Καραθανάση Ε. - Βερυκούκη Ε. - Τσολάκη Μ. Συνεργάτης στο Ευρωπαϊκό Πρόγραμμα ASPAD, Ψυχολόγος στην Ψυχιατρική Κλινική San Vitale

Transcript

1 Καραθανάση Ε. - Βερυκούκη Ε. - Τσολάκη Μ. Συνεργάτης στο Ευρωπαϊκό Πρόγραμμα ASPAD, Ψυχολόγος στην Ψυχιατρική Κλινική San Vitale

2 Σαφράν και ζαφορά Περιζήτητο προϊόν, που στην Ελλάδα καλλιεργείται αποκλειστικά στα Κροκοχώρια της Κοζάνης Ο κόκκινος ελληνικός κρόκος θεωρείται ίσως η καλύτερη ποιότητα σαφράν

3 Χρυσάφι της ελληνικής γης Προσφιλής Πολύτιμο μπαχαρικό των αρχαίων πολιτισμών Άρωμα Χρώμα Φαρμακευτικές Αφροδισιακές Ιδιότητες

4 Συναντάμε τη λέξη με την έννοια του φαρμάκου ή θεραπευτικού βοτάνου από τον Ιπποκράτη, Ασκληπιό, Διοσκορίδη, Γαληνό και από άλλους γιατρούς της αρχαιότητας,

5 Διαβήτης και παχυσαρκία (Loizzo, 2015) Βοηθά στη μείωση της αρτηριακής πίεσης Φροντίζει τα μάτια μας Γλαύκωμα (Modaghegh et al., 2008) (Bonyadi & Yazdani, 2014) Αντικαρκινική δράση (Geromichalos et al., 2014) Μειώνει την κατάθλιψη (Talaei et al., 2015) Βελτιώνει τη μνήμη (Akhondzadeh et al., 2010)

6 Φυσικό «όπλο» στη μάχη κατά της άνοιας Επιστημονικές έρευνες έδειξαν την ευεργετική επίδραση του φυτού, στην αντιμετώπιση των δύο κυριότερων μορφών άνοιας, της αγγειακής και της νόσου Alzheimer Ασκεί στους ασθενείς με νόσο Alzheimer δράση ανάλογη της γκαλανταμίνης - της φαρμακευτικής ουσίας που χρησιμοποιείται σήμερα για τη νόσο (Σινάκος, 2007)

7 Ο κρόκος σε σύγκριση με το εικονικό φάρμακο, είναι αποτελεσματικότερος ως προς τις νοητικές ικανότητες σε ασθενείς με ήπια έως μέτρια άνοια (Blackwell, 2010)

8 Κρόκος και Μεμαντίνη Δεν υπήρχε σημαντική διαφορά μεταξύ των δύο ομάδων Ο κρόκος έδειξε να είναι συγκρίσιμος με τη μεμαντίνη Μείωση της νοητικής έκπτωσης σε ασθενείς με μέτρια έως σοβαρή άνοια (Wiley & Sons, 2014)

9 Παρόμοια αποτελεσματικός με δονεπεζίλη (donepezil) Παρόμοιες ανεπιθύμητες ενέργειες μεταξύ κρόκου και δονεπεζίλης σημαντικά συχνότερα στη δονεπεζίλη Απόδειξη μιας πιθανής θεραπευτικής επίδρασης του κρόκου στη θεραπεία ασθενών με ήπια έως μέτρια νόσο Alzheimer (Akhendzadeh S.,2010)

10 ΗΝΔ είναι μια ενδιάμεση κατάσταση μεταξύ φυσιολογικού γήρατος και άνοιας (Petersen, 2004) Με τη πάροδο της ηλικίας παρατηρείται μια φυσιολογική έκπτωση των νοητικών λειτουργιών. Υπάρχει πιθανότητα σε μερικούς ασθενείς αυτή η έκπτωση να κρύβει μια πρόδρομη άνοια (Bruscoli, 2004)

11 Έχει ευεργετική επίδραση στα άτομα με Ήπια Νοητική Διαταραχή; Καθυστέρηση Ο στο ρυθμό εξέλιξης σε άνοια; σκοπός αυτής της μελέτης ήταν να αξιολογηθεί η αποτελεσματικότητα της κροκίνης, το κύριο δραστικό συστατικό του κρόκου, ως θεραπεία για την ΗΝΔ

12 Επισκέπτες Alzheimer Hellas και Εξωτερικοί ασθενείς του Ιατρείου Μνήμης και Άνοιας του Γ.Π.Ν. Γ. Παπανικολάου

13 ΚΡΙΤΗΡΙΑ MMSE (26-30) Διάγνωση ΗΝΔ (DSM-5) ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΑΠΟΚΛΕΙΣΜΟΥ Διάγνωση άνοιας (NINCDS-ADRDA, DSM-5)

14 Μισό φακελάκι (0,125g) βιολογικού κρόκου Κοζάνης σε σκόνη κάθε ημέρα

15 Αρχικά - 45 ασθενείς με ΗΝΔ Αποχώρησαν 23: Λόγω αμέλειας δε το λάμβαναν τακτικά (N=8) Λόγω δυσπιστίας δεν το ξεκίνησαν καθόλου (N=11) Δεν άρεσε η γεύση (N=1) Λόγω φθίνουσας πορείας άνοια (N=1) ΑΝΕΠΙΘΥΜΗΤΕΣ ΕΝΕΡΓΕΙΕΣ (Ν = 2) Τραβήγματα στα ούλα Αέρια

16 ΛΗΨΗ ΚΡΟΚΟΥ ΚΟΖΑΝΗΣ ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΗ ΟΜΑΔΑ: 15 ασθενείς με ΗΝΔ στους 6 μήνες 17 ασθενείς με ΗΝΔ στους 12 μήνες ΔΕ ΛΑΜΒΑΝΑΝ ΚΡΟΚΟ ΚΟΖΑΝΗΣ ΟΜΑΔΑ ΕΛΕΓΧΟΥ 17 ασθενείς με ΗΝΔ στους 6 μήνες 18 ασθενείς με ΗΝΔ στους 12 μήνες

17 ΣΦΑΙΡΙΚΗ ΝΟΗΤΙΚΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ: MMSE [Mini Mental State Examination-MMSE (Roth, Huppert, Tum, & Mouthjoy, 1988)] MoCA [Montreal Cognitive Assessment MoCA (Nasreddine et al, 2005)] ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΟΤΗΤΑ: FRSSD [Functional Rating Scale of Symptoms of Dementia-FRSSD (Hutton, 1990)] ΚΑΤΑΘΛΙΨΗ: GDS Ψυχογηριατρικη κλίμακα για την κατάθλιψη [Geriatric Depression Scale GDS Yesavage et al, 1982

18 SPSS 22.0 Περιγραφική στατιστική & μονοπαραγοντική ανάλυση Wilcoxon για δύο συνδεόμενες ομάδες Mann Whitney για δύο ανεξάρτητες ομάδες

19 6 μήνες: Πειραματική Ομάδα Ν = 15 6 άνδρες, 9 γυναίκες Ηλικία: 69,46 έτη Μ.Ο Εκπαίδευση: 9,86 έτη Μ.Ο Ομάδα Ελέγχου Ν = 13 3 άνδρες, 10 γυναίκες Ηλικία: 69,15 έτη Μ.Ο Εκπαίδευση: 10,84 έτη Μ.Ο

20 ΔΗΜΟΓΡΑΦΙΚΑ.p Φύλο Ηλικία Εκπαίδευση 0.462

21 ΔΟΚΙΜΑΣΙΕΣ.p MMSE MoCA FRSSD GDS 0.367

22 Δεν παρατηρήθηκαν στατιστικά σημαντικές διαφορές μεταξύ της πειραματικής ομάδας και της ομάδας ελέγχου

23 ΟΜΑΔΑ ΕΛΕΓΧΟΥ: Δεν παρουσίασε διαφορές μεταξύ των δύο εξετάσεων ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΗ ΟΜΑΔΑ: Είχε καλύτερη επίδοση από την πρώτη της εξέταση ως προς: Σφαιρική Νοητική Λειτουργία (MoCA) p=0.027

24 12 μήνες: Πειραματική Ομάδα Ν = 17 5 άνδρες, 12 γυναίκες Ηλικία: 71,47 έτη Μ.Ο Εκπαίδευση: 8,17 έτη Μ.Ο Ομάδα Ελέγχου Ν = 18 4 άνδρες, 14 γυναίκες Ηλικία: 69,72 έτη Μ.Ο Εκπαίδευση: 10,11 έτη Μ.Ο

25 ΔΗΜΟΓΡΑΦΙΚΑ.p Ηλικία Εκπαίδευση Φύλο 0.921

26 ΔΟΚΙΜΑΣΙΕΣ.p MMSE MoCA FRSSD GDS 0.469

27 Η πειραματική ομάδα είχε καλύτερη επίδοση από την ομάδα ελέγχου ως προς: Σφαιρική Νοητική Λειτουργία (MMSE) p=0.015

28 ΟΜΑΔΑ ΕΛΕΓΧΟΥ: Δεν παρουσίασε διαφορές μεταξύ της 1 ης και της 2ης εξέτασης ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΗ ΟΜΑΔΑ: Δεν παρουσίασε διαφορές μεταξύ της 1 ης και της 2ης εξέτασης

29 ΧΩΡΙΣ ΚΡΟΚΟ Πριν 6 Μήνες Μετά ΜΜSΕ 28,00 27,93 FRSSD 4,00 3,07 GDS 2,00 1,20 MOCA 23,00 22,18 Σταθερή ΜΕ ΚΡΟΚΟ Πριν 6 Μήνες Μετά Σταθερή 27,41 28,17 7,05 3,81 Σταθερή 2,29 3,05 Σταθερή Επιδείνωση 22,93 23,75 Βελτίωση Σταθερή Σταθερή

30 ΧΩΡΙΣ ΚΡΟΚΟ Πριν 12 Μήνες Μετά ΜΕ ΚΡΟΚΟ Πριν 12 Μήνες Μετά ΜΜSΕ 27,88 27,11 Επιδείνωση 27,41 28,17 Βελτίωση p<0.015 FRSSD 4 6,42 Επιδείνωση 7,05 3,81 Βελτίωση 3,05 2,76 Σταθερή 2,29 3,05 Σταθερή MOCA 22,81 22,26 Επιδείνωση 22,93 23,75 Βελτίωση GDS

31 Δεν υπάρχουν παρόμοιες μελέτες σε ασθενείς με ΗΝΔ Άνοια Σφαιρική Νοητική Λειτουργία (MoCA, MMSE) Περισσότερος χρόνος ή ποσότητα; Μεγαλύτερο δείγμα

32 e mail: