ΑΡΗΣΟΣΔΛΔΗΟ ΠΑΝΔΠΗΣΖΜΗΟ ΘΔΑΛΟΝΗΚΖ ΥΟΛΖ ΝΟΜΗΚΩΝ ΟΗΚΟΝΟΜΗΚΩΝ ΚΑΗ ΠΟΛΗΣΗΚΩΝ ΔΠΗΣΖΜΩΝ ΣΜΖΜΑ ΝΟΜΗΚΖ ΣΟΜΔΑ ΔΜΠΟΡΗΚΟΤ ΚΑΗ ΟΗΚΟΝΟΜΗΚΟΤ ΓΗΚΑΗΟΤ

Transcript

1 ΑΡΗΣΟΣΔΛΔΗΟ ΠΑΝΔΠΗΣΖΜΗΟ ΘΔΑΛΟΝΗΚΖ ΥΟΛΖ ΝΟΜΗΚΩΝ ΟΗΚΟΝΟΜΗΚΩΝ ΚΑΗ ΠΟΛΗΣΗΚΩΝ ΔΠΗΣΖΜΩΝ ΣΜΖΜΑ ΝΟΜΗΚΖ ΣΟΜΔΑ ΔΜΠΟΡΗΚΟΤ ΚΑΗ ΟΗΚΟΝΟΜΗΚΟΤ ΓΗΚΑΗΟΤ ΓΗΠΛΩΜΑΣΗΚΖ ΔΡΓΑΗΑ ΜΑΘΖΜΑ: «ΓΗΚΑΗΟ ΔΜΠΟΡΗΚΩΝ ΓΗΚΑΗΟΠΡΑΞΗΩΝ» ΘΔΜΑ: «Ζ ΤΜΒΑΖ ΠΡΑΚΣΟΡΔΗΑ ΔΠΗΥΔΗΡΖΜΑΣΗΚΩΝ ΑΠΑΗΣΖΔΩΝ (FACTORING). Ζ ΥΡΖΜΑΣΟΓΟΣΗΚΖ ΚΑΗ ΔΞΑΦΑΛΗΣΗΚΖ ΛΔΗΣΟΤΡΓΗΑ ΣΖ ΤΜΒΑΖ FACTORING» ΤΠΔΤΘΤΝΟΗ ΚΑΘΖΓΖΣΔ: Kα. Οπξαλία Υαηδεληθνιάνπ-Αγγειίδνπ K. Νηθφιανο Διεπζεξηάδεο ΔΗΖΓΖΣΡΗΑ: ΚΟΤΦΟΓΗΑΝΝΗΓΟΤ ΔΛΔΝΖ (ΑΜ:616) ΘΔΑΛΟΝΗΚΖ, ΓΔΚΔΜΒΡΗΟ

2 -ΤΝΣΟΜΟΓΡΑΦΗΔ- ΑΚ Αζηηθφο Κψδηθαο ΑΠ Άξεηνο Πάγνο αξ. άξζξν αξηζ. αξηζκφο Βι. βιέπε ΓΔΔ Γίθαην Δπηρεηξήζεσλ θαη Δηαηξηψλ ΓΔΔΣ Γειηίν Έλσζεο Διιεληθψλ Σξαπεδψλ εδ. εδάθην επ. επφκελα εθδ. έθδνζε ΔΔκπΓ Δπηζεψξεζε Δκπνξηθνχ Γηθαίνπ ΔιιΓ/λε Διιεληθή Γηθαηνζχλε επ. επφκελα ΔπηζθΔΓ Δπηζθφπεζε Δκπνξηθνχ Γηθαίνπ Δθ Δθεηείν 2

3 θ.ιπ θαη ινηπά θ.α θαη άιια ΝνΒ Ννκηθφ Βήκα λ. λφκνο Οι. Α.Π. Οινκέιεηα Αξείνπ Πάγνπ ν.π. φπσο παξαπάλσ π.ρ παξαδείγκαηνο ράξηλ παξ. παξάγξαθνο ΠΓ/ΣΔ Πξάμε Γηνηθεηηθή/Σξάπεδα Διιάδνο πεξ. πεξίπησζε ζει. ζειίδα η. ηφκνο ππνζεκ. ππνζεκείσζε 3

4 -ΠΔΡΗΔΥΟΜΔΝΑ- ΚΔΦΑΛΑΗΟ Α ΔΗΑΓΩΓΗΚΔ ΠΑΡΑΣΖΡΖΔΗ ΓΗΑ ΣΟ FACTORING.7-11 Ζ ΡΤΘΜΗΖ ΑΠΟ ΣΟΝ ΈΛΛΖΝΑ ΝΟΜΟΘΔΣΖ - Ο Ν.1950/ Ζ ΗΣΟΡΗΚΖ ΔΞΔΛΗΞΖ ΣΟΤ FACTORING ΔΝΝΟΗΑ ΤΜΒΑΖ ΠΡΑΚΣΟΡΔΗΑ ΔΠΗΥΔΗΡΖΜΑΣΗΚΩΝ ΑΠΑΗΣΖΔΩΝ FACTORING Ζ ΟΗΚΟΝΟΜΗΚΖ ΖΜΑΗΑ ΣΟΤ FACTORING Ζ ΣΔΥΝΗΚΖ ΣΖ ΤΜΒΑΖ FACTORING ΣΑ ΓΔΝΗΚΑ ΥΑΡΑΚΣΖΡΗΣΗΚΑ ΣΖ ΤΜΒΑΖ FACTORING 23 Α. ΚΑΣΑΣΑΞΖ..23 Α.1. TO FACTORING Ω ΣΤΠΗΚΖ ΤΜΒΑΖ...23 Α.2. ΣΟ FACTORING Ω ΟΡΗΣΗΚΖ ΤΜΒΑΖ Α.3. ΣΟ FACTORING Ω ΓΗΑΡΚΖ ΤΜΒΑΖ Α.4. ΣΟ FACTORING Ω ΤΜΒΑΖ ΠΛΑΗΗΟ Α.5. ΣΟ FACTORING Ω ΜΔΗΚΣΖ ΤΜΒΑΖ Β. Ζ ΡΖΣΡΑ ΦΔΡΔΓΓΤΟΣΖΣΑ ΣΩΝ ΟΦΔΗΛΔΣΩΝ Γ. Ζ ΤΜΒΑΖ FACTORING Ω ΤΜΒΑΖ ΠΡΟΥΩΡΖΖ ΚΑΗ ΓΤΝΑΣΟΣΖΣΑ ΔΦΑΡΜΟΓΖ ΣΟΤ Ν. 2251/ Γ. Ο ΝΟΜΗΚΟ ΥΑΡΑΚΣΖΡΗΜΟ ΣΩΝ ΤΠΖΡΔΗΩΝ ΔΗΠΡΑΞΖ, ΓΗΑΥΔΗΡΗΖ, ΛΟΓΗΣΗΚΖ ΚΑΗ ΝΟΜΗΚΖ ΠΑΡΑΚΟΛΟΤΘΖΖ ΣΩΝ ΑΠΑΗΣΖΔΩΝ ΣΟΤ ΠΡΟΜΖΘΔΤΣΖ Δ. ΑΛΛΑ ΣΟΗΥΔΗΑ ΣΖ ΤΜΒΑΖ FACTORING ΣΑ ΤΜΒΑΛΛΟΜΔΝΑ ΜΔΡΖ ΣΖ ΤΜΒΑΖ FACTORING.38 Α. Ο ΠΡΑΚΣΟΡΑ ΔΠΗΥΔΗΡΖΜΑΣΗΚΩΝ ΑΠΑΗΣΖΔΩΝ Β. ΠΡΟΜΖΘΔΤΣΖ ΟΗ ΥΔΔΗ ΠΟΤ ΓΖΜΗΟΤΡΓΟΤΝΣΑΗ ΑΠΟ ΣΖ ΤΜΒΑΖ FACTORING 42 Ζ ΥΔΖ ΜΔΣΑΞΤ ΣΟΤ ΠΡΑΚΣΟΡΑ ΚΑΗ ΣΟΤ ΠΡΟΜΖΘΔΤΣΖ Ζ ΥΔΖ ΜΔΣΑΞΤ ΣΟΤ ΠΡΑΚΣΟΡΑ ΚΑΗ ΣΟΤ ΣΡΗΣΟΤ ΟΦΔΗΛΔΣΖ

5 Ζ ΥΔΖ ΜΔΣΑΞΤ ΣΟΤ ΠΡΟΜΖΘΔΤΣΖ ΚΑΗ ΣΟΤ ΣΡΗΣΟΤ ΟΦΔΗΛΔΣΖ.47 ΓΗΚΑΗΩΜΑΣΑ ΚΑΗ ΤΠΟΥΡΔΩΔΗ ΣΩΝ ΜΔΡΩΝ.47 Α. ΟΗ ΤΠΟΥΡΔΩΔΗ ΣΟΤ ΠΡΑΚΣΟΡΑ.48 Β. ΟΗ ΤΠΟΥΡΔΩΔΗ ΣΟΤ ΠΡΟΜΖΘΔΤΣΖ ΓΗΑΚΡΗΔΗ ΔΗΓΖ ΣΟΤ FACTORING...4 Α. ΓΝΖΗΟ ΚΑΗ ΜΖ ΓΝΖΗΟ FACTORING.48 Α.1. Σν γλήζην factoring...48 Α.2. Σν κε γλήζην factoring.49 Β. Δκθαλέο ή αθαλέο Factoring..49 Β.1 To εκθαλέο factoring..51 B.2. Αθαλέο factoring 51 Γ. Factoring κε ή ρσξίο ινγηζηηθή παξαθνινχζεζε.51 Γ.1Σν factoring κε ινγηζηηθή παξαθνινχζεζε Γ. Factoring κε ή ρσξίο πξνεμφθιεζε.52 Γ.1 Factoring κε πξνεμφθιεζε..52 Γ.2. Factoring ρσξίο πξνεμφθιεζε E. Eζσηεξηθφ θαη δηεζλέο factoring 52 ΚΔΦΑΛΑΗΟ Β Ζ ΥΡΖΜΑΣΟΓΟΣΗΚΖ ΚΑΗ ΔΞΑΦΑΛΗΣΗΚΖ ΛΔΗΣΟΤΡΓΗΑ ΣΖ ΤΜΒΑΖ FACTORING H ΥΡΖΜΑΣΟΓΟΣΗΚΖ ΛΔΗΣΟΤΡΓΗΑ ΣΖ ΤΜΒΑΖ FACTORING Γεληθέο Παξαηεξήζεηο Δηδηθφηεξα: H ΑΝΑΓΓΔΛΗΑ ΣΖ ΤΜΒΑΖ ΣΟΝ ΣΡΗΣΟ ΟΦΔΗΛΔΣΖ ΣΟ ΚΤΡΟ ΣΖ ΤΝΟΛΗΚΖ ΠΡΟΔΚΥΩΡΖΖ ΣΩΝ ΑΠΑΗΣΖΔΩΝ ΣΟ ΕΖΣΖΜΑ ΣΖ ΑΗΣΗΑ (CAUSA) ΣΖ ΔΚΥΩΡΖΖ Ζ ΣΖΡΖΖ ΣΩΝ ΛΟΓΑΡΗΑΜΩΝ ΣΩΝ ΤΜΒΑΛΛΟΜΔΝΩΝ ΜΔΡΩΝ Α) Ο ηξέρσλ ή ζπκςεθηζηηθφο ινγαξηαζκφο Β) Ο δεζκεπκέλνο ινγαξηαζκφο

6 Γ) Ο εηζπξαθηηθφο ινγαξηαζκφο Γεληθά γηα ηνπο ηξεηο πξναλαθεξφκελνπο ινγαξηαζκνχο..69 Ζ ΤΜΦΩΝΗΑ ΠΔΡΗ ΠΗΣΩΣΗΚΩΝ ΟΡΗΩΝ ΚΑΗ Ζ ΔΠΗΡΡΟΖ ΣΖ ΥΔΖ Ζ ΔΞΑΦΑΛΗΣΗΚΖ ΛΔΗΣΟΤΡΓΗΑ ΣΖ ΤΜΒΑΖ FACTORING Γεληθά Ζ ΔΤΘΤΝΖ ΣΟΤ ΠΡΟΜΖΘΔΤΣΖ ΓΗΑ ΣΖΝ ΤΠΑΡΞΖ ΣΩΝ ΑΠΑΗΣΖΔΩΝ Ζ ΔΤΘΤΝΖ ΣΟΤ ΠΡΑΚΣΟΡΑ ΓΗΑ ΜΖ ΦΔΡΔΓΓΤΟΣΖΣΑ ΣΩΝ ΟΦΔΗΛΔΣΩΝ ΣΟ ΕΖΣΖΜΑ ΣΟΤ ΚΑΣΑΠΗΣΔΤΣΗΚΟΤ Ζ ΜΖ ΥΑΡΑΚΣΖΡΑ ΣΖ ΔΚΥΩΡΖΖ ΔΤΘΤΝΖ ΓΗΑ ΣΟΤ ΛΟΗΠΟΤ ΚΗΝΓΤΝΟΤ ΔΝΓΔΗΚΣΗΚΖ ΑΝΑΦΟΡΑ ΚΑΗ ΣΖΝ ΓΗΑΥΔΗΡΗΣΗΚΖ ΛΔΗΣΟΤΡΓΗΑ ΣΖ ΤΜΒΑΖ FACTORING ΔΠΗΛΟΓΟ ΒΗΒΛΗΟΓΡΑΦΗΑ

7 ΚΔΦΑΛΑΗΟ Α ΔΗΑΓΩΓΗΚΔ ΠΑΡΑΣΖΡΖΔΗ ΓΗΑ ΣΟ FACTORING O ζεζκφο ηνπ factoring θαη ε παξνπζία ηνπ ζην ρψξν ησλ ζπλαιιαγψλ ηπγράλεη επξείαο εθαξκνγήο. Έηζη, πξνθχπηνπλ πνηθίια δεηήκαηα γχξσ απφ ηνλ ζεζκφ ηνπ factoring, ηα νπνία εμεηάδνληαη δηεμνδηθψο παξαθάησ. Ζ δηεζλνπνίεζε ηεο νηθνλνκίαο θαη ε δξαζηεξηνπνίεζε ησλ επηρεηξήζεσλ πέξαλ ησλ εζληθψλ ηνπο ζπλφξσλ θαηέζηεζαλ αλαγθαία ηελ αλάπηπμε λέσλ κνξθψλ ζπλεξγαζίαο κεηαμχ ησλ επηρεηξήζεσλ πνπ λα ραξαθηεξίδνληαη απφ ηαρχηεηα, απνηειεζκαηηθφηεηα θαη επειημία. Ζ αλαγθαηφηεηα απηή είρε σο απνηέιεζκα ηελ εκθάληζε λέσλ ζπκβαηηθψλ ηχπσλ, κε βαξχλνπζα ζήκεξα ζεκαζία ζην ρψξν ησλ ζπλαιιαγψλ θαη κε εμαηξεηηθφ λνκηθφ θαη νηθνλνκηθφ ελδηαθέξνλ. Μεηαμχ ησλ λέσλ απηψλ ζπκβαηηθψλ ηχπσλ πεξηιακβάλεηαη θαη ε ζχκβαζε factoring. Σν factoring ζηε ζχγρξνλε κνξθή ηνπ, αλαπηχρζεθε ζηηο Ζ.Π.Α. 1 θαηά ηνλ 19 ν αηψλα, σο κία δέζκε ρξεκαηνδνηηθψλ, αζθαιηζηηθψλ θαη δηαρεηξηζηηθψλ ππεξεζηψλ πνπ ζπκθσλνχληαλ κεηαμχ ηνπ factor θαη ηνπ πειάηε ηνπ, δηαζέηε αγαζψλ ή ππεξεζηψλ, πνπ ζρεηίδνληαλ κ εκπνξηθέο απαηηήζεηο πνπ είρε ν πειάηεο ηνπ factor, απφ ηξίηα πξφζσπα ζην πιαίζην ηεο επηρεηξεκαηηθήο δξάζεο ησλ ηειεπηαίσλ 2. Απηφ ζπλέβε γηαηί νη βηνκήραλνη ηζρπξνπνηήζεθαλ, ιφγσ ηεο νηθνλνκηθήο θαη βηνκεραληθήο αλάπηπμεο ησλ ΖΠΑ, έρνληαο σο απνηέιεζκα λα κελ ρξεηάδνληαη πιένλ ηηο ππεξεζίεο ησλ πξαθηφξσλ θαη λα πξαγκαηνπνηνχλ νη ίδην ηηο δξαζηεξηφηεηεο απηέο. Οη πξάθηνξεο ηφηε γηα λα κπνξέζνπλ λα επηβηψζνπλ αλαγθάζηεθαλ λα πξνζθέξνπλ λέεο ππεξεζίεο πνπ δελ ζπλέθεξε ηνπ βηνκήραλνπο λα αζθνχλ 1 Μπαδίλαο, ΓΔΔΣ Γ5, Ρνπζάθεο, ΓΔΔΣ 1986.Γ1 2 Σζηκπαλνχιεο, ΝνΒ 1990, 412 7

8 κφλνη ηνπο, νπφηε κε ηνλ ηξφπν απηφ δεκηνπξγήζεθε ε ζεκεξηλή πξαθηνξεία. ηελ Δπξψπε δε, ην factoring θαίλεηαη λα έθαλε ηελ εκθάληζή ηνπ ην Ο ζεζκφο ηνπ factoring πηνζεηήζεθε ζηε Υψξα καο ζρεδφλ ηξηάληα (30) ρξφληα αθφηνπ έθαλε ηελ εκθάληζή ηνπ ζηνλ επξσπατθφ ρψξν κε ηελ θαηάξηηζε απφ ην ηφηε Τπνπξγείν Δκπνξίνπ ελφο ζρεηηθνχ λνκνζρεδίνπ γηα ηελ εηζαγσγή θαη εθαξκνγή ηνπ. Πξφθεηηαη γηα ην λ. 1905/90(ΦΔΚ 147/ ), ν νπνίνο θαζηεξψλεη ηνλ φξν «πξαθηνξεία επηρεηξεκαηηθψλ απαηηήζεσλ», ηφζν γηα ην ζεζκφ ηνπ factoring φζν θαη γηα απηφ ηνπ forfaiting ζέινληαο λα ηνλίζεη ην θχξην ραξαθηεξηζηηθφ ησλ ζπκβάζεσλ απηψλ πνπ είλαη ε έλαληη ακνηβήο αλάιεςε ηεο ππνρξέσζεο απφ ην θνξέα ηεο ζρεηηθήο δξαζηεξηφηεηαο (πξάθηνξα) λα παξέρεη ζηνλ πειάηε ηνπ (πξνκεζεπηή) ππεξεζίεο, ζρεηηθέο κε ηελ παξαθνινχζεζε θαη είζπξαμε απαηηήζεψλ ηνπ, νη νπνίεο πξνέξρνληαη θπξίσο απφ ζπκβάζεηο πψιεζεο αγαζψλ, παξνρήο ππεξεζηψλ ζε ηξίηνπο ή εθηέιεζεο έξγσλ. 3 ηε Υψξα καο ε ζχκβαζε factoring απνηέιεζε αληηθείκελν εηδηθήο ξχζκηζεο κε ηνλ Ν. 1905/90, φπσο ηξνπνπνηήζεθε απφ ηνλ Ν. 2367/1995. θνπφο ηνπ λνκνζεηήκαηνο απηνχ ππήξμε ε ζεζκνζέηεζε ησλ θαλφλσλ πνπ δηέπνπλ απηφ ηνλ ζεζκφ ψζηε λα ππάξμεη ζαθήο λνκνζεηηθή ξχζκηζε ηνπ ψζηε λα απνθεπρζεί ε αλεμέιεγθηε άζθεζή ηνπ ππφ άηππε κνξθή. Ο λφκνο 1905/1990 νλνκάδεη ην factoring «πξαθηνξεία επηρεηξεκαηηθψλ απαηηήζεσλ». Ζ Έλσζε Διιεληθψλ Σξαπεδψλ πξηλ απφ ηελ θαζηέξσζε ηνπ λφκνπ είρε απνδψζεη ηνλ φξν σο «αλάιεςε απαηηήζεσλ ηξίησλ». 4 Οη πξνζπάζεηεο απηέο απφδνζεο ηνπ αγγιηθνχ φξνπ factoring ζηα ειιεληθά δε θαίλεηαη φηη επδνθηκνχλ. Καη ζηηο άιιεο επξσπατθέο ρψξεο, φπνπ έρεη δηαδνζεί ν ζεζκφο, ν φξνο ρξεζηκνπνηείηαη απηνχζηνο. Ζ κεηάθξαζή ηνπ είλαη πεξηγξαθηθή θαη ελδέρεηαη λα δεκηνπξγήζεη ιαλζαζκέλεο εληππψζεηο 5. Αθφκε, νη κνξθέο πνπ κπνξεί λα πάξεη ε ζχκβαζε factoring θαη νη δηάθνξνη ηχπνη πνπ έρνπλ δηακνξθσζεί παξνπζηάδνπλ κεγάιε πνηθηιία, κε ζπλέπεηα ε κεηάθξαζε ηνπ φξνπ λα απνδίδεη έλαλ ή νξηζκέλνπο απφ ηνπο ελ ιφγσ ηχπνπο. 3 π.φπρνκάλεο, Σν Factoring σο χκβαζε Πξαθηνξείαο Δπηρεηξεκαηηθψλ Απαηηήζεσλ, 1996, ζει. 3 4 Βι. Β. Βάζε, Ζ ζχκβαζε factoring, Μειέηεο Ηδησηηθνχ Γηθαίνπ, εθδ. Αθνί Π. άθθνπια, Αζήλα, Βι. Φπρνκάλε, Κξηηηθή ηνπ λνκνζρεδίνπ γηα ηνπο ζεζκνχο ηνπ Factoring θαη ηνπ Forfaiting, Γειηίν ΔΔΣ 1990,81 8

9 Με ηε ζχκβαζε απηή εμαζθαιίδεηαη έλαο ελαιιαθηηθφο ηξφπνο ρξεκαηνδφηεζεο ησλ κηθξνκεζαίσλ επηρεηξήζεσλ ελψ ε θαηάξηηζή ηεο ζπλνδεχεηαη ζπλήζσο θαη απφ ηελ παξνρή κίαο δέζκεο δηαρεηξηζηηθψλ θαη άιισλ ππεξεζηψλ. Ο ζεζκφο ηνπ factoring παξά ηε ζρεηηθά βξαρχρξνλε, παξνπζία ηνπ ζην ρψξν ησλ ζπλαιιαγψλ έηπρε επξείαο εθαξκνγήο κε απνηέιεζκα λα πξνθχςνπλ πνηθίια δεηήκαηα, ηα νπνία ζα αλαιπζνχλ εθηελψο θαησηέξσ. Σν factoring 6 είλαη κία ζχκβαζε κεηαμχ αθελφο ηνπ factor ή πξάθηνξα, πνπ είλαη ζπλήζσο ηξάπεδα ή ζπγαηξηθή ηξάπεδαο 7 θαη αθεηέξνπ κηαο επηρείξεζεο ή ελφο επηηεδεπκαηία ή εκπφξνπ θπζηθνχ πξνζψπνπ πνπ απνθαιείηαη πξνκεζεπηήο, δπλάκεη ηεο νπνίαο ν πξψηνο αλαιακβάλεη ηελ είζπξαμε φισλ ησλ απαηηήζεσλ ηεο δεχηεξεο πνπ δεκηνπξγνχληαη απφ ηελ πψιεζε πξντφλησλ ή ηελ παξνρή ππεξεζηψλ 8. Οη ππεξεζίεο ηνπ πξάθηνξα ζπλίζηαληαη ζηε ζπιινγή πιεξνθνξηψλ αλαθνξηθά κε ηελ νηθνλνκηθή θαηάζηαζε θαη ηε θεξεγγπφηεηα ησλ πειαηψλ ηνπ πξνκεζεπηή, ζηε ινγηζηηθή παξαθνινχζεζε ησλ απαηηήζεσλ, ζηελ φριεζε ησλ νθεηιεηψλ θαη ελδερνκέλσο ζηε δηθαζηηθή επηδίσμε ηεο είζπξαμεο. Γηα ην ιφγν απηφ παξαθξαηεί έλα πνζνζηφ ηεο απαίηεζεο, σο ακνηβή 9. Μία δεχηεξε παξνρή ηνπ πξάθηνξα, εθηφο απφ ηελ είζπξαμε ησλ απαηηήζεσλ, κπνξεί λα είλαη ε ρξεκαηνδφηεζε ηνπ πξνκεζεπηή κε ηελ θαηαβνιή κέξνπο ή ηνπ ζπλφινπ ηεο απαίηεζεο πξνηνχ λα θαηαζηεί απηή ιεμηπξφζεζκε θαη λα εηζπξαρζεί, αθαηξνπκέλνπ ελφο πνζνζηνχ πνπ αληηζηνηρεί ζηνλ πξνεμνθιεηηθφ ηφθν θαη ηελ ακνηβή ηνπ πξάθηνξα. Δπίζεο, κπνξεί λα ζπκθσλεζεί φηη ν πξάθηνξαο ζα πιεξψζεη ην πνζφ ηεο απαίηεζεο ζηνλ πξνκεζεπηή, έζησ θαη αλ δελ κπνξέζεη λα ηελ εηζπξάμεη απφ ηνλ πειάηε. Απηφ γίλεηαη ζπλήζσο κεηά απφ πξνεγνχκελν έιεγρν ηεο 6 Βι. ελδεηθηηθά ΑΠ 880/2010, ΓΔΔ 2010 ζει κε παξαηεξ. Σζνιαθίδε, ΔΔκπΓ 2011 ζει. 73, ΔπηζθΔΓ 2011 ζει ήκεξα ππάξρνπλ πέληε εηαηξίεο factoring αιιά θαη αξθεηέο ηξάπεδεο δηαζέηνπλ αληίζηνηρα ηκήκαηα. 8 εκαληηθφ είλαη εδψ λα δηεπθξηληζηεί πσο νη ζπλαιιαγέο γηα ηηο νπνίεο κπνξεί λα ζπλαθζεί κία ζχκβαζε factoring είλαη εθείλεο πνπ ηα ζπκβαιιφκελα κέξε είλαη θαη ηα δχν έκπνξνη ή επηηεδεπκαηίεο. Σν factoring δελ κπνξεί λα βξεη εθαξκνγή ζε απαηηήζεηο θαηά ηδησηψλ ή ηειηθψλ θαηαλαισηψλ 9 Ήδε απφ ηε δεθαεηία ηνπ 90 ην αληηθείκελν ησλ παξερφκελσλ ππεξεζηψλ ζπλερψο δηεπξχλεηαη. Οη πξάθηνξεο κπνξνχλ λα δίλνπλ ζπκβνπιέο γηα ηελ παξαγσγή, ηελ πνιηηηθή marketing ή γηα θνξνινγηθά ζέκαηα. Αθφκε ζε νξηζκέλνπο θιάδνπο αλαιακβάλνπλ δξαζηεξηφηεηεο ζρεηηθέο κε ηε κεηαθνξά, ηελ αζθάιηζε θαη ηνλ εθηεισληζκφ ησλ εκπνξεπκάησλ 9

10 θεξεγγπφηεηαο ηνπ πειάηε θαη κε ηελ πξνυπφζεζε φηη ε απαίηεζε είλαη ειεχζεξε απφ νπνηαδήπνηε έλζηαζε φπσο γηα παξάδεηγκα αθπξψζεσο ιφγσ πιάλεο, εηθνληθφηεηαο, ζπκςεθηζκνχ, παξάδνζεο ειαηησκαηηθψλ πξντφλησλ θ.ιπ. Σν factoring πξνζθέξεη ηα εμήο πιενλεθηήκαηα ζηνλ πξνκεζεπηή: α) Σε δπλαηφηεηα λα απμήζεη ην θεθάιαην θηλήζεσο ηεο επηρείξεζεο πξάγκα πνπ έρεη κεγάιε ζεκαζία γηα κία επηρείξεζε πνπ αλαπηχζζεηαη κε ηαρείο ξπζκνχο, δηφηη ην θεθάιαην θηλήζεσο εμαληιείηαη γξήγνξα κε ηελ πίζησζε πνπ είλαη αλαγθαζκέλε λα πξνζθέξεη ζηνπο πειάηεο ηεο. Κάηη πνπ ζηελ Διιάδα είλαη θαλφλαο φζνλ αθνξά ζηηο ζπλαιιαγέο κεηαμχ πξνκεζεπηψλ θαη ιηαλεκπφξσλ. Απφ ηελ άιιε πιεπξά ε πξνζθπγή ζην ηξαπεδηθφ ζχζηεκα κπνξεί λα κελ είλαη δπλαηή, είηε δηφηη ε ζπγθεθξηκέλε επηρείξεζε δελ πιεξνί ηνπο φξνπο ελφο ηέηνηνπ δαλεηζκνχ (νηθνλνκηθή επηθάλεηα, αθίλεηε πεξηνπζία θ.ιπ.) είηε δηφηη γηα ιφγνπο γεληθφηεξεο νηθνλνκηθήο πνιηηηθήο νη ηξάπεδεο δελ παξέρνπλ ηέηνηνπ είδνπο πηζηψζεηο. β) Αθφκε, παξέρεη ηελ επρέξεηα λα θαιπθζεί απφ ηνλ θίλδπλν αθεξεγγπφηεηαο ησλ πειαηψλ ηνπ. πγρξφλσο, επεθηείλεη ηνλ θχθιν ησλ εξγαζηψλ ηνπ δηφηη, εθφζνλ έρεη ηελ θάιπςε ηνπ πξάθηνξα, κπνξεί λα πσιεί θαη ζε πειάηεο, γηα ησλ νπνίσλ ηε ζπλέπεηα δελ είλαη βέβαηνο. γ)σέινο, απαιιάζζεηαη απφ ηε ινγηζηηθή παξαθνινχζεζε ησλ απαηηήζεψλ ηνπ (ι.ρ. ηήξεζε θαζνιηθνχ πειαηψλ, ελεκέξσζε θ.ιπ.) θαζψο θαη ηελ απαζρφιεζε ηεο είζπξαμεο απφ δχζηξνπνπο πειάηεο (νριήζεηο, πξνζθπγή ζε δηθεγφξν, δηθαζηηθέο ελέξγεηεο). Ζ είζπξαμε απηή επηηπγράλεηαη θαιχηεξα κε ηε κεζνιάβεζε ηνπ πξάθηνξα αθνχ ν πξνκεζεπηήο επηδηψθνληαο λα απμήζεη ηηο πσιήζεηο ηνπ, πξέπεη λα δηαηεξεί θαιέο ζρέζεηο κε ηνπο πειάηεο ηνπ. Απφ ηελ άιιε πιεπξά, φκσο, πξέπεη λα είλαη αξθεηά απζηεξφο καδί ηνπο ζηελ εθπιήξσζε ησλ ππνρξεψζεψλ ηνπο έηζη ψζηε λα εμαζθαιίζεη ηελ νκαιή ξνή ησλ πιεξσκψλ ηεο επηρείξεζήο ηνπ. Σα δχν απηά ελδηαθέξνληα δεκηνπξγνχλ κία ζχγθξνπζε ζπκθεξφλησλ γηα ηνλ πξνκεζεπηή πνπ κε ηε ζχλαςε κηαο ζχκβαζεο factoring αλαζέηεη ην δεχηεξν απηφ θαζήθνλ ηεο είζπξαμεο ησλ 10

11 απαηηήζεψλ ηνπ ζε θάπνηνλ επαγγεικαηία, ελψ ν ίδηνο ζπγθεληξψλεηαη απνθιεηζηηθά ζηελ αχμεζε ηνπ ηδίξνπ θαη ησλ θεξδψλ ηνπ 10. Γεληθά, ζην ζεζκφ ηεο πξαθηνξείαο επηρεηξεκαηηθψλ απαηηήζεσλ βαζηθή κέξηκλα ηνπ πξάθηνξα απνηειεί ε νξζή ηήξεζε ησλ κεηαμχ ηνπ πξνκεζεπηή θαη ησλ νθεηιεηψλ φξσλ πιεξσκήο. Ζ ΡΤΘΜΗΖ ΑΠΟ ΣΟΝ ΈΛΛΖΝΑ ΝΟΜΟΘΔΣΖ - Ο Ν.1950/1990 Σα ραξαθηεξηζηηθά ηνπ factoring πνπ αλαπηχρζεθαλ αλσηέξσ ην έθαλαλ έλαλ ηδηαίηεξα δεκνθηιή ζεζκφ θαη νδήγεζαλ ζηελ ηαρεία αλάπηπμε ηνπ, ε νπνία είρε σο απνηέιεζκα ηελ δηάδνζή ηνπ απφ ηηο Ζ.Π.Α φπνπ έθαλε ηελ πξψηε ηνπ εκθάληζε κε ηελ ζεκεξηλή κνξθή ζηελ δεθαεηία ηνπ 1950 θαη ζηελ Δπξψπε ζηελ δεθαεηία ηνπ Αξθεηέο απφ ηηο Δπξσπατθέο ρψξεο πνπ πηνζέηεζαλ ηνλ ζεζκφ δελ πξνέβεζαλ ζε εηδηθή λνκνζεηηθή ξχζκηζε αιιά ηνλ ελέηαμαλ ζηηο πξνυπάξρνπζεο ξπζκίζεηο πεξί ζπκβάζεσλ. Σν ίδην ζα κπνξνχζε λα αθνινπζήζεη θαη ν Έιιελαο λνκνζέηεο ελαπνζέηνληαο ηελ ξχζκηζε ηνπ factoring ζηελ βάζε ησλ πεξί εθρσξήζεσο δηαηάμεσλ ηνπ ΑΚ. Χζηφζν ζην ειιεληθφ δίθαην ζηελ πεξίπησζε ηεο εθρψξεζεο επηβαιιφηαλ ηέινο ραξηνζήκνπ ζε πνζνζηφ 2,4% επί ηεο αμίαο ηεο εθρσξνχκελεο απαηηήζεσο. Σν γεγνλφο απηφ ζα απνηεινχζε ηξνρνπέδε ζηελ ιεηηνπξγία θαη δηάδνζε ηνπ factoring θαζψο ζα θαζηζηνχζε ην πξντφλ ηδηαίηεξα αθξηβφ γηα ηνλ ρξεκαηνδνηνχκελν θαη ζπλεπψο αζχκθνξν. Έηζη ε λνκνζεηηθή ξχζκηζε θαηέζηε αλαγθαία. Αξρηθά ην ζέκα έζπεπζε λα αληηκεησπίζεη ε Σξάπεδα ηεο Διιάδνο, ε νπνία ππφ ηελ πίεζε αηηεκάησλ ησλ ειιεληθψλ ηξαπεδψλ, νη νπνίεο επηζπκνχζαλ λα επεθηείλνπλ ηηο δξαζηεξηφηεηέο ηνπο κε ηελ παξνρή λέσλ ηξαπεδηθψλ ππεξεζηψλ κεηαμχ ησλ νπνίσλ θαη νη ππεξεζίεο factoring ηνπιάρηζηνλ ζηνλ βαζκφ πνπ αθνξνχζαλ Έιιελεο εμαγσγείο, πξνέβε ζηελ 10 Βι. Β. Βάζε, Ζ ζχκβαζε factoring, Μειέηεο Ηδησηηθνχ Γηθαίνπ, εθδ. Αθνί Π. άθθνπια, Αζήλα, 1995, ζει. 16, ππνζεκ. ππ αξηζ. 12 φπνπ αλαθέξεηαη θαη ε αξλεηηθή πιεπξά πνπ κπνξεί λα έρεη ε είζπξαμε απαηηήζεσλ απφ ηνλ πξάθηνξα. Δίλαη δειαδή δπλαηφλ ε επίδεημε απζηεξφηεηαο εθ κέξνπο ηνπ πξάθηνξα θαζψο θαη ε αλάιεςε εθ κέξνπο ηνπ νξηζκέλσλ δηθαζηηθψλ ελεξγεηψλ λα δηαηαξάμνπλ κία καθξνρξφληα ζρέζε ζπλεξγαζίαο κεηαμχ πξνκεζεπηή θαη πειάηε. Γηα ην ιφγν απηφ κπνξεί λα ζπκθσλεζεί, είηε φηη ζα δίλεηαη κία πίζησζε ρξφλνπ ζε θάπνην πειάηε γηα ηελ πιεξσκή, είηε φηη ν πξάθηνξαο δελ ζα πξνβαίλεη ζε κέηξα εμαλαγθαζκνχ ρσξίο πξνεγνχκελε ζπλελλφεζε κε ηνλ πξνκεζεπηή ή, ηέινο, ν πξνκεζεπηήο ζα έρεη ηε δπλαηφηεηα λα επαλαπνθηήζεη ηελ απαίηεζε, εθφζνλ δελ ζέιεη κε θαλέλαλ ηξφπν λα έξζεη ζε ξήμε κε ην ζπγθεθξηκέλν πειάηε 11

12 έθδνζε ηεο πξψηεο ζρεηηθήο κε ην ζέκα ΠΓ/ΣΔ 959/ ηελ πξψηε απηή απφπεηξα λνκνζεηηθήο ξχζκηζεο ηνπ ζεζκνχ, ν φξνο factoring απνδφζεθε ζηα ειιεληθά σο «δηελέξγεηα πξάμεσλ αλαδφρνπ είζπξαμεο επηρεηξεκαηηθψλ απαηηήζεσλ».με ηελ ηειεπηαία επεηξάπε ζηηο εκπνξηθέο ηξάπεδεο πνπ ιεηηνπξγνχζαλ ζηελ Διιάδα θαη ζηηο ζπγαηξηθέο ηνπο αλψλπκεο εηαηξείεο απνθιεηζηηθνχ ζθνπνχ λα δηελεξγνχλ ηηο αλσηέξσ πξάμεηο κε αληηζπκβαιιφκελνπο Έιιελεο εμαγσγείο. Σελ ξχζκηζε απηή αθνινχζεζαλ νη ΠΓ/ΣΔ 1117/ , ΠΓ/ΣΔ 399/ , νη νπνίεο απνηέιεζαλ πξνζπάζεηεο δηεχξπλζεο θαη απνζαθήληζεο ηνπ ζεζκνχ. Ωζηφζν ε ιεπηνκεξέζηεξε ξχζκηζε ηνπ factoring επήιζε κε ηνλ λ.1905/1990 ν νπνίνο πεξηγξάθεη αλ θαη φρη επαξθψο ηηο πξνυπνζέζεηο θαη ηε ιεηηνπξγία ηνπ ζεζκνχ θαη πξνβιέπεη έλα επλντθφ θνξνινγηθφ θαζεζηψο γη απηφλ 11. Πξέπεη λα αλαθεξζεί φηη ηνπ λφκνπ απηνχ πξνεγήζεθαλ αξθεηά ζρέδηα λφκσλ θαη πξνηάζεηο ζηα νπνία θαη ρξεζηκνπνηήζεθαλ δηάθνξνη φξνη γηα ηελ απφδνζε ηνπ φξνπ factoring φπσο «αλάιεςε εκπνξεπκαηηθψλ (εκπνξηθψλ) απαηηήζεσλ ηξίησλ», «αλάιεςε απαηηήζεσλ ηξίησλ», «εθρψξεζε επηρεηξεκαηηθψλ απαηηήζεσλ». Ο φξνο φκσο πνπ επηθξάηεζε ηειηθά θαη ρξεζηκνπνηήζεθε ζηνλ λ.1950/1990 είλαη «ζχκβαζε πξαθηνξείαο επηρεηξεκαηηθψλ απαηηήζεσλ». 12 Με ηνλ φξν απηφ ν λνκνζέηεο πεξηγξάθεη «ηελ ζχκβαζε πνπ θαηαξηίδεηαη εγγξάθσο κεηαμχ ελφο θαηά θχξην επάγγεικα πξνκεζεπηή αγαζψλ ή ππεξεζηψλ θαη ελφο πξάθηνξα (ηξάπεδαο ή α.ε. απνθιεηζηηθνχ ζθνπνχ-ζπλήζσο ζπγαηξηθή ηξάπεδαο-), κε ηελ νπνία ν ηειεπηαίνο αλαιακβάλεη ηελ ππνρξέσζε λα παξέρεη ζηνλ πξνκεζεπηή, γηα ην δηάζηεκα πνπ ζπκθσλείηαη, έλαληη ακνηβήο, ππεξεζίεο πνπ ζρεηίδνληαη κε ηελ παξαθνινχζεζε θαη είζπξαμε κίαο ή κέξνπο ή ηνπ ζπλφινπ ησλ απαηηήζεσλ ηνπ πξνκεζεπηή, ηδίσο απφ ζπκβάζεηο πψιεζεο αγαζψλ, παξνρήο ππεξεζηψλ ζε ηξίηνπο ή εθηέιεζε έξγσλ. Πεξηερφκελν ηεο πξαθηνξείαο απνηειεί ηδίσο ε εθρψξεζε απαηηήζεσλ ζηνλ πξάθηνξα κε ή ρσξίο δηθαίσκα αλαγσγήο, ε εμνπζηνδφηεζε γηα ηελ είζπξαμή ηνπο, ε ρξεκαηνδφηεζε ηνπ 11 Βι. π. Φπρνκάλε, Σν factoring σο ζχκβαζε πξαθηνξείαο επηρεηξεκαηηθψλ απαηηήζεσλ, 1996, ζει. 7 επ. 12 ρεηηθά κε ην δφθηκν ηνπ φξνπ απηνχ βι. π. Φπρνκάλε, ν.π. ζει. 72, 95,

13 πξνκεζεπηή κε πξνεμφθιεζε ησλ απαηηήζεσλ, ε ινγηζηηθή ή λνκηθή παξαθνινχζεζε ησλ απαηηήζεσλ, ε δηαρείξηζή ηνπο, ε νιηθή ή κεξηθή θάιπςε ηνπ πηζησηηθνχ θηλδχλνπ ηνπ πξνκεζεπηή.» Ο λ. 1950/1990 ηξνπνπνηήζεθε κε ηνπο λφκνπο 2232/1994 θαη 2367/1995, ελψ έρνπλ εθδνζεί θαη εμνπζηνδφηεζε ηνπ αξθεηέο λνκνζεηηθέο πξάμεηο πνπ ξπζκίδνπλ εθηελέζηεξα νξηζκέλα εηδηθά δεηήκαηα. Ζ ΗΣΟΡΗΚΖ ΔΞΔΛΗΞΖ ΣΟΤ FACTORING Μαο είλαη άγλσζην πφηε ην factoring ρξεζηκνπνηήζεθε γηα πξψηε θνξά. Γελ ππάξρεη νκνθσλία ησλ ζπγγξαθέσλ γηα ην πνχ θαη ην πφηε έγηλε ε πξψηε εκθάληζε ηεο πξαθηνξείαο απαηηήζεσλ ή ζηνηρείσλ ηεο φπνπ καξηπξνχλ ηελ αθεηεξία εμέιημή ηεο. Παξφια απηά ππάξρεη κία αλαθνξά ζηελ αγγιηθή βηβιηνγξαθία ηνπ 15 νπ -16 νπ αηψλα. ηελ αξρή ν factor είρε ηελ κνξθή ηνπ εκπνξηθνχ αληηπξνζψπνπ θαη δηαθηλνχζε πξντφληα κε δηθή ηνπ επσλπκία. Δπίζεο, πνιιέο απφ ηηο ππεξεζίεο ηνπ ζπλέβαιιαλ ζηελ αλάπηπμε ησλ εκπνξηθψλ ζπλαιιαγψλ ηεο ρψξαο ηνπ. Ήηαλ απηφο πνπ δηακφξθσζε ηελ πηζησηηθή πνιηηηθή θαζψο επίζεο έδηλε πξνθαηαβνιέο ηνηο κεηξεηνίο πξηλ ηελ πψιεζε ησλ πξντφλησλ. Όπσο ζπκβαίλεη κε φιεο ηηο αλζξψπηλεο δξαζηεξηφηεηεο, ε πξσηνγελήο εκθάληζή ηνπο αληρλεχεηαη ζηελ αξραηφηεηα. Οη ξίδεο ηεο πξαθηνξείαο επηρεηξεκαηηθψλ απαηηήζεσλ ράλνληαη ζηελ Βαβπιψλα θαη ζην Βαβπισληαθφ δίθαην. Οη πξψηνη πξάθηνξεο είλαη θάπνηνη δηακεζνιαβεηέο, νη νπνίνη αλαιάκβαλαλ απφ εκπφξνπο εκπνξεχκαηα ή ππεξεζίεο γηα λα ηα πνπιήζνπλ ελ ζπλερεία ζε ηξίηνπο είηε θαηφπηλ παξαγγειίαο είηε κε δηθφ ηνπο θίλδπλν. Χζηφζν άιιεο κειέηεο ηνπνζεηνχλ ηελ εκθάληζή ηνπ, ζηελ αξραία Ρψκε, φπνπ εχπνξνη πνιίηεο έθαλαλ ρξήζε ηέηνησλ θαηά θάπνηνλ ηξφπν δηαρεηξηζηψλ ή άκεζσλ αληηπξνζψπσλ ησλ πεξηνπζηαθψλ ηνπο ππνζέζεσλ 13. Ζ πξνέιεπζε ηεο ιέμεο factor είλαη απφ ην ιαηηληθφ ξήκα facio, πνπ ζεκαίλεη ελεξγψ, πξάηησ. Ο factor είλαη απηφο πνπ ελεξγεί, πξάηηεη θαη γεληθφηεξα δξαζηεξηνπνηείηαη γηα ηελ δηεθπεξαίσζε μέλσλ ππνζέζεσλ. ηελ αξραία Ρψκε γηα ηελ αθξίβεηα πινχζηνη πνιίηεο πξνζιάκβαλαλ ηνπο factors 13 Βι. π. Φπρνκάλεο 1996, ν.π.ζει

14 γηα ηε δηάζεζε ησλ πξντφλησλ ησλ θηεκάησλ ηνπο. 14 Γηα πνιινχο φκσο κειεηεηέο νη νηθνλνκηθέο θαηαβνιέο ηνπ, ππάξρνπλ ζηνλ Μεζαίσλα, φπνπ κεγάινη εκπνξηθνί νίθνη απαζρνινχζαλ αξθεηνχο πξάθηνξεο (factors), νη νπνίνη ζηελ νπζία ζεσξνχληαλ αληηπξφζσπνη απηψλ ησλ νίθσλ γηα ηελ δηάζεζε ησλ πξντφλησλ ηνπο 15. Γηα ηε δηακεζνιάβεζε απηή έπαηξλαλ κία εηδηθή ακνηβή, ηελ πξνκήζεηα 16. Σν κεγαιχηεξν κέξνο ηεο ζρεηηθήο βηβιηνγξαθίαο εληνπίδεη ηελ εκθάληζε ηεο πξαθηνξείαο επηρεηξεκαηηθψλ απαηηήζεσλ ζηηο απαξρέο ηεο λενηεξηθφηεηαο (15 νο αηψλαο θαη εθεμήο). Ζ έλλνηα θαη ν φξνο ηνπ factor πην ζπγθεθξηκέλα γξάθνπλ νη πεξηζζφηεξνη ζπγγξαθείο φηη έθαλε ηελ εκθάληζή ηεο γηα πξψηε θνξά ζηελ βξεηαληθή βηβιηνγξαθία κεηαμχ 15 νπ θαη 16 νπ αηψλα. Ο ξφινο ηνπ πξάθηνξα είλαη ηζηνξηθά πνιχ θξίζηκνο θαη πνιχ ζεηηθφο γηα ηελ αλάπηπμε ησλ εκπνξηθψλ ζπλαιιαγψλ κεηά ην ηέινο ηνπ Μεζαίσλα. Ήδε απφ εθείλε ηελ επνρή ν πξάθηνξαο πξαγκαηνπνηνχζε εηζπξάμεηο ησλ απαηηήζεσλ (απφ πειάηεο), πνπ ηνπ είρε εθρσξήζεη ζπγθεθξηκέλνο πσιεηήο θαη επίζεο ρνξεγνχζε πξνθαηαβνιέο πξηλ απφ ηελ είζπξαμε ησλ απαηηήζεσλ. 17 Χζηφζν, ε πξαθηνξεία επηρεηξεκαηηθψλ απαηηήζεσλ ζπλδέεηαη θπξίσο κε ηελ άλνδν ηνπ θαπηηαιηζηηθνχ ηξφπνπ παξαγσγήο θαη ηδίσο κε ην θαηλφκελν πνπ πεξηγξάθεηαη σο Βηνκεραληθή Δπαλάζηαζε (19 νο αηψλαο). Σφζν ζηελ Αγγιία φζν θαη ζηελ Ακεξηθή ην factoring αλαπηχζζεηαη γνξγά, ζπλδέεηαη κε ηελ αηρκή ηεο λέαο πιένλ βηνκεραληθήο παξαγσγήο (π.ρ. πθαληνπξγία 18 θαη θπξίσο γηα πξψηε θνξά αξρίδνπλ νη ζρεηηθέο εξγαζίεο λα θαηνρπξψλνληαη λνκηθά 19. Ζ παγθφζκηα νηθνλνκηθή θξίζε ηνπ 1929 (Μεζνπφιεκνο) αλάγθαζε ηνπο πξάθηνξεο θαη θπξίσο ηνπ Ακεξηθαλνχο factors λα επεθηείλνπλ ηνλ θχθιν εξγαζηψλ ηνπο θαη γεληθφηεξα ηηο εκπνξηθέο θαη ζπλαιιαθηηθέο ηνπο δξαζηεξηφηεηεο ζρεδφλ ζε φινπο ηνπο θιάδνπο ηεο βηνκεραλίαο Βι. Β. Βάζεο 1995, ν.π. ζει Βι. π. Φπρνκάλεο 1996, ν.π. ζει Βι. Β. Βάζεο 1995, ν.π. ζει Βι. Αιεμαλδξίδεο 2004, ζει Βι. Β. Βάζεο 1995, ν.π. ζει Αιεμαλδξίδεο 2004, ζει Βι. π. Φπρνκάλεο 1996, ν.π. ζει

15 ηε ζεκεξηλή ηνπ κνξθή ην factoring εκθαλίζζεθε γηα πξψηε θνξά ζηηο Ζλσκέλεο Πνιηηείεο Ακεξηθήο θαηά ην ηέινο ηνπ 19νπ αηψλα. Απηφ ζπλέβε ιφγσ ηεο ηζρπξνπνίεζεο ησλ βηνκεράλσλ εμαηηίαο ηεο παξαηεξεζείζεο βηνκεραληθήο θαη νηθνλνκηθήο αλάπηπμεο ησλ Ζλσκέλσλ Πνιηηεηψλ κε απνηέιεζκα λα κελ ρξεηάδνληαη πιένλ ηηο ππεξεζίεο ησλ πξαθηφξσλ θαη λα πξαγκαηνπνηνχλ νη ίδηνη ηηο δξαζηεξηφηεηεο απηέο. Σφηε νη πξάθηνξεο πξνθεηκέλνπ λα κπνξέζνπλ λα επηβηψζνπλ αλαγθάζηεθαλ λα πξνζθέξνπλ λέεο ππεξεζίεο πνπ δελ ζπλέθεξε ηνπο βηνκεράλνπο λα αζθνχλ κφλνη ηνπο. Με απηφ ηνλ ηξφπν δεκηνπξγήζεθε ε ζχγρξνλε πξαθηνξεία. ηηο Ζλσκέλεο Πνιηηείεο Ακεξηθήο, ελψ δελ ππήξμε αξρηθά εηδηθφ λνκνζεηηθφ πιαίζην γηα ηελ πξαθηνξεία, ήδε απφ ηε δεθαεηία ηνπ 1940 έρεη δεκηνπξγεζεί εηδηθφο λφκνο ν νπνίνο θαη εθαξκφδεηαη ζηηο πεξηζζφηεξεο πνιηηείεο. ήκεξα ζηε ρψξα απηή ππάξρνπλ πεξηζζφηεξεο απφ 15 κεγάιεο επηρεηξήζεηο πνπ αζρνινχληαη κε δξαζηεξηφηεηεο πξαθηνξείαο, νη νπνίεο κάιηζηα πξαγκαηνπνηνχλ θάζε ρξφλν θχθιν εξγαζηψλ πνιιψλ εθαηνκκπξίσλ δνιαξίσλ. Ζ πξαθηνξεία ζηηο ΖΠΑ έρεη αλαπηπρζεί εμαηξεηηθά θαη απηφ νθείιεηαη θαηά έλα κεγάιν κέξνο ζηε ζπκκεηνρή ησλ ηξαπεδψλ. Αλ ζεσξήζνπκε ζπλεπψο φηη ε πξαθηνξεία επηρεηξεκαηηθψλ απαηηήζεσλ επδνθίκεζε αξρηθά ζηελ Ακεξηθή κεηά ην ηέινο ηνπ Β Παγθνζκίνπ Πνιέκνπ θαηά ηε δεθαεηία ηνπ 1950 κεηαθέξεηαη ζηαδηαθά απφ ηηο ΖΠΑ θαη εθαξκφδεηαη ζηαδηαθά ζε φιεο ηηο αλεπηπγκέλεο ρψξεο ηεο Γπηηθήο Δπξψπεο. ηελ Δπξψπε ζε αληίζεζε κε ηελ Ακεξηθή, ην factoring επεθηάζεθε ζ φινπο ηνπο θιάδνπο ησλ θαηαλαισηηθψλ αγαζψλ, δεκηνπξγψληαο πνιχ κεγάινπο εηήζηνπο ηδίξνπο 21 θαη παξνπζηάδνληαο πην ζεηηθά ζηνηρεία απφ απηά ησλ ΖΠΑ. Σν ζχγρξνλν factoring ιεηηνπξγεί πιένλ σο ρξεκαηνδνηηθφο ζεζκφο κεηά ην 1963 φηαλ ζηηο ΖΠΑ, γηα πξψηε θνξά έλα πιήζνο ηξαπεδψλ πξνζθέξνπλ ππεξεζίεο factoring, θπξίσο ιφγσ έληαμεο ηνπ ζεζκνχ ζηηο ηξαπεδηθέο εξγαζίεο κε ςήθηζε λφκνπ. 22 ηελ Δπξψπε, ν ζεζκφο αλαπηχρζεθε κε γξήγνξνπο ξπζκνχο απφ ηελ δεθαεηία ηνπ 1950 θαη κεηά. Μφιηο φκσο ζηελ δεθαεηία ηνπ 1980, ν ελ ιφγσ ρξεκαηνδνηηθφο ζεζκφο γλψξηζε κία ζεακαηηθή αλάπηπμε, φπνπ θαη ηφηε εκθαλίζηεθε θαη ζηελ 21 Βι. Β. Βάζεο 1995, ν.π. ζει Βι. Αιεμαλδξίδεο 2004, ζει

16 Διιάδα. ήκεξα πιένλ, ηα πξαθηνξεία επηρεηξεκαηηθψλ απαηηήζεσλ έρνπλ κία δηεζλή απήρεζε θαη εκβέιεηα, κε ηδηαίηεξε αλάπηπμε ζηνλ ρψξν ησλ εμαγσγψλ. 23 ΔΝΝΟΗΑ ΤΜΒΑΖ ΠΡΑΚΣΟΡΔΗΑ ΔΠΗΥΔΗΡΖΜΑΣΗΚΩΝ ΑΠΑΗΣΖΔΩΝ FACTORING Πξαθηνξεία επηρεηξεκαηηθψλ απαηηήζεσλ 24 (ζχκβαζε factoring) είλαη ε ζχκβαζε αλάκεζα ζε κία ρξεκαηνδνηηθή εηαηξία (factor, αλαιήπηεο) θαη ζηνλ αληηζπκβαιιφκελν ηεο (πξνκεζεπηήο, επηρείξεζε), κε ηελ νπνία ζπκθσλείηαη ν αλαιήπηεο λ αλαιάβεη απαηηήζεηο πνπ έρεη ε επηρείξεζε θαηά πειαηψλ ηεο απφ ηε δηάζεζε εκπνξεπκάησλ ή παξνρήο ππεξεζηψλ. Ο factor δηαρεηξίδεηαη απηέο ηηο απαηηήζεηο, δειαδή ηηο εηζπξάηηεη, ζπλήζσο, ηηο (πξν)εμνθιεί θαη αλάινγα κε ηελ ζπκθσλία αλαιακβάλεη ηνλ θίλδπλν κε θεξεγγπφηεηαο ησλ πειαηψλ (ηξίησλ νθεηιεηψλ). 25 Ζ ζχκβαζε factoring ζηελ πξαθηηθή, ιεηηνπξγεί κε ηνλ αθφινπζν ηξφπν. Ο ελδηαθεξφκελνο, πνπ ζπλήζσο είλαη επηρείξεζε πνπ πσιεί ή κεηαπσιεί πξντφληα ή παξέρεη ππεξεζίεο, έξρεηαη ζ επαθή κε ηνλ factor, πνπ είλαη είηε ηξάπεδα είηε ζπγαηξηθή ηεο θαη δηεξεπλνχλ απφ θνηλνχ ηηο δπλαηφηεηεο ζχλαςεο ζρεηηθήο ζχκβαζεο. ηε ζπλέρεηα, ν factor εμεηάδεη θαη εθηηκάεη ρσξηζηά ηελ νηθνλνκηθή θαηάζηαζε ηνπ κειινληηθνχ πειάηε ηνπ, ηνλ θχθιν ησλ νθεηιεηψλ ηνπ θαη ην είδνο ησλ ζπλαιιαγψλ θαη ηνπ εκπνξίνπ πνπ αζθεί θαη γεληθά φια εθείλα ηα ζηνηρεία πνπ ηνλ βνεζνχλ λ απνθαζίζεη αλ είλαη ζπκθέξνπζα ε ζχλαςε ηεο ζχκβαζεο factoring θαη πνηα κνξθή πξέπεη λα έρεη. Έηζη, κε ηελ ζχκβαζε 23 Βι. π. Φπρνκάλεο 1996, ν.π. ζει «Υξεκαηνδνηηθή αλάιεςε απαηηήζεσλ» θαηά ηελ παιαηφηεξε άπνςε ηνπ Απ. Γεσξγηάδε, ΝνΒ 1988 ζει.1185, ή «παξαγγειηνδνρηθή πίζησζε» θαηά ηνλ Εαράξσθ, Οη λνκηθννηθνλνκηθέο φςεηο ηεο ρξεκαηνδφηεζεο εμαγσγψλ, 1988, ζει. 220, ή «εθρψξεζε επηρεηξεκαηηθψλ απαηηήζεσλ» θαηά ηνλ Σζηκπαλνχιε, ΝνΒ 1990 ζει Ζ ζχκβαζε factoring ησλ εηζπξαθηέσλ ινγαξηαζκψλ δελ πξέπεη λα ζπγρέεηαη κε κία παξαπιήζηα κνξθή ρξεκαηνδφηεζεο: ηελ ελερχξαζε ή ηελ εθρψξεζε ησλ εηζπξαθηέσλ ινγαξηαζκψλ. Ρνπζζάθεο, ΓΔΔΣ 1986.Γ.2. 16

17 factoring, νη επηρεηξήζεηο απειεπζεξψλνληαη απφ ηηο εξγαζίεο ηηο ζρεηηθέο κε ηελ νξγάλσζε, ηελ ιεηηνπξγία θαη ηελ ινγηζηηθή- παξαθνινχζεζε ησλ απαηηήζεσλ ησλ πειαηψλ ηεο. Σαπηφρξνλα, ε επηρείξεζε βξίζθεη βξαρππξφζεζκα θαη κεζνπξφζεζκα κέζα ρξεκαηνδφηεζεο αιιά απαιιάζζεηαη θη απφ ηνλ θίλδπλν κε θεξεγγπφηεηαο ησλ πειαηψλ ηεο. 26 Πην αλαιπηηθά, ηo factoring, «ζχκβαζε πξαθηνξείαο επηρεηξεκαηηθψλ απαηηήζεσλ» θαηά ην άξζξν 1 παξ. 1 ηνπ Ν.1905/1990 είλαη ε ζχκβαζε κεηαμχ ελφο πξάθηνξα επηρεηξεκαηηθψλ απαηηήζεσλ, πνπ είλαη είηε ηξάπεδα είηε εηδηθή αλψλπκε εηαηξεία (ζπλήζσο ζπγαηξηθή ηξάπεδα), θαη κηαο επηρείξεζεο- εκπνξηθήο εηαηξείαο ή θαη θπζηθνχ πξνζψπνπ-πνπ αζρνιείηαη θαη επάγγεικα κε ηελ πψιεζε αγαζψλ ή ηελ παξνρή ππεξεζηψλ. Πεξηερφκελν ηεο ζχκβαζεο είλαη φηη ε εηαηξεία factoring (πξάθηνξαο ή factor) αλαιακβάλεη λα παξέρεη ζηελ επηρείξεζε ηνπ πειάηε ηεο (πξνκεζεπηήο), γηα ην δηάζηεκα πνπ ζπκθσλείηαη θαη έλαληη ακνηβήο, ππεξεζίεο ζρεηηθέο κε ηελ πξνεμφθιεζε, ηε ινγηζηηθή θαη λνκηθή παξαθνινχζεζε θαζψο θαη ηελ είζπξαμε ησλ ρξεκαηηθψλ απαηηήζεσλ θαηά ησλ πειαηψλ ηεο (νθεηιέηεο). 27 Πην ζπγθεθξηκέλα, ζηε ζχκβαζε πξαθηνξείαο επηρεηξεκαηηθψλ απαηηήζεσλ, ινηπφλ, νη επηρεηξήζεηο πξνκεζεπηέο, εθρσξνχλ πσινχλ ηελ επζχλε είζπξαμεο ησλ απαηηήζεσλ (απφ ηηκνιφγηα, επηηαγέο, ζπλαιιαγκαηηθέο, απαηηήζεηο απφ πηζησηηθέο θάξηεο θ.ιπ.) ζηνλ πξάθηνξα factor, δειαδή ζε κία εηαηξία factoring. Ο Factor αλαιακβάλεη ηελ ππνρξέσζε λα αμηνινγεί ηελ θεξεγγπφηεηα ησλ νθεηιεηψλ, λα πξνζηαηεχεη θαηά ηνπ πηζησηηθνχ θηλδχλνπ, λα παξέρεη εγγπήζεηο, λα παξαθνινπζεί ηε ινγηζηηθή δηαρείξηζε, θαη βξαρππξφζεζκε ρξεκαηνδφηεζε κέζσ ηεο πξνεμφθιεζεο ησλ εθρσξνχκελσλ απαηηήζεσλ. Ο αλαπηπμηαθνχ ραξαθηήξα αλσηέξσ ζεζκφο, επηηξέπεη ηελ νξζνινγηζηηθφηεξε δηνίθεζε ησλ επηρεηξήζεσλ, ηε ρξεκαηνδφηεζε ηνπο, ηελ αζθάιηζε ησλ απαηηήζεσλ ηνπ πξνκεζεπηή, ηελ ελίζρπζε ηεο ζέζεο ηεο επηρείξεζεο ζηελ αγνξά, ηελ ελίζρπζε ηεο επελδπηηθήο ηεο βάζεο θιπ. Πέξαλ απηψλ, ην ζεκαληηθφηεξν φισλ είλαη ε ελίζρπζε θαη πξνψζεζε ησλ εμαγσγψλ. 26 Βι. Γηάλλεο Ζ. Βειέληδαο, Γίθαην Σξαπεδηθψλ πκβάζεσλ(εξγαζηψλ) Β, 3 ε έθδνζε, 2006, ζει Βι Γεψξγην Σξηαληαθπιιάθε, Δηζεγήζεηο Δκπνξηθνχ Γηθαίνπ (2009) ζει.72 17

18 Σν factoring 28 είλαη έλαο ζρεηηθά πξφζθαηνο νηθνλνκηθφο θαη λνκηθφο ζεζκφο. Απνηειεί, δέζκε ρξεκαηννηθνλνκηθψλ ππεξεζηψλ, νη νπνίεο θαιχπηνπλ αλάγθεο επηρεηξήζεσλ πνπ πσινχλ πξντφληα ή παξέρνπλ ππεξεζίεο κε πίζησζε ζε πειάηεο κε επαλαιεπηηθή αγνξαζηηθή ζπκπεξηθνξά. Πξφθεηηαη γηα κία ηξηκεξή ζπλεξγαζία κεηαμχ ελφο πξνκεζεπηή, ησλ πειαηψλ ηνπ θαη κηαο εηαηξίαο factoring. Ο ζεζκφο ηνπ factoring 29, ν νπνίνο έρεη αλαπηπμηαθφ ραξαθηήξα, ζπκβάιιεη ζηελ ελίζρπζε ησλ κηθξνκεζαίσλ επηρεηξήζεσλ θαη επηηξέπεη ηε δηνίθεζή ηνπο κε πεξηζζφηεξν νξζνινγηθφ ηξφπν, ηε ρξεκαηνδφηεζή ηνπο, ηελ αζθάιηζε ησλ απαηηήζεσλ ηνπ πξνκεζεπηή αιιά θαη ηελ ελίζρπζε ηεο ζέζεο ηεο επηρείξεζεο ζηελ αγνξά. Με ηελ εθαξκνγή ηνπ factoring ν βαζκφο ξεπζηφηεηαο ηεο επηρείξεζεο απμάλεη κε απνηέιεζκα ε επηρείξεζε λα είλαη αθφκε πην αληαγσληζηηθή. H Διιεληθή κεηάθξαζε ηνπ factoring απνδίδεηαη σο «Αλάιεςε απαηηήζεσλ ηξίησλ» ή «ζχκβαζε πξαθηνξείαο επηρεηξεκαηηθψλ απαηηήζεσλ» ή «δηελέξγεηα πξάμεσλ αλαδφρνπ είζπξαμεο εκπνξεπκαηηθψλ απαηηήζεσλ». Απφ λνκηθήο απφςεσο, ε ζχκβαζε factoring ζα κπνξνχζε λα ραξαθηεξηζηεί σο κία κεηθηή, δηαξθήο, ελνρηθή ζχκβαζε κεηαμχ κίαο ρξεκαηνδνηηθήο εηαηξίαο factoring θαη ηνπ αληηζπκβαιινκέλνπ ηεο (επηρείξεζεο ή θπζηθνχ πξνζψπνπ), ζηα πιαίζηα ηεο νπνίαο ε επηρείξεζε εθρσξεί ην ζχλνιν ησλ γελλεκέλσλ θαη κειινληηθψλ, βξαρππξφζεζκσλ ηηκνινγηαθψλ απαηηήζεσλ πνπ έρεη έλαληη ησλ πειαηψλ ηεο απφ ηε δηάζεζε ησλ εκπνξεπκάησλ ή ηελ παξνρή ησλ ππεξεζηψλ ηεο ζηελ εηαηξεία factoring θαη ε ηειεπηαία παξέρεη έλα ζχλνιν ππεξεζηψλ ζηελ επηρείξεζε, νη ζεκαληηθφηεξεο απφ ηηο νπνίεο είλαη α) ε ρνξήγεζε ρξεκαηνδφηεζεο, β) ε ινγηζηηθή παξαθνινχζεζε θαη είζπξαμε ησλ εθρσξνχκελσλ απαηηήζεσλ θαη γ) ν έιεγρνο θεξεγγπφηεηαο ησλ πειαηψλ ηεο επηρείξεζεο θαη ε θάιπςε ηνπ πηζησηηθνχ θηλδχλνπ. 30 Σέινο, πξέπεη λα ηνληζηεί φηη ε πξνζθπγή ζην factoring ελδείθλπηαη γηα επηρεηξήζεηο νη νπνίεο πσινχλ πξψηεο χιεο, αληαιιαθηηθά, θαηαλαισηηθά αγαζά θαη ππεξεζίεο πεξηνξηζκέλεο ρξνληθήο δηάξθεηαο. ηηο πεξηπηψζεηο 28 Βι. ελδεηθηηθά ΔθΑζ 6182/2007 ΓΔΔ 2008 ζει Βι. ΔθΑζ 6778/2007 ΓΔΔ 2008 ζει Βι. Παλ. Μαιαθφο, Νένη Υξεκαηνδνηηθνί Θεζκνί, factoring- forfeiting, 1993, ζει

19 απηέο ε εθπιήξσζε ησλ εθαηέξσζελ παξνρψλ πινπνηείηαη ζε ζχληνκν ρξνληθφ δηάζηεκα απφ ηε ζχλαςε ηεο ζχκβαζεο. Δάλ ν αγνξαζηήο έρεη θάπνηεο αληαπαηηήζεηο ή ελζηάζεηο πξέπεη λα ηηο πξνβάιιεη κέζα ζην δηάζηεκα απηφ θαη ν πξάθηνξαο γλσξίδεη εάλ ππάξρνπλ δηαθνξέο θαζψο θαη ην εάλ θαη πφηε ζα αλαιάβεη πίζσ ηα θεθάιαηα πνπ έρεη δηαζέζεη. Ζ ΟΗΚΟΝΟΜΗΚΖ ΖΜΑΗΑ ΣΟΤ FACTORING Σα ηειεπηαία ρξφληα ην χςνο ησλ ζπλαιιαγψλ πνπ δηελεξγνχληαη κε ηηο ζπκβάζεηο factoring παξνπζηάδεη ζπλερή αλνδηθή πνξεία ζηηο αγνξέο ησλ πξνεγκέλσλ ρσξψλ. Ζ ζχκβαζε πξαθηνξείαο επηρεηξεκαηηθψλ απαηηήζεσλ παξέρεη πνιιά πιενλεθηήκαηα ζηνλ πξνκεζεπηή θαη θπξίσο ηε δπλαηφηεηα λα απμήζεη ην θεθάιαην θίλεζεο ηεο επηρείξεζήο ηνπ, θαζψο ε πξνζθπγή ζην ηξαπεδηθφ ζχζηεκα κπνξεί λα κελ είλαη δπλαηή είηε δηφηη ε ζπγθεθξηκέλε επηρείξεζε δελ πιεξνί ηνπο φξνπο δαλεηζκνχ (νηθνλνκηθή επηθάλεηα, αθίλεηε πεξηνπζία θ.α.) είηε γηα ιφγνπο γεληθφηεξεο νηθνλνκηθήο πνιηηηθήο νη ηξάπεδεο δελ παξέρνπλ ηέηνηνπ είδνπο πηζηψζεηο. ηε ζεκεξηλή επνρή, ην κεγαιχηεξν ίζσο πξφβιεκα ζηηο εκπνξηθέο ζρέζεηο είλαη ε έιιεηςε ξεπζηφηεηαο. Γηα ηνλ ιφγν απηφ θαη ν κεγαιχηεξνο φγθνο ησλ ζπλαιιαγψλ πνπ αθνξνχλ πξνκήζεηα αγαζψλ ή παξνρή ππεξεζηψλ γίλεηαη, αλαγθαζηηθά, κε πίζησζε ηνπ ηηκήκαηνο. Ζ πξαθηηθή απηή σζηφζν, έρεη ζπρλά σο απνηέιεζκα, νη πεξηζζφηεξεο επηρεηξήζεηο λα απνζηεξνχληαη ηα θεθάιαηα πνπ αληηζηνηρνχλ ζηελ εκπνξηθή ηνπο δξαζηεξηφηεηα, κε πεξαηηέξσ ζπλέπεηα ηε δηαηάξαμε ηνπ νηθνλνκηθνχ ηνπο πξνγξακκαηηζκνχ. Παξάιιεια δε, ππνρξεψλνληαη εθ ησλ πξαγκάησλ λα ηεζνχλ ζηε δηαδηθαζία ηεο είζπξαμεο ησλ απαηηήζεψλ ηνπο απφ, ζπρλά αθεξέγγπνπο, πειάηεο. Ζ παζνγέλεηα απηή, πέξα απφ ηελ επηγελφκελε αλαζθάιεηα ησλ ζπλαιιαγψλ, απνηειεί ηξνρνπέδε γηα ηνπο επηρεηξεκαηίεο, πξνθεηκέλνπ λα δηεπξχλνπλ ηηο εξγαζίεο ηνπο θαη λα ιεηηνπξγήζνπλ αληαγσληζηηθά, ηφζν εληφο φζν θαη εθηφο ζπλφξσλ. Ζ αλάπηπμε, ινηπφλ, ηνπ factoring νθείιεηαη θπξίσο ζην φηη εμππεξεηεί ζεκαληηθά ηε βξαρππξφζεζκε θαη κεζνπξφζεζκε ρξεκαηνδφηεζε ησλ 19

20 παξαγσγηθψλ επηρεηξήζεσλ 31 θαζψο απνζθνπεί ζηε ξεπζηνπνίεζε ησλ εθθξεκψλ απαηηήζεσλ ηεο επηρείξεζεο θαηά ησλ πειαηψλ ηεο, πξνθεηκέλνπ λα αληαπνθξηζεί απηή ζηηο ππνρξεψζεηο ηεο έλαληη ησλ δηθψλ ηεο πξνκεζεπηψλ 32 Σν θεθάιαην πνπ ζπλδέεηαη κε ηηο απαηηήζεηο απειεπζεξψλεηαη πνιχ πξηλ απηέο θαηαζηνχλ ιεμηπξφζεζκεο ελψ, επηπιένλ, ν πξνκεζεπηήο απαιιάζζεηαη απφ ηε ινγηζηηθή παξαθνινχζεζε ησλ απαηηήζεψλ ηνπ θαη ηελ απαζρφιεζε ηεο είζπξαμεο απφ δχζηξνπνπο πειάηεο. Σέινο, είλαη δπλαηή θαη ε θάιπςε ηνπ θηλδχλνπ ηεο αθεξεγγπφηεηαο ησλ πειαηψλ κέζσ ηεο αζθαιηζηηθήο ιεηηνπξγίαο θαηά ηελ νπνία ν θίλδπλνο ηεο κε είζπξαμεο αλαιακβάλεηαη απφ ηνλ πξάθηνξα, γεγνλφο πνπ δίλεη ηε δπλαηφηεηα ζηελ επηρείξεζε λα επεθηείλεη πην εχθνια ηνλ θχθιν ησλ εξγαζηψλ ηεο. Απαιιάζζεηαη, έηζη, απφ ηελ αλαγθαηφηεηα λα εθηηκά θάζε θνξά ηνπο θηλδχλνπο πνπ ειινρεχνπλ ζηηο δηάθνξεο ζπλαιιαγέο ηεο ή λα αλαδεηά εζπεπζκέλα, θαηά πεξίπησζε, αμηνινγηθέο εθζέζεηο ηξίησλ εηδεκφλσλ 33. πκπεξαζκαηηθά, ην νηθνλνκηθφ λφεκα, ν ζθνπφο ηεο ζπκβάζεσο ηνπ πιήξνπο factoring είλαη φηη ν πξνκεζεπηήο, ζπκβαιιφκελνο κε ηνλ εμεηδηθεπκέλν πξάθηνξα θαη θαηαβάιινληαο ηελ θαηάιιειε ακνηβή, κπνξεί πιένλ λα απαιιάμεη ηελ επηρείξεζε ηνπ απφ ηηο δαπάλεο πνπ ζπλδένληαη κε ηε ρνξήγεζε πηζηψζεσλ θαη ηελ παξαθνινχζεζε θαη είζπξαμε ησλ ζρεηηθψλ εκπνξηθψλ απαηηήζεσλ θαη πξνζηαηεχεηαη απφ δεκηέο εμ αηηίαο επηζθαιψλ απαηηήζεσλ. πγρξφλσο κεηαηξέπεη θαη απνηέιεζκα ηνπο εηζπξαθηένπο ινγαξηαζκνχο ζε κεηξεηά, πεξαηψλνληαο θαη απηφ ηνλ ηξφπν ηηο εκπνξηθέο ζπλαιιαγέο, ζηηο νπνίεο αθνξνχζαλ νη εηζπξαθηένη ινγαξηαζκνί θαη κάιηζηα πξηλ απφ ηε ιήμε ηνπο. Γειαδή, επηηπγράλεη γηα ηελ επηρείξεζή ηνπ αληηζηάζκηζε ησλ δπζκελψλ νηθνλνκηθψλ ζπλεπεηψλ ηνπ ζπζηήκαηνο βξαρππξφζεζκσλ πηζηψζεσλ, πνπ ηζρχεη ζηηο ζρέζεηο κεηαμχ εκπφξσλ ηνπ 31 ην ζεκείν απηφ έγθεηηαη θαη ε δηαθνξά κε ην ζεζκφ ηεο ρξεκαηνδνηηθήο κίζζσζεο (leasing), φπνπ ε επηρείξεζε ειεπζεξψλεηαη απφ ην βάξνο ηεο δέζκεπζεο θεθαιαίσλ ζε καθξνπξφζεζκα κέζα παξαγσγήο θαη ηεο δίλεηαη ε δπλαηφηεηα λα επελδχζεη ηα θεθάιαηα απηά ζε άιινπο ηνκείο επηρεηξεκαηηθήο δξαζηεξηφηεηαο. Βι. Γ. Βειέληδα, ν.π., ζει Απ. Γεσξγηάδεο, Νέεο κνξθέο ζπκβάζεσλ ηεο ζχγρξνλεο νηθνλνκίαο, 2008, ζει. 129, Γ. Σζηκπαλνχιε, Έλα λνκνζρέδην γηα ηελ πξαθηνξεία επηρεηξεκαηηθψλ απαηηήζεσλ (factoring), ΝνΒ 1990, ζει Βι. π. Φπρνκάλε, Σξαπεδηθφ Γίθαην, ν.π., ζει

21 ρνλδξηθνχ εκπνξίνπ θαη εκπφξσλ ηνπ ιηαληθνχ εκπνξίνπ. Απμάλεηαη, κε ηνλ ηξφπν απηφ, ε παξαγσγηθφηεηα θαη ε απνδνηηθφηεηα ηεο επηρείξεζεο θαη πξνάγεηαη ηφζν ε αηνκηθή νηθνλνκία ζηελ νπνία αθνξά, σο νηθνλνκηθή κνλάδα, αιιά θαη ε θνηλσληθή νηθνλνκία γεληθψο 34. Γεληθφηεξα, factoring ρξεζηκνπνηνχλ νη εμήο θιάδνη: super markets, εηαηξείεο εκπνξίαο air-condition, εηαηξείεο εκπνξίαο ιαδηψλ, εηαηξείεο εκπνξίαο ξνχρσλ θαη ππνδεκάησλ, εηαηξείεο εκπνξίαο θξνχησλ θαη ιαραληθψλ, ηρζχσλ θαη αξηνζθεπαζκάησλ, εηαηξείεο θηλεηήο ηειεθσλίαο, εκπνξίαο ειεθηξηθψλ ζπζθεπψλ, απηνθηλεηνβηνκεραλίεο θ.α. 35 Ζ ΣΔΥΝΗΚΖ ΣΖ ΤΜΒΑΖ FACTORING Ζ πξσηνβνπιία ζχλαςεο κηαο ζχκβαζεο πξαθηνξείαο επηρεηξεκαηηθψλ απαηηήζεσλ 36 αλήθεη θαηά θαλφλα ζηνλ πξνκεζεπηή. Ο ελδηαθεξφκελνο πξνκεζεπηήο, ν νπνίνο είλαη ζπλήζσο επηρείξεζε πνπ πσιεί ή κεηαπσιεί πξντφληα ή παξέρεη ππεξεζίεο ή εθηειεί έξγα, έξρεηαη ζε επαθή κε έλαλ πξάθηνξα, ν νπνίνο είλαη θαηά θαλφλα, φπσο πξναλαθέξζεθε, αλψλπκε εηαηξία, ζπγαηξηθή ηξάπεδαο ή ηξάπεδα θαη εμεηάδνπλ απφ θνηλνχ ηηο δπλαηφηεηεο ζχλαςεο κίαο ζχκβαζεο factoring. Ο πξάθηνξαο εμεηάδεη θάζε πεξίπησζε πξνκεζεπηή μερσξηζηά πξνηνχ ζπκβιεζεί καδί ηνπ πξνθεηκέλνπ λα δηαπηζηψζεη θαηά πφζν ε ζχλαςε ηεο ζχκβαζεο είλαη ζπκθέξνπζα θαη πνηα κνξθή πξέπεη λα έρεη απηή. Κξηηήξηα γηα ηελ θξίζε ηνπ απηή απνηεινχλ ε νηθνλνκηθή θαηάζηαζε ηνπ πξνκεζεπηή, ν θχθινο ησλ πειαηψλ ηνπ, ην είδνο ησλ ζπλαιιαγψλ πνπ αζθεί θαζψο θαη νη δαλεηζηέο ηνπ 37. Δθφζνλ ηα απνηειέζκαηα ηεο αμηνιφγεζεο ζηελ νπνία πξνβαίλεη ν πξάθηνξαο είλαη ζεηηθά, κεηαμχ απηνχ θαη ηνπ πξνκεζεπηή ζπλάπηεηαη κία ζχκβαζε ε νπνία ξπζκίδεη θαηά ηξφπν εμαληιεηηθφ ηνπο φξνπο ζπλεξγαζίαο ησλ ζπκβαιινκέλσλ θαζψο θαη ηα εθαηέξσζελ δηθαηψκαηα θαη ηηο 34 Απηφ ην ζηνηρείν είλαη εθείλν πνπ πξνβάιιεηαη γηα λα δηθαηνινγήζεη ελδερνκέλσο κέηξα, ππφ ηε κνξθή θνξνινγηθψλ θηλήηξσλ, ππέξ ησλ επηρεηξήζεσλ πνπ πξνζθέξνπλ ππεξεζίεο πξαθηνξείαο επηρεηξεκαηηθψλ απαηηήζεσλ. Βι. Γ. Υξηζηνδνχινπ, Σν factoring σο κέζν είζπξαμεο εκπνξηθψλ απαηηήζεσλ, ΔΔκπΓ 2011, ζει Μεξηθέο απφ ηηο επηρεηξήζεηο πνπ ρξεζηκνπνηνχλ factoring ζηελ Διιάδα είλαη νη εμήο: Γξεγφξεο, Carrefour, Βεξφπνπινο, Μαξηλφπνπινο, Lidle,Everest. 36 Βι. ΑΠ 667/2010 ΔπηζθΔΓ 2010 ζει. 808, ΥξΗΓ 2011 ζει Βι. Απ. Γεσξγηάδε, Νέεο κνξθέο ζπκβάζεσλ ηεο ζχγρξνλεο νηθνλνκίαο, εθδ. Αλη. Ν. άθθνπιαο, 1998, ζει

22 ππνρξεψζεηο ηνπο. πλήζεο είλαη ε πξφβιεςε φηη ν πξνκεζεπηήο ππνρξενχηαη λα κεηαβηβάζεη ζηνλ πξάθηνξα ην ζχλνιν ησλ πθηζηάκελσλ θαη κειινληηθψλ ηνπ απαηηήζεσλ έλαληη ησλ πειαηψλ ηνπ, ρσξίο λα έρεη δηθαίσκα λα επηιέμεη πνηεο απαηηήζεηο ζα κεηαβηβάζεη ζην πξάθηνξα. Έλαληη ησλ κεηαβηβαδνκέλσλ απαηηήζεσλ ν ηειεπηαίνο αλαιακβάλεη ηελ ππνρξέσζε λα θαηαβάιεη ζηνλ πξνκεζεπηή ηελ αμία πνπ αλαγξάθεηαη ζην ηηκνιφγην, αθνχ αθαηξέζεη ην πνζφ πνπ αληηζηνηρεί ζηελ πξνκήζεηά ηνπ γηα ηηο παξερφκελεο ππεξεζίεο ηνπ. Ζ πξνκήζεηα απηή αληηζηνηρεί ζπλήζσο ζην 0,75% έσο 1% ηεο απαίηεζεο. Δθφζνλ ε αμία ηνπ ηηκνινγίνπ θαηαβάιιεηαη πξηλ απφ ηελ εκεξνκελία πιεξσκήο εθ κέξνπο ηνπ πειάηε, πξφθεηηαη δειαδή γηα πξνεμφθιεζε, ν πξάθηνξαο δηθαηνχηαη λα παξαθξαηήζεη θαη έλα πνζφ πνπ αληηζηνηρεί ζηνλ ηφθν, ζχκθσλα κε ην ηζρχνλ ηξαπεδηθφ πξνεμνθιεηηθφ επηηφθην, απφ ην ρξφλν θαηαβνιήο έσο φηνπ πξαγκαηνπνηεζεί ε πιεξσκή 38. Οη πιεξσκέο θαη νη ρξεψζεηο ηνπ πξάθηνξα πξνο ηνλ πξνκεζεπηή πξαγκαηνπνηνχληαη κε ηε δηαηήξεζε ελφο αιιειφρξενπ ινγαξηαζκνχ απφ ηνλ νπνίν ν πξνκεζεπηήο δηθαηνχηαη λα πξνβαίλεη ζε αλαιήςεηο. Έλα πνζφ πνπ αληηζηνηρεί ζην 10% ηνπ πνζνχ πνπ πηζηψλεηαη ζηνλ πξνκεζεπηή παξακέλεη δεζκεπκέλν σο θάιπςε γηα ηπρφλ επηζηξνθέο, ιφγσ πιεκκεινχο εθηέιεζεο ηεο ζχκβαζεο εθ κέξνπο ηνπ πξνκεζεπηή, παξάδνζεο ειαηησκαηηθψλ πξντφλησλ θ.ιπ. Αλάινγα κε ην αλ ην ππφινηπν ηνπ αιιειφρξενπ ινγαξηαζκνχ είλαη ζεηηθφ ή αξλεηηθφ ν πξνκεζεπηήο πηζηψλεηαη ή ρξεψλεηαη ηνλ ηφθν πνπ αληηζηνηρεί. Ο πξάθηνξαο ελεκεξψλεη ηνλ πξνκεζεπηή γηα ηελ θίλεζε ηνπ ινγαξηαζκνχ κε ηελ απνζηνιή αλαιπηηθψλ θαηαζηάζεσλ αλά ηαθηά ρξνληθά δηαζηήκαηα. Δθφζνλ δελ έρεη ζπκθσλεζεί πξνεμφθιεζε ε θαηαβνιή ηεο αμίαο ησλ απαηηήζεσλ απφ ηνλ πξάθηνξα ζηνλ πξνκεζεπηή γίλεηαη είηε ηελ εκέξα πνπ ζα θαηαβάιιεη ν πειάηεο ή, ζε πεξίπησζε κε πιεξσκήο, κεηά απφ έλα ρξνληθφ δηάζηεκα εκεξψλ απφ ηφηε πνπ ε απαίηεζε θαηέζηε ιεμηπξφζεζκε. Δίλαη δπλαηφλ νη πιεξσκέο λα γίλνληαη αλά ηαθηά ρξνληθά δηαζηήκαηα αλάινγα κε ην χςνο ησλ απαηηήζεσλ θαη ηηο εκεξνκελίεο πνπ απηέο θαζίζηαληαη ιεμηπξφζεζκεο. Αλαθνξηθά κε ηνλ πξνκεζεπηή, εθείλνο ππνρξενχηαη λα εθρσξήζεη ηηο απαηηήζεηο ηνπ έλαληη ησλ πειαηψλ ηνπ 38 Bι.Β. Βάζεο,Ζ ζχκβαζε factoring, ν.π. ζει

23 ζηέιλνληαο ζηνλ πξάθηνξα έλα αληίγξαθν ηνπ αληίζηνηρνπ ηηκνινγίνπ. Ζ αλαγγειία 39 πξνο ηνλ νθεηιέηε γίλεηαη ζπλήζσο κε ηε ζεκείσζε πάλσ ζην ηηκνιφγην 40 φηη ε πιεξσκή έρεη απνζβεζηηθφ ραξαθηήξα κφλν εάλ γίλεη πξνο ηνλ πξάθηνξα. Με ηελ παξαιαβή ηνπ ηηκνινγίνπ θαη ηελ πίζησζε ηνπ πνζνχ πνπ αλαγξάθεηαη ζε απηφ ζηνλ αιιειφρξεν ινγαξηαζκφ ε εθρψξεζε νινθιεξψλεηαη. ηηο ζπκβάζεηο factoring δελ πξνβιέπεηαη θαηά θαλφλα θαηαιεθηηθή πξνζεζκία αιιά σο δηαξθείο ζρέζεηο είλαη πηζαλφ αιιά θαη επηζπκεηφ γηα ηελ εμππεξέηεζε ησλ εθαηέξσζελ ζπκθεξφλησλ λα ζπλερίδνληαη γηα ρξφληα. Ζ ιήμε ηεο ζχκβαζεο επέξρεηαη κε θαηαγγειία 41 εθ κέξνπο ελφο ησλ ζπκβαιινκέλσλ θαη ηα απνηειέζκαηά ηεο επέξρνληαη κεηά ηελ πάξνδν ελφο πξνζπκθσλεκέλνπ ρξνληθνχ δηαζηήκαηνο 42. ΣΑ ΓΔΝΗΚΑ ΥΑΡΑΚΣΖΡΗΣΗΚΑ ΣΖ ΤΜΒΑΖ FACTORING Α. ΚΑΣΑΣΑΞΖ Α.1. TO FACTORING Ω ΣΤΠΗΚΖ ΤΜΒΑΖ ην άξζξν 1 παξ. 1 ηνπ Ν. 1905/90 νξίδεηαη ξεηά φηη ε ζχκβαζε πξαθηνξείαο επηρεηξεκαηηθψλ απαηηήζεσλ «θαηαξηίδεηαη εγγξάθσο». Σν έγγξαθν κπνξεί λα είλαη είηε ηδησηηθφ είηε ζπκβνιαηνγξαθηθφ. Ο επηβαιιφκελνο απφ ην λφκν έγγξαθνο ηχπνο απνηειεί ζπζηαηηθφ ζηνηρείν ηεο ζχκβαζεο θαη ηπρφλ κε ηήξεζε ηνπ ζπλεπάγεηαη αθπξφηεηα ζχκθσλα κε ηα άξζξα Α.Κ. Πεξηερφκελν ηνπ εγγξάθνπ απνηεινχλ ηα επηκέξνπο ζηνηρεία ηεο ζχκβαζεο αθφκα θαη επνπζηψδε θαζψο θαη ηπρφλ παξεπφκελεο ή πξφζζεηεο ζπκθσλίεο. πλεπψο, ζπκθσλίεο πνπ δελ αλήθνπλ ζην ειάρηζην πεξηερφκελν ηεο ζχκβαζεο factoring θαη θαηαξηίδνληαη άηππα δελ κπνξνχλ λα αληηηαρζνχλ θαηά ηνπ ελφο ή ηνπ άιινπ κέξνπο. Σα ζεκαληηθά νηθνλνκηθά ζπκθέξνληα θαη ησλ δχν ζπκβαιινκέλσλ ζε κία ζχκβαζε factoring αηηηνινγνχλ ηελ επηινγή ηνπ παξαπάλσ ηχπνπ απφ ηνλ λνκνζέηε, ν νπνίνο, έγγξαθνο ηχπνο, εμαζθαιίδεη κεηαμχ άιισλ ζαθήλεηα θαη 39 Βι. ελδεηθηηθά ΔθΑζ 5318/2009, ΓΔΔ 2010 ζει. 66, Γ/λε 2010 ζει πλήζσο γίλεηαη κε ηελ ηνπνζέηεζε ηεο ζθξαγίδαο ηεο εηαηξίαο ή ηξάπεδαο ηνπ πξάθηνξα 41 Βι. ΑΠ 1482/2010, ΝνΒ 2011 ζει. 570, ΔΔκπΓ 2011 ζει. 348, Αξκ 2011 ζει Βι.Β. Βάζεο, ν.π. ζει

24 πιεξφηεηα έθθξαζεο ζηηο δειψζεηο βνπιήζεσο ησλ κεξψλ θαζψο θαη επρέξεηα απφδεημεο ησλ ζπκθσλεκέλσλ. 43 Α.2. ΣΟ FACTORING Ω ΟΡΗΣΗΚΖ ΤΜΒΑΖ Έρεη ππνζηεξηρζεί θαη ε άπνςε φηη ε ζχκβαζε factoring απνηειεί πξνζχκθσλν. Δπηρείξεκα ππέξ απηήο ηεο άπνςεο ζπληζηά φηη ζηα πεξηζζφηεξα έληππα ζπκβάζεσλ factoring νξίδεηαη πσο ν πειάηεο αλαιακβάλεη ηελ ππνρξέσζε λα πξνζθέξεη πξνο αγνξά ηηο κειινληηθέο ηνπ απαηηήζεηο πξνο ηνλ factor, πξφηαζε ηελ νπνία απνδέρεηαη ν factor, ππφ ηελ πξνυπφζεζε φηη ν νθεηιέηεο είλαη θεξέγγπνο. ηε ζπλέρεηα, ηα κέξε πξνβαίλνπλ ζηελ θαηάξηηζε επηκέξνπο ζπκβάζεσλ γηα ηελ αγνξά απαηηήζεσλ κεηά απφ ζρεηηθέο πξνηάζεηο θαη απνδνρέο. Ζ παξαπάλσ άπνςε ηπγράλεη έληνλεο θξηηηθήο. πγθεθξηκέλα, ππνζηεξίδεηαη φηη θαζνξηζηηθφ ζηνηρείν γηα ην ραξαθηήξα ηεο ζχκβαζεο δελ κπνξεί λα απνηειεί ε γισζζηθή δηαηχπσζε πνπ επηιέγνπλ ηα ζπκβαιιφκελα κέξε αιιά ε αιεζηλή ηνπο βνχιεζε, δειαδή ην θαηά πφζν ζθνπεχνπλ λα δεζκεπηνχλ νξηζηηθά θαη ηειεησηηθά ή επηδηψθνπλ κία πξνπαξαζθεπαζηηθή δέζκεπζε. Απφ ηνλ πιήξε θαη ιεπηνκεξεηαθφ ραξαθηήξα ηεο ζχκβαζεο factoring, θαζψο θαη ηε ζπκθσλία γηα ζπλνιηθή πξνεθρψξεζε φισλ ησλ απαηηήζεσλ ηνπ πξνκεζεπηή πξνο ηνλ factor, ζπλάγεηαη φηη ηα κέξε απνβιέπνπλ ζηελ νξηζηηθή ηνπο δέζκεπζε. Δπηπιένλ, ζχκθσλα κε ην άξζξν 3 παξ. 2 ηνπ Ν. 1905/90 «Ο ππομηθεςηήρ έσει ηην ςποσπέυζη να θέζει ζηη διάθεζη ηος ππάκηοπα ηιρ ζσεηικέρ με ηιρ απαιηήζειρ, πος αποηελούν ανηικείμενα ηηρ μεηαξύ ηοςρ ζύμβαζηρ, πληποθοπίερ και παπαζηαηικά, καηά ηο άπθπο 456 Α.Κ., ηο απγόηεπο μέσπι ηο σπόνο, καηά ηον οποίο ο ππάκηοπαρ δικαιούηαι να αζκήζει ηα δικαιώμαηα ηος από ηη ζύμβαζη.» Απφ ηελ παξαπάλσ δηαηχπσζε ηνπ λφκνπ θαζίζηαηαη εκθαλέο φηη ε παξάδνζε ησλ παξαζηαηηθψλ απφ ηνλ πξνκεζεπηή δελ ζπληζηά πξνζθνξά πξνο θαηάξηηζε ζχκβαζεο αιιά εθπιήξσζε ππνρξέσζεο πνπ απνξξέεη απφ ηελ νξηζηηθή ζχκβαζε factoring Βι. π. Φπρνκάλεο, Σν factoring σο ζχκβαζε πξαθηνξείαο επηρεηξεκαηηθψλ απαηηήζεσλ, 1996, ζει Βι. Β. Βάζεο, ν.π.ζει

25 Με βάζε ηα παξαπάλσ, πεξηζζφηεξν πεηζηηθή θαίλεηαη ε άπνςε πνπ ραξαθηεξίδεη ηε ζχκβαζε factoring σο νξηζηηθή ζχκβαζε. Α.3. ΣΟ FACTORING Ω ΓΗΑΡΚΖ ΤΜΒΑΖ Ζ ζχκβαζε factoring δελ απνηειεί κηα επθαηξηαθή θαη πξφζθαηξε ζρέζε κεηαμχ πξνκεζεπηή θαη factor. Ζ βνχιεζε ησλ κεξψλ θαηεπζχλεηαη ζηε δεκηνπξγία κηαο δηαξθνχο ζρέζεο ζπλεξγαζίαο κέζα ζηα πιαίζηα ηεο νπνίαο ν πξάθηνξαο πξνηίζεηαη λα πξνζθέξεη ζηνλ πειάηε ηνπ έλα επξχ θάζκα ππεξεζηψλ 45. Ο δηαξθήο ραξαθηήξαο 46 ηεο ελνρήο πνπ απνξξέεη απφ ηε ζχκβαζε factoring πξνθχπηεη ξεηά απφ ην πξψην εδάθην ηεο παξ. 1 ηνπ άξζξνπ 1 ηνπ λ. 1905/1990, φπνπ νξίδεηαη πσο νπζηψδεο ζηνηρείν ηεο ζπκβάζεσο πξαθηνξείαο επηρεηξεκαηηθψλ απαηηήζεσλ είλαη κεηαμχ άιισλ θαη ε ζπκθσλία γηα ην δηάζηεκα εληφο ηνπ νπνίνπ ζα παξέρεη ππεξεζίεο ζηνλ πξνκεζεπηή. Οη ζπλέπεηεο ηνπ δηαξθνχο ραξαθηήξα ηεο ζπκβάζεσο factoring αθνξνχλ ηφζν ηε ιεηηνπξγία θαη ηε δηακφξθσζε ησλ ζρέζεσλ ησλ κεξψλ φζν θαη ηνλ ηξφπν ιχζεσο ηεο ζπκβάζεσο πξαθηνξείαο επηρεηξεκαηηθψλ απαηηήζεσλ. Γηαξθείο είλαη θαηαξρήλ εμαηηίαο ηεο νηθνλνκηθήο ιεηηνπξγίαο ηνπο φιεο νη ζπκβάζεηο factoring. Ο πξάθηνξαο κφλν ζηα πιαίζηα κηαο δηαξθνχο ελνρηθήο ζρέζεο κπνξεί λα θάλεη επσθειείο εθηηκήζεηο ησλ αλαιακβαλφκελσλ θηλδχλσλ, λα απνθηά θαη λα αμηνπνηεί εμεηδηθεπκέλεο γλψζεηο γηα ζπγθεθξηκέλν θιάδν θαη λα επνπηεχεη θαζεκεξηλά ηελ πνξεία ησλ εξγαζηψλ πξνκεζεπηή θαη νθεηιέηε. Ζ δηάξθεηα απηή, σο νπζηψδεο ζηνηρείν ηεο ζπκβάζεσο, πξέπεη λα θαζνξίδεηαη ξεηά ζην έγγξαθν πνπ ζπληάζζνπλ ηα κέξε, ζπλήζσο είλαη δηεηήο. Γελ απνθιείεηαη πάλησο ε δπλαηφηεηα παξάηαζεο γηα νξηζκέλν ή αφξηζην ρξφλν. Παξάιιεια, ε αξρή ηεο θαιήο πίζηεσο θαη ησλ ρξεζηψλ εζψλ πνπ πξέπεη λα δηέπνπλ φιεο ηηο ελνρηθέο ζρέζεηο πξνζιακβάλνπλ ηδηαίηεξε ζπνπδαηφηεηα θαη ζεκαζία ζηηο δηαξθείο ζπκβάζεηο, φπνπ ε κεγάιε έθηαζή ηνπο ζην ρξφλν ζπλεπάγεηαη ηελ αλάπηπμε κηαο ζρέζεσο εκπηζηνζχλεο 45 Βι. Β. Βάζεο, ν.π.ζει ΑΠ 1482/2010, ΔΔκπΓ 2011, ζει. 348, ε νπνία αλαθέξεηαη ζην δηαξθή ραξαθηήξα ηεο ελνρήο πνπ δεκηνπξγείηαη κε ηε ζχκβαζε πξαθηνξείαο επηρεηξεκαηηθψλ απαηηήζεσλ. 25

26 κεηαμχ ησλ κεξψλ θαη δεκηνπξγεί ηδηαίηεξεο ππνρξεψζεηο θαη δηθαηψκαηα. Πην ζπγθεθξηκέλα, ηα κέξε ζπλεξγάδνληαη γηα κεγάιν ρξνληθφ δηάζηεκα, γεγνλφο πνπ ηνπο ππνρξεψλεη θαηά ηελ άζθεζε ησλ ζπκβαηηθψλ ηνπο δηθαησκάησλ λα ιακβάλνπλ ππφςε θαη λα κε ζίγνπλ ηα έλλνκα ζπκθέξνληα ηνπ αληηζπκβαιινκέλνπ ηνπο 47. Ζ δεχηεξε ζεκαληηθή ζπλέπεηα ηεο θαηαηάμεσο ηεο ζχκβαζεο factoring ζηηο δηαξθείο ζπκβάζεηο αθνξά, φπσο ήδε αλαθέξακε, ηνλ ηξφπν ιχζεο ηεο κε θαηαγγειία. Δλφςεη ηνπ γεγνλφηνο φηη ν λφκνο 1905/1990 δελ πεξηέρεη εηδηθέο δηαηάμεηο πνπ λα θαζνξίδνπλ ηε δηάξθεηα ηεο ζπκβάζεσο πξαθηνξείαο πξέπεη λα γίλεη δεθηφ φηη νη ελ ιφγσ θαλφλεο πνπ ηζρχνπλ γηα φιεο ηηο κε ξπζκηζκέλεο δηαξθείο ζπκβάζεηο ζα ηχρνπλ εθαξκνγήο θαη ζηε ζχκβαζε factoring. πλνπηηθά, παξέρεηαη ε δπλαηφηεηα ιχζεσο κηαο δηαξθνχο ζπκβάζεσο κε θαηαγγειία, ζηηο εμήο δχν πεξηπηψζεηο: α) φηαλ κηα ζχκβαζε έρεη ζπλαθζεί γηα αφξηζην ρξφλν ή κεηά ηε ιήμε ηεο ηζρχνο ηεο ζπλερίδεηαη ελ γλψζεη ησλ κεξψλ, ζε θαζέλα απφ ηα ζπκβαιιφκελα κέξε αλαγλσξίδεηαη ην δηθαίσκα λα θαηαγγείιεη ειεπζέξσο ηε δηαξθή ζχκβαζε, ππφ ηελ πξνυπφζεζε φηη ην ζρεηηθφ απηφ δηθαίσκα δελ ζα αζθεζεί άθαηξα θαη ζα δνζεί ζηνλ αληηζπκβαιιφκελν ε δπλαηφηεηα λα πξνζαξκνζζεί ζηε λέα θαηάζηαζε πνπ δηακνξθψλεηαη. Δπίζεο, β) ζηηο ζπκβάζεηο νξηζκέλνπ ρξφλνπ νη ζπκβαιιφκελνη έρνπλ ην δηθαίσκα λα επηθέξνπλ πξφσξα ην ηέινο ηεο δηαξθνχο ελνρήο, εθφζνλ, φκσο, εδψ ππάξρεη ζπνπδαίνο ιφγνο. Α.4. ΣΟ FACTORING Ω ΤΜΒΑΖ ΠΛΑΗΗΟ Ηδηαίηεξε θαηεγνξία ζπκβάζεσλ απνηεινχλ νη ιεγφκελεο ζπκβάζεηο πιαίζην, νη νπνίεο θαζνξίδνπλ ην βαζηθφ πεξηερφκελν, ην ξπζκηζηηθφ πιαίζην επηκέξνπο ζπκβάζεσλ πνπ ζα θαηαξηίζνπλ κειινληηθά νη ζπκβαιιφκελνη 47 Γηα παξάδεηγκα, ζηα πιαίζηα κηαο ζπκβάζεσο πξαθηνξείαο ν πξάθηνξαο πιεξνθνξείηαη ηα κπζηηθά θαη ηα ηξσηά ηεο επηρείξεζεο ηνπ πξνκεζεπηή, γλσξίδεη ηελ νηθνλνκηθή ηνπ θαηάζηαζε, ηηο επηδηψμεηο θαη ηνπο πειάηεο ηνπ. Ζ θαιή πίζηε ηνπ επηβάιιεη ηελ ππνρξέσζε θαζ φιε ηε δηάξθεηα ηζρχνο ηεο ζπκβάζεσο λα ζέβεηαη ηα νηθνλνκηθά θαη εζηθά ζπκθέξνληα ηνπ αληηζπκβαιινκέλνπ ηνπ δηφηη αιιηψο παξαβαίλεη ζπκβαηηθή ππνρξέσζή ηνπ θαη ππνρξενχηαη ζε απνδεκίσζε. Βι. Β. Βάζε, ν.π., ζει. 77. Ζ ίδηα ππνρξέσζε εμεηδηθεπκέλε, φκσο, ζε ππνρξέσζε ηήξεζεο ηνπ επαγγεικαηηθνχ απνξξήηνπ βαξχλεη ηνλ πξάθηνξα θαη θαηά ην κεηαζπκβαηηθφ ζηάδην, θαηά ην νπνίν ππνρξενχηαη επίζεο, γηα νξηζκέλν, εχινγν ρξνληθφ δηάζηεκα ζε παξνρή ππεξεζηψλ πξνο ηνλ πξνκεζεπηή κε ζηφρν ηελ εθθαζάξηζε ηεο ζρέζεσο θαη ηελ επαλαθνξά ησλ πξαγκάησλ ζηελ πξνηέξα θαηάζηαζε. Βι. π. Φπρνκάλεο, ν.π., ζει

27 (ρσξίο λα είλαη ππνρξεσκέλνη πξνο ηνχην, φπσο είλαη ι.ρ. ζηελ πεξίπησζε ηνπ πξνζπκθψλνπ), ζην πιαίζην κηαο δηαξθνχο ζπλαιιαθηηθήο επαθήο ηνπο, είηε κεηαμχ ηνπο, είηε ν έλαο απφ απηνχο κε θάπνην ηξίην 48. ηελ θαηεγνξία απηή εληάζζεηαη θαη ε ζχκβαζε factoring 49 θαηά ην κέξνο πνπ αλαθέξεηαη ζην ρξφλν θαη ζηνλ ηξφπν πνπ ζα θαηαξηηζζνχλ θαη ζα εθηειεζηνχλ νη κειινληηθέο ζπκβάζεηο, ζηνπο φξνπο θαη γεληθά ζηα δηθαηψκαηα θαη ηηο ππνρξεψζεηο ησλ κεξψλ 50. Α.5. ΣΟ FACTORING Ω ΜΔΗΚΣΖ ΤΜΒΑΖ Ζ ζχκβαζε πξαθηνξείαο επηρεηξεκαηηθψλ απαηηήζεσλ απνηειεί ηππηθφ παξάδεηγκα κεηθηήο ζχκβαζεο απνηεινχκελεο απφ ζηνηρεία δηάθνξσλ ζπκβαηηθψλ ηχπσλ. Οη ζπκβαιιφκελνη ζα πξέπεη θαηαξρήλ λα ζπκθσλήζνπλ σο πξνο ην ζέκα ηεο παξνρήο ζπγθεθξηκέλσλ ππεξεζηψλ ρξεκαηνδνηηθψλ, αζθαιηζηηθψλ θαη δηαρεηξηζηηθψλ κε βάζε ηελ εθρψξεζε απαηηήζεσλ, ζπλνιηθά ή ζε κεξηθφηεξν ζπλδπαζκφ, πνπ λα ηθαλνπνηεί ηελ νηθνλνκηθή αλάγθε ηνπ πξνκεζεπηή γηα δηεπθφιπλζε ηεο επηρεηξεκαηηθήο ηνπ δξαζηεξηφηεηαο ζηνπο ηνκείο ηεο δηάζεζεο πξντφλησλ ή ππεξεζηψλ. Ζ ζρεηηθή ζπκθσλία ζα πξνζδηνξίζεη ην είδνο ηνπ factoring πνπ ζα εθαξκνζηεί. Οη εθαξκνζηέεο δηαηάμεηο ζα επηιεγνχλ αλαγθαζηηθά απφ ηηο πθηζηάκελεο λνκνζεηηθέο ξπζκίζεηο ησλ ζηνηρείσλ ηεο ζχλζεζεο ή ζα εμεπξεζνχλ κε βάζε ηελ αλαινγία λφκνπ ή δηθαίνπ, κε γλψκνλα ηνλ νηθνλνκηθφ ζθνπφ ηνπ factoring, ηελ ηζνξξνπεκέλε θαηάζηαζε ζπκθεξφλησλ ησλ κεξψλ θαη ηε ζρέζε εκπηζηνζχλεο 51. Σα ζηαζεξά απηά ζεκεία αλαθνξάο, πνπ εμαζθαιίδνπλ ηελ νηθνλνκηθή ελφηεηα ηεο κεηθηήο ζχκβαζεο factoring θαίλεηαη φηη εμππεξεηνχληαη θαιχηεξα απφ ηελ εθαξκνγή ηεο ζεσξίαο ηνπ ζπλδπαζκνχ 48 Π. Κνξλειάθεο, Δηδηθφ Δλνρηθφ Γίθαην, Η, 2002, ζει. 15 επ. 49 ΑΠ 880/2010, ΔΔκπΓ 2011, ζει. 73, ΑΠ 1482/2010, ΔΔκπΓ 2011, ζει. 348, ΔθΑζ 5368/2010, ΓΔΔ 2011, ζει. 463, ζχκθσλα κε ηηο νπνίεο «ε ζχκβαζε πνπ θαηαξηίδεηαη κεηαμχ ηνπ πξάθηνξα θαη ηνπ πξνκεζεπηή είλαη κία "ζχκβαζε πιαίζην", κε ηελ νπνία θαζνξίδνληαη νη φξνη ζπλεξγαζίαο ησλ κεξψλ, φπσο ην είδνο ηνπ factoring (γλήζην ή κε γλήζην, εκθαλέο ή αθαλέο), ην αλψηαην πνζφ (πιαθφλ) κέρξη ην νπνίν δέρεηαη ν πξάθηνξαο λα ρξεκαηνδνηήζεη ηνλ πξνκεζεπηή, ε ακνηβή θαη νη πξνκήζεηεο ηνπ πξάθηνξα, ν ηξφπνο κε ηνλ νπνίν ζα γίλεηαη ε εθρψξεζε ησλ απαηηήζεσλ». 50 Βι. π. Φπρνκάλεο, Σξαπεδηθφ Γίθαην, Γίθαην ηξαπεδηθψλ ζπκβάζεσλ, η. ΗΗ, 2010,ζει. 337, Απ. Γεσξγηάδεο, ν.π., ζει Αληίζεηνο ν Β. Βάζεο, ν.π., ζει Κξίζηκνο ηφπνο είλαη ν δηθαηνπξαθηηθφο ζθνπφο, αιιά θαη ε εθάζηνηε θαηάζηαζε ζπκθεξφλησλ θαη ν ζθνπφο ηεο ππφ επζεία ή αλαινγηθή εθαξκνγή δηάηαμεο λφκνπ, κε εθαξκνγή βεβαίσο ηεο θαιήο πίζηεο θαη ιακβαλνκέλσλ ππφςε ησλ ζπλαιιαθηηθψλ εζψλ θαη ζπκπιεξσκαηηθά ησλ θαλφλσλ ηνπ γεληθνχ ελνρηθνχ δηθαίνπ. 27

28 ή ηεο αλαινγίαο 52. Ο κεηθηφο απηφο ραξαθηήξαο δηθαηνινγείηαη απφ ηελ πνιπκνξθία ησλ ζηφρσλ πνπ επηδηψθνληαη κε ηε ζχκβαζε factoring θαη πεξηιακβάλεη ηδίσο ζηνηρεία πψιεζεο απαηηήζεσο (ζηελ πεξίπησζε ηνπ γλήζηνπ factoring), παξνρήο πηζηψζεσο θαη εθρψξεζεο απαηηήζεσλ πξνο εμαζθάιηζε ηεο πίζησζεο (ζηελ πεξίπησζε ηνπ κε γλήζηνπ factoring), ζχκβαζεο έξγνπ ιφγσ ηεο δηαρεηξηζηηθήο θαη ινγηζηηθήο παξαθνινχζεζεο ησλ απαηηήζεσλ, αζθαιηζηήξηαο ξήηξαο (del credere) ζηελ πεξίπησζε ηνπ γλήζηνπ factoring θ.α 53. χκθσλα κάιηζηα θαη κε ηελ νξνινγία ηνπ λφκνπ (άξζξν 1 παξ.1 εδ. β ), πεξηερφκελν ηεο πξαθηνξείαο επηρεηξεκαηηθψλ επελδχζεσλ απνηεινχλ νη ππεξεζίεο πνπ απαξηζκνχληαη ζην λφκν, ζηελ έλλνηα ησλ νπνίσλ πξνζδίδεηαη πάλησο νηθνλνκηθή θαη φρη λνκηθή ζεκαζία. Χο ππεξεζία, δειαδή, ελλνείηαη θάζε αλάιεςε ππνρξεψζεσο απφ ηνλ πξάθηνξα, πνπ εμππεξεηεί ηνλ νηθνλνκηθφ ζθνπφ ηεο ζπκβάζεσο. Οη παξερφκελεο ζρεηηθέο ππεξεζίεο είλαη νη εμήο: Α) Ζ εθρψξεζε απαηηήζεσλ ζηνλ πξάθηνξα κε ή ρσξίο δηθαίσκα αλαγσγήο Ζ εθρψξεζε, βέβαηα, απνηειεί φπσο ζα αλαθέξνπκε δηεμνδηθά ζε επφκελε ελφηεηα, ζχκβαζε (εθπνηεηηθή, αθεξεκέλε) πνπ έρεη σο αληηθείκελν ηε κεηαβίβαζε απαηηήζεσο απφ ηνλ πξνκεζεπηή ζηνλ πξάθηνξα, ρσξίο ηε ζπλαίλεζε ηνπ νθεηιέηε. Σν δηθαίσκα, φκσο, αλαγσγήο δελ απνξξέεη απφ ηε ζχκβαζε εθρσξήζεσο, αιιά είηε απφ ηελ ππνθείκελε ή βαζηθή ζχκβαζε (θπξίσο πψιεζε) πνπ θαηαξηίδνπλ επίζεο ηα κέξε θαη ε νπνία ζπληζηά ηελ αηηία ηεο εθρσξήζεσο είηε απφ ηδηαίηεξε εγγπεηηθή ζχκβαζε. Απφ απηή ζα θξηζεί θπξίσο εάλ ν πξάθηνξαο έρεη δηθαίσκα αλαγσγήο, δηθαίσκα δειαδή λα ζηξαθεί θαηά ηνπ πξνκεζεπηή δεηψληαο λα θαηαβάιεη απηφο ην πνζφ ηεο απαίηεζεο πνπ ηειηθά δελ εηζπξάρζεθε απφ ηνλ νθεηιέηε. Β) Ζ εμνπζηνδφηεζε γηα ηελ είζπξαμε ησλ απαηηήζεσλ Γηα ηελ πεξίπησζε φπνπ δελ ιακβάλεη ρψξα εθρψξεζε ησλ απαηηήζεσλ ηνπ πξνκεζεπηή, θαζψο απηφο δελ επηζπκεί λα απνμελσζεί απφ ηηο απαηηήζεηο ησλ πειαηψλ ηνπ, αιιά κέζσ ηεο ζπκβάζεσο factoring 52 Σίπνηα δελ εκπνδίδεη φκσο ζε ζπγθεθξηκέλε ζχκβαζε factoring λα επηηπγράλεηαη ην ίδην απνηέιεζκα κε ηελ εθαξκνγή ηεο ζεσξίαο ηεο αθνκνηψζεσο, ηελ νπνία γηα ην ιφγν απηφ δελ κπνξεί θαλείο λα απνθιείζεη εθ ησλ πξνηέξσλ. Βι. π. Φπρνκάλεο, ν.π., ζει Απ. Γεσξγηάδεο, ν.π., ζει. 149, Η. Βειέληδα, ν.π., ζει