Θεσξεηηθφ Πιαίζην 4 ΓΔΝΗΚΖ ΔΝΟΣΖΣΑ ΘΔΧΡΖΣΗΚΟ ΠΛΑΗΗΟ

Transcript

1 Δηζαγσγή 1 ΔΗΑΓΧΓΖ Ζ πξαγκαηηθφηεηα ζην ρψξν ηεο πγείαο ζήκεξα, ραξαθηεξίδεηαη απφ πνιπάξηζκεο δπζρέξεηεο ζε φια ηα επίπεδα πεξίζαιςεο. Πην ζπγθεθξηκέλα, ηα πξνβιήκαηα ζηελ πξσηνβάζκηα πεξίζαιςε, θπξίσο δηνηθεηηθνχ, νξγαλσηηθνχ θαη δηαρεηξηζηηθνχ ραξαθηήξα, έρνπλ σο ζπλέπεηα ηελ επίηαζε ησλ πθηζηάκελσλ θνηλσληθψλ αληζνηήησλ ζηελ πγεία, θπξίσο φζνλ αθνξά ην δηθαίσκα ζηελ πξφζβαζε θαη ζηελ παξνρή Πξσηαβάζκηαο Φξνληίδαο Τγείαο. Μέρξη ζήκεξα, ε έξεπλα γηα ηελ αμηνιφγεζε ησλ πξσηνβάζκησλ ππεξεζηψλ έρεη επηθεληξσζεί ζε βηνκεηξηθέο θαη επηδεκηνινγηθέο κειέηεο. Οη νηθνλνκηθέο θαη θνηλσληθέο δηαζηάζεηο ησλ δηαθφξσλ πξνγξακκάησλ πξσηνβάζκηαο πεξίζαιςεο δελ έρνπλ κεηξεζεί ή αμηνινγεζεί αξθεηά. Σν εξεπλεηηθφ ελδηαθέξνλ ηεο παξνχζαο εξγαζίαο εζηηάδεηαη ζηελ απεηθφληζε ηεο πξσηνβάζκηαο θξνληίδαο ζηε ρψξα καο ππφ ην πξίζκα ησλ ζχγρξνλσλ αληηιήςεσλ, κέζσ ηεο κέηξεζεο θαη αμηνιφγεζεο ηεο παξαγσγηθφηεηαο δπν Κέληξσλ Τγείαο ζηε ηεξεά Διιάδα ( Μαθξαθψκε θαη Αηαιάληε) θαη νξίδεηαη σο δηάζηεκα ζπιινγήο ησλ ζηνηρείσλ ην β εμάκελν ηνπ Με ηε ρξήζε ζχγρξνλσλ πνζνηηθψλ θαη πνηνηηθψλ κεζφδσλ δηεξεπλάηαη ην νηθνλνκηθφ θαη θνηλσληθφ φθεινο πνπ πξνθχπηεη απφ ηελ παξνρή πγεηνλνκηθήο πεξίζαιςεο απφ ηα ελ ιφγσ Κέληξα Τγείαο. Δηδηθφηεξα θαηαγξάθνληαη νη εηζξνέο θαη εθξνέο ησλ Κέληξσλ Τγείαο θαη ιακβάλνληαη ππφςε κεηαβιεηέο κέζα απφ ηελ αμηνιφγεζε ησλ δεκνγξαθηθψλ, επηδεκηνινγηθψλ, θνηλσληθψλ θαη νηθνλνκηθψλ ραξαθηεξηζηηθψλ ηνπ πιεζπζκνχ. Χο εθ ηνχηνπ, ε εξεπλεηηθή εξγαζία απνηειείηαη απφ δπν ελφηεηεο. ηελ πξψηε ελφηεηα, ε νπνία απνηειεί θαη ην γεληθφ κέξνο, αλαπηχζζεηαη ην ζεσξεηηθφ ππφβαζξν ηεο εξγαζίαο. πγθεθξηκέλα πεξηγξάθεηαη ην Δζληθφ χζηεκα Τγείαο θαη εηδηθφηεξα ε έλλνηα ηεο Πξσηνβάζκηαο Φξνληίδαο Τγείαο. Αθνινχζσο εμεηδηθεχεηαη ε παξνρή ηεο θαη παξνπζηάδεηαη αλαιπηηθά ην πιαίζην νξγάλσζεο, δνκήο θαη ιεηηνπξγίαο ησλ Κέληξσλ Τγείαο θαζψο θαη ε εμέιημε ηεο ππφζηαζεο ηνπ ζεζκνχ. ηε δεχηεξε ελφηεηα, ε νπνία απνηειεί ην εηδηθφ κέξνο, επηιέγνληαη ηα Κέληξα Τγείαο Μαθξαθψκεο θαη Αηαιάληεο πξνθεηκέλνπ λα πξνζεγγηζηεί ε

2 Δηζαγσγή 2 νηθνλνκηθή ηνπο αμηνιφγεζε θαη ε κεηαμχ ηνπο ζχγθξηζε. Γίλεηαη απεηθφληζε θαη θαηαγξαθή ηεο πθηζηάκελεο θαηάζηαζεο θαη αλαθνξά ζηηο παξακέηξνπο πνπ ζεσξνχληαη ρξήζηκεο γηα ηελ εθπφλεζε ηεο εξγαζίαο. Αλαιπηηθφηεξα παξνπζηάδεηαη ε πξαγκαηηθφηεηα ζρεηηθά κε ηε γεσγξαθηθή ηνπο ρσξνζέηεζε, ηελ νξγάλσζή ηνπο ζε ππεξεζίεο θαη ηελ πεξαηηέξσ ζηειέρσζή ηνπο, ην θηεκαηνιφγην ηνπ ηαηξνηερλνινγηθνχ εμνπιηζκνχ, γίλεηαη αλαθνξά ζηελ αζθαιηζηηθή θάιπςε ηνπ πιεζπζκνχ θαη ηέινο απεηθνλίδνληαη αλαιπηηθά νη εθξνέο ηνπο. Πην ζπγθεθξηκέλα, αλαθέξεηαη φηη σο εθξνέο - παξαγσγηθφηεηα ησλ Κέληξσλ Τγείαο ζεσξείηαη ην ζχλνιν ησλ επηζθέςεσλ ζηα ηαηξεία ηνπο, νη ζπληαγέο θαη νη δηαγλσζηηθέο εμεηάζεηο, νη επηπξφζζεηεο ππεξεζίεο θαη ηα πξνγξάκκαηα παξεκβάζεσλ ζηελ θνηλφηεηα. Αθνινχζσο, παξνπζηάδνληαη ηα νηθνλνκηθά απνινγηζηηθά ζηνηρεία γηα ην ελ ιφγσ δηάζηεκα, κε ζεκαληηθέο δηαπηζηψζεηο ζρεηηθά κε ην πνζνζηφ θαηαλνκήο ηνπο. ην επφκελν θεθάιαην ηεο ίδηαο ελφηεηαο επηρεηξείηαη ε επεμεξγαζία ησλ ζηνηρείσλ θπξίσο κε ηε ρξήζε δεηθηψλ. Οη δείθηεο πνπ αλαιχνληαη είλαη λνζειεπηηθνί θαη νηθνλνκηθνί. Σέινο, γίλεηαη ζχλνςε ησλ δηαπηζηψζεσλ πνπ πξνέθπςαλ ζηε κειέηε θαη γίλεηαη πξνζπάζεηα γηα εμαγσγή ρξήζηκσλ ζπκπεξαζκάησλ πνπ ζα ζπκβάιινπλ ζηελ πην απνδνηηθή θαη απνηειεζκαηηθή ρξήζε ηνπ ζπζηήκαηνο πγείαο. Ζ κεζνδνινγία πνπ αθνινπζείηαη ζηεξίδεηαη ζηελ αλαιπηηθή θαηαγξαθή θαη απεηθφληζε ηνπ εμσηεξηθνχ θαη εζσηεξηθνχ πεξηβάιινληνο ησλ ππφ κειέηε Κέληξσλ Τγείαο. Αθνινχζσο, κε ηε ρξήζε ησλ νηθνλνκηθψλ ζηνηρείσλ θαζψο θαη κε ηα δεδνκέλα γηα ηελ παξαγσγηθφηεηά ηνπο γίλεηαη πξνζπάζεηα εμαγσγήο λνζειεπηηθψλ θαη νηθνλνκηθψλ δεηθηψλ. Γηα ηε ζπκβνιή ηεο ζηελ εθπφλεζε ηεο παξνχζαο εξγαζίαο επραξηζηψ ζεξκά ηελ θ. Μαξία Γείηνλα, Δπίθνπξν Καζεγήηξηα ηνπ Παλεπηζηεκίνπ Θεζζαιίαο, ηεο νπνίαο ε ζσζηή θαζνδήγεζε θαη επνπηεία έπαημε θαζνξηζηηθφ ξφιν. Δπίζεο επραξηζηψ ηελ θ. Αγγειηθή Καηζάπε, ππεχζπλε γηα ην Δπηρεηξεζηαθφ Πξφγξακκα «Κνηλσλία ηεο Πιεξνθνξίαο» ζην Πεξηθεξεηαθφ χζηεκα Τγείαο θαη Πξφλνηαο (ΠεΤΠ) ηεξεάο Διιάδαο γηα ηε ζπκβνιή πνπ κνπ πξνζέθεξε ζρεηηθά κε ηε ζπιινγή ησλ ζηνηρείσλ. Ηδηαίηεξεο επραξηζηίεο απεπζχλνληαη ζηνλ θ. Αξλανχηνγινπ, Πξνυζηάκελν Οηθνλνκηθνχ Σκήκαηνο ηνπ Γεληθνχ Ννζνθνκείνπ Λακίαο γηα ηελ πνιχηηκε ζπκβνιή ηνπ ζηε ζπιινγή ησλ νηθνλνκηθψλ δεδνκέλσλ. Σέινο, ε εξγαζία

3 Δηζαγσγή 3 ζα ήηαλ αδχλαηε ρσξίο ηελ επηθνηλσλία κε ηνπο θ θαξιάην Νηθφιαν, Τπάιιειν θιάδνπ Γηεχζπλζεο Μνλάδαο Τγείαο θαη Πξφλνηαο ηνπ Κέληξνπ Τγείαο Μαθξαθψκεο θαη θ. Μπαιή Αληψλην, Τπάιιειν Γηνηθεηηθνχ Λνγηζηηθνχ ηνπ Κέληξνπ Τγείαο Αηαιάληεο, νη νπνίνη είλαη αξκφδηνη γηα ηε ζπκπιήξσζε ηνπ εξσηεκαηνινγίνπ πνπ απέζηεηιε ην Τπνπξγείν Τγείαο θαη Πξφλνηαο ζηα πιαίζηα ηνπ Τγεηνλνκηθνχ Υάξηε. Δπηζεκαίλσ φηη ηα φπνηα ιάζε ή αηέιεηεο πνπ παξέκεηλαλ ζηελ παξνχζα εξγαζία βαξχλνπλ απνθιεηζηηθά ηε γξάθνπζα.

4 Θεσξεηηθφ Πιαίζην 4 ΓΔΝΗΚΖ ΔΝΟΣΖΣΑ ΘΔΧΡΖΣΗΚΟ ΠΛΑΗΗΟ

5 Σν χζηεκα Τγείαο ζηελ Διιάδα 5 1. ΣΟ ΤΣΖΜΑ ΤΓΔΗΑ ΣΖΝ ΔΛΛΑΓΑ Ζ πγεηνλνκηθή πεξίζαιςε είλαη δπλαηφ λα δηαθξηζεί ζε ηξία επίπεδα πξνθεηκέλνπ λα νξγαλσζνχλ απνηειεζκαηηθφηεξα νη ππεξεζίεο πγείαο. α) ην πξσηνβάζκην (εμσλνζνθνκεηαθή θπξίσο πεξίζαιςε), β) ην δεπηεξνβάζκην (λνζνθνκεηαθή πεξίζαιςε) θαη γ) ην ηξηηνβάζκην (εμεηδηθεπκέλε πεξίζαιςε). Κάζε επίπεδν πεξίζαιςεο αλαθέξεηαη ζε έλα ζπγθεθξηκέλν κέγεζνο πιεζπζκνχ θαη απνβιέπεη ζηελ πξνζθνξά νξηζκέλσλ ππεξεζηψλ πγείαο πνπ θαιχπηνπλ ζπγθεθξηκέλεο πγεηνλνκηθέο αλάγθεο. Ζ πξσηνβάζκηα πεξίζαιςε απνηειεί ηελ πξψηε κνξθή επηθνηλσλίαο ηνπ αζζελή κε ην πγεηνλνκηθφ ζχζηεκα θαη πξνβιέπεη ηελ πξνζθνξά βαζηθψλ ππεξεζηψλ πγείαο, θαζψο επίζεο θαη άιισλ θνηλσληθψλ θαη πξνιεπηηθψλ ππεξεζηψλ. Οη ππεξεζίεο πνπ παξέρνληαη ζε πξσηνβάζκην επίπεδν κπνξνχλ λα θαιχπηνπλ ηηο πγεηνλνκηθέο αλάγθεο κηαο πεξηνρήο (πρ θσκφπνιε ή επαξρία ) αηφκσλ. ην δεπηεξνβάζκην επίπεδν πξνζθέξνληαη λνζνθνκεηαθέο ππεξεζίεο απφ εηδηθεπκέλν πγεηνλνκηθφ πξνζσπηθφ, φπσο εηδηθεπκέλεο λνζνθφκεο, ρεηξνπξγνχο, παηδηάηξνπο, γπλαηθνιφγνπο, πνπ θαιχπηνπλ ηηο εηδηθέο λνζνθνκεηαθέο αλάγθεο κηαο κεγαιχηεξεο πεξηνρήο (πρ λνκνχ) πεξίπνπ αηφκσλ. Σέινο, γηα ηηο πην εηδηθέο πεξηπηψζεηο πνπ απαηηνχλ εηδηθέο παλεπηζηεκηαθέο γλψζεηο θαζψο θαη πςειή ηερλνινγηθή ππνδνκή γηα δηάγλσζε θαη ζεξαπεία ησλ λφζσλ ππάξρεη ε ηξηηνβάζκηα πεξίζαιςε. Σα ηξία πξναλαθεξζέληα δηνηθεηηθά θαη νξγαλσηηθά επίπεδα πεξίζαιςεο απνηεινχλ ηα θχξηα δνκηθά ραξαθηεξηζηηθά ηνπ ζπζηήκαηνο πγείαο. Χζηφζν, πξέπεη λα ηνληζηεί φηη ην θάζε επίπεδν δελ είλαη αλεμάξηεην απφ ηα άιια, απιψο απνηειεί κηα νξγαλσηηθή πξνέθηαζε, θαη γηα ηελ απνδνηηθφηεξε ιεηηνπξγία θάζε ζπζηήκαηνο απαηηείηαη ζπληνληζκφο, ζπλερήο ξνή θαη ζπλεξγαζία κεηαμχ ησλ επηπέδσλ πεξίζαιςεο.

6 Σν χζηεκα Τγείαο ζηελ Διιάδα 6 Αθνινπζεί, ζηνλ πίλαθα 1, ε δηαγξακκαηηθή απεηθφληζε ησλ επηπέδσλ πγεηνλνκηθήο πεξίζαιςεο, ε νπνία ζπκβάιιεη ζεκαληηθά ζηελ θαηαλφεζε ησλ κεηαμχ ηνπο δηαθνξψλ. Πληθςζμόρ , Πίνακαρ 1 Σα επίπεδα ηηρ Ηαηπικήρ Φπονηίδαρ Δπίπεδα Φπονηίδαρ Γιοικηηική Δνόηηηα Γηαπεξηθεξεηαθφ ή Δζληθφ επίπεδν Δπαγ- Σξηηνβάζκηα γελμα- ηική Πεξηθέξεηα Γεπηεξνβάζκηα Ννκφο Σνπηθφ επίπεδν Πξσηνβάζκηα (επαξρία) «Απηνζεξαπεία» Παπεσόμενερ Τπηπεζίερ Τπεξεμεηδηθεπκέλα ηκήκαηα Γεληθνχ λνζνθνκείνπ Δηδηθά λνζνθνκεία Γεληθφ Ννζνθνκείν κε φιεο ηηο εηδηθφηεηεο Γεληθφ Ννζνθνκείν κε φιεο ηηο βαζηθέο εηδηθφηεηεο Γεληθφο Γηαηξφο Κέληξν Τγείαο Άηςπη Πξσηνβάζκηα «κε Δπαγγεικαηηθή» θξνληίδα Οηθνγέλεηα 1-10

7 Ζ Παξνρή Πξσηνβάζκηαο Φξνληίδαο Τγείαο 7 2. Ζ ΠΑΡΟΥΖ ΠΡΧΣΟΒΑΘΜΗΑ ΦΡΟΝΣΗΓΑ ΤΓΔΗΑ ηελ ηζηνξηθή πλδηάζθεςε ηνπ Παγθφζκηνπ Οξγαληζκνχ Τγείαο θαη ηεο Unicef ζηελ Alma Ata ην 1978, νξηνζεηήζεθε ε ζχγρξνλε πξνζέγγηζε ηεο Πξσηνβάζκηαο Φξνληίδαο Τγείαο, ηα βαζηθά ζπζηαηηθά ηεο θαη ηνλίζηεθε ε αλάγθε δηακφξθσζεο πνιηηηθψλ θαη ζηξαηεγηθψλ πνπ ζα «εηζάγνπλ θαη ελζσκαηψλνπλ ηελ Πξσηνβάζκηα Φξνληίδα Τγείαο σο κέξνο ελφο εθηεηακέλνπ εζληθνχ πγεηνλνκηθνχ ζπζηήκαηνο ζπληνληζκέλνπ κε άιινπο ηνκείο». Πην ζπγθεθξηκέλα, κε ηελ ελ ιφγσ δηαθήξπμε, ε Πξσηνβάζκηα Φξνληίδα Τγείαο ζηεξίδεηαη ζε πξαθηηθέο, επηζηεκνληθά θαη θνηλσληθά απνδεθηέο κεζφδνπο θαη ηερλνινγίεο, πξνζηηέο ζε φινπο θαη κε ηελ πιήξε ζπκκεηνρή φισλ. Ζ δηαθήξπμε ηνπ ζπλεδξίνπ ηεο Alma Ata απφθηεζε ηδηαίηεξε ζεκαζία γηα ηα ηαηξηθά ρξνληθά, ηδίσο κεηά ηελ επηθχξσζή ηεο απφ ηνλ Παγθφζκην Οξγαληζκφ Τγείαο ην 1979 θαη ηε Γεληθή πλέιεπζε ηνπ Οξγαληζκνχ Ζλσκέλσλ Δζλψλ ηνλ ίδην ρξφλν. Σελ πεξίνδν απηή αλαπηχρζεθε απφ ηε δηεζλή επηζηεκνληθή θνηλφηεηα κηα έληνλε πξνβιεκαηηθή γηα ηελ πξαγκαηηθή ζπκβνιή ηεο λνζνθνκεηαθήο ζεξαπεπηηθήο ηαηξηθήο ζηε βειηίσζε θαη πξναγσγή ηεο πγείαο ηνπ πιεζπζκνχ. Γηαπηζηψζεθε, φηη ην λνζνθνκεηνθεληξηθφ ζχζηεκα πεξίζαιςεο, ην νπνίν θπξηάξρεζε δηεζλψο θαηά ηε κεηαπνιεκηθή πεξίνδν, παξά ηελ ηεξάζηηα αλάπηπμή ηνπ θαη ηε ζπλερψο απμαλφκελε απνξξφθεζε πφξσλ, θάλεθε αλίθαλν λα νδεγήζεη ζε αλάινγνπ κεγέζνπο βειηίσζε ηνπ επηπέδνπ πγείαο ηνπ πιεζπζκνχ. Μέζα ζηα πιαίζηα ηνπ θπξίαξρνπ λνζνθνκεηαθνχ κνληέινπ πεξίζαιςεο, νη παξερφκελεο ηαηξηθέο ππεξεζίεο αληηκεησπίδνπλ ηελ αζζέλεηα πεξηζηαζηαθά θαη κεκνλσκέλα, αδπλαηψληαο λα εμαζθαιίζνπλ ηελ πξφιεςε ηεο αζζέλεηαο θαη λα επηηχρνπλ ηελ πξναγσγή ηεο πγείαο. Σα ζηνηρεία απηά ζπλζέηνπλ ηνλ ππξήλα απηνχ πνπ ραξαθηεξίζηεθε ζαλ «θξίζε ησλ ζπζηεκάησλ πγείαο» ή «πγεηνλνκηθή θξίζε». Οη παξαπάλσ δηαπηζηψζεηο νδήγεζαλ ζηελ αλάγθε ελφο επαλαπξνζαλαηνιηζκνχ ησλ ζπζηεκάησλ πγείαο θαη παξάιιεια, ζηελ απνδνρή ηεο Πξσηνβάζκηαο Φξνληίδαο Τγείαο σο ην θαηαιιειφηεξν κέζν γηα ην μεπέξαζκα ηεο πγεηνλνκηθήο θξίζεο. Μφλν πνπ ζηε λέα ηεο απνζηνιή ε Πξσηνβάζκηα Φξνληίδα Τγείαο δελ πεξηνξίδεηαη ζηνλ παξαδνζηαθφ ξφιν ηεο «εμσλνζνθνκεηαθήο πεξίζαιςεο», αιιά απνθηά έλα πνιχ επξχηεξν πεξηερφκελν, πνπ νπζηαζηηθά ηελ αλαγνξεχεη ζε κηα λέα ζηξαηεγηθή αληίιεςε γηα ηνλ ηξφπν νξγάλσζεο θαη αλάπηπμεο

8 Ζ Παξνρή Πξσηνβάζκηαο Φξνληίδαο Τγείαο 8 ησλ πγεηνλνκηθψλ θξνληίδσλ. Έηζη, κε ηνλ φξν Πξσηνβάζκηα Φξνληίδα Τγείαο λνείηαη ε ελαζρφιεζε κε ηα θχξηα πγεηνλνκηθά πξνβιήκαηα ηεο θνηλφηεηαο θαη ε παξνρή ησλ αλαγθαίσλ ππεξεζηψλ πξφιεςεο, πξναγσγήο, ζεξαπείαο θαη απνθαηάζηαζεο ηεο πγείαο. Ζ Πξσηνβάζκηα Φξνληίδα Τγείαο απνηειεί αλαπφζπαζην κέξνο ηφζν ηνπ πγεηνλνκηθνχ ζπζηήκαηνο ηεο ρψξαο φζν θαη ηεο θνηλσληθήο θαη νηθνλνκηθήο αλάπηπμεο ηεο θνηλφηεηαο ζε φιε ηεο ηελ έθηαζε. Δίλαη ην πξψην επίπεδν επαθήο ησλ αηφκσλ, ηεο νηθνγέλεηαο θαη ηεο θνηλφηεηαο κε ην Δζληθφ χζηεκα Τγείαο, θέξλνληάο ην πιεζηέζηεξα εθεί φπνπ δνπλ θαη εξγάδνληαη νη άλζξσπνη θαη απνηειεί ην πξψην ζηνηρείν ελφο ζπλερνχο πξνγξάκκαηνο πγεηνλνκηθήο θξνληίδαο. Ο φξνο Πξσηνβάζκηα Φξνληίδα Τγείαο ζηελ νπζία αληηθαζηζηά ηνπο φξνπο εμσλνζνθνκεηαθή ηαηξηθή πεξίζαιςε (δηάγλσζε θαη ζεξαπεία), πξνιεπηηθή ηαηξηθή θαη ζε πνιιέο παξακέηξνπο ηνπ ηνλ φξν θνηλσληθή θξνληίδα θαη ηνπο ζπγθξνηεί ζε κηα εληαία ιεηηνπξγηθή έλλνηα. Δηδηθφηεξα, λνείηαη ε ελαζρφιεζε κε ηα θχξηα πγεηνλνκηθά πξνβιήκαηα ηεο θνηλφηεηαο θαη ε παξνρή ησλ αλαγθαίσλ ππεξεζηψλ πξναγσγήο, πξφιεςεο, ζεξαπείαο θαη απνθαηάζηαζεο ηεο πγείαο ηνπ πιεζπζκνχ. Θα πξέπεη λα ηνληζηεί πσο, ελψ ν θαζνξηζκφο θαη ε εμεηδίθεπζε ηνπ θάζκαηνο ησλ αξκνδηνηήησλ ζηελ Πξσηνβάζκηα Φξνληίδα Τγείαο απνηειεί αθφκα αληηθείκελν πξνβιεκαηηζκνχ θαη δηεξεχλεζεο ζε δηεζλέο επίπεδν, απνηειεί φκσο θνηλή απνδνρή φηη ε Πξσηνβάζκηα Φξνληίδα Τγείαο ζα πξέπεη λα ζπληνλίδεη φιεο ηηο ππεξεζίεο θαη ηηο δξαζηεξηφηεηεο γηα ηελ πξνζηαζία θαη πξναγσγή ηεο πγείαο θαη εηδηθφηεξα λα εμαζθαιίδεη : Πξσηνβάζκηα Ηαηξηθή Πεξίζαιςε, δειαδή δηάγλσζε, ζεξαπεία θαη απνθαηάζηαζε ηεο ζσκαηηθήο θαη ςπρηθήο πγείαο ζηηο πεξηπηψζεηο πνπ δελ ππάξρεη αλάγθε ρξεζηκνπνίεζεο ησλ εηδηθψλ ηαηξνηερληθψλ κέζσλ ηνπ λνζνθνκείνπ. Ηαηξνπξνιεπηηθέο ππεξεζίεο, φπσο ππεξεζία εκβνιηαζκψλ, ππεξεζία παηδηθήο πγηεηλήο, ππεξεζία παξαθνινχζεζεο εγθχσλ θαη λέσλ κεηέξσλ, ππεξεζία νηθνγελεηαθνχ πξνγξακκαηηζκνχ, ππεξεζία πγηεηλήο ηεο εξγαζίαο θιπ. Κνηλσληθή Φξνληίδα, δειαδή θξνληίδα γηα ηηο «εππαζείο» νκάδεο ηνπ πιεζπζκνχ, πεξίζαιςε ζην ζπίηη ρξφλησλ αξξψζησλ θιπ.

9 Ζ Παξνρή Πξσηνβάζκηαο Φξνληίδαο Τγείαο 9 Αλαιπηηθφηεξα: Α) Ππυηοβάθμια Ηαηπική Πεπίθαλτη Αζθείηαη θαηά θχξην ιφγν απφ ηνπο Γεληθνχο Γηαηξνχο, Παηδηάηξνπο θαη Οδνληηάηξνπο. ηε δηάζεζε ηνπ ηαηξηθνχ πξνζσπηθνχ ππάξρεη κηθξνβηνινγηθφ θαη αθηηλνινγηθφ εξγαζηήξην θαη γηα νξηζκέλα Κέληξα Τγείαο πξνβιέπεηαη ε κφληκε παξνπζία Μηθξνβηνιφγνπ (γηα Κέληξα Τγείαο κε πιεζπζκφ επζχλεο κεγαιχηεξν ησλ θαηνίθσλ) θαη αθηηλνιφγνπ ( γηα Κέληξα Τγείαο κε πιεζπζκφ επζχλεο κεγαιχηεξν ησλ θαηνίθσλ). Πέξα απφ ηνπο γηαηξνχο πνπ ππεξεηνχλ ζε κφληκε βάζε ζην Κέληξν Τγείαο, γηαηξνί ησλ άιισλ βαζηθψλ εηδηθνηήησλ (Οξζνπεδηθνί, Καξδηνιφγνη, Γπλαηθνιφγνη, Οθζαικίαηξνη...) ην επηζθέπηνληαη ζε ηαθηά δηαζηήκαηα γηα λα ππνζηεξίμνπλ ην έξγν ησλ Γεληθψλ Γηαηξψλ. Λεηηνπξγηθή απνζηνιή ηεο πξσηνβάζκηαο ηαηξηθήο πεξίζαιςεο είλαη: Ζ δηάγλσζε θαη ζεξαπεία θνηλψλ λνζεκάησλ θαη ηξαπκαηηζκψλ θαζψο θαη επαγγεικαηηθψλ λνζεκάησλ. Ζ παξαπνκπή ζην λνζνθνκείν αξξψζησλ, ησλ νπνίσλ ην πξφβιεκα πγείαο δελ κπνξεί λα αληηκεησπηζηεί ζε ηνπηθφ επίπεδν. Ζ απνζεξαπεία αξξψζησλ κεηά ηελ έμνδφ ηνπο απφ ην λνζνθνκείν Ζ «βξαρεία λνζειεία» γηα δηαγλσζηηθνχο ή ζεξαπεπηηθνχο ιφγνπο Ζ νδνληηαηξηθή πεξίζαιςε Ζ απνθαηάζηαζε (ζσκαηηθή θαη λνεηηθή) Β) Ππόλητη Κχξηνο ζηφρνο ησλ ηαηξνπξνιεπηηθψλ δξαζηεξηνηήησλ είλαη ε πξνζπάζεηα γηα θαηαπνιέκεζε θαη εμάιεηςε ησλ αηηηνινγηθψλ παξαγφλησλ ηεο αζζέλεηαο, εθ φζνλ είλαη γλσζηνί (πξσηνγελήο πξφιεςε) θαη ε πξψηκε θαη έγθαηξε αλίρλεπζε δηάγλσζε ηεο αζζέλεηαο πνπ βαζίδεηαη ζηνλ πξνζπκπησκαηηθφ έιεγρν (δεπηεξνγελήο πξφιεςε). Δηδηθφηεξα, δξαζηεξηφηεηεο πξφιεςεο απνηεινχλ: Ζ δηελέξγεηα εκβνιηαζκψλ Ο πξνζπκπησκαηηθφο έιεγρνο πνπ κπνξεί, αλάινγα κε ηηο ηδηαηηεξφηεηεο ηεο πεξηνρήο λα είλαη αηνκηθφο ή επηιεθηηθφο

10 Ζ Παξνρή Πξσηνβάζκηαο Φξνληίδαο Τγείαο 10 Ο έιεγρνο ηεο θαηαιιειφηεηαο ηεο δηαηξνθήο, ηνπ λεξνχ θαη ησλ βαζηθψλ εγθαηαζηάζεσλ εμπγείαλζεο Ζ πξφιεςε θαη θαηαπνιέκεζε ηνπηθψλ ρξφλησλ θαη ελδεκηθψλ λνζεκάησλ Ζ πξνζρνιηθή θαη ζρνιηθή πγηεηλή Ζ παξαθνινχζεζε ησλ εγθχσλ θαη ε πξνεηνηκαζία θαη εθπαίδεπζε ζην ζέκα ηνπ ηνθεηνχ Ζ παξνρή ζπκβνπιψλ ζε ζέκαηα νηθνγελεηαθνχ πξνγξακκαηηζκνχ θαη επγνληθήο Ζ πγηεηλή ηεο εξγαζίαο Ο έιεγρνο ηνπ πεξηβάιινληνο θαη θπξίσο Ζ πγεηνλνκηθή δηαθψηηζε («αγσγή πγείαο») πνπ πξέπεη λα αζθείηαη ζε ζηελή ζπλεξγαζία κε ηελ Σνπηθή Απηνδηνίθεζε θαη ηνπο θνηλσληθνχο θνξείο ηεο πεξηνρήο. Γ) Κοινυνική Φπονηίδα Οη δξαζηεξηφηεηεο πνπ πινπνηνχλ ηελ έλλνηα ηεο θνηλσληθήο θξνληίδαο έρνπλ σο ζηφρν ηε δηάγλσζε θαη ζεξαπεία θνηλσληθννηθνλνκηθψλ θαη ςπρνινγηθψλ πξνβιεκάησλ πνπ παξαηεξνχληαη ζε άηνκα ή νκάδεο θαη παξάιιεια ηελ πιήξε πξνζηαζία ησλ αηφκσλ πνπ αλήθνπλ ζηηο θαινχκελεο «εππαζείο νκάδεο πιεζπζκνχ» (ππεξήιηθεο, άηνκα κε ρξφληεο παζήζεηο θιπ) πλεπψο, ζε θάζε κνλάδα παξνρήο ππεξεζηψλ πγείαο αζθνχληαη παξάιιεια θαη ηαπηφρξνλα ηξεηο «αλεμάξηεηεο» δξαζηεξηφηεηεο πνπ αλαθέξνληαη ζηελ πξσηνβάζκηα ηαηξηθή πεξίζαιςε, ηελ πξφιεςε θαη ηελ θνηλσληθή θξνληίδα. Θα πξέπεη φκσο λα ηνληζηεί ηδηαίηεξα, πσο ε ζεκαληηθή απηή δηάθξηζε δε ζεκαίλεη δηαθνξνπνίεζε ησλ δξαζηεξηνηήησλ ηνπ πξνζσπηθνχ θαη απηνλφκεζε εηδηθνηήησλ. Σν θάζε ζηέιερνο ηεο νκάδαο πγείαο, αλάινγα κε ηελ εηδηθφηεηά ηνπ, αλαπηχζζεη δξαζηεξηφηεηεο πνπ αλαθέξνληαη ζε φινπο ηνπο παξαπάλσ ηνκείο (πεξίζαιςε, πξφιεςε θαη θνηλσληθή θξνληίδα). Πξέπεη λα ππνγξακκηζηεί, φηη απηφ πνπ δηαθνξνπνηεί ηε ζχγρξνλε Πξσηνβάζκηα Φξνληίδα Τγείαο απφ ηελ παξαδνζηαθή εμσλνζνθνκεηαθή πεξίζαιςε, είλαη αθξηβψο ε αλάπηπμε φισλ ησλ παξαπάλσ δξαζηεξηνηήησλ θαη φρη κφλν ησλ

11 Ζ Παξνρή Πξσηνβάζκηαο Φξνληίδαο Τγείαο 11 δηαγλσζηηθψλ θαη ζεξαπεπηηθψλ ιεηηνπξγηψλ. Καη αθφκε, φηη δελ είλαη δπλαηφλ λα κηιάκε γηα Πξσηνβάζκηα Φξνληίδα Τγείαο ρσξίο λα έρνπλ αλαπηπρζεί ηέηνηνπ είδνπο δξαζηεξηφηεηεο, νη νπνίεο απνηεινχλ ηελ εηδνπνηφ δηαθνξά απφ ηελ απιή πεξίζαιςε. Με απηφ ηνλ ηξφπν, πιεξνχληαη νη βαζικέρ απσέρ ηος ζςζηήμαηορ ππυηοβάθμιαρ ιαηπικήρ θπονηίδαρ, ζχκθσλα κε ηηο ζχγρξνλεο αληηιήςεηο, νη νπνίεο είλαη: Ζ δηαζεζηκφηεηα (availability) ησλ ππεξεζηψλ πγείαο θαη ε δπλαηφηεηα παξνρήο ππεξεζηψλ 24 ψξεο εκεξεζίσο θαη γηα 365 εκέξεο ην ρξφλν. Ζ αξρή απηή πξνυπνζέηεη ηελ χπαξμε θαηάιιειεο θηηξηαθήο ππνδνκήο θαζψο θαη ηνλ θαηάιιειν πξνγξακκαηηζκφ ηνπ σξαξίνπ απαζρφιεζεο πξνζσπηθνχ Ζ πξνζπειαζηκφηεηα (accessibility), δειαδή ε δπλαηφηεηα πξζθνξάο ππεξεζηψλ πγείαο φηαλ θαη φπνπ ρξεηαζηνχλ. Ζ αξρή απηή πξνυπνζέηεη νξζνινγηθφ πεξηθεξεηαθφ πξνγξακκαηηζκφ ησλ ππεξεζηψλ πγείαο θαη παξάιιειε αλάπηπμε ηνπ νδηθνχ δηθηχνπ θαη ησλ κέζσλ ζπγθνηλσλίαο Ζ ζπλέρεηα (continuity) ηεο παξνρήο ππεξεζηψλ πγείαο, δειαδή ε καθξνρξφληα θαη ζηελή παξαθνινχζεζε φρη κφλν ησλ αζζελψλ κηαο θνηλφηεηαο αιιά φισλ ησλ αηφκσλ ηεο. Ζ αξρή απηή πξνυπνζέηεη φρη κφλν ηελ πγεηνλνκηθή αιιά θαη θνηλσληθή αλάπηπμε ησλ ππεξεζηψλ θαη ηε δηαξθή επηθνηλσλία ηνπ Κέληξνπ Τγείαο κε ηνλ πιεζπζκφ ηεο θνηλφηεηαο. Ζ ζχλδεζε κεηαμχ ηνπ πξσηνβάζκηνπ, δεπηεξνβάζκηνπ θαη ηξηηνβάζκηνπ ζπζηήκαηνο πγείαο. Ζ αξρή απηή πξνυπνζέηεη έλα θαιά νξγαλσκέλν ζχζηεκα παξαπνκπήο ησλ αζζελψλ απφ ηνπο γεληθνχο γηαηξνχο πξνο ηνπο εμεηδηθεπκέλνπο γηαηξνχο. Σν ζχζηεκα παξαπνκπήο βαζίδεηαη ζε κηα ζπλερή ξνή πξνζθνξάο ππεξεζηψλ πγείαο απφ ην γεληθφ γηαηξφ θαη ηα Κέληξα Τγείαο πξνο ηνπο εηδηθνχο γηαηξνχο θαη ηα εμεηδηθεπκέλα λνζνθνκεία. Απηφ ζεκαίλεη φηη ζην φιν ζχζηεκα πξέπεη λα ππάξρεη ζπλερήο ξνή πιεξνθνξηψλ ζρεηηθά κε ην πνπ ππάξρνπλ νη ζπγθεθξηκέλεο ππεξεζίεο (πρ αηκαηνινγίαο, βαθηεξηνινγίαο, ππξεληθήο ηαηξηθήο.), πψο ιεηηνπξγνχλ απηέο νη ππεξεζίεο θαζψο θαη πψο κπνξνχλ λα ρξεζηκνπνηεζνχλ πην απνδνηηθά. Ζ νηθνλνκηθή θαη θνηλσληθή αμηνιφγεζε ησλ ππεξεζηψλ πγείαο πνπ παξέρνληαη ζην πξσηνβάζκην επίπεδν πεξίζαιςεο.

12 Ζ Παξνρή Πξσηνβάζκηαο Φξνληίδαο Τγείαο 12 Δπηπιένλ, ζχκθσλα κε ηηο ζχγρξνλεο αληηιήςεηο, κηα κνλάδα Πξσηνβάζκηα Φξνληίδα Τγείαο πξέπεη λα πξνζδηνξίδεηαη απφ ηέζζεξα κύπια σαπακηηπιζηικά: 1) λα έρεη πνιπδχλακν ραξαθηήξα. Γειαδή λα είλαη ζε ζέζε λα πξνζθέξεη έλα επξχ θάζκα ππεξεζηψλ πξφιεςεο, πξναγσγήο ηεο πγείαο, ζεξαπείαο, απνθαηάζηαζεο, ιακβάλνληαο πξφζζεηε κέξηκλα γηα ηα κε απηφλνκα άηνκα θαη ηηο νκάδεο πςεινχ θηλδχλνπ. 2) Να έρεη έλα ζεκαληηθφ βαζκφ ιεηηνπξγηθήο απηνδπλακίαο, κε ηελ έλλνηα φηη πξέπεη λα δηαζέηεη ην αλαγθαίν πξνζσπηθφ θαη ππνδνκή, ηηο απνθαζηζηηθέο αξκνδηφηεηεο θαη ηελ απαηηνχκελε δηνηθεηηθή απηνηέιεηα γηα λα θαιχςεη πιήξσο ηηο πξσηνβάζκηεο αλάγθεο πγείαο ηνπ πιεζπζκνχ. 3) Να ζηεξίδεηαη ζηελ νκαδηθή εξγαζία ηνπ πξνζσπηθνχ (team-work) κε βάζε ηελ «νκάδα πγείαο» (healthy team), ζηνηρείν πνπ πξνυπνζέηεη ηνλ αιιεινζεβαζκφ ησλ ξφισλ θαη ηελ εθπαίδεπζε ζηηο ηδηαηηεξφηεηεο ηεο ζπιινγηθήο εξγαζίαο. 4) Να πξνσζεί ηε ζπλεξγαζία κε ηνλ πιεζπζκφ θαη ηελ θνηλφηεηα, ηφζν ζην επίπεδν ηνπ πξνγξακκαηηζκνχ ηεο ιεηηνπξγίαο ησλ πξσηνβάζκησλ ππεξεζηψλ φζν θαη κέζα απφ ηελ ζπγθεθξηκέλε αλάζεζε ζηνλ πιεζπζκφ νπζηαζηηθψλ θαζεθφλησλ θαη ιεηηνπξγηψλ. Παξάιιεια, ε αλάπηπμε ησλ πξσηνβάζκησλ ππεξεζηψλ πξνο κηα ηέηνηα θαηεχζπλζε, ζπλδέεηαη κε ηελ εθαξκνγή ηεο αξρήο φηη ηα λνζνθνκεία πξέπεη λα πεξηνξηζηνχλ απνθιεηζηηθά ζην λνζνθνκεηαθφ ηνπο ξφιν θαη λα απαιιαγνχλ απφ φιεο ηηο δξαζηεξηφηεηεο πνπ έρνπλ πξσηνβάζκην ραξαθηήξα, νη νπνίεο πξέπεη λα κεηαθεξζνχλ ζηηο πξσηνβάζκηεο ππεξεζίεο. ηελ Διιάδα, ζήκεξα, νη ςπηπεζίερ Ππυηοβάθμιαρ Φπονηίδαρ Τγείαρ παξέρνληαη: Μέζσ ηνπ Δζληθνχ πζηήκαηνο Τγείαο (ΔΤ). Απηφ πεξηιακβάλεη Κέληξα Τγείαο θαη Πεξηθεξεηαθά Ηαηξεία ζηηο αγξνηηθέο πεξηνρέο, θαζψο επίζεο θαη εμσηεξηθά ηαηξεία ζηα λνζνθνκεία ηνπ ΔΤ. Μέζσ ησλ Σακείσλ Κνηλσληθήο Αζθάιηζεο. Πεξηιακβάλνληαη ην Ίδξπκα Κνηλσληθψλ Αζθαιίζεσλ (ΗΚΑ) κε ηα Πνιπταηξεία ηνπ (δειαδή ηηο Ννκαξρηαθέο θαη Σνπηθέο Μνλάδεο Τγείαο), κηθξφο αξηζκφο Πνιπταηξείσλ πνπ ιεηηνπξγνχλ απφ κεξηθνχο κηθξφηεξνπο αζθαιηζηηθνχο θνξείο θαη ηαηξνί πνπ ζπκβάιινληαη

13 Ζ Παξνρή Πξσηνβάζκηαο Φξνληίδαο Τγείαο 13 κε ηα αζθαιηζηηθά ηακεία γηα ηελ παξνρή ππεξεζηψλ Πξσηνβάζκηαο Φξνληίδαο Τγείαο ζηνπο αζθαιηζκέλνπο ηνπο φπνπ απηφ δελ είλαη δπλαηφ λα γίλεη απφ νηθείεο κνλάδεο. Απφ ηελ Σνπηθή Απηνδηνίθεζε, ε νπνία πξνζθέξεη πεξηνξηζκέλνπ εχξνπο ππεξεζίεο ζε ππνδνκέο πξνλνηαθνχ ηχπνπ θαη ζε κηθξφ αξηζκφ δεκνηηθψλ ηαηξείσλ. Απφ ηδησηηθνχο θνξείο παξνρήο ππεξεζηψλ Πξσηνβάζκηα Φξνληίδα Τγείαο φπσο α) ηδησηηθά ηαηξεία θαη νδνληηαηξεία, β) ηδησηηθά πνιπταηξεία θαη πνιπνδνληηαηξεία, γ) ηδησηηθά δηαγλσζηηθά εξγαζηήξηα θαη δ) ηδησηηθά εξγαζηήξηα θπζηθήο ηαηξηθήο θαη απνθαηάζηαζεο. Σέινο, ππεξεζίεο πνπ ζρεηίδνληαη κε ηελ πξφιεςε θαη αγσγή πγείαο παξέρνληαη απφ ηα Τγεηνλνκηθά Κέληξα, ην ΠΗΚΠΑ θαη ηα Κέληξα Οηθνγελεηαθνχ Πξνγξακκαηηζκνχ. Χζηφζν, νη ππεξεζίεο απηέο είλαη ειιηπείο. Βηβιηνγξαθηθά αλαθέξεηαη φηη ζε ηνπηθφ επίπεδν (επαξρία), ε Πξσηνβάζκηα Φξνληίδα Τγείαο παξέρεηαη απφ ην Γεληθφ Γηαηξφ θαη ηα Κέληξα Τγείαο θαιχπηνληαο πιεζπζκφ απφ θαηνίθνπο. ηε ρψξα καο ε πξσηνβάζκηα θξνληίδα πγείαο πεξηνξίδεηαη νπζηαζηηθά ζηελ πξσηνβάζκηα ηαηξηθή πεξίζαιςε, πνπ αζθείηαη απνζπαζκαηηθά θαη ρσξίο ζπληνληζκφ απφ ηα εμσηεξηθά ηαηξεία ησλ λνζνθνκείσλ, ηα πνιπηαηξεία αζθαιηζηηθψλ νξγαληζκψλ (ηδηαίηεξα ηνπ ΗΚΑ) θαη ηνπο ζπκβεβιεκέλνπο κε απηνχο ηαηξνχο θαη απφ ηα αγξνηηθά ηαηξεία γηα ηνλ αγξνηηθφ πιεζπζκφ. Έηζη, ζηηο αγξνηηθέο θαη εκηαζηηθέο πεξηνρέο ηεο ρψξαο, ε πξσηνβάζκηα θαη ε εμσλνζνθνκεηαθή θξνληίδα παξέρεηαη θπξίσο απφ ηηο πγεηνλνκηθέο κνλάδεο ηνπ ΔΤ, ζηηο νπνίεο αλήθνπλ ηα Κέληξα Τγείαο κε αζηηθνχ ηχπνπ θαη ηα Πεξηθεξεηαθά (αγξνηηθά) ηνπο Ηαηξεία. Κχξηνο ζηφρνο ηνπο είλαη ε παξνρή πξνιεπηηθήο θαη ζεξαπεπηηθήο θξνληίδαο θαζψο θαη ππεξεζηψλ απνθαηάζηαζεο ζηνλ πιεζπζκφ ηεο πεξηνρήο επζχλήο ηνπο, κεηψλνληαο έηζη ηε ξνή ησλ αζζελψλ πξνο ηα λνζνθνκεία θαη πξνο ηα κεγαιχηεξα αζηηθά θέληξα.

14 Ηζηνξηθή Αλαδξνκή ΗΣΟΡΗΚΖ ΑΝΑΓΡΟΜΖ ΣΖ ΠΡΧΣΟΒΑΘΜΗΑ ΠΔΡΗΘΑΛΦΖ ΣΖΝ ΔΛΛΑΓΑ Ζ εμσλνζνθνκεηαθή πεξίζαιςε απνηέιεζε ηε βάζε πάλσ ζηελ νπνία αλαπηχρζεθε ε λέα θηινζνθία γηα ηελ πξσηνβάζκηα πεξίζαιςε πγείαο. ηελ Διιάδα, παξνπζηάδεηαη γηα πξψηε θνξά ην 1937, φπνπ ην Ίδξπκα Κνηλσληθψλ Αζθαιίζεσλ (ΗΚΑ) ζηνλ θαλνληζκφ ηνπ γηα ηελ αληηκεηψπηζε ηεο αζζέλεηαο θαζνξίδεη ηνπο βαζηθνχο άμνλεο γηα ηελ νξγάλσζε, ηε ιεηηνπξγία θαη ηελ αλάπηπμε ησλ ππεξεζηψλ εμσλνζνθνκεηαθήο πεξίζαιςεο. πλεπψο, ε πξνζθνξά εμσλνζνθνκεηαθήο πεξίζαιςεο αξρίδεη θαιχπηνληαο κφλν ηνλ αζηηθφ πιεζπζκφ, ν νπνίνο απνηεινχζε ην 33% ηνπ ζπλνιηθνχ πιεζπζκνχ. Ο ππφινηπνο πιεζπζκφο παξακέλεη «αθάιππηνο», ρσξίο ηε βαζηθή πξνζθνξά πγεηνλνκηθψλ ππεξεζηψλ. Ζ πξψηε νπζηαζηηθή πξνζπάζεηα γηα ηελ αλαδηνξγάλσζε ησλ ππεξεζηψλ πγείαο θαη ηε δεκηνπξγία ελφο εληαίνπ ζπζηήκαηνο πγείαο εθδειψλεηαη κε ηελ νκφθσλε ςήθηζε απφ ηε Βνπιή, ηνπ Ννκνζεηηθνχ Γηαηάγκαηνο 2592 ηνπ 1953 «Πεξί Οξγαλψζεσο ηεο Ηαηξηθήο Αληηιήςεσο». ην Γηάηαγκα απηφ πξνβιεπφηαλ πέξα απφ ηε δηαίξεζε ηεο ρψξαο ζε πγεηνλνκηθέο πεξηθέξεηεο θαη ηε ζχζηαζε πγεηνλνκηθψλ ζπκβνπιίσλ, ε νξγάλσζε θαη ιεηηνπξγία ησλ λνζνθνκείσλ, ε δηνηθεηηθή θαη νηθνλνκηθή απνθέληξσζε θαη ε νξγάλσζε πξσηνβάζκηαο θξνληίδαο ζηελ πεξηθέξεηα. ηε ζπλέρεηα, ν Ν. 3487/1955 «Πεξί Κνηλσληθήο Αζθαιίζεσο ησλ Αγξνηψλ», απνηέιεζε ηε βάζε ηεο αλάπηπμεο θαη ιεηηνπξγίαο ηνπ φινπ ζπζηήκαηνο πεξίζαιςεο ηνπ αγξνηηθνχ πιεζπζκνχ. Με ην λφκν απηφ πξνβιεπφηαλ ε ίδξπζε ελφο δηθηχνπ ηαηξείσλ ζε ρσξηά θαη θσκνπφιεηο νιφθιεξεο ηεο ρψξαο. Ζ εμσλνζνθνκεηαθή πεξίζαιςε ηνπ αγξνηηθνχ πιεζπζκνχ νινθιεξψζεθε κε ην Ν. 3169/1961, βάζεη ηνπ νπνίνπ δεκηνπξγείηαη ν Οξγαληζκφο Γεσξγηθψλ Αζθαιίζσλ (ΟΓΑ), ν νπνίνο αλαιακβάλεη ηε δηαρείξηζε θαη ρξεκαηνδφηεζε ηεο εμσλνζνθνκεηαθήο πεξίζαιςεο ησλ αγξνηψλ. Παξάιιεια, ε επέθηαζε ηεο θνηλσληθήο αζθάιηζεο ζηηο πεξηζζφηεξεο νκάδεο ηνπ αζηηθνχ πιεζπζκνχ θαιχπηεη έλα δηαξθψο κεγαιχηεξν θάζκα ππεξεζηψλ εμσλνζνθνκεηαθήο πεξίζαιςεο ε νπνία πξνζθέξεηαη είηε απφ ζπκβαιιφκελνπο γηαηξνχο κε ηα αζθαιηζηηθά ηακεία ή απφ πνιπταηξεία ησλ αζθαιηζηηθψλ νξγαληζκψλ. Ζ εμσλνζνθνκεηαθή πεξίζαιςε παξέρεηαη επίζεο θαη απφ ηα εμσηεξηθά ηαηξεία ησλ λνζνθνκείσλ.

15 Ηζηνξηθή Αλαδξνκή 15 Ζ έιιεηςε νξγαλσηηθήο ππνδνκήο θαη ιεηηνπξγηθήο ζχλδεζεο ησλ ππεξεζηψλ εμσλνζνθνκεηαθήο πεξίζαιςεο θαη ε ππεξζπγθέληξσζε ησλ ππεξεζηψλ ζηα κεγάια αζηηθά θέληξα δεκηνχξγεζαλ ζεκαληηθά πξνβιήκαηα ζηνλ πιεζπζκφ ηεο ρψξαο κε απνηέιεζκα λα απμεζνχλ νη θνηλσληθέο αληζφηεηεο ζηελ παξνρή ππεξεζηψλ πγείαο. Σν 1983 κε ηελ ςήθηζε ηνπ Ν πεξί Δζληθνχ πζηήκαηνο Τγείαο επηδηψθεηαη ε ιεηηνπξγηθή θαη νξγαλσηηθή ζχλδεζε ησλ ππεξεζηψλ πγείαο θαη πξνηάζζεηαη ε αλάπηπμε ηεο πξσηνβάζκηαο θξνληίδαο σο θπξίαξρε επηινγή, ζχκθσλα κε ηηο πξνδηαγξαθέο θαη ηε θηινζνθία ηνπ Παγθφζκηνπ Οξγαληζκνχ Τγείαο. Πην ζπγθεθξηκέλα, θεληξηθφο ζεζκφο ζηε δηαδηθαζία πινπνίεζεο ησλ λέσλ ζηφρσλ θαη αληηιήςεσλ γηα ηελ πξσηνβάζκηα θξνληίδα ήηαλ ηα Κέληξα Τγείαο. Παξάιιεια ε θαζηέξσζε ησλ ηνκέσλ ηεο Κνηλσληθήο Ηαηξηθήο ζηα λνζνθνκεία είρε ζαλ ζηφρν ηε ζχλδεζε ηεο πξσηνβάζκηαο κε ηε δεπηεξνβάζκηα θξνληίδα, ηε κειέηε ησλ αηηηψλ λνζεξφηεηαο θαη ζλεζηκφηεηαο ηνπ πιεζπζκνχ, ηε δηαηχπσζε πξνηάζεσλ θαη ηελ εθαξκνγή κέηξσλ γηα ηελ πξφιεςε θαη αληηκεηψπηζε ηεο αξξψζηηαο γηα ηελ θαιχηεξε νξγάλσζε θαη ιεηηνπξγία ησλ ππεξεζηψλ πγείαο θαη ηε ζχλδεζή ηνπο κε ηελ θνηλφηεηα. Σν πξφγξακκα αλάπηπμεο ηεο πξσηνβάζκηαο θξνληίδαο πξνέβιεπε ηε δεκηνπξγία 400 Κέληξσλ Τγείαο (190 ζηηο κε αζηηθέο πεξηνρέο θαη 210 ζηηο αζηηθέο πεξηνρέο) κε άκεζε πξνηεξαηφηεηα ηελ έλαξμή ηνπ απφ ηηο κε αζηηθέο (αγξνηηθέο) πεξηνρέο, πξνθεηκέλνπ λα θαιπθζνχλ ηα ηεξάζηηα θελά θαη λα εμαιεηθζνχλ νη θνηλσληθέο αληζφηεηεο αλάκεζα ζηα αζηηθά θέληξα θαη ηελ ππφινηπε ρψξα. ε δεχηεξε θάζε πξνέβιεπε ηελ επέθηαζε ζηηο αζηηθέο πεξηνρέο, πιελ Αζήλαο θαη Θεζζαινλίθεο, πνπ είραλ εληαρζεί ζηελ ηξίηε θάζε αλάπηπμεο. Σφζν ν αξηζκφο φζν θαη ε ρσξνζέηεζε ησλ Κέληξσλ Τγείαο βαζίζηεθε ζε κηα ζεηξά θξηηεξίσλ (πιεζπζκηαθά, δεκνγξαθηθά, νηθνλνκίαο θαη γεσγξαθίαο ηεο θάζε πεξηνρήο, επηθνηλσλίαο, θνηλσληθήο ππηδνκήο). Ζ πξνζπάζεηα φκσο απηή αηφλεζε, ηδηαίηεξα κεηά ην 1988, ελψ πνηέ δελ πινπνηήζεθαλ νη δηαηάμεηο ηνπ άξζξνπ 16 γηα ηελ εληαηνπνίεζε ησλ κνλάδσλ παξνρήο πξσηαβάζκηαο θξνληίδαο θαη ηε δεκηνπξγία ησλ Κέληξσλ Τγείαο αζηηθνχ ηχπνπ. Ζ έθζεζε ηεο Δηδηθήο Δπηηξνπήο Δκπεηξνγλσκφλσλ γηα ηηο Διιεληθέο Τπεξεζίεο Τγείαο γηα ηελ αλάπηπμε ηεο πξσηνβάζκηαο θξνληίδαο πγείαο θαη ηελ έλαξμε ηεο δεχηεξεο θάζεο ηνπ πξνγξάκκαηνο γηα ηελ επέθηαζή ηνπ ζηα αζηηθά θέληξα θαη ηελ έληαμε ησλ ππεξεζηψλ πγείαο ηνπ ΗΚΑ ζην ΔΤ, παξά ηελ νκφθσλε

16 Ηζηνξηθή Αλαδξνκή 16 απνδνρή ηεο απφ ηελ Οινκέιεηα ηνπ ΚΔ..Τ (1987) θαη ηε ζεηηθή εηζήγεζε πξνο ηνλ ηφηε Τπνπξγφ Τγείαο γηα άκεζε εθαξκνγή, παξέκεηλε αλαμηνπνίεηε. ην επφκελν θεθάιαην πνπ αθνξά απνθιεηζηηθά ηα Κέληξα Τγείαο αλαθέξνληαη θαη νη πεξαηηέξσ λνκνζεηηθέο ξπζκίζεηο κέρξη ην Ν. 2889/2001 ν νπνίνο εηζάγεη θαηλνηφκεο ξπζκίζεηο πνπ επηρεηξνχλ λα βειηηψζνπλ θαη εθζπγρξνλίζνπλ ην ζχζηεκα πγείαο.

17 Οξγάλσζε Κέληξσλ Τγείαο ΟΡΓΑΝΧΖ ΚΔΝΣΡΧΝ ΤΓΔΗΑ Με ηε ζεζκηθή δηακφξθσζε ηνπ Δζληθνχ πζηήκαηνο Τγείαο (Ν. 1397/1983) δφζεθε ηδηαίηεξε έκθαζε ζηελ αλάπηπμε ηεο πξσηνβάζκηαο πεξίζαιςεο κε ηελ δεκηνπξγία κεγάινπ αξηζκνχ Κέληξσλ Τγείαο θαη Πεξηθεξεηαθψλ Ηαηξείσλ. Σν άξζξν 14 ηνπ ελ ιφγσ λφκνπ νξίδεη ηα Κέληξα Τγείαο σο απνθεληξσκέλεο νξγαληθέο κνλάδεο ησλ Ννζνθνκείσλ ηνπ λνκνχ. Δπηπιένλ θάζε Κέληξν Τγείαο δηαζέηεη κέζα ζηε πεξηνρή επζχλεο ηνπ απνθεληξσκέλεο κνλάδεο, ηα Πεξηθεξεηαθά Ηαηξεία.. Με ην Ν. 2071/1992 ηα Κέληξα Τγείαο θαη ηα Πεξηθεξεηαθά ηνπο Ηαηξεία απνθφπεθαλ απφ ηα Ννζνθνκεία θαη ππάρζεθαλ ζηηο Γηεπζχλζεηο Τγείαο ησλ Ννκαξρηψλ, ηα δε πεξηθεξεηαθά θαη αγξνηηθά ηαηξεία κεηνλνκάζηεθαλ ζε πγεηνλνκηθνχο ζηαζκνχο. Λφγσ ησλ αξλεηηθψλ ζπλεπεηψλ απφ ηε ρξεκαηνδνηηθή θαη ηδαίηεξα ηε ιεηηνπξγηθή, επηζηεκνληθή θαη εθπαηδεπηηθή απνθνπή ηνπο απφ ην λνκαξρηαθφ λνζνθνκείν αλαθνξάο, κε ηηο δηαηάμεηο ηνπ Ν.2194/1994 νη κεηαβνιέο πνπ επηρεηξήζεθαλ αλαηξάπεθαλ ζρεδφλ ζην ζχλνιφ ηνπο, νπφηε ηα Κέληξα Τγείαο επαλεληάρζεθαλ ζηα λνζνθνκεία σο απνθεληξσκέλεο κνλάδεο θαη νη πγεηνλνκηθνί ζηαζκνί νλνκάζηεθαλ θαη πάιη πεξηθεξεηαθά ηαηξεία. Ζ λνκνζεηηθή ξχζκηζε πνπ πξνέβιεπε ηε δεκηνπξγία ησλ «Γηθηχσλ Πξσηνβάζκηαο Φξνληίδαο» κε ην Ν.2519/1997 δελ κπφξεζε λα πινπνηεζεί. Ο πξφζθαηνο λφκνο γηα ηε βειηίσζε θαη ηνλ εθζπγρξνληζκφ ηνπ Δζληθνχ πζηήκαηνο Τγείαο (Ν. 2889/2001) εηζάγεη θαηλνηφκεο ξπζκίζεηο θαη επηρεηξεί λα δψζεη ζην ζχζηεκα πγείαο κηα ζχγρξνλε δηάζηαζε πνπ ζα αληαπνθξίλεηαη ζηηο αλάγθεο ηνπ πιεζπζκνχ γηα παξνρή πςεινχ επηπέδνπ ππεξεζηψλ πγείαο. Έηζη, ζηα πιαίζηα ησλ λέσλ ξπζκίζεσλ ηα Κέληξα Τγείαο (κε ηα Πεξηθεξεηαθά Ηαηξεία ηνπο) παχνπλ λα απνηεινχλ απνθεληξσκέλεο πγεηνλνκηθέο κνλάδεο ησλ Ννζνθνκείσλ θαη κεηαηξέπνληαη απηνδηθαίσο ζε απνθεληξσκέλεο θαη αλεμάξηεηεο ππεξεζηαθέο κνλάδεο ηνπ αληίζηνηρνπ Πεξηθεξηαζθνχ πζηήκαηνο Τγείαο θαη Πξφλνηαο (ΠεΤΠ) κε δηνηθεηηθή θαη νηθνλνκηθή απηνηέιεηα. Καηά ζπλέπεηα απεκπιέθνληαη ηφζν απφ ηα ζέκαηα δηαρείξηζεο ηνπ πξνυπνινγηζκνχ φζν θαη ηεο γεληθφηεξεο άζθεζεο ηεο πνιηηηθήο πγείαο απφ ην Ννζνθνκείν ζην νπνίν ππαγφηαλ ην εθάζηνηε Κέληξν Τγείαο θαη γίλεηαη κηα πξνζπάζεηα δηακφξθσζεο απνθεληξσκέλσλ κνξθψλ νξγάλσζεο θαη δηνίθεζεο ηνπ ζπζηήκαηνο πγείαο.

18 Οξγάλσζε Κέληξσλ Τγείαο 18 Χζηφζν, νη πξναλαθεξζείζεο ξπζκίζεηο δελ έρνπλ ηεζεί αθφκε ζε ηζρχ αθνχ αλακέλεηαη ππνπξγηθή απφθαζε πνπ ζα νξίδεη ηελ έλαξμε ηεο ιεηηνπξγίαο ησλ Κέληξσλ Τγείαο θαη ησλ Πεξηθεξεηαθψλ ηνπο Ηαηξείσλ σο απνθεληξσκέλσλ κνλάδσλ ησλ ΠεΤΠ. Μέρξη ηελ έθδνζή ηεο, ζηηο κεηαβαηηθέο δηαηάμεηο ηνπ Ν.2889/2001 αλαθέξεηαη φηη ηα Κέληξα Τγείαο κε ηα Πεξηθεξεηαθά ηνπο Ηαηξεία εμαθνινπζνχλ λα ιεηηνπξγνχλ σο απνθεληξσκέλεο κνλάδεο ησλ Ννζνθνκείσλ, ζηα νπνία ππάγνληαλ κέρξη ζήκεξα., θαη νη δαπάλεο ιεηηνπξγίαο ηνπο βαξχλνπλ ηηο πηζηψζεηο ηνπ πξνυπνινγηζκνχ. πλεπψο, θεληξηθφο ζεζκφο ζηε δηαδηθαζία πινπνίεζεο ησλ λέσλ αληηιήςεσλ γηα ηελ Πξσηνβάζκηα Φξνληίδα Τγείαο είλαη ην Κέληξν Τγείαο. Σν ηειεπηαίν, δηαλχνληαο δηάθνξα ζηάδηα θαη κνξθέο νξγαλσηηθήο δνκήο θαη ιεηηνπξγίαο ηα ηειεπηαία εμήληα ρξφληα, ηείλεη πιένλ δηεζλψο λα απνηειέζεη κηα απηφλνκε (νξγαλσηηθά θαη ιεηηνπξγηθά) κνλάδα ηνπ ζπζηήκαηνο παξνρήο ππεξεζηψλ πγείαο, πνπ δηαζέηεη φιν ην απαηηνχκελν αλζξψπηλν δπλακηθφ θαη ηελ απαξαίηεηε πιηθνηερληθή ππνδνκή, γηα ηελ πιήξε θάιπςε ησλ πγεηνλνκηθψλ αλαγθψλ πξσηνβάζκηαο θξνληίδαο ζε ηνπηθφ επίπεδν. Δδψ αμίδεη λα αλαθεξζεί φηη ε έλλνηα ηνπ θέληξνπ πγείαο είλαη θπξίσο ιεηηνπξγηθή θαη πεξηιακβάλεη ην ζχλνιν ησλ ππεξεζηψλ θαη ζπληνληζκέλσλ δξαζηεξηνηήησλ γηα ηελ πιήξε θάιπςε ησλ αλαγθψλ κηαο ζπγθεθξηκέλεο πεξηνρήο. Σέινο, ζχκθσλα κε ην άξζξν 19 ηνπ Ν. 1397/1983, ην Κέληξν Τγείαο βξίζθεηαη ζε άκεζε επηζηεκνληθή, λνζειεπηηθή, εθπαηδεπηηθή θαη ιεηηνπξγηθή δηαζχλδεζε κε ην λνζνθνκείν ζην νπνίν ππάγεηαη νξγαλσηηθά θαη δηνηθεηηθά. Γπζηπρψο ζηελ πξάμε δελ ππάξρεη ζρεδφλ θακία ιεηηνπξγηθή δηαζχλδεζε κε ηα Πεξηθεξεηαθά Ηαηξεία θαη ηδηαίηεξα κε ηα λνζνθνκεία, ζηα εμσηεξηθά ηαηξεία θαη ηηο θιηληθέο ησλ νπνίσλ έρεη παξαζρεζεί ε νπνηαδήπνηε θξνληίδα ζε άηνκα ηνπ πιεζπζκνχ επζχλεο ησλ Κέληξσλ Τγείαο.

19 Λεηηνπξγία Κέληξσλ Τγείαο ΛΔΗΣΟΤΡΓΗΑ ΚΔΝΣΡΧΝ ΤΓΔΗΑ Με απφθαζε ηνπ Τπνπξγνχ Τγείαο θαη Πξφλνηαο, χζηεξα απφ γλψκε ηνπ ΚΔΤ, εθδίδεηαη εληαίνο εζσηεξηθφο θαλνληζκφο ιεηηνπξγίαο ησλ Κέληξσλ Τγείαο θαη ησλ Πεξηθεξεηαθψλ ηνπο Ηαηξείσλ κε ηνλ νπνίν νξίδνληαη ν ηξφπνο θαη ε δηαδηθαζία παξνρήο ησλ ππεξεζηψλ ηνπο, ηα θαζήθνληα θαη νη ππνρξεψζεηο ηνπ πξνζσπηθνχ ηνπο θαη θάζε άιιε ζρεηηθή ιεπηνκέξεηα. ην άξζξν 15 ηνπ Ν. 1397/1983 θαζνξίδνληαη νη ζθνπνί ηνπ Κέληξνπ Τγείαο, πνπ αληηκεησπίδνπλ ζθαηξηθά θαη πνιπδηάζηαηα ην ζέκα ηεο πξσηνβάζκηαο θξνληίδαο, πέξα απφ ηελ παξαδνζηαθή εμσλνζνθνκεηαθή ηαηξηθή πεξίζαιςε. πγθεθξηκέλα σο ζθνπνί νξίδνληαη: Ζ παξνρή ηζφηηκεο Πξσηνβάζκηαο Πεξίζαιςεο ζην ζχλνιν ηνπ πιεζπζκνχ ηεο πεξηνρήο ηνπο θαη ζε φζνπο πξνζσξηλά δηακέλνπλ ζε απηήλ Ζ λνζειεία θαη παξαθνινχζεζε αξξψζησλ πνπ βξίζθνληαη ζην ζηάδην ηεο αλάξξσζεο ή κεηά ηελ έμνδφ ηνπο απφ ην λνζνθνκείν Ζ παξνρή πξψησλ βνεζεηψλ θαη ε λνζειεία ζε έθηαθηεο πεξηπηψζεηο έσο ηε δηαθνκηδή ησλ αξξψζησλ ζην λνζνθνκείν Ζ δηαθνκηδή αξξψζησλ κε αζζελνθφξν, απηνθίλεην ή κε νπνηνδήπνηε άιιν κέζν κεηαθνξάο ζε έθηαθηεο πεξηπηψζεηο ζην θέληξν πγείαο ή ζην λνζνθνκείν Ζ νδνληηαηξηθή πεξίζαιςε Ζ άζθεζε πξνιεπηηθήο ηαηξηθήο ή νδνληηαηξηθήο θαη ε πγεηνλνκηθή δηαθψηηζε ηνπ πιεζπζκνχ Ζ ηαηξνθνηλσληθή θαη επηδεκηνινγηθή έξεπλα Ζ ηαηξηθή ηεο εξγαζίαο Ζ παξνρή ππεξεζηψλ ζρνιηθήο πγηεηλήο Ζ ελεκέξσζε θαη δηαθψηηζε γηα ζέκαηα νηθνγελεηαθνχ πξνγξακκαηηζκνχ Ζ εθπαίδεπζε ησλ γηαηξψλ θαη ηνπ ινηπνχ πξνζσπηθνχ πγείαο Ζ παξνρή ππεξεζηψλ θνηλσληθήο θξνληίδαο Ζ παξνρή θαξκάθσλ ζε δηθαηνχρνπο, αλ δε ιεηηνπξγεί θαξκαθείν ζηελ πεξηνρή ηνπο

20 Λεηηνπξγία Κέληξσλ Τγείαο 20 Δπίζεο νξίδεηαη φηη κε απφθαζε ηνπ Τπνπξγνχ Τγείαο θαη Πξφλνηαο κεηά ηε γλψκε ηνπ ΚΔΤ κπνξεί λα αλαζέηνληαη ζηα Κέληξα Τγείαο θαη άιιεο αξκνδηφηεηεο. Όζνλ αθνξά ην ιεηηνπξγηθφ πιαίζην, φια ηα Κέληξα Τγείαο ιεηηνπξγνχλ ζε 8σξε βάζε, 5 εκέξεο ηελ εβδνκάδα θαη εθεκεξεχνπλ φιεο ηηο ππφινηπεο εκέξεο θαη ψξεο. ηα Κέληξα Τγείαο κπνξεί λα πξνζθχγεη θάζε πνιίηεο θαη λα δεηήζεη ηελ παξνρή ηαηξηθψλ θξνληίδσλ δσξεάλ. Γελ ππάξρεη ιίζηα αζθαιηζκέλσλ θαη δε ιεηηνπξγεί ζχζηεκα ξαληεβνχ, νχηε ζχζηεκα παξαπνκπψλ πξνο άιιεο εηδηθφηεηεο. Σα πνιχ επείγνληα ή ζνβαξά πεξηζηαηηθά, εθφζνλ δελ κπνξνχλ λα αληηκεησπηζηνχλ ζην Κέληξν Τγείαο, δηαθνκίδνληαη κε αζζελνθφξν ζην λνζνθνκείν. Σν απαξαίηεην πξνζσπηθφ γηα ηελ εχξπζκε ιεηηνπξγία ηνπο, ηφζν θαηά ην ηαθηφ σξάξην φζν θαη θαηά ηε δηάξθεηα ηεο εθεκεξίαο εμαξηάηαη απφ ην κέγεζνο ηνπ πιεζπζκνχ ηεο πεξηνρήο επζχλεο ηνπ Κέληξνπ Τγείαο θαζψο θαη απφ ηηο ηδηαηηεξφηεηεο θάζε πεξηνρήο θαη ηα ηνπηθά πξνβιήκαηα. Σέινο, νη γηαηξνί ησλ Κέληξσλ Τγείαο είλαη γηαηξνί ηνπ ΔΤ πιήξνπο θαη απνθιεηζηηθήο απαζρφιεζεο θαη ακείβνληαη κε κηζζφ (θαη ηα αληίζηνηρα επηδφκαηα πνπ ρνξεγνχληαη ζηνπο γηαηξνχο ηνπ ΔΤ) πνπ πξνζαπμάλεηαη αλάινγα κε ηηο εθεκεξίεο θαη κε εηδηθφ επίδνκα, πνπ ρνξεγείηαη ζε φζνπο ππεξεηνχλ ζε Κέληξα Τγείαο «άγνλσλ ή πξνβιεκαηηθψλ» πεξηνρψλ.

21 ρεδηαζκφο Κέληξσλ Τγείαο ΥΔΓΗΑΜΟ ΚΔΝΣΡΧΝ ΤΓΔΗΑ Γηα ηελ εμππεξέηεζε ηεο απνθέληξσζεο θαη ησλ ηνπηθψλ πγεηνλνκηθψλ αλαγθψλ, ν πγεηνλνκηθφο ηνκέαο έρεη δηαηξεζεί ζε πγεηνλνκηθέο πεξηθέξεηεο. Όιεο νη αλάγθεο ηνπ πιεζπζκνχ ηεο θάζε πεξηθέξεηαο πξέπεη λα θαιχπηνληαη εληφο ηεο πεξηθέξεηαο θαη έλα ηεξαξρηθφ ζχζηεκα παξαπνκπήο πξέπεη λα ιεηηνπξγεί απφ ην θαηψηαην ζηάδην πξνο ην αλψηεξν θαη αληίζηξνθα. Έηζη ε ρσξνζέηεζε ησλ Κέληξσλ Τγείαο γίλεηαη κε ηα αθφινπζα κπιηήπια: Πιεζπζκηαθά. Κάζε Κέληξν Τγείαο εμππεξεηεί έλα ζπγθεθξηκέλν κέγεζνο πιεζπζκνχ πνπ θπκαίλεηαη κεηαμχ θαηνίθσλ. Γεσγξαθηθά. Δμεηάδεηαη ε γεσθπζηθή θαηάζηαζε ησλ δηαθφξσλ πεξηνρψλ θαη επηιέγεηαη ε θαηάιιειε ηνπνζεζία ε νπνία απνηειεί «θέληξν» ή δίνδν πξνο άιια ρσξηά. Κνηλσληθά Οηθνλνκηθά. Δμεηάδεηαη ε νηθνλνκηθή, θνηλσληθή, δηνηθεηηθή θαη εθπαηδεπηηθή ππνδνκή θάζε ηφπνπ θαζψο θαη νη δηαρξνληθέο δηαθπκάλζεηο ηνπ πιεζπζκνχ ιφγσ ηεο ηνπξηζηηθήο θίλεζεο. Πξνζπειαζηκφηεηα. Δμεηάδεηαη ε δπλαηφηεηα πξφζβαζεο πξνο ην Κέληξν Τγείαο φινπ ηνπ πιεζπζκνχ κε ηέηνην ηξφπν, ψζηε λα κελ ππεξβαίλεη ε ρξνληθή δηάξθεηα κεηαθνξάο ηνπ αζζελή ηε κηζή ψξα. ηηο πην απνκαθξπζκέλεο πεξηνρέο απνδεθηφ φξην νξίζηεθε ε κηα ψξα. ήκεξα, ζε ηνπηθφ επίπεδν, έρεη αλαγλσξηζηεί ν ξφινο ηνπ Κέληξνπ Τγείαο ζηελ άζθεζε πγεηνλνκηθήο πνιηηηθήο, κε επηθέληξσζε βέβαηα ζηελ παξνρή πξσηνβάζκηαο θξνληίδαο πγείαο θαη πξσηνβάζκηαο πεξίζαιςεο. Έηζη, ην Κέληξν Τγείαο ζπκβάιιεη απνθαζηζηηθά ζηελ ελίζρπζε ηεο Γεκφζηαο Τγείαο. Απνηειεί ην βαζηθφ ζπληνληζηή ππεξεζηψλ πγείαο ζε ηνπηθφ, λνκαξρηαθφ θαη πεξηθεξεηαθφ επίπεδν θαη ηνλ θχξην «ζπλδεηηθφ θξίθν» δηαζχλδεζεο ηεο πξσηνβάζκηαο πεξίζαιςεο κε ηε δεπηεξνβάζκηα θαη θαη επέθηαζε κε ηελ ηξηηνβάζκηα πεξίζαιςε. ηα πιαίζηα ηνπ ζρεδηαζκνχ ηνπ Κέληξνπ Τγείαο θαζνξίδνληαη κε ζαθήλεηα νη πεξηνρέο επζχλεο ηνπο, ψζηε θάζε έλα απφ απηά λα θαιχπηεη πιεζπζκφ θαηνίθσλ πεξίπνπ, αλάινγα κε ηηο ηδηνκνξθίεο ηεο πεξηνρήο. ηελ πξάμε βέβαηα ν πιεζπζκφο απηφο κπνξεί λα είλαη κηθξφηεξνο, ιφγσ ηεο ιεηηνπξγίαο ζε θάπνηα πεξηνρή ηαηξείσλ ηνπ ΗΚΑ ή θαη κεγαιχηεξνο ιφγσ ηεο κε ιεηηνπξγίαο ή κε

22 ρεδηαζκφο Κέληξσλ Τγείαο 22 αλέγεξζεο θάπνηνπ πξνγξακκαηηζκέλνπ Κέληξνπ Τγείαο (κε απνηέιεζκα κέξνο ηνπ πιεζπζκνχ λα εμππεξεηείηαη απφ ην πιεζηέζηεξν ζε ιεηηνπξγία Κέληξν Τγείαο), αιιά θαη ιφγσ ηεο πεξηνδηθήο αχμεζεο ηνπ πιεζπζκνχ, ηδηαίηεξα θαηά ηνπο ζεξηλνχο κήλεο. Αμίδεη λα ζεκεησζεί επίζεο, φηη γηα ηνλ πξνζδηνξηζκφ ησλ αλαγθψλ πγείαο κηαο πεξηνρήο επζχλεο ελφο Κέληξνπ Τγείαο πξέπεη λα έρεη πξνεγεζεί αλαιπηηθή θαη ζπλζεηηθή θαηαγξαθή θαη αμηνπνίεζε φισλ ησλ επηδεκηνινγηθψλ, θνηλσληθψλ, δεκνγξαθηθψλ, γεσγξαθηθψλ θαη νηθνλνκηθψλ δεηθηψλ ηεο πεξηνρήο. Σέινο, θάζε Κέληξν Τγείαο έρεη ζρεδηαζηεί έηζη ψζηε λα δηαζέηεη φινπο εθείλνπο ηνπο ρψξνπο θαη εμνπιηζκνχο πνπ ζα ηνπ επηηξέπεη λα θαιχπηεη φιν ην θάζκα θνηλψλ λνζεκάησλ θαη ηξαπκάησλ, βξαρεία λνζειεία θαη νδνληηαηξηθή θξνληίδα. πλεπψο, πξνθεηκέλνπ ηα Κέληξα Τγείαο λα αληαπνθξηζνχλ ζηνπο ζθνπνχο ηεο ίδξπζήο ηνπο, ν ζρεδηαζκφο ηνπο ζην επίπεδν ηεο απαηηνχκελεο ππνδνκήο θαη ηνπ εμνπιηζκνχ πεξηιακβάλεη ηα αθφινπζα: εμεηαζηηθνχο ρψξνπο βαζηθφ δηαγλσζηηθφ εμνπιηζκφ αθηηλνινγηθφ εξγαζηήξην κηθξνβηνινγηθφ εξγαζηήξην ζεπηηθφ ρεηξνπξγείν κνλάδα βξαρείαο λνζειείαο νδνληηαηξείν θαη αζζελνθφξν γηα ηε δηαθνκηδή ησλ αζζελψλ ζην λνζνθνκείν φηαλ απηφ απαηηείηαη. ην θηηξηαθφ επίπεδν, ε πιήξεο απνπζία πγεηνλνκηθψλ ππνδνκψλ ζηηο κε αζηηθέο πεξηνρέο ηεο ρψξαο, επέβαιε ηελ εθ ζεκειίσλ θαηαζθεπή φισλ νπζηαζηηθά ησλ Κέληξσλ Τγείαο. Πξάγκαηη, κέζα ζηα ακέζσο κεηά ηε λνκνζεηηθή θαζηέξσζε ησλ Κέληξσλ Τγείαο ρξφληα, πινπνηήζεθε έλα απφ ηα κεγαιχηεξα θηηξηνινγηθά πξνγξάκκαηα πνπ έγηλε ζην ρψξν ηεο πγείαο ζηελ Διιάδα, πξντφλ ηνπ νπνίνπ ππήξμε ε θαηαζθεπή ζχγρξνλσλ θηηξίσλ γηα πεξηζζφηεξα απφ 180 Κέληξα Τγείαο ζε φιε ηε ρψξα.

23 ρεδηαζκφο Κέληξσλ Τγείαο 23 πκπεξαζκαηηθά, βηβιηνγξαθηθά αλαθέξεηαη, φηη δπν είλαη νη βαζηθνί άμνλεο γηα ηελ ππνδνκή ηνπ Κέληξνπ Τγείαο. Ο πξψηνο θηλείηαη πξνο ηελ θαηεχζπλζε ηεο εθζπγρξνληζκέλεο θηηξηνδνκηθήο ηερλνινγηθήο ππνδνκήο πνπ πξνζαξκφδεηαη κε επειημία ζηηο ηξέρνπζεο εμειίμεηο πξνθεηκέλνπ λα είλαη εθηθηή ε καθξνπξφζεζκε εμππεξέηεζε ηνπ πνιίηε θαη αζζελή. Ο άιινο άμνλαο αθνξά ηε ζπλνρή ησλ ηκεκάησλ, ησλ κεραληθψλ ζπζηεκάησλ θαη ησλ εξγαδνκέλσλ. Με ηνλ ηξφπν απηφ εμαζθαιίδεηαη ε ιεηηνπξγηθφηεηα θαη επηηπγράλεηαη ν βαζηθφο ζηφρνο πνπ είλαη ε βειηίσζε ησλ ζπλζεθψλ εξγαζίαο ηνπ πξνζσπηθνχ θαη θπξίσο ε κεγηζηνπνίεζε ηεο ηθαλνπνίεζεο ηνπ αζζελνχο απφ ηηο ζπλνιηθέο ππεξεζίεο ηνπ Κέληξνπ Τγείαο.

24 ηειέρσζε Κέληξσλ Τγείαο ΣΔΛΔΥΧΖ ΚΔΝΣΡΧΝ ΤΓΔΗΑ Σν πιαίζην ζηειέρσζεο ησλ Κέληξσλ Τγείαο δηέπεηαη απφ κηα βαζηθή αληίιεςε γηα ην ξφιν ηνπο: ηελ ηδέα φηη ην Κέληξν Τγείαο πξέπεη λα έρεη έλα ζαθψο πνιπδχλακν ραξαθηήξα θαη λα δηαζέηεη φιν ην αλαγθαίν πξνζσπηθφ ψζηε λα ιεηηνπξγεί ζαλ απηνδχλακε κνλάδα πνπ κπνξεί λα θαιχςεη πιήξσο ηηο πξσηνβάζκηεο αλάγθεο πγείαο ηνπ πιεζπζκνχ. Ζ αξρή απηή αληηθαηνπηξίδεηαη άκεζα ζην πιαίζην ζηειέρσζεο ησλ Κέληξσλ Τγείαο, ηφζν κε ην ζεκαληηθφ αξηζκφ ηνπ πξνβιεπφκελνπ πξνζσπηθνχ, φζν θαη κε ηελ εκθαλή πξνζπάζεηα λα πεξηιεθζνχλ θαηά ην δπλαηφ πεξηζζφηεξα επαγγέικαηα θαη εηδηθφηεηεο πγείαο. χκθσλα θαη κε ηελ πξφηαζε ηεο 21 εο Οινκέιεηαο ηνπ ΚΔΤ, ην πιαίζην ζηειέρσζεο πνπ πξνηείλεηαη γηα θάζε θαηεγνξία πξνζσπηθνχ αλαθέξεηαη ζην ειάρηζην πξνζσπηθφ πνπ πξέπεη λα ππεξεηεί ζην Κέληξν Τγείαο, πξνθεηκέλνπ λα θαιχπηεηαη ε 24σξε ιεηηνπξγία ηνπ 7 εκέξεο ηελ εβδνκάδα, ην νπνίν φκσο δε ζα πξέπεη λα ζεσξεζεί ζηαηηθφ θαη ακεηάβιεην, αιιά κπνξεί λα δηαθνξνπνηείηαη ζην ζχλνιφ ηνπ ή αλά θαηεγνξία θαη λα εμεηδηθεχεηαη, αλάινγα κε ηνπο δείθηεο λνζεξφηεηαο, ηηο γεσγξαθηθέο, ζπγθνηλσληαθέο θαη θιηκαηνινγηθέο ζπλζήθεο, θαζψο θαη ηηο δξαζηεξηφηεηεο ηεο θάζε πεξηνρήο. Ζ διοικηηική διάπθπυζη ηος πποζυπικού είλαη αληίζηνηρε κε εθείλε ησλ λνζνθνκείσλ. Πεξηιακβάλεη: α) ηελ Ηαηξηθή Τπεξεζία θαιχπηνληαο εηδηθφηεηεο Γεληθήο Ηαηξηθήο ή Παζνινγίαο θαζψο θαη νξηζκέλνπο εηδηθνχο γηαηξνχο, φπσο Παηδηάηξνπο, Μηθξνβηνιφγνπο, Οδνληηάηξνπο. Γηα ηα εηδηθφηεξα πεξηζηαηηθά (πρ ρξφληα, ςπρηαηξηθά) είλαη δπλαηφ λα ππάξρνπλ πεξηνδηθέο επηζθέςεηο νξηζκέλσλ εηδηθψλ γηαηξψλ (Φπρίαηξνη). Με ηνλ ηξφπν απηφ, εμαζθαιίδεηαη ε ζπλερήο παξαθνινχζεζε ησλ αζζελψλ κέζα ζην «νηθείν» θνηλσληθφ θαη νηθνγελεηαθφ πεξηβάιινλ θαη έηζη επηηπγράλεηαη ηαπηφρξνλα κηα νηθνλνκηθά απνδνηηθή ιχζε. β) ηε Ννζειεπηηθή Τπεξεζία φπνπ πξνβιέπνληαη ζέζεηο Δπηζθεπηξηψλ Τγείαο, Ννζειεπηξηψλ ή Ννζνθφκσλ, Μαηψλ θαη Σξαπκαηηνθνξέσλ. γ) ηε Γηνηθεηηθή - Σερληθή Τπεξεζία πνπ πεξηιακβάλεη δηνηθεηηθνχο ππαιιήινπο (γξακκαηεηαθή ππνζηήξημε ηαηξηθνχ έξγνπ, γξακκαηεία, πιεξνθνξίεο, γξαθείν πξνζσπηθνχ, νηθνλνκηθέο θαη δηαρεηξηζηηθέο δξαζηεξηφηεηεο), ηερληθνχο θαη ην

25 ηειέρσζε Κέληξσλ Τγείαο 25 πξνζσπηθφ επηζηαζίαο (θιεηήξεο, ζπξσξνί, θαζαξίζηξηεο, νδεγνί θαη πξνζσπηθφ αζζελνθφξσλ, κάγεηξνη, ηξαπεδνθφκνη, θεπνπξνί, απνζεθάξηνη) δ) πλαθή Δπαγγέικαηα Τγείαο, δειαδή Κνηλσληθνχο Λεηηνπξγνχο, Φπζηνζεξαπεπηέο, Γηαηηνιφγνπο, Δπφπηεο Γεκφζηαο Τγείαο, Βνεζνί Μηθξνβηνινγηθψλ Δξγαζηεξίσλ (ηαηξηθψλ εξγαζηεξίσλ θαη παξαζθεπαζηψλ), Βνεζνί Αθηηλνινγηθψλ Δξγαζηεξίσλ (αθηηλνινγίαο ξαδηνινγίαο θαη ρεηξηζηψλ εκθαληζηψλ). Πξέπεη λα ζεκεησζεί, ηέινο, φηη ην πιαίζην ζηειέρσζεο γηα θάζε θαηεγνξία πξνζσπηθνχ θαζνξίδεηαη βάζεη ηνπ πιεζπζκνχ επζχλεο ηνπ θάζε Κέληξνπ Τγείαο

26 Ζ Πεξίπησζε ησλ Κέληξσλ Τγείαο Μαθξαθψκεο θαη Αηαιάληεο 26 ΔΗΓΗΚΖ ΔΝΟΣΖΣΑ Ζ ΠΔΡΗΠΣΧΖ ΣΧΝ ΚΔΝΣΡΧΝ ΤΓΔΗΑ ΜΑΚΡΑΚΧΜΖ ΚΑΗ ΑΣΑΛΑΝΣΖ.

27 Γεσγξαθηθή Υσξνζέηεζε ΓΔΧΓΡΑΦΗΚΖ ΥΧΡΟΘΔΣΖΖ ΣΧΝ ΚΔΝΣΡΧΝ ΤΓΔΗΑ ΜΑΚΡΑΚΧΜΖ ΚΑΗ ΑΣΑΛΑΝΣΖ Οη Γήκνη Μαθξαθψκεο θαη Αηαιάληεο βξίζθνληαη ζηελ επξχηεξε πεξηνρή ηεο Λακίαο ηνπ λνκνχ Φζηψηηδαο, απφ ηελ νπνία θαη απέρνπλ 35 θαη 80 ρηιηφκεηξα αληίζηνηρα. Σν Κέληξν Τγείαο Μαθξαθψκεο ππάγεηαη ζην Γεληθφ Ννζνθνκείν Λακίαο, ην νπνίν εθηφο απφ επνπηεχνλ είλαη θαη ην πιεζηέζηεξν γεσγξαθηθά. Σν Κέληξν Τγείαο Αηαιάληεο ππάγεηαη δηνηθεηηθά θαη απηφ ζην Γεληθφ Ννζνθνκείν Λακίαο, σζηφζν πιεζηέζηεξα βξίζθεηαη ην λνζνθνκείν Ληβαδεηάο, απφ ην νπνίν θαη απέρεη πεξίπνπ 45 ρηιηφκεηξα. ηνλ Πίλαθα 2 παξνπζηάδνληαη ζπλνπηηθά ηα ζηνηρεία ηνπ εμσηεξηθνχ πεξηβάιινληνο πνπ δηαθνξνπνηνχληαη ζηα δπν Κέληξα Τγείαο Πίνακαρ 2: Βαζικά ζηοισεία ηος εξυηεπικού πεπιβάλλονηορ ηυν Κένηπυν Τγείαρ ΚΔΝΣΡΟ ΤΓΔΗΑ ΜΑΚΡΑΚΧΜΖ ΚΔΝΣΡΟ ΤΓΔΗΑ ΑΣΑΛΑΝΣΖ Πληθςζμόρ αναθοπάρ θάηνηθνη θάηνηθνη Τπάγεηαι ζε Γ.Ν.Λακίαο Γ.Ν.Λακίαο Ππόζβαζη Οδηθφ δίθηπν Οδηθφ δίθηπν Διηθνδξφκην Υαπακηηπιζμόρ πεπιοσήρ (με Πεδηλή Μηθηή βάζη γευγπαθικό πποζδιοπιζμό Ζκηαζηηθή Αζηηθή και αζηικόηηηα) Απιθμόρ Γήμυν πος καλύπηει 10 7 Απιθμόρ Πεπιθεπειακών 14 6 Ηαηπείυν Γομέρ ΗΚΑ 1 5 Γιαγνυζηικά Κένηπα πος - - λειηοςπγούν ζηην πεπιοσή

28 Γεσγξαθηθή Υσξνζέηεζε 28 ηε πεξηνρή επζχλεο ηνπ Κέληξνπ Τγείαο Μαθξαθψκεο αλήθνπλ ηα Πεξηθεξεηαθά Ηαηξεία ζηηο αθφινπζεο πεξηνρέο: Αγία Σξηάδα Δπξπηαλίαο, Φνπξλάο Δπξπηαλίαο, Αγίνπ Γεσξγίνπ Φζηψηηδνο, Γαξδηθίνπ, Γηαλληηζνχο, Καζηξίνπ, Μαξκάξσλ, πεξρεηάδαο, Σπκθξεζηνχ, Φηέξεο, Ληρλνχ, Τπάηεο, Κνκπνηάδσλ θαη Ληαλνθιαδίνπ. ηελ πεξηνρή επζχλεο ηνπ Κέληξνπ Τγείαο Αηαιάληεο, αληίζηνηρα, ππάγνληαη ηα Πεξηθεξεηαθά Ηαηξεία πνπ ιεηηνπξγνχλ ζηηο πεξηνρέο: Καιαπνδίνπ, Μαιεζίλαο, Ληβαλάηαο, Αγίνπ Κσλζηαληίλνπ, Μαξηίλνπ θαη ζηα Κακκέλα Βνχξια. Αλαθέξεηαη, επίζεο, φηη θαη ηα δπν Κέληξα Τγείαο εμππεξεηνχληαη απφ 2 αζζελνθφξα έθαζην. ηε Μαθξαθψκε, ην έλα αζζελνθφξν είλαη ηνπ Κέληξνπ Τγείαο θαη ην άιιν έρεη παξαρσξεζεί απφ ην λνζνθνκείν Λακίαο πξνθεηκέλνπ λα θαιπθζνχλ νη αλάγθεο ηνπ πιεζπζκνχ. ηε δε Αηαιάληε, ην έλα αζζελνθφξν είλαη ηνπ Κέληξνπ Τγείαο θαη ην άιιν είλαη ηνπ Δζληθνχ Κέληξνπ Άκεζεο Βνήζεηαο (ΔΚΑΒ). Δπηπιένλ, ζρεηηθά κε ηηο ινηπέο δνκέο πξφζβαζεο ζην Κέληξν Τγείαο Αηαιάληεο αλαθέξεηαη φηη παξφιν πνπ δελ ππάξρνπλ δνκέο ειηθνδξνκίνπ ή αεξνδξνκίνπ ζηελ επξχηεξε πεξηνρή, εληνχηνηο ην γήπεδν πνδνζθαίξνπ ηεο πφιεο πνπ απέρεη κφλν 4 ρηιηφκεηξα απφ ην θέληξν ηεο πφιεο ιεηηνπξγεί σο ειηθνδξφκην. Δληχπσζε, ηέινο, απνηειεί ην γεγνλφο φηη δε ιεηηνπξγνχλ ηδησηηθά δηαγλσζηηθά θέληξα (εξγαζηήξηα απεηθνλίζεσλ θαη ππξεληθήο ηαηξηθήο) ζηελ πεξηνρή επζχλεο ησλ Κέληξσλ Τγείαο.

29 Γεσγξαθηθή Υσξνζέηεζε 29 ηνπο Πίλαθεο 3 θαη 4 θαηαγξάθνληαη αλαιπηηθά νη δήκνη θαη νη θνηλφηεηεο (κε ηα δεκνηηθά ηνπο δηακεξίζκαηα) πνπ θαιχπηνληαη απφ ηα ππφ κειέηε Κέληξα Τγείαο Πίνακαρ 3 Γήμοι Πεπιοσήρ Δςθύνηρ Κένηπος Τγείαρ Μακπακώμηρ ΓΖΜΟΗ ΓΖΜΟΣΗΚΑ ΓΗΑΜΔΡΗΜΑΣΑ Μακπακώμηρ Μαθξαθψκε (έδξα) Αξραλίνπ, Αζβεζηίνπ, Γηαλληηζνχο, Γξακκέλεο, Καζηξίνπ, Ληηφζεινπ, Μάθξεο, Παιαηάο Γηαλληηζνχο, Πάππαο, Πιαηπζηφκνπ, Ρνβνιηαξίνπ, Σξηιφθνπ, Σζνχθαο πεπσειάδαρ πεξρεηάδαο (έδξα) Αγίνπ ψζηε, Αλαηνιήο, Αξγπξίσλ, Γαξδηθίνπ, Καιιηζέαο, Κακπηψλ, Καλαιηψλ, Κνινθπζηάο, Κπξηαθνρσξίνπ, Λεπθάδαο, Μαξκαξψλ, Μεζνπνηακηάο, Νηθνιηηζίνπ, Παιαηνβξάραο, Παιαηνρσξίνπ Σπκθξεζηνχ, Πεξηβνιηνχ, Πηηζηνχ, Πιαηάλνπ, Πνπγθαθίσλ, Φηέξεο Αγίος Γευπγίος Αγίνπ Γεσξγίνπ (έδξα) Βηηφιεο, Γηθάζηξνπ, Μαπξίινπ, Μεγάιεο Κάςεο, Μεξθάδαο, Μεζαίαο Κάςεο, Νενρσξίνπ Σπκθξεζηνχ, Παιαηφθαζηξνπ, Πεξηβιέπηνπ, Πηηζησηψλ, Πηειέαο Τπάηηρ Τπάηεο (έδξα) Αξγπξνρσξίνπ, Βαζηιηθψλ, Γάθλεο, Καζηαλέαο, Κνκπνηάδσλ, Λαδηθνχο, Λνπηξψλ Τπάηεο, Λχρλνπ, Μεμηαηψλ, Μεζνρσξίνπ Τπάηεο, Νενρσξίνπ Τπάηεο, Πεξηζηεξίνπ, Πχξγνπ, Ρνδνληάο,

30 Γεσγξαθηθή Υσξνζέηεζε 30 Λιανοκλαδίος Λαμίαρ Φούπναρ Δςπςηανίαρ Κηημενίυν Δςπςηανίαρ Κοινόηηηα Σςμθπηζηού χθαο Ληαλνθιαδίνπ (έδξα) Ακνπξίνπ, Εειεπηνχ, Μνζρνθαξπάο, ηηξθάθαο Λπγαξηάο, ηαπξνχ, Φξαληδή Φνχξλαο, Βξάραο, Κιεηζηνχ Αγίαο Σξηάδαο (έδξα) Αγίνπ Υαξαιάκπνπο, Γνκηαλψλ, Πεηξαιψλσλ, Υνριίαο Κνηλνηηθφ Γηακέξηζκα Σπκθξεζηνχ Πίνακαρ 4 Γήμοι Πεπιοσήρ Δςθύνηρ Κένηπος Τγείαρ Αηαλάνηηρ ΓΖΜΟΗ ΓΖΜΟΣΗΚΑ ΓΗΑΜΔΡΗΜΑΣΑ Αηαλάνηηρ Αηαιάληεο, Δμάξρνπ, Καιαπνδίνπ, Κπξηψλεο (Κφιαθαο), Κππαξηζζίνπ, Μεγαπιαηάλνπ, Σξαγάλαο Μαλεζίναρ Μαιεζίλαο, Πξνζθπλά Οποςνηίυν Μαξηίλνπ, Λάξπκλαο Γαθνοςζιών Ληβαλαηψλ, Αξθίηζαο, Γνπιεκίνπ Αγίος Κυνζηανηίνος Αγίνπ Κσλζηαληίλνπ, Αγλάληεο Καμμένυν Βούπλυν Κακκέλσλ Βνχξισλ, Καηλνπξίνπ Δλάηειαρ Εειίνπ

31 Οξγάλσζε-ηειέρσζε ΟΡΓΑΝΧΖ ΣΔΛΔΥΧΖ ΚΔΝΣΡΧΝ ΤΓΔΗΑ ΜΑΚΡΑΚΧΜΖ ΚΑΗ ΑΣΑΛΑΝΣΖ Ο ζπληειεζηήο εξγαζία απνηειεί ηε ζεκαληηθφηεξε θαη κεγαιχηεξε εηζξνή ησλ Κέληξσλ Τγείαο θαη ηνπ ζπζηήκαηνο πγείαο γεληθφηεξα θαη απνξξνθά κεγάιν κέξνο ησλ νηθνλνκηθψλ πφξσλ. Γηα ην ιφγν απηφ ηα ζπζηήκαηα πγείαο ζεσξνχληαη θαη εμνρήλ ζπζηήκαηα εληάζεσο εξγαζίαο θαη ε απνηειεζκαηηθφηεηά ηνπο εμαξηάηαη ζε κεγάιν βαζκφ απφ ηελ επάξθεηα, ηελ πνηφηεηα θαη ηελ νξζνινγηθή θαηαλνκή ηνπ πγεηνλνκηθνχ πξνζσπηθνχ. Σν αλζξψπηλν δπλακηθφ ηνπ πγεηνλνκηθνχ ηνκέα πεξηιακβάλεη έλα επξχηαην θάζκα εηδηθνηήησλ, φπσο γηαηξνχο θαη λνζειεπηέο, παξαταηξηθφ θαη δηνηθεηηθφ πξνζσπηθφ, ρεηξηζηέο κεραλεκάησλ θαη ηερληθνχο. Όιεο νη εηδηθφηεηεο, σζηφζν, πξέπεη λα ζπλεξγάδνληαη θαη λα ζπληνλίδνληαη πξνθεηκέλνπ λα αληηκεησπηζηεί απνηειεζκαηηθά ε αζζέλεηα θαη ν αλζξψπηλνο πφλνο. Ζ δηνηθεηηθή δηάξζξσζε ηνπ πξνζσπηθνχ ησλ Κέληξσλ Τγείαο είλαη, φπσο πξναλαθέξζεθε, αληίζηνηρε κε εθείλε ησλ λνζνθνκείσλ θαη πεξηιακβάλεη ηηο αθφινπζεο ππεξεζίεο: α) ηελ Ηαηξηθή β) ηε Ννζειεπηηθή γ) ηε Γηνηθεηηθή α) Ηαηπική Τπηπεζία ηνλ Πίλαθα 5 εκθαλίδεηαη ν αξηζκφο ησλ ηαηξψλ αλά εηδηθφηεηα πνπ παξέρνπλ ηηο ππεξεζίεο ηνπο ζηα Κέληξα Τγείαο. Υξήζηκνο είλαη ν δηαρσξηζκφο ησλ ζέζεσλ ζε πξνβιεπφκελεο θαη θαιπκκέλεο. Αμίδεη λα ζεκεησζεί φηη ην ζχλνιν ηνπ ηαηξηθνχ πξνζσπηθνχ εξγάδεηαη ζε κφληκε βάζε θαη δελ ππάξρνπλ επηζθέπηεο ηαηξνί. πλεπψο, ζε πεξίπησζε πνπ θάπνηνο αζζελήο ρξήδεη παξαθνινχζεζεο απφ εηδηθφηεηα πνπ δελ ππάξρεη ζηα Κέληξα Τγείαο, ηφηε απεπζχλεηαη ζην λνζνθνκείν Λακίαο.

32 Οξγάλσζε-ηειέρσζε 32 Πίνακαρ 5 Καηανομή πποζυπικού Ηαηπικήρ Τπηπεζίαρ ΜΑΚΡΑΚΧΜΖ ΑΣΑΛΑΝΣΖ ΔΗΓΗΚΟΣΖ- ΣΔ Τπηπεηούν πποζυπικπικό Πποβλεπόμενερ θέζειρ Ποζοζηό κάλςτηρ (%) Τπηπεηούν πποζυ- Πποβλεπόμενερ θέζειρ Ποζοζηό κάλςτηρ (%) Αγποηικοί Ηαηποί ηυν Κένηπυν Τγείαρ Ακηινολόγοι Γενικοί Γιαηποί / Παθολόγοι Γιαηποί συπίρ ειδικόηηηα Δπικοςπικοί Μικποβιολογίαρ Μικποβιολόγοι Οδονηίαηποι Παιδίαηποι ΤΝΟΛΟ ηε Μαθξαθψκε παξαηεξείηαη έιιεηςε ζε Γεληθνχο Γηαηξνχο, νη νπνίνη φπσο πξνθχπηεη θαη απφ ηα αξρεία θαηαγξαθήο ηνπ Κέληξνπ Τγείαο, έρνπλ θαη ηα κεγαιχηεξα πνζνζηά επηζθεςηκφηεηαο. Δπηπιένλ, ε ζπλνιηθή πιεξφηεηα ηεο Ηαηξηθήο Τπεξεζίαο εκθαλίδεηαη ηδηαίηεξα ρακειφηεξε ζηελ Αηαιάληε. Δληχπσζε θάλεη ην γεγνλφο φηη ππεξεηεί κφλν έλαο Παηδίαηξνο, παξφιν πνπ νη πξνβιεπφκελεο ζέζεηο είλαη πεξηζζφηεξεο.

33 Οξγάλσζε-ηειέρσζε 33 β) Νοζηλεςηική Τπηπεζία και ςναθή Δπαγγέλεμαηα Τγείαρ Ζ Ννζειεπηηθή Τπεξεζία ησλ Κέληξσλ Τγείαο πεξηιακβάλεη ηηο Ννζειεχηξηεο (ζπκπεξηιακβαλνκέλσλ θαη ησλ Αδειθψλ Ννζνθφκσλ πνπ έρνπλ εθπαίδεπζε κηθξφηεξεο δηάξθεηαο) ηηο Μαίεο, ηηο Δπηζθέπηξηεο Τγείαο θαη ηνπο Κνηλσληθνχο Λεηηνπξγνχο. Σα πλαθή Δπαγγέικαηα Τγείαο απνηεινχλ θαηεγνξία ηεο Ννζειεπηηθήο Τπεξεζίαο, σζηφζν είλαη δπζδηάθξηηα ηα φξηα κεηαμχ ηεο επηινγήο ησλ εξγαδνκέλσλ πνπ αλήθνπλ ζηελ θαηεγνξία απηή. Ζ παξνχζα κειέηε βαζίδεηαη ζηελ παξαδνρή φηη νη Γηαηηνιφγνη, νη Δπφπηεο Γεκφζηαο Τγείαο, νη Κνηλσληθνί Λεηηνπξγνί, νη Παξαζθεπαζηέο, νη Ραδηνιφγνη Αθηλνιφγνη θαη νη Φπζηνζεξαπεπηέο απνηεινχλ πξνζσπηθφ ζηα πλαθή Δπαγγέικαηα Τγείαο. ηνλ Πίλαθα 6 εκθαλίδεηαη ε θαηαλνκή ηεο Ννζειεπηηθήο Τπεξεζίαο, φπνπ παξαηεξείηαη κεγάιν πξφβιεκα πιεξφηεηαο ζέζεσλ, φπσο άιισζηε θαη ζε θάζε αληίζηνηρε ππεξεζία θάζε κνλάδαο παξνρήο ππεξεζηψλ πγείαο. Πίνακαρ 6 Καηανομή πποζυπικού Νοζηλεςηικήρ Τπηπεζίαρ ΜΑΚΡΑΚΧΜΖ ΑΣΑΛΑΝΣΖ ΔΗΓΗΚΟΣΖ- ΣΔ Τπηπεηούν πποζυπικπικό Πποβλεπόμενερ θέζειρ Ποζοζηό κάλςτηρ (%) Τπηπεηούν πποζυ- Πποβλεπόμενερ θέζειρ Ποζοζηό κάλςτηρ (%) Νοζηλεςηέρ/ιερ Μαίερ Δπιζκέπηερ/ιερ Τγείαρ ΤΝΟΛΟ Σα απνηειέζκαηα ζηε Ννζειεπηηθή Τπεξεζία επηβεβαηψλνπλ ηελ θαηάζηαζε πνπ επηθξαηεί ζην ζχλνιν ηεο ρψξαο γηα ηελ ελ ιφγσ ππεξεζία. Δλδεηθηηθά είλαη ηα πνζνζηά ηεο ζπλνιηθήο θάιπςεο, πνπ ζηε Μαθξαθψκε είλαη 59%, ζηε δε Αηαιάληε κφλν 46%. Αμίδεη λα ζεκεησζεί φηη πην ζνβαξά πξνβιήκαηα αληηκεησπίδεη ε θαηεγνξία ησλ Δπηζθεπηξηψλ Τγείαο κε πνζνζηά θάιπςεο πνπ πεξηνξίδνληαη ζην 10%.

34 Οξγάλσζε-ηειέρσζε 34 Δπηπιένλ, αλαθέξεηαη φηη ε δηεζλήο εκπεηξία έρεη λα δείμεη πνιιά παξαδείγκαηα ελαιιαθηηθψλ κνξθψλ παξνρήο ππεξεζηψλ πγείαο, φπνπ νη δηάθνξνη επαγγεικαηίεο πγείαο ηνπ Κέληξνπ Τγείαο, θαη θπξίσο νη επηζθέπηεο πγείαο θαη νη λνζειεπηέο θαηέρνπλ ηνλ πξσηεχνληα ξφιν ζηελ παξνρή ηαηξηθήο, λνζειεπηηθήο θαη θνηλσληθήο θξνληίδαο ζε αζζελείο πάζρνληεο απφ κε νμείαο κνξθήο λνζήκαηα (ρξφληα), ππεξήιηθεο, αλάπεξνπο ή ζε δηάθνξεο θνηλσληθέο θαη ειηθηαθέο νκάδεο. ηνλ Πίλαθα 7 αθνινπζεί ε θαηαλνκή ηνπ πξνζσπηθνχ πνπ θαιχπηεη ζέζεηο ζηελ θαηεγνξία πλαθή Δπαγγέικαηα Τγείαο. Πίνακαρ 7 Καηανομή πποζυπικού ζε ςναθή Δπαγγέλμαηα Τγείαρ ΜΑΚΡΑΚΧΜΖ ΑΣΑΛΑΝΣΖ ΔΗΓΗΚΟΣΖΣΔ Τπηπεηούν πποζυπικπικό Πποβλεπόμενερ θέζειρ Ποζοζηό κάλςτηρ (%) Τπηπεηούν πποζυ- Πποβλεπόμενερ θέζειρ Ποζοζηό κάλςτηρ (%) Γιαιηολόγοι Κοινυνικοί Λειηοςπγοί Δπόπηερ Γημόζιαρ Τγείαρ Παπαζκεςαζηέρ Ραδιολόγοι / Ακηινολόγοι Φςζιοθεπαπεςηέρ ΤΝΟΛΟ Παξαηεξείηαη φηη θαη ζηελ θαηεγνξία απηή ηα πνζνζηά πιεξφηεηαο είλαη εμαηξεηηθά ρακειά. Δπηζεκαίλεηαη ε απνπζία Δπφπηε Γεκφζηαο Τγείαο, ηνπ νπνίνπ ν ξφινο θξίλεηαη αλαγθαίνο ζε ζέκαηα πνπ άπηνληαη ηεο πξνζηαζίαο ηεο Γεκφζηαο Τγείαο. Δπηπιενλ, είλαη απνγνεηεπηηθή ε κε πιήξσζε ζέζεσλ ζηηο θαηεγνξίεο Γηαηηνιφγσλ θαη Φπζηνζεξαπεπηψλ, παξφιν πνπ πξνβιέπνληαη ζέζεηο.