ΥΟΛΖ ΔΠΗΣΖΜΧΝ & ΣΔΥΝΟΛΟΓΗΑ ΣΖ ΠΛΖΡΟΦΟΡΗΑ ΣΜΖΜΑ ΣΑΣΗΣΗΚΖ ΜΔΣΑΠΣΤΥΗΑΚΟ

Transcript

1 ΥΟΛΖ ΔΠΗΣΖΜΧΝ & ΣΔΥΝΟΛΟΓΗΑ ΣΖ ΠΛΖΡΟΦΟΡΗΑ ΣΜΖΜΑ ΣΑΣΗΣΗΚΖ ΜΔΣΑΠΣΤΥΗΑΚΟ ΔΦΑΡΜΟΓΖ ΣΖ ΔΚΣΗΜΖΖ ΗΓΗΟΤ ΚΗΝΓΤΝΟΤ ΚΑΗ ΦΔΡΔΓΓΤΟΣΖΣΑ (ORSA) Δ ΑΦΑΛΗΣΗΚΔ ΔΣΑΗΡΔΗΔ ΤΜΦΧΝΑ ΜΔ ΣΗ ΟΓΖΓΗΔ ΣΟΤ ΝΔΟΤ ΝΟΜΟΘΔΣΗΚΟΤ ΠΛΑΗΗΟΤ (SOLVENCY II) Γεκήηξεο Ν. Κψζηαο ΔΡΓΑΗΑ Πνπ ππνβιήζεθε ζην Σκήκα ηαηηζηηθήο ηνπ Οηθνλνκηθνχ Παλεπηζηεκίνπ ΑΘελψλ σο κέξνο ησλ απαηηήζεσλ γηα ηελ απφθηεζε Μεηαπηπρηαθνχ Γηπιψκαηνο πκπιεξσκαηηθήο Δηδίθεπζεο ζηε ηαηηζηηθή Μεξηθήο Παξαθνινχζεζεο (Part-time) Αζήλα Οθηψβξηνο 2014

2

3 ΔΤΥΑΡΗΣΗΔ Με ηελ νινθιήξσζε ηεο παξνχζαο δηπισκαηηθήο εξγαζίαο, ζα ήζεια θαη' αξρήλ λα επραξηζηήζσ ηδηαηηέξσο ηνλ Δπηβιέπνληα Δπηζθέπηε Καζεγεηή ηνπ Οηθνλνκηθνχ Παλεπεζηεκίνπ Αζελψλ, θχξην Γηψξγν Πάηξα, ππάιιειν ηεο Σξάπεδαο ηεο Διιάδνο, γηα ηελ εκπηζηνζχλε πνπ κνπ έδεημε δίλνληάο ην ζπγθεθξηκέλν ζέκα, ηελ πνιχηηκε βνήζεηα ηνπο κε παξνρή πιηθνχ θαη θπξίσο γηα ηελ επηζηεκνληθή θαη εζηθή ππνζηήξεμή ηνπ ζε φια ηα ζηάδηα πινπνίεζεο ηεο δηπισκαηηθήο εξγαζίαο. Δπίζεο επραξηζηψ ζεξκά ηνπο γνλείο κνπ γηα ηε ζπλερή ππνζηήξεμή ηνπο, πνπ κνπ επέηξεςε λα νινθιεξψζσ κε επηηπρία ηηο ζπνπδέο κνπ.

4 II

5 ABSTRACT Dimitris Kostas IMPLEMENTATION OF OWN RISK AND SOLVENCY ASSESSMENT (ORSA) IN INSURANCE COMPANIES IN ACCORDANCE WITH THE INSTRUCTIONS OF THE NEW LEGISLATIVE FRAMEWORK (SOLVENCY II) October 2014 Solvency II is a new regulatory framework that will be applied to the insurance market from 01/01/2016 with the dominant objectives to protect consumers from bad past practices and transparency in the insurance market. The basic element of the framework on which based on achieving these goals is a risk-based approach. Initially, we are presenting the three pillars on which based on this framework, focusing on basic risk valuation model and assessment of capital requirements proposed by the European Supervisory Authority (EIOPA). Thereafter, we will apply the basic model in a life insurance company with only one endowment contract. Finally, we will present the main part of this thesis which is the application ORSA process (Own Risk and Solvency Assessment). Insurance companies should recognize and evaluate all meterial risks that they face and calculate their capital requirements based on their risk profile. These actions should have a prospective approach (usually 3-5 years) in line with the company's business plan and take into account the results in the decision making process of the Board. Each company should set its own limits on the current and future risks that undertake and monitor not to break out of these limits. III

6 IV

7 ΠΔΡΗΛΖΦΖ Γεκήηξεο Κψζηαο ΔΦΑΡΜΟΓΖ ΣΖ ΔΚΣΗΜΖΖ ΗΓΗΟΤ ΚΗΝΓΤΝΟΤ ΚΑΗ ΦΔΡΔΓΓΤΟΣΖΣΑ (ORSA) Δ ΑΦΑΛΗΣΗΚΔ ΔΣΑΗΡΔΗΔ ΤΜΦΧΝΑ ΜΔ ΣΗ ΟΓΖΓΗΔ ΣΟΤ ΝΔΟΤ ΝΟΜΟΘΔΣΗΚΟΤ ΠΛΑΗΗΟΤ (SOLVENCY II) Οθησβξηνο 2014 Ζ Φεξεγγπφηεηα ΗΗ απνηειέη έλα λέν επνπηηθφ πιαίζην πνπ ζα εθαξκνζηεί ζηελ αζθαιηζηηθή αγνξά απφ ηελ 1/1/2016 κε θπξίαξρνπο ζηφρνπο ηελ πξνζηαζία ησλ θαηαλαισηψλ απφ θαθέο πξαθηηθέο ηνπ παξειζφληνο θαη δηαθάλεηα ζηελ αζθαιηζηηθή αγνξά. Σν βαζηθφ ζηνηρείν ηνπ πιαηζίνπ παλσ ζην νπνίν ζηεξίδεηαη γηα επηηχρεη απηνχο ηνπ ζηφρνπο είλαη κηα βαζηζκέλε ζηνλ θίλδπλν πξνζέγγηζε ( Risk Based Approach). Αξρηθά, ζα παξνπζηάζνπκε ηνπο ηξείο ππιψλεο παλσ ζηνπο νπνίνπο ζηεξίδεηαη απηφ ην πιαίζην, δίλνληαο έκθαζε ζην βαζηθφ κνληέιν απνηίκεζεο ησλ θηλδχλσλ θαη εθηίκεζεο ησλ θεθαιαηαθψλ απαηηήζεσλ πνπ πξνηείλεηαη απφ ηελ Δπξσπαηθή Δπνπηηθή Αξρή (EIOPA). ηελ ζπλέρεηα, ζα εθαξκφζνπκε ην βαζηθφ κνληέιν ζε κηα εηαηξεία αζθαιίζεσλ δσήο κε έλα απιφ ζπκβφιαην κηθηήο αζθάιηζεο. Σέινο, ζα παξνπζηάζνπκε ην βαζηθφ ζθέινο απηήο ηεο δηπισκαηηθήο εξγαζίαο πνπ είλαη ε εθαξκνγή ηεο δηαδηθαζίαο ORSA ( Own Risk and Solvency Assessment). Οη επηρεηξήζεηο ζα πξέπεη λα αλαγλσξίζνπλ θαη λα αμηνινγήζνπλ φινπο ηνπο ζεκαηληθνχο θηλδχλνπο πνπ αληηκεησπίδνπλ θαη λα ππνινγίζνπλ ηηο θεθαιαηαθέο ηνπο αλάγθεο βαζηζκέλεο ζην πξνθίι θηλδχλνπ ηνπο. Οη παξαπάλσ ελέξγεηεο ζα πξέπεη λα έρνπλ κηα πξννπηηθή πξνζέγγηζε ( 3-5 ρξφληα ζπλήζσο) ζχκθσλε κε ην επηρεηξεκαηηθφ ζρέδην ηεο επηρείξεζεο θαη λα ιακβάλνπλ ηα απνηειέζκαηα ηεο δηαδηθαζίαο ζηηο απνθάζεηο ηνπ Γηνηθεηηθνχ πκβνπιίνπ. Ζ θάζε επηρείξεζε ζα πξέπεη λα ζέζεη ηα δηθά ηεο φξηα γηα ηνπο θηλδχλνπο πνπ αλαιακβάλεη ή πξνθείηαη λα αλαιάβεη θαη λα παξαθνινπζεί λα κελ μεθχγεη απφ απηά ηα φξηα. V

8 VI

9 ΚΑΣΑΛΟΓΟ ΠΔΡΗΔΥΟΜΔΝΧΝ * ΚΔΦΑΛΑΗΟ 1 : ΠΑΡΟΤΗΑΖ ΣΟΤ SOLVENCY I.XΗ 1.1 ΟΡΗΜΟ ΦΔΡΔΓΓΤΟΣΖΣΑ...XΗ 1.2 ΤΦΗΣΑΜΔΝΟ ΝΟΜΟΘΔΣΗΚΟ ΠΛΑΗΗΟ (SOLVENCY I)..XIΗ ΚΔΦΑΛΑΗΟ ΗΗ : ΠΑΡΟΤΗΑΖ ΣΟΤ SOLVENCY II.XV 2.1 ΝΔΟ ΝΟΜΟΘΔΣΗΚΟ ΠΛΑΗΗΟ ΚΑΗ ΓΗΑΓΗΚΑΗΑ LAMFALUSSY XV 2.2 ΓΔΝΗΚΖ ΓΟΜΖ - ΠΤΛΧΝΔ XVII ΠΤΛΧΝΑ Η ΠΟΟΣΗΚΔ ΑΠΑΗΣΖΔΗ XVII ΠΤΛΧΝΑ ΗΗ ΠΟΗΟΣΗΚΔ ΑΠΑΗΣΖΔΗ XXVII ΠΤΛΧΝΑ ΗΗΗ ΑΠΑΗΣΖΔΗ ΑΝΑΦΟΡΧΝ ΚΑΗ ΓΖΜΟΗΔΤΖ ΠΛΖΡΟΦΧΡΗΧΝ.XXVII ΚΔΦΑΛΑΗΟ ΗΗΗ: ΔΦΑΡΜΟΓΖ ΠΟΟΣΗΚΧΝ ΑΠΑΗΣΖΔΧΝ Δ ΔΣΑΗΡΔΗΑ ΑΦΑΛΗΔΧΝ ΕΧΖ XXIX 3.1 ΤΠΟΛΟΓΗΜΟ SCR Δ ΔΣΑΗΡΔΗΑ ΑΦΑΛΗΔΧΝ ΕΧΖ.XXIX 3.2 ΠΡΑΚΣΗΚΉ ΔΦΑΡΜΟΓΖ Δ ΤΜΒΟΛΑΗΟ ΕΧΖ XXXVI 3.3 ΑΠΟΣΔΛΔΜΑΣΑ ΚΑΗ ΤΜΠΔΡΑΜΑΣΑ..XXXVII ΚΔΦΑΛΑΗΟ IV: ΠΟΗΟΣΗΚΔ ΑΠΑΗΣΖΔΗ ΚΑΗ ΔΠΟΠΣΗΚΖ ΔΠΗΚΟΠΖΖ.XLI 4.1 ΔΠΟΠΣΗΚΔ ΑΡΥΔ ΚΑΗ ΓΔΝΗΚΟΗ ΚΑΝΟΝΔ ΔΠΟΠΣΔΗΑ.XLI 4.2 ΤΣΖΜΑ ΓΗΑΚΤΒΔΡΝΖΖ XLIV ΚΔΦΑΛΑΗΟ V: ΓΗΑΓΗΚΑΗΑ ΔΚΣΗΜΖΖ ΗΓΗΟΤ ΚΗΝΓΤΝΟΤ ΚΑΗ ΦΔΡΔΓΓΤΟΣΖΣΑ (ORSA) XLIX 5.1 ΟΡΗΜΟ ΚΑΗ ΣΟΥΟ ΣΖ ΓΗΑΓIΚΑΗΑ ORSA....XLIX 5.2 ΑΛΛΟΗ ΥΡΖΗΜΟΗ ΟΡΗΜΟΗ ΚΑΗ ΔΝΝΟΗΔ.L 5.3 ΝΟΜΟΘΔΣΗΚΟ ΠΛΑΗΗΟ.. LI 5.4 Ζ ΓΗΑΚΤΒΔΡΝΖΖ ΣΖ ΓΗΑΓΗΚΑΗΑ ORSA... LII ΡΟΛΟ ΓΗΟΗΚΖΖ ΣΖΝ ΓΗΑΓΗΚΑΗΑ ORSA.. LIII ΡΟΛΟ ΓΗΟΗΚΖΣΗΚΟΤ ΤΜΒΟΤΛΗΟΤ..LIII ΡΟΛΟ ΓΗΔΤΘΤΝΣΗΚΖ ΟΜΑΓΑ..LIV ΡΟΛΟ ΚΤΡΗΧΝ ΛΔΗΣΟΤΡΓΗΧΝ LIV ΡΟΛΟ ΑΛΛΧΝ ΛΔΗΣΟΤΡΓΗΧΝ...LVI VII

10 5.4.2 ΔΝΧΜΑΣΧΖ ΣΖ ORSA ΣΖΝ ΣΡΑΣΖΓΗΚΖ LVII ΣΔΚΜΖΡΗΧΖ ΚΑΗ ΑΗΣΗΟΛΟΓΖΖ ΣΧΝ ΜΔΘΟΓΧΝ...LVIII ΚΟΗΝΟΠΟΗΖΖ ΣΧΝ ΑΠΟΣΔΛΔΜΑΣΧΝ ΣΖ ORSA LX ΑΡΥΖ ΣΖ ΑΝΑΛΟΓΗΚΟΣΖΣΑ LXI ΤΥΝΟΣΖΣΑ ΔΚΘΔΖ ΓΗΑΓΗΚΑΗΑ LXII 5.5 ΒΑΗΚΑ ΣΟΗΥΔΗΑ ΣΖ ΓΗΑΓΗΚΑΗΑORSA LXIII ΔΠΗΥΔΗΡΖΜΑΣΗΚΖ ΣΡΑΣΖΓΗΚΖ LXIII ΓΗΑΘΔΖ ΑΝΑΛΖΦΖ ΚΗΝΓΤΝΟΤ (RISK APPETITE) LXIV ΠΡΟΓΗΟΡΗΜΟ ΚΑΗ ΑΞΗΟΛΟΓΖΖ ΚΗΝΓΤΝΧΝ LXVII ΒΑΗΚΟΗ ΚΗΝΓΤΝΟΗ ΓΗΑ ΣΖΝ ΓΗΑΓΗΚΑΗΑ ORSA...LXVII ΠΟΛΗΣΗΚΖ ΓΗΑΥΔΗΡΗΖ ΚΗΝΓΤΝΟΤ LXXVII ΑΝΑΓΝΧΡΗΖ ΚΗΝΓΤΝΟΤ.LXXVIII ΠΔΡΗΓΡΑΦΖ ΚΗΝΓΤΝΟΤ LXXVIII ΔΚΣΗΜΖΖ ΚΗΝΓΤΝΟΤ..LXXIX ΜΔΘΟΓΟΗ ΚΑΗ ΣΔΥΝΗΚΔ ΑΝΑΛΤΖ ΚΗΝΓΤΝΟΤ.LXXIX ΠΡΟΦΗΛ ΚΗΝΓΤΝΟΤ LXXIX ΑΞΗΟΛΟΓΖΖ ΚΗΝΓΤΝΟΤ LXXX ΓΗΑΥΔΗΡΗΖ ΚΗΝΓΤΝΟΤ ΓΗΑΥΔΗΡΗΣΗΚΔ ΔΝΔΡΓΔΗΔ LXXX ΠΑΡΑΚΟΛΟΤΘΖΖ ΚΗΝΓΤΝΟΤ.LXXXI ΑΝΑΦΟΡΑ ΚΗΝΓΤΝΟΤ LXXXII ΚΑΘΟΡΗΜΟ ΚΔΦΑΛΑΗΑΚΧΝ ΑΝΑΓΚΧΝ.LXXXIV ΟΗΚΟΝΟΜΗΚΟ ΚΔΦΑΛΑΗΟ LXXXIV ΠΡΟΟΠΣΗΚΖ ΑΞΗΟΛΟΓΖΖ ΦΔΡΔΓΓΤΟΣΖΣΑ.LXXXVII ΠΡΟΟΜΟΗΧΔΗ ΑΚΡΑΗΧΝ ΚΑΣΑΣΑΔΧΝ LXXXVIII 5.6 ΑΞΗΟΛΟΓΖΔΗ ORSA... LXXXIX ΤΝΟΛΗΚΔ ΑΝΑΓΚΔ ΦΔΡΔΓΓΤΟΣΖΣΑ..XC VIII

11 5.6.2 ΤΝΔΥΖ ΤΜΜΟΡΦΧΖ ΜΔ ΣΗ ΚΔΦΑΛΑΗΑΚΔ ΑΠΑΗΣΖΔΗ ΚΑΗ ΣΗ ΑΠΑΗΣΖΔΗ ΓΗΑ ΣΗ ΣΔΥΝΗΚΔ ΠΡΟΒΛΔΦΔΗ.. XCIV ΒΑΘΜΟ ΑΠΟΚΛΗΖ ΣΟΤ ΠΡΟΦΗΛ ΚΗΝΓΤΝΟΤ ΑΠΟ ΣΗ ΠΑΡΑΓΟΥΔ ΣΟΤ SCR. XCVI ΠΑΡΑΡΣΖΜΑ Η SOLVENCY I (ζεκεξηλό θαζεζηώο)...xcix ΠΑΡΑΡΣΖΜΑ ΗΗ ΚΑΣΑΛΟΓΟ ΠΗΝΑΚΧΝ....CIII ΠΑΡΑΡΣΖΜΑ ΗΗΗ ΚΑΣΑΛΟΓΟ ΥΖΜΑΣΧΝ.CXV ΠΑΡΑΡΣΖΜΑ ΗV ΠΟΛΗΣΗΚΖ ORSA..CXIX ΠΑΡΑΡΣΖΜΑ V ΠΔΡΗΔΥΟΜΔΝΟ ΓΗΑΓΗΚΑΗΑ ORSA.CXXI ΒΗΒΛΗΟΓΡΑΦΗΑ.CXXII IX

12 X

13 ΚΔΦΑΛΑΗΟ Η ΠΑΡΟΤΗΑΖ ΣΟΤ SOLVENCY I 1.1 ΟΡΗΜΟ ΦΔΡΔΓΓΤΟΣΖΣΑ Καζψο ν αζθαιηζηηθφο θιάδνο θηλείηαη απφ έλα ζχζηεκα άκεζνπ επνπηηθνχ ειέγρνπ ζε έλα πεξηζζφηεξν απειεπζεξσκέλν πεξηβάιινλ, απαηηείηαη ε εχξεζε λέσλ ζπζηεκάησλ ειέγρνπ θαη δηαρείξηζεο ησλ θηλδχλσλ. Δπηπιένλ, νη επνπηηθέο αξρέο ρξεηάδεηαη λα ρξεζηκνπνηήζνπλ λέεο θαη πην βειηησκέλεο ηερληθέο γηα ηνλ έιεγρν ησλ αζθαιηζηηθψλ εηαηξηψλ. Γεδνκέλνπ φηη απηά ηα ηδξχκαηα είλαη ζπγρξφλσο κεγάινη θαη θχξηνη επελδπηέο, ε αμηνπηζηία ηνπο έρεη ζαθή θαη ζίγνπξε επίπησζε ζηε ρξεκαηννηθνλνκηθή αγνξά. Σν βαζηθφηεξν ζεκείν αλαθνξάο κηαο αζθαιηζηηθήο επηρείξεζεο είλαη ε θεξεγγπφηεηα ηεο ή δηαθνξεηηθά ε νηθνλνκηθή ηεο επξσζηία (Sandström, 2006). Οη βαζηθέο ππνρξεψζεηο κηαο αζθαιηζηηθήο επηρείξεζεο είλαη νη αλακελφκελεο αζθαιηζηηθέο ηεο απαηηήζεηο θαη νη ζπλαθείο ηεο δαπάλεο. Απηέο ζπλήζσο ππνινγίδνληαη κε αλαινγηζηηθέο κεζφδνπο. Χζηφζν, απηνί νη ππνινγηζκνί δελ είλαη ηίπνηα άιιν απφ εθηηκήζεηο κε θάπνηα πηζαλφηεηα ιάζνπο. Πξνθεηκέλνπ λα πξνζηαηεπηνχλ νη αληηζπκβαιιφκελνη ελφο αζθαιηζηηθνχ πξντφληνο ή ζπκβνιαίνπ θαη λα δηαζθαιηζηεί ε ζηαζεξφηεηα ηεο ρξεκαηνπηζησηηθήο αγνξάο, απαηηείηαη νη αζθαιηζηηθέο επηρεηξήζεηο λα δηαζέηνπλ έλα νξηζκέλν πνζφ επηπξφζζεησλ πεξηνπζηαθψλ ζηνηρείσλ σο εθεδξεία, ην νπνίν νλνκάδεηαη «Πεξηζψξην Φεξεγγπφηεηαο». Ζ έλλνηα ηεο θεξεγγπφηεηαο πθίζηαηαη απφ παιηά. χκθσλα κε ην Έλαην Νέν Κνιεγηαθφ Λεμηθφ ηνπ Γνπέκπζηεξ (Webster s Ninth New Collegiate Dictionary), ν φξνο απηφο αλαθέξεηαη απφ πεξίπνπ ην 1727 σο ε «πνηφηεηα ή θαηάζηαζε ηνπ λα είλαη θάπνηνο ή θάηη θεξέγγπν» (φπσο αλαθέξεηαη ζηνλ Sandström, 2006, p.7). Χζηφζν, ν ηειεπηαίνο νξηζκφο αλαθέξεηαη σο «ε θαηάζηαζε ηνπ λα απνπιεξψλεη θάπνηνο φιεο ηηο λνκηθέο ηνπ απαηηήζεηο» θαη πθίζηαηαη 100 ρξφληα, απφ ην έηνο Χο εθ ηνχηνπ γχξσ απφ ηελ έλλνηα ηεο θεξεγγπφηεηαο δεκηνπξγνχληαη πνιιά εξσηήκαηα φπσο: Πφζν κεγάιν πξέπεη λα είλαη απηφ ην πνζφ; Γηα πφζν ρξνληθφ δηάζηεκα πξέπεη λα ππνινγίδεηαη; Πνηα είδε πεξηνπζηαθψλ ζηνηρείσλ πξέπεη λα ζπκπεξηιακβάλνληαη ζε απηφ ην πνζφ πνπ ρξεζηκνπνηείηαη σο εθεδξεία; XI

14 O Pentikäinen ππνζηεξίδεη φηη ην Πεξηζψξην Φεξεγγπφηεηαο (solvency margin,sm) είλαη ε δηαθνξά κεηαμχ ησλ πεξηνπζηαθψλ ζηνηρείσλ ηνπ ελεξγεηηθνχ (Assets, A)θαη ησλ ππνρξεψζεσλ (Liabilities, L) (φπσο αλαθέξεη ν Sandström, 2006) δειαδή: SM = A L (1) 1.2 ΤΦΗΣΑΜΔΝΟ ΝΟΜΟΘΔΣΗΚΟ ΠΛΑΗΗΟ (SOLVENCY I) Ζ ηξέρνπζα αζθαιηζηηθή λνκνζεζία πνπ ζρεηίδεηαη κε ηελ επνπηεία θαη ηνλ ππνινγηζκφ ηεο θεθαιαηαθήο επάξθεηαο θαη ηελ θεξεγγπφηεηαο ησλ Αζθαιηζηηθψλ εηαηξεηψλ ζηελ Δπξσπατθή Έλσζε, φπσο απηή ξπζκίζηεθε γηα ηειεπηαία θνξά ην 2004, πξνέξρεηαη απφ κηα ζεηξά θνηλνηηθψλ νδεγηψλ πνπ ηέζεθαλ ζε εθαξκνγή απφ ην 1973 θαη εθεμήο. Δπηγξακκαηηθά ην 1973 θαη ην 1979 αληίζηνηρα, ε Δπξσπατθή Έλσζε εμέδσζε δχν ζρεηηθέο νδεγίεο (73/239/EEC θαη 79/269/EEC αληίζηνηρα) ζηηο νπνίεο θξηλφηαλ απαξαίηεηε ε δεκηνπξγία ελφο θεθαιαηαθνχ πεξηζσξίνπ θεξεγγπφηεηαο γηα ηελ θάιπςε έθηαθησλ θηλδχλσλ πνπ ε αζθαιηζηηθή αγνξά πηζαλφ λα αληηκεηψπηδε θαη γηα ηνπο νπνίνπο ζα έπξεπε λα ήηαλ επαξθψο πξνεηνηκαζκέλε. Μεηά ηελ θηιειεπζεξνπνίεζε ησλ ηηκψλ ζηελ Δπξσπατθή Αζθαιηζηηθή αγνξά θαη κε ηελ θαηάξγεζε ησλ πξντνληηθψλ ειέγρσλ ζηα κέζα ηνπ 1994, ε αλάγθε ειέγρνπ θαη επίβιεςεο ηεο θεξεγγπφηεηαο ησλ Αζθαιηζηηθψλ Δηαηξηψλ ήηαλ επηηαθηηθή, θπξίσο γηα ηελ πξνζηαζία ησλ πνιηηψλ θαηφρσλ αζθαιηζηεξίσλ ζπκβνιαίσλ. Έηζη, ε Δπξσπατθή Έλσζε νδεγήζεθε ζηελ ζέζπηζε ηεο νδεγίαο Solvency I ηνλ Φεβξνπάξην ηνπ 2002, ε νπνία ηέζεθε ζε πιήξε εθαξκνγή ζηα ηέιε ηνπ 2004 (Παξάξηεκα Η). Ζ νδεγία απηή δελ άιιαμε ηνλ βαζηθφ ππνινγηζκφ ηνπ πεξηζσξίνπ θεξεγγπφηεηαο ησλ αζθαιηζηηθψλ εηαηξεηψλ, φπσο είρε πξνθχςεη απφ ηηο πξνεγνχκελεο νδεγίεο, αιιά ηξνπνπνίεζε θάπνηα ζηνηρεία ηεο ππάξρνπζαο λνκνζεζίαο. Παξάιιεια, ε νδεγία ηνπ Solvency I αχμεζε ηελ επνπηεία παξέρνληαο ην δηθαίσκα ζηηο επνπηηθέο αξρέο λα επεκβαίλνπλ ζηηο πεξηπηψζεηο πνπ ην θεθάιαην πεξηζψξην θεξεγγπφηεηαο δελ θπκαηλφηαλ ζηα επηζπκεηά επίπεδα. Σν Solvency I παξέρεη κηα ζρεηηθή νκνηνκνξθία ζηνλ ππνινγηζκφ ηεο θεξεγγπφηεηαο ησλ Αζθαιηζηηθψλ Δηαηξεηψλ πνπ βαζίδεηαη θπξίσο ζε ρξεκαηννηθνλνκηθνχο παξάγνληεο, ρσξίο θάπνηα ηδηαίηεξε πνιππινθφηεηα θαη ρσξίο λα δίλεη έκθαζε ζηνπο επηκέξνπο θηλδχλνπο πνπ πηζαλφ λα δηαηαξάμνπλ θαη λα επεξεάζνπλ ζεκαληηθά ηελ θεξεγγπφηεηα κηαο αζθαιηζηηθήο επηρείξεζεο. Απηφο είλαη θαη ν βαζηθφο ιφγνο πνπ XII

15 θξίζεθε απαξαίηεηε ε αλαπξνζαξκνγή ηεο πθηζηάκελεο λνκνζεζίαο θαη ε δεκηνπξγία ηνπ Solvency II. Οη κέζνδνη απνηίκεζεο ησλ ζηνηρείσλ ηνπ Δλεξγεηηθνχ θαη ηνπ Παζεηηθνχ θαη θπξίσο ησλ ηερληθψλ πξνβιέςεσλ δηαθέξνπλ απφ ρψξα ζε ρψξα φπσο δηαθέξνπλ θαη νη αλά ρψξα πξνυπνζέζεηο γηα ηνλ ππνινγηζκφ ησλ καζεκαηηθψλ απνζεκάησλ, γεγνλφο πνπ ζηελ πάξνδν ησλ εηψλ θξίζεθε σο εκπφδην γηα ηελ αμηνιφγεζε ησλ θηλδχλσλ πνπ αληηκεησπίδνπλ νη αζθαιηζηηθέο εηαηξείεο ζε ζρέζε κε ηελ εληαία αγνξά. πλεπψο, ην Solvency I θξίζεθε δελ εμππεξεηεί επαξθψο ηηο αλάγθεο ηεο ελαξκφληζεο ηεο Δπξσπατθήο αζθαιηζηηθήο αγνξά γεγνλφο πνπ είρε σο επαθφινπζν, ηελ πξνζπάζεηα πξνο ηελ αλαζεψξεζε ηνπ ππνινγηζκνχ ηεο θεξεγγπφηεηαο ησλ αζθαιηζηηθψλ εηαηξεηψλ - ζηνλ αλαζρεδηαζκφ ηνπ Solvency I θαη ζηελ κειέηε γηα ηελ δεκηνπξγία ηνπ Solvency II. XIII

16 XIV

17 ΚΔΦΑΛΑΗΟ ΗΗ ΠΑΡΟΤΗΑΖ ΣΟΤ SOLVENCY ΝΔΟ ΝΟΜΟΘΔΣΗΚΟ ΠΛΑΗΗΟ ΚΑΗ ΓΗΑΓΗΚΑΗΑ LAMFALUSSY Σν Solvency IΗ βαζίζηεθε ζην πιαίζην ηνπ Basel II - ηεο αληίζηνηρεο θνηλνηηθήο νδεγίαο γηα ηελ θεθαιαηαθή επάξθεηα ησλ ηξαπεδηθψλ ηδξπκάησλ.σν Basel II είρε επίζεο ζαλ ζηφρν ηελ εδξαίσζε ελφο εληαίνπ θαη ζηαζεξνχ πιαηζίνπ δηαρείξηζεο θηλδχλνπ ζην Σξαπεδηθφ ρψξν, κέζα ζε πιαίζηα δηαθάλεηαο θαη νινθιεξσκέλεο ραξηνγξάθεζεο ησλ δηαδηθαζηψλ. Σν ίδην θηινδνμεί λα πεηχρεη θαη ην Solvency II γηα ηελ αζθαιηζηηθή αγνξά βαζηζκέλν ζηελ κέζνδν ησλ «ηξηψλ ππιψλσλ» πνπ αθνινπζήζεθε θαη ζηνλ ζρεδηαζκφ ηνπ Basel II κε επηηπρία. Σν Solvency ΗΗ έρεη ζαλ βαζηθνχο ζηφρνπο ηνπο αθφινπζνπο : Σελ πξνζηαζία ησλ επξσπαίσλ πνιηηψλ - θαηφρσλ αζθαιηζηήξησλ ζπκβνιαίσλ Σελ ζέζπηζε ππνινγηζκνχ ηνπ πεξηζσξίνπ θεξεγγπφηεηαο κε κέζνδν ε νπνία ζα είλαη πξνζαξκνζκέλε ζχκθσλα κε ηνπο πξαγκαηηθνχο θηλδχλνπο πνπ αληηκεησπίδνπλ νη αζθαιηζηηθέο εηαηξείεο. Σελ απνθπγή ηεο πνιππινθφηεηαο ζηνλ ππνινγηζκφ ηνπ πεξηζσξίνπ θεξεγγπφηεηαο. Σελ πξνζαξκνγή ηνπ πεξηζσξίνπ θεξεγγπφηεηαο ζχκθσλα κε ηηο απμαλφκελεο αλάγθεο θαη εμειίμεηο ηεο αζθαιηζηηθήο αγνξάο Σελ απνθπγή ππέξ θεθαιαηνπνίεζεο. Ζ νδεγία πνπ αλακέλεηαη λα πξνθχςεη απφ ην πξφγξακκα ηνπ Solvency ΗΗ ζα εκπεξηέρεη ζηνηρεία απφ ηελ ηξέρνπζα λνκνζεζία αιιά παξάιιεια ζα ελζσκαησζνχλ ζε απηή θαη θαηλνχξγηα ζηνηρεία πνπ ζα αθνξνχλ ηελ αμηνιφγεζε πνιιαπιψλ θηλδχλσλ ζε δηάθνξα επίπεδα ησλ αζθαιηζηηθψλ εξγαζηψλ. Σα ¾ ηνπ Solvency ΗΗ, ζα απνηεινχληαη απφ ηελ θσδηθνπνίεζε ησλ κέρξη ηψξα ππαξρφλησλ 14 νδεγηψλ γηα ηηο Αζθαιηζηηθέο επηρεηξήζεηο ηα νπνία ζα πξνζαξκνζηνχλ θαη ζα ηξνπνπνηεζνχλ νχησο ψζηε λα αληηθαηνπηξίδνπλ ηηο επηζπκεηέο αιιαγέο. Σν πξφγξακκα πνπ αθνινπζείηαη γηα ηελ ηειηθή έθδνζε ηεο νδεγίαο Solvency II, γίλεηαη βάζε ηνπ κνληέινπ Λακθαινχζη ζχκθσλα κε ην νπνίν αθνινπζνχληαη νη εμήο δηαδηθαζίεο ζε ηέζζεξα δηαθνξεηηθά επίπεδα, πξνθεηκέλνπ λα νινθιεξσζεί ην πξφγξακκα κε ζπλέπεηα : Δπίπεδν 1 : Πεξηιακβάλεη ηελ ζπγθέληξσζε πθηζηάκελσλ Οδεγηψλ θαη θαλνληζκψλ θαζψο θαη πξνηάζεηο γηα κειινληηθέο νδεγίεο, νη νπνίεο XV

18 παξνπζηάδνληαη ζην πκβνχιην Τπνπξγψλ ηεο Δπξσπατθήο Έλσζεο θαζψο θαη ζην Δπξσπατθφ Κνηλνβνχιην γηα ππάξρεη έηζη ε ζχκθσλε γλψκε ηεο Κνκηζζηφλ. Δπίπεδν 2 : Λακβάλνληαη κέηξα γηα ηηο ηερληθέο πξνδηαγξαθέο πνπ αθνξνχλ ηελ πηνζέηεζε ησλ λνκνζεηηθψλ κέηξσλ πνπ πεξηζπιιέρζεθαλ ζην πξψην επίπεδν. Ζ Κνκηζζηφλ κε ηελ ζεηξά ηεο εηνηκάδεη ιεπηνκεξείο ηερληθέο πξνδηαγξαθέο βαζηδφκελε ζηηο απφςεηο ηνπ CEIOPS θαη ηηο νξηζηηθνπνηεί αθνχ ιάβεη θαη ηηο απφςεηο ηνπ EIOPC (European Insurance and Occupational Pensions Committee). Eπίπεδν 3: ην επίπεδν απηφ, ν CEIOPS ζε ζπλελλφεζε κε ηελ πκβνπιεπηηθή επηηξνπή (consultive panel) πνπ απαξηίδεηαη απφ εηδηθνχο ηεο αζθαιηζηηθήο αγνξάο θαη απφ θαηαλαισηέο, παξέρεη ζπλερή επίβιεςε θαη αμηνιφγεζε γηα ηα λνκνζεηηθά κέηξα πνπ απνθαζίζηεθαλ ζην δεχηεξν επίπεδν κέρξη ηελ έθδνζε ηεο ηειηθήο Οδεγίαο. Δπίπεδν 4 : Σέινο, ζην ηέηαξην επίπεδν, ε Κνκηζζηφλ πξνρσξεί ζηελ νκνηφκνξθε θαη απνηειεζκαηηθή πηνζέηεζε ηεο θαηλνχξγηαο Δπξσπατθήο λνκνζεζίαο. Οη πξνεηνηκαζίεο γηα ην πξφγξακκα Solvency II μεθίλεζαλ απφ ηνλ Μάην ηνπ 2001 φπνπ απνθαζίζηεθε ε αλαδηάξζξσζε ηνπ Solvency I θαη ε εηζαγσγή ηνπ Solvency II, ζε δχν βαζηθά ζηάδηα. Σν πξψην ζηάδην νινθιεξψζεθε ην 2003 θαη αθνξνχζε ηνλ ζπλνιηθφ ζρεδηαζκφ θαη ηνπο ζηφρνπο ηνπο πξνγξάκκαηνο ηνπ Solvency II. Σνλ επηέκβξην ηνπ 2003 δεκνζηεχηεθε ην έγγξαθν ηεο Κνκηζζηφλ κε ηίηιν «Solvency II reflections on the general outline of a framework directive and mandates for further technical work» (Markt/2539/03), ην νπνίν πεξηειάκβαλε πξνηάζεηο γηα ηελ βειηίσζε ηνπ ζπζηήκαηνο ππνινγηζκνχ ηεο θεξεγγπφηεηαο ησλ αζθαιηζηηθψλ εηαηξεηψλ κέζα απφ ηελ δεκηνπξγία ηεο νδεγίαο Solvency II. εκαληηθφο γηα ηελ νινθιήξσζε ηνπ πξψηνπ ζηαδίνπ ήηαλ ν ξφινο ηεο εηδηθήο κειέηεο ηεο KPMG (International Insurance Insight Solvency II,UK, 2002) θαη επίζεο ν ξφινο ηνπ CEA,ηνπ CEIOPS ( Committee of European Insurance and Occupational Pensions Association) ηνπ IAA ( International Actuarial Association )θαη ηνπ ΗASB (Ηnternational Accounting Standards Board). Αθνινχζεζαλ επίζεο, ηνλ Φεβξνπάξην 2003 θαη ηνλ Απξίιην ηνπ 2004, νη αλαθνξέο Markt/2543/03 θαη Markt/2502/04 αληίζηνηρα, νη νπνίεο αθνξνχζαλ ηνλ ζρεδηαζκφ ηνπ Solvency II κε ηελ κέζνδν ησλ «ηξηψλ ππιψλσλ». XVI

19 ην πξψην απηφ ζηάδην ηέζεθαλ νη αθφινπζνη ζηφρνη: Καηά ηελ δηάξθεηα ηνπ πξνγξάκκαηνο Solvency II ζα πξέπεη λα γίλεη εθ φιεο ηεο χιεο επαλαμηνιφγεζε ηεο θεξεγγπφηεηαο ησλ αζθαιηζηηθψλ εηαηξεηψλ. Θα αθνινπζεζεί ε κέζνδνο ησλ ηξηψλ ππιψλσλ πνπ αθνινπζήζεθε θαη ζηελ αληίζηνηρε νδεγία Basel II. H πξνζέγγηζε φζνλ αθνξά ηελ θεξεγγπφηεηα ζα είλαη βαζηζκέλε πάλσ ζηελ αμηνιφγεζε ησλ ρξεκαηννηθνλνκηθψλ θηλδχλσλ δίλνληαο παξάιιεια θίλεηξα ζηηο αζθαιηζηηθέο εηαηξείεο λα δηαρεηξηζηνχλ δηνηθεηηθά ηνπο θηλδχλνπο απηνχο κε ηνλ ζσζηφ ηξφπν κε πηζαλφηεηα αλαγλψξηζεο αθφκα θαη ησλ εζσηεξηθψλ κνληέισλ δηαρείξηζεο ηνπ θηλδχλνπ πνπ πηζαλφ λα δηαζέηνπλ. Ζ πηνζέηεζε ηνπ MCR (Minimum Capital Requirement) θαη SCR (Solvency Capital Requirement). Ζ χπαξμε νκνηνκνξθίαο ζηνλ ηξφπν ππνινγηζκνχ ηνπ πεξηζσξίνπ θεξεγγπφηεηαο. Ζ απνηειεζκαηηθή επνπηεία ησλ αζθαιηζηηθψλ επηρεηξήζεσλ. Ζ ελαξκφληζε ησλ πνηνηηθψλ θαη πνζνηηθψλ επνπηηθψλ κεζφδσλ. Παξαθνινχζεζε θαη ελαξκφληζε κε ηηο Γηεζλείο εμειίμεηο εηδηθά φζνλ αθνξά ηνλ IAA θαη ην IASB. 2.2 ΓΔΝΗΚΖ ΓΟΜΖ - ΠΤΛΧΝΔ Ζ δνκή ηνπ Solvency II, βαζηζκέλε ζηε ινγηθή ηεο νδεγίαο ηεο Βαζηιείαο II (Basel II) πνπ εθαξκφδεηαη ζηνλ ηξαπεδηθφ ηνκέα, απνηειείηαη απφ ηξεηο κεγάιεο ελφηεηεο πνπ θαινχληαη Ππιψλεο (Pillars) ΠΤΛΧΝΑ Η ΠΟΟΣΗΚΔ ΑΠΑΗΣΖΔΗ Ο Ππιώλαο Ι πεξηιακβάλεη φιεο ηηο πνζνηηθέο αλαιχζεηο πνπ απαηηνχληαη γηα ηελ νξζή απνηίκεζε ησλ ζηνηρείσλ ηνπ ελεξγεηηθνχ θαη ηνπ παζεηηθνχ, ηνλ ππνινγηζκφ ησλ ηερληθψλ πξνβιέςεσλ, ησλ ηδίσλ θεθαιαίσλ, ησλ θεθαιαηαθψλ απαηηήζεσλ θαη ησλ επελδχζεσλ. Σν λέν ζχζηεκα θεξεγγπφηεηαο θαζνξίδεη δχν επίπεδα θεθαιαηαθψλ απαηηήζεσλ, πνπ αληηπξνζσπεχνπλ ην άλσ θαη ην θάησ θξάγκα ηεο θιίκαθαο παξέκβαζεο ηεο επνπηηθήο αξρήο. Οη θεθαιαηαθέο απαηηήζεηο θεξεγγπφηεηαο (Solvency Capital Requirement, SCR) νξίδνπλ ην επίπεδν πάλσ απφ ην νπνίν δελ πθίζηαηαη ιφγνο παξέκβαζεο ησλ επνπηηθψλ XVII

20 αξρψλ. Οη ειάρηζηεο θεθαιαηαθέο απαηηήζεηο (Minimum Capital Requirement, MCR) νξίδνπλ ην επίπεδν θάησ απφ ην νπνίν ε επνπηηθή αξρή παξεκβαίλεη νπζησδψο, αθφκα θαη κε αλάθιεζε ηεο άδεηαο ιεηηνπξγίαο ηεο αζθαιηζηηθήο επηρείξεζεο. ην ρήκα 1 ηνπ παξαξηήκαηνο ΗΗΗ παξνπζηάδεηαη ην γεληθφ πεξίγξακκα ηνπ Ππιψλα Η Αλαιπηηθά ηα ζηνηρεία πνπ πεξηιακβάλεη ν Ππιψλαο Η παξνπζηάδνληαη παξαθάησ. Απνηίκεζε ζηνηρείσλ Δλεξγεηηθνύ θαη Παζεηηθνύ Ζ απνηίκεζε ησλ ζηνηρείσλ ηνπ Δλεξγεηηθνχ θαη ηνπ Παζεηηθνχ ζα γίλεηαη πιένλ ζε κηα ελνπνηεκέλε βάζε δει. ηα παξαπάλσ ζηνηρεία ζα απνηηκνχληαη κε ηνλ ίδην ηξφπν αλεμάξηεηα απφ ην ινγηζηηθφ ζχζηεκα πνπ εθαξκφδεη ε θάζε ρψξα. Σα ζηνηρεία ηνπ Δλεξγεηηθνχ ζα πξέπεη λα απνηηκνχληαη ζην πνζφ γηα ην νπνίν κπνξνχλ λα αληαιιαγνχλ θαη ηα ζηνηρεία ηνπ Παζεηηθνχ ζην πνζφ γηα ην νπνίν κπνξνχλ λα κεηαβηβαζηνχλ ή λα δηαθαλνληζηνχλ, κεηαμχ θαιψο πιεξνθνξεκέλσλ αηφκσλ, πξφζπκσλ λα ζπλαιιαρζνχλ κε ίζνπο φξνπο. Δπηπιένλ, θαηά ηελ απνηίκεζε ησλ ζηνηρεηψλ ηνπ Παζεηηθνχ δελ ζα πξέπεη λα γίλεηαη θακία πξνζαξκνγή πξνθεηκέλνπ λα ιακβάλεηαη ππφςε ε πηζηνιεπηηθή δηαβάζκηζε ηεο θάζε αζθαιηζηηθήο ή αληαζθαιηζηηθήο επηρείξεζεο. Σερληθέο Πξνβιέςεηο Ο ζρεκαηηζκφο ησλ ηερληθψλ πξνβιέςεσλ αληηζηνηρεί ζηηο ππνρξεψζεηο ησλ αζθαιηζηηθψλ θαη αληαζθαιηζηηθψλ εηαηξεηψλ έλαληη ησλ αζθαιηζκέλσλ ηνπο. Σν λέν λνκνζεηηθφ πιαίζην νξίδεη φηη ε αμία ησλ ηερληθψλ πξνβιέςεσλ ζα πξέπεη λα αληηζηνηρεί ζηελ ηξέρνπζα αμία ξεπζηνπνίεζεο ηνπο δει. ζην ηξέρνλ πνζφ πνπ ζα έπξεπε λα θαηαβάιεη κηα αζθαιηζηηθή ή αληαζθαιηζηηθή επηρείξεζε εάλ κεηαβίβαδε ηηο ππνρξεψζεηο ηεο ζε θάπνηα άιιε επηρείξεζε αζθάιηζεο ή αληαζθάιηζεο. Ο ππνινγηζκφο ησλ ηερληθψλ πξνβιέςεσλ ζα πξέπεη λα είλαη ζπλεπήο κε ηηο πιεξνθνξίεο πνπ παξέρνπλ νη ρξεκαηννηθνλνκηθέο αγνξέο θαη ηα γεληθά δηαζέζηκα δεδνκέλα γηα ηελ αλάιεςε αζθαιηζηηθψλ θηλδχλσλ. Δπηπιένλ, ζα πξέπεη λα ππνινγίδνληαη κε ζπλεηό, αμηόπηζην θαη αληηθεηκεληθό ηξφπν. Ζ αμία ησλ ηερληθψλ πξνβιέςεσλ ηζνχηαη κε ην άζξνηζκα ηεο βέιηηζηεο εθηίκεζεο θαη ελφο πεξηζσξίνπ θηλδχλνπ. XVIII

21 Βέιηηζηε εθηίκεζε: απνηειεί ηνλ µέζν φξν κειινληηθψλ κηθηψλ ηακεηαθψλ ξνψλ ζηαζκηζκέλσλ βάζεη πηζαλνηήησλ, ιακβάλνληαο ππφςε ηελ ρξνληθή αμία ηνπ ρξήκαηνο, ρξεζηκνπνηψληαο ηελ θαηάιιειε άλεπ θηλδχλνπ θακπχιε επηηνθίσλ. Ο ππνινγηζκφο ηεο ζα πξαγκαηνπνηείηαη κε ηε ρξήζε θαηάιιεισλ θαη εθαξκφζηκσλ αλαινγηζηηθψλ θαη ζηαηηζηηθψλ κεζφδσλ θαη ζα βαζίδεηαη ζε ελεκεξσκέλεο θαη αμηφπηζηεο πιεξνθνξίεο θαη ξεαιηζηηθέο παξαδνρέο Πεξηζώξην θηλδύλνπ : είλαη ηέηνην πνπ λα εμαζθαιίδεη φηη ε αμία ησλ ηερληθψλ πξνβιέςεσλ ηζνδπλακεί κε ην επηπξφζζεην πνζφ, ην νπνίν νη αζθαιηζηηθέο θαη αληαζθαιηζηηθέο επηρεηξήζεηο αλακέλεηαη λα ρξεηαζζνχλ πξνθεηκέλνπ λα αλαιάβνπλ θαη λα ηθαλνπνηήζνπλ ηηο αζθαιηζηηθέο θαη αληαζθαιηζηηθέο ππνρξεψζεηο. Τπνινγίδεηαη κε ηνλ θαζνξηζκφ ηνπ θφζηνπο παξνρήο ηνπ πνζνχ ησλ επηιέμηκσλ ηδίσλ θεθαιαίσλ πνπ είλαη αλαγθαία γηα ηελ ζηήξημε ησλ αζθαιηζηηθψλ θαη αληαζθαιηζηηθψλ ππνρξεψζεσλ θαζ φιε ηε δηάξθεηά ηνπο. Σν επηηφθην ηνπ θφζηνπο θεθαιαίνπ ζα πξέπεη λα είλαη ίδην γηα φιεο ηηο αζθαιηζηηθέο θαη αληαζθαιηζηηθέο επηρεηξήζεηο θαη ζα πξέπεη λα αλαζεσξείηαη πεξηνδηθά. ην ρήκα 2 ηνπ παξαξηήκαηνο ΗΗΗ απεηθνλίδεζηε ν ππνινγηζκφο ηνπ πεξηζσξίνπ θηλδχλνπ. Ίδηα Κεθάιαηα Αθνινπζψληαο ηελ πξνζέγγηζε ηνπ ζπλνιηθνχ ηζνινγηζκνχ ηα ίδηα θεθάιαηα νξίδνληαη επξέσο σο ηα πεξηνπζηαθά ζηνηρεία κείνλ ηηο ππνρξεψζεηο δει. σο ην θεθάιαην πνπ δχλαηαη λα ρξεζηκνπνηεζεί γηα λα απνξξνθήζεη ηηο δεκηέο φηαλ πξνθχςνπλ. Οπζηαζηηθά ηα ίδηα θεθάιαηα ρξεζηκνπνηνχληαη σο πξφζζεην επίπεδν αζθαιείαο γηα δεκηέο πνπ ζα πξνθχςνπλ πέξαλ ησλ ηερληθψλ πξνβιέςεσλ θαη ινηπψλ ππνρξεψζεσλ ζπκβάιινληαο ζηελ πξνζηαζία ησλ αζθαιηζκέλσλ ζε κεγαιχηεξν βαζκφ. Σα ίδηα θεθάιαηα αληηζηνηρνχλ ζην άζξνηζκα ησλ βαζηθψλ ηδίσλ θεθαιαίσλ θαη ησλ ζπκπιεξσκαηηθψλ ηδίσλ θεθαιαίσλ. Σα βαζηθά ίδηα θεθάιαηα, ηα νπνία απνηεινχληαη απφ ζηνηρεία ηνπ ηζνινγηζκνχ, απαξηίδνληαη απφ ηα νηθνλνκηθά ίδηα θεθάιαηα (Δλεξγεηηθφ - Παζεηηθφ >0) θαη ηηο ππνρξεψζεηο κεησκέλεο εμαζθάιηζεο. XIX

22 Σα ζπκπιεξσκαηηθά ίδηα θεθάιαηα, ηα νπνία απνηεινχληαη απφ ζηνηρεία εθηφο ηζνινγηζκνχ, απνηεινχλ ηηο δεζκεχζεηο πνπ έρνπλ ιεθζεί απφ ηξίηνπο θαη αλακέλεηαη λα θαηαβιεζνχλ. Απνηεινχληαη απφ ην κε θαηαβεβιεκέλν κεηνρηθφ θεθάιαην, ηηο πηζησηηθέο επηζηνιέο θαη ηηο εγγπήζεηο θαζψο θαη απφ άιιεο λνκηθέο δεζκεχζεηο πνπ έρνπλ ιεθζεί απφ αζθαιηζηηθέο θαη αληαζθαιηζηηθέο επηρεηξήζεηο. Ζ Δπξσπατθή Δπηηξνπή ζεζπίδεη εθηειεζηηθά κέηξα γηα ηελ έγθξηζε ησλ ζπκπιεξσκαηηθψλ ηδίσλ θεθαιαίσλ. Σν πνζφ πνπ απνδίδεηαη ζε θάζε ζηνηρείν ζπκπιεξσκαηηθψλ ηδίσλ θεθαιαίσλ αληηθαηνπηξίδεη ηελ απνξξνθεηηθφηεηα δεκηάο ηνπ ζηνηρείνπ απηνχ θαη βαζίδεηαη ζε ζπλεηέο θαη ξεαιηζηηθέο παξαδνρέο. Σα Ίδηα Κεθάιαηα ηαμηλνκνχληαη ζε 3 θιάζεηο (Tiers), αλαιφγσο ηεο δπλαηφηεηάο ηνπο λα απνξξνθήζνπλ δεκίεο, θαη ζην βαζκφ πνπ πιεξνχλ πέληε (5) βαζηθά θξηηήξηα: Μφληκε δηαζεζηκφηεηα (permanent availability) Δμαζθάιηζε (subordination) Απνπζία θηλήηξσλ εμφθιεζεο (absence of incentives to redeem) Απνπζία ππνρξεσηηθψλ δαπαλψλ εμππεξέηεζεο (absence of mandatory servicing costs) Απνπζία λνκηθψλ βαξψλ (absence of encumbrances) ηνλ Πίλαθα 1 ηνπ παξαξηήκαηνο ΗΗ απεηθνλίδεηαη ε ηαμηλφκεζε ησλ Ηδίσλ Κεθαιαίσλ ζηηο ηξείο θιάζεηο. Σν πνζφ ησλ επηιέμηκσλ ηδίσλ θεθαιαίσλ θαζνξίδεηαη εθαξκφδνληαο φξηα ηα νπνία δηαζθαιίδνπλ ηε ζπλνιηθή πνηφηεηα ησλ θεθαιαίσλ. χκθσλα κε ηνλ παξαπάλσ πίλαθα ηα ζηνηρεία ησλ βαζηθψλ ηδίσλ θεθαιαίσλ πνπ ηαμηλνκνχληαη ζηελ θαηεγνξία Tier 1 είλαη πςειήο πνηφηεηαο θαη ηθαλνπνηνχλ φια ηα παξαπάλσ θξηηήξηα. Ζ Δπηηξνπή ζεζπίδεη επηπιένλ εθηειεζηηθά κέηξα γηα ηνλ θαηάινγν ησλ ζηνηρείσλ ησλ ηδίσλ θεθαιαίσλ πνπ πιεξνχλ ηα 5 παξαπάλσ βαζηθά θξηηήξηα, ν νπνίνο πεξηιακβάλεη γηα θάζε ζηνηρείν ησλ ηδίσλ θεθαιαίσλ αθξηβή πεξηγξαθή ησλ ραξαθηεξηζηηθψλ πνπ θαζφξηζαλ ηελ ηαμηλφκεζε ηνπ. Δπηπιένλ, ηα κέηξα απηά επεθηείλνληαη ζηηο κεζφδνπο πνπ ζα πξέπεη λα ρξεζηκνπνηνχληαη απφ ηηο επνπηηθέο αξρέο φηαλ εγθξίλνπλ ηελ αμηνιφγεζε θαη ηαμηλφκεζε ησλ ζηνηρείσλ ησλ ηδίσλ θεθαιαίσλ ηα νπνία δελ θαιχπηνληαη απφ ηνλ παξαπάλσ θαηάινγν. Σν πνζφ ησλ επηιέμηκσλ ηδίσλ θεθαιαίσλ θαζνξίδεηαη εθαξκφδνληαο φξηα ηα νπνία δηαζθαιίδνπλ ηελ ζπλνιηθή πνηφηεηα ησλ θεθαιαίσλ. ζνλ αθνξά ηε ζπκκφξθσζε πξνο ηηο θεθαιαηαθέο απαηηήζεηο XX

23 θεξεγγπφηεηαο (SCR), ηνπιάρηζηνλ ην 1/3 ησλ επηιέμηκσλ ηδίσλ θεθαιαίσλ ζα πξέπεη λα είλαη Tier 1 θαη φρη πάλσ απφ ην 1/3 Tier 3. ρεηηθά κε ηε ζπκκφξθσζε πξνο ηηο ειάρηζηεο θεθαιαηαθέο απαηηήζεηο θεξεγγπφηεηαο (MCR) ηνπιάρηζηνλ ην 50% ησλ επηιέμηκσλ ηδίσλ θεθαιαίσλ ζα πξέπεη λα είλαη Tier 1 ελψ ηα ζπκπιεξσκαηηθά ίδηα θεθάιαηα θαζψο θαη ηα θεθάιαηα Tier 3 δελ είλαη επηιέμηκα. Κεθαιαηαθέο Απαηηήζεηο Φεξεγγπόηεηαο (Solvency Capital Requirement) Οη θεθαιαηαθέο απαηηήζεηο θεξεγγπφηεηαο αληηζηνηρνχλ ζηελ αμία ζε θίλδπλν (Value at Risk) ησλ βαζηθψλ ηδίσλ θεθαιαίσλ αζθαιηζηηθψλ ή αληαζθαιηζηηθψλ επηρεηξήζεσλ κε επίπεδν εκπηζηνζχλεο 99,5% γηα κηα πεξίνδν ελφο έηνπο θαη ππνινγίδνληαη βάζεη ηνπ ηεθκεξίνπ φηη ε επηρείξεζε αζθεί ηηο δξαζηεξηφηεηέο ηεο ζε ζπλερή βάζε. Σα θξάηε κέιε απαηηνχλ απφ ηηο αζθαιηζηηθέο θαη αληαζθαιηζηηθέο επηρεηξήζεηο λα δηαζέηνπλ επηιέμηκα ίδηα θεθάιαηα γηα ηελ θάιπςε ησλ θεθαιαηαθψλ απαηηήζεσλ θεξεγγπφηεηαο. Σν SCR ζα πξέπεη λα δηακνξθψλεηαη κε ηέηνην ηξφπν ψζηε λα εμαζθαιίδεηαη φηη ιακβάλνληαη ππφςε φινη νη πνζνηηθνπνίεζηκνη θίλδπλνη ζηνπο νπνίνπο είλαη εθηεζεηκέλε ε αζθαιηζηηθή ή αληαζθαιηζηηθή επηρείξεζε. Θα θαιχπηνληαη ππάξρνπζεο δξαζηεξηφηεηεο, φπνπ νη θεθαιαηαθέο απαηηήζεηο θεξεγγπφηεηαο ζα θαιχπηνπλ κφλν ηηο κε αλακελφκελεο δεκηέο αιιά θαη λέεο δξαζηεξηφηεηεο πνπ αλακέλεηαη λα θαηαρσξεζνχλ εληφο ηνπ έηνπο. Δπηπιένλ, θαηά ηνλ ππνινγηζκφ ηνπ SCR, ζα πξέπεη λα ιακβάλεηαη ππφςε ε θαζαξή επίπησζε φισλ ησλ ηερληθψλ γηα ηε κείσζε ησλ θηλδχλσλ πνπ εθαξκφδεη ε θάζε εηαηξεία, ππφ ηελ πξνυπφζεζε φηη ν πηζησηηθφο θίλδπλνο θαη νη άιινη θίλδπλνη πνπ απνξξένπλ απφ ηελ ρξήζε ηέηνηνπ είδνπο ηερληθψλ αληηθαηνπηξίδνληαη θαηάιιεια ζηηο θεθαιαηαθέο απαηηήζεηο θεξεγγπφηεηαο. Οη θεθαιαηαθέο απαηηήζεηο θεξεγγπφηεηαο ζα πξέπεη λα ππνινγίδνληαη ηνπιάρηζηνλ κηα θνξά εηεζίσο θαη ην απνηέιεζκα απηφ λα αλαθέξεηαη ζηηο αληίζηνηρεο επνπηηθέο αξρέο. Οη αζθαιηζηηθέο θαη αληαζθαιηζηηθέο επηρεηξήζεηο ζα πξέπεη λα εμαζθαιίδνπλ φηη δηαζέηνπλ επηιέμηκα ίδηα θεθάιαηα πνπ θαιχπηνπλ ηηο παξαπάλσ θεθαιαηαθέο απαηηήζεηο θαη λα παξαθνινπζνχλ ζε εηήζηα βάζε ην πνζφ ησλ επηιέμηκσλ ηδίσλ θεθαιαίσλ θαη ησλ θεθαιαηαθψλ απαηηήζεσλ θεξεγγπφηεηαο. ε πεξίπησζε πνπ ην πξνθίι θηλδχλνπ ησλ εηαηξεηψλ απηψλ απνθιίλεη ζεκαληηθά απφ ηηο παξαδνρέο ζηηο νπνίεο έρεη βαζηζηεί ν ππνινγηζκφο ηνπ SCR, ε επηρείξεζε ζα πξέπεη λα ππνινγίδεη εθ λένπ ην θεθάιαην απηφ θαη λα ην γλσζηνπνηεί ζηηο επνπηηθέο αξρέο. Με ηε ζεηξά ηνπο νη XXI

24 επνπηηθέο αξρέο, αλ δηαπηζηψζνπλ φηη ππάξρνπλ ζηνηρεία πνπ λα δειψλνπλ δηαθνξνπνίεζε ζην πξνθίι θηλδχλνπ ηεο αζθαιηζηηθήο ή αληαζθαιηζηηθήο επηρείξεζεο απφ ηνλ ηειεπηαίν ππνινγηζκφ ησλ θεθαιαηαθψλ απαηηήζεσλ θεξεγγπφηεηαο, ζα κπνξνχλ λα απαηηνχλ απφ ηηο εηαηξείεο απηέο λα ππνινγίδνπλ εθ λένπ ην πνζφ απηφ. Οη θεθαιαηαθέο απαηηήζεηο θεξεγγπφηεηαο ππνινγίδνληαη είηε κε ηελ ηππνπνηεκέλε κέζνδν είηε κε ηε ρξήζε εζσηεξηθνύ ππνδείγκαηνο. Τπνινγηζκόο ηνπ SCR κε ηελ ηππνπνηεκέλε κέζνδν Οη θεθαιαηαθέο απαηηήζεηο θεξεγγπφηεηαο πνπ ππνινγίδνληαη ζχκθσλα κε ηελ ηππνπνηεκέλε κέζνδν απνηεινχλ ην άζξνηζκα ησλ βαζηθώλ θεθαιαηαθψλ απαηηήζεσλ θεξεγγπφηεηαο (BSCR) ηνπ SCR ηνπ ιεηηνπξγηθνχ θηλδχλνπ θαη κίαο πξνζαξκνγήο ηνπ ηειηθνχ απνηειέζκαηνο πνπ πξνθχπηεη θπξίσο απφ ππνρξεψζεηο κειινληηθψλ εμφδσλ πνπ έρνπλ ήδε πιεξσζεί. Σν ζπλνιηθφ SCR επνκέλσο, ππνινγίδεηαη απφ ηνλ ηχπν: SCR = BSCR + Adj + SCR op φπνπ BSCR: βαζηθφ SCR, Adj: πξνζαξκνγή ιφγσ κεηαθεξφκελσλ θηλδχλσλ, SCR op : SCR ηνπ ιεηηνπξγηθνχ θηλδχλνπ ηεο εηαηξίαο. Βαζηθέο θεθαιαηαθέο απαηηήζεηο ( BSCR) Σν ηειηθφ απνηέιεζκα ηνπ BSCR δίλεηαη απφ ηνλ παξαθάησ ηχπν: BSCR * * ijcorrscr SCR SCR SCR i, j i J int angible φπνπ, SCRi αληηζηνηρεί ζηελ ελφηεηα θηλδχλνπ i θαη SCRj αλαθέξεηαη ζηελ ελφηεηα θηλδχλνπ j, θαη ην i, j ζεκαίλεη φηη ην άζξνηζκα πξέπεη λα θαιχπηεη φινπο ηνπο δπλαηνχο ζπλδπαζκνχο ησλ i θαη j ηνλ ππνινγηζκφ ηα SCR i θαη SCRj αληηθαζίζηαληαη απφ ηα εμήο: SCR mkt : Κεθαιαηαθέο απαηηήζεηο ηνπ θηλδχλνπ αγνξάο (SCR Market), SCR de f: Κεθαιαηαθέο απαηηήζεηο ηνπ θηλδχλνπ αζέηεζεο αληηζπκβαιινκέλνπ (SCR Counterparty default risk), XXII

25 SCR life : Κεθαιαηαθέο απαηηήζεηο ηνπ αζθαιηζηηθνχ θηλδχλνπ δσήο (SCR Life), SCR nl : Κεθαιαηαθέο απαηηήζεηο ηνπ αζθαιηζηηθνχ θηλδχλνπ δεκηψλ (SCR Non Life), SCR health : Κεθαιαηαθέο απαηηήζεηο ηνπ αζθαιηζηηθνχ θηλδχλνπ πγείαο (SCR Health), Επηπιένλ, ην SCR intangibles αλαθέξεηαη ζηηο θεθαιαηαθέο απαηηήζεηο ηνπ θηλδχλνπ άπισλ πεξηνπζηαθψλ ζηνηρείσλ (SCR Intangible). Ο παξάγνληαο CorrSCR ij είλαη ε ζπζρέηηζε (correlation) κεηαμχ ησλ θηλδχλσλ αγνξάο, αζέηεζεο, δσήο, πγείαο θαη δεκηψλ. Οη ζπζρεηίζεηο κεηαμχ ησλ θηλδχλσλ απηψλ παξνπζηάδνληαη ζην Πίλαθα 2 ηνπ παξαξηήκαηνο ΗΗ. ηελ ζπλέρεηα παξνπζηάδνληαη αλαιπηηθά νη επηκέξνπο θίλδπλνη ησλ βαζηθψλ θεθαιαηαθψλ απαηηήζεσλ. Ζ ελόηεηα ηνπ θηλδύλνπ αγνξάο πεγάδεη απφ ηα επίπεδα κεηαβιεηφηεηαο θαη δηαθπκάλζεσλ πνπ ραξαθηεξίδνπλ ηηο αγνξαίεο ηηκέο ησλ πεξηνπζηαθψλ ζηνηρείσλ θαη ησλ ππνρξεψζεσλ. Ζ έθζεζε ζηνλ θίλδπλν αγνξάο αληηθαηνπηξίδεηαη απφ ηελ ελδερφκελε επίδξαζε πνπ ζα επηθέξνπλ κεηαβνιέο ζε ρξεκαηννηθνλνκηθέο κεηαβιεηέο, φπσο νη ηηκέο ησλ κεηνρψλ, ηα επηηφθηα, νη ηηκέο ησλ αθηλήησλ θαη νη ηηκέο ηνπ ζπλαιιάγκαηνο. Ζ ελόηεηα θίλδπλνο αθέηηζης ανηιζσμβαλλόμενοσ αληηθαηνπηξίδεη πηζαλέο δεκηέο ιφγσ κε αλακελφκελεο αζέηεζεο ή επηδείλσζεο ζηελ πηζησηηθή ζέζε ησλ αληηζπκβαιιφκελσλ ησλ αζθαιηζηηθψλ θαη αληαζθαιηζηηθψλ επηρεηξήζεσλ εληφο ηνπ έηνπο. Θα πξέπεη λα θαιχπηνληαη ζπκβάζεηο κείσζεο ηνπ θηλδχλνπ φπσο ζπκθσλίεο αληαζθάιηζεο, ηηηινπνηήζεηο θαη παξάγσγα, θαζψο θαη απαηηήζεηο απφ δηακεζνιαβεηέο. Ζ ελόηεηα «αναλαμβανόμενος κίνδσνος ζωής» θαιχπηεη ηνλ θίλδπλν πνπ απνξξέεη απφ ηελ ζχλαςε ηεο αζθάιηζεο δσήο, πνπ ζπλδέεηαη ηφζν κε ηνπο θηλδχλνπο πνπ θαιχπηνληαη φζν θαη κε ηηο δηαδηθαζίεο πνπ αθνινπζνχληαη θαηά ηελ επηρεηξεκαηηθή δξαζηεξηφηεηα, κέζσ εθηά ππνελνηήησλ γηα ηνλ θίλδπλν ζλεζηκφηεηαο, καθξνβηφηεηαο, αληθαλφηεηαο/λνζεξφηεηαο, αθχξσζεο/εμαγνξάο, εμφδσλ, αλαζεψξεζεο θαη θαηαζηξνθηθψλ γεγνλφησλ. Ζ ελόηεηα «αναλαμβανόμενος κίνδσνος πγείαο» δηαρσξίδεηαη ζε επί κέξνπο θαηεγνξίεο αλάινγα κε ην αλ νη αζθαιηζηηθέο ππνρξεψζεηο πγείαο αζθνχληαη ζε ηερληθή XXIII

26 βάζε παξφκνηα κε θηλδχλνπο δσήο(slt Health) ή θηλδχλνπο δεκηψλ(non SLT Health). Ο ηξφπνο ππνινγηζκνχ ησλ απαηηνχκελσλ θεθαιαίσλ πξνθχπηεη αλάινγα κε ηνλ δηαρσξηζκφ απηφ. ην ρήκα 3 ηνπ παξαξηήκαηνο ΗΗΗ θαίλεηαη ν δηαρσξηζκφο ηνπ Αζθαιηζηηθνχ Κηλδχλνπ Τγείαο, ζην ηκήκα πνπ παξνπζηάδεη νκνηφηεηεο κε ηνπο θηλδχλνπο δσήο (Health SLT ), ζην ηκήκα πνπ παξνπζηάδεη νκνηφηεηεο κε ηνπο θηλδχλνπο δεκηψλ (Health Non SLT ) θαη ζην ηκήκα πνπ αθνξά θαηαζηξνθηθά ζελάξηα θηλδχλσλ Τγείαο. Ζ ελφηεηα «αλαιακβαλόκελνο θίλδπλνο δεκηώλ» αληηθαηνπηξίδεη ηνλ θίλδπλν ν νπνίνο απνξξέεη απφ αζθαιηζηηθέο ππνρξεψζεηο ζηελ αζθάιηζε δεκηψλ, ζε ζρέζε κε ηνπο θηλδχλνπο πνπ θαιχπηνληαη θαη ηηο δηεξγαζίεο πνπ ρξεζηκνπνηνχληαη θαηά ηελ άζθεζε ηεο ελ ιφγσ δξαζηεξηφηεηαο. Θα πξέπεη λα ιακβάλεηαη ππφςε ε αβεβαηφηεηα ζηα απνηειέζκαηα ησλ αζθαιηζηηθψλ θαη αληαζθαιηζηηθψλ επηρεηξήζεσλ ζε ζρέζε κε ηηο πθηζηάκελεο ππνρξεψζεηο ηνπο, θαζψο θαη ε αβεβαηφηεηα ζρεηηθά κε ηελ θαηαρψξεζε ησλ λέσλ εξγαζηψλ ηνπο εληφο ηνπ έηνπο. Κεθαιαηαθέο απαηηήζεηο γηα ιεηηνπξγηθνύο θηλδύλνπο ( SCR op ) Λεηηνπξγηθφο θίλδπλνο είλαη ν θίλδπλνο απψιεηαο πνπ απνξξέεη είηε απφ αλεπαξθείο ή απνηπρεκέλεο εζσηεξηθέο δηαδηθαζίεο, είηε απφ ην πξνζσπηθφ θαη ηα ζπζηήκαηα ηεο επηρείξεζεο είηε απφ εμσηεξηθά γεγνλφηα. Ο ιεηηνπξγηθφο θίλδπλνο ζα πξέπεη λα πεξηιακβάλεη λνκηθνχο θηλδχλνπο θαη λα εμαηξνχληαη ζηξαηεγηθνί θίλδπλνη θαη θίλδπλνη θήκεο. Δζσηεξηθό Μνληέιν Σν εζσηεξηθφ κνληέιν αλαθέξεηαη ζε έλα ζχζηεκα δηαρείξηζεο θηλδχλσλ, ην νπνίν έρεη αλαπηπρζεί απφ ηελ ίδηα ηελ αζθαιηζηηθή κε ζθνπφ ηελ αλάιπζε ηνπ πξνθίι θηλδχλσλ ζηνπο νπνίνπ εθηίζεηαη, ηελ πνζνηηθνπνίεζε απηψλ θαη ηειηθά ηνλ θαζνξηζκφ ησλ απαηηνχκελσλ θεθαιαηαθψλ απαηηήζεσλ. Έλα εζσηεξηθφ κνληέιν δχλαηαη λα δηεπθνιχλεη ηελ θαηαλφεζε ησλ θηλδχλσλ απηψλ θαη λα νδεγήζεη ηειηθά ζε θαιχηεξε θαηαλνκή ησλ θεθαιαίσλ γηα ηελ αληηκεηψπηζή ηνπο. Σν Γηνηθεηηθφ πκβνχιην θαζψο θαη ην ππεχζπλν πξνζσπηθφ δπλακηθφ ζα δηαζέηνπλ ηνλ ζπλνιηθφ έιεγρν θαη ηελ επζχλε γηα ηελ θαηαζθεπή θαη ηε ρξήζε ηνπ εζσηεξηθνχ κνληέινπ. Χο εθ ηνχηνπ ππνρξενχληαη XXIV

27 ζε ππνβνιή αίηεζεο ζηελ επνπηηθή αξρή εγθεθξηκέλε απφ ην Γηνηθεηηθφ πκβνχιην ε νπνία ζα πξέπεη λα ηεθκεξηψλεη ηα θάησζη: Γνθηκαζία Υξήζεο (Use Test). Σν εζσηεξηθφ κνληέιν απνδεδεηγκέλα ζα ρξεζηκνπνηείηαη ζην ζχζηεκα δηαθπβέξλεζεο ηεο εηαηξίαο, ζην ζχζηεκα δηαρείξηζεο θηλδχλσλ, ζηηο δηαδηθαζίεο ιήςεο απνθάζεσλ θαη ζηε δηαδηθαζία εθηίκεζεο θαη θαηαλνκήο ησλ βαζηθψλ θεθαιαίσλ θαη ηνπ πεξηζσξίνπ θεξεγγπφηεηαο. ηαηηζηηθά Πξφηππα Πνηφηεηαο (Statistical Quality Standards). ηνλ ηνκέα απηφ ζα πξέπεη λα γίλεηαη ζαθέο φηη γίλεηαη ρξήζε θαηάιιεισλ αλαινγηζηηθψλ θαη ζηαηηζηηθψλ ηερληθψλ, ζπκβαηψλ κε απηέο πνπ ρξεζηκνπνηνχληαη γηα ηνλ ππνινγηζκφ ησλ ηερληθψλ πξνβιέςεσλ θαζψο θαη ηξερνπζψλ θαη αμηφπηζησλ πιεξνθνξηψλ θαη ξεαιηζηηθψλ παξαδνρψλ. Θα πξέπεη λα θαιχπηνληαη φινη νη ζεκαληηθνί θίλδπλνη ζηνπο νπνίνπο εθηίζεηαη ε αζθαιηζηηθή εηαηξία θαη λα ιακβάλνληαη ππφςε φιεο νη κειινληηθέο ελέξγεηεο ηεο δηνίθεζεο πνπ δχλαηαη λα επεξεάζνπλ ηα απνηειέζκαηα. Πξφηππα Γηαβάζκηζεο (Calibration Standards). Γίλεηαη ε δπλαηφηεηα ρξήζεο ελαιιαθηηθήο κέηξεζεο θηλδχλνπ απφ ην 99,5% Value at Risk, ή ηεο ρξνληθήο δηάξθεηαο ηνπ ελφο έηνπο, αξθεί λα κελ δηαβάιιεηαη ε πξνζηαζία ησλ αζθαιηζκέλσλ. Πξφηππα Απνηίκεζεο (Validation Standards). Ζ αζθαιηζηηθή εηαηξία ζα πξέπεη λα δηαζέηεη ηαθηηθφ θχθιν επηθχξσζεο ηνπ εζσηεξηθνχ κνληέινπ, λα παξαθνινπζεί ηηο επηδφζεηο ηνπ, λα επαλεμεηάδεη ζπλερψο ηελ θαηαιιειφηεηά ηνπ θαη λα ζπγθξίλεη ηα απνηειέζκαηα κε απηά ηνπ βαζηθνχ κνληέινπ. Θα πξέπεη επηπιένλ λα ειέγρεηαη ε ζηαζεξφηεηα ηνπ κνληέινπ θαη ε επαηζζεζία ηνπ ζε κεηαβνιέο βαζηθψλ παξαδνρψλ. Πξφηππα Σεθκεξίσζεο (Documentation Standards). Ζ αζθαιηζηηθή εηαηξία ζα πξέπεη λα ηεθκεξηψλεη ην ζρεδηαζκφ ηνπ εζσηεξηθνχ κνληέινπ, λα πεξηγξάθεη ιεπηνκεξψο ηε ζεσξεηηθή ηνπ βάζε θαζψο θαη ηε καζεκαηηθή. Θα πξέπεη λα αλαθέξεη θάζε πεξίζηαζε θαηά ηελ νπνία ην κνληέιν δελ ήηαλ απνηειεζκαηηθφ θαζψο θαη λα ηεθκεξηψλεη θάζε πηζαλή αιιαγή. XXV

28 Διάρηζηεο θεθαιαηαθέο απαηηήζεηο θεξεγγπόηεηαο (Minimum Capital Requirement) Οη ειάρηζηεο θεθαιαηαθέο απαηηήζεηο θεξεγγπφηεηαο απνηεινχλ ηελ αμία ζε θίλδπλν (VaR) ησλ βαζηθψλ ηδίσλ θεθαιαίσλ κηαο αζθαιηζηηθήο ή αληαζθαιηζηηθήο επηρείξεζεο ζε δηάζηεκα εκπηζηνζχλεο 85% γηα πεξίνδν ελφο έηνπο. Σν MCR απνηειεί ην πνζφ ησλ επηιέμηκσλ ηδίσλ θεθαιαίσλ θάησ απφ ην νπνίν νη αζθαιηζκέλνη εθηίζεληαη ζε κε απνδεθηφ επίπεδν θηλδχλνπ, αλ νη αζθαιηζηηθέο θαη αληαζθαιηζηηθέο επηρεηξήζεηο επηηξεπφηαλ λα ζπλερίζνπλ ηηο δξαζηεξηφηεηέο ηνπο. Γηα ηνλ ππνινγηζκφ ηνπ ζα ρξεζηκνπνηεζεί ζαθήο θαη απιή κέζνδνο ππνινγηζκνχ, ψζηε λα δηαζθαιίδεηαη ε δπλαηφηεηα ειέγρνπ ηνπ ππνινγηζκνχ. Θα ππνινγίδεηαη ζε ηξηκεληαία ηνπιάρηζηνλ βάζε θαη ζα αλαθέξεηαη ζηηο επνπηηθέο αξρέο. Σν απφιπην θαηψηαην φξην γηα ηηο αζθαιηζηηθέο επηρεηξήζεηο αζθαιίζεσλ δεκηψλ νξίδεηαη ζε Δθφζνλ νη αζθαιηζηηθέο θαη αληαζθαιηζηηθέο επηρεηξήζεηο ζπκκνξθψλνληαη κε ην απαηηνχκελν πεξηζψξην θεξεγγπφηεηαο έσο ηηο 31/10/2012, αιιά δελ δηαζέηνπλ επαξθή επηιέμηκα βαζηθά ηδία θεθάιαηα γηα λα θαιχςνπλ ηηο ειάρηζηεο θεθαιαηαθέο απαηηήζεηο θεξεγγπφηεηαο ζα πξέπεη λα ζπκκνξθψλνληαη κέρξη ηηο 31/10/2013, δηαθνξεηηθά ζα πξνθαιείηαη ε ηειηθή επνπηηθή παξέκβαζε θαη ζα αλαθαιείηαη ε άδεηα ιεηηνπξγίαο ηνπο. Δπελδύζεηο Έλα άιιν ζεκαληηθφ ζηνηρείν ζην νπνίν επηθεληξψλεηαη ην Solvency II ζηνλ Ππιψλα Η είλαη νη επελδχζεηο. Οη αζθαιηζηηθέο θαη αληαζθαιηζηηθέο επηρεηξήζεηο ζα επελδχνπλ φια ηα πεξηνπζηαθά ηνπο ζηνηρεία ζχκθσλα κε ηελ αξρή ηνπ «ζπλεηνχ επελδπηή». Απηφ πξαθηηθά ζεκαίλεη φηη ζα επελδχνπλ κφλν ζε ζηνηρεία θαη ρξεκαηννηθνλνκηθά κέζα, νη θίλδπλνη ησλ νπνίσλ κπνξνχλ λα αλαγλσξίδνληαη, λα κεηξνχληαη, λα παξαθνινπζνχληαη, λα δηαρεηξίδνληαη, ειέγρνληαη θαη αλαθέξνληαη θαη λα ιακβάλνληαη θαηάιιεια ππφςε ζηελ αμηνιφγεζε ησλ ζπλνιηθψλ αλαγθψλ θεξεγγπφηεηαο. Γελ ππάξρνπλ πξνθαζνξηζκέλεο θαηεγνξίεο επελδχζεσλ θαη νχηε ρξεηάδεηαη πξνεγνχκελε επνπηηθή έγθξηζε. Δπηπιένλ, φια ηα πεξηνπζηαθά ζηνηρεία θαη θπξίσο εθείλα πνπ θαιχπηνπλ ην MCR θαη ην SCR ζα πξέπεη λα επελδχνληαη κε ηξφπν πνπ λα εγγπάηαη ηελ αζθάιεηα, πνηφηεηα, ξεπζηφηεηα θαη θεξδνθνξία ηνπ ζπλνιηθνχ ραξηνθπιαθίνπ. Σα πεξηνπζηαθά ζηνηρεία πνπ πξννξίδνληαη γηα ηελ θάιπςε ησλ ηερληθψλ πξνβιέςεσλ επελδχνληαη θαηάιιεια ζχκθσλα κε ηε θχζε θαη ηε δηάξθεηα ησλ αζθαιηζηηθψλ θαη αληαζθαιηζηηθψλ ππνρξεψζεσλ. Γεληθφηεξα, φιεο νη επελδχζεηο γίλνληαη κε γλψκνλα ην ζπκθέξνλ ησλ αζθαιηζκέλσλ. Σέινο, ζα πξέπεη λα ιακβάλνληαη ππφςε νη θίλδπλνη ξεπζηφηεηαο θαη ζπγθέληξσζεο ησλ επελδχζεσλ. XXVI

29 2.2.2 ΠΤΛΧΝΑ ΗΗ ΠΟΗΟΣΗΚΔ ΑΠΑΗΣΖΔΗ Ο Ππιώλαο ΙΙ πεξηιακβάλεη φιεο ηηο πνηνηηθέο αλαιχζεηο θαη επηθεληξψλεηαη ζην ζχζηεκα δηνίθεζεο, ηνλ ηξφπν δηαρείξηζεο ησλ θηλδχλσλ θαη ηνλ θαζνξηζκφ ηνπ ηξφπνπ ιεηηνπξγίαο ηνπ εζσηεξηθνχ ειέγρνπ ηεο αζθαιηζηηθήο εηαηξίαο ν νπνίνο είλαη ππεχζπλνο γηα ηελ νξζή δηαρείξηζε ησλ θηλδχλσλ. Οη εηαηξίεο ππνρξενχληαη λα ηεξνχλ γξαπηψο ηεθκεξησκέλεο πνιηηηθέο αλάιεςεο θηλδχλσλ θαη ζρεκαηηζκνχ απνζεκάησλ, επελδχζεσλ θαζψο θαη πνιηηηθή ησλ ηερληθψλ κείσζεο ηνπ θηλδχλνπ (π.ρ. αληαζθάιηζε). Ζ νδεγία ππνρξεψλεη ηελ Δζσηεξηθή Δθηίκεζε Κηλδχλνπ θαη Φεξεγγπφηεηαο (Own Risk and Solvency Assessment, ORSA), δηαδηθαζία θαηά ηελ νπνία πξαγκαηνπνηείηαη εζσηεξηθή αμηνιφγεζε, αμηνιφγεζε ησλ ζπλνιηθψλ αλαγθψλ θεξεγγπφηεηαο, ζπλερήο ζπκκφξθσζε κε ηηο θεθαιαηαθέο απαηηήζεηο θαη ηηο απαηηήζεηο γηα ηηο ηερληθέο πξνβιέςεηο θαη εληνπηζκφο ηνπ βαζκνχ απφθιηζεο ηνπ πξνθίι θηλδχλνπ απφ ηηο παξαδνρέο ζηηο νπνίεο βαζίδεηαη ν ππνινγηζκφο ηνπ SCR θαζψο θαη αμηνιφγεζε ηνπ εζσηεξηθνχ κνληέινπ ζε πεξίπησζε πνπ απηφ ρξεζηκνπνηείηαη ΠΤΛΧΝΑ ΗΗΗ - ΑΠΑΗΣΖΔΗ ΑΝΑΦΟΡΧΝ ΚΑΗ ΓΖΜΟΗΔΤΖ ΠΛΖΡΟΦΧΡΗΧΝ Ο Ππιώλαο ΙΙΙ πεξηιακβάλεη ηελ ηαθηηθή ππνβνιή εθζέζεσλ πξνο ηελ επνπηηθή αξρή (Regulatory Supervisory Report, RSR) αιιά θαη πξνο ην επξχ θνηλφ (public Solvency and Financial Condition Report, SFCR). Ο απψηεξνο ζηφρνο ησλ εθζέζεσλ απηψλ είλαη ε ελίζρπζε ηελ πεηζαξρίαο ηεο αγνξάο, κέζα απφ ηε δεκνζηνπνίεζε ζηνηρείσλ ησλ θηλδχλσλ πνπ αλαιακβάλεη θαη ηνπ ηξφπνπ πνπ ηνπο δηαρεηξίδεηαη ε θάζε εηαηξία. Οη ηξεηο παξαπάλσ Ππιψλεο ζπλνςίδνληαη ζην ρήκα 4 ηνπ παξαξηήκαηνο ΗΗΗ. XXVII

30 XXVIII

31 ΚΔΦΑΛΑΗΟ IΗΗ ΔΦΑΡΜΟΓΖ ΠΟΟΣΗΚΧΝ ΑΠΑΗΣΖΔΧΝ Δ ΔΣΑΗΡΔΗΑ ΑΦΑΛΗΔΧΝ ΕΧΖ ην Κεθάιαην απηφ ζα παξνπζηαζηεί ν ηξφπνο ππνινγηζκνχ ησλ Κεθαιαηαθψλ Απαηηήζεσλ Φεξεγγπφηεηαο ζε εηαηξεία αζθαιίζεσλ δσήο κε ηελ ηππνπνηεκέλε κέζνδν βάζε ηεο άζθεζεο πνπ πξαγκαηνπνίεζαλ νη αζθαιηζηηθέο εηαηξείεο απφ 28 Ηαλνπαξίνπ 2013 έσο 31 Μαξηίνπ 2013 ( Long-term guarantees assessment). 3.1 ΤΠΟΛΟΓΗΜΟ SCR Δ ΔΣΑΗΡΔΗΑ ΑΦΑΛΗΔΧΝ ΕΧΖ πσο έρνπκε ήδε πξναλαθέξεη παξαπάλσ νη θεθαιαηαθέο απαηηήζεηο θεξεγγπφηεηαο πνπ ππνινγίδνληαη ζχκθσλα κε ηελ ηππνπνηεκέλε κέζνδν απνηεινχλ ην άζξνηζκα ησλ βαζηθώλ θεθαιαηαθψλ απαηηήζεσλ θεξεγγπφηεηαο (BSCR) ηνπ SCR ηνπ ιεηηνπξγηθνχ θηλδχλνπ θαη κίαο πξνζαξκνγήο ηνπ ηειηθνχ απνηειέζκαηνο πνπ πξνθχπηεη θπξίσο απφ ππνρξεψζεηο κειινληηθψλ εμφδσλ πνπ έρνπλ ήδε πιεξσζεί. Ο ππνινγηζκφο ησλ Βαζηθψλ Ηδίσλ θεθαιαίσλ γηα εηαηξεία αζθαιίζεσλ δσήο πξνθχπηεη απφ θεθαιαηαθέο απαηηήζεηο ηνπ θηλδχλνπ αγνξάο, αζθαιηζηηθνχ θηλδχλνπ δσήο, θαζψο θαη απφ απαηηήζεηο γηα ηνλ θίλδπλν άπισλ πεξηνπζηαθψλ ζηνηρείσλ. Ζ ελφηεηα ηνπ θηλδχλνπ αγνξάο ππνινγίδεηαη σο εμήο: SCR mkt * * rxccorrmkt Mkt Mkt rxc r c φπνπ, SCRi αληηζηνηρεί ζηελ ππνελφηεηα θηλδχλνπ i θαη SCRj αλαθέξεηαη ζηελ ππνελφηεηα θηλδχλνπ j. ηνλ ππνινγηζκφ ηα SCR t θαη SCRj αληηθαζίζηαληαη απφ ηα εμήο: SCR interest : αλαθέξεηαη ζηελ ππνελφηεηα «θίλδπλνο επηηνθίνπ» φπνπ, «θίλδπλνο επηηνθίνπ» είλαη ν θίλδπλνο πνπ ζρεηίδεηαη κε ηελ επαηζζεζία ζηηο αμίεο ηνπ ελεξγεηηθνχ, ηνπ παζεηηθνχ θαη ησλ ρξεκαηννηθνλνκηθψλ κέζσλ ζε αιιαγέο ζηελ θακπχιε ησλ επηηνθίσλ ή ζηε κεηαβιεηφηεηα ησλ επηηνθίσλ. Οη κεηαβνιέο ζηα επηηφθηα επεξεάδνπλ ηελ πξνεμφθιεζε ησλ ρξεκαηηθψλ ξνψλ ησλ ππνρξεψζεσλ. Σν βαζηθφ κνληέιν νξίδεη ηνλ ππνινγηζκφ ησλ πεξηνπζηαθψλ ζηνηρείσλ θαη ππνρξεψζεσλ κε δχν ελδερφκελα ζελάξηα (αχμεζεο θαη κείσζεο ησλ επηηνθίσλ) θαη έπεηηα ππνινγίδεη ηε δηαθνξά ηνπο. Οξίδνληαη ηα κεγέζε: XXIX

32 Mktint Up = ΔBOF up Mktint Dowm = ΔBOF down φπνπ Mkt Up int : Κεθαιαηαθέο απαηηήζεηο πνπ πξνθχπηνπλ απφ ελδερφκελν ζελάξην αχμεζεο ησλ επηηνθίσλ. Mkt Down int : Κεθαιαηαθέο απαηηήζεηο πνπ πξνθχπηνπλ απφ ελδερφκελν ζελάξην κείσζεο ησλ επηηνθίσλ. ΔBOF : είλαη ε δηαθνξά ζηελ αμία ησλ πεξηνπζηαθψλ ζηνηρείσλ (assets) θαη ησλ ππνρξεψζεσλ (liabilities) πξηλ θαη κεηά ηελ αιιαγή (αχμεζε ή κείσζε) ησλ επηηνθίσλ φπσο νξίδνληαη απφ ηα δχν ζελάξηα. Σα πνζνζηά αχμεζεο θαη κείσζεο ησλ επηηνθίσλ γηα ην θάζε ζελάξην δίλνληαη ζηνλ Πίλαθα 3 ηνπ παξαξηήκαηνο ΗΗ. SCR equity : αλαθέξεηαη ζηελ ππνελφηεηα «θίλδπλνο κεηνρψλ» φπνπ, «θίλδπλνο κεηνρώλ» είλαη ν θίλδπλνο πνπ ζρεηίδεηαη κε ηελ επαηζζεζία ησλ ζηνηρείσλ ηνπ ηζνινγηζκνχ ζε αιιαγέο ζην επίπεδν ή ζηε κεηαβιεηφηεηα ησλ αγνξαίσλ ηηκψλ ησλ κεηνρψλ. Ο θίλδπλνο κεηνρψλ δηαρσξίδεηαη ζε δχν είδε αλάινγα κε ηε δπλαηφηεηα κείσζήο ηνπ κε ηε κέζνδν ηεο δηαζπνξάο, ζε ζπζηεκαηηθφ θαη κε-ζπζηεκαηηθφ. Οη ππνινγηζκνί ηνπ βαζηθνχ κνληέινπ ιακβάλνπλ ππφςε κφλν ηνλ ζπζηεκαηηθφ θίλδπλν (ν νπνίνο δε δχλαηαη λα κεησζεί κε δηαζπνξά επελδχζεσλ) θαη ρξεζηκνπνηνχλ πξνθαζνξηζκέλνπο δείθηεο δπζκελψλ ζελαξίσλ αλάινγα κε ην αλ νη κεηνρέο είλαη εηζεγκέλεο ζε ρψξεο κέιε ηεο ΔΟΥ θαη ηνπ ΟΟΑ. Δθαξκφδεηαη ελδερφκελε κείσζε θαηά 39% ζηελ αμία κεηνρψλ πνπ είλαη εηζεγκέλεο ζε ρψξεο ηεο ΔΟΥ θαη ηνπ ΟΟΑ (κεηνρέο Σχπνπ 1), ελψ ζηηο κεηνρέο πνπ είλαη εθηφο απηήο ηεο θαηεγνξίαο (κεηνρέο Σχπνπ 2), ην ζελάξην ππνζέηεη κείσζε θαηά 49% (δεδνκέλεο ηεο ρακειφηεξε αμηνπηζηίαο ηεο δεχηεξεο θαηεγνξίαο κεηνρψλ). ηελ πεξίπησζε φκσο ησλ επηρεηξήζεσλ αζθαιίζεσλ δσήο ζα εθαξκφδεηαη ελδερφκελε κείσζε θαηά 22% ζηελ αμία ησλ κεηνρψλ θαη γηα ηνπο 2 ηχπνπο κεηνρψλ. XXX

33 Οη θεθαιαηαθέο απαηηήζεηο ηνπ θηλδχλνπ κεηνρψλ Mkt eq:ί, είλαη ε δηαθνξά ζηελ αμία ησλ πεξηνπζηαθψλ ζηνηρείσλ θαη ππνρξεψζεσλ πξηλ θαη κεηά ηελ εθαξκνγή ηνπ ζελαξίνπ κείσζεο ηεο αμίαο ησλ κεηνρψλ. Γειαδή: Mkteq,i = max(δbof equity shocki; 0) SCR property : αλαθέξεηαη ζηελ ππνελφηεηα «θίλδπλνο πεξηνπζίαο» φπνπ, «θίλδπλνο πεξηνπζίαο» είλαη ν θίλδπλνο πνπ ζρεηίδεηαη κε ηελ επαηζζεζία ησλ ζηνηρείσλ ηνπ ηζνινγηζκνχ ζε κεηαβνιέο ζην επίπεδν ησλ αγνξαίσλ ηηκψλ ησλ πεξηνπζηαθψλ ζηνηρείσλ (αθηλήησλ). Σν ζελάξην πνπ εθαξκφδεηαη είλαη κία κείσζε ηε αμίαο ησλ αθηλήησλ θαηά 25%. Οη απαηηνχκελεο θεθαιαηαθέο απαηηήζεηο ηνπ θηλδχλνπ αθηλήησλ είλαη: Mktprop = max(δbof property shock; 0) φπνπ ΔBOF, ε δηαθνξά ζην επίπεδν ηεο αμίαο ησλ πεξηνπζηαθψλ ζηνηρείσλ θαη ησλ ππνρξεψζεσλ, πξηλ θαη κεηά ηελ εθαξκνγή ηνπ ζελαξίνπ. SCR spread : αλαθέξεηαη ζηελ ππνελφηεηα «θίλδπλνο δηαθνξάο» φπνπ, «θίλδπλνο δηαθνξάο» είλαη ν θίλδπλνο πνπ πξνθχπηεη απφ ηε κεηαβνιή ηεο αμίαο ησλ πεξηνπζηαθψλ ζηνηρείσλ ιφγσλ κεηαβνιήο ηεο θακπχιεο επηηνθίσλ ζε ζρέζε κε απηή ησλ ρσξίο θίλδπλν (risk-free) επηηνθίσλ. Απφ ην ζχλνιν ησλ πεξηνπζηαθψλ ζηνηρείσλ, ηα θξαηηθά νκφινγα δε ζπκπεξηιακβάλνληαη ζηνπο ππνινγηζκνχο. Γεδνκέλσλ ζπγθεθξηκέλσλ παξαγφλησλ πνπ δίλνληαη απφ πίλαθεο ηνπ βαζηθνχ κνληέινπ ππνινγίδεηαη ρσξηζηά ν θίλδπλνο γηα ηα ινηπά νκφινγα, ηα ρξεφγξαθα, ηα παξάγσγα ρξεκαηννηθνλνκηθά πξντφληα. Ο θίλδπλνο δηαθνξάο ππνινγίδεηαη απφ ηνλ παξαθάησ ηχπν: Mktsp = Mktsp bonds + Mktsp rpl + Mktsp cd φπνπ Mkt sp : νη θεθαιαηαθέο απαηηήζεηο ηνπ θηλδχλνπ δηαθνξάο, Mkt bonds sp : νη θεθαιαηαθέο απαηηήζεηο ηνπ θηλδχλνπ δηαθνξάο πνπ πξνθχπηνπλ απφ νκφινγα (εθηφο ησλ θξαηηθψλ), Mkt rpl sp : νη θεθαιαηαθέο απαηηήζεηο ηνπ θηλδχλνπ δηαθνξάο πνπ πξνθχπηνπλ απφ ρξεφγξαθα, Mkt sp cd : νη θεθαιαηαθέο απαηηήζεηο ηνπ θηλδχλνπ δηαθνξάο πνπ πξνθχπηνπλ απφ παξάγσγα ρξεκαηννηθνλνκηθά πξντφληα (π.ρ. CDS, TRS). XXXI

34 Ζ θεθαιαηαθή απαίηεζε γηα ηνλ θίλδπλν δηαθνξάο ησλ νκνιφγσλ νξίδεηαη σο εμήο: Mktsp bonds = ΣMVi*duration*F up (rating) φπνπ, MV i : ε έθζεζε ζηνλ πηζησηηθφ θίλδπλν i, φπσο θαζνξίδεηαη ζε ζρέζε κε ηηο ηηκέο ηεο αγνξάο, rating i : ε εμσηεξηθή δηαβάζκηζε ηεο έθζεζεο ζηνλ πηζησηηθφ θίλδπλν i, duration: ε ηξνπνπνηεκέλε δηάξθεηα ηεο έθζεζεο ζηνλ πηζησηηθφ θίλδπλν i, θαη F(rating i ): ζπλάξηεζε ηεο θαηεγνξίαο ηεο δηαβάζκηζεο ηεο έθζεζεο ζηνλ πηζησηηθφ. θίλδπλν πνπ είλαη βαζκνλνκεκέλε λα δίλεη κεηαβνιέο πνπ είλαη ζπλεπήο κε ην VaR 99,5%. Οη ηηκέο ηνπ παξάγνληα F(rating) δίλνληαη ζηνλ πίλαθα 4 ηνπ παξαξηήκαηνο ΗΗ SCR concentration : αλαθέξεηαη ζηελ ππνελφηεηα «θίλδπλνο ζπγθέληξσζεο» φπνπ, «θίλδπλνο ζπγθέληξσζεο» είλαη ν θίλδπλνο πνπ αληηκεησπίδεη κηα αζθαιηζηηθή ή αληαζθαιηζηηθή επηρείξεζε ιφγσ κηαο δηαθνξνπνίεζεο ζην ραξηνθπιάθην ησλ πεξηνπζηαθψλ ηεο ζηνηρείσλ, είηε κεγάιεο έθζεζεο ζε θίλδπλν αζέηεζεο απφ έλα κφλν εθδφηε ή απφ νκάδα ζπλδεδεκέλσλ εθδνηψλ. Ο ππνινγηζκφο ησλ θεθαιαηαθψλ απαηηήζεσλ γηα ηνλ θίλδπλν ζπγθέληξσζεο γίλεηαη ζε ηξία ζηάδηα: (α) ππεξβάιινπζα έθζεζε (β) θεθαιαηαθή απαίηεζε γηα ηνλ θίλδπλν ζπγθέληξσζεο αλά «φλνκα» (γ) Άζξνηζε Τπεξβάιινπζα έθζεζε Ζ ππεξβάιινπζα έθζεζε ππνινγίδεηαη απφ ηνλ παξαθάησ ηχπν: XSi = max(0;(ei/assetsxl)-ct) φπνπ, E i : Καζαξή έθζεζε ζηνλ θίλδπλν αζέηεζεο ηνπ αληηζπκβαιιφκελνπ i Assets xl : πνζφ ησλ ζπλνιηθψλ πεξηνπζηαθψλ ζηνηρείσλ εθηφο απφ εθείλα ζηα νπνία ν αζθαιηδφκελνο θέξεη ηνλ επελδπηηθφ θίλδπλν Σν φξην ζπγθέληξσζεο CT, αλάινγα κε ηε δηαβάζκηζε ηνπ αληηζπκβαιινκέλνπ i, νξίδεηαη φπσο ζηνλ πίλαθα 5 ηνπ παξαξηήκαηνο ΗΗ. XXXII

35 Ζ θεθαιαηαθή απαίηεζε γηα ηνλ θίλδπλν ζπγθέληξσζεο αλά όλνκα, δει. αλά εηαηξεία πνπ έρεη επελδχζεη ε αζθαιηζηηθή εηαηξεία, ππνινγίδεηαη απφ ηνλ ηχπν: Concentration Shock = XSi * g φπνπ g είλαη κία ζηαζεξά, ε νπνία δίλεηαη απφ ηνλ πίλαθα 6 ηνπ παξαξηήκαηνο ΗΗ. Γηα ηνλ ππνινγηζκφ ησλ θεθαιαηαθψλ απαηηήζεσλ ηνπ θηλδχλνπ ζπγθέληξσζεο Mkt conc, πξαγκαηνπνηείηαη άζξνηζε ησλ αλσηέξσ, ππνζέηνληαο ηε κεηαμχ ηνπο αλεμαξηεζία. 2 Mkt ( Conci ) conc i SCR currency : αλαθέξεηαη ζηελ ππνελφηεηα «θίλδπλνο ζπλαιιάγκαηνο» φπνπ, «θίλδπλνο ζπλαιιάγκαηνο» είλαη ν θίλδπλνο πνπ ζρεηίδεηαη κε ηελ επαηζζεζία ησλ ζηνηρείσλ ηνπ ηζνινγηζκνχ ζε κεηαβνιέο ησλ ζπλαιιαγκαηηθψλ ηζνηηκηψλ. Δθαξκφδεηαη έλα ζελάξην κείσζεο ηεο ηζνηηκίαο θαηά 25% θαη έλα ζελάξην αχμεζεο ηεο ηζνηηκίαο θαηά ην ίδην πνζνζηφ ζε θάζε λφκηζκα (εθηφο ηνπ ηνπηθνχ) πνπ ε εηαηξία έρεη ζηελ θαηνρή ηεο. Έπεηηα ππνινγίδεηαη ε κεηαβνιή ζηα βαζηθά ίδηα θεθάιαηα ιφγσ απηψλ ησλ ζελαξίσλ. Οη θεθαιαηαθέο απαηηήζεηο πνπ πξνθχπηνπλ απφ ηελ ελδερφκελε αχμεζε ηεο ηζνηηκίαο Mkt up fx,c, είλαη: Mktfx,C up = max(δbof fxupward shocki; 0) Οη θεθαιαηαθέο απαηηήζεηο πνπ πξνθχπηνπλ απφ ελδερφκελε κείσζε ηεο ηζνηηκίαο Mkt fx,c down, είλαη: Mktfx,C down = max(δbof fxdownward shocki; 0) Ζ ελφηεηα ηνπ αζθαιηζηηθνχ θηλδχλνπ δσήο ππνινγίδεηαη σο εμήο: SCR mkt * * rxccorrmkt Mkt Mkt rxc r c φπνπ, SCRi αληηζηνηρεί ζηελ ππνελφηεηα θηλδχλνπ i θαη SCRj αλαθέξεηαη ζηελ ππνελφηεηα θηλδχλνπ j. ηνλ ππνινγηζκφ ηα SCR t θαη SCRj αληηθαζίζηαληαη απφ ηα εμήο: SCR mortality risk : αλαθέξεηαη ζηελ ππνελφηεηα «θίλδπλνο ζλεζηκφηεηαο» φπνπ, «θίλδπλνο ζλεζηκόηεηαο» είλαη ν θίλδπλνο απψιεηαο ή δπζκελνχο κεηαβνιήο ζηελ αμία ησλ αζθαιηζηηθψλ ππνρξεψζεσλ, πνπ απνξξέεη απφ ηελ αιιαγή ζην επίπεδν, ηελ ηάζε, XXXIII

36 ή ηε κεηαβιεηφηεηα ησλ πνζνζηψλ ζλεζηκφηεηαο, φπνπ κηα αύμεζε ζην πνζνζηφ ζλεζηκφηεηαο νδεγεί ζε αχμεζε ζηελ αμία ησλ αζθαιηζηηθψλ ππνρξεψζεσλ. Γηα ηελ εθηίκεζε ηνπ εθαξκφδεηαη ην δπζκελέο ζελάξην ηεο αχμεζεο ηνπ ξπζκνχ ζαλάηνπ θαηά 15% γηα θάζε ειηθία ζε ζχγθξηζε κε απηέο ησλ πηλάθσλ ζλεζηκφηεηαο πνπ ρξεζηκνπνηνχληαη ζηνπο ππνινγηζκνχο ησλ ηερληθψλ απνζεκάησλ. Οη θεθαιαηαθέο απαηηήζεηο πνπ πεγάδνπλ απφ ηνλ θίλδπλν ζλεζηκφηεηαο Life mort, δίλνληαη απφ ηνλ ηχπν: Lifemort = ΔBOF mortshock φπνπ ΔBOF φπσο έρεη νξηζηεί, ε δηαθνξά ζηα βαζηθά ίδηα θεθάιαηα πξηλ θαη κεηά ηελ εθαξκνγή ηνπ ζελαξίνπ. SCR longevity risk : αλαθέξεηαη ζηελ ππνελφηεηα «θίλδπλνο καθξνβηφηεηαο» φπνπ, «θίλδπλνο καθξνβηόηεηαο» είλαη ν θίλδπλνο απψιεηαο ή δπζκελνχο κεηαβνιήο ζηελ αμία ησλ αζθαιηζηηθψλ ππνρξεψζεσλ, πνπ απνξξέεη απφ ηελ αιιαγή ζην επίπεδν, ηελ ηάζε, ή ηε κεηαβιεηφηεηα ησλ πνζνζηψλ ζλεζηκφηεηαο, φπνπ κηα κείσζε ζην πνζνζηφ ζλεζηκφηεηαο νδεγεί ζε αχμεζε ζηελ αμία ησλ αζθαιηζηηθψλ ππνρξεψζεσλ. Γηα ηελ εθηίκεζε ηνπ εθαξκφδεηαη ην δπζκελέο ζελάξην ηεο κείσζεο ηνπ ξπζκνχ ζαλάηνπ θαηά 20% γηα θάζε ειηθία ζε ζχγθξηζε κε απηέο ησλ πηλάθσλ ζλεζηκφηεηαο πνπ ρξεζηκνπνηνχληαη ζηνπο ππνινγηζκνχο ησλ ηερληθψλ απνζεκάησλ. Οη θεθαιαηαθέο απαηηήζεηο πνπ πεγάδνπλ απφ ηνλ θίλδπλν καθξνβηφηεηαο Life long, δίλνληαη απφ ηνλ ηχπν: Lifelong = ΔBOF longevityshock SCR disability/morbidityrisk : αλαθέξεηαη ζηελ ππνελφηεηα «θίλδπλνο αληθαλφηεηαο/ λνζεξφηεηαο» φπνπ, «θίλδπλνο αληθαλφηεηαο/λνζεξφηεηαο» είλαη ν θίλδπλνο απψιεηαο ή δπζκελνχο κεηαβνιήο ζηελ αμία ησλ αζθαιηζηηθψλ ππνρξεψζεσλ, πνπ απνξξέεη απφ ηελ αιιαγή ζην επίπεδν, ηελ ηάζε, ή ηε κεηαβιεηφηεηα ησλ πνζνζηψλ αληθαλφηεηαο/λνζεξφηεηαο. Σν ζελάξην πνπ εθαξκφδεηαη είλαη κία ελδερφκελε αχμεζε ηνπ ξπζκνχ αληθαλφηεηαο θαηά 35% γηα ην επφκελν έηνο, παξάιιειε αχμεζε θαηά 25% γηα έηε κεηά απφ απηφ θαη κείσζε θαηά 20% ζηελ πηζαλφηεηα αλάλεςεο απφ ηελ αληθαλφηεηα. Έπεηηα ππνινγίδεηαη θαη πάιη ε δηαθνξά ζηα βαζηθά ίδηα θεθάιαηα. Οη XXXIV

37 θεθαιαηαθέο απαηηήζεηο πνπ πεγάδνπλ απφ ηνλ θίλδπλν αληθαλφηεηαο/λνζεξφηεηαο Life dis, δίλνληαη απφ ηνλ αθφινπζν ηχπν: Lifedis = ΔBOF disshock SCR lapse risk : αλαθέξεηαη ζηελ ππνελφηεηα «θίλδπλνο αθύξσζεο/εμαγνξάο» φπνπ, «θίλδπλνο αθύξσζεο/εμαγνξάο» είλαη ν θίλδπλνο απψιεηαο ή δπζκελνχο κεηαβνιήο ζηελ αμία ησλ αζθαιηζηηθψλ ππνρξεψζεσλ εμαηηίαο κηαο αιιαγήο ζηα πνζνζηά άζθεζεο ηνπ δηθαηψκαηνο πξναίξεζεο ησλ αζθαιηζκέλσλ. Λακβάλνληαη ππφςε ηα ζελάξηα: - κείσζε θαηά 50% ηνπ ξπζκνχ αθπξψζεσλ/εμαγνξψλ γηα φια ηα έηε ζε ζπκβφιαηα ησλ νπνίσλ ην χςνο ησλ ηερληθψλ πξνβιέςεσλ είλαη κεγαιχηεξν απφ ηελ ηξέρνπζα αμία εμαγνξάο, - αχμεζε θαηά 50% ηνπ ξπζκνχ αθπξψζεσλ/εμαγνξψλ γηα φια ηα έηε ζε ζπκβφιαηα ησλ νπνίσλ ην χςνο ησλ ηερληθψλ πξνβιέςεσλ είλαη κηθξφηεξν απφ ηελ ηξέρνπζα αμία εμαγνξάο, - ζεηηθή δηαθνξά κεηαμχ ηεο ηξέρνπζαο αμίαο εμαγνξάο θαη ηερληθήο πξφβιεςεο, ιακβάλνληαο ην 30% απηήο γηα ηα αηνκηθά ζπκβφιαηα θαη ην 70% απηήο γηα ηα νκαδηθά. Έπεηηα ππνινγίδεηαη ε δηαθνξά ζηα βαζηθά ίδηα θεθάιαηα γηα θάζε ζελάξην. SCR expense risk : αλαθέξεηαη ζηελ ππνελφηεηα «θίλδπλνο εμόδσλ» φπνπ, «θίλδπλνο εμόδσλ» είλαη ν θίλδπλνο πνπ απνξξέεη απφ ηε δηαθχκαλζε ησλ εμφδσλ πνπ πξνθχπηνπλ απφ ζπκβάζεηο εμππεξέηεζεο θαη αληαζθαιηζηηθέο ζπκβάζεηο. Σν ζελάξην πνπ εθαξκφδεηαη πξνβιέπεη αχμεζε ησλ εμφδσλ θαηά 10% θαη επηπιένλ εηήζην ξπζκφ αχμεζεο απηψλ θαηά 1%. Οη θεθαιαηαθέο απαηηήζεηο πνπ πεγάδνπλ απφ ηνλ θίλδπλν εμφδσλ Life exp, δίλνληαη απφ ηνλ ηχπν: Lifeexp = ΔBOF expshock SCR revision risk : αλαθέξεηαη ζηελ ππνελφηεηα «θίλδπλνο αλαζεψξεζεο» φπνπ, «θίλδπλνο αλαζεψξεζεο» είλαη ν θίλδπλνο απψιεηαο ή δπζκελνχο κεηαβνιήο ζηελ αμία ησλ αζθαιηζηηθψλ θαη αληαζθαιηζηηθψλ ππνρξεψζεσλ, πνπ απνξξέεη απφ ηελ αιιαγή ζην επίπεδν, ηελ ηάζε, ή ηε κεηαβιεηφηεηα ησλ πνζνζηψλ αλαζεψξεζεο πνπ εθαξκφδνληαη ζε εηήζηεο πξνζφδνπο εμαηηίαο αιιαγψλ ζην λνκηθφ πεξηβάιινλ ή ηεο θαηάζηαζεο ηεο XXXV

38 πγείαο ηνπ αζθαιηζκέλνπ. Σν ζελάξην πνπ εθαξκφδεηαη ππνζέηεη αχμεζε θαηά 3% ηνπ εηήζηνπ πνζνχ πνπ θαηαβάιιεηαη ζε ξάληεο θαη έπεηηα ππνινγίδεη ηε κεηαβνιή ζηα βαζηθά ίδηα θεθάιαηα. Οη θεθαιαηαθέο απαηηήζεηο πνπ πεγάδνπλ απφ ηνλ θίλδπλν αλαζεψξεζεο Life rev, δίλνληαη απφ ηνλ ηχπν: Liferev = ΔBOF revisionshock SCR catastrophe risk : αλαθέξεηαη ζηελ ππνελφηεηα «θαηαζηξνθηθφο θίλδπλνο» φπνπ, «θαηαζηξνθηθόο θίλδπλνο» είλαη ν θίλδπλνο πνπ πεγάδεη απφ αθξαία ή αζπλήζηζηα γεγνλφηα ησλ νπνίσλ νη ζπλέπεηεο δελ εκθαλίδνληαη κε ζαθήλεηα ζηηο ππφινηπεο ππνελφηεηεο ηνπ αζθαιηζηηθνχ θηλδχλνπ δσήο. Δθαξκφδεηαη ην ζελάξην ηεο απφιπηεο αχμεζεο ηνπ ξπζκνχ ζλεζηκφηεηαο θαηά 1,5%ν ζην επφκελν έηνο.. Οη θεθαιαηαθέο απαηηήζεηο πνπ πεγάδνπλ απφ ηνλ θίλδπλν θαηαζηξνθηθψλ γεγνλφησλ Life CAT, δίλνληαη απφ ηνλ ηχπν: 3.2 ΠΡΑΚΣΗΚΉ ΔΦΑΡΜΟΓΖ Δ ΤΜΒΟΛΑΗΟ ΕΧΖ Θα εθαξκφζνπκε ηα ηερληθά ραξαθηεξηζηηθά ηεο παξαπάλσ άζθεζεο ζε εηαηξεία αζθαιίζεσλ δσήο. Έζησ εηαηξεία αζθαιίζεσλ δσήο κε ηα αθφινπζα ζηνηρεία ηζνινγηζκνχ: Lifecat = ΔBOF lifecatshock Δλεξγεηηθφ 1. Άπια πεξηνπζηαθά ζηνηρεία αμίαο 80 Δπξψ 2. Δηαηξηθφ νκφινγν 500 Δπξψ 3. Μεηνρή 200 Δπξψ 4. Αθίλεηα αμίαο 150 Γνιάξηα Παζεηηθφ 1. Ζ εηαηξεία έρεη έλα κνλαδηθφ ζπκβφιαην δσήο πκβφιαην Μηθηή Αζθαιηζκέλνο Άλδξαο Ζιηθία Δηζφδνπ 40 Σξέρνπζα Ζιηθία 50 Αξρηθή Γηάξθεηα 30 Δπηηφθην 3% Πίλαθαο Θλεζηκφηεηαο C.S.O Αζθαιηζκέλν Κεθάιαην 1.000,00 Annual Risk Premium 23,05 XXXVI

39 ηελ ζπλέρεηα πξαγκαηνπνηνχκε ηηο αθφινπζεο ππνζέζεηο: 1. Ηζνηηκία 1$=0,76 2. Σν εηαηξηθφ νκφινγν έρεη δηάξθεηα 25 έηε, νλνκαζηηθή αμία 500, coupon rate 4%, ζπρλφηεηα θνππνληνχ εηήζηα θαη rating A. 3. Σν ΠΦ Η είλαη 4% ησλ Μαζεκαηηθψλ Απνζεκάησλ θαη 0,3% ηνπ Sum At Risk ησλ ζπκβνιαίσλ δσήο. 4. Γηα ιφγνπο απινπνίεζεο, ζεσξνχκε φηη ην Op risk είλαη 30% BSCR. 5. Γηα ιφγνπο απινπνίεζεο, ζεσξνχκε φηη ην αζθαιηζκέλν θεθάιαην θαηαβάιιεηαη ζην ηέινο ηνπ έηνπο ζαλάηνπ θαη ηα αζθάιηζηξα ζηελ αξρή θάζε αζθαιηζηηθνχ έηνπο. 6. Γηα ιφγνπο απινπνίεζεο, ζεσξνχκε φηη δελ εθαξκφδεηαη αληαζθάιηζε 3.3 ΑΠΟΣΔΛΔΜΑΣΑ ΚΑΗ ΤΜΠΔΡΑΜΑΣΑ ην αξρείν excel παξνπζηάδνληαη ηα απνηειέζκαηα γηα ηνλ ππνινγηζκφ ησλ Κεθαιαηαθψλ Απαηηήζεσλ Φεξεγγπφηεηαο (SCR) κε ηππνπνηεκέλε κέζνδν βάζε ησλ αξρψλ ηνπ Solvency II.Αξρηθά, θάλακε ηελ απνηίκεζε ησλ ζηνηρείσλ ηνπ ελεξγεηηθνχ(νκφινγν) βάζε ησλ ζηνηρείσλ ηεο αγνξάο (assets market value) ρξεζηκνπνηψληαο ηελ θακπχιε επηηνθίσλ πνπ έδσζε ε EIOPA (European Insurance and Occupational Pensions Authority) γηα ηελ ζπγθεθξηκέλε άζθεζε. Παξαηεξνχκε φηη ε αγνξαία αμία ηνπ νκνιφγνπ ηελ ζπγθεθξηκέλε ζηηγκή πνπ ηελ κεηξάκε είλαη αξθεηά κηθξφηεξε (665 Δπξψ) ζε ζρέζε κε ηηο αλακελφκελεο εηζξνέο βάζε ηεο αμίαο θηήζεο ( 1000 Δπξψ). ηελ ζπλέρεηα απνηηκήζακε ηηο ππνρξεψζεηο ηεο εηαηξείαο ( κηθηή αζθάιηζε δσήο) θαη παξαηεξήζακε φηη απηέο είλαη κεγαιχηεξεο (280 Δπξψ) βάζε ηεο βέιηηζηεο εθηίκεζεο απφ ηνλ απιφ ππνινγηζκφ ηνπ καζεκαηηθνχ απνζέκαηνο (238 Δπξψ) πνπ πξέπεη λα θξαηάεη ε εηαηξεία γηα ην ζπγθεθξηκέλν ζπκβφιαην. ηελ ζπλέρεηα ππνινγίδνπκε ηηο Κεθαιαηαθέο Απαηηήζεηο Φεξεγγπφηεηαο βάζε ηνπ Solvency I θαη Solvency II αληίζηνηρα. Σν Πεξηζψξην Φεξεγγπφηεηαο ζχκθσλα κε ην ηζρχνλ λνκνζεηηθφ πιαίζην ππνινγίδεηαη σο ην 4% ησλ Μαζεκαηηθψλ Απνζεκάησλ θαη 0,3% ηνπ Sum At Risk ησλ ζπκβνιαίσλ αζθάιηζεο ζαλάηνπ-επηβίσζεο.απν ηελ άιιε πιεπξά γηα ηνλ ππνινγηζκφ ησλ Κεθαιαηαθψλ Απαηηήζεσλ Φεξεγγπφηεηαο ζα πξέπεη λα εθαξκφζνπκε δηάθνξα ζελάξηα γηα ηνπο θηλδχλνπο πνπ αληηκεησπίδεη ε ζπγθεθξηκέλε επηρείξεζε. XXXVII

40 Γηα ηνλ θίλδπλν επηηνθίνπ επαλεθηηκνχκε ην νκφινγν ρξεζηκνπνηψληαο ηελ ηξνπνπνηεκέλε θακπχιε επηηνθίσλ πξνο ηα πάλσ θαη πξνο ηα θάησ έηζη φπσο ηελ έδσζε ε EIOPA γηα ηελ ζπγθεθξηκέλε άζθεζε θαη ππνινγίδνπκε ηελ δηαθνξά ζηελ αμία ησλ πεξηνπζηαθψλ ζηνηρείσλ (assets) θαη ησλ ππνρξεψζεσλ (liabilities) πξηλ θαη κεηά ηελ αιιαγή (αχμεζε ή κείσζε) ησλ επηηνθίσλ φπσο νξίδνληαη απφ ηα δχν ζελάξηα. Γηα ηνλ θίλδπλν κεηνρψλ ρξεζηκνπνηνχκε ην ζελάξην ηεο πηψζεο ησλ κεηνρψλ θαηά 22% θαη παξαηεξνχκε ηελ επίδξαζή ηνπ ζηα θεθάιαηα ηεο επηρείξεζεο. Γηα ηνλ θίλδπλν πεξηνπζίαο εθαξκφδνπκε ην ζελάξην ηεο πηψζεο ηνπ αθηλήηνπ θαηά 25% θαη ππνινγίδνπκε ηελ δηαθνξά ζηελ αμία ησλ πεξηνπζηαθψλ ζηνηρείσλ (assets) θαη ησλ ππνρξεψζεσλ (liabilities) πξηλ θαη κεηά ηελ πηψζε ηεο αμίαο ηνπ αθηλήηνπ. Γηα ηνλ ζπλαιιαγκαηηθφ θίλδπλν επαλεθηηκνχκε ην αθίλεην ρξεζηκνπνηψληαο αχμεζε θαη κείσζε ηεο ηζνηηκίαο θαηά 25% θαη αη ππνινγίδνπκε ηελ δηαθνξά ζηελ αμία ησλ πεξηνπζηαθψλ ζηνηρείσλ (assets) θαη ησλ ππνρξεψζεσλ (liabilities) πξηλ θαη κεηά ηελ αιιαγή (αχμεζε ή κείσζε) ηεο ηζνηηκίαο. Γηα ηνλ θίλδπλν δηαθνξάο εθαξκφδνπκε ην ζελάξην ηεο ζηηγκηαίαο κείσζεο ηεο αμίαο ηνπ νκνιφγνπ βάζε ηεο πηζηνιεπηηθήο δηαβάζκηζεο θαη ηεο δηάξθεηαο ηνπ νκνιφγνπ θαη ππνινγίδνπκε απηή ηελ κείσζε ζηα θεθάιαηα ηεο επηρείξεζεο. ινη νη παξαπάλσ θίλδπλνη απνηεινχλ ηνλ θίλδπλν αγνξάο γηα ηελ ζπγθεθξηκέλε επηρείξεζε αθνχ πξψηα ιάβνπκε ππφςε ηηο ζπζρεηίζεηο κεηαμχ ησλ θηλδχλσλ βάζε ηνπ πίλαθα ζπζρεηίζεσλ πνπ έδσζε ε EIOPA γηα ηελ ζπγθεθξηκέλε άζθεζε. ηελ ζπλέρεηα, γηα ηνλ θίλδπλν ζλεζηκφηεηαο ππνινγίδνπκε ηελ κεηαβνιή ζηα θεθάιαηα απφ ελδερφκελε αχμεζε ησλ πνζνζηψλ ζλεζηκφηεηαο ηνπ πίλαθα θαηά 15%. Γηα ηνλ θίλδπλν καθξνβηφηεηαο εθαξκφδνπκε ην ζελάξην κείσζεο ησλ πνζνζηψλ ζλεζηκφηεηαο ηνπ πίλαθα θαηά 20% θαη βιέπνπκε ηελ κεηαβνιή ζηα θεθάιαηά καο. Οη θίλδπλνη ζλεζηκφηεηαο θαη καθξνβηφηεηαο αλήθνπλ ζηνλ αζθαιηζηηθφ θίλδπλν δσήο πνπ γηα λα ηνλ ππνινγίζνπκε ρξεζηκνπνηήζακε ηνλ πίλαθα ζπζρέηηζεο πνπ έδσζε ε EIOPA γηα ηελ ζπγθεθξηκέλε άζθεζε. ηελ ζπλέρεηα ππνινγίζακε ηνλ θίλδπλν ησλ άπισλ πεξηνπζηαθψλ ζηνηρείσλ ππνινγίδνληαο ην 80% ηεο αμίαο ηνπο θαη ηελ κεηαβνιή πνπ έρεη απηφ ζηα θεθάιαηα. Σέινο ππνινγίζακε ηνλ ιεηηνπξγηθφ θίλδπλν ζεσξψληαο φηη ην 25% ηνπ ιεηηνπξγηθνχ θηλδχλνπ είλαη ην 30% ηνπ BSCR. Σν ηειηθφ ζπκπέξαζκα απφ απηή ηελ άζθεζε είλαη φηη κε βάζε ην λέν λνκνζεηηθφ πιαίζην ε επηρείξεζε νθείιεη λα δηαζέηεη πνιχ πεξηζζφηεξα θεθάιαηα (238 Δπξψ) έλαληη ησλ θεθαιαίσλ πνπ απαηηνχληαη απφ ην ηζρχνλ λνκνζεηηθφ πιαίζην (12 Δπξψ). Απηφ έρεη XXXVIII

41 σο απνηέιεζκα λα πξνζηαηεχεηαη ε ζηαζεξφηεηα ηεο επηρείξεζε απφ ηελ ελδερφκελε εκθάληζε θηλδχλσλ ηνπιάρηζηνλ κέζα ζηνλ επφκελν ρξφλν θαζψο θαη νη ίδηνη νη αζθαιηζκέλνη απφ ελδερφκελε ρξεσθνπία ηεο επηρείξεζεο XXXIX

42 XL

43 ΚΔΦΑΛΑΗΟ IV: ΠΟΗΟΣΗΚΔ ΑΠΑΗΣΖΔΗ ΚΑΗ ΔΠΟΠΣΗΚΖ ΔΠΗΚΟΠΖΖ Ο Ππιψλαο II ηνπ λνκνζεηηθνχ πιαηζίνπ Solvency II απνηειείηαη απφ ηηο πνηνηηθέο απαηηήζεηο θαη ηνπο θαλφλεο πνπ ηζρχνπλ γηα ηελ επνπηεία ησλ αζθαιηζηηθψλ θαη αληαζθαιηζηηθψλ επηρεηξήζεσλ. Οξίδεηαη ζε δχν ελφηεηεο, εθ ησλ νπνίσλ ε κία πεξηιακβάλεη ηηο επνπηηθέο αξρέο θαη ηνπο γεληθνχο θαλφλεο επνπηείαο θαη ε άιιε ην ζχζηεκα δηαθπβέξλεζεο. 4.1 ΔΠΟΠΣΗΚΔ ΑΡΥΔ ΚΑΗ ΓΔΝΗΚΟΗ ΚΑΝΟΝΔ ΔΠΟΠΣΔΗΑ Γεληθνί θαλόλεο επνπηείαο Ο βαζηθφο ζθνπφο ηεο επνπηείαο ζα είλαη ε πξνζηαζία ησλ αληηζπκβαιιφκελσλ θαη ησλ δηθαηνχρσλ απφ αζθαιηζηηθέο θαη αληαζθαιηζηηθέο ππνρξεψζεηο. Σα θξάηε κέιε ζα πξέπεη λα δηαζθαιίζνπλ φηη νη επνπηηθέο αξρέο δηαζέηνπλ ηα αλαγθαία κέζα, εκπεηξνγλσκνζχλε θαη ηθαλφηεηα γηα ηελ εθπιήξσζε ηνπ ζθνπνχ απηνχ. Σα θξάηε κέιε δηαζθαιίδνπλ επίζεο φηη νη αξρέο επνπηείαο, θαηά ηελ άζθεζε ησλ γεληθψλ θαζεθφλησλ ηνπο, εμεηάδνπλ πξνζεθηηθά ηνλ ελδερφκελν αληίθηππν ησλ απνθάζεψλ ηνπο ζηελ ζηαζεξφηεηα ησλ ρξεκαηννηθνλνκηθψλ ζπζηεκάησλ ζηελ Δ.Δ., ηδίσο ζε θαηαζηάζεηο έθηαθηεο αλάγθεο, ιακβάλνληαο ππφςε ηηο πιεξνθνξίεο πνπ δηαζέηνπλ ηε ζπγθεθξηκέλε ρξνληθή ζηηγκή. Ζ επνπηεία ζα βαζίδεηαη ζε κηα πξνβιεπηηθή πξνζέγγηζε, ζα επηθεληξψλεηαη ζηνπο θηλδχλνπο θαη ζα παξέρεη ηε δπλαηφηεηα χπαξμεο ελφο ζπζηήκαηνο πνπ ζα αληαλαθιά ην πξαγκαηηθφ πξνθίι θηλδχλνπ ησλ εηαηξεηψλ αζθάιηζεο θαη αληαζθάιηζεο. Θα πεξηιακβάλεη ηελ εμαθξίβσζε, επί ζπλερνχο βάζεσο, ηεο νξζήο ιεηηνπξγίαο ησλ αζθαιηζηηθψλ θαη αληαζθαιηζηηθψλ δξαζηεξηνηήησλ θαη ηε ζπκκφξθσζε ησλ επηρεηξήζεσλ πξνο ηηο δηαηάμεηο ηεο παξνχζαο νδεγίαο. Ζ επνπηεία ζα πξαγκαηνπνηείηαη κε θαηάιιειν ζπλδπαζκφ επηηφπησλ θαη εμ απνζηάζεσο ειέγρσλ. Τπάξρεη ηδηαίηεξε κέξηκλα νχησο ψζηε λα δηαζθαιηζηεί φηη ην λέν θαζεζηψο δελ ζα είλαη ππεξβνιηθά επηβαξπληηθφ γηα ηηο κηθξέο θαη κεζαίεο αζθαιηζηηθέο θαη αληαζθαιηζηηθέο εηαηξείεο. Χο εθ ηνχηνπ, δίλεηαη ηδηαίηεξε ζεκαζία ζηελ αξρή ηεο αλαινγηθφηεηαο, ε νπνία ηζρχεη γηα φιεο ηηο απαηηήζεηο ηεο ζπγθεθξηκέλεο νδεγίαο θαη XLI

44 αξκφδεη ζηελ εθαξκνγή ησλ πνζνηηθψλ θαη πνηνηηθψλ απαηηήζεσλ ηνπ θαζεζηψηνο θεξεγγπφηεηαο θαη ησλ θαλφλσλ επνπηείαο. Γηαθάλεηα θαη ππεπζπλόηεηα Οη επνπηηθέο αξρέο πξέπεη λα εθηεινχλ ηα θαζήθνληά ηνπο κε δηαθάλεηα θαη ππεπζπλφηεηα, κε δένπζα πξνζνρή γηα ηελ πξνζηαζία ησλ εκπηζηεπηηθψλ πιεξνθνξηψλ θαη ζα πξέπεη λα παξέρνπλ δηαθαλείο δηαδηθαζίεο ζρεηηθά κε ην δηνξηζκφ θαη ηελ απνκάθξπλζε ησλ κειψλ ηνπ δηνηθεηηθνχ ζπκβνπιίνπ ή ηνπ θνξέα δηαρείξηζεο ησλ επνπηηθψλ αξρψλ. Σα θξάηε κέιε εμαζθαιίδνπλ ηε δεκνζηνπνίεζε ησλ θεηκέλσλ ησλ λνκνζεηηθψλ, θαλνληζηηθψλ θαη δηνηθεηηθψλ δηαηάμεσλ, θαζψο θαη ησλ γεληθψλ νδεγηψλ ζηνλ ηνκέα ησλ αζθαιηζηηθψλ θαλνληζηηθψλ ξπζκίζεσλ ησλ γεληθψλ θξηηεξίσλ πνπ ρξεζηκνπνηνχληαη θαηά ηε δηαδηθαζία επνπηηθήο εμέηαζεο, ησλ ζπγθεληξσηηθψλ ζηαηηζηηθψλ δεδνκέλσλ πνπ αθνξνχλ ηηο βαζηθέο πηπρέο ηεο εθαξκνγήο ηνπ πξνιεπηηθνχ πιαηζίνπ, ηνπ ηξφπνπ εθαξκνγήο ησλ ελαιιαθηηθψλ ιχζεσλ πνπ πξνβιέπνληαη ζηελ παξνχζα νδεγία θαη ησλ ζηφρσλ ηεο επνπηείαο, θαζψο θαη ησλ βαζηθψλ ιεηηνπξγηψλ θαη δξαζηεξηνηήησλ ηεο. Οη παξαπάλσ πιεξνθνξίεο δεκνζηνπνηνχληαη κε θνηλφ κνξθφηππν, δηαηίζεληαη ζπγθεληξσκέλεο ζε κηα εληαία ειεθηξνληθή δηεχζπλζε ζε θάζε θξάηνο κέινο θαη επηθαηξνπνηνχληαη ηαθηηθά. Σέινο, νη πιεξνθνξίεο απηέο ζα πξέπεη λα επαξθνχλ γηα ηηο ζπγθξίζεηο πνπ πξαγκαηνπνηνχλ νη επνπηηθέο αξρέο κεηαμχ ησλ επνπηηθψλ πξνζεγγίζεσλ. Γεληθέο επνπηηθέο εμνπζίεο Οη επνπηηθέο αξρέο δηαζέηνπλ ηελ εμνπζία λα ιακβάλνπλ πξνιεπηηθά θαη επαλνξζσηηθά κέηξα πξνθεηκέλνπ λα δηαζθαιίδνπλ ηελ ζπκκφξθσζε ησλ αζθαιηζηηθψλ θαη αληαζθαιηζηηθψλ επηρεηξήζεσλ πξνο ηηο λνκνζεηηθέο, θαλνληζηηθέο θαη δηνηθεηηθέο δηαηάμεηο κε ηηο νπνίεο ζα πξέπεη απηέο λα ζπκκνξθψλνληαη ζε θάζε θξάηνο κέινο. Δπηπιένλ, δηαζέηνπλ ηελ εμνπζία λα ιακβάλνπλ θάζε αλαγθαίν κέηξν, ζπκπεξηιακβαλνκέλσλ ελδερνκέλσο θαη κέηξσλ νηθνλνκηθήο ή δηνηθεηηθήο θχζεσο, έλαληη ησλ αζθαιηζηηθψλ ή αληαζθαιηζηηθψλ επηρεηξήζεσλ, θαζψο θαη φιεο ηηο αλαγθαίεο πιεξνθνξίεο γηα ηελ άζθεζε ηεο επνπηείαο. Πέξαλ ηνπ ππνινγηζκνχ ηνπ SCR θαη φηαλ ελδείθλπηαη, νη επνπηηθέο αξρέο δηαζέηνπλ ηελ εμνπζία λα δηακνξθψλνπλ θαη ηα απαηηνχκελα πνζνηηθά εξγαιεία ζην πιαίζην ηεο δηαδηθαζίαο επνπηηθήο εμέηαζεο, πξνθεηκέλνπ λα αμηνινγνχλ ηελ ηθαλφηεηα ησλ αζθαιηζηηθψλ ή αληαζθαιηζηηθψλ επηρεηξήζεσλ λα αληηκεησπίζνπλ πηζαλά γεγνλφηα ή κειινληηθέο κεηαβνιέο ζηηο XLII

45 νηθνλνκηθέο ζπλζήθεο, πνπ ζα κπνξνχζαλ λα έρνπλ δπζκελείο επηπηψζεηο ζηε ζπλνιηθή ρξεκαηννηθνλνκηθή ηνπο θαηάζηαζε. Γηαδηθαζία επνπηηθήο αμηνιόγεζεο Ζ δηαδηθαζία επνπηηθήο αμηνιφγεζεο έρεη σο ζθνπφ ηνλ εληνπηζκφ επηρεηξήζεσλ κε ρξεκαηννηθνλνκηθά, νξγαλσηηθά θαη ινηπά ραξαθηεξηζηηθά, ηα νπνία παξάγνπλ πξνθίι πςεινχ θηλδχλνπ. Γηα ην ζθνπφ απηφ, ηα θξάηε κέιε εμαζθαιίδνπλ φηη νη επνπηηθέο αξρέο εμεηάδνπλ θαη αμηνινγνχλ ηηο ζηξαηεγηθέο, δηεξγαζίεο θαη δηαδηθαζίεο πιεξνθφξεζεο πνπ έρνπλ θαζηεξσζεί απφ ηηο αζθαιηζηηθέο θαη αληαζθαιηζηηθέο επηρεηξήζεηο πξνθεηκέλνπ λα ζπκκνξθσζνχλ κε ηε λέα νδεγία. Ζ ελ ιφγσ εμέηαζε θαη αμηνιφγεζε πεξηιακβάλεη ηε ζπκκφξθσζε πξνο ηηο απαηηήζεηο πνπ αθνξνχλ ην ζχζηεκα δηαθπβέξλεζεο, ζπκπεξηιακβαλνκέλεο ηεο απνηίκεζεο ηνπ ηδίνπ θηλδχλνπ θαη ηεο θεξεγγπφηεηαο, ηηο ηερληθέο πξνβιέςεηο, ηηο θεθαιαηαθέο απαηηήζεηο, ηνπο επελδπηηθνχο θαλφλεο, ηελ πνηφηεηα θαη ηελ πνζφηεηα ησλ ηδίσλ θεθαιαίσλ θαη ηε ζπλερή ζπκκφξθσζε πξνο ηηο απαηηήζεηο γηα πιήξε θαη κεξηθά εζσηεξηθά ππνδείγκαηα ζε πεξίπησζε πνπ απηά ρξεζηκνπνηνχληαη απφ ηηο αζθαιηζηηθέο θαη αληαζθαιηζηηθέο επηρεηξήζεηο. Οη επνπηηθέο αξρέο ζα πξέπεη λα δηαζέηνπλ θαηάιιεια εξγαιεία γηα ηελ δηαξθή παξαθνινχζεζε επηδεηλνχκελσλ νηθνλνκηθψλ θαηαζηάζεσλ θαη ηνλ ηξφπν επαλφξζσζεο απηψλ. Δπίζεο, ζα γίλεηαη αμηνιφγεζε ηεο επάξθεηαο ησλ κεζφδσλ θαη ησλ πξαθηηθψλ ηηο νπνίεο εθαξκφδνπλ νη αζθαιηζηηθέο θαη αληαζθαιηζηηθέο επηρεηξήζεηο πξνθεηκέλνπ λα επηζεκάλνπλ πηζαλέο κειινληηθέο κεηαβνιέο ζηηο νηθνλνκηθέο ζπλζήθεο, πνπ ζα κπνξνχζαλ λα έρνπλ δπζκελείο επηπηψζεηο ζηε ζπλνιηθή ρξεκαηννηθνλνκηθή ηνπο θαηάζηαζε. Σέινο, νη επνπηηθέο αξρέο θαζνξίδνπλ ηελ πεξηνδηθή εθαξκνγή θαη ην αληηθείκελν ησλ παξαπάλσ εμεηάζεσλ αμηνιφγεζεο, ζχκθσλα κε ηε θχζε, ηε θιίκαθα θαη ηελ πνιππινθφηεηα ησλ δξαζηεξηνηήησλ ηεο θάζε επηρείξεζεο. Πξφζζεηε θεθαιαηαθή απαίηεζε Μεηά ηελ δηαδηθαζία επνπηηθήο αμηνιφγεζεο θαη αθνχ ε επνπηηθή αξρή θάζε θξάηνπο κέινπο θαηαιήγεη ζην ζπκπέξαζκα φηη ην πξνθίι θηλδχλνπ ηεο αζθαιηζηηθήο ή αληαζθαιηζηηθήο επηρείξεζεο απνθιίλεη ζεκαληηθά απφ ηηο παξαδνρέο ζηηο νπνίεο βαζίδεηαη ν ππνινγηζκφο ηνπ SCR, κπνξνχλ κε αηηηνινγεκέλε απφθαζε λα επηβάιινπλ πξφζζεηε θεθαιαηαθή απαίηεζε. Ζ θεθαιαηαθή πξνζαχμεζε πξέπεη λα είλαη αλάινγε πξνο ηνπο ζεκαληηθνχο θηλδχλνπο πνπ δελ ιακβάλνληαη επαξθψο ππφςε θαη πξνθαινχλ XLIII

46 ηε ιήςε απφθαζεο γηα ηνλ θαζνξηζκφ ηεο πξνζαχμεζεο. Ζ πξφζζεηε θεθαιαηαθή απαίηεζε ζα πξέπεη λα επαλεμεηάδεηαη ηνπιάρηζηνλ κία θνξά εηεζίσο θαη λα αίξεηαη φηαλ ε επηρείξεζε απνθαηαζηήζεη ηηο ειιείςεηο πνπ νδήγεζαλ ζηελ επηβνιή ηεο. Δπνπηεία ησλ αξκνδηνηήησλ θαη ησλ δξαζηεξηνηήησλ κε εμσηεξηθή αλάζεζε ζνλ αθνξά ηηο δξαζηεξηφηεηεο πνπ αλαηίζεληαη εμσηεξηθά απφ ηηο αζθαιηζηηθέο θαη αληαζθαιηζηηθέο επηρεηξήζεηο εηζάγνληαη επνπηηθέο αξκνδηφηεηεο θαη έιεγρνη πνπ δηαζθαιίδνπλ φηη πιεξνχληαη φιεο νη πξνυπνζέζεηο ζρεηηθά κε ηελ ζπλεξγαζία ησλ επνπηηθψλ αξρψλ ηνπ παξφρνπ ππεξεζηψλ θαη ησλ επνπηηθψλ αξρψλ ηεο ελ ιφγσ επηρείξεζεο. 4.2 ΤΣΖΜΑ ΓΗΑΚΤΒΔΡΝΖΖ Γεληθέο Απαηηήζεηο δηαθπβέξλεζεο Σν λέν λνκνζεηηθφ θαζεζηψο απαηηεί απ' φιεο ηηο αζθαιηζηηθέο θαη αληαζθαιηζηηθέο επηρεηξήζεηο λα δηαζέηνπλ απνηειεζκαηηθφ ζχζηεκα δηαθπβέξλεζεο πνπ ζα εγγπάηαη ηελ νξζή θαη ζπλεηή δηαρείξηζε ησλ δξαζηεξηνηήησλ ηνπο. Σν ζχζηεκα απηφ ζα πεξηιακβάλεη ηνπιάρηζηνλ κηα θαηάιιειε δηαθαλή νξγαλσηηθή δνκή, κε ζαθή θαηαλνκή θαη νξζφ δηαρσξηζκφ δξαζηεξηνηήησλ, θαζψο θαη έλαλ απνηειεζκαηηθφ κεραληζκφ δηαζθάιηζεο θαη κεηάδνζεο πιεξνθνξηψλ. Σν ζχζηεκα δηαθπβέξλεζεο ζα ππφθεηηαη ζε ηαθηηθή εζσηεξηθή αλαζθφπεζε θαη ζα είλαη αλάινγν πξνο ηε θχζε ησλ θηλδχλσλ πνπ αλαιακβάλεη ε θάζε αζθαιηζηηθή θαη αληαζθαιηζηηθή εηαηξεία. Οη αζθαιηζηηθέο θαη αληαζθαιηζηηθέο επηρεηξήζεηο ζα δηαζέηνπλ γξαπηψο ηεθκεξησκέλεο πνιηηηθέο, νη νπνίεο ζα επαλεμεηάδνληαη ηνπιάρηζηνλ ζε εηήζηα βάζε θαη θαηφπηλ έγθξηζεο ησλ δηνηθεηηθψλ νξγάλσλ ηνπο, ζρεηηθά κε ηε δηαρείξηζε ηνπ θηλδχλνπ, ηνλ εζσηεξηθφ έιεγρν, ηνλ εζσηεξηθφ ινγηζηηθφ έιεγρν θαη ηελ εμσηεξηθή αλάζεζε. Οη παξαπάλσ πνιηηηθέο ζα πξέπεη λα πξνζαξκφδνληαη ζε θάζε ζεκαληηθή αιιαγή ηνπ εθάζηνηε ζπζηήκαηνο. Οη επηρεηξήζεηο ζα εθαξκφδνπλ θαηάιιεια θαη αλαινγηθά ζπζηήκαηα, κέζα θαη δηαδηθαζίεο πξνθεηκέλνπ λα δηαζθαιίδνπλ ηελ ζπλέρεηα θαη ηελ θαλνληθφηεηα ησλ δξαζηεξηνηήησλ ηνπο, ζπκπεξηιακβαλνκέλεο ηεο αλάπηπμεο ζρεδίσλ έθηαθηεο αλάγθεο. Οη επνπηηθέο αξρέο ζα δηαζέηνπλ θαηάιιεια κέζα, κεζφδνπο θαη εμνπζίεο γηα ηελ επαιήζεπζε ηνπ ζπζηήκαηνο δηαθπβέξλεζεο ησλ αζθαιηζηηθψλ θαη αληαζθαιηζηηθψλ επηρεηξήζεσλ, θαζψο θαη γηα λα αμηνινγνχλ αλαδπφκελνπο θηλδχλνπο πνπ ζα επηζεκαίλνληαη απφ ηηο επηρεηξήζεηο απηέο, νη νπνίνη ελδέρεηαη λα επεξεάζνπλ ηελ ρξεκαηννηθνλνκηθή ηνπο XLIV

47 επξσζηία. Δπηπιένλ, νη επηρεηξήζεηο ζα πξέπεη λα ηθαλνπνηνχλ ηηο απαηηήζεηο ηθαλφηεηαο θαη ήζνπο γηα ηα πξφζσπα, ηα νπνία νπζηαζηηθά ηηο δηνηθνχλ ή αζθνχλ άιια βαζηθά θαζήθνληα θαη ελεκεξψλνπλ ηηο επνπηηθέο αξρέο γηα ηπρφλ αληηθαηαζηάζεηο ζηα παξαπάλσ πξφζσπα, επεηδή ζηακάηεζαλ λα πιεξνχλ ηηο πξνεγνχκελεο απαηηήζεηο. Γηαρείξηζε θηλδύλσλ Οη αζθαιηζηηθέο θαη αληαζθαιηζηηθέο επηρεηξήζεηο ζα δηαζέηνπλ απνηειεζκαηηθφ ζχζηεκα δηαρείξηζεο θηλδχλσλ, ην νπνίν ζα πεξηιακβάλεη ηηο ζηξαηεγηθέο δηαδηθαζίεο πνπ απαηηνχληαη γηα ηνλ πξνζδηνξηζκφ, ηε κέηξεζε, ηελ παξαθνινχζεζε, δηαρείξηζε θαη αλαθνξά ζε ζπλερή βάζε ησλ θηλδχλσλ, ζε αηνκηθφ θαη ζε ζπλνιηθφ επίπεδν, ζηνπο νπνίνπο είλαη ή ζα κπνξνχζε λα είλαη εθηεζεηκέλεο, θαζψο θαη ηηο αιιειεμαξηήζεηο ηνπο. Σν ζχζηεκα δηαρείξηζεο θηλδχλσλ ζα είλαη απνηειεζκαηηθφ θαη ζα ελζσκαηψλεηαη θαηάιιεια ζηελ νξγαλσηηθή δνκή θαη ζηε δηαδηθαζία ιήςεο απνθάζεσλ ησλ επηρεηξήζεσλ ιακβάλνληαο ππφςε ηα πξφζσπα πνπ ηηο δηνηθνχλ ή έρνπλ άιιεο βαζηθέο δξαζηεξηφηεηεο. Καιχπηεη ηνπο θηλδχλνπο πνπ ιακβάλνληαη ππφςε ζηνλ ππνινγηζκφ ηνπ SCR, θαζψο θαη εθείλνπο πνπ δελ ιακβάλνληαη ππφςε. Οη γξαπηψο ηεθκεξησκέλεο πνιηηηθέο θαιχπηνπλ ηνπιάρηζηνλ ηελ αλάιεςε ηνπ αζθαιηζηηθνχ θηλδχλνπ θαη ηνλ ζρεκαηηζκφ ηερληθψλ πξνβιέςεσλ, ηελ δηαρείξηζε ηνπ Δλεξγεηηθνχ / Παζεηηθνχ, ηηο επελδχζεηο, ηελ δηαρείξηζε ησλ θηλδχλσλ ξεπζηφηεηαο θαη ζπγθέληξσζεο, ηε δηαρείξηζε ηνπ ιεηηνπξγηθνχ θηλδχλνπ, θαζψο θαη ηελ αληαζθάιηζε θαη άιιεο ηερληθέο κείσζεο ηνπ θηλδχλνπ. Γηα ηνπο ρξήζηεο ησλ εζσηεξηθψλ ππνδεηγκάησλ ζα κνληεινπνηείηαη ν θίλδπλνο θαη ε ιεηηνπξγία δηαρείξηζεο ηνπ θηλδχλνπ ζα θαιχπηεη ηνλ ζρεδηαζκφ θαη ηελ εθαξκνγή ηνπ, ηε δνθηκή θαη επηθχξσζή ηνπ, ηελ ηεθκεξίσζε θαη ηηο κεηαγελέζηεξεο ηξνπνπνηήζεηο ηνπ, ηελ αλάιπζε ησλ επηδφζεψλ ηνπ θαη ηε ζχληαμε ζπλνπηηθψλ εθζέζεσλ θαη ηέινο ηελ ελεκέξσζε ησλ δηνηθεηηθψλ αξρψλ ζρεηηθά κε ηελ επίδνζή ηνπ θαη επηζήκαλζεο ησλ πεδίσλ πνπ ρξεηάδνληαη βειηίσζε. Δθηίκεζε ηδίνπ θηλδύλνπ θαη θεξεγγπόηεηαο ην πιαίζην ηνπ ζπζηήκαηνο δηαρείξηζεο ηνπ θηλδχλνπ θάζε αζθαιηζηηθή θαη αληαζθαιηζηηθή επηρείξεζε ζα δηεμάγεη ηε δηθή ηεο εζσηεξηθή εθηίκεζε θηλδχλνπ θαη θεξεγγπφηεηαο. Ζ εθηίκεζε απηή ιεηηνπξγεί σο δηαδηθαζία εζσηεξηθήο αμηνιφγεζεο, απνηειεί αλαπφζπαζην κέξνο ηεο επηρεηξεζηαθήο ζηξαηεγηθήο θαη είλαη ελζσκαησκέλε ζηηο ζηξαηεγηθέο απνθάζεηο ηεο επηρείξεζεο. Ζ απνηίκεζε ηδίνπ θηλδχλνπ θαη θεξεγγπφηεηαο ηεο θάζε επηρείξεζεο δελ είλαη θεθαιαηαθή απαίηεζε θαη δελ εμππεξεηεί XLV

48 ζηνλ ππνινγηζκφ ηνπ SCR. Ζ εθηίκεζε απηή πεξηιακβάλεη πεξηνδηθή αμηνιφγεζε ησλ ζπλνιηθψλ θεθαιαηαθψλ αλαγθψλ θεξεγγπφηεηαο, ηε ζπκκφξθσζε ζε ζπλερή βάζε κε ην SCR, ην MCR θαη ηηο ηερληθέο πξνβιέςεηο θαη ηνλ εληνπηζκφ ηνπ βαζκνχ απφθιηζεο ηνπ πξνθίι θηλδχλνπ απφ ηηο παξαδνρέο ζηηο νπνίεο βαζίδεηαη ν ππνινγηζκφο ηνπ SCR. Δζσηεξηθόο έιεγρνο Οη αζθαιηζηηθέο θαη αληαζθαιηζηηθέο επηρεηξήζεηο ζα δηαζέηνπλ απνηειεζκαηηθφ ζχζηεκα εζσηεξηθνχ ειέγρνπ. Σν ζχζηεκα απηφ ζα πεξηιακβάλεη δηαρεηξηζηηθέο θαη ινγηζηηθέο δηαδηθαζίεο, πιαίζην εζσηεξηθνχ ειέγρνπ, δηαδηθαζίεο δεκνζηνπνίεζεο ζ' φια ηα επίπεδα ηεο επηρείξεζεο θαη ιεηηνπξγία ζπκκφξθσζεο. Ζ ιεηηνπξγία ηεο ζπκκφξθσζεο πεξηιακβάλεη ηελ παξνρή ζπκβνπιψλ ζηηο δηνηθεηηθέο αξρέο ζρεηηθά κε ηελ ζπκκφξθσζε κε ηνπο λφκνπο, ηνπο θαλνληζκνχο θαη ηηο ινηπέο επνπηηθέο νδεγίεο. Πεξηιακβάλεη επηπιένλ εθηίκεζε ηνπ πηζαλνχ αληίθηππνπ ηπρφλ αιιαγψλ ζην λνκηθφ πεξηβάιινλ, ζηηο πξάμεηο ηεο νηθείαο επηρείξεζεο θαη ηνλ πξνζδηνξηζκφ θαη ηελ εθηίκεζε ηνπ θηλδχλνπ ζπκκφξθσζεο. Δζσηεξηθόο ινγηζηηθόο έιεγρνο Οη αζθαιηζηηθέο θαη αληαζθαιηζηηθέο εηαηξείεο δηαζέηνπλ νπζηαζηηθή ιεηηνπξγία εζσηεξηθνχ ινγηζηηθνχ ειέγρνπ, ε νπνία είλαη αληηθεηκεληθή θαη αλεμάξηεηε απφ ηηο επηρεηξεκαηηθέο ιεηηνπξγίεο. Ζ ιεηηνπξγία εζσηεξηθνχ ινγηζηηθνχ ειέγρνπ πεξηιακβάλεη αμηνιφγεζε ηεο επάξθεηαο θαη απνηειεζκαηηθφηεηαο ηνπ ζπζηήκαηνο εζσηεξηθνχ ειέγρνπ, δειαδή εμεηάδεη ηε ζπκκφξθσζε κε ηηο εζσηεξηθέο ζηξαηεγηθέο θαη δηαδηθαζίεο. Αλαινγηζηηθή ιεηηνπξγία Ζ αλαινγηζηηθή ιεηηνπξγία εθηειείηαη απφ άηνκα πνπ δηαζέηνπλ γλψζε αλαινγηζηηθψλ θαη νηθνλνκηθψλ καζεκαηηθψλ αλάινγε πξνο ηνπο θηλδχλνπο πνπ αληηκεησπίδνπλ νη αζθαιηζηηθέο θαη αληαζθαιηζηηθέο επηρεηξήζεηο. Καηά ηελ εθηέιεζε ηεο παξαπάλσ ιεηηνπξγίαο γίλεηαη ζπληνληζκφο, παξέρεηαη εμαζθάιηζε ηεο θαηαιιειφηεηαο ησλ κεζφδσλ θαη ησλ παξαδνρψλ θαη αμηνιφγεζε ηεο επάξθεηαο θαη πνηφηεηαο ησλ ζηνηρείσλ πνπ ρξεζηκνπνηνχληαη γηα ηνλ ππνινγηζκφ ησλ ηερληθψλ πξνβιέςεσλ. Δπηπιένλ, ππάξρεη ζπκβνιή ζηελ απνηειεζκαηηθή εθαξκνγή ηνπ ζπζηήκαηνο δηαρείξηζεο ηνπ θηλδχλνπ ζε ζρέζε κε ηελ κνληεινπνίεζε ηνπ, ζηελ νπνία ζηεξίδεηαη ν ππνινγηζκφο ηνπ SCR. XLVI

49 Δμσηεξηθή αλάζεζε ε πεξίπησζε πνπ νη αζθαιηζηηθέο θαη αληαζθαιηζηηθέο επηρεηξήζεηο αλαζέηνπλ εμσηεξηθά επηρεηξεζηαθέο ιεηηνπξγίεο ή άιινπ είδνπο αζθαιηζηηθέο ή αληαζθαιηζηηθέο δξαζηεξηφηεηεο, νη εηαηξείεο απηέο ζα πξέπεη λα ελεκεξψλνπλ εγθαίξσο ηηο επνπηηθέο αξρέο θαη ζα εμαθνινπζνχλ λα έρνπλ ηελ πιήξε επζχλε εθπιήξσζεο φισλ ησλ ππνρξεψζεσλ ηνπ λένπ θαζεζηψηνο θεξεγγπφηεηαο. XLVII

50 XLVIII

51 ΚΔΦΑΛΑΗΟ V:ΓΗΑΓΗΚΑΗΑ ΔΚΣΗΜΖΖ ΗΓΗΟΤ ΚΗΝΓΤΝΟΤ ΚΑΗ ΦΔΡΔΓΓΤΟΣΖΣΑ (ORSA) Ο δεχηεξνο ππιψλαο ηνπ Solvency II ζρεδηάδεη λα νινθιεξψζεη ηηο πνζνηηθέο θεθαιαηαθέο απαηηήζεηο κε ηηο πνηνηηθέο θαη έλα παγθφζκην θαη θαηάιιειν ζχζηεκα δηαρείξηζεο ηνπ θηλδχλνπ. Ζ κεηαξξχζκηζε πξνβιέπεη κέηξα γηα ηε δηαθπβέξλεζε, ηνλ εζσηεξηθφ έιεγρν (internal control) θαη ηνλ εζσηεξηθφ ινγηζηηθφ έιεγρν (internal audit) πξνθεηκέλνπ λα δηαζθαιηζηεί ε ρξεζηή θαη ζπλεηή δηαρείξηζε ησλ πξαθηηθψλ απφ ηηο επηρεηξήζεηο. Οη επηπηψζεηο ηνπ θηλδχλνπ θαη ηεο θεξεγγπφηεηαο ζα πξέπεη λα ιακβάλνληαη ππφςε ζηηο ζηξαηεγηθέο απνθάζεηο. Ζ δηαδηθαζία εζσηεξηθήο αμηνιφγεζεο ησλ θηλδχλσλ θαη θεξεγγπφηεηαο, πνπ είλαη γλσζηή σο ORSA, είλαη ην θεληξηθφ ζέκα απηνχ ηνπ ζρεδίνπ. 5.1 ΟΡΗΜΟ ΚΑΗ ΣΟΥΟ ΣΖ ΓΗΑΓIΚΑΗΑ ORSA Βάζε ησλ δεκνζηεπκέλσλ απφςεσλ ηεο EIOPA, ORSA είλαη ην ζχλνιν ησλ δηαδηθαζηψλ θαη ησλ δηεξγαζηψλ γηα ηνλ γηα ηνλ εληνπηζκφ, ηελ αμηνιφγεζε, ηελ παξαθνινχζεζε, δηαρείξηζε θαη ηελ αλαθνξά ησλ βξαρππξφζεζκσλ θαη καθξνπξφζεζκσλ θηλδχλσλ πνπ αληηκεησπίδεη ή κπνξεί λα αληηκεησπίζεη µηα επηρείξεζε, γηα λα δηαζθαιίζεη φηη θαιχπηεη ηηο ζπλνιηθέο αλάγθεο θεξεγγπφηεηάο ηεο ζε ζπλερή βάζε. Ζ ORSA έρεη σο ζηφρν λα απμήζεη ηελ αληίιεςε (θνπιηνχξα) πνπ έρεη ε επηρείξεζε γηα ηνπο θηλδχλνπο πνπ αληηκεησπίδεη ζήκεξα, ή ελδέρεηαη λα αληηκεησπίζεη καθξνπξφζεζκα, θαη γηα ηηο θεθαιαηαθέο ηεο αλάγθεο βάζε απηψλ ησλ θηλδχλσλ. Πξνθεηκέλνπ λα πεηχρεη ηνλ ζθνπφ απηφ ρξεζηκνπνηεί είηε ηελ ηππνπνηεκέλε πξνζέγγηζε είηε εζσηεξηθφ κνληέιν γηα ηνλ ππνινγηζκφ ηνπ SCR. Σν Γηνηθεηηθφ πκβνχιην ρξεηάδεηαη λα θαηαλνήζεη θαη λα αμηνινγήζεη ηνπο θηλδχλνπο πνπ είλαη εθηεζεηκέλε ε επηρείξεζε θαη λα θαζνξίζεη ην επίπεδν ησλ ηδίσλ θεθαιαίσλ ην νπνίν ρξεηάδεηαη ε επηρείξεζε γηα λα ιεηηνπξγήζεη. XLIX

52 5.2 ΑΛΛΟΗ ΥΡΖΗΜΟΗ ΟΡΗΜΟΗ ΚΑΗ ΔΝΝΟΗΔ ην πιαίζην ηεο δηαδηθαζίαο ORSA ππάξρνπλ δηάθνξνη νξηζκνί πνπ ζα καο απαζρνιήζνπλ ζηελ ζπλέρεηα. Πνζνηηθνπνηήζηκνη θίλδπλνη: Έλαο θίλδπλνο ζεσξείηαη πνζνηηθνπνηήζηκνο φηαλ, ζχκθσλα κε ηελ νδεγία Φεξεγγπφηεηα ΗΗ: Αληηζηνηρεί ζηελ αμία ζε θίλδπλν (Value-at-Risk) ησλ βαζηθψλ ηδίσλ θεθαιαίσλ αζθαιηζηηθήο ή αληαζθαιηζηηθήο επηρείξεζεο κε επίπεδν εκπηζηνζχλεο 99,5 % γηα κηα πεξίνδν ελφο έηνπο. Μπνξεί λα ππνζηεξηρζεί θαηάιιεια ρσξίο ηελ χπαξμε θεθαιαίνπ φπσο πξνζδηνξίδεηαη ζηε αηηηνινγηθή ζθέςε 29 ηεο Οδεγίαο ( Οξηζκέλνη θίλδπλνη κπνξνχλ λα αληηκεησπηζζνχλ θαηάιιεια κφλν κέζσ απαηηήζεσλ ζρεηηθψλ κε ηελ Δηαηξηθή Γηαθπβέξλεζε θαη φρη κέζσ ησλ πνζνηηθψλ απαηηήζεσλ ηηο νπνίεο αληηθαηνπηξίδεη ε απαίηεζε θεθαιαίνπ θεξεγγπφηεηαο ). Ζ Οδεγία πξνβιέπεη ξεηά φηη νξηζκέλνη θίλδπλνη δελ κπνξνχλ λα πξνζδηνξηζηνχλ πνζνηηθά, φπσο νη θίλδπλνη πνπ απνξξένπλ απφ ζηξαηεγηθέο απνθάζεηο θαη νη θίλδπλνη θήκεο. Ζ έλλνηα ηεο πνζνηηθνπνίεζεο ζηελ νδεγία Φεξεγγπφηεηα II είλαη εηδηθά ζπλδεδεκέλε κε ηηο ζπγθεθξηκέλεο αξρέο κέηξεζεο ηνπ SCR θαη ηεο θχζεο ησλ θηλδχλσλ. Δπνκέλσο πξέπεη λα ππάξρεη ζαθήο δηάθξηζε κεηαμχ ησλ θηλδχλσλ πνπ πεξηιακβάλνληαη ζηνλ ππνινγηζκφ ηνπ SCR θαη ησλ θηλδχλσλ πνπ πξνθχπηνπλ απφ απαηηήζεηο δηαθπβέξλεζεο. Γηα παξάδεηγκα: Ο ιεηηνπξγηθφο θίλδπλνο είλαη ζηελ πξαγκαηηθφηεηα πνιχ δχζθνιν λα ππνινγηζηεί, αιιά ζαθψο ζεσξείηαη πνζνηηθνπνηήζηκνο απφ ηελ νδεγία Φεξεγγπφηεηα II. Ο θίλδπλνο ξεπζηφηεηαο είλαη ζε έλα κεγάιν βαζκφ κε πνζνηηθνπνηήζηκνο,δηφηη ε ζπζζψξεπζε θεθαιαίνπ, ζε πνιιέο πεξηπηψζεηο, δελ είλαη εχθνια δηαρεηξίζηκε. Χζηφζν, είλαη απφιπηα δπλαηφ γηα κηα επηρείξεζε λα εθηηκά ηα ξεπζηά δηαζέζηκα πνπ είλαη αλαγθαία. Πξέπεη λα ζεκεησζεί φηη ην SCR πξέπεη λα θαιχπηεη φινπο ηνπο ζεκαληηθνχο πνζνηηθνπνηήζηκνπο θηλδχλνπο. L

53 εκαληηθόηεηα (materiality): Ζ EIOPA ρξεζηκνπνηεί σο βάζε ηα Γηεζλή Λνγηζηηθά Πξφηππα γηα ηνλ νξηζκφ ηεο ζεκαληηθφηεηαο. Ο φξνο ζεκαληηθφηεηα, εμ νξηζκνχ, ελδέρεηαη λα επεξεάζεη ηηο απνθάζεηο ηεο επηρείξεζεο. Γηα απηφ ζα πξέπεη λα γίλεη θαηαλνεηφο ν νξηζκφο ηεο ζεκαληηθφηεηαο. Βάζε απηνχ ηνπ νξηζκνχ νη πιεξνθνξίεο είλαη νπζηψδεηο εάλ ε παξάιεηςε ή αλαθξίβεηα ηνπο κπνξεί λα επεξεάζεη ηηο νηθνλνκηθέο απνθάζεηο ηεο επηρείξεζεο, πνπ ιακβάλνληαη βάζεη ησλ νηθνλνκηθψλ θαηαζηάζεσλ. Ζ ζεκαληηθφηεηα εμαξηάηαη απφ ην κέγεζνο ηνπ ζηνηρείνπ ή ηνπ ιάζνπο θαζψο θαη απφ ηηο ζπλζήθεο θάησ απφ ηηο νπνίεο έγηλε ε παξάιεηςε ή ε αλαθξίβεηαο ηνπ. 5.3 ΝΟΜΟΘΔΣΗΚΟ ΠΛΑΗΗΟ Απφ ην 2003, ην λνκνζεηηθφ πιαίζην Solvency II αθνινπζεί ηε δηαδηθαζία Lamfalussy, ε νπνία δηαθξίλεη 3 επίπεδα κέηξσλ, αξρίδνληαο απφ ηηο βαζηθέο αξρέο κέρξη ηελ επηβνιή ηεο εθαξκνγήο ησλ κέηξσλ. Σν θείκελν ηνπ Δπηπέδνπ 1 είλαη ε λνκνζεηηθή βάζε ηεο κεηαξξχζκηζεο θαη εγθξίζεθε απφ ην Δπξσπατθφ Κνηλνβνχιην θαη ην Δπξσπατθφ πκβνχιην ην Ζ ORSA παξνπζηάδεηαη ζην Άξζξν 45 ηεο Οδεγίαο. Χο κέξνο ηνπ ζπζηήκαηνο δηαρείξηζεο ηνπ θηλδχλνπ, θάζε αζθαιηζηηθή θαη αληαζθαιηζηηθή επηρείξεζε δηεμάγεη ηε δηθή ηεο εθηίκεζε θηλδχλνπ θαη θεξεγγπφηεηαο. Ζ εθηίκεζε απηή πεξηιακβάλεη ηνπιάρηζηνλ ηα αθφινπζα: α) ηηο ζπλνιηθέο αλάγθεο θεξεγγπφηεηαο, ιακβάλνληαο ππφςε ην ηδηαίηεξν πξνθίι θηλδχλνπ, ηα εγθεθξηκέλα πεξηζψξηα αλνρήο ηνπ θηλδχλνπ θαη ηελ επηρεηξεκαηηθή ζηξαηεγηθή ηεο επηρείξεζεο β) ηε ζπκκφξθσζε, ζε ζπλερή βάζε, κε ηηο θεθαιαηαθέο απαηηήζεηο, θαζψο θαη κε ηηο απαηηήζεηο ζρεηηθά κε ηηο ηερληθέο πξνβιέςεηο γ) ην κέγεζνο ζην νπνίν ην πξνθίι θηλδχλνπ ηεο ζρεηηθήο επηρείξεζεο απνθιίλεη απφ ηηο βαζηθέο παξαδνρέο ζηηο νπνίεο βαζίδεηαη ε θεθαιαηαθή απαίηεζε θεξεγγπφηεηαο. Σα κέηξα ηνπ Δπηπέδνπ 2 είλαη ηα ηερληθά εθηειεζηηθά κέηξα πνπ ζα ζπκπιεξψζνπλ ηηο αξρέο πνπ νξίδνληαη ζην θείκελν ηνπ επηπέδνπ 1. Σα κέηξα ηνπ επηπέδνπ 2 εγθξίλνληαη απφ ηελ Δπξσπατθή Δπηηξνπή κεηά απφ πξφηαζε ηεο EIOPA. Πξνθεηκέλνπ λα πξνσζήζεη ηελ κεηαξξχζκηζε ε EIOPA ζπκβνπιεχεηαη ηελ αζθαιηζηηθή αγνξά κέζσ ησλ πκβνπιεπηηθψλ Κεηκέλσλ(Consultation Papers). Καηά ηελ δηάξθεηα ηεο δηαβνχιεπζεο γηα ηα κέηξα ηνπ Δπηπέδνπ 2 δελ ππάξρνπλ πκβνπιεπηηθά Κείκελα πνπ λα αλαθέξνληαλ LI

54 απνθιεηζηηθά ζηελ ORSA, αιιά ππάξρεη έλαο ζεκαληηθφο αξηζκφο θεηκέλσλ πνπ θάλνπλ αλαθνξά ζε απηή. Αλ θαη ηα κέηξα ηνπ Δπηπέδνπ 2 δελ πξνζδηνξίδνπλ ηηο απαηηήζεηο γηα ηελ ORSA, δείρλνπλ ηελ επίδξαζε πνπ έρεη ζε άιιεο απαηηήζεηο θαη απνζαθελίδνπλ ηνλ ξφιν ηεο ORSA ζην πιαίζην ηεο Οδεγίαο Solvency 2. ην Δπίπεδν 3, ε EIOPA καδί κε ηελ πκβνπιεπηηθή Δπηηξνπή παξέρνπλ πξνπαξαζθεπαζηηθέο θαηεπζπληήξηεο γξακκέο θαη πκβνπιεπηηθά θείκελα κε επεμεγήζεηο θαη δηεπθξηλίζεηο ζηα θείκελα ησλ Δπηπέδσλ 1 θαη 2 γηα λα βνεζήζνπλ ηελ αζθαιηζηηθή αγνξά ζηελ πξνεηνηκαζία ηνπο γηα ηελ εθαξκνγή ηεο Οδεγίαο. Σν πκβνπιεπηηθφ θείκελν πνπ ζρεηίδεηαη κε ηελ ORSA δεκνζηεχηεθε ζηηο 7 Ννεκβξίνπ ηνπ 2011 θαη παξνπζηάδεη ηηο εμήο νδεγίεο: Γεληθέο δηαηάμεηο : ηελ ζεκαζία ηεο αξρήο ηεο αλαινγηθφηεηαο, ηνλ βαζηθφ ξφιν πνπ δηαδξακαηίδεη ην Γηνηθεηηθφ πκβνχιην, ηελ απαηηνχκελε ηεθκεξίσζε θαη ηηο επνπηηθέο απαηηήζεηο. Αηηηνιφγεζε θαη επηθνηλσλία γηα ηα απνηειέζκαηα ηεο δηαδηθαζίαο ORSA Δηδηθά ραξαθηεξηζηηθά ζρεηηθά κε ηελ εθαξκνγή ORSA: o Δθηίκεζε ησλ ζπλνιηθψλ αλαγθψλ θεξεγγπφηεηαο: H κέζνδνη πνπ ρξεζηκνπνηνχληαη πξέπεη λα έρνπλ επαξθή αηηηνιφγεζε, πξέπεη λα πεξηιακβάλεη πνζνηηθή θαη πνηνηηθή αμηνιφγεζε, πξέπεη λα έρεη αξθεηά stress tests θαη ζελάξηα θαη πξέπεη λα πεξηιακβάλεη κηα πξννπηηθή δηάζηαζε. o Ζ ORSA ζα πξέπεη λα ελζσκαηψλεη ηηο πιεξνθνξίεο πνπ παξέρνληαη απφ ηελ αλαινγηζηηθή ιεηηνπξγία γηα ηελ επηθχξσζε ησλ ηερληθψλ δηαηάμεσλ. o Ζ ORSA ζα πξέπεη λα ελζσκαησζεί ζηελ δηαδηθαζία ζηξαηεγηθψλ απνθάζεσλ ηεο επηρείξεζεο. o πρλφηεηα ηεο ORSA: πξαγκαηνπνηείηε ηνπιάρηζηνλ κηα θνξά εηεζίσο θαη φηαλ αιιάμεη ην πξνθίι θηλδχλνπ ηεο επηρείξεζεο. Ηδηαηηεξφηεηεο ηεο ORSA γηα ηνπο νκίινπο 5.4 Ζ ΓΗΑΚΤΒΔΡΝΖΖ ΣΖ ΓΗΑΓΗΚΑΗΑ ORSA Πξηλ μεθηλήζνπκε λα δνχκε πηα είλαη ηα βήκαηα πνπ ζα πξέπεη λα αθνινπζήζνπλ νη επηρεηξήζεηο γηα ηελ δηαδηθαζία ORSA, ζα πξέπεη λα εμεηάζνπκε θάπνηα ζηνηρεία πνπ είλαη πνιχ ρξήζηκα γηα ηελ δηαθπβέξλεζε ηεο δηαδηθαζίαο, φπσο είλαη ν ξφινο πνπ παίδνπλ φιεο νη ιεηηνπξγίεο ζηελ δηαδηθαζία, ε ελζσκάησζε ηεο ζηξαηεγηθήο ζηελ LII

55 δηαδηθαζία, ε ηεθκεξίσζε ηεο δηαδηθαζίαο, ε αλαθνίλσζε ησλ απνηειεζκάησλ,ε αξρή ηεο αλαινγηθφηεηαο θαζψο θαη θάζε πφηε ζα πξέπεη λα παξάγεηαη κηα έθζεζε ORSA ΡΟΛΟ ΓΗΟΗΚΖΖ ΣΖΝ ΓΗΑΓΗΚΑΗΑ ORSA Σν Γηνηθεηηθφ πκβνχιην θαη ε Γηνίθεζε ηεο επηρείξεζεο είλαη ηαπηφρξνλα ρξήζηεο αιιά θαη ζπληειεζηέο ηεο δηαδηθαζίαο ORSA. Ζ ιεηηνπξγία Γηαρείξηζεο Κηλδχλνπ (Risk management Function) είλαη ε θχξηα ππεχζπλε γηα ηνλ ζπληνληζκφ ηεο δηαδηθαζίαο, ελψ ε αλαινγηζηηθή ιεηηνπξγία (Actuarial Function), ιφγσ ηεο θχζεο ηεο, ζα ζπλεηζθέξεη παξέρνληαο πνζνηηθέο πιεξνθνξίεο ( π.ρ ππνινγηζκφο Κεθαιαηαθψλ απαηηήζεσλ θαη Σερληθψλ Πξνβιέςεσλ). Άιια πεξηνρέο θαη ιεηηνπξγίεο ηεο επηρείξεζεο πνπ ζα εκπιέθνληαη ζηελ δηαδηθαζία είλαη νη πσιήζεηο, ε δηαρείξηζε πξντφλησλ, επηρεηξεκαηηθφο ζρεδηαζκφο, νηθνλνκηθή ιεηηνπξγία θαη γεληθφηεξα ηα αλψηεξα δηνηθεηηθά ζηειέρε. Σέινο, ε επηρείξεζε δίλεη ηα απνηειέζκαηα ηεο δηαδηθαζίαο ORSA ζηελ επνπηηθή αξρή ΡΟΛΟ ΓΗΟΗΚΖΣΗΚΟΤ ΤΜΒΟΤΛΗΟΤ Ο ξφινο ηνπ Γηνηθεηηθνύ πκβνπιίνπ είλαη λα θαζνξίζεη ηηο παξαδνρέο, ηηο δηαδηθαζίεο, ηα ζελάξηα θαη ηα ζπκπεξάζκαηα θαη λα ιάβεη ππφςε ηα απνηειέζκαηα ηεο ORSA ζηελ δηαδηθαζία ιήςεο απνθάζεσλ. Σν Γηνηθεηηθφ πκβνχιην αλακέλεηαη λα θαηαλνήζεη πιήξσο ηηο ζπλνιηθέο αλάγθεο θεξεγγπφηεηαο ηεο επηρείξεζεο, ηηο θεθαιαηαθέο απαηηήζεηο θαη ηελ ζπνπδαηφηεηα κε ηελ νπνία ην πξνθίι θηλδχλνπ ηεο επηρείξεζεο απνθιίλεη απφ ηηο βαζηθέο παξαδνρέο ησλ θεθαιαηαθψλ απαηηήζεσλ θεξεγγπφηεηαο γηα λα ηα ιάβεη ππφςε ζηηο ζηξαηεγηθέο απνθάζεηο πνπ ζα πάξεη γηα ηελ επηηπρή δηαρείξηζε ηεο επηρείξεζεο. Σν Γηνηθεηηθφ πκβνχιην ζα ρξεζηκνπνηήζεη ηελ ORSA γηα λα δηαρεηξίδεηαη θαη λα ελεκεξψλεη ηηο δνκέο θαη ηηο ζηξαηεγηθέο, θαη λα ηελ ελζσκαηψζεη σο ην βαζηθφ εξγαιείν ιήςεο απνθάζεσλ. Δίλαη κηα επαλαιεπηηθή δηαδηθαζία φπνπ ηα απνηειέζκαηα κπνξεί λα έρνπλ επηπηψζεηο ζε φιεο ηηο ζπληζηψζεο ηεο εηαηξείαο απφ ην Γηνηθεηηθφ πκβνχιην κέρξη ην day-to-day business, φπσο θαίλεηαη ζην ζρήκα 5 ηνπ παξαξηήκαηνο ΗΗΗ. Ζ δηαδηθαζία ORSA πξέπεη λα είλαη ηέηνηα ψζηε ην Γηνηθεηηθφ πκβνχιην λα θαηαλνήζεη ηα εμήο: - Σν πξνθίι θηλδχλνπ ηεο επηρείξεζεο θαζψο θαη ηνπο βαζηθνχο παξάγνληεο απηνχ LIII

56 - Αλ ε επηρείξεζε ζπκκνξθψλεηαη κε ην risk appetite γηα ην παξφλ θαη ηνλ εγγχο κέιινλ - Αλ ππάξρνπλ επαξθή δηαζέζηκα θεθάιαηα γηα ηελ ζηήξημε ηνπ ηξέρνληνο επηρεηξεκαηηθνχ ζρεδίνπ - Πνηνη θίλδπλνη πξέπεη λα παξαθνινπζνχληαη πην ζπρλά - Σπρφλ ζεκαληηθέο αιιαγέο ζην πξνθίι θηλδχλνπ ζηελ ηξέρνπζα πεξίνδν - Σνπο θηλδχλνπο πνπ δηαηξέρεη ε επηρείξεζε θαη δελ θαιχπηνληαη απφ ηηο θαλνληζηηθέο θεθαιαηαθέο απαηηήζεηο - Βαζηθέο επαηζζεζίεο ζηνλ ηζνινγηζκφ ηεο επηρείξεζεο - Βαζηθνί παξάγνληεο πνπ επεξεάδνπλ ηα αλακελφκελα θέξδε Σα απνηειέζκαηα ηεο ORSA ζα πξέπεη λα επηηξέςνπλ ζην Γηνηθεηηθφ πκβνχιην λα αληηδξά λσξίο ζε νπνηαδήπνηε αιιαγή ζπκβαίλεη ζηελ αγνξά απφ ην λα πξνρσξά ζε κία λέα επηρεηξεκαηηθή out-of-date ζηξαηεγηθή. Σέινο, αιιά εμίζνπ ζεκαληηθφ κε ηα παξαπάλσ ην Γηνηθεηηθφ πκβνχιην είλαη ππεχζπλν λα θαζνξίζεη ηα επίπεδα ηνπ risk appetite ΡΟΛΟ ΓΗΔΤΘΤΝΣΗΚΖ ΟΜΑΓΑ Γηα ηελ δηεπζπληηθή νκάδα ε ORSA πξνζθέξεη ηελ επθαηξία γηα κηα ζηνρνζεηεκέλε θαη αηηηνινγεκέλε ζπδήηεζε κε ην Γηνηθεηηθφ πκβνχιην γηα ηνπο θηλδχλνπο πνπ αληηκεησπίδεη ε επηρείξεζε. Ζ ζσζηή δηελέξγεηα ηεο ORSA ζα νδεγήζεη ζε θαζνξηζκφ ζαθψλ ζηξαηεγηθψλ παξακέηξσλ ηνπ θηλδχλνπ θαη ζηελ ζσζηή δηαρείξηζε ηνπο θαη ζα παξέρεη κηα ζηαζεξή βάζε γηα ηνλ επηρεηξεκαηηθφ ζρεδηαζκφ ηεο επηρείξεζεο. Σα πξψηα ρξφληα είλαη πηζαλφ φηη νη βαζηθνί ζπκκεηέρνληεο ζηελ δηαδηθαζία ζα κάζνπλ πνιιά γηα ηελ πνζνηηθνπνίεζε θαη ηελ εξκελεία ησλ θηλδχλσλ. Δίλαη ζεκαληηθφ ε ζπγθεθξηκέλε εθπαίδεπζε θαη θαηαλφεζε λα εμαπισζεί ζε νιφθιεξε ηελ επηρείξεζε, απφ ηνπο εξγαδφκελνπο κέρξη ηελ δηεχζπλζε θαη ηελ δηνίθεζε ΡΟΛΟ ΚΤΡΗΧΝ ΛΔΗΣΟΤΡΓΗΧΝ Βάζε ηεο Οδεγίαο ππάξρνπλ 4 βαζηθέο ιεηηνπξγίεο πνπ ζα ζπκβάινπλ ζηελ δηαδηθαζία ηεο ORSA κε δηαθνξεηηθφ ηξφπν ν θαζέλαο. Οη ηέζζεξηο απηέο ιεηηνπξγίεο είλαη νη εμήο: - Λεηηνπξγία Γηαρείξηζεο Κηλδχλνπ ( Άξζξν 44 ηεο Οδεγίαο), - Αλαινγηζηηθή Λεηηνπξγία ( Άξζξν 48 ηεο Οδεγίαο), LIV

57 - Δζσηεξηθφο Έιεγρνο ( Άξζξν 46 ηεο Οδεγίαο) θαη - Λνγηζηηθφο Δζσηεξηθφο Έιεγρνο ( Άξζξν 47 ηεο Οδεγίαο). Ζ Λεηηνπξγία Γηαρείξηζεο Κηλδύλνπ θαηά πάζα πηζαλφηεηα ζα είλαη ν βαζηθφο δηαρεηξηζηήο ηεο ζπλνιηθήο δηαδηθαζίαο ORSA θαη ζα ζπλεηζθέξεη κε ηελ αλαγλψξηζε θαη αμηνιφγεζε φισλ ησλ ζεκαληηθψλ θηλδχλσλ πνπ αληηκεησπίδεη ε εηαηξεία ζπκπεξηιακβαλνκέλσλ βξαρππξφζεζκσλ θαη καθξνπξφζεζκσλ θηλδχλσλ βάζε ηνπ επηρεηξεκαηηθνχ ζρεδίνπ. Οη θίλδπλνη απηνί ζα πξέπεη, θαη ειάρηζηνλ, λα είλαη ζπλεπήο κε ηνπο θηλδχλνπο πνπ ιήθζεθαλ ππφςε θαηά ηνλ ππνινγηζκφ ηνπ SCR αιιά θαη θηλδχλνπο νη νπνίνη δελ πεξηιακβάλνληαη θαζφινπ, ή δελ πεξηιακβάλνληαη εμ νινθιήξνπ, ζηνλ ππνινγηζκφ ηεο απαίηεζεο απηήο. Οη θίλδπλνη απηνί, φκσο, ζα πξέπεη λα θαιχπηνληαη απφ ηα αθφινπζα πεδία: - αλάιεςε αζθαιηζηηθνχ θηλδχλνπ θαη ζχζηαζε πξνβιέςεσλ, - δηαρείξηζε ελεξγεηηθνχ παζεηηθνχ, - επελδχζεηο, ηδίσο ζέζεηο ζε παξάγσγα θαη παξφκνηεο ππνρξεψζεηο, - δηαρείξηζε θηλδχλσλ ξεπζηφηεηαο θαη ζπγθέληξσζεο, - δηαρείξηζε ιεηηνπξγηθνχ θηλδχλνπ θαη - αληαζθάιηζε θαη άιιεο ηερληθέο κείσζεο ηνπ θηλδχλνπ. Δθηφο απφ ηνπο θηλδχλνπο πνπ θαιχπηνληαη απφ ηνλ ππνινγηζκφ ηνπ SCR θαη ηηο πεξηνρέο θηλδχλνπ πνπ αλαθέξνληαη παξαπάλσ ε δηαδηθαζία δηαρείξηζεο θηλδχλνπ ζα πξέπεη επίζεο λα θαιχπηεη άιινπο ζεκαληηθνχο θηλδχλνπο γηα ηελ επηρείξεζε φπσο είλαη ν ζηξαηεγηθφο θίλδπλνο θαη ν θίλδπλνο θήκεο. Ζ ιεηηνπξγία δηαρείξηζεο ηνπ θηλδχλνπ ζα ππνβάιεη έθζεζε ζρεηηθά κε φια ηα είδε ησλ θηλδχλσλ πνπ αληηκεησπίδεη ε εηαηξεία, ηπρφλ αιιαγέο ζην πξνθίι θηλδχλνπ ζε ζρέζε κε ηελ ηειεπηαία ORSA, κε ηηο αλακελφκελεο αιιαγέο ζην πξνθίι θηλδχλνπ ζην κέιινλ, θαη ηπρφλ ζπζρεηίζεηο κεηαμχ ησλ θηλδχλσλ. ε δεχηεξν επίπεδν ε ιεηηνπξγία ζα είλαη ππεχζπλε γηα ηελ αμηνιφγεζε ηεο αλάιπζεο ησλ θηλδχλσλ. Σπρφλ θίλδπλνη πνπ δελ πεξηιακβάλνληαη ζηελ αλάιπζε πξέπεη λα επηζεκαίλνληαη απφ ηελ δηαρείξηζε θηλδχλνπ. Ζ Γηαρείξηζε Κηλδχλνπ ζα πξέπεη λα εμεηάζεη ηπρφλ λένπο θηλδχλνπο θαη λα πξνηείλεη εάλ ε εηαηξεία ζα πξέπεη λα αλαγλσξίζεη ηνπο θηλδχλνπο απηνχο σο ζεκαληηθνχο, θαη αλ λαη, θαηά πφζν ρξεηάδνληαη πξφζζεηα θεθάιαηα ή φρη. Δπίζεο, ε ιεηηνπξγία ζα πξέπεη λα ρξεζηκνπνηήζεη ηα απνηειέζκαηα ηεο ORSA γηα λα αλαηξνθνδνηήζεη ην ζχζηεκα παξαθνινχζεζεο ησλ LV

58 θηλδχλσλ φπνπ κπνξνχλ λα ιεθζνχλ κέηξα γηα ηελ αληηκεηψπηζε ηπρφλ έθζεζεο ζε θίλδπλν νδεγψληαο έηζη ζε ζεκαληηθέο θεθαιαηαθέο απαηηήζεηο. Ζ ORSA είλαη θαηά θχξην ιφγν, κηα πνζνηηθή δηαδηθαζία θαη είλαη πηζαλφ φηη ε αλαινγηζηηθή ιεηηνπξγία ζα είλαη ππεχζπλε γηα πνιιά απφ ηα πνζνηηθά ζηνηρεία. Θα ζπκβάιεη κε ηηο πξνβιέςεηο ηεο ORSA θαη ηα ζελάξηα, ηνλ θαζνξηζκφ ησλ ππνζέζεσλ θαη ηνλ ππνινγηζκφ ησλ ηερληθψλ πξνβιέςεσλ θαη ησλ θεθαιαηαθψλ απαηηήζεσλ. Γεδνκέλνπ φηη απφ ηελ αλαινγηζηηθή ιεηηνπξγία απαηηείηαη επίζεο λα εθθξάζεη ηε γλψκε ηεο, γηα παξάδεηγκα, θαη θαηαιιειφηεηα ησλ αληαζθαιηζηηθψλ ζπκθσληψλ, αλακέλεηαη φηη ε αλαινγηζηηθή ιεηηνπξγία ζα επαλεμεηάζεη θαη ζα αλαιχζεη ην πιηθφ ORSA θαη ζα ζπκβάιεη ζηα ζπκπεξάζκαηα θαη ηηο ζπζηάζεηο ηεο. Ζ αλαινγηζηηθή ιεηηνπξγία ζα ρξεζηκνπνηήζεη ηα απνηειέζκαηα ORSA γηα ηελ παξαθνινχζεζε ησλ θηλδχλσλ θαη ησλ θεθαιαηαθψλ απαηηήζεσλ. ζρεηηθά κε ηελ πνιηηηθή αλάιεςεο θηλδχλνπ. Οη ιεηηνπξγίεο ηνπ εζσηεξηθνύ ειέγρνπ (internal control) θαη ηνπ ινγηζηηθνύ εζσηεξηθνύ ειέγρνπ (internal audit) απνηεινχλ ζεκαληηθά κέξε ηνπ πιαηζίνπ δηαθπβέξλεζεο ηεο επηρείξεζεο. Ο ξφινο ηνπο ζηελ δηαδηθαζία ORSA είλαη ελδερνκέλσο ιηγφηεξν ζεκαληηθφο απφ ηνλ ξφιν ησλ δχν παξαπάλσ ιεηηνπξγηψλ. Ο εζσηεξηθφο έιεγρνο ζα ζπκβάιεη κε ηελ ππνβνιή εθζέζεσλ ζρεηηθά κε ηελ επξσζηία ηνπ ζπζηήκαηνο ησλ δηεξγαζηψλ θαη δηαδηθαζηψλ ηεο ORSA, ελψ ε ιεηηνπξγία ηνπ εζσηεξηθνχ ινγηζηηθνχ ειέγρνπλ ζα ζπκβάιεη ζηελ ORSA κέζσ ηεο αμηνιφγεζεο ησλ άιισλ ιεηηνπξγηψλ ΡΟΛΟ ΑΛΛΧΝ ΛΔΗΣΟΤΡΓΗΧΝ ε απηφ ην ζεκείν αμίδεη λα ηνλίζνπκε φηη ππάξρνπλ θαη άιιεο ιεηηνπξγίεο πνπ ζα ζπκβάινπλ ζηελ νκαιή δηεμαγσγή ηεο δηαδηθαζίαο ORSA. ε θάπνηεο επηρεηξήζεηο νη ιεηηνπξγίεο απηέο κπνξεί λα είλαη ππ επζχλε δηαθνξεηηθψλ ηκεκάησλ. Μία απφ απηέο ηηο ιεηηνπξγίεο είλαη ε Γηαρείξηζε Κεθαιαίσλ (Capital Management). ηελ δηαδηθαζία ORSA ε Γηαρείξηζε Κεθαιαίνπ ζπλδέεηαη άκεζα κε ηελ Γηαρείξηζε Κηλδχλνπ θαη ζα έρεη ζεκειηψδε ζπκβνιή αθνχ ζα ελζσκαησζεί σο κέξνο ηεο δηαδηθαζίαο. Ζ Γηαρείξηζε Κεθαιαίνπ ζα παξέρεη πιεξνθνξίεο ζρεηηθά κε ην ζρεδηαζκφ ηνπ θεθαιαίνπ γηα ην πξνζερέο κέιινλ θαη ζα αλαιχεη ηα απνηειέζκαηα ηεο ORSA γηα ηνλ εληνπηζκφ ελδερφκελεο αλαπνηειεζκαηηθήο ρξήζεο απηψλ. LVI

59 Ζ Οηθνλνκηθή ιεηηνπξγία (Finance function) ζα ζπκβάιεη ζηελ ORSA δίλνληαο πιεξνθνξίεο γηα ηηο πξνβνιέο ηνπ ηζνινγηζκνχ θαη ζα ρξεζηκνπνηήζεη ηα απνηειέζκαηα ηεο ORSA ζηελ θαζεκεξηλή δηαρείξηζε ηεο επηρείξεζεο. Σν ηκήκα ησλ Δπελδύζεσλ (Investment management) ζα παξέρεη πιεξνθνξίεο θαη πξνβιέςεηο ζρεηηθά κε ηα πεξηνπζηαθά ζηνηρεία πνπ ζα επελδπζνχλ θαη ζα θαζνξίζεη δηάθνξα ζελάξηα θαη ζα αλαιχεη ηα απνηειέζκαηα ηεο ORSA πξνθεηκέλνπ λα ειέγμεη ηελ θαηαιιειφηεηα ηεο επελδπηηθήο ζηξαηεγηθήο ηεο εηαηξείαο. Ζ ιεηηνπξγία Δπηρεηξεκαηηθνύ ρεδηαζκνύ θαη Αλάπηπμεο (Business planning & development) ζα παξέρεη επηρεηξεκαηηθά ζρέδηα πνπ ζα απνηειέζνπλ βαζηθφ ζηνηρείν γηα φιεο ηηο πξνβιέςεηο ζηελ ORSA θαη ζα αλαιχζεη ηα απνηειέζκαηά ηεο γηα λα εληνπίζεη ηνπο ηνκείο πνπ κπνξεί λα κεηαβάιινπλ ην αξρηθφ επηρεηξεκαηηθφ ζρέδην. Δπίζεο, ζα ρξεζηκνπνηήζεη ηα απνηειέζκαηα ηεο ORSA γηα λα ελεκεξψζεη ηελ επηρεηξεκαηηθή ζηξαηεγηθή ηεο επηρείξεζεο ( π.ρ λα δψζεη κεγαιχηεξε έκθαζε ζε εξγαζίεο κε ρακειφηεξεο θεθαιαηαθέο απαηηήζεηο, λα απνδεζκεχζεη εξγαζίεο φπνπ ππάξρεη κεγάινο θίλδπλνο ζπγθέληξσζεο). Σν ηκήκα Αλάπηπμεο Πξντόλησλ (Product development & pricing) ζα ρξεζηκνπνηήζεη ηα απνηειέζκαηα ηεο ORSA γηα λα ζρεδηάζεη λέεο ζπκβάζεηο κε θαιχηεξε ρξήζε ησλ θεθαιαηαθψλ απαηηήζεσλ ή ηεο έθζεζεο ζηνλ θίλδπλν, γηα λα εληνπίζεη ζπκβάζεηο κε ιηγφηεξν επλντθνχο φξνπο γηα ηελ επηρείξεζεο θαη γηα λα επζπγξακκίζεη ηελ ηηκνινγηαθή πνιηηηθή κε ηελ ζπλνιηθή ζηξαηεγηθή ηεο επηρείξεζεο ΔΝΧΜΑΣΧΖ ΣΖ ORSA ΣΖ ΣΡΑΣΖΓΗΚΖ Ζ εηθφλα πνπ δίλεηαη αθνξά κηα θπθιηθή δηαδηθαζία κεηαμχ ηεο ORSA θαη ηεο ηξαηεγηθήο. Ζ δηαδηθαζία ORSA είλαη ζχκθσλε κε ηα θείκελα: Ζ ORSA πξέπεη λα ιάβεη ππφςε ζηε δηαδηθαζία αμηνιφγεζεο ηε ζηξαηεγηθή ηεο επηρείξεζεο θαη ζα πξέπεη λα ιακβάλεηαη ζπζηεκαηηθά ππφςε ζηελ δηαδηθαζία ιήςεο απνθάζεσλ. Αλάκεζα ζηα ζηνηρεία ηεο ζηξαηεγηθήο πνπ κπνξνχλ λα ζπκπεξηιεθζνχλ ζηε δηαδηθαζία ηεο ORSA είλαη θαη ε έλλνηα ηεο δηάζεζεο αλάιεςεο θηλδχλνπ (risk appetite). Σν risk appetite πξέπεη λα αληαλαθιά ηε ζηάζε ηνπ Γ απέλαληη ζηηο ζεκαληηθφηεξεο θαηεγνξίεο θηλδχλσλ. Πξέπεη λα είλαη μεθάζαξν θαη αλαιπηηθφ ψζηε λα εθθξάδεη θαη λα αληηθαηνπηξίδεη ηνπο ζηξαηεγηθνχο ζηφρνπο ηεο εηαηξείαο. Δίλαη ην Γ πνπ παξέρεη ηηο LVII

60 απαξαίηεηεο νδεγίεο γηα ηνλ θαζνξηζκφ ηνπ risk appetite. Αλάκεζα ζηηο ζηξαηεγηθέο απνθάζεηο πνπ πξέπεη λα ιάβνπλ ππφςε ηα ζπκπεξάζκαηα ηεο ORSA ζπκπεξηιακβάλεηαη θαη ε δηαρείξηζε θεθαιαίνπ, ην business plan, ν ζρεδηαζκφο αζθαιηζηηθψλ πξντφλησλ, ε πνιηηηθή asset-liability management, ε πνιηηηθή αληαζθάιηζεο θιπ. Γηα ηελ έλλνηα ηνπ risk appetite ζα κηιήζνπκε πην αλαιπηηθά ζε επφκελν θεθάιαην ΣΔΚΜΖΡΗΧΖ ΚΑΗ ΑΗΣΗΟΛΟΓΖΖ ΣΧΝ ΜΔΘΟΓΧΝ ηελ ORSA πξέπεη ε δηαδηθαζία λα είλαη ηεθκεξησκέλε θαη νη κέζνδνη πνπ ρξεζηκνπνηνχληαη αηηηνινγεκέλεο. Ζ επηινγή ηνπο είλαη ειεχζεξε θαη αλήθεη ζηελ επηρείξεζε. Ζ εζσηεξηθή ηεθκεξίσζε πεξηιακβάλεη ηελ πνιηηηθή ORSA. Ζ πνιηηηθή ORSA, εθηφο απφ ηηο απαηηήζεηο πνπ ππάξρνπλ γηα θάζε πνιηηηθή, πεξηιακβάλεη: - Μηα πεξηγξαθή ηνπ ζθνπνχ ηεο ORSA, ησλ ξφισλ θαη ησλ αξκνδηνηήησλ θαηά ηελ εθαξκνγή ηεο δηαδηθαζίαο, ησλ πφξσλ πνπ δηαηίζεληαη θαηά ηε δηαδηθαζία, - Μηα πεξηγξαθή ησλ δηαδηθαζηψλ θαη ησλ δηεξγαζηψλ γηα ηε δηεμαγσγή ηεο δηαδηθαζίαο ORSA (ζπρλφηεηα δηεμαγσγήο αμηνιφγεζεο, εηδηθέο πεξηζηάζεηο πνπ νδεγνχλ ζηε δηεμαγσγή έθηαθηεο ORSA), - Μηα πεξηγξαθή ησλ κεζφδσλ πνπ ρξεζηκνπνηνχληαη (stress testing, εζσηεξηθά πξφηππα γηα ηελ πνηφηεηα ησλ δεδνκέλσλ), - Μηα θαηαγξαθή θάζε εθηίκεζεο ORSA πνπ κπνξεί επίζεο λα πεξηιακβάλεη γηα παξάδεηγκα: Σα πξαθηηθά φισλ ησλ ζπλεδξηάζεσλ ησλ επηηξνπψλ πνπ ζρεηίδνληαη κε ην Γ θαη ηελ ORSA, ιεο ηηο εζσηεξηθέο θαη επνπηηθέο εθζέζεηο ORSA πνπ έρνπλ γίλεη απφ ηελ επηρείξεζε, ηελ πεξηγξαθή θαη ηελ αλάιπζε ησλ επηκέξνπο θηλδχλσλ, ηελ ζχλδεζε κεηαμχ ηεο εθηίκεζεο ηνπ θηλδχλνπ θαη ηε δηαδηθαζία θαηαλνκήο ησλ θεθαιαίσλ θαη κηα εμήγεζε γηα ην πψο ειήθζεζαλ ππφςε ηα εγθεθξηκέλα πεξηζψξηα αλνρήο ηνπ θηλδχλνπ, Σελ εμήγεζε γηα ην πψο δηαρεηξίδνληαη νη θίλδπλνη πνπ δελ θαιχπηνληαη απφ ηα ηδία θεθάιαηα, LVIII

61 Σερληθέο πξνδηαγξαθέο ηεο πξνζέγγηζεο πνπ ρξεζηκνπνηήζεθε γηα ηελ εθηίκεζε ησλ Ηδίσλ Κηλδχλσλ θαη Φεξεγγπφηεηαο, πνπ πεξηιακβάλεη ιεπηνκεξή πεξηγξαθή ηεο θχξηαο δνκήο καδί κε αηηηνιφγεζε ησλ βαζηθψλ ππνζέζεσλ πνπ ρξεζηκνπνηνχληαη, ηελ δηαδηθαζία πνπ ρξεζηκνπνηείηαη γηα ηνλ θαζνξηζκφ ησλ αιιειεμαξηήζεσλ, αλ ππάξρνπλ, θαη ην ζθεπηηθφ γηα ην επίπεδν εκπηζηνζχλεο πνπ έρεη επηιέμεη, αλ ππάξρεη, κηα πεξηγξαθή ησλ πξνζνκνηψζεσλ αθξαίσλ θαηαζηάζεσλ θαη ηεο αλάιπζεο ζελαξίσλ πνπ ρξεζηκνπνηνχληαη θαη ν ηξφπνο πνπ ηα απνηειέζκαηα ηνπο ειήθζεζαλ ππφςε θαη κηα εμήγεζε γηα ην πψο αμηνινγήζεθαλ ηα δεδνκέλα θαη νη παξάκεηξνη, Έλα πνζφ ή κηα ζεηξά αμηψλ (κέζσλ) γηα ηηο ζπλνιηθέο αλάγθεο θεξεγγπφηεηαο ζε ρξνληθφ δηάζηεκα ελφο ή πεξηζζνηέξσλ εηψλ θαη κηα πεξηγξαθή ηνπ ηξφπνπ κε ηνλ νπνίν ε επηρείξεζε αλακέλεη λα θαιχςεη ηηο αλάγθεο ηεο, Σεθκεξίσζε γηα ηελ θάιπςε ζηξαηεγηθψλ γηα ηελ εμαζθάιηζε πξφζζεησλ ηδίσλ θεθαιαίσλ θαη πξνηεηλφκελν ρξνλνδηάγξακκα γηα λα βειηησζεί ε νηθνλνκηθή θαηάζηαζε ηεο επηρείξεζεο, Λεπηνκέξεηεο ζρεηηθά κε ηα ζπκπεξάζκαηα θαη ην ζθεπηηθφ ηνπο απφ ηελ αμηνιφγεζε ηεο ζπλερνχο ζπκκφξθσζεο κε ηηο απαηηήζεηο ησλ επνπηηθψλ θεθαιαίσλ θαη ησλ ηερληθψλ δηαηάμεσλ, Γηα ηηο επηρεηξήζεηο πνπ ζα ρξεζηκνπνηήζνπλ εζσηεξηθφ ππφδεηγκα γηα ηνλ ππνινγηζκφ ηνπ SCR, κηα πεξηγξαθή ησλ αιιαγψλ πνπ έγηλαλ ζην εζσηεξηθφ ππφδεηγκα θαηά ηελ δηάξθεηα ηεο δηαδηθαζίαο πξν αίηεζεο, Σνλ εληνπηζκφ θαη ηελ επεμήγεζε ησλ δηαθνξψλ κεηαμχ ησλ πξνθίι θηλδχλνπ ηεο επηρείξεζεο θαη ησλ βαζηθψλ παξαδνρψλ γηα ηνλ ππνινγηζκφ ηνπ SCR. ηαλ νη απνθιίζεηο ζεσξνχληαη ζεκαληηθέο κε απνηέιεζκα είηε λα ππνεθηηκήζεθε είηε λα ππεξεθηηκήζεθε ην SCR, ε εζσηεξηθή ηεθκεξίσζε εμεηάδεη ην πψο ε επηρείξεζε έρεη αληηδξάζεη ή ζα αληηδξάζεη, κηα πεξηγξαθή ηνπ πνηνη εζσηεξηθνί θαη εμσηεξηθνί παξάγνληεο ειήθζεζαλ ππφςε ζην πιαίζην ηεο πξννπηηθήο αμηνιφγεζεο ησλ θηλδχλσλ, Λεπηνκέξεηεο γηα ηηο πξνζρεδηαζκέλεο δηαρεηξηζηηθέο δξάζεηο, ζπκπεξηιακβάλνληαο θαη κηα εμήγεζε θαη κηα δηθαηνινγία γηα απηέο ηηο ελέξγεηεο θαη ηηο επηπηψζεηο ηνπο ζηελ αμηνιφγεζε, LIX

62 Μηα θαηαγξαθή γηα ην challenge ηεο δηαδηθαζίαο απφ ην Γ. Ζ αλάπηπμε κηα θαηάιιειεο πνιηηηθήο είλαη κηα ρξνλνβφξα δηαδηθαζία, αιιά ε πνιηηηθή ORSA ζα δψζεη ζηηο επηρεηξήζεηο κηα δηνξαηηθφηεηα θαη επνπηεία ηεο δηαδηθαζία ιήςεο απνθάζεσλ θαζψο θαη ζα βνεζήζεη ηηο επηρεηξήζεηο λα θαηαλνήζνπλ θαιχηεξα ηνπο θηλδχλνπο ζηνπο νπνίνπο είλαη εθηεζεηκέλεο ή πξφθεηηαη λα εθηεζνχλ ζην άκεζν κέιινλ. Δπίζεο, ε πνιηηηθή ORSA δηαζθαιίδεη ην επίπεδν ηεο επζχλεο πνπ ζα έρεη ην Γηνηθεηηθφ πκβνχιην ζηελ φιε δηαδηθαζία θαζψο θαη πνηα ζα είλαη ηα απαξαίηεηα έγγξαθα πνπ ζα ρξεηαζηεί, πνηα ζα πξέπεη λα είλαη ε θαηαλνκή ησλ αξκνδηνηήησλ θαη πνηεο είλαη νη βαζηθέο εξγαζίεο ηεο επηρείξεζεο ζηελ δηαδηθαζία ORSA. Δπνκέλσο, είλαη αλαγθαίν λα θαζνξηζηεί ε πνιηηηθή ORSA κε ηφζε ιεπηνκέξεηα ψζηε λα παξαρζνχλ φζν ην δπλαηφλ θαιχηεξα απνηειέζκαηα. ην παξάξηεκα IV παξνπζηάδεηαη κηα πξνηεηλφκελε πνιηηηθή ORSA ΚΟΗΝΟΠΟΗΖΖ ΣΧΝ ΑΠΟΣΔΛΔΜΑΣΧΝ ΣΖ ORSA Ζ επηρείξεζε νθείιεη λα ελεκεξψζεη ηηο επνπηηθέο αξρέο γηα ηα απνηειέζκαηα ηεο δηαδηθαζίαο ORSA εληφο 2 εβδνκάδσλ αθφηνπ ην Γ κειεηήζεη θαη εγθξίλεη ηελ αμηνιφγεζε. Ζ ελεκέξσζε απηή γίλεηαη ζην πιαίζην ησλ πιεξνθνξηψλ πνπ δηαβηβάδνληαη βάζε ηνπ πιαηζίνπ ηνπ Ππιψλα ΗΗΗ (άξζξν 35 ηεο νδεγίαο). Δθηφο απφ ηελ έθζεζε ORSA πξνο ηνλ επφπηε, ε λνκνζεζία πξνβιέπεη ξεηψο ηελ χπαξμε θαη κηαο εζσηεξηθήο έθζεζεο. Ζ εζσηεξηθή έθζεζε ζα κπνξνχζε λα απνηειέζεη ηε βάζε ηεο επνπηηθήο έθζεζε. Δάλ ε επηρείξεζε ζεσξεί φηη ε εζσηεξηθή έθζεζε έρεη ην θαηάιιειν επίπεδν ιεπηνκέξεηαο θαη γηα επνπηηθνχο ζθνπνχο, ηφηε ε ίδηα έθζεζε κπνξεί λα ππνβάιιεηαη ζηελ επνπηηθή αξρή. Ζ επηρείξεζε πξέπεη λα θνηλνπνηεί ζηνπο αξκφδηνπο ππαιιήινπο ηνπιάρηζηνλ ηα απνηειέζκαηα θαη ηα πνξίζκαηα ηεο δηαδηθαζίαο ORSA. Οη πιεξνθνξίεο πνπ θνηλνπνηνχληαη ζην Γ ζα πξέπεη λα είλαη πνιχ ιεπηνκεξείο ψζηε λα κπνξέζεη λα ηηο ρξεζηκνπνηήζεη ζηελ δηαδηθαζία ιήςεο απνθάζεσλ θαη νη πιεξνθνξίεο πνπ θνηλνπνηνχληαη ζην αξκφδην πξνζσπηθφ πξέπεη λα είλαη αξθνχλησο ιεπηνκεξείο ψζηε λα κπνξέζεη ην πξνζσπηθφ λα ιάβεη φιεο ηηο follow-up ελέξγεηεο.ζ εζσηεξηθή έθζεζε ζα κπνξνχζακε λα πνχκε φηη κπνξεί λα επηθεληξψλεηαη ζηα αθφινπζα 3 ζέκαηα: - Δπηρεηξεκαηηθή ζηξαηεγηθή:πεξηγξαθή ησλ επηρεηξεκαηηθψλ ζελαξίσλ, ( update) ζηξαηεγηθή θηλδχλνπ θαη δηάζεζε αλάιεςεο θηλδχλνπ θαη πξννπηηθφ πξνθίι θηλδχλνπ θαη εθηηκήζεηο, LX

63 - Γηαρείξηζε θεθαιαίνπ: ην απνηέιεζκα ηεο πνηνηηθήο αμηνιφγεζεο γηα ηελ θαηαιιειφηεηα ηεο ηππνπνηεκέλεο κεζφδνπ ή ηνπ εζσηεξηθνχ κνληέινπ, πεξηγξαθή ησλ ηερληθψλ γηα ηηο πξνβνιέο ηνπ ηζνινγηζκνχ θαη ηνπ SCR, (αληίζηξνθεο) πξνζνκνηψζεηο αθξαίσλ θαηαζηάζεσλ θαη απνηειέζκαηα ησλ πξνβνιψλ ηνπ θεθαιαίνπ. - Μειινληηθέο δηαρεηξηζηηθέο ελέξγεηεο γηα ηελ αληηκεηψπηζε κειινληηθψλ δπζθνιηψλ. ην παξάξηεκα V παξνπζηάδεηαη ελα πξνηεηλφκελν πεξηερφκελν ηεο δηαδηθαζίαο ORSA ΑΡΥΖ ΣΖ ΑΝΑΛΟΓΗΚΟΣΖΣΑ Μία απφ ηηο βαζηθέο έλλνηεο ζην πιαίζην ηεο νδεγίαο Solvency II είλαη ε αξρή ηεο αλαινγηθφηεηαο. ηα πιαίζηα ηεο δηαδηθαζίαο ORSA ε επηρείξεζε είλαη ειεχζεξε λα απνθαζίζεη ηηο κεζφδνπο πνπ ζα ρξεζηκνπνηήζεη θαη νη κέζνδνη απηέο ρξεηάδεηαη λα είλαη αλάινγεο κε ηελ νξγαλσηηθή ηεο δνκή θαη ην ζχζηεκα δηαρείξηζεο θηλδχλσλ πνπ εθαξκφδεη, θαη ιακβάλνληαο ππφςε ηε θχζε, ηελ θιίκαθα θαη ηελ πεξηπινθφηεηα ησλ εγγελψλ θηλδχλσλ ησλ δξαζηεξηνηήησλ ηεο. Ζ ζεκαζία ηεο αξρήο ηεο αλαινγηθφηεηαο είλαη ξεηά ζπλδεδεκέλε κε ηελ αλάγθε λα απνθεπρζεί ε ππεξβνιηθή επηβάξπλζε γηα ηηο κηθξέο θαη κεζαίεο επηρεηξήζεηο. Απηφ φκσο δελ ζεκαίλεη φηη ην κέγεζνο είλαη ν κνλαδηθφο ζεκαληηθφο παξάγνληαο, φηαλ εθαξκφδεηαη ε αξρή ηεο αλαινγηθφηεηαο. Καηά ηνλ θαζνξηζκφ ηνπ επηπέδνπ εθαξκνγή ηεο αξρήο ηεο αλαινγηθφηεηαο κηα αζθαιηζηηθή επηρείξεζε ζα πξέπεη λα εθηηκήζεη θάπνηα εηδηθά ραξαθηεξηζηηθά ηεο επηρείξεζεο. Κάπνηα απφ ηα ζηνηρεία πνπ κπνξνχλ λα ρξεζηκνπνηεζνχλ γηα ηελ αλάιπζε απηή είλαη ηα εμήο: Πνηθηινκνξθία πειαηψλ: captive, αηνκηθή, ζπκκεηνρηθή, αιιειαζθαιηζηηθφο ζπλεηαηξηζκφο Πνηθηινκνξθία πξντφλησλ: αζθαιηζηήξηα ζπκβφιαηα κε ηηηινπνίεζε απαηηήζεσλ, multi-line, multi-branch Γεδνκέλα & κνληεινπνίεζε (κέζνδνο πνπ ρξεζηκνπνηείηαη γηα λα ππνινγίζεη ην SCR): ηππηθή πξνζέγγηζε, κνληέιν κε ηα δεδνκέλα ηεο επηρείξεζεο (USP), κεξηθφ εζσηεξηθφ, πιήξε εζσηεξηθφ ππφδεηγκα Μέγεζνο θηλδχλσλ πνπ πεξηιακβάλνληαη ζην SCR: ρακεινί, κεζαίνη, θαηαζηξνθηθνί LXI

64 Μέγεζνο θηλδχλσλ πνπ δελ πεξηιακβάλνληαη ζην SCR: ρακεινί, κεζαίνη, θαηαζηξνθηθνί Μέγεζνο: αζθάιηζηξα, αξηζκφο ζπκβνιαίσλ Πνιππινθφηεηα νξγάλσζεο: ηνπηθή, πνιπεζληθή, νκάδα(group) Πνιππινθφηεηα ζπκβάζεσλ: βάζε ηεο αμίαο ησλ πεξηνπζηαθψλ ζηνηρείσλ, ζπλδεδεκέλα κε ρξεκαηννηθνλνκηθνχο δείθηεο, ζπλδεδεκέλα κε θέξδε ΤΥΝΟΣΖΣΑ ΔΚΘΔΖ ΓΗΑΓΗΚΑΗΑ Ζ ζπρλφηεηα ηεο ORSA αλαθέξεηαη ζην άξζξν 45(5) ηεο νδεγίαο φπνπ αλαθέξνληαη ηα εμήο: Οη αζθαιηζηηθέο θαη αληαζθαιηζηηθέο επηρεηξήζεηο δηελεξγνχλ ηελ αμηνιφγεζε πνπ αλαθέξεηαη ζηελ παξάγξαθν 1 ηαθηηθά θαη ρσξίο αδηθαηνιφγεηε θαζπζηέξεζε κεηά απφ νπνηαδήπνηε ζεκαληηθή αιιαγή ζην πξνθίι ηνπ θηλδχλνπ ηνπο. ηηο θαη εμνπζηνδφηεζε πξάμεηο ηνπ επηπέδνπ δχν δελ ππάξρεη θάπνηα αλαθνξά γηα ηελ ζπρλφηεηα ηεο δηαδηθαζίαο αιιά ζηηο θαηεπζπληήξηεο γξακκέο ηνπ επηπέδνπ 3 αλαθέξνληαη ηα εμήο: Οη αζθαιηζηηθέο θαη αληαζθαιηζηηθέο επηρεηξήζεηο ζα πξέπεη λα δηεμάγνπλ ηελ δηαδηθαζία ORSA ηνπιάρηζηνλ εηεζίσο. Έηζη, ε επηρείξεζε ζα πξέπεη: - Να θαζνξίζεη ηελ ζπρλφηεηα ηεο αμηνιφγεζεο ιακβάλνληαο ππφςε ηελ κεηαβιεηφηεηα ηνπ πξνθίι θηλδχλνπ ηεο. - Να ηελ δηεμάγεη ηαθηηθά, διδ ηνπιάρηζηνλ ζε εηήζηα βάζε. - Να επαλαιάβεη (κεξηθψο) ηελ αμηνιφγεζε ζε πεξίπησζε πνπ θάπνην ζεκαληηθφ γεγνλφο αιιάμεη ην πξνθίι θηλδχλνπ θαη ηελ θεξεγγπφηεηα ηεο επηρείξεζεο. Απηά ηα γεγνλφηα πνπ αλαθέξζεθαλ ζην ηξίην παξαπάλσ ζεκείν νλνκάδνληαη trigger points θαη θαηεγνξηνπνηνχληαη ζηηο παξαθάησ δηαζηάζεηο: - Δζσηεξηθά ή εμσηεξηθά triggers; - Θα επεξεάζνπλ ηελ εηαηξεία βξαρππξφζεζκα ή καθξνπξφζεζκα; - Δίλαη πνζνηηθά ή πνηνηηθά triggers; Παξαθάησ παξαζέησ θάπνηα παξαδείγκαηα γηα ηα trigger points: - Μηα εμαγνξά ή ζπγρψλεπζε πνπ αιιάδεη ζεκαληηθά ην πξνθίι θηλδχλνπ ηεο επηρείξεζεο, LXII

65 - Μηα ζεκαληηθή αιιαγή ζηηο ρξεκαηνπηζησηηθέο αγνξέο, πνπ έρεη κεγάιν αληίθηππν ζηελ αμία ηνπ ραξηνθπιαθίνπ ησλ πεξηνπζηαθψλ ζηνηρείσλ ηεο επηρείξεζεο, - Μηα ζεκαληηθή αιιαγή ζην λνκνζεηηθφ πιαίζην, - Μηα ζεκαληηθή αιιαγή ζην ραξηνθπιάθην ησλ ππνρξεψζεσλ ηεο επηρείξεζεο, - Μηα μαθληθή κείσζε ησλ δεηθηψλ θεξεγγπφηεηαο, - Μηα ζεκαληηθή αιιαγή απφ έλαλ αζθαιηζηηθφ θίλδπλν ( π.ρ. ζλεζηκφηεηα / λνζεξφηεηα, ζεξαπεία ηνπ θαξθίλνπ, κεγάιε πιεκκχξα / ηπθψλαο / ζεηζκφο). 5.5 ΒΑΗΚΑ ΣΟΗΥΔΗΑ ΣΖ ΓΗΑΓΗΚΑΗΑ ORSA πσο αλαθέξζεθε παξαπάλσ, ζθνπφο ηεο δηαδηθαζίαο ORSA είλαη λα αλαγλσξίζεη φινπο ηνπο ζεκαληηθνχο θηλδχλνπο πνπ αληηκεησπίδεη ε επηρείξεζε θαη λα θαζνξίζεη ηα απαξαίηεηα ηδία θεθάιαηα γηα ηελ αληηκεηψπηζε απηψλ ησλ θηλδχλσλ ιακβάλνληαο ππφςε ηελ επηρεηξεκαηηθή ζηξαηεγηθή ηεο επηρείξεζεο κε κηα πξννπηηθή λα ζπλερίζεη λα ιεηηνπξγεί γηα ηα επφκελα ρξφληα ( ζπλήζσο 3-5 ρξφληα). Δπνκέλσο, ηα βαζηθά ζηνηρεία ηεο ORSA πεξηιακβάλνπλ ηελ επηρεηξεκαηηθή ζηξαηεγηθή (business strategy), ηελ δηαρείξηζε θηλδχλσλ (risk management) αιιά θαη ηελ δηαρείξηζε θεθαιαίνπ (capital management). ην ζρήκα 6 ηνπ παξαξηήκαηνο III παξνπζηάδνληαη ηα βήκαηα ηεο δηαδηθαζίαο ORSA ΔΠΗΥΔΗΡΖΜΑΣΗΚΖ ΣΡΑΣΖΓΗΚΖ Ζ αλάπηπμε κηαο θαηαγεγξακκέλεο επηρεηξεκαηηθήο ζηξαηεγηθήο δείρλεη λα είλαη έλα απφ ηα θαηλνχξηα ζηνηρεία πνπ ζα πξέπεη λα ζπκπεξηιάβνπλ νη ειιεληθέο επηρεηξήζεηο θαηά ηελ δηάξθεηα ησλ δξαζηεξηνηήησλ ηνπο θαη εκπιέθεηαη άκεζα κε ηελ δηαδηθαζία ORSA. Ζ ζηξαηεγηθή απηή ζα έρεη έλα κεζνπξφζεζκν ή καθξνπξφζεζκν νξίδνληα ( 3-5 ρξφληα) γηα λα κπνξεί λα γλσξίδεη απφ ζήκεξα πσο ζα αληαπνθξηζεί ζηηο ππνρξεψζεηο ηεο θαη ζα θαιχςεη ηνπο κειινληηθνχο θηλδχλνπο πνπ ελδερνκέλσο λα αληηκεησπίζεη. Σν πεξηερφκελν απηήο ηεο ζηξαηεγηθήο ζα κπνξνχζε λα πεξηιακβάλεη ηα εμήο: LXIII

66 - Σα πξντφληα/ππεξεζίεο πνπ πξφθεηηαη λα δηαζέζεη εληφο ησλ επφκελσλ εηψλ αλάινγα κε ην επηρεηξεκαηηθφ ζρέδην ηεο επηρείξεζεο.(π.ρ. αζθαιίζεηο δσήο, δεκηψλ, απηνθηλήηνπ, θ.ιπ.) - ε πνηνπο πειάηεο ζα απεπζχλεηαη ( π.ρ. ειηθία,θχιν,πεξηνρή) - Καηλνηνκίεο (π.ρ. ηερλνινγηθέο πιαηθφξκεο ) - Καλάιηα δηαλνκήο ( π.ρ. αζθαιηζηηθνί δηακεζνιαβεηέο) - ηξαηεγηθνί ζπλεξγάηεο (π.ρ. λνζνθνκεηαθέο κνλάδεο) - Σηκνιφγεζε θαη έζνδα ( π.ρ. κείσζε ειάρηζηνπ αζθαιίζηξνπ ζε είδε θηλδχλνπ, πεξηζζφηεξα δηθαηψκαηα επηινγήο κε ηελ ίδηα ηηκή γηα θαιχηεξε θάιπςε, θ.ιπ.) - Θέζε ηεο επηρείξεζεο ζε ζρέζε κε ηνλ αληαγσληζκφ (δηαθνξνπνίεζε σο πξνο ηελ πνηφηεηα, εμππεξέηεζε, ηαρχηεηα, αζθάιεηα, εκπηζηνζχλε, ζπλέπεηα). Δθηφο φκσο απφ ηα παξαπάλσ, ην βαζηθφηεξν ζηνηρείν ηεο επηρεηξεκαηηθήο ζηξαηεγηθήο είλαη ν θαζνξηζκφο ηνπ επηπέδνπ δηάζεζεο αλάιεςεο θηλδχλνπ (risk appetite) ην νπνίν ζα αλαιχζνπκε παξαθάησ ΓΗΑΘΔΖ ΑΝΑΛΖΦΖ ΚΗΝΓΤΝΟΤ (RISK APPETITE) Ζ έλλνηα ηεο δηάζεζεο αλάιεςεο θηλδχλνπ είλαη απηή πνπ ζα ζπλδέζεη ηνπο επηρεηξεκαηηθνχο ζηφρνπο κε ηελ δηαρείξηζε ηνπ θηλδχλνπ θαη ηνπ θεθαιαίνπ ηεο επηρείξεζεο. Αξρηθά, ζα δψζνπκε ηνλ νξηζκφ ηνπ risk appetite. Ζ έλλνηα ηεο δηάζεζεο αλάιεςεο θηλδχλνπ δελ είλαη κηα έλλνηα πνπ αθνξά κφλν ηελ νδεγία Φεξεγγπφηεηα II. Απηή ε έλλνηα έρεη δηάθνξνπο νξηζκνχο θαη ε Δπξσπατθή Αξρή Αζθαιίζεσλ θαη Δπαγγεικαηηθψλ πληάμεσλ (EIOPA) δελ ζέιεη λα επηβάιεη έλαλ ζπγθεθξηκέλν νξηζκφ. Χζηφζν, ε EIOPA ήζειε λα θαζνξίζεη θάπνηα ραξαθηεξηζηηθά ηεο έλλνηαο ηεο δηάζεζεο αλάιεςεο θηλδχλνπ αλαθέξνληαο φηη: Η δηάζεζε αλάιεςεο θηλδύλνπ εμεηάδεη ηελ ζηάζε ηνπ Δηνηθεηηθνύ Σπκβνπιίνπ πξνο ηηο θύξηεο θαηεγνξίεο θηλδύλνπ. Η δηάζεζε αλάιεςεο θηλδύλνπ ρξεηάδεηαη λα είλαη ζαθήο θαη αξθεηά ιεπηνκεξήο γηα λα εθθξάζεη θαη λα αληαλαθιά ηνπο ζηξαηεγηθνύο ζηόρνπο ηνπ ΔΣ. Πεξηιακβάλεη κηα πνζνηηθή ή πνηνηηθή αμηνιόγεζε από πιεπξάο θηλδύλνπ θαη θεθαιαίνπ. Τν ΔΣ ζα δώζεη ηηο θαηάιιειεο νδεγίεο όζνλ αθνξά ηνλ νξηζκό ηεο δηάζεζεο αλάιεςεο θηλδύλνπ. LXIV

67 Παξαδνζηαθά νη αζθαιηζηηθέο επηρεηξήζεηο ρξεζηκνπνηνχλ αξθεηά κέηξα γηα ηελ δηαρείξηζεο ηεο επηρείξεζο.παξαδείγκαηα πεξηιακβάλνπλ: Μεξίδην αγνξάο (market share) Πνζνζηφ Αλζεθηηθφηεηαο ( persistency rate) Δλζσκαησκέλε αμία ησλ πθηζηάκελσλ θαη λέσλ δξαζηεξηνηήησλ (Embedded value of existing and new businesses) Δθηίκεζε αμίαο ( Appraisal value) Λεηηνπξγηθά θέξδε (Operational profits) Με ηα κέηξα απηά, θαη κε κηα ζπληεξεηηθή πξνζέγγηζε γηα ηελ ηδία θξάηεζε ηνπ θεθαιαίνπ, κεξηθέο θνξέο ην απνηέιεζκα ζα κπνξνχζε λα είλαη ππεξβνιηθά αηζηφδνμ ν. ηελ πξαγκαηηθφηεηα φκσο κπνξνχλ λα ζπκβνχλ αθξαία γεγνλφηα. Έλα θαηάιιειν πιαίζην δηάζεζε αλάιεςεο θηλδχλνπ έρεη λα θάλεη πεξηζζφηεξν κε ηνλ αληίθηππν ησλ αθξαίσλ γεγνλφησλ ζηελ νηθνλνκηθή θαηάζηαζε ηεο επηρείξεζεο. Σα εξγαιεία πνπ ρξεζηκνπνηνχληαη γηα ηνλ θαζνξηζκφ ηνπ risk appetite θαη ηνπ ζηξαηεγηθνχ ζρεδηαζκνχ είλαη ε ζηνραζηηθή αλάιπζε, πξνζνκνίσζε αθξαίσλ θαηαζηάζεσλ θαη ε αλάιπζε ζπζρέηηζεο. Έλα ζεκαληηθφ βήκα ζην πιαίζην ηεο δηάζεζεο αλάιεςεο θηλδχλνπ είλαη λα θαζνξίζεη ηελ επηζπκία θαη ηελ ηθαλφηεηα ηεο επηρείξεζεο λα αλαιάβεη ηνλ θίλδπλν κε βάζε ηα ζηνηρεία πνπ ιακβάλεη απφ ην δηνηθεηηθφ ζπκβνχιην θαη ηα αλψηεξα ζηειέρε. Ζ δηάζεζε αλάιεςεο θηλδχλνπ είλαη κηα πςεινχ επηπέδνπ εηθφλα πνπ έρεη ε επηρείξεζε γηα ηνπο θηλδχλνπο πνπ είλαη δηαηεζεηκέλε λα αλαιάβεη θαη γηα ηελ αμία απηψλ ησλ θηλδχλσλ. ηαλ νη αζθαιηζηέο θαζνξίδνπλ ην βέιηηζην επίπεδν ηνπ θηλδχλνπ, ε απφιπηε πξνηεξαηφηεηα είλαη λα εμππεξεηήζεη ηα νθέιε ησλ κεηφρσλ. Πξηλ απφ ηνλ θαζνξηζκφ ηνπ risk appetite είλαη ζεκαληηθφ λα έρνπκε κηα ζαθή εηθφλα ηεο αγνξάο θαη ησλ βαζηθψλ ηθαλνηήησλ ηεο επηρείξεζεο. Απηφ ζα δηεπθνιχλεη ηελ απφθαζε γηα ηνλ ηχπν θαη ην κέγεζνο ηνπ θηλδχλνπ πνπ πξέπεη λα ιακβάλνληαη ζχκθσλα κε ηελ ζηξαηεγηθή ηεο επηρείξεζεο θαη ηελ θαηάζηαζε ηεο αγνξάο. Σελ ίδηα ζηηγκή, ην επηζπκεηφ πξνθίι θηλδχλνπ πξέπεη λα πιεξνί ηνπο πεξηνξηζκνχο πνπ θαζνξίδνληαη απφ άιια κέξε, φπσο νη επνπηηθέο αξρέο, νη εηαηξείεο αμηνιφγεζεο πηζηνιεπηηθήο ηθαλφηεηαο, νη αληηζπκβαιιφκελνη θαη ηα αλψηεξα δηνηθεηηθά ζηειέρε. Σν πιαίζην δηάζεζεο αλάιεςεο θηλδχλνπ πεξηιακβάλεη ηα παξαθάησ ηξία επίπεδα: LXV

68 - Δπηρεηξεζηαθό επίπεδν δηάζεζεο αλάιεςεο θηλδύλνπ: Σν ζπλνιηθφ πνζφ ησλ θηλδχλσλ, πνπ ε εηαηξεία είλαη πξφζπκε λα αλαιάβεη, εθθξαδφκελo ζε: o Γείθηε θεθαιαηαθήο επάξθεηαο (Capital at risk, Tier 1 Common Capital/Risk-Weighted Assets, Tier 1 Total/ Risk Weighted Assets, Tier 1 Total/ Economic Capital) o Μεηνρηθή αμία (Risk-adjusted return on capital) o Μεηαβιεηφηεηα ησλ θεξδψλ (% Earnings At Risk per annum)θαη o ηφρν πηζηνιεπηηθήο ηθαλφηεηαο (financial strength rating, debt rating) Σν επίπεδν ηεο δηάζεζεο αλάιεςεο θηλδχλνπ αληηπξνζσπεχεη ηνλ καθξνπξφζεζκν ζηφρν ηεο επηρείξεζεο θαη ζα πξέπεη λα αλαζεσξεζεί κφλν αλ ππάξρνπλ αιιαγέο ζην νηθνλνκηθφ πξνθίι ηεο επηρείξεζεο, ζηελ θαηάζηαζε ηεο αγνξάο ή ζηνπο ζηξαηεγηθνχο ζηφρνπο ηεο επηρείξεζεο. Ζ δηάζεζε αλάιεςεο θηλδχλνπ βνεζά ηελ ηελ επηρείξεζε λα απνθχγεη ηελ πηψρεπζε δηαθηιάζνληαο ηελ θεθαιαηαθή ηεο ζέζε. Απηφ είλαη θάηη πνπ απαηηείηαη απφ ηηο επνπηηθέο αξρέο, απφ ηνπο νξγαληζκνχο αμηνιφγεζεο πηζηνιεπηηθήο ηθαλφηεηαο θαη ηνπο αζθαιηζκέλνπο. Απηά ηα ελδηαθεξφκελα κέξε δείρλνπλ ιίγν ή θαη θαζφινπ ελδηαθέξνλ γηα ηα νθέιε πνπ πξνθχπηνπλ απφ ηελ αλάιεςε ησλ θηλδχλσλ.απν ηελ άιιε πιεπξά φκσο, νη κέηνρνη ελδηαθέξνληαη γηα ηα νθέιε απηά θαη γηα ηελ κεηαβιεηφηεηα ησλ θεξδψλ. - Δπίπεδν δηάζεζεο αλάιεςεο θηλδύλνπ γηα θάζε θαηεγνξία θηλδύλνπ: Σν επηρεηξεζηαθφ επίπεδν δηάζεζεο αλάιεςεο θηλδχλνπ ρξεηάδεηαη λα θαηαλεκεζεί ζην επίπεδν δηάζεζεο αλάιεςεο θηλδχλνπ γηα ην θάζε έλα επηκέξνπο θίλδπλν ή επηρεηξεζηαθή δξαζηεξηφηεηα, φπσο νη αλαιακβαλφκελνη θίλδπλνη δσήο ή θίλδπλνη πεξηνπζηαθψλ ζηνηρείσλ θαη αηπρεκάησλ, ή θίλδπλνη αγνξάο ή πηζησηηθνί θίλδπλνη. Με ηνλ ηξφπν απηφ, νη πφξνη ηεο εηαηξίαο, φπσο ην θεθάιαην, κπνξεί λα δηαηεζεί γηα ηνπο ηνκείο ζηνπο νπνίνπο ε εηαηξεία αηζζάλεηαη άλεηα ή λα έρεη αληαγσληζηηθφ πιενλέθηεκα. - Αλνρή ζηνλ θίλδπλν (risk tolerance): Ζ αλνρή ζηνλ θίλδπλν κπνξεί λα νξηζηεί σο ην απνδεθηφ επίπεδν δηαθχκαλζεο ζε ζρέζε κε ηελ επίηεπμε ελφο ζπγθεθξηκέλνπ ζηφρνπ. Καηά ηνλ θαζνξηζκφ ηεο αλνρήο θηλδχλνπ, ε δηνίθεζε ιακβάλεη ππφςε ηε ζεκαληηθφηεηα ηνπ αληίζηνηρνπ ζηφρνπ θαη επζπγξακκίδεη LXVI

69 ηελ αλνρή ζηνλ θίλδπλν κε ηελ δηάζεζε αλάιεςεο θηλδχλνπ. Γειαδή, ε αλνρή ζηνλ θίλδπλν βνεζά ηελ επηρείξεζε λα δηαζθαιίζεη φηη παξακέλεη εληφο ηνπ επηπέδνπ δηάζεζεο αλάιεςεο θηλδχλνπ, φπσο έρεη νξηζηεί απφ ην Γ, θαη ηελ επίηεπμε ηνπ αληίζηνηρνπ ζηφρνπ. Γηα ηελ κέηξεζε ησλ παξαπάλσ ππάξρνπλ δηάθνξα κέηξα, είηε πνζνηηθά είηε πνηνηηθά. ηνπο πίλαθεο 7 θαη 8 ηνπ παξαξηήκαηνο ΗΗ παξαζέησ θάπνηα παξαδείγκαηα γηα ηα επίπεδα δηάζεζεο αλάιεςεο θηλδχλνπ θαη αλνρήο ζηνλ θίλδπλν θαη ηα κέηξα ηνπο ΠΡΟΓΗΟΡΗΜΟ ΚΑΗ ΑΞΗΟΛΟΓΖΖ ΚΗΝΓΤΝΧΝ πσο έρνπκε ήδε αλαθέξεη παξαπάλσ κία απφ ηηο θπξηφηεξεο αξκνδηφηεηεο ηεο δηαδηθαζίαο ORSA είλαη ε αλαγλψξηζε θαη αμηνιφγεζε φισλ ησλ ζεκαληηθψλ θηλδχλσλ πνπ αληηκεησπίδεη ε εηαηξεία ζπκπεξηιακβαλνκέλσλ βξαρππξφζεζκσλ θαη καθξνπξφζεζκσλ θηλδχλσλ βάζε ηνπ επηρεηξεκαηηθνχ ζρεδίνπ. Ο πξνζδηνξηζκφο θαη ε αμηνιφγεζε ησλ θηλδχλσλ ζα πξέπεη λα γίλεη κέζα απφ έλα νινθιεξσκέλν ζχζηεκα Γηαρείξηζεο Κηλδχλνπ. ην ζρήκα 7 ηνπ παξαξηήκαηνο ΗΗΗ παξνπζηάδεηαη έλα νινθιεξσκέλν ζχζηεκα δηαρείξηζεο θηλδχλνπ πνπ ζα πξέπεη λα εθαξκφζνπλ νη επηρεηξήζεηο. Πξηλ πξνρσξήζνπκε ζηελ αλάιπζε ηνπ ζπζηήκαηνο θηλδχλνπ, ζα αλαθέξνπκε ηνπο πην πηζαλνχο θηλδχλνπο πνπ ζα ιάβεη ππφςε ηεο ε επηρείξεζε ζηελ δηαδηθαζία ORSA ΒΑΗΚΟΗ ΚΗΝΓΤΝΟΗ ΓΗΑ ΣΖΝ ΓΗΑΓΗΚΑΗΑ ORSA Αξρηθά γηα λα είλαη ζπλεπήο κε ηνλ ππνινγηζκφ ηνπ SCR (solvency capital requirements), ε επηρείξεζε ζα πξέπεη λα ιάβεη ππφςε ηνπο θηλδχλνπο πνπ έρνπλ ήδε αλαιπζεί ζε πξνεγνχκελν θεθάιαην. Απηνί νη θίλδπλνη είλαη νη εμήο: - non-life underwriting risk - life underwriting risk (not applicable to undertakings which only sell non-life products) - health underwriting risk (applicable to those undertakings which sell health - market risk - credit risk (i.e. counterparty default risk) - operational risk (this should include legal risks but exclude risks arising from strategic decisions and reputation risks) LXVII

70 - intangible risk Δπηπιένλ ε ιεηηνπξγία δηαρείξηζεο θηλδχλνπ πξέπεη λα θαιχπηεη φινπο ηνπο άιινπο θηλδχλνπο ηεο επηρείξεζεο πνπ δελ ζπκπεξηιακβάλνληαη ζηνλ ππνινγηζκφ ηνπ SCR ή δελ πεξηιακβάλνληαη πιήξσο θαη πξέπεη λα ελζσκαηψζεη ηνπιάρηζηνλ ηνπο αθφινπζνπο ηνκείο : Αλάιεςε θηλδύλνπ θαη απνζεκαηνπνίεζε. ε απηή ηελ πνιηηηθή ε επηρείξεζε ζα πξέπεη λα εμεηάζεη: o ηνπο θιάδνπο αζθάιηζεο (δειαδή ηνλ ηχπν ηνπ αζθαιηζηηθνχ θηλδχλνπ) πνπ ε επηρείξεζε είλαη πξφζπκε λα απνδερζεί, ελδερνκέλσο ζπκπεξηιακβαλνκέλσλ ησλ εζσηεξηθψλ νξίσλ αλάιεςεο ησλ θηλδχλσλ γηα δηάθνξα πξντφληα ή θιάδνπο αζθάιηζεο o αζθαιηζηηθέο ππνρξεψζεηο ηεο επηρείξεζεο πνπ απνξξένπλ απφ ηα πξντφληα ηεο, ζπκπεξηιακβαλνκέλσλ ησλ ελζσκαησκέλσλ δηθαησκάησλ πξναίξεζεο θαη ησλ εγγπεκέλσλ αμηψλ εμαγνξάο. o ηπρφλ πεξηνξηζκνχο ζηηο επελδχζεηο πνπ ελδέρεηαη λα έρνπλ αληίθηππν ζηνπο φξνπο θαη ηηο πξνυπνζέζεηο ηνπ λένπ αζθαιηζηηθνχ πξντφληνο θαη ησλ αζθαιίζηξσλ. o ηηο ηερληθέο ηηκνιφγεζεο πνπ ζα πηνζεηεζνχλ απφ ηελ επηρείξεζε γηα ηελ δηαζθάιηζε ηνπ εηζνδήκαηνο απφ ηα αζθάιηζηξα πνπ ζα θαιχςεη επαξθψο ηηο αλακελφκελεο απαηηήζεηο θαη ηα έμνδα. o ηνλ θίλδπλν πνπ απνξξέεη απφ ηνλ έιεγρν εμφδσλ ζπκπεξηιακβαλνκέλσλ ησλ απαηηήζεσλ θαη ησλ εμφδσλ δηαρείξηζεο. o ηνλ αληίθηππν ηεο αληαζθάιηζεο ή άιισλ ηερληθψλ κεηξηαζκνχ ηνπ θηλδχλνπ o ηηο ελέξγεηεο πνπ πξέπεη λα θάλεη ε επηρείξεζε γηα λα αμηνινγήζεη θαη λα δηαρεηξηζηεί ηνλ θίλδπλν ηεο απψιεηαο ή ηεο δπζκελνχο κεηαβνιήο ζηελ αμία ησλ αζθαιηζηηθψλ θαη αληαζθαιηζηηθψλ ππνρξεψζεσλ πνπ πξνθχπηνπλ απφ ηελ αλεπαξθή ηηκνιφγεζε θαη ηνλ ζρεκαηηζκφ ησλ πξνβιέςεσλ, o ηελ επάξθεηα θαη ηελ πνηφηεηα ησλ δεδνκέλσλ ζηηο δηαδηθαζίεο αλάιεςεο θηλδχλνπ θαη απνζεκαηνπνίεζεο. Οη επηρεηξήζεηο ζα πξέπεη λα δψζνπλ ηδηαίηεξε πξνζνρή ζηα δεδνκέλα πνπ ρξεζηκνπνηνχληαη ζηνλ ππνινγηζκφ ησλ ηερληθψλ LXVIII

71 απνζεκάησλ. Σα δεδνκέλα απηά ζα πξέπεη ηνπιάρηζηνλ λα πιεξνχλ ηηο αθφινπζεο πξνυπνζέζεηο: δεδνκέλα ρσξίο ιάζε Σα δεδνκέλα λα θαηαγξάθνληαη έγθαηξα θαη κε ζπλέπεηα δηαρξνληθά. Asset liability management (ALM) Ζ δηαρείξηζε Δλεξγεηηθνχ-Παζεηηθνχ είλαη ε δηαρείξηζε ησλ πεξηνπζηαθψλ ζηνηρείσλ κε εηδηθή αλαθνξά ζηα ραξαθηεξηζηηθά ησλ αληίζηνηρσλ ππνρξεψζεσλ έηζη ψζηε λα βειηηζηνπνηεζεί ε ηζνξξνπία κεηαμχ θηλδχλνπ θαη απφδνζεο. Μία ζηξαηεγηθή ALM ζπλδέεηαη ζηελά κε ηελ επελδπηηθή ζηξαηεγηθή. Καζνξίδεη πσο νη νηθνλνκηθνί θαη αζθαιηζηηθνί θίλδπλνη δηαρεηξίδνληαη ζε έλα πιαίζην Δλεξγεηηθνχ-Παζεηηθνχ βξαρππξφζεζκα, κεζνπξφζεζκα θαη καθξνπξφζεζκα. Μηα επηρείξεζε κπνξεί λα επηιέμεη απφ κηα ζεηξά ηερληθψλ δηαρείξηζεο Δλεξγεηηθνχ-Παζεηηθνχ γηα ηε κέηξεζε ηεο έθζεζεο ζε θίλδπλν, σζηφζν είλαη απαξαίηεην λα βαζίδνληαη ζε εξγαιεία κέηξεζεο πνπ είλαη ζχκθσλα κε ηα ραξαθηεξηζηηθά ησλ θηλδχλσλ πνπ αληηκεησπίδεη ε επηρείξεζε θαη ησλ ζπλνιηθψλ νξίσλ αλνρήο ζηνλ θίλδπλν. Μηα επηρείξεζε πξέπεη επίζεο λα εμαζθαιίζεη θαηάιιειε θαη ζπλερή ζπλεξγαζία κεηαμχ ησλ δηαθφξσλ πεξηνρψλ ζην εζσηεξηθφ ησλ επηρεηξήζεσλ πνπ ζπκκεηέρνπλ ζηελ ALM, πξνθεηκέλνπ λα εμαζθαιηζηεί ε απνηειεζκαηηθή δηαρείξηζε ησλ ζηνηρείσλ ηνπ ελεξγεηηθνχ θαη ηνπ παζεηηθνχ. Οη επηρεηξήζεηο κπνξνχλ λα αλαπηχμνπλ δηαθνξεηηθέο ζηξαηεγηθέο γηα δηαθνξεηηθέο θαηεγνξίεο πεξηνπζηαθψλ ζηνηρείσλ θαη ππνρξεψζεσλ. Μηα πηζαλή πξνζέγγηζε είλαη ε επηρείξεζε λα θαζνξίζεη μερσξηζηά νκνηνγελή ηκήκαηα ηα ππνρξεψζεσλ θαη λα θάλεη επελδχζεηο γηα θάζε ηκήκα έηζη ψζηε θάζε ηκήκα ησλ ππνρξεψζεσλ λα ιεηηνπξγεί ζαλ κηα απηφλνκε επηρείξεζε. Μία άιιε πηζαλή πξνζέγγηζε είλαη ε επηρείξεζε λα δηαρεηξίδεηαη ηα ζηνηρεία ελεξγεηηθνχ θαη παζεηηθνχ ζαλ ζχλνιν. Ζ δεχηεξε πξνζέγγηζε κπνξεί λα παξέρεη πεξηζζφηεξεο επθαηξίεο γηα θέξδνο θαη γηα θαιχηεξε δηαρείξηζε θηλδχλνπ. Αλ ε ALM αζθείηαη γηα θάζε επηρεηξεκαηηθφ ηνκέα μερσξηζηά απηφ είλαη πηζαλφ λα ζεκαίλεη φηη νθέιε απφ αληηζηάζκηζε, δηαθνξνπνίεζε θαη αληαζθάιηζε, πνπ ππάξρνπλ ζηελ ζπλνιηθή δηαρείξηζε ησλ πεξηνπζηαθψλ ζηνηρείσλ θαη ησλ ππνρξεψζεσλ, αγλννχληαη ή ιακβάλνπλ ιηγφηεξε πξνζνρή. Μεξηθέο ππνρξεψζεηο, φπσο νξηζκέλα είδε αζθάιηζεο αζηηθήο επζχλεο ή ηζφβηα αζθάιηζε δσήο, κπνξεί λα έρνπλ αξθεηά κεγάιεο δηάξθεηεο. ε απηέο ηηο πεξηπηψζεηο, ππφ ην πξίζκα φηη δελ ππάξρνπλ δηαζέζηκα LXIX

72 πεξηνπζηαθά ζηνηρεία κε κεγάιε δηάξθεηα γηα λα ηαηξηάμνπλ κε ηηο καθξνρξφληεο ππνρξεψζεηο, έλαο ζεκαληηθφο θίλδπλνο επαλεπέλδπζεο κπνξεί λα εκθαληζηεί, έηζη ψζηε ε παξνχζα αμία ησλ θαζαξψλ ηακεηαθψλ ξνψλ ησλ ππνρξεψζεσλ λα είλαη ηδηαίηεξα επαίζζεηε ζηηο κεηαβνιέο ησλ επηηνθίσλ. Γπζηπρψο, πνιιέο ρξεκαηνπηζησηηθέο αγνξέο δελ έρνπλ καθξνρξφληα πεξηνπζηαθά ζηνηρεία ζηαζεξνχ εηζνδήκαηνο γηα λα θαιχςνπλ ηηο καθξνρξφληεο ππνρξεψζεηο ή ππάξρνπλ αξθεηά θελά ζηηο δηάξθεηεο ησλ πεξηνπζηαθψλ ζηνηρείσλ πνπ δηαηίζεληαη. Άξα ε επηρείξεζε ζα πξέπεη λα δψζεη ηδηαίηεξε πξνζνρή ζηηο πνιηηηθέο ALM πνπ ζα εθαξκφζεη γηα λα εμαζθαιίζεη απνηειεζκαηηθή δηαρείξηζε δηαηεξψληαο επαξθή θεθάιαηα ή έρνληαο αλαπηχμεη ηερληθέο κείσζεο ηνπ θηλδχλνπ. Βάζεη ησλ παξαπάλσ ε δηαρείξηζε ελεξγεηηθνχ παζεηηθνχ πξέπεη λα: o πεξηγξάθεη ηελ δηαδηθαζία πνπ αθνινπζήζεθε γηα ηνλ πξνζδηνξηζκφ θαη ηελ κέηξεζε ησλ αλαληηζηνηρηψλ ηνπ ελεξγεηηθνχ παζεηηθνχ o πεξηγξάθεη ηηο εμαξηήζεηο κεηαμχ ησλ θηλδχλσλ ησλ δηαθφξσλ θαηεγνξηψλ ησλ πεξηνπζηαθψλ ζηνηρείσλ θαη ησλ δηαθφξσλ αζθαιηζηηθψλ θαη αληαζθαιηζηηθψλ ππνρξεψζεσλ o πεξηγξάθεη ηηο ηερληθέο κεηξηαζκνχ πνπ ρξεζηκνπνηνχληαη θαη ηηο επηπηψζεηο ηνπο o πεξηγξάθεη, ην πεξηερφκελν θαη ηελ ζπρλφηεηα ησλ ηεζη αληνρήο o πεξηγξάθεη θάζε έθζεζε ζε θίλδπλν πνπ είλαη εθηφο ηζνινγηζκνχ ηεο επηρείξεζεο o πεξηγξάθεη πνπ ζα εθαξκφζεη ε επηρείξεζε ην matching premium/adjustment θαη πνηά πεξηνπζηαθά ζηνηρεία θαη ππνρξεψζεηο ζα πεξηραξαθσζνχλ ( ring-fence) ( ζα κεηαθεξζνχλ ζε off-shore εηαηξεία) Γηαρείξηζε θηλδύλνπ επελδύζεσλ Μηα επηρείξεζε ζα πξέπεη λα θαιχπηεη ηνπιάρηζηνλ ηα αθφινπζα : o ην επίπεδν ηεο αζθάιεηαο, ηεο πνηφηεηαο, ηεο ξεπζηφηεηαο, θεξδνθνξίαο θαη ηεο δηαζεζηκφηεηα πνπ ε επηρείξεζε ζηνρεχεη ζε ζρέζε κε ην ζχλνιν ηνπ ραξηνθπιαθίνπ, o ηα εζσηεξηθά πνζνηηθά φξηα γηα ηα πεξηνπζηαθά ζηνηρεία θαη ηα αλνίγκαηα, ζπκπεξηιακβαλνκέλσλ ησλ εθηφο ηζνινγηζκνχ αλνηγκάησλ, πνπ ζα βνεζήζνπλ ηελ επηρείξεζε επηηχρεη ην επηζπκεηφ επίπεδν ηεο αζθάιεηαο, ηεο πνηφηεηαο, ηεο ξεπζηφηεηαο, θεξδνθνξίαο θαη δηαζεζηκφηεηα γηα ην ραξηνθπιάθην ηεο, o ην πεξηβάιινλ ηεο ρξεκαηνπηζησηηθήο αγνξάο, LXX

73 o ηηο πξνυπνζέζεηο θάησ απφ ηηο νπνίεο ε επηρείξεζε κπνξεί λα εμαζθαιίζεη ή λα δαλείζεη πεξηνπζηαθά ζηνηρεία, o ηε ζρέζε κεηαμχ ηνπ θηλδχλνπ αγνξάο θαη ινηπψλ θηλδχλσλ ζε ηδηαίηεξα δπζκελή ζελάξηα, o ηελ δηαδηθαζία θαηάιιειεο εθηίκεζεο θαη ειέγρνπ ησλ πεξηνπζηαθψλ ζηνηρείσλ πνπ επελδχνληαη, o ηε δηαδηθαζία ηεο παξαθνινχζεζεο ηεο επέλδπζεο θαη επαλεμέηαζε ηεο πνιηηηθήο, φηαλ είλαη απαξαίηεην, o πψο ηα πεξηνπζηαθά ζηνηρεία ζα πξέπεη λα επηιέγνληαη κε γλψκνλα ην ζπκθέξνλ ησλ αζθαιηζκέλσλ θαη ησλ δηθαηνχρσλ, o ελέξγεηεο πνπ πξέπεη λα ιάβεη ε επηρείξεζε γηα λα εμαζθαιίζεη φηη νη επελδχζεηο ηεο είλαη ζχκθσλα κε ηελ "αξρή ηνπ ζπλεηνχ επελδπηή. Ζ αξρή απηή ζπλεπάγεηαη φηη: κηα επηρείξεζε πξέπεη λα επελδχεη κφλν ζε πεξηνπζηαθά ζηνηρεία ησλ νπνίσλ νη θίλδπλνη είλαη δπλαηφλ λα αλαγλσξηζζνχλ, λα κεηξεζνχλ, λα παξαθνινπζνχληαη, λα δηαρεηξίδνληαη, λα ειέγρνληαη θαη λα εθηίζεληαη ζσζηά, ια ηα πεξηνπζηαθά ζηνηρεία επελδχνληαη κε ηξφπν πνπ λα εγγπάηαη ηελ αζθάιεηα, ηελ πνηφηεηα, ηε ξεπζηφηεηα θαη ηελ θεξδνθνξία ηνπ ζπλνιηθνχ ραξηνθπιαθίνπ. Δπηπιένλ, ε εληφπηζε ησλ πεξηνπζηαθψλ απηψλ ζηνηρείσλ πξέπεη λα δηαζθαιίδεη ηε δηαζεζηκφηεηά ηνπο, Σα πεξηνπζηαθά ζηνηρεία πνπ πξννξίδνληαη γηα ηελ θάιπςε ησλ ηερληθψλ απνζεκαηηθψλ επελδχνληαη επίζεο κε ηξφπν θαηάιιειν πξνο ηε θχζε θαη ηε δηάξθεηα ησλ αζθαιηζηηθψλ θαη αληαζθαιηζηηθψλ ππνρξεψζεσλ. Σα ζηνηρεία απηά επελδχνληαη πξνο γεληθφ φθεινο φισλ ησλ αληηζπκβαιινκέλσλ θαη δηθαηνχρσλ, ιακβαλνκέλσλ ππφςε ησλ γλσζηνπνηεκέλσλ ζηφρσλ πνιηηηθήο, Ζ ρξήζε παξάγσγσλ κέζσλ είλαη δπλαηή εθφζνλ ηα κέζα απηά ζπκβάιινπλ ζηε κείσζε θηλδχλσλ ή δηεπθνιχλνπλ ηελ απνδνηηθή δηαρείξηζε ηνπ ραξηνθπιαθίνπ, LXXI

74 Οη επελδχζεηο θαη ηα ζηνηρεία ηα νπνία δελ είλαη απνδεθηά πξνο δηαπξαγκάηεπζε ζε νξγαλσκέλε ρξεκαηννηθνλνκηθή αγνξά δηαηεξνχληαη ζε ζπλεηά επίπεδα, Σα πεξηνπζηαθά ζηνηρεία δηαθνξνπνηνχληαη θαηάιιεια κε ηξφπν ψζηε λα απνθεχγεηαη ππεξβνιηθή εμάξηεζε απφ θάπνην ζπγθεθξηκέλν ζηνηρείν, εθδφηε ή νκάδα επηρεηξήζεσλ, ή γεσγξαθηθή πεξηνρή θαη ε ππεξβνιηθή ζπζζψξεπζε θηλδχλσλ ζην ζχλνιν ηνπ ραξηνθπιαθίνπ, Οη επελδχζεηο ζε πεξηνπζηαθά ζηνηρεία πνπ εθδίδνληαη απφ ηνλ ίδην εθδφηε, ή απφ εθδφηεο πνπ αλήθνπλ ζηνλ ίδην φκηιν, δελ εθζέηνπλ ηηο αζθαιηζηηθέο επηρεηξήζεηο ζε ππεξβνιηθή ζπγθέληξσζε θηλδχλνπ. o ηηο ελέξγεηεο πνπ πξέπεη λα ιάβεη ε επηρείξεζε γηα λα εμαζθαιίζεη φηη νη επελδχζεηο ηεο επηρείξεζεο ιακβάλνπλ ππφςε ηε θχζε ησλ δξαζηεξηνηήησλ ηεο επηρείξεζεο, ηα εγθεθξηκέλα πεξηζψξηα αλνρήο ηνπ θηλδχλνπ ηεο, ηε θεξεγγπφηεηά ηνπ θαη ηελ έθζεζή ηνπ θηλδχλνπ καθξνπξφζεζκα, o ηελ αμηνιφγεζε ηνπ πηζησηηθνχ θηλδχλνπ ησλ αληηζπκβαιιφκελσλ ζε ζρέζε κε ηηο επελδχζεηο, o ηνλ θαζνξηζκφ ησλ ζηφρσλ θαη ηεο ζηξαηεγηθήο πνπ δηέπνπλ ηε ρξήζε ησλ παξαγψγσλ πνπ ζπκβάινπλ ζηελ κείσζε ηνπ θηλδχλνπ. Γηαρείξηζε θηλδύλνπ ξεπζηόηεηαο Ζ ξεπζηφηεηα δηαζθαιίδεη φηη νη ππνρξεψζεηο πξνο ηνπο αληηζπκβαιινκέλνπο κπνξνχλ λα ηθαλνπνηεζνχλ, φηαλ απηέο απαηηνχληαη άκεζα. Αλακέλεηαη φηη ν απαηηνχκελνο βαζκφο ξεπζηφηεηαο ηνπ ραξηνθπιαθίνπ ησλ επελδχζεσλ ελδέρεηαη λα δηαθέξεη κεηαμχ ησλ επηρεηξήζεσλ απφ ηελ άπνςε φηη απηφ εμαξηάηαη ζε κεγάιν βαζκφ απφ ηε θχζε ησλ αζθαιηζηηθψλ επηρεηξήζεσλ θαη ηελ πξφβιεςε ησλ πνζψλ θαη ηνπ ρξνλνδηαγξάκκαηνο ησλ πιεξσκψλ ησλ απαηηήζεσλ. Μηα επηρείξεζε πξέπεη λα εμαζθαιίδεη φηη δηαζέηεη αξθεηά ξεπζηά πεξηνπζηαθά ζηνηρεία γηα λα αληαπνθξηζεί ζηηο άκεζεο απαηηήζεηο ησλ αληηζπκβαιιφκελσλ. Σν λα θξαηά κφλν πξφζζεηα θεθάιαηα δελ ζα είλαη αξθεηφ. Μηα επηρείξεζε ζα πξέπεη λα θξνληίζεη ηφζν γηα βξαρππξφζεζκα φζν θαη γηα καθξνπξφζεζκα ξεπζηφηεηα. ζνλ αθνξά ηε βξαρππξφζεζκε ξεπζηφηεηα, ε επηρείξεζε ζα πξέπεη λα εμεηάζεη ηηο απαηηήζεηο ζε κεηξεηά εκέξα κε ηελ εκέξα ππφ θαλνληθέο επηρεηξεκαηηθέο ζπλζήθεο, ελψ φζνλ αθνξά ηε καθξνπξφζεζκε ξεπζηφηεηα, ε επηρείξεζε ζα πξέπεη λα LXXII

75 εμεηάζεη πηζαλέο απξφβιεπηεο θαη δπλεηηθά δπζκελείο επηρεηξεκαηηθέο ζπλζήθεο φπνπ ζα κεηψζνπλ ηελ αλακελφκελε απφδνζε ησλ πεξηνπζηαθψλ ζηνηρείσλ. Ζ επηρείξεζε πξέπεη επίζεο λα εμεηάζεη άιια ζπγθεθξηκέλα ζέκαηα ξεπζηφηεηαο πνπ ελδέρεηαη λα πξνθχςνπλ απφ ηε ζπκπεξηθνξά ησλ αληηζπκβαιινκέλσλ, φπσο ε εμαγνξά ηνπ ζπκβνιαίνπ.ε ζέκαηα ξεπζηφηεηαο ε επηρείξεζε ζα πξέπεη λα εμεηάζεη ηα αθφινπζα: o Σελ δηαδηθαζία γηα ηνλ θαζνξηζκφ ηνπ επηπέδνπ ηεο αλαληηζηνηρίαο κεηαμχ ησλ εηζξνψλ θαη εθξνψλ κεηξεηψλ ηφζν ηνπ ελεξγεηηθνχ φζν θαη ηνπ παζεηηθνχ ζπκπεξηιακβαλνκέλσλ ησλ αλακελφκελσλ ηακεηαθψλ ξνψλ ηεο απφ απαηηήζεηο, δηαθνπέο ζπκβνιαίσλ θαη εμαγνξά ζπκβνιαίσλ, o Σηο ζπλνιηθέο αλάγθεο ξεπζηφηεηαο βξαρππξφζεζκα θαη καθξνπξφζεζκα. Ζ επηρείξεζε ζα πξέπεη λα εμαζθαιίζεη φηη ε ζχλζεζε ησλ ζηνηρείσλ ηνπ ελεξγεηηθνχ φζνλ αθνξά ηε θχζε, ηε δηάξθεηα θαη ηε ξεπζηφηεηα ηνπο είλαη ε ελδεδεηγκέλε πξνθεηκέλνπ λα αληαπνθξηζεί ζηηο ππνρξεψζεηο ηεο επηρείξεζεο, φπσο απηέο πξνθχπηνπλ, o Σν απνηέιεζκα ζρεηηθά κε ηελ θαηάζηαζε ξεπζηφηεηαο ησλ αλακελφκελσλ λέσλ εξγαζηψλ, o Πνπ ζα εθαξκνζηεί ε επηρείξεζε ην matching premium/adjustment θαη πνηά πεξηνπζηαθά ζηνηρεία θαη ππνρξεψζεηο ζα πεξηραξαθσζνχλ ( ring-fence) ( ζα κεηαθεξζνχλ ζε off-shore εηαηξεία), o Σν επίπεδν θαη ε παξαθνινχζεζε ησλ ξεπζηψλ δηαζέζηκσλ, ζπκπεξηιακβάλνληαο κηα πνζνηηθνπνίεζε ησλ πηζαλψλ νηθνλνκηθψλ απσιεηψλ απφ κηα αλαγθαζηηθή ξεπζηνπνίεζε. Γηαρείξηζε θηλδύλνπ ζπγθέληξσζεο Ο θίλδπλνο ζπγθέληξσζεο κπνξεί λα απεηιήζεη ζνβαξά ηελ θαηάζηαζε θεξεγγπφηεηαο ηεο επηρείξεζεο ή λα ζίμεη ηα ζπκθέξνληα ησλ αζθαιηζκέλσλ θαη ησλ δηθαηνχρσλ. Δλ φςεη ησλ αλσηέξσ, ε επηρείξεζε ζα πξέπεη λα δηαζέηνπλ δηαδηθαζίεο γηα ηελ απνθπγή ηέηνησλ θηλδχλσλ.ο θίλδπλνο ζπγθέληξσζεο κπνξεί λα πξνθχςεη ηφζν φζνλ αθνξά ζηνηρεία ελεξγεηηθνχ θαη ηνπ παζεηηθνχ ηεο επηρείξεζεο, θαζψο θαη ζηνηρεία εθηφο ηζνινγηζκνχ. Απηφ ην είδνο θηλδχλνπ κπνξεί λα μεθηλήζεη απφ κηα ζεηξά πεγψλ πνπ πεξηιακβάλνπλ νηθνλνκηθνχο ηνκείο, ηα είδε ησλ πξντφλησλ, ησλ θνξέσλ παξνρήο ππεξεζηψλ, ηελ αληαζθάιηζε, θιπ. Οη επηρεηξήζεηο πξέπεη λα δηαρεηξίδνληαη ηνλ θίλδπλν ζπγθέληξσζεο, θαζνξίδνληαο θαηάιιεια φξηα γηα ηελ δεκηνπξγία ελφο απνδεθηνχ LXXIII

76 επηπέδνπ ζπγθέληξσζεο θηλδχλσλ.ζ επηρείξεζε ζα πξέπεη λα ιάβεη ππφςε ηεο ηνλ θίλδπλν ζπγθέληξσζεο ζε πνιηηηθέο ζρεηηθά κε: o Αλάιεςε θηλδχλνπ θαη απνζεκαηνπνίεζε, o Γηαρείξηζε θηλδχλνπ επελδχζεσλ, o Γηαρείξηζε θηλδχλνπ αληαζθάιηζεο θαη άιισλ ηερληθψλ πεξηνξηζκνχ ηνπ θηλδχλνπ. Γηαρείξηζε θηλδύλνπ ιεηηνπξγίαο ε αληίζεζε κε άιινπο θηλδχλνπο, ν ιεηηνπξγηθφο θίλδπλνο ηείλεη λα είλαη πην δχζθνιν λα εληνπηζηεί θαη λα αμηνινγεζεί. Καηά ηελ εθηίκεζε ηνπ ιεηηνπξγηθνχ θηλδχλνπ, ε επηρείξεζε ζα πξέπεη λα εμεηάζεη ηφζν εζσηεξηθέο φζν θαη εμσηεξηθέο πεγέο / γεγνλφηα πνπ κπνξεί λα νδεγήζνπλ ζε ιεηηνπξγηθφ θίλδπλν. Ο ιεηηνπξγηθφο θίλδπλνο κπνξεί λα πξνθχςεη είηε απφ ιάζε εθηέιεζεο ηνπ πξνζσπηθνχ, απφ απάηεο, απφ ηηο απνηπρίεο επεμεξγαζίαο, θαζψο θαη απφ άκεζεο / έκκεζεο ζπλέπεηεο ησλ θαηαζηξνθηθψλ δεκηψλ. Ο ηειεπηαίνο ηχπνο αληηπξνζσπεχεη ηελ πςειή επίπησζε / ρακειήο ζπρλφηεηαο ησλ ιεηηνπξγηθψλ θηλδχλσλ. Απηά πξέπεη λα ιακβάλνληαη ππφςε θαηά ηελ εμέηαζε ζελαξίσλ, δεδνκέλνπ φηη ε επίπησζε ηέηνησλ γεγνλφησλ δπλεηηθά κπνξεί λα είλαη θαηαζηξνθηθή. Ζ επηρείξεζε ζα πξέπεη λα δψζεη ηδηαίηεξε πξνζνρή ζηνλ εληνπηζκφ ησλ πεγψλ απηψλ ησλ γεγνλφησλ θαη λα αλαπηχμεη έλα ζχζηεκα έγθαηξεο πξνεηδνπνίεζεο πνπ ζα επηηξέπεη ηελ απνηειεζκαηηθή θαη έγθαηξε παξέκβαζε. Πξνιεπηηθέο θαη δηνξζσηηθέο ελέξγεηεο πξέπεη λα ιακβάλνληαη ζε ηέηνηεο πεξηπηψζεηο. Οη έιεγρνη θαη νη ελέξγεηεο κεηξηαζκνχ ζα πξέπεη λα επαλεμεηάδεηαη ζε ηαθηά ρξνληθά δηάζηεκα, ιακβάλνληαο ππφςε ηπρφλ αιιαγέο ζην ιεηηνπξγηθφ θίλδπλν. Οη επηρεηξήζεηο ζα πξέπε η επίζεο λα ζέζνπλ ζε εθαξκνγή βαζηθνχο δείθηεο θηλδχλνπ θαη λα δεκηνπξγήζνπλ έλα ζχζηεκα γηα ηε ζπιινγή θαη ηελ παξαθνινχζεζε ησλ ιεηηνπξγηθψλ γεγνλφησλ. Γηα λα παξάγνπλ πην αμηφπηζηεο εθηηκήζεηο ησλ ιεηηνπξγηθψλ γεγνλφησλ, νη επηρεηξήζεηο ζα κπνξνχζαλ λα απνθηήζνπλ πξφζβαζε ζε εμσηεξηθά δεδνκέλα πνπ ζα κπνξνχζαλ λα ζπκπιεξψζνπλ ηε ζπιινγή ηνπο απφ εζσηεξηθά ιεηηνπξγηθά γεγνλφηα. Γηα θάζε ιεηηνπξγηθφ θίλδπλν, ε επηρείξεζε ζα πξέπεη λα βξεη ηελ αηηία ηνπ ζπκβάληνο, ηηο ζπλέπεηεο απφ ηελ εθδήισζε ηνπ θαη ηηο ελέξγεηεο πνπ πξέπεη λα ιεθζνχλ γηα ηνλ κεηξηαζκφ ηνπ θηλδχλνπ. Σα ζελάξηα αθξαίσλ θαηαζηάζεσλ ζρεηηθά κε ηνλ ιεηηνπξγηθφ θίλδπλν ζα πξέπεη λα βαζίδεηαη ζηηο αθφινπζεο πξνζεγγίζεηο: LXXIV

77 o ζελάξην πνπ βαζίδεηαη ζηελ απνηπρία κηαο βαζηθήο δηαδηθαζίαο, ηνπ πξνζσπηθνχ ή ηνπ ζπζηήκαηνο, o ζελάξην πνπ βαζίδεηαη ζε εκθάληζε εμσηεξηθήο αηηίαο. Τπφ ην πξίζκα ησλ αλσηέξσ, ε επηρείξεζε ζα πξέπεη ηνπιάρηζηνλ λα εμεηάζεη ηα αθφινπζα: αλαγλψξηζε ησλ ιεηηνπξγηθψλ θηλδχλσλ πνπ ε επηρείξεζε είλαη εθηεζεηκέλε ή πνπ ζα εθηεζεί θαη ν ηξφπνο γηα λα κεηξηάζεη ηνλ θίλδπλν, φιεο ηηο δξαζηεξηφηεηεο θαη ηηο εζσηεξηθέο δηαδηθαζίεο ηεο επηρείξεζεο, ζπκπεξηιακβαλνκέλεο ηνπ ζπζηήκαηνο πιεξνθνξηθήο πνπ ηηο ζηεξίδνπλ, ηα φξηα αλνρήο θηλδχλνπ φζνλ αθνξά ζε βαζηθνχο ηνκείο ηνπ ιεηηνπξγηθνχ θηλδχλνπ ηεο επηρείξεζεο. Παξαδείγκαηα ιεηηνπξγηθνχ θηλδχλνπ θαη γεγνλφηα: 1. Δζσηεξηθή απάηε - ππεμαίξεζε ησλ πεξηνπζηαθψλ ζηνηρείσλ, θνξνδηαθπγή, δσξνδνθία 2. Δμσηεξηθή απάηε ειεθηξνληθή παξείζθξεζε, θινπή πιεξνθνξηψλ, πιαζηνγξαθία 3. Πξαθηηθέο ζε ζέκαηα απαζρφιεζεο θαη Αζθάιεηα ζην ρψξν εξγαζίαοαπνδεκηψζεηο εξγαδνκέλσλ, πγεία θαη αζθάιεηα ησλ εξγαδνκέλσλ 4. Πειάηεο, πξντφληα - πξάμεηο ρεηξαγψγεζεο ηεο αγνξάο, κνλνπσιηαθφ θαζεζηψο, ειαηησκαηηθά πξντφληα 5. Εεκηά ζε ελζψκαηα πεξηνπζηαθά ζηνηρεία θπζηθέο θαηαζηξνθέο, ηξνκνθξαηία, βαλδαιηζκνί 6. Απνηπρίεο πιεξνθνξηαθψλ ζπζηεκάησλ απνηπρίεο software, hardware 7. Δθηέιεζε, παξάδνζε, θαη δηαρείξηζε ησλ δηαδηθαζηψλ - ζθάικαηα εηζαγσγήο δεδνκέλσλ, ινγηζηηθά ιάζε, ακειήο απψιεηα ησλ πεξηνπζηαθψλ ζηνηρείσλ ησλ πειαηψλ Γηαρείξηζε θηλδύλνπ αληαζθάιηζεο θαη άιισλ ηερληθώλ πεξηνξηζκνύ ηνπ θηλδύλνπ Οη επηρεηξήζεηο θάλνπλ ρξήζε ηεο αληαζθάιηζεο θαη παξφκνηεο ηερληθέο κεηξηαζκνχ ηνπ θηλδχλνπ ζε ζπλερή βάζε γηα λα θξαηήζνπλ ηνπο θηλδχλνπο ηνπο ζην επηζπκεηφ επίπεδν ησλ εγθεθξηκέλσλ νξίσλ αλνρήο θηλδχλνπ (risk tolerance limits). Καηά ηε ρξήζε απηψλ ησλ ηερληθψλ θαη ιακβάλνληαο ππφςε θαη ηελ αξρή ηεο αλαινγηθφηεηαο κηα επηρείξεζε ζα πξέπεη λα εμεηάζεη ηνπο πηζαλνχο λένπο θηλδχλνπο πνπ θέξεη φπσο ν θίλδπλνο ηεο LXXV

78 αζέηεζεο ηνπ αληηζπκβαιινκέλνπ(counterparty default risk),λνκηθνχο θηλδχλνπο ή ιεηηνπξγηθνχο θηλδχλνπο. Ζ επηρείξεζε ζα πξέπεη λα αλαπηχμεη κηα γξαπηή δηαδηθαζία αλάιπζε γηα ηελ εθαξκνγή απηψλ ησλ ηερληθψλ κεηξηαζκνχ ησλ θηλδχλσλ πνπ αληηκεησπίδεη. Λακβάλνληαο ππφςε ηελ αξρή ηεο αλαινγηθφηεηαο, ε επηρείξεζε πξέπεη λα ηεθκεξηψλεη ηνπο θηλδχλνπο πνπ κπνξνχλ λα πξνέιζνπλ απφ ην κεηξηαζκφ ησλ θηλδχλσλ, ηηο ελέξγεηεο πνπ εγθξίζεθαλ γηα ηελ αληηκεηψπηζε απηψλ ησλ θηλδχλσλ θαη ηηο πηζαλέο ζπλέπεηεο ηνπο (δειαδή ην ρεηξφηεξν ζελάξην). Μηα επηρείξεζε πξέπεη πάληα λα δηαζθαιίδεη φηη νη ζπκθσλίεο αληαζθάιηζεο, είλαη επαξθείο. Θα πξέπεη λα δνζεί ε δένπζα πξνζνρή ζηα εμήο: o ην πξφγξακκα αληαζθάιηζεο λα παξέρεη θάιπςε θαηάιιειε γηα ην επίπεδν ηνπ θεθαιαίνπ ηεο επηρείξεζεο ην πξνθίι θηλδχλνπ ηεο, ηελ επηρεηξεκαηηθήο ζηξαηεγηθή ηεο θαη ηα φξηα αλνρήο θηλδχλνπ o ηελ δηαζθάιηζε ηεο πξνζηαζίαο απφ ηελ αληαζθαιηζηηθή θάιπςε. Θα ην πεηχρεη απηφ κε ηελ δηαζθάιηζε ηεο επάξθεηαο ηεο νηθνλνκηθήο επξσζηίαο ηνπ αληαζθαιηζηή κέζσ εμαζθαιίζεσλ (εγγπεηηθέο επηζηνιέο (letters of credit), παξαθξαηεζέληα θεθάιαηα (funds withheld)), πεξηνξίδνληαο ηελ έθζεζε ζε θίλδπλφ ζε ζπγθεθξηκέλνπο αληαζθαιηζηέο, δηαηεξψληαο επαξθή θεθάιαηα γηα ηνλ θίλδπλν αζέηεζεο απφ ηελ κεξηά ηνπ αληαζθαιηζηή. o Σελ αμηνιφγεζε ηεο απνηειεζκαηηθφηεηα ηεο ζπκθσλίαο κεηαθνξάο ηνπ θηλδχλνπ γηα λα εμαζθαιίζεη φηη ν θίλδπλνο δελ ζα επηζηξέςεη ζηελ επηρείξεζε αλ επέιζνπλ θάπνηεο δπζκελήο ζπλζήθεο Άιινη θίλδπλνη Δθηφο απφ ηνπο θηλδχλνπο πνπ θαιχπηνληαη απφ ηνλ ππνινγηζκφ ηνπ SCR θαη ηηο πεξηνρέο θηλδχλνπ πνπ αλαθέξνληαη παξαπάλσ ε δηαδηθαζία δηαρείξηζεο θηλδχλνπ ζα πξέπεη επίζεο λα θαιχπηεη άιινπο ζεκαληηθνχο θηλδχλνπο γηα ηελ επηρείξεζε φπσο είλαη ν ζηξαηεγηθφο θίλδπλνο θαη ν θίλδπλνο θήκεο. Καηά ηελ εμέηαζε ηνπ ζηξαηεγηθνχ θηλδχλνπ ε επηρείξεζε ζα πξέπεη λα ιάβεη ππφςε ηα εμήο: o ζηξαηεγηθνχο ζηφρνπο ηεο επηρείξεζεο, o επηρεηξεκαηηθέο ζηξαηεγηθέο πνπ αλαπηχζζνληαη θαη νη πφξνη πνπ δηαηίζεληαη γηα ηελ επίηεπμε ησλ ζηφρσλ απηψλ, o ε πνηφηεηα ηεο εθαξκνγήο, LXXVI

79 o ε νηθνλνκηθή θαηάζηαζε ησλ αγνξψλ. Κίλδπλνο Φήκεο είλαη ν θίλδπλνο λα ραζεί ε αμηνπηζηία ηεο επηρείξεζεο. Οηηδήπνηε κπνξεί λα επεξεάζεη ηελ θήκε είηε αξλεηηθφ ( απεηιέο) είηε ζεηηθφ ( επθαηξίεο). Ζ θήκε βαζίδεηαη ζηελ αληίιεςε ησλ ελδηαθεξνκέλσλ ζρεηηθά κε ην αλ ε εκπεηξία ηνπο απφ κηα επηρείξεζε θαιχπηεη ηηο πξνζδνθίεο ηνπο. Γηα ηε δηαρείξηζε ηνπ θηλδχλνπ θήκεο, ε επηρείξεζε ζα πξέπεη λα γλσξίδεη ηνπο βαζηθνχο ελδηαθεξφκελνπο ηεο, πψο ηελ αληηιακβάλνληαη θαη ηη πεξηκέλνπλ απφ απηή. Ο θίλδπλνο θήκεο πξέπεη λα ελζσκαησζεί ζην πιαίζην δηαρείξηζεο θηλδχλσλ ηεο επηρείξεζεο έηζη ψζηε λα ιακβάλεη ηελ πξνζνρή ζην ζσζηφ επίπεδν θαη λα ιακβάλνληαη ηα θαηάιιεια κέηξα γηα λα κπνξέζεη ε επηρείξεζε λα ηνλ δηαρεηξηζηεί. Ζ επηρείξεζε πξέπεη λα πξνζδηνξίζεη, λα αμηνινγήζεη θαη λα παξαθνινπζεί ηα εμήο: o ηελ πηζαλή έθζεζε ζε ζηξαηεγηθνχο θηλδχλνπο ή θηλδχλνπο θήκεο θαη ηελ αιιειεμάξηεζε κεηαμχ απηψλ θαη άιισλ θηλδχλσλ, o θαίξηα δεηήκαηα πνπ αθνξνχλ ηελ θήκε ηεο εμεηάδνληαο ηηο πξνζδνθίεο ησλ αζθαιηζκέλσλ θαη ηελ επαηζζεζία ηεο αγνξάο ΠΟΛΗΣΗΚΖ ΓΗΑΥΔΗΡΗΖ ΚΗΝΓΤΝΟΤ Ζ πνιηηηθή δηαρείξηζεο θηλδχλνπ κηαο επηρείξεζεο ζα έπξεπε λα εθζέηεη ηελ πξνζέγγηζε θαη φξεμή ηεο ζηνλ θίλδπλν θαη ηελ πξνζέγγηζή ηεο ζηε δηαρείξηζε θηλδχλνπ. Ζ πνιηηηθή ζα έπξεπε επίζεο λα αλαζέηεη ππεπζπλφηεηεο γηα ηε δηαρείξηζε θηλδχλνπ ζε φια ηα επίπεδα ηεο επηρείξεζεο. Δπηπξφζζεηα, ζα έπξεπε λα αλαθέξεηαη ζε νπνηεζδήπνηε λνκηθέο απαηηήζεηο γηα δειψζεηο πνιηηηθήο, φπσο π.ρ. γηα ηελ Τγηεηλή θαη Αζθάιεηα. ρεηηδφκελν κε ηε δηαδηθαζία δηαρείξηζεο θηλδχλνπ είλαη έλα νινθιεξσκέλν ζχλνιν εξγαιείσλ θαη ηερληθψλ γηα ρξήζε ζηα δηάθνξα ζηάδηα ηεο επηρεηξεκαηηθήο δξαζηεξηφηεηαο. Γηα λα ιεηηνπξγήζεη απνηειεζκαηηθά, ε δηαδηθαζία δηαρείξηζεο θηλδχλνπ απαηηεί: δέζκεπζε απφ ηνλ αλψηαην εθηειεζηηθφ δηεπζπληή θαη ηελ εθηειεζηηθή δηνίθεζε ηεο επηρείξεζεο αλάζεζε ππεπζπλνηήησλ εληφο ηεο επηρείξεζεο θαηαλνκή ησλ θαηάιιεισλ πφξσλ γηα ηελ εθπαίδεπζε θαη ηελ αλάπηπμε κίαο απμεκέλεο επαηζζεηνπνίεζεο ζηνλ θίλδπλν απφ φινπο ηνπο έρνληεο έλλνκν ελδηαθέξνλ (stakeholders). LXXVII

80 ΑΝΑΓΝΧΡΗΖ ΚΗΝΓΤΝΟΤ Ζ αλαγλψξηζε θηλδχλνπ ζθνπφ έρεη ηελ ηαπηνπνίεζε ηεο έθζεζεο ηεο επηρείξεζεο ζηελ αβεβαηφηεηα. Απηφ απαηηεί κία βαζηά γλψζε ηεο επηρείξεζεο, ηεο αγνξάο ζηελ νπνία δξαζηεξηνπνηείηαη, ην λνκηθφ, θνηλσληθφ, πνιηηηθφ θαη πνιηηηζκηθφ πεξηβάιινλ ζην νπνίν ππάξρεη, θαζψο θαη ζηελ αλάπηπμε κηαο νξζήο θαηαλφεζεο ησλ ζηξαηεγηθψλ θαη ιεηηνπξγηθψλ ηεο ζηφρσλ, παξαγφλησλ θξίζηκσλ γηα ηελ επηηπρία ηεο θαη ηηο απεηιέο θαη επθαηξίεο πνπ ζρεηίδνληαη κε ηελ επίηεπμε απηψλ ησλ ζηφρσλ. Ζ αλαγλψξηζε θηλδχλνπ ζα έπξεπε λα πξνζεγγηζζεί κε έλα κεζνδηθφ ηξφπν γηα λα δηαζθαιίζεη φηη φιεο νη ζεκαληηθέο δξαζηεξηφηεηεο εληφο ηεο επηρείξεζεο έρνπλ αλαγλσξηζζεί θαη φηη φινη νη θίλδπλνη πνπ απνξξένπλ απφ απηέο ηηο δξαζηεξηφηεηεο έρνπλ πξνζδηνξηζζεί. Κάζε ζπγγελήο αζηάζεηα πνπ ζρεηίδεηαη κε απηέο ηηο δξαζηεξηφηεηεο ζα πξέπεη λα αλαγλσξηζζεί θαη λα θαηεγνξηνπνηεζεί. ηνλ πίλαθα 9 ηνπ παξαξηήκαηνο ΗΗ παξνπζηάδνληαη θάπνηεο ηερληθέο αλαγλψξηζεο θηλδχλνπ ΠΔΡΗΓΡΑΦΖ ΚΗΝΓΤΝΟΤ Ο ζηφρνο ηεο πεξηγξαθήο θηλδχλνπ είλαη ε απεηθφληζε ησλ αλαγλσξηζκέλσλ θηλδχλσλ ζε κία δνκεκέλε κνξθή, γηα παξάδεηγκα, κε ηε ρξήζε ελφο πίλαθα. Ο πίλαθαο πεξηγξαθήο θηλδχλσλ (βι. Πηλάθα 10 παξαξηήκαηνο ΗΗ) κπνξεί λα ρξεζηκνπνηεζεί γηα λα δηεπθνιχλεη ηελ πεξηγξαθή θαη απνηίκεζε ησλ θηλδχλσλ. Ζ ρξήζε κίαο θαιά ζρεδηαζκέλεο δνκήο είλαη αλαγθαία γηα λα δηαζθαιίζεη κία πεξηεθηηθή δηεξγαζία αλαγλψξηζεο, πεξηγξαθήο θαη απνηίκεζεο θηλδχλνπ. Λακβάλνληαο ππφςε ηελ ζπλέπεηα θαη πηζαλφηεηα θαζελφο απφ ηνπο θηλδχλνπο πνπ είλαη θαηαγεγξακκέλνη ζηνλ πίλαθα, ζα έπξεπε λα είλαη δπλαηφλ λα ηεζνχλ πξνηεξαηφηεηεο ζηνπο βαζηθνχο θηλδχλνπο πνπ ρξεηάδνληαη λα αλαιπζνχλ ζε κεγαιχηεξε ιεπηνκέξεηα. Ζ αλαγλψξηζε ησλ θηλδχλσλ πνπ ζρεηίδνληαη κε επηρεηξεκαηηθέο δξαζηεξηφηεηεο θαη ιήςε απνθάζεσλ κπνξεί λα θαηεγνξηνπνηεζεί ζε ζηξαηεγηθνχο, ηαθηηθνχο, ιεηηνπξγηθνχο. Δίλαη ζεκαληηθφ λα ελζσκαησζεί ε δηαρείξηζε θηλδχλσλ ζηελ αξρηθή, ελλνηνινγηθά ζρεδηαζηηθή θάζε ησλ έξγσλ θαζψο θαη ζε νιφθιεξν ηνλ θχθιν δσήο ελφο ζπγθεθξηκέλνπ έξγνπ. LXXVIII

81 ΔΚΣΗΜΖΖ ΚΗΝΓΤΝΟΤ Ζ εθηίκεζε θηλδχλνπ κπνξεί λα είλαη πνζνηηθή, κεξηθψο πνζνηηθή ή πνηνηηθή φζνλ αθνξά ηελ πηζαλφηεηα εκθάληζεο θαη ηελ πηζαλή ζπλέπεηα. Γηα παξάδεηγκα, ζπλέπεηεο, ζε ακθφηεξεο απεηιέο (downside risks) θαη επθαηξίεο (upside risks) κπνξεί λα είλαη πςειέο, κεζαίεο ή ρακειέο (βι. Πίλαθα 11 παξαξηήκαηνο ΗΗ). Ζ πηζαλφηεηα κπνξεί λα είλαη πςειή, κεζαία ή ρακειή αιιά απαηηεί δηαθνξεηηθνχο νξηζκνχο ζρεηηθά κε ηηο απεηιέο θαη επθαηξίεο (βι. Πίλαθεο 12 & 13 παξαξηήκαηνο ΗΗ).Γηαθνξεηηθνί νξγαληζκνί ζα βξνπλ φηη δηαθνξεηηθά θξηηήξηα γηα ηελ ζπλέπεηα θαη ηελ πηζαλφηεηα ζα εμππεξεηήζνπλ θαιχηεξα ηηο αλάγθεο ηνπο.γηα παξάδεηγκα, πνιχ νξγαληζκνί βξίζθνπλ φηη ε απνηίκεζε ηεο ζπλέπεηαο θαη ηεο πηζαλφηεηαο σο πςειήο, κεζαίαο ή ρακειήο, είλαη αξθεηά ηθαλνπνηεηηθή γηα ηηο αλάγθεο ηνπ θαη κπνξεί λα παξνπζηαζζεί ζε έλαλ 3x3 πίλαθα. Άιινη νξγαληζκνί βξίζθνπλ φηη ε απνηίκεζε ηεο ζπλέπεηαο θαη ηεο πηζαλφηεηαο κε ηε ρξήζε ελφο 5x5 πίλαθα ηνπο παξέρεη κία θαιχηεξε αμηνιφγεζε ΜΔΘΟΓΟΗ ΚΑΗ ΣΔΥΝΗΚΔ ΑΝΑΛΤΖ ΚΗΝΓΤΝΟΤ Μία ζεηξά ηερληθψλ κπνξεί λα ρξεζηκνπνηεζεί γηα ηελ αλάιπζε θηλδχλσλ. Απηέο κπνξεί λα είλαη εηδηθέο γηα επθαηξίεο ή απεηιέο ή λα έρνπλ ηε δπλαηφηεηα λα δηαρεηξηζ ζνχλ θαη ηα δχν. ηνλ πίλαθα 14 ηνπ παξαξηήκαηνο ΗΗ παξνπζηάδνληαη θάπνηεο απν ηηο ηερληθέο απηέο ΠΡΟΦΗΛ ΚΗΝΓΤΝΟΤ Σν απνηέιεζκα ηεο δηεξγαζίαο αλάιπζεο θηλδχλνπ κπνξεί λα ρξεζηκνπνηεζεί γηα λα παξαρζεί έλα πξνθίι θηλδχλνπ ην νπνίν δίλεη έλα βαζκφ ζεκαληηθφηεηαο ζε θάζε θίλδπλν θαη παξέρεη έλα εξγαιείν γηα ηελ ζέζπηζε πξνηεξαηφηεηαο ησλ πξνζπαζεηψλ ρεηξηζκνχ θηλδχλσλ. Καηαηάζζεη θάζε αλαγλσξηζκέλν θίλδπλν γηα λα δψζεη κία άπνςε ηεο ζρεηηθήο ζεκαληηθφηεηαο.απηή ε δηεξγαζία επηηξέπεη ηε ραξηνγξάθεζε ηνπ θηλδχλνπ ζηελ επηρεηξεκαηηθή πεξηνρή πνπ επεξεάδεη, πεξηγξάθεη ηηο βαζηθέο δηαδηθαζίεο ειέγρνπ ζε εθαξκνγή θαη ππνδεηθλχεη πεξηνρέο φπνπ ην επίπεδν επέλδπζεο ειέγρνπ ηνπ θηλδχλνπ κπνξεί λα απμεζεί, λα κεησζεί ή λα αλαθαηαλεκεζεί. LXXIX

82 Ζ ππεπζπλφηεηα βνεζάεη ζηε δηαζθάιηζε ηνπ φηη ε "θπξηφηεηα" ηνπ θηλδχλνπ έρεη αλαγλσξηζζεί θαη φηη νη θαηάιιεινη δηνηθεηηθνί πφξνη έρνπλ θαηαλεκεζεί. ην ζρήκα 8 ηνπ παξαξηήκαηνο ΗΗΗ παξνπζηάδεηαη ε ραξηνγξάθεζε ηνπ πξνθίι θηλδχλνπ ΑΞΗΟΛΟΓΖΖ ΚΗΝΓΤΝΟΤ ηαλ ε δηεξγαζία αλάιπζεο θηλδχλνπ έρεη νινθιεξσζεί, είλαη αλαγθαίν νη εθηηκεκέλνη θίλδπλνη λα ζπγθξηζνχλ έλαληη ησλ θξηηεξίσλ θηλδχλνπ πνπ έρεη εγθαηαζηήζεη ν νξγαληζκφο. Σα θξηηήξηα θηλδχλνπ κπνξεί λα πεξηιακβάλνπλ ζρεηηθά θφζηε θαη νθέιε, λνκηθέο απαηηήζεηο, θνηλσληθν -νηθνλνκηθνχο θαη πεξηβαιινληηθνχο παξάγνληεο, αλεζπρίεο ησλ ερφλησλ έλλνκν ελδηαθέξνλ (stakeholders), θιπ. Ζ αμηνιφγεζε θηλδχλνπ επνκέλσο, ρξεζηκνπνηείηαη γηα ηε ιήςε απνθάζεσλ ζρεηηθά κε ηελ ζεκαληηθφηεηα ησλ θηλδχλσλ ζηνλ νξγαληζκφ θαη γηα ην θαηά πφζνλ ν θάζε ζπγθεθξηκέλνο θίλδπλνο ζα έπξεπε λα γίλεη απνδεθηφο ή λα αληηκεησπηζζεί ΓΗΑΥΔΗΡΗΖ ΚΗΝΓΤΝΟΤ ΓΗΑΥΔΗΡΗΣΗΚΔ ΔΝΔΡΓΔΗΔ Αθνχ νινθιεξσζεί θαη ε αμηνιφγεζε θηλδχλνπ ζηελ ζπλέρεηα πξνηείλνληαη κέηξα θαη ελέξγεηεο κε ζηφρν λα κεησζεί ε ζπρλφηεηα εκθάληζεο θαη ν αληίθηππνο ησλ θηλδχλσλ. Οη ελέξγεηεο απηέο νλνκάδνληαη δηαρεηξηζηηθέο ελέξγεηεο (management actions) θαη ρσξίδνληαη ζηηο αθφινπζεο 4 θαηεγνξίεο: - Γηαηήξεζε θηλδύλνπ: Σα απνηειέζκαηα ηεο δηαδηθαζίαο παξακέλνπλ κέζα ζηα πξνθαζνξηζκέλα φξηα (risk appetite). Παξά ην γεγνλφο φηη ηα απνηειέζκαηα βξίζθνληαη θνληά ζηα φξηα, ε επηρείξεζε απνθαζίδεη λα κελ πξαγκαηνπνηήζεη θακία ελέξγεηα. Θα πξέπεη λα αλαθέξνπκε φηη απηή ε ελέξγεηα δελ επηηξέπεηαη αλ ην SCR δελ θαιχπηεηαη απφ ηα ηδία θεθάιαηα. - Μείσζε θηλδύλνπ: Απηή είλαη ε πην ζπλήζεο δηαρεηξηζηηθή ελέξγεηα. Ζ επηρείξεζε απνθαζίδεη γηα θάπνηα πνηνηηθά κέηξα πνπ κπνξεί λα ιάβεη γηα ηελ κείσζε ηνπ θηλδχλνπ, πεξηιακβάλνληαο ελδερνκέλσο (πξνζσξηλά) πξφζζεηα θεθάιαηα φζν νη θίλδπλνη εμαθνινπζνχλ λα είλαη πνιχ πςειά. Γηα παξάδεηγκα ζηνλ θίλδπλν επηηνθίνπ ε επηρείξεζε κπνξεί λα απνθαζίζεη λα πεξηνξίζεη ηελ έθζεζε ζηνλ θίλδπλν κέζσ αιιαγψλ ζηελ ζχλζεζε ηνπ επελδπηηθνχ ραξηνθπιαθίνπ, κέζσ επελδχζεσλ ζηαζεξνχ επηηνθίνπ ή επελδχζεηο κε δηάξθεηα αληίζηνηρε ησλ ζρεηηθψλ ππνρξεψζεσλ. LXXX

83 - Μεηαθνξά θηλδύλνπ: Σν πξνθίι θηλδχλνπ κπνξεί λα αιιάμεη απφ ηε κεηαβίβαζε ή αληαιιαγή ησλ θηλδχλσλ ή κέξνο ησλ θηλδχλσλ. Απηφ ζα κπνξνχζε λα επηηεπρζεί γηα παξάδεηγκα κε ηελ επέθηαζε ησλ ζπκβάζεσλ αληαζθάιηζεο ή ηε ζπγρψλεπζε ησλ λνκηθψλ νληνηήησλ ζε κηα λέα νληφηεηα (εληφο ηνπ νκίινπ) ή ηελ ζπλαζθάιηζε. - Απνθπγή θηλδύλνπ: Σειεπηαία πηζαλή δηαρεηξηζηηθή ελέξγεηα είλαη λα ηεξκαηίζεη νξηζκέλεο επηρεηξεκαηηθέο ηηο δξαζηεξηφηεηεο. Με απηφ ηνλ ηξφπν ην πξνθίι θηλδχλνπ ζα αιιάμεη( εθφζνλ ηεξκαηίζηεθαλ νη ζσζηέο επηρεηξεκαηηθέο δξαζηεξηφηεηεο), κε απνηέιεζκα κηα κείσζε ζηα πεξηνξηζκέλα πεξηνπζηαθά ζηνηρεία ΠΑΡΑΚΟΛΟΤΘΖΖ ΚΗΝΓΤΝΟΤ Ζ απνηειεζκαηηθή δηαρείξηζε θηλδχλνπ απαηηεί κία δνκή αλαθνξψλ θαη αλαζθφπεζεο γηα λα δηαζθαιίζεη φηη νη θίλδπλνη αλαγλσξίδνληαη θαη απνηηκψληαη απνηειεζκαηηθά θαη φηη θαηάιιεια κέηξα ειέγρνπ θαη απνθξίζεηο είλαη ζε ηζρχ. Σαθηηθέο επηζεσξήζεηο ειέγρνπ ηεο πνιηηηθήο θαη ηεο ζπκκφξθσζεο κε ηα πξφηππα ζα έπξεπε λα πξαγκαηνπνηνχληαη θαη ε επίδνζε σο πξνο ηα πξφηππα λα αλαζθνπείηαη γηα λα αλαγλσξίδνληαη επθαηξίεο γηα βειηίσζε. Θα έπξεπε λα ζπκφκαζηε φηη νη νξγαληζκνί είλαη δπλακηθνί θαη ιεηηνπξγνχλ ζε δπλακηθά πεξηβάιινληα. Οη αιιαγέο ζηνλ νξγαληζκφ θαη ζην πεξηβάιινλ ζην νπνίν ιεηηνπξγεί πξέπεη λα αλαγλσξίδνληαη θαη νη θαηάιιειεο κεηαβνιέο λα γίλνληαη ζηα ζπζηήκαηα. Ζ δηεξγαζία παξαθνινχζεζεο ζα έπξεπε λα παξέρεη ηε δηαζθάιηζε φηη ππάξρνπλ κέηξα ειέγρνπ ζε εθαξκνγή θαηάιιεια γηα ηηο δξαζηεξηφηεηεο ηνπ νξγαληζκνχ θαη φηη νη δηαδηθαζίεο θαηαλννχληαη θαη αθνινπζνχληαη. Οη αιιαγέο ζηνλ νξγαληζκφ θαη ην πεξηβάιινλ ζην νπνίν απηφο ιεηηνπξγεί πξέπεη λα αλαγλσξίδνληαη θαη νη θαηάιιειεο αιιαγέο λα γίλνληαη ζηα ζπζηήκαηα.οπνηαδήπνηε δηεξγαζία παξαθνινχζεζεο θαη αλαζθφπεζεο ζα έπξεπε επίζεο λα θαζνξίδεη εάλ θαη θαηά πφζνλ: ηα κέηξα πνπ πηνζεηήζεθαλ είραλ σο απνηέιεζκα φηη είρε ηεζεί σο αξρηθή πξφζεζε νη δηαδηθαζίεο πνπ πηνζεηήζεθαλ θαη ε πιεξνθνξία πνπ ζπιιέρζεθε γηα ηε δηεμαγσγή ηεο απνηίκεζεο ήηαλ νη θαηάιιειεο LXXXI

84 ε βειηησκέλε γλψζε ζα είρε βνεζήζεη λα ιεθζνχλ θαιχηεξεο απνθάζεηο θαη λα αλαγλσξηζζεί ηη δηδάγκαηα ζα κπνξνχζαλ λα απνθηεζνχλ γηα ηηο κειινληηθέο απνηηκήζεηο θαη ηε δηαρείξηζε ησλ θηλδχλσλ. Ζ ππέξβαζε ή κε ηήξεζε ησλ νξίσλ/πεξηνξηζκψλ πνπ έρεη ζέζεη ε Γηνίθεζε ηα νπνία αλαιχνληαη γηα θάζε θίλδπλν πνπ έρεη αλαιάβεη ε επηρείξεζε, έρνπλ θαζνξηζηεί σο ελδείμεηο έγθαηξεο πξνεηδνπνίεζεο γηα ιήςε κέηξσλ (early warnings indicators). Μέζσ απηψλ ησλ κέηξσλ παξαθνινπζνχληαη φινη νη θίλδπλνη θαη ζε πεξίπησζε πνπ ηα κέηξα μεπεξαζηνχλ ε επηρείξεζε πξέπεη λα ζέζεη ζε ιεηηνπξγία φινπο ηνπο κεραληζκνχο κείσζεο ησλ αληίζηνηρσλ θηλδχλσλ ΑΝΑΦΟΡΑ ΚΗΝΓΤΝΟΤ Σέινο ε επηρείξεζε πξέπεη λα εηνηκάζεη θαη λα ππνβάιεη εθζέζεηο θαη αλαθνξέο. Σα δηαθνξεηηθά επίπεδα εληφο ηνπ νξγαληζκνχ ρξεηάδνληαη δηαθνξεηηθή πιεξνθνξία απφ ηε δηεξγαζία δηαρείξηζεο θηλδχλνπ. Σν Γηνηθεηηθό πκβνύιην ζα έπξεπε: λα πιεξνθνξείηαη ηνπο πην ζεκαληηθνχο θηλδχλνπο πνπ αληηκεησπίδεη ν νξγαληζκφο λα γλσξίδεη ηηο πηζαλέο επηπηψζεηο ζηε κεηνρηθή αμία ησλ απνθιίζεσλ απφ ην αλακελφκελν εχξνο επίδνζεο λα δηαζθαιίδεη ηα θαηάιιεια επίπεδα ελεκέξσζεο θαη επαηζζεηνπνίεζεο ζε νιφθιεξν ηνλ νξγαληζκφ λα γλσξίδεη πψο ν νξγαληζκφο ζα δηαρεηξηζζεί κία θξίζε λα γλσξίδεη ηελ ζεκαληηθφηεηα ηεο εκπηζηνζχλεο ησλ ερφλησλ έλλνκν ελδηαθέξνλ (stakeholders) ζηνλ νξγαληζκφ λα γλσξίδεη πψο λα δηαρεηξίδεηαη επηθνηλσλίεο κε ηελ επελδπηηθή θνηλφηεηα, φπνπ έρεη εθαξκνγή λα είλαη πεπεηζκέλν φηη ε δηεξγαζία δηαρείξηζεο θηλδχλνπ ιεηηνπξγεί απνηειεζκαηηθά λα εθδίδεη κία μεθάζαξε πνιηηηθή δηαρείξηζεο θηλδχλνπ πνπ λα θαιχπηεη ηε θηινζνθία θαη ηηο ππεπζπλφηεηεο δηαρείξηζεο θηλδχλνπ. LXXXII

85 Οη Επιχειρηματικές Μονάδες ζα έπξεπε: λα γλσξίδνπλ ηνπο θηλδύλνπο πνπ εκπίπηνπλ ζηε δηθή ηνπο πεξηνρή επζύλεο, ηηο πηζαλέο επηδξάζεηο πνπ κπνξεί λα έρνπλ ζε άιιεο πεξηνρέο θαη ηηο ζπλέπεηεο πνπ άιιεο πεξηνρέο κπνξεί λα έρνπλ ζε απηέο (ηηο επηρεηξεκαηηθέο κνλάδεο), λα έρνπλ δείθηεο επίδνζεο πνπ ηνπο επηηξέπνπλ λα παξαθνινπζνύλ ηηο βαζηθέο επηρεηξεκαηηθέο θαη ρξεκαην-νηθνλνκηθέο δξαζηεξηόηεηεο, ηελ πξόνδν ζε ζρέζε κε ηνπο ζηόρνπο θαη λα πξνζδηνξίδνπλ αλαπηπμηαθέο πξννπηηθέο πνπ απαηηνύλ παξέκβαζε (π.ρ. πξνβιέςεηο, πξν-ππνινγηζκνί), λα έρνπλ ζπζηήκαηα ηα νπνία επηθνηλσλνύλ ηηο δηαθνξέο ζε πξν-ππνινγηζκνύο θαη πξνβιέςεηο κε θαηάιιειε ζπρλόηεηα γηα ηε ιήςε ελέξγεηαο, λα αλαθέξνπλ ζπζηεκαηηθά θαη άκεζα ζηελ αλώηαηε δηνίθεζε θάζε λέν θίλδπλν ή αζηνρία ησλ ππαξρόλησλ κέηξσλ ειέγρνπ πνπ γίλνληαη αληηιεπηά. Τα μεμονωμένα άτομα ζα έπξεπε: λα θαηαλννύλ ηελ ππεπζπλόηεηά ηνπο ζε κεκνλσκέλνπο θηλδύλνπο λα θαηαλννύλ πσο απηνί κπνξνύλ λα ελδπλακώζνπλ ηελ ζπλερή βειηίσζε ηεο απόθξηζεο ηεο δηαρείξηζεο θηλδύλνπ λα θαηαλννύλ όηη ε δηαρείξηζε θηλδύλνπ θαη ε επαηζζεηνπνίεζε ζηνλ θίλδπλν είλαη έλα βαζηθό κέξνο ηεο θνπιηνύξαο ηνπ νξγαληζκνύ λα αλαθέξνπλ ζπζηεκαηηθά θαη άκεζα ζηελ αλώηαηε δηνίθεζε θάζε λέν θίλδπλν ή αζηνρία ησλ ππαξρόλησλ κέηξσλ ειέγρνπ πνπ γίλνληαη αληηιεπηά. Γηα παξάδεηγκα θαηά ηελ αλαθνξά ηεο κνλάδαο δηαρείξηζεο θηλδχλνπ πξνο ην Γ κε ζέκα ηελ εμέιημε ηνπ πξνθίι θηλδχλνπ Αγνξάο, ε έθζεζε ζα κπνξνχζε λα πεξηιακβάλεη: - Σελ ζχλζεζε ηνπ επηρεηξεκαηηθνχ ραξηνθπιαθίνπ αλαιπηηθά, αλά είδνο επέλδπζεο, εθδφηε ή αληηζπκβαιιφκελνπ θαη βαζκίδα πηζηνιεπηηθήο αμηνιφγεζεο, - Σηο απνδφζεηο ησλ επελδχζεσλ, - Σηο βαζηθέο αγνξαπσιεζίεο ηίηισλ, - Μέζνδνο ηνπ Γείθηε Μέζεο Γηάξθεηαο γηα ηνλ θίλδπλν επηηνθίσλ (Duration Gap Analysis) - Liquidity Gap Analysis θαη Maturity Mismatch Analysis γηα ηνλ θίλδπλν ξεπζηφηεηαο - Σα απνηειέζκαηα ησλ ζελαξίσλ επαηζζεζίαο γηα θάζε θίλδπλν LXXXIII

86 5.5.4 ΚΑΘΟΡΗΜΟ ΚΔΦΑΛΑΗΑΚΧΝ ΑΝΑΓΚΧΝ Αθνχ πιένλ έρνπκε αλαγλσξίζεη θαη αμηνινγήζεη ηνπο θηλδχλνπο πνπ αληηκεησπίδεη ε επηρείξεζε ζα πξέπεη λα θαζνξίζνπκε ηα θεθάιαηα, φπνπ είλαη απαξαίηεην, γηα ηελ θάιπςε απηψλ ησλ θηλδχλσλ. πσο έρνπκε ήδε αλαθέξεη απηά ηα θεθάιαηα κπνξνχλ λα θαιπθζνχλ απφ ην SCR είηε κε ηελ ηππνπνηεκέλε κέζνδν είηε κε ηελ ρξήζε εζσηεξηθνχ ππνδείγκαηνο κεηά ηελ έγθξηζε απφ ηελ επνπηηθή αξρή. ηα πιαίζηα ηεο ORSA εληάζζεηαη θαη άιιε κία έλλνηα πνπ νλνκάδεηαη Οηθνλνκηθφ Κεθάιαην ( Economic Capital) ΟΗΚΟΝΟΜΗΚΟ ΚΔΦΑΛΑΗΟ Χο κέξνο ηεο δηαδηθαζίαο ORSA κηα αζθαιηζηηθή επηρείξεζε ζα πξέπεη λα θαζνξίζεη ηνπο ζπλνιηθνχο νηθνλνκηθνχο πφξνπο πνπ ρξεηάδεηαη γηα λα δηαρεηξηζηεί ηελ επηρείξεζή ηεο, δίλνληαο ην δηθφ ηεο επίπεδν αλνρήο ζηνλ θίλδπλν θαη ην δηθφ ηεο επηρεηξεκαηηθφ ζρέδην, θαη λα απνδείμεη φηη πιεξνχληαη νη επνπηηθέο απαηηήζεηο. Οη δηαρεηξηζηηθέο ελέξγεηεο ηεο επηρείξεζεο πξέπεη λα βαζίδνληαη ζηελ εμέηαζε ηνπ Οηθνλνκηθνχ Κεθαιαίνπ, ησλ επνπηηθψλ θεθαιαηαθψλ απαηηήζεσλ (SCR,MCR) θαη ησλ νηθνλνκηθψλ πφξσλ. Δάλ ην SCR είλαη ηα επνπηηθά θεθάιαηα πνπ ε επνπηηθή αξρή απαηηεί απφ ηηο επηρεηξήζεηο λα θαηέρνπλ κε ζθνπφ ηελ πξνζηαζία ησλ αζθαιηζκέλσλ, ηφηε ην Οηθνλνκηθφ Κεθάιαην είλαη ην θεθάιαην πνπ ε επηρείξεζε πηζηεχεη φηη είλαη απαξαίηεην γηα ηελ θάιπςε ησλ θηλδχλσλ πνπ έρεη αλαιάβεη, ηελ επίηεπμε ησλ επηρεηξεκαηηθψλ ζρεδίσλ ηεο θαη ηελ πξνζηαζία ηεο κειινληηθήο ηεο απφδνζε θαη ηεο βησζηκφηεηα ηεο. Χο εθ ηνχηνπ, ην Οηθνλνκηθφ Κεθάιαην αλακέλεηαη λα είλαη κεγαιχηεξν απφ ηα επνπηηθά θεθάιαηα ηεο επηρείξεζεο. Σέινο, ε νδεγία αλαθέξεη ξεηά φηη ην Οηθνλνκηθφ Κεθάιαην δελ απνηειεί επνπηηθή θεθαιαηαθή απαίηεζε. Ζ θαηαλφεζε θαη ν ππνινγηζκφο ηνπ Οηθνλνκηθνχ Κεθαιαίνπ είλαη έλα πνιχ ζεκαληηθφ κέξνο ηεο δηαδηθαζίαο ORSA, θαζψο παξέρεη έλαλ ζπλεθηηθφ ηξφπν γηα ηελ εμηζνξξφπεζε ηεο έθζεζεο ζηνλ θίλδπλν θαη ησλ νηθνλνκηθψλ πφξσλ. Γελ ππάξρεη εληαίνο νξηζκφο ηνπ Οηθνλνκηθνχ Κεθαιαίνπ, αιιά κεξηθά απφ ηα βαζηθά ραξαθηεξηζηηθά ηνπ είλαη ηα εμήο: LXXXIV

87 - Σν Οηθνλνκηθφ Κεθάιαην ζα πξέπεη λα είλαη επαξθέο γηα λα αληαπνθξηζεί ε επηρείξεζε ζηα επηρεηξεκαηηθά ηεο ζρέδηα θαη ηελ πξνζηαζία ηεο απφ δπζκελείο θαηαζηάζεηο - κε δεδνκέλν επίπεδν εκπηζηνζχλεο - πάλσ απφ έλα ζπγθεθξηκέλν ρξνληθφ νξίδνληα. ηε ζεσξία, ε επηινγή ηνπ επηπέδνπ εκπηζηνζχλεο ή/θαη ηνπ ρξνληθνχ νξίδνληα ζα πξέπεη λα είλαη ζπλεπείο κε ηνλ ηξφπν πνπ ε επηρείξεζε δηαρεηξίδεηαη ηηο δξαζηεξηφηεηέο ηεο θαη ηε ζπλνιηθή ηεο επηρεηξεκαηηθή ζηξαηεγηθή. Με απηή ηελ έλλνηα ην κέηξν ηνπ Οηθνλνκηθνχ Κεθαιαίνπ κπνξεί λα δηαθέξεη απφ ην επνπηηθφ θεθάιαην, ην νπνίν, ζην πιαίζην ηνπ Solvency II, νξίδεηαη λα είλαη ην θεθάιαην πνπ απαηηείηαη κε επίπεδν εκπηζηνζχλεο 99,5% γηα δηάζηεκα ελφο έηνπο. Οη επηρεηξήζεηο ζα ρξεηαζηεί λα δεκηνπξγήζνπλ έλα ππφδεηγκα γηα ηνλ ππνινγηζκφ ηνπ Οηθνλνκηθνχ Κεθαιαίνπ πνπ ζα πεξηγξάθεη ηηο βαζηθέο επηρεηξεκαηηθέο δξαζηεξηφηεηεο, ζα θαηαγξάθεη ηα ζηνηρεία ηνπ ελεξγεηηθνχ θαη παζεηηθνχ θαη ζα πξνβάιεη ηελ αλάπηπμε ηεο επηρείξεζεο κέζα ζηνλ ρξφλν ρξεζηκνπνηψληαο ηνπο βαζηθνχο παξάγνληεο θηλδχλνπ. Κάπνηεο επηρεηξήζεηο ζα ππνινγίζνπλ ην Οηθνλνκηθφ Κεθάιαην ζηεξηδφκελεο πάλσ ζην ππφδεηγκα ηεο ηππνπνηεκέλεο κεζφδνπ φπσο δεκηνπξγήζεθε απφ ηελ EIOPA, ρσξίο λα ρξεηάδεηαη λα πεξάζνπλ απφ ηελ δηαδηθαζία έγθξηζεο εζσηεξηθνχ ππνδείγκαηνο.σν ρήκα ηνπ παξαξηήκαηνο απεηθνλίδεη ηελ έλλνηα ηνπ Οηθνλνκηθνχ Κεθαιαίνπ φπνπ ζπγθξίλεηαη ην αλακελφκελν ηειηθφ θφζηνο ησλ ππνρξεψζεσλ κε ην αλψηαην φξην ηνπ θφζηνπο ησλ ππνρξεψζεσλ (ζε έλα πξνθαζνξηζκέλν επίπεδν εκπηζηνζχλεο). Ζ δηαθνξά κεηαμχ ησλ δπν παξαπάλσ καο δίλεη ηελ ππεξβάιινπζα δεκηά ιφγσ κε αλακελφκελσλ αθξαίσλ ζπκβάλησλ. Ζ επηρείξεζε γηα ηελ δεκηνπξγία ηνπ ππνδείγκαηνο ηνπ Οηθνλνκηθνχ Κεθαιαίνπ ζα πξέπεη λα απνθαζίζεη: - ηνλ θαηάιιειν ρξνληθφ νξίδνληα, ζχκθσλα κε ην επηρεηξεκαηηθφ ζρέδην ηεο - ην επηζπκεηφ δηάζηεκα εκπηζηνζχλεο - ηνπο θηλδχλνπο πνπ ζα ζπκπεξηιάβεη ζην ππφδεηγκα θαη πψο ζα ηνπο πνζνηηθνπνηήζεη - ηελ ζπλνιηθή ζπγθέληξσζε ηνπ θηλδχλνπ ( επίπεδα ζπζρέηηζεο ησλ θηλδχλσλ) Οη πεξηζζφηεξεο επηρεηξήζεηο έρνπλ ζέζεη ήδε ηα ζεκέιηα γηα ηελ θαηαζθεπή ηνπ ππνδείγκαηνο ηνπ Οηθνλνκηθνχ Κεθαιαίνπ. Οη επηρεηξήζεηο πνπ ζα ρξεζηκνπνηήζνπλ ηελ ηππνπνηεκέλε κέζνδν γηα ηνλ ππνινγηζκφ ηνπ SCR, έρνπλ ήδε εθαξκφζεη ηα LXXXV

88 απαξαίηεηα αλαινγηζηηθά κνληέια γηα λα εθηειέζνπλ ηηο δηάθνξεο πξνζνκνηψζεηο αθξαίσλ θαηαζηάζεσλ, είλαη ζε ζέζε λα γλσξίδνπλ πνηα είλαη ε θαιχηεξε εθηίκεζε ησλ ππνρξεψζεσλ ηνπο θαη πνηα είλαη ε επίπησζε ηνπ θάζε θηλδχλνπ ζην ζπλνιηθφ θφζηνο ησλ ππνρξεψζεσλ. Απφ ηελ άιιε πιεπξά, νη επηρεηξήζεηο πνπ πξνηίζεληαη λα ρξεζηκνπνηήζνπλ εζσηεξηθφ κνληέιν ζα ην ρξεζηκνπνηήζνπλ θαη ζηελ δηαδηθαζία ORSA σο ην κνληέιν γηα ηνλ ππνινγηζκφ ηνπ νηθνλνκηθνχ ηνπο θεθαιαίνπ. Αθνχ ε επηρείξεζε έρεη ζέζεη ηα ζεκέιηα, ζα πξέπεη λα πξνρσξήζεη ζην επφκελν επίπεδν θαη λα εθαξκφζεη ην ππφδεηγκα ηνπ Οηθνλνκηθνχ Κεθαιαίνπ ζηελ ORSA. Έηζη, ε επηρείξεζε ζα πξέπεη λα εμεηάζεη ηα αθφινπζα ηέζζεξα ζέκαηα: - Πψο κπνξνχλ λα ελζσκαησζνχλ λέεο επηρεηξεκαηηθέο δξαζηεξηφηεηεο ζηελ εθηίκεζε ησλ επνπηηθψλ θεθαιαίσλ; - Δίλαη θαηάιιεινο ν ρξνληθφο νξίδνληαο ελφο έηνπο; - Θα πξέπεη ην δηάζηεκα εκπηζηνζχλεο λα είλαη δηαθνξεηηθφ απφ ην 99,5%; - Δίλαη θαηάιιειεο νη πξνδηαγξαθέο ησλ αζθήζεσλ πξνζνκνίσζεο αθξαίσλ θαηαζηάζεσλ πνπ ρξεζηκνπνηνχληαη ζηνλ ππνινγηζκφ ηνπ SCR γηα ηελ ζπγθεθξηκέλε θχζε ηεο επηρείξεζεο; Δπίζεο, θαηά ηελ θαηαζθεπή ηνπ ππνδείγκαηνο γηα ηνλ ππνινγηζκφ ηνπ Οηθνλνκηθνχ Κεθαιαίνπ, ε επηρείξεζε ζα πξέπεη λα ιάβεη ππφςε ηεο θαη ηνπο πνζνηηθνπνηήζηκνπο θηλδχλνπο πνπ δελ πεξηιακβάλνληαη ζην SCR. Απηνί κπνξεί λα είλαη ν θίλδπλνο ηηκνιφγεζεο, ν θίλδπλνο ξεπζηφηεηαο, αιιαγή ζην λνκηθφ ή θνξνινγηθφ πεξηβάιινλ θ.α.έλα άιιν ζέκα πνπ ζα πξέπεη λα εμεηαζηεί απφ ηελ επηρείξεζε είλαη ην επίπεδν εκπηζηνζχλεο πνπ είλαη απαξαίηεην γηα ηηο αλάγθεο ηηο επηρείξεζεο. Ζ ρξήζε ελαιιαθηηθψλ δηαζηεκάησλ εκπηζηνζχλεο ζπλδέεηαη κε ηελ δηάζεζε αλάιεςεο θηλδχλνπ κηαο επηρείξεζεο, θαη ηελ επηζπκία ηεο λα απνδείμεη ηελ εκπηζηνζχλε θαη ηελ αζθάιεηα ηεο ζε εμσηεξηθνχο θνξείο γηα ηελ νηθνλνκηθή ηεο επξσζηία. Σν επηδησθφκελν επίπεδν αζθάιεηαο πξέπεη λα είλαη ζπλεπέο κε ην ρξνληθφ νξίδνληα ηνπ ππνδείγκαηνο ηνπ Οηθνλνκηθνχ Κεθαιαίνπ. Ζ επηρείξεζε κπνξεί λα επηζπκεί λα δηαζέηεη επαξθή θεθάιαηα γηα λα θαιχςεη ηηο ππνρξεψζεηο ηεο ζε έλα δηάζηεκα εκπηζηνζχλεο πνπ αξκφδεη ζε κηα ζπγθεθξηκέλε αμηνιφγεζε ηεο πηζηνιεπηηθήο ηεο ηθαλφηεηαο (π.ρ. έλα 99,95% δηάζηεκα εκπηζηνζχλεο ζεσξείηαη φηη είλαη ζχκθσλν κε πηζηνιεπηηθή ηθαλφηεηα «AA»). Σέινο, θαηα ηελ εθαξκνγή ηεο δηαδηθαζίαο ORSA ε επηρείξεζε νθείιεη λα ζρεδηάζεη ηηο δηθέο ηεο πξνζνκνηψζεηο αθξαίσλ θαηαζηάζεσλ LXXXVI

89 πνπ ηαηξηάδνπλ πεξηζζφηεξν ζην δηθφ ηεο πξνθίι θηλδχλνπ θαη λα ππνινγίζεη ηηο επηπηψζεηο ηνπο ζην Οηθνλνκηθφ θεθάιαην. Γηα ηηο πξνζνκνηψζεηο αθξαίσλ θαηαζηάζεσλ ζα κηιήζνπκε ζε επφκελν θεθάιαην ΠΡΟΟΠΣΗΚΖ ΑΞΗΟΛΟΓΖΖ ΦΔΡΔΓΓΤΟΣΖΣΑ Καηά ηελ δηαδηθαζία ORSA ε επηρείξεζε ζα ρξεηαζηεί λα αμηνινγήζεη ηελ ηθαλφηεηά ηεο λα ζπλερίζεη λα ιεηηνπξγεί ζε έλα ρξνληθφ νξίδνληα πάλσ απφ έλα έηνο πξνβάιινληαο κειινληηθά ηελ απφδνζή ηεο. Οη πξνβιέςεηο απηέο παξέρνπλ πνζνηηθέο πιεξνθνξίεο γηα ηελ ORSA. Οη θχξηνη ζηφρνη ησλ πξνβνιψλ απηψλ είλαη: - Να ζπκβάιινπλ ζηνλ ππνινγηζκφ ηνπ Οηθνλνκηθνχ θεθαιαίνπ, - Να επηθπξψζεη αλ ε επηρείξεζε έρεη ηνπο απαξαίηεηνπο πφξνπο γηα λα ζπλερίζεη λα ιεηηνπξγεί γηα πεξηζζφηεξν απφ έλα έηνο, - Να επηηξέςεη ζηελ δηαδηθαζία ιήςεο απνθάζεσλ λα ζπγθξίλεη ηα φξηα ηεο δηάζεζεο αλάιεςεο θηλδχλνπ κε ηνπο αλαιακβαλφκελνπο θηλδχλνπο γηα λα κπνξεί ε επηρείξεζε λα παίξλεη απνθάζεηο γηα ηα επηρεηξεκαηηθά ηεο ζρέδηα, γηα ηελ ζηξαηεγηθή ηεο αληαζθάιηζεο, ησλ επελδχζεσλ θαη ηελ ζηξαηεγηθή αληηζηάζκηζεο, - Να αμηνινγεί ηηο επηπηψζεηο ησλ θηλδχλσλ, πνπ έρεη αλαιάβεη, ζηνλ ηζνινγηζκφ, - Να αμηνινγεί ηηο επηπηψζεηο ησλ θηλδχλσλ, πνπ πξφθεηηαη λα αλαιάβεη ζην άκεζν κέιινλ, ζηνλ ηζνινγηζκφ, - Να αμηνινγεί ηηο επηπηψζεηο ησλ θηλδχλσλ πνπ δελ πεξηιακβάλνληαη ζηνλ ππνινγηζκφ ηνπ SCR είηε κε ηελ ρξήζε ηεο ηππνπνηεκέλεο κεζφδνπ είηε κε ηελ ρξήζε ηνπ εζσηεξηθνχ ππνδείγκαηνο. Ζ επηρείξεζε, αλ θαη είλαη ειεχζεξε λα απνθαζίζεη ηνλ ρξνληθφ νξίδνληα πνπ ζα πξαγκαηνπνηήζεη ηηο πξνβνιέο ηεο, ζα πξέπεη απηφο λα επζπγξακκηζηεί κε ηνλ ρξνληθφ νξίδνληα ηνπ επηρεηξεκαηηθνχ ζρεδίνπ ηεο (3 5 ρξφληα). Απηφ βέβαηα δελ ζεκαίλεη φηη νη ηακεηαθέο ξνέο ησλ ζηνηρείσλ ηνπ ελεξγεηηθνχ θαη ηνπ παζεηηθνχ ζα πξνβάιινληαη κφλν γηα απηή ηελ πεξίνδν αιιά γηα φζε ρξνληθή πεξίνδν απαηηεί ε επηρεηξεκαηηθή δξαζηεξηφηεηα ηεο επηρείξεζεο. Οη πξνβιέςεηο πξέπεη λα πεξηιακβάλνπλ ηνπιάρηζηνλ ηα θχξηα ζηνηρεία ηνπ Ηζνινγηζκνχ ( ζηνηρεία ελεξγεηηθνχ, θαιχηεξε εθηίκεζε ππνρξεψζεσλ, πεξηζψξην θηλδχλνπ, ηδία θεθάιαηα), ην SCR θαη ην MCR. Δπίζεο, ζα ήηαλ ρξήζηκν νη πξνβιέςεηο λα πεξηιακβάλνπλ ηηο κεηξήζεηο ηνπ risk appetite, γηα λα LXXXVII

90 κπνξεί ε επηρείξεζε λα αμηνινγήζεη θαιχηεξα ην πξνθίι θηλδχλνπ ζε ζρέζε κε ην risk appetite ζην κέιινλ. Οη πξνβιέςεηο απηέο κπνξνχλ λα γίλνπλ είηε κέζσ ληεηεξκηληζηηθψλ ( Balance sheet roll forward, Deterministic Balance sheet projections) είηε κέζσ ζηνραζηηθψλ κεζφδσλ (Replicating Portfolios, Partial Nested Stochastic Balance Sheet Projections, Full Nested Stochastic Balance Sheet Projections). ηνλ πίλαθα 15 ηνπ παξαξηήκαηνο ΗΗ παξνπζηάδεηαη έλα πξαθηηθφ παξάδεηγκα κε ηα βήκαηα πνπ κπνξνχλ λα αθνινπζήζνπλ νη επηρεηξήζεηο γηα ηηο πξνβνιέο ηνπο ΠΡΟΟΜΟΗΧΔΗ ΑΚΡΑΗΧΝ ΚΑΣΑΣΑΔΧΝ Άιιν έλα ζεκαληηθφ ζηνηρεηφ ηεο δηαδηθαζίαο ORSA είλαη ν θαζνξηζκφο θαη ε εθαξκνγή ησλ πξνζνκνηψζεσλ αθξαίσλ θαηαζηάζεσλ (stress testing) γηα λα κπνξέζεη ε επηρείξεζε λα αμηνινγήζεη ηελ θεξεγγπφηεηαο ηεο. Οη πξνζνκνηψζεηο αθξαίσλ θαηαζηάζεσλ είλαη κηα ηερληθή δηαρείξηζεο θηλδχλνπ πνπ ρξεζηκνπνηείηαη γηα λα αμηνινγεζνχλ νη δπλεηηθά αξλεηηθέο επηπηψζεηο γηα ηελ ηξέρνπζα θαη κειινληηθή νηθνλνκηθή θαηάζηαζε ηεο επηρείξεζεο απν κηα ζεηξά ζπγθεθξηκέλσλ αιιαγψλ ζε παξάγνληεο θηλδχλνπ, πνπ αληηζηνηρνχλ ζε απξφζκελα αιιά πηζαλά γεγνλφηα. Τπάξρνπλ δηάθνξνη ηχπν πξνζνκνηψζεσλ αθξαίσλ θαηαζηάζεσλ πνπ παξανπζηάδνληαη παξαθάησ : - Σέζη επαηζζεζίαο (sensitivity testing): Πεξηιακβάλεη κηα αιιαγή ζε έλα κφλν παξάγνληα θηλδχλνπ ή έλα πεξηνξηζκέλν αξηζκφ παξαγφλησλ θαη δηεμάγεηαη ζε έλα βξαρππξφζεζκν ρξνληθφ νξίδνληα. Σν ηέζη επαηζζεζίαο απαηηεί ιηγφηεξνπο πφξνπο απφ φηη νη ππφινηπνη ηχπνη πξνζνκεηψζεσλ αθξαίσλ θαηαζηάζεσλ θαη κπνξεί λα ρξεζηκνπνηεζεί σο ε απινχζηεξε κέζνδνο γηα ηελ εθηίκεζε ησλ επηπηψζεσλ κηαο αιιαγήο ελφο θηλδχλνπ, φηαλ απαηηέηηε κηα γξήγνξε εθηίκεζε. Σν κέγεζνο ηεο κεηαβνιήο είλαη ζρεηηθά κηθξφ θαη ρξεζηκνπνηείηαη γηα λα εθηηκίζνπκε ηελ επίπησζε κηαο αιιαγήο ζε θάπνηα ππφζεζε ( assumption) ή ηελ επίδξαζε ησλ παξακεηξηθψλ ζθαικάησλ ζε έλα ππφδεηγκα. κσο, ζε νξηζκέλεο πεξηπηψζεηο, ην κέγεζνο ηεο κεηαβνιήο κπνξεί λα είλαη κεγάιν. - Σεζη ζελεξηνπ ( scenario testing): Υξεζηκνπνηεί έλα ππνζεηηθφ κειινληηθφ ή ζρεηηθφ ηζηνξηθφ γεγνλφο γηα λα θαζνξίζεη ηηο αιιαγέο ζε κηα ζεηξά απφ παξάγνληεο θηλδχλνπ. Απηέο νη αιιαγέο κπνξνχλ λα επεξεάζνπλ παξάιιεια πνιινχο παξάγνληεο θηλδχλνπ ελφο ππνδείγκαηνο θαζψο θαη ηηο δηαρεηξηζηηθέο LXXXVIII

91 ελέξγεηο ηεο επηρείξεζεο. ε απηφ ηνλ ηχπν ζα πξέπεη λα ιεθζνχλ θαη ππφςε νη ζπζρεηίζεηο κεηαμχ ησλ θηλδχλσλ. - Αληίζηξνθεο πξνζνκνηψζεηο αθξαίσλ θαηαζηάζεσλ: Ζ επηρείξεζε νξηζκέλεο θνξέο κπνξεί λα θαζνξίζεη πνηα είλαη ηα ζελάξηα πνπ ζα κπνξνχζαλ λα ακθηζβηηήζνπλ ηελ βησζηκφηεηάο ηεο. Σα ζπγθεθξηκέλα ηέζη ζα βνεζήζνπλ ζηνλ λα απνθαιεθζνχλ θξπθνί θίλδπλνη θαη αιιειεπηδξάζεηο κεηαμχ ησλ θηλδχλσλ. Ζ βαζηθή ρξήζε απηψλ ησλ ηεζη είλαη πεξηζζφηεξν λα βειηηψζνπλ ην επηρεηξεκαηηθφ πιάλν θαη ηελ δηαρείξεζε θηλδχλνπ παξά λα ελεκεξψζεη ηελ δηαδηθαζία ιήςεο απνθάζεσλ ζρεηηθά κε ηα θαηάιιεια επίπεδα ησλ θεθαιαίσλ. Οη πξνζνκνηψζεηο αθξαίσλ θαηαζηάζεσλ είλαη έλαο άιινο ηνκέαο φπνπ είλαη ζεκαληηθφ λα εμαζθαιηζηεί ε ζπλνρή κεηαμχ ηεο ORSA θαη ηεο δηάζεζεο αλάιεςεο θηλδχλνπ θαη ηεο αμηνιφγεζεο ηεο θεξεγγπφηεηαο ηεο επηρείξεζεο. Ζ δηάζεζε αλάιεςεο θηλδχλνπ ζα εθζέζεη ηηο απφςεηο ηνπ Γηνηθεηηθνχ πκβνπιίνπ ζρεηηθά κε ηνπο βαζηθνχο θηλδχλνπο πνπ αληηκεησπίδεη ε επηρείξζεζε, θαη ηελ πξνζπκία ηνπ λα δηαηεξήζεη ή λα κεηξηάζεη απηνχο ηνπο θηλδχλνπο. Ο ζρεδηαζκφο ησλ πξνζνκνηψζεσλ αθξαίσλ θαηαζηάζεσλ εληφο ηεο δηαδηθαζίαο ORSA ζα αληηθαηνπηξίδεη ηνπο θηλδχλνπ ηεο επηρείξεζεο έηζη φπσο πξνζδηνξίδνληαη κέζα απφ ηελ δηαδηθαζία δηάζεζεο αλάιπςεο θηλδχλνπ θαη ηπρνλ πξφζζεηνπο θηλδχλνπο πνπ δελ θαζνξίζηεθαλ ζε απηή ηελ δηαδηθαζία. Απφ ηελ άιιε κεξηά, ή επηρείξεζε ζα ππνινγίζεη ην απαηηνχκελν Οηθνλνκηθφ Κεθάιαην, σο κέξνο ηεο αμηoιφγεζεο ηεο θεξεγγπφηεηαο ηεο, θαη ζηελ ζπλέρεηα ζα εθαξκφζεη ηηο πξνζσκνηψζεηο αθξαίσλ θαηαζηάζεσλ ζε απηφ ην Kεθάιαην. Σέινο, νη πξνζνκνηψζηεο αθξάησλ θαηαζηάζεσλ ζα δηεπθνιίλνπλ ηελ αλάπηπμε ησλ δηαρεηξηζηηθψλ ελεξγεηψλ, φπσο νη ηερληθέο κεηξηαζκνχ ηνπ θηλδχλνπ. Ζ απφδνζε ησλ ηερληθψλ κείσζεο ηνπ θηλδχλνπ, φπσο ε αληαζθάιηζε θαη ε αληηζηάζκηζε κπνξεί λα αμηνινγεζεί θαιχηεξα θάησ απν αθξαίεο ζπλζήθεο. 5.6 ΑΞΗΟΛΟΓΖΔΗ ΓΗΑΓΗΚΑΗΑ ORSA Αθνχ ε επηρείξεζε δηεμάγεη ηελ δηαδηθαζία ORSA ζα πξέπεη λα εθπνλήζεη θαη λα ππνβάιεη ηελ έθζεζε ORSA κε ηα απνηειέζκαηα απηήο ηεο δηαδηθαζίαο. χκθσλα κε ηηο απαηηήζεηο ηνπ άξζξνπ 45, ε επηρέηξεζε ζα πξέπεη λα δηεμάγεη ηηο αθφινπζεο 3 αμηνινγήζεηο: - Αμηνιφγεζε ησλ ζπλνιηθψλ αλαγθψλ θεξεγγπφηεηαο LXXXIX

92 - Αμηνιφγεζε ηεο ζπλερνχο ζπκκφξθσζεο κε ηηο θεθαιαηαθέο απαηηήζεηο θαη ηηο απαηηήζεηο ζρεηηθά κε ηηο ηερληθέο πξνβιέςεηο - Αμηνιφγεζε ηεο ζεκαληηθφηεηαο κε ηελ νπνία ην πξνθίι θηλδχλνπ ηεο επηρείξεζεο απνθιίλεη απφ ηηο παξαδνρέο ζηηο νπνίεο βαζίδεηαη ν ππνινγηζκφο ηνπ SCR ΤΝΟΛΗΚΔ ΑΝΑΓΚΔ ΦΔΡΔΓΓΤΟΣΖΣΑ θνπφο απηήο ηεο εθηίκεζεο είλαη λα πεξηγξάςεη φινπο ηνπο ζεκαληηθνχο θηλδχλνπο ζηνπο νπνίνπο είλαη εθηεζεηκέλεο νη αζθαιηζηηθέο θαη αληαζθαιηζηηθέο επηρεηξήζεηο (πεξηγξαθή ηνπ πξνθίι θηλδχλνπ) θαη ζηελ ζπλέρεηα λα αμηνινγήζεη ηα κέζα θαη ηνπο πφξνπο πνπ είλαη απαξαίηεηα γηα ηελ αληηκεηψπηζε απηψλ ησλ θηλδχλσλ. Ζ εθηίκεζε απηή είλαη πξννπηηθή, δειαδή, ζα πξέπεη λα δηελεξγείηαη ζχκθσλα κε ην αλ νη θίλδπλνη πνπ αληηκεησπίδεη ε επηρείξεζε είλαη ζε κεζνπξφζεζκν ή καθξνπξφζεζκν νξίδνληα(κγ 13). Ζ εθηίκεζε ησλ ζπλνιηθψλ αλαγθψλ θεξεγγπφηεηαο είλαη ε κφλε απφ ηηο ηξείο αμηνινγήζεηο ηεο ORSA πνπ δελ ζηεξίδεηαη ξεηά ζηηο απαηηήζεηο ηνπ Ππιψλα Η (αλ θαη δελ απαγνξεχεηαη λα βαζίδνληαη ζηα απνηειέζκαηα ηνπ SCR σο κέξνο απηήο ηεο αμηνιφγεζεο).ζ εθηίκεζε ησλ ζπλνιηθψλ αλαγθψλ θεξεγγπφηεηαο θαη ειάρηζηνλ ζα πξέπεη λα πεξηιακβάλεη: - Σελ πεξηγξαθή ησλ θπξηφηεξσλ θηλδχλσλ ζηνπο νπνίνπο εθηίζεηαη ε αζθαιηζηηθή επηρείξεζε ή ηελ πεξηγξαθή ηνπ πξνθίι θηλδχλνπ. - Σελ αμηνιφγεζε ησλ πφξσλ θαη ησλ κέζσλ γηα ηελ αληηκεηψπηζε ησλ θηλδχλσλ πνπ αληηκεησπίδεη ε επηρείξεζε. - Σελ ζχγθξηζε κεηαμχ ησλ ζπλνιηθψλ αλαγθψλ θεξεγγπφηεηαο, ησλ ξπζκηζηηθψλ θεθαιαηαθψλ απαηηήζεσλ θαη ησλ ηδίσλ θεθαιαίσλ ηεο επηρείξεζεο. Οη παξαπάλσ αμηνινγήζεηο κπνξνχλ λα γίλνπλ κε ηελ εμέηαζε ησλ πξνζνκνηψζεσλ αθξαίσλ θαηαζηάζεσλ (stress-tests) γηα λα ειεγρζεί ε θαηαιιειφηεηα ησλ κέζσλ πνπ έρνπλ επηιερζεί γηα ηνπο θηλδχλνπο πνπ έρεη αλαγλσξίζεη ε επηρείξεζε. Καηα ηελ αλάιπζε ηνπ θηλδχλνπ πξέπεη λα πεξηγξαθνχλ φινη νη ζεκαληηθνί θίλδπλνη θαη ζηελ ζπλέρεηα λα αλαθεξζνχλ φιεο νη πηζαλέο επηπηψζεηο ησλ θηλδχλσλ ζηηο δξαζηεξηφηεηεο ηεο επηρείξεζεο ζε κεζνπξφζεζκν ή καθξνπξφζεζκν νξίδνληα. ηελ ζπλέρεηα ζπλίζηαηαη λα ηαμηλνκεζνχλ νη θίλδπλνη βάζε ησλ επηπηψζεσλ ηνπο. ε γεληθέο γξακκέο, ε αλάιπζε απηψλ ησλ θηλδχλσλ ζα πξέπεη λα είλαη πξννπηηθή, πξάγκα πνπ ζεκαίλεη φηη XC

93 ζα πξέπεη λα ιεθζεί ππφςε ε ζηξαηεγηθή θαη ε κειινληηθή αλάπηπμε ηεο επηρείξεζεο (άξζξν 45.1.α). Σέινο ζα πξέπεη λα ιεθζνχλ ππφςε πηζαλέο ηνπηθέο λνκνζεηηθέο ξπζκίζεηο (regulatory changes) πνπ αλακέλεηαη λα εθαξκνζηνχλ.βάζε ηνπ άξζξνπ 120 ηεο νδεγίαο γηα ηε Φεξεγγπφηεηα II ζρεηηθά κε ηε δνθηκή ρξήζεο ηνπ εζσηεξηθνχ κνληέινπ πξνβιέπεη ξεηά φηη νη επηρεηξήζεηο πνπ ρξεζηκνπνηνχλ εζσηεξηθφ ππφδεηγκα γηα ηνλ ππνινγηζκφ SCR ηνπο ζα πξέπεη λα ην εληάμνπλ θαηά ηελ εθηίκεζε ησλ ζπλνιηθψλ αλαγθψλ θεξεγγπφηεηαο. ηελ πεξίπησζε ηνπ νκίινπ, ε επηρείξεζε ζα πξέπεη λα αμηνινγεί επαξθψο ηηο επηδξάζεηο φισλ ησλ εηδηθψλ θηλδχλσλ ζηνπο νπνίνπο εθηίζεηαη ν φκηινο θαη ησλ αιιειεμαξηήζεσλ εληφο ηνπ νκίινπ ζηηο ζπλνιηθέο αλάγθεο θεξεγγπφηεηαο(κγ 21). Οκνίσο, ε επηρείξεζε αμηνινγεί, ζην πιαίζην ηεο αμηνιφγεζεο ησλ ζπλνιηθψλ αλαγθψλ θεξεγγπφηεηαο ηνπ νκίινπ, ηνπο θηλδχλνπο απφ δξαζηεξηφηεηεο ζε ηξίηεο ρψξεο κε ηξφπν ζπλεπή πξνο απηφλ κε ηνλ νπνίν αμηνινγεί ηνπο θηλδχλνπο απφ δξαζηεξηφηεηεο εληφο ηνπ Δπξσπατθνχ Οηθνλνκηθνχ Υψξνπ (ΔΟΥ)(ΚΓ 25).Δίλαη ζεκαληηθφ λα ζεκεησζεί φηη ε δηάθξηζε κεηαμχ πνζνηηθνπνηήζηκσλ θαη κε πνζνηηθνπνηήζηκσλ θηλδχλσλ ή ζεκαληηθψλ θαη κε ζεκαληηθψλ θηλδχλσλ είλαη πξσηίζησο ζέκα εξκελείαο σο κέξνο ηεο άζθεζεο ζηελ νπνία ε επηρείξεζε εθθξάδεη ζαθέζηαηα ηελ δηθή ηεο γλψκε αιιά κπνξεί λα ακθηζβεηεζεί απφ ηελ επνπηηθή αξρή.ζ επηρείξεζε κπνξεί λα πηζηεχεη φηη νξηζκέλνη θίλδπλνη, θαηά ηελ άπνςή ηεο, πνπ δελ ζεσξνχληαη πνζνηηθνπνηήζηκνη απφ ηελ Οδεγία, κπνξνχλ λα θαιχπηνληαη απφ ην θεθάιαην. Γηα παξάδεηγκα, ν sovereign risk κπνξεί λα ζεσξεζεί είηε πνζνηηθνπνηήζηκνο είηε κε θαη λα θαιπθζεί είηε κε θεθάιαην είηε κε άιια κέζα ( π.ρ. CDS, δηαθνξνπνίεζε επελδχζεσλ) είηε θαη κε ηνπο δχν ηξφπνπο.δπίζεο θαη ε έλλνηα ηεο ζεκαληηθφηεηαο είλαη έλα ζέκα ζπδήηεζεο. Ζ ζεκαληηθφηεηα ησλ θηλδχλσλ κπνξεί λα δηαθέξεη ζε κεγάιν βαζκφ αλάινγα κε ηνλ επηιεγκέλν ρξνληθφ νξίδνληα ηεο επέλδπζεο ( π.ρ. ιφγσ πιεζσξηζκνχ). Σέινο, νη ζεκαληηθνί θίλδπλνη πνπ έρνπλ εληνπηζηεί θαη ε αθξηβήο πεξηγξαθήο ηνπο θαζνξίδνπλ ηελ πνηφηεηα ηεο αμηνιφγεζεο θαη ηνπ ηξφπνπ κε ηνλ νπνίνλ κεηψλνληαη νη θίλδπλνη. Υσξίο ηελ αθξηβή πεξηγξαθή ησλ θηλδχλσλ, ε επηρείξεζε ζα πεξηνξίδεηαη ζε γεληθφηεηεο ρσξίο λα κπνξεί λα αηηηνινγήζεη κε αθξίβεηα ηελ πξαγκαηηθή αμία ησλ επηρεηξεκαηηθψλ δξαζηεξηνηήησλ ηεο. Μφιηο νη βαζηθνί θίλδπλνη πξνζδηνξίδνληαη θαη πεξηγξάθνληαη, ν νξγαληζκφο πξέπεη λα αμηνινγεί φια ηα αλαγθαία κέζα θαη πφξνπο γηα ηνλ έιεγρν απηψλ ησλ θηλδχλσλ. Απηά είλαη θπξίσο δχν εηδψλ: XCI

94 - Σα απαξαίηεηα θεθάιαηα, φπνπ πεξηγξάθεηαη ε θχζε θαη ε πνηφηεηα ηνπο (άξζξν β Δπίπεδν 2) - Άιια κέζα πνπ αληηζηνηρνχλ θπξίσο ζε απαηηήζεηο δηαθπβέξλεζεο. Σν νηθνλνκηθφ θεθάιαην, πνπ ππνινγίδεηαη σο κέξνο ηεο αμηνιφγεζε ησλ ζπλνιηθψλ αλαγθψλ θεξεγγπφηεηαο, είλαη ε ηδία εθηίκεζε ηνπ απαξαίηεηνπ θεθαιαίνπ γηα λα αληαπνθξηζεί ε επηρείξεζε ζηνπο θηλδχλνπο πνπ έρεη αλαιάβεη ή ζηνπο θηλδχλνπο πνπ δχλαηαη λα αλαιάβεη βάζε ηνπ επηρεηξεκαηηθνχ ηεο ζρεδίνπ. Καηά ηελ εθηίκεζε ηνπ νηθνλνκηθνχ θεθαιαίνπ ε επηρείξεζε ζα δηεμάγεη έλα απφ ηα παξαθάησ: - δηεμάγεη έλα ηειείσο δηαθνξεηηθφ ππνινγηζκφ απφ SCR, ην νπνίν ζα νδεγήζεη θαλνληθά ζε έλα αλψηεξν απνηέιεζκα απφ ην SCR ( διδ, ζα πξέπεη λα ην θαιχπηεη) - δηεμάγεη έλαλ ππνινγηζκφ βαζηζκέλν ζην SCR. Κάπνηνη νξγαληζκνί κπνξεί λα ζεσξνχλ γηα παξάδεηγκα φηη ζα πξέπεη λα θαιχπηεη ην 125 % ή 150% ηνπ SCR ιφγσ ηεο κεηαβιεηφηεηαο ησλ ηδίσλ θεθαιαίσλ. Άιινη ζα ζεσξνχλ φηη πξέπεη λα θαιχςνπλ ην SCR ηνπο θαηά ηε δηάξθεηα κηαο πεξηφδνπ πνπ αληηζηνηρεί κε εθείλε ηνπ επηρεηξεκαηηθνχ ζρεδίνπ ηνπο ζπκπεξηιακβαλνκέλσλ ησλ πξνζνκνηψζεσλ αθξαίσλ θαηαζηάζεσλ πνπ ζα νδεγήζεη ζε κηα λέα εθηίκεζε ( ζε απηή ηελ πεξίπησζε ε εθηίκεζε είλαη ζηελά ζπλδεδεκέλε κε ηελ εθηίκεζε ηεο ζπλερνχο ζπκκφξθσζεο κε ηηο ξπζκηζηηθέο απαηηήζεηο). - Άιινη κπνξεί λα ζεσξνχλ φηη ην νηθνλνκηθφ θεθάιαην είλαη απιά ην ίδην ην SCR, ρσξίο θακία ηξνπνπνίεζε ή πξνζζήθε. ηελ πεξίπησζε ησλ νκίισλ, ην νηθνλνκηθφ θεθάιαην ζα εμεηάζεη ηα δεηήκαηα πνπ ζρεηίδνληαη κε ηελ πηζαλή κεηαθνξά θεθαιαίσλ κεηαμχ ησλ ζπγαηξηθψλ πνπ αλήθνπλ ζηνλ φκηιν. Σα επαξθή ηδία θεθάιαηα είλαη έλα ηξφπνο γηα κηα επηρείξεζε λα εμαζθαιίζεη ηελ βησζηκφηεηαο ηεο ζε ζρέζε κε ηνπο θηλδχλνπο πνπ αληηκεησπίδεη. Απηφ φκσο θάπνηεο θνξέο δελ είλαη ε ηδαληθή ιχζε γηα ηελ αληηκεηψπηζε ησλ θηλδχλσλ ηεο, φπσο θαίλεηαη ζηα παξαθάησ παξαδείγκαηα: - ηελ πεξίπησζε ηνπ θηλδχλνπ ξεπζηφηεηαο, κηα επηρείξεζε κπνξεί λα εθηηκήζεη ην χςνο ησλ ξεπζηψλ δηαζεζίκσλ πνπ απαηηνχληαη γηα δηάθνξεο δηάξθεηεο(maturities),ζπκπεξηιακβαλνκέλσλ ησλ πεξηπηψζεσλ ησλ πξνζνκνηψζεσλ αθξαίσλ θαηαζηάζεσλ. Απηά ηα ζελάξηα αθξαίσλ θαηαζηάζεσλ XCII

95 ζα κπνξνχζε λα πεξηιακβάλνπλ ηφζν ηε ξεπζηφηεηα ησλ πεξηνπζηαθψλ ζηνηρείσλ φζν θαη ηηο πιεξσκέο πνπ πξέπεη λα γίλνπλ (γηα παξάδεηγκα, πςειφηεξεο εμαγνξέο ζε αζθαιίζεηο δσήο). - Γηα ηνλ θίλδπλν επηηνθίνπ, ν νξγαληζκφο κπνξεί, ζην πιαίζην ηεο δηαρείξηζεο ελεξγεηηθνχ / παζεηηθνχ, λα απνθαζίζεη λα ηνλ αληηζηαζκίζεη κε ηε ρξήζε παξαγψγσλ ή επελδπηηθψλ ηίηισλ κηθξφηεξεο επαηζζεζίαο. Μπνξεί επίζεο λα ζέζεη ηε δηάξθεηα(duration) - ζηφρν ηνπ νκνινγηαθνχ ραξηνθπιαθίνπ ηεο, ε νπνία πεξηνξίδεη ηε ρξήζε ησλ θεθαιαίσλ. - ζνλ αθνξά ην ιεηηνπξγηθφ θίλδπλν, κηα δηαδηθαζία θιηκάθσζεο γεγνλφησλζπκβάλησλ θαη απνηειεζκαηηθνχ εζσηεξηθνχ ειέγρνπ κπνξεί λα είλαη έλαο θαιφο ηξφπνο γηα λα νξηζηνχλ ηα πξνιεπηηθά κέηξα. - ζνλ αθνξά ηνλ επελδπηηθνχο θηλδχλνπο, ε επηρείξεζε κπνξεί λα επαλαμηνινγήζεη ηα δηάθνξα φξηα (π.ρ. ζρεηηθά κε ην rating ησλ εθδνηψλ ησλ νκνιφγσλ ή ηελ γεσγξαθηθή πεξηνρή θαη ηνκέα δξαζηεξηφηεηαο ). Σα παξαπάλσ παξαδείγκαηα δελ είλαη ηα κνλαδηθά θαη ζα πξέπεη λα ζεκεησζεί φηη θάζε απαίηεζε γηα ηελ δηαρείξηζε ησλ θηλδχλσλ κπνξεί λα θαιπθζεί απφ δηάθνξα κέζα, αιιά ε αμηνιφγεζε απηψλ ησλ κέζσλ ζα πξέπεη ζε θάζε πεξίπησζε λα είλαη αηηηνινγεκέλε θαη αλ είλαη δπλαηφλ λα εθθξάδεηαη θαη πνζνηηθά ( αθφκα θαη γηα ηνπο κε πνζνηηθνπνηήζηκνπο θηλδχλνπο). Χζηφζν, Θα πξέπεη λα ζεκεησζεί φηη ε ιεπηνκεξήο πεξηγξαθή ηνπ ζπζηήκαηνο δηαρείξηζεο ηνπ θηλδχλνπ δελ απαηηείηαη θαηά ηελ έθζεζε ORSA, αθνχ έρεη ήδε ζπκπεξηιεθζεί ζηα εζσηεξηθά έγγξαθα πνπ έρνπλ ζπληαρζεί γηα ηελ πνιηηηθή δηαρείξηζεο θηλδχλνπ πνπ θαζνξίδνληαη ζηελ παξάγξαθν 3 ηνπ άξζξνπ 41 ηεο νδεγίαο. Σέινο ζα πξέπεη λα πξαγκαηνπνηεζεί κηα ζχγθξηζε ησλ ζπλνιηθψλ αλαγθψλ θεξεγγπφηεηαο κε ηηο θεθαιαηαθέο απαηηήζεηο θαη ηελ πνηφηεηα ησλ ηδίσλ θεθαιαίσλ, (άξζξν 294 SRS1, Δπίπεδν 2 θαη ΚΓ 10). Αθφκα έλα ζέκα πνπ πξέπεη λα εμεηαζηεί θαηα ηελ αμηνιφγεζε ησλ ζπλνιηθψλ αλαγθψλ θεξεγγπφηεηαο είλαη πνηέο κεζφδνπο ζα ρξεζηκνπνηήζνπλ νη επηρεηξήζεηο. Ζ επηρείξεζε είλαη ειεχζεξε λα επηιέμεη ηηο κεζφδνπο πνπ ζα ρξεζηκνπνηήζεη θαηά ηελ αμηνιφγεζε ησλ ζπλνιηθψλ αλαγθψλ θεξεγγπφηεηαο αιιά ε επηρείξεζε ζα πξέπεη λα αηηηνινγεί πιήξσο ηελ επηινγή ηεο ζπγθεθξηκέλεο κεζφδνπ σο κέξνο ηεο εζσηεξηθήο ηεθκεξίσζεο ηεο δηαδηθαζίαο ORSA. Δπίζεο, ζα πξέπεη λα πεξηιακβάλεηαη κηα πεξηγξαθή ηεο κεζφδνπ πνπ ρξεζηκνπνηεί θαη απηή ε πεξηγξαθή έρεη σο ζηφρν λα είλαη ζχληνκε θαη λα πεξηνξίδεηαη ζε φηη είλαη XCIII

96 απαξαίηεην γηα ηελ έθζεζε.μεηαμχ ησλ πηζαλψλ πξνζεγγίζεσλ, κπνξεί θαλείο λα θάλεη ρξήζε ησλ πξνζνκνηψζεσλ αθξαίσλ θαηαζηάζεσλ (ή ηεζη αληνρήο) γηα λα παξέρνπλ κηα επαξθή εθηίκεζε ησλ ζπλνιηθψλ αλαγθψλ θεξεγγπφηεηαο (ΚΓ 12).Οη πξνζνκνηψζεηο αθξαίσλ θαηαζηάζεσλ ζα πξέπεη επίζεο λα επηηξέπνπλ ηε ζχγθξηζε κεηαμχ ησλ ζπλνιηθψλ αλαγθψλ θεξεγγπφηεηαο, ησλ ξπζκηζηηθψλ απαηηήζεσλ θεξεγγπφηεηαο θαη ηελ πνηφηεηα ησλ ηδίσλ θεθαιαίσλ ζχκθσλα κε ηνπο θαλνληζκνχο (άξζξν 294 SRS1, Δπίπεδν 2 θαη ΚΓ 10).Απηέο νη πξνζνκνηψζεηο πξέπεη λα ηεθκεξηψλεηαη θπξίσο γηα λα δείμνπλ: - ηηο παξαδνρέο πνπ ρξεζηκνπνηήζεθαλ, - ηε ζπρλφηεηα ησλ πξνβνιψλ θαη - ηα πξφηππα πνηφηεηαο ησλ δεδνκέλσλ Ο ρξνληθφο νξίδνληαο απηψλ ησλ πξνζνκνηψζεσλ αθξαίσλ θαηαζηάζεσλ, ε νπνία είλαη ζπλάξηεζε ηνπ θηλδχλνπ, κπνξεί λα δηαθέξεη απφ εθείλε πνπ ρξεζηκνπνηείηαη γηα ηελ δεχηεξε αμηνιφγεζε ηεο ORSA (πνπ ζα είλαη ηνπιάρηζηνλ ίζε κε ην ρξνληθφ νξίδνληα ηνπ επηρεηξεκαηηθνχ ζρεδίνπ) ΤΝΔΥΖ ΤΜΜΟΡΦΧΖ ΜΔ ΣΗ ΚΔΦΑΛΑΗΑΚΔ ΑΠΑΗΣΖΔΗ ΚΑΗ ΣΗ ΑΠΑΗΣΖΔΗ ΓΗΑ ΣΗ ΣΔΥΝΗΚΔ ΠΡΟΒΛΔΦΔΗ Ζ αμηνιφγεζε ηεο ζπλερνχο ζπκκφξθσζεο κε ηηο ξπζκηζηηθέο απαηηήζεηο ηνπ Ππιψλα 1 (άξζξν 45 (1) (β)) είλαη κία απφ ηηο ηξεηο αμηνινγήζεηο πνπ απαηηνχληαη σο κέξνο ηεο δηαδηθαζίαο ORSA. ηελ αμηνιφγεζε απηή ε επηρείξεζε ζα πξέπεη λα αμηνινγήζεη ηελ ηθαλφηεηά ηεο λα αληαπνθξηζεί ζηηο θεθαιαηαθέο απαηηήζεηο θεξεγγπφηεηαο θαη ζηηο ειάρηζηεο θεθαιαηαθέο απαηηήζεηο (SCR θαη MCR) κε ρξνληθφ νξίδνληα αλάινγν ηνπ επηρεηξεκαηηθνχ ζρεδίνπ ηεο. Ζ αμηνιφγεζε απηή βαζίδεηαη ζηηο πξνβιέςεηο ησλ ηδίσλ θεθαιαίσλ, ηνπ SCR θαη ηνπ MCR ε νπνία δηεμάγεηαη κε βάζε έλα βαζηθφ ζελάξην (base case) αιιά θαη ζηελ πεξίπησζε ησλ ζελαξίσλ αθξαίσλ θαηαζηάζεσλ πάλσ ζηνπο βαζηθνχο παξάγνληεο θηλδχλνπ ηεο επηρείξεζεο. ε θάζε πεξίπησζε, ε πξνζνκνίσζε κε βάζε ην βαζηθφ ζελάξην ζα επηηξέςεη ζηηο επηρεηξήζεηο λα εθηηκήζνπλ ηελ αληίζηαζε ηνπ ηζνινγηζκνχ ηνπο ζε απηφ ην ζελάξην θαη επνκέλσο ηελ ηθαλφηεηά ηνπο λα ζπκκνξθψλνληαη ζε ζπλερή βάζε κε ηηο ξπζκηζηηθέο απαηηήζεηο θαη κε ηηο απαηηήζεηο ζρεηηθά κε ηηο ηερληθέο πξνβιέςεηο. ζνλ αθνξά ηηο ηερληθέο πξνβιέςεηο, ε επηρείξεζε ζα πξέπεη λα αμηνινγήζεη ηνπο θηλδχλνπο πνπ ζα πξνθχςνπλ απφ ηνλ ιάζνο ππνινγηζκφ XCIV

97 ηνπο. ην πιαίζην ηεο ORSA, ε επηρείξεζε θαιείηαη απφ κφλε ηεο λα επηιέμεη ηελ δηαδηθαζία αμηνιφγεζεο θαη ηα ζελάξηα πνπ ζα ρξεζηκνπνηήζεη. Απηή ε αμηνιφγεζε είλαη αξθεηά θνληά ζηε θηινζνθία, ε νπνία αλαδεηείηαη ζε πηζησηηθέο εθζέζεηο ζην πιαίζην ηνπ Solvency 1: «Ζ πηζησηηθή έθζεζε πξέπεη λα πεξηιακβάλεη αλάιπζε ησλ ζπλζεθψλ ππφ ηηο νπνίεο ε εηαηξεία είλαη ζε ζέζε, κεζνπξφζεζκα θαη καθξνπξφζεζκα, λα εθπιεξψλεη φιεο ηηο ππνρξεψζεηο ηεο. Ζ αμηνιφγεζε απηή είλαη πνιχ απαηηεηηθή απφ ππνινγηζηηθήο άπνςεο, αθνχ απαηηεί πξνβιέςεηο ζην ζχλνιν ηνπ ηζνινγηζκνχ. ηηο πεξηζζφηεξεο πεξηπηψζεηο νη επηρεηξήζεηο ζα ρξεζηκνπνηήζνπλ θπξίσο ηελ ηππνπνηεκέλε κέζνδν γηα ηνπο ππνινγηζκνχο ηνπο. ηελ έθζεζε ζα πξέπεη λα γίλνπλ θαηαλνεηέο νη βαζηθέο πξνζεγγίζεηο θαη φρη λα παξνπζηάδνληαη νη κέζνδνη πνπ ρξεζηκνπνηήζεθαλ κε ιεπηνκέξεηεο. Δπηπιένλ, ε επηινγή θαη ε εθαξκνγή ησλ θαηάιιεισλ αθξαίσλ ζελαξίσλ είλαη έλα ζεκαληηθφ κέξνο ηεο αμηνιφγεζεο. Ζ επηρείξεζε, γηα ηα ζελάξηα πνπ ζα επηιεγνχλ, ζα πξέπεη λα απνθεχγεη ηηο παξαθάησ πξαθηηθέο: - πνιχ απίζαλα ζελάξηα πνπ δελ πξφθεηηαη λα ζπκβνχλ θαη - πηζαλά ζελάξηα πνπ ε επηρείξεζε γλσξίδεη εθ ησλ πξνηέξσλ φηη ζα νδεγήζνπλ ζε αξλεηηθά απνηειέζκαηα. Ζ αμηνιφγεζε ηεο ζπλερηδφκελεο ζπκκφξθσζεο πξνο ηηο θεθαιαηαθέο απαηηήζεηο πεξηιακβάλεη θαη ην MCR, φπνπ ε κέζνδνο πνπ ρξεζηκνπνηείηαη γηα ηνλ ππνινγηζκφ ηνπ είλαη απιή, κε θαζνξηζκέλν ηχπν ππνινγηζκνχ θαη νξίδεηαη σο πνζνζηφ ηνπ SCR. ε νξηζκέλεο πεξηπηψζεηο, νη πξνζνκνηψζεηο γηα ην MCR είλαη πεξηηηέο. Σέινο, Καηά ηελ εμέηαζε ηεο πνζφηεηαο, ηεο πνηφηεηαο θαη ηεο ζχλζεζεο ησλ ηδίσλ θεθαιαίσλ ηεο, ε επηρείξεζε ζα πξέπεη λα εμεηάζεη ηα αθφινπζα: - Σελ ζχλζεζε ησλ βαζηθψλ ηδίσλ θεθαιαίσλ θαη ησλ ζπκπιεξσκαηηθψλ ηδίσλ θεθαιαίσλ - Σελ ζχλζεζε ησλ tiers - Σελ πνηφηεηα ησλ ηδίσλ θεθαιαίσλ - Σελ ηθαλφηεηα ησλ ηδίσλ θεθαιαίσλ λα απνξξνθνχλ ηηο δεκηέο Καηά ηελ εμέηαζε ησλ κειινληηθψλ ηδίσλ θεθαιαίσλ ηεο, ε επηρείξεζε ζα πξέπεη λα εμεηάζεη ηα αθφινπζα: - Σελ δηαρείξηζε θεθαιαίνπ πεξηιακβάλνληαο ηνπιάρηζηνλ ηελ έθδνζε, ηελ εμαγνξά, ηελ απνπιεξσκή ησλ θεθαιαηαθψλ κέζσλ, ηα κεξίζκαηα, θαη ηελ ρξήζε ησλ ζπκπιεξσκαηηθψλ ηδίσλ θεθαιαίσλ XCV

98 - Σελ αιιειεπίδξαζε κεηαμχ ηεο δηαρείξηζεο θεθαιαίνπ θαη ηνπ πξνθίι θηλδχλνπ - Πσο ε κέζε δηάξθεηα ησλ ηδίσλ θεθαιαίσλ ( ζχκβαζε, εκεξνκελία ιήμεο, εκεξνκελία εμαγνξάο) ζρεηίδεηαη κε ηελ κέζε δηάξθεηα ησλ αζθαιηζηηθψλ ππνρξεψζεσλ θαη ησλ κειινληηθψλ αλαγθψλ ησλ ηδίσλ θεθαιαίσλ ΒΑΘΜΟ ΑΠΟΚΛΗΖ ΣΟΤ ΠΡΟΦΗΛ ΚΗΝΓΤΝΟΤ ΑΠΟ ΣΗ ΠΑΡΑΓΟΥΔ ΣΟΤ SCR Ζ αμηνιφγεζε ηεο ζεκαληηθφηεηαο κε ηελ νπνία ην πξνθίι θηλδχλνπ ηεο επηρείξεζεο απνθιίλεη απφ ηηο παξαδνρέο ζηηο νπνίεο βαζίδεηαη ν ππνινγηζκφο SCR, εμαζθαιίδεη φηη ε επηρείξεζε θαηαλνεί ηηο παξαδνρέο ζηηο νπνίεο βαζίδεηαη ν ππνινγηζκφο ηνπ SCR θαη εμεηάδεη αλ νη ππνζέζεηο είλαη θαηάιιειεο. Γηα λα γίλεη απηφ, ε επηρείξεζε ζα πξέπεη λα ζπγθξίλεη απηέο ηηο ππνζέζεηο κε ηε δηθή ηνπ θαηαλφεζε ηνπ πξνθίι θηλδχλνπ ηεο. Ζ δηαδηθαζία απηή ζα πξέπεη λα εκπνδίζεη κηα επηρείξεζε λα βαζίδεηαη απιά ηηο ξπζκηζηηθέο θεθαιαηαθέο απαηηήζεηο σο επαξθή γηα ηελ επηρείξεζή ηεο. Ζ επηρείξεζε πξέπεη λα απνηηκά ηε ζεκαληηθφηεηα ηνπ πξνθίι θηλδχλνπ ηεο απφ ηηο ζρεηηθέο παξαδνρέο ζηηο νπνίεο βαζίδνληαη νη (ππν) ελφηεηεο γηα ηνλ ππνινγηζκφ ηνπ SCR, νη ζπζρεηηζκνί κεηαμχ ησλ (ππν) ελνηήησλ θαη ηα δνκηθά ζηνηρεία ησλ (ππν) ελνηήησλ. Ζ δένπζα πξνζνρή πξέπεη λα δνζεί ζηηο αθφινπζεο δηαθνξέο κεηαμχ ηνπ πξνθίι θηλδχλνπ ηεο επηρείξεζεο θαη ησλ βαζηθψλ παξαδνρψλ γηα ηνλ ππνινγηζκφ SCR: - νη δηαθνξέο πνπ νθείινληαη ζε θηλδχλνπο πνπ δελ ιακβάλνληαη ππφςε ζηελ ηππνπνηεκέλε κέζνδν θαη - δηαθνξέο πνπ νθείινληαη ζε θηλδχλνπο πνπ είηε έρνπλ ππνεθηηκεζεί είηε ππεξεθηηκεζεί απφ ηελ ηππνπνηεκέλε κέζνδν ζε ζρέζε κε ην πξνθίι θηλδχλνπ. Ζ δηαδηθαζία αμηνιφγεζεο αλακέλεηαη λα πεξηιακβάλεη: - Σελ αλάιπζε ηνπ πξνθίι θηλδχλνπ θαη ηελ εθηίκεζε ησλ ιφγσλ γηα ηνπο νπνίνπο ε ηππνπνηεκέλε κέζνδν είλαη θαηάιιειε, ζπκπεξηιακβάλνληαο θαη ηελ θαηάηαμε ησλ θηλδχλσλ - Μηα αλάιπζε ηεο επαηζζεζίαο ηνπ ηεο ηππνπνηεκέλεο κεζφδνπ ζε κεηαβνιέο ηνπ πξνθίι θηλδχλνπ θηλδχλνπ, ζπκπεξηιακβαλνκέλεο ηεο επίδξαζεο ησλ αληαζθαιηζηηθψλ ζπκθσληψλ, ηηο επηπηψζεηο ηεο δηαθνξνπνίεζε θαη ηηο επηπηψζεηο άιισλ ηερληθψλ κείσζεο ηνπ θηλδχλνπ - Μηα αμηνιφγεζε ηεο επαηζζεζίαο ηνπ SCR ζε βαζηθέο παξακέηξνπο, XCVI

99 ζπκπεξηιακβάλνληαο ηα USP - Μηα επεμήγεζε ηεο θαηαιιειφηεηαο ησλ παξακέηξσλ ηεο ηππνπνηεκέλεο κεζφδνπ ή ησλ USP - Μηα εμήγεζε γηαηί ε θχζε, ε θιίκαθα θαη ε πεξηπινθφηεηα ησλ θηλδχλσλ δηθαηνινγεί νπνηεζδήπνηε απινπνηήζεηο (simplifications) πνπ ρξεζηκνπνηνχληαη - Μηα αλάιπζε γηα ην πψο ηα απνηειέζκαηα ηεο ηππνπνηεκέλεο κεζφδνπ ρξεζηκνπνηνχληαη ζηελ δηαδηθαζία ιήςεο απνθάζεσλ Αλ ην απνηέιεζκα απηήο ηεο πνηνηηθήο θαη πνζνηηθήο αμηνιφγεζεο είλαη φηη ππάξρνπλ ζεκαληηθέο απνθιίζεηο κεηαμχ ηνπ πξνθίι θηλδχλνπ ηεο επηρείξεζεο θαη ηνπ ππνινγηζκνχ ηνπ SCR, ε επηρείξεζε ζα πξέπεη λα εμεηάζεη κε πνηφλ ηξφπν ζα ην δηαρεηξηζηεί. Θα κπνξνχζε λα απνθαζίζεη λα επζπγξακκίζεη ην πξνθίι θηλδχλνπ ηεο κε ηελ ηππνπνηεκέλε κέζνδν, λα εθαξκφζεη USP, φπνπ απηφ επηηξέπεηαη, ή λα αλαπηχμεη (κεξηθφ) εζσηεξηθφ ππφδεηγκα. Δλαιιαθηηθά, ε επηρείξεζε ζα κπνξνχζε λα απνθαζίζεη λα απαιιαγεί απφ ηνλ θίλδπλν. Δίλαη αδχλαηνλ ε επηρείξεζε λα κπνξεί λα πξνζδηνξίζεη εάλ ην πξνθίι θηλδχλνπ απνθιίλεη ζεκαληηθά απφ ηηο παξαδνρέο ζηηο νπνίεο βαζίδεηαη ην SCR, ζπγθξίλνληαο ηηο ζπλνιηθέο αλάγθεο θεξεγγπφηεηαο, φπσο απηέο πξνζδηνξίδνληαη κέζσ ησλ θηλδχλσλ ζηελ ORSA, κε ην SCR. Αθνχ, νη ζπλνιηθέο αλάγθεο θεξεγγπφηεηαο θαη ην SCR κπνξεί λα ππνινγηζηνχλ ζε δηαθνξεηηθέο βάζεηο αλαγλψξηζεο θαη απνηίκεζεο δελ ζα είλαη εχθνια ζπγθξίζηκα ηα απνηειέζκαηά ηνπο. Τπάξρνπλ κηα ζεηξά απφ ιφγνπο πνπ ζα κπνξνχζαλ λα επζχλνληαη γηα ηηο δηαθνξέο πνπ δελ έρνπλ ζρέζε κε απνθιίζεηο ηνπ πξνθίι θηλδχλνπ, φπσο: - Ζ επηρείξεζε κπνξεί λα ιεηηνπξγεί ζε έλα δηαθνξεηηθφ επίπεδν εκπηζηνζχλεο ή κέηξεζε θηλδχλνπ ζε ζρέζε κε ηηο παξαδνρέο ζηηο νπνίεο βαζίδεηαη ν ππνινγηζκφο ηνπ SCR. Γηα παξάδεηγκα, κπνξεί λα επηιέμεη λα θξαηήζεη ίδηα θεθάιαηα γηα ζθνπνχο αμηνιφγεζεο, ε νπνία αληηπξνζσπεχεη έλα πςειφηεξν επίπεδν εκπηζηνζχλεο απφ εθείλν πνπ ρξεζηκνπνηείηαη ζηελ βαζκνλφκεζε ηνπ SCR. - Ζ επηρείξεζε κπνξεί λα ρξεζηκνπνηήζεη έλα ρξνληθφ νξίδνληα γηα ζθνπνχο επηρεηξεκαηηθνχ ζρεδηαζκνχ πνπ δηαθέξεη απφ ηνλ ρξνληθφ νξίδνληα πνπ δηέπεη ην SCR. XCVII

100 - ηελ ORSA ε επηρείξεζε κπνξεί λα εμεηάζεη νπνηεζδήπνηε εγθεθξηκέλεο δηαρεηξηζηηθέο ελέξγεηεο πνπ ζα κπνξνχζαλ λα επεξεάζνπλ ην πξνθίι θηλδχλνπ ηεο. XCVIII

101 ΠΑΡΑΡΣΖΜΑ Η SOLVENCY I (ζεκεξηλό θαζεζηώο) Ζ νδεγία Solvency I ζεζπίζηεθε ηνλ Φεβξνπάξην ηνπ 2002 θαη ηέζεθε ζε πιήξε εθαξκνγή ζηα ηέιε ηνπ Βαζηθή πξνυπφζεζε ηνπ Solvency I είλαη φηη νη αζθαιηζηηθέο εηαηξείεο ζα πξέπεη λα δηαηεξνχλ πεξηνπζηαθά ζηνηρεία πνπ ηζνχληαη κε ην πεξηζψξην θεξεγγπφηεηαο ή κε ην εγγπεηηθφ ηνπο θεθάιαην- φπνην απφ ηα δχν είλαη ην κεγαιχηεξν. χκθσλα κε ηε Διιεληθή λνκνζεζία Ν.Γ 400/1970,Αξζ.17 α θαη 17 β ην πεξηζψξην θεξεγγπφηεηαο θαζνξίδεηαη επηγξακκαηηθά σο αθνινχζσο: Γηα ηηο αζθαιίζεηο θαηά θηλδχλσλ (non life) ην πεξηζψξην θεξεγγπφηεηαο νξίδεηαη σο ην πςειφηεξν κεηαμχ ηνπ είθηε αζθαιίζηξσλ θαη ηνπ δείθηε απνδεκηψζεσλ : Γείθηεο Αζθαιίζηξσλ = Aζξνηζκα ησλ αζθαιίζηξσλ ή ησλ αιιειαζθαιηζηηθψλ εηζθνξψλ (ζπκπεξηιακβαλνκέλσλ θαη ησλ παξεπνκέλσλ δηθαησκάησλ εληφο ηεο ηειεπηαίαο θεθιεηζκέλεο ρξήζεο απφ δξαζηεξηφηεηεο πξσηαζθάιηζεο) θαη ην πνζφ ησλ αληαζθαιίζηξσλ πνπ έγηλαλ απνδεθηά ζηελ ηειεπηαία νηθνλνκηθή ρξήζε. Απφ ην άζξνηζκα απηφ αθαηξείηαη ην πνζφ ησλ αζθαιίζηξσλ ή αιιειαζθαιηζηηθψλ εηζθνξψλ πνπ αθπξψζεθαλ θαηά ηελ ηειεπηαία ρξήζε. Δπίζεο αθαηξείηαη ην πνζφ ησλ θφξσλ, ηειψλ θαη εηζθνξψλ πνπ αληηζηνηρεί ζηα πην πάλσ αζθάιηζηξα, αληαζθάιηζηξα θαη εηζθνξέο. Σν πνζφ πνπ πξνθχπηεη πνιιαπιαζηάδεηαη κε πνζνζηφ 18% γηα ηα πξψηα 50 εθ ελψ ην επηπιένλ πνιιαπιαζηάδεηαη κε πνζνζηφ 16% θαη αζξνίδνληαη. Σν άζξνηζκα απηφ πνιιαπιαζηάδεηαη επί ηνλ θαηά ηηο ηξεηο ηειεπηαίεο ρξήζεηο ιφγν κεηαμχ ηνπ πνζνχ απνδεκηψζεσλ πνπ παξακέλνπλ ζε βάξνο ηεο αζθαιηζηηθήο επηρείξεζεο κεηά ηελ αθαίξεζε ησλ αληαζθαιίζεσλ θαη ηνπ πνζνχ ησλ αθάζαξησλ απνδεκηψζεσλ. ( ν ιφγνο δελ κπνξεί λα είλαη κηθξφηεξνο ηνπ 50%). Γείθηεο Απνδεκηώζεσλ = Άζξνηζκα ησλ πνζψλ ησλ αζθαιηζηηθψλ απνδεκηψζεσλ πνπ θαηαβιήζεθαλ γηα πξσηαζθαιίζεηο θαηά ηελ δηάξθεηα ησλ ηξηψλ ηειεπηαίσλ νηθνλνκηθψλ ρξήζεσλ ( ή επηά ηειεπηαίσλ νηθνλνκηθψλ ρξήζεσλ γηα ηνπο θιάδνπο πηζηψζεσλ, ζχειιαο, ραιαδηνχ ή παγεηνχ), ηνπ πνζνχ ησλ απνδεκηψζεσλ πνπ θαηαβιήζεθαλ ε απηή ηελ πεξίνδν ιφγσ απνδνρήο αληαζθαιίζεσλ ή αληεθρσξήζεσλ θαη ηνπ πνζνχ πξνβιέςεσλ πνπ έγηλαλ ζην ηέινο ηεο ηειεπηαίαο ρξήζεο γηα ηηο εθθξεκείο απνδεκηψζεηο. XCIX

102 Απφ ην άζξνηζκα απηφ αθαηξείηαη ην πνζφ ησλ απαηηήζεσλ θαηά ηξίησλ πνπ εηζπξάρζεθαλ θαηά ηελ δηάξθεηα ησλ ηξηψλ ηειεπηαίσλ ρξήζεσλ ( ή επηά ρξήζεσλ γηα ηνπο πξναλαθεξφκελνπο θιάδνπο) θαη ην πνζφ ησλ πξνβιέςεσλ γηα εθθξεκείο απνδεκηψζεηο πνπ πξαγκαηνπνηήζεθαλ θαηά ηελ έλαξμε ηεο πξνεγνχκελεο θαη ηεο ηειεπηαίαο θεθιεηζκέλεο ρξήζεο γηα πξσηαζθαιίζεηο θαη γηα απνδνρέο αληαζθαιίζεσλ. Σν πνζφ πνπ πξνθχπηεη πνιιαπιαζηάδεηαη κε πνζνζηφ 26% γηα ηα πξψηα 35 εθ ελψ ην επηπιένλ πνιιαπιαζηάδεηαη κε πνζνζηφ 23% θαη αζξνίδνληαη. Σν άζξνηζκα απηφ πνιιαπιαζηάδεηαη επί ηνλ θαηά ηηο ηξεηο ηειεπηαίεο ρξήζεηο ιφγν κεηαμχ ηνπ πνζνχ ησλ αζθαιηζηηθψλ απνδεκηψζεσλ πνπ παξακέλνπλ ζε βάξνο ηεο αζθαιηζηηθήο επηρείξεζεο κεηά ηελ αθαίξεζε ησλ αληαζθαιίζεσλ θαη ηνπ πνζνχ ησλ αθάζαξησλ απνδεκηψζεσλ. ( ν ιφγνο δελ κπνξεί λα είλαη κηθξφηεξνο ηνπ 50%). Γηα ηηο αζθαιίζεηο δσήο ( Life) ην πεξηζψξην θεξεγγπφηεηαο ππνινγίδεηαη σο εμήο : Πξώην απνηέιεζκα: Πνζνζηφ 4% ησλ καζεκαηηθψλ απνζεκάησλ απφ πξσηαζθαιηζηηθέο εξγαζίεο (ρσξίο ηελ αθαίξεζε ησλ αληαζθαιηζηηθψλ εθρσξήζεσλ) θαη αληαζθαιηζηηθέο απνδνρέο πνιιαπιαζηάδεηαη κε ηνλ θαηά ηελ ηειεπηαία νηθνλνκηθή ρξήζε ιφγν ηνπ ζπλφινπ ησλ καζεκαηηθψλ απνζεκάησλ (κεηά ηελ αθαίξεζε ησλ αληαζθαιηζηηθψλ εθρσξήζεσλ) πξνο ηα αθαζάξηζηα καζεκαηηθά απνζέκαηα πξηλ λα αθαηξεζνχλ νη αληαζθαιηζηηθέο εθρσξήζεηο. (ν ιφγνο απηφο δελ κπνξεί λα είλαη κηθξφηεξνο ηνπ 85%) Γεύηεξν απνηέιεζκα : Πνζνζηφ 0,3% γηα ηα αζθαιηζηήξηα ζπκβφιαηα ησλ νπνίσλ ην θεθάιαην θηλδχλνπ δελ είλαη αξλεηηθφ θαη έρεη αζθαιηζηεί απφ ηελ επηρείξεζε ην νπνίν πνιιαπιαζηάδεηαη κε ηνλ θαηά ηελ ηειεπηαία ρξήζε ιφγν ηνπ ζπλνιηθνχ θεθαιαίνπ θηλδχλνπ κε ίδηα θξάηεζε ηεο επηρείξεζεο κεηά ηελ αθαίξεζε ησλ αληαζθαιηζηηθψλ εθρσξήζεσλ θαη αληεθρσξήζεσλ πξνο ην ζπλνιηθφ θεθάιαην θηλδχλνπ ζην νπνίν πεξηιακβάλνληαη νη αληαζθαιίζεηο. ( ν ιφγνο απηφο δελ πξέπεη λα είλαη κηθξφηεξνο ηνπ 50%) χκθσλα κε ηελ λνκνζεζία, νξίδνληαη δηαθνξεηηθέο δηαηάμεηο γηα άιινπο θιάδνποπνπ ζρεηίδνληαη κε ηνλ θιάδν δσήο. C

103 Διάρηζην Δγγπεηηθό Κεθάιαην : Σν ειάρηζην εγγπεηηθφ θεθάιαην νξίδεηαη ζην 1/3 ηνπ πεξηζσξίνπ θεξεγγπφηεηαο κε ειάρηζην 3 εθ γηα επηρεηξήζεηο πνπ αζθνχλ έλα ή πεξηζζφηεξνπο απφ ηνπο θιάδνπο 10 κέρξη θαη 15, 4,5 εθ. απφ 1/1/2006 θαη 6 εθ απφ 1/1/2008. ε δξαζηεξηφηεηεο αζθαιίζεσλ δσήο, ην εγγπεηηθφ θεθάιαην δελ κπνξεί λα είλαη θαηψηεξν απφ ην πνζφ πνπ αληηζηνηρεί ζε 3 εθ, 4,5 εθ. απφ 1/1/2006 θαη 6 εθ. απφ 1/1/2008.Σν εγγπεηηθφ θεθάιαην πξέπεη λα απαξηίδεηαη απφ ηα ζηνηρεία ηνπ άξζξνπ 17α παξ.4. (Π.Γ. 23/2005 άξζξν 11). Δπηπιένλ ε Δπξσπατθή Έλσζε έζεζε θαλνληζκνχο πνπ αθνξνχλ ηηο αζθαιηζηηθέο επελδχζεηο, ηα ηερληθά απνζεκαηηθά, ηα πεξηνπζηαθά ζηνηρεία ζηα νπνία είλαη απνδεθηέο νη αζθαιηζηηθέο επελδχζεηο. (Ν.Γ 400/1970, Αξζ.7 θαη αξζ.8) CI

104 CII

105 ΠΑΡΑΡΣΖΜΑ ΗΗ ΚΑΣΑΛΟΓΟ ΠΗΝΑΚΧΝ Πίλαθαο 1: Σαμηλόκεζε Ηδίσλ Κεθαιαίσλ ζε θιάζεηο Δίδνο Πνηφηεηα ηνηρεία Ηζνινγηζκνύ (βαζηθά Ηδία Κεθάιαηα) ηνηρεία εθηόο Ηζνινγηζκνύ (ζπκπιεξσκαηηθά Ηδία Κεθάιαηα ) Τςειή Tier 1 Tier 2 Μέζε Tier 2 Tier 3 Υακειή Tier 3 - Πίλαθαο 2: : πζρέηηζε θηλδύλσλ Βαζηθνύ SCR SCRmkt SCRdef SCRlife SCRhealth SCRnl SCRmkt 100% SCRdef 25% 100% SCRlife 25% 25% 100% SCRhealth 25% 25% 25% 100% SCRnl 25% 50% 0% 0% 100% Πίλαθαο 3: Πνζνζηά αύμεζεο θαη κείσζεο ησλ επηηνθίσλ γηα ην θάζε ζελάξην Δηε t 0,25 0, Πνζνζηηαία αύμεζε επηηνθίνπ 70% 70% 70% 70% 64% 59% 55% Πνζνζηηαία κείσζε επηηνθίνπ -75% -75% -75% -65% -56% -50% -46% CIII

106 Δηε t Πνζνζηηαία αύμεζε επηηνθίνπ Πνζνζηηαία κείσζε επηηνθίνπ 49% 47% 44% 42% 39% 37% 35% -39% -36% -33% -31% -30% -29% -28% Δηε t Πνζνζηηαία αύμεζε επηηνθίνπ Πνζνζηηαία κείσζε επηηνθίνπ 33% 31% 30% 29% 27% 26% 20% -27% -28% -28% -28% -29% -29% -20% Πίλαθαο 4: ηηκέο ηνπ παξάγνληα F(rating ) dura tioni (years) credit quality step up to 5 0.9%.duration i 1.1%.duration i 1.4%.duration i More than 5 and up to 10 More than 10 and up to 15 More than 15 and up to 20 More than 20 Maximum modified duration 4.50% % (duration i - 5) 5.50% % (duration i - 5) 7%+0.70% (duration i - 5) 7.15% % 8.40% % 10.50% % (duration i - 10) (duration i - 10) (duration i - 10) 9.65% % 10.90% % 13% % (duration i -15) (duration i -15) (duration i -15) 12.15% % 13.40% % 15.50% % (duration i -20) (duration i -20) (duration i -20) CIV

107 dura tioni (years) credit quality step up to % duration i 4.5 % duration i 7.5 % duration i More than 5 and up to 10 More than 10 and up to 15 More than 15 and up to 20 More than 20 Maximum modified duration 12.50% % (duration i -5) 22.50% % (duration i -5) 37.50% % (duration i -5) 20% + 1 % 35.05% % 58.50% % (duration i -10) (duration i -10) (duration i -10) 25% + 1 % 44.05% % 61% % (duration i -15) (duration i -15) (duration i -15) 30% % 46.55% % 63.50% % (duration i -20) (duration i -20) (duration i -20) dura tioni (years) credit quality step 6 Unrated up to % duration i 3.0 %. duration i More than 5 and up to 10 More than 10 and up to 15 More than 15 and up to % % (duration i -5) 15.0%+1.68% (duration i -5) 58.50% % (duration i -10) 23.40%+1.16% (duration i ) 61% % (duration i -15) 29.2% % (duration i -15) More than % % (duration i -20) 35% % (duration i -20) Maximum modified duration CV

108 Πίλαθαο 5 : Concentration Threshold Γηαβάζκηζε CT (Concentration Threshold) AA-AAA 3% A 3% BBB 1.5%% BB ή ρακειφηεξε 1.5% Πίλαθαο 6: Παξάγνληαο θηλδύλνπ g Γηαβάζκηζε g ΑΑΑ 0,12 ΑΑ 0,12 A 0,21 BBB 0,27 BB ή ρακειφηεξε 0,73 Πίλαθαο 7: Παξάδεηγκα risk appetite CVI

109 Πίλαθαο 8: Παξάδεηγκα risk appetite Risk Measurement Risk appetite Risk tolerance Underwriting Loss ratio Aggregate x% per annum and/or month by month +/- x% of target in any given month in any class Financial markets Investment returns No investment losses in any one year +/- x of target Claims and reserving Actual technical provisions against expected Zero adverse movements +/-x% against expected and +/- x% against risk measure Credit Value at risk Total VaR of x at any time +/- x of target Reinsurer counterparty Reinsurers credit ratings All reinsurers to have minimum x rating Must not fall below minimum rating Financial Combined ratio Not to exceed x% in any one year +/- x of target Operational Staff turnover x% per annum +/- x of annualized target in any month Capital Tier 1 capital as percentage of total capital x% of capital - x% of set target and + x% of set target Liquidity Cash flow at risk Zero cash flows losses +/- x% of target CVII

110 Πίλαθαο 9 : Παξαδείγκαηα ηερληθώλ αλαγλώξηζεο θηλδύλνπ χζθεςε γηα αληαιιαγή ηδεψλ (brainstorming) Δξσηεκαηνιφγηα Δπηρεηξεζηαθέο κειέηεο πνπ εμεηάδνπλ θάζε επηρεηξεζηαθή δηεξγαζία θαη πεξηγξάθνπλ ακθφηεξα ηηο εζσηεξηθέο δηεξγαζίεο θαη ηνπο εμσηεξηθνχο παξάγνληεο πνπ κπνξεί λα επεξεάζνπλ απηέο ηηο δηεξγαζίεο. Βηνκεραληθή δνθηκαζία επίδνζεο (benchmarking) Αλάιπζε ζελαξίνπ θηλδχλνπ Δξγαζηήξηα απνηίκεζεο θηλδχλνπ Έιεγρνο θαη επηζεψξεζε HAZOP (Hazard & Operability Studies) - Μειέηεο Κηλδχλνπ θαη Λεηηνπξγηθφηεηαο CVIII

111 Πίλαθαο 10 : Πεξηγξαθή θηλδύλνπ 1. Ολνκαζία 2. Πεδίν Κηλδύλνπ 3. Φύζε Κηλδύλνπ 4.Έρνληεο έλλνκν ελδηαθέξνλ (stakeholders) 5. Πνζνηηθνπνίεζε Κηλδύλνπ 6. Αλνρή / ξεμε ζηνλ Κίλδπλν 7. Υεηξηζκόο Κηλδύλνπ & Μεραληζκνί Διέγρνπ 8. Γπλεηηθή Δλέξγεηα Βειηίσζεο 9. Αλάπηπμε ηξαηεγηθήο θαη Πνιηηηθήο Πνηνηηθή πεξηγξαθή ηνπ κεγέζνπο, ηνπ ηύπνπ, ηνπ αξηζκνύ θαη ησλ ζπζρεηίζεσλ ησλ γεγνλόησλ π.ρ. ζηξαηεγηθόο, ιεηηνπξγηθόο, ρξεκαηννηθνλνκηθόο, γλσζηηθόο, ζπκκόξθσζεο Οη έρνληεο έλλνκν ελδηαθέξνλ θαη νη πξνζδνθίεο ηνπο εκαληηθόηεηα θαη Πηζαλόηεηα Γπλεηηθή απώιεηα θαη ε ρξεκαην-νηθνλνκηθή επίδξαζε ηνπ θηλδύλνπ Αμία (πεξηνπζηαθώλ ή άιισλ ζηνηρείσλ) ζε θίλδπλν Πηζαλόηεηα θαη κέγεζνο ησλ δπλεηηθώλ δεκηώλ / θεξδώλ ηόρνο ή ζηόρνη γηα ηνλ έιεγρν ηνπ θηλδύλνπ θαη επηζπκεηό επίπεδν επίδνζεο Βαζηθά κέζα κε ηα νπνία ν θίλδπλνο ζήκεξα δηαρεηξίδεηαη Δπίπεδα εκπηζηνζύλεο ζηνλ πθηζηάκελνο έιεγρν Αλαγλώξηζε πξσηνθόιισλ παξαθνινύζεζεο θαη αλαζθόπεζεο πζηάζεηο γηα κείσζε θηλδύλνπ Αλαγλώξηζε ηεο ππεύζπλεο ιεηηνπξγίαο ηνπ νξγαληζκνύ γηα ηελ αλάπηπμε ζηξαηεγηθήο θαη πνιηηηθήο CIX

112 Πίλαθαο 11: πλέπεηεο - Ακθόηεξεο Απεηιέο θαη Δπθαηξίεο Τςειή Μεζαία Υακειή Υξεκαην-νηθνλνκηθή επίδξαζε ζηνλ νξγαληζκφ πνπ αλακέλεηαη λα ππεξβαίλεη ηα x εκαληηθή επίδξαζε ζηελ ζηξαηεγηθή ηνπ νξγαληζκνχ ή ζηηο επηρεηξεζηαθέο δξαζηεξηφηεηεο εκαληηθή αλεζπρία ησλ ερφλησλ έλλνκν ελδηαθέξνλ (stakeholders). Υξεκαην-νηθνλνκηθή επίδξαζε ζηνλ νξγαληζκφ πνπ αλακέλεηαη κεηαμχ x θαη y Μέηξηα επίδξαζε ζηελ ζηξαηεγηθή ή ηηο επηρεηξεζηαθέο δξαζηεξηφηεηεο ηνπ νξγαληζκνχ Μέηξηα αλεζπρία ησλ ερφλησλ έλλνκν ελδηαθέξνλ (stakeholders). Υξεκαην-νηθνλνκηθή επίδξαζε ζηνλ νξγαληζκφ πνπ αλακέλεηαη κηθξφηεξε ησλ y Υακειή επίδξαζε ζηελ ζηξαηεγηθή ή ηηο επηρεηξεζηαθέο δξαζηεξηφηεηεο ηνπ νξγαληζκνχ Υακειή αλεζπρία ησλ ερφλησλ έλλνκν ελδηαθέξνλ (stakeholders). Πίλαθαο 12: Πηζαλόηεηα Δκθάληζεο Απεηιέο Δθηίκεζε Πεξηγξαθή Γείθηεο Τςειή (Πηζαλή) Μεζαία (Γπλαηή) Υακειή (Διάρηζηε) Πηζαλόλ λα ζπκβεί θάζε ρξόλν ή πεξηζζόηεξν από 25% πηζαλόηεηα εκθάληζεο Πηζαλόλ λα ζπκβεί ζε κία πεξίνδν 10 εηώλ ή κηθξόηεξε από 25% πηζαλόηεηα λα εκθαληζζεί. ρη πηζαλόλ λα ζπκβεί ζε κία πεξίνδν 10 εηώλ ή κηθξόηεξε από 2% πηζαλόηεηα λα εκθαληζζεί. Δίλαη δπλαηό λα ζπκβεί πνιιέο θνξέο κέζα ζε κία ρξνληθή πεξίνδν (π.ρ. δέθα ρξόληα). Έρεη ζπκβεί πξόζθαηα. Θα κπνξνύζε λα ζπκβεί πεξηζζόηεξν από κία θνξά κέζα ζε κία ρξνληθή πεξίνδν (π.ρ. δέθα ρξόληα). Θα κπνξνύζε λα είλαη δύζθνιν λα ειεγρζεί ιόγσ θάπνησλ εμσηεξηθώλ επηξξνώλ. Τπάξρεη ηζηνξηθό ζπκβάλησλ; Γελ έρεη ζπκβεί. Απίζαλν λα ζπκβεί CX

113 Πίλαθαο 13: Πηζαλόηεηα Δκθάληζεο Δπθαηξίεο Δθηίκεζε Πεξηγξαθή Γείθηεο Τςειή (Πηζαλή) Μεζαία (Γπλαηή) Υακειή (Διάρηζηε) Δπλντθό απνηέιεζκα είλαη πηζαλόλ λα επηηεπρζεί ζε έλα ρξόλν ή κεγαιύηεξε από 75% πηζαλόηεηα εκθάληζεο. Λνγηθέο πξνζδνθίεο γηα επλντθά απνηειέζκαηα ζε έλα ρξόλν κε 25% έσο 75% πηζαλόηεηαο εκθάληζεο. Μηθξή πηζαλόηεηα επλντθνύ απνηειέζκαηνο κεζνπξόζεζκα ή ιηγόηεξν από 25% πηζαλόηεηα εκθάληζεο. αθήο επθαηξία, πνπ κπνξεί λα είλαη βάζηκε κε αηηηνινγεκέλε βεβαηόηεηα, θαη είλαη λα επηηεπρζεί βξαρππξόζζεκα κέζσ ησλ πθηζηακέλσλ δηαρεηξηζηηθώλ δηεξγαζηώλ Δπθαηξίεο πνπ κπνξεί λα είλαη επηηεύμηκεο αιιά πνπ απαηηνύλ πξνζεθηηθή δηαρείξηζε. Δπθαηξίεο πνπ κπνξεί λα αλαδεηρζνύλ πέξαλ ηνπ επηρεηξεκαηηθνύ ζρεδίνπ. Πηζαλή επθαηξία ε νπνία δελ έρεη αθόκε εμεηαζζεί πιήξσο από ηελ δηνίθεζε. Δπθαηξία ε νπνία έρεη ρακειή πηζαλόηεηα επηηπρίαο ζηε βάζε ησλ δηνηθεηηθώλ πόξσλ πνπ ρξεζηκνπνηνύληαη επί ηνπ παξόληνο. CXI

114 Πίλαθαο 14: Παξαδείγκαηα ηερληθώλ αλάιπζεο θηλδύλνπ Δπθαηξίεο (upside risk) Δξεπλα αγνξάο Αλαδήηεζε έξγσλ (prospecting) Γνθηκαζηηθή πξνψζεζε πξντφληνο / ππεξεζίεο (test marketing) Έξεπλα θαη Αλάπηπμε Αλάιπζε επηρεηξεζηαθή επίπησζεο (business impact analysis) Ακθόηεξα Μνληεινπνίεζε εμαξηήζεσλ (dependency modelling) Αλάιπζε SWOT (Strengths, Weaknesses, Opportunities, Threats) (Γπλαηά ζεκεία, Αδπλακίεο, Δπθαηξίεο, Απεηιέο) Γελδξηθή αλάιπζε γεγνλφησλ (event tree analysis) ρεδηαζκφο επηρεηξεκαηηθήο ζπλέρεηαο Αλάιπζε BPEST (Business, Political, Economic, Social, Technological) - (Δπηρεηξεζηαθνχ, Πνιηηηθνχ, Οηθνλνκηθνχ, Κνηλσληθνχ, Σερλνινγηθνχ πεξηβάιινληνο) Πξνζνκνίσζε πξαγκαηηθήο ελαιιαθηηθήο ιχζεο (real option modelling) Λήςε απφθαζεο ππφ ζπλζήθεο θηλδχλνπ θαη αβεβαηφηεηαο ηαηηζηηθή εμαγσγή ζπκπεξαζκάησλ (statistical inference) ηαηηζηηθέο κεηξήζεηο θεληξηθήο ηάζεο (κέζνπ φξνπ, θιπ.) θαη δηαζπνξάο (central tendency and dispersion measures) Αλάιπζε PESTLE (Political, Economic, Social, Technical, Legal, Environmental) - (Πνιηηηθνχ, Οηθνλνκηθνχ, Κνηλσληθνχ, Σερληθνχ, Ννκηθνχ, Πεξηβαιινληηθνχ πεξηβάιινληνο) Απεηιέο (downside risks) Αλάιπζε απεηιψλ (threat analysis) Γελδξηθή αλάιπζε ζθαικάησλ (Fault tree analysis) FMEA (Failure Mode & Effect Analysis) Αλάιπζε ηξφπνπ αζηνρίαο θαη επίπησζεο. CXII

115 Πίλαθαο 15: Βήκαηα πξνβνιήο θεθαιαηαθώλ αλαγθώλ Practical example For companies that insure non-volatile business, a balance sheet projection might be a suitable approach. Let s see how this could work in practice for a company using the standard formula for calculating the SCR, with an ORSA time horizon of 3 years. Step 1: Select best estimate assumption for projecting assets and liabilities over 3 years. Step 2: Project best estimate assets and liabilities over 3 years, including new business according to the company business plans, and incorporating any other strategic action of the company over the time horizon. The projections need to be at a sufficient granular level to allow the calculation of the SCR. Step 3: Using the projections, construct an Economic Balance Sheet at time 1, 2, 3. Step 4: Calculate the SCR at time 1, 2, 3 and compare it to the Economic Balance Sheet. Step 5: Based on the main risks the company is exposed to, develop assumptions for stressed projections. The assumptions might be related to deviations in one or more risks from best estimate, lower or higher than expected new business sales, historical scenarios. Note these assumptions would not necessarily be calibrated to a 1-in-200 year event, as the objective is not to calculate capital requirement at this stage. Objectives would vary from company to company. One objective could be related to what type of event or scenario the company would want to be able to withstand and still be able to cover its SCR. Step 6: Repeat the projections for all the stressed scenarios selected at step 5. Step 7: Construct the Economic Balance Sheet at time 1, 2, 3 for all the stressed projections. Step 8: Calculate the SCR at time 1, 2, 3 for all the stressed projections and compare it to the Economic Balance Sheet CXIII

116 CXIV

117 ΠΑΡΑΡΣΖΜΑ ΗΗΗ ΚΑΣΑΛΟΓΟ ΥΖΜΑΣΧΝ ρήκα 1: Γεληθό πεξίγξακκα Ππιώλα Η ρήκα 2: Τπνινγηζκόο πεξηζσξίνπ θηλδύλνπ ρήκα 3:Γηαρσξηζκόο ηνπ Αζθαιηζηηθνύ Κηλδύλνπ Τγείαο ρήκα 4: : Ππιώλεο δνκήο ηνπ Solvency II CXV

118 ρήκα 5 : πληζηώζεο επηρείξεζεο CXVI

119 ρήκα 6 :Βήκαηα δηαδηθαζίαο ORSA ρήκα 7 :ύζηεκα δηαρείξηζεο θηλδύλνπ CXVII

120 ρήκα 8 :Πξνθηι θηλδύλνπ RISK 9 RISK 1 RISK 5 RISK 3 RISK 8 RISK 2 RISK 11 RISK 4 RISK 6 RISK 12 RISK 7 RISK 10 Control Effectiveness High Medium Low Risk Trend Increasing risk Decreasing risk Stable Inherent to Residual risk CXVIII