OYPOΠOIHTIKO ΣYΣTHMA. H κύρια λειτουργία του είναι > παραγωγή > ούρων (υδατικό διάλυµα) αποθήκευση

Transcript

1 OYPOΠOIHTIKO ΣYΣTHMA H κύρια λειτουργία του είναι > παραγωγή > ούρων (υδατικό διάλυµα) αποθήκευση παροχέτευση περίσσειας ανιόντων περίσσειας κατιόντων προϊόντων µεταβολισµού όπως η ουρία & η κρεατινίνη H παραγωγή > ούρων > είναι δυνατόν να µεταβληθούν για να διατηρηθεί εσωτερική & η πυκνότητα οµοιόσταση υπεύθυνος είναι ο νεφρός > η δοµή του είναι σύνθετη για το σύνολο των βιοχηµικών & των φυσιολογικών λειτουργιών του είναι όργανο συµπαγές σχήµατος φασολιού εντοπίζεται οπισθοπεριτοναϊκά η κοίλη επιφάνεια πρός τη µέση γραµµή σώµατος > ονοµάζεται πύλη > θέση εισόδου νεφρικής αρτηρίας εξόδου νεφρ. φλέβας & του συστήµατος µεταφάς των ούρων πυελοκαλυκικό σύστηµα & ουρητήρες > µεταφέρουν τα ούρα από το νεφρό στην ουροδόχο κύστη έχουν σχετικά απλή δοµή είναι στενοί σωληνώδεις σχηµατισµοί επενδύονται από εξειδικευµένο επιθήλιο λείος µυϊκός ιστός > σύσπαση - χάλαση (περισταλτισµός) προώθηση των ούρων στην ουροδόχο κύστη χρησιµεύει για την αποθήκευση & την απέκκριση των ούρων περίπου ίδια δοµή µε πυελοκαλυκικό σύστηµα περισσότερο εξελιγµένη διάταξη µυϊκών ινών είναι µια ευρύχωρη δεξαµενή για τα ούρα & αντλία εκούσιας εξώθησης των ούρων 276

2 οµή του νεφρού > παρατηρούνται 2 ζώνες > εξωτερική > ο φλοιός εσωτερική > η µυελώδης ουσία ο φλοιός > σχηµατίζει το εξωτερικό περίβληµα χορηγεί στήλες (στήλες του Bertin) > παρεµβάλλονται ανάµεσα σε µονάδες της µυελώδους ουσία µυελώδης ουσία > αποτελείται από σειρά κωνοειδών δοµών (µυελικές πυραµίδες) βάση τους > συνέχεται µε το έσω όριο του φλοιού κορυφή τους (νεφρική θηλή) > προβάλλει στη πύλη νεφρού (καλυκικό) κάθε νεφρός φέρει > νεφρικές πυραµίδες νεφρικές θηλές κάθε νεφρική πυραµίδα µε το αντίστοιχο > σχηµατίζουν ένα λειτουργικό - δοµικό τµήµα της φλοιώδους ουσίας νεφρικό λοβό Λειτουργία νεφρού > τα ούρα παράγονται από το νεφρό µε εκλεκτική αποµάκρυνση ουσιών από το πλάσµα αίµατος & ελεγχόµενη επαναρρόφηση ύδατος ιόντων αλάτων γλυκόζης υδατανθράκων πρωτεϊνών µικρού M.B η σύνθεση τους εξαρτάται από > το εσωτερικό περιβάλλον & τις ανάγκες του οργανισµού ανεξάρτητα της πυκνότητας > των ούρων > περιέχουν το απαιτούµενο ποσό & της ποσότητας ιόντων & επιβλαβών προϊόντων ώστε να διατηρείται σταθερή εσωτερική βιοχηµική οµοιόσταση Nεφρικό παρέγχυµα > οι ανάγκες του εξυπηρετούνται από αγγειακό δίκτυο αίµατος που παρέχει το απαιτούµενο O 2 τις πρώτες ύλες για ιστικό µεταβολισµό & αποµακρύνει προϊόντα µεταβολισµού κύρια λειτουργία του > η διΰλιση & ο καθαρισµός αίµατος 277

3 νεφρώνας > αγγειώδες σπείραµα & => προσάρτηµα νεφρικού φλοιώδη - µυελικά σωληναριακά συστήµατα αγγειακού συστήµατος Aγγείωση νεφρού > από άµεσο κλάδο κοιλιακής αορτής > την νεφρική αρτηρία που διχάζεται σε 2 κύριους κλάδους (πύλη νεφρού) σε πρόσθιο & οπίσθιο χορηγούν τις µεσολόβιες αρτηρίες (µια σε κάθε νεφρικό λοβό) στο φλοιό - µυελικό όριο κάθε µια διχάζεται σε αρκετές πλάγιες τις τοξοειδείς αρτηρίες (παράλληλα πρός βάση νεφρ. πυραµίδων) τις µεσολοβίδιες αρτηρίες (κατακόρυφα πρός επιφ. φλοιού) τα προσαγωγά αρτηρίδια (κάτω από τη κάψα) το υποκάψιο αρτηρίδιο & το τριχοειδικό πλέγµα νεφρική µικροκυκλοφορία αποτελείται από 2 τριχοειδικά συστήµατα υψηλής εξειδίκευσης πρωτογενές τριχοειδικό πλέγµα > το αγγειώδες σπείραµα (διήθηση αίµατος) δέχεται αίµα από προσαγωγό αρτηρίδιο από το απαγωγό αρτηρίδιο ξεκινά > ένα δεύτερο τριχοειδικό σύστηµα (δοµή του ποικίλλει ανάλογα µε εντόπιση) * πολύπλοκο τριχοειδικό σύστηµα πορεύεται > στα µεσοδιαστήµατα του συστήµατος φλοιωδών σωληναρίων για την πρόσληψη ουσιών που επαναρροφούνται από το σπειραµατικό διήθηµα * κοντά στο φλοιο - µυελικό όριο > µακρά αγγεία µε λεπτό τοίχωµα (ευθέα αγγεία) πορεύονται κατά µήκος ενδοµυελικών σωληναριακών συστηµάτων παίζουν σηµαντικό ρόλο στην ανταλλαγή H 2 O & ιόντων 278

4 πρώτο τριχοειδικό σύστηµα (αγγειώδες σπείραµα) > δεν αποδίδει O 2 δεν προσλαµβάνει CO 2 δεύτερο τριχοειδικό σύστηµα > παρέχει το O 2 στα φλοιώδη & τα µυελώδη µέρη του νεφρικού παρεγχύµατος H νεφρική φλεβική παροχέτευση > ακολουθεί αντίθετη κατεύθυνση αρτηριακής παροχής το υποκάψιο αρτηρίδιο > καταλήγει > στο υποκάψιο φλεβιδιακό & & τριχοειδικό πλέγµα φλεβικό πλέγµα αστεροειδών φλεβών στις µεσολοβίδιες φλέβες δέχονται φλεβικούς κλάδους από περισωληναριακά φλεβικά πλέγµατα φλεβικούς κλάδους από τη µυελώδη ουσία στις τοξοειδείς φλέβες στις µεσολόβιες φλέβες κύριους νεφρικούς κλάδους (πύλη) κύρια νεφρική φλέβα κάτω κοίλη φλέβα Nεφρώνας > είναι η λειτουργική µονάδα του νεφρικού παρεγχύµατος αποτελείται από 2 κύρια µέρη σπείραµα > σχετίζεται µε το πρώτο τριχοειδικό σύστηµα στο σπείραµα γίνεται η αρχική διήθηση αίµατος φλοιώδη & µυελικά σωληναριακά συστήµατα > σχετίζονται µε το δεύτερο τριχοειδικό σύστηµα ρυθµίζεται συγκέντρωση - χηµικό περιεχόµενο αίµατος που επιστρέφει στη συστηµατική κυκλοφορία & συνεπώς η συγκέντρωση & το περιεχόµενο των ούρων που θα απεκκριθούν Oι νεφρώνες > µέσα στο νεφρικό φλοιό > οργανώνονται σε ευκρινή επαναλαµβανόµενη > δοµή λοβιώδη όπου τα σπειράµατα 279

5 τα εγγύς & τα άπω σωληνάρια > βρίσκονται εκατέρωθεν µεσολοβίδιων αρτηριών µεταξύ γειτονικών µεσολοβίδιων αρτ. > στο µέσον παρατηρείται κατακόρυφη διάταξη σωληναρίων - πόρων (µυελική ακτίνα) στο κέντρο βρίσκεται > κύριος αθροιστικός πόρος στο νεφρώνα > κύριος αθροιστικός πόρος > συλλέγει όλο το µη συµπυκνωµένο ούρο από τους νεφρώνες > αθροιστικά σωληνάρια > µεταφέρουν ούρα από τα άπω σωληνάρια στον κύριο φλοιώδη αθροιστικό πόρο πορεύονται κατακόρυφα στη µυελώδη ουσία H υποµονάδα του φλοιού που αποτελείται από µια κεντρικά τοποθετηµένη µυελώδη ακτίνα & τους γύρω από αυτή νεφρώνες ονοµάζεται νεφρικό λόβιο Aγγειώδες σπείραµα > είναι το πρώτο λειτουργικό τµήµα του νεφρώνα πραγµατοποιεί την αρχική διήθηση αίµατος που έρχεται µε το προσαγωγό αρτηρίδιο εισέρχεται στη σπειραµατική δοµή > από τον αγγειακό πόλο διχάζεται σε 5 κύριους κλάδους κάθε κλάδος υποδιαιρείται > στο δικότου τριχοειδικό δίκτυο που στηρίζεται σε λεπτό τµήµα µεσαγγείου η διαίρεση σπειραµατικού τριχοειδικού δικτύου σε 5 ανεξάρτητα τµήµατα δίνει στο αγγειώδες σπείραµα > λοβιώδη µικροσκοπική εικόνα (αναγνωρίζεται καλύτερα > περιπτώσεις πρωτοπαθούς σπειραµατικής νόσου) τα σπειραµατικά τριχοειδή συγκλίνουν > σε ένα απαγωγό αρτηρίδιο εγκαταλείπει το σπείραµα από αγγειακό πόλο 280

6 * χορηγώντας οξυγονωµένο αίµα > στα σωληναριακά συστήµατα συνοπτικά => το αίµα εισέρχεται µέσω προσαγωγού αρτηριδίου στο αγγειώδες σπείραµα όπου γίνεται υπερδιήθηση αίµατος διήθηµα > περνά στην ουροφόρο κοιλότητα > σωληναριακό σύστηµα µερικά διηθηµένο αίµα εγκαταλείπει µε το απαγωγό αρτηρίδιο το σπείραµα * H δοµή του σπειράµατος ως σφαιρικό τριχοειδικό δίκτυο που εισέρχεται σε κοίλη σφαίρα επενδύεται εσωτερικά > από ενδοθηλιακά κυτ. εξωτερικά > από επιθηλιακά κυτ. * που επενδύεται από επιθηλιακά κυτ. (κάψα του Bowman) αποπλατυσµένα κυτ. εκτός περιοχής σωληναριακού πόλου > κυβοειδή κυτ. * τα επιθηλιακά κυτ. που επενδύουν το αγγειώδες σπείραµα > είναι µεγαλύτερα (ποδοκύτταρα) µε ασυνήθη δοµή υψηλής εξειδίκευσης H κοιλότητα µεταξύ του επενδυµένου µε ποδοκύτταρα αγγειώδους σπειράµατος & του τοιχωµατικού πετάλου της κάψας του Bowman λέγεται ουροφόρος κοιλότητα (συνέχεται µε αυλό σωληναριακού συστήµατος) το αγγειώδες σπείραµα διαθέτει ιδιαίτερα παχιά βασική µεµβράνη σπειραµατική βασική µεµβράνη & ένα στηρικτικό µίσχο > το µεσάγγειο Σπειραµατικός διηθητικός φραγµός > µεταξύ αίµατος & > σχηµατίζεται από ουροφόρου κοιλότητας τοίχωµα τριχοειδ. απαρτίζεται από ενδοθήλιο τριχοειδών αγγειώδους σπειράµατος παχιά βασική µεµβράνη τριχοειδών σπειράµατος στιβάδα των ποδοκυττάρων 281

7 τα ενδοθηλιακά κύτταρα αγγειώδους σπειράµατος > είναι αποπλατυσµένα µε πυρήνες > κοντά στο µεσάγγειο κυτταρόπλασµα > λεπτό διάτρητο από µικρούς πόρους η βασική µεµβράνη σπειράµατος > είναι παχύτερη & στο σχηµατισµό της συµβάλλουν τα εσωτερικά ενδοθηλιακά & τα εξωτερικά επιθηλιακά κυτ. εµφανίζει 3 στιβάδες µια κεντρική - πυκνή στο E/ M στιβάδα µια ηλεκτρονικά αραιή εσωτερική στιβάδα (πρός το ενδοθήλιο) µια ηλεκτρονικά αραιή εξωτερική στιβάδα (πρός ποδοκύτταρα) * η πυκνή στιβάδα > αποτελείται εν µέρει από κολλαγόνο τύπου IV (φραγµός στη δίοδο µεγάλων µορίων από αίµα > προς ουροφόρο κοιλότ.) ** οι αραιές στιβάδες > περιέχουν σταθερές - αρνητικά φορτισµένες περιοχές από γλυκοζαµινογλυκάνες (θειϊκή ηπαράνη) *** επιφάνειες ορισµένων δευτερογενών προσεκβολών ποδοκυττάρων > περιέχουν σταθερές - αρνητικά φορτισµένες περιοχές από µια ουσία πλούσια σε σιαλικό οξύ (ποδοκαλυκίνη) οι πολυανιονικές περιοχές(** & ***) > λειτουργούν ως φραγµός φορτίου στη δίοδο κατιονικών µορίων έτσι ο συνδιασµός των στιβάδων της βασικής µεµβράνης του σπειράµατος αποτελεί > φυσικό & ηλεκτρονικό φραγµό > για τη δίοδο µεγάλων µορίων & έντονα κατιονικών µορίων η βασική µεµβράνη είναι πλήρης µόνο στα 3/ 4 της έκτασης τριχοειδικού δικτύου ελαφρώς ελλειµατική στη θέση επαφής του τριχοειδούς µε το µεσάγγειο όπου η εξωτερική αραιή & η πυκνή στιβάδα > ανακάµπτουν πάνω στην επιφάνεια του µεσαγγείου η εναποµένουσα εσωτερική αραιή στιβάδα > συνεχίζει ως ασαφώς καθοριζόµενο στρώµα ανάµεσα > στο κυτταρόπλασµα του ενδοθηλίου & τα συστατικά του µεσαγγείου 282

8 H στιβάδα των ποδοκυττάρων > * συνέχεται µε τα αποπλατυσµένα κυτ. της κάψας του Bowman στον αγγειακό πόλο σπειράµατος * το κύριο σώµα τους βρίσκεται πάνω στην εξωτερική επιφάνεια των σπειραµατικών τριχοειδών * χορηγεί κυτταροπλασµατικές προσεκβολές που εφάπτονται µε τη βασική µεµβράνη * µεταξύ γειτονικών ποδοειδών προσεκβολών πάνω στη B.M σπειράµατος > αραιό χάσµα (σχισµή διήθησης) γεφυρώνεται > µε µεµβράνη της σχισµής διήθησης (πιθανόν εµποδίζει τη δίοδο µορίων > προς ουροφόρο κοιλότητα) Mεσάγγειο > απαρτίζεται από τα µεσαγγειακά κύτταρα & τη µεσαγγειακή µεσοκυττάρια ουσία µεσαγγειακά κύτταρα > έχουν ακανόνιστο σχήµα φέρουν κυτταροπλασµατικές προσεκβολές πυρήνα σφαιρικό - µεγαλύτερο από πυρήνα ενδοθηλ. κυτ. περιέχει νηµάτια µυοσίνης & υποδοχείς αγγειοτενσίνης II µεσαγγειακή µεσοκυττάρια ουσία > είναι ακυτταρικό υλικό παράγεται από τα µεσαγγειακά κυτ. E/ M εµφανίζει ποικίλη ηλεκτρον. πυκνότητα πιό ηλεκτρονιοδιαπερατά µέρη > µοιάζουν µε την εσωτερική αραιή στιβάδα σπειραµατική B.M (συνέχεται στα σηµεία επαφής σπειραµ. τριχοειδών - µεσάγγειο) το µεσάγγειο διαθέτει 4 λειτουργίες > υποστήριξη σπειραµατικών τριχοειδών έλεγχο αιµατικής ροής µέσα από τα τριχοειδή φαγοκυτταρική δραστηριότητα πιθανή συντήρηση σπειραµατικής B.M Σωληναριακό & αθροιστικό σύστηµα > σπειραµατικό διήθηµα από ουροφόρο κοιλότητα µέσω του σωληναριακού πόλου πρός σωληναριακό - αθροιστικό σύστηµα Eγγύς σωληνάριο > * επιτελείται εκτεταµένη επαναρρόφηση ποικίλων συστατικών σπειραµατικού διηθήµατος * επιθήλιό του συνέχεται µε το επιθήλιο της κάψας του Bowman µε απότοµη µετάπτωση του ενός τύπου στον άλλο (σωλην. πόλο) * τα επιθηλιακά κυτ. > είναι κυβοειδή ή κυλινδρικά µε κεντρικό πυρήνα 283

9 * ενδοαυλική ψηκτροειδή παρυφή > πολυάριθµες µικρολάχνες στενά τοποθετηµένες * βάση µικρολαχνών > πινοκυτωτικά κυστίδια κοντά σε λυσοσώµατα κυτ. εφάπονται στη βασική µεµβράνη > συνέχεια βασικής µεµβράνης της κάψας Bowman * βασικά τµήµατα µεµβράνης κυτ. > παρουσιάζουν άφθονες εγκολπώσεις * πλάγιες διαπλεκόµενες αποφυάδες > µε ανώµαλα - ασαφή πλάγια όρια * στενές ενώσεις > στα κορυφαία όρια στεγανοποιούν σωλην. αυλό * κατώτερο µισό κυτ. > πολυάριθµα - επιµηκυσµένα µιτοχόνδρια σε παράλληλη διάταξη µε διαπλεκόµ. B.M * εξειδικεύσεις µεµβράνης - κυτταροπλάσµατος αναπτυγµένες στο εσπειραµένο τµήµα του εγγύς σωληναρίου στη συνέχεια τα κυτ. γίνονται κυβοειδή µε λιγότερο αναπτυγµένα κυτ. χαρακτηριστικά Aγκύλη του Henle > έχει παχέα κατιόντα > τµήµατα µεταξύ τους παρεµβάλλεται & ανιόντα τµήµα µε λεπτό τοίχωµα µε ξεχωριστή δοµική & > ενότητα διότι λειτουργική τα παχέα κατιόντα - ανιόντα τµήµατα > είναι ταυτόσηµα υπερµικροσκοπικά µε εγγύς & άπω εσπειραµένα σωληνάρια οι µεταπτώσεις µεταξύ παχέων - λεπτών σωληναρίων είναι > απότοµες η µετάβαση από τα παχιά κατιόντα & ανιόντα τµήµατα στα εγγύς & άπω εσπειραµένα σωληνάρια είναι > βαθµιαία Λεπτά σκέλη αγκύλης Henle > ποικίλουν σε µήκος * τα σχετιζόµενα µε παραµυελικά σπειράµατα είναι µακριά & βαθιά στη µυελώδη ουσία πρός κορυφή νεφρικής θηλής * τα σχετιζόµενα µε µεσοφλοιώδη & υποκαψικά σπειρ. εκτείνονται µόνο κατά ένα µέρος στη µυελώδη ουσία το τοίχωµα τους επενδύεται από > αποπλατυσµένα επιθηλιακά κυτ. µε πτωχή κυτταροπλασµατική εξειδίκευση µοιάζει µε διατεταµένο τριχοειδές σε ορισµένες περιοχές > προέχει περισσότερο φέρει βραχείες µικρολάχνες λίγες πλάγιες - βασικές διαπλοκές η λειτουργία του είναι > η δηµιουργία κλίσης υπερτονικότητας από φλοιο - µυελικό όριο έως την κορυφή νεφρικής θηλής 284

10 µε µεταβαλλόµενη διαπερατότητα σε Nα + & Cl ανάµεσα στον αυλό αγκύλης Henle - & διάµεσο ιστό (µηχανισµός ενίσχυσης αντιρρεύµατος) επιτρέπει την συµπύκνωση των ούρων στο σύστηµα αθροιστικών πόρων Άπω σωληνάριο > το ανιόν λεπτό σκέλος αγκύλης Henle συνεχίζει > µε το βραχύ ευθύ τµήµα άπω σωληναρίου περνά στο φλοιό διατρέχοντας µια µυελώδη ακτίνα γίνεται εσπειραµένο > καταλήγει στο αθροιστικό σωληνάριο στο όριο ευθέως - εσπειραµένου τµήµατος > πλησιάζει στενά τη σπειραµατική πύλη & σχηµατίζει > τη πυκνή κηλίδα έχει κυβοειδή επιθηλιακά κυτ. εκτεταµένες βασικές & πλάγιες διαπλεκόµενες εγκολπώσεις λίγες & όχι καλά σχηµατισµένες µικρολάχνες µιτοχόνδρια είναι άφθονα κοντά > πλάγιες - βασικές διαπλ. εγκ. στην πλευρά αυλού δεν παρατηρούνται εγκολπώσεις - κυστίδια δοµή άπω σωληναρίου ταυτόσηµη > στο εσπειραµένο & ευθύ τµήµα του H λειτουργία του > σχετίζεται µε τον έλεγχο της οξεοβασικής ισορροπίας είναι σηµαντική στη συµπύκνωση των ούρων αφθονία µιτοχονδρίων > ικανότητα να αντλεί ιόντα αντίθετα στη κλίση συγκέντρωσης επαναρροφούνται Nα + & HCO 3 απεκκρίνονται K + & H + (H + προσδίδουν οξύτητα στα ούρα) οι λειτουργίες εξαρτώνται από την αλδοστερόνη (φλοιός επινεφριδ.) η αντιδιουρητική ορµόνη (οπίσθιος λοβός υπόφυσης) > δρά στο τελικό τµήµα άπω εσπειραµ. σωληναρίων αυξάνοντας διαπερατότητα > επιτρέπει την επαναρρόφηση ύδατος (παραγωγή πιό συµπυκνωµένων ούρων) στους αθροιστικούς πόρους > επιτρέποντας επαναρρόφηση ύδατος από τον αυλό πόρου στον υπερτονικό διάµεσο χώρο στο αίµα (ευθέα αγγεία) Aθροιστικά σωληνάρια & πόροι > εσπειραµένο τµήµα άπω σωληναρίου καταλήγει 285

11 µεσολαβεί ένα τµήµα > συνδετικό (ποικίλλει σε έκταση) (2 τύποι κυτ.> άπω & αθροιστικών σωληναρίων) στο αθροιστικό σύστηµα σωληναρίων & πόρων το αθροιστικό σωληνάριο επενδύεται από > 2 άλλους τύπους επιθηλιακών κυτ. > τα διαυγή κύτταρα & τα εµβόλιµα βαθυχρωµατικά κυτ. τα διαυγή κύτταρα > πλειοψηφούν είναι κυβοειδή ή αποπλατυσµένα (εγγύς τµήµα) µε ασθενώς χρωµατιζόµενο κυτταρόπλασµα λιγοστά οργανίδια εµφανείς εγκολπώσεις βασικής µεµβράνης (εγγύς τµήµα) οι µικρολάχνες είναι βραχείες - αραιές τα εµβόλιµα ή βαθυχρωµατικά κύτταρα > πλουσιότερα σε κυτταροπλασµατ. οργανίδια έχουν άφθονα µιτοχόνδρια η ενδοαυλική τους επιφάνεια > έχει καλά αναπτυγµένο σύστηµα µικρολαχνών µε κυστίδια στη βάση τους τα αθροιστικά σωλ. πορεύονται κάθετα πρός τις µυελικές ακτίνες καταλήγουν > σε αθροιστικούς πόρους σχηµατίζουν > µεγάλους - ευθείς αθροιστικούς πόρους πορεύονται προς την κορυφή της θηλής όπου εκβάλλουν στο πυελοκαλυκικό σύστηµα Tο επιθήλιο του εγγύς τµήµατος αθροιστικών πόρων > είναι ταυτόσηµο µε αθροιστικών σωληναρίων µέσα στις µυελικές ακτίνες > ελαττώνεται ο αριθµός των εµβόλιµων κυτ. & τη µυελώδη ουσία ενώ γίνονται εµφανέστερα & ψηλότερα τα διαυγή κυτ. κοντά στη θηλή > κανονικά κυλινδρικά κυτ. H βασική µεµβράνη αθροιστικών πόρων > παχύνεται προοδευτικά κοντά στη κορυφή θηλής, εντείνεται µε την πάροδο της ηλικίας H λειτουργία τους > είναι σηµαντική στην τελική συµπύκνωση των ούρων 286

12 µε τη λειτουργική αλληλεπίδραση αθροιστικών σωληναρίων & πόρων µε το διάµεσο ιστό & τα ευθέα αγγεία δηµιουργείται ανταλλακτικό σύστηµα αντιρρεύµατος H ελεγχόµενη διακίνηση ύδατος επιτυγχάνεται > µε τη µεταβαλλόµενη διαπερατότητα των αθροιστικών πόρων κάτω από την επίδραση αντιδιουρητικής ορµ. (ADH) υψηλά επίπεδα ADH > το νερό διέρχεται από τον αυλό αθροιστικών πόρων στο διάµεσο ιστό µέσω των ευθέων αγγείων > στην κυκλοφορία αίµατος µε αποτέλεσµα παραγωγή υπερσυµπυκνωµένων ούρων χαµηλά επίπεδα ADH > το νερό παραµένει στον αυλό αθροιστικών πόρων & τελικά αποβάλλονται > άφθονα - αραιά ούρα Pόλος των ευθέων αγγείων > παίζουν ρόλο στη συµπύκνωση ούρων (µυελώδη ουσία) * στο κατιόν (αρτηριακό) σκέλος αγγειακής αγκύλης τα τοιχώµατα είναι διαπερατά σε νερό - άλατα εξέρχεται στο διάµεσο ιστό αίµα ευθέων αγγείων είναι σχεδόν <=== ισότονο µε το υπερτονικό διάµεσο ιστό µυελώδους ουσίας εισέρχονται στον αυλό Na + & Cl * στο ανιόν (φλεβικό) σκέλος αγγειακής αγκύλης τα Na + & Cl εξέρχονται από τον αγγειακό αυλό στο διάµεσο χώρο το νερό επαναρροφάται από το διάµεσο χώρο στο φλεβικό αίµα Nεφρικός διάµεσος ιστός > στο νεφρικό φλοιό > είναι λίγος & αποτελείται κυρίως από µικρά αιµοφόρα αγγεία 287

13 & λεµφαγγεία στη µυελώδη ουσία > αυξάνεται αποτελεί σηµαντικό δοµικό στοιχείο E/ M > αποτελείται από χαλαρό ηλεκτρονιο - διαυγές ακυτταρικό υλικό πρωτεΐνη, γλυκοζαµινογλυκάνες ινίδια κολλαγόνου, σταγονίδια λίπους υλικό όµοιο της βασικής µεµβράνης το συχνότερο διάµεσο κύτταρο > έχει ακανόνιστο περίγραµµα στενές αστεροειδείς κυτταροπλασµατικές προσεκβολές περιέχει µιτοχόνδρια λυσοσωµάτια σταγονίδια λίπους µικρά αθροίσµατα αδρού E ένας άλλος τύπος διάµεσου κυττάρου > είναι συχνά ατρακτοειδές περιέχει άφθονο αδρό E µοιάζει µε ινοβλάστη H λειτουργία του µυελικού διάµεσου ιστού > αφορά την οµοιόσταση άλατος - νερού σε σχέση µε τις λειτουργίες των αγκυλών Henle - των ευθέα αγγεία & των αθροιστικών πόρων η λειτουργία των διάµεσων κυττάρων > είναι άγνωστη Παρασπειραµατική συσκευή > αποτελείται από κύτταρα που παράγουν ρενίνη > δαντελωτά κύτταρα περιοχή της πυκνής κηλίδας του άπω σωληναρίου εντοπίζονται στα τοιχώµατα προσαγωγών- απαγωγών αρτηριδίων στην αγγειακή πύλη των σπειραµάτων κύτταρα που παράγουν ρενίνη > αθροίζονται κυρίως στο τοίχωµα προσαγωγού αρτηριδίου E/ M > χαρακτηριστικά µυοεπιθηλιακών κυτ. περιέχουν νευροενδοκρινικά κοκκία ποικίλου σχήµατος - µεγέθους κοκκία τύπου I > έχουν ακανόνιστο σχήµα µε ροµβοειδή κρυσταλλικά σωµάτια πρόδροµες µορφές (πρωτοκοκκία) 288

14 κοκκία τύπου II > είναι µεγαλύτερα - σφαιρικά οµοιόµορφα ηλεκτρονιο - πυκνά έχουν ασαφώς καθοριζόµενη µεµβράνη (ώριµα εκκριτικά κοκκία) δαντελωτά κύτταρα > βρίσκονται στη τριγωνική περιοχή µε βάση > την πυκνή κηλίδα & τις 2 πλευρές > προσαγωγό - απαγωγό αρτηρίδιο αντίστοιχα η κορυφή > από τη βάση του µεσαγγείου του σπειράµατος έχουν δίκτυο λεπτών διαπλεκόµενων προσεκβολών ακυτταρική διάµεση ουσία από υλικό τύπου βασικής µεµβράνης η λειτουργία τους είναι άγνωστη πυκνή κηλίδα > είναι εξειδικευµένη ζώνη του άπω σωληναρίου σε στενή επαφή µε αγγειακή πύλη σπειράµατος κυτ. υψηλότερα - πυκνά διατεταγµένα πυρήνες κοντά στην ενδοαυλική επιφάνεια συσκευή Golgi µεταξύ πυρήνα & βασικής µεµβράνης λειτουργία της ως αισθητήρας > ρυθµίζοντας την παρασπειραµατική λειτουργία µετά από ανίχνευση επιπέδων Nα + & Cl στον άπω σωλην. αυλό η ρενίνη > καταλύει τη µετατροπή ανενεργού αγγειοτενσινογόνου (α2 - σφαιρίνης που παράγεται στο ήπαρ) σε αγγειοτενσίνη I σε αγγειοτενσίνη II διεγείρει έκκριση αλδοστερόνης (φλοιός επινεφριδίων) ρυθµίζει τα επίπεδα των Nα + & K + του οργανισµού (µηχανισµός αντλίας Nα + στις κυτταρικές µεµβράνες) στο άπω σωληνάριο > αλδοστερόνη > προάγει επαναρρόφηση Nα + H2O από το σπειραµατικό διήθηµα συµβάλλοντας στη διατήρηση όγκου πλάσµατος & αρτηριακής πίεσης Έλεγχος έκκρισης ρενίνης > 2 πιθανοί µηχανισµοί τα κύτταρα πυκνής κηλίδας > ανιχνεύουν συγκέντρωση Nα + στον αυλό άπω σωληναρίου ασκώντας έλεγχο στην απελευθέρωση ρενίνης τα παρασπειραµατικά κύτταρα > λειτουργούν ως αισθητηριακοί υποδοχείς που ανιχνεύουν την διάταση των αρτηριδίων από 289

15 την αύξηση του όγκου του αίµατος Λεµφική παροχέτευση & νεύρωση νεφρού > η λεµφική παροχέτευση φλοιού γίνεται από λεµφαγγεία που διατρέχουν παράλληλα µε τα φλοιώδη αιµοφόρα αγγεία (µεσολόβια - τοξοειδή - µεσολοβίδια αιµοφόρα αγγεία > νεφρική πύλη) επιπλέον η νεφρική κάψα > διατρέχεται από ένα έλασσον λεµφικό σύστηµα (δέχεται µικρούς κλάδους από περιφέρεια φλοιού) H νεύρωση του νεφρού > προέρχεται από το κοιλιακό πλέγµα > περιλαµβάνει αδρενεργικές χολινεργικές ίνες ακολουθούν πορεία αιµοφόρων αγγείων > µέσα στο φλοιό & στην εξωτερική µυελώδη ουσία η σπουδαιότητα της λεµφικής παροχέτευσης > είναι πιθανόν µικρή & νεύρωσης Kατώτερη ουροφόρος οδός > αποτελείται από καλυκικό αθροιστικό σύστηµα > στο οποίο εκκενώνουν ούρα οι µεγάλοι αθροιστ. πόροι νεφρική πύελος > είναι η δεξαµενή όπου οι κάλυκες αποχετεύουν τα ούρα ουρητήρας > διοχετεύει τα ούρα στην ουροδόχο κύστη ουροδόχος κύστη > είναι µεγάλη δεξαµενή που αποθηκεύει προσωρινά τα παραχθέντα ούρα ουρήθρα > αποθηκευµένα ούρα αποβάλλονται στο εξωτερικό περιβάλλον έχουν την ίδια βασική δοµή > είναι κοίλοι σωλήνες µε µυϊκά τοιχώµατα επενδύονται από εξειδικευµένο επιθήλιο µεταβατικό επιθήλιο σε διάφορα σηµεία υπάρχουν > σφιγκτήρες > σηµαντικότερος στη συµβολή ουροδόχου κύστεως & ουρήθρας µεταβατικό επιθήλιο > είναι πολύστιβο επιθήλιο 290

16 πάχος του ποικίλλει > µικροί κάλυκες έχουν 2-3 κυτ. στιβάδ. κενή ουροδόχος κύστη 5-6 στιβάδες έχει την ικανότητα να διατείνεται µετατοπίζεται αποπλατύνεται διατεταµένη ουροδ. κύστη > 2-3 στιβ. όταν η κύστη δεν είναι διατεταµένη έχει > µια συµπαγή κυβοειδή στιβάδα µια µέση στιβ. µε πολυγωνικά κυτ. µια επιφανειακή µε ψηλά κυλινδρικά κυτ. Φ/ M > επιφάνεια εµφανίζεται θολερή λόγω περίπλοκης - κυρτής επιφάν. κυτ. µεµβράνης E/ M > επιφανειακή στιβ. είναι κυρτή+βαθιές σχισµές κυτταρόπλασµ. περιέχει ατρακτοειδή κυστίδια περιβάλλονται από κυτ. µεµβράνη ταυτόσηµη µε ενδοαυλικής επιφάνειας ίσως αντιπροσωπεύουν εφεδρικά τµήµατα επιφανειακής µεµβράνης όταν διατείνεται τα υψηλά κυτ. επιφανειακής στιβάδας > αποπλατύνονται χάνουν κυρτή επιφανειακή προβολή εξαφανίζονται οι βαθιές σχισµές & τα πολυµεµβρανικά κυστίδια το µεταβατικό επιθήλιο > προσφύεται σε λεπτή δυσδιάκριτη βασική µεµβράνη στηρίζεται > σε ποικιλόµορφο στρώµα πυκνού υποεπιθηλιακού συνδετικού ιστού κυρίως από κολλαγόνο (χόριο) κάτω από το χόριο υπάρχουν λείες µυϊκές στιβάδες µυϊκές στιβάδες > στον ουρητήρα > µια εσωτερική επιµήκης στιβάδα µια εξωτερική κυκλοτερής στιβάδα (και οι δύο είναι ελικοειδείς διαµορφώσεις) στο πυελοκαλυκικό σύστηµα > δεν καθορίζονται µε τόση σαφήνεια στην ουροδόχο κύστη > µια εσωτερική στιβ. σε συνέχεια µε την εσωτερική επιµήκη στιβ. ουρητήρα µια µέση στιβάδα που συνέχεται µε την µέση κυκλοτερή στιβ. του ουρητήρα µια πρόσθετη εξωτερική στιβάδα µε ίνες περίπου µε επιµήκη κατεύθυνση 291

17 σε ιστολογικές τοµές > η διάταξη του µυός εµφανίζεται συνήθως ακανόνιστη εκτός από το στενό αυχένα > όπου γίνονται ευδιάκριτες Oύρηση > τα ούρα προωθούνται πρός τα κάτω µε περισταλτισµό του ουρητήρα (στενός σωλήνας) στην ουροδόχο κύστη που διατείνεται - µεγαλώνει (όταν πληρούται από ούρα) τα ουρητηρικά στόµια κλείνουν λόγω > * συµπίεσης ουρητηρικού αυλού από την εξωτερική πίεση του µυός * τα τοιχώµατος της ουροδόχου κύστης σχηµατισµού οξείας γωνίας στο σηµείο του στοµίου του ουρητήρα στη συµβολή > ουροδόχου κύστης > υπάρχει ο έσω σφιγκτήρας & ουρήθρας όταν χαλαρώνει > επέρχεται η ούρηση Nεύρωση > από το A.N.Σ > διαθέτει συµπαθητικά & παρασυµπαθητικά νεύρα αισθητικές ίνες µεταβιβάζουν ώσεις (ανάλογα µε βαθµό διάτασης) > στην ιερή µοίρα του νωτιαίου µυελού παρασυµπαθητικές ίνες > που καταλήγουν στους µύς & εξωτερικό περίβληµα κύστης λειτουργούν ως υπεύθυνα νεύρα για την ούρηση συµπαθητικά νεύρα > νευρώνουν τα αιµοφόρα αγγεία της ουροδόχου κύστης Oυρήθρα > είναι ένας αγωγός µέσω του οποίου αποβάλλονται τα ούρα στο εξωτερικό περιβάλλον διαφέρει στον άνδρα & στη γυναίκα Θήλυ > είναι βραχεία ξεκινά από την ουροδόχο κύστη καταλήγει στη µέση γραµµή κολπικού πρόδοµου ανάµεσα στην κλειτορίδα & το άνω όριο κολπικής σχισµής επενδύεται από πολύστιβο κυβοειδές επιθήλιο το χόριο περιέχει πολλά αγγεία & λίγους µικρούς βλεννογόνιους αδένες 292

18 φέρει εξωτερικό σφιγκτήρα που αποτελείται από γραµµωτές µυϊκές ίνες στο µέσο τµήµα της ουρήθρας όπου διασχίζει τους γραµµωτούς µύς του πυελικού εδάφους Άρρεν > είναι πιο σύνθετη αποτελεί το τελικό αγωγό του ουροποιητικού & του αναπαραγωγικού συστήµατος χωρίζεται σε 3 τµήµατα > προστατική µεµβρανώδη πεϊκή ουρήθρα προστατική ουρήθρα > ξεκινά από τον αυχένα της ουροδόχου κύστης διατρέχει τον προστατικό αδένα πολλοί περιουρηθρικοί αδένες εκβάλλουν σε αυτή δέχεται τα στόµια των εκσπερµατικών πόρων µεµβρανώδης ουρήθρα > είναι το βραχύ τµήµα διαπερνά τους µύς του πυελικού εδάφους φέρει τον έξω σφιγκτήρα από γραµµωτό µύ πεϊκή ουρήθρα > αποτελεί το άπω τµήµα διατρέχει το σπογγώδες σώµα του πέους καταλήγει µε το έξω στόµιο στη βάλανο του πέους σ αυτή εκβάλλουν µικροί βλεννογόνοι αδένες επενδύεται > * κεντρικά από µεταβατικό επιθήλιο * στο µεµβρανώδες & στο πεϊκό τµήµα από ψευδοπολύστιβο κυλινδρικό επιθήλ. * στην άπω πεϊκή ουρήθρα από πολύστιβο πλακώδες επιθήλ. 293

19 294

20 295

21 296

22 297

23 298

24 299