του πρωτοπαθούς αλδοστερονισμού σε ασθενείς με κλινική υποψία της νόσου
|
|
- Δάμαρις Κολιάτσος
- 6 χρόνια πριν
- Προβολές:
Transcript
1 Ανασκόπηση κλινικής πράξης *Δοκιμασίες επιβεβαίωσης του πρωτοπαθούς αλδοστερονισμού σε ασθενείς με κλινική υποψία της νόσου Κ. Σταυρόπουλος Γ. Κερπινιώτης Κ. Ιμπριάλος Σ. Μπουλούκου Γ. Λαλές Α. Μανάφης Χ. Μήτας Μ. Δούμας Περιληψη O πρωτοπαθής αλδοστερονισμός αποτελεί τη συχνότερη μορφή δευτεροπαθούς υπέρτασης. Η αυτόνομη έκκριση της αλδοστερόνης προκαλεί αρτηριακή υπέρταση και υποκαλιαιμία, ενώ οι ασθενείς με αλδοστερονισμό εμφανίζουν μεγαλύτερο καρδιαγγειακό κίνδυνο και επιπρόσθετη βλάβη στα όργανα-στόχους, σε σύγκριση με άτομα που πάσχουν από ιδιοπαθή υπέρταση με παρόμοια επίπεδα αρτηριακής πίεσης. Η διάγνωση του πρωτοπαθούς αλδοστερονισμού είναι βιοχημική και βασίζεται στην εξής διαγνωστική αλληλουχία ενεργειών: α) αρχικός έλεγχος, β) επιβεβαίωση, και γ) εντοπισμός της νόσου. O αρχικός έλεγχος γίνεται με τον προσδιορισμό του λόγου αλδοστερόνης πλάσματος προς δραστικότητα ρενίνης πλάσματος. Τιμές του λόγου μεγαλύτερες από 30, σε συνδυασμό με επίπεδα αλδοστερόνης υψηλότερα από 15 ng/dl, είναι ενδεικτικές της νόσου και απαιτούν περαιτέρω επιβεβαίωση με μια δοκιμασία η οποία θα ανιχνεύσει την αυτόνομη έκκριση της αλδοστερόνης. Στη διάθεση του εξεταστή υπάρχουν 4 δοκιμασίες επιβεβαίωσης: α) δοκιμασία φλουδροκορτιζόνης, β) ενδοφλέβια φόρτιση με φυσιολογικό ορό, γ) από του στόματος φόρτιση με νάτριο, δ) δοκιμασία καπτοπρίλης. Στόχος της παρούσας βιβλιογραφικής ανασκόπησης είναι η παρουσίαση των δοκιμασιών επιβεβαίωσης για τον πρωτοπαθή αλδοστε- και η κριτική παρουσίαση των πλεονεκτημάτων και μειονεκτημάτων της καθεμίας ξεχωριστά. ρονισμό Λέξεις-κλειδιά: Πρωτοπαθής αλδοστερονισμός, δευτεροπαθής υπέρταση, αρτηριακή υπέρταση, δοκιμασίες επιβεβαίωσης ΕΙΣΑΓωΓh O πρωτοπαθής αλδοστερονισμός αποτελεί τη συχνότερη μορφή δευτεροπαθούς υπέρτασης 1. Αυτό το κλινικό σύνδρομο χαρακτηρίζεται από αυτόνομη έκκριση αλδοστερόνης από τα επινεφρίδια. Τα αυξημένα επίπεδα της αλδοστερόνης ασκούν την επίδρασή τους στο άπω και αθροιστικό σωληνάριο των νεφρικών σπειραμάτων με αποτέλεσμα την επαναρρόφηση ύδατος και νατρίου και την απέκκριση καλίου και υδρογονοκατιόντων. Αποτέλεσμα της επίδρασης αυτής είναι η εμφάνιση αρτηριακής υπέρτασης, υποκαλιαιμίας και μεταβολικής αλκάλωσης. Επιπρόσθετα, έχει τεκμηριωθεί ότι οι ασθενείς που πάσχουν από πρωτοπαθή αλδοστερονισμό εμφανίζουν υψηλότερο καρδιαγγειακό κίνδυνο και επιπρόσθετη βλάβη των οργάνων-στόχων συγκριτικά με τους ασθενείς που πάσχουν από ιδιοπαθή υπέρταση και έχουν ανάλογα επίπεδα αρτηριακής πίεσης 2. Σύμφωνα με τις πρόσφατα δημοσιευμένες κατευθυντήριες οδηγίες της Αμερικάνικης Ενδοκρινολογικής Εταιρείας 3, ο πρωτοπαθής αλδοστερονισμός προσβάλλει το 6,1% των ασθενών με αρτηριακή υπέρταση. Μάλιστα, το ποσοστό αυτό αυξάνεται σε συγκεκριμένες ομάδες υπερτασικών ατόμων. Έχει υπολογισθεί ότι σε ασθενείς με σταδίου * Το πρωτόκολλο έχει χρηματοδοτηθεί από την Ελληνική Εταιρεία Υπέρτασης. Β Προπαιδευτική Παθολογική Κλινική, ΓΝΘ Ιπποκράτειο, Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης Αλληλογραφία: Κωνσταντίνος Β. Σταυρόπουλος, Β Προπαιδευτική Παθολογική Κλινική, ΓΝΘ Ιπποκράτειο, Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, Φιλίππου 58, Θεσσαλονίκη Τηλ.: konvstavropoulos@hotmail.com Αρτηριακή Υπέρταση, 26, 2: , 2017
2 Αρτηριακή Υπέρταση, 26, ή ανθεκτική υπέρταση ο επιπολασμός της νόσου αυξάνεται στο 12% και 11,5% 4,5, αντίστοιχα. Ωστόσο, αξίζει να σημειωθεί ότι υπάρχει μεγάλη απόκλιση στον επιπολασμό της νόσου μεταξύ των διαφόρων επιδημιολογικών μελετών που έχουν διεξαχθεί 6. Το γεγονός αυτό αποτυπώθηκε στα αποτελέσματα πρόσφατης μετα-ανάλυσης 7. Στην ανάλυση συμπεριλήφθηκαν 39 κλινικές μελέτες, οι οποίες εξέτασαν τον επιπολασμό του πρωτοπαθούς αλδοστερονισμού μεταξύ ασθενών με αρτηριακή υπέρταση. O επιπολασμός του κλινικού συνδρόμου βρέθηκε από 1% έως 29,8% και από 3,2% έως 12,7% για τις μελέτες που διεξήχθησαν σε εξειδικευμένα κέντρα και κέντρα πρωτοβάθμιας φροντίδας, αντίστοιχα. Σύμφωνα με τις Κατευθυντήριες Oδηγίες ασθενείς με: α) σταδίου 2 και 3 αρτηριακή υπέρταση, β) ανθεκτική υπέρταση, γ) υποκαλιαιμία (αυτόματη ή φαρμακογενή), δ) τυχαίωμα επινεφριδίων, ε) σύνδρομο αποφρακτικής υπνικής άπνοιας, και στ) εμφάνιση αρτηριακής υπέρτασης σε ηλικία νεότερη των 40 ετών έχουν υψηλή κλινική υπόνοια για να πάσχουν από τον πρωτοπαθή αλδοστερονισμό και πρέπει να διερευνώνται για τη νόσο 3. O διαγνωστικός αλγόριθμος της νόσου ακολουθεί την αλληλουχία διερεύνησης των ενδοκρινολογικών παθήσεων: αρχικός έλεγχος (screening), επιβεβαίωση και εντοπισμός της διαταραχής. O αρχικός έλεγχος περιλαμβάνει τον προσδιορισμό του λόγου αλδοστερόνης πλάσματος προς δραστικότητα ρενίνης πλάσματος (ARR) ύστερα από πρωινή δειγματοληψία από περιφερική φλέβα, με τον ασθενή σε ύπτια θέση για τουλάχιστον δύο ώρες 8. Η ανεύρεση τιμής ARR μεγαλύτερης του 30 (ή 20 για άλλα εξειδικευμένα κέντρα) σε συνδυασμό με τιμή αλδοστερόνης πλάσματος μεγαλύτερη από 15 ng/dl είναι ενδεικτική αλλά όχι παθογνωμονική της νόσου. Ακολούθως, η τεκμηρίωση του πρωτοπαθούς αλδοστερονισμού θα επιτευχθεί με τη διενέργεια δοκιμασίας επιβεβαίωσης (δοκιμασία φόρτισης με φυσιολογικό ορό, δοκιμασία φλουδροκορτιζόνης, από του στόματος φόρτιση με νάτριο, δοκιμασία καπτοπρίλης) για την ανάδειξη αυτόνομης έκκρισης αλδοστερόνης. Τέλος, η διαγνωστική αλληλουχία του πρωτοπαθούς αλδοστερονισμού ολοκληρώνεται με τον εντοπισμό της βλάβης. Oι διαγνωστικές μέθοδοι για τον εντοπισμό της νόσου περιλαμβάνουν τον καθετηριασμό των επινεφριδιακών φλεβών, απεικονιστικές μεθόδους (αξονική και μαγνητική τομογραφία επινεφριδίων) και σπινθηρογράφημα με ιωδο-χοληστερόλη με την πρώτη να αποτελεί τη μέθοδο εκλογής. O εντοπισμός του λειτουργικά αυτόνομου επινεφριδικού ιστού είναι καθοριστικής σημασίας για τη θεραπεία του κλινικού συνδρόμου. Στην περίπτωση ετερόπλευρου αδενώματος προτιμάται η χειρουργική εξαίρεση του προσβεβλημένου επινεφριδίου, ενώ στην αμφοτερόπλευρη υπερπλασία συστήνεται η από του στόματος χορήγηση ανταγωνιστών των αλατοκορτικοειδικών υποδοχέων. Σκοπός της παρούσας βιβλιογραφικής ανασκόπησης είναι η παρουσίαση των διάφορων δοκιμασιών επιβεβαίωσης για τη διάγνωση του πρωτοπαθούς αλδοστερονισμού, των πλεονεκτημάτων και των μειονεκτημάτων της κάθε δοκιμασίας καθώς και η ορθή ερμηνεία των αποτελεσμάτων. ΔοΚΙΜΑΣΙΕΣ ΕπΙβΕβΑΙωΣηΣ Η εισαγωγή του ARR στον διαγνωστικό αλγόριθμο του πρωτοπαθούς αλδοστερονισμού απέδωσε πολλαπλά οφέλη στην αναγνώριση και έγκαιρη αντιμετώπιση της νόσου 9. Ωστόσο, ένας μεγάλος αριθμός παραγόντων επιδρά στο ARR με αποτέλεσμα μια πιθανή εσφαλμένη ερμηνεία του αποτελέσματος. Σε μεγάλη κλινική μελέτη ασθενών με ανθεκτική υπέρταση 5 βρέθηκε ότι εάν η διάγνωση του πρωτοπαθούς αλδοστερονισμού περιοριζόταν στον προσδιορισμό του ARR, θα υπήρχε ψευδώς θετικό αποτέλεσμα στο 50% των ασθενών. Επομένως, η εφαρμογή μιας δοκιμασίας επιβεβαίωσης ύστερα από τον θετικό αρχικό έλεγχο για τη νόσο είναι κεφαλαιώδους σημασίας 8. Oι δοκιμασίες επιβεβαίωσης αποσκοπούν στο να «ξεσκεπάσουν» την αυτόνομη παραγωγή αλδοστερόνης, μέσω της καταστολής του άξονα ρενίνης-αγγειοτενσίνης-αλδοστερόνης και με τον τρόπο αυτόν να ταυτοποιήσουν τον πρωτοπαθή αλδοστερονισμό. Τέσσερις δοκιμασίες επιβεβαίωσης χρησιμοποιούνται σήμερα για τη διάγνωση του πρωτοπαθούς αλδοστερονισμού (Πίν. 1) και θα αναλυθούν αμέσως παρακάτω. πίνακας 1. Oι δοκιμασίες επιβεβαίωσης του πρωτοπαθούς αλδοστερονισμού Δοκιμασία φλουδροκορτιζόνης Ενδοφλέβια φόρτιση με φυσιολογικό ορό Από του στόματος φόρτιση με νάτριο Δοκιμασία καπτοπρίλης
3 132 Αρτηριακή Υπέρταση, 26, 2 ΦορτΙΣη νατριου Απο ΣτοΜΑτοΣ Η φόρτιση νατρίου από στόματος είναι μία οικονομική μέθοδος για την επιβεβαίωση της διάγνωσης του αλδοστερονισμού, η οποία χρησιμοποιείται από την ομάδα της κλινικής Mayo καθώς και από άλλα εξειδικευμένα κέντρα. O εξεταζόμενος λαμβάνει μία υψηλού νατρίου δίαιτα (300 mmol ημερησίως) για 3 ημέρες. Την 3η ημέρα πραγματοποιείται συλλογή ούρων 24h ώστε να μετρηθούν τα επίπεδα της αλδοστερόνης αλλά και του νατρίου στα ούρα. Τιμές νατρίου ούρων πάνω από 200 meq επιβεβαιώνουν τη σωστή διεξαγωγή της εξέτασης, και η τιμή της αλδοστερόνης στα ούρα 24h πάνω από 12 μg θα επιβεβαιώσει τελικά τη διάγνωση (μερικά κέντρα χρησιμοποιούν τις τιμές πάνω από μg έτσι ώστε να περιορίσουν τα ψευδώς θετικά αποτελέσματα) 10,11. Αρκετοί παράγοντες περιορίζουν την ευρεία εφαρμογή αυτής της δοκιμασίας. Εκτός των δεδομένων δυσκολιών και αμφιβολιών για την ορθή συλλογή των ούρων 24h, ο κυριότερος περιορισμός αφορά τον προσδιορισμό των επιπέδων της αλδοστερόνης 8. Τα διαθέσιμα αντιδραστήρια συχνά παρουσιάζουν εσφαλμένα αποτελέσματα και συνήθως μετράνε μόνο το κλάσμα του 18-οξο-γλυκουρονιδίου, που αποτελεί ένα τμήμα της αποβαλλόμενης με τα ούρα αλδοστερόνης. Μάλιστα, το κλάσμα αυτό μπορεί να μην απεκκρίνεται από τους νεφρούς σε περίπτωση χρόνιας νεφρικής νόσου, με αποτέλεσμα η δοκιμασία να μην μπορεί να ανιχνεύσει την αποβαλλόμενη αλδοστερόνη στα ούρα 24h. Επιπρόσθετα, θα πρέπει να γίνεται καθημερινά προσδιορισμός των επιπέδων καλίου του εξεταζόμενου και, εάν κριθεί αναγκαίο, ο θεράπων ιατρός θα πρέπει να συστήνει από του στόματος αναπλήρωση καλίου. ΕνΔοΦΛΕβΙΑ ΦορτΙΣη ΜΕ ΦυΣΙοΛοΓΙΚο ορο Η ενδοφλέβια χορήγηση αλατούχου διαλύματος 0,9% είναι η δοκιμασία επιβεβαίωσης πρωτοπαθούς αλδοστερονισμού με την ευρύτερη εφαρμογή στην Ευρώπη 8. Συνοπτικά, η δοκιμασία ξεκινά στις 7:00-8:30 το πρωί με τον εξεταζόμενο να παραμένει σε ύπτια θέση για τουλάχιστον 1 ώρα. Έπειτα, γίνεται φόρτιση με ενδοφλέβια χορήγηση 2 λίτρων φυσιολογικού ορού σε διάστημα 4 ωρών. Τα επίπεδα της αλδοστερόνης στο πλάσμα υπολογίζονται ύστερα από δειγματοληψία από περιφερική φλέβα πριν και αμέσως μετά τη χορήγηση 2L N/S0,9%. Επίπεδα αλδοστερόνης πάνω από 5 ng/dl ύστερα από τη φόρτιση θεωρούνται διαγνωστικά για τον πρωτοπαθή αλδοστερονισμό, καθώς η έγχυση των αλατούχων διαλυμάτων φυσιολογικά ελαττώνει τα επίπεδα της αλδοστερόνης σε επίπεδα χαμηλότερα από 5 ng/dl. Πλεονέκτημα της συγκεκριμένης δοκιμασίας είναι ότι πραγματοποιείται κάτω από συνθήκες στενής παρακολούθησης, ενώ σπάνια απαιτείται συμπληρωματική χορήγηση καλίου λόγω της σύντομης διάρκειάς της 8. Παρ όλα αυτά, τα επίπεδα του καλίου ορού είναι καλό να μετρούνται τόσο πριν όσο και μετά τη δοκιμασία ώστε να αποκλειστεί η περίπτωση πρόκλησης υποκαλιαιμίας. Από την άλλη πλευρά, η ταχεία χορήγηση αλατούχου διαλύματος ελλοχεύει κινδύνους. Μεγάλη προσοχή απαιτείται σε ασθενείς με καρδιακή ανεπάρκεια, χρόνια νεφρική ανεπάρκεια ή συννοσηρότητες λόγω του αυξημένου κινδύνου καρδιοαναπνευστικών επιπλοκών. Επίσης, η δοκιμασία κρύβει πρακτικές δυσκολίες καθώς ο εξεταζόμενος θα πρέπει να βρίσκεται στο νοσοκομείο για όλο το πρωινό, κατακεκλιμένος για περίπου 6 ώρες (μυοσκελετικά άλγη, ούρηση σε πάπια και άλλα). O σημαντικότερος περιορισμός της δοκιμασίας είναι το όριο των 5 ng/dl αλδοστερόνης ορού, καθώς μπορεί οι τιμές κάτω από το όριο αυτό να αποκλείουν με βεβαιότητα τη διάγνωση του πρωτοπαθούς αλδοστερονισμού, ωστόσο τιμές μεταξύ 5 και 10 ng/dl αποτελούν «γκρίζα ζώνη» και κατά την άποψή μας δεν μπορούν να θέσουν τη διάγνωση της νόσου. Σε αυτό το εύρος τιμών θα ήταν προτιμότερο να διενεργηθεί μια δεύτερη δοκιμασία επιβεβαίωσης για την οριστική διάγνωση (προτιμότερη η διενέργεια δοκιμασίας φλουδροκορτιζόνης). Επίπεδα αλδοστερόνης πλάσματος πάνω από 10 ng/dl μπορούν να θέσουν με βεβαιότητα τη διάγνωση του πρωτοπαθούς αλδοστερονισμού. Τελευταία, έχουν δοκιμαστεί ορισμένες παραλλαγές της δοκιμασίας ενδοφλέβιας φόρτισης με αλατούχα διαλύματα, οι οποίες προτείνουν τη διενέργεια της εξέτασης με τον εξεταζόμενο σε καθιστή θέση. Η παραλλαγή αυτή είναι απλούστερη, και η διενέργειά της είναι εξαιρετικά πιο πρακτική. Σε μια μικρή κλινική μελέτη 24 ασθενών φάνηκε ότι η ενδοφλέβια φόρτιση με φυσιολογικό ορό με τον ασθενή σε καθιστή θέση υπερτερεί της ίδιας δοκιμασίας όταν διεξάγεται με τον ασθενή σε ύπτια θέση στη διάγνωση του πρωτοπαθούς αλδοστερονισμού 12. Ωστόσο, τα δεδομένα αυτά προέρχονται από μια μόνο μικρή κλινική μελέτη, και απαιτείται διενέργεια μεγαλύτερων κλινικών δοκιμών προκει-
4 Αρτηριακή Υπέρταση, 26, μένου να επικυρωθούν και να υιοθετηθούν αυτά τα ευρήματα στην καθημέραν κλινική πράξη. ΔοΚΙΜΑΣΙΑ ΦΛουΔροΚορτΙζονηΣ Η δοκιμασία φλουδροκορτιζόνης αποτελεί τη δοκιμασία εκλογής για την επιβεβαίωση της διάγνωσης του πρωτοπαθούς αλδοστερονισμού και χρησιμοποιείται ευρύτατα στην Αυστραλία καθώς και σε αρκετά εξειδικευμένα κέντρα παγκοσμίως. Συνοπτικά, δισκία φλουδροκορτιζόνης 0,1 mg χορηγούνται ανά 6 ώρες για 4 ημέρες μαζί με από του στόματος αναπλήρωση καλίου και δίαιτα πλούσια σε νάτριο. Μετά την ολοκλήρωση της δοκιμασίας γίνεται αιμοληψία από περιφερική φλέβα στις 10 π.μ. Η διάγνωση του πρωτοπαθούς αλδοστερονισμού επιβεβαιώνεται όταν (α) τα επίπεδα της αλδοστερόνης πλάσματος ξεπερνούν τα 6 ng/dl, (β) η δραστικότητα ρενίνης πλάσματος είναι μικρότερη από 1 mg/ml/h, και (γ) τα επίπεδα καλίου βρίσκονται σε φυσιολογικά πλαίσια 13. Η δοκιμασία φλουδροκορτιζόνης, όπως και η ενδοφλέβια έγχυση αλατούχου διαλύματος, απαιτεί μεγάλη προσοχή σε ασθενείς με καρδιακή ανεπάρκεια και χρόνια νεφρική νόσο 8. Επίσης, είναι ιδιαίτερα χρονοβόρος διαδικασία και μπορεί να απαιτήσει νοσηλεία (πολλά κέντρα συνιστούν τη νοσηλεία, όπως το κέντρο του Brisbane, το οποίο διαθέτει τη μεγαλύτερη εμπειρία). Σε κάθε περίπτωση θα πρέπει να συνυπολογίζεται ο κίνδυνος της πρόκλησης υποκαλιαιμίας από τη χορήγηση της φλουδροκορτιζόνης 14. Με βάση τη δική μας κλινική εμπειρία (περισσότερες από 600 δοκιμασίες) δεν έχει παρατηρηθεί κάποια μείζονα επιπλοκή, και η νοσηλεία επιλέχθηκε για τη μειοψηφία των περιστατικών. Πρόσφατα, ερευνητές πρότειναν μία παραλλαγή της δοκιμασίας φλουδροκορτιζόνης, χορηγώντας δεξαμεθαζόνη την τελευταία ημέρα της δοκιμασίας με σκοπό να μειωθεί η πιθανότητα δευτεροπαθούς (μέσω της αυξημένης έκκρισης ACTH) διέγερσης της έκκρισης αλδοστερόνης, που μπορεί να προκληθεί ως απάντηση σε ενδογενές στρες 15. Ωστόσο, η εγκυρότητα αυτής της μεθόδου αναμένεται να επιβεβαιωθεί σε μεγαλύτερες μελέτες και από περισσότερα κέντρα, πριν εφαρμοστεί ευρύτερα. ΔοΚΙΜΑΣΙΑ ΚΑπτοπρΙΛηΣ Η δοκιμασία καπτοπρίλης αποτελεί μία παλιά δοκιμασία που παραδοσιακά χρησιμοποιήθηκε για τη διάγνωση της νεφραγγειακής υπέρτασης και μεταγενέστερα για την επιβεβαίωση του πρωτοπαθούς αλδοστερονισμού. Η συγκεκριμένη δοκιμασία έτυχε ευρείας υποστήριξης από εξειδικευμένα κέντρα στην Ιταλία και από επιστήμονες σε όλο τον κόσμο μετά τη δημοσίευση της μελέτης PAPY 16. Η καπτοπρίλη χορηγείται από το στόμα σε δόση mg, με τον ασθενή να βρίσκεται σε καθιστή θέση για τουλάχιστον μία ώρα. Δύο ώρες μετά τη χορήγηση του αναστολέα του μετατρεπτικού ενζύμου της αγγειοτενσίνης γίνεται μέτρηση των επιπέδων της αλδοστερόνης και της δραστικότητας της ρενίνης στο πλάσμα, ύστερα από αιμοληψία από περιφερική φλέβα. Η επιβεβαίωση της διάγνωση του πρωτοπαθούς αλδοστερονισμού γίνεται όταν η αλδοστερόνη πλάσματος είναι πάνω από 8,5 mg/dl (άλλα κέντρα χρησιμοποιούν όρια πάνω από 15 ng/dl), ή ο λόγος αλδοστερόνης προς δραστικότητα ρενίνης πλάσματος είναι μεγαλύτερος από 30 (άλλα κέντρα χρησιμοποιούν ως όριο το 50) Η δοκιμασία καπτοπρίλης είναι οικονομική, εύκολη στη διεξαγωγή της και ενδείκνυται σε ασθενείς με καρδιακή ανεπάρκεια και χρόνια νεφρική νόσο. Παρ όλα αυτά, ορισμένες μελέτες θέτουν υπό αμφισβήτηση την ευαισθησία και ειδικότητα της συγκεκριμένης εξέτασης, ιδιαίτερα σε περιπτώσεις ασθενών με πτωχή σε νάτριο διατροφή και υπερτασικούς ασθενείς με υψηλό ARR 20,21. Τελευταία, έχει προταθεί και εξετάζεται η χορήγηση βαλσαρτάνης ή λοσαρτάνης εναλλακτικά της καπτοπρίλης για τη διενέργεια της δοκιμασίας. Σε αυτήν την παραλλαγή, η δειγματοληψία γίνεται 2 και 4 ώρες μετά τη λήψη της βαλσαρτάνης, και τιμές του ARR μεγαλύτερες από 35 (ή 40) επιβεβαιώνουν τον πρωτοπαθή αλδοστερονισμό Ωστόσο, τα δεδομένα για τη διαγνωστική αξία της δοκιμασίας βαλσαρτάνης στην ταυτοποίηση της νόσου είναι περιορισμένα και σε ορισμένες περιπτώσεις αντικρουόμενα. Συνεπώς, η συγκεκριμένη δοκιμασία πρέπει να ελεγχθεί σε μεγάλες σειρές ασθενών προτού βρει εφαρμογή στην καθημέραν κλινική πράξη. ΣυΜπΕρΑΣΜΑτΑ Η δοκιμασία καταστολής με φλουδροκορτιζόνη θεωρείται ως η εξέταση επιλογής για την επιβεβαίωση της διάγνωσης του πρωτοπαθούς αλδοστερονισμού. Δυστυχώς, υπάρχουν ελάχιστα δεδομένα στη διεθνή βιβλιογραφία που να συγκρίνουν απευθείας τις διαφορετικές δοκιμασίες επιβεβαίωσης του πρωτοπαθούς αλδοστερονισμού. Μάλιστα, τα δεδομένα αυτά προέρχονται είτε από post-hoc αναλύσεις είτε από μονοκεντρικές μελέτες με μικρό αριθμό ασθενών και μεγάλη ετερογένεια των
5 134 Αρτηριακή Υπέρταση, 26, 2 εξεταζόμενων πληθυσμών Oι δοκιμασίες φλουδροκορτιζόνης και ενδοφλέβιας φόρτισης με φυσιολογικό ορό φαίνεται να έχουν το προβάδισμα, και έχουν ευρύτερη εφαρμογή στην καθημερινή κλινική πράξη παγκοσμίως. Ωστόσο, φαίνεται ότι η επιλογή της δοκιμασίας στην οποία θα υποβληθεί ο εξεταζόμενος βασίζεται στην εμπειρία και εξοικείωση του κάθε εξεταστή καθώς και στην υλικοτεχνική υποστήριξη που παρέχει το κάθε κέντρο. Σε κάθε περίπτωση, πριν από την επιλογή της διαδικασίας επιβεβαίωσης θα πρέπει να λαμβάνονται υπόψη οι πιθανοί κίνδυνοι, η συννοσηρότητα και οι ανάγκες του ασθενή. Είναι χρήσιμη η διενέργεια δεύτερης δοκιμασίας επιβεβαίωσης σε ασθενείς που εμφανίζουν οριακές τιμές αλδοστερόνης, προκειμένου να περιοριστεί η περίπτωση ψευδώς αρνητικού ή θετικού αποτελέσματος διάγνωσης αλδοστερονισμού. Καταληκτικά, λόγω της πολυπλοκότητας στην ερμηνεία των αποτελεσμάτων, της ακρίβειας στη διεξαγωγή των δοκιμασιών και της ανάλυσης των δειγμάτων, καθώς και των κινδύνων και της στενής παρακολούθησης που απαιτούν οι δοκιμασίες, θα ήταν καλό η διαγνωστική διερεύνηση ασθενών με κλινική υπόνοια πρωτοπαθούς αλδοστερονισμού να διεξάγεται σε εξειδικευμένα κέντρα. Ωστόσο, ο ρόλος του κλινικού γιατρού δεν θα πρέπει να υποβαθμίζεται, καθώς είναι αυτός ο οποίος θα αναγνωρίσει και θα παραπέμψει στα ειδικά κέντρα τα άτομα που πρέπει να διερευνηθούν για τη νόσο. Summary Stavropoulos Κ, Imprialos Κ, Mitas Ch, Lales G, Kerpiniotis G, Manafis A, Bouloukou S, Doumas Μ Confirmatory tests for primary aldosteronism in patients with high clinical suspicion for the disease Arterial Hypertension 2017; 26: Primary aldosteronism is the most common cause of secondary hypertension. The autonomous secretion of aldosterone results in increased blood pressure levels AND hypokalemia. Patients with primary aldosteronism are at higher cardiovascular risk and present more severe target-organ damage compared to patients with essential hypertension with similar blood pressure levels. Diagnosis of primary aldosteronism is based mainly on laboratory findings and the triad screening-confirmation-localization should be followed in this order in patients with high suspicion for primary aldosteronism. The screening process includes the determination of plasma aldosterone to plasma renin activity ratio. Values greater than 30 combined with aldosterone levels higher than 15ng/dl, are indicative for the disease and confirmatory tests are needed to verify these findings. Currently, four tests are recommended for the confirmation of primary aldosteronism and include: a) fludrocortisone test, b) intravenous saline load, c) oral sodium load and d) the captopril test. The aim of this review is to present the confirmatory tests of primary aldosteronism and to critically discuss the benefits and limitations of each approach. Key-words: Primary aldosteronism, secondary hypertension, arterial hypertension, aldosterone, confirmatory test. βιβλιoγραφια 1. Faselis C, Doumas M, Papademetriou V. Common secondary causes of resistant hypertension and rational for treatment. Int J Hypertens 2011; 2011: Savard S, Amar L, Plouin F, et al. Cardiovascular complications associated with primary aldosteronism: a controlled cross-sectional study. Hypertension 2013; 62: Funder JW, Carey RM, Mantero F, et al. The management of primary aldosteronism: case detection, diagnosis, and treatment: An Endocrine Society clinical practice guidelines. J Clin Endocrinol Metab 2016; 101: Monticone S, Burrello J, Tizzani D, et al. Prevalence and clinical manifestations of primary aldosteronism encountered in primary care practice. J Am Coll Cardiol 2017; 69: Douma S, Petidis K, Doumas M, et al. Prevalence of primary aldosteronism in resistant hypertension: a retrospective observational study. Lancet 2008; 371: Bloch MJ, Basile JN. Primary aldosteronism in patients with resistant hypertension may be less prevalent than previously reported: evidence against an epidemic. J Clin Hypertens (Greenwich) 2008; 10: Käyser SC, Dekkers T, Groenewoud HJ, et al. Study heterogeneity and estimation of prevalence of primary aldosteronism: a systematic review and meta-regression analysis. J Clin Endocrinol Metab 2016; 101: Doumas M, Douma S. Primary aldosteronism: a field on the move. In: Tsioufis C et al, eds. Interventional therapies for secondary and essential hypertension, updates in hypertension and cardiovascular protection. Switzerland: Springer International Publishing, 2016: Mulatero P, Stowasser M, Loh KC, et al. Increased diagnosis of primary aldosteronism, including surgically correctable forms, in centers from five continents. J Clin Endocrinol Metab 2004; 89:
6 Αρτηριακή Υπέρταση, 26, Yong WF. Primary aldosteronism: renaissance of a syndrome. Clin Endocrinol (Oxf) 2007; 66: Williams JS, Williams GH, Raji A, et al. Prevalence of primary hyperaldosteronism in mild to moderate hypertension without hypokalaemia. J Hum Hypertens 2006; 20: Ahmed AH, Cowley D, Wolley M, et al. Seated saline suppression testing for the diagnosis of primary aldosteronism: a preliminary study. J Clin Endocrinol Metab 2014; 99: Stowasser M, Gordon RD, Gunasekera TG, et al. High rate of detection of primary aldosteronism, including surgically treatable forms, after non-selective screening of hypertensive patients. J Hypertens 2003; 21: Stavropoulos K, Imprialos K, Doumas M. By-pass of confirmatory tests for case detection of primary aldosteronism in leaner subjects? J Clin Hypertens (Greenwich) 2017; Article in press. 15. Gouli A, Kaltsas G, Tzonou A, et al. High prevalence of autonomous aldosterone secretion among patients with essential hypertension. Eur J Clin Invest 2011; 41: Rossi GP, Bernini G, Caliumi C, et al. A prospective study of prevalence of primary aldosteronism in 1,125 hypertensive patients. J Am Coll Cardiol 2006; 48: Lyons DF, Kem DC, Brown RD, et al. Single dose captopril as a diagnostic test for primary aldosteronism. J Clin Endocrinol Metab 1983; 57: Agharazii M, Douville P, Grose JH, Lebel M. Captopril suppression versus salt loading in confirming primary aldosteronism. Hypertension 2001; 37: Castro OL, Yu X, Kem DC. Diagnostic value of the post-captopril test in primary aldosteronism. Hypertension 2002; 39: Mulatero P, Bertello C, Garrone C, et al. Captopril test can give misleading results in patients with suspect primary aldosteronism. Hypertension 2007; 50: e26-e Westerdahl C, Bergenfelz A, Isaksson A, Valdemarsson S. Captopril suppression: limitations for confirmation of primary aldosteronism. J Renin Angiotensin Aldosterone Syst 2011; 12: Giacchetti G, Ronconi V, Lucarelli G, et al. Analysis of screening and confirmatory tests in the diagnosis of primary aldosteronism: need for a standardized protocol. J Hypertens 2006; 24: Wu VC, Chang HW, Liu KL, et al. Primary aldosteronism: diagnostic accuracy of the losartan and captopril tests. Am J Hypertens 2009; 22: Kuo CC, Balakrishnan P, Hsein YC, et al. The value of losartan suppression test in the confirmatory diagnosis of primary aldosteronism in patients over 50 years old. J Renin Angiotensin Aldosterone Syst 2015; 16: Stowasser M, Gordon RD, Rutherford JC, et al. Diagnosis and management of primary aldosteronism. J Renin Angiotensin Aldosterone Syst 2001; 2: Rossi GP, Belfiore A, Bernini G, et al. Comparison of the captopril and the saline infusion test for excluding aldosterone-producing adenomas. Hypertension 2007; 50: Schirpenbach C, Seiler L, Maser-Gluth C, et al. Confirmatory testing in normokalaemic primary aldosteronism: the value of the saline infusion test and urinary aldosterone metabolites. Eur J Endocrinol 2006; 154:
Πρωτοπαθής αλδοστερονισμός. Δούμας Μιχάλης Παθολόγος
Πρωτοπαθής αλδοστερονισμός Δούμας Μιχάλης Παθολόγος Πρωτοπαθής Αλδοστερονισμός Σύνδρομο: υπέρταση αλδοστερόνη ρενίνη Ερωτήματα Γιατί πρέπει να ψάξουμε; Είναι συχνός; Αξίζει τον κόπο και τα χρήματα; Ποιούς
Διαβάστε περισσότεραΟ ρόλος της Αλδοστερόνης στην Αρτηριακή Υπέρταση. Γκαλιαγκούση Ευγενία Παθολόγος Β ΠΠ Κλινική ΑΠΘ Iπποκράτειο Νοσοκομείο Θεσσαλονίκης
Ο ρόλος της Αλδοστερόνης στην Αρτηριακή Υπέρταση Γκαλιαγκούση Ευγενία Παθολόγος Β ΠΠ Κλινική ΑΠΘ Iπποκράτειο Νοσοκομείο Θεσσαλονίκης Ευεργετικά ωφέλη της θεραπείας µε ανταγωνιστές της αλδοστερόνης 30%
Διαβάστε περισσότεραΔΟΚΙΜΑΣΙΑ ΔΙΕΓΕΡΣΗΣ ΜΕ ACTH
ΔΟΚΙΜΑΣΙΑ ΔΙΕΓΕΡΣΗΣ ΜΕ ACTH Ενδείξεις: Διάγνωση επινεφριδιακής ανεπάρκειας, διαταραχή της σύνθεσης στεροειδών ή έλλειψη απάντησης στην ACTH. Διαδικασία: Η δοκιμασία αρχίζει στις 09:00π.μ. Cotrosyn (1-24
Διαβάστε περισσότεραΗ ΚΑΤΑΡΓΗΣΗ ΤΗΣ ΝΥΧΘΗΜΕΡΗΣΙΑΣ ΔΙΑΚΥΜΑΝΣΗΣ ΤΗΣ ΑΡΤΗΡΙΑΚΗΣ ΠΙΕΣΗΣ ΔΕΝ ΑΠΟΤΕΛΕΙ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΟ ΤΟΥ ΠΡΩΤΟΠΑΘΟΥΣ ΑΛΔΟΣΤΕΡΟΝΙΣΜΟΥ
Η ΚΑΤΑΡΓΗΣΗ ΤΗΣ ΝΥΧΘΗΜΕΡΗΣΙΑΣ ΔΙΑΚΥΜΑΝΣΗΣ ΤΗΣ ΑΡΤΗΡΙΑΚΗΣ ΠΙΕΣΗΣ ΔΕΝ ΑΠΟΤΕΛΕΙ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΟ ΤΟΥ ΠΡΩΤΟΠΑΘΟΥΣ ΑΛΔΟΣΤΕΡΟΝΙΣΜΟΥ Σεμερτζίδης Π., Πετίδης Κ., Γκαλιαγκούση Ε., Δούμας Μ., Τριανταφύλλου Α., Δούμα
Διαβάστε περισσότεραΓκαλιαγκούση Ευγενία Επίκουρη Καθηγήτρια Παθολογίας, MD, PhD Γ Παθολογική Κλινική ΑΠΘ, ΓΝΘ Παπαγεωργίου Ιατρείο Υπέρτασης, Μικρών και Μεγάλων Αγγείων
Γκαλιαγκούση Ευγενία Επίκουρη Καθηγήτρια Παθολογίας, MD, PhD Γ Παθολογική Κλινική ΑΠΘ, ΓΝΘ Παπαγεωργίου Ιατρείο Υπέρτασης, Μικρών και Μεγάλων Αγγείων ΕΝΔΟΚΡΙΝΙΚΑ ΝΟΣΗΜΑΤΑ ΚΑΙ ΥΠΕΡΤΑΣΗ WF Young, Endocrine
Διαβάστε περισσότεραΥΠΟΚΛΙΝΙΚΟ ΣΥΝΔΡΟΜΟ CUSHING
ΥΠΟΚΛΙΝΙΚΟ ΣΥΝΔΡΟΜΟ CUSHING ΑΝΑΓΝΩΣΤΗΣ Π. Ενδοκρινολόγος ΟΡΙΣΜΟΣ Ορίζεται η κατάσταση διαταραγμένης λειτουργίας του άξονα υποθαλάμου-υπόφυσης-επινεφριδίων (HPA) με απουσία κλασικών συμπτωμάτων ή σημείων
Διαβάστε περισσότερα«Αποτελεσματικότητα του κόστους διαγνωστικών στρατηγικών για τη διερεύνηση ασθενών με υπόνοια στεφανιαίας νόσου»
«Αποτελεσματικότητα του κόστους διαγνωστικών στρατηγικών για τη διερεύνηση ασθενών με υπόνοια στεφανιαίας νόσου» Αναστασία Δαμέλου Καρδιολόγος Εντατικολόγος Γενικό Νοσοκομείο Κορίνθου Δήλωση σύγκρουσης
Διαβάστε περισσότεραΕπινεφρίδιο Σπειροειδής Στηλιδωτή Δικτυωτή Μυελός Φλέβα Επινεφρίδιο Αλατοκορτικοειδή (C21) Γλυκοκορτικοειδή (C21) Ανδρογόνα (C19) Μυελός Φλέβα ΣΤΕΡΟΕΙΔΕΙΣ ΟΡΜΟΝΕΣ Η χοληστερόλη είναι το υπόστρωμα για τη
Διαβάστε περισσότεραΠρωτοπαθής αλδοστερονισμός: Πρακτική προσέγγιση
Eπίκαιρο Άρθρο Πρωτοπαθής αλδοστερονισμός: Πρακτική προσέγγιση Μ. Δούμας 1 Κ. Πετίδης 1 Σ. Δούμα 2 ΠΕΡΙΛΗΨΗ O πρωτοπαθής αλδοστερονισμός είναι μία συχνή μορφή δευτεροπαθούς υπέρτασης με αυξημένη συχνότητα
Διαβάστε περισσότεραΔευτεροπαθής υπέρταση Πότε, ποιους και πως ελέγχουμε. Δούμας Μιχάλης Παθολόγος Β ΠΠ Κλινική ΑΠΘ
Δευτεροπαθής υπέρταση Πότε, ποιους και πως ελέγχουμε Δούμας Μιχάλης Παθολόγος Β ΠΠ Κλινική ΑΠΘ Δήλωση συμφερόντων Δεν υπάρχει σύγκρουση συμφερόντων σχετικά με το περιεχόμενο της παρουσίασης αυτής Αίτια
Διαβάστε περισσότεραΗ επίδραση των ανταγωνιστών αλδοστερόνης στους παχύσαρκους υπερτασικούς
ΒΗΜΑ ΝΕΩΝ ΕΡΕΥΝΗΤΩΝ ΣΤΗΝ ΥΠΕΡΤΑΣΗ Η επίδραση των ανταγωνιστών αλδοστερόνης στους παχύσαρκους υπερτασικούς Ηλιάκης Παναγιώτης Επιστημονικός συνεργάτης Μονάδα Υπέρτασης, Α Πανεπιστημιακή Καρδιολογική κλινική
Διαβάστε περισσότεραΔΟΚΙΜΑΣΙΑ ΑΝΑΚΛΙΣΕΩΣ. Π Φλεβάρη. Β Πανεπιστηµιακή Καρδιολογική Κλινική, Νοσοκοµείο Αττικόν, Αθήνα
ΔΟΚΙΜΑΣΙΑ ΑΝΑΚΛΙΣΕΩΣ Π Φλεβάρη Β Πανεπιστηµιακή Καρδιολογική Κλινική, Νοσοκοµείο Αττικόν, Αθήνα Φυσιολογική βάση DIAGNOSTIC YIELD OF VARIOUS TESTS IN 308 PATIENTS WITH A FINAL DIAGNOSIS ACCORDING TO ESC
Διαβάστε περισσότεραΥπολιπιδαιμική αγωγή σε ασθενείς με χρόνια νεφρική νόσο
Υπολιπιδαιμική αγωγή σε ασθενείς με χρόνια νεφρική νόσο Κωνσταντίνος Τζιόμαλος Επίκουρος Καθηγητής Παθολογίας Α Προπαιδευτική Παθολογική Κλινική ΑΠΘ, Νοσοκομείο ΑΧΕΠΑ Χρόνια νεφρική νόσος : ορισμός και
Διαβάστε περισσότεραΗ νεφρική ορμονική αντίδραση στην καρδιακή ανεπάρκεια, ως προγνωστικός δείκτης καρδιαγγειακού θανάτου
Η νεφρική ορμονική αντίδραση στην καρδιακή ανεπάρκεια, ως προγνωστικός δείκτης καρδιαγγειακού θανάτου Δημήτριος Β. Βλαχάκος Καθηγητής Παθολογίας-Νεφρολογίας Νεφρολογική Μονάδα Πανεπιστημιακό Γ.Ν. «ΑΤΤΙΚΟΝ»
Διαβάστε περισσότεραAιμοδυναμικές διαταραχές καρδιάς και νεφρών σε ασθενείς με μη ρυθμισμένη αρτηριακή υπέρταση
Ελληνική Καρδιολογική Εταιρεία 36 ο Πανελλήνιο (Διεθνές) Καρδιολογικό Συνέδριο Θεσσαλονίκη Aιμοδυναμικές διαταραχές καρδιάς και νεφρών σε ασθενείς με μη ρυθμισμένη αρτηριακή υπέρταση Κ.Κιντής, Κ.Τσιούφης,
Διαβάστε περισσότεραΔιάγνωση και προσυμπτωματικός έλεγχος
Διάγνωση και προσυμπτωματικός έλεγχος Χρήστος Α. Βενέτης MD, MSc Μαιευτήρας- Γυναικολόγος Υποψήφιος Διδάκτωρ Α.Π.Θ. Μονάδα Ανθρώπινης Αναπαραγωγής Α Μαιευτική- Γυναικολογική Κλινική Ιατρική Σχολή, Α.Π.Θ.
Διαβάστε περισσότεραΗ ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΖΩΗΣ ΣΤΑ ΠΛΑΙΣΙΑ ΤΗΣ ΙΔΙΟΠΑΘΟΥΣ ΥΠΕΡΤΑΣΗΣ: ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΗ ΠΡΟΣΟΧΗ ΣΤΗΝ ΣΥΝΝΟΣΗΡΟΤΗΤΑ ΑΠΌ ΑΛΛΟΥΣ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΟΥ ΚΙΝΔΥΝΟΥ
Η ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΖΩΗΣ ΣΤΑ ΠΛΑΙΣΙΑ ΤΗΣ ΙΔΙΟΠΑΘΟΥΣ ΥΠΕΡΤΑΣΗΣ: ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΗ ΠΡΟΣΟΧΗ ΣΤΗΝ ΣΥΝΝΟΣΗΡΟΤΗΤΑ ΑΠΌ ΑΛΛΟΥΣ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΟΥ ΚΙΝΔΥΝΟΥ Καρδιολογικό τμήμα, Ιπποκράτειο Νοσοκομείο Ψυχιατρική Κλινική Πανεπιστημίου
Διαβάστε περισσότεραΔευτεροπαθής Υπέρταση. Θεόδωρος Αλεξανδρίδης Καθηγητής Παθολογίας-Ενδοκρινολογίας Διευθυντής Ενδοκρινολογικού Τμήματος Πανεπιστημίου Πατρών
Δευτεροπαθής Υπέρταση Θεόδωρος Αλεξανδρίδης Καθηγητής Παθολογίας-Ενδοκρινολογίας Διευθυντής Ενδοκρινολογικού Τμήματος Πανεπιστημίου Πατρών % υπερτασικοί Επιπολασμός αρτηριακής πίεσης στις ΗΠΑ 80 72 % 66%
Διαβάστε περισσότεραΔιαγνωστική και θεραπευτική προσέγγιση ασθενoύς με νεφραγγειακή υπέρταση
Διαγνωστική και θεραπευτική προσέγγιση ασθενoύς με νεφραγγειακή υπέρταση Γκαλιαγκούση Ευγενία MD, PhD Medical School, King s College University of London Νεφραγγειακή νόσος Safian RD,NEJM,2001 Αιτίες στένωσης
Διαβάστε περισσότεραΣωστή προσέγγιση της υπέρτασης στη παιδική ηλικία
Σωστή προσέγγιση της υπέρτασης στη παιδική ηλικία Αναστασία Γκαμπέτα Ειδικευόμενη Β' Παιδιατρικής Κλινικής ΑΠΘ, Π.Γ.Ν. ΑΧΕΠΑ, Διδάκτωρ Ιατρικής ΑΠΘ Θεσσαλονίκη 8 Δεκεμβρίου 2018 ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΑΝΑΔΡΟΜΗ Πρότυποι
Διαβάστε περισσότεραΑΠΟΡΡΟΦΗΣΗ ΝΕΦΡΙΚΩΝ ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΚΗ ΓΛΥΚΟΖΟΥΡΙΑ
ΑΠΟΡΡΟΦΗΣΗ ΝΕΦΡΙΚΩΝ ΣΩΛΗΝΑΡΙΩΝ ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΚΗ ΓΛΥΚΟΖΟΥΡΙΑ ΚΛΙΝΙΚΗ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ Γυναίκα 27 ετών, κατά την 26η εβδομάδα κύησης, επισκέπτεται τον γυναικολόγο της στα πλαίσια προγεννητικού ελέγχου. Έχει ελεύθερο
Διαβάστε περισσότεραΚΑΡΔΙΑΚΗ ΑΝΕΠΑΡΚΕΙΑ & ΚΑΤΑΘΛΙΨΗ: ΝΕΟΤΕΡΑ ΔΕΔΟΜΕΝΑ. Ο. Καρδακάρη, Νοσηλεύτρια M sc,κ/δ ΚΛΙΝΙΚΗ ΠΓΝΙ
ΚΑΡΔΙΑΚΗ ΑΝΕΠΑΡΚΕΙΑ & ΚΑΤΑΘΛΙΨΗ: ΝΕΟΤΕΡΑ ΔΕΔΟΜΕΝΑ Ο. Καρδακάρη, Νοσηλεύτρια M sc,κ/δ ΚΛΙΝΙΚΗ ΠΓΝΙ Καρδιακή ανεπάρκεια & Κατάθλιψη θέμα μεγάλου ενδιαφέροντος: λόγω του υψηλού επιπολασμού τους & της τάσης
Διαβάστε περισσότεραΣακχαρώδης Διαβήτης. Είναι η πιο συχνή μεταβολική νόσος στον άνθρωπο. Γανωτάκης Εμμανουήλ Καθηγητής Παθολογίας Πανεπιστήμιο Κρήτης
Σακχαρώδης Διαβήτης Είναι η πιο συχνή μεταβολική νόσος στον άνθρωπο. Γανωτάκης Εμμανουήλ Καθηγητής Παθολογίας Πανεπιστήμιο Κρήτης Number of people with diabetes by IDF Region, 2013 IDF Diabetes Atlas.
Διαβάστε περισσότεραΠερίπτωση ασθενούς µε ιδιαίτερα ανθεκτική υπέρταση επιτυχώς αντιµετωπισθείσα µε απονεύρωση νεφρικών αρτηριών
Περίπτωση ασθενούς µε ιδιαίτερα ανθεκτική υπέρταση επιτυχώς αντιµετωπισθείσα µε απονεύρωση νεφρικών αρτηριών Α. Ζιάκας, Κ. Τσιούφης, Δ. Πέτρογλου, Θ. Γκόσιος, Λ. Λίλλης, Χ. Καρβούνης Π.Γ.Ν. ΑΧΕΠΑ, Θεσσαλονίκη,
Διαβάστε περισσότεραΑγωγή με γλυκοκορτικοειδή: σχήμα διακοπής για την αποφυγή επινεφριδικής ανεπάρκειας. Γεώργιος Ν. Κουκούλης Ενδοκρινολόγος
Αγωγή με γλυκοκορτικοειδή: σχήμα διακοπής για την αποφυγή επινεφριδικής ανεπάρκειας Γεώργιος Ν. Κουκούλης Ενδοκρινολόγος ΔΗΛΩΣΗ ΣΥΓΚΡΟΥΣΗΣ ΣΥΜΦΕΡΟΝΤΩΝ Αρνητική ΓΛΥΚΟΚΟΡΤΙΚΟΕΙΔΗ Στεροειδή μόρια με πλειοτρόπες
Διαβάστε περισσότεραΝεφρική ρύθμιση Καλίου, Ασβεστίου, Φωσφόρου και Μαγνησίου. Βασίλης Φιλιόπουλος Νεφρολόγος Γ.Ν.Α «Λαϊκό»
Νεφρική ρύθμιση Καλίου, Ασβεστίου, Φωσφόρου και Μαγνησίου Βασίλης Φιλιόπουλος Νεφρολόγος Γ.Ν.Α «Λαϊκό» Κάλιο Το 98% του ολικού Κ + του σώματος βρίσκεται στο εσωτερικό των κυττάρων Το 2% στο εξωκυττάριο
Διαβάστε περισσότεραΦαρμακευτική αντιμετώπιση της υπέρτασης. Μιχαήλ Δούμας Παθολόγος Β ΠΠ Κλινική ΑΠΘ
Φαρμακευτική αντιμετώπιση της υπέρτασης Μιχαήλ Δούμας Παθολόγος Β ΠΠ Κλινική ΑΠΘ Wisdom for Thought Doctors pour drugs of which they know little for disorders of which they know less into patients of which
Διαβάστε περισσότεραChronic Kidney Disease. Ιωάννης Γ. Γριβέας,MD,PhD
Chronic Kidney Disease Ιωάννης Γ. Γριβέας,MD,PhD Η Χρόνια Νεφρική Νόσος (ΧΝΝ) επηρεάζει το 10-16% του πληθυσμού παγκοσμίως, έχει κακή πρόγνωση ιδιαίτερα σε ασθενείς
Διαβάστε περισσότεραΚΑΡΔΙΟΝΕΦΡΙΚΟ ΣΥΝΔΡΟΜΟ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΚΑΙ ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΕΣ ΠΑΡΕΜΒΑΣΕΙΣ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗ ΑΥΓΕΡΟΠΟΥΛΟΥ ΔΙΕΥΘΥΝΤΡΙΑ Ε.Σ.Υ ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΚΟ ΤΜΗΜΑ Γ.Ν.
ΚΑΡΔΙΟΝΕΦΡΙΚΟ ΣΥΝΔΡΟΜΟ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΚΑΙ ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΕΣ ΠΑΡΕΜΒΑΣΕΙΣ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗ ΑΥΓΕΡΟΠΟΥΛΟΥ ΔΙΕΥΘΥΝΤΡΙΑ Ε.Σ.Υ ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΚΟ ΤΜΗΜΑ Γ.Ν.Α ΙΠΠΟΚΡΑΤΕΙΟ ΟΡΙΣΜΟΣ Το καρδιονεφρικό σύνδρομο (CRS) αναφέρεται σε παθοφυσιολογικές
Διαβάστε περισσότεραΝοσος Cushing Μάθετε περισσότερα
Journalist Handbook 1 Πληροφορίες για Δημοσιογράφους Νοσος Cushing Μάθετε περισσότερα Νοσος Cushing 3 TΙ ΕΙΝΑΙ Η ΝΟΣΟΣ CUSHING; Πριν μιλήσουμε για τη Νόσο Cushing, θα πρέπει να κατανοήσουμε την ασθένεια
Διαβάστε περισσότεραΆνδρας77 ετώνμεδύσπνοια, οιδήματακαιυποκαλιαιμία. Διαφορική Διάγνωση
Άνδρας77 ετώνμεδύσπνοια, οιδήματακαιυποκαλιαιμία Διαφορική Διάγνωση Γεροβασίλη Βίκυ Ειδικευόµενη Ε Παθολογικής Κλινικής ιευθ: Αθανάσιος Σκουτέλης ΣτοιχείαΑπόΚλινικήΕικόνα Πρόσφατη έναρξη Απορρύθμιση Αρτηριακής
Διαβάστε περισσότεραΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΑΣΘΕΝΟΥΣ ΜΕ ΥΠΟΨΙΑ ΠΝΕΥΜΟΝΙΚΗΣ ΕΜΒΟΛΗΣ ΣΤΟ ΤΕΠ. Μ. Ντάγανου Πνευμονολόγος - Εντατικολόγος Δ/ντρια ΕΣΥ - ΝΝΘΑ
ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΑΣΘΕΝΟΥΣ ΜΕ ΥΠΟΨΙΑ ΠΝΕΥΜΟΝΙΚΗΣ ΕΜΒΟΛΗΣ ΣΤΟ ΤΕΠ Μ. Ντάγανου Πνευμονολόγος - Εντατικολόγος Δ/ντρια ΕΣΥ - ΝΝΘΑ οξεία απόφραξη του πνευμονικού αρτηριακού δικτύου Χωρίς αγωγή θνητότητα 30% > 90%
Διαβάστε περισσότεραΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ. Πτυχιακή εργασία ΑΓΧΟΣ ΚΑΙ ΚΑΤΑΘΛΙΨΗ ΣΕ ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΜΕ ΚΑΡΚΙΝΟΥ ΤΟΥ ΜΑΣΤΟΥ ΜΕΤΑ ΑΠΟ ΜΑΣΤΕΚΤΟΜΗ
ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ Πτυχιακή εργασία ΑΓΧΟΣ ΚΑΙ ΚΑΤΑΘΛΙΨΗ ΣΕ ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΜΕ ΚΑΡΚΙΝΟΥ ΤΟΥ ΜΑΣΤΟΥ ΜΕΤΑ ΑΠΟ ΜΑΣΤΕΚΤΟΜΗ ΧΡΥΣΟΒΑΛΑΝΤΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ ΛΕΜΕΣΟΣ 2014 ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ
Διαβάστε περισσότεραΘετική επίδραση της ιβαμπραδίνης στη συμπαθητική υπερδραστηριότητα και την αρτηριακή σκληρότητα σε υπερτασικούς ασθενείς με μεταβολικό σύνδρομο
35ο Διεθνές Καρδιολογικό Συνέδριο Ξενοδοχείο Hilton Αθήνα Θετική επίδραση της ιβαμπραδίνης στη συμπαθητική υπερδραστηριότητα και την αρτηριακή σκληρότητα σε υπερτασικούς ασθενείς με μεταβολικό σύνδρομο
Διαβάστε περισσότεραΔιερεύνηση δευτεροπαθούς υπέρτασης: Πότε πρέπει να γίνεται και με ποιες εξετάσεις;
ΣΤΡΟΓΓΥΛΟ ΤΡΑΠΕΖΙ ΘΕΡΑΠΕΥΤΗΡΙΟΥ ΥΓΕΙΑ : ΔΕΥΤΕΡΟΠΑΘΗΣ ΥΠΕΡΤΑΣΗ Διερεύνηση δευτεροπαθούς υπέρτασης: Πότε πρέπει να γίνεται και με ποιες εξετάσεις; Ηρακλής Αβραμόπουλος Παθολόγος Ιατρείο Υπέρτασης Νοσοκομείο
Διαβάστε περισσότεραΑντιυπερτασικά & σεξ. Σοκολάκης Ιωάννης, MD, MSc Ειδικευόμενος Β Ουρολογικής Κλινικής ΑΠΘ, ΓΝΘ «Παπαγεωργίου»
Αντιυπερτασικά & σεξ Σοκολάκης Ιωάννης, MD, MSc Ειδικευόμενος Β Ουρολογικής Κλινικής ΑΠΘ, ΓΝΘ «Παπαγεωργίου» Υπέραταση & ED Η Υπέρταση αποτελεί ανεξάρτητο παράγοντα κινδύνου για ED Feldman et al. J Urol
Διαβάστε περισσότεραΕΠΙΛΟΓΗ ΑΝΤΙΥΠΕΡΤΑΣΙΚΩΝ ΦΑΡΜΑΚΩΝ ΚΑΙ ΣΥΝΔΥΑΣΜΩΝ ΣΕ ΝΕΦΡΙΚΗ ΒΛΑΒΗ
ΕΠΙΛΟΓΗ ΑΝΤΙΥΠΕΡΤΑΣΙΚΩΝ ΦΑΡΜΑΚΩΝ ΚΑΙ ΣΥΝΔΥΑΣΜΩΝ ΣΕ ΝΕΦΡΙΚΗ ΒΛΑΒΗ Δρ. Παντελής Α. Σαραφίδης Α Παθολογική Κλινική Α.Π.Θ. Νοσοκομείο ΑΧΕΠΑ Στόχοι αντιυπερτασικής αγωγής σε ασθενείς με χρόνια νεφρική νόσο
Διαβάστε περισσότεραΤι πέραν των τυχαιοποιημένων κλινικών. Ζ. Μέλλιος
Τι πέραν των τυχαιοποιημένων κλινικών μελετών Ζ. Μέλλιος Κλινική Μελέτη Εργαλείο αξιολόγησης κάποιας παρέμβασης στην έκβαση μιας κλινικής κατάστασης Κάθε αλλαγή στην ποσότητα επιφέρει αλλαγές στην ποιότητα
Διαβάστε περισσότεραΠαρουσίαση περιστατικού
Παρουσίαση περιστατικού ΑΔΑΜΟΠΟΥΛΟΥ ΕΥΔΟΚΙΑ Καρδιολόγος,FESC Υπεύθυνη Ιατρείου Υπέρτασης ΤΖΑΝΕΙΟ Νοσ. Πειραιά 11 ο Πανελλήνιο Συνέδριο Υπέρτασης Μάρτιος 2009 Νεαρή γυναίκα, 22 ετών Ελεύθερο ατομικό αναμνηστικό
Διαβάστε περισσότεραΚΥΣΤΑΤΙΝΗ C ΟΡΟΥ ΝΟΣΗΛΕΥΟΜΕΝΩΝ ΑΣΘΕΝΩΝ ΜΕ ΕΝΔΕΙΞΕΙΣ ΟΞΕΙΑΣ ΝΕΦΡΙΚΗΣ ΒΛΑΒΗΣ ( Acute kidney injury )
ΚΥΣΤΑΤΙΝΗ C ΟΡΟΥ ΝΟΣΗΛΕΥΟΜΕΝΩΝ ΑΣΘΕΝΩΝ ΜΕ ΕΝΔΕΙΞΕΙΣ ΟΞΕΙΑΣ ΝΕΦΡΙΚΗΣ ΒΛΑΒΗΣ ( Acute kidney injury ) Α. Δραγαμεστιανού, Α. Κουτρουμπέλη, Ι. Κοντοτέζα, Δ. Θεοφιλοπούλου, Ε.Μαυρομμάτη, Γ.Μαρόπουλος. Βιοχημικό
Διαβάστε περισσότεραΜέτρηση του κνημοβραχιόνιου δείκτη, ΤcPO 2, δακτυλικών πιέσεων. Ιωάννα Ελευθεριάδου Επιστημονικός Συνεργάτης Διαβητολογικό Κέντρο ΓΝΑ Λαϊκό
Μέτρηση του κνημοβραχιόνιου δείκτη, ΤcPO 2, δακτυλικών πιέσεων Ιωάννα Ελευθεριάδου Επιστημονικός Συνεργάτης Διαβητολογικό Κέντρο ΓΝΑ Λαϊκό Περιφερική αγγειοπάθεια και σακχαρώδης διαβήτης Μια από τις κύριες
Διαβάστε περισσότεραΟ αποκλεισμός του άξονα ρενίνης ως βάση της συνδυαστικής θεραπείας
Ο αποκλεισμός του άξονα ρενίνης ως βάση της συνδυαστικής θεραπείας Ευστράτιος Βαρσαμής Διευθυντής Β' Παθολογικής Κλινικής, Κωνσταντοπούλειο Νοσοκομείο «Αγία Όλγα» Αγγειοτασινογόνο Χυμάση Αγγειοτασίνη
Διαβάστε περισσότεραΣΥΣΧΕΤΙΣΗ ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΩΝ ΝΟΣΗΜΑΤΩΝ ΜΕ ΤΗΝ ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΖΩΗΣ ΚΑΙ ΤΗΝ ΠΑΡΟΥΣΙΑ ΚΑΤΑΘΛΙΨΗΣ ΣΕ ΗΛΙΚΙΩΜΕΝΑ ΑΤΟΜΑ ΜΕ ΣΑΚΧΑΡΩΔΗ ΔΙΑΒΗΤΗ ΤΎΠΟΥ 2.
ΣΥΣΧΕΤΙΣΗ ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΩΝ ΝΟΣΗΜΑΤΩΝ ΜΕ ΤΗΝ ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΖΩΗΣ ΚΑΙ ΤΗΝ ΠΑΡΟΥΣΙΑ ΚΑΤΑΘΛΙΨΗΣ ΣΕ ΗΛΙΚΙΩΜΕΝΑ ΑΤΟΜΑ ΜΕ ΣΑΚΧΑΡΩΔΗ ΔΙΑΒΗΤΗ ΤΎΠΟΥ 2. Α. Σωτηρόπουλος1, Χ. Ταμβάκος1, Α. Κουτσοβασίλης1, Α. Μπούσμπουλα2,
Διαβάστε περισσότεραΗ πρόληψη των κατακλίσεων σε βαριά πάσχοντες και η χρήση ειδικών στρωμάτων για την πρόληψη και αντιμετώπιση των κατακλίσεων
ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ Η πρόληψη των κατακλίσεων σε βαριά πάσχοντες και η χρήση ειδικών στρωμάτων για την πρόληψη και αντιμετώπιση των κατακλίσεων Ονοματεπώνυμο
Διαβάστε περισσότεραΗλίας Ν. Μυγδάλης. Β Παθολογική Κλινική και Διαβητολογικό Κέντρο, Γενικό Νοσοκομείο ΝΙΜΤΣ, Αθήνα
ΕΤΟΣ ΙΔΡΥΣΕΩΣ 1942 «Έναρξη ινσουλίνης στα άτομα με σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2: πότε και πως ;» Ηλίας Ν. Μυγδάλης Β Παθολογική Κλινική και Διαβητολογικό Κέντρο, Γενικό Νοσοκομείο ΝΙΜΤΣ, Αθήνα Ειδικό φροντιστήριο
Διαβάστε περισσότεραΑξονική στεφανιογραφία σε ασθενείς μετά από αορτοστεφανιαία παράκαμψη
Αξονική στεφανιογραφία σε ασθενείς μετά από αορτοστεφανιαία παράκαμψη Φώτιος Λάσπας Ακτινοδιαγνώστης Τμήμα Αξονικού-Μαγνητικού Τομογράφου Νοσοκομείο «Υγεία» Εισαγωγή Η αορτοστεφανιαία παράκαμψη αποτελεί
Διαβάστε περισσότεραΧΑΡΑΛΑΜΠΟΣ Ι. ΚΑΡΒΟΥΝΗΣ Καθηγητής Καρδιολογίας Α.Π.Θ.
ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΣ Ι. ΚΑΡΒΟΥΝΗΣ Καθηγητής Καρδιολογίας Α.Π.Θ. Η αναγνώριση της σηµασίας της θρόµβωσης στα οξέα καρδιαγγειακά συµβάµατα, οδήγησε σε πολλές µεγάλες µελέτες, µε στόχο την εκτίµηση της αποτελεσµατικότητας
Διαβάστε περισσότεραEίναι τελικά ο διαβήτης ισοδύναμο στεφανιαίας νόσου; Η αλήθεια για τον πραγματικό καρδιαγγειακό κίνδυνο στον ΣΔ τύπου 2
Eίναι τελικά ο διαβήτης ισοδύναμο στεφανιαίας νόσου; Η αλήθεια για τον πραγματικό καρδιαγγειακό κίνδυνο στον ΣΔ τύπου 2 Σ. Θ. Λιάτης Α Προπαιδευτική Παθολογική Κλινική & Διαβητολογικό Κέντρο ΓΝΑ «Λαϊκό»
Διαβάστε περισσότεραΠροφανής κλινική διάγνωση: Ισχαιμικό έμφρακτο αριστερής Μέσης Εγκεφαλικής Αρτηρίας
Περιστατικό 4. Γυναίκα 80 ετών με Κολπική Μαρμαρυγή Ηκ. Ελένη Κ. είναι 80 ετών με Κολπική Μαρμαρυγή, μόνιμη Λαμβάνει κουμαρινικά. INR προ εβδομάδος 2.24 Ιστορικό Υπέρτασης Πλήρως αυτοεξυπηρετούμενη, χωρίς
Διαβάστε περισσότεραΜοντέλα πρόγνωσης. του Σακχαρώδη Διαβήτη. Ηλιάδης Φώτης. Επίκουρος Καθηγητής Παθολογίας-Διαβητολογίας ΑΠΘ Α ΠΡΠ, Νοσοκοµείο ΑΧΕΠΑ
Μοντέλα πρόγνωσης του Σακχαρώδη Διαβήτη Ηλιάδης Φώτης Επίκουρος Καθηγητής Παθολογίας-Διαβητολογίας ΑΠΘ Α ΠΡΠ, Νοσοκοµείο ΑΧΕΠΑ IDF Diabetes Atlas 5th Edition 2012 Update 3.8 million men and women worldwide
Διαβάστε περισσότεραΠΕΡΙΛΗΨΗ. Εισαγωγή. Σκοπός
ΠΕΡΙΛΗΨΗ Εισαγωγή Η παιδική παχυσαρκία έχει φτάσει σε επίπεδα επιδημίας στις μέρες μας. Μαστίζει παιδιά από μικρές ηλικίες μέχρι και σε εφήβους. Συντείνουν αρκετοί παράγοντες που ένα παιδί γίνεται παχύσαρκο
Διαβάστε περισσότεραΜεικτή αθηρογόνος δυσλιπιδαιμία: βελτιώνοντας το συνολικό λιπιδαιμικό προφίλ
Μεικτή αθηρογόνος δυσλιπιδαιμία: βελτιώνοντας το συνολικό λιπιδαιμικό προφίλ Κωνσταντίνος Τζιόμαλος Επίκουρος Καθηγητής Παθολογίας ΑΠΘ Α Προπαιδευτική Παθολογική Κλινική, Νοσοκομείο ΑΧΕΠΑ LDL-C : μείζων
Διαβάστε περισσότεραΠροϊόντα Edwards Lifesciences
Προϊόντα Edwards Lifesciences Τεχνικά χαρακτηριστικά και κλινικές μελέτες Τεχνολογίες Edwards Lifesciences Το 70% των προϊόντων αιμοδυναμικού ελέγχου που χρησιμοποιoύνται παγκοσμίως είναι Edwards. Η Edwards
Διαβάστε περισσότεραΠαρουσίαση Περίπτωσης: Ασθενής με κλινικά διαφορετικές μετρήσεις 24ωρης και κατ οίκον
Παρουσίαση Περίπτωσης: Ασθενής με κλινικά διαφορετικές μετρήσεις 24ωρης και κατ οίκον Α Κόλλιας Παθολόγος Υπότροφος ΕΚΠΑ Κέντρο Υπέρτασης, Γ Παθολογική Κλινική Πανεπιστημίου Αθηνών, ΓΝΝΘΑ Η Σωτηρία, Αθήνα
Διαβάστε περισσότεραΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΗ ΙΑΓΝΩΣΗ & ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΤΩΝ ΜΕΤΑΒΟΛΙΚΩΝ ΙΑΤΑΡΑΧΩΝ
ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΗ ΙΑΓΝΩΣΗ & ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΤΩΝ ΜΕΤΑΒΟΛΙΚΩΝ ΙΑΤΑΡΑΧΩΝ Το Ερρίκος Ντυνάν Hospital Center ακολουθώντας σύγχρονες διεθνείς πρακτικές στην παροχή υπηρεσιών υγείας προχώρησε στη δηµιουργία του Κέντρου
Διαβάστε περισσότεραΠρωτογενής πρόληψη των καρδιαγγειακών IFG
Πρωτογενής πρόληψη των καρδιαγγειακών νοσημάτων στον προ-διαβήτη. Έχει θέση; IFG Δρ Σταύρος Μπούσμπουλας Διευθυντής Γ Παθολογικής Κλινικής & Υπεύθυνος Διαβητολογικού Κέντρου Γ.Ν. Νίκαιας Πειραιά Προ-διαβήτης
Διαβάστε περισσότεραΜελέτη ύπνου στο σπίτι. Δυνατότητες και περιορισμοί. Μ.Βαγιάκης Διευθυντής ΚΕΝΤΡΟ ΜΕΛΕΤΗΣ ΥΠΝΟΥ Νοσοκομείο Ο Ευαγγελισμος
Μελέτη ύπνου στο σπίτι. Δυνατότητες και περιορισμοί. Μ.Βαγιάκης Διευθυντής ΚΕΝΤΡΟ ΜΕΛΕΤΗΣ ΥΠΝΟΥ Νοσοκομείο Ο Ευαγγελισμος ΙΩΑΝΝΙΝΑ 8/5/2015 Οι καιροί αλλάζουν..! Καταγραφικό για πλήρη μελέτη, έτος 2014.
Διαβάστε περισσότεραΗ συνδυασμένη αντιυπερτασική αγωγή σύμφωνα με τις νέες κατευθυντήριες οδηγίες. Μιχάλης Δούμας Παθολόγος Β ΠΠ Κλινική ΑΠΘ
Η συνδυασμένη αντιυπερτασική αγωγή σύμφωνα με τις νέες κατευθυντήριες οδηγίες Μιχάλης Δούμας Παθολόγος Β ΠΠ Κλινική ΑΠΘ Σύγκρουση συμφερόντων Δεν υπάρχει σύγκρουση συμφερόντων σχετικά με την ομιλία αυτή
Διαβάστε περισσότεραΜεταβολικό Σύνδροµο (NCEP) -2ος ορισµός
Μεταβολικό Σύνδροµο (NCEP) -2ος ορισµός Expert Panel on Detection, Evaluation, and Treatment of High Blood Cholesterol in Adults. JAMA. 21;285:2486-2497. 2497. Σ ή Σάκχαρο >11 >11 mg% Τριγλυκερίδια >15
Διαβάστε περισσότεραΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ ΥΠΕΡΤΑΣΗΣ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ. 29 Νοεμβρίου 2 Δεκεμβρίου Γραφεία Ε.Ε.Υ. Β. Σοφίας 111, Αθήνα
3 ο ΣΧΟΛΕΙΟ ΥΠΕΡΤΑΣΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ ΥΠΕΡΤΑΣΗΣ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ 29 Νοεμβρίου 2 Δεκεμβρίου 2018 Γραφεία Ε.Ε.Υ. Β. Σοφίας 111, Αθήνα Πέμπτη 29 Νοεμβρίου 10.00-11.00 ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΑΡΧΙΚΗ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ
Διαβάστε περισσότεραΑΝΤΙΑΙΜΟΠΕΤΑΛΙΑΚΗ ΑΓΩΓΗ ΚΑΙ ΣΑΚΧΑΡΩΔΗΣ ΔΙΑΒΗΤΗΣ.
ΑΝΤΙΑΙΜΟΠΕΤΑΛΙΑΚΗ ΑΓΩΓΗ ΚΑΙ ΣΑΚΧΑΡΩΔΗΣ ΔΙΑΒΗΤΗΣ. Σταματελάτου Mαρία, Κοντολαιμάκη Καλλιόπη, Δασενάκη Μαρία. Παθολογική Κλινική Γενικού Νοσοκομείου- Κέντρου Υγείας Σητείας, Σητεία ΚΑΤΕΥΘΥΝΤΗΡΙΕΣ ΟΔΗΓΙΕΣ
Διαβάστε περισσότεραΗλεκτρολυτικές διαταραχές των αλκοολικών. Γεώργιος Τουλκερίδης, Νεφρολόγος, Γενικό Νοσοκομείο Λάρνακας, Κύπρος
Ηλεκτρολυτικές διαταραχές των αλκοολικών Γεώργιος Τουλκερίδης, Νεφρολόγος, Γενικό Νοσοκομείο Λάρνακας, Κύπρος Αλκοολισμός Διαταραχή από χρήση αλκοόλ (αιθανόλη C 2 H 6 O) 208.000.000 αλκοολικοί σε όλο τον
Διαβάστε περισσότεραΔΙΑΓΝΩΣΤΙΚΗ ΚΑΙ ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΤΗΣ ΚΑΡΔΙΑΚΗΣ ΑΝΕΠΑΡΚΕΙΑΣ. Μαυρουδή Μελαχρινή Επιμελήτρια της ΓΚΚ
ΔΙΑΓΝΩΣΤΙΚΗ ΚΑΙ ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΤΗΣ ΚΑΡΔΙΑΚΗΣ ΑΝΕΠΑΡΚΕΙΑΣ Μαυρουδή Μελαχρινή Επιμελήτρια της ΓΚΚ Καρδιακή Ανεπάρκεια δεν είναι νόσος είναι σύνδρομο που προκαλείται από πολλές αιτίες συγκλίνει σε
Διαβάστε περισσότεραΥΠΕΡΤΑΣΗ ΚΑΤΑ ΤΗ ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΤΗΣ ΑΙΜΟΚΑΘΑΡΣΗΣ
Η ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΤΗΣ ΝΕΜΠΙΒΟΛΟΛΗΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΙΡΜΠΕΣΑΡΤΑΝΗΣ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΠΑΤΗΤΙΚΗ ΑΟΡΤΙΚΗ ΠΙΕΣΗ ΚΑΙ ΤΟΥΣ ΔΕΙΚΤΕΣ ΑΡΤΗΡΙΑΚΗΣ ΣΚΛΗΡΙΑΣ ΣΕ ΑΙΜΟΚΑΘΑΙΡΟΜΕΝΟΥΣ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΜΕ ΥΠΕΡΤΑΣΗ ΚΑΤΑ ΤΗ ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΤΗΣ ΑΙΜΟΚΑΘΑΡΣΗΣ Χ. Λουτράδης,1
Διαβάστε περισσότεραΚΛΙΝΙΚΑ ΣΥΝΔΡΟΜΑ ΟΞΕΙΑΣ ΚΑΡΔΙΑΚΗΣ ΑΝΕΠΑΡΚΕΙΑΣ. ΚΟΥΛΟΥΡΗΣ ΕΥΣΤΑΘΙΟΣ Ειδικός Καρδιολόγος Επιμελητής Β, Γ.Ν. Κοζάνης Μαμάτσειο
ΚΛΙΝΙΚΑ ΣΥΝΔΡΟΜΑ ΟΞΕΙΑΣ ΚΑΡΔΙΑΚΗΣ ΑΝΕΠΑΡΚΕΙΑΣ ΚΟΥΛΟΥΡΗΣ ΕΥΣΤΑΘΙΟΣ Ειδικός Καρδιολόγος Επιμελητής Β, Γ.Ν. Κοζάνης Μαμάτσειο Get to the point It s 2:30 a.m. You re paged to the ED to see this
Διαβάστε περισσότεραΔ. Τερεντές-Πρίντζιος, Χ. Βλαχόπουλος, Γ. Γεωργιόπουλος, Ι. Σκούµας, Ι. Κουτάγιαρ, Ν. Ιωακειµίδης, Ν. Σκληρός, Χ. Στεφανάδης, Δ.
Πρόγνωση µελλοντικών καρδιαγγειακών συµβάντων µε τα επίπεδα της προπρωτεΐνης κονβερτάση σουµπτιλισίνη/κεξίνη 9 στο πλάσµα: µια συστηµατική ανασκόπηση και µετα-ανάλυση µελετών Δ. Τερεντές-Πρίντζιος, Χ.
Διαβάστε περισσότεραΠαράρτημα ΙΙ. Τροποποιήσεις στις αντίστοιχες παραγράφους των περιλήψεων χαρακτηριστικών προϊόντος και του φύλλου οδηγιών χρήσης
Παράρτημα ΙΙ Τροποποιήσεις στις αντίστοιχες παραγράφους των περιλήψεων χαρακτηριστικών προϊόντος και του φύλλου οδηγιών χρήσης 7 Για προϊόντα που περιέχουν τους αναστολείς του μετατρεπτικού ενζύμου της
Διαβάστε περισσότεραΚριτική Αξιολόγηση Τυχαιοποιημένης Κλινικής Δοκιμής (RCT)
Clinical Research & Evidence-Based Medicine Unit Aristotle University of Thessaloniki Κριτική Αξιολόγηση Τυχαιοποιημένης Κλινικής Δοκιμής (RCT) Πασχάλης Πάσχος MD, MSc Γαστρεντερολόγος Μονάδα Κλινικής
Διαβάστε περισσότεραΧατζηκωνσταντίνου Θωμάς, ειδικευόμενος Παθολογίας Παθολογική κλινική Ψυχιατρικού Νοσοκομείου Θεσσαλονίκης (ΨΝΘ)
ΙΑΤΡΕΙΟ-ΔΥΟ ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΟΙ ΠΛΗΘΥΣΜΟΙ; ΔΙΑΒΗΤΗΣ ΚΑΙ ΨΥΧΙΚΗ ΝΟΣΟΣ Χατζηκωνσταντίνου Θωμάς, ειδικευόμενος Παθολογίας Παθολογική κλινική Ψυχιατρικού Νοσοκομείου Θεσσαλονίκης (ΨΝΘ) ΣΥΧΝΟΤΗΤΑ ΣΑΚΧΑΡΩΔΟΥΣ ΔΙΑΒΗΤΗ
Διαβάστε περισσότεραΚεφάλαιο 11 Ο ρόλος του ιατρικού εργαστηρίου στην ομάδα υγείας της Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας
Κεφάλαιο 11 Ο ρόλος του ιατρικού εργαστηρίου στην ομάδα υγείας της Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας Α. Κριεμπάρδης Στόχοι κεφαλαίου Μετά τη μελέτη του παρόντος κεφαλαίου, ο αναγνώστης θα είναι σε θέση να
Διαβάστε περισσότεραΝΕΟΔΙΑΓΝΩΣΘΕΙΣ ΣΑΚΧΑΡΩΔΗΣ ΔΙΑΒΗΤΗΣ ΤΥΠΟΥ 2. ΤΑ ΕΠΙΠΕΔΑ ΤΗΣ ΑΡΤΗΡΙΑΚΗΣ ΠΙΕΣΗΣ ΣΥΣΧΕΤΙΖΟΝΤΑΙ ΜΕ ΑΓΓΕΙΑΚΗ ΒΛΑΒΗ
ΝΕΟΔΙΑΓΝΩΣΘΕΙΣ ΣΑΚΧΑΡΩΔΗΣ ΔΙΑΒΗΤΗΣ ΤΥΠΟΥ 2. ΤΑ ΕΠΙΠΕΔΑ ΤΗΣ ΑΡΤΗΡΙΑΚΗΣ ΠΙΕΣΗΣ ΣΥΣΧΕΤΙΖΟΝΤΑΙ ΜΕ ΑΓΓΕΙΑΚΗ ΒΛΑΒΗ Β. Νικολαΐδου 1, Ε. Γκαλιαγκούση 1, Ι. Ζωγράφου 2, Χ. Σαμπάνης 2, Ε. Γαβριηλάκη 1, Α. Λαζαρίδης
Διαβάστε περισσότεραΔιάγνωση της ουρολοίμωξης
Διάγνωση της ουρολοίμωξης Κων. Κολλιός Γ Παιδιατρική Κλινική ΑΠΘ 13-5-2015 1 Οι ουρολοιμώξεις στα παιδιά Είναι συχνό πρόβλημα Η αναγνώρισή τους: δεν είναι εύκολη, ιδιαίτερα στην ηλικία < 24 μηνών Η συλλογή
Διαβάστε περισσότεραΔΙΑΓΝΩΣΤΙΚΈΣ ΔΟΚΙΜΑΣΊΕΣ
ΔΙΑΓΝΩΣΤΙΚΈΣ ΔΟΚΙΜΑΣΊΕΣ Εμμανουήλ Σμυρνάκης Λέκτορας Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας Ιατρικής Σχολής ΑΠΘ smyrnak@auth.gr Θέματα Διαγνωστικές Δοκιμασίες Μέτρα Εγκυρότητας Ευαισθησία Ειδικότητα Θετική και
Διαβάστε περισσότεραΑΠΟΡΡΟΦΗΣΗ ΝΕΦΡΙΚΩΝ ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΚΗ ΓΛΥΚΟΖΟΥΡΙΑ
ΑΠΟΡΡΟΦΗΣΗ ΝΕΦΡΙΚΩΝ ΣΩΛΗΝΑΡΙΩΝ ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΚΗ ΓΛΥΚΟΖΟΥΡΙΑ ΚΛΙΝΙΚΗ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ Γυναίκα 27 ετών, κατά την 26η εβδομάδα κύησης, επισκέπτεται τον γυναικολόγο της στα πλαίσια προγεννητικού ελέγχου. Έχει ελεύθερο
Διαβάστε περισσότεραΑσθενής 55 ετών με υπέρταση και τυχαία ανεύρεση μικροϊσχαιμικών αλλοιώσεων σε MRI εγκεφάλου
Ασθενής 55 ετών με υπέρταση και τυχαία ανεύρεση μικροϊσχαιμικών αλλοιώσεων σε MRI εγκεφάλου Κωνσταντίνος Τζιόμαλος Επίκουρος Καθηγητής Παθολογίας Α Προπαιδευτική Παθολογική Κλινική, Νοσοκομείο ΑΧΕΠΑ Τμήμα
Διαβάστε περισσότεραΜεταμόσχευση Νεφρού σε ασθενείς με πρωτοπαθή νόσο Ιδιοπαθή Μεμβρανώδη Νεφροπάθεια: Συχνότητα Υποτροπής και Θεραπεία με Rituximab
Μεταμόσχευση Νεφρού σε ασθενείς με πρωτοπαθή νόσο Ιδιοπαθή Μεμβρανώδη Νεφροπάθεια: Συχνότητα Υποτροπής και Θεραπεία με Rituximab Σ. Λιονάκη, Σ. Ακριτίδου, Α. Μαυρουδή, Γ. Λιάπης, Α. Ινιωτάκη, Γ. Ζαββός,
Διαβάστε περισσότεραΟΡΘΟΣΤΑΤΙΚΗ ΥΠΕΡΤΑΣΗ ΜΑΓΚΑΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΟΣ ΕΠΙΣΤ. ΣΥΝΕΡΓΑΤΗΣ, Α ΠΑΝ. ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ, ΓΝΑ ΙΠΠΟΚΡΑΤΕΙΟ
ΟΡΘΟΣΤΑΤΙΚΗ ΥΠΕΡΤΑΣΗ ΜΑΓΚΑΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΟΣ ΕΠΙΣΤ. ΣΥΝΕΡΓΑΤΗΣ, Α ΠΑΝ. ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ, ΓΝΑ ΙΠΠΟΚΡΑΤΕΙΟ Δεν έχω να δηλώσω σύγκρουση συμφερόντων ORTHOSTATIC HYPERTENSION: REVIEW ARTICLE ORTHOSTATIC
Διαβάστε περισσότεραΥΠΟΛΕΙΠΟΜΕΝΟΣ ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΟΣ ΚΙΝΔΥΝΟΣ ΣΤΗ ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΤΗΣ ΥΠΕΡΤΑΣΗΣ. ΚΑΜΠΟΥΡΙΔΗΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ MD, MSc, PhD ΕΠΙΜΕΛΗΤΗΣ Α ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΚΗΣ ΚΛΙΝΙΚΗΣ Γ.Ν.
ΥΠΟΛΕΙΠΟΜΕΝΟΣ ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΟΣ ΚΙΝΔΥΝΟΣ ΣΤΗ ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΤΗΣ ΥΠΕΡΤΑΣΗΣ ΚΑΜΠΟΥΡΙΔΗΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ MD, MSc, PhD ΕΠΙΜΕΛΗΤΗΣ Α ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΚΗΣ ΚΛΙΝΙΚΗΣ Γ.Ν.ΚΑΒΑΛΑΣ ΣΥΓΚΡΟΥΣΗ ΣΥΜΦΕΡΟΝΤΩΝ Ο ομιλητής έχει συμμετάσχει σε ερευνητικά
Διαβάστε περισσότεραΜια κριτική ματιά στην κλινική. μελέτη GRIPHON
Μια κριτική ματιά στην κλινική μελέτη GRIPHON Κατερίνα Μαραθιά Πνευμονολόγος Εντατικολόγος Διευθύντρια ΚΧ ΜΕΘ Διακλινικό Ιατρείο Πνευμονικής Υπέρτασης Ωνάσειο Καρδιοχειρουργικό Κέντρο Δήλωση σύγκρουσης
Διαβάστε περισσότεραΣυγκοπτικά επεισόδια καρδιαγγειακής αιτιολογίας: διαγνωστική προσπέλαση
There are no translations available. Γιώργος Κολιός Καρδιολόγος Οι ασθενείς με συγκοπή αποτελούν το 2% των επισκέψεων στα τμήματα έκτακτων περιστατικών. Η ετήσια επίπτωση συγκοπτικών επεισοδίων στα ηλικιωμένα
Διαβάστε περισσότεραΓράφει: Ελένη Αναστασίου, Υπεύθυνη Διαβητολογικού Κέντρου Κύησης του Α' Ενδοκρινολογικού Τμήματος» του Νοσοκομείου «Αλεξάνδρα»
Γράφει: Ελένη Αναστασίου, Υπεύθυνη Διαβητολογικού Κέντρου Κύησης του Α' Ενδοκρινολογικού Τμήματος» του Νοσοκομείου «Αλεξάνδρα» Παρακάτω θα αναφερθούμε χωριστά στις επιπτώσεις και την αντιμετώπιση (α) του
Διαβάστε περισσότεραΝεφραγγειακή υπέρταση Επιδημιολογικά στοιχεία και διαγνωστική προσέγγιση
Νεφραγγειακή υπέρταση Επιδημιολογικά στοιχεία και διαγνωστική προσέγγιση Βασίλης Κ. Λιακόπουλος Επίκουρος Καθηγητής Νεφρολογίας Παν/μίου Θεσσαλίας Λάρισα, Νοέμβριος 2007 Στένωση νεφρικών αρτηριών: ένα
Διαβάστε περισσότεραΜήπως έχω µεγαλακρία; Πώς θα το καταλάβω;
Μήπως έχω µεγαλακρία; Πώς θα το καταλάβω; MegalakriaBroshure.indd 1 17/11/2010 1:27:39 μμ Η Πανελλήνια Ένωση Σπανίων Παθήσεων (Π.Ε.Σ.ΠΑ) είναι ο μόνος φορέας, μη κερδοσκοπικό σωματείο, συλλόγων ασθενών
Διαβάστε περισσότεραΠρόκειται για 4 μικρούς αδένες στο μέγεθος "φακής" που βρίσκονται πίσω από το θυρεοειδή αδένα. Οι αδένες αυτοί παράγουν μια ορμόνη που λέγεται
Πρόκειται για 4 μικρούς αδένες στο μέγεθος "φακής" που βρίσκονται πίσω από το θυρεοειδή αδένα. Οι αδένες αυτοί παράγουν μια ορμόνη που λέγεται παραθορμόνη και ρυθμίζει τα επίπεδα ασβεστίου στο αίμα. Ορμόνες
Διαβάστε περισσότεραΦαιοχρωμοκύττωμα. Ευγενία Γκαλιαγκούση. Επιμελήτρια Β, B Προπαιδευτική Παθολογική Κλινική Ιπποκράτειο Νοσοκομείο Θεσσαλονίκης
Φαιοχρωμοκύττωμα Ευγενία Γκαλιαγκούση Επιμελήτρια Β, B Προπαιδευτική Παθολογική Κλινική Ιπποκράτειο Νοσοκομείο Θεσσαλονίκης Φαιοχρωμοκύττωμα (Ι) Aπό χρωμαφινικά κύτταρα του μυελού των επινεφριδίων (85-90%)
Διαβάστε περισσότεραΣτρατηγική µεταγγίσεων: Περιοριστική vs Ελεύθερη
ΕΘΝΙΚΟ ΚΑΙ ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΙΑΤΡΙΚΗ ΣΧΟΛΗ Β ΠΡΟΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ Δ/ΝΤΗΣ: ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΓΡΗΓΟΡΗΣ ΚΟΥΡΑΚΛΗΣ Στρατηγική µεταγγίσεων: Περιοριστική vs Ελεύθερη Δ. ΔΗΜΗΤΡΟΥΛΗΣ ΕΠ. ΚΑΘ.
Διαβάστε περισσότεραΗ αναγκαιότητα της πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας για τους ρευματοπαθείς
Η αναγκαιότητα της πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας για τους ρευματοπαθείς 13ο ΣΥΝΕΔΡΙΟΥ ΕΔΔΥΠΠΥ 7-8/7/17 ΙΔΡΥΜΑ ΣΤΑΥΡΟΣ ΝΙΑΡΧΟΣ Κατερίνα Τσεκούρα Αντιπρόεδρος Ελληνική Εταιρία Αντιρευματικού Αγώνα Η Ελληνική
Διαβάστε περισσότεραΆλλες κατηγορίες αντιϋπερτασικών φαρμάκων. Μανώλης Σ Καλλίστρατος,MD,PhD,FESC,EHS
Άλλες κατηγορίες αντιϋπερτασικών φαρμάκων Μανώλης Σ Καλλίστρατος,MD,PhD,FESC,EHS Άλλες κατηγορίες αντιϋπερτασικών φαρμάκων α 1 - αδρενεργικοί αναστολείς (Πραζοσίνη Δοξαζοσίνη Τεραζοσίνη) Κεντρικώς δρώντα
Διαβάστε περισσότεραEΠΙΠΟΛΑΣΜΟΣ (NHANES ): Ο επιπολασμός της προϋπέρτασης ήταν 31% στο γενικό πληθυσμό των Αμερικανών ενηλίκων και ήταν συχνότερη στους άνδρες.
Η JNC-7 εισήγαγε τον όρο «προϋπέρταση» προσδιορίζοντας άτομα των οποίων τα επίπεδα συστολικής και διαστολικής αρτηριακής πίεσης (ΑΠ) κυμαίνονται μεταξύ 120 έως 139mmHg και 80 έως 89mmHg αντίστοιχα. Chobanian
Διαβάστε περισσότεραΑΡΤΗΡΙΑΚΗ ΥΠΕΡΤΑΣΗ: Ο ΡΟΛΟΣ ΤΗΣ ΑΛΔΟΣΤΕΡΟΝΗΣ
ΑΡΤΗΡΙΑΚΗ ΥΠΕΡΤΑΣΗ: Ο ΡΟΛΟΣ ΤΗΣ ΑΛΔΟΣΤΕΡΟΝΗΣ ΠΙΑΔΙΤΗΣ Γ., MD, PhD ΣΥΝΤΟΝΙΣΤΗΣ Δ/ΝΤΗΣ: ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΕΝΔΟΚΡΙΝΟΛΟΓΙΑΣ & ΚΕΝΤΡΟΥ ΔΙΑΒΗΤΗ ΓΕΝΙΚΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΑΘΗΝΩΝ Γ. ΓΕΝΝΗΜΑΤΑΣ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΚΑ ΔΕΔΟΜΕΝΑ Το 30% περίπου
Διαβάστε περισσότεραΑζιλσαρτάνη: Ο νέος, ισχυρός ανταγωνιστής υποδοχέων αγγειοτασίνης ΙΙ. Μιχάλης Δούμας Παθολόγος Β ΠΠ Κλινική ΑΠΘ GW University, Washington, DC
Αζιλσαρτάνη: Ο νέος, ισχυρός ανταγωνιστής υποδοχέων αγγειοτασίνης ΙΙ Μιχάλης Δούμας Παθολόγος Β ΠΠ Κλινική ΑΠΘ GW University, Washington, DC Δήλωση συμφερόντων Τιμητικές αμοιβές από: Novartis, Menarini,
Διαβάστε περισσότεραΚλινική Εργοφυσιολογία ΜΚ1119
Κλινική Εργοφυσιολογία ΜΚ1119 Διδάσκοντες: Α. Καλτσάτου 2016-2017 ΤΕΦΑΑ, ΠΘ ΑΡΤΗΡΙΑΚΗ ΥΠΕΡΤΑΣΗ & ΑΣΚΗΣΗ ΑΡΤΗΡΙΑΚΗ ΥΠΕΡΤΑΣΗ (ΑΥ) Η ΔΙΑΤΗΡΗΣΗ ΤΗΣ ΑΡΤΗΡΙΑΚΗΣ ΠΙΕΣΗΣ ΤΟΥ ΑΙΜΑΤΟΣ ΣΕ ΕΠΙΠΕΔΑ ΥΨΗΛΟΤΕΡΑ ΤΩΝ ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΚA
Διαβάστε περισσότεραΘα πρέπει να είναι ο ΑΗΙ το πρωτεύον κριτήριο στην εκτίµηση και θεραπεία του ΣΑΥ? ΥΠΕΡ
Θα πρέπει να είναι ο ΑΗΙ το πρωτεύον κριτήριο στην εκτίµηση και θεραπεία του ΣΑΥ? ΥΠΕΡ Σοφία Ε. Σχίζα Επίκουρη Καθηγήτρια Πνευµονολογίας Υπεύθυνη Εργαστηρίου Ύπνου Πνευµονολογικού Τµήµατος Πανεπιστηµίου
Διαβάστε περισσότεραΠαράρτημα II. Επιστημονικά πορίσματα και λόγοι για την τροποποίηση των όρων της άδειας κυκλοφορίας
Παράρτημα II Επιστημονικά πορίσματα και λόγοι για την τροποποίηση των όρων της άδειας κυκλοφορίας 208 Επιστημονικά πορίσματα Η Συντονιστική Ομάδα για τη διαδικασία αμοιβαίας αναγνώρισης και την αποκεντρωμένη
Διαβάστε περισσότεραΗ ΧΡΗΣΗ ΤΗΣ ΜΙΔΑΖΟΛΑΜΗΣ PER OS ΩΣ ΠΡΟΝΑΡΚΩΣΗΣ, ΣΤΗΝ ΠΛΑΣΤΙΚΗ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΤΗΣ ΒΟΥΒΩΝΟΚΗΛΗΣ ΜΕ ΤΟΠΙΚΗ ΑΝΑΙΣΘΗΣΙΑ ΣΕ ΕΡΓΑΣΙΑ.
OS ΩΣ ΠΡΟΝΑΡΚΩΣΗΣ, ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΤΗΣ Χειρουργική Κλινική, Γ.Ν. Γιαννιτσών Εισαγωγή Η τοπική αναισθησία (ΤΑ) είναι μέθοδος εκλογής για πλειάδα μικρών και μεσαίων επεμβάσεων στην χειρουργική της μίας ημέρας
Διαβάστε περισσότεραΓΕΝΙΚΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΚΟΡΙΝΘΟΥ ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ
ΓΕΝΙΚΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΚΟΡΙΝΘΟΥ ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ CONFLICT OF INTEREST ΔΕΝ ΑΝΑΦΕΡΕΤΑΙ ΣΚΟΠΟΣ ΤΗΣ ΜΕΛΕΤΗΣ Να καταγράψει τον επιπολασμό του καρδιαγγειακού κινδύνου σε υπερτασικούς ασθενείς υπό θεραπεία, που
Διαβάστε περισσότεραΔΗΜΟΠΑΘΟΛΟΓΙΑ ΤΗΣ ΔΙΑΤΡΟΦΗΣ
ΔΗΜΟΠΑΘΟΛΟΓΙΑ ΤΗΣ ΔΙΑΤΡΟΦΗΣ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ 5 Η (Θ) ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΚΑΙ ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΙΑ ΤΗΣ ΕΠΙΔΗΜΙΟΛΟΓΙΚΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ 1 ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΠΕΡΙΓΡΑΦΙΚΗΣ ΕΠΙΔΗΜΙΟΛΟΓΙΚΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ 2 Παρατηρήσεις (Observations) Δομικά στοιχεία
Διαβάστε περισσότεραΚωνσταντίνος Τζιόμαλος Επίκουρος Καθηγητής Παθολογίας Α Προπαιδευτική Παθολογική Κλινική ΑΠΘ, Νοσοκομείο ΑΧΕΠΑ
Στατίνες στην πρωτογενή πρόληψη Κωνσταντίνος Τζιόμαλος Επίκουρος Καθηγητής Παθολογίας Α Προπαιδευτική Παθολογική Κλινική ΑΠΘ, Νοσοκομείο ΑΧΕΠΑ Πρόληψη καρδιαγγειακών νοσημάτων Πρωτογενής πρόληψη : το σύνολο
Διαβάστε περισσότεραΗ ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΗΣ ΕΓΚΑΙΡΗΣ ΔΙΑΓΝΩΣΤΙΚΗΣ ΜΕΛΕΤΗΣ ΤΟΥ ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΟΥ ΚΙΝΔΥΝΟΥ, ΣΕ ΔΙΑΒΗΤΙΚΑ ΑΤΟΜΑ. ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ ΔΙΑΒΗΤΟΛΟΓΟΥ ΚΑΙ ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΟΥ.
Η ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΗΣ ΕΓΚΑΙΡΗΣ ΔΙΑΓΝΩΣΤΙΚΗΣ ΜΕΛΕΤΗΣ ΤΟΥ ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΟΥ ΚΙΝΔΥΝΟΥ, ΣΕ ΔΙΑΒΗΤΙΚΑ ΑΤΟΜΑ. ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ ΔΙΑΒΗΤΟΛΟΓΟΥ ΚΑΙ ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΟΥ. Καφαντάρης Ι., Μεϊμέτη Ε., Δόνου Α., Βογιατζόγλου Δ. Γενικό Νοσοκομείο
Διαβάστε περισσότεραR GHRP rh- GH
608 1005-2194 2011 08-0608 - 05 R584. 2 A GHD GH GH GHD GH GHD ITT GHRH + GH- RH + GHRP ITT GHD rh- GH Interpretation of guidelines on the diagnosis and treatment of adults with growth hormone deficiency.
Διαβάστε περισσότερα