ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΗ ΑΣΚΗΣΗ «ΑΠΟΙΚΟΔΟΜΗΣΗ ΥΛΙΚΩΝ» Μάρτιος - Απρίλιος «ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ 1a» «Δημιουργώντας το πλαίσιο για την παρατήρηση

Transcript

1 ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΠΑΤΡΩΝ ΤΜΗΜΑ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ & ΑΓΩΓΗΣ ΣΤΗΝ ΠΡΟΣΧΟΛΙΚΗ ΗΛΙΚΙΑ «ΒΑΣΙΚΕΣ ΕΝΝΟΙΕΣ ΟΙΚΟΛΟΓΙΑΣ» Μ.Εργαζάκη ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΗ ΑΣΚΗΣΗ «ΑΠΟΙΚΟΔΟΜΗΣΗ ΥΛΙΚΩΝ» Μάρτιος - Απρίλιος 2017 «ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ 1a» «Δημιουργώντας το πλαίσιο για την παρατήρηση της πορείας της αποικοδόμησης διάφορων υλικών» ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΟΜΑΔΑΣ 1. ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ: ΑΜ: 2. ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ: ΑΜ: 3. ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ: ΑΜ: 4. ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ: ΑΜ: 5. ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ: ΑΜ:

2 Το «φύλλο εργασίας 1a» για την άσκηση της αποικοδόμησης οργανώνεται σε 3 μέρη: (Α) Εισαγωγή: το γενικό ερώτημα της άσκησης & ο τρόπος προσέγγισής του τα υλικά της άσκησης & οι δικές σας προβλέψεις για τη τύχη τους (Β) Διαδικασία: το «στήσιμο» του δίσκου της ομάδας σας (Γ) Ερωτήσεις επί της διαδικασίας: οι δικές σας απαντήσεις σε μία σειρά από ερωτήσεις Α. ΕΙΣΑΓΩΓΗ Γνωρίζετε ήδη ότι η «αποικοδόμηση» είναι μία πολύ σημαντική διαδικασία αφού κάνει δυνατή την επαναχρησιμοποίηση των χημικών στοιχείων από τους οργανισμούς. Το γενικό ερώτημα που θα διερευνήσετε στην άσκηση αυτή «ποιοτικά» είναι: Ποιοι παράγοντες είναι δυνατόν να επηρεάζουν την αποικοδόμηση ενός υλικού και το χρόνο που χρειάζεται για αυτήν; Πρόκειται - για παράγοντες που έχουν να κάνουν με το ίδιο το υλικό, - για παράγοντες που έχουν να κάνουν με το πού πραγματοποιείται η αποικοδόμηση, - για παράγοντες και των δύο αυτών τύπων;;; Και πώς εξηγούνται όλα αυτά;;; Παρατηρώντας ό,τι υπάρχει στη «θέση εργασίας» της ομάδας σας, θα εντοπίσετε μεταξύ άλλων: 6 διαφορετικά υλικά, και 2 διαφορετικούς τύπους χώματος. Φαντάζεστε έναν πολύ απλό τρόπο με τον οποίο θα μπορούσατε να χρησιμοποιήσετε τα παραπάνω για να διερευνήσετε το ερώτημά σας; Δώστε τη βασική ιδέα με δύο μόνο λόγια. Πανεπιστήμιο Πατρών 1

3 Ποια είναι τα 6 διαφορετικά υλικά σας;;;; Φλούδα μπανάνας φυτικό υλικό Κέλυφος κάβουρα ζωικό υλικό Βαμβακερό ύφασμα φυσικές ίνες Νάιλον καλσόν συνθετικές ίνες Πλαστική σακούλα πλαστικό Ξύλο φυτικό υλικό Και ποιοι είναι οι 2 διαφορετικοί τύποι χώματος;;; χώμα κήπου άμμος Μπορείτε μήπως να σκεφτείτε σε τι θα μπορούσαν ίσως να διαφέρουν αυτά τα δύο χώματα; Αφού εξοικειωθήκατε πλέον με τα υλικά σας και καταλάβατε την ιδέα πάνω στην οποία θα δουλέψετε, δηλαδή. τοποθέτηση καθενός από τα 6 υλικά σε καθένα από τα 2 χώματα πρέπει να διατυπώσετε και να αιτιολογήσετε τις προβλέψεις σας για την τύχη που θα έχουν τα υλικά σας όταν βρεθούν αφενός στο χώμα κήπου και αφετέρου στην άμμο σας. Πανεπιστήμιο Πατρών 2

4 Τι περιμένετε λοιπόν να συμβεί σε κάθε περίπτωση (δηλ. για κάθε υλικό σε κάθε χώμα) και πόσο γρήγορα ή αργά;;; Αιτιολογείστε κάθε σας πρόβλεψη όσο καλύτερα μπορείτε. ΑΑ Υλικό Χώμα Άμμος 1 Φλούδα μπανάνας 2 Κέλυφος κάβουρα 3 Βαμβακερό ύφασμα 4 Νάιλον καλσόν 5 Πλαστική σακούλα 6 Ξύλο Πανεπιστήμιο Πατρών 3

5 Β. ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ Στη «θέση εργασίας» της ομάδας σας υπάρχουν τα εξής: γάντια, 1 δίσκος, 12 γλαστράκια, 6 υλικά προς αποικοδόμηση 1 σακούλι με χώμα κήπου, 1 σακούλι με άμμο, 2 μικρά κυπελάκια νερό σε μπουκαλάκια & νερό σε υδροβολείς αλουμινόχαρτο, ετικέτες, οδοντογλυφίδες 1 σακούλι με χαλίκι το οποίο μοιράζεστε με τη διπλανή ομάδα Τι κάνετε; Φοράτε τα γάντια σας και ακολουθείτε προσεκτικά τα παρακάτω βήματα. Τις ερωτήσεις που προκύπτουν καθώς ακολουθείτε τη διαδικασία για το στήσιμο του δίσκου σας και σημειώνονται με «?», θα τις συζητήσετε στο Γ μέρος του φύλλου εργασίας, δηλ. αφού πρώτα ΤΕΛΕΙΩΣΕΤΕ με το δίσκο. Καθώς δουλεύετε, παρακαλώ διατηρείτε τη θέση εργασίας σας στην καλύτερη δυνατή κατάσταση. Καλή δουλειά! 1. Τοποθετείστε λίγο χαλίκι στον πάτο καθενός από τα 12 γλαστράκια σας χρησιμοποιώντας τα μικρά κυπελάκια που έχετε στη διάθεσή σας.? Γιατί νομίζετε ότι χρειάζεται να κάνετε κάτι τέτοιο;;; 2. Χρησιμοποιείστε και πάλι τα μικρά κυπελάκια για να γεμίσετε - τα 6 γλαστράκια με χώμα κήπου αφού πρώτα το έχετε τρίψει ανάμεσα στις παλάμες σας - και τα άλλα 6 γλαστράκια με άμμο. Όλα τα γλαστράκια πρέπει να γεμίσουν μέχρι 1 cm κάτω από το χείλος τους. 3. Τοποθετείστε και τα 12 γλαστράκια μέσα στο δίσκο σας και ψεκάστε το χώμα και την άμμο με ΛΙΓΟ νερό χρησιμοποιώντας τους υδροβολείς σας. Πανεπιστήμιο Πατρών 4

6 4. Κάντε μία σύντομη περιγραφή της εμφάνισης των υλικών σας (μέγεθος, χρώμα, υφή, ελαστικότητα ινών σε βαμβακερό και νάιλον). Για να μπορείτε να συγκρίνετε αυτήν την αρχική περιγραφή των υλικών που τοποθετείτε στο χώμα και στην άμμο, με τις περιγραφές που θα κάνετε για αυτά τις επόμενες εβδομάδες καθώς θα παρατηρείτε την πορεία της αποικοδόμησής τους, καταγράψτε την απευθείας στο «Φύλλο εργασίας 1β» που θα το κρατήσετε ως το τέλος: σελ. 2, πίνακας καταγραφής παρατηρήσεων, στήλη «Έναρξη» 5. Τοποθετείστε κάθε υλικό - σε ένα γλαστράκι με χώμα, καθώς και - σε ένα γλαστράκι με άμμο. και κολλήστε σε κάθε γλαστράκι ένα αυτοκόλλητο που θα δηλώνει το περιεχόμενό του (π.χ. «ξύλο / χώμα», «ξύλο / άμμος»). 6. Πιέστε ελαφρά κάθε υλικό ώστε να μπει μέσα στο χώμα ή την άμμο αντίστοιχα.? Γιατί νομίζετε ότι χρειάζεται να κάνετε κάτι τέτοιο;;; 7. Σκεπάστε με αλουμινόχαρτο όλα τα γλαστράκια του δίσκου σας και κάντε μερικές μικρές τρύπες χρησιμοποιώντας οδοντογλυφίδες.? Γιατί νομίζετε ότι χρειάζεται να κάνετε κάτι τέτοιο;;; 8. Χρησιμοποιείστε τα μπουκαλάκια σας για να γεμίσετε με νερό το δίσκο σας σε ύψος περίπου 1cm από τον πάτο του. Φροντίστε να διατηρείτε το νερό του δίσκου εκεί σε όλη τη διάρκεια της άσκησης.? Γιατί νομίζετε ότι χρειάζεται να κάνετε κάτι τέτοιο;;; 9. Γράψτε τα ονόματά σας σε μία ετικέτα και διπλώστε την γύρω από μία οδοντογλυφίδα ώστε να φτιάξετε την «ταμπέλα» του δίσκου σας και να την στερεώσετε σε ένα γλαστράκι. 10. Μεταφέρετε προσεκτικά το δίσκο σας στη φορητή «ραφιέρα», η οποία θα τοποθετηθεί από εμάς στο διπλανό βοηθητικό χώρο του εργαστηρίου. Ποιο είναι το κύριο χαρακτηριστικό του χώρου αυτού;? Γιατί νομίζετε ότι χρειάζεται να χρησιμοποιήσουμε έναν τέτοιο χώρο;;; 11. Παρακαλώ, καθαρίστε προσεχτικά τη «θέση εργασίας» σας ώστε ο χώρος του εργαστηρίου να μπορεί να χρησιμοποιηθεί άμεσα από τις επόμενες συμφοιτήτριες και συμφοιτητές σας. Τώρα είστε πια έτοιμες/έτοιμοι να περάσετε στο Γ μέρος του «φύλλου εργασίας», δηλ. στη συζήτηση των ερωτήσεων «?» που συναντήσατε ήδη. Πανεπιστήμιο Πατρών 5

7 Γ. ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΕΠΙ ΤΗΣ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑΣ Σε κάθε γλαστράκι πριν το γεμίσετε με χώμα κήπου ή με άμμο, βάλατε λίγο χαλίκι στον πάτο. Μπορείτε να σκεφτείτε γιατί; Σε κάθε γλαστράκι πιέσατε ελαφρά το υλικό σας μέσα στο χώμα ή την άμμο. Μπορείτε να σκεφτείτε γιατί; Σε κάθε γλαστράκι βρέξατε το χώμα με νερό και στο τέλος βάλατε και αρκετό νερό μέσα στο δίσκο σας το οποίο μάλιστα θα πρέπει να φροντίζετε να το διατηρείτε σε όλη τη διάρκεια της άσκησης. Μπορείτε να σκεφτείτε γιατί; Πανεπιστήμιο Πατρών 6

8 Σκεπάσατε τα γλαστράκια σας με αλουμινόχαρτο και κάνατε αρκετές μικρές τρύπες σε αυτό. Μπορείτε να σκεφτείτε γιατί; ΚΑΛΗ ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΜΕ ΤΙΣ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ ΣΑΣ! Πανεπιστήμιο Πατρών 7