ΒΙΟΜΗΥΑΝΙΑ ΦΧΦΟΡΙΚΧΝ ΛΙΠΑΜΑΣΧΝ ΥΔΓΙΟ ΑΝΣΙΜΔΣΧΠΙΗ ΔΚΣΑΚΣΧΝ ΑΝΑΓΚΧΝ

Transcript

1 ΣΔΥΝΟΛΟΓΙΚΟ ΔΚΠΑΙΓΔΤΣΙΚΟ ΙΓΡΤΜΑ ΚΑΒΑΛΑ ΥΟΛΗ ΣΔΥΝΟΛΟΓΙΚΧΝ ΔΦΑΡΜΟΓΧΝ ΣΜΗΜΑ ΣΔΥΝΟΛΟΓΙΑ ΠΔΣΡΔΛΑΙΟΤ ΚΑΙ ΦΤΙΚΟΤ ΑΔΡΙΟΤ ΠΣΤΥΙΑΚΗ ΔΡΓΑΙΑ ΒΙΟΜΗΥΑΝΙΑ ΦΧΦΟΡΙΚΧΝ ΛΙΠΑΜΑΣΧΝ ΥΔΓΙΟ ΑΝΣΙΜΔΣΧΠΙΗ ΔΚΣΑΚΣΧΝ ΑΝΑΓΚΧΝ ΦΧΣΔΙΝΗ ΣΙΑΣΑΚΗ ΔΠΙΒΛΔΠΧΝ: ΓΗΜΗΣΡΙΟ ΜΑΡΜΑΝΗ ΚΑΒΑΛΑ 2014

2 ΔΓΚΡΙΝΔΣΑΙ Ο ΔΠΙΒΛΔΠΧΝ ΓΗΜΗΣΡΙΟ ΜΑΡΜΑΝΗ

3

4 ΣΔΥΝΟΛΟΓΙΚΟ ΔΚΠΑΙΓΔΤΣΙΚΟ ΙΓΡΤΜΑ ΚΑΒΑΛΑ ΥΟΛΗ ΣΔΥΝΟΛΟΓΙΚΧΝ ΔΦΑΡΜΟΓΧΝ ΣΜΗΜΑ ΣΔΥΝΟΛΟΓΙΑ ΠΔΣΡΔΛΑΙΟΤ ΚΑΙ ΦΤΙΚΟΤ ΑΔΡΙΟΤ ΠΣΤΥΙΑΚΗ ΔΡΓΑΙΑ ΒΙΟΜΗΥΑΝΙΑ ΦΧΦΟΡΙΚΧΝ ΛΙΠΑΜΑΣΧΝ ΥΔΓΙΟ ΑΝΣΙΜΔΣΧΠΙΗ ΔΚΣΑΚΣΧΝ ΑΝΑΓΚΧΝ ΦΧΣΔΙΝΗ ΣΙΑΣΑΚΗ ΔΠΙΒΛΔΠΧΝ: ΓΗΜΗΣΡΙΟ ΜΑΡΜΑΝΗ

5 ΚΑΒΑΛΑ 2014

6 Σ.Δ.Ι. ΚΑΒΑΛΑ ΥΟΛΗ ΣΔΥΝΟΛΟΓΙΚΧΝ ΔΦΑΡΜΟΓΧΝ ΣΜΗΜΑ ΣΔΥΝΟΛΟΓΙΑ ΠΔΣΡΔΛΑΙΟΤ ΚΑΙ ΦΤΙΚΟΤ ΑΔΡΙΟΤ 2014 Ζ παξνύζα Πηπρηαθή Δξγαζία θαη ηα ζπκπεξάζκαηά ηεο ζε νπνηαδήπνηε κνξθή απνηεινύλ ζπληδηνθηεζία ηνπ Σκήκαηνο Σερλνινγίαο Πεηξειαίνπ θαη Φπζηθνύ Αεξίνπ ηνπ ΣΔΗ Καβάιαο θαη ηνπ θνηηεηή. Οη πξναλαθεξόκελνη δηαηεξνύλ ην δηθαίσκα αλεμάξηεηεο ρξήζεο θαη αλαπαξαγσγήο (ηκεκαηηθά ή ζπλνιηθά) γηα δηδαθηηθνύο θαη εξεπλεηηθνύο ζθνπνύο. ε θάζε πεξίπησζε πξέπεη λα αλαθέξεηαη ν ηίηινο, ν ζπγγξαθέαο, ν επηβιέπσλ θαη ην ελ ιόγσ ηκήκα ηνπ ΣΔΗ Καβάιαο. Ζ έγθξηζε ηεο παξνύζαο Πηπρηαθήο Δξγαζίαο από ην Σκήκα Σερλνινγίαο Πεηξειαίνπ θαη Φπζηθνύ Αεξίνπ δελ ππνδειώλεη απαξαηηήησο θαη απνδνρή ησλ απόςεσλ ηνπ ζπγγξαθέα εθ κέξνπο ηνπ Σκήκαηνο Ο ππνθαηλόκελνο δειώλσ ππεύζπλα όηη ε παξνύζα Πηπρηαθή Δξγαζία είλαη εμ νινθιήξνπ δηθό κνπ έξγν θαη ζπγγξάθεθε εηδηθά γηα ηηο απαηηήζεηο ηνπ πξνγξάκκαηνο ζπνπδώλ ηνπ Σκήκαηνο Σερλνινγίαο Πεηξειαίνπ θαη Φπζηθνύ Αεξίνπ. Γειώλσ ππεύζπλα όηη θαηά ηε ζπγγξαθή αθνινύζεζα ηελ πξέπνπζα αθαδεκατθή δενληνινγία απνθπγήο ινγνθινπήο. Έρσ επίζεο απνθύγεη νπνηαδήπνηε ελέξγεηα πνπ ζπληζηά παξάπησκα ινγνθινπήο. Γλσξίδσ όηη ε ινγνθινπή κπνξεί λα επηζύξεη πνηλή αλάθιεζεο ηνπ πηπρίνπ κνπ. Τπνγξαθή Φσηεηλή Σζηαηάθε

7 ΠΔΡΙΛΗΦΗ Σα θσζθνξηθά ιηπάζκαηα παξάγνληαη κε ηελ πξνζζήθε νμέσο ζε ρώκα ή ζε θνληνπνηεκέλν θσζθνξηθό βξάρν. Αλ ρξεζηκνπνηείηαη ην ζεηηθό νμύ παξάγεηαη θσζθνξηθό ιίπαζκα (SSP), ελώ αλ ρξεζηκνπνηείηαη θσζθνξηθό νμύ, παξάγνληαη ηξίθιηλα θσζθνξηθά ιηπάζκαηα (TSP). Ζ παξαγσγή SSP πεξηιακβάλεη ηελ αλάκεημε ηνπ ζεηηθνύ νμέσο θαη ηνπ βξάρνπ ζε έλαλ αληηδξαζηήξα. Γηα ηελ παξαγσγή ιηπαζκάησλ TSP ρξεζηκνπνηνύληαη δύν κέζνδνη : run-of-pile θαη θνθθώδεο. Σν ζρέδην αληηκεηώπηζεο έθηαθηεο αλάγθεο εθηειείηαη από κηα επηρείξεζε ή από θάπνηα εγθαηάζηαζε ζε απηή πξνθεηκέλνπ λα απνηειέζεη έλα πξόγξακκα πξνεηνηκαζίαο γύξσ από έθηαθηα πεξηζηαηηθά πνπ κπνξνύλ λα πξνθαιέζνπλ εθξήμεηο ή ππξθαγηέο ζηε βηνκεραληθή κνλάδα. ηόρνο ηνπ ζπζηεκαηηθνύ απηνύ ζρεδίνπ είλαη λα πξνζηαηέςεη ηελ αλζξώπηλε πγεία θαη αζθάιεηα αιιά θαη ηελ πεξηνπζία ηεο θάζε εηαηξείαο. Από ηε ζηηγκή πνπ ζα δεκηνπξγεζεί έλα έθηαθην πεξηζηαηηθό ζηελ επηρείξεζε ζα πξέπεη λα ππάξρεη ν πληνληζηήο ρεδίνπ ν νπνίνο είλαη ν ππξήλαο ηνπ ζρεδίνπ γηα ηελ εθαξκνγή ηνπ θαη έρεη αλαιάβεη θάπνηεο ζπγθεθξηκέλεο αξκνδηόηεηεο κε ζηόρν λα ελεξγνπνηήζεη όιεο εθείλεο ηηο δηαδηθαζίεο νη νπνίεο δίλνληαη από ην ρέδην Αληηκεηώπηζεο Έθηαθηεο Αλάγθεο. ΛΔΞΔΙ ΚΛΔΙΓΙΑ: θσζθνξηθά ιηπάζκαηα, θσζθνξηθό νμύ, ζεηηθό νμύ, ζρέδην εθηάθησλ αλαγθώλ

8 ABSTRACT Phosphate fertilizers are produced by adding acid to the soil or powdered rock phosphate. If sulfuric acid is used then phosphate fertilizer is produced (SSP), and if phosphoric acid is used, triple phosphate fertilizer is produced(tsp). The SSP production comprises mixing the sulfuric acid and the rock in a reactor. For the TSP fertilizer production two methods are used: run-of-pile and granular. The emergency plan implemented by a company or an establishment in this to be a preparation program around emergencies that can cause fires or explosions in industrial unit. The aim of this systematic plan is to protect human health and safety and property of each company. Once an emergency situation is created in the operation should be the Project Coordinator who is the core of a project to implement and is responsible for some specific functions in order to activate all those procedures which are given by the Response Plan emergency. KEYWORDS: phosphate fertilizers, phosphoric acid, sulfuric acid, emergency plan

9 Θα ήζεια λα αθηεξώζσ απηήλ ηελ εξγαζία ζηνπο γνλείο κνπ γηα ηελ ζηήξημε θαη ηελ θαηαλόεζή ηνπο θαζ όιε ηελ δηάξθεηα ησλ ζπνπδώλ κνπ.

10 ΔΤΥΑΡΙΣΙΔ Γηα ηε δηεθπεξαίσζε ηεο παξνύζαο πηπρηαθήο εξγαζίαο, ζα ήζεια λα επραξηζηήζσ ηνλ επηβιέπνληα θαζεγεηή κνπ ηνλ θ. Γ. Μαξκάλε γηα ηελ θαζνδήγεζε & ηηο ζπκβνπιέο πνπ κνπ έδσζε γηα ηελ νινθιήξσζε ηεο εξγαζίαο. Δπίζεο ηνλ θ. Α. Αδακάθε ππεύζπλν πγηεηλήο θαη αζθάιεηαο ζηελ ΒΦΛ Καβάιαο γηα ηηο πιεξνθνξίεο πνπ κνπ έδσζε θαη ηελ βηβιηνγξαθία πνπ κνπ δηέζεζε γηα ηελ δηεθπεξαίσζε ηεο εξγαζίαο κνπ. Καη ηέινο ηνπο γνλείο κνπ γηα ηελ ζπκπαξάζηαζε θαη ηελ ππνκνλή ηνπο.

11 ΠΔΡΙΔΥΟΜΔΝΑ Κεθάλαιο 1. Σα θωζθοπικά λιπάζμαηα και η Βιομησανία Φωζθοπικών Λιπαζμάηων Δηζαγσγε Σα θσζθνξηθά ιηπάζκαηα Οη ζηαζκνί παξαγσγήο θσζθνξηθώλ ιηπαζκάησλ Πεξηγξαθή δξαζηεξηόηεηαο Παξαγσγή ζεηηθνύ νμέσο Παξαγσγή θσζθνξηθνύ νμέσο..27 Κεθάλαιο 2. σέδιο ανηιμεηώπιζηρ εκηάκηων αναγκών ρέδην Αληηκεηώπηζεο Δθηάθησλ Αλαγθώλ ζε Πεξίπησζε Παύζεο Βηνκεραληθήο Μνλάδαο Γεληθή Πεξηγξαθή ρεδίνπ γηα Δπέκβαζε ζε Πεξίπησζε Παύζεο Βηνκεραληθήο Μνλάδαο Δθαξκνγή Μέηξσλ Αληίδξαζεο ζηελ Πεξίπησζε Παύζεο Βηνκεραληθήο Μνλάδαο Αλαγλώξηζε Γεγνλόηνο θαη ηα Πξώηα Βήκαηα Ρόινο ησλ Τπνινίπσλ πληνληζηώλ ζηελ Πεξίπησζε Παύζεο Βηνκεραληθήο Μνλάδαο Γηαζέζηκα Μέζα Αληηκεηώπηζεο Δθηάθησλ Καηαζηάζεσλ ζε Πεξίπησζε Παύζεο Βηνκεραληθήο Μνλάδαο Γηαδηθαζίεο Μεηά ηε Έθηαθηε Καηάζηαζε ζηελ Παύζε Βηνκεραληθήο Μνλάδαο Αιιαγέο θαη Αλαζεώξεζε ρεδίνπ Παύζε ιεηηνπξγίαο κνλάδαο παξαγσγήο ρεκηθώλ ζε πεξίπησζε αηπρήκαηνο Παύζε ιεηηνπξγίαο κνλάδαο παξαγσγήο ρεκηθώλ ζε πεξίπησζε ζπληήξεζεο 46

12 2.8 Αζθάιεηα βηνκεραληθώλ δηθηύσλ ζε ζπλερή ιεηηνπξγία Shut-downs θαη αζθάιεηα..50 Κεθάλαιο 3. Δπίλογορ...52 Βηβιηνγξαθία..55

13

14 ΚΑΣΑΛΟΓΟ ΔΙΚΟΝΧΝ Δηθόλα 1. Ο θύθινο ηνπ θσζθόξνπ.18 Δηθόλα 2. Ζ πγξή δηαδηθαζία παξαγσγήο θσζθνξηθνύ νμέσο Δηθόλα 3. Ζ πγξή δηαδηθαζία παξαγσγήο θσζθνξηθνύ νμέσο

15

16 ΚΑΣΑΛΟΓΟ ΥΗΜΑΣΧΝ ρήκα 1. Έλα δηάγξακκα ξνήο κεηαηξνπήο ηνπ δηνμεηδίνπ ηνπ ζείνπ ζε ηξηνμεηδίνπ ηνπ ζείνπ ρήκα 2. Έλα δηάγξακκα πνπ απεηθνλίδεη έλαλ ελαιιάθηε ζεξκόηεηαο πνπ ρξεζηκνπνηείηαη ζηελ Παξαζθεπή ηνπ ηξηνμεηδίνπ ηνπ ζείνπ...26 ρήκα 3. Γηάγξακκα ξνήο ηεο παξαγσγηθήο δηαδηθαζίαο ζεηηθνύ νμέσο.27 ρήκα 4. Γηάγξακκα ξνήο παξαγσγήο θσζθνξηθνύ νμέσο πγξήο κεζόδνπ...29 ρήκα 5. Γηάγξκκα ξνήο παξαγσγήο θσζθνξηθνύ νμέσο ζεξκηθήο κεζόδνπ...31

17 ΣΜΖΜΑ ΣΔΥΝΟΛΟΓΗΑ ΚΑΗ ΦΤΗΚΟΤ ΑΔΡΗΟΤ 1. ΚΔΦΑΛΑΙΟ 1 Σα θωζθοπικά λιπάζμαηα και η Βιομησανία Φωζθοπικών Λιπαζμάηων 1.1 Διζαγωγή ην παξόλ θεθάιαην ζα παξνπζηαζηνύλ ελ ζπληνκία ηα θσζθνξηθά ιηπάζκαηα θαη νη ηξόπνη παξαγσγήο ηνπο. 1.2 Σα θωζθοπικά λιπάζμαηα Σα θσζθνξηθά ιηπάζκαηα παξάγνληαη κε ηελ πξνζζήθε νμέσο ζε ρώκα ή ζε θνληνπνηεκέλν θσζθνξηθό βξάρν. Αλ ρξεζηκνπνηείηαη ην ζεηηθό νμύ, κνλό ή θαλνληθό, παξάγεηαη θσζθνξηθό (SSP), κε πεξηεθηηθόηεηα ζε θώζθνξν 16-21% σο πεληνμείδην ηνπ θσζθόξνπ (P2O5). Αλ ρξεζηκνπνηείηαη θσζθνξηθό νμύ γηα ηελ νμίληζε ηεο θσζθνξηθήο πέηξαο, παξάγνληαη ηξίθιηλα θσζθνξηθά (TSP). Σν TSP έρεη πεξηεθηηθόηεηα ζε θώζθνξν 43-48% σο P2O5. Ζ παξαγσγή SSP πεξηιακβάλεη ηελ αλάκεημε ηνπ ζεηηθνύ νμέσο θαη ηνπ βξάρνπ ζε έλαλ αληηδξαζηήξα. Σν κίγκα ηεο αληηδξάζεσο εθθνξηώλεηαη επάλσ ζε έλα αξγνθίλεην κεηαθνξέα ζε έλα θξεζθύγεην. Σν κίγκα ζθιεξύλεηαη γηα 4 έσο 6 εβδνκάδεο πξηλ ζπζθεπαζηεί θαη κεηαθεξζεί. Γύν κέζνδνη ρξεζηκνπνηνύληαη γηα ηελ παξαγσγή ιηπαζκάησλ TSP: run-of-pile θαη θνθθώδεο. Ζ δηαδηθαζία run-of-pile είλαη παξόκνηα κε ηε δηαδηθαζία SSP. Ζ θνθθώδεο δηαδηθαζία TSP ρξεζηκνπνηεί ρακειόηεξε αληνρήο θσζθνξηθό νμύ (40%, ζε ζύγθξηζε κε 50% γηα ηε run-of-pile). Σν κίγκα αληίδξαζεο, έλαο πνιηόο, ςεθάδεηαη επάλσ ζε αλαθπθισκέλν ιίπαζκα κέζα ζε έλαλ θνθθνπνηεηή. Οη θόθθνη κεγαιώλνπλ θαη ζηε ζπλέρεηα απνξξίπηνληαη ζε έλα ζηεγλσηήξην, ειέγρνληαη, θαη απνζηέιινληαη πξνο απνζήθεπζε. Φσηεηλή Σζηαηάθε Έηνο: 2014

18 Σα ζπγθξνηήκαηα θσζθνξηθώλ ιηπαζκάησλ έρνπλ ζπρλά εγθαηαζηάζεηο παξαγσγήο ζεηηθνύ θαη θσζθνξηθνύ νμένο. Σν ζεηηθό νμύ παξάγεηαη από ηελ θαύζε ηεηεγκέλνπ ζείνπ ζηνλ αέξα γηα λα παξάγεη δηνμείδην ηνπ ζείνπ, ην νπνίν κεηαηξέπεηαη θαηαιπηηθά ζε ηξηνμείδην ηνπ ζείνπ γηα απνξξόθεζε ζε oleum. Σν δηνμείδην ηνπ ζείνπ κπνξεί επίζεο λα παξαρζεί από ηε θξύμε κεηαιιεύκαηνο ζηδεξνππξίηε. Σν θσζθνξηθό θαηαζθεπάδεηαη από ηελ πξνζζήθε ζεηηθνύ νμένο ζε θσζθνξηθό πέηξσκα. Σν κίγκα ηεο αληίδξαζεο δηεζείηαη γηα λα απνκαθξπλζεί ν θσζθνγύςνο, πνπ απνβάιιεηαη ζε θαηάιιειεο ιίκλεο ή ζσξνύο απνβιήησλ. Δηθόλα 1: Ο θύθινο ηνπ θσζθόξνπ Φσηεηλή Σζηαηάθε Έηνο: 2014

19 1.3 Οι ζηαθμοί παπαγωγήρ θωζθοπικών λιπαζμάηων Οη ζηαζκνί παξαγσγήο κεηαηξέπνπλ ην θσζθνξηθό πέηξσκα ζε θσζθνξηθό νμύ. Γύν είλαη νη δηαδηθαζίεο πνπ πινπνηνύλ ηελ κεηαηξνπή απηή: ε πγξή (ρεκηθή δηαδηθαζίαο θαη ε δηαδηθαζία πνπ πεξηιακβάλεη ειεθηξηθνύο θνύξλνπο (ζεξκηθή). Ζ πιεηνςεθία ησλ θσζθνξηθώλ ιηπαζκάησλ παξάγεηαη κε ηελ πγξή δηαδηθαζία κε ηελ αληίδξαζε ηνπ θσζθνξηθνύ πεηξώκαηνο κε θάπνην νμύ. Σν πην ζπρλά ρξεζηκνπνηνύκελν νμύ είλαη ην ζεηηθό νμύ (ζε κεξηθέο πεξηηπσζεηο ρξεζηκνπνηείηαη θαη ην ληηξηθό νμύ). Εικόνα 2: Η ςγπή διαδικασία παπαγωγήρ φωσφοπικού οξέωρ - 1 Φσηεηλή Σζηαηάθε Έηνο: 2014

20 Σν θσζθνξηθά πεηξώκαηα είλαη ε πξώηε ύιε πνπ ρξεζηκνπνηείηαη ζηελ θαηαζθεπή ησλ πεξηζζόηεξσλ εκπνξηθώλ θσζθνξηθώλ ιηπαζκάησλ ζηελ αγνξά. ην παξειζόλ, ηα ίδηα θσζθνξηθά έρνπλ ρξεζηκνπνηεζεί σο πεγή Ρ=θσζθόξνπ γηα όμηλα εδάθε. Δλ ηνύηνηο, ιόγσ ηεο ρακειήο δηαζεζηκόηεηαο ηνπ θσζθόξνπ ζε απηό ην κεηξηθό πιηθό, ην πςειό θόζηνο κεηαθνξάο, θαη κηθξέο απνθξίζεηο ησλ θαιιηεξγεηώλ, πνιύ ιίγα θσζθνξηθά ρξεζηκνπνηνύληαη ζήκεξα ζηε γεσξγία. Ζ θαηαζθεπή ησλ πεξηζζόηεξσλ εκπνξηθώλ θσζθνξηθώλ ιηπαζκάησλ αξρίδεη κε ηελ παξαγσγή θσζθνξηθνύ νμένο. Έλα γεληθεπκέλν δηάγξακκα πνπ δείρλεη ηα δηάθνξα βήκαηα πνπ ρξεζηκνπνηνύληαη γηα ηελ θαηαζθεπή ησλ δηαθόξσλ θσζθνξηθώλ ιηπαζκάησλ παξέρεηαη ζηηο Δηθόλεο 2 θαη 3. Σν θσζθνξηθό νμύ παξάγεηαη είηε κε κηα μεξή ή πγξή κέζνδν. ηελ μεξά δηαδηθαζία, ηα θσζθνξηθά θαηεξγάδνληαη ζε ειεθηξηθό θιίβαλν. Απηή ε επεμεξγαζία παξάγεη έλα πνιύ θαζαξό θαη πην αθξηβό θσζθνξηθό νμύ (ζπρλά νλνκάδεηαη ιεπθό ή νμύ θάκηλνο) πνπ ρξεζηκνπνηνύληαη θπξίσο ζηε βηνκεραλία ηξνθίκσλ θαη ρεκηθώλ πξντόλησλ. Σα ιηπάζκαηα πνπ ρξεζηκνπνηνύλ ιεπθό θσζθνξηθό νμύ σο πεγή Ρ είλαη γεληθά πην αθξηβά, ιόγσ ηεο δηαδηθαζίαο επεμεξγαζίαο δαπαλεξή. Ζ πγξή δηαδηθαζία πεξηιακβάλεη ηελ επεμεξγαζία ηνπ νμέσο κε θσζθνξηθά πνπ παξάγνπλ -θσζθνξηθό νμύ (πνπ νλνκάδεηαη επίζεο πξάζηλν ή καύξν νμύ) θαη γύςν πνπ απνκαθξύλεηαη σο παξαπξντόλ. Οη αθαζαξζίεο νη νπνίεο δίλνπλ ζην νμύ ην ρξώκα ηνπ δελ έρνπλ έλα πξόβιεκα ζηελ παξαγσγή ησλ μεξώλ ιηπαζκάησλ. Καη ζηηο δύν δηαδηθαζίεο επεμεξγαζίαο (πγξή ή μεξά) παξάγεηαη νξζνθσζθνξηθό νμύ- ε κνξθή θσζθνξηθνύ πνπ παξαιακβάλεηαη από ηα θπηά. Φσηεηλή Σζηαηάθε Έηνο: 2014

21 2. Εικόνα 3: Η ςγπή διαδικασία παπαγωγήρ φωσφοπικού οξέωρ 2 Σν θσζθνξηθό νμύ πνπ παξάγεηαη είηε από ηελ πγξή ή μεξά δηαδηθαζία ζπρλά ζεξκαίλεηαη, θαη νδεγείηαη εθηόο ηνπ λεξνύ γηα ηελ παξαγσγή ελόο ππεξθσζθνξηθνύ νμέσο. Ζ ζπγθέληξσζε θσζθνξηθώλ ζην ππεξθσζθνξηθό νμύ θπκαίλεηαη ζπλήζσο 72-76%. Ο θώζθνξνο ζε απηό ηνλ ηύπν νμένο είλαη παξώλ ηόζν σο νξζνθσζθνξηθόο θαη σο πνιπθσζθνξηθόο. Σα πνιπθσζθνξηθά άιαηα απνηεινύληαη από κηα ζεηξά νξζνθσζθνξηθώλ πνπ είλαη ρεκηθώο ελσκέλα κεηαμύ ηνπο. Καηά ηελ επαθή κε ην έδαθνο, ηα πνιπθσζθνξηθά κεηαηξέπνληαη ζε νξζνθσζθνξηθά. Σν θόζηνο ηεο κεηαηξνπήο θσζθνξηθνύ ζηα επηκέξνπο θσζθνξηθά ιηπάζκαηα πνηθίιιεη αλάινγα κε ηελ ρξεζηκνπνηνύκελε δηεξγαζία. Σν πην ζεκαληηθό, νη δηαδηθαζίεο πνπ ρξεζηκνπνηνύληαη δελ έρνπλ θακία επίδξαζε ζηε δηαζεζηκόηεηα ηνπ θσζθόξνπ γηα ηα θπηά. Φσηεηλή Σζηαηάθε Έηνο: 2014

22 1.4. Πεπιγπαθή δπαζηηπιόηηηαρ Οη βηνκεραλίεο θσζθνξηθώλ ιηπαζκάησλ δξαζηεξηνπνηνύληαη ζηελ παξαγσγή ακκσλίαο, νμέσλ θαη ιηπαζκάησλ θαη θαηαηάζζεηαη ζηηο δξαζηεξηόηεηεο πςειήο όριεζεο. Παξάγνπλ άλπδξε ακκσλία, ζεηηθό νμύ, ληηξηθό νμύ, θσζθνξηθό νμύ, ζύλζεηα ιηπάζκαηα θαη ληηξηθά ιηπάζκαηα. Ζ εγθαηεζηεκέλε ειεθηξηθή ηζρύο είλαη HP θαη ε ζεξκηθή ηζρύο είλαη 51,95 kw. Οη βηνκεραλίεο ιεηηνπξγνύλ ζπλερώο (όιεο ηηο ώξεο θαη κέξεο ηνπ ρξόλνπ) Παπαγωγή θειικού οξέωρ Ζ δηαδηθαζία γηα ηελ παξαγσγή ζεηηθνύ νμένο έρεη ηέζζεξα ζηάδηα: α) εθρύιηζε ηνπ ζείνπ β) κεηαηξνπή ηνπ ζείνπ ζε δηνμείδην ηνπ ζείνπ γ) ηε κεηαηξνπή ηνπ δηνμεηδίνπ ηνπ ζείνπ ζε ηξηνμείδην ηνπ ζείνπ δ) κεηαηξνπή ηνπ ηξηνμεηδίνπ ηνπ ζείνπ ζε ζεηηθό νμύ (α) Η εξαγωγή ηος θείος Ζ πην ζεκαληηθή πεγή ηνπ ζείνπ είλαη ε αλάθηεζή ηεο από ην θπζηθό αέξην θαη ην πεηξέιαην. Απηά πεξηέρνπλ ελώζεηο ζείνπ νη νπνίεο πξέπεη λα αθαηξεζνύλ πξηλ λα ρξεζηκνπνηεζνύλ σο θαύζηκα ή ρεκηθή πξώηε ύιε. Μηα άιιε ζεκαληηθή πεγή ζείνπ είλαη ην δηνμείδην ηνπ ζείνπ από δηύιηζε κεηάιινπ. Πνιιά κεηαιιεύκαηα εκθαλίδνληαη σο ζνπιθίδηα θαη ςήλνληαη γηα λα ζρεκαηηζηεί έλα δηνμείδην ηνπ αδώηνπ θαη ηνπ ζείνπ, γηα παξάδεηγκα, ζηελ παξαζθεπή ηνπ κνιύβδνπ: Φσηεηλή Σζηαηάθε Έηνο: 2014

23 Άιια κέηαιια πνπ παξάγνληαη από ηα ζεηνύρα κεηαιιεύκαηά ηνπο πεξηιακβάλνπλ ραιθό, ληθέιην θαη ςεπδάξγπξν. Παγθνζκίσο πεξίπνπ ην 35% ηνπ ζείνπ ιακβάλεηαη σο δηνμείδην ηνπ ζείνπ από ην ςήζηκν ηνπ ζεηνύρνπ κεηαιιεύκαηνο θαη απηό απμάλεηαη, θαζώο ηα θπηά πνπ πέξαζαλ παξαδνζηαθά ην δηνμείδην ηνπ ζείνπ ζηελ αηκόζθαηξα ην αλαθηνύλ σο ζεηηθό νμύ. Δηδηθόηεξα, ε Κίλα θάλεη πην ζεηηθνύ νμένο από ππξίηεο, έλα ζεηνύρν νξπθηό ηνπ ζηδήξνπ. (β) Η μεηαηποπή ηος θείος ζε διοξείδιο ηος θείος Δάλ ην ζείν είλαη ε πξώηε ύιε, ζα πξέπεη πξώηα λα κεηαηξαπεί ζε δηνμείδην ηνπ ζείνπ. Σεηεγκέλν ζείν ςεθάδεηαη ζε έλα θνύξλν θαη θαίγεηαη ζε έλα θύζεκα μεξνύ αέξα ζε πεξίπνπ 1300 K. Σν ζείνπ θαίγεηαη κε κηα ραξαθηεξηζηηθή κπιε θιόγα: Ωο πεξίζζεηα αέξα ρξεζηκνπνηείηαη ην αλαδπόκελν αέξην πεξηέρεη πεξίπνπ 10-12% δηνμείδην ηνπ ζείνπ θαη 10% νμπγόλν θαη 'όγθν. Σα αέξηα είλαη πνιύ δεζηά θαη έηζη πεξλνύλ κέζσ ελαιιαθηώλ ζεξκόηεηαο (ιέβεηεο απνξξηπηόκελεο ζεξκόηεηαο). Σα αέξηα ςύρνληαη ζε πεξίπνπ 700 Κ θαη ην λεξό ζηνπο γύξσ ζσιήλεο ιέβεηα κεηαηξέπνληαη ζε αηκό. ηελ θαηαζθεπή ελόο ηόλνπ ζεηηθνύ νμέσο, παξάγεηαη επίζεο έλαο ηόλνο αηκνύ πςειήο πίεζεο. (γ) Η μεηαηποπή ηος διοξειδίος ηος θείος ζε ηπιοξείδιο ηος θείος Έλα ηππηθό εξγνζηάζην πεξηέρεη έλα θπιηλδξηθό δνρείν ην νπνίν δξα σο έλαο αληηδξαζηήξαο ζηαζεξήο θιίλεο κε ηέζζεξηο ρσξηζηέο θιίλεο θαηαιύηε, πνπ είλαη γλσζηόο σο κεηαηξνπέαο, ζεξκαίλεηαη ζηνπο 700 Κ, κέζσ ηνπ νπνίνπ πεξλάεη ην δηνμείδην ηνπ ζείνπ θαη ν αέξαο: Ο θαηαιύηεο, νμείδην ηνπ βαλαδίνπ ζε ππξίηην, είλαη γεληθά ππό ηε κνξθή κηθξώλ ζθαηξηδίσλ, ζην νπνίν ζεηηθό έρεη πξνζηεζεί αζβέζηην σο έλαο ππνθηλεηήο. Ζ ιεηηνπξγία Φσηεηλή Σζηαηάθε Έηνο: 2014

24 ηνπ ππνθηλεηή είλαη λα ρακειώζεη ην ζεκείν ηήμεσο ηνπ νμεηδίνπ ηνπ βαλαδίνπ (V), έηζη ώζηε λα είλαη ηεγκέλν ζε 700 Κ. ρήκα 1. Έλα δηάγξακκα ξνήο κεηαηξνπήο ηνπ δηνμεηδίνπ ηνπ ζείνπ ζε ηξηνμεηδίνπ ηνπ ζείνπ Όπσο θαίλεηαη από ηα παξαπάλσ, είλαη κία εμώζεξκε αληίδξαζε, έηζη, γηα κηα ηθαλνπνηεηηθή απόδνζε ηνπ ηξηνμείδην ηνπ ζείνπ (απαηηείηαη πάλσ από 99.5% κεηαηξνπή), ρξεζηκνπνηείηαη ζεξκνθξαζία όζν ην δπλαηόλ πην ρακειά νηθνλνκηθή. Έηζη, ε ζεξκόηεηα απνκαθξύλεηαη από ην αέξην πνπ εγθαηαιείπεη θάζε θιίλε ρξεζηκνπνηώληαο ελαιιάθηεο ζεξκόηεηαο. Σν ηξηνμείδην ηνπ ζείνπ πνπ παξάγεηαη απνκαθξύλεηαη κεηαμύ ηεο ηξίηεο θαη ηεο ηέηαξηεο θιίλεο θαη ξέεη ζην επόκελν ζηάδην, ζηε κεηαηξνπή ηνπ ηξηνμεηδίνπ ηνπ ζείνπ ζε ζεηηθό νμύ. Ωζηόζν, κηα κηθξή πνζόηεηα ηνπ δηνμεηδίνπ ηνπ ζείνπ δελ κεηαηξέπεηαη θαη δηέξρεηαη κέζσ ηεο ηέηαξηεο θιίλεο θαηαιύηε θαη ηα εθιπόκελα αέξηα, θπξίσο ηξηνμείδην ηνπ ζείνπ, ξέεη ζην επόκελν ζηάδην. 3. Φσηεηλή Σζηαηάθε Έηνο: 2014

25 (δ) Μεηαηποπή ηος ηπιοξειδίος ηος θείος ζε θειικό οξύ Σν ηξηνμείδην ηνπ ζείνπ πνπ ζρεκαηίδεηαη από ηε ηξίηε θιίλε (θαη ην κηθξό πνζό από ηελ ηέηαξηε θιίλε) κεηαηξέπνληαη ηώξα ζε ζεηηθό νμύ. Σξηνμείδην ηνπ ζείνπ αληηδξά κε ην λεξό θαη ε αληίδξαζε κπνξεί λα εθθξαζηεί σο: Ωζηόζν, ην ίδην ην λεξό δελ κπνξεί λα ρξεζηκνπνηεζεί γηα ηελ απνξξόθεζε θαζώο ππάξρεη κεγάιε αύμεζε ηεο ζεξκνθξαζίαο, θαη κηα νκίριε ζεηηθνύ νμένο ζρεκαηίδεηαη, ε νπνία είλαη δύζθνιν λα ρεηξηζηεί. Αλη 'απηνύ, ην ζεηηθό νμύ ζπγθέληξσζεο πεξίπνπ 98% ρξεζηκνπνηείηαη. Απηό δηαηεξείηαη ζε απηή ηε ζπγθέληξσζε κε πξνζζήθε λεξνύ θαη απνκάθξπλζε ηνπ νμένο ζε απηή ηε ζπγθέληξσζε. Γηα λα δηαηεξεζεί ε ζεξκνθξαζία ζηνπο πεξίπνπ 400 Κ, ε ζεξκόηεηα απνκαθξύλεηαη από ελαιιάθηεο ζεξκόηεηαο. Φσηεηλή Σζηαηάθε Έηνο: 2014

26 ρήκα 2. Έλα δηάγξακκα πνπ απεηθνλίδεη έλαλ ελαιιάθηε ζεξκόηεηαο πνπ ρξεζηκνπνηείηαη ζηελ παξαζθεπή ηνπ ηξηνμεηδίνπ ηνπ ζείνπ. Σα αέξηα πνπ δελ απνξξνθώληαη πεξηέρνπλ πεξίπνπ 95% άδσην, 5% νμπγόλν, θαη ίρλε ηνπ δηνμεηδίνπ ηνπ ζείνπ. Σν αέξην ξεύκα θηιηξάξεηαη γηα λα απνκαθξπλζνύλ νπνηαδήπνηε ίρλε νκίριεο ζεηηθνύ νμένο θαη επηζηξέθεηαη ζηελ αηκόζθαηξα ρξεζηκνπνηώληαο κία πςειή θαπλνδόρν. Φσηεηλή Σζηαηάθε Έηνο: 2014

27 ρήκα 3. Γηάγξακκα ξνήο ηεο παξαγσγηθήο δηαδηθαζίαο ζεηηθνύ νμένο Παπαγωγή θωζθοπικού οξέωρ Σν θσζθνξηθό νμύ παξαζθεπάδεηαη κε δύν κεζόδνπο: α) ε πγξή κέζνδνο β) ζεξκηθή δηαδηθαζία Ζ ζεξκηθή κέζνδνο θαλνληθά παξάγεη έλα πην ππθλό θαη πην θαζαξό πξντόλ, αιιά είλαη εληάζεσο ελέξγεηαο (ιόγσ ηεο θαηαζθεπήο ηνπ ίδηνπ ηνπ θσζθόξνπ. Ομύ πνπ παξάγεηαη από ηελ «πγξή» δηαδξνκή είλαη ιηγόηεξν θαζαξό αιιά ρξεζηκνπνηείηαη γηα ηελ παξαζθεπή ησλ ιηπαζκάησλ. Φσηεηλή Σζηαηάθε Έηνο: 2014

28 α) η ςγπή μέθοδορ Σν θσζθνξηθό νμύ παξάγεηαη από θσζθνξίηε κε ηελ πξνζζήθε ζετθνύ νμέσο ζε κηα ζεηξά θαιά αλαδπόκελσλ αληηδξαζηήξσλ. Απηό έρεη ζαλ απνηέιεζκα θσζθνξηθό νμύ θαη θσζθνξηθό γύςν θαη άιιεο αδηάιπηεο αθαζαξζίεο. Πξνζηίζεηαη λεξό θαη ν γύςνο απνκαθξύλεηαη κε δηήζεζε καδί κε άιια αδηάιπηα πιηθά (όπσο δηνμείδην ηνπ ππξηηίνπ). Φζόξην, όπσο H 2 SiF 6, απνκαθξύλεηαη ζε έλα πεξαηηέξσ ζηάδην κε εμάηκηζε. Αλ θαη ε αληίδξαζε ιακβάλεη ρώξα ζε ζηάδηα πνπ πεξηιακβάλνπλ δηζόμηλν θσζθνξηθό αζβέζηην, ε ζπλνιηθή αληίδξαζε κπνξεί λα παξαζηαζεί σο: Ωζηόζο, σπάρτοσν πλεσρικές ανηιδράζεις, για παράδειγμα με θθοριούτο αζβέζηιο και ανθρακικό αζβέζηιο ποσ σπάρτοσν ζηο βράτο: Φζνξηνππξηηηθό νμύ είλαη έλα ζεκαληηθό παξαπξντόλ από απηό θαη από ηελ παξαγσγή πδξνθζνξίνπ. Μπνξεί λα εμνπδεηεξώλεηαη κε πδξνμείδην ηνπ λαηξίνπ γηα λα ζρεκαηίζεη εμαθζνξνππξηηηθό λάηξην. Σν νμύ ρξεζηκνπνηείηαη επίζεο γηα λα θάλεη θζνξηνύρνπ αξγηιίνπ, πνπ ρξεζηκνπνηείηαη κε ηε ζεηξά ηνπ γηα ηελ παξαζθεπή αινπκηλίνπ. Ζ θξπζηαιιηθή δνκή ηνπ ζεηηθνύ αζβεζηίνπ πνπ ζρεκαηίδεηαη εμαξηάηαη από ηηο ζπλζήθεο ηεο αληίδξαζεο. ηα Κ, ην θύξην πξντόλ είλαη δηέλπδξν, CaSO4.2H2O. ηα Κ, ε εκηέλπδξε παξάγεηαη, CaSO4.1 / 2H2O. Θεηηθό αζβέζηην δηεζείηαη θαη ην νμύ ζηε ζπλέρεηα ζπκππθλώλεηαη ζε πεξίπνπ 56% P2O5, ρξεζηκνπνηώληαο απόζηαμε ππό θελό. Φσηεηλή Σζηαηάθε Έηνο: 2014

29 Σν πξντόλ από ην νμύ «πγξή κέζνδν» είλαη αθάζαξην, αιιά κπνξεί λα ρξεζηκνπνηεζεί, ρσξίο πεξαηηέξσ θαζαξηζκό, γηα ηελ παξαζθεπή ιηπαζκάησλ (βιέπε παξαθάησ). Δλαιιαθηηθά κπνξεί λα εμαηκίδεηαη πεξαηηέξσ ζε πεξίπνπ 70% P2O5, έλα δηάιπκα πνπ νλνκάδεηαη ππεξθσζθνξηθό νμύ ην νπνίν ρξεζηκνπνηείηαη απεπζείαο σο πγξό ιίπαζκα. Να αλαγάγεη ηε βηνκεραληθή θσζθνξηθά, ην νμύ θαζαξίδεηαη κε εθρύιηζε κε δηαιύηε, ρξεζηκνπνηώληαο, γηα παξάδεηγκα, κεζπι ηζνβνπηπι θεηόλε (ΜΗΒΚ), ζηελ νπνία ην νμύ είλαη ειαθξά δηαιπηό θαη ζπκππθλώζεθε γηα λα δώζεη 60% πεξηεθηηθόηεηα ζε P2O5. Απηό ην νμύ κπνξεί λα θαζαξίδεηαη πεξαηηέξσ κε ηε ρξήζε δηαιπηώλ γηα ηελ εθρύιηζε από ηα βαξέα κέηαιια θαη απνθζνξησκέλσλ (κε εμάηκηζε) γηα λα παξαρζεί έλα πξντόλ πνηόηεηαο βαζκνύ ηξνθίκσλ. Στήμα 4. Γηάγξακκα ξνήο παξαγσγήο θσζθνξηθνύ νμέσο πγξήο κεζόδνπ Φσηεηλή Σζηαηάθε Έηνο: 2014

30 β) θεπμική μέθοδορ Οη πξώηεο ύιεο γηα ηε δηαδηθαζία απηή είλαη θσζθόξνπ θαη αέξα: Αξρηθά, ν θώζθνξνο ςεθάδεηαη κέζα ζηνλ θιίβαλν θαη θαίγεηαη ζηνλ αέξα ζε πεξίπνπ Κ Οη πεξηζζόηεξεο κέζνδνη ρξεζηκνπνηνύλ κε απνμεξακέλν αέξα θαη πνιιέο πεξηιακβάλνπλ ηελ πξνζζήθε αηκνύ ζηνλ θαπζηήξα ηνπ θσζθόξνπ γηα λα παξάγεη θαη λα δηαηεξεί κία κεκβξάλε από ζπκππθλσκέλα πνιπθσζθνξηθά νμέα ηα νπνία πξνζηαηεύνπλ ην πύξγν θαπζηήξα ν νπνίνο είλαη από αλνμείδσην αηζάιη (εμσηεξηθά πδξόςπθην). Σα πξντόληα από ηνλ πύξγν ηνπ θαπζηήξα πεξλάλε απεπζείαο ζε έλα πύξγν ελπδάησζεο όπνπ ηα αέξηα ηνπ νμεηδίνπ ηνπ θσζθόξνπ απνξξνθνύληαη ζε αλαθπθισκέλν θσζθνξηθό νμύ: Δλαιιαθηηθά, ν θώζθνξνο κπνξεί λα θαεί ζε απνμεξακέλν αέξα. Σν πεληνμείδην ηνπ θσζθόξνπ ζπκππθλώλεηαη σο κία ιεπθή ζθόλε θαη ρσξηζηά ελπδαηώλεηαη ζε θσζθνξηθό νμύ. Απηή ε κέζνδνο επηηξέπεη ζηελ ζεξκόηεηα λα αλαθηεζεί θαη λα επαλαρξεζηκνπνηεζεί. Κάςηκν θαη άκεζε ελπδάησζε, όπσο πεξηγξάθεθε πξνεγνπκέλσο, δεκηνπξγεί εμαηξεηηθά δηαβξσηηθέο ζπλζήθεο. Ο εμνπιηζκόο είλαη θαηαζθεπαζκέλνο από αλνμείδσην αηζάιη ή είλαη ηνύβιν - επέλδπζε από άλζξαθα. Γηα ηε κείσζε ηεο δηάβξσζεο, ηα ηνηρώκαηα ηνπ θαπζηήξα θαη νη πύξγνη ελπδάησζεο ςύρνληαη, αιιά ηα πξντόληα ηνπ αληηδξαζηήξα αλαδύνληαη ζε κία ζεξκνθξαζία πνιύ ρακειή γηα ρξήζηκε αλάθηεζε ζεξκόηεηαο. Φσηεηλή Σζηαηάθε Έηνο: 2014

31 Σν πξντόλ νμύ έρεη ζπγθέληξσζε ca 85%. Σεηξαθσζθνξηθό νμύ, έλα από κηα νηθνγέλεηα πνιπθσζθνξηθώλ νμέσλ ηα νπνία κπνξνύλ λα παξαρζνύλ επηιεθηηθά, γίλεηαη είηε κε βξαζηό λεξό εθηόο ζε πςειέο ζεξκνθξαζίεο ζε έλα δνρείν δηνμεηδίνπ ηνπ άλζξαθα, ή κε ηελ πξνζζήθε ζηεξενύ πεληνμείδην ηνπ θσζθόξνπ ζε ζρεδόλ βξαζηό θσζθνξηθό νμύ. Ζ πξώηε κέζνδνο δίλεη ζπλήζσο ην θαζαξόηεξν πξντόλ, ιόγσ ηεο πςειήο πεξηεθηηθόηεηαο ζε πεληνμείδην ηνπ θσζθόξνπ ηνπ αξζεληθνύ. Στήμα 5. Γηάγξακκα ξνήο παξαγσγήο θσζθνξηθνύ νμέσο ζεξκηθήο κεζόδνπ Φσηεηλή Σζηαηάθε Έηνο: 2014

32 4. ΚΔΦΑΛΑΙΟ 2 5. σέδιο ανηιμεηώπιζηρ εκηάκηων αναγκών 2.1 σέδιο Ανηιμεηώπιζηρ ζε Πεπίπηωζη Παύζηρ Βιομησανικήρ Μονάδαρ Σν ζρέδην αληηκεηώπηζεο έθηαθηεο αλάγθεο γηα παύζε βηνκεραληθήο κνλάδαο, εθηειείηαη από κηα επηρείξεζε ή από θάπνηα εγθαηάζηαζε ζε απηή πξνθεηκέλνπ λα απνηειέζεη έλα πξόγξακκα πξνεηνηκαζίαο γύξσ από έθηαθηα πεξηζηαηηθά όπσο ην ζπγθεθξηκέλν θαη ην νπνίν κπνξεί λα πξνθαιέζεη εθξήμεηο ή ππξθαγηέο ζηε βηνκεραληθή κνλάδα. ηόρνο ηνπ ζπζηεκαηηθνύ απηνύ ζρεδίνπ είλαη λα πξνζηαηέςεη ηελ αλζξώπηλε πγεία θαη αζθάιεηα αιιά θαη ηελ πεξηνπζία ηεο θάζε εηαηξείαο. Πξέπεη λα αλαθεξζεί όηη πέξα από ηα παξαπάλσ ην ζπγθεθξηκέλν ζρέδην αθνξά θαη δηακνξθώλεη θαη ηηο επηρεηξεζηαθέο ζρέζεηο θαη εγθαηαζηάζεηο ηεο επηρείξεζεο κε ηελ Αζηπλνκία, Ππξνζβεζηηθή, Ννκαξρία, Ννζνθνκεία θαη θάζε άιιε Σνπηθή Αξρή αλ ππάξμεη θάπνην πεξηζηαηηθό έθηαθηεο αλάγθεο. Δίλαη επόκελν ινηπόλ λα ππάξρνπλ αληίγξαθα από ην ρέδην απηό ην νπνίν ζα πξέπεη λα έρεη θάζε εξγαδόκελνο ηεο επηρείξεζεο. Αληίγξαθν όκσο ζα πξέπεη λα δίλεηαη θαη ζηελ Αζηπλνκία, Ππξνζβεζηηθή ή θάζε άιιε Σνπηθή Αξρή θαη Ννκαξρηαθή Απηνδηνίθεζε. Ζ εθπόλεζε ηνπ ρεδίνπ απηνύ εληάζζεηαη ζηα πιαίζηα ηεο εθαξκνγήο ηεο ππάξρνπζαο Ννκνζεζίαο Τγηεηλήο θαη Αζθάιεηαο (Π.Γ. 77/81, 71/88, 105/95, 16/96). Θα πξέπεη λα ζεκεησζεί δε πσο ε παύζε ιεηηνπξγίαο ηεο βηνκεραληθήο κνλάδαο εμαηηίαο ελόο απξόζκελνπ γεγνλόηνο, κπνξεί λα δεκηνπξγήζεη ηελ αλάγθε γηα ηελ αληηκεηώπηζε έθηαθησλ πεξηζηαηηθώλ, όπσο Βηνκεραληθό Αηύρεκα Μεγάιεο Έθηαζεο Αηύρεκα (Όρεκα ή Δμνπιηζκόο) Ππξθαγηέο ή εθξήμεηο Φσηεηλή Σζηαηάθε Έηνο: 2014

33 Βέβαηα νη απόηνκεο παύζεηο κηαο βηνκεραληθήο κνλάδαο, κπνξνύλ λα έρνπλ αληίζηνηρα θαη ηηο παξαθάησ δπζάξεζηεο εμειίμεηο, σο εμήο: Ππόκληζη Πςπκαγιάρ Έπεηηα από κηα ππξθαγηά είλαη δπλαηό λα δεκηνπξγεζεί δεκηνπξγία ηνμηθώλ ή θαη βιαβεξώλ αεξίσλ ή αηκώλ Δίλαη δπλαηή ε εμάπισζή ηεο αιιά θαη ε έλαπζε άιισλ πιηθώλ ζηε πεξηνρή πνπ μέζπαζε. Μπνξεί λα πξνθιεζνύλ εθξήμεηο ιόγσ ζεξκόηεηαο Γεκηνπξγνύληαη θαηάινηπα ξππαζκέλα από ηα ππξνζβεζηηθά πιηθά από ηα ρεκηθά κέζα γηα ηε ππξόζβεζε Σξαπκαηηζκνί ζην πξνζσπηθό Καηαζηξνθέο θαη βιάβεο ζηε θπζηθή δνκή θηηξίσλ θαη ζε εμνπιηζκό επηρείξεζεο Ππόκληζη Έκπηξηρ Κίλδπλνο γηα εθηίλαμε ζξαπζκάησλ ή σζηηθνύ θύκαηνο Δθξήμεηο ζε άιιεο εγθαηαζηάζεηο Σξαπκαηηζκνί πξνζσπηθνύ Αηύσημα (όσημα ή εξοπλιζμόρ) Γεκηνπξγία θσηηάο, έθξεμεο, ππεξρείιηζεο Γεκηνπξγία αλάκεημεο αζύκβαησλ πιηθώλ Γεκηνπξγία έθιπζεο επηθίλδπλσλ νπζηώλ ζην λεξό, έδαθνο, αέξα Σξαπκαηηζκνί πξνζσπηθνύ Φσηεηλή Σζηαηάθε Έηνο: 2014

34 2.2 Γενική Πεπιγπαθή σεδίος για Δπέμβαζη ζε Πεπίπηωζη Παύζηρ Βιομησανικήρ Μονάδαρ Από ηε ζηηγκή πνπ δεκηνπξγεζεί έλα έθηαθην πεξηζηαηηθό ζηελ επηρείξεζε από ηελ παύζε ηεο βηνκεραληθήο κνλάδαο, ζα πξέπεη λα ππάξρεη ν πληνληζηήο ν νπνίνο είλαη ν ππξήλαο θαη ε θηλεηήξηα δύλακε ηνπ ζρεδίνπ γηα ηελ εθαξκνγή ηνπ. Ο πληνληζηήο ρεδίνπ έρεη αλαιάβεη θάπνηεο ζπγθεθξηκέλεο αξκνδηόηεηεο κε ζηόρν λα ελεξγνπνηήζεη όιεο εθείλεο ηηο δηαδηθαζίεο νη νπνίεο δίλνληαη από ην ρέδην Αληηκεηώπηζεο Έθηαθηεο Αλάγθεο από έλα έθηαθην πεξηζηαηηθό ζηελ επηρείξεζε από ηελ παύζε ηεο βηνκεραληθήο κνλάδαο. Παξαθάησ αλαθέξνληαη δηεμνδηθά νη αξκνδηόηεηεο απηέο: Να αλαπηύμεη ηνλ ππάξρνληα εμνπιηζκό, αλάινγα κε ηελ θάζε πεξίζηαζε Να αλαπηύμεη ηνλ ππάξρνληα εμνπιηζκό, αλάινγα κε ηελ θάζε πεξίζηαζε Να θαηεπζύλεη ην πξνζσπηθό ηεο Δπηρείξεζεο Να επηθνηλσλήζεη κε ηηο Ρπζκηζηηθέο θαη Σνπηθέο Αξρέο Να δεηήζεη βνήζεηα από ηα Ννζνθνκεία ηεο πεξηνρήο Να ζηακαηήζεη ηε ιεηηνπξγία θαη ηηο δξαζηεξηόηεηεο Μνλάδσλ ή/θαη ηνπ ζπλόινπ ηεο Δγθαηάζηαζεο θαη λα εθθελώζεη ην ρώξν Να δεηήζεη βνήζεηα από ππεξεζίεο Δθηάθησλ Καηαζηάζεσλ Τπάξρνπλ ηξεηο θάζεηο νη νπνίεο αλαθέξνληαη από ε ζηηγκή πνπ δεκηνπξγείηαη έλα έθηαθην πεξηζηαηηθό έλα έθηαθην πεξηζηαηηθό ζηελ επηρείξεζε από ηελ παύζε ηεο βηνκεραληθήο κνλάδαο θαη νη νπνίεο είλαη : Άμεζη ανηίδπαζη αλαγλώξηζε πεξηζηαηηθνύ εθθέλσζε ρώξσλ αζθάιηζε ρώξσλ Φσηεηλή Σζηαηάθε Έηνο: 2014

35 Ανηιμεηώπιζη και καηαπολέμηζη ππξόζβεζε θαη αληηκεηώπηζε ηνπ βαζηθνύ πεξηζηαηηθνύ απεγθισβηζκόο πξώηεο βνήζεηεο Έλεγσορ και καηαζηολή έιεγρνο ηνπ πεξηζηαηηθνύ θαηαζηνιή ηνπ πεξηζηαηηθνύ επαλέλαξμε ησλ δξαζηεξηνηήησλ θαη απνινγηζκόο 2.3 Δθαπμογή Μέηπων Ανηίδπαζηρ ζηην Πεπίπηωζη Παύζηρ Βιομησανικήρ Μονάδαρ Δίλαη ζεκαληηθό όιεο νη ελέξγεηεο αληίδξαζεο γύξσ από έλα έθηαθην πεξηζηαηηθό ζηελ επηρείξεζε από ηελ παύζε ηεο βηνκεραληθήο κνλάδαο λα γίλνληαη από ηε ζηηγκή πνπ αλαθέξεηαη θσηηά, έθξεμε, ή θάπνην άιιν επείγνλ πεξηζηαηηθό. Σα πξώην πξάγκα πνπ πξέπεη λα γίλεηαη είλαη ν απνινγηζκόο θαη κηα πξώηε εθηίκεζε ηνπ γεγνλόηνο από ην πληνληζηή ρεδίνπ ή από εθείλν ην άηνκν ην νπνίν ζα ηνπ αλαηεζεί θάηη ηέηνην. Τπάξρνπλ θάπνηα θξηηήξηα ηα νπνία πξέπεη λα ιακβάλνληαη ζνβαξά ππόςε θαη ηα νπνία δίλνληαη παξαθάησ. Ζ απόθαζε γηα ηελ εθαξκνγή ή όρη ηνπ ρεδίνπ γίλεηαη από ην πληνληζηή ρεδίνπ είηε γηα θάπνηα ηκήκαηά ηνπ ή γηα θάπνηα κέξε ηνπ. Αλάινγα κε ηηο ζπλζήθεο πνπ επηθξαηνύλ από ην πεξηζηαηηθό ιακβάλνληαη θαη ηα αλάινγα κέηξα θαη ελέξγεηεο. Πξέπεη επίζεο λα αλαθεξζεί όηη ηη θάζε ρέδην Αληηκεηώπηζεο παξνπζηάδεη έλα κεγάιν εύξνο δπλαηνηήησλ θαη δηαδηθαζηώλ. Σα παξαπάλσ όκσο δελ εθαξκόδνληαη πάληα παξά κνλάρα αλ ππάξρεη θαηαιιειόηεηα θαη πάληα αλάινγα κε ηε θάζε πεξίπησζε. Φσηεηλή Σζηαηάθε Έηνο: 2014

36 Σα αηπρήκαηα κεγάιεο έθηαζεο ζηηο βηνκεραλίεο ζπκβαίλνπλ βάζεη ησλ εμήο αηηηώλ: Θεξκηθή αθηηλνβνιία (ζεξκηθά) Τπεξπίεζε ιόγσ σζηηθνύ θύκαηνο θαη εθηόμεπζε ζξαπζκάησλ (κεραληθά) Γηαζπνξά ηνμηθώλ νπζηώλ (ρεκηθά) Αναγνώπιζη Γεγονόηορ και ηα Ππώηα Βήμαηα Ζ δηαδηθαζία ε νπνία πξέπεη λα αθνινπζεζεί από ην άηνκν εθείλν ην νπνίν παξαηεξεί ην ζπκβάλ έλα έθηαθην πεξηζηαηηθό ζηελ επηρείξεζε από ηελ παύζε ηεο βηνκεραληθήο κνλάδαο θαη κπνξεί λα αμηνινγήζεη πνηεο είλαη νη θαηάιιειεο ελέξγεηεο νη νπνίεο ζα πξνζηαηέςνπλ ηελ αλζξώπηλε πγεία αιιά θαη ηε πεξηνπζία ηεο επηρείξεζεο, είλαη ε παξαθάησ : Δλεξγνπνηείηαη ην ζύζηεκα πξνεηδνπνίεζεο ηνπ ζπκβάληνο. Απηό κπνξεί λα γίλεη ηειεθσληθά ή κε αζύξκαην ή θαη κε θάπνην δηαθόπηε ζπλαγεξκνύ. Με απηό ηνλ ηξόπν ην ζπκβάλ γίλεηαη αληηιεπηό ζην πξνζσπηθό. Δηδηθά γηα ην πεξηζηαηηθό θσηηάο ππάξρεη έλα θνπκπί ζπλαγεξκνύ ην νπνίν θαη ελεξγνπνηείηαη. Ο πληνληζηήο ρεδίνπ ελεκεξώλεηαη από ην άηνκν πνπ παξαηήξεζε ην ζπκβάλ. Σνπ αλαθέξεηαη ην όλνκά ηνπ, ε ηνπνζεζία ηνπ ζπκβάληνο, ε θύζε ηνπ πεξηζηαηηθνύ Ο πληνληζηήο από εθεί θαη πέξα είλαη ππεύζπλνο θαη αλαιακβάλεη όιν ηνλ έιεγρν ηεο πεξηνρήο ηνπ πεξηζηαηηθνύ θαη εθαξκόδεη ηε δηαδηθαζία αληηκεηώπηζεο ηνπ πεξηζηαηηθνύ κε όπνην κέζν δηαζέηεη εθείλε ηε ζηηγκή. Ζ δηαδηθαζία εθαξκόδεηαη κέρξη λα νινθιεξσζεί ε όιε αληηκεηώπηζε θαη ην πεξηζηαηηθό εμαιεηθζεί. Οη ελέξγεηεο νη νπνίεο αθνινπζνύληαη από ην πληνληζηή ρεδίνπ ζηε δηαδηθαζία εθηίκεζεο ηνπ πεξηζηαηηθνύ ζηελ επηρείξεζε από ηελ παύζε ηεο βηνκεραληθήο κνλάδαο, είλαη λα: Φσηεηλή Σζηαηάθε Έηνο: 2014

37 Γηαζθαιίδεη όπνπ κπνξεί ηελ παξαγσγηθή δηαδηθαζία ή θαη ηε ιεηηνπξγία γηα ην ηέινο ηεο θσηηάο θαη ησλ εθξήμεσλ. Πξνζηαηεύεη γηα ηε κε εμάπισζή ηνπο Πξνζδηνξίδεη αλ είλαη εθηθηό ηε πεγή ή ην ιόγν πνπ πξνθάιεζε ην επεηζόδην θαη ηαπηόρξνλα εθηηκά ηα πξσηνγελή ή δεπηεξνγελή επηθίλδπλα ζπζηαηηθά ηνπ ην Λνγηθό Γηάγξακκα Δθαξκνγή ρεδίνπ Αληηκεηώπηζεο Έθηαθηεο Καηάζηαζεο αλαθέξνληαη ηα θξηηήξηα αμηνιόγεζεο ηα νπνία πξέπεη λα ρξεζηκνπνηεί ν πληνληζηήο. θνπόο ηνπ ρεδίνπ απηνύ είλαη ε πξνζηαζία ηεο αλζξώπηλεο πγείαο. Οη ελέξγεηεο νη νπνίεο πξέπεη λα γίλνπλ ακέζσο κεηά από ηε ιήςε απόθαζεο γηα ηελ εθαξκνγή ηνπ ρεδίνπ από έλα έθηαθην πεξηζηαηηθό ζηελ επηρείξεζε από ηελ παύζε ηεο βηνκεραληθήο κνλάδαο θαη ηηο νπνίεο ν πληνληζηήο θξίλεη απαξαίηεηεο, είλαη νη αθόινπζεο: Έλαξμε θαη θήξπμε δηαδηθαζηώλ πεξηνξηζκνύ θαη ειέγρνπ θαηάζηαζεο Απνινγηζκόο πξνζσπηθνύ, εγθαηαζηάζεσλ θαη επηζθεπηώλ αιιά θαη ηνπ πξνζσπηθνύ γξαθείσλ Σίζεηαη ζε εθαξκνγή ε εζσηεξηθή δηαδηθαζία γηα ηελ ελεκέξσζε θαη ηελ αλάζεζε αξκνδηνηήησλ. Σελ ίδηα ζηηγκή γίλεηαη θαη ε αμηνιόγεζε ηεο θαηάζηαζεο θαη ε θιήζε γηα βνήζεηα Γίλεηαη ν ζπληνληζκόο ησλ Α βνεζεηώλ ζε πεξίπησζε πνπ αλαθέξνληαη ηξαπκαηηζκνί. Γίλεηαη ε ελεξγνπνίεζε δηαδηθαζηώλ Διέγρνπ Απσιεηώλ Δθθελώλνληαη νη ρώξνη κέζσ εθαξκνγήο ρεδίνπ Δθθέλσζεο Δίλαη πνιύ ζεκαληηθό από ηε ζηηγκή πνπ αλ θάπνηνο εξγαδόκελνο αλαθαιύςεη θάπνηα θσηηά από ηελ παύζε ηεο βηνκεραληθήο κνλάδαο λα είλαη ζε ζέζε λα ιάβεη ηα κέηξα εθείλα, πξνθεηκέλνπ λα πξνζηαηέςεη ηελ αλζξώπηλε πγεία θαη ηελ αζθάιεηα ηεο πεξηνρήο εθείλεο ηνπ ζπκβάληνο. Τπνρξέσζή ηνπ είλαη λα εηδνπνηήζεη ην πληνληζηή ρεδίνπ. Ο πληνληζηήο είλαη ζε ηειεθσληθή επηθνηλσλία θαη εηνηκόηεηα πξνθεηκέλνπ λα είλαη εύθνιν λα εληνπηζζεί ζε πεξίπησζε αλάγθεο. Καηά ηε δηάξθεηα ηνπ ζπκβάληνο ην πξνζσπηθό Δγθαηάζηαζεο γηα ηα δηνηθεηηθά θαζήθνληα ζα πξέπεη λα είλαη ζε ζπλερή επηθνηλσλία κε αζύξκαηνπο ή άιιεο γξακκέο επηθνηλσλίαο. Φσηεηλή Σζηαηάθε Έηνο: 2014

38 Θα πξέπεη επίζεο λα ππάξρνπλ θαλάιηα επηθνηλσλίαο αλάκεζα ζην πληνληζηή θαη ζην Σερληθό Αζθάιεηαο θαζώο θαη κε ηηο Τπεξεζίεο Δθηάθησλ Καηαζηάζεσλ όπσο ηελ Αζηπλνκία, Ππξνζβεζηηθή θαη Ννζνθνκεία. 2.4 Ρόλορ ηων Τπολοίπων ςνηονιζηών ζηην Πεπίπηωζη Παύζηρ Βιομησανικήρ Μονάδαρ Σςνηονιζηήρ επικοινωνιών Δπηθνηλσλεί κε ηα θεληξηθά γξαθεία ηεο επηρείξεζεο. Ζ επηθνηλσλία απηή κπνξεί λα γίλεη πξηλ γίλεη ε θαηαγξαθή ησλ ζπκβάλησλ θαη πξηλ από ηελ επηθνηλσλία κε ηνπο εμσηεξηθνύο θνξείο ή Τπεξεζίεο. Πξέπεη λα ππάξρεη ε πξνέγθξηζε ηνπ Γηεπζπληή Δγθαηαζηάζεσλ Δπηθνηλσλεί κε ηηο εμσηεξηθέο Τπεξεζίεο Δπέκβαζεο θαη Φνξείο Δλεκεξώλεη ηηο νηθνγέλεηεο ησλ αηόκσλ πνπ έρνπλ ηξαπκαηηζζεί θαη είλαη ππεύζπλνο γηα ηελ όπνηα επηθνηλσλία ρξεηάδεηαη γηα ην αλζξώπηλν δπλακηθό έπεηηα πάληα από έγθξηζε ηνπ πληνληζηή ρεδίνπ Σςνηονιζηήρ Γιάζωζηρ Πξνρσξά ζε απνηίκεζε ηνπ αξηζκνύ ησλ ηξαπκαηηώλ θαη ησλ απσιεηώλ αλ ππάξρνπλ Δίλαη ππεύζπλνο γηα ηε δηαζθάιηζε ηεο ηαηξηθήο ππνζηήξημεο θαη ησλ πξώησλ βνεζεηώλ. Γίλεη θάζε ρξόλν ηε απαξαίηεηε εθπαίδεπζε ζην πξνζσπηθό βάξδηαο γύξσ από ηηο πξώηεο βνήζεηεο θαη ηηο ηερληθέο αλάλεςεο. Με απηό ηνλ ηξόπν ζε θάζε βάξδηα ππάξρεη πξνζσπηθό κε γλώζεηο γύξσ από ηηο πξώηεο βνήζεηεο. Δπίζεο δεκηνπξγεί θαηάινγν κε ην εθπαηδεπκέλν πξνζσπηθό Δίλαη ππεύζπλνο γηα ηε ελεκέξσζε ησλ Ννζνθνκείσλ θαη ησλ Κιηληθώλ ηεο γύξσ πεξηνρήο Δλεκεξώλεη ην πληνληζηή ρεδίνπ γηα ηε θαηάζηαζε πνπ επηθξαηεί ζηε πεξηνρή πνπ είλαη ππεύζπλνο Τπάξρνπλ δπν ππννκάδεο ζηελ αξκνδηόηεηά ηνπ νη νπνίεο είλαη νη νκάδεο Απεγθισβηζκνύ θαη Α βνεζεηώλ Φσηεηλή Σζηαηάθε Έηνο: 2014

39 Σςνηονιζηήρ Πςπαζθάλειαρ Δίλαη ππεύζπλνο γηα ην ζπληνληζκό ηνπ αξκόδηνπ ηκήκαηνο Ππξαζθάιεηαο θαη Δγθαηαζηάζεσλ αιιά θαη γηα θάζε εμσηεξηθή δύλακε ε νπνία κπνξεί λα βνεζήζεη Δλεκεξώλεη ην πληνληζηή ρεδίνπ γηα ην ζπκβάλ θαη ηελ εμέιημή ηνπ θαη γηα ην αλ ππάξρεη αλάγθε γηα εμσηεξηθή βνήζεηα Σςνηονιζηήρ Πποζωπικού Δίλαη ππεύζπλνο γηα ηη θίλεζε ηνπ πξνζσπηθνύ ζηα ζεκεία πγθέληξσζεο αλ πξέπεη λα εθθελσζεί ν ρώξνο Πξνρσξά ζε θαηακέηξεζε πξνζσπηθνύ θαη θάλεη εληνπηζκό ηνπ ρώξνπ όπνπ εξγάδεηαη ν θάζε ππάιιεινο Πξνρσξά ζε έιεγρν πξόζβαζεο ζε εγθαηαζηάζεηο Δπηθνηλσλεί θαη ελεκεξώλεη ην πληνληζηή ρεδίνπ Τπάξρνπλ δπν ππννκάδεο ζηε δηάζεζή ηνπ, Αζθάιεηαο θαη Δθθέλσζεο ρώξνπ. Δίλαη ππεύζπλνο γηα ην ζπληνληζκό ηνπο θαη γηα ηελ απνκάθξπλζε ηνπ πξνζσπηθνύ ή ησλ επηζθεπηώλ από ηνπο ρώξνπο πνπ είλαη επηθίλδπλνη. Καηαγξάθεη ηπρόλ αγλννύκελνπο 2.5 Γιαθέζιμα Μέζα Ανηιμεηώπιζηρ Δκηάκηων Αναγκών - Σςζηήμαηα επικοινωνίαρ Τπάξρνπλ ηα απαξαίηεηα κέζα επηθνηλσλίαο κε ηα νπνία είλαη εθνδηαζκέλεο νη εγθαηαζηάζεηο θαη ηα νπνία ρξεζηκνπνηνύληαη γηα πεξηπηώζεηο έθηαθηεο αλάγθεο από ηελ παύζε ηεο βηνκεραληθήο κνλάδαο. Έηζη ππάξρεη επηθνηλσλία κε ηελ εγθαηάζηαζε κε ηνλ έμσ θόζκν. ε θακία πεξίπησζε ε επηρείξεζε δε πξνηίζεηαη από ην ρέδην λα αληηθαηαζηήζεη θάπνηα από ηα ζπζηήκαηα επηθνηλσλίαο κε θάπνηα άιια. Απιά ζθνπόο ηνπ ρεδίνπ είλαη ε δηαζθάιηζε ύπαξμεο ζπζηεκάησλ επηθνηλσλίαο εζσηεξηθά θαη εμσηεξηθά θαη όηη ιεηηνπξγνύλ πιήξσο. Φσηεηλή Σζηαηάθε Έηνο: 2014

40 - Δξωηεπικέρ επικοινωνίερ Δίλαη δηαζέζηκεο κέζα από ζπζηήκαηα όπσο : Δλζύξκαηεο επηθνηλσλίεο ηειεθσληθέο νη νπνίεο ζπλδένληαη κε ην ηειεθσληθό θόκβν ηνπ ΟΣΔ Ηδηόθηεην ηειεθσληθό δίθηπν κε ηε ρξήζε γξακκώλ ηζρύνο - Δζωηεπικέρ επικοινωνίερ Τπάξρνπλ αλεμάξηεηα ζπζηήκαηα γηα απηέο όπσο : Δζσηεξηθό ηειεθσληθό δίθηπν κε ηειεθσληθό θέληξν πνπ δηαζέηεη πξόζβαζε θαη ζε εμσηεξηθέο γξακκέο. Σν δίθηπν απηό είλαη δηάζπαξην ζε όιε ηελ εγθαηάζηαζε Φνξεηνύο αζπξκάηνπο (walkie-talkie) θαζώο θαη αζύξκαηνπο ζηαζκνύο. πζηήκαηα αλαγγειηώλ κέζσ κεγαθσληθώλ εγθαηαζηάζεσλ πνπ θαιύπηνπλ όιε ηελ Δγθαηάζηαζε θαη ειέγρνληαη από ηνπο Θαιάκνπο Διέγρνπ ησλ Μνλάδσλ - Τοπικόρ Δξοπλιζμόρ Ανηιμεηώπιζηρ Δκηάκηων Καηαζηάζεων ζε Πεπιπηώζειρ Παύζηρ Βιομησανικήρ Μονάδαρ Δίλαη απαξαίηεηε ε ύπαξμε κηαο κεγάιεο πνηθηιίαο από ζπζθεπέο πξσηνγελνύο αληηκεηώπηζεο εθηάθησλ θαηαζηάζεσλ νη νπνίεο πξέπεη λα ιεηηνπξγνύλ πιήξεο. Σα ζπζηήκαηα ηα νπνία πεξηιακβάλνληαη είλαη : Γίθηπν ππξόζβεζεο όιεο ηεο εγθαηάζηαζεο κε επίγεηνπο θξνπλνύο θαη παξνρέο κέζα ζηηο εγθαηαζηάζεηο Ππξνζβεζηήξεο θνξεηνί (πεξηιακβάλνπλ ζπζθεπέο θιάζεσλ Α, B θαη C). Καηαηνληζηήξεο (ληνπδηέξεο) έθηαθηεο αλάγθεο Πξνζηαηεπηηθά κέζα γηα ην πξνζσπηθό. Τιηθά θαη εμνπιηζκόο παξνρήο πξώησλ βνεζεηώλ Όινο ν εμνπιηζκόο ειέγρεηαη θαη επηζεσξείηαη από εμνπζηνδνηεκέλν πξνζσπηθό ηνπιάρηζηνλ κία θνξά εηεζίσο. Φσηεηλή Σζηαηάθε Έηνο: 2014

41 - Δκπαίδεςζη Δίλαη απαξαίηεην ην πξνζσπηθό ησλ εγθαηαζηάζεσλ λα είλαη εθπαηδεπκέλν ώζηε λα είλαη ζε ζέζε λα ρξεζηκνπνηεί ηα ζπζηήκαηα αληηκεηώπηζεο Δθηάθησλ Καηαζηάζεσλ. Τπάξρνπλ δξαζηεξηόηεηεο εθπαίδεπζεο ζηηο νπνίεο αλαθέξνληαη ζπλδπαζκνί από ηα παξαθάησ πξνγξάκκαηα εθπαίδεπζεο: Δθπαίδεπζε ηνπηθή από εθπαηδεπηέο επηθεθαιείο θαη πξντζηακέλνπο ηκεκάησλ ιεηηνπξγίαο εγθαηαζηάζεσλ αιιά θαη από ην πξνζσπηθό ηνπ ηκήκαηνο Αζθάιεηαο Δθπαίδεπζε από θαηαζθεπαζηέο κεραλεκάησλ θαη εγθαηαζηάζεσλ Δθπαίδεπζε από ηξίηνπο γύξσ από δεηήκαηα αληηκεηώπηζεο ηέηνησλ θαηαζηάζεσλ Δθπαίδεπζε από ηε Ππξνζβεζηηθή Τπεξεζία γύξσ από ζέκαηα θαη ηερληθέο θαηάζβεζεο ππξθαγηάο θαη ρξήζεο ππξνζβεζηηθνύ δηθηύνπ Μηα θνξά θάζε ρξόλν ην πξνζσπηθό πνπ είλαη ζε νκάδεο επέκβαζεο εθπαηδεύεηαη κε ηνπο παξαθάησ ηξόπνπο : Άζθεζε ππξθαγηάο / εθθέλσζεο ρώξσλ. Δθπαίδεπζε ππξόζβεζεο γηα όιν ην παξαπάλσ πξνζσπηθό. Οη επηθεθαιήο ησλ ζπλεξγείσλ ή βάξδηαο είλαη εθπαηδεπκέλνη ζε Πξώηεο Βνήζεηεο θαη ηερληθέο αλάλεςεο. Σν λενεηζεξρόκελν πξνζσπηθό εθπαηδεύεηαη ζε αληηκεηώπηζε έθηαθησλ θαηαζηάζεσλ ζαλ κέξνο ηεο ηερληθήο ηνπ εθπαίδεπζεο. Υπεύθσνος για ηην εκπαίδεσζη είναι ο Τετνικός Αζθαλείας ηης Εγκαηάζηαζης. Φσηεηλή Σζηαηάθε Έηνο: 2014

42 2.5.1 Γιαδικαζίερ Μεηά ηη Έκηακηη Καηάζηαζη - Δπιζηποθή ζηιρ Δγκαηαζηάζειρ Ο πληνληζηήο ρεδίνπ είλαη εθείλνο πνπ πξνζδηνξίδεη ηε θαηαιιειόηεηα θαη ηελ αζθάιεηα ησλ εγθαηαζηάζεσλ πξνθεηκέλνπ λα επηζηξέςεη ην πξνζσπηθό ζηελ εξγαζία ηνπ. Φπζηθά ππάξρεη ζπλεξγαζία κε ηηο αξκόδηεο Σνπηθέο Αξρέο. Οη απαξαίηεηεο ελέξγεηεο νη νπνίεο γίλνληαη πξηλ θαη κεηά ηελ επαλέλαξμε ιεηηνπξγίαο είλαη: Απνθπγή Δπαλάιεςεο Καζαξηζκόο-Γηάζεζε ησλ Καηαινίπσλ θαη Τπνιεηκκάησλ Απνξξύπαλζε θαη πληήξεζε ηνπ Δμνπιηζκνύ Απνξξύπαλζε Πξνζσπηθνύ, Αλαθνξά θαη Δπαλεθπαίδεπζε πλέρηζε ηεο Λεηηνπξγίαο ηεο Δγθαηάζηαζεο Αλλαγέρ και Αναθεώπηζη σεδίος Οη όπνηεο αλαζεσξήζεηο ή αιιαγέο ζην ρέδην γίλνληαη θάησ από ηηο παξαθάησ ζπλζήθεο : Αλ ην ρέδην δελ έρεη επηηπρία θαη δελ αληαπνθξίλεηαη ζε αληηκεηώπηζε ησλ Δθηάθησλ Καηαζηάζεσλ Αλ ππάξρνπλ θάπνηεο ζεκαληηθέο αιιαγέο ζην ζρεδηαζκό θαη ζηηο ιεηηνπξγηθέο δηαδηθαζίεο ησλ ζπζηεκάησλ θαη νη νπνίεο απεηινύλ κε πηζαλόηεηεο ππξθαγηάο ή εθξήμεσλ Αλ νη θαλνληζκνί εγθαηαζηάζεσλ έρνπλ αιιάμεη Αλ ν πξνζσπηθό ζε θαζνξηζηηθέο ζέζεηο έρεη αιιάμεη Αλ ην απόζεκα εμνπιηζκνύ γηα ηελ αληηκεηώπηζε αιιάδεη Αλ γίλεηαη εηήζηνο Έιεγρνο θαη Θεώξεζε από ηηο Αξκόδηεο Αξρέο Φσηεηλή Σζηαηάθε Έηνο: 2014

43 - Παπάμεηποι Δκηίμηζηρ Δπικινδςνόηηηαρ Πξνθεηκέλνπ λα αληηκεησπηζζεί έλα αηύρεκα ζνβαξό ζε πξαγκαηηθό ρξόλν από ηελ παύζε ηεο βηνκεραληθήο κνλάδαο, απαηηείηαη ε ρξήζε ππνινγηζηηθώλ κνληέισλ ηα νπνία κπνξνύλ θαη ππνινγίδνπλ ηηο ζπλέπεηεο από απηό ην αηύρεκα αιιά θαη ηε ζπγθέληξσζε ηεο επηθίλδπλεο νπζίαο ζηελ αηκόζθαηξα. Σα κνληέια απηά έρνπλ πξνβιεθζεί λα ρξεζηκνπνηνύληαη θαηά ηε δηάξθεηα ηνπ ζρεδηαζκνύ έθηαθηεο αλάγθεο. Οη όπνηεο επηπηώζεηο από ην αηύρεκα ζα θαλνύλ κέζα από ηα απνηειέζκαηα ηνπ παξαπάλσ ππνινγηζηηθνύ κνληέινπ ζε όηη αθνξά ηε πεξηνρή πνπ έγηλε ην αηύρεκα θαη ζηε ζπλέρεηα ζα γίλεη ν ζρεδηαζκόο επί ηνπ γεσγξαθηθνύ ράξηε ηεο πεξηνρήο απηήο ησλ ηξηώλ δσλώλ πξνζηαζίαο ηνπ πιεζπζκνύ αιιά θαη ησλ κνλάδσλ γηα ηελ αληηκεηώπηζε ηνπ αηπρήκαηνο. Δπίζεο ζα ιεθζνύλ θαη ηα απαξαίηεηα κέηξα πξνζηαζίαο. Αλαθέξνληαη νη βαζηθνί παξάγνληεο νη νπνίνη ιακβάλνληαη ππόςε γηα ηε θαιύηεξε αμηνιόγεζε ηεο θαηάζηαζεο : - Πηγή Δίλαη ε πεγή ηεο δηαξξνήο ή ν αγσγόο. Ζ δηαξξνή κπνξεί λα ππάξρεη κέζσ κηαο αληιίαο ή κηαο βάλαο θαη απιά αλαθέξεηαη θαη αληηκεησπίδεηαη ζαλ κηα δηαξξνή ζηνλ αγσγό. Σν γεγνλόο όηη δε ζα ππάξρεη θακία δπζθνιία ζηελ αλαγλώξηζε ηεο πεγήο είλαη αλακελόκελν αιιά είλαη πνιύ ζεκαληηθό ην ζηνηρείν γλώζεο απηήο αθνύ ζα θαζνξίζεη ην θαηάιιειν κνληέιν πξνζνκνίσζεο. Φσηεηλή Σζηαηάθε Έηνο: 2014

44 2.6 Παύζη λειηοςπγίαρ μονάδαρ παπαγωγήρ σημικών ζε πεπίπηωζη αηςσήμαηορ Ζ νδεγία Seveso II ηεο ΔΔ ζέηεη ηηο απαηηήζεηο δηαρείξηζεο ησλ θηλδύλσλ κεγάισλ αηπρεκάησλ πνπ ζρεηίδνληαη κε ηηο ρεκηθέο νπζίεο ζηηο βηνκεραληθέο κνλάδεο. Οη δηαδηθαζίεο δηαρείξηζεο ηεο αζθάιεηαο δελ ζα πξέπεη λα θαιύπηνπλ κόλν ηελ θαλνληθή πεξίνδν ιεηηνπξγίαο ηνπ εξγνζηαζίνπ, αιιά θαη εηδηθέο πεξηπηώζεηο, όπσο νη πεξίνδνη δηαθνπήο ιεηηνπξγίαο. Ζ δηαθνπή ηεο ιεηηνπξγίαο πξέπεη λα αληηκεησπηζηεί, θαζώο ζηε ζπληξηπηηθή πιεηνςεθία ησλ πεξηπηώζεσλ, ηα επηθίλδπλα ρεκηθά εμαθνινπζνύλ λα ππάξρνπλ ζηελ εγθαηάζηαζε ζε δεμακελέο απνζήθεπζεο, απνζήθεο, ζηιό θαη αγσγνύο, αθόκα θαη όηαλ ε παξαγσγηθή δηαδηθαζία δελ εθηειείηαη. Οη ζπλέπεηεο ελόο ρεκηθνύ αηπρήκαηνο θαηά ηε δηάξθεηα κηαο ηέηνηαο δηαθνπήο κπνξεί λα είλαη ζνβαξέο, θαζώο ν αξηζκόο ησλ αηόκσλ πνπ εξγάδνληαη ζην εξγνζηάζην θαηά ηε δηάξθεηα απηνύ ηνπ ρξόλνπ είλαη ζπλήζσο αξθεηά πςειόο (θάπνηεο εηαηξείεο αλαθέξνπλ εμσηεξηθώλ ζπλεξγαηώλ ζπληήξεζεο ζην εξγνζηάζην θαηά ηε δηάξθεηα ησλ πην πνιπζύρλαζησλ πεξηόδνπο ελόο shutdown). Ο ζπλνιηθόο θίλδπλνο ελόο ρεκηθνύ αηπρήκαηνο θαηά ηε δηάξθεηα κηαο δηαθνπήο ιεηηνπξγίαο ζα κπνξνύζε, επνκέλσο, λα είλαη πςειόηεξνο από ην αλακελόκελν κε ηελ πξώηε καηηά. Σα άηνκα πνπ παξεπξίζθνληαη ζηελ εγθαηάζηαζε θαηά ηε δηάξθεηα ηεο δηαθνπήο ηεο ιεηηνπξγίαο ζα κπνξνύζαλ λα επεξεαζηνύλ από ηηο ρεκηθέο νπζίεο ηεο δηαδηθαζίαο κε δηάθνξνπο ηξόπνπο: Δηζπλνή ηνπ ρεκηθνύ (π.ρ. αέξηα όπσο CO, H2S, SO2, θαη δηάθνξεο αλαζπκηάζεηο θαη αηκνύο. Δπίζεο έιιεηςε νμπγόλνπ, δειαδή ζπλήζσο κηα πεξίζζεηα Ν2 ή CO2). Ζ άκεζε έθζεζε κέζσ ηνπ δέξκαηνο (πνπ πξνθαιείηαη από πηηζηιηέο, κνιπζκέλεο επηθάλεηεο, θιπ) Φπζηθέο επηπηώζεηο (εγθαύκαηα πνπ νθείινληαη ζε ρεκηθέο ππξθαγηέο ή ζεξκέο νπζίεο, θξπνπαγήκαηα, νη ηξαπκαηηζκνί πνπ πξνθαινύληαη από θύκαηα πίεζεο (σο ζπλέπεηα ησλ εθξήμεσλ, κε ζπγθξάηεζεο ή αλνίγκαηνο ζε βαιβίδεο Φσηεηλή Σζηαηάθε Έηνο: 2014

45 (αζθαιείαο) ), επηπηώζεηο από ζξαύζκαηα πνπ πξνθαινύληαη από εθξήμεηο, θ.ιπ.) Αθηηλνβνιία (από απξνζηάηεπηνπο αηζζεηήξεο πνπ πεξηέρνπλ ξαδηελεξγέο νπζίεο). Ο ζηόρνο ηεο θηλιαλδηθήο κειέηεο SEISOKKI είλαη λα δηεξεπλήζεη ηνλ ηξόπν πνπ νη εηαηξείεο αζρνινύληαη κε ζέκαηα πνπ ζρεηίδνληαη κε ηελ επεμεξγαζία ησλ ρεκηθώλ νπζηώλ θαηά ηε δηάξθεηα ηεο δηαθνπήο ηεο ιεηηνπξγίαο ησλ εγθαηαζηάζεσλ ηνπο. Ζ κειέηε απνθάιπςε νξηζκέλεο αδπλακίεο ζηηο δηαδηθαζίεο δηαρείξηζεο θηλδύλνπ ησλ εηαηξεηώλ ζε ζρέζε κε ηελ επεμεξγαζία ρεκηθώλ νπζηώλ θαηά ηε δηάξθεηα ηεο δηαθνπήο ηεο ιεηηνπξγίαο. Ζ εξεπλεηηθή νκάδα πξνζδηόξηζε, γηα παξάδεηγκα, ηηο αθόινπζεο δπλαηόηεηεο γηα βειηηώζεηο: Πεξηζζόηεξνο ρξόλνο θαη πόξνη πξέπεη λα δηαηεζνύλ γηα ηελ αμηνιόγεζε ηνπ θηλδύλνπ πξηλ από κηα κεγάιε δηαθνπή. Σα ζσζηηθά ζπλεξγεία ηνπ εξγνζηαζίνπ ζα πξέπεη λα ιάβνπλ έλα κεγαιύηεξν ξόιν ζηε δηαδηθαζία ζρεδηαζκνύ. Με θαιύηεξν πξνγξακκαηηζκό ησλ εξγαζηώλ ζπληήξεζεο, ηα ζεκεία ζπκθόξεζεο ζε ζρέζε κε ην γξάςηκν ησλ αδεηώλ εξγαζίαο κπνξνύλ λα αθαηξεζνύλ, επηηξέπνληαο έηζη ηνλ νξζό έιεγρν ηεο αζθάιεηαο ηνπ ρώξνπ εξγαζίαο πξηλ από ηελ έλαξμε ησλ εξγαζηώλ ζπληήξεζεο. Μηα δηαδηθαζία δηαρείξηζεο ζα πξέπεη λα εθαξκόδεηαη γηα λα δηαζθαιίδεη όηη νη θνξείο εθκεηάιιεπζεο (θαη κάιηζηα νη επηζηάηεο) έρνπλ πιήξε γλώζε γηα ην πώο λα θάλεη ην εξγνζηάζην - ή έλα κέξνο από απηό - αζθαιέο γηα ηελ εξγαζία ζπληήξεζεο, θαη πώο λα δηαηεξεζεί απηό ην επίπεδν αζθάιεηαο ζε όιεο ηηο πεξηόδνπο shutdown θαη start-up. Ζ ηνπηθή ππξνζβεζηηθή θαη ε αζηπλνκία ζα πξέπεη λα ελεκεξώλνληαη ζρεηηθά κε ην θιείζηκν θαη ηνπο θηλδύλνπο πνπ ζπλδένληαη κε απηό. Ζ ππξνζβεζηηθή θαη ε αζηπλνκία ζα πξέπεη λα έρνπλ έλα εμσηεξηθό ζρέδην δηάζσζεο ζε ζέζε, επίζεο, γηα ηελ εμαηξεηηθή απηή θαηάζηαζε. Φσηεηλή Σζηαηάθε Έηνο: 2014

46 Καηά ηε δηάξθεηα ηνπ έξγνπ SEISOKKI, πνιιά εξγαιεία έρνπλ αλαπηπρζεί γηα λα βνεζήζνπλ ηηο εηαηξείεο λα κεηξηάζνπλ ηνπο ρεκηθνύο θηλδύλνπο θαηά ηε δηάξθεηα ηεο δηαδηθαζίαο δηαθνπήο ηεο ιεηηνπξγίαο ησλ εξγνζηαζίσλ. Σα εξγαιεία πνπ είλαη δεκνζηεπκέλα ζηελ ηζηνζειίδα ηνπ SEISOKKI, πεξηιακβάλνπλ ηα εμήο: Έλαο νδεγόο πνπ πεξηγξάθεη ην ζέκα από δηάθνξεο νπηηθέο γσλίεο. Μηα κέζνδνο Διέγρνπ, κε ηελ νπνία δηάθνξα ζέκαηα πνπ ζρεηίδνληαη κε ηε δηαρείξηζε ηεο ρεκηθήο αζθάιεηαο κπνξνύλ λα αληηκεησπηζηνύλ κε πξόζσπαθιεηδηά ζην εξγνζηάζην. Μηα κέζνδνο αλάιπζεο θηλδύλνπ, ε νπνία έρεη αλαπηπρζεί εηδηθά γηα ηνλ εληνπηζκό ησλ θηλδύλσλ πνπ ζρεηίδνληαη κε ρεκηθέο νπζίεο θαηά ηε δηάξθεηα ηεο δηαδηθαζίαο δηαθνπήο ηεο ιεηηνπξγίαο. Έλα ζύλνιν από ιίζηεο ειέγρνπ αζθαιείαο γηα γξήγνξε αλαθνξά. Μηα ζεηξά από άδεηεο εξγαζίαο. 2.7 Παύζη λειηοςπγίαρ μονάδαρ παπαγωγήρ σημικών ζε πεπίπηωζη ζςνηήπηζηρ Ζ δηαρείξηζεο ηεο αζθάιεηαο πνπ ζρεηίδεηαη κε ηηο δξαζηεξηόηεηεο ζπληήξεζεο πξέπεη λα ιάβεη ππόςε όηη ε ππεξγνιαβία βηνκεραληθώλ ππεξεζηώλ γίλεηαη όιν θαη πην ραξαθηεξηζηηθή. Οη δηαδηθαζίεο δηαρείξηζεο ηεο αζθάιεηαο πξέπεη λα πεξηιακβάλνπλ όια ηα νξγαλσηηθά επίπεδα, ηόζν ζηελ εηαηξεία ηνπ πειάηε όζν θαη ηνπ παξόρνπ ηεο ππεξεζίαο. Δίλαη ζεκαληηθό γηα ηα δύν κέξε λα γλσξίδνπλ ηηο ζρεηηθέο πηπρέο ηεο αζθάιεηαο θαη λα πεξηιακβάλνπλ ηελ αζθάιεηα ησλ ήδε επξηζθόκελσλ ζην ζηάδην ησλ δηαπξαγκαηεύζεσλ. Έλα θαιό εξγαιείν αμηνιόγεζεο γηα ηνπο θηλδύλνπο ζπληήξεζεο πξέπεη λα αληηκεησπίζεη ηνλ πξνγξακκαηηζκό ησλ εξγαζηώλ (δηαρείξηζε), επίβιεςε έξγνπ, θαη ηνπο εξγαδόκελνπο, αιιά θαη δηάθνξεο θαηαζηάζεηο ζπληήξεζεο, όπσο ε ηαθηηθή ζπληήξεζε, ε ζπληήξεζε θαηά ηηο πξνγξακκαηηζκέλεο δηαθνπέο ιεηηνπξγίαο, θαη νη απξνγξακκάηηζηεο επηζθεπέο. Φσηεηλή Σζηαηάθε Έηνο: 2014

47 Κάπνηνο πξέπεη επίζεο λα έρνπκε θαηά λνπ όηη νη εξγαδόκελνη ζπληήξεζεο κπνξεί: λα είλαη κόληκνη εξγαδόκελνη κε πνηθίιεο εξγαζίεο ζε έλα ζπγθεθξηκέλν ρώξν, ηδηθεύνληαη ζε θάπνηα νξηζκέλα θαζήθνληα πνπ εθηεινύληαη ζε δηαθνξεηηθέο πεξηνρέο ηνπ πειάηε, εθηεινύλ δηάθνξεο εξγαζίεο ζε κεηαβαιιόκελα πεξηβάιινληα εξγαζίαο (π.ρ. θαηά ηε δηάξθεηα παξαγσγηθώλ κνλάδσλ). Μηα θαιή πξαθηηθή αμηνιόγεζεο ηνπ θηλδύλνπ πξέπεη λα πεξηιακβάλεη ηόζν ηνλ ρεηξηζηή ηεο εγθαηάζηαζεο θαη ηνλ αλάδνρν. Ζ κέζνδνο ζα πξέπεη: λα ηνλίδεη ηε ζεκαζία ηνπ ζρεδηαζκνύ, λα ιακβάλεη ππόςε ηε δηαρείξηζε θαη ηελ επνπηεία ησλ εξγαζηώλ, λα είλαη θαηάιιειε γηα όια ηα πεξηβάιινληα εξγαζίαο, λα ιακβάλεη ππόςε δηάθνξεο θαηαζηάζεηο, λα ιακβάλεη ππόςε ηνπο θηλδύλνπο πνπ ζρεηίδνληαη κε ηηο εξγαζίεο ζπληήξεζεο πνπ εθηεινύληαη λα επηζηήζεη ηελ πξνζνρή ζηα κέηξα αζθαιείαο. Σν ζεκείν εθθίλεζεο γηα ηελ πξόζθαηε θηλιαλδηθή έξεπλα ηνπ έξγνπ "κεηξηαζκνύ ησλ θηλδύλσλ πνπ πξνθαινύληαη από ρεκηθέο νπζίεο δηαδηθαζίαο θαηά ηε δηάξθεηα ηεο δηαθνπήο ηεο ιεηηνπξγίαο" ήηαλ όηη ην ζύζηεκα δηαρείξηζεο ηεο αζθάιεηαο ηνπ θπηνύ δελ ζα πξέπεη λα θαιύπηεη κόλν ηελ θαλνληθή πεξίνδν ιεηηνπξγίαο, αιιά θαη εηδηθέο πεξηπηώζεηο, όπσο νη πεξίνδνη δηαθνπήο ιεηηνπξγίαο. Οη αμηνινγήζεηο θηλδύλσλ πνπ ζρεηίδνληαη κε ηνπο ηεξκαηηζκνύο, δελ πξέπεη λα επηθεληξσζνύλ κόλν ζηελ αζθαιή εθηέιεζε ησλ επηκέξνπο εξγαζηώλ πνπ πξαγκαηνπνηνύληαη από εμσηεξηθνύο αλαδόρνπο. Σα θαζήθνληα ηνπ κόληκνπ πξνζσπηθνύ ζην ζπλνιηθό ζρεδηαζκό ηνπ ηεξκαηηζκνύ ζα πξέπεη λα ζπκπεξηιεθζνύλ επίζεο. Φσηεηλή Σζηαηάθε Έηνο: 2014

48 Ζ κειέηε απνθάιπςε όηη απηή ηε ζηηγκή ε αζθάιεηα θαηά ηε δηάξθεηα ηεο δηαθνπήο ηεο ιεηηνπξγίαο δελ είλαη νύηε ιόγσ ηεο δηαρείξηζεο ηεο εηαηξείαο ησλ δηαδηθαζηώλ αιιαγήο, νύηε ηεο δηαδηθαζία δηαρείξηζεο ηεο αλάθακςεο ηνπ εξγνζηαζίνπ, αιιά εμαξηάηαη ζε κεγάιν βαζκό από ηα έκπεηξα άηνκα ζην ηέινο ηνπ ηεξκαηηζκνύ ζε δηάθνξα ηκήκαηα ηνπ εξγνζηαζίνπ. Κάπνηνο πξέπεη επίζεο λα έρεη θαηά λνπ όηη ππάξρνπλ δύν πξόζθαηεο ηάζεηο πνπ ζα κπνξνύζαλ λα απμήζνπλ ηνλ θίλδπλν γηα ηελ απνηπρία: Ο ρξόλνο κεηαμύ δηαθνπήο ηεο ιεηηνπξγίαο απμάλεηαη. Σα ηκήκαηα ζπληήξεζεο έρνπλ αλαζέζεη ζε εμσηεξηθνύο ζπλεξγάηεο θαη ηεξκαηηζκνύο πεξηιακβάλεη πεξηζζόηεξεο εηαηξείεο (εγρώξηεο θαη δηεζλείο) από ό, ηη πξηλ. Από ηελ πιεπξά ησλ ρεκηθώλ θηλδύλσλ, ε δηαθνπή ηεο ιεηηνπξγίαο πξέπεη λα αληηκεησπηζηεί γηαηί επηθίλδπλα ρεκηθά εμαθνινπζνύλ λα ππάξρνπλ ζηελ εγθαηάζηαζε ζε δεμακελέο απνζήθεπζεο, απνζήθεο, ζηιό θαη αγσγνύο αθόκε θαη όηαλ ε δηαδηθαζία παξαγσγήο δελ ηξέρεη θαη κέξνο ηνπ εμνπιηζκνύ έρεη εθθελσζεί θαη θαζαξηζηεί. Αλ κέξνο ηνπ εμνπιηζκνύ αζθαιείαο, όπσο ζπλαγεξκνί, εμαεξηζκόο, λεξό, αδξαλέο αέξην, βαιβίδεο αζθαιείαο, ειεθηξηθά ζπζηήκαηα, ππνινγηζηέο, θιπ πξέπεη λα απελεξγνπνηεζεί, ζα πξέπεη λα εθαξκνζηνύλ ελαιιαθηηθέο ιύζεηο γηα λα δηαζθαιηζηεί ε αζθάιεηα. Σα δσκάηηα ειέγρνπ δελ ζα πξέπεη λα κείλνπλ θελά θαηά ηε δηάξθεηα ηεο δηαθνπήο ιεηηνπξγίαο. Φσηεηλή Σζηαηάθε Έηνο: 2014

49 2.8 Αζθάλεια βιομησανικών δικηύων ζε ζςνεσή λειηοςπγία Ζ ζπλερήο παξαγσγή είλαη κηα κέζνδνο παξαγσγήο ξνήο πνπ ρξεζηκνπνηείηαη γηα ηελ θαηαζθεπή, ηελ παξαγσγή, ή δηεξγαζία πιηθώλ ρσξίο δηαθνπή. πλερήο παξαγσγή νλνκάδεηαη κηα ζπλερήο δηαδηθαζία ή κηα δηαδηθαζία ζπλερνύο ξνήο, επεηδή ηα πιηθά, είηε μεξά ή ξεπζηά πνπ επεμεξγάδνληαη είλαη ζπλερώο ζε θίλεζε, ππνβάιινληαη ζε ρεκηθέο αληηδξάζεηο ή ππόθεηληαη ζε κεραληθή ή ζεξκηθή επεμεξγαζία. Ζ ζπλερήο επεμεξγαζία βξίζθεηαη ζε αληίζεζε κε ηελ παξαγσγή παξηίδαο. πλερήο ζεκαίλεη όηη ε βηνκεραλία ιεηηνπξγεί 24 ώξεο ηελ εκέξα, επηά εκέξεο ηελ εβδνκάδα κε ζπάληα δηαζηήκαηα εθηόο ιεηηνπξγίαο όπσο νη ζπληεξήζεηο, εμακεληαίεο ή εηήζηεο. Οξηζκέλα ρεκηθά εξγνζηάζηα κπνξνύλ λα ιεηηνπξγνύλ γηα πεξηζζόηεξν από έλα ή δύν ρξόληα ρσξίο δηαθνπή. Οη εγθαηαζηάζεηο κε πςηθακίλνπο κπνξνύλ λα ιεηηνπξγνύλ πεξίπνπ ηέζζεξα ρξόληα ρσξίο δηαθνπή. Οη εξγαδόκελνη ζηελ ζπλερή παξαγσγή ζπλήζσο εξγάδνληαη ζε ελαιιαζζόκελεο βάξδηεο. Οη δηαδηθαζίεο ιεηηνπξγνύλ ζπλερώο γηα πξαθηηθνύο όζν θαη γηα νηθνλνκηθνύο ιόγνπο. Οη πεξηζζόηεξεο από απηέο ηηο βηνκεραλίεο είλαη πνιύ πςειήο έληαζεο θεθαιαίνπ θαη σο εθ ηνύηνπ, ε δηαρείξηζε δελ επηηξέπεη ρακέλν ρξόλν ιεηηνπξγίαο. Ο ηεξκαηηζκόο ιεηηνπξγίαο θαη ε πνιιαπιή εθθίλεζε ζε ζπλερείο δηεξγαζίεο ζπλήζσο νδεγεί ζε έθπησζε ηεο πνηόηεηαο ησλ πξντόλησλ πνπ πξέπεη λα ππνβιεζνύλ ζε επαλεπεμεξγαζία ή δηάζεζε. Πνιιέο δεμακελέο, δνρεία θαη ζσιήλεο δελ κπνξνύλ λα αθεζνύλ γεκάηεο κε πιηθά ιόγσ ησλ αλεπηζύκεησλ ρεκηθώλ αληηδξάζεσλ, ηε δηεπζέηεζε ησλ αησξνύκελσλ πιηθώλ ή θξπζηάιισζε ή ζθιήξπλζε ησλ πιηθώλ. Δπίζεο, νη ζεξκνθξαζίεο θαη νη πηέζεηο από ηελ εθθίλεζε θαη ηνλ ηεξκαηηζκό νξηζκέλσλ δηαδηθαζηώλ (θιηβάλνπο γξακκή, ιέβεηεο, πςηθακίλνπο, δνρεία ππό πίεζε, θιπ) κπνξεί λα πξνθαιέζεη θόπσζε ηνπ κεηάιινπ ή άιιε θζνξά από ηελ πίεζε ή ηε ζεξκηθή εθηόλσζε. Φσηεηλή Σζηαηάθε Έηνο: 2014

50 ηηο πην ζύλζεηεο εξγαζίεο ππάξρνπλ δηαδνρηθνί ηεξκαηηζκνί θαη εθθηλήζεηο ππό ην πιαίζην δηαδηθαζηώλ πνπ πξέπεη λα αθνινπζνύληαη πξνζεθηηθά γηα ηελ πξνζηαζία ηνπ πξνζσπηθνύ θαη ηνπ εμνπιηζκνύ. πλήζσο κηα εθθίλεζε ή ηεξκαηηζκόο ζα δηαξθέζεη αξθεηέο ώξεο. Οη ζπλερείο δηεξγαζίεο ρξεζηκνπνηνύλ έιεγρν ηεο δηαδηθαζίαο γηα ηελ απηνκαηνπνίεζε θαη ηνλ έιεγρν ησλ βηνκεραληθώλ κεηαβιεηώλ, όπσο ηα πνζνζηά ξνήο, ηα επίπεδα ηεο δεμακελήο, νη πηέζεηο, νη ζεξκνθξαζίεο θαη ε ηαρύηεηα ηεο κεραλήο. 2.9 Shut-downs και αζθάλεια Δθηόο από ηελ εθηέιεζε εξγαζηώλ ζπληήξεζεο, νη ηεξκαηηζκνί ιακβάλνπλ ρώξα, επίζεο, ζε πεξηπηώζεηο ηξνπνπνηήζεσλ ησλ δηεξγαζηώλ πνπ εθηεινύληαη. Απηέο πεξηιακβάλνπλ ηελ εγθαηάζηαζε ηνπ λένπ εμνπιηζκνύ ζηελ θύξηα ξνή δηαδηθαζίαο ή ζε εμνπιηζκό πνπ κπνξεί λα εγθαηαζηαζεί, ελώ ε δηαδηθαζία ιεηηνπξγεί. Ζ παύζε ηεο ιεηηνπξγίαο ησλ πεξίπινθσλ δηαδηθαζηώλ κπνξεί λα ρξεηαζηεί εβδνκάδεο ή κήλεο ζρεδηαζκνύ. πλήζσο, κηα ζεηξά ζπλαληήζεσλ πξαγκαηνπνηείηαη γηα ζπληνληζκό θαη πξνγξακκαηηζκό. Απηέο πεξηιακβάλνπλ ζπλήζσο ηηο δηάθνξεο ππεξεζίεο, όπσο ε ζπληήξεζε, ε ηζρύο, ε κεραληθή, ε αζθάιεηα θαη ηε ιεηηνπξγία κνλάδσλ. Όιεο νη εξγαζίεο γίλνληαη ζύκθσλα κε κηα πξνζεθηηθή αιιεινπρία πξνγξακκαηηζκέλσλ βεκάησλ πνπ ελζσκαηώλεη ηα δηάθνξα επαγγέικαηα πνπ εκπιέθνληαη, όπσο εγθαηαζηάηεο ζσιελώζεσλ, κεραληθνύο, εξγάηεο, θιπ, θαζώο θαη ηνλ απαξαίηεην εμνπιηζκό (γεξαλνγέθπξεο, θηλεηέο ζπζθεπέο, αεξνζπκπηεζηέο, κεραλέο ζπγθόιιεζεο, ζθαισζηέο, θιπ) θαη όιεο ηηο πξνκήζεηεο (αληαιιαθηηθά, ράιπβα, ζσιήλεο, θαιώδηα, ηα θαξύδηα θαη ηα κπνπιόληα) θαη ηηο δηαηάμεηο γηα ηελ ηζρύ, πνπ ζε πεξίπησζε δηαθνπήο ζα είλαη επίζεο αλνηθηέο σο κέξνο ηεο δηαθνπήο. πρλά κία ή πεξηζζόηεξεο νκάδεο εμσηεξηθώλ εξγνιάβσλ εθηεινύλ νξηζκέλεο από ηηο εξγαζίεο, εηδηθά αλ έρεη εγθαηαζηαζεί λένο εμνπιηζκόο. Φσηεηλή Σζηαηάθε Έηνο: 2014