ΙΑΤΡΙΚΗ ΜΙΚΡΟΒΙΟΛΟΓΙΑ ΙΙ

Μέγεθος: px

Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "ΙΑΤΡΙΚΗ ΜΙΚΡΟΒΙΟΛΟΓΙΑ ΙΙ"

Σπυριδούλα Μαρής
7 χρόνια πριν
Προβολές:

1 ΙΑΤΡΙΚΗ ΜΙΚΡΟΒΙΟΛΟΓΙΑ ΙΙ Εργαστήριο Τμήμα Ιατρικών Εργαστηρίων Λάμπρου Μαρία, M.Sc., Ph.D. Βιοχημικός & Βιοτεχνολόγος

2 ΚΛΙΝΙΚΑ ΔΕΙΓΜΑΤΑ ΓΕΝΕΤΙΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΚΟΛΠΙΚΟ - ΟΥΡΗΘΡΙΚΟ ΣΤΟΧΟΙ: 1. Κατανόηση φυσιολογικής και παθολογικής χλωρίδας 2. Συντήρηση δειγμάτων και καλλιέργεια 3. Μικροσκοπική εικόνα παθογόνων 4. Μακροσκοπική εικόνα καλλιεργειών 5. Εργαστηριακή διάγνωση γονοκοκκικής ουρηθρίτιδας

3 Καλλιέργεια κολπικού εκκρίματος Διάγνωση χρόνιας ή οξείας κολπίτιδας και τραχηλίτιδας Συμπτώματα κολπίτιδας: έκκριμα, πολλές φορές δύσοσμο κνησμός πόνος τσούξιμο στην ούρηση κ.ά. Στην τραχηλίτιδα μπορεί να μην υπάρχουν συμπτώματα αν δεν συμμετέχει στη φλεγμονή και ο κόλπος

4 Κλινικό δείγμα κολπικού 98% γυναικών με μη ειδική κολπίτιδα G. Vaginalis 70% ασυμπτωματικών γυναικών G. Vaginalis χωρίς αναερόβια Η βακτηριακή κολπίτιδα οφείλεται και στην παρουσία μυκοπλασμάτων και χλαμυδίων Επίσης, και σε S. aureus ΚΟΛΠΙΤΙΔΑ Αίτια Ειδική Μύκητες Trichomonas vaginalis Μη ειδική Gardenerella G. vaginalis + αναερόβια βακτήρια (Bacteroides, Prevotella, Πεπτοστρεπτόκοκκοι κ.α.)

5 Κλινικό δείγμα κολπικού

6 Φυσιολογική μικροβιακή χλωρίδα του Γεννητικού Συστήματος Γυναίκες Στην αναπαραγωγική ηλικία Πριν την ήβη & μετά την εμμηνόπαυση Σταφυλόκοκκοι, Στρεπτόκοκκοι, Εντεροβακτηριακά Αναερόβια Streptococcus agalac;ae Σταφυλόκοκκοι, Κορυνοβακτηρίδια Γαλακτοβάκιλλοι, Κλωστρίδια

7 Κλινικό δείγμα κολπικού Η καλλιέργεια κολπικού δεν έχει διαγνωστική σημασία, παρά μόνο όταν από την απλή μικροσκοπική εξέταση διαπιστωθεί ότι υπάρχουν άφθονα πυοσφαίρια και αποκλεισθεί η κολπίτιδα από τριχομονάδες και μύκητες

8 Λήψη δείγματος Κολπικό (με κολποσκόπιο): Λήψη του εκκρίματος από τα πλάγια τοιχώματα του κόλπου και τον οπίσθιο θόλο με βαμβακοφόρο στυλεό. Οι στυλεοί τοποθετούνται σε υλικό μεταφοράς (Amies ή Stuart) Μικροσκοπικές εξετάσεις (νωπό, Gram και ανοσοφθορισμός) Καλλιέργεια Τραχηλικό (με κολποσκόπιο): Απομακρύνεται η βλέννη από τον τράχηλο, μικρός στυλεός ή ειδικό βουρτσάκι εισάγεται στο στόμιο του τραχήλου και περιστρέφεται

9 Μακροσκοπική - Μικροσκοπική εξέταση ΜΑΚΡΟΣΚΟΠΙΚΟΙ ΧΑΡΑΚΤΗΡΕΣ Οψη (θολερό, διαυγές, αιματηρό) Χρώμα (λευκωπό, πρασινωπό) Σύσταση (ορώδες, πυώδες)

10 Μικροσκοπική εξέταση Νωπό παρασκεύασμα: Σε αντικειμενοφόρο πλάκα τοποθετούμε δείγμα και μια σταγόνα φ.ο. NaCl 0.8%. Καλυπτρίδα και μικροσκόπηση Στη μη ειδική κολπίτιδα παρατηρούμε: Απουσία ή πολύ μικρός αριθμός πυοσφαιρίων και γαλακτοβακίλλων Παρουσία clue cells (20%) (μεγάλα κολπικά επιθηλιακά κύτταρα, επικαλυμμένα με Gram αρνητικά κοκκοβακτηρίδια) Παρουσία μεγάλου αριθμού μικρών κινούμενων βακτηριδίων βακτηριακή κολπίτιδα

11 Μικροσκοπική εξέταση Νωπό παρασκεύασμα: Τριχομοναδική κολπίτιδα: Τριχομονάδες, κινούμενα σωματίδια, μεγαλύτερα από πυοσφαίρια, στρογγυλά ή μακρουλά Εχουν κίνηση ζωηρή και με κατεύθυνση

12 Μικροσκόπηση - Τριχομονάδες

13 Μικροσκοπική εξέταση Gram χρωματισμένο παρασκεύασμα: Απουσία ή πολύ μικρός αριθμός γαλακτοβακίλλων (μεγάλα Gram θετικά βακτηρίδια) Σημαντική αύξηση αναερόβιων βακτηρίων και της G. vaginalis Clue cells Gram χρώση: υψηλότερους συντελεστές ειδικότητας (95%) και θετικής προγνωστικής (76%) Καλλιέργεια (69%) και (41%)

14 Μικροσκοπική εξέταση Αν βρούμε στο νωπό και στο χρωματισμένο παρασκεύασμα clue cells, θα κάνουμε τη δοκιμασία με KOH 10% (WHIFF test) Προσθέτουμε στο νωπό παρασκεύασμα μια σταγόνα KOH 10% Αν υπάρχει φλεγμονή από G. vaginalis θα παρατηρηθεί μυρωδιά ψαριού, λόγω της απελευθέρωσης αμινών Θετική δοκιμασία για το 70% περιπτώσεων μη ειδικής βακτηριακής κολπίτιδας (όμως και τριχομοναδική)

15 Θρεπτικά υλικά καλλιέργειας κολπικού επιχρίσματος Αιματούχο άγαρ (2 τρυβλία): αναπτύσσονται όλοι οι μικροοργανισμοί (αερόβιο και αναερόβιο) Mac Conkey 2 αγαρ: αναπτύσσονται Gram αρνητικά και εντερόκοκκος Chapman άγαρ: αναπτύσσονται κόκκοι (S. aureus) Sabouraud άγαρ: ανάπτυξη μυκήτων Σοκολατόχρωμο άγαρ: αναπτύσσονται μικρόβια που απαιτούν ατμ. CO2 5-10% HBT άγαρ: για G. vaginalis BHIA Brucella αιματούχο Schaedler αγαρ CDD άγαρ Ειδικά υλικά για καλλιέργεια αναερόβιων

16 Ανάγνωση καλλιέργειας Επόμενη μέρα, έλεγχος της ανάπτυξης και μορφολογίας αποικιών και χρωματίζουμε κατάgram από ύποπτες αποικίες της G. vaginalis Sabouraud άγαρ: Μετά από πρώτο 24ωρο επώασης, αφήνουμε σε θερμ. δωματίου για 2-3 μέρες. Αναμένουμε για ανάπτυξη Candida

17 Ταυτοποίηση της G. vaginalis Μικροσκοπική εξέταση Gram θετικο- αρνητικό βακτηρίδιο ή κοκκοβακτηρίδιο Διατάσσεται μοναχικά ή κατά ζεύγη ή σε σχηματισμούς V και L Μακροσκοπική εξέταση Αναπτύσσεται πολύ φτωχά σε αιματούχο άγαρ (αιμόλυση α ή β) Σοκολατόχρωμο άγαρ: Καλύτερη ανάπτυξη σε επώαση CO2 5% Mac Conkey άγαρ: δεν αναπτύσσεται HBT: μετά από 48ωρη επώαση στους 37οC με CO2 5% (β- αιμόλυση)

18 Ταυτοποίηση της G. vaginalis Βιοχημικές ιδιότητες Υδρόλυση του ιππουρικού οξέος, του αμύλου και η παραγωγή β- γλυκοσιδάσης και λιπάδης Αναστέλλεται η ανάπτυξή του παρουσία χολής 10% (διαχωρισμός από γαλακτοβάκιλλους του κόλπου)

19 Ταυτοποίηση Γονόκοκκου Ο γονόκοκκος (Ναισσερία γονόρροιας) και το χλαμύδιο τραχώματος είναι τα συχνότερα αίτια τραχηλίτιδας Λήψη Μεταφορά τραχηλικού επιχρίσματος Κυτταρολογική βούρτα, ή στυλεό με ζωικό άνθρακα ή αλγινικό άλας (όχι ξύλινος βαμβακοφόρος) Μεταβατική ζώνη του τραχηλικού επιθηλίου και τον ενδοτράχηλο Προηγούμενη απομάκρυνση εκκρίσεων ώστε να είναι δυνατή η συλλογή κυττάρων (όχι χρήση αντισηπτικών) Δύο τουλάχιστον δείγματα Υλικό μεταφοράς για στυλεό: 2- SP (sucrose- phoshate) ρυθμιστικό με 5% ορό αίματος εμβρύου βοός

20 Ταυτοποίηση Γονόκοκκου Μικροσκοπική εξέταση Ετοιμάζονται 2-3 επιχρίσματα του κλινικού υλικού σε καθαρές αντικειμενοφόρες πλάκες. Η επίστρωση γίνεται με ελαφρά πίεση και περιστροφή του στυλεού προς μια κατεύθυνση για να μην καταστραφούν τα πολυμορφοπύρηνα Χρώση Gram Ανεύρεση >20 πολυμορφοπύρηνα κ.ο.π/x1000 τραχηλίτιδα Παρουσία βλέννης: στοιχείο φλεγμονής Καφεοειδείς Gram αρνητικοί διπλόκοκκοι και μάλιστα μέσα σε πυοσφαίρια Είμαστε σίγουροι για τη διάγνωση

21 Μικροσκοπική εξέταση γονόκοκκου

22 Μικροσκοπική εξέταση γονόκοκκου

23 Ταυτοποίηση Γονόκοκκου Καλλιέργεια γονόκοκκου Πραγματοποιούμε καλλιέργεια σε ειδικά εκλεκτικά θρεπτικά υλικά (MTM, ML & NYC) που είναι υλικά Thayer- Mar;n εμπλουτισμένα με αίμα ή ορό αίματος και διάφορα αντιβιοτικά για την αναστολή ανάπτυξης κοινών μικροβίων χλωρίδας Επίστρωση από στυλεό σε όλη την επιφάνεια, πυκνά χωρίς αραίωση Επώαση: CO2 3-5% και παρουσία υδρατμών Ανάγνωση: καθημερινά για 3 ημέρες Γκριζωπές γυαλιστερές αποικίες Gram χρώση και μικροσκόπηση

24 Καλλιέργεια γονόκοκκου

25 Καλλιέργεια γονόκοκκου

26 Ταυτοποίηση Γονόκοκκου Βιοχημικές δοκιμές Δοκιμή παραγωγής οξειδάσης Βρέχουμε με μερικές σταγόνες αντιδραστηρίου οξειδάσης κομμάτι διηθητικού χαρτιού Τρίβουμε την ύποπτη αποικία χρησιμοποιώντας κρίκο πλατίνης ή γυάλινο στυλάκι Σε 10 μοβ χρώμα Δοκιμή διασπάσεως σακχάρων Η βασικότερη ταυτοποιητική δοκιμή Ο γονόκοκκος είναι ο μόνος από τις ναϊσσέριες που διασπά μόνο τη γλυκόζη Καλλιέργεια καθαρού καλλιεργήματος σε σωληνάρια με ειδικό θρεπτικό υλικό με ξεχωριστό σάκχαρο το καθένα

27 Ταυτοποίηση Γονόκοκκου

28 Ουρηθρικό έκριμα Γονόκοκκος: Συχνότερο αίτιο πυώδους ουρηθρίτιδας στον άνδρα Βακτηριακά αίτια ουρηθρίτιδας: μυκοπλάσματα, χλαμύδια, παθογόνα ή δυνητικά παθογόνα βακτήρια του γυναικείου κόλπου, τριχομονάδες και μύκητες N. Gonorrhoeae: παθογόνο μικρόβιο που προκαλεί ουρηθρίτιδα, προστατίτιδα, επιδιδυμίτιδα, ορθοπρωκτίτιδα, φαρυγγίτιδα κ.α.

29 Εξετάσεις ουρηθρικού εκκρίματος Λήψη του δείγματος Μικροσκοπική εξέταση του εκκρίαμτος νωπού και μετά χρώση Gram Μικροσκοπική εξέταση με τεχνική ανοσοφθορισμού Ανίχνευση του πολυσακχαριδικού αντιγόνου του γονόκοκκου με μεθόδους μοριακής βιλογίας Καλλιέργεια για απομόνωση και ταυτοποίηση γονόκοκκου

30 Εξετάσεις ουρηθρικού εκκρίματος Λήψη του δείγματος Μετά από επιμελή καθαρισμό του στομίου της ουρήθρας, είτε απευθείας από το πύο που αναβλύζει, είτε με εισαγωγή λεπτού στυλεού και επίχριση των τοιχωμάτων του ουρηθρικού σωλήνα Πριν την πρωινή ούρηση Μάλαξη του προστάτη Ιδανικός τρόπος λήψης: Στο εργαστήριο με μικροβιολογικό κρίκο ή στυλεό Αμεση σπορά στο θρεπτικό υλικό και επίστρωση σε αντικειμενοφόρες πλάκες για μικροσκοπικές εξετάσεις Γονόκοκκος: ευαίσθητος στην ξήρανση αμέσως ειδικό υλικό συντήρησης και μεταφοράς

31 Μικροσκοπική εξέταση ουρηθρικού Χρώση Gram 2-3 επισχρίσματα σε καθαρές αντικειμενοφόρες πλάκες Απευθείας μετά τη λήψη τους Επίστρωση: Ελαφρά πίεση και περιστροφή στυλεού προς μια κατεύθυνση Παχιές επιστρώσεις δυσχεραίνουν την ανάγνωση των γονόκοκκων Μικροσκόπηση: Χαρακτηριστικούς καφεοειδείς Gram αρνητικούς διπλόκοκκους. Σε οξύ στάδιο: ενδοκυττάριοι κατά ζεύγη, πάνω από 2 ζεύγη κατά πολυμορφοπύρηνο. Σε πολύ αρχικό: Εξωκυττάριοι γονόκοκκοι Απλούστερη και ταχύτερη είναι η χρώση με αραιό διάλυμα κυανού του μεθυλενίου χρωματίζονται μπλε μόνο οι γονόκοκκοι

32 Καλλιέργεια του γονόκοκκου Πραγματοποιούμε καλλιέργεια σε ειδικά εκλεκτικά θρεπτικά υλικά (MTM, ML & NYC) που είναι υλικά Thayer- Mar;n εμπλουτισμένα με αίμα ή ορό αίματος και διάφορα αντιβιοτικά για την αναστολή ανάπτυξης κοινών μικροβίων χλωρίδας Επίστρωση από στυλεό σε όλη την επιφάνεια, πυκνά χωρίς αραίωση Επώαση: CO2 3-5% και παρουσία υδρατμών, για 3 ημέρες στους ο C Ανάγνωση: καθημερινά επί 3 ημέρες Γκριζωπές γυαλιστερές αποικίες Gram χρώση και μικροσκόπηση

33 Καλλιέργεια του γονόκοκκου Εφόσον πρόκειται για Gram αρνητικούς διπλόκοκκους δοκιμή παραγωγής οξειδάσης (+) ανακαλλιέργεια σε σοκολατόχρωμο άγαρ με άφθονη σπορά και αραίωση με κρίκο καθαρές μεμονωμένες αποικίες και αρκετές για να κάνουμε δοκιμασίες ταυτοποίησης

Σχετικά έγγραφα

ΙΑΤΡΙΚΗ ΜΙΚΡΟΒΙΟΛΟΓΙΑ ΙΙ

ΙΑΤΡΙΚΗ ΜΙΚΡΟΒΙΟΛΟΓΙΑ ΙΙ Εργαστήριο Τμήμα Ιατρικών Εργαστηρίων Λάμπρου Μαρία, M.Sc., Ph.D. Βιοχημικός & Βιοτεχνολόγος Σκοπός της καλλιέργειας ούρων Σκοπός: Να βρεθεί ο µικροοργανισµός που προκάλεσε τη