Βιωσιμότητα Θερμοκηπιακών Επιχειρήσεων

Transcript

1 Βιωσιμότητα Θερμοκηπιακών Επιχειρήσεων Αθανάσιος Σαπουνάς, Γεν. /ντης Agrostis ΕΠΕ

2 ιεθνές περιβάλλον και επενδύσεις στα θερμοκήπια Συνολική έκταση θερμοκηπίων για λαχανικά το 2015 = 473,466 εκτάρια Σύνθετος ρυθμός ετήσιας ανάπτυξης για την περίοδο , CAGR = 8,4%

3 ιεθνές περιβάλλον και επενδύσεις στα θερμοκήπια, αστάθεια & μεγ. επενδύσεις Κλιματικές συνθήκες (μεταβολές μεταξύ των ετών) ιατάραξη εμπορικών σχέσεων μεταξύ των χωρών Μεγάλες επενδύσεις σε χώρες που δεν ανήκουν στους «μεγάλους» παραγωγούς Επενδύσεις στις γειτονικές της Ελλάδας χώρες

4 Αναγκαιότητα ύπαρξης επιχειρηματικού πλάνου 1 ο βήμα για βιώσιμη επένδυση ιαθέσιμοι πόροι (φυσικοί, χρηματοοικονομικοί, ανθρώπινο δυναμικό, τεχνογνωσία) Επιλογή των προϊόντων για παραγωγή (έρευνα αγοράς) Σύνταξη επιχειρηματικού πλάνου Τεχνική μελέτη υλοποίησης της επένδυσης (καθορισμός στόχων παραγωγής, κόστος παραγωγής) Οικονομική ανάλυση κόστους/οφέλους

5 Κανβάς επιχειρηματικού πλάνου Κανβάς επιχειρηματικού μοντέλου Βασικοί συνεργάτ ες Γεωπόνος σύμβουλ ος Ερευνητι κό φορέας Συνεταιρι σμός... Κύριες δραστηριό τητες Κύριοι πόροι - μέσα Αξία της επένδυσης - πρότασης Ποιότητα Πιστοποί ηση Νέο προϊόν ιαφορετ ικό προϊόν... Σχέσεις με τους πελάτες Κανάλια διανομής υνητικοί πελάτες Σούπερ μάρκετ Λαχαναγ ορά Συσκευα στήριο ομή κόστους Εφόδια, εργατικό προσωπικό... ομή εσόδων υνητική παραγωγή, πωλήσεις...

6 Ποιο είναι το καλύτερο θερμοκήπιο? Φιλιατρά, Κυπαρισσία Ψαρή Φοράδα, Κρήτη Ξάνθη ράμα

7 Παραγωγή τομάτας Παραγωγή kg/(m 2 year) open field unheated heated high tech high tech Έλεγχος multi tunnel των παραμέτρων multi tunnel καλλιέργειας with CO 2 with CO 2 &light

8 (Σχεδόν) τα πάντα είναι δυνατά αλλά τι έχει νόημα? Ιδεατή τιμή αγοράς Εισόδημα Εισόδημα Πραγματική τιμή αγοράς Λογικό επίπεδο τεχνολογίας Κόστος παραγωγής Αύξηση παραγωγής και κάλυψη ρίσκου Έλεγχος των παραμέτρων καλλιέργειας

9 Εργαλείο λήψης αποφάσεων για επενδύσεις σε θερμοκηπιακές καλλιέργειες, GreenSim Κλιματικό μοντέλο (De Zwart, 1996) Μοντέλο καλλιέργειας (De Koning,1994 Van Der Ploeg & Heuvelink, 2005) Οικονομικό μοντέλο (Vanthoor, 2011)

10 GreenSim, κύριο περιβάλλον εργασίας

11 Εξωτ. κλιματικά δεδομένα

12 Κύριες κλιματικές παράμετροι (πχ. Άρτα) Κλιματικές παράμετροι Θερμοκρασία αέρα ( C) Σχετική υγρασία (%) Ολική ακτινοβολία (kw/m 2 ) Διάχυτη ακτινοβολία (kw/m 2 ) Άμεση ακτινονολία (kw/m 2 ) Ταχύτητα αέρα(km/h) Θερμοκρασία ουρανού ( C) Aver Min Max Aver Min Max Aver Min Max Aver Min Max Aver Min Max Νέφωση (1 8)

13 Θερμοκρασία του αέρα (πχ. Άρτα) Έτος min max average hours below 3 o C hours below or equal to 0 o C hours above 35 o C

14 Σχετική Υγρασία του αέρα (πχ. Άρτα) Έτος min max average Ώρες κάτω από 50% Ώρες πάνω από ήίση με 70% average April Την ημέρα, εκτός των ωρών που:rglob<= 100W/m 2 average May average June average July average August average September % 85% 67% 905 4,123 64% 60% 53% 57% 57% 60% % 85% 64% 1,534 3,408 58% 63% 58% 56% 52% 55% % 85% 65% 1,301 3,673 58% 60% 56% 57% 54% 61% % 85% 64% 1,673 3,527 62% 58% 56% 49% 54% 55% % 85% 64% 1,349 3,591 59% 61% 57% 51% 55% 53% % 85% 63% 1,455 3,021 58% 57% 54% 53% 51% 56% % 85% 64% 1,317 3,516 59% 59% 57% 55% 50% 49% % 85% 65% 1,075 3,661 55% 58% 60% 54% 54% 55% % 85% 62% 1,894 3,192 57% 57% 55% 52% 49% 47% % 85% 61% 1,913 2,750 58% 58% 48% 50% 45% 51% % 85% 60% 1,942 2,253 54% 51% 53% 48% 42% 48% % 85% 62% 1,616 2,598 56% 58% 52% 50% 52% 49%

15 Ακτινοβολία ενέργεια (πχ. Άρτα) GJ/m2 per year

16 Χρονική κατανομή της ακτιν. - ενέργειας 1,400 Μέση ηλιακή ενέργεια ανά ημέρα kj/m 2 για τα έτη Ηλιακή ενέργεια ανά ημέρα, kj/m 2 1,200 1, Ημέρα του έτους

17 GreenSim, Μεταβλητές μοντέλου

18 GreenSim, Μεταβλητές ροής

19 GreenSim, Μεταβλητές οικονομικού μοντ.

20 GreenSim, ιαδικασία σχεδιασμού

21 GreenSim, Ορισμός παραμέτρων σχεδιασ.

22 Οικονομικά δεδομένα ημερήσιες τιμές 1.40 Επικρατούσα τιμή τομάτας στη λαχαναγορά της Θεσσαλονίκης,

23 Οικονομικά δεδομένα διαφορετικές αγορές Τιμές τομάτας σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη το 2015, 1 η κατηγορία Θεσσαλονίκη Αθήνα /1/ /2/ /4/ /5/ /7/2015 8/9/ /10/ /12/2015 Thes. 1st average Ath. 1st average

24 GreenSim, παρ. αποτελεσμ. - γραφήματα

25 GreenSim, παρ. αποτελεσμ. - εκθέσεις

26 GreenSim, παράδειγμα προσομοίωσης Περίοδος: 14/12/ /11/2014 Περιοχές: Θεσσαλονίκη, Βόλος, Ηράκλειο Κρήτης Αμφίρρικτο θερμοκήπιο πολλαπλού τύπου έκτασης 1ha. Το υλικό κάλυψης: απλό PE Συστήματα ελέγχου περιβάλλοντος ένα κεντρικό σύστημα θέρμανσης με λέβητα φυσικού αερίου δυναμικότητας 0,8MW στη Θεσσαλονίκη και στο Βόλο και 0,4MW στο Ηράκλειο. Ένα σύστημα δροσισμού υγρής παρειάς χωρητικότητας 75m 3 /hour/m 2 στο Ηράκλειο και 50m 3 /hour/m 2 στη Θεσσαλονίκη και στο Βόλο. Ένα σύστημα εμπλουτισμού CO 2 χωρητικότητας 100kg/ha/hour. Μία θερμοκουρτίνα εξοικονόμησης ενέργειας 45%.

27 Εξωτερικές κλιματικές συνθήκες Θεσσαλονίκη Βόλος Ηράκλειο Θερμοκρασία ( C) 16,46 16,74 19,47 Σχετική υγρασία (%) 67,96 66,51 69,46 Ολική ηλιακή ακτινοβολία (w/m 2 ) 162,87 178,34 195,62 ιάχυτη ακτινοβολία (w/m 2 ) 87,95 101,35 109,48 Άμεση ακτινοβολία (w/m 2 ) 74,91 76,98 82,87 Ταχύτητα ανέμου (km/h) 3,00 3,10 2,97 Θερμοκρασία ουρανού ( C) 3,22 2,28 4,22 Επίπεδο νέφωσης (1-8) 3,00 2,46 2,11

28 GreenSim, Οικονομικό αποτέλεσμα Υψηλής τεχνολογ. θερμοκήπιο με CO 2 Θεσσαλονίκη Βόλος Ηράκλειο Παραγωγή, kg/m Απαιτούμενη παραγωγή για ισοσκελισμένο προϋπολισμό (kg/m 2 ) Μέση τιμή τομάτας 1ηκατηγορία Έσοδα παραγωγής ( /m 2 /year) Σταθερό κόστος ( /m 2 /year) Μεταβλητό κόστος ( /m 2 /year) Κόστος επένδυσης ( /m 2 ) Έκταση (m 2 ) 10,000 10,000 10,000 Έσοδα παραγωγής ( /year) 375, , ,339 Σταθερό κόστος ( /year) 74,971 74,971 67,931 Μεταβλητό κόστος ( /year) 253, , ,600 Συνολικό κόστος ( /year) 328, , ,531 Κέρδη πρό φόρων ( /year) 46,814 72,149 67,808 Απόσβεση επένδυσης (years)

29 Επένδυση θερμοκηπίου 21000m 2, τομάτα. 25% ίδια κεφάλαια, 75% δανεισμός Ανάλυση κόστους/οφέλους Πλαστικό θερμοκ. Πλαστικό Πλαστικό Γυάλινο θερμοκ. Γυάλινο θερμοκ. χαμηλής θερμοκ. Μέσης θερμοκ. Υψηλής υψηλής Κλειστού τύπου τεχνολογίας τεχνολογίας τεχνολογίας τεχνολογίας Αρχική επένδυση 630,000 1,412,500 1,799,700 2,805,600 3,142,272 Κόστος επένδυσης ανά m Ποσοστό ίδιας συμμετοχής 25% 25% 25% 25% 25% Ίδια συμμετοχή 157, , , , ,568 Ποσοστό επιδότησης 0% 0% 0% 0% 0% Δανεισμός 472,500 1,059,375 1,349,775 2,104,200 2,356,704 Επιτόκιο δανεισμού 5% 5% 5% 5% 5% Έτη αποπληρωμής Ετήσιο τοκοχρεολύσιο 60, , , , ,958 Σύνολο τοκοχρεολυσίων 601,391 1,348,358 1,717,975 2,678,197 2,999,580 Διαφορά συν. Τοκοχρεωλυσίων από αρχικό ύψος επένδυσης 128, , , , ,876 Ετήσιο κόστος λειτουργίας 207, , , , ,412 Ετήσιο κόστος (τοκοχρ. + λειτουργεία) 267, , , , ,370 Μέση τιμή πώλησης (Α + Β) Παραγωγή που απαιτείται για ισοσκελισμένο προϋπ kg 30.1 kg 31.2 kg 37.8 kg 41.9 kg Προσδοκώμενη παραγωγή 27.0 kg 42.0 kg 47.0 kg 52.0 kg 63.0 kg Κέρδη προ φόρων 72, , , , ,030 Κέρδη προ φόρων ανά m2 3.4 /m2 8.6 /m /m /m /m2 Απόσβεση επένδυσης 8.7 έτη 7.8 έτη 7.2 έτη 12.1 έτη 8.9 έτη Απόδοση επένδυσης 11.5% 12.8% 13.8% 8.3% 11.3%

30 Επένδυση θερμ m 2, τομάτα. 20% ίδια κεφάλαια, 40% δανεισμός, 40% επιδότηση Ανάλυση κόστους/οφέλους Πλαστικό θερμοκ. χαμηλής τεχνολογίας Πλαστικό θερμοκ. Μέσης τεχνολογίας Πλαστικό θερμοκ. Υψηλής τεχνολογίας Γυάλινο Γυάλινο θερμοκ. θερμοκ. υψηλής Κλειστού τύπου τεχνολογίας Αρχική επένδυση 630,000 1,412,500 1,799,700 2,805,600 3,142,272 Κόστος επένδυσης ανά m Ποσοστό ίδιας συμμετοχής 20% 20% 20% 20% 20% Ίδια συμμετοχή 126, , , , ,454 Ποσοστό επιδότησης 40% 40% 40% 40% 40% Δανεισμός 252, , ,880 1,122,240 1,256,909 Επιτόκιο δανεισμού 5% 5% 5% 5% 5% Έτη αποπληρωμής Ετήσιο τοκοχρεολύσιο 32,074 71,912 91, , ,978 Σύνολο τοκοχρεολυσίων 320, , ,253 1,428,372 1,599,776 Διαφορά συν. Τοκοχρεωλυσίων από αρχικό ύψος επένδυσης 68, , , , ,867 Ετήσιο κόστος λειτουργίας 207, , , , ,412 Ετήσιο κόστος (τοκοχρ. + λειτουργεία) 239, , , , ,389 Μέση τιμή πώλησης (Α + Β) Παραγωγή που απαιτείται για ισοσκελισμένο προϋπ kg 25.9 kg 26.1 kg 30.2 kg 33.6 kg Προσδοκώμενη παραγωγή 27.0 kg 42.0 kg 47.0 kg 52.0 kg 63.0 kg Κέρδη προ φόρων 100, , , , ,011 Κέρδη προ φόρων ανά m2 4.8 /m /m /m /m /m2 Απόσβεση επένδυσης 6.3 έτη 5.8 έτη 5.5 έτη 7.9 έτη 6.4 έτη Απόδοση επένδυσης 15.9% 17.2% 18.3% 12.7% 15.7%

31 Επένδυση θερμ m 2, τομάτα, τιμή πώλησης για απόσβεση 10 ετών Ανάλυση κόστους/οφέλους Πλαστικό θερμοκ. Πλαστικό Πλαστικό Γυάλινο θερμοκ. Γυάλινο θερμοκ. χαμηλής θερμοκ. Μέσης θερμοκ. Υψηλής υψηλής Κλειστού τύπου τεχνολογίας τεχνολογίας τεχνολογίας τεχνολογίας Αρχική επένδυση 630,000 1,412,500 1,799,700 2,805,600 3,142,272 Κόστος επένδυσης ανά m Ποσοστό ίδιας συμμετοχής 20% 20% 20% 20% 20% Ίδια συμμετοχή 126, , , , ,454 Ποσοστό επιδότησης 40% 40% 40% 40% 40% Δανεισμός 252, , ,880 1,122,240 1,256,909 Επιτόκιο δανεισμού 5% 5% 5% 5% 5% Έτη αποπληρωμής Ετήσιο τοκοχρεολύσιο 32,074 71,912 91, , ,978 Σύνολο τοκοχρεολυσίων 320, , ,253 1,428,372 1,599,776 Διαφορά συν. Τοκοχρεωλυσίων από αρχικό ύψος επένδυσης 68, , , , ,867 Ετήσιο κόστος λειτουργίας 207, , , , ,412 Ετήσιο κόστος (τοκοχρ. + λειτουργεία) 239, , , , ,389 Μέση τιμή πώλησης (Α + Β) Παραγωγή που απαιτείται για ισοσκελισμένο προϋπ kg 30.9 kg 32.7 kg 33.2 kg 40.5 kg Προσδοκώμενη παραγωγή 27.0 kg 42.0 kg 47.0 kg 52.0 kg 63.0 kg Κέρδη προ φόρων 63, , , , ,211 Κέρδη προ φόρων ανά m2 3.0 /m2 6.7 /m2 8.6 /m /m /m2 Απόσβεση επένδυσης 10.0 έτη 10.0 έτη 10.0 έτη 10.0 έτη 10.0 έτη Απόδοση επένδυσης 10.0% 10.0% 10.0% 10.0% 10.0%

32 Επενδύσεις σε θερμοκηπιακές καλλιέργειες γενικά συμπεράσματα Η παγκόσμια ζήτηση για φρέσκα λαχανικά θα συνεχίσει ν αυξάνεται με ταχείς ρυθμούς. Το διεθνές περιβάλλον όσον αφορά στον κλάδο των θερμοκηπίων θα οδηγήσει στην αύξηση της ανταγωνιστικότητας και στη συμπίεση των τιμών. Η κατασκευή μεγάλων μονάδων (>10ha) και η υιοθέτηση αυτοματισμών και συστημάτων εξοικονόμησης ενέργειας θα περιορίσει το πλεονέκτημα του χαμηλού κόστους εργασίας και της μικρής κατανάλωσης ενέργειας. Η διαχείριση του ρίσκου κατά την παραγωγή θα γίνεται ολοένα και πιο σημαντική παράμετρος βιωσιμότητας. Σταθερή παραγωγή - ποσότητα, υψηλή ποιότητα και καθορισμένος χρόνος παράδοσης είναι οι ελάχιστες προϋποθέσεις για είσοδο στη διεθνή αγορά.

33 Επενδύσεις σε θερμοκηπιακές καλλιέργειες συμπεράσματα για την Ελλάδα Στο άμεσο μέλλον θα υπάρξει μεγάλη συγκέντρωση της παραγωγής σε μονάδες >=3 ha Ολοένα και μεγαλύτερες ποσότητες διακινούνται μέσω των μεγάλων αλυσίδων λιανικής. Η αβεβαιότητα στις τιμές πώλησης αυξάνει τις ανάγκες χρηματοδότησης. Η άμεση πρόσβαση σε κεφάλαια κίνησης είναι παράγοντας βιωσιμότητας. Η μείωση του κόστους παραγωγής με διατήρηση της ποιότητας είναι ο μοναδικός τρόπος αύξησης της ανταγωνιστικότητας. Η παραγωγή θα πρέπει να προσαρμοστεί περισσότερο στην άνιση κατανομή της κατανάλωσης λόγω του τουρισμού. Η παραγωγή νέων προϊόντων, με χαμηλό κόστος παραγωγής και για τα οποία δεν υπάρχει κορεσμός (για παράδειγμα τα φρέσκα αρωματικά φυτά) μπορεί να έχει περισσότερο θετικά αποτελέσματα. Απαιτείται η βελτίωση της ποιότητας των παρεχόμενων υπηρεσιών από όλους όσους δραστηριοποιούνται στον κλάδο των θερμοκηπίων.

34 Σας ευχαριστώ για την προσοχή σας