφζν ζε εξεπλεηηθφ, φζν θαη ζε εκπνξηθφ επίπεδν, ελψ θιείλνπκε κειεηψληαο ηηο ιχζεηο πνπ ππάξρνπλ γηα κεηαηξνπή αξρείσλ βίληεν κε ηε ρξήζε ππεξεζηψλ Cloud Computing. ην ηξίην θεθάιαην παξνπζηάδνπκε ηελ αξρηηεθηνληθή θαη ηε ζρεδίαζε πνπ αθνινπζήζακε γηα ηελ αλάπηπμε ηνπ πξσηφηππνπ πξφζζεηνπ γηα ην ζχζηεκα WCMS WordPress, ην νπνίν νλνκάζακε Kumori ( 曇 ), πνπ ζεκαίλεη ζπλλεθηαζκέλνο ζηα ειίδα -1-

10 Ιαπσληθά, αλαιχνληαο ηα εξγαιεία πνπ ρξεζηκνπνηήζακε, ηελ αξρηηεθηνληθή θαη ηνλ αιγφξηζκν πνπ αλαπηχμακε, θαη θιείλνπκε κε κηα παξνπζίαζε ηεο ρξήζεο ηνπ. εκεηψλνπκε φηη ην Kumori έγηλε απνδεθηφ απφ ηνπο ππεχζπλνπο ηνπ WordPress θαη είλαη πξνζβάζηκν ζε φινπο απφ ην δεκφζην θαηάινγν πξφζζεησλ (plugin directory) ηνπ WordPress. ην ηέηαξην θαη ηειεπηαίν θεθάιαην, αλαιχνπκε ηα ζπκπεξάζκαηα πνπ εμάγακε απφ ηελ έξεπλά καο θαη απφ ηελ αμηνιφγεζε ηνπ πξσηφηππνπ πνπ αλαπηχμακε, αιιά θαη παξνπζηάδνπκε ηηο πξνηάζεηο καο γηα ηελ εμέιημε ηνπ πξσηφηππνπ θαη ηεο γεληθφηεξεο θηινζνθίαο πνπ αθνινπζήζακε. Αθνινπζνχλ ν θαηάινγνο αλαθνξψλ θαη ηα πξνζαξηήκαηα. ειίδα -2-

11 Αναζκόπηζη ηηρ Βιβλιογπαθίαρ (Cloud Computing και CMS) Cloud Computing Διζαγυγή Σα ηειεπηαία ρξφληα, θαη εηδηθφηεξα απφ ην 2010, ππάξρεη έληνλε αλαθνξά γηα ην Cloud Computing, ηφζν ζην δηαδίθηπν, φζν θαη ζηα παξαδνζηαθά κέζα ελεκέξσζεο. Όιν θαη πεξηζζφηεξεο εηαηξείεο θαίλεηαη λα πηνζεηνχλ ηε κεηάβαζε ζην «Cloud», αιιά θαη εηαηξείεο θνινζζνί φπσο ε Microsoft, ε Google θαη ε Apple επελδχνπλ δηαξθψο ζε απηφ. ε απηφ ην θεθάιαην ζα δψζνπκε έλαλ νξηζκφ ηνπ Cloud Computing, ζα δνχκε ηελ ηζηνξία ηεο εμέιημήο ηνπ, ζα κειεηήζνπκε ηα ραξαθηεξηζηηθά ηνπ, ηα κνληέια ππεξεζηψλ θαη αλάπηπμεο, θαη ζα αλαθέξνπκε ηνπο πην γλσζηνχο παξφρνπο ππεξεζηψλ Cloud αιιά θαη ησλ πην γλσζηψλ εθαξκνγψλ θαη ππεξεζηψλ ζην Cloud. ειίδα -3-

12 Οπιζμόρ ηος Cloud Computing ε απηφ πνπ ζπκθσλνχλ φινη νη εηδηθνί γηα ην Cloud Computing, είλαη φηη δελ ππάξρεη έλαο ηππνπνηεκέλνο νξηζκφο. Απηφ νθείιεηαη ζε κεγάιν βαζκφ απφ ην γεγνλφο φηη ν φξνο άξρηζε λα ρξεζηκνπνηείηαη απζαίξεηα θαη αφξηζηα, αιιά θαη απφ ην φηη θάζε εηαηξεία/παξνρέαο ην νξίδεη κε ηέηνην ηξφπν ψζηε λα ηνλίδεη ηηο δηθέο ηεο/ηνπ πξντφληα/ππεξεζίεο. Άιισζηε, ην Cloud, δειαδή ζχλλεθν, πξνζδηφξηδε αλέθαζελ ηελ έλλνηα ηνπ δηθηχνπ, θαη ζηε ζπλέρεηα ηνπ δηαδηθηχνπ, ζηα δηάθνξα δηαγξάκκαηα ηειεπηθνηλσληψλ θαη ππνινγηζηψλ. Δμαηηίαο απηνχ, πνιινί κπεξδεχνπλ ην Cloud κε ην δηαδίθηπν απηφ θαζεαπηφ, ζεσξψληαο φηη ην Cloud είλαη άιιε κηα νλνκαζία ηνπ, θάηη πνπ είλαη εληειψο εζθαικέλν. Η πξψηε απφπεηξα γηα έλαλ ζαθή νξηζκφ έγηλε ηνλ Ιαλνπάξην ηνπ 2009 ζην πεξηνδηθφ CCR ηεο ACM, φπνπ πξνηάζεθε ν νξηζκφο: «Τα Cloud είλαη κηα κεγάιε «δεμακελή» από εύθνια ρξεζηκνπνηήζηκνπο θαη πξνζβάζηκνπο εηθνληθνύο πόξνπο (όπωο πιηθό, πιαηθόξκεο αλάπηπμεο ή/θαη ππεξεζίεο). Απηνί νη πόξνη κπνξνύλ λα ξπζκηζηνύλ εθ λένπ δπλακηθά, ώζηε λα πξνζαξκόδνληαη ζε κεηαβαιιόκελα θνξηία, επηηξέπνληαο έηζη ηε βέιηηζηε αμηνπνίεζε ηωλ πξαγκαηηθώλ πόξωλ. Απηή ε «δεμακελή» πόξωλ ηππηθά ρξεζηκνπνηείηαη κε κνληέιν πιεξωκήο-κερξήζε, θαηά ην νπνίν πξνζθέξνληαη εγγπήζεηο από ηνλ πάξνρν κε ηε κνξθή εμαηνκηθεπκέλωλ ζπκβνιαίωλ ζε επίπεδν ππεξεζίαο (SLA).» Έλαο πην νινθιεξσκέλνο αιιά θαη ζχγρξνλνο νξηζκφο, δφζεθε απφ ην Δζληθφ Ιλζηηηνχην Πξνηχπσλ θαη Σερλνινγίαο (NIST) ηεο Ακεξηθήο, ζχκθσλα κε ηνλ νπνίν: «Τν Cloud computing είλαη έλα κνληέιν πνπ δίλεη ηε δπλαηόηεηα ηεο εύθνιεο δηθηπαθήο πξόζβαζεο από νπνπδήπνηε, ζε κηα θνηλή «δεμακελή» από ξπζκηδόκελνπο ππνινγηζηηθνύο πόξνπο (πρ. δίθηπα, δηαθνκηζηέο, απνζεθεπηηθό ρώξν, εθαξκνγέο θαη ππεξεζίεο) πνπ κπνξνύλ λα πξνβιεθηνύλ θαη λα δνζνύλ γξήγνξα θαη κε ειάρηζηε πξνζπάζεηα δηαρείξηζεο ή παξέκβαζεο από ηνλ πάξνρν ηεο ππεξεζίαο. Απηό ην κνληέιν Cloud απνηειείηαη από πέληε απαξαίηεηα ραξαθηεξηζηηθά, ηξία κνληέια ππεξεζηώλ θαη ηέζζεξα κνληέια αλάπηπμεο.» Τα απαξαίηεηα ραξαθηεξηζηηθά είλαη: 1. Άκεζε εμππεξέηεζε θαη απαίηεζε (On-demand self-service) 2. Δπξεία πξόζβαζε δηθηύνπ (Broad network access) ειίδα -4-

13 3. Σπγθέληξωζε θαη αλαθαηαλνκή πόξωλ (Resource pooling) 4. Γξήγνξε πξνζαξκνζηηθόηεηα (Rapid elasticity) 5. Μεηξήζηκε ππεξεζία (Measured service) Τα ηξία κνληέια ππεξεζηώλ είλαη: 1. Λνγηζκηθό ωο Υπεξεζία (Software as a Service (SaaS)) 2. Πιαηθόξκα ωο Υπεξεζία (Platform as a Service (PaaS)) 3. Υπνδνκή ωο Υπεξεζία (Infrastructure as a Service (IaaS)) Τα ηέζζεξα κνληέια αλάπηπμεο είλαη: 1. Ιδηωηηθό cloud (Private cloud) 2. Κνηλό cloud (Community cloud) 3. Γεκόζην cloud (Public cloud) 4. Υβξηδηθό cloud (Hybrid cloud) Δικόνα 1 Οπιζμόρ ηος Cloud Computing καηά NIST Παξαηεξνχκε φηη ν δεχηεξνο νξηζκφο είλαη ζαθψο πην ζπγθεθξηκέλνο θαη έρεη πεξηζζφηεξνπο πεξηνξηζκνχο. ηελ πξάμε σζηφζν, ην Cloud computing ζπλερίδεη λα εμειίζζεηαη θη έηζη έρνπλ πξνζηεζεί θαη άιια κνληέια ππεξεζηψλ φπσο: Γίθηπν σο Τπεξεζία (Network as a service (NaaS)) Απνζεθεπηηθφο ρψξνο σο Τπεξεζία (Storage as a service (STaaS)) Αζθάιεηα σο Τπεξεζία (Security as a service (SECaaS)) Γεδνκέλα σο Τπεξεζία (Data as a service (DaaS)) Δπηθάλεηα εξγαζίαο σο Τπεξεζία (Desktop as a service (DaaS)) Βάζε δεδνκέλσλ σο Τπεξεζία (Database as a service (DBaaS)) Πεξηβάιινλ δνθηκψλ σο Τπεξεζία (Test environment as a service (TEaaS)) ειίδα -5-

14 Θεσξνχκε ινηπφλ, φηη πξέπεη λα δνζεί έλαο πην γεληθφο νξηζκφο, έηζη ψζηε λα αληηθαηνπηξίδεη ηελ ηξέρνπζα θαηάζηαζε, αιιά ηαπηφρξνλα λα κε ρξεηάδεηαη λα αιιάμεη ζην κέιινλ γηα λα θαιχςεη ηηο αιιαγέο πνπ γίλνληαη. Βαζηδφκελνη ζηνπο απφ πάλσ νξηζκνχο, ζηα ζρφιηα θαη ζηηο παξαηεξήζεηο εηδηθψλ πάλσ ζην Cloud computing, ρσξίο φκσο λα εξγάδνληαη ζε θάπνηνλ ζπγθεθξηκέλν πάξνρν ψζηε λα είλαη ακεξφιεπηνη, πξνηείλνπκε ηνλ νξηζκφ: «Τν Cloud Computing είλαη έλα κνληέιν νξγάλωζεο ελόο αθαηξεηηθνύ επηπέδνπ, κέζω ηνπ νπνίνπ πξνζθέξνληαη ζηνλ ηειηθό ρξήζηε ππεξεζίεο, κέζω δηθηπαθήο πξόζβαζεο από νπνπδήπνηε, νπνηεδήπνηε θαη από νπνηαδήπνηε ηεξκαηηθή ζπζθεπή, νη νπνίεο πεξηιακβάλνπλ είηε πιηθό, είηε ινγηζκηθό, θαη έρνπλ ηε δπλαηόηεηα λα πξνζαξκόδνληαη θαη λα απην-ξπζκίδνληαη δπλακηθά, αλάινγα κε ην εθάζηνηε θνξηίν ρξήζεο.» ηελ παξαθάησ εηθφλα απεηθνλίδεηαη ην Cloud Computing θαη ηα δηάθνξα κνληέια ππεξεζηψλ πνπ θαιχπηεη. Δικόνα 2 Απεικόνιζη ηος Cloud Computing ειίδα -6-

15 Ιζηοπία ηος Cloud Computing Αλ θαη ε νπζηαζηηθή ηζηνξία ηνπ Cloud Computing δελ είλαη ηφζν παιηά (κφιηο ην 2006 ε Amazon μεθίλεζε λα παξέρεη ππεξεζίεο Cloud κέζσ ηεο Amazon Web Services), ε ζχιιεςε ηεο ηδέαο εληνπίδεηαη ζηε δεθαεηία ηνπ 1960, φηαλ ν Joseph Carl Robnett Licklider κίιεζε γηα έλα «δηαγαιαμηαθφ δίθηπν ππνινγηζηψλ» to Σν φξακά ηνπ ήηαλ λα κπνξνχλ φινη λα έρνπλ πξφζβαζε ζε εθαξκνγέο θαη δεδνκέλα απφ νπνπδήπνηε ζηνλ πιαλήηε, θάηη πνπ δε δηαθέξεη πνιχ απφ απηφ πνπ είλαη ζήκεξα ην Cloud Computing. Άιινη ζεσξνχλ φηη ε αξρηθή ηδέα ήηαλ απηή ηνπ John McCarthy ην 1961, φηαλ κίιεζε γηα ηε δηάζεζε ηεο ππνινγηζηηθήο ηζρχνο σο δεκφζην αγαζφ. ηε δεθαεηία ηνπ 1970 μεθίλεζε ε ξαγδαία πινπνίεζε ησλ ηδεψλ πνπ ππήξραλ ζηε δεθαεηία ηνπ 1960, θη έηζη δεκηνπξγήζεθε ην ARPANET, ην νπνίν ζηε ζπλέρεηα κεηεμειίρζεθε ζε απηφ πνπ γλσξίδνπκε ζήκεξα ζαλ δηαδίθηπν (Internet). Ωζηφζν, νη ηαρχηεηεο επηθνηλσλίαο ηφηε ήηαλ απαγνξεπηηθέο γηα ηελ πινπνίεζε θάπνηνπ κεραληζκνχ γηα ηε δηακνίξαζε ηεο ππνινγηζηηθήο ηζρχνο ή θαη ησλ δεδνκέλσλ. ηε δεθαεηία ηνπ 1980 ππήξμε ε ηεξάζηηα αλάπηπμε ησλ ειεθηξνληθψλ ππνινγηζηψλ, κε ηελ IBM λα ιαλζάξεη ηνλ πξψην πξνζσπηθφ ππνινγηζηή, θαη ηε Microsoft ην 1982 λα θπθινθνξεί ην MS DOS, ην ιεηηνπξγηθφ ζχζηεκα πνπ έηξεραλ νη πεξηζζφηεξνη πξνζσπηθνί ππνινγηζηέο ζηνλ θφζκν. Με ηελ έιεπζε ηεο δεθαεηίαο ηνπ 1990, ήξζε θαη ε έιεπζε ηνπ Internet φπσο ην γλσξίδνπκε. Σν 1991 δφζεθε γηα θνηλή ρξήζε ην World Wide Web, ην 1993 δεκηνπξγήζεθε ν πξψηνο θπιινκεηξεηήο κε γξαθηθά, ν Mosaic, ην 1994 δεκηνπξγήζεθε ν Netscape θαη ην 1995 ε Amazon θαη ην Ebay. Με ηελ έιεπζε ηεο δεθαεηίαο ηνπ 2000, ήξζαλ θαη νη πςειέο ηαρχηεηεο κε ηηο επξπδσληθέο ζπλδέζεηο (xdsl), αιιά θαη κε ηηο αζχξκαηεο ζπλδέζεηο (WiFi, WiMAX), νη ρσξεηηθφηεηεο ησλ απνζεθεπηηθψλ κέζσ απμήζεθαλ δξακαηηθά, θαζψο θαη νη ηαρχηεηέο ηνπο (Flash Disks, Solid State Drives) κε απνηέιεζκα λα γίλεη πιένλ δπλαηή ε πινπνίεζε ηνπ νξάκαηνο ηνπ Licklider, κε ηνλ φξν Cloud Computing. Η Amazon ην 2002 έθαλε ην πξψην βήκα κε Mechanical Turk, θαη ζηε ζπλέρεηα ην 2006 εγθαηλίαζε ηελ ππεξεζία Elastic Compute cloud (EC2) κε ηελ νπνία κπνξνχζαλ νη ρξήζηεο λα εθηεινχλ ηηο εθαξκνγέο ηνπο ζε ππνινγηζηέο ζην Cloud. ηε ζπλέρεηα ήξζε ε ππεξεζία Simple Storage Service (S3), ε νπνία εηζήγαγε θαη ην κνληέιν πιεξσκήο κε ηε ρξήζε (pay-as-you-go), ην νπνίν έρεη πιένλ θαζηεξσζεί σο θνηλή πξαθηηθή. Σν 2007 ε ειίδα -7-

16 Salesforce.com μεθίλεζε ηελ πιαηθφξκα force.com πνπ επέηξεπε ζηνπο πξνγξακκαηηζηέο λα αλαπηχζζνπλ, λα απνζεθεχνπλ θαη λα εθηεινχλ φιεο ηηο εθαξκνγέο θαη ηνπο ηζηφηνπνπο πνπ ρξεηάδνληαλ γηα λα είλαη ζην Cloud. Σέινο, ην 2009, ε Google εγθαηλίαζε ηα Google Apps, επηηξέπνληαο ζηνπο ρξήζηεο λα δεκηνπξγνχλ θαη λα απνζεθεχνπλ έγγξαθα εμνινθιήξνπ ζην Cloud. ηε δεθαεηία πνπ δηαλχνπκε (2010) νη εμειίμεηο είλαη αθφκα πην ξαγδαίεο ζην Cloud Computing. Σνλ Φεβξνπάξην ηνπ 2010 ε Microsoft μεθίλεζε ην Windows Azure, ηε δηθηά ηεο πξφηαζε ζην Cloud Computing, ηνλ Ινχλην ηνπ 2011 ε Apple εγθαηλίαζε ηελ ππεξεζία icloud, ηνλ Ινχιην ηνπ 2012 ε Google εγθαηλίαζε ηελ θαηλνχξηα ηεο ππεξεζία Google Compute Engine, θάηη εθάκηιιν ηεο ππεξεζίαο EC2 ηεο Amazon, ελψ ηνλ Φεβξνπάξην ηνπ 2013 μεθίλεζε πηινηηθά ε ιεηηνπξγία κηαο πβξηδηθήο ππεξεζίαο Cloud-P2P κε φλνκα SoShare απφ ηελ BitTorrent Inc, κε ζθνπφ λα παληξέςεη ηηο ππεξεζίεο torrent κε απηέο ηνπ Cloud Storage. Δπίζεο, πνιχ ζεκαληηθφ είλαη ην γεγνλφο φηη ην 2010, ε εηαηξεία rackspace «έδσζε» ηνλ θψδηθά ηεο ζην ίδξπκα OpenStack, κε ζθνπφ ηελ αλάπηπμε ελφο αλνηρηνχ θψδηθα Cloud ιεηηνπξγηθνχ ζπζηήκαηνο, κηα θίλεζε πνπ «αγθάιηαζαλ» πάλσ απφ 150 εηαηξείεο. ειίδα -8-

17 Υαπακηηπιζηικά ηος Cloud Computing Απφ ηνλ νξηζκφ ηνπ NIST πην πάλσ, είδακε φηη ην Cloud Computing πξέπεη λα έρεη θάπνηα απαξαίηεηα ραξαθηεξηζηηθά, ηα νπνία είλαη θνηλψο απνδεθηά απφ ηε ζπληξηπηηθή πιεηνςεθία φζσλ αζρνινχληαη κε ην Cloud Computing. Απηά είλαη αλαιπηηθά: Άμεζη εξςπηπέηηζη καη απαίηηζη (On-demand self-service): Ο ρξήζηεο κπνξεί λα ρξεζηκνπνηήζεη άκεζα φζνπο πφξνπο ρξεηάδεηαη απηφκαηα, ρσξίο ηελ παξέκβαζε απφ ηνλ πάξνρν ηεο ππεξεζίαο. Δςπεία ππόζβαζη δικηύος (Broad network access): Η πξφζβαζε ζηνπο πφξνπο γίλεηαη κέζσ δηθηχνπ κε ηε ρξήζε ηππνπνηεκέλσλ κεζφδσλ, κε ηέηνηνλ ηξφπν ψζηε ε πξφζβαζε λα είλαη αλεμάξηεηε ηεο πιαηθφξκαο θαη ηνπ ηεξκαηηθνχ ηνπ ρξήζηε. Απηφ πεξηιακβάλεη πιεζψξα ιεηηνπξγηθψλ ζπζηεκάησλ θαη ζπζθεπψλ φπσο θνξεηνχο ππνινγηζηέο, θηλεηά ηειέθσλα, θ.α. ςγκένηπυζη και ανακαηανομή πόπυν (Resource pooling): Οη πφξνη πνπ δηαζέηεη ν πάξνρνο γηα ηελ ππεξεζία πνπ πξνζθέξεη, ζπγθεληξψλνληαη φινη ζε κία θεληξηθή «δεμακελή» θαη αλαθαηαλέκνληαη ζηνπο ρξήζηεο κε ηέηνηνλ ηξφπν ψζηε λα ππάξρεη ε θαιχηεξε δπλαηή αμηνπνίεζή ηνπο, αλάινγα θαη κε ηηο απαηηήζεηο ησλ ρξεζηψλ. Απηέο νη δηαδηθαζίεο απηφ-ξχζκηζεο θαη αλαθαηαλνκήο, είλαη αφξαηεο ζηνλ ηειηθφ ρξήζηε, ν νπνίνο κπνξεί πρ. λα ρξεζηκνπνηεί ελ αγλνία ηνπ πφξνπο πνπ βξίζθνληαη ζε άιιε ρψξα. Γπήγοπη πποζαπμοζηικόηηηα (Rapid elasticity): Οη πφξνη ζα πξέπεη λα κπνξνχλ λα πξνζαξκφδνληαη γξήγνξα θαη εχθνια. Μπνξνχλ λα πξνζηεζνχλ πφξνη κε ηε κνξθή ηζρπξφηεξσλ ππνινγηζηψλ, ή κε ηελ πξνζζήθε πεξηζζφηεξσλ ππνινγηζηψλ, ή κε ηελ αχμεζε ηνπ απνζεθεπηηθνχ ρψξνπ θηι. Ο ρξήζηεο απφ ηελ πιεπξά ηνπ ζα πξέπεη λα βιέπεη φηη νη πφξνη είλαη αλεμάληιεηνη θαη φηη κπνξεί λα ρξεζηκνπνηήζεη φζνπο ζέιεη θαη φπνηε ζέιεη, κε ην αλάινγν ρξεκαηηθφ ηίκεκα. Μεηπήζιμη ςπηπεζία (Measured service): Η ρξήζε ησλ πφξσλ ηνπ ζπζηήκαηνο ζα πξέπεη λα είλαη κεηξήζηκε, ψζηε ν ρξήζηεο λα ελεκεξψλεηαη θαηαιιήισο θαη λα γλσξίδεη αθξηβψο ηη πιεξψλεη. Μνλάδεο κέηξεζεο κπνξνχλ λα είλαη ε ρσξεηηθφηεηα πνπ ρξεζηκνπνηεί ν ρξήζηεο, ν φγθνο ησλ δεδνκέλσλ πνπ κεηαθέξεηαη κέζσ δηθηχνπ, ην πνζνζηφ ππνινγηζηηθήο ηζρχνο πνπ ρξεζηκνπνηείηαη θ.ν.θ. ειίδα -9-

18 Σα μονηέλα ςπηπεζιών ηος Cloud Computing Απηή ηε ζηηγκή ππάξρνπλ πνιιά κνληέια ππεξεζηψλ ζην Cloud Computing, θαζψο νη πάξνρνη πξνζπαζνχλ ζπλερψο λα πξνζθέξνπλ θαηλνχξηεο θαη θαηλνηφκεο ππεξεζίεο, ψζηε λα πξνζειθχζνπλ θαηλνχξηνπο πειάηεο, αιιά θαη γηα λα θξαηήζνπλ ηνπο ήδε ππάξρνληεο. Ωζηφζν, ηα βαζηθά κνληέια ππεξεζηψλ, θάησ απφ ηα νπνία κπνξνχλ λα αληηζηνηρεζνχλ ζαλ ππνκνληέια θαη ηα ππφινηπα, είλαη ηα ηξία κνληέια πνπ πεξηγξάθνληαη απφ ην NIST, γλσζηά θαη σο ην κνληέιν SPI, θαη απεηθνλίδνληαη ζηελ παξαθάησ εηθφλα. Δικόνα 3 Μονηέλα Τπηπεζιών ζηο Cloud Computing Απηά ηα κνληέια αλαιχνληαη σο εμήο: Λογιζμικό υρ Τπηπεζία (Software as a Service (SaaS)) Απηφ ην κνληέιν ππεξεζίαο πξνζθέξεη ζηνλ ηειηθφ ρξήζηε νινθιεξσκέλεο ιχζεηο εθαξκνγψλ, κέζσ κηαο δηεπαθήο πνπ είλαη ζπλήζσο κηα ηζηνζειίδα ή θάπνηα κηθξή εθαξκνγή (front-end). Η ιχζε ηεο ηζηνζειίδαο πξνηηκάηαη, θαζψο ε κφλε απαίηεζε πνπ έρεη απφ κεξηάο ηνπ ρξήζηε, είλαη ε χπαξμε θπιινκεηξεηή ζηε ζπζθεπή πξφζβαζήο ηνπ, θάηη πνπ ζήκεξα πξνζθέξνπλ ζρεδφλ φια ηα ιεηηνπξγηθά ζε φιεο ηηο ζπζθεπέο. Όιε ε ππφινηπε ππνδνκή, δειαδή ην ιεηηνπξγηθφ ζχζηεκα πνπ εθηειεί ηελ εθαξκνγή, ην πιηθφ ζην νπνίν εθηειείηαη ην ιεηηνπξγηθφ ζχζηεκα, ν απνζεθεπηηθφο ειίδα -10-

19 ρψξνο, θαζψο θαη ε ζπληήξεζε θαη αλαβάζκηζε ηεο εθαξκνγήο, είλαη επζχλε ηνπ πάξνρνπ, θαη ν ρξήζηεο δελ αζρνιείηαη θαζφινπ κε απηά. Σν κνληέιν SaaS ρξεζηκνπνηείηαη επξέσο γηα πνιιέο εκπνξηθέο εθαξκνγέο, φπσο ινγηζηηθά, ζπζηήκαηα ζπλεξγαζίαο, ζπζηήκαηα CRM, δηαρείξηζε αλζξσπίλσλ πφξσλ θ.α. Ο ιφγνο γηα ηελ επηηπρία ηνπ, είλαη ε δπλαηφηεηα πνπ δίλεη ζηε ζεκαληηθή κείσζε ηνπ θφζηνπο ζπληήξεζεο θαη ππνζηήξημεο ησλ ππνινγηζηηθψλ ζπζηεκάησλ πνπ ζα έπξεπε λα έρεη ε θάζε επηρείξεζε γηα λα θαιχςεη ηηο αλάγθεο ηεο. Πλαηθόπμα υρ Τπηπεζία (Platform as a Service (PaaS)) Σν κνληέιν PaaS πξνζθέξεη ζηνλ ηειηθφ ρξήζε κία ππνινγηζηηθή πιαηθφξκα σο ππεξεζία. Ο ρξήζηεο κπνξεί είηε λα εγθαηαζηήζεη θαη λα εθηειέζεη ηηο δηθέο ηνπ εθαξκνγέο πνπ είλαη ζπκβαηέο κε απηήλ ηελ πιαηθφξκα, είηε λα αλαπηχμεη θαη λα εθηειέζεη εθαξκνγέο κέζα απφ ηελ ίδηα ηελ πιαηθφξκα, κε εξγαιεία αλάπηπμεο πνπ ηνπ δηαζέηεη ν πάξνρνο, Ο πάξνρνο νπζηαζηηθά δηαζέηεη ην δίθηπν, ηελ ππνδνκή, ην πιηθφ, ην ιεηηνπξγηθφ ζχζηεκα, ηνλ απνζεθεπηηθφ ρψξν θαη θαηά πεξίζηαζε θαη εξγαιεία αλάπηπμεο εθαξκνγψλ γηα ηελ πιαηθφξκα. ε απηφ ην κνληέιν ινηπφλ, ν ρξήζηεο κπνξεί λα αλαπηχζζεη θαη λα εθηειεί εθαξκνγέο, ρσξίο λα ρξεηάδεηαη λα αζρνιεζεί κε ην πιηθφ, ηελ ππνδνκή θαη ην ιεηηνπξγηθφ ζχζηεκα, θαζψο ηα αλαιακβάλεη ν πάξνρνο. Πνιινί πάξνρνη κάιηζηα, πξνζθέξνπλ θαη άιιεο ππεξεζίεο καδί κε ην PaaS, φπσο ελζσκάησζε βάζεσλ δεδνκέλσλ, ιχζεηο αζθάιεηαο, ζπζηήκαηα ζπλεξγαζίαο θαη άιια. Τποδομή υρ Τπηπεζία (Infrastructure as a Service (IaaS)) Απηφ είλαη ην πην απιφ κνληέιν ππεξεζηψλ, ζην νπνίν ν πάξνρνο πξνζθέξεη ζηνλ ηειηθφ ρξήζηε ηελ ππνδνκή, δειαδή ππνινγηζηέο, απνζεθεπηηθφ ρψξν, είηε ζηε θπζηθή ηνπο κνξθή, είηε εηθνληθά, αιιά θαη άιινπο ζεκειηψδεηο ππνινγηζηηθνχο πφξνπο, επηηξέπνληαο ζε απηφλ λα εγθαηαζηήζεη ηα δηθά ηνπ ιεηηνπξγηθά ζπζηήκαηα, εθαξκνγέο θαη νηηδήπνηε άιιν. Πνιινί πάξνρνη πξνζθέξνπλ θαη πξφζζεηνπο πφξνπο, φπσο έηνηκα αξρεία γηα εγθαηαζηάζεηο ιεηηνπξγηθψλ (image file), ζπζηήκαηα firewall, ζπζηήκαηα εμηζνξξφπεζεο θνξηίνπ θαη άιια. ε απηφ ην κνληέιν ν ρξήζηεο είλαη ειίδα -11-

20 ππεχζπλνο γηα ηελ εγθαηάζηαζε, ζπληήξεζε θαη ππνζηήξημε ηνπ ιεηηνπξγηθνχ ζπζηήκαηνο θαη φισλ ησλ εθαξκνγψλ πνπ εθηεινχληαη ζε απηφ. Δικόνα 4 Ανάλςζη ηυν μονηέλυν ςπηπεζιών ζηο Cloud Computing ειίδα -12-

21 Σα μονηέλα ανάπηςξηρ ηος Cloud Computing Ιδιυηικό cloud (Private cloud) Σν κνληέιν αλάπηπμεο ηνπ ηδησηηθνχ cloud ρξεζηκνπνηείηαη φηαλ απαηηείηαη απνθιεηζηηθή ρξήζε ηεο ππνδνκήο ηνπ cloud απφ έλαλ νξγαληζκφ πνπ απνηειείηαη απφ πνιινχο θαηαλαισηέο (πρ, επηρεηξεζηαθέο κνλάδεο). Η ππνδνκή κπνξεί λα αλήθεη ή φρη ζηνλ νξγαληζκφ, φπσο θαη ε δηαρείξηζή ηεο κπνξεί λα γίλεηαη απφ ηνλ ίδην ή απφ θάπνηνλ ηξίην. Δπίζεο, κπνξεί λα βξίζθεηαη είηε εληφο, είηε εθηφο ηνπ ρψξνπ ηνπ νξγαληζκνχ. Αμίδεη λα ζεκεησζεί φηη αξθεηνί θαηαθξίλνπλ απηφ ην κνληέιν αλάπηπμεο, θαζψο ζεσξνχλ φηη ην θφζηνο πνπ απαηηεί, ηφζν γηα ηελ αγνξά ηνπ εμνπιηζκνχ, φζν θαη γηα ηε ζπληήξεζε θαη αλάπηπμή ηνπ, έξρεηαη ζε αληίζεζε κε ηε γεληθφηεξε ινγηθή ηνπ Cloud Computing. Cloud Κοινόηηηαρ (Community cloud) Σν cloud θνηλφηεηαο ρξεζηκνπνηείηαη απφ νκάδεο ρξεζηψλ πνπ κπνξεί λα πξνέξρνληαη απφ δηάθνξνπο νξγαληζκνχο, αιιά κνηξάδνληαη έλαλ θνηλφ ζθνπφ, πρ. αζθάιεηα, αδεηνδφηεζε, θ.α. Η ππνδνκή κπνξεί λα αλήθεη ή φρη ζε έλαλ απφ ηνπο νξγαληζκνχο, φπσο θαη ε δηαρείξηζή ηεο κπνξεί λα γίλεηαη απφ έλαλ ή πεξηζζφηεξνπο νξγαληζκνχο, ή απφ θάπνηνλ ηξίην, ή απφ έλαλ ζπλδπαζκφ. Δπίζεο, κπνξεί λα βξίζθεηαη είηε εληφο, είηε εθηφο ηνπ ρψξνπ θάπνηνπ ή θάπνησλ απφ ηνπο νξγαληζκνχο. Σν θφζηνο κνηξάδεηαη ζε πεξηζζφηεξνπο ρξήζηεο απ φηη ζην Ιδησηηθφ cloud, αιιά ζε ιηγφηεξνπο ζε ζρέζε κε ην Γεκφζην cloud. Γημόζιο cloud (Public cloud) Η ππνδνκή ζε απηφ ην κνληέιν γίλεηαη δηαζέζηκε γηα ρξήζε απφ ην γεληθφ θνηλφ απφ έλαλ πάξνρν ππεξεζηψλ. Μπνξεί λα αλήθεη, λα δηαρεηξίδεηαη θαη λα ιεηηνπξγείηαη απφ θάπνηα επηρείξεζε, ή αθαδεκατθφ/θπβεξλεηηθφ νξγαληζκφ, ή απφ θάπνηνλ ζπλδπαζκφ ηνπο. Βξίζθεηαη πάληα εληφο ηνπ ρψξνπ ηνπ παξφρνπ. ειίδα -13-

22 Τβπιδικό cloud (Hybrid cloud) Απηή ε ππνδνκή απνηειεί κηα ζχλζεζε δχν ή παξαπάλσ ππνδνκψλ απφ απηέο πνπ αλαθέξζεθαλ πην πάλσ, πνπ παξακέλνπλ ζαλ μερσξηζηέο ππνδνκέο, αιιά ελψλνληαη κεηαμχ ηνπο κε θάπνηα ηερλνινγία πνπ επηηξέπεη ηε θνξεηφηεηα δεδνκέλσλ θαη εθαξκνγψλ, πρ. εμηζνξξφπεζε θνξηίνπ κεηαμχ ησλ δηαθνξεηηθψλ ππνδνκψλ cloud. Με ηε ρξήζε ηνπ Τβξηδηθνχ cloud, νη ρξήζηεο κπνξνχλ λα πεηχρνπλ κεγάιε αλνρή ιαζψλ ζε ζπλδπαζκφ κε ηελ άκεζε ηνπηθή ρξεζηηθφηεηα, μεθεχγνληαο απφ ηελ αλάγθε ηεο ζπλερήο ζχλδεζεο κε ην δηαδίθηπν. Η ππνδνκή ζε απηήλ ηελ πεξίπησζε απαηηείηαη λα είλαη κνηξαζκέλε θαη εληφο θαη εθηφο ηνπ ρψξνπ ησλ ρξεζηψλ. Δικόνα 5 Μονηέλα Ανάπηςξηρ ηος Cloud Computing ειίδα -14-

23 Πάποσοι Τπηπεζιών Cloud Computing Αθνχ αλαιχζακε παξαπάλσ ηα κνληέια ππεξεζηψλ πνπ πξνζθέξεη ην Cloud Computing, ζα δνχκε ηνπο βαζηθφηεξνπο παξφρνπο ηέηνησλ ππεξεζηψλ θαη ηηο ππεξεζίεο πνπ παξέρνπλ. ηνλ παξαθάησ πίλαθα, θαίλνληαη νη θαιχηεξνη 10 πάξνρνη ππεξεζηψλ Cloud Computing, απφ ην 2009 κέρξη θαη ην 2012, κε βάζε ηνλ αξηζκφ ησλ πειαηψλ ηνπο, ηελ πνηφηεηα ησλ ππεξεζηψλ πνπ πξνζθέξνπλ, αιιά θαη ηελ ηθαλνπνίεζε ησλ πιαηψλ ηνπο. Πίνακαρ 1 Καλύηεποι 10 Πάποσοι Τπηπεζιών Cloud Computing ( ) Α/Α Amazon Web Services Amazon Web Services Amazon Web Services Amazon Web Services 2 Google rackspace Verizon/terremark rackspace 3 VMware Salesforce.com IBM CenturyLink 4 rackspace Google Salesforce.com Salesforce.com 5 Salesforce.com Microsoft CSC Verizon/terremark 6 Microsoft Joyent rackspace Joyent 7 Joyent GoGrid Google CITRIX 8 IBM terremark BlueLock Bluelock 9 NetSuite SAVVIS Microsoft Microsoft 10 3Tera Verizon Joyent VMware Παξαηεξνχκε ινηπφλ, φηη ην ηνπίν αιιάδεη γξήγνξα θαη απφ ρξφλν ζε ρξφλν, κε κνλαδηθή εμαίξεζε ηελ Amazon Web Services, ε νπνία θαηέρεη ηα πξσηεία ζπλερψο. Αμηνζεκείσηε είλαη ε πηψζε ηεο Google, ε νπνία μεθίλεζε απφ δεχηεξε ην 2009, θαη θαηέιεμε εθηφο δεθάδαο ην 2012! Δπίζεο, βιέπνπκε ηε Microsoft λα κελ κπνξεί λα θηάζεη ηελ πξψηε πεληάδα, ελψ αηζζεηή είλαη θαη ε απνπζία ηεο Apple απφ ηε δεθάδα, αλ θαη δηθαηνινγεκέλε, κηαο θαη κφιηο ην 2011 μεθίλεζε λα πξνζθέξεη ππεξεζίεο Cloud κε ην icloud. Με βάζε ινηπφλ ηνλ παξαπάλσ πίλαθα, αιιά θαη ηελ αμία ησλ εηαηξεηψλ γεληθφηεξα, ζα εμεηάζνπκε αλαιπηηθφηεξα ηηο ππεξεζίεο πνπ πξνζθέξνπλ ε Amazon Web Service, ε rackspace, ε Salesforce.com, ε Microsoft θαη ε Google. ειίδα -15-

24 Amazon Web Services Η Amazon, πνπ ηδξχζεθε ην 1995, μεθίλεζε ην 2006 ηελ Amazon Web Services, ε νπνία πξνζθέξεη ππεξεζίεο ππνδνκήο ζε επηρεηξήζεηο ππφ ηε κνξθή δηαδηθηπαθψλ ππεξεζηψλ, θάηη πνπ ζήκεξα νλνκάδεηαη Cloud Computing θαη πην ζπγθεθξηκέλα ην κνληέιν ππεξεζηψλ IaaS. ήκεξα πξνζθέξεη κία αμηφπηζηε θαη θζελή πιαηθφξκα ππνδνκψλ ζην Cloud, ζε δεθάδεο ρηιηάδεο επηρεηξήζεηο ζε πάλσ απφ 190 ρψξεο αλά ηνλ θφζκν. Γηαζέηεη θέληξα δεδνκέλσλ ζηελ Ακεξηθή, ζηελ Δπξψπε, ζηε Βξαδηιία, ζηε ηγθαπνχξε, ζηελ Ιαπσλία θαη ζηελ Απζηξαιία, ψζηε λα κπνξεί λα εμππεξεηεί πειάηεο ζε φιν ηνλ θφζκν. Ο ξπζκφο αλάπηπμεο ηεο Amazon Web Services ήηαλ εθζεηηθφο θαη ζε πνιχ κηθξφ ρξνληθφ δηάζηεκα. Γηα λα θαιχςεη ηηο αλάγθεο πνπ δεκηνπξγήζεθαλ, αιιά θαη γηα λα είλαη έηνηκε γηα ην κέιινλ, επέλδπζε πάξα πνιχ ζε θαηλνηφκεο ηερλνινγίεο, κε επελδχζεηο πνπ αγγίδνπλ ηα 2 δηο δνιάξηα κφλν γηα αλαβαζκίζεηο εμνπιηζκνχ. Απηφ ηεο έδσζε έλα ζεκαληηθφ πιενλέθηεκα ζε ζρέζε κε ηνλ αληαγσληζκφ αιιά θαη κηα άλεζε ζηε δηαρείξηζε ηνπ ηεξάζηηνπ πειαηνινγίνπ ηεο. Οη ππεξεζίεο πνπ πξνζθέξεη απηή ηε ζηηγκή είλαη νη εμήο: Amazon EC2 (IaaS) Η ππεξεζία EC2 ηεο AWS αλήθεη ζην κνληέιν ππεξεζηψλ IaaS θαη είλαη ε πξψηε ππεξεζία πνπ μεθίλεζε λα παξέρεη. Παξέρεη δσξεάλ 750 ψξεο γηα Linux ή Windows εηθνληθά κεραλήκαηα θάζε κήλα γηα έλαλ ρξφλν. Amazon ELB Δίλαη κηα ππεξεζία εμηζνξξφπεζεο θνξηίνπ, κε ηελ νπνία ν ρξήζηεο κπνξεί εχθνια θαη γξήγνξα λα κνηξάζεη ην θνξηίν ησλ εθαξκνγψλ ηνπ ζηα δηάθνξα ζπζηήκαηα EC2 πνπ δηαζέηεη, θεξδίδνληαο ζε αλνρή ιαζψλ θαη ηαρχηεηα απφθξηζεο. Amazon S3 (IaaS) Άιιε κηα ππεξεζία IaaS απφ ηελ Amazon, ε νπνία φκσο πξνζθέξεη ηηο ππνδνκέο γηα απνζεθεπηηθφ ρψξν. Δίλαη κηα ππεξεζία πνπ άιιεο επηρεηξήζεηο ηε ρξεζηκνπνηνχλ γηα λα πξνζθέξνπλ ζηε ζπλέρεηα ππεξεζίεο SaaS ζηνπο ηειηθνχο ρξήζηεο. ειίδα -16-

25 Amazon EBS (IaaS) Απηή είλαη κηα ππεξεζία πνπ πξνζθέξεη απεπζείαο πξφζβαζε ζε εηθνληθνχο απνζεθεπηηθνχο ρψξνπο πνπ ζηνλ ρξήζηε θαίλνληαη σο θαλνληθέο κνλάδεο (πρ. θιεξνί δίζθνη) ζηηο νπνίεο έρεη ηελ απφιπηε ειεπζεξία λα θάλεη φηη ζέιεη. πλήζσο ρξεζηκνπνηείηαη ζε ζπλδπαζκφ κε ηελ ππεξεζία EC2. Amazon RDS (SaaS) Δίλαη κηα ππεξεζία πνπ πξνζθέξεη πξφζβαζε ζε ζρεζηαθέο βάζεηο δεδνκέλσλ, θαη ζπγθεθξηκέλα ζε MySQL, Oracle θαη SQL Server. Ο ρξήζηεο κπνξεί εχθνια λα δηαρεηξηζηεί απηέο ηηο βάζεηο δεδνκέλσλ κέζσ ησλ αλάινγσλ ππεξεζηψλ δηαδηθηχνπ πνπ δίλεη ε AWS. Amazon DynamoDB (SaaS) Δίλαη παξφκνηα ππεξεζία κε ηελ RDS, κφλν πνπ εδψ δελ πξνζθέξεη ζρεζηαθέο βάζεηο δεδνκέλσλ, αιιά βάζεηο δεδνκέλσλ ηχπνπ NoSQL. Amazon SNS (SaaS) Δίλαη κηα ππεξεζία πνπ επηηξέπεη ζηνπο ρξήζηεο λα ξπζκίδνπλ θαη λα ζηέιλνπλ εχθνια κελχκαηα εηδνπνηήζεσλ απφ ην Cloud. Amazon Elastic Transcoder (SaaS) Με απηήλ ηελ ππεξεζία, νη ρξήζηεο κπνξνχλ λα πξαγκαηνπνηνχλ κεηαηξνπέο ςεθηαθψλ αξρείσλ βίληεν απφ ηελ αξρηθή κνξθή ηνπο ζε θάπνηα άιιε, ψζηε λα κπνξνχλ πρ. λα αλαπαξαρζνχλ ζε θνξεηέο ζπζθεπέο. Amazon SQS (SaaS) Δίλαη κηα ππεξεζία νπξάο κελπκάησλ, πνπ δίλεη ηε δπλαηφηεηα ζηνπο πξνγξακκαηηζηέο λα κεηαθέξνπλ δεδνκέλα θαη κελχκαηα κεηαμχ δηαθνξεηηθψλ θαηαλεκεκέλσλ ππνζπζηεκάησλ ησλ εθαξκνγψλ ηνπο, πνπ εθηεινχλ δηαθνξεηηθέο ιεηηνπξγίεο. Amazon SWF (SaaS) Απηή ε ππεξεζία παξέρεη ηα εξγαιεία γηα ηελ αλάπηπμε ξνψλ εξγαζίαο (workflow) γηα ηνλ απνηειεζκαηηθφ ζπληνληζκφ φισλ ησλ βεκάησλ κέζα ζε κηα εθαξκνγή. ειίδα -17-

26 Amazon CloudWatch (SaaS) Με ηελ ππεξεζία απηή, ν ρξήζηεο κπνξεί λα παξαθνινπζεί φινπο ηνπο πφξνπο θαη ηηο εθαξκνγέο πνπ έρεη ζηελ AWS. Έηζη κπνξεί λα έρεη θαιχηεξε δηαρείξηζε ησλ ζπζηεκάησλ ηνπ αιιά θαη λα νξίζεη απηφκαηεο δηαδηθαζίεο πνπ ζπκβαίλνπλ κε βάζε ηα δεδνκέλα ηεο παξαθνινχζεζεο. AWS Data Pipeline (SaaS) Δίλαη κηα ππεξεζία πνπ επηηξέπεη ζηνλ ρξήζηε λα κεηαθέξεη δεδνκέλα κεηαμχ δηαθνξεηηθψλ ππεξεζηψλ ηεο AWS, θαζψο θαη απφ άιιεο πεγέο δεδνκέλσλ, ζε ζπγθεθξηκέλα ρξνληθά δηαζηήκαηα. ειίδα -18-

27 Rackspace Η rackspace ηδξχζεθε ην 1998 ζαλ εηαηξεία hosting, κε έκθαζε θπξίσο ζην θνκκάηη ηεο ππνζηήξημεο. Σν 2004 μεθίλεζε ηηο δνθηκέο πάλσ ζε κηα πιαηθφξκα πξνζθνξάο δηαδηθηπαθψλ ππεξεζηψλ, νη νπνίεο ην 2006 νδήγεζαλ ζηε δεκηνπξγία ηεο εηαηξείαο Mosso Inc. Η πνξεία ηεο Mosso ήηαλ άθξσο επηηπρεκέλε, θη έηζη ην 2008 ε rackspace ηελ απνξξφθεζε, ελψ ην 2012 ε άιιαμε ηελ επσλπκία ηεο ζε «Rackspace, the open cloud company». Πνιχ ζεκαληηθφ είλαη ην γεγνλφο φηη ην 2010 ζε ζπλεξγαζία κε ηε NASA, ίδξπζε ην ίδξπκα OpenStack, παξαρσξψληαο ζε απηφ ηνλ θψδηθα πνπ είρε αλαπηχμεη πάλσ ζηελ ηερλνινγία Cloud, κε ζθνπφ λα γίλεη αλνηρηνχ θψδηθα θαη λα κπνξεί λα ηε ρξεζηκνπνηήζεη ν θαζέλαο. Βαζηδφκελε ινηπφλ ζηελ πιαηθφξκα αλνηρηνχ θψδηθα ηνπ OpenStack, αιιά θαη ζην Fanatical Support, δειαδή ηε ζπλερή θαη άκεζε ππνζηήξημε αλά πάζα ζηηγκή, ε rackspace έρεη θαζηεξσζεί ζαλ έλαο απφ ηνπο κεγαιχηεξνπο παξφρνπο Cloud Computing. Οη ππεξεζίεο πνπ πξνζθέξεη ζήκεξα είλαη νη εμήο: Cloud Servers (PaaS) Με ηελ ππεξεζία απηή παξέρνληαη ζηνπο ρξήζηεο έηνηκα ζπζηήκαηα δηαθνκηζηψλ (server) κε πξνεγθαηεζηεκέλα ιεηηνπξγηθά ζπζηήκαηα, είηε Windows, είηε Linux, ψζηε νη ρξήζηεο λα κπνξνχλ είηε λα αλαπηχμνπλ θαη λα εθηειέζνπλ εθαξκνγέο πάλσ ζε απηνχο, είηε απιά λα εγθαηαζηήζνπλ θαη λα εθηειέζνπλ άιιεο έηνηκεο εθαξκνγέο. Cloud Sites (SaaS) Οη ρξήζηεο απηήο ηεο ππεξεζίαο έρνπλ ηε δπλαηφηεηα λα ρξεζηκνπνηήζνπλ θαη λα δηαρεηξηζηνχλ θάπνην απφ ηα πην γλσζηά ζπζηήκαηα δηαρείξηζεο δεδνκέλσλ, φπσο Joomla, Drupal, DotNetNuke θαη θπζηθά WordPress. Η δηαθνξά απφ ηηο παξαδνζηαθέο ιχζεηο web hosting είλαη φηη νη πφξνη πνπ ρξεζηκνπνηνχληαη είλαη δπλακηθνί θαη απηφξπζκηδφκελνη, ψζηε λα κε βξεζεί ζρεδφλ πνηέ (ζην 99.9%) ν ηζηφηνπνο εθηφο ιεηηνπξγίαο. Cloud Files (SaaS) ειίδα -19-

28 Δίλαη κηα ππεξεζία πνπ πξνζθέξεη απνζεθεπηηθφ ρψξν ζην Cloud, ζε ζπλδπαζκφ κε ηελ ππεξεζία CDN ηεο Akamai, ψζηε ηα δεδνκέλα λα είλαη δηαζέζηκα παληνχ θαη γξήγνξα. Cloud Block Storage (PaaS) Δίλαη κηα ππεξεζία πνπ πξνζθέξεη απεπζείαο πξφζβαζε ζε εηθνληθνχο απνζεθεπηηθνχο ρψξνπο πνπ ζηνλ ρξήζηε θαίλνληαη σο θαλνληθέο κνλάδεο (πρ. θιεξνί δίζθνη) ζηηο νπνίεο έρεη ηελ απφιπηε ειεπζεξία λα θάλεη φηη ζέιεη. Υξεζηκνπνηείηαη γηα εθαξκνγέο πνπ απαηηνχλ γξήγνξνπο απνζεθεπηηθνχο ρψξνπο. Cloud Databases (SaaS) Δίλαη κηα ππεξεζία πνπ πξνζθέξεη πξφζβαζε ζηε ζρεζηαθή βάζε δεδνκέλσλ MySQL. Ο ρξήζηεο κπνξεί εχθνια λα δηαρεηξηζηεί ηε βάζεο δεδνκέλσλ ηνπ κε ηηο απηνκαηνπνηεκέλεο δηαδηθαζίεο πνπ ηνπ πξνζθέξεη ε rackspace γηα αλάπηπμε, παξακεηξνπνίεζε θαη βειηηζηνπνίεζε. Cloud Backup (SaaS) Δίλαη κηα ππεξεζία γηα ηε δεκηνπξγία αληηγξάθσλ αζθαιείαο απφ δεδνκέλα πνπ βξίζθνληαη είηε ζην Cloud είηε ηνπηθά ζε απνζεθεπηηθφ ρψξν ηνπ ρξήζηε. Τπνζηεξίδεηαη θξππηνγξάθεζε AES-256 γηα πεξηζζφηεξε αζθάιεηα, θαζψο θαη πςειή ζπκπίεζε, γηα ηελ ειαρηζηνπνίεζε ηνπ ρξφλνπ κεηαθνξάο ησλ δεδνκέλσλ θαηά ηελ επαλαθνξά, αιιά θαη ηελ ειαρηζηνπνίεζε ηνπ απαηηνχκελνπ απνζεθεπηηθνχ ρψξνπ. Cloud Load Balancers (SaaS) Δίλαη κηα ππεξεζία εμηζνξξφπεζεο θνξηίνπ, κε ηελ νπνία ν ρξήζηεο κπνξεί εχθνια θαη γξήγνξα λα κνηξάζεη ην θνξηίν ησλ εθαξκνγψλ ηνπ ζε θαηαλεκεκέλα ζπζηήκαηα ζην Cloud. Cloud Monitoring (SaaS) Με ηελ ππεξεζία απηή, ν ρξήζηεο κπνξεί λα παξαθνινπζεί φινπο ηνπο πφξνπο θαη ηηο εθαξκνγέο πνπ έρεη είηε ζηε rackspace, είηε νπνπδήπνηε αιινχ. Έηζη κπνξεί λα έρεη θαιχηεξε δηαρείξηζε ησλ ζπζηεκάησλ ηνπ αιιά θαη λα νξίζεη εηδνπνηήζεηο κε ζπγθεθξηκέλα θξηηήξηα ζηα δεδνκέλα ηεο παξαθνινχζεζεο. Cloud DNS (SaaS) ειίδα -20-

29 Δίλαη κηα ππεξεζία δηαρείξηζεο ησλ νλνκάησλ DNS πνπ έρεη ν ρξήζηεο. Τπνζηεξίδεηαη ε εηζαγσγή δεδνκέλσλ θαη ξπζκίζεσλ απφ άιια ζπζηήκαηα, θαζψο θαη ε εμαγσγή ηνπο. Γηα ηνπο ρξήζηεο ησλ ππεξεζηψλ Cloud Servers, Cloud Sites θαη RackConnect έρνπλ απηφκαηα δσξεάλ πξφζβαζε ζε απηήλ. ειίδα -21-

30 Salesforce.com Η Salesforce ηδξχζεθε ην 1999 ζαλ εηαηξεία κε εμεηδίθεπζε ζην ινγηζκηθφ σο ππεξεζία (SaaS) θαη θπξίσο ζε ινγηζκηθφ δηαρείξηζεο πειαηεηαθψλ ζρέζεσλ (CRM). Σν 2007 κπήθε ζην Cloud Computing κε ην Force.com κε ππεξεζίεο κνληέινπ PaaS. Η εμέιημή ηεο απφ ηφηε είλαη πνιχ κεγάιε, θεξδίδνληαο πνιιά βξαβεία, θαη ην 2010 απέθηεζε ηζρπξφηεξε παξνπζία ζην Cloud, αγνξάδνληαο ηελ Data.Com, θάλνληαο ζπλεξγαζία κε ηε VMware θαη εγθαηληάδνληαο πνιιέο θαηλνχξηεο ππεξεζίεο. Η ζπλέρεηα κέρξη ζήκεξα είλαη αλάινγε, πξνζθέξνληαο πνιιέο ππεξεζίεο ζην Cloud, θπξίσο ζην κνληέιν SaaS, νη νπνίεο είλαη νη εμήο: Sales Cloud (SaaS) Η ππεξεζία απηή παξέρεη ην ινγηζκηθφ CRM ηεο SalesForce πνπ ζεσξείηαη έλα απφ ηα θαιχηεξα ζηνλ θφζκν, ίζσο θαη ην θαιχηεξν, ζε κνξθή ππεξεζηψλ. Οη πειάηεο ηεο κπνξνχλ λα έρνπλ πξφζβαζε ζε απηφ απφ νπνπδήπνηε θαη απφ νπνηαδήπνηε ζπζθεπή. Service Cloud (SaaS) Απηή ε ππεξεζία είλαη νπζηαζηηθά κία πχιε (portal) CRM, φπνπ νη πειάηεο κπνξνχλ λα δεκηνπξγήζνπλ θαη λα παξαθνινπζήζνπλ πεξηπηψζεηο απφ δηάθνξα θαλάιηα εηζφδνπ, θαη απηφκαηα λα αμηνινγήζνπλ θαη λα δξνκνινγήζνπλ απηέο πνπ ζεσξνχλ ζεκαληηθέο. Δπίζεο πεξηιακβάλεη θαη πξφζζεηα γηα θνηλσληθά δίθηπα, αλαδήηεζε κέζσ ηεο Google, ππεξεζίεο θ.α. Marketing Cloud (SaaS) Άιιε κηα ππεξεζία παξνρήο ινγηζκηθνχ, απηή ηε θνξά γηα ην ηκήκα marketing, φπνπ νη πειάηεο κπνξνχλ λα κειεηήζνπλ ηηο ηάζεηο ηεο αγνξάο, λα αμηνινγήζνπλ ηηο ηάζεηο ηνπ αγνξαζηηθνχ θνηλνχ θαη λα αληαπνθξηζνχλ άκεζα ζηηο αλάγθεο πνπ πξνθχπηνπλ. Salesforce Platform (PaaS) Απηή ε ππεξεζία πξνζθέξεη κηα πιαηθφξκα αλάπηπμεο εθαξκνγψλ θαη ηζηνζειίδσλ. πλήζσο ρξεζηκνπνηείηαη γηα ηε δεκηνπξγία πξφζζεησλ ζηηο ππεξεζίεο Sales Cloud θαη Service Cloud. ειίδα -22-

31 Salesforce Chatter (SaaS) Απηή ε ππεξεζία πξνζθέξεη έλα έκπζηην θνηλσληθφ δίθηπν γηα επαγγεικαηίεο θη επηρεηξήζεηο. Δίλαη νπζηαζηηθά έλα εμειηγκέλν ζχζηεκα ζπλεξγαζίαο (collaboration system) γηα ηε ζπλεξγαζία ζε πξαγκαηηθφ ρξφλν ησλ ζπλεξγαηψλ κηαο επηρείξεζεο. Salesforce Work.com (SaaS) Δίλαη κηα ππεξεζία πνπ πξνζθέξεη έλα ινγηζκηθφ κε πξνζαλαηνιηζκφ ζηηο πσιήζεηο θαη ηελ εμππεξέηεζε πειαηψλ, φπνπ ηα δεδνκέλα αλαλεψλνληαη ζε πξαγκαηηθφ ρξφλν, έηζη ψζηε φινη νη ρξήζηεο λα κπνξνχλ λα παξαθνινπζήζνπλ ηελ θαηάζηαζε αλά πάζα ζηηγκή. ειίδα -23-

32 Microsoft Η Microsoft ηδξχζεθε ην 1975 σο εηαηξεία αλάπηπμεο ιεηηνπξγηθψλ ζπζηεκάησλ, θαη ζηε ζπλέρεηα εμειίρζεθε ζηελ εηαηξεία θνινζζφ πνπ φινη γλσξίδνπκε ζήκεξα. Ξεθίλεζε ηε δξαζηεξηφηεηά ηεο ζην Cloud ηνλ Φεβξνπάξην ηνπ 2010, κε ην Windows Azure, αξθεηά θαζπζηεξεκέλα ζε ζρέζε κε ηνλ αληαγσληζκφ, κε ππεξεζίεο θπξίσο PaaS θαη IaaS. Οη ππεξεζίεο πνπ πξνζθέξεη ζήκεξα είλαη νη εμήο: Web Sites (PaaS) Απηή ππεξεζία παξέρεη κηα πιαηθφξκα πξνζαξκνζκέλε γηα ηελ αλάπηπμε ηζηνζειίδσλ ζε δεκνθηιείο γιψζζεο πξνγξακκαηηζκνχ νη νπνίεο είλαη νη ASP.NET, PHP θαη Node.js. Τπνζηεξίδεη ηα πξσηφθνιια FTP θαη ηα ζπζηήκαηα εθδφζεσλ Git θαη TFS. Virtual Machines (IaaS) Απηή ε ππεξεζία παξέρεη ηελ ππνδνκή γηα ηε δεκηνπξγία εηθνληθψλ ζπζηεκάησλ (Virtual Machine) ηφζν κε ιεηηνπξγηθφ ζχζηεκα Windows, φζν θαη κε Linux. Δπίζεο επηηξέπεη ηε κεηαθνξά εθαξκνγψλ θαη ππνδνκψλ, ρσξίο θάπνηα αιιαγή ζηνλ ππάξρνλ θψδηθα. Mobile Services (PaaS) Απηή ε ππεξεζία παξέρεη κηα πιαηθφξκα πξνζαξκνζκέλε γηα ηελ αλάπηπμε εθαξκνγψλ γηα θνξεηέο ζπζθεπέο, πξνζθέξνληαο απνζεθεπηηθφ ρψξν, ππεξεζίεο ηαπηνπνίεζεο ρξήζηε θαη εηδνπνηήζεηο. Cloud Services (PaaS) Απηή ε ππεξεζία παξέρεη κηα πιαηθφξκα πξνζαξκνζκέλε γηα ηελ αλάπηπμε εθαξκνγψλ Cloud, πξνζθέξνληαο ζεσξεηηθά άπεηξε ππνινγηζηηθή ηζρχ θαη απνζεθεπηηθφ ρψξν. Big Data (PaaS) ειίδα -24-

33 Απηή ε ππεξεζία πξνζθέξεη κηα πιαηθφξκα πξνζαξκνζκέλε γηα ηελ αλάπηπμε εθαξκνγψλ πνπ απαηηνχλ πνιχ κεγάιν απνζεθεπηηθφ ρψξν θαη δνπιεχνπλ κε εμίζνπ κεγάια δεδνκέλα, ζε επίπεδν PetaByte. Media (PaaS) Απηή ππεξεζία πξνζθέξεη κηα πιαηθφξκα πξνζαξκνζκέλε γηα ηε δηαρείξηζε θη επεμεξγαζία αξρείσλ πνιπκέζσλ. Δπηηξέπεη ηε δεκηνπξγία, ηε κεηαηξνπή, ηε κεηάδνζε θαη ηε δηαλνκή ησλ αξρείσλ πνιπκέζσλ, εχθνια θαη γξήγνξα. ειίδα -25-

34 Google Η Google ηδξχζεθε ην 1997 θαη μεθίλεζε σο κηα κεραλή αλαδήηεζεο ηνπ δηαδηθηχνπ, θαη ζχληνκα εμειίρζεθε ζε κηα εηαηξεία κεγαζήξην, βαζηδφκελε ζηηο ππεξεζίεο ηεο ζην δηαδίθηπν. Δίλαη απφ ηηο πξψηεο εηαηξείεο πνπ αζρνιήζεθαλ ζρεδφλ απνθιεηζηηθά κε ην δηαδίθηπν, αλαπηχζζνληαο ζπλερψο δηαδηθηπαθέο εθαξκνγέο θαη ππεξεζίεο, θαη απνηειεί ζίγνπξα έλαλ απφ ηνπο θαζνξηζηηθνχο παξάγνληεο εμέιημεο θαη δηάδνζεο ηνπ Cloud Computing, παξφιν πνπ ζηε ζπγθεθξηκέλε θαηεγνξία έκεηλε πίζσ, θπξίσο ιφγσ ησλ ππεξεζηψλ ππνδνκήο πνπ δελ παξέρεη. Σν 2009 εγθαηλίαζε ηα Google Apps πνπ επέηξεςαλ γηα πξψηε θνξά λα γίλεηαη απνζήθεπζε θαη επεμεξγαζία εγγξάθσλ εμνινθιήξνπ ζην Cloud απφ απινχο ρξήζηεο. Οη ππεξεζίεο Cloud πνπ παξέρεη ζήκεξα είλαη κέζσ ηνπ Google Cloud Platform, θαη είλαη νη εμήο: Google App Engine (PaaS) Η ππεξεζία απηή παξέρεη κία πιαηθφξκα αλάπηπμεο γηα εθαξκνγέο, ρξεζηκνπνηψληαο ηα ζπζηήκαηα θαη ηηο ππνδνκέο ηεο Google. Μπνξεί λα ρξεζηκνπνηεζεί γηα ηελ αλάπηπμε ηζηνζειίδσλ, εκπνξηθψλ εθαξκνγψλ, αθφκα θαη παηρληδηψλ γηα θνξεηέο ζπζθεπέο. Οη γιψζζεο πξνγξακκαηηζκνχ πνπ ππνζηεξίδνληαη είλαη ε Java, ε Ruby, ε Python θαη ε Go. Google Compute Engine (IaaS) Απηή ε ππεξεζία παξέρεη ηηο ππνδνκέο γηα ηελ εθηέιεζε εηθνληθψλ ζπζηεκάησλ κε ιεηηνπξγηθφ ζχζηεκα Linux, ρξεζηκνπνηψληαο ηηο ππνδνκέο ηεο Google. Δίλαη ζρεδηαζκέλε έηζη ψζηε ν ρξήζηεο λα έρεη ζηε δηάζεζε ηνπ ηεξάζηηα ππνινγηζηηθή δχλακε ζε ρακειφ θφζηνο. Μπνξεί λα ρξεζηκνπνηεζεί γηα εθαξκνγέο θσδηθνπνίεζεο πνιπκέζσλ, γηα επεμεξγαζία δεδνκέλσλ θαη γηα απαηηεηηθέο εθαξκνγέο. Google Cloud Storage (PaaS) Απηή ε ππεξεζία παξέρεη απνζεθεπηηθφ ρψξν ζηελ ππνδνκή ηεο Google, πξνζθέξνληαο πςειέο ηαρχηεηεο θαη αμηνπηζηία, κε ζεσξεηηθά άπεηξε ρσξεηηθφηεηα. Μπνξεί λα ρξεζηκνπνηεζεί γηα ηε δηαλνκή πεξηερνκέλνπ, ηελ αξρεηνζέηεζε παιηψλ δεδνκέλσλ, αιιά θαη ηελ απιή απνζήθεπζε ησλ δεδνκέλσλ κηαο εθαξκνγήο. ειίδα -26-

35 Google BigQuery (PaaS) Απηή ππεξεζία παξέρεη πξφζβαζε ζηε ζρεζηαθή βάζε δεδνκέλσλ ηεο Google, πξνζθέξνληαο ηηο δπλαηφηεηεο πνπ ρξεζηκνπνηεί ε ίδηα ε Google. Ο ρξήζηεο κπνξεί λα δεκηνπξγήζεη δηθέο ηνπ βάζεηο θαη ζρήκαηα, λα ηηο δηαρεηξηζηεί θαη λα ηηο ξπζκίζεη. Google Cloud SQL (PaaS) Απηή ε ππεξεζία παξέρεη πξφζβαζε ζε ζρεζηαθέο βάζεηο δεδνκέλσλ ηχπνπ MySQL. Ο ρξήζηεο κπνξεί λα δεκηνπξγήζεη θαη λα δηαρεηξηζηεί βάζεηο δεδνκέλσλ, ρσξίο λα λνηαζηεί γηα ηε ζπληήξεζή ηνπο. Google Prediction API (SaaS) Απηή ε ππεξεζία παξέρεη πξφζβαζε ζηνπο αιγνξίζκνπο εθκάζεζεο κεραλψλ ηεο Google γηα ηελ αλάιπζε θαη πξφβιεςε δεδνκέλσλ θαη ηάζεσλ. Μπνξεί λα ρξεζηκνπνηεζεί γηα ηε δεκηνπξγία έμππλσλ εθαξκνγψλ, φπσο γηα ηελ αληηκεηψπηζε ησλ αλεπηζχκεησλ (spam) ή ηελ ηαμηλφκεζε εγγξάθσλ. Google Translation API (SaaS) Απηή ε ππεξεζία παξέρεη πξφζβαζε ζηε κεραλή κεηάθξαζεο ηεο Google, κε ηελ νπνία ν ρξήζηεο κπνξεί λα κεηαθξάζεη αλά πάζα ζηηγκή νπνηνδήπνηε θείκελν ζέιεη ζε κηα πιεζψξα γισζζψλ. Μπνξεί λα ρξεζηκνπνηεζεί γηα ηε δεκηνπξγία πνιπγισζζηθψλ εθαξκνγψλ θαη ηζηνζειίδσλ. ειίδα -27-

36 Σςμπεπάζμαηα Παξαηεξνχκε φηη νη ηξεηο θπξηφηεξνη πάξνρνη ππεξεζηψλ Cloud, δίλνπλ ν θαζέλαο έκθαζε ζε μερσξηζηφ κνληέιν ππεξεζηψλ. Η AWS δίλεη βαξχηεηα ζην IaaS θαη ζην PaaS, ε rackspace ζηεξίδεηαη ζην PaaS ράξε ζηελ πιαηθφξκα OpenStack θαη ε Salesforce ζην SaaS, ράξε ζην εμαηξεηηθφ ινγηζκηθφ CRM πνπ ηελ θαζηέξσζε. Απφ ηελ άιιε, βιέπνπκε φηη ε Microsoft πξνζπαζεί λα κπεη δπλακηθά ζηνλ ρψξν ησλ ππεξεζηψλ IaaS, πξνζθέξνληαο ππεξεζίεο αλάινγεο κε απηέο ηεο AWS, σζηφζν εμαηηίαο ηεο θαζπζηεξεκέλεο ηεο εηζφδνπ ζηελ αγνξά, ζα πξέπεη λα πείζεη ηνπο ρξήζηεο λα ηελ εκπηζηεπηνχλ ζε ζρέζε κε ηελ AWS. Η Google απφ ηελ άιιε έδσζε βαξχηεηα ζην PaaS, ζηεξηδφκελε ζηε κέρξη ηψξα επηηπρία ηεο ζηηο δηθέο ηεο εθαξκνγέο θαη ππεξεζίεο. Μφιηο ην θαινθαίξη ηνπ 2012 εγθαηλίαζε πηινηηθά ηελ ππεξεζία IaaS Google Compute Engine, ε νπνία φκσο αθφκα δηαηίζεηαη κε πεξηνξηζκνχο θαη νη πξψηεο θξηηηθέο δελ ήηαλ θνιαθεπηηθέο. πλνπηηθά ηα παξαπάλσ απεηθνλίδνληαη ζηνλ παξαθάησ πίλαθα: Πίνακαρ 2 ύγκπιζη Παπεσόμενυν Τπηπεζιών Cloud Computing IaaS PaaS SaaS Amazon rackspace Salesforce Microsoft Google Σν ζίγνπξν είλαη φηη ην ηνπίν αιιάδεη ζπλερψο, κε ηνλ αληαγσληζκφ λα κεγαιψλεη δηαξθψο, πξνο φθεινο ησλ ρξεζηψλ, νη νπνίνη ζα έρνπλ κηα πιεζψξα ιχζεσλ λα επηιέμνπλ, ζε θαιέο ηηκέο. ειίδα -28-

37 Δπεςνηηικέρ εθαπμογέρ ζηο Cloud Computing Δίλαη ινγηθφ θαη αλακελφκελν λα ππάξμεη έξεπλα πάλσ ζην Cloud Computing, δεδνκέλεο ηεο εθηεηακέλεο ηνπ εμάπισζεο, αιιά θαη ησλ πιενλεθηεκάησλ πνπ πξνζθέξνπλ νη ππεξεζίεο ηνπ. Οη πεξηζζφηεξεο πξνζπάζεηεο πνπ έρνπλ γίλεη ζε εξεπλεηηθφ επίπεδν, είλαη ε δεκηνπξγία πιαηθφξκσλ γηα ηελ εμ απνζηάζεσο ειεθηξνληθή εθπαίδεπζε (distance e-learning), αιιά θαη ηε ρξήζε ηεο ππνινγηζηηθήο ηζρχνο γηα επηζηεκνληθνχο ππνινγηζκνχο θαη πεηξάκαηα, θαζψο θαη γηα ηε κεηαηξνπή πνιπκεζηθψλ αξρείσλ (multimedia). Σςζηήμαηα Cloud για επιζηημονικούρ ςπολογιζμούρ και πειπάμαηα Γηα ηε ρξήζε ηεο ππνινγηζηηθήο ηζρχνο γηα επηζηεκνληθνχο ππνινγηζκνχο θαη πεηξάκαηα, ηα θπξηφηεξα ζπζηήκαηα Cloud πνπ ρξεζηκνπνηνχληαη είλαη ηα: Eucalyptus: Δίλαη έλα ινγηζκηθφ αλνηρηνχ θψδηθα, γξακκέλν ζε Java θαη C, ην νπνίν επηηξέπεη ηε δεκηνπξγία Ιδησηηθψλ θαη Τβξηδηθψλ Cloud, πνπ είλαη ζπκβαηά κε ηνλ πάξνρν Amazon Web Services. Τπνζηεξίδεη ζπζηήκαηα κε Linux αιιά θαη κε Windows. Nimbus: Δίλαη έλα ινγηζκηθφ αλνηρηνχ θψδηθα, γξακκέλν ζε Java θαη Python, πνπ παξέρεη ηε δπλαηφηεηα δεκηνπξγίαο κηαο ππνδνκήο ζην Cloud (IaaS) ζπκβαηή κε ηνλ πάξνρν Amazon Web Services, κε επηζηεκνληθφ πξνζαλαηνιηζκφ. Τπνζηεξίδεη κφλν ζπζηήκαηα κε Linux. OpenNebula: Δίλαη έλα ινγηζκηθφ αλνηρηνχ θψδηθα, γξακκέλν ζε C++,C, Ruby θαη Java, πνπ παξέρεη ηε δπλαηφηεηα δεκηνπξγίαο Γεκφζησλ, Ιδησηηθψλ θαη Τβξηδηθψλ ππνδνκψλ Cloud (IaaS), ππνζηεξίδνληαο θη άιινπο παξφρνπο πέξα απφ ηελ Amazon Web Services, φπσο ηε Rackspace κε ην OpenStack. Τπνζηεξίδεη κφλν ζπζηήκαηα Linux. Cumulus: Δίλαη έλα ινγηζκηθφ πνπ αλαπηχρζεθε ζην παλεπηζηήκην ηεο Καξιζξνχεο κε θαζαξά επηζηεκνληθφ πξνζαλαηνιηζκφ, βαζηζκέλν ζηηο ππάξρνπζεο ηερλνινγίεο GRID θαη ζπγθεθξηκέλα ζην ζχζηεκα GLOBUS. Τπνζηεξίδεη κφλν ζπζηήκαηα Linux. ειίδα -29-

38 Εθαπμογέρ Πλαηθόπμερ ζηο Cloud για ηην εξ αποζηάζεωρ εκπαίδεςζη Οη θπξηφηεξεο εθαξκνγέο/πιαηθφξκεο πνπ έρνπλ αλαπηπρζεί γηα ηελ εμ απνζηάζεσο ειεθηξνληθή εθπαίδεπζε είλαη νη: CloudIA: Δίλαη έλα ινγηζκηθφ γηα ηε δεκηνπξγία ππνδνκψλ θαη ππεξεζηψλ Cloud (IaaS θαη SaaS) πνπ αλαπηχρζεθε απφ ην παλεπηζηήκην HFU ηεο Γεξκαλίαο. ρεδηάζηεθε κε ζηφρν ηελ αγνξά, ψζηε λα κπνξεί λα ρξεζηκνπνηεζεί θαη γηα εκπνξηθνχο ζθνπνχο. BlueSky Cloud Framework Δίλαη κηα πιαηθφξκα ινγηζκηθνχ, ε νπνία ζπλδπάδεηαη κε ππάξρνπζεο πιαηθφξκεο, γηα λα πξνζθέξεη ηειηθέο ππεξεζίεο γηα ηελ εθπαίδεπζε εμ απνζηάζεσο. Αλαπηχρζεθε απφ ην Παλεπηζηήκην Xi an Jiaotong ηεο Κίλαο, ζε ζπλεξγαζία κε ην ηκήκα αλάπηπμεο ινγηζκηθνχ ηεο IBM ζηελ Κίλα. Οη ππφινηπεο εθαξκνγέο/πιαηθφξκεο πνπ έρνπλ αλαπηπρζεί απνηεινχλ θπξίσο πξσηφηππα γηα ηελ επίδεημε ησλ δπλαηνηήησλ πνπ πξνζθέξεη ην Cloud Computing ζηελ εμ απνζηάζεσο ειεθηξνληθή εθπαίδεπζε. ειίδα -30-

39 ςμπεπάζμαηα Με βάζε ηα φζα αλαθέξακε ζε απηφ ην θεθάιαην, ζπκπεξαίλνπκε φηη ην Cloud Computing ζα ζπλερίζεη λα εμειίζζεηαη ζην κέιινλ, θαη ζα πξέπεη φινη λα ζθεθηνχλ ηε κεηάβαζε ζε απηφ, ψζηε λα εθκεηαιιεπηνχλ ηφζν ηελ πνηφηεηα ππεξεζηψλ πνπ πξνζθέξεη, φζν θαη ηε κείσζε ησλ ιεηηνπξγηθψλ εμφδσλ, αιιά θαη ηνπ ρξφλνπ ζπληήξεζεο ησλ ζπζηεκάησλ. Ωζηφζν ε έξεπλα πνπ γίλεηαη είλαη πνιχ εζηηαζκέλε ζε ζπγθεθξηκέλνπο ηνκείο, θάηη πνπ θξίλνπκε φηη ζα πξέπεη λα αιιάμεη, θαζψο ε επηζηεκνληθή θνηλφηεηα κπνξεί λα εθκεηαιιεπηεί ηηο ππεξεζίεο ηνπ Cloud Computing ζε κεγαιχηεξν βαζκφ. ειίδα -31-

40 ςζηήμαηα Γιασείπιζηρ Πεπιεσομένος (CMS) Διζαγυγή Σα ζπζηήκαηα δηαρείξηζεο πεξηερνκέλνπ είλαη εθαξκνγέο ινγηζκηθνχ πνπ ρξεζηκνπνηνχληαη γηα ηε δεκηνπξγία, επεμεξγαζία, δηαλνκή θαη δεκνζίεπζε πεξηερνκέλνπ. Σν πεξηερφκελν κπνξεί λα είλαη απιφ ή κνξθνπνηεκέλν θείκελν, εηθφλεο, κνπζηθή, βίληεν ή νηηδήπνηε άιιν απαηηνχλ νη αλάγθεο ηνπ ρξήζηε. Έλα απφ ηα πην ζεκαληηθά πιενλεθηήκαηα ησλ ζπζηεκάησλ CMS, είλαη φηη δελ απαηηνχλ απφ ηνλ ηειηθφ ρξήζηε ζπγθεθξηκέλεο ηερληθέο γλψζεηο, πέξα απφ ηελ απιή ρξήζε ηνπ ππνινγηζηή. Πέξα απφ ηηο εηαηξείεο πνπ ρξεζηκνπνηνχλ ηέηνηα ζπζηήκαηα γηα ηε δηαρείξηζε ηνπ κεγάινπ φγθνπ ηνπ πεξηερνκέλνπ ηνπο, ηα CMS έρνπλ πνιχ κεγάιε απήρεζε ζηηο δπλακηθέο ηζηνζειίδεο ηνπ δηαδηθηχνπ, κε απνηέιεζκα νη εθαξκνγέο κε θχξην πξνζαλαηνιηζκφ ηε ρξήζε ηνπο ζην δηαδίθηπν, πιένλ λα απνηεινχλ απφ κφλεο ηνπο κηα εηδηθή θαηεγνξία ησλ CMS, ηα Web CMS ή WCMS. Μάιηζηα, επεηδή είλαη πνιχ δηαδεδνκέλεο, πνιινί ζεσξνχλ φηη ν φξνο CMS αλαθέξεηαη απνθιεηζηηθά ζε απηνχ ηνπ είδνπο ηηο εθαξκνγέο. Οη ππφινηπεο εθαξκνγέο πνπ εμεηδηθεχνληαη γηα ρξήζε ζε εηαηξηθφ πεξηβάιινλ αλαθέξνληαη σο ECMS (Enterprise Content Management Systems). Δίλαη φκσο απνιχησο ινγηθφ ηα WCMS λα είλαη ηφζν δηαδνκέλα ζήκεξα, κηαο θαη ην δηαδίθηπν είλαη πιένλ κέξνο ηεο θαζεκεξηλφηεηαο θαη απνηειεί ην κεγαιχηεξν κέζν δεκνζίεπζεο αιιά θαη δηαθήκηζεο πεξηερνκέλνπ. Όιεο νη κεγάιεο θαη κε εηαηξείεο έρνπλ παξνπζία ζην δηαδίθηπν, θαη κε ηε βνήζεηα ησλ ζπζηεκάησλ WCMS θάλνπλ ηελ παξνπζία ηνπο απηή πην ειθπζηηθή γηα ην θνηλφ θαη ηνπο πειάηεο ηνπο. Αιιά αθφκα θαη γηα αθαδεκατθνχο θαη εξεπλεηηθνχο ζθνπνχο, ηα WCMS πξνζθέξνπλ έλαλ εχθνιν θαη γξήγνξν ηξφπν νξγάλσζεο θαη παξνπζίαζεο απηνχ ηνπ πεξηερνκέλνπ, πξνο φθεινο ησλ εξεπλεηψλ, ησλ ζπνπδαζηψλ αιιά θαη ησλ θαζεγεηψλ. Σα ECMS απφ ηελ άιιε είλαη νη «Αθαλείο ήξσεο», θαζψο παξακέλνπλ εζσηεξηθά ζπζηήκαηα, θαη ε ρξήζε ηνπο πεξηνξίδεηαη θπξίσο ζε κεγάιεο εηαηξείεο, θαζψο νη κεζαίεο θαη νη κηθξέο κπνξνχλ λα βαζηζηνχλ εμνινθιήξνπ ζε έλα WCMS γηα φιεο ηνπο ηηο δηαδηθαζίεο πνπ αθνξνχλ πεξηερφκελν. Πνιινί κάιηζηα πηζηεχνπλ. φηη ειίδα -32-

41 ζην θνληηλφ κέιινλ, κε ηε ζπλερή αλάπηπμε ησλ ηερλνινγηψλ ηνπ δηαδηθηχνπ, ηα ζπζηήκαηα απηά ζα ζηακαηήζνπλ λα ππάξρνπλ θαη φηη ζα απνξξνθεζνχλ απφ ηα WCMS. Καηαιαβαίλνπκε απφ φια ηα παξαπάλσ, φηη ηα ζπζηήκαηα δηαρείξηζεο πεξηερνκέλνπ απνηεινχλ έλα απαξαίηεην εξγαιείν, ηφζν γηα επηρεηξεζηαθνχο ζθνπνχο, φζν θαη γηα αθαδεκατθνχο αιιά θαη γηα απιή ρξήζε. Απνηεινχλ κάιηζηα έλα απφ ηα πην επξέσο ρξεζηκνπνηνχκελα είδε ινγηζκηθνχ απηή ηε ζηηγκή. ειίδα -33-

42 Ιζηοπία Η αλάγθε γηα ηελ χπαξμε ελφο ζπζηήκαηνο δηαρείξηζεο πεξηερνκέλνπ, κε ην νπνίν ζα κπνξνχζε θαλείο λα απνζεθεχζεη, λα επεμεξγαζηεί θαη λα δεκνζηεχζεη πιεξνθνξίεο, ππήξρε απφ ηε δεθαεηία ηνπ 1970, φηαλ θαη δεκηνπξγήζεθαλ νη πξψηνη ππνινγηζηέο. ηε ζπλέρεηα, κε ηελ έιεπζε ηνπ Mainframe ην 1975, ηνπ πξνζσπηθνχ ππνινγηζηή ην 1982 θαη ην άλνηγκα ζην θνηλφ ηνπ δηαδηθηχνπ ην 1990, ν δξφκνο είρε αλνίμεη γηα ηε δεκηνπξγία ηνπ πξψηνπ πξαγκαηηθνχ ζπζηήκαηνο CMS. ηελ πξάμε, ην πξψην ζχζηεκα CMS πνπ δεκηνπξγήζεθε ήηαλ ην 1992 απφ ηελ AOL κε ην φλνκα RAINMAN, ελψ ην πξψην ζχζηεκα πνπ κνηάδεη αξθεηά κε απηά πνπ ρξεζηκνπνηνχληαη ζήκεξα ήηαλ ην StoryServer ηεο Vignette ην 1996, ην νπνίν βαζίζηεθε ζην CNET PRISM πνπ αλαπηχρζεθε ην 1995 αιιά εμαγνξάζηεθε απφ ηε Vignette έλαλ ρξφλν κεηά. ηα ηέιε ηεο δεθαεηίαο ηνπ 1990, κε ηελ αλάπηπμε γισζζψλ πξνγξακκαηηζκνχ πην θαηάιιειεο γηα ηε δεκηνπξγία ηζηνζειίδσλ απφ ηηο C/C++ θαη Perl πνπ ρξεζηκνπνηνχληαλ κέρξη ηφηε, φπσο ε PHP, μεθίλεζε θαη ε αλάπηπμε πεξηζζφηεξσλ ζπζηεκάησλ CMS. Σν TYPO3. πνπ αξγφηεξα έγηλε αλνηρηνχ θψδηθα, είλαη έλα απφ ηα πην παιηά ζπζηήκαηα CMS πνπ ζπλερίδεη κέρξη ηηο κέξεο καο θαη αλαπηχρζεθε ην 1998 ζε PHP. ηε δεθαεηία ηνπ 2000, δεκηνπξγήζεθαλ πάξα πνιιά ζπζηήκαηα WCMS, εθ ησλ νπνίσλ πάξα πνιιά ζε ηερλνινγίεο αλνηρηνχ θψδηθα. Σν 2001 θπθινθφξεζε ην Drupal, έλα απφ ηα πην δηαδεδνκέλα WCMS κέρξη θαη ζήκεξα, ην 2003 αλαπηχρζεθε ην WordPress, ην νπνίν είλαη ζήκεξα ην πην επξέσο ρξεζηκνπνηνχκελν WCMS, ην 2005 δεκηνπξγήζεθε ην Joomla, ην νπνίν ήηαλ κέρξη πξφηηλνο ην πην δηαδεδνκέλν. Αμηνζεκείσην είλαη ην γεγνλφο, φηη φια ηα παξαπάλσ ζπζηήκαηα είλαη γξακκέλα ζε PHP θαη είλαη αλνηρηνχ θψδηθα. Μέρξη θαη ζήκεξα, ηα ζπζηήκαηα απηά απνηεινχλ ηα πην δηαδεδνκέλα WCMS θαη είλαη ν θχξηνο ιφγνο πνπ ηα ζπζηήκαηα ECMS απεηινχληαη κε εμαθάληζε, θαζψο νη ηερλνινγίεο θαη ηα πξφηππα ηνπ δηαδηθηχνπ πιένλ δελ έρνπλ λα δειέςνπλ θαη πνιιά απφ ηηο αληίζηνηρεο ησλ επηηξαπέδησλ ζπζηεκάησλ. ειίδα -34-

43 ςζηήμαηα WCMS Όπσο αλαθέξζεθε θαη παξαπάλσ, ηα ζπζηήκαηα WCMS είλαη απφ ηα πην δηαδεδνκέλα ινγηζκηθά πνπ ππάξρνπλ απηή ηε ζηηγκή. Απεπζχλνληαη ζε πνιχ κεγάιν θάζκα ρξεζηψλ, απφ κεγάιεο εηαηξείεο κέρξη απινχο ρξήζηεο, θαζψο ελψ δελ απαηηνχλ εηδηθέο ηερληθέο γλψζεηο, παξέρνπλ πάξα πνιιέο δπλαηφηεηεο θαη εξγαιεία γηα ηε δηαρείξηζε πεξηερνκέλνπ ζην δηαδίθηπν. ηηο παξαθάησ εηθφλεο απεηθνλίδνληαη ηα πην επξέσο δηαδεδνκέλα ζπζηήκαηα WCMS πνπ ρξεζηκνπνηνχληαη ζήκεξα: Δικόνα 6 Υπήζη ςζηημάηυν WCMS ζηοςρ Κοπςθαίοςρ Ιζηόηοποςρ Δικόνα 7 Υπήζη ςζηημάηυν WCMS ζηοςρ Κοπςθαίοςρ Ιζηόηοποςρ ειίδα -35-

44 Δικόνα 8 Υπήζη ςζηημάηυν WCMS ζηοςρ Κοπςθαίοςρ Ιζηόηοποςρ Παξαηεξνχκε φηη ην πην δηαδεδνκέλν ζχζηεκα WCMS απηή ηε ζηηγκή, είλαη κε δηαθνξά ην WordPress, θαη αθνινπζνχλ ηα Drupal θαη Joomla. ηελ παξαθάησ εηθφλα θαίλεηαη μεθάζαξα πψο ην WordPress επηθξάηεζε ηνπ Joomla θαη ηνπ Drupal, θαζψο νη πεξηζζφηεξνη ρξήζηεο πξαγκαηνπνίεζαλ κεηάβαζε απφ απηά ηα ζπζηήκαηα ζην WordPress: Δικόνα 9 Μεηάβαζη Υπήζηρ ςζηημάηυν WCMS ειίδα -36-

45 Υπήζη ηος Cloud Computing ζηα CMS Διζαγυγή Με βάζε ηα φζα αλαιχζακε παξαπάλσ, είλαη θαλεξφ φηη ηα ζπζηήκαηα CMS κπνξνχλ λα εθκεηαιιεπηνχλ ηηο ππεξεζίεο Cloud γηα λα γίλνπλ θαιχηεξα θαη επθνιφηεξα γηα ηνλ ηειηθφ ρξήζηε. Σν κεγαιχηεξν παξάδεηγκα ηεο ρξήζεο ησλ ππεξεζηψλ Cloud Computing ζηα CMS, είλαη ν πάξνρνο Salesforce, πνπ νπζηαζηηθά πξνζθέξεη ζηνπο ρξήζηεο έλα νινθιεξσκέλν ζχζηεκα CMS, εμ νινθιήξνπ κέζσ ππεξεζηψλ Cloud. Τπάξρνπλ θαη άιιεο ιχζεηο κε ζπζηήκαηα CMS πνπ αλαπηχρζεθαλ απφ ηελ αξρή εμ νινθιήξνπ ζην Cloud, θαη επηθξάηεζε ε νλνκαζία ηνπο Cloud CMS. Πέξα απφ ηηο εθαξκνγέο πνπ αλαπηχρζεθαλ γηα λα ρξεζηκνπνηνχλ απεπζείαο ην Cloud, ππάξρεη ε δπλαηφηεηα λα γίλεη εγθαηάζηαζε ησλ παξαδνζηαθψλ WCMS ζε πιαηθφξκεο Cloud (PaaS), ψζηε λα εθηεινχληαη ζην Cloud ρσξίο ηα ζπζηήκαηα λα ην γλσξίδνπλ, κέζσ ησλ εηθνληθψλ πφξσλ πνπ παξέρεη ην Cloud. Σέινο, ππάξρνπλ θαη πξφζζεηα (plugin) πνπ έρνπλ αλαπηπρζεί γηα ηα ππάξρνληα ζπζηήκαηα CMS, θαη ηα εκπινπηίδνπλ κε ππεξεζίεο Cloud Computing. Σα πεξηζζφηεξα αθνξνχλ ηε δεκηνπξγία θαη απνζήθεπζε αληηγξάθσλ αζθαιείαο (backup) ζην Cloud, θαη ηνλ δηακνηξαζκφ πεξηερνκέλνπ ζην Cloud κέζσ ησλ δηθηχσλ δηακνηξαζκνχ πεξηερνκέλνπ (CDN). ειίδα -37-

46 Τπηπεζίερ πλαηθόπμαρ για CMS ζηο Cloud Γηα ηελ ππνζηήξημε ησλ ππαξρφλησλ παξαδνζηαθψλ ζπζηεκάησλ CMS ζην Cloud, ε πην δηαδεδνκέλε ιχζε, είλαη ε ρξήζε ππεξεζηψλ πιαηθφξκαο (PaaS), φπνπ ππάξρνπλ πξνεγθαηεζηεκέλα θαη έηνηκα πξνο ρξήζε CMS. Οη πην γλσζηέο πιαηθφξκεο είλαη: Amazon S3: πέξα απφ πιαηθφξκα απνζήθεπζεο αξρείσλ, ππνζηεξίδεη θαη ηελ εγθαηάζηαζε ζπζηεκάησλ WCMS, ζε ζπλδπαζκφ κε ηηο ππεξεζίεο RDS γηα πξφζβαζε ζε βάζεηο δεδνκέλσλ MySQL. Rackspace Cloud Servers: πξνζθέξεη κηα γεληθή πιαηθφξκα γηα εγθαηάζηαζε εθαξκνγψλ, νπφηε θαη ππνζηεξίδεη ηελ εγθαηάζηαζε ζπζηεκάησλ CMS. Rackspace Cloud Sites: δίλεη πξφζβαζε ζε πξνεγθαηεζηεκέλα ζπζηήκαηα WCMS. Microsoft Web Sites: πξνζθέξεη πξνεγθαηεζηεκέλα ζπζηήκαηα WCMS, αιιά επηηξέπεη θαη ηελ εγθαηάζηαζε άιισλ. ειίδα -38-

47 Τπηπεζίερ λογιζμικού για CMS ζηο Cloud Γηα ηηο πεξηπηψζεηο ρξεζηψλ πνπ ζέινπλ λα μεθηλήζνπλ απφ ηελ αξρή ζε έλα θαηλνχξην ζχζηεκα CMS, ή λα εγθαηαιείςνπλ ηε ρξήζε ηνπ παξαδνζηαθνχ ζπζηήκαηνο πνπ ρξεζηκνπνηνχλ, ππάξρνπλ έηνηκα ινγηζκηθά θαη ππεξεζίεο πνπ αλαπηχρζεθαλ εμ νινθιήξνπ ζην Cloud. Σα πην γλσζηά είλαη: Salesforce Sales Cloud: είλαη πεξηζζφηεξν έλα ζχζηεκα CRM, πνπ παξέρεη θαη ιεηηνπξγίεο CMS, ην νπνίν έρεη θεξδίζεη πνιιά βξαβεία θαη ζεσξείηαη απφ ηα θαιχηεξα ζηνλ θφζκν. dotcms: βαζίδεηαη ζηελ ππνδνκή EC2 ηεο Amazon, θαη πξνζθέξεη έλα επαγγεικαηηθφ παθέην WCMS γηα επηρεηξήζεηο. Cloud CMS: έλα ζχζηεκα CMS αλνηρηνχ θψδηθα, ην νπνίν αλαπηχρζεθε γηα λα εγθαηαζηαζεί ζε πιαηθφξκεο Cloud. WebPop: είλαη έλα ζχζηεκα CMS πνπ βαζίδεηαη ζηελ ππνδνκή ηεο Rackspace. ειίδα -39-

48 Ππόζθεηα για CMS πος παπέσοςν ςπηπεζίερ Cloud Οη πεξηζζφηεξνη ρξήζηεο απηή ηε ζηηγκή δηζηάδνπλ λα θάλνπλ ηε κεηάβαζε ζην Cloud, κε απνηέιεζκα λα παξακέλνπλ ζηα ήδε ππάξρνληα ζπζηήκαηα. Γηα απηέο ηηο πεξηπηψζεηο, αλαπηχρζεθαλ πξφζζεηα γηα ηα δηάθνξα ζπζηήκαηα CMS, πνπ δίλνπλ ηε δπλαηφηεηα ρξήζεο ππεξεζηψλ Cloud. Μεξηθά απφ ηα πην γλσζηά πξφζζεηα γηα ηα ζπζηήκαηα WCMS WordPress, Drupal θαη Joomla παξνπζηάδνληαη παξαθάησ: WP Booster (WordPress): ρξεζηκνπνηεί ην δηθφ ηνπ δίθηπν δηακνηξαζκνχ πεξηερνκέλνπ, γηα λα επηηαρχλεη ηε θφξησζε ησλ ηζηνζειίδσλ ηνπ WordPress ζηνπο ηειηθνχο ρξήζηεο. W3 Total Cache (WordPress) : ρξεζηκνπνηεί δηάθνξα γλσζηά CDN, φπσο ην Akamai, γηα λα επηηαρχλεη ηε δηαδηθαζία θφξησζεο ησλ ηζηνζειίδσλ ηνπ WordPress ζηνπο ηειηθνχο ρξήζηεο. SMEStorage (WordPress): ρξεζηκνπνηεί 10 γλσζηέο ππεξεζίεο Cloud γηα απνζήθεπζε αξρείσλ γηα λα θξαηήζεη αληίγξαθα αζθαιείαο ηνπ ηζηφηνπνπ. Backup & Migrate Rackspace Cloudfiles (Drupal): ρξεζηκνπνηεί ηελ ππεξεζία Cloud Files ηεο Rackspace γηα λα θξαηήζεη αληίγξαθα αζθαιείαο ηνπ ηζηφηνπνπ. CDN (Drupal): επηηξέπεη ηελ αιιαγή ησλ url ησλ ζειίδσλ ηνπ ηζηφηνπνπ, ψζηε λα εμππεξεηνχληαη απφ CDN θαη φρη απφ ηνλ δηαθνκηζηή ηνπ ηζηφηνπνπ. Akeeba backup (Joomla): επηηξέπεη ηε δεκηνπξγία αληηγξάθσλ αζθαιείαο ζηελ ππεξεζία απνζεθεπηηθνχ ρψξνπ S3 ηεο Amazon. CDN for Joomla! (Joomla): ρξεζηκνπνηεί δηάθνξα γλσζηά CDN, φπσο ην Akamai, γηα λα επηηαρχλεη ηε δηαδηθαζία θφξησζεο ησλ ηζηνζειίδσλ ηνπ Joomla ζηνπο ηειηθνχο ρξήζηεο. ειίδα -40-

49 Μεθοδολογία Διζαγυγή Απφ ηελ αλαζθφπεζε ηεο βηβιηνγξαθίαο, γίλεηαη θαλεξφ φηη ηα ζπζηήκαηα CMS θαη πην ζπγθεθξηκέλα ηα WCMS, κπνξνχλ λα επσθειεζνχλ απφ ηε ρξήζε ησλ ππεξεζηψλ ηνπ Cloud Computing κε δηάθνξνπο ηξφπνπο. Η ηάζε πνπ επηθξαηεί απηή ηε ζηηγκή, αιιά θαη νη έξεπλεο νη νπνίεο γίλνληαη, επηθεληξψλνληαη ζηελ πιήξε κεηάβαζε ησλ ππαξρφλησλ ζπζηεκάησλ WCMS ζην Cloud κε ηε ρξήζε ππεξεζηψλ PaaS θαη IaaS, ή ζηελ αλάπηπμε λέσλ ζπζηεκάησλ CMS θαη WCMS πνπ βαζίδνληαη εμ νινθιήξνπ ζην Cloud κε ηε κνξθή IaaS θαη SaaS. Ωζηφζν, ε εγθαηεζηεκέλε βάζε ησλ ζπζηεκάησλ WCMS ζε παξαδνζηαθέο ππνδνκέο είλαη πνιχ κεγάιε θαη νη πεξηζζφηεξνη ρξήζηεο δηζηάδνπλ λα θάλνπλ κηα ηφζν κεγάιε κεηάβαζε ζηα ζπζηήκαηά ηνπο, απνηέιεζκα λα κελ κπνξνχλ λα ρξεζηκνπνηήζνπλ ηα πιενλεθηήκαηα πνπ πξνζθέξεη ην Cloud Computing. Δκείο ζε απηήλ ηελ εξγαζία κειεηάκε θαη πξνηείλνπκε κηα ελδηάκεζε ιχζε, δειαδή ηε δεκηνπξγία πξφζζεησλ (plugin) γηα ηα πην επξέσο ρξεζηκνπνηνχκελα ζπζηήκαηα WCMS, ηα νπνία εκπινπηίδνπλ ηα ππάξρνληα ζπζηήκαηα κε ππεξεζίεο Cloud, έηζη ψζηε νη ρξήζηεο λα κπνξέζνπλ λα επσθειεζνχλ απφ ηηο ππεξεζίεο Cloud, ρσξίο λα ρξεηαζηεί λα θάλνπλ θάπνηα κεγάιε αιιαγή ή κεηάβαζε ζηα ζπζηήκαηά ηνπο. ειίδα -41-

50 Αξιολόγηζη ηηρ ςπάπσοςζαρ καηάζηαζηρ Απηή ηε ζηηγκή, νη πεξηζζφηεξεο ιχζεηο γηα ηα ζπζηήκαηα WCMS θαη ην Cloud, είλαη ε πιήξεο κεηάβαζε ησλ ππαξρφλησλ ζπζηεκάησλ ζε θαηλνχξηεο πιαηθφξκεο ζην Cloud (PaaS), ή ζηε κεηαθνξά ζε θαηλνχξηα ζπζηήκαηα πνπ είλαη αλεπηπγκέλα εμ νινθιήξνπ ζην Cloud (SaaS). Δλψ ππάξρνπλ θαη κεκνλσκέλεο πεξηπηψζεηο πξφζζεησλ (plugin) γηα ηε ρξήζε ησλ ππεξεζηψλ Cloud ζε ππάξρνληα ζπζηήκαηα, εζηηάδνπλ θπξίσο ζηε δπλαηφηεηα απνζήθεπζεο αληηγξάθσλ αζθαιείαο ζην Cloud θαη ηε ρξήζε ησλ δηθηχσλ δηαλνκήο πεξηερνκέλνπ CDN (Content Distribution Systems). Οη ιχζεηο απηέο παξνπζηάδνληαη θαη αμηνινγνχληαη παξαθάησ: Λύζειρ μεηάβαζηρ ζε καινούπιερ πλαηθόπμερ (PaaS) Όπσο είδακε θαη ζηελ αλάιπζε ησλ παξφρσλ ππεξεζηψλ Cloud Computing, εηαηξείεο φπσο ε Amazon κέζσ ηεο ππεξεζίαο EC2, ε Rackspace κέζσ ησλ ππεξεζηψλ Cloud Servers θαη Cloud Sites, αιιά θαη ε Microsoft κέζσ ηεο ππεξεζίαο Web Sites, πξνζθέξνπλ πιαηθφξκεο ζην Cloud, γηα ηε ιεηηνπξγία ζπζηεκάησλ WCMS, ή ηε κεηαθνξά ηνπο απφ άιιεο πιαηθφξκεο θαη ππνδνκέο. Τπάξρνπλ θαη άιιεο ιχζεηο απφ κηθξφηεξεο εηαηξείεο, αιιά ζπλήζσο είλαη κεηαπσιεηέο ησλ κεγάισλ εηαηξεηψλ. Πλεονεκηήμαηα και μειονεκηήμαηα Σα πιενλεθηήκαηα ζε απηέο ηηο ιχζεηο είλαη: 1. Απεπιόπιζηοι πόποι ζςζηήμαηορ, θαζψο κε ην cloud ρξεζηκνπνηνχληαη δπλακηθά φζνη πφξνη απαηηνχληαη απφ ην ζχζηεκα αλά πάζα ζηηγκή. 2. Δλάσιζηο κόζηορ ζςνηήπηζηρ ςποδομών, θαζψο απηφ ην αλαιακβάλεη ν πάξνρνο ηεο ππεξεζίαο. 3. Αςηομαηοποιημένη λήτη ανηιγπάθυν αζθαλείαρ, πνπ πξνζθέξεηαη απφ ηνλ πάξνρν ηεο ππεξεζίαο. ειίδα -42-

51 Σα κεηνλεθηήκαηα είλαη: 1. Κίνδςνορ απώλειαρ δεδομένυν ζε πεξίπησζε κεηάβαζεο, πνπ κπνξεί λα ζπκβεί ζε πεξίπησζε πνπ ζηελ παιηά εγθαηάζηαζε είραλ γίλεη ηξνπνπνηήζεηο πάλσ ζην αξρηθφ ζχζηεκα, ή επεηδή ην θαηλνχξην δελ ππνζηεξίδεη θάπνηεο ιεηηνπξγίεο ηνπ παιηνχ. 2. Κίνδςνορ για μεγάλο σπόνο downtime ζε πεξίπησζε κεηάβαζεο, πνπ κπνξεί λα ζπκβεί αλ ζηελ παξακεηξνπνίεζε ζηελ θαηλνχξηα πιαηθφξκα πξνθχςνπλ πξνβιήκαηα. 3. Απώλεια σπόνος για ηην εκμάθηζη ηηρ νέαρ πλαηθόπμαρ, ζε πεξίπησζε κεηάβαζεο ζε θαηλνχξηα πιαηθφξκα. 4. Γημιοςπγία αιζθήμαηορ αναζθάλειαρ ζηοςρ διασειπιζηέρ, ζε πεξίπησζε κεηάβαζεο απφ ππνδνκέο εληφο εηαηξείαο, ζε ππνδνκέο ζην Cloud. Λύζειρ μεηάβαζηρ ζε καινούπια ζςζηήμαηα (SaaS) Γηαπηζηψζακε ζην πξνεγνχκελν θεθάιαην, φηη ππάξρνπλ πιένλ αξθεηά ζπζηήκαηα WCMS, ηα νπνία είλαη εμ νινθιήξνπ βαζηζκέλα ζην Cloud, αιιά ππάξρνπλ θαη πνιινί πάξνρνη πνπ παξέρνπλ ηα παξαδνζηαθά WCMS, εγθαηεζηεκέλα ζε Cloud ππνδνκέο, ππφ ηε κνξθή SaaS. Απηέο νη ιχζεηο κνηάδνπλ αξθεηά ζηηο παξαδνζηαθέο ιχζεηο θηινμελίαο ηζηνζειίδσλ (web hosting), κε ηε δηαθνξά φηη ηψξα ε θηινμελία γίλεηαη ζε ππνδνκέο Cloud. Πλεονεκηήμαηα και μειονεκηήμαηα Σα πιενλεθηήκαηα ζε απηέο ηηο ιχζεηο είλαη: 1. Απεπιόπιζηοι πόποι ζςζηήμαηορ, θαζψο κε ην cloud ρξεζηκνπνηνχληαη δπλακηθά φζνη πφξνη απαηηνχληαη απφ ην ζχζηεκα αλά πάζα ζηηγκή. 2. Δλάσιζηορ σπόνορ εκμάθηζηρ ηος ζςζηήμαηορ, θαζψο ζπλήζσο είλαη αθξηβψο ην ίδην κε ην πξνεγνχκελν. Σα κεηνλεθηήκαηα είλαη: ειίδα -43-

52 1. Κίνδςνορ απώλειαρ δεδομένυν ζε πεξίπησζε κεηάβαζεο, πνπ κπνξεί λα ζπκβεί ζε πεξίπησζε πνπ ζηελ παιηά εγθαηάζηαζε είραλ γίλεη ηξνπνπνηήζεηο πάλσ ζην αξρηθφ ζχζηεκα, ή επεηδή ην θαηλνχξην δελ ππνζηεξίδεη θάπνηεο ιεηηνπξγίεο ηνπ παιηνχ. 2. Κίνδςνορ για μεγάλο σπόνο downtime ζε πεξίπησζε κεηάβαζεο, πνπ κπνξεί λα ζπκβεί αλ ζηελ παξακεηξνπνίεζε ζηελ θαηλνχξηα πιαηθφξκα πξνθχςνπλ πξνβιήκαηα. Ππόζθεηα για WCMS με ςπηπεζίερ Cloud (Cloud Plugins) Δλψ έρνπλ αλαπηπρζεί αξθεηά ηέηνηα πξφζζεηα γηα ηα δηάθνξα ζπζηήκαηα WCMS, ε ρξήζε ηνπο θαη ν ζθνπφο ηνπο είλαη ζρεδφλ ν ίδηνο γηα φια, δειαδή είηε ζα ρξεζηκνπνηνχληαη γηα ηε δεκηνπξγία θαη θχιαμε αληηγξάθσλ αζθαιείαο ζην Cloud, είηε ζα ρξεζηκνπνηνχλ θάπνηα ππεξεζία ζπζηήκαηνο δηακνηξαζκνχ πεξηερνκέλνπ (CDN) γηα ηε γξεγνξφηεξε πξφζβαζε ζηα αξρεία πνιπκέζσλ ηνπ WCMS απφ ηνπο ηειηθνχο ρξήζηεο. Πλεονεκηήμαηα και μειονεκηήμαηα Σα πιενλεθηήκαηα ζε απηέο ηηο ιχζεηο είλαη: 1. Άμεζη εγκαηάζηαζη, θαζψο δελ απαηηνχλ νχηε αιιαγή ζε πιαηθφξκα, νχηε αιιαγή ζην ίδην ην ζχζηεκα WCMS. 2. Δλάσιζηερ ηεσνικέρ γνώζειρ, θαζψο ζπλήζσο ε κφλε απαίηεζε είλαη ε χπαξμε ελφο ινγαξηαζκνχ ζε θάπνηνλ πάξνρν Cloud, θαη νη γλψζεηο γηα ηε δηαρείξηζε ηνπ WCMS. 3. Άμεζη απεγκαηάζηαζη, θαζψο ζε πεξίπησζε πνπ δελ ηθαλνπνηεί ε ρξήζε ηνπ πξφζζεηνπ, κπνξεί λα απεγθαηαζηαζεί ην ίδην εχθνια κε ην πψο εγθαηαζηάζεθε. Σα κεηνλεθηήκαηα ζε απηά ηα ζπζηήκαηα είλαη: 1. Γεν ςπάπσει πλήπηρ εκμεηάλλεςζη ηυν δςναηοηήηυν ηυν ςπηπεζιών Cloud, θαζψο ε ππνδνκή ηνπ WCMS παξακέλεη ε παξαδνζηαθή. ειίδα -44-

53 2. Θα ππέπει για ηην ίδια ςπηπεζία, να γπάθονηαι ξεσυπιζηά ππόζθεηα για κάθε WCMS. Υπήζη ηος Cloud Computing για μεηαηποπή βίνηεο Με ηελ εμάπισζε ησλ έμππλσλ θνξεηψλ ζπζθεπψλ, φπσο smartphones, tablets, pdas, θ.α., αιιά θαη ηελ εμέιημε ησλ αζπξκάησλ δηθηχσλ θαη ηελ αχμεζε ζηηο ηαρχηεηεο πξφζβαζεο ηνπ δηαδηθηχνπ, πιένλ ε αλαπαξαγσγή αξρείσλ βίληεν κέζσ ηνπ δηαδηθηχνπ είλαη θαζεκεξηλφ θαηλφκελν. Γεδνκέλεο ηεο πςειήο ππνινγηζηηθήο ηζρχνο πνπ απαηηείηαη γηα ηε κεηαηξνπή ελφο αξρείνπ βίληεν ζε κηα άιιε κνξθή, νη ππεξεζίεο ηνπ Cloud computing ζα κπνξνχζαλ λα ρξεζηκνπνηεζνχλ γηα απηφλ ηνλ ζθνπφ, ψζηε πνιιά αξρεία βίληεν ηα νπνία είλαη ζε κνξθέο πνπ δελ κπνξνχλ λα αλαπαξαρζνχλ απφ θνξεηέο ζπζθεπέο, λα κεηαηξαπνχλ ζε ζπκβαηέο κνξθέο. Μφιηο πξφζθαηα μεθίλεζαλ νη δηάθνξνη πάξνρνη ππεξεζηψλ Cloud λα πξνζθέξνπλ ηέηνηνπ είδνπο ππεξεζίεο, ζπγθεθξηκέλα ε Amazon Web Services κε ηνλ Elastic Transcoder, θαη ε Microsoft κε ηελ ππεξεζία Media, κε εμαίξεζε ην YouTube ηεο Google, ην νπνίν παξέρεη ηέηνηεο ππεξεζίεο, αιιά κφλν γηα ηα αξρεία βίληεν πνπ θηινμελεί ην ίδην ζηηο ηζηνζειίδεο ηνπ. Μέρξη ηψξα, γηα λα είλαη εθηθηή κηα κεηαηξνπή βίληεν ζην Cloud, ζα έπξεπε θάπνηνο ρξήζηεο λα ρξεζηκνπνηήζεη ππεξεζίεο ππνδνκήο (IaaS) ζηηο νπνίεο ζα έπξεπε λα εγθαηαζηήζεη κφλνο ηνπ ηα θαηάιιεια ινγηζκηθά θαη λα θηηάμεη ηηο θαηάιιειεο δηεπαθέο ππεξεζηψλ. Όπσο θαηαιαβαίλνπκε, έλαο απιφο ρξήζηεο δελ είρε πξαθηηθά ηε δπλαηφηεηα λα θάλεη θάηη ηέηνην, επνκέλσο κε ηελ έιεπζε ησλ θαηλνχξησλ ππεξεζηψλ, πιένλ γίλεηαη εθηθηή ε αλάπηπμε εξγαιείσλ πνπ κπνξνχλ λα ρξεζηκνπνηήζνπλ ην Cloud γηα ηε κεηαηξνπή αξρείσλ βίληεν. ειίδα -45-

54 ςμπεπάζμαηα Όπσο γίλεηαη θαλεξφ απφ ην θεθάιαην απηφ, ε πην εχθνιε θαη «αλαίκαθηε» ιχζε γηα ηε ρξήζε ησλ ππεξεζηψλ Cloud Computing ζηα ζπζηήκαηα WCMS, είλαη ε εγθαηάζηαζε πξφζζεησλ ζηα ππάξρνληα ζπζηήκαηα. Η αλάπηπμή ηνπο κέρξη ζήκεξα είλαη πνιχ πεξηνξηζκέλε, θαη ζεσξνχκε φηη ζα έπξεπε πεξηζζφηεξνη πξνγξακκαηηζηέο λα πξνζαλαηνιηζηνχλ πξνο ηα εθεί. Δπίζεο, δηαπηζηψζακε φηη απηή ηε ζηηγκή δελ ππάξρνπλ πνιιέο ιχζεηο γηα ηε κεηαηξνπή αξρείσλ βίληεν ζην Cloud, θαζψο κφιηο πξφζθαηα εκθαλίζηεθαλ νινθιεξσκέλεο ππεξεζίεο απφ ηνπο παξφρνπο ππεξεζηψλ Cloud. Καηαιήμακε έηζη, ζηε ζπγγξαθή ελφο πξσηφηππνπ πξφζζεηνπ γηα ην WCMS WordPress, πνπ θάλεη ρξήζε ηεο ππεξεζίαο Elastic Transcoder ηεο Amazon Web Services, γηα ηε κεηαηξνπή βίληεν ζην Cloud. ειίδα -46-

55 Απσιηεκηονική και ζσεδίαζη ηος ππόζθεηος Kumori ( 曇 ) Διζαγυγή χκθσλα κε φζα αλαιχζακε ζηα παξαπάλσ θεθάιαηα, είλαη θαλεξφ φηη νη ππεξεζίεο ηνπ Cloud Computing κπνξνχλ λα βνεζήζνπλ ηα πεξηζζφηεξα ινγηζκηθά, θαη εηδηθφηεξα εθαξκνγέο πνπ ρξεζηκνπνηνχληαη γηα δηαρείξηζε θαη νξγάλσζε δεδνκέλσλ. Σα WCMS ινηπφλ, είλαη ραξαθηεξηζηηθή θαηεγνξία ηέηνηνπ είδνπο εθαξκνγψλ θη έηζη ζεσξνχκε αλαγθαία ηελ αλάιπζε θη εχξεζε κεζφδσλ αμηνπνίεζεο ησλ ππεξεζηψλ ηνπ Cloud ζε απηά. Ήδε νη πεξηζζφηεξνη πάξνρνη ππεξεζηψλ Cloud πξνζθέξνπλ έηνηκα ζπζηήκαηα CMS θαη WCMS, ηα νπνία εθηεινχληαη εμ νινθιήξνπ ζην Cloud, είηε κε ηε κνξθή ππεξεζίαο (SaaS), είηε κε ηε κνξθή πιαηθφξκαο (PaaS), αλάινγα κε ηνλ έιεγρν πνπ ζέιεη λα έρεη ν ηειηθφο ρξήζηεο ζε απηφ. Ωζηφζν, ππάξρεη ήδε κηα πνιχ κεγάιε εγθαηεζηεκέλε βάζε ζπζηεκάησλ ε νπνία δε ζέιεη ή δε ρξεηάδεηαη λα κεηαβεί εμ νινθιήξνπ ζε κηα ιχζε Cloud. ε απηέο ηηο πεξηπηψζεηο, ππάξρνπλ πξφζζεηα (plugin, add-on, module) ηα νπνία επεθηείλνπλ ηε ιεηηνπξγηθφηεηα ησλ ζπζηεκάησλ, κε ηε ρξήζε ππεξεζηψλ Cloud. Σα πεξηζζφηεξα πξφζζεηα ηέηνηνπ είδνπο πξνζθέξνπλ ιεηηνπξγίεο δεκηνπξγίαο θη απνζήθεπζεο αληηγξάθσλ αζθαιείαο (backup) θαη ππεξεζίεο δηακνηξαζκνχ πεξηερνκέλνπ (CDN Content Distribution Network). Δκείο πξνρσξήζακε ζηε δεκηνπξγία ελφο πξφζζεηνπ γηα ην πην δηαδεδνκέλν WCMS, ην WordPress, πνπ αμηνπνηεί ηηο ππεξεζίεο S3 θαη Elastic Transcoder ηεο Amazon, κε ην νπνίν κπνξεί έλαο δηαρεηξηζηήο WordPress κπνξεί λα αλεβάζεη έλα αξρείν βίληεν θαη λα ην κεηαηξέςεη απηφκαηα ζε φζεο κνξθέο επηιέμεη απηφο. Σν νλνκάζακε Kumori, ην νπνίν πξνθχπηεη απφ ηελ ηαπσληθή ιέμε kumori ( 曇 ) πνπ ζεκαίλεη ζπλλεθηαζκέλνο, παξαπέκπνληαο ζηε ρξήζε ηνπ Cloud, πνπ ζηα αγγιηθά ζεκαίλεη ζχλλεθν. Δικόνα 10 Λογόηςπο Kumori ειίδα -47-

56 Ανάπηςξη Δπιλογή Δπγαλείυν Ανάπηςξηρ Έρνληαο επηιέμεη ην WordPress γηα ηελ αλάπηπμε ηνπ πξφζζεηνπ, αλαγθαζηηθά ρξεζηκνπνηήζακε ηε γιψζζα πξνγξακκαηηζκνχ PHP γηα ηε δεκηνπξγία ηνπ Kumori. Η Amazon Web Services παξέρεη δηθφ ηεο SDK ζε PHP γηα ηελ αλάπηπμε εθαξκνγψλ πνπ βαζίδνληαη ζηηο ππεξεζίεο ηεο, ην νπνίν βξίζθεηαη ζηελ έθδνζε 2, θαη είλαη απηφ πνπ ρξεζηκνπνηήζακε. Σν SDK ηεο AWS απαηηεί έθδνζε PHP 5.3 θαη λεφηεξε, ελψ ε έθδνζε ηνπ WordPress απαηηεί έθδνζε PHP θαη λεφηεξε. Δκείο ρξεζηκνπνηήζακε ηνλ Uniform Server πνπ πεξηέρεη ηελ PHP ψζηε λα είκαζηε ζίγνπξνη φηη δε ζα αληηκεησπίζνπκε πξνβιήκαηα ζπκβαηφηεηαο. Γηα ηε ζπγγξαθή ηνπ θψδηθα ρξεζηκνπνηήζακε ην NetBeans IDE 7.3, ην νπνίν ππνζηεξίδεη φιεο ηηο δπλαηφηεηεο ηεο έθδνζεο PHP πνπ ρξεζηκνπνηήζακε, θαζψο θαη ηελ επέθηαζε (extension) Xdebug ηεο PHP, πνπ δίλεη ηε δπλαηφηεηα απνζθαικάησζεο ζε εθαξκνγέο PHP. Γηα εθαξκνγή δηαθνκηζηή ηζηνχ (web server) ρξεζηκνπνηήζακε ηνλ Apache κε ην OpenSSL 0.9.8y, ν νπνίνο ζπκπεξηιακβαλφηαλ ζηνλ Uniform Server, καδί κε ηε MySQL πκπιεξσκαηηθά ρξεζηκνπνηήζεθε θαη ν επεμεξγαζηήο θεηκέλνπ Notepad πνπ ππνζηεξίδεη ππνγξάκκηζε ζχληαμεο γηα ηελ PHP θαη ηελ HTML. Γηα ην AWS SDK, επηιέμακε ηε ρξήζε ηνπ αξρείν PHAR, ψζηε λα έρνπκε κεγαιχηεξε θνξεηφηεηα ζηελ εθαξκνγή καο αιιά θαη γηα λα κεηψζνπκε ηα απαηηνχκελα βήκαηα εγθαηάζηαζεο απφ πιεπξάο ηνπ ηειηθνχ ρξήζηε. Δπίζεο, ρξεζηκνπνηήζακε έλα αξρείν κε ελζσκαησκέλεο αξρέο πηζηνπνίεζεο γηα ςεθηαθά πηζηνπνηεηηθά (Certificate Authorities) απφ ηε Mozilla Inc. ψζηε λα κελ αληηκεησπίζεη ν ηειηθφο ρξήζηεο πξνβιήκαηα κε ηελ επηθνηλσλία https πνπ απαηηεί ε AWS. Σα παξαπάλσ αξρεία ζπκπεξηιακβάλνληαη ζην αξρείν ηνπ plugin. ειίδα -48-

57 Μεθοδολογία Αξρηθά αλαπηχρζεθε κηα απηφλνκε εθαξκνγή ηζηνχ (standalone web application) ε νπνία ιεηηνπξγεί αλεμάξηεηα απφ ην WordPress, θαη ε νπνία επηθνηλσλεί κε ηηο ππεξεζίεο Elastic Transcoder θαη S3 ηεο AWS, ψζηε λα δεκηνπξγεζεί κηα πιαηθφξκα επηθνηλσλίαο κε ηελ AWS θαη λα αληηκεησπηζηνχλ νη φπνηεο δπζθνιίεο ζε απηήλ. Γηαπηζηψζεθε φηη ε AWS επέιεμε λα κε θηηάμεη αληηθείκελα κε ζπγθεθξηκέλεο ηδηφηεηεο γηα ηηο νληφηεηεο ησλ ππεξεζηψλ ηεο, αιιά λα ρξεζηκνπνηήζεη κηα έηνηκε βηβιηνζήθε (Guzzle) πνπ επηζηξέθεη έλα γεληθφ αληηθείκελν (Model). Θεσξήζακε φηη απηή ε ζρεδίαζε κπνξεί λα νδεγεί ζε ιηγφηεξν θψδηθα, αιιά είλαη επηξξεπήο ζε ιάζε θαηά ηε ρξήζε ηεο, θαζψο ηα ιάζε εκθαλίδνληαη θαηά ηελ ψξα ηεο εθηέιεζεο (run time) θαη φρη θαηά ηελ ψξα ηεο ζρεδίαζεο (design time). Απνθαζίζακε ινηπφλ, λα ζρεδηάζνπκε έλα ελδηάκεζν επίπεδν (middleware) ην νπνίν έρεη θαλνληθά αληηθείκελα γηα ηηο νληφηεηεο ησλ ππεξεζηψλ ηεο AWS, αιιά θαη κεζφδνπο κε ζπγθεθξηκέλα νξίζκαηα θαη φρη πίλαθεο, νη νπνίεο «ηπιίγνπλ» ηηο αξρηθέο κεζφδνπο (wrapper functions) ηνπ AWS SDK. Έηζη δεκηνπξγήζακε έλαλ θάθειν Objects, πνπ πεξηέρεη φια ηα αληηθείκελα γηα ηηο νληφηεηεο ησλ ππεξεζηψλ ηνπ AWS SDK, θαη έλαλ θάθειν Wrappers πνπ πεξηέρεη ηηο κεζφδνπο πνπ «ηπιίγνπλ» ηηο αξρηθέο. Μαδί κε απηνχο, πξνζηέζεθε ν θάθεινο AWS πνπ πεξηέρεη ην αξρείν PHAR κε ην AWS SDK, θαη φινη καδί κπήθαλ ζηνλ θάθειν Core. Δικόνα 11 Γομή Φακέλυν - Kumori Standalone ειίδα -49-

58 Μεηά ηε δεκηνπξγία ηνπ middleware, πξνρσξήζακε ζηε δεκηνπξγία ησλ ζειίδσλ κε ηε ιεηηνπξγηθφηεηα ηεο εθαξκνγήο, δειαδή ηε ζειίδα δηαρείξηζεο ηεο ππεξεζίαο S3, ηε ζειίδα δηαρείξηζεο ηεο ππεξεζίαο Elastic Transcoder, ηε ζειίδα ηεο ιεηηνπξγίαο ηνπ Kumori, θαζψο θαη κία αξρηθή ζειίδα πνπ ελψλεη φιεο ηηο πξνεγνχκελεο. Γηα ηε δεκηνπξγία ησλ ζειίδσλ, ρξεζηκνπνηήζακε HTML κε θνκκάηηα PHP ζην ελδηάκεζν, ψζηε λα είλαη μεθάζαξα πνηα θνκκάηηα αθνξνχλ ηελ εκθάληζε ηεο ζειίδαο, θαη πνηα αθνξνχλ ηε ιεηηνπξγηθφηεηα. Σν απνηέιεζκα απεηθνλίδεηαη παξαθάησ: Δικόνα 12 Απσική ελίδα - Kumori Standalone Δικόνα 13 ελίδα Γιασείπιζηρ Τπηπεζίαρ S3 - Kumori Standalone ειίδα -50-

59 Δικόνα 14 ελίδα Γιασείπιζηρ Τπηπεζίαρ Elastic Transcoder - Kumori Standalone ειίδα -51-

60 Δικόνα 15 ελίδα Λειηοςπγιών Kumori - Kumori Standalone Μεηά ηελ αλάπηπμε θαη ηε δνθηκή ηεο νξζήο ιεηηνπξγίαο ηεο standalone εθαξκνγήο, μεθηλήζακε ηε κεηαηξνπή ηεο ζε plugin γηα ην WordPress. ην θνκκάηη ηνπ Core, ρξεηάζηεθαλ λα αιιαρζνχλ κφλν ην θνκκάηη πνπ αληιεί ηηο ξπζκίζεηο γηα ηα ζηνηρεία ησλ ππεξεζηψλ ηεο AWS, θαη ην θνκκάηη πνπ πεξηείρε ηε δηαδξνκή ηνπ θαθέινπ γηα ην αξρείν κε ηηο αξρέο πηζηνπνίεζεο. Οη ππφινηπεο αιιαγέο έγηλαλ ζηηο ζειίδεο, ηφζν ζηελ εκθάληζε, ψζηε λα είλαη εληαίεο κε ην ππφινηπν WordPress, φζν θαη ζηνπο δηάθνξνπο ζπλδέζκνπο εζσηεξηθά. Σέινο, έπξεπε λα δεκηνπξγεζεί ην θεληξηθφ αξρείν plugin γηα ην WordPress, ην νπνίν νξίδεη ηα ζηνηρεία ηνπ plugin, θαζψο θαη ηηο ξπζκίζεηο πνπ απαηηεί, θαη ηηο ζειίδεο πνπ εκθαλίδεη. Γηα ην θνκκάηη ησλ ξπζκίζεσλ, ρξεζηκνπνηήζακε ην Settings API ηνπ WordPress, ην νπνίν αλαιακβάλεη απφ κφλν ηνπ ηελ απνζήθεπζε θαη θφξησζε ησλ ξπζκίζεσλ ζηε βάζε δεδνκέλσλ, εθφζνλ νξηζηνχλ ηα νλφκαηα ησλ ξπζκίζεσλ θαη ειίδα -52-

61 θάπνηνη άιινη παξάκεηξνη, φπσο ην HTML element πνπ ζα απεηθνλίζεη ηελ ηηκή ηεο ξχζκηζεο, ηελ ελφηεηα ζηελ νπνία ζα εκθαληζηεί, ην φλνκά ηεο θαη άιια. Γηα ην θνκκάηη ησλ ζειίδσλ, ρξεζηκνπνηήζακε ηηο θιάζεηο απφ ην CSS ηνπ WordPress ζε φια ηα HTML elements, ψζηε ε εκθάληζε λα είλαη εληαία κε απηή ηνπ WordPress θαη λα κελ μελίδεη ηνλ ρξήζηε. Δπίζεο, ρξεζηκνπνηήζεθαλ θάπνηα functions ηνπ WordPress γηα ηελ εχξεζε ηεο δηαδξνκήο ηνπ αξρείνπ ηεο ζειίδαο, γηα λα κπνξνχλ νη θφξκεο λα ζηέιλνπλ ζην ζσζηφ αξρείν ηα δεδνκέλα απφ ηε ζειίδα. Οπζηαζηηθά ινηπφλ ε δνκή δελ άιιαμε ζε ζρέζε κε ηελ standalone εθαξκνγή, θάηη πνπ θαίλεηαη θαη ζηελ παξαθάησ εηθφλα: Δικόνα 16 Γομή Φακέλυν - Kumori Plugin ειίδα -53-

62 Αλγόπιθμορ Σν Kumori ζρεδηάζηεθε κε ηέηνηνλ ηξφπν, ψζηε λα αμηνπνηεί ζην έπαθξν ηηο δπλαηφηεηεο παξάιιειεο επεμεξγαζίαο πνπ παξέρνπλ νη ππεξεζίεο ηεο AWS ζηηο νπνίεο βαζίδεηαη. Οπζηαζηηθά εθκεηαιιεχεηαη ηε δπλαηφηεηα χπαξμεο πνιιψλ Pipelines ζηνλ Elastic Transcoder πνπ εθηεινχλ παξάιιεια εξγαζίεο κεηαηξνπήο βίληεν, ρσξίο φκσο λα ην απαηηεί απφ ηνλ ρξήζηε. Αλαιπηηθά, ν αιγφξηζκνο ηνπ Kumori ιεηηνπξγεί σο εμήο: 1. Βξίζθεη φια ηα δηαζέζηκα pipelines ηνπ Elastic Transcoder 2. Δπηιέγεη φια ηα presets πνπ επέιεμε ν ρξήζηεο 3. Γηα θάζε έλα preset, δεκηνπξγεί κία εξγαζία θαη ηελ αλαζέηεη ζην πξψην pipeline πνπ δε ρξεζηκνπνηείηαη θαη πξνρσξεί ζην επφκελν 4. Αθνχ αλαζέζεη φιεο ηηο δνπιεηέο ζηα δηαζέζηκα pipelines, πεξηκέλεη λα νινθιεξσζνχλ νη εξγαζίεο θαη λα εκθαληζηνχλ ηα θαηλνχξηα αξρεία ε πεξίπησζε πνπ ππάξρνπλ pipelines κε δηαθνξεηηθά bucket εηζφδνπ, αληηγξάθεη ην αξρηθφ αξρείν ζε φια ηα bucket εηζφδνπ, ψζηε λα κπνξέζεη λα αμηνπνηήζεη φια ηα δηαζέζηκα pipelines. Με απηφλ ηνλ ηξφπν, αλ ν ρξήζηεο επηιέγεη ζπλήζσο ηνλ ίδην αξηζκφ presets, κπνξεί λα δεκηνπξγήζεη ηνλ ίδην αξηζκφ απφ pipelines, ψζηε φιεο νη εξγαζίεο κεηαηξνπήο λα εθηειεζηνχλ ηαπηφρξνλα θαη λα κελ πεξηκέλεη ε κία λα ηειεηψζεη ε άιιε. ειίδα -54-

63 Παποςζίαζη Όπσο αλαθέξζεθε θαη παξαπάλσ, ην Kumori είλαη έλα πξφζζεην πνπ επηηξέπεη ζηνλ ρξήζηε λα κεηαηξέπεη αξρεία βίληεν ζε δηάθνξεο κνξθέο, ρξεζηκνπνηψληαο ηελ ππεξεζία ηνπ Elastic Transcoder ηεο Amazon. ρεδηάζηεθε έηζη ψζηε λα είλαη φζν ην δπλαηφ πην απιφ γηα ηνλ κέζν ρξήζηε, δίλνληαο ηαπηφρξνλα ηε δπλαηφηεηα γηα παξακεηξνπνίεζε γηα ηνπο πην πξνρσξεκέλνπο ρξήζηεο, κέζσ μερσξηζηψλ κελνχ επηινγψλ. Δγκαηάζηαζη Δπεηδή ην Kumori έρεη γίλεη δερηφ απφ ηελ θνηλφηεηα ηνπ WordPress θαη είλαη δηαζέζηκν ζην θνηλφ κέζα απφ ηνλ δεκφζην θαηάινγν πξφζζεησλ (plugin directory, ε εγθαηάζηαζή ηνπ είλαη εμαηξεηηθά απιή, θαζψο ην κφλν πνπ ρξεηάδεηαη λα θάλεη ν ρξήζηεο, είλαη λα πάεη ζηε ζειίδα ησλ πξφζζεησλ (plugins) απφ ην κελνχ δηαρείξηζεο ηνπ WordPress, λα επηιέμεη ηελ επηινγή Add new, λα θάλεη αλαδήηεζε κε ηνλ φξν Kumori θαη ζηε ζπλέρεηα λα παηήζεη εγθαηάζηαζε (install). Μφιηο ηειεηψζεη ε εγθαηάζηαζε, ε νπνία δηαξθεί ειάρηζηα, επηιέγεη ηελ ελεξγνπνίεζε ηνπ πξφζζεηνπ (activate) θαη ην Kumori είλαη έηνηκν πξνο ρξήζε. Δικόνα 17 ελίδα Plugins - Kumori Plugin ειίδα -55-

64 Ρςθμίζειρ (Media Settings) Απαξαίηεηε πξνυπφζεζε γηα ηε ρξήζε ηνπ Kumori, είλαη ν ρξήζηεο λα έρεη πάεη αξρηθά λα ην έρεη ξπζκίζεη, κέζα απφ ηε ζειίδα ησλ ξπζκίζεσλ (Setttings) ηνπ WordPress, θαη ζπγθεθξηκέλα ζηελ ελφηεηα ησλ πνιπκέζσλ (Media). Δθεί ζα πξέπεη λα δψζεη ηα ζηνηρεία εηζφδνπ ηνπ γηα ηηο ππεξεζίεο ηεο Amazon, θαζψο θαη ηελ γεσγξαθηθή πεξηνρή (Region) πνπ ηηο έρεη νξίζεη. Παξφηη ν ρξήζηεο έρεη ηε δπλαηφηεηα απφ ηελ Amazon λα νξίζεη μερσξηζηή πεξηνρή γηα ηελ θάζε ππεξεζία, ην Kumori δελ ην δέρεηαη απηφ, θαζψο ε κεηαθνξά ησλ αξρείσλ απφ ηελ S3 ζηνλ Elastic Transcoder ζε δηαθνξεηηθέο πεξηνρέο, επηθέξεη ζεκαληηθή αχμεζε ηνπ θνζηνινγίνπ, κε ζθνπφ λα πξνζηαηέςεη ηνλ ρξήζηε απφ πεξηηηά έμνδα. Γηα ηνπο πξνρσξεκέλνπο ρξήζηεο, ππάξρεη θαη ε επηινγή Debug Mode, δειαδή «Καηάζηαζε Απνζθαικάησζεο», θαηά ηελ νπνία εκθαλίδνληαη ζην Kumori θαη πιεξνθνξίεο γηα ηνλ εληνπηζκφ ζθαικάησλ, φπσο ε πιήξεο δηαδξνκή ελφο ζθάικαηνο, ηα ζηνηρεία πνπ δέρεηαη ε ζειίδα θ.α. Δικόνα 18 ελίδα Ρςθμίζευν - Kumori Plugin ειίδα -56-

65 Γιαδικαζία Μεηαηποπήρ Βίνηεο (Kumori-fy Videos!) Η δηαδηθαζία ηεο κεηαηξνπήο βίληεν απφ ην Kumori γίλεηαη κέζα απφ ηε ζειίδα «Kumori-fy Videos!», θαη απνηειείηαη απφ ηα παξαθάησ βήκαηα: 1. Ο ρξήζηεο επηιέγεη ηηο κνξθέο (preset) ζηηο νπνίεο ζέιεη λα κεηαηξέςεη ην αξρηθφ ηνπ βίληεν. 2. Ο ρξήζηεο επηιέγεη ην αξρηθφ βίληεν απφ ηνλ ηνπηθφ ηνπ δίζθν. 3. Ο ρξήζηεο επηιέγεη ην θνπκπί Kumori-fy Video! 4. Σν αξρείν βίληεν αλεβαίλεη ζηνλ δηαθνκηζηή (server) ηνπ WordPress θαη πξνζηίζεηαη ζηε βηβιηνζήθε ησλ πνιπκέζσλ (Media Library). 5. Απφ ηνλ δηαθνκηζηή ηνπ WordPress, ην αξρείν κεηαθέξεηαη ζηνλ αληίζηνηρν ρψξν ηεο ππεξεζίαο S3 ηεο Amazon πνπ είλαη ζπλδξνκεηήο ν ρξήζηεο. 6. Απφ εθεί ν Elastic Transcoder αλαιακβάλεη λα κεηαηξέςεη ην αξρηθφ βίληεν ζηηο κνξθέο πνπ δήηεζε ν ρξήζηεο. Σα αξρεία πνπ πξνθχπηνπλ ηνπνζεηνχληαη μαλά ζηνλ ρψξν ηεο S3. 7. Απφ ηνλ ρψξν ηεο S3, ηα θαηλνχξηα βίληεν κεηαθέξνληαη ζηνλ δηαθνκηζηή ηνπ WordPress θαη πξνζηίζεληαη ζηε βηβιηνζήθε ησλ πνιπκέζσλ. Παξαηεξνχκε φηη ε δηαδηθαζία απαηηεί απφ ηνλ ρξήζηε κφιηο δχν επηινγέο, δειαδή ηηο κνξθέο ζηηο νπνίεο ζα κεηαηξαπεί ην βίληεν, θαη ην αξρηθφ αξρείν βίληεν. ην ηέινο ηεο δηαδηθαζίαο, ν ρξήζηεο ζα βξεη ηα θαηλνχξηα αξρεία ζηε βηβιηνζήθε πνιπκέζσλ ηνπ WordPress, δειαδή ζε έλα νηθείν γηα απηφλ πεξηβάιινλ, φπνπ κπνξεί λα ηα δηαρεηξηζηεί θαη λα ηα πξνζζέζεη ζαλ επηζπλαπηφκελα αξρεία ζε άιια άξζξα ηνπ WordPress. Δικόνα 19 ελίδα Λειηοςπγιών Kumori - Kumori Plugin ειίδα -57-

66 Γιασείπιζη Τπηπεζίαρ S3 (Manage S3) Πέξα απφ ηηο ξπζκίζεηο θαη ηε δηαδηθαζία ηεο κεηαηξνπήο ηνπ βίληεν, ην Kumori πξνζθέξεη θαη δχν ζειίδεο δηαρείξηζεο ησλ ππεξεζηψλ S3 θαη ηνπ Elastic Transcoder, ψζηε ν ρξήζηεο λα κε ρξεηαζηεί λα θχγεη απφ ην νηθείν πεξηβάιινλ ηνπ WordPress γηα λα εηνηκάζεη ηηο ππνδνκέο ησλ ππεξεζηψλ ηεο Amazon, αιιά λα κπνξέζεη λα θάλεη απηέο ηηο εηνηκαζίεο κέζα απφ ην κελνχ δηαρείξηζεο ηνπ WordPress. Μέζα απφ ηε ζειίδα δηαρείξηζεο ηεο ππεξεζίαο S3 ηεο Amazon (Manage S3), ν ρξήζηεο κπνξεί λα δηαρεηξηζηεί θαλνληθά ηα πεξηερφκελα πνπ έρεη, δειαδή λα θηηάμεη θαηλνχξην bucket θαη θάθειν, λα αλεβάζεη αξρεία, αιιά θαη λα ηα δηαγξάςεη εθφζνλ ην ζέιεη. Η ινγηθή ηεο S3 εμάιινπ είλαη πνιχ απιή, θαζψο βαζίδεηαη ζην γλσζηφ δελδξηθφ κνληέιν νξγάλσζεο αξρείσλ πνπ φινη γλσξίδνπκε, κε ηε κφλε δηαθνξά ηελ χπαξμε ηνπ bucket, ην νπνίν νπζηαζηηθά κπνξεί λα ην παξαιιειίζεη θαλείο κε ηηο ινγηθέο κνλάδεο δίζθσλ πνπ έρνπκε ζηνπο ππνινγηζηέο. Μπνξεί ινηπφλ ν ρξήζηεο λα δεη ηα αξρεία βίληεν πνπ έρεη κεηαηξέςεη, λα ηα δηαγξάςεη θαη λα ηα νκαδνπνηήζεη ζε θαθέινπο. Δπίζεο, είλαη ζεκαληηθφ λα έρεη θηηάμεη ηνπιάρηζηνλ έλα bucket θαη έλαλ θάθειν, ψζηε λα ηα ρξεζηκνπνηήζεη ζηε ζπλέρεηα ζηελ ππεξεζία ηνπ Elastic Transcoder. Δικόνα 20 ελίδα Γιασείπιζηρ Τπηπεζίαρ S3 - Kumori Plugin ειίδα -58-