Λοιμώξεις αναπνευστικού συστήματος

Transcript

1 Λοιμώξεις αναπνευστικού συστήματος Ανώτερο αναπνευστικό Κατώτερο αναπνευστικό

2 Άμυνα Τρίχες & βλέννη Εκκριτική IgA Μη ειδικές αντιβακτηριακές ουσίες (λυσοζύμη) Κροσσοί και βλέννη τραχείας Βήχας φτάρνισμα - κατάποση

3 Άμυνα Τρίχες & βλέννη Εκκριτική IgA Μη ειδικές αντιβακτηριακές ουσίες (λυσοζύμη) Κροσσοί και βλέννη τραχείας Βήχας φτάρνισμα - κατάποση Κατώτερο αναπνευστικό στείρο μικροβίων

4 Παθογένεια

5 Παθογένεια Προσκολλητικότητα Gram(+): S. pyogenes: πρωτεϊνη Μ και λιποτειχοϊκά S. aureus & πρασινίζοντες στρεπτόκοκκοι: λιποτειχοϊκά Gram(-): φίμπριες Εντεροβακτηριακά P. aeruginosa Bordetella pertussis Haemophilus spp Παραγωγή εξωτοξίνης Βακτήρια: C. diphtheriae

6 Λοιμώξεις ανώτερου αναπνευστικού συστήματος (ΑΑΣ) ΑΑΣ από μύτη έως και λάρυγγα Στοματική κοιλότητα Επικοινωνία με: μέσο ούς παραρρίνιες κοιλότητες Μη σαφώς διαχωρισμένα ανατομικά όρια Γειτονικές λοιμώξεις με κοινή συμπτωματολογία Ρινο-φαρυγγίτιδα Φαρυγγο-αμυγδαλίτιδα... Για σωστή διάγνωση, η λήψη δείγματος πρέπει να γίνεται από κύρια εστία λοίμωξης

7 Λοιμώξεις ανώτερου αναπνευστικού συστήματος (ΑΑΣ) Ιοί: πρώτο αίτιο Αποκλειστική προσβολή ΑΑΣ (ρινίτιδα, λαρυγγίτιδα) Επιπλοκή από βακτήρια (παραρρινοκολπίτιδα) Διάγνωση: κλινική και σπανιότερα εργαστηριακή Αμιγώς βακτηριακές λοιμώξεις: πιό σπάνια Διάγνωση απομόνωση αιτιολογικού παράγοντα ΚΑΙ ιστορικό και κλινική εικόνα Ύπαρξη φυσιολογικής χλωρίδας

8 Λοιμώξεις φάρυγγα, λάρυγγα και στόματος Οξεία φαρυγγοαμυγδαλίτιδα Φλεγμονώδες σύνδρομο στοματοφάρυγγα Ιοί υπεύθυνοι για 50-85% των περιπτώσεων Παιδιά < 3 ετών: ιοί κύρια αιτία Τύποι: Μη εξιδρωματική Εξιδρωματική Ελκωτική

9 Οξεία φαρυγγοαμυγδαλίτιδα Μη εξιδρωματική Ιοί Ρινοϊοί Κυτταρομεγαλοϊός (CMV) Αναπνευστικός συγκυτιακός ιός Μυξοϊοί Βακτήρια N. gonorrhoeae M. pneumoniae C. pneumoniae Haemophilus spp και βρογχίτιδα ή πνευμονία

10 Οξεία φαρυγγοαμυγδαλίτιδα Μη εξιδρωματική Βακτήρια N. gonorrhoeae Υποκλινική Ήπια κλινική εικόνα με τραχηλική λεμφαδενίτιδα Και χωρίς λοίμωξη γεννητικού Πηγή διασποράς Πύλη εισόδου στην κυκλοφορία 10-20% σε ετεροφυλόφιλες γυναίκες 10-25% σε ομοφυλόφιλους άνδρες 3-7% σε ετεροφυλόφιλους άνδρες

11 Οξεία φαρυγγοαμυγδαλίτιδα Εξιδρωματική Ιοί Αδενοϊοί (1,2,3 και 5) EBV Βακτήρια S. pyogenes β-αιμολυτικός στρεπτόκοκκος (ομάδα C ή G) C. diphtheriae F. tularensis Arcanobacterium (Corynebacterium) haemolyticum Borrelia vincentii Fusobacterium necrophorum Κυνάγχη Plaut-Vincent

12 Λοιμώδης μονοπυρήνωση Αίτιο: EBV Διόγκωση λεμφαδένων από EBV

13 Λoίμωξη από αδενοϊό Ερπητική ουλοστοματίτιδα Αίτιο: HSV1

14 Οξεία φαρυγγοαμυγδαλίτιδα Εξιδρωματική Βακτήρια β-αιμολυτικός στρεπτόκοκκος ομάδα Α Παιδιά 5-10 ετών Από 10% παιδιών σχολικής ηλικίας που επισκέπτονται τον παιδίατρο λόγω ΦΑ στο 25-50% είναι το υπεύθυνο αίτιο ομάδα C ή G Σπάνια σε εφήβους και νεαρούς ενήλικες Σπάνιες μεταστρεπτοκοκκικές επιπλοκές Κίνδυνος για: επέκταση στο μέσο ους και παραρρίνια μεταλοιμώδεις επιπλοκές (οξεία σπειραματονεφρίτιδα, οξύς ρευματικός πυρετός)

15 Οξεία φαρυγγοαμυγδαλίτιδα Εξιδρωματική Βακτήρια β-αιμολυτικός στρεπτόκοκκος ομάδα Α Παιδιά 5-10 ετών Από 10% παιδιών σχολικής ηλικίας που επισκέπτονται τον παιδίατρο λόγω ΦΑ στο 25-50% είναι το υπεύθυνο αίτιο ομάδα C ή G Σπάνια σε εφήβους και νεαρούς ενήλικες Σπάνιες μεταστρεπτοκοκκικές επιπλοκές Κίνδυνος για: επέκταση στο μέσο ους και παραρρίνια Οστρακιά μεταλοιμώδεις επιπλοκές (οξεία σπειραματονεφρίτιδα, οξύς ρευματικός πυρετός)

16 Οξεία φαρυγγοαμυγδαλίτιδα Εξιδρωματική Βακτήρια C. diphtheriae Μεμβράνη γκρίζα στερεά προσκολλημένη σε αμυγδαλές και βλεννογόνο φάρυγγα (όχι σε ήπιες περιπτώσεις) Σπάνια νόσος Επιδημίες σε Ουκρανία και Ρωσία αρχές δεκαετίας % σε ενηλίκους (> 50 ετών) λόγω πτώσης της ανοσίας Arcanobacterium (Corynebacterium) haemolyticum έφηβοι και νεαροί ενήλικες 30-70% και κηλιδοβλατιδώδες εξάνθημα τύπου οστρακιάς ή ερυθράς σε κορμό και άκρα

17 Οξεία φαρυγγοαμυγδαλίτιδα Ελκωτική Ιοί Coxsackie A HSV 1 Εντεροϊοί Βακτήρια Treponema pallidum Ερπητική ουλοστοματίτιδα

18

19

20

21 Οξεία επιγλωττίτιδα Ασυνήθης αλλά δυνητικά θανατηφόρα λοίμωξη Παιδιά προσχολικής ηλίκιας Ελυτροφόρα στελέχη Haemophilus influenzae Ενήλικες αρκετά συχνά Haemophilus influenzae (κυρίως) Haemophilus parainfluenzae β-αιμολυτικός στρεπτόκοκκος ομάδας Α Πνευμονιόκοκκος Fusobacterium necrophorum Vibrio vulnificus Διάφοροι ιοί

22 Χρόνια αμυγδαλίτιδα Υποτροπιάζουσα κυνάγχη Με ή χωρίς δύσοσμη αναπνοή Παιδιά: διόγκωση αμυγδαλών, δυσκολία αναπνοής και κατάποσης Διαφορά με οξεία ο αυξημένος αριθμός αναεροβίων Bacteroides Prevotella Fusobacterium Gram (+) κόκκοι Πιο πολλά στο πυρήνα και όχι επιφάνεια αμυγδαλής

23 Στοματική καντιντίαση Ασπροκίτρινες πλάκες σαν «πηγμένο γάλα» Γλώσσα, βλεννογόνο Μετά αφαίρεση ψευδομεμβράνης (δύσκολα) ανώμαλη, αιμάσσουσα και επώδυνη επιφάνεια Σε διαταραχή κυτταρικής ανοσίας (AIDS)

24 Κοκκύτης Αερογενώς μεταφερόμενη λοίμωξη Παιδιά μη εμβολιασμένα (<12 ετών) Ενήλικες 25% περιπτώσεις επίμονου βήχα Αίτιο Bordetella pertussis B. parapertussis B. bronchiseptica

25 Μικροβιολογική διάγνωση Συλλογή και μεταφορά Φαρυγγικό επίχρισμα Γιατί: για β-αιμολυτικό στρεπτόκοκκο ομάδας Α, σπάνια C ή G και γονόκοκκο ή άλλα βακτήρια Πώς: Στυλεός από πολυεστέρα Πού: Αμυγδαλές και κρύπτες Οπίσθιο φάρυγγα ΟΧΙ από γλώσσα και βλενογόννο στόματος Αποστολή ΑΜΕΣΩΣ στο εργαστήριο Αν >4 ώρες: υλικό μεταφοράς (Amies ή Stuart) ΟΧΙ για γονόκοκκο 2 στυλεοί: καλλιέργεια και στρεπτοκοκκικό Ag Επώαση: CO2 5-7%

26 Μικροβιολογική διάγνωση Συλλογή και μεταφορά Σε χρόνια αμυγδαλίτιδα Δείγμα από πυρήνα αμυγδαλών Μικροβιακό υπόστρωμα διαφορετικό στις 2 αμυγδαλές Σε διφθερίτιδα Φάρυγγα και ρινοφάρυγγα Περιοχή μεμβράνης (κάτω από άκρο της) Κοινός βαμβακοφόρος στυλεός Υλικό μεταφοράς silica gel

27 Μικροβιολογική διάγνωση Συλλογή και μεταφορά Σε κοκκύτη Ρινοφαρυγγικός στυλεός από πολυεστέρα ή αλγινικό ασβέστιο ΟΧΙ από βαμβάκι ή τεχνητή μέταξα Στυλεός από μύτη μέχρι οπίσθιο ρινοφάρυγγα Λήψη εκκρίσεων στη δεύτερη είσοδο του στυλεού Εναλλακτικά με λεπτό καθετήρα στην άκρη σύριγγας

28 Μικροβιολογική διάγνωση Συλλογή και μεταφορά Σε επιγλωττίτιδα Διάγνωση κλινική Λήψη δείγματος μπορεί να οδηγήσει σε απόφραξη Καλλιέργεια αίματος Lateral neck radiograph of a child with acute epiglottitis demonstrating an enlarged hypopharynx due to forward neck extension and an enlarged thumb-shaped epiglottis (arrow).

29 Μικροβιολογική διάγνωση Συλλογή και μεταφορά Για φορεία από S. aureus Ρινικό βλεννογόνο Φάρυγγας Μασχάλη Περίνεο N. meningitis Ρινοφάρυγγα (κυρίως) μύτη

30 Μικροβιολογική διάγνωση Μικροσκοπική εξέταση Στρεπτοκοκκική Γονοκοκκική Διφθερίτιδα Όχι βοήθεια Επίχρισμα βαμμένο με κυανό του μεθυλενίου από λοξή επιφάνεια υλικού Loeffler (2-8 ώρες πριν ενοφθαλμισμός κλινικού δείγματος) Πλειόμορφα Gram(+) με διογκωμένα άκρα σε L ή V ή κινέζικα γράμματα Με πορφυροκόκκινα κοκκία ή ζώνες Οχι παθογνωμονικό (ίδια εικόνα τα διφθεροειδή) Κοκκύτης Άμεσος ανοσοφθορισμός (συμπληρωματικά)

31 Μικροβιολογική διάγνωση Μικροσκοπική εξέταση Κυνάγχη Plaut-Vincent Επίχρισμα βαμμένο με καρβοξυλική φουξίνη (αραιωμένη Ζ-Ν 1:10 με νερό) Πυοσφαίρια Σπειροχαίτες (Borrelia) και Οξύαιχμα ροζ βακτήρια (Fusobacterium)

32 Μικροβιολογική διάγνωση Μικροσκοπική εξέταση Καντιντίαση στόματος Βλαστοσπόρια, Ψευδομυκητύλλια

33 Μικροβιολογική διάγνωση Καλλιέργεια Μόνο για απομόνωση β-αιμολυτικών στρεπτοκόκκων Άλλα παθογόνα Ενημέρωση εργαστηρίου Άλλες εξετάσεις Ταχεία ανίχνευση β-αιμολυτικού στρεπτοκόκκου ομάδας Α με latex, Elisa, ανοσοχρωματογραφία

34 Καλλιέργεια Στρεπτοκοκκική φαρυγγοαμυγδαλίτιδα Αιματούχο άγαρ 48 ώρες αναεροβίως (CO 2 5%, Η 2 10%, Ν 2 85%) 48 ώρες αεροβίως με καλυπτρίδα στο σημείο ενοφθαλμισμού Εκλεκτικό αιματούχο με κοτριμοξαζόλη σε CO2 5% ή αναεροβίως (μέθοδος εκλογής) ΌΧΙ δισκίο βακιτρακίνης 0.04U ως επιβεβαιωτική μέθοδος γιατί: β- αιμολυτικοί ομάδας Α ανθεκτικοί β-αιμολυτικοί άλλων ομάδων ευαίσθητοι

35 Καλλιέργεια Γονοκοκκική φαρυγγίτιδα Τροποποιημένο Thayer-Martin άγαρ ώρες σε CO2 5-10% GC-Lect (BBL) για μεγαλύτερη καταστολή της φ.χ. Λιγότερη βανκομυκίνη (ναι στελέχη Vancomycin sensitive) Ίδια υλικά για φορεία μηνιγγιτιδοκόκκου

36 Καλλιέργεια Διφθερίτιδα Αιματούχο άγαρ Αναεροβίως (και β-αιμολυτικό στρεπτόκοκκο που κάνει ψευδομεμβράνη) για ώρες Αιματούχο με κυστεΐνη και τελλουριώδες κάλιο (υλικό Hoyle) Αεροβίως για ώρες Loeffler 2-8 ώρες, αεροβίως 1. Παρασκεύασμα 2. Κ/α σε υλικό Hoyle

37 Καλλιέργεια Κοκκύτης Αιματούχο άγαρ Bordet-Gengou (ναι κεφαλεξίνη) Regan-Lowe (όχι κεφαλεξίνη) 10% στελεχών B. pertussis κεφαλεξίνη ευαίσθητα Αερόβια για 5-7 ημέρες Bordetella pertussis σε charcoal blood agar

38 Καλλιέργεια Επιγλωττίτιδα Χρόνια αμυγδαλίτιδα Αιματούχο άγαρ Σοκαλατόχρωμο άγαρ ώρες σε CO2 5% Αιματούχο άγαρ Αναερόβια για 5 ημέρες

39 Ωτίτιδες Οξεία μέση ωτίτιδα (ΟΜΩ) Υγρό στο μέσο ους (Παραμονή υγρού για εβδομάδες μήνες) Κλινικές εκδηλώσεις φλεγμονής Ωταλγία, πυρετός, βαρηκοΐα Η συχνότερη βακτηριακή λοίμωξη της παιδικής ηλικίας Μέχρι τα 3 χρόνια: ¾ παιδιών τουλάχιστον 1 επεισόδιο > 1/3 τρία ή περισσότερα επεισόδια Προδιαθεσικοί παράγοντες Φύλο: άνδρες Φυλή: Εσκιμώοι, Αφρικανοί Εποχή: φθινόπωρο, χειμώνας Χαμηλό κοινωνικο-οικονομικό επίπεδο Συγχρωτισμός Απουσία μητρικού θηλασμού Παθητικό κάπνισμα, ρύπανση περιβάλλοντος

40 Ωτίτιδες Οξεία μέση ωτίτιδα (ΟΜΩ)

41 Οξεία Μέση Ωτίτιδα - Αίτια S. pneumoniae: 25-50% H. influenzae: 15-30% M. catarrhalis: 3-20% β-αιμολυτικός στρεπτόκοκκος ομ.α: 2-3% S. aureus: 2-3% Συχνά σε ΟΜΩ νεογνών: 15-20% Ιοί με ή χωρίς βακτήρια: 20% M. pneumoniae: Μικρή σημασία C. pneumoniae: Οξεία λοίμωξη αναπνευστικού και ΟΜΩ σε νεογνά < 6 μηνών Αν αμφοτερόπλευρη, μπορεί διαφορετικό αποτέλεσμα

42

43

44

45 Χρόνια Μέση Ωτίτιδα Επανειλημμένα επεισόδια ΟΜΩ Ρήξη τυμπανικού υμένα Βλεννοπυώδης έκκριση Αναερόβια: 30-60% KAI προαιρετικά αναερόβια: P. aeruginosa Εντεροβακτηριακά S. aureus ΜΟΝΟ αναερόβια: 0-10% Prevotella Porphyromonas Bacteroides fragilis Σε 2-30% καλλιέργειες στείρες

46 Εξωτερική Ωτίτιδα Φλεγμονή Έξω ακουστικός πόρος Πτερύγιο ωτός Εξωτερική επιφάνεια τυμπάνου

47 Εξωτερική Ωτίτιδα Οξεία εντοπισμένη Παγίδευση στο θύλακο της τρίχας S. aureus Οξεία διάχυτη (ους των κολυμβητών) P. aeruginosa S. aureus Μύκητες (σπάνια): Aspergillus, Candida Αναερόβια (ίσως): Prevotella, Porphyromona

48 Εξωτερική Ωτίτιδα Χρόνια Ερεθισμός από πυώδες έκκριμα ΧΜΩ Ίδια αιτιολογία με ΧΜΩ Κακοήθης Νεκρωτική λοίμωξη με επέκταση προς βάση κρανίου Εξασθενημένα άτομα με μη ελεγχόμενο ΣΔ P. aeruginosa (σπάνια άλλα είδη) Εντεροβακτηριακά S. aureus Aspergillus

49 Μικροβιολογική διάγνωση ΟΜΩ Διάγνωση κλινική και θεραπεία εμπειρική Λήψη υλικού και κ/α αν: Τοξικότητα ή έντονη ωταλγία Μη ανταπόκριση στη θεραπεία Υποτροπή σε παιδί που λαμβάνει θεραπεία Πυογόνες επιπλοκές Μαστοειδίτιδα Εγκεφαλικό απόστημα Νεογνά και ανοσοκατεσταλμένα παιδιά

50 Μικροβιολογική διάγνωση Συλλογή και μεταφορά ΟΜΩ Καθαρισμός έξω ακουστικού πόρου με αντισηπτικό Παρακέντηση τυμπανικού υμένα Αναρρόφηση υγρού Αν αυτόματη ρήξη Συλλογή εξιδρώματος από μέσο ους με βαμβακοφόρο στυλεό Καλλιέργεια ρινοφαρυγγικού Καλή ευαισθησία Μικρή ειδικότητα και μικροσκοπική εξέταση με χρώση Gram

51 Μικροβιολογική διάγνωση Συλλογή και μεταφορά Εξωτερική ωτίτιδα ΟΧΙ καλλιέργεια γιατί: Μικροβιολογία λοίμωξης γνωστή Λήψη κλινικού δείγματος με βαμβ. στυλεό ΑΚΑΤΑΛΛΗΛΗ Λήψη κλινικού δείγματος ΜΟΝΟ σε ορισμένες περιπτώσεις Εντοπισμένη: Αναρρόφηση πύου φλύκταινας σε ασθενείς που δεν ανταποκρίνονται στην αντισταφυλοκοκκική θεραπεία Κακοήθης και διάχυτη: κ/α εκκρίματος ή ιστών μετά χειρουργική παροχέτευση ΧΜΩ Κατά τη διάρκεια χειρουργικής επέμβασης

52 Παραρρινοκολπίτιδες Λοίμωξη παραρρινίων Ιγμορείων άντρων Μετωπιαίων κόλπων Ηθμοειδών κυψελών Σφηνοειδούς κόλπου Οξεία Συμπτώματα έως 3 εβδομάδες Υποξεία Συμπτώματα 3 εβδομάδες έως 3 μήνες Χρόνια Συμπτώματα > 3 μηνών

53 Οξεία παραρρινοκολπίτιδα Παιδιά > ενήλικες Επιπλοκή λοίμωξης ΑΑΣ Χειμερινοί μήνες (αν θερινοί: σχέση με κολύμβηση) Συμπτώματα Πυώδης ρινόρροια Κεφαλαλγία Προδιαθεσικοί παράγοντες Οίδημα και υπερέκκριση βλεννογόνου λόγω αλλεργίας ή ίωσης Απόφραξη ρινικού πόρου (πολύποδες, σκωλίωση ρινικού διαφράγματος, νεόπλασμα, ξένο σώμα) Μειωμένη λειτουργία κροσσωτού επιθηλίου

54 Οξεία παραρρινοκολπίτιδα Οξεία ετερόπλευρη ιγμορίτιδα Η πιο συχνή μορφή 5-10% οδοντογενούς προέλευσης 2ος προγόμφιος 1ος και 2ος γομφίος Αναερόβια μικρόβια μετά περιοδοντικές λοιμώξεις και εξαγωγές Φλεγμονή ηθμοειδών κυψελών Πολυεστιακή εντόπιση (λόγω κεντρικής τους θέσης)

55 Οξεία παραρρινοκολπίτιδα S. pneumoniae και Haemophilus (μη ελυτροφόρα στελέχη) > 50% λοιμώξεων σε παιδιά και ενήλικες M. catarrhalis Πιο συχνά στα παιδιά Αναερόβια Πιο συχνά σε ενήλικες 40% κανένα αίτιο (μάλλον ιογενούς αιτιολογίας) Αμφοτερόπλευρη ιγμορίτιδα: διαφορετικά μικροβιολογικά δεδομένα στις δύο κοιλότητες Χλαμύδια και μυκόπλασμα: αβέβαιο αίτιο

56

57 Χρόνια παραρρινοκολπίτιδα Αναερόβια % Prevotella, Porphyromonas, Fusobacterium, Peptostreptococcus Αερόβια S. aureus, Streptococcus Eντεροβακτηριακά (P. mirabilis): ηθμοειδίτιδα Πολυμικροβιακές λοιμώξεις Στείρα καλλιέργεια

58 Νοσοκομειακή παραρρινοκολπίτιδα Σε ασθενείς με Ρινικό πωματισμό Παρατεταμένη χρήση ρινογαστρικών και ρινοτραχειακών σωλήνων (30% ασθενών ΜΕΘ) Συνήθως ετερόπλευρη ιγμορίτιδα Αίτια: Εντεροβακτηριακά P. aeruginosa (αν και κυστική ίνωση) Αναερόβια

59 Μυκητιασική παραρρινοκολπίτιδα Σε ασθενείς με Ουδετεροπενία Χρήση κορτικοστεροειδών ΣΔ Τραυματισμό ή χειρουργική επέμβαση Αίτια Aspergillus fumigatus, A. flavus Scedosporium apiospermum Rhizopus arrhizus Fusarium Alternaria Candida albicans

60 Μυκητιασική παραρρινοκολπίτιδα Αλλεργική Βλεννώδες έκκριμα με ηωσινόφιλα και μύκητες Μυκήτωμα: μάζα από υφές Διεισδυτική μορφή Επέκταση στους παρακείμενους ιστούς

61 Μικροβιολογική διάγνωση Συλλογή - μεταφορά ΟΠ Παρακέντηση φλεγμένουσας κοιλότητας Ιγμορείου Αντισηψία και τοπική αναισθησία Λήψη δείγματος ενδορρινικά Μετωπιαίου κόλπου Παρακέντηση από έσω τοίχωμα οφθαλμικού κόγχου Αν όχι εκκρίσεις: φ. ορός 1-2 ml και αναρρόφηση

62 Μικροβιολογική διάγνωση ΟΠ ΟΧΙ παρακέντηση για κ/α εκτός αν: Ενδοκοχική ή ενδοκρανιακή επέκταση Όχι ανταπόκριση στη θεραπεία Ανοσοκαταστολή Νοσοκομειακή λοίμωξη

63 Μικροβιολογική διάγνωση Συλλογή - μεταφορά ΧΠ Υλικό αναρρόφησης Τμήμα βλεννογόνου μετά χειρουργική επέμβαση Και μικροσκόπηση μετά χρώση Gram Σε ΟΠ: >1000 /μl πυοσφαίρια

64 Μικροβιολογική διάγνωση Συλλογή - μεταφορά Λήψη δείγματος με ενδοσκόπιο Όχι αποτελεσματική μέθοδος Μόνο 10-30% ατόμων ιγμόρειο με επικουρικά στόμια Συλλογή από μέσο ρινικό πόρο με προστατευμένο ενδοσκόπιο για να μην υπάρξει επιμόλυνση Δεν είναι σίγουρο αν ο μέσος ρινικός πόρος είναι στείρος ή αποικισμένος από βακτήρια του ρινοφάρυγγα Χαμηλά ποσοστά ευαισθησίας (65%) και ειδικότητας (40%) ΟΧΙ λήψη φαρυγγικού ή ρινικού επιχρίσματος

65 Καλλιέργεια Ωτικά δείγματα Αναρρόφηση από παραρρίνια κοιλότητα ΟΜΩ και ΟΠ Αιματούχο Σοκολατόχρωμο Παρακέντηση τυμπανικού υμένα Παρακέντηση παραρρίνιας κοιλότητας ώρες σε CO2 5% MacConkey Chapman ώρες αεροβίως Αιματούχο με αιμίνη και βιτ.κ για αναερόβια (5 ημ) Θειογλυκολικός ζωμός αεροβίως για 5 ημ.

66 Καλλιέργεια Ωτικά δείγματα Εξωτερική και ΧΜΟ Αιματούχο Σοκολατόχρωμο ώρες σε CO2 5% MacConkey Chapman ώρες αεροβίως ΧΜΟ σε χειρουργική παροχέτευση λοίμωξης κ/α και αναεροβίως

67 Λοιμώξεις αναπνευστικού συστήματος Ανώτερο αναπνευστικό Κατώτερο αναπνευστικό

68 Λοιμώξεις κατώτερου αναπνευστικού συστήματος (ΚΑΣ) Κύρια αιτία θανάτου 45% εξωνοσοκομειακών λοιμώξεων 25% νοσοκομειακών λοιμώξεων Αλλαγές σε διαγνωστικό / θεραπευτικό επίπεδο αύξηση αριθμού ατόμων σε κίνδυνο >65 έτη ανοσοκαταστολή / ΜΕΘ νέα παθογόνα (Metapneumoviruses, SARS) νέοι μέθοδοι διάγνωσης (PCR) νέοι αντιμικροβιακοί παράγοντες

69 Οξεία βρογχίτιδα λοιμώδους αιτιολογίας Φλεγμονή βρογχικού δέντρου Μετά από λοίμωξη ΑΑΣ Συχνότερο αίτιο ιοί Ρινοϊοί, αδενοϊοί, κοροναϊοί, RSV, ιοί γρίππης και παραγρίππης Βακτηριακή αιτιολογία σπάνια Mycoplasma pneumoniae Chlamydia pneumoniae Bordetella pertussis Γενικά συμπτώματα Πυρέτιο Μη παραγωγικός βήχας Πνευμονιόκοκκος / αιμόφιλος αν ΧΑΠ Όχι σημαντικά α/α ευρήματα Πυρετός με ρίγος Παραγωγικός βήχας Όχι σημαντικά α/α ευρήματα

70 Οξεία βρογχίτιδα λοιμώδους αιτιολογίας

71 Χρόνια βρογχίτιδα Παραγωγικός βήχας για 3 συνεχόμενους μήνες 2 συνεχή χρόνια 25% ενηλίκων καπνιστών Υποκείμενη νόσος (κυστική ίνωση) Παρόξυνση χρονίας βρογχίτιδας Δύσπνοια, ταχύπνοια, δυσφορία, μεταβολή σύστασης και χρώματος πτυέλων, ακροαστικά ευρήματα Υποκείμενη νόσος: ΧΑΠ, κυστική ίνωση Αίτια 70% αιμόφιλος γρίππης Πνευμονιόκοκκος Moraxella catarrhalis Μυκόπλασμα, χλαμύδια

72 Πνευμονία Οξεία λοίμωξη πνευμονικού παρεγχύματος Κλινική συμπτωματολογία ποικίλης έντασης και διάρκειας Ακροαστικά ευρήματα Διήθηση πνευμονικού παρεγχύματος (α/α θώρακος) Επιδημιολογία λοίμωξης Διαγνωστικό ενδιαφέρον Θεραπευτικό ενδιαφέρον

73

74 Εξωνοσοκομειακή πνευμονία 2 τελευταίες εβδομάδες σπίτι >80% ήπια πορεία Κλινική εικόνα «άτυπη πνευμονία»: <1% θνησιμότητα έντονη συμπτωματολογία: 2-30% θνησιμότητα Αίτια S. pneumoniae (2/3 βακτηριαιμιών) H. influenzae Legionella spp M. pneumoniae Klebsiella και άλλα Gram(-) S. aureus C. pneumoniae Ιός γρίππης και άλλοι ιοί M. catarrhalis Μικτής αιτιολογίας (2-5%) Άγνωστα αίτια (40-60%)

75 Εξωνοσοκομειακή πνευμονία

76 Εξωνοσοκομειακή πνευμονία

77

78 Νοσοκομειακή πνευμονία 2 τελευταία 24h μετά την εισαγωγή 20% νοσοκομειακών λοιμώξεων 1 η ουρολοίμωξη, 2 η μετεγχειρητικές λοιμώξεις Αίτια Gram (-) [50-75%] P. aeruginosa Εντεροβακτηριοειδή (E. coli, Klebsiella spp) Acinetobacter H. influenzae Legionella spp Gram (+) [20-50%] S. aureus S. pneumoniae Ιοί 20% (γρίπης, παραγρίπης, RSV) Μύκητες Μικτής αιτιολογίας (10-50%) Άγνωστα αίτια (<50%) διασωλήνωση 20-30% και βακτηριαιμία

79

80 Πνευμονία από εισρόφηση Υλικό από στόμαχο ή ανώτερο αναπνευστικό Διαταραχή επιπέδου συνείδησης 10-15% εξωνοσοκομειακών πνευμονιών Αίτια Αναερόβια (στοματοφαρυγγική χλωρίδας) Fusobacterium nucleatum Prevotella melaninogenica Gram (+) κόκκοι

81 Μικροβιολογική διάγνωση Είδος δείγματος Πτύελα Βρογχικό έκπλυμα Υλικό από ενδοτραχειακή ή πνευμονική αναρρόφηση Βρογχικό ή πνευμονικό βιοπτικό υλικό Βρογχοκυψελιδικό έκπλυμα (BAL) Υλικό ειδικής βρογχικής βούρτσας

82 Καταλληλότητα πτυέλων για καλλιέργεια Επιθήλια κ.ο.π (χ10) Πυοσφαίρια κ.ο.π (χ10) > >25 Επιθήλια >1 < Πυοσφαίρια >=25 > >25 >25 Όχι για μυκοβακτηρίδια και λεγιωνέλλα

83 Μικροβιολογική διάγνωση Χρώση Gram (καταλληλότητα πτυέλων) Άλλες χρώσεις: Ziehl-Neelsen Καλλιέργεια Δείγματα αναπνευστικού Αίμα Έλεγχος αντιγόνων Ούρα: πνευμονιόκοκκος, λεγιωνέλλα Φαρυγγικό: ιοί γρίπης Α & Β, RSV Ανίχνευση αντισωμάτων Μοριακές τεχνικές (PCR)

84