Νικόλαος Σακκαλής Πυραγός Χηµικός Μηχανικός Αρχηγείο Πυροσβεστικού Σώµατος / ιεύθυνση Πυρόσβεσης ιάσωσης. Νοέµβριος 2003

Transcript

1 ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΩΝ ΑΤΥΧΗΜΑΤΩΝ ΜΕΓΑΛΗΣ ΕΚΤΑΣΗΣ ΚΑΙ ΒΙΟΧΗΜΙΚΗΣ ΑΠΕΙΛΗΣ Νικόλαος Σακκαλής Πυραγός Χηµικός Μηχανικός Αρχηγείο Πυροσβεστικού Σώµατος / ιεύθυνση Πυρόσβεσης ιάσωσης Νοέµβριος 2003

2 ΠΥΡΟΣΒΕΣΤΙΚΟ ΣΩΜΑ ΚΑΙ Ο ΗΓΙΑ SEVESO Η Oδηγία SEVESO ΙΙ που τροποποιεί και συµπληρώνει την προηγούµενη Οδηγία SEVESO Ι της Ευρωπαϊκής Ένωσης, εφαρµόζεται στην Ελλάδα µε την ΚΥΑ 5697/590/ «Καθορισµός µέτρων και όρων για την αντιµετώπιση των κινδύνων από ατυχήµατα µεγάλης έκτασης σε εγκαταστάσεις ή µονάδες λόγω της ύπαρξης επικίνδυνων ουσιών».

3 ΠΥΡΟΣΒΕΣΤΙΚΟ ΣΩΜΑ ΚΑΙ Ο ΗΓΙΑ SEVESO Η Οδηγία προβλέπει την υποβολή µελέτης ασφαλείας προς την αδειοδοτούσα αρχή και υποβολή γνωµοδοτήσεων των συναρµοδίων αρχών προς αυτή. Συναρµόδιες Αρχές για την εφαρµογή της Οδηγίας SEVESO στην Ελλάδα, είναι το Υπουργείο Ανάπτυξης, το Υπουργείο Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και ηµοσίων Έργων, το Υπουργείο Υγείας, το Υπουργείο Εργασίας και το Πυροσβεστικό Σώµα.

4 ΠΥΡΟΣΒΕΣΤΙΚΟ ΣΩΜΑ ΚΑΙ Ο ΗΓΙΑ SEVESO Το Πυροσβεστικό Σώµα από την παραπάνω Κοινή Υπουργική Απόφαση, αλλά και από δικές του ενέργειες, έχει τις παρακάτω αρµοδιότητεςυποχρεώσεις: Γνωµοδότηση επί των στοιχείων της µελέτης ασφαλείας που αφορούν σε θέµατα σχεδιασµού στα οποία περιλαµβάνεται και το εσωτερικό σχέδιο έκτακτης ανάγκης για την αντιµετώπιση και καταστολή ενός ατυχήµατος Σύνταξη σχεδίου επέµβασης από την τοπική Πυροσβεστική Υπηρεσία αντιµετώπισης ενδεχοµένων ατυχηµάτων στις εγκαταστάσεις που υπάγονται στην Οδηγία.

5 ΠΥΡΟΣΒΕΣΤΙΚΟ ΣΩΜΑ ΚΑΙ Ο ΗΓΙΑ SEVESO Ασκήσεις ετοιµότητας στις εγκαταστάσεις σε συνεργασία µε τον ασκούντα την εκµετάλλευση, για την εφαρµογή και εκπαίδευση στα εσωτερικά σχέδια έκτακτης ανάγκης και συσχέτιση µε τα σχέδια επέµβασης των τοπικών Πυροσβεστικών Υπηρεσιών. Συµµετοχή εκπροσώπου της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας στην κατάρτιση του εξωτερικού σχεδίου έκτακτης ανάγκης, το οποίο συντάσσεται µε µέριµνα της Νοµαρχιακής Αυτοδιοίκησης.

6 ΠΥΡΟΣΒΕΣΤΙΚΟ ΣΩΜΑ ΚΑΙ Ο ΗΓΙΑ SEVESO Συµµετοχή εκπροσώπου της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας σε επιθεωρήσεις-ελέγχους που διοργανώνει η αδειοδοτούσα αρχή σε συνεργασία µε τις συναρµόδιες αρχές στις βιοµηχανικές εγκαταστάσεις. ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ ΣΧΕ ΙΟΥ ΕΠΕΜΒΑΣΗΣ ΠΥΡΟΣΒΕΣΤΙΚΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΑΣ Περιγραφή στοιχεία εγκατάστασης Πρώτες ύλες προϊόντα ιδιότητες κίνδυνοι Υπάρχοντα προληπτικά κατασταλτικά µέτρα πυροπροστασίας

7 ΠΥΡΟΣΒΕΣΤΙΚΟ ΣΩΜΑ ΚΑΙ Ο ΗΓΙΑ SEVESO Οµάδα πυρασφάλειας της εγκατάστασης Κυριότερα σενάρια ατυχηµάτων όπως αναφέρονται στη µελέτη ασφαλείας Ενεργοποίηση και τρόπος αντιµετώπισης του συµβάντος από την Πυροσβεστική Υπηρεσία Συνεργασία µε άλλες Υπηρεσίες (Αστυνοµία, ΕΚΑΒ, ΕΗ κ.α.) Άλλες ενέργειες Το σχέδιο επέµβασης είναι πάντοτε διαθέσιµο στην Πυροσβεστική Έξοδο και αποτελεί αντικείµενο εκπαίδευσης των Πυροσβεστών.

8 ΣΧΕ ΙΑ ΕΠΕΜΒΑΣΗΣ ΕΚΤΟΣ Ο ΗΓΙΑΣ SEVESO Οι Πυροσβεστικές Υπηρεσίες της Ελλάδας εκτός των εγκαταστάσεων που υπάγονται στην Οδηγία SEVESO, συντάσσουν σχέδια επέµβασης σε κτιριακές εγκαταστάσεις και τεχνικά έργα που παρουσιάζουν µεγάλη επικινδυνότητα, όπως νοσοκοµεία, πολυώροφα κτίρια, µεγάλες σήραγγες, αθλητικές εγκαταστάσεις, φυλακές, κατασκηνώσεις, αποθήκες, βιοµηχανίες κ.α. Κάθε σχέδιο επέµβασης περιλαµβάνει σενάρια πυρκαγιάς, παροχής βοηθείας σε επικίνδυνες χηµικές ουσίες, παροχής βοηθείας σε περίπτωση σεισµού.

9 ΣΧΕ ΙΑ ΕΠΕΜΒΑΣΗΣ ΕΚΤΟΣ Ο ΗΓΙΑΣ SEVESO Τα σχέδια επέµβασης έχουν ανάλογο περιεχόµενο µε το παραπάνω αναφερόµενο σχέδιο Αποτελούν αντικείµενο εκπαίδευσης των Πυροσβεστικών υπαλλήλων Είναι πάντοτε διαθέσιµα στην Πυροσβεστική Έξοδο Οι Πυροσβεστικές Υπηρεσίες προγραµµατίζουν και πραγµατοποιούν ασκήσεις ετοιµότητας σε συνεργασία µε τους υπευθύνους των κτιριακών εγκαταστάσεων και τεχνικών έργων.

10 ΕΙ ΙΚΟΣ ΕΞΟΠΛΙΣΜΟΣ Στολές προστασίας από χηµικές ουσίες µεγάλου και µέσου βαθµού προστασίας Μετρητές (ανιχνευτές) εκρηκτικών και άλλων αερίων (εκρηγνυόµετρα) Συσκευή ανάλυσης αερίων (χειροκίνητη µε δοκιµαστικούς σωλήνες) Φουσκωτά µαξιλάρια πλακέ και κυλινδρικά για στεγανοποίηση διαρροών Σύστηµα απολύµανσης από χηµικά (φορητός καταιονιστήρας πυραµιδοειδούς σχήµατος)

11 ΕΙ ΙΚΟΣ ΕΞΟΠΛΙΣΜΟΣ Απορροφητικό υλικό για πετρελαιοειδή σε κόκκους και σε ρολά Ειδικά πυροσβεστικά οχήµατα διϋλιστηρίων αφρού µε αρθρωτούς βραχίονες. Είναι τοποθετηµένα σε Πυροσβεστικές Υπηρεσίες που βρίσκονται κοντά σε διϋλιστήρια Ειδικά οχήµατα περισυλλογής και διαχωρισµού χηµικών και τοξικών ουσιών. Ένα τέτοιο όχηµα µε τον εξοπλισµό του που περιλαµβάνει και µέρος του παραπάνω αναφερόµενου εξοπλισµού, θα σας παρουσιάσω σε φωτογραφίες

12 ΕΓΧΕΙΡΙ ΙΑ - ΕΚ ΟΣΕΙΣ ΛΟΓΙΣΜΙΚΟ - ΕΚΠΑΙ ΕΥΣΕΙΣ Το Πυροσβεστικό Σώµα έχει εκδόσει και διανείµει στις Πυροσβεστικές Υπηρεσίες της χώρας : Οδηγία αντιµετώπισης ατυχηµάτων στα οποία εµπλέκεται Υ ΡΑΖΙΝΗ (χρησιµοποιείται στα αεροσκάφη F-16) εκαέξι (16) Οδηγίες αντιµετώπισης επικίνδυνων χηµικών ουσιών Λογισµικό Πρόγραµµα APS 98

13 ΕΓΧΕΙΡΙ ΙΑ - ΕΚ ΟΣΕΙΣ ΛΟΓΙΣΜΙΚΟ - ΕΚΠΑΙ ΕΥΣΕΙΣ ΕΓΧΕΙΡΙ ΙΟ για κάθε Πυροσβέστη ΜΕΤΑΦΟΡΑ ΕΠΙΚΙΝ ΥΝΩΝ ΦΟΡΤΙΩΝ ΣΗΜΑΝΣΗ (Έκδοση 2003) - Κατάταξη επικινδύνων υλών σε κλάσεις - Ετικέτες κινδύνου - Κίνδυνοι από τις ύλες - Γενικές οδηγίες για την αντιµετώπιση ατυχήµατος - Πινακίδα αναγνώρισης επικινδύνων υλών - Αριθµός αναγνώρισης κινδύνου

14 ΕΓΧΕΙΡΙ ΙΑ ΕΚ ΟΣΕΙΣ ΛΟΓΙΣΜΙΚΟ - ΕΚΠΑΙ ΕΥΣΕΙΣ Το 2001 και το 2003 πραγµατοποιήθηκαν εκπαιδευτικές διαλέξεις στους Πυροσβέστες που υπηρετούν σε όλες τις Πυροσβεστικές Υπηρεσίες της χώρας, από Αξιωµατικούς του Πυροσβεστικού Σώµατος, Χηµικούς Μηχανικούς Χηµικούς, στην αντιµετώπιση ατυχηµάτων που προκαλούνται από επικίνδυνες χηµικές ουσίες. Οι παραπάνω Αξιωµατικοί είχαν εκπαιδευθεί προηγουµένως (2001) σε σχετικό εβδοµαδιαίο σεµινάριο από στελέχη χηµικών βιοµηχανιών και δηµοσίων υπηρεσιών.

15 ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΒΙΟΧΗΜΙΚΗΣ ΑΠΕΙΛΗΣ Τον Οκτώβριο Νοέµβριο 2001, στον απόηχο της τροµοκρατικής επίθεσης της 11ης Σεπτεµβρίου 2001 στη Νέα Υόρκη, η χώρα µας αντιµετώπισε έντονα το πρόβληµα της βιολογικής απειλής µε φακέλους/δέµατα ύποπτης σκόνης που πιθανόν περιείχαν άνθρακα. Για την αξιολόγηση, διαχείριση, αντιµετώπιση των συµβάντων µε πιθανές βιολογικές ουσίες, συγκροτήθηκε επί 24ώρου βάσεως στη Γενική Γραµµατεία Πολιτικής Προστασίας Οµάδα ιαχείρισης Κρίσεων αποτελούµενη από εκπροσώπους συναρµοδίων φορέων και υπηρεσιών.

16 ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΒΙΟΧΗΜΙΚΗΣ ΑΠΕΙΛΗΣ Η Οµάδα ιαχείρισης Κρίσεων χρησιµοποιώντας ένα µνηµόνιο ενεργειών πιθανού βιολογικού συµβάντος, κατηγοριοποίησε τα συµβάντα ανάλογα µε τη σοβαρότητά τους, ενεργοποίησε τις αρµόδιες Υπηρεσίες για το χειρισµό τους και έδινε πληροφόρηση οδηγίες για την αντιµετώπισή τους. Η Πυροσβεστική Υπηρεσία επενέβη στα θεωρούµενα ως σοβαρά συµβάντα µε ανοικτό φάκελο/δέµα και χυµένη σκόνη σε ευαίσθητους δηµόσιους χώρους (ταχυδροµεία, δηµόσιες υπηρεσίες κ.α.)

17 ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΒΙΟΧΗΜΙΚΗΣ ΑΠΕΙΛΗΣ Το Πυροσβεστικό Σώµα εκπόνησε και εφάρµοσε σχέδιο επέµβασης παροχής βοηθείας για αντιµετώπιση βιολογικών ουσιών σε πανελλαδικό επίπεδο, στελεχώνοντας, εκπαιδεύοντας και θέτοντας σε επιχειρησιακή ετοιµότητα Οµάδες Πυροσβεστών για επέµβαση σε τέτοια συµβάντα. Το σχέδιο επέµβασης προέβλεπε : Ζεύγος επέµβασης Πυροσβεστών µε στολές χηµικής προστασίας Α τύπου από Viton-Butyl και κατάλληλες αυτόνοµες αναπνευστικές συσκευές.

18 ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΒΙΟΧΗΜΙΚΗΣ ΑΠΕΙΛΗΣ Εντοπισµός, συλλογή του φακέλου/σκόνης σε στεγανά πλαστικά δοχεία και ακολούθως σε διπλή πλαστική σακούλα. Απολύµανση του ζεύγους επέµβασης των Πυροσβεστών και της πλαστικής σακούλας µε την ύποπτη ουσία, µε διάλυµα χλωρίνης. Στην απολύµανση βοηθά δεύτερο ζεύγος υποστήριξης Πυροσβεστών µε χρήση βουρτσών. Η απολύµανση γίνεται µέσα σε πλαστική πτυσσόµενη δεξαµενή και το χρησιµοποιηµένο διάλυµα απολύµανσης συλλέγεται µέσα σ αυτή.

19 ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΒΙΟΧΗΜΙΚΗΣ ΑΠΕΙΛΗΣ Πλύση του ζεύγους επέµβασης και της πλαστικής σακούλας µε σαπωνοδιάλυµα και ακολούθως έκπλυση µε καθαρό νερό. Για τις πλύσεις/εκπλύσεις χρησιµοποιείται καταιονιστήρας (ντους) µε φορητούς σωλήνες και παροχή από πυροσβεστικά οχήµατα. Βοηθά το ζεύγος υποστήριξης και χρησιµοποιούνται βούρτσες. Ξεπλένεται επίσης καλά και ο εξοπλισµός που χρησιµοποιήθηκε (αντλίες, πλαστική δεξαµενή, σωλήνες κ.α.) Όλα τα διαλύµατα διατίθενται κατάλληλα ή οδηγούνται στο αποχετευτικό δίκτυο.

20 ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΒΙΟΧΗΜΙΚΗΣ ΑΠΕΙΛΗΣ Παράδοση της σακούλας µε το ύποπτο δείγµα για ανάλυση της ουσίας σε εξειδικευµένο εργαστήριο. Σε κανένα δείγµα απ όσα προσκοµίσθηκαν για ανάλυση δεν βρέθηκε άνθρακας, κατά την περίοδο Οκτωβρίου-Νοεµβρίου 2001.

21 ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΩΝ ΑΤΥΧΗΜΑΤΩΝ ΜΕΓΑΛΗΣ ΕΚΤΑΣΗΣ ΚΑΙ ΒΙΟΧΗΜΙΚΗΣ ΑΠΕΙΛΗΣ Αυτό ήταν το τέλος της παρουσίασής µου και σας ευχαριστώ που την παρακολουθήσατε. Νικόλαος Σακκαλής Νοέµβριος 2003