ΙΗΜΕΡΙ Α ΤΕΧΝΙΚΟΥ ΕΠΙΜΕΛΗΤΗΡΙΟΥ ΕΛΛΑ ΟΣ «ΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΕΠΙΚΙΝ ΥΝΟΤΗΤΑΣ ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΤΩΝ Ο ΗΓΙΩΝ SEVESO I&II ΣΤΗ ΧΩΡΑ ΜΑΣ»

Transcript

1 ΙΗΜΕΡΙ Α ΤΕΧΝΙΚΟΥ ΕΠΙΜΕΛΗΤΗΡΙΟΥ ΕΛΛΑ ΟΣ «ΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΕΠΙΚΙΝ ΥΝΟΤΗΤΑΣ ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΤΩΝ Ο ΗΓΙΩΝ SEVESO I&II ΣΤΗ ΧΩΡΑ ΜΑΣ» ΑΘΗΝΑ 4-5 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2003 ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΑ ΑΤΥΧΗΜΑΤΑ ΜΕΓΑΛΗΣ ΕΚΤΑΣΗΣ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ ΕΚΠΑΙ ΕΥΣΗ ΚΟΙΝΟΥ ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΕΤΟΙΜΟΤΗΤΑΣ ΣΤΑ ΣΧΕ ΙΑ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗΣ ΠΡΟΒΟΛΗ ΤΑΙΝΙΑΣ ΜΕ ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΤΟΥ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΥ ΣΧΕ ΙΟΥ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗΣ (ΣΑΤΑΜΕ) ΣΕ ΠΕΤΡΟΧΗΜΙΚΟ ΣΥΓΚΡΟΤΗΜΑ ΣΤΗ ΓΑΛΛΙΑ Λ. ΓΟΥΤΑ ΧΗΜΙΚΟΣ ΜΗΧΑΝΙΚΟΣ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΠΕΤΡΕΛΑΙΑ Α.Ε. ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΕΣ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ

2 ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΑ ΑΤΥΧΗΜΑΤΑ ΜΕΓΑΛΗΣ ΕΚΤΑΣΗΣ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ ΕΚΠΑΙ ΕΥΣΗ ΚΟΙΝΟΥ ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΕΤΟΙΜΟΤΗΤΑΣ ΣΤΑ ΣΧΕ ΙΑ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ σελίδα 1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ 3 2. ΑΠΑΙΤΗΣΕΙΣ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΝΟΜΟΘΕΣΙΑΣ ΚΥΑ 5697/590/2000, Άρθρο ΚΥΑ 5697/590/2000, Άρθρο Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ 5 3. ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΑΠΟ ΑΛΛΕΣ ΧΩΡΕΣ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΟΚΙΜΗ ΚΑΙ ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΤΩΝ ΣΧΕ ΙΩΝ ΚΑΙ ΤΗΝ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ / ΕΚΠΑΙ ΕΥΣΗ ΚΟΙΝΟΥ Παραδείγµατα άλλων ευρωπαϊκών χωρών Το παράδειγµα πετροχηµικού εργοστασίου της Shell στη Berre Γαλλίας 7 4. Η ΤΑΙΝΙΑ 8 5. ΑΝΑΚΕΦΑΛΑΙΩΣΗ-ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ 9 Λ.Γούτα 2/9

3 ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΑ ΑΤΥΧΗΜΑΤΑ ΜΕΓΑΛΗΣ ΕΚΤΑΣΗΣ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ ΕΚΠΑΙ ΕΥΣΗ ΚΟΙΝΟΥ ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΕΤΟΙΜΟΤΗΤΑΣ ΣΤΑ ΣΧΕ ΙΑ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗΣ 1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ Το θέµα των Βιοµηχανικών Ατυχηµάτων Μεγάλης Έκτασης που πραγµατεύεται η διηµερίδα αυτή, είναι ένα θέµα που µας έχει απασχολήσει όλους µας πολύ και το οποίο το έχουµε συζητήσει εκτενώς. Από ποια σκοπιά όµως έχουµε ασχοληθεί µ αυτό, σε τι έκταση και ποιες διαστάσεις του είναι ακόµα σε εκκρεµότητα ; Μέχρι σήµερα έχουµε συζητήσει µε λεπτοµέρεια θέµατα όπως η εκτίµηση κινδύνων, τα µέτρα πρόληψης και καταστολής ενός Βιοµηχανικού Ατυχήµατος Μεγάλης Έκτασης, η σύνταξη των σχετικών Μελετών Ασφαλείας, οι υποχρεώσεις που απορρέουν από τη σχετική ευρωπαϊκή και ελληνική νοµοθεσία κλπ. Ωστόσο δεν έχει συµβεί το ίδιο, δηλαδή δεν έχουµε δει στην ίδια έκταση και βάθος, το θέµα των Σχεδίων ΣΑΤΑΜΕ 1, της ενηµέρωσης και εκπαίδευσης του κοινού σε αυτά και της πραγµατοποίησης ασκήσεων εφαρµογής των Σχεδίων, µολονότι όλα αυτά προβλέπονται και προσδιορίζονται από τη σχετική νοµοθεσία. Η συγκεκριµένη παρουσίαση θα επικεντρωθεί στα σηµεία αυτά. Σκοπός δεν είναι βέβαια η πλήρης κάλυψη και ανάπτυξή τους, καθώς και εκτενέστατα είναι και πολυδιάστατα. Αφού υπενθυµίσουµε ποιες είναι οι απαιτήσεις της νοµοθεσίας, θα παραθέσουµε µερικές πληροφορίες για το τι ισχύει και συµβαίνει σε άλλες χώρες και θα καταγράψουµε ορισµένους προβληµατισµούς. Στα πλαίσια αυτά θα δούµε µια ενδιαφέρουσα ταινία η οποία φτιάχτηκε από πετροχηµικό συγκρότηµα της Γαλλίας, µε σκοπό να ενηµερώσει και να εκπαιδεύσει το κοινό σχετικά µε τις : «Σωστές Αντιδράσεις σε Περίπτωση Ατυχήµατος», (όπου ως Ατύχηµα εννοείται το Βιοµηχανικό Ατύχηµα Μεγάλης Έκτασης στη συγκεκριµένη εγκατάσταση). Αν και η ταινία αυτή φτιάχτηκε για λόγους ενηµέρωσης και εκπαίδευσης, ωστόσο µέσα από αυτήν θα δούµε µε σαφή τρόπο τι θα σήµαινε µια πολύ καλά οργανωµένη άσκηση ετοιµότητας ΕΙ ΙΚΟΥ ΣΑΤΑΜΕ, στην οποία συµµετέχουν όλοι οι εµπλεκόµενοι φορείς αλλά και το ήδη ενηµερωµένο και εκπαιδευµένο κοινό! 1 ΣΑΤΑΜΕ : Σχέδιο Αντιµετώπισης Τεχνολογικού Ατυχήµατος Μεγάλης Έκτασης Λ.Γούτα 3/9

4 2. ΑΠΑΙΤΗΣΕΙΣ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΝΟΜΟΘΕΣΙΑΣ 2.1 ΚΥΑ 5697/590/2000, Άρθρο 9, «Σχέδια Έκτακτης Ανάγκης» Στο άρθρο αυτό προσδιορίζονται οι απαιτήσεις σχετικά µε τα Εσωτερικά και τα Εξωτερικά Σχέδια Έκτακτης Ανάγκης: Εσωτερικά Σχέδια Έκτακτης Ανάγκης:! Καταστρώνονται, δοκιµάζονται και αναθεωρούνται από την εταιρία, σε συνεργασία µε το προσωπικό. Υποβάλλονται στις Αρχές µαζί µε τη Μελέτη Ασφάλειας.! Σε συνεργασία µε το Πυροσβεστικό Σώµα πραγµατοποιούνται ασκήσεις ετοιµότητας µε σκοπό την εκπαίδευση και εφαρµογή των Σχεδίων αυτών. Εξωτερικά Σχέδια Έκτακτης Ανάγκης: Συντάσσονται για τις εγκαταστάσεις οι οποίες, σε µια συγκεκριµένη Νοµαρχία, εµπίπτουν στην Οδηγία Seveso II. Πρόκειται για τα εξής Σχέδια : α. Γενικό Σχέδιο Έκτακτης Ανάγκης (Γενικό ΣΑΤΑΜΕ) Συντάσσεται µε ευθύνη του ΥΠΕΧΩ Ε µέσω της ιεύθυνσης Πολιτικού Σχεδιασµού Έκτακτων Αναγκών (ΠΣΕΑ) σε συνεργασία µε τα συναρµόδια υπουργεία και φορείς. β. Ειδικό Σχέδιο Έκτακτης Ανάγκης (Ειδικό ΣΑΤΑΜΕ) Για το σχέδιο αυτό η νοµοθεσία καθορίζει τα εξής:! Η εταιρία παρέχει τις πληροφορίες. Οι πληροφορίες αυτές περιλαµβάνονται στην καταχωρηµένη Μελέτη Ασφαλείας της εγκατάστασης, η οποία Μελέτη αποτελεί τη βάση για τη σύνταξη του σχεδίου.! Η σύνταξη του Ειδικού ΣΑΤΑΜΕ γίνεται µε την µέριµνα της Υπηρεσίας Πολιτικής Προστασίας, η οποία φροντίζει για τα παρακάτω : Σε συνεργασία µε τις συναρµόδιες Υπηρεσίες της Νοµαρχίας, υπουργεία, εκπρόσωπο της Πυροσβεστικής και εκπρόσωπο της εγκατάστασης και µε βάση την καταχωρηµένη Μελέτη Ασφαλείας, να καταρτισθεί το Ειδικό ΣΑΤΑΜΕ Να ζητείται η γνώµη του κοινού για το σχέδιο Να πραγµατοποιούνται ασκήσεις ετοιµότητας σε συνεργασία µε την εταιρία για εφαρµογή και εκπαίδευση Τα σχέδια αυτά να επανεξετάζονται, δοκιµάζονται και ενδεχοµένως να αναθεωρούνται κάθε 3 χρόνια. Λ.Γούτα 4/9

5 2.2 ΚΥΑ 5697/590/2000, Άρθρο 13 «Πληροφορίες για τα µέτρα ασφαλείας-ενηµέρωση του κοινού» Τα βασικά σηµεία που προσδιορίζονται στο άρθρο αυτό ως πληροφορίες για τα µέτρα ασφαλείας και ως απαιτήσεις για την ενηµέρωση του κοινού είναι τα εξής : Το Νοµαρχιακό Συµβούλιο µεριµνά για την υλοποίηση των παρακάτω :! ηµοσίευση στον τύπο περίληψης των στοιχείων του Παραρτήµατος V! Ανάρτηση του παραπάνω στον πίνακα ανακοινώσεων της Νοµαρχίας! Παροχή πλήρους ενηµέρωσης των κατοίκων για τα µέτρα και τις ενέργειες σε περίπτωση ατυχήµατος! ιενέργεια ασκήσεων ετοιµότητας σε συνεργασία µε την υπηρεσία Πολιτικής Προστασίας και τους οικείους δήµους Τα στοιχεία που καθορίζονται στο Παράρτηµα V και τα οποία πρέπει να γνωστοποιηθούν στο κοινό µε δηµοσίευση στον τύπο και ανάρτησή τους στη Νοµαρχία είναι, συνοπτικά, τα εξής :! Στοιχεία της εγκατάστασης! Επεξηγηµατικό σηµείωµα σχετικά µε τις δραστηριότητες της µονάδας, τη φύση των ουσιών, των κινδύνων και των ενδεχόµενων επιπτώσεών τους! Πληροφορίες για τρόπους προειδοποίησης και ενηµέρωσης του κοινού! Πληροφορίες για τις ενδεδειγµένες ενέργειες σε περίπτωση µεγάλου ατυχήµατος! Επιβεβαίωση συνεργασίας εγκατάστασης-αρχών! Αναφορά στο Εξωτερικό Σχέδιο Έκτακτης Ανάγκης! Υπηρεσίες παροχής πρόσθετων πληροφοριών Τα πληροφοριακά αυτά στοιχεία επανεξετάζονται ανά τριετία και αν απαιτείται ανανεώνονται και ενηµερώνονται. Το µέγιστο διάστηµα δυο ανανεώσεων της πληροφόρησης του κοινού δεν υπερβαίνει τα πέντε χρόνια. Το ερώτηµα που τίθεται βλέποντας κανείς τις παραπάνω απαιτήσεις της νοµοθεσίας και γνωρίζοντας τα όσα ισχύουν στην Ελλάδα είναι το κατά πόσο αυτές ικανοποιούνται και στις υπόλοιπες χώρες που έχουν τις ίδιες υποχρεώσεις βάσει της Οδηγίας Seveso II και άρα τι χρήσιµες πληροφορίες και συµπεράσµατα µπορεί να αντλήσει κανείς από την εκεί εµπειρία. 2. Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ Εξετάζοντας τις παραπάνω απαιτήσεις της νοµοθεσίας και αντιπαραβάλλοντάς τες µε τα όσα ισχύουν στην Ελλάδα, αντιλαµβανόµαστε ότι υπάρχουν πολλά βήµατα ακόµα να γίνουν. Θα λέγαµε ότι σήµερα: # Κάθε εγκατάσταση έχει καταθέσει Μελέτη Ασφαλείας και θεωρείται ότι διαθέτει Εσωτερικό Σχέδιο Αντιµετώπισης, # Τα Γενικά Σχέδια Αντιµετώπισης (Γενικά ΣΑΤΑΜΕ) έχουν γίνει σε ορισµένες περιοχές, όπως για την περιοχή του Θριασίου και για τη Νοµαρχία Θεσσαλονίκης, # Τα πρώτα Ειδικά Σχέδια Αντιµετώπισης (Ειδικά ΣΑΤΑΜΕ) ξεκίνησαν να καταστρώνονται. Λ.Γούτα 5/9

6 Αυτά που πρέπει λοιπόν να γίνουν ακόµα είναι : # Η ολοκλήρωση των Γενικών Σχεδίων σε όλες τις περιοχές µε εγκαταστάσεις που εµπίπτουν στην Οδηγία Seveso II και η επικαιροποίηση των σχεδίων που έχουν γίνει για το Θριάσιο και τη Θεσσαλονίκη. # Η σύνταξη και έγκριση των Ειδικών Σχεδίων για κάθε µια εγκατάσταση κάθε περιοχής # Η ενηµέρωση του κοινού για το θέµα και η εκπαίδευση του στις σωστές αντιδράσεις σε περίπτωση ατυχήµατος # Η δοκιµή όλων των παραπάνω µε ασκήσεις ετοιµότητας στις οποίες να συµµετέχουν εκτός από τις εγκαταστάσεις, οι Αρχές, όλοι οι εµπλεκόµενοι φορείς και το κοινό. Με την υλοποίηση του τελευταίου αυτού σηµείου θα µπορεί πλέον να ελεγχθεί η λειτουργικότητα των Σχεδίων Αντιµετώπισης, Γενικών και Ειδικών, να καταγραφεί το επίπεδο ενηµέρωσης, εκπαίδευσης και ετοιµότητας και άρα τελικά να κριθεί η αποτελεσµατικότητα όλων των παραπάνω. Οι ελλείψεις που πιθανώς να καταγραφούν µε τέτοιου είδους ασκήσεις θα αποτελέσουν το υλικό για την βελτίωση και τυχόν συµπλήρωση των Σχεδίων. 3. ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΑΠΟ ΑΛΛΕΣ ΧΩΡΕΣ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΟΚΙΜΗ ΚΑΙ ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΤΩΝ ΣΧΕ ΙΩΝ ΚΑΙ ΤΗΝ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ / ΕΚΠΑΙ ΕΥΣΗ ΚΟΙΝΟΥ 3.1 Παραδείγµατα άλλων ευρωπαϊκών χωρών Σε κάποιες χώρες όπως η Αγγλία, η Γαλλία, η Ολλανδία, η ανία κλπ όλα τα παραπάνω γίνονται και εφαρµόζονται εδώ και χρόνια και τελευταία προσαρµόσθηκαν στις απαιτήσεις της Οδηγίας Seveso II. Επίσης και στις ΗΠΑ, παρόλο που εκεί δεν εφαρµόζεται η συγκεκριµένη Οδηγία, ωστόσο υπάρχει µακρά παράδοση στο σχεδιασµό αυτού του τύπου. Από τις πληροφορίες και το υλικό που µπορεί κανείς να βρει για τις χώρες οι οποίες έχουν προχωρήσει στην αντιµετώπιση των παραπάνω θεµάτων, θα µπορούσε να καταγράψει τα εξής σηµεία : # Υπάρχουν τα Σχέδια Αντιµετώπισης και αυτά έχουν προσαρµοσθεί στις απαιτήσεις της Οδηγίας Seveso II. Οι βιοµηχανίες ακολουθούν «πολιτική ανοιχτών θυρών» και γνωστοποιούν στο κοινό τα Σχέδια που διαθέτουν. # Οι βιοµηχανίες παρέχουν στοιχεία και πληροφορίες και οι Αρχές, µε βασική τη συµβολή της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας οργανώνουν την ενηµέρωση και εκπαίδευση του κοινού µε τη βοήθεια κατάλληλου ενηµερωτικού και εκπαιδευτικού υλικού: φυλλάδια ειδικά µε πληροφορίες για κάθε εγκατάσταση, γενικά φυλλάδια οδηγιών προστασίας σε περίπτωση Ατυχήµατος Μεγάλης Έκτασης σε περιοχές µε διάφορες εγκαταστάσεις, διοργάνωση ανοιχτών συζητήσεων µε το κοινό και ενηµερώσεις στα σχολεία, Λ.Γούτα 6/9

7 ηµερολόγια µε εντοπισµένες τις ηµεροµηνίες ασκήσεων ΣΑΤΑΜΕ, επιστολές, CD-ROM, Ενηµερωτικές ταινίες που διανέµονται σε σχολεία και προβάλλονται στην τηλεόραση. Το υλικό αυτό µοιράζεται σε µεγάλο αριθµό αντιτύπων στους περιοίκους, στα σπίτια, σε σχολεία, και γίνονται και εκστρατείες µέσω του τύπου και της τηλεόρασης. # Πραγµατοποιούνται προγραµµατισµένες ασκήσεις σε τακτική βάση. # Γίνονται έρευνες για να καταγράψουν το επίπεδο ενηµέρωσης και ετοιµότητας του κοινού. # Ακόµα και σε χώρες όπως η Γαλλία και η Αγγλία όπου η ενηµέρωση και εκπαίδευση του κοινού γίνεται συστηµατικότερα από ό,τι αλλού, καταγράφονται οι παρακάτω διαπιστώσεις (παγκόσµιο συνέδριο που έγινε στη Γαλλία τον Ιούνιο του 2000): «Τα Εξωτερικά Σχέδια Έκτακτης Ανάγκης δεν δοκιµάζονται ακόµα ικανοποιητικά». «Το επίπεδο ενηµέρωσης του κοινού δεν είναι ακόµα αρκετά ικανοποιητικό και επιδέχεται βελτιώσεων» «Η ενηµέρωση και εκπαίδευση του κοινού είναι ένα θέµα πολύ σηµαντικό και µε πολλές δυσκολίες που απαιτεί την συµµετοχή ΟΛΩΝ των ενδιαφεροµένων. Ο σκοπός είναι να σχεδιασθεί η σωστή και αποτελεσµατική αντιµετώπιση των περιστατικών και να επιτευχθεί η σωστή και διαρκής ενηµέρωση και εκπαίδευση του κοινού». 3.2 Το παράδειγµα πετροχηµικού εργοστασίου της Shell στη Berre Γαλλίας Η ταινία που θα παρακολουθήσουµε µου παραχωρήθηκε ευγενικά από τον κ. Α.Deport, ιευθυντή ηµοσίων Σχέσεων του πετροχηµικού εργοστασίου της Shell στην πόλη Berre της Γαλλίας, στην περιοχή της Μασσαλίας. Πέραν αυτής της ταινίας, η εγκατάσταση αυτή έχει υιοθετήσει ένα ευρύτερο πρόγραµµα επικοινωνίας µε το κοινό το οποίο περιλαµβάνει τα εξής: Γενική ενηµέρωση:! Ετήσια συνάντηση εταιρίας-τοπικού συµβουλίου (εκπρόσωποι κατοίκων)! Παρουσίαση της ιστορίας του συγκροτήµατος και των αλλαγών που κατά καιρούς γίνονται στην πορεία, τους στόχους του, τις δραστηριότητές του! Προσδιορισµός των ερωτηµατικών των περιοίκων µε πραγµατοποίηση σχετικής έρευνας! Επισκέψεις κοινού-σχολείων καθ όλη τη διάρκεια του χρόνου! ιοργάνωση ανοιχτών παρουσιάσεων και πληροφόρησης σε ευρύ κοινό σε συνεργασία µε το ήµο. Ενηµέρωση γύρω από τα Ατυχήµατα Μεγάλης Έκτασης Λ.Γούτα 7/9

8 ! Ενηµερωτικά φυλλάδια µε Αυτά που πρέπει να γνωρίζετε για την εγκατάσταση, µε τα πιθανά σενάρια ατυχήµατος κλπ. Ενηµερωτικό φυλλάδιο µε αναφορά στην Οδηγία Seveso II σε αντίτυπα που µοιράσθηκε µε το ταχυδροµείο σε όλους τους περιοίκους.! ηµιουργία και προβολή ενηµερωτικών ταινιών µε όλα τα παραπάνω στοιχεία, όπως η ιστορία του συγκροτήµατος και οι αλλαγές σ αυτό, οι ενέργειες σε περίπτωση ατυχήµατος µεγάλης έκτασης (σχέδια αντίστοιχα των ΒΑΜΕ/ΣΑΤΑΜΕ) κλπ. Μια τέτοια είναι και η ταινία της παρουσίασης αυτής. Πραγµατοποίηση ασκήσεων ετοιµότητας: Επίσης πραγµατοποιούνται ασκήσεις ετοιµότητας σε σταθερή βάση:! 3 ασκήσεις Εσωτερικού Σχεδίου (ΒΑΜΕ) το χρόνο. Η µία από αυτές µε τη συµµετοχή της Πυροσβεστικής και της Αστυνοµίας! Εκπαιδεύσεις και δοκιµές µικρότερης κλίµακας σε συχνότερη βάση 4. Η ΤΑΙΝΙΑ Ο τίτλος της ταινίας είναι : «ΟΙ ΣΩΣΤΕΣ ΑΝΤΙ ΡΑΣΕΙΣ ΣΕ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΣΥΝΑΓΕΡΜΟΥ Μια ξεκάθαρη εµπιστοσύνη» Η ταινία φτιάχτηκε από το πετροχηµικό συγκρότηµα της Shell στην Berre της Γαλλίας µε σκοπό να δείξει στους περιοίκους τις ενέργειες που γίνονται από όλους τους φορείς αλλά κυρίως τις ενέργειες που πρέπει να κάνουν οι ίδιοι σε περίπτωση που ενεργοποιηθεί η σειρήνα που δείχνει ότι στην εγκατάσταση υπάρχει Βιοµηχανικό Ατύχηµα Μεγάλης Έκτασης (σειρήνα ΡΡΙ-ή σειρήνα ΣΑΤΑΜΕ σύµφωνα µε τους ελληνικούς όρους) αντίτυπα της ταινίας αυτής διανεµήθηκαν σε σχολεία και κολέγια µε τη βοήθεια του ήµου. Η ταινία έχει προβληθεί και στην τηλεόραση. Μέσα από αυτήν µπορεί κανείς να δει πώς θα µπορούσε να οργανωθεί µια άσκηση ΣΑΤΑΜΕ γύρω από µια εγκατάσταση εµπλέκοντας όλους τους αρµόδιους φορείς αλλά και το κοινό. Σηµειώνεται ότι βασική προϋπόθεση για κάτι τέτοιο είναι οι περίοικοι να είναι ήδη πολύ καλά ενηµερωµένοι, όπως φαίνεται ότι είναι οι περίοικοι της εγκατάστασης στην ταινία. Μέσα από την ταινία δίνεται βέβαια η δυνατότητα στην εγκατάσταση να γνωρίσει στο κοινό τα δικά της µέτρα και τις ενέργειες σε ό,τι αφορά την ασφάλεια, την υγεία και το περιβάλλον, αλλά και να κερδίσει την εµπιστοσύνη σχετικά µε το ότι σε περίπτωση σοβαρού ατυχήµατος διαθέτει την κατάλληλη οργάνωση για την σωστή αντιµετώπισή του. Το πλήρες κείµενο της ταινίας δίνεται στις διαφάνειες 1-19 (βλ. συνηµµένα). Λ.Γούτα 8/9

9 5. ΑΝΑΚΕΦΑΛΑΙΩΣΗ-ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ! Οι πληροφορίες που αφορούν τα Ατυχήµατα Μεγάλης Έκτασης και τις σχετικές ενέργειες δίνονται από τις εγκαταστάσεις. Η ενηµέρωση του κοινού και η εκπαίδευση για τις σωστές ενέργειες αντιµετώπισης οργανώνεται, συντονίζεται και πραγµατοποιείται από τις Αρχές.! Οι ασκήσεις που έχουν πραγµατοποιηθεί στην Ελλάδα µέχρι στιγµής είναι περισσότερο ασκήσεις Εσωτερικού Σχεδίου Έκτακτης Ανάγκης ή ασκήσεις Πυρασφάλειας και λιγότερο ασκήσεις ΣΑΤΑΜΕ.! Αν κανείς θέλει να µιλήσει για πλήρεις ασκήσεις εφαρµογής του Ειδικού Σχεδίου Αντιµετώπισης µιας εγκατάστασης (ΣΑΤΑΜΕ), τότε θα πρέπει σε αυτήν να εµπλέκονται η εγκατάσταση, όλοι οι φορείς που θα συµµετάσχουν σε περίπτωση πραγµατικού περιστατικού (Νοµαρχία, Πυροσβεστική, Αστυνοµία), αλλά ΚΑΙ Η ΓΥΡΩ ΚΟΙΝΩΝΙΑ! Προϋπόθεση φυσικά για κάτι τέτοιο είναι η ολοκλήρωση των Σχεδίων ΣΑΤΑΜΕ, Γενικών και Ειδικών.! Επίσης βασική προϋπόθεση για την πραγµατοποίηση τέτοιου είδους άσκησης είναι να έχει προηγηθεί πολύ καλά οργανωµένη και συστηµατική ενηµέρωση και εκπαίδευση του κοινού και των Μέσων Μαζικής Ενηµέρωσης! Συµπερασµατικά θα λέγαµε ότι : Το θέµα της ενηµέρωσης και εκπαίδευσης του κοινού είναι δύσκολο, και ο δρόµος για την ευαισθητοποίηση και συνεργασία των γύρω κοινωνιών φαίνεται ότι είναι µακρύς, ειδικά για τα ελληνικά δεδοµένα. Για να προχωρήσει κανείς σε αυτόν τον τοµέα και τυπικά (ικανοποιώντας τις απαιτήσεις της νοµοθεσίας) αλλά κυρίως ουσιαστικά, απαιτείται η εµπλοκή, η συνεργασία και η καλή διάθεση όλων των µερών έτσι ώστε να επιτευχθεί το βέλτιστο αποτέλεσµα που είναι : Η ΚΑΛΥΤΕΡΗ ΥΝΑΤΗ ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΙΑ ΟΛΩΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΕΝΟΣ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΟΥ ΑΤΥΧΗΜΑΤΟΣ ΜΕΓΑΛΗΣ ΕΚΤΑΣΗΣ Συνηµµένα: ιαφάνειες 1-19: το πλήρες κείµενο της ταινίας που θα προβληθεί Λ.Γούτα 9/9