ΣΔΥΝΟΛΟΓΙΚΟ ΔΚΠΑΙΓΔΤΣΙΚΟ ΙΓΡΤΜΑ ΚΑΒΑΛΑ ΥΟΛΗ ΣΔΥΝΟΛΟΓΙΚΧΝ ΔΦΑΡΜΟΓΧΝ ΣΜΗΜΑ ΗΛΔΚΣΡΟΛΟΓΙΑ Δξγ. ΜΙΚΡΟΫΠΟΛΟΓΙΣΧΝ ΜΙΚΡΟΔΛΔΓΚΣΧΝ ΠΣΤΥΙΑΚΗ ΔΡΓΑΙΑ

Transcript

1 ΣΔΥΝΟΛΟΓΙΚΟ ΔΚΠΑΙΓΔΤΣΙΚΟ ΙΓΡΤΜΑ ΚΑΒΑΛΑ ΥΟΛΗ ΣΔΥΝΟΛΟΓΙΚΧΝ ΔΦΑΡΜΟΓΧΝ ΣΜΗΜΑ ΗΛΔΚΣΡΟΛΟΓΙΑ Δξγ. ΜΙΚΡΟΫΠΟΛΟΓΙΣΧΝ ΜΙΚΡΟΔΛΔΓΚΣΧΝ ΠΣΤΥΙΑΚΗ ΔΡΓΑΙΑ ΘΕΜΑ: Λειτοσργία και Έλεγτος Αστοματισμού Λατομείοσ INTERBETON Δομικά Υλικά με τρήση PLC τύποσ SIMATIC S7 300 και SCADA τύποσ Simatic WINCC Flexible Δηζεγεηήο Καζεγεηήο: Αλέζηεο Β. ΜΙΥΑΗΛ Καζεγεηήο Δθαξκνγώλ Φεθηαθώλ πζηεκάηωλ & Μηθξνϋπνινγηζηώλ Μηθξνειεγθηώλ πνπδαζηήο: Αιέμαλδξνο ΣΑΓΚΑ ΚΑΒΑΛΑ Γεθέκβξηνο 2009

2 ΠΡΟΛΟΓΟ Σν παξφλ ηεχρνο απνηειεί κηα πηπρηαθή εξγαζία, πνπ έρεη σο αληηθείκελν ηνλ ειεθηξνινγηθφ εθζπγρξνληζκφ ελφο ιαηνκείνπ αδξαλψλ πιηθψλ, ζηνλ λνκφ Ηιείαο, ζηελ πεξηνρή Πελείαο. Σν ιαηνκείν αλήθεη ζηελ εηαηξία INTERBETON Γνκηθά πιηθά Α.Δ. ηνπ νκίινπ ΣΙΣΑΝ Α.Δ, θαη παξάγεη αδξαλή πιηθά (άκκν, ραιίθη, γαξκπίιη θ.η.ι.) θάλνληαο εμφξπμε απφ ηελ πεξηνρή ηνπ Πελεηνχ πνηακνχ, ηνπ Ννκνχ Ηιείαο. Ο εθζπγρξνληζκφο θξίζεθε αλαγθαίνο, δηφηη ε παιαηφηεηα ηνπ ειεθηξνινγηθνχ πίλαθα θαη νη δηάθνξεο επεκβάζεηο πνπ είραλ γίλεη, θαζηζηνχζαλ ηελ ιεηηνπξγία ηνπ ιαηνκείνπ αδχλαηε ζε ζπλερή θαηάζηαζε θαη νη πνιιέο βιάβεο νδεγνχζαλ ζε κείσζε θαη ειιηπή παξαγσγή, θαζψο επίζεο ππήξρε θαη κεγάινο βαζκφο επηθηλδπλφηεηαο γηα ηνπο εξγαδνκέλνπο. Η εγθαηάζηαζε ηνπ λένπ ζπζηήκαηνο μεθίλεζε ηνλ Μάξηην ηνπ 2008 θαη νινθιεξψζεθε ηνλ Αχγνπζην ηνπ ίδηνπ έηνπο. Η θαηλνχξγηα εγθαηάζηαζε βαζίδεηαη ζε πιηθά ηειεπηαίαο ηερλνινγίαο (PLC ηεο SIEMENS S7/300), κε ηδηαίηεξε έκθαζε ζην ηκήκα ηνπ ρεηξηζκνχ θαη ηνπ ειέγρνπ ηνπ ιαηνκείνπ, νπνίνο ηψξα γίλεηαη κε ειεθηξνληθφ ππνινγηζηή (PC) κέζσ ζπζηήκαηνο SCADA (SIEMENS WinCC flexible Advanced 2008), ην νπνίν επηθνηλσλεί κε ην PLC. Πεξηερφκελν ηεο εξγαζίαο απνηειεί ε θηινζνθία ηεο ιεηηνπξγίαο ηνπ πξνγξάκκαηνο απηνκαηηζκνχ θαη ειέγρνπ θαζψο θαη ε θαηαζθεπή ειεθηξνινγηθψλ ζρεδίσλ. Αλαθνξά γίλεηαη θαη ζηελ νηθνλνκνηερληθή κειέηε ηεο εγθαηάζηαζεο, θαζψο επίζεο θαη ζηα ηειηθά νθέιε ηεο εγθαηάζηαζεο. ην ζεκείν απηφ ζα ήζεια λα επραξηζηήζσ ηνλ θ. Ισάλλε Παζπάηε, ηεο εηαηξίαο ΣΙΣΑΝ Α.Δ. γηα ηελ πνιχηηκε βνήζεηα ηνπ θαζψο επίζεο θαη ηνλ επηβιέπνληα θαζεγεηή θ. Αλέζηε Μηραήι. Δπραξηζηψ γηα ηελ ζπλεξγαζία ηνπο ηηο εηαηξίεο θαη - 2 -

3 ΠΔΡΙΔΥΟΜΔΝΑ ΠΡΟΛΟΓΟ ΔΙΑΓΩΓΗ ΚΔΦΑΛΑΙΟ 1: ΚΟΠΟ ΣΗ ΝΔΑ ΔΓΚΑΣΑΣΑΗ 1.1 Απφ ηερληθή ζθνπηά 1.2 Δπηινγή πιηθψλ 1.3 Γηάγξακκα ξνήο ΚΔΦΑΛΑΙΟ 2: ΗΛΔΚΣΡΟΛΟΓΙΚΑ ΥΔΓΙΑ 2.1 ρέδηα ηζρχνο 2.2 ρέδηα απηνκαηηζκνχ 2.3 Τπνινγηζκφο πιηθψλ απηνκαηηζκνχ ΚΔΦΑΛΑΙΟ 3 : ΒΑΙΚΑ ΣΟΙΥΔΙΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΣΙΜΟΤ ΜΔ SIMATIC S7 3.1 Πεξηγξαθή θαη ιεηηνπξγία ηνπ PLC 3.2 Πιενλεθηήκαηα πξνγξακκαηηζκνχ κε PLC 3.3 Έλλνηεο bit, byte, word (ιέμε) θαη double word (δηπιή ιέμε) 3.4 Γηεχζπλζε ζέζεο 3.5 ηάδηα εξγαζίαο ΚΔΦΑΛΑΙΟ 4 : ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ PLC 4.1 Φηινζνθία απηνκαηηζκνχ 4.2 εηξά εθθίλεζεο 4.3 Πξφγξακκα απηνκαηηζκνχ 4.4 Λεηηνπξγία κεραλεκάησλ 4.5 Δπηθνηλσλία PC κε PLC ΚΔΦΑΛΑΙΟ 5 : ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ SIMATIC WinCC Flexible 2007 Advanced 5.1 Φηινζνθία ζρεδηαζκνχ 5.2 Βαζηθά ζηνηρεία ζρεδηαζκνχ κε Simatic WinCC Flexible 5.3 Αξρηθή νζφλε ζρεδηαζκνχ 5.4 Γξαθηθά απεηθφληζεο 5.5 Δπηθνηλσλία κε PLC 5.6 Power Tags ΚΔΦΑΛΑΙΟ 6 : ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ SCADA 6.1 Φηινζνθία ηνπ πξνγξάκκαηνο SCADA - 3 -

4 6.2 Βαζηθή νζφλε ρεηξηζκψλ 6.3 «Κξπθά» πιήθηξα 6.4 Tags 6.5 Button START / STOP 6.6 Σειηθή νζφλε ιεηηνπξγίαο ΚΔΦΑΛΑΙΟ 7 : ΚΟΣΟ ΔΓΚΑΣΑΣΑΗ 7.1 Πιενλεθηήκαηα θαη κεηνλεθηήκαηα 7.2 Οηθνλνκηθά κεγέζε 7.3 Υξφλνο απφζβεζεο ΔΠΙΛΟΓΟ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ - 4 -

5 ΔΙΑΓΧΓΗ Η ΙΝΣΔΡΜΠΔΣΟΝ ΓΟΜΙΚΑ ΤΛΙΚΑ Α.Δ. ηδξχζεθε ην 1977 θαη αλήθεη ζηνλ Όκηιν Δηαηξηψλ ΣΙΣΑΝ. Απνηειείηαη απφ ηξεηο Κιάδνπο: Έηνηκνπ θπξνδέκαηνο, Λαηνκηθψλ Πξντφλησλ θαη Οξπρείσλ Γχςνπ, Πνδνιάλεο θαη Κανιίλε. Απνηειεί ηελ θαζεηνπνηεκέλε δξαζηεξηφηεηα ηνπ Οκίινπ ζηε παξαγσγή, κεηαθνξά θαη εκπνξία έηνηκνπ ζθπξνδέκαηνο θαη ιαηνκηθψλ πξντφλησλ ζηελ Διιάδα. Καηέρεη ζήκεξα ηελ πξψηε ζέζε ζηνπο θιάδνπο ιαηνκηθψλ πξντφλησλ θαη έηνηκνπ ζθπξνδέκαηνο, κε δίθηπν 31 κνλάδσλ παξαγσγήο έηνηκνπ ζθπξνδέκαηνο θαη 13 ιαηνκεία. Οη πσιήζεηο ηεο αλέξρνληαη ζε 2,4 εθαηνκκχξηα θπβηθά κέηξα ζθπξνδέκαηνο θαη 11,5 εθαηνκκχξηα ηφλνπο αδξαλψλ πιηθψλ. Απαζρνιεί 541 εξγαδνκέλνπο θαη 883 άηνκα εξγνιαβηθφ πξνζσπηθφ, ην νπνίν πξνζθέξεη ππεξεζίεο ζηελ εμφξπμε - κεηαθνξά ιαηνκηθψλ πξντφλησλ θαη ζηε δηάζεζε θαη άληιεζε έηνηκνπ ζθπξνδέκαηνο. Η ΙΝΣΔΡΜΠΔΣΟΝ δίλεη ηδηαίηεξε έκθαζε ζηε δηαζθάιηζε ζηαζεξά πςειήο πνηφηεηαο, έρνληαο πηζηνπνηήζεη ην χζηεκα Γηαζθάιηζεο Πνηφηεηαο ησλ κνλάδσλ ηεο θαηά EN ISO 9001:2000 απφ ηνλ Διιεληθφ Οξγαληζκφ Πηζηνπνίεζεο (ΔΛΟΣ). Η Δηαηξία ηεξεί πηζηά ηε δέζκεπζε ηνπ Οκίινπ ΣΙΣΑΝ γηα ην Πεξηβάιινλ, απνζθνπψληαο ζηε ζπλερή βειηίσζε ησλ πεξηβαιινληηθψλ επηδφζεσλ ηεο. Με ζσζηφ ζρεδηαζκφ, ζπλερή κεγάιεο θιίκαθαο επελδπηηθά πξνγξάκκαηα θαη εθαξκνγή θαιψλ πξαθηηθψλ θαη απνηειεζκαηηθψλ ζπζηεκάησλ δηαρείξηζεο, ε ΙΝΣΔΡΜΠΔΣΟΝ αληηκεησπίδεη ηηο πξνθιήζεηο πνπ ζπλδένληαη κε ηηο επηπηψζεηο ζην ηνπίν θαη γεληθφηεξα ζην πεξηβάιινλ θαη ζηηο ηνπηθέο θνηλσλίεο. Οη ζρεηηθέο δξάζεηο πεξηιακβάλνπλ πεξηνξηζκφ ηεο θαηαλάισζεο ελέξγεηαο θαη πξψησλ πιψλ, κεζφδνπο αλαθχθισζεο, κείσζε ηεο ξχπαλζεο απφ εθπεκπφκελε ζθφλε θαη ηεο ερεηηθήο φριεζεο, απνθαηαζηάζεηο θαη αλαπιάζεηο παιαηψλ ιαηνκείσλ. Σν 2007 επελδχζεθαλ 1,049,018 γηα ηελ απνθαηάζηαζε ιαηνκείσλ, νξπρείσλ θαη εμσξατζκφ κνλάδσλ ζθπξνδέκαηνο θαη ζε εμνπιηζκφ πξνζηαζίαο ηνπ πεξηβάιινληνο. Η Δηαηξία ππνζηεξίδεη ηηο θνηλσληθέο δξαζηεξηφηεηεο ησλ ηνπηθψλ θνηλνηήησλ κε πξνζθνξά αδξαλψλ πιηθψλ θαη έηνηκνπ ζθπξνδέκαηνο γηα ηελ θαηαζθεπή ζρνιείσλ, εθθιεζηψλ θαη άιισλ θνηλσθειψλ έξγσλ, κε νηθνλνκηθέο εληζρχζεηο, αιιά θαη δηάζεζε πξνζσπηθνχ θαη κεραλεκάησλ γηα έθηαθηεο αλάγθεο (π.ρ. θαζαξηζκνχο δξφκσλ ζε πεξίνδν ρηνλνπηψζεσλ, αληηκεηψπηζε ππξθαγηψλ θ.α.)

6 Με 13 ιαηνκεία ζε 9 λνκνχο, ν Όκηινο ΣΙΣΑΝ, κε βαζηθφ θνξέα εθκεηάιιεπζεο ηελ ΙΝΣΔΡΜΠΔΣΟΝ ΓΟΜΙΚΑ ΤΛΙΚΑ Α.Δ. θαηέρεη ηελ εγεηηθή ζέζε ζην θιάδν ιαηνκηθψλ πξντφλησλ ζηελ Διιάδα, πξνζθέξνληαο πξψηεο χιεο φπσο άκκν, ραιίθη, γαξκπίιη, ζθχξα, πνπ ρξεζηκνπνηνχληαη ζηελ θαηαζθεπή θαηνηθηψλ, αιιά θαη ζε άιια έξγα φπσο ζρνιεία, λνζνθνκεία, εκπνξηθά θέληξα θαη έξγα ππνδνκήο (δξφκνη, γεθχξηα, ζηάδηα, ιηκάληα θ. ά.). Η θαζηέξσζε ηεο ΙΝΣΔΡΜΠΔΣΟΝ ζηελ αγνξά σο ηνπ πξνηηκψκελνπ πξνκεζεπηή ιαηνκηθψλ πξντφλησλ είλαη απνηέιεζκα ηεο πνηνηηθήο ππεξνρήο ησλ πξντφλησλ ηεο θαη ηεο πςειήο πνηφηεηαο ησλ ππεξεζηψλ πνπ πξνζθέξεη ζηνλ πειάηε. Ση είλαη ηα αδξαλή πιηθά; Αδξαλή πιηθά (άκκνο, ραιίθη, γαξκπίιη, ζθχξα) είλαη ιαηνκηθά πξντφληα, ηα νπνία θαηά ηελ αλάκημή ηνπο κε ζπγθνιιεηηθέο θνλίεο, φπσο ηζηκεληνθνλία, αζβεζηνθνλία, άζθαιην θ.α., δελ αληηδξνχλ ρεκηθά κεηαμχ ηνπο, αιιά δεκηνπξγνχλ έλα λέν εχπιαζην θαη ρξήζηκν πιηθφ. Πνπ θαη πωο ρξεζηκνπνηνύληαη; Σα αδξαλή πιηθά ρξεζηκνπνηνχληαη απφ ηνλ θαηαζθεπαζηηθφ θιάδν, είηε απηφλνκα είηε σο βαζηθφ ζπζηαηηθφ ησλ πεξηζζνηέξσλ δνκηθψλ πιηθψλ φπσο έηνηκν ζθπξφδεκα, άζθαιην-ζθπξνδέκαηα, θνληάκαηα θ.ιπ., γηα ηελ θαηαζθεπή ζρνιείσλ, λνζνθνκείσλ, ζπηηηψλ θαη έξγσλ ππνδνκήο (απηνθηλεηνδξφκσλ, αεξνδξνκίσλ, γεθπξηψλ θ.ιπ.) ζπκβάιινληαο θαζνξηζηηθά ζηελ αλάπηπμε. Μεηά ηνλ αέξα θαη ην λεξό, ηα αδξαλή πιηθά απνηεινύλ ηηο πεξηζζόηεξν ρξεζηκνπνηνύκελεο θπζηθέο πξώηεο ύιεο ζηνλ πιαλήηε καο. Σα αδξαλή πιηθά πεξηέρνληαη επίζεο, σο πιηθά πιήξσζεο, ζε πξντφληα θαζεκεξηλήο ρξήζεο, φπσο ην ραξηί, ην γπαιί, ηα πιαζηηθά, ηα ρξψκαηα θαη άιια είδε νηθηαθήο ρξήζεο. Υξεζηκνπνηνχληαη αθφκε ζηελ ηαηξηθή, ζηε γεσξγία θαη ζηελ πξνζηαζία ηνπ πεξηβάιινληνο σο θίιηξα πεξηνξηζκνχ ησλ εθπνκπψλ δηνμεηδίνπ ηνπ ζείνπ απφ ηα εξγνζηάζηα παξαγσγήο ελέξγεηαο

7 Οη ρψξνη, απφ φπνπ εμνξχζζνληαη ηα αδξαλή πιηθά κε ρξήζε εθξεθηηθψλ πιψλ θαη αθνινχζσο γίλεηαη κεραληθή επεμεξγαζία ηνπο γηα ηε κείσζε ηνπ κεγέζνπο ηνπο, νλνκάδνληαη ιαηνκεία. Σα αδξαλή πιηθά παξάγνληαη θπξίωο κε εμόξπμε από ηε θπζηθή ηνπο ζέζε. Οη ρψξνη απηνί ηα ηειεπηαία ρξφληα πξνθαζνξίδνληαη απφ ηελ πνιηηεία κε θξηηήξηα ρσξνηαμηθά, δειαδή ηελ απφζηαζε απφ ηνπο ηφπνπο θαηαλάισζεο, πνηνηηθά, δειαδή ηελ θαηαιιειφηεηα ηνπ πεηξψκαηνο θαη πεξηβαιινληηθά, δειαδή κε επηινγή εθείλσλ ησλ ζέζεσλ πνπ πξνθαινχλ ηε κηθξφηεξε δπλαηή βιάβε ηνπ θπζηθνχ πινχηνπ θαη ηε κηθξφηεξε δπλαηή φριεζε ζηε ηνπηθή θνηλσλία. Γηα ηε θαιχηεξε εμππεξέηεζε ησλ αλαγθψλ ηεο αγνξάο ε παξνπζία ιαηνκείσλ ζρεηηθά θνληά ζηα αζηηθά θέληξα είλαη επηβεβιεκέλε, πεξηνξίδνληαο ηαπηφρξνλα ην θφζηνο κεηαθνξάο πνπ επηβαξχλεη ηνλ ηειηθφ ρξήζηε ησλ δνκηθψλ έξγσλ. Η ΙΝΣΔΡΜΠΔΣΟΝ ΓΟΜΙΚΑ ΤΛΙΚΑ ΑΔ δηαζέηεη ζηξαηεγηθά αλεπηπγκέλν δίθηπν ιαηνκείσλ εγθαηεζηεκέλσλ ζηα πεξίρσξα ησλ αζηηθψλ θέληξσλ, ψζηε ε θάιπςε ησλ αλαγθψλ λα γίλεηαη εχθνια θαη γξήγνξα. Η νξζνινγηθή ιεηηνπξγία ελφο ιαηνκείνπ, απνθέξεη νηθνλνκηθά νθέιε ζε φινπο ηνπο εκπιεθφκελνπο, δειαδή ηνπο εξγαδφκελνπο, κεηφρνπο, εμσηεξηθνχο ζπλεξγάηεο, πειάηεο, πξνκεζεπηέο, ζην θξάηνο θαη ζηηο ηνπηθέο θνηλφηεηεο, ζπκβάιινληαο ζηελ νηθνλνκηθή αλάπηπμε ηνπ ηφπνπ. Σα έζνδα ηνπ θξάηνπο, πέξαλ ησλ θφξσλ, πξνέξρνληαη θαη απφ κηζζψκαηα ζηελ πεξίπησζε πνπ νη εθηάζεηο ησλ ιαηνκείσλ είλαη δεκφζηεο, ελψ ηα έζνδα ησλ ηνπηθψλ θνηλνηήησλ πξνέξρνληαη είηε απφ κηζζψκαηα, εάλ πξφθεηηαη γηα δεκνηηθέο εθηάζεηο, είηε απφ εηδηθά ηέιε. Δπεηδή ηα αδξαλή πιηθά έρνπλ ρακειή αμία πψιεζεο θαη ζεκαληηθφ θφζηνο κεηαθνξάο, ηα ιαηνκεία είλαη δηάζπαξηα ζηελ ειιεληθή πεξηθέξεηα ζπκβάιινληαο ζηελ ηνπηθή απαζρφιεζε θαη ζηε κείσζε ηεο αζηπθηιίαο

8 Ο Όκηινο ΣΙΣΑΝ, κε βαζηθφ θνξέα εθκεηάιιεπζεο ηε ζπγαηξηθή εηαηξία ΙΝΣΔΡΜΠΔΣΟΝ ΓΟΜΙΚΑ ΤΛΙΚΑ Α.Δ., δηαζέηεη ζηελ Διιάδα 14 ιαηνκεία, ηα νπνία ην 2007 παξήγαγαλ πεξηζζφηεξα απφ 11.5 εθαηνκκχξηα ηφλνπο αδξαλψλ πιηθψλ, απνηειψληαο ηνλ κεγαιχηεξν παξαγσγφ ηνπ θιάδνπ ζηελ Διιάδα. Όια ηα ιαηνκεία έρνπλ πηζηνπνηεζεί θαηά ISO 9001: 2000, ελλέα απφ απηά έρνπλ ιάβεη ηα απαξαίηεηα Πηζηνπνηεηηθά πκκφξθσζεο Πξντφληνο (ήκαλζε CE) κε ηα ππφινηπα λα πηζηνπνηνχληαη εληφο ηνπ ηα ιαηνκεία ηεο ε Δηαηξία απαζρνιεί άκεζα 175 εξγαδφκελνπο θαη έκκεζα κέζσ εξγνιάβσλ 135 εξγαδφκελνπο, ελψ πνιινί άιινη εμσηεξηθνί ζπλεξγάηεο απαζρνινχληαη πξνζθέξνληαο ππεξεζίεο

9 1.ΚΟΠΟ ΝΔΑ ΔΓΚΑΣΑΣΑΗ Σν αληηθείκελν ινηπφλ ηεο κειέηεο καο, αθνξά έλα ιαηνκείν ηνπ νκίινπ ζηελ πεξηνρή ηεο Ακαιηάδαο θαη πην ζπγθεθξηκέλα ζην Γήκν Πελείαο. Δηθόλα 1.1 : Λαηνκείν Πελείαο Δηθόλα 1.2 : Βαζηθά κεραλήκαηα ιαηνκείνπ. παζηήξαο, ηξηβείν, θφζθηλν, ηαηλίεο

10 Δηθόλα 1.3 : εκείν ξήςεο πξσηνγελνχο πιηθνχ θαη ηα πξψηα κεραλήκαηα. Δηθόλα 1.4 : Μεραλήκαηα εγθαηάζηαζεο, ηαηλίεο, θφζθηλν / πιπληήξην, ακκνζπιιέθηεο, θχιηλδξνο

11 ην ιαηνκείν απηφ θξίζεθε αλαγθαία ε αληηθαηάζηαζε φισλ ησλ ειεθηξνινγηθψλ πηλάθσλ, ηνπ απηνκαηηζκνχ θαη ηνπ ρεηξηζκνχ δηφηη ιφγσ παιαηφηεηαο ηα πξνβιήκαηα θαη ε επηθηλδπλφηεηα, φπσο θαίλεηαη θαη ζηηο παξαθάησ εηθφλεο, ήηαλ πνιχ κεγάιε. Παξαθάησ ζα αλαθεξζνχκε αλαιπηηθά ζηελ κειέηε ηεο εγθαηάζηαζεο, ζηελ πξνκήζεηα ησλ πιηθψλ, ζηελ θαηαζθεπή ησλ ζρεδίσλ θαη αλαιπηηθφηεξα ζηνλ απηνκαηηζκφ κε PLC θαη ζηνλ ρεηξηζκφ κε SCADA. Δηθόλα 1.5 : Θεξκηθά ιεηηνπξγίαο θαη ξειέ ηζρχνο κεραλεκάησλ παιαηνχ πίλαθα Δηθόλα 1.6 : πλδέζεηο θαισδίσλ παιαηνχ πίλαθα

12 Δηθόλα 1.7 : Γηαλνκέο παιαηάο εγθαηάζηαζεο Δηθόλα 1.8 : Παξνρή πξνο πίλαθα ππθλσηψλ Δηθόλα 1.9 : Δμαξηήκαηα δηαθφξσλ ηχπσλ παιαηάο εγθαηάζηαζεο

13 1.1 Από ηερληθή ζθνπηά Ο εθζπγρξνληζκφο ηεο παιαηάο ειεθηξνινγηθήο εγθαηάζηαζεο θξίζεθε αλαγθαίνο δηφηη ε ιεηηνπξγία ηεο ήδε ππάξρνπζαο ήηαλ αζχκθνξε. Η ζπρλφηεηα εκθάληζεο βιαβψλ ήηαλ πνιχ κεγάιε κε απνηέιεζκα λα απαζρνινχληαη πνιιέο ψξεο νη ειεθηξνιφγνη θαη νη κεραλνιφγνη. Έηζη ινηπφλ ην θφζηνο ιεηηνπξγίαο ζπλερψο απμαλφηαλ ιφγσ ησλ πιηθψλ πνπ ρξεζηκνπνηνχληαλ γηα ηελ επηζθεπή ησλ βιαβψλ, ηνπ ρξφλνπ πνπ απαζρνινχληαλ νη ηερληθνί (ππεξσξίεο), αιιά θαη ν ρξφλνο παξαγσγήο πξντφληνο πξνο πψιεζε λα απμάλεηαη θαη λα θαζπζηεξνχλ νη παξαδφζεηο πξντφληνο ζηνπο πειάηεο, ζηελ πεξίπησζε καο ηα αδξαλή πιηθά. Δπίζεο ε παιαηά εγθαηάζηαζε βαζηδφηαλ ζε απηνκαηηζκφ παιαηνχ ηχπνπ πνπ ιεηηνπξγνχζε κε ηνλ θιαζζηθφ απηνκαηηζκφ, ν ρξφλνο ιεηηνπξγίαο ηνπ φκσο είρε μεπεξάζεη θαηά πνιχ ηηο αληνρέο ησλ πιηθψλ ηνπ θαη ν θίλδπλνο γηα ηελ εκθάληζε αηπρεκάησλ ήηαλ πνιχ κεγάινο θαζψο επίζεο θαη ε εκθάληζε ππξθαγηψλ ήηαλ πνιχ πηζαλή. Απηή ε πξνβιεκαηηθή αιπζίδα δεκηνπξγνχζε πνιιά πξνβιήκαηα ζηνπο εξγαδνκέλνπο, αιιά θαη ζηελ εηαηξία. Η αζθάιεηα ησλ εξγαδνκέλσλ ήηαλ πιένλ αβέβαηε θαη ην θχξνο ηεο εηαηξίαο δερφηαλ πιήγκαηα απφ ηνπο πειάηεο θαη ηνπο κεηαθνξείο ησλ πξντφλησλ. Η Νέα εγθαηάζηαζε ινηπφλ έδσζε ηέινο ζε φια απηά ηα πξνβιήκαηα, θαζψο απνηειεί θαη κία πνιχ εμειηγκέλε ηερλνινγηθά εγθαηάζηαζε. Οη λένη πίλαθεο παξνρψλ θαη δηαλνκψλ απνηεινχληαη απφ πιηθά ηειεπηαίαο ηερλνινγίαο ηηο Telemecanique θαη ηεο Merlin Gerin, θαζψο επίζεο ην PLC είλαη ηηο SIEMENS ην S7/300. Η θηινζνθία ηνπ πξνγξακκαηηζκνχ βαζίδεηαη ζηελ πιήξσο απηνκαηνπνηεκέλε ιεηηνπξγία ηνπ ιαηνκείνπ κε βαζηθφ γλψκνλα ηελ αζθάιεηα θαη ζηνλ απινπνηεκέλν έιεγρν, ν νπνίνο ηψξα γίλεηαη κέζσ PC θαη ελφο πξνγξάκκαηνο SCADA ηεο SIEMENS, ην WinCC Flexible Advanced 2008, ην νπνίν ζα αλαιχζνπκε ζηε ζπλέρεηα. Η επηθνηλσλία ηνπ PC κε ην PLC ζα κπνξνχζε λα γίλεη κε δχν θπξίσο ηξφπνπο, είηε κε επηθνηλσλία PROFIBUS είηε κε Industrial ETHERNET, ζηελ ζπγθεθξηκέλε φκσο πεξίπησζε έρεη επηιεγεί ε Industrial Ethernet ιφγσ ηνπ φηη ε απφζηαζε ηνπ ρεηξηζηεξίνπ κε ηνλ πίλαθα ήηαλ ζρεηηθά κεγάιε θαη ε επηθνηλσλία κε PROFIBUS ζα ρξεηαδφηαλ ελδηάκεζνπο αλακεηαδφηεο ζήκαηνο

14 Μεγάιε πξνζνρή δφζεθε θαη ζηελ ηνπνζέηεζε ηνπ λένπ ρεηξηζηεξίνπ. Σν παιαηφ ρεηξηζηήξην βξηζθφηαλ ζηνλ ίδην ρψξν κε ηνπο ειεθηξνινγηθνχο πίλαθεο, πξάγκα ην νπνίν κεηνλεθηνχζε ζην φηη δελ ππήξρε νπηηθή επαθή κε ηελ εγθαηάζηαζε θαη ππήξρε θαη κεγάινο βαζκφο επηθηλδπλφηεηαο εάλ ζπλέβαηλε νπνηνδήπνηε αηχρεκα ζηνπο ειεθηξνινγηθνχο πίλαθεο, ιφγν ηεο παιαηφηεηαο ηνπο. Γηα απηνχο ηνπο ιφγνπο ην θαηλνχξγην ρεηξηζηήξην ηνπνζεηήζεθε ζε λέν ζεκείν δίπια ζηνλ ρψξν απφξξηςεο ηνπ πξσηνγελνχο πιηθνχ, απφ φπνπ ππάξρεη νπηηθή επαθή κε νιφθιεξε ηελ εγθαηάζηαζε. Έηζη, φπσο θαίλεηαη θαη ζηελ παξαθάησ εηθφλα, ηνπνζεηήζεθε έλαο θισβφο ISOBOX θαηαιιήινπ κεγέζνπο, φπνπ ηνπνζεηήζεθε ην PC κε ηελ νζφλε ρεηξηζκψλ. Άιισζηε, κε ηελ θαηλνχξγηα εγθαηάζηαζε, δελ ππάξρεη ε απαίηεζε γηα πνιιά θαιψδηα επηθνηλσλίαο πίλαθα ρεηξηζηεξίνπ, φπσο ζηελ παιαηά εγθαηάζηαζε, άιια ηψξα ρξεηαδφκαζηε κφλν έλα θαιψδην δεδνκέλσλ (data UTP). Δηθόλα 1.10 : Νέν ρεηξηζηήξην κε νπηηθή επαθή ζε νιφθιεξν ην ιαηνκείν. 1.2 Δπηινγή πιηθώλ Σν ιαηνκείν απνηειείηαη απφ 42 κεραλήκαηα φπσο θαίλνληαη ζηελ παξαθάησ ιίζηα, εθ ησλ νπνίσλ ν ζπαζηήξαο πνπ είλαη 132kW θαη ην ηξηβείν 202,5kW είλαη ηα ζεκαληηθφηεξα κεραλήκαηα πνπ ηξαβάλε ην πεξηζζφηεξν θνξηίν θαη ζέινπλ ηδηαίηεξε πξνζνρή

15 ΠΙΝΑΚΑ 1.1 : Λίζηα κεραλεκάησλ / θηλεηήξσλ ιαηνκείνπ. ΚΩΔ. ΜΗΧΑΝΗΜΑ kw HP ΣΡ 1 ΣΡΟΦΟΓΟΣΗ 1 3,6 4,5 ΣΡ 2 ΣΡΟΦΟΓΟΣΗ ΠΡ 1 ΠΡΟΓΙΑΛΟΓΔΑ ΠΡ 2 ΠΡΟΓΙΑΛΟΓΔΑ Σ1 ΣΑΙΝΙΑ 1 5,5 7,5 Σ2 ΣΑΙΝΙΑ ,5 Σ3 ΣΑΙΝΙΑ 3 7,5 10 ΠΛ1 ΠΛΤΝΣΗΡΙΟ ΠΛ2 ΠΛΤΝΣΗΡΙΟ Σ4 ΣΑΙΝΙΑ 4 5,5 7,5 Σ5 ΣΑΙΝΙΑ 5 5,5 7,5 Σ6 ΣΑΙΝΙΑ 6 5,5 7,5 Σ7 ΣΑΙΝΙΑ ΒΑΡ ΒΑΡΔΛΑ 7,5 10 ΓΚ1 ΓΟΝΗΣΙΚΟ ΚΟΚΙΝΟ 1 18,5 25 Σ8 ΣΑΙΝΙΑ ΑΜ ΑΜΜΟΤΛΛΔΚΣΗ 7,5 10 Σ9 ΣΑΙΝΙΑ 9 5,5 7,5 ΓΚ2 ΓΟΝΗΣΙΚΟ ΚΟΚΙΝΟ 2 18,5 25 ΑΝ ΑΝΙΥΝΔΤΣΗ ΜΔΣΑΛΛΩΝ Σ10 ΣΑΙΝΙΑ ΣΡ ΣΡΙΒΔΙΟ 202,5 270 Σ12 ΣΑΙΝΙΑ ΓΚ3 ΓΟΝΗΣΙΚΟ ΚΟΚΙΝΟ Σ13 ΣΑΙΝΙΑ 13 7,5 10 Σ14 ΣΑΙΝΙΑ 14 6,6 8,5 Σ15 ΣΑΙΝΙΑ 15 4,8 6 Σ16 ΣΑΙΝΙΑ 16 3,6 4,5 Σ11 ΣΑΙΝΙΑ 11 7,5 10 Π ΠΑΣΗΡΑ Σ17 ΣΑΙΝΙΑ 17 5,5 7,5 ΓΚ4 ΓΟΝΗΣΙΚΟ ΚΟΚΙΝΟ Σ18 ΣΑΙΝΙΑ 18 7,5 10 ΥΑΛ ΥΑΛΙΚΟΤΛΛΔΚΣΗ 7,5 10 Σ19 ΣΑΙΝΙΑ 19 6,8 8,5 Σ20 ΣΑΙΝΙΑ 20 5,5 7,5 ΗΛ ΗΛΔΚΣΡΟΜΑΓΝΗΣΗ Σ21 ΣΑΙΝΙΑ 21 5,5 7,5 Σ22 ΣΑΙΝΙΑ 22 5,5 7,5 Κ ΚΩΝΙΚΟ ΠΑΣΗΡΑ Σ23 ΣΑΙΝΙΑ 23 5,5 7,5-15 -

16 χκθσλα ινηπφλ κε ην κέγεζνο ηεο ηζρχνο ησλ θηλεηήξσλ έγηλε θαη ε επηινγή ησλ ζεξκηθψλ πξνζηαζίαο θαη ησλ απηφκαησλ ξειέ ιεηηνπξγίαο ησλ θηλεηήξσλ. Γηα ην ιφγν φκσο φηη ην πεξηβάιινλ ιεηηνπξγίαο ησλ εμαξηεκάησλ απηψλ είλαη αξθεηά επηβαξεκέλν απφ ζθφλε θαη πγξαζία, ζπλ ηνπ φηη ηα κεραλήκαηα πνιιέο θνξέο ζα εθθηλνχλ κε πιήξεο θνξηίν κε απνηέιεζκα λα επηβαξχλνληαη αξθεηά θαη λα κεηψλεηαη ν ρξφλνο δσήο ηνπο, έγηλε επηινγή κηαο θιίκαθαο κεγαιχηεξεο απηφκαησλ ξειέ. Γειαδή γηα παξάδεηγκα γηα κία κεηαθνξηθή ηαηλία 5,5kW πνπ ππφ θαλνληθέο ζπλζήθεο ζα ρξεζηκνπνηνχζακε έλα αληίζηνηρν ξειέ, ζηελ πεξίπησζε καο ρξεζηκνπνηνχκε έλα ξειέ 7,5kW γηα λα αληέρεη ην πιήζνο ησλ εθθηλήζεσλ ππφ θνξηίν θαη λα έρεη κεγαιχηεξν ρξφλν δσήο. Βέβαηα έηζη απμαίλεηαη θαη ην θφζηνο ηεο εγθαηάζηαζεο, αιιά κία ηέηνηα ιχζε είλαη πνιχ πην αζθαιήο θαη ζε βάζνο ρξφλνπ ε απφζβεζε απφ ηα φπνηα αληαιιαθηηθά ζα ρξεζηκνπνηνχληαλ θαη απφ ηελ εμνηθνλφκεζε ρξφλνπ, εμηζψλεη ην αξρηθφ θφζηνο. Πξηλ απφ ηελ θαηαζθεπή ηνπ ειεθηξνινγηθνχ πίλαθα δηαλνκήο θαη απηνκαηηζκνχ, έγηλε εθηεηακέλε κέηξεζε ησλ θνξηίσλ θαη ησλ θαηαλαιψζεσλ ηνπ ιαηνκείνπ γηα λα θαιπθζνχλ απφ ηνλ θαηλνχξγην πίλαθα φιεο νη ππάξρνπζεο αλάγθεο ηεο εγθαηάζηαζεο (απνκαθξπζκέλνη πίλαθεο αληιηψλ, θσηηζκφο), αιιά θαη νη κειινληηθέο αλάγθεο πνπ κπνξεί λα παξνπζηαζηνχλ. Γηα απηφ ην ιφγν ηνπνζεηήζεθε έλαο γεληθφο δηαθφπηεο 1600Α, έλαο δηαθφπηεο 630Α γηα ηνλ πίλαθα ππθλσηψλ, έλαο δηαθφπηεο 250Α γηα παξνρή ζε απνκαθξπζκέλν πίλαθα αληιηνζηαζίνπ θαη δχν εθεδξηθνί δηαθφπηεο 250Α γηα κειινληηθή ρξήζε, φπσο θαίλεηαη θαη ζηελ εηθόλα

17 Δηθόλα 2.1 : Γεμηά θαίλεηαη ν γεληθφο δηαθφπηεο θαη απφ επάλσ ηνπ ελδεηθηηθέο ιπρλίεο ηάζεο θαη φξγαλα κέηξεζεο. ην θέληξν ηηο εηθφλαο δηαθξίλνπκε ηνπο δηαθφπηεο δηαλνκήο. Δθηεηακέλε κειέηε έγηλε γηα ηνλ πίλαθα δηφξζσζεο ζπλεκίηνλνπ ηηο εγθαηάζηαζεο θαη γηα ην εάλ ζα θάιππηε ηηο αλάγθεο ηνπ ιαηνκείνπ. Όπσο δηαπηζηψζεθε ην κέγεζνο ησλ ππθλσηψλ πνπ ππήξρε ήηαλ αξθεηά επαξθέο θαη ζε θαιή θαηάζηαζε, ελψ απφ ηηο κεηξήζεηο πνπ πξαγκαηνπνηήζεθαλ δηαπηζηψζεθε φηη ν κέζνο φξνο ηνπ ζπλεκίηνλνπ ήηαλ ζρεδφλ 0,984, κέγεζνο πνπ είλαη αξθεηά ηθαλνπνηεηηθφ θαη επηβεβαηψζεθε θαη απφ ηηο κεηξήζεηο ηεο Γ.Δ.Η.. Έηζη ζηνλ θαηλνχξγην πίλαθα δηαλνκήο ζα ρξεηαδφηαλ κφλν έλαο δηαθφπηεο γηα ηελ ηξνθνδνζία ηνπ πίλαθα ππθλσηψλ / δηφξζσζεο ζπλεκίηνλνπ, φπσο θαη ηνπνζεηήζεθε φπσο αλαθέξακε πξνεγνπκέλσο. Μεγάιε πξνζνρή δφζεθε γηα ηελ αζθάιηζε θαη πξνζηαζία ησλ κεραλεκάησλ κε κεγάιε ηζρχ πνπ ππάξρνπλ ζηελ εγθαηάζηαζε. Γηα απηφ ην ιφγν πξνηηκήζεθε ε εθθίλεζε ηνπ ζπαζηήξα, ηνπ ηξηβείνπ θαη ηνπ θσληθνχ ηξηβείνπ κε εθθίλεζε αζηέξα ηξίγσλν. Γηα ηελ πξνζηαζία ηνπ ζπαζηήξα ηνπνζεηήζεθε έλαο καγλεηνζεξκηθφο δηαθφπηεο 400Α θαη θαηαζθεπάζηεθε έλα θαηλνχξγην θχθισκα κε ηξία ξειέ θαη

18 κεραληθφ ρξνληθφ γηα ηελ κεηάβαζε ηεο δηαδηθαζίαο εθθίλεζεο απφ αζηέξα ζε ηξίγσλν, φπσο θαίλεηαη θαη ζηελ εηθόλα 2.2. ην θχθισκα ηηο εθθίλεζεο ηνπ ζπαζηήξα ζα κπνξνχζε ν απηνκαηηζκφο ηνπ λα εληαρζεί ζην πξφγξακκα ηνπ PLC, πνπ ζα αλαιχζνπκε ζηελ ζπλέρεηα, αιιά πξνηηκήζεθε ε ιχζε ηνπ θιαζηθνχ απηνκαηηζκνχ, ψζηε λα ππάξρεη ε δπλαηφηεηα αιιαγήο ηνπ ρξφλνπ κεηάβαζεο αζηέξα ηξίγσλν ρεηξνθίλεηα ζε πεξίπησζε πνπ ιφγσ δηαθνπήο ηεο ιεηηνπξγίαο ηνπ κε θνξηίν λα κπνξεί λα εθθηλήζεη μαλά κε φζν ην δπλαηφλ ιηγφηεξε θαηαπφλεζε ηνπ θπθιψκαηνο. Γηα ηα άιια δχν κεγάια κεραλήκαηα, ιφγσ ηεο κεγάιεο απφζηαζεο απφ ηνλ γεληθφ πίλαθα, πξνηηκήζεθε ε ιχζε λα ηνπνζεηεζεί ηνπηθφο πίλαθαο αζηέξα ηξηγψλνπ κε θιαζηθφ απηνκαηηζκφ γηα ηνλ ίδην ιφγσ πνπ έγηλε θαη γηα ηνλ ζπαζηήξα. Έηζη ζηνλ θαηλνχξγην γεληθφ πίλαθα ηνπνζεηήζεθε έλαο ζεξκνκαγλεηηθφο δηαθφπηεο 630Α γηα ην ηξηβείν θαη έλαο ζεξκνκαγλεηηθφο δηαθφπηεο 250Α γηα ην θσληθφ ηξηβείν θαη λα ηξνθνδνηεζνχλ νη ηνπηθνί πίλαθεο. Δηθόλα 2.2 : Ρειέ αζηέξα ηξίγσλν γηα ηελ εθθίλεζε ηνπ ζπαζηήξα

19 Αξηζηεξά απφ ηνλ ρψξν πνπ ηνπνζεηήζεθαλ νη γεληθνί δηαθφπηεο, είλαη ην rack ηνπ PLC. Δπηιέμακε λα κελ γίλεη μερσξηζηφο πίλαθαο γηα ην PLC, αιιά λα ρξεζηκνπνηήζνπκε έλα μερσξηζηφ θχιιν απφ ηνλ πίλαθα, γηα λα απνθχγνπκε ηηο θαισδηψζεηο δηαζχλδεζεο, εμνηθνλνκψληαο ρψξν ιφγσ ιηγφηεξσλ θιεκψλ θαη θαισδίσλ θαη κείσζε ηνπ θφζηνπο. Έηζη ζην πάλσ κέξνο ηνπνζεηήζεθε ην PLC κε ηηο θάξηεο εηζφδνπ / εμφδνπ, απφ θάησ ηα βνεζεηηθά κηθξνξέιε θαη ζην θάησ κέξνο ηνπ πίλαθα νη θιέκεο απηνκαηηζκνχ. Σέινο, ζην ηειεπηαίν θνκκάηη ηνπ πίλαθα, ηνπνζεηήζεθαλ ηα ζεξκηθά πξνζηαζίαο θαη ηα απηφκαηα ξειέ ιεηηνπξγίαο ησλ κεραλεκάησλ, θαζψο θαη νη θιέκεο ηζρχνο ζην θάησ κέξνο ηνπ πίλαθα, εηθόλα 2.3. Με απηφ ηνλ ηξφπν, ην θχθισκα ηνπ απηνκαηηζκνχ ζε ζρέζε κε ην θχθισκα ηζρχνο ήηαλ ζε δηαθνξεηηθά θχιια ηνπ πίλαθα, έηζη ψζηε λα κελ ππάξρεη παξεκβνιή απφ επαγσγηθά ξεχκαηα θαη λα είλαη επδηάθξηηα θαη απνκνλσκέλα ηα θπθιψκαηα. Δίλαη θαλεξφ φηη νη πίλαθεο έρνπλ 30% ειεχζεξν ρψξν γηα πξνζζήθεο λέσλ πιηθψλ θαη γηα κειινληηθέο πξνζζήθεο. Δηθόλα 2.3 : Θεξκηθά πξνζηαζίαο θαη απηφκαηα ξειέ ιεηηνπξγίαο

20 1.3 Γηάγξακκα ξνήο Γηα ηελ θαηαζθεπή ηνπ πξνγξάκκαηνο απηνκαηηζκνχ αιιά θαη ηνλ ζρεδηαζκφ ηνπ πξνγξάκκαηνο ρεηξηζκψλ SCADA, είλαη απαξαίηεηε ε κειέηε ηνπ κεραλνινγηθνχ δηαγξάκκαηνο ξνήο ησλ πιηθψλ ηεο εγθαηάζηαζεο. Η αξρηθή εγθαηάζηαζε ήηαλ φπσο παξνπζηάδεηαη ζην δηάγξακκα ξνήο 1.1, αιιά επεηδή νη αλάγθεο ηνπ ιαηνκείνπ κεγάισζαλ, πξνζηέζεθαλ θαη νξηζκέλα θαηλνχξγηα κεραλήκαηα κε απνηέιεζκα, λα αιιάμεη ε φδεπζε (ξνή) ησλ πιηθψλ θαη λα ρξεηαζηεί θαηλνχξγηνο ηξφπνο ιεηηνπξγίαο. Απηέο νη αιιαγέο παξνπζηάδνληαη ζην δηάγξακκα ξνήο 1.2, πνπ καο δφζεθε απφ ηελ εηαηξία Interbeton. Σειηθά ζρεδηάζακε ην δηάγξακκα ξνήο 1.3, ην νπνίν παξνπζηάδεη ηελ ηειηθή κνξθή ηεο εγθαηάζηαζεο κε ηα κεραλήκαηα πνπ ζα εληαρζνχλ ζηνλ απηνκαηηζκφ. Σν δηάγξακκα ξνήο καο βνήζεζε θαη ζηελ ηειηθή ζρεδίαζε ηνπ πξνγξάκκαηνο ρεηξηζκνχ, ην νπνίν απεηθνλίδεη ηελ πξαγκαηηθή ηνπνζέηεζε ηνλ κεραλεκάησλ ζηελ νζφλε ηνπ ειεθηξνληθνχ ππνινγηζηή, απφ φπνπ ζα γίλνληαη νη ρεηξηζκνί. Η πξαγκαηηθή απεηθφληζε ηνπ ιαηνκείνπ ζηελ νζφλε ηνπ PC, είλαη πνιχ ζεκαληηθή γηα ηνλ ρεηξηζκφ ηεο κνλάδαο, δηφηη γίλεηαη ακέζσο θαηαλνεηφ ζηνλ ρεηξηζηή ζε πηα θαηάζηαζε βξίζθνληαη ηα κεραλήκαηα θαη κπνξεί ζε άκεζν ρξφλν λα δηαπηζηψζεη εάλ ππάξρεη βιάβε ζε θάπνην κεράλεκα

21 Γηάγξακκα Ρνήο 1.1 : Αξρηθή εγθαηάζηαζε

22 Γηάγξακκα Ρνήο 1.2 : Γηάγξακκα ξνήο πνπ καο δφζεθε απφ ηελ INTERBETON

23 Γηάγξακκα Ρνήο 1.3 : Σειηθφ δηάγξακκα ξνήο

24 2. ΗΛΔΚΣΡΟΛΟΓΙΚΑ ΥΔΓΙΑ Βαζηθφ θνκκάηη ζηελ κειέηε κηαο εγθαηάζηαζεο παίδνπλ ηα ειεθηξνινγηθά ζρέδηα, πάλσ ζηα νπνία βαζίδεηαη ε θαηαζθεπή θαη ε θαισδίσζε ηνπ ειεθηξηθνχ πίλαθα. ηελ πεξίπησζε καο ηα ειεθηξνινγηθά ζρέδηα δηαρσξίδνληαη ζε δχν ηκήκαηα, ηα ζρέδηα ηζρχνο θαη ηα ζρέδηα απηνκαηηζκνχ. 2.1 ρέδηα ηζρύνο Σα ειεθηξνινγηθά ζρέδηα ηζρχνο έγηλαλ κε ην ινγηζκηθφ πξφγξακκα CADy++ Electrical θαη αθνχ ειέρζεζαλ πξνζεθηηθά παξαδφζεθαλ ζηνλ θαηαζθεπαζηή ηνπ ειεθηξνινγηθνχ πίλαθα γηα λα πξνρσξήζεη ζηελ θαηαζθεπή ηνπ. Όπσο θαίλεηαη θαη ζηα παξαθάησ ζρέδηα γξάθνληαη αλαιπηηθά φιεο νη θαισδηψζεηο, νη δηαθφπηεο θαη ηα κέζα πξνζηαζίαο ηεο εγθαηάζηαζεο. Γηα θάζε θηλεηήξα γξάθεηαη αλαιπηηθά ε πεξηνρή ξχζκηζεο ηνπ καγλεηνζεξκηθνχ δηαθφπηε πξνζηαζίαο ηνπ θαη ην κέγεζνο ηνπ απηφκαηνπ ξειέ ηνπ, επίζεο γηα ηα κεράλεκα ππάξρεη θσδηθνπνηεκέλε αξίζκεζε γηα εχθνιε αλεχξεζε ηνπο. Γηα παξάδεηγκα νη καγλεηνζεξκηθνί δηαθφπηεο έρνπλ ραξαθηεξηζηεί κε ην γξάκκα Q θαη φια ηα απηφκαηα ξειέ ζαλ C. Παξαθάησ θαίλνληαη ηα ζρέδηα ηζρχνο ηνπ ιαηνκείνπ

25 ρέδην ηζρύνο 1.1 : Γεληθφο δηαθφπηεο, φξγαλα κέηξεζεο, παξνρέο ηζρχνο, ζεξκηθά πξνζηαζίαο θαη απηφκαηα ξειέ θηλεηήξσλ

26 ρέδην ηζρύνο 1.2 : Θεξκηθά πξνζηαζίαο θαη απηφκαηα ξειέ θηλεηήξσλ

27 ρέδην ηζρύνο 1.3 : Θεξκηθά πξνζηαζίαο θαη απηφκαηα ξειέ θηλεηήξσλ

28 ρέδην ηζρύνο 1.4: Θεξκηθά πξνζηαζίαο θαη απηφκαηα ξειέ θηλεηήξσλ. Γεληθνί δηαθφπηεο ηξνθνδνζίαο

29 2.2 ρέδηα απηνκαηηζκνύ Σν βαζηθφηεξν θνκκάηη γηα ηελ ιεηηνπξγία ηεο εγθαηάζηαζεο θαη ηνπ απηνκαηηζκνχ είλαη ηα ζρέδηα ηνπ απηνκαηηζκνχ. Σα ζρέδηα πνπ παξνπζηάδνληαη παξαθάησ έγηλαλ κε ην ινγηζκηθφ πξφγξακκα EPLAN Electric P8 θαη πάλσ ζε απηά βαζίδεηαη φιε ε θαηαζθεπή ηνπ ειεθηξηθνχ πίλαθα θαη ηνπ πξνγξάκκαηνο απηνκαηηζκνχ. ηα ζρέδηα απηά παξνπζηάδνληαη αλαιπηηθά φιεο νη αζθάιεηεο ηξνθνδνζίαο, νη θιέκεο ζχλδεζεο ησλ εμσηεξηθψλ θαισδίσλ θαη ην ζεκαληηθφηεξν, φιεο νη εληνιέο εηζφδνπ (I) θαη εμφδνπ (Q) ηνπ PLC. ηα ζρέδηα θαίλεηαη αλαιπηηθά φηη γηα θάζε θηλεηήξα ιακβάλνληαη νξηζκέλεο εληνιέο νη νπνίεο ζηέιλνπλ ζην PLC ηα ζήκαηα πνπ είλαη απαξαίηεηα ψζηε λα θαηαζθεπαζηεί έλα αζθαιέο θαη γηα ηνλ εξγαδφκελν, αιιά θαη γηα ηελ εγθαηάζηαζε πξφγξακκα απηνκαηηζκνχ. Γηα θάζε θηλεηήξα ζην PLC ιακβάλεηαη κία είζνδν απφ ην καγλεηνζεξκηθφ ιεηηνπξγίαο, ην απηφκαην ξειέ θαη απφ ηηο κεηαθνξηθέο ηαηλίεο επηπιένλ κηα είζνδν απφ ζρνηλνδηαθφπηε αζθαιείαο θαη απφ κεηξεηή ηαρχηεηαο. Αθνχ ινηπφλ πξαγκαηνπνηεζεί ν ζρεδηαζκφο ηνπ απηνκαηηζκνχ, κπνξνχκε λα ππνινγίζνπκε πφζεο εηζφδνπο θαη πφζεο εμφδνπο ρξεηαδφκαζηε, ψζηε λα γίλεη ν πξνζδηνξηζκφο ησλ πιηθψλ απηνκαηηζκνχ πνπ ζα ρξεζηκνπνηήζνπκε θαη ν ππνινγηζκφο ηνπ θφζηνπο ηεο εγθαηάζηαζεο

30 ρέδην απηνκαηηζκνύ 1.1: Μεξηθέο αζθάιεηεο ηξνθνδνζίαο θαη θιέκεο εμσηεξηθήο ηξνθνδνζίαο

31 ρέδην απηνκαηηζκνύ 1.2: Σξνθνδνηηθφ 24V DC, emergency stop (δηαθφπηεο αζθαιείαο, καληηάξη), θιέκεο εμσηεξηθήο ηξνθνδνζίαο

32 ρέδην απηνκαηηζκνύ 1.3: Δίζνδνη PLC

33 ρέδην απηνκαηηζκνύ 1.4: Έμνδνη PLC

34 2.3 Τπνινγηζκόο πιηθώλ απηνκαηηζκνύ Έλα πνιχ ζεκαληηθφ κέξνο ηεο εγθαηάζηαζεο απνηειεί θαη ε ζσζηή επηινγή ηνπ PLC πάλσ ζην νπνίν ζα «ρηηζηεί» ν απηνκαηηζκφο. Αξρηθά επηιέγνπκε ηελ ηάζε ιεηηνπξγίαο ηνπ απηνκαηηζκνχ ηεο, πνπ ζηελ ζπγθεθξηκέλε πεξίπησζε, γηα ιφγνπο αζθαιείαο επηιέρζεθε ρακειή ηάζε ιεηηνπξγίαο ηνπ απηνκαηηζκνχ, δειαδή 24V DC. Γηα απηφ ην ιφγν ζαλ θεληξηθή κνλάδα επεμεξγαζίαο (CPU) ηνπ PLC επηιέρζεθε ε CPU PN/DP κε 256Kbytes κλήκε, ε νπνία έρεη ην ραξαθηεξηζηηθφ φηη δηαζέηεη ελζσκαησκέλε ηελ κνλάδα επηθνηλσλίαο Ethernet, θάηη πνπ καο δηεπθνιχλεη ψζηε λα κελ ηνπνζεηήζνπκε θάξηα επηθνηλσλίαο. Δλ ζπλερεία, ε επηινγή ηνπ πιήζνπο ησλ θαξηψλ εηζφδσλ DI θαη θαξηψλ εμφδσλ DO είλαη πνιχ εχθνιε, δηφηη ήδε γλσξίδνπκε ην πιήζνο ηνπο απφ ην ζρέδην απηνκαηηζκνχ. Έηζη ρξεζηκνπνηήζακε 5 θάξηεο ησλ 32 εηζφδσλ I (5x32 DI 24V DC) θαη 2 θάξηεο ησλ 32 εμφδσλ Q(3x16 DO 24V DC). Δίλαη θαλεξφ φηη ην πιήζνο ησλ εηζφδσλ (160 είζνδνη Ι) θαη ησλ εμφδσλ (64 έμνδνη Q), είλαη κεγαιχηεξν απφ απηφ πνπ ρξεζηκνπνηείηαη θαη απηφ ζπκβαίλεη δηφηη δεηήζεθε λα ππάξρεη ε δπλαηφηεηα γηα πεξαηηέξσ επέθηαζε ηεο εγθαηάζηαζεο ζην κέιινλ. Έηζη έγηλε απμεκέλε πξφβιεςε εθεδξηθψλ πιηθψλ θαηά 30% πεξίπνπ γηα κειινληηθή ρξήζε ηεο θαη γηα ηνλ ίδην ιφγν ε θεληξηθή κνλάδα επεμεξγαζίαο (CPU) έρεη κλήκε 256Kbytes, πνπ είλαη ζρεηηθά κεγάιε γηα ην πξφγξακκα πνπ ζα εθαξκφζνπκε, αιιά ζα κπνξεί λα ππνζηεξίμεη νπνηαδήπνηε κειινληηθή αλαβάζκηζε ηνπ πξνγξάκκαηνο. ηελ παξαθάησ εηθφλα βιέπνπκε ην PLC κε ηηο θάξηεο εηζφδσλ θαη εμφδσλ. Δηθόλα 2.1 : Μνλάδα PLC PN/DP κε θάξηεο εηζφδσλ / εμφδσλ

35 Γηα ηελ ιεηηνπξγία φισλ ησλ κνλάδσλ ηνπ PLC θαη γηα παξνρή βνεζεηηθήο ηάζεο 24V DC, ζην θχθισκα ηεο ρξεζηκνπνηήζεθε έλα ηξνθνδνηηθφ POWER SUPPLY PS /220V AC / 24V DC 10A, φπσο θαίλεηαη ζηελ εηθφλα 2.1 αξηζηεξά απφ ηελ θεληξηθή κνλάδα CPU ηνπ PLC. Δπεηδή φπσο αλαθέξακε ε ηάζε ιεηηνπξγίαο ηνπ απηνκαηηζκνχ είλαη 24V, αιιά ηα πελία ησλ ξειέ απηνκαηηζκνχ είλαη 220V, ζα ρξεζηκνπνηήζνπκε γηα θάζε ξειέ ηζρχνο έλα βνεζεηηθφ κηθξνξειέ ηχπνπ Finder. Δηθόλα 2.2 : Βνεζεηηθά κηθξνξειέ ηχπνπ Finder. Σειεηψλνληαο πξέπεη λα αλαθέξνπκε φηη ην PLC είλαη ηεο SIEMENS ηεο ζεηξάο S7 300/400 θαη φηη ν πξνγξακκαηηζκφο ηνπ απηνκαηηζκνχ πνπ αλαιχνπκε παξαθάησ έγηλε κε ην ινγηζκηθφ πξφγξακκα ηεο SIEMENS ην SIMATIC S7 300/

36 3. ΒΑΙΚΑ ΣΟΙΥΔΙΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΣΙΜΟΤ ΜΔ SIMATIC S7 3.1 Πεξηγξαθή θαη ιεηηνπξγία ηνπ PLC Σν PLC είλαη κία ειεθηξνληθή δηάηαμε ε νπνία απφ ηελ άπνςε ηεο ιεηηνπξγίαο ζα κπνξνχζε λα πξνζνκνησζεί κε έλαλ πίλαθα απηνκαηηζκνχ. Έρεη δειαδή εηζφδνπο θαη εμφδνπο πνπ ζπλδένληαη κε ηα ζηνηρεία κηαο εγθαηάζηαζεο θαη βέβαηα έλαλ αιγφξηζκν πνπ θαζνξίδεη φηη θάπνηνο ζπλδπαζκφο εηζφδσλ παξάγεη έλα απνηέιεζκα ζηηο εμφδνπο (π.ρ. ε ελεξγνπνίεζε ελφο ηεξκαηηθνχ δηαθφπηε ζηακαηά ηνλ θηλεηήξα κηαο κεηαθνξηθήο ηαηλίαο). Οη νκνηφηεηεο φκσο ζηακαηνχλ εδψ κηα θαη ην ηδηαίηεξν ραξαθηεξηζηηθφ ησλ PLC είλαη φηη νη θαλφλεο πνπ θαζνξίδνπλ ηελ ζπκπεξηθνξά ησλ εμφδσλ δελ είλαη ζηαζεξνί θαη ζπξκαησκέλνη φπσο ζε έλα θιαζζηθφ πίλαθα απηνκαηηζκνχ αιιά κπνξνχλ λα κεηαβάιινληαη κε ηελ επέκβαζε ζην πξφγξακκα ηνπ PLC ρσξίο θακία επέκβαζε ζην Hardware ηνπ ζπζηήκαηνο. Γειαδή ε ινγηθή ηεο ιεηηνπξγίαο πνπ ελζσκαηψλεηαη ζην PLC κέζσ ηνπ πξνγξακκαηηζκνχ ηνπ είλαη κεηαβαιιφκελε. Έηζη ζε φηη αθνξά ην πιηθφ φια ηα PLC απνηεινχληαη απφ ηελ CPU ε νπνία πεξηέρεη ηελ ινγηθή ηνπ απηνκαηηζκνχ θαη ε νπνία αθνχ δηαβάζεη ηελ θαηάζηαζε ησλ θαξηψλ εηζφδνπ (input modules) ελεξγνπνηεί ηηο θάξηεο εμφδνπ (output modules) ζχκθσλα κε ηνπο θαλφλεο (πξφγξακκα) πνπ έρνπκε απνζεθεχζεη ζηελ κλήκε ηνπ. Βέβαηα ην ζχζηεκα ζπκπιεξψλεηαη απφ ην ηξνθνδνηηθφ θαη πηζαλψλ απφ δηαηάμεηο ελδείμεσλ θαη ρεηξηζκψλ (operator panel, operator display). Η CPU κε ηελ βνήζεηα ηεο θάξηαο εηζφδνπ γλσξίδεη θάζε ζηηγκή ηελ θαηάζηαζε ελφο δηαθφπηε εάλ δειαδή είλαη δηεγεξκέλνο ε φρη. Δπηπιένλ κε ηε βνήζεηα ηεο θάξηαο εμφδνπ νπιίδεη έλα ξειέ θαη κέζσ απηνχ ελεξγνπνηεί κία δηάηαμε θίλεζεο, θσηηζκνχ θιπ. Απηφ πνπ απνκέλεη είλαη ε ινγηθή, δειαδή πφηε πξέπεη λα νπιίζεη ην ξειέ. Απηή ε ινγηθή είλαη ην πξφγξακκα ηνπ PLC πνπ ζπληάζζεηαη ζε ζπγθεθξηκέλε γιψζζα κε

37 ηελ βνήζεηα εηδηθνχ ινγηζκηθνχ (programming software), θαη απνζεθεχεηαη ζηελ κλήκε ηνπ PLC. Έηζη ηψξα ην ζχλνιν ηνπ ζπζηήκαηνο ιεηηνπξγεί σο εμήο : Αξρηθά ε CPU δηαβάδεη ηηο εηζφδνπο, δειαδή παξαηεξεί ηελ θάζε είζνδν, θαη αλ ζε απηή έρεη εκθαληζηεί ηάζε (πνπ ζεκαίλεη φηη έρεη θιείζεη ν δηαθφπηεο), θαηαρσξεί έλα ινγηθφ 1 ζε κία πεξηνρή ηεο κλήκεο ηνπ πνπ είλαη εηδηθή γη απηφ ηνλ ζθνπφ (input image). Η πεξηνρή απηή πεξηέρεη ζε θάζε ζηηγκή ηελ θαηάζηαζε ησλ εηζφδσλ θαη ιεηηνπξγεί ζαλ ελδηάκεζνο ζηαζκφο ζηνλ έμσ θφζκν θαη ηελ CPU. ηελ ζπλέρεηα εθηειείηαη ην πξφγξακκα, δειαδή εμεηάδεηαη ε ηηκή ησλ εηζφδσλ θαη απνθαζίδεηαη ε ηηκή ηεο εμφδνπ ε νπνία θαηαρσξείηαη ζε κία αληίζηνηρε πεξηνρή κλήκεο εμφδνπ (output image). Σέινο ε πεξηνρή ηεο κλήκεο εμφδνπ κεηαθέξεηαη ζηελ θάξηα εμφδνπ θαη δηεγείξεη κε ηελ ζεηξά ηεο ην ξειέ. Η δηαδηθαζία απηή επαλαιακβάλεηαη απφ ηελ αξρή θαη δηαξθψο, δειαδή μαλαδηαβάδεηαη ε είζνδνο πνπ κπνξεί λα έρεη δηαθνξεηηθή ηηκή θιπ. Η δηαδηθαζία απηή ιέγεηαη θπθιηθή επεμεξγαζία ζην PLC. Δίλαη ηδηαίηεξα ζεκαληηθφ εδψ λα ηνλίζνπκε φηη ε πιεξνθνξία γηα ηελ θαηάζηαζε ηεο εηζφδνπ απνθηάηαη κφλν ζηελ αξρή ηνπ θχθινπ θαη ε θαηάζηαζε ηεο εηζφδνπ θαηά ην ρξφλν εθηέιεζεο ηνπ πξνγξάκκαηνο ζεσξείηαη ζηαζεξή (πξάγκα πνπ βεβαίσο κπνξεί θαη λα κελ ζπκβεί), φκσο ν θχθινο ηνπ PLC είλαη ηφζν ζχληνκνο (ηππηθά κεξηθά msec) πνπ αθφκα θαη αλ αιιάμεη θαηάζηαζε ε είζνδνο, ε CPU ζα ην αληηιεθζεί ζηνλ ακέζσο επφκελν θχθιν (π.ρ. κεηά απφ 3 ms) θαη ζα δξάζεη αλάινγα κε θαζπζηέξεζε κφλν ρηιηνζηψλ ηνπ δεπηεξνιέπηνπ. Φπζηθά γηα ηδηαίηεξα θξίζηκεο εηζφδνπο ππάξρνπλ ηερληθέο πνπ επηηξέπνπλ ηελ αθαξηαία πιεξνθφξεζε θαη δξάζε ηεο CPU (Event driven interupt). Δδψ ζα πξέπεη επίζεο λα ππνγξακκίζνπκε, φπσο εμάιινπ είδακε θαη πην πάλσ, φηη ην απνηέιεζκα ηνπ απηνκαηηζκνχ (ην πφηε ζα δηεγεξζεί ε έμνδνο) ην θαζνξίδεη ην πξφγξακκα θαη φρη νη θαισδηψζεηο. Θα κπνξνχζακε δηαηεξψληαο ηηο ίδηεο αθξηβψο θαισδηψζεηο θαη αιιάδνληαο κφλν ην πξφγξακκα λα θάλνπκε ην ζχζηεκα λα ζπκπεξηθέξεηαη εληειψο δηαθνξεηηθά. Απηή είλαη βέβαηα ε κεγάιε δηαθνξά ηνπ PLC απφ νπνηνδήπνηε άιιν ζχζηεκα απηνκαηηζκνχ πνπ θαζνξίδεη θαη ην φλνκα ηνπ, δειαδή πξνγξακκαηηδόκελνο ινγηθόο ειεγθηήο

38 3.2 Πιενλεθηήκαηα πξνγξακκαηηζκνύ κε PLC πγθξηηηθά κε ην θιαζζηθφ απηνκαηηζκφ ηα πιενλεθηήκαηα ηνπ πξνγξακκαηηζκνχ κε PLC είλαη πάξα πνιιά. Δλδεηθηηθά κπνξνχκε λα αλαθέξνπκε : Δίλαη ζπζθεπέο γεληθήο ρξήζεσο δελ είλαη θαηαζθεπαζκέλα γηα έλα ζπγθεθξηκέλν είδνο παξαγσγήο. Γελ ελδηαθέξεη ν ζπλνιηθφο αξηζκφο ησλ επαθψλ, ρξνληθψλ, απαξηζκεηψλ θιπ πνπ ζα ρξεζηκνπνηεζνχλ κηαο θαη απνηεινχλ ζηνηρεία κλήκεο ηεο CPU θαη φρη θπζηθέο νληφηεηεο. Η ιεηηνπξγία ηνπ απηνκαηηζκνχ κπνξεί λα αιιάμεη ζε νπνηαδήπνηε ζηάδην ζειήζνπκε (κειέηε, θαηαζθεπή, ζέζε ζε ιεηηνπξγία ή αξγφηεξα) ρσξίο επέκβαζε ζην πιηθφ. Δχθνινο νπηηθφο εληνπηζκφο κε κία καηηά, ηεο ιεηηνπξγίαο ή κε ζηνηρείσλ ηεο εγθαηάζηαζεο κε ηε βνήζεηα ησλ LED πνπ ππάξρνπλ ζε φιεο ηηο θάξηεο εηζφδνπ / εμφδνπ. Με ηε βνήζεηα ζπζθεπήο πξνγξακκαηηζκνχ κπνξεί λα παξαθνινπζεζεί θαη ε ξνή εθηέιεζεο ηνπ πξνγξάκκαηνο. Η θαηαζθεπή ηνπ πίλαθα πνπ ζα ηνπνζεηεζεί ην PLC γίλεηαη παξάιιεια κε ηνλ πξνγξακκαηηζκφ ηνπ, πξάγκα ην νπνίν νδεγεί ζηελ ζπληνκφηεξε παξάδνζε ηνπ απηνκαηηζκνχ. Πνιχ ζπρλφ είλαη ην θαηλφκελν ν ηερληθφο λα θιεζεί λα επηζθεπάζεη κία βιάβε θαη λα δεη έθπιεθηνο φηη άιια ππάξρνπλ ζηα ζρέδηα θαη άιια βιέπεη απηφο ζηελ εγθαηάζηαζε. Σν πξφβιεκα απηφ δελ ππάξρεη ζηα PLC αθνχ πάληα ππάξρεη κφλν έλα ζρέδην απνζεθεπκέλν ην ηειεπηαίν πξφγξακκα πνπ έρνπκε πεξάζεη. Δάλ ζέινπκε λα έρνπκε πεξηζζφηεξα πξνγξάκκαηα, απηφ είλαη δπλαηφ κε ηε ρξήζε δηζθεηψλ. Σα PLC σο ειεθηξνληθέο ζπζθεπέο θαηαιακβάλνπλ πνιχ κηθξφηεξν ρψξν ζην πίλαθα ζε ζρέζε κε ηα πιηθά ηνπ θιαζζηθνχ απηνκαηηζκνχ, θαηαλαιψλνπλ δε πνιχ ιηγφηεξε ελέξγεηα απφ απηά. Σνπνζεηνχληαη άθνβα θαη ζε πεδία ηζρχνο ν θαηαζθεπαζηήο δίλεη νδεγίεο γη απηέο ηηο πεξηπηψζεηο νη νπνίεο πξέπεη λα ηεξνχληαη (απνζηάζεηο, γεηψζεηο θιπ). Η γιψζζεο πξνγξακκαηηζκνχ θαιχπηνπλ φιν ην θάζκα ησλ αλζξψπσλ πνπ θαινχληαη λα αζρνιεζνχλ κε ηελ ηερλνινγία απηή. Τπάξρεη γιψζζα γη αλζξψπνπο κε γλψζε ζην ζπκβαηηθφ απηνκαηηζκφ (Ladder), γιψζζεο γηα φζνπο

39 έρνπλ ππφβαζξν ζε ππνινγηζηέο (Statement List, SCL, FBD, C++) θαζψο θαη γιψζζεο εμεηδηθεπκέλεο γηα δηάθνξεο ηερλνινγίεο (GRAPH 7, HIGRAPH, CSF). Σέινο, ζαλ ςεθηαθέο ζπζθεπέο ζήκεξα πηα καο δίλνπλ ηε δπλαηφηεηα λα ζπλδέζνπκε επάλσ ηνπο νζφλεο, εθηππσηέο, πιεθηξνιφγηα θαη λα θαηαξγήζνπκε έηζη ηα θιαζζηθά κηκηθά δηαγξάκκαηα θαη ηνπο πίλαθεο ρεηξηζκψλ. Δχθνιε είλαη επίζεο θαη ε δηαζχλδεζε κεηαμχ ηνπο γη αληαιιαγή πιεξνθνξηψλ, ν ηειερεηξηζκφο θαη ε ηειεπνπηεία, ν εμ απνζηάζεσο πξνγξακκαηηζκφο ηνπο θαη ε ζχλδεζε ηνπο ζην inernet. 3.3 Έλλνηεο bit, byte, word (ιέμε) θαη double word (δηπιή ιέμε) Γηα λα θαηαιάβνπκε ηνλ ηξφπν κε ηνλ νπνίν έλα PLC επεμεξγάδεηαη ην πξφγξακκα ηνπ, είλαη απαξαίηεην λα θαηαλνήζνπκε ηεο φξνπο bit, byte, word θαη double word θαζψο θαη ηελ νλνκαζία ησλ ζηνηρείσλ ηνπ PLC (είζνδνη, έμνδνη, ρξνληθά θιπ.). Σν bit είλαη ε κηθξφηεξε πιεξνθνξηαθή κνλάδα θαη κπνξεί λα έρεη κφλν δχν ηηκέο «0» θαη «1»

40 Η αληηζηνηρία ηεο δπαδηθήο πιεξνθνξίαο (0-1) κε ηηο πξαγκαηηθέο ζπλζήθεο πνπ ππάξρνπλ ζε κία εγθαηάζηαζε, πεξηγξάθνληαη απφ ην αθφινπζν παξάδεηγκα: Έζησ φηη έρνπκε δχν ηεξκαηηθνχο ζπλδεδεκέλνπο ζε θάξηα εηζφδσλ ζην PLC. Ο πξψηνο (επαθή ζε εξεκία αλνηρηή) δηαθφπηεη ηε ηάζε ηεο ηελ θάξηα ελψ ν δεχηεξνο φρη. Έηζη, ζηηο θιέκεο ηεο εηζφδνπ ζηελ κελ πξψηε πεξίπησζε δελ ζα έρνπκε ηάζε ελψ ζηελ δεχηεξε ζα έρνπκε. Η χπαξμε ηάζεο ζε κηα θιέκα «κεηαθξάδεηαη» απφ ην PLC ζε ζήκα «1» ελψ ε έιιεηςε ηεο ζε ζήκα «0». Μία νκάδα απφ 8 ζπλερφκελα bit νξίδεη έλα byte. Γχν ζπλερφκελα byte (ή 16 ζπλερφκελα bit) νξίδνπλ κία word. Σέινο, δχν ζπλερφκελεο word (ή 4 ζπλερφκελα byte ή 32 ζπλερφκελα bit) νξίδνπλ κία double word. Η αξίζκεζε γίλεηαη πάληα απφ ηα δεμηά πξνο ηα αξηζηεξά μεθηλψληαο απφ ην bit 0 θαη θζάλνληαο ζην 7 (ζηα byte), 15 (ηεο word) ή 31 (ηεο double word). Οη ςεθηαθέο θάξηεο ζην Simatic είλαη νξγαλσκέλεο θαηά byte. Έηζη, ζχκθσλα κ απηά πνπ πξναλαθέξζεθαλ, ε αξίζκεζε ζε κία θάξηα ςεθηαθψλ εηζφδσλ γίλεηαη κε ηα bit. Bit είλαη θάζε κία επηκέξνπο είζνδνο ζηελ θάξηα εηζφδσλ, φπνπ γηα λα πξνζδηνξηζηεί κία είζνδνο είλαη απαξαίηεην λα δεισζεί ζε πνηα νθηάδα βξίζθεηαη (byte) θαη ζηα φξηα ηεο νθηάδαο ζε πνίν αθξηβψο ζεκείν bit. Γηα παξάδεηγκα φηαλ κία είζνδνο νλνκάδεηαη I 1.7, αληηζηνηρεί ζην 8 ν bit ηνπ 2 νπ byte. 3.4 Γηεύζπλζε ζέζεο Κάζε ζέζε ζηε ζεηξά S7 έρεη ζηαζεξή δηεχζπλζε. Απηή απνηειείηαη απφ ηνλ αξηζκφ ηνπ rack (κεηαιιηθή βάζε φπνπ ηνπνζεηείηαη ην PLC) πνπ είλαη ηνπνζεηεκέλε ε θάξηα θαη ηνλ αξηζκφ ηεο ζέζεο. Η δηεχζπλζε byte ζε έλα ζχζηεκα εμαξηάηαη απφ ηε ζέζε πνπ βξίζθεηαη ε θάξηα ζε ζρέζε κε ηελ CPU θαη απφ ην εάλ είλαη ςεθηαθή ή αλαινγηθή. Έηζη, αλ έρνπκε ηνπνζεηήζεη ςεθηαθή θάξηα ζηελ πξψηε ζέζε ζηα δεμηά ηεο CPU (αζρέησο εάλ απηή είλαη εηζφδσλ ή εμφδσλ) ε δηεπζπλζηνδφηεζε ηεο ζα έρεη σο εμήο :

41 Δίζνδνη (Input I) Οη είζνδνη ελφο PLC ζπκβνιίδνληαη κε ην γξάκκα I (Input). Μνλνζήκαληα κία είζνδνο ραξαθηεξίδεηαη απφ δχν ζηνηρεία ζε πνηα νθηάδα αλήθεη (byte) θαη ζηα φξηα απηήο ηεο νθηάδαο ζε πνηα επηκέξνπο ζέζε (bit). Υαξαθηεξηζκόο I x.y x Γηεχζπλζε byte (0.n, αλάινγα κε ηελ ρξεζηκνπνηεκέλε CPU) y Γηεχζπλζε bit (0..7) Παξάδεηγκα Ι 0.0, Ι 4.5, Ι 10.7 θ.α. Byte εηζόδωλ: π.ρ. IB 5, πεξηιακβάλεη ηα bit Ι Ι 5.7 Word εηζόδωλ: π.ρ. IW 8, πεξηιακβάλεη ηα byte ΙΒ8 θαη ΙΒ9, ή αιιηψο ηα bit Ι8.0. Ι8.7, Ι9.0 Ι9.7. Double Word εηζόδωλ: π.ρ. ID 4, πεξηιακβάλεη ηηο word ΙW4 θαη ΙW6, ή αιιηψο ηα byte ΙB4 IB7 ή ηα bit I4.0 Ι4.7, Ι5.0 Ι5.7, I6.0 I6.7, I7.0 I

42 Όπσο αλαθέξακε, ε πιεξνθνξία πνπ θζάλεη ππφ κνξθή ηάζεο ζε κία θάξηα εηζφδσλ ςεθηνπνηείηαη θαη παίξλεη δχν ηηκέο 1 ε 0, αλάινγα απφ ην εάλ ππάξρεη ή φρη ηάζε ζηελ θιέκα εηζφδνπ αληίζηνηρα. Απηή ε ηηκή θαηαρσξείηαη ζε κία εηδηθή πεξηνρή ηεο CPU, πνπ νλνκάδεηαη πεξηνρή απεηθφληζεο ησλ εηζφδσλ (Process Image Inputs PII). Απφ απηφ ην ρψξν θαηά ηελ εθηέιεζε ηνπ πξνγξάκκαηνο καο αληιείηαη ε πιεξνθνξία γηα ηηκή ηεο εηζφδνπ. Έμνδνη (Output Q) Οη έμνδνη ελφο PLC ζπκβνιίδνληαη κε ην γξάκκα Q (Output). Μνλνζήκαληα κία έμνδνο ραξαθηεξίδεηαη απφ δχν ζηνηρεία ζε πνηα νθηάδα αλήθεη (byte) θαη ζηα φξηα απηήο ηεο νθηάδαο ζε πνηα επηκέξνπο ζέζε (bit). Υαξαθηεξηζκόο Q x.y x Γηεχζπλζε byte (0.n, αλάινγα κε ηελ ρξεζηκνπνηεκέλε CPU) y Γηεχζπλζε bit (0..7) Παξάδεηγκα Q 5.0, Q 9.5, Q 12.7 θ.α. Byte εμόδωλ: π.ρ. QB 5, πεξηιακβάλεη ηα bit Q Q 5.7 Word εμόδωλ: π.ρ. QW 8, πεξηιακβάλεη ηα byte QΒ8 θαη QΒ9, ή αιιηψο ηα bit Q8.0. Q8.7, Q9.0 Q9.7. Double Word εμόδωλ: π.ρ. QD 4, πεξηιακβάλεη ηηο word QW4 θαη QW6, ή αιιηψο ηα byte QB4 QB7 ή ηα bit Q4.0 Q4.7, Q5.0 Q5.7, Q6.0 Q6.7, Q7.0 Q7.7. Η CPU κε βάζε ηηο πιεξνθνξίεο πνπ έρεη γηα ηελ εηθφλα ηεο εγθαηάζηαζεο (PII) θαη ην θαηαρσξεκέλν πξφγξακκα παξάγεη απνθάζεηο, φπσο γηα παξάδεηγκα «θηλεηήξαο Μ1 stop», «βάλα V5 αλνίγεη» θιπ. Οη εληνιέο απηέο θαηαρσξνχληαη ζε πξψηε θάζε ζε κία εηδηθή πεξηνρή κλήκεο, αληίζηνηρεο κ απηή ηεο απεηθφληζεο εηζφδσλ. Ο ρψξνο απηφο νλνκάδεηαη πεξηνρή απεηθφληζεο εμφδσλ (Process Image Output PIQ)

43 Απφ απηφ ην ρψξν, κεηά ηελ νινθιήξσζε ηεο εθηέιεζεο ηνπ πξνγξάκκαηνο καο κεηαθέξνληαη νη πιεξνθνξίεο πξνο ηηο θάξηεο εμφδνπ, νη νπνίεο κε ηελ ζεηξά ηνπο ηηο εθηεινχλ κεηαηξέπνληαο ηελ ινγηθή εληνιή ζε ειεθηξηθή (δίλνπλ ηάζε ζηηο εμφδνπο πνπ πξέπεη). Βνεζεηηθά (Memory M) Πνιιέο θνξέο θαηά ηελ εθπφλεζε ηνπ πξνγξάκκαηνο καο θαινχκαζηε λα επαλαιάβνπκε ηκήκαηα ηνπ θψδηθα, γηα λα εθηειέζνπκε θάπνηεο δηαδηθαζίεο. Έλαο ηξφπνο είλαη λα γξάςνπκε ηνλ επαλαιακβαλφκελν θψδηθα ηφζεο θνξέο φζεο ρξεηαδφκαζηε πξάγκα πνπ καο θνζηίδεη ζε ρξφλν (θαηαγξαθήο αιιά θαη εθηέιεζεο αξγφηεξα απφ ηελ CPU) θαη ζε κλήκε ηνπ πξνγξάκκαηνο. Η ελδεδεηγκέλε ιχζε είλαη ε ρξεζηκνπνίεζε βνεζεηηθψλ. Καηαγξάθεηαη κηα θνξά ε ινγηθή, απνζεθεχεηαη ζε έλα βνεζεηηθφ θαη ην βνεζεηηθφ απηφ ην ρξεζηκνπνηνχκε φζεο θνξέο θαη ζε φπνην ζεκείν ηνπ πξνγξάκκαηνο καο ζέινπκε. Σα βνεζεηηθά παίδνπλ ην ξφιν ησλ βνεζεηηθψλ ξειέ ζην θιαζζηθφ απηνκαηηζκφ. Σα ρξεζηκνπνηνχκε ζην πξφγξακκα καο γηα λα απνζεθεχζνπκε νξηζκέλεο θαηαζηάζεηο. Σα bit εδψ παξνκνηάδνληαη φζνλ αθνξά ηε ιεηηνπξγία ηνπο κε ηηο εμφδνπο, κε ηε δηαθνξά φηη απηά δελ απεηθνλίδνληαη ζε LED. Γελ πεγαίλνπλ απ επζείαο ζηελ εγθαηάζηαζε θαη κπνξνχκε λα δνχκε ηε θαηάζηαζε ηνπο κφλν κε ηε βνήζεηα ζπζθεπήο πξνγξακκαηηζκνχ. Ο ζπκβνιηζκφο ηνπο ζην πξφγξακκα γίλεηαη κε γξάκκα Μ θαη αθνινπζνχλ ηνλ ίδην ραξαθηεξηζκφ κε ηηο εηζφδνπο θαη ηηο εμφδνπο. Υξνληθά (Timer T) Η ιεηηνπξγία ρξνληθψλ ρξεζηκνπνηείηαη γηα λα πινπνηήζεη αιγφξηζκνπο, πνπ έρνπλ ζρέζε κε ρξφλν (επηηήξεζε, αλακνλή, κέηξεζε ρξνληθνχ δηαζηήκαηνο, δεκηνπξγία παικνχ). Έηζη γηα παξάδεηγκα, ζα ρξεηαζηνχκε ηε ρξεζηκνπνίεζε ρξνληθνχ αλ ππάξρεη ε απαίηεζε φηαλ εθθηλήζεη έλα κεράλεκα κεηά απφ 10 δεπηεξφιεπηα λα εθθηλήζεη έλα άιιν. Με ηνλ φξν ρξνληθφ ελλννχκε κία ιέμε (word) ζε κία εηδηθή πεξηνρή ηεο κλήκεο, απηή ησλ ρξνληθψλ. Δθεί βξίζθεηαη θαηαρσξεκέλε ε κνλάδα (msec, sec) θαη ε ηηκή

44 ηνπ ρξφλνπ. Όηαλ ππάξρνπλ νη θαηάιιειεο πξνυπνζέζεηο ε ηηκή απηή αξρίδεη λα κεηψλεηαη κε ην ξπζκφ πνπ νξίδεη ε κνλάδα ηνπ ρξφλνπ (π.ρ. θάζε sec) κέρξη λα θζάζεη ηελ ηηκή «0». Όζνλ αθνξά ην πξφγξακκα καο, κπνξνχκε λα εθκεηαιιεπηνχκε θαη ην δηάζηεκα πνπ κεηξά ην ρξνληθφ αιιά θαη απηφ κεηά ηελ νινθιήξσζε ηεο κέηξεζεο. Απαξηζκεηέο (Counter C) Οη ιεηηνπξγίεο απαξηζκεηή καο δίλνπλ ηε δπλαηφηεηα λα εθηεινχκε εξγαζίεο απαξίζκεζεο απ επζείαο απφ ην θεληξηθφ επεμεξγαζηή. Οη απαξηζκεηέο κεηξνχλ πξνο ηα επάλσ θαη πξνο ηα θάησ κέζα ζην φξηα Γηα λα κεηξήζεη ε CPU πξέπεη λα δηαπηζηψζεη αιιαγή θαηάζηαζεο, απφ «0» ζε «1» ζε θάπνηα είζνδν. Με ηνλ φξν απαξηζκεηή ελλννχκε κία ιέμε (word) ζε κία εηδηθή πεξηνρή ηεο κλήκεο, απηή ησλ απαξηζκεηψλ. Δθεί βξίζθεηαη θαηαρσξεκέλν ην πεξηερφκελν ηνπ απαξηζκεηή (ην πφζν δειαδή έρεη κεηξήζεη) ην νπνίν ην απμάλνπκε, ην κεηψλνπκε ή ην κεδελίδνπκε απφ ην πξφγξακκα καο. 3.5 ηάδηα εξγαζίαο Έμη είλαη ηα ζηάδηα εξγαζίαο πνπ πξέπεη λ αθνινπζεζνχλ γηα λα πινπνηεζεί έλαο απηνκαηηζκφο : 1. Σερληθή πεξηγξαθή Καηαγξαθή δειαδή ησλ απαηηήζεσλ ηνπ πειάηε φζν αθνξά ηε ζεκεξηλή θαηάζηαζε ηεο εγθαηάζηαζεο, ηηο απαηηήζεηο απφ ηνλ απηνκαηηζκφ αιιά θαη ηηο πηζαλέο κειινληηθέο ηεο επεθηάζεηο. 2. Δπηινγή ηχπνπ θαη κνλάδσλ PLC Η επηινγή γίλεηαη πάληα κε βάζε ηερλννηθνλνκηθά θξηηήξηα, ηε θαιχηεξε ηερληθή ιχζε δειαδή κε ην ρακειφηεξν θφζηνο, κέζα απφ κηα πιεζψξα ζπζηεκάησλ θαη ζπληζησζψλ ηνπο. 3. Δθπφλεζε ζρεδίσλ / Καηαζθεπή πίλαθα φπνπ ζα ηνπνζεηεζεί ην PLC. 4. Πξνγξακκαηηζκφο Τινπνίεζε ησλ πξνδηαγξαθψλ πνχ έζεζε ν πειάηεο. Σν πξφγξακκα δνθηκάδεηαη ελ κέξεη γηα ηε ζσζηή ηνπ ιεηηνπξγία, αθνχ κηα νινθιεξσκέλε δνθηκή ηνπ είλαη πξαθηηθά αδχλαηε ζην γξαθείν θαζφζνλ νη ζπλζήθεο είλαη ζπλήζσο πνιχ πην δηαθνξεηηθέο απφ απηέο ηηο εγθαηάζηαζεο

45 5. Θέζε ζε ιεηηνπξγία Σν PLC ηνπνζεηεκέλν ζην πίλαθα κεηαθέξεηαη θαη ηνπνζεηείηαη ζηελ εγθαηάζηαζε, ζπξκαηψλεηαη κε ηα πεξηθεξεηαθά ζηνηρεία (θηλεηήξεο, βάλεο, ηεξκαηηθνχο), γίλεηαη έιεγρνο γηα ηε ζσζηή ζπξκάησζε θαη ηέινο κεηαθέξεηαη ην πξφγξακκα ζην PLC. Δδψ γίλεηαη ν νξηζηηθφο έιεγρνο ηεο ζσζηήο ζχκθσλα κε ηε ηερληθή πεξηγξαθή ιεηηνπξγίαο ηνπ απηνκαηηζκνχ. 6. Φάθεινο έξγνπ Γεκηνπξγείηαη θάθεινο ηνπ έξγνπ κε ηα ηειηθά δηνξζσκέλα ζρέδηα θαη ην πξφγξακκα εθηππσκέλν κε επεμεγεκαηηθά ζρφιηα

46 4. ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ PLC 4.1 Φηινζνθία ηνπ Απηνκαηηζκνύ Πξηλ αξρίζνπκε ηε δεκηνπξγία ηνπ πξνγξάκκαηνο, είλαη πνιχ ζεκαληηθφ λα απνθαζηζηεί κε πνην ηξφπν ζα εθθηλνχλ ηα κεραλήκαηα. Η θηινζνθία ινηπφλ ηνπ απηνκαηηζκνχ βαζίδεηαη θπξίσο ζην δηάγξακκα ξνήο θαη ζηελ ηζρχ πνπ θαηαλαιψλνπλ ηα κεραλήκαηα. Γηα απηφ ην ιφγν απνθαζίζηεθε πξψηα λα εθθηλνχλ ηα κεραλήκαηα κεγάιεο ηζρχνο, δειαδή ν ζπαζηήξαο θαη ην ηξηβείν, θαη ελ ζπλερεία ηα ππφινηπα κεραλήκαηα. Αθνχ ινηπφλ εθθηλήζεη ν ζπαζηήξαο πνπ είλαη ην πξψην κεράλεκα ηνπ απηνκαηηζκνχ, κεηά απφ θάπνηα δεπηεξφιεπηα, ηα νπνία ηα νξίδνπκε εκείο κέζα απφ ην πξφγξακκα φπσο ζα δνχκε παξαθάησ, εθθηλεί θαη ην ηξηβείν. Μεηά νξίδνπκε ηελ ζεηξά ησλ κεηαθνξηθψλ ηαηληψλ, θαη αξρίδνπκε απφ ηελ ηειεπηαία πνπ απνξξίπηεη ηα πιηθά ζηνλ ζσξφ. Η επηινγή ηεο ζεηξάο εθθίλεζεο ησλ κεραλεκάησλ είλαη πνιχ ζεκαληηθή, δηφηη πξέπεη λα γίλεηαη κε ηέηνην ηξφπν, ψζηε λα κελ επηβαξχλεηαη ην δίθηπν θαηά ηελ εθθίλεζε αιιά θαη γηα έλαλ αθφκα ζεκαληηθφ ιφγν, απηφλ ηεο δηαθνπήο ιεηηνπξγίαο. Δάλ γηα νπνηνδήπνηε ιφγν θάπνην κεράλεκα ζηακαηήζεη λα ιεηηνπξγεί, είηε απφ ζεξκηθφ, είηε απφ θξαθάξηζκα πιηθνχ ή γηα νπνηνδήπνηε ιφγν γίλεη απηφ, κε ηα κέζα ειέγρνπ πνπ ππάξρνπλ ζηνλ απηνκαηηζκφ ε πιεξνθνξία απηή ζα κεηαθεξζεί ζην PLC, ηφηε ην πξφγξακκα ζα ζηακαηήζεη φια ηα επφκελα κεραλήκαηα ηεο ζεηξάο εθθίλεζεο, ψζηε λα κελ ζπλερηζηεί ε ξνή ηνπ πιηθνχ θαη δεκηνπξγεζεί πξφβιεκα. Δίλαη πνιχ ζεκαληηθφ λα πξνζέμνπκε ινηπφλ ηελ ζεηξά εθθίλεζεο δηφηη, ε ζηάζε ησλ κεραλεκάησλ είλαη ε αηηία πνπ ζπκβαίλνπλ νη πεξηζζφηεξεο βιάβεο θαη θαηαζηξνθέο ζε ηέηνηνπ είδνπο εγθαηαζηάζεηο. Αλ απνθχγνπκε ηέηνηνπ είδνπο βιάβεο, πνπ κπνξνχλ λα πξνθαιέζνπλ πνιχσξεο ή θαη πνιπήκεξεο θαζπζηεξήζεηο γηα ηελ επηζθεπή ηνπο, ηφηε έρνπκε θάλεη κεγάια βήκαηα ψζηε λα δηαζθαιίζνπκε: ηελ καθξνρξφληα ιεηηνπξγία ηεο εγθαηάζηαζεο, ηελ θαιχηεξε πνηφηεηα ηνπ πξντφληνο, ηηο θαιχηεξέο πειαηεηαθέο ζρέζεηο θαη ηελ νηθνλνκηθφηεξε ιεηηνπξγία ηεο κνλάδαο

47 Γηα ηνπο παξαπάλσ ιφγνπο ην πξφγξακκα ηνπ απηνκαηηζκνχ πξέπεη λα ειεγρζεί αξθεηέο θνξέο πξηλ μεθηλήζεη ε παξαγσγή. Όια ηα παξαπάλσ ζπκβαίλνπλ ζηελ πεξίπησζε πνπ έρεη γίλεη ε επηινγή ηεο απηφκαηεο εθθίλεζεο, δηφηη ππάξρεη θαη ε επηινγή ηεο ρεηξνθίλεηεο ιεηηνπξγίαο, θαηά ηελ νπνία ν ρεηξηζηήο επηιέγεη κεκνλσκέλα ηα κεραλήκαηα πνπ ζέιεη λα εθθηλήζεη. Απηφ γίλεηαη ζηηο πεξηπηψζεηο πνπ ην ζπγθξφηεκα είλαη ζε ζηάζε θαη ζέιεη λα γίλεη δνθηκή ζε έλα κεράλεκα πνπ έρεη επηζθεπαζηεί, είηε γηαηί έλα κεράλεκα έρεη ζηακαηήζεη κε πιηθφ θαη γηα λα εθθηλήζεη απηφκαηα πξέπεη πξψηα λα απνξξηθζεί ην πιηθφ πνπ έρεη, είηε γηα νπνηνδήπνηε άιιν ιφγν ρξεηαζηεί. Η ρεηξνθίλεηε εθθίλεζε γίλεηαη κε πνιχ απιφ ηξφπν, φπσο ζα δνχκε παξαθάησ. ηελ νζφλε ηνπ πξνγξάκκαηνο ρεηξηζκψλ, δίπια ζε θάζε κεράλεκα ππάξρεη θαη έλα θνπκπί εθθίλεζεο (Button START), ζε γθξη ρξψκα, ην νπνίν φηαλ εθθηλήζεη ην κεράλεκα, γίλεηαη πξάζηλν θαη έλα θνπκπί ζηάζεο (Button STOP), κε θφθθηλν ρξψκα πνπ ζηακαηάεη ην κεράλεκα. 4.2 εηξά εθθίλεζεο Μεηά ηελ εθθίλεζε ησλ δχν πξψησλ κεραλεκάησλ φπσο αλαθέξακε ζηελ πξνεγνχκελε παξάγξαθν, εθθηλνχλ κε θάπνηα ρξνληθή θαζπζηέξεζε νη ηειεπηαίεο ηαηλίεο απφξξηςεο, νη ηαηλίεο ηξνθνδνζίαο ηνπο, ηα θφζθηλα δηαινγήο θ.ν.θ. Γηα παξάδεηγκα ε ζεηξά εθθίλεζεο είλαη: ηαηλία 9 ηαηλία 10 ηαηλία 11 ραιηθνζπιιέθηεο ηαηλία 12 θφζθηλν 5 (ραξαθηεξηζκφο κεραλεκάησλ φπσο νξίδεηαη ζην δηάγξακκα ξνήο 1.3) θ.ν.θ. Αλαιπηηθά ε ζεηξά εθθίλεζεο θαίλεηαη ζην παξαθάησ ζρέδην 3.1, πνπ παξνπζηάδεη ζε ζεηξά ηα κεραλήκαηα πνπ εθθηλνχλ θαη έρνπλ αξηζκεζεί ζχκθσλα κε Function Block (FB) πνπ έρνπλ ραξαθηεξηζηεί

48 ρέδην 4.1 : εηξά εθθίλεζεο κεραλεκάησλ. 4.3 Πξόγξακκα απηνκαηηζκνύ Βαζηθφ ζηνηρείν ηεο εγθαηάζηαζεο θαη θαηά ζπλέπεηα ηνπ πξνγξάκκαηνο καο είλαη φηη φιεο νη ηαηλίεο ιακβάλνπλ ηηο ίδηεο εληνιέο, δειαδή εηζφδνπο, πνπ είλαη: κία είζνδνο απφ ην ζεξκηθφ, πνπ δειψλεη φηη είλαη θιεηζηφο ν δηαθφπηεο, κία είζνδνο απφ ην απηφκαην ξειέ, πνπ δειψλεη φηη έρεη εθθηλήζεη ν θηλεηήξαο (feedback) θαη δίλεη ην δηθαίσκα λα εθθηλήζεη ην επφκελν κεράλεκα, κία είζνδν απφ ην ζρνηλνδηαθφπηε ηεο ηαηλίαο (θχθισκα αζθαιείαο), θαη κία είζνδν απφ επηηεξεηή ζηξνθψλ (παικφ), πνπ καο ελεκεξψλεη γηα ην εάλ δνπιεχεη ε ηαηλία. ηα ππφινηπα κεραλήκαηα, ιακβάλνπκε δχν εηζφδνπο: κία είζνδν απφ ην ζεξκηθφ, πνπ δειψλεη φηη είλαη θιεηζηφο ν δηαθφπηεο, θαη κία είζνδν απφ ην απηφκαην ξειέ, πνπ δειψλεη φηη έρεη εθθηλήζεη ν θηλεηήξαο θαη δίλεη ην δηθαίσκα λα εθθηλήζεη ην επφκελν κεράλεκα

49 Δηθόλα 4.1 : Δληνιή / είζνδνο απφ ην ζεξκηθφ κε πνξηνθαιί θαιψδην απφ ΝC επαθή θαη ε εληνιή / είζνδνο απφ NC επαθή ηνπ ξειέ (feedback) κε πνξηνθαιί θαιψδην. Σν πξφγξακκα κε ηελ ζεηξά ηνπ, γηα θάζε θηλεηήξα, βγάδεη κία έμνδν (Q) 24V DC, ε νπνία νπιίδεη ην βνεζεηηθφ ξειέ πνπ αληηζηνηρεί ζε θάζε θχξην ξειέ ιεηηνπξγίαο. Σα βνεζεηηθά ξειέ έρνπλ ηξνθνδνηεζεί ζηελ βνεζεηηθή επαθή ηνπο κε 220V, ε νπνία φηαλ νπιίζεη ζηέιλεη 220V ζην πελίν ηνπ θχξηνπ ξειέ γηα λα νπιίζεη. Γηα επηπιένλ αζθάιεηα, ε εληνιή γηα λα νπιίζεη ην θπξίσο ξειέ πεξλάεη, πξηλ θαηαιήμεη ζην πελίν, απφ ηελ αλνηρηή επαθή ηνπ ζεξκηθνχ, ψζηε εάλ ην ζεξκηθφ είλαη αλνηρηφ, λα κελ θηάλεη ε εληνιή ζην πελίν ηνπ ξειέ, γηα λα νπιίζεη. Όια απηά θαίλνληαη θαη ζηηο εηθφλεο 4.1 θαη 4.2, φπσο έρνπλ γίλεη νη ζπλδέζεηο ζηελ πξαγκαηηθφηεηα

50 Δηθόλα 4.2 : Έμνδνο Q ηνπ PLC κε πξάζηλν θαιψδην, ε νπνία νπιίδεη ην βνεζεηηθφ ξειέ d, απφ αλνηρηή επαθή ηνπ νπνίνπ νπιίδεη ην ξειέ ηζρχνο θάζε κεραλήκαηνο. Όπσο ινηπφλ θαίλεηαη θαη ζηηο δχν πξνεγνχκελεο εηθφλεο, νη είζνδνη νδεχνπλ ζηα ζεκεία ζχλδεζεο κε πνξηνθαιί θαιψδην θαη νη έμνδνη κε πξάζηλν. Απφ ηελ αλνηρηή επαθή NO ηνπ βνεζεηηθνχ ξειέ, κε θαθέ θαιψδην, νδεχεη ε εληνιή ελεξγνπνίεζεο ηνπ ξειέ ηζρχνο, αθνχ πξψηα πεξάζεη απφ επαθή ηνπ ζεξκηθνχ. Δπεηδή ινηπφλ φια ηα κεραλήκαηα έρνπλ ηνλ ίδην ηξφπν ιεηηνπξγίαο, δεκηνπξγήζακε έλα θνηλφ Function Block ην FB100, ην νπνίν παξακεηξνπνηήζεθε, θαη ην ρξεζηκνπνηήζακε γηα φια ηα κεραλήκαηα. ε απηφ ην FB, δεκηνπξγήζεθε ε ρεηξνθίλεηε ιεηηνπξγία φπσο θαίλεηαη παξαθάησ

51 ε απηφ ην ζεκείν, γίλεηαη ε ηαπηνπνίεζε ηνπ κεραλήκαηνο πνπ έρνπκε επηιέμεη θαη καο δίλεηαη ε δπλαηφηεηα λα ρεηξηζηνχκε απφ ηελ νζφλε καο ηα θνπκπηά εθθίλεζεο θαη ζηάζεο. ηελ ζπλέρεηα ηνπ FB100, γίλεηαη ν νξηζκφο ηνπ ρξψκαηνο πνπ ζα εκθαλίδεηαη ζηελ νζφλε, αλάινγα κε ηελ επηινγή πνπ έρνπκε

52 ην ηέινο απηνχ ηνπ παξακεηξνπνηεκέλνπ FB γίλεηαη ν νξηζκφο ηεο απηφκαηεο εθθίλεζεο ζχκθσλα κε ηνλ νπνίν γηα θάζε κεράλεκα ζα νξίζνπκε ηελ ζεηξά πνπ ζα έρεη ζηελ απηφκαηε εθθίλεζε θαη εδψ ζα ιακβάλνπκε ηελ εληνιή εάλ έρεη εθθηλήζεη ην πξνεγνχκελν κεράλεκα γηα λα εθθηλήζεη ην επφκελν

53 Έηζη ηειηθά ιακβάλνπκε έλα παξακεηξνπνηεκέλν FB, ην νπνίν ην ρξεζηκνπνηνχκε ζε θάζε επηκέξνπο Function Block πνπ θηηάμακε γηα θάζε κεράλεκα θαη έρεη ηελ παξαθάησ κνξθή

54 4.4 Λεηηνπξγία κεραλεκάηωλ Όπσο είδακε πξνεγνπκέλσο, γηα θάζε κεράλεκα δεκηνπξγήζακε ην δηθφ ηνπ Function Block. ε θάζε κεράλεκα αληηζηνηρεί θαη έλα Data Block (DB), έλα ηκήκα δειαδή ηεο κλήκεο ην νπνίν ην ρξεζηκνπνηνχκε γηα λα απνζεθεχζνπκε ηα ζηνηρεία ηνπ θάζε κεραλήκαηνο, ηα νπνία ην πξφγξακκα καο ζα ηα αλαζχξεη φηαλ πξέπεη λα δνζεί θάπνηα εληνιή εθθίλεζεο, ζηάζεο ή ζθάικαηνο. Έηζη, φπσο ζα δνχκε θαη παξαθάησ, ζε θάζε FB θάζε κεραλήκαηνο έρνπκε δεκηνπξγήζεη έλα ρξφλν, ν νπνίνο είλαη απηφο πνπ νξίδεη ηνλ ρξφλν θαζπζηέξεζεο εθθίλεζεο θάζε κεραλήκαηνο, ψζηε λα κελ ππεξθνξηψλεηαη ην δίθηπν ζηελ απηφκαηε επηινγή. ην ζρήκα παξαθάησ, θαίλεηαη ζαλ Σ20, κέζα ζε πξάζηλν πιαίζην. Γηα ηεο κεηαθνξηθέο ηαηλίεο ν ρξφλνο απηφο είλαη 5 sec, γηα ηα θφζθηλα είλαη 7 sec θαη αλάινγα κε ηηο αλάγθεο θάζε κεραλήκαηνο κπνξνχκε λα αιιάμνπκε ηελ ηηκή ηνπ, γξάθνληαο, φπσο θαίλεηαη ζε παξαθάησ ζην θφθθηλν πιαίζην, νπνηαδήπνηε ηηκή ζέινπκε π.ρ. S5T#10S (δειαδή 10sec). ηελ ζπλέρεηα ηνπ FB ηνπ κεραλήκαηνο εηζάγνπκε, ην παξακεηξνπνηεκέλν FB100 πνπ δεκηνπξγήζακε λσξίηεξα, νξίδνληαο ηνπ απφ πνην DB ζα «δηαβάδεη» ην ζηνηρεία ηνπ επηιεγκέλνπ κεραλήκαηνο. ην ζρήκα παξαθάησ θαίλεηαη, κέζα ζην κπιε πιαίζην ν αξηζκφο ηνπ DB. Δπίζεο παξαηεξνχκε, ζην πξάζηλν πιαίζην, φηη εδψ νξίδνπκε ηελ ζεηξά εθθίλεζεο, θαη πνην ζπγθεθξηκέλα φηη ην κεράλεκα ζα εθθηλήζεη κφιηο ηειεηψζεη ν ρξφλνο Σ21, πνπ αλαθέξεηαη ζην πξνεγνχκελν κεράλεκα

55 ε απηφ ην ζεκείν, φπσο θαίλεηαη ζην θίηξηλν πιαίζην θαη απφ ηνλ ραξαθηεξηζκφ δίπια, νξίδνπκε πνηα είζνδν καο δίλεη γηα ην ζπγθεθξηκέλν κεράλεκα ηελ εληνιή φηη ην ζεξκηθφ ηνπ έρεη αλνίμεη, ψζηε λα καο δειψζεη ζηελ νζφλε φηη ππάξρεη ζθάικα. Πην θάησ νξίδνπκε, φπσο θαίλεηαη ζην θφθθηλν πιαίζην θαη ζηνλ ραξαθηεξηζκφ, ην Feedback. αλ Feedback, νξίδνπκε ηελ εληνιή πνπ ιακβάλνπκε απφ ην ξειέ ηνπ θηλεηήξα φηαλ νπιίζεη, κε απνηέιεζκα λα είκαζηε ζίγνπξνη φηη έρεη εθθηλήζεη ν θηλεηήξαο καο, γηα λα ζπλερηζηεί ε δηαδηθαζία θαη ζην επφκελν κεράλεκα. Αθφκα, κε ηελ εληνιή Feedback, φηαλ ηελ ιάβνπκε ζην ζπγθεθξηκέλν ζεκείν, γίλεηαη ε αιιαγή ζηελ θαηάζηαζε ηνπ κεραλήκαηνο πνπ εκθαλίδεηαη ζηελ νζφλε, απφ γθξη ζε πξάζηλν. ην ζρήκα καο, ε εληνιή δίλεηαη κε ηελ είζνδν Ι3.1. Αμίδεη λα ζεκεησζεί, φπσο θαίλεηαη θαη ζην παξαπάλσ ζρήκα, φηη θάζε κεράλεκα έρεη ραξαθηεξηζηεί κε έλα ζπγθεθξηκέλν Data Block. Έηζη, ζην κπιε πιαίζην, βιέπνπκε φηη ζην DB9 θαηαγξάθνληαη φια ηα ζηνηρεία ηνπ κεραλήκαηνο, φπσο

56 επίζεο ζηελ δεμηά κεξηά βιέπνπκε φηη ε θαηάζηαζε ηνπ κεραλήκαηνο απνζεθεχεηαη ζην DBB9. Γηα πεξηζζφηεξε επθνιία, ζηνλ αξηζκφ ηνπ κεραλήκαηνο, ην ραξαθηεξίζακε κε ηνλ αξηζκφ 9. ηελ δεμηά κεξηά ηνπ DB, βιέπνπκε θαη ηελ έμνδν πνπ ελεξγνπνηεί ην πξφγξακκα γηα λα ζπλερηζηεί ε δηαδηθαζία. ην ραξαθηεξηζκέλν ζεκείν LEITOYRGIA ελεξγνπνηείηαη ε έμνδνο Q1.0, ε νπνία νπιίδεη ην ξειέ ηνπ ζπγθεθξηκέλνπ κεραλήκαηνο. Όιέο νη ππφινηπεο εξγαζίεο ελεξγνπνηνχληαη απφ Memory ηα νπνία έρνπλ νξηζηεί ζην πξφγξακκα πξνεγνπκέλσο. Απηέο είλαη νη βαζηθέο ιεηηνπξγίεο γηα φια ηα κεραλήκαηα, νη νπνίεο πεξηιακβάλνληαη φιεο ζε έλα ζρεδφλ ίδην FB γηα θάζε κεράλεκα. Η κφλε δηαθνξά είλαη φηη ζηα FB ησλ ηαηληψλ, ζε ζεηξά κε ην ζεξκηθφ ηνπνζεηνχκε θαη ηελ εληνιή απφ ηνλ ζρνηλνδηαθφπηε, φπσο θαίλεηαη ζην παξαθάησ ζρήκα ππνγξακκηζκέλν κε θφθθηλν, έηζη φπνηα εληνιή απφ ηηο δπν έρνπκε, ζηελ νζφλε καο λα καο εκθαλίδεηαη ζαλ ζθάικα

57 Αλαθέξακε πξνεγνπκέλσο, φηη γηα θάζε κεράλεκα ρξεζηκνπνηήζακε έλα ζπγθεθξηκέλν DB γηα λα απνζεθεχζνπκε ηα ζηνηρεία, ην DB100. Απηφ παξνπζηάδεηαη παξαθάησ, φπνπ ππάξρεη ν ραξαθηεξηζκφο ηνπ θάζε κεραλήκαηνο θαη ν αθξηβήο αξηζκφο ηνπ DBB θάζε κεραλήκαηνο. Πεξηζζφηεξα ζηνηρεία γίλνληαη θαηαλνεηά ζην επφκελν θνκκάηη, νπνχ παξνπζηάδεηαη ην πξφγξακκα ιεηηνπξγίαο ηεο νζφλεο θαη γίλεηαη ιεπηνκεξήο πεξηγξαθή ησλ δεδνκέλσλ δηαζχλδεζεο

58 4.5 Δπηθνηλωλία PC κε PLC Σα PLC ηεο SIEMENS έρνπλ εγθαηαζηεκέλε βάζε εθαξκνγψλ ηελ Simatic Net ε νπνία πεξηέρεη φια ηα πξσηφθνιια επηθνηλσλίαο. Κάζε PLC, έρεη ελζσκαησκέλε κηα ζχξα ΜΡΙ, ε νπνία θαιχπηεη θπξίσο εθαξκνγέο κεζαίαο θιίκαθαο. Οη δχν πην δηαδεδνκέλεο κνξθέο επηθνηλσλίαο είλαη ε Profibus θαη ε Industrial Ethernet. Γηα ην δηθφ καο δίθηπν επηιέμακε ηελ επηθνηλσλία κέζσ Industrial Ethernet, ε νπνία έρεη ηα παξαθάησ ραξαθηεξηζηηθά : Πιεξνί ην πξφηππν ΙΔΔΔ θαη θαιχπηεη εθαξκνγέο πςειήο θιίκαθαο, απαηηεηηθέο ζε φγθν πιεξνθνξηψλ θαη ηαρχηεηα κεηάδνζεο. Τςειή απφδνζε κεγάινο αξηζκφο ζηαζκψλ, κεγάινο φγθνο δεδνκέλσλ. Τςειφο βαζκφο αζθάιεηαο δεδνκέλσλ νη ζπληζηψζεο ηνπ δηθηχνπ είλαη θαηαζθεπαζκέλεο γηα ζθιεξέο βηνκεραληθέο ζπλζήθεο. Τςειήο πνηφηεηαο πξνζηαηεπκέλν θαιψδην. χλδεζε κεηαμχ ηνπ γξαθείνπ θαη ηεο παξαγσγήο. Δπειημία πινπνηεί δηάθνξεο ηνπνινγίεο (αζηέξαο, δαθηχιηνο θιπ.). Πξνζπέιαζε ζε εθαξκνγέο Windows. Πξνγξακκαηηζκφο εμ απνζηάζεσο. Η εθαξκνγή κπνξεί λα είλαη ζε ηνπηθφ δίθηπν LAN ή ζε δίθηπν επξείαο θιίκαθαο WAN. Οη απνζηάζεηο πνπ θαιχπηνληαη θζάλνπλ ηα 4,3 ρηιηφκεηξα κε ηαρχηεηα κεηάδνζεο 10,5Mbps θαη ν κέγηζηνο αξηζκφο ζηαζκψλ πνπ κπνξνχλ λα πάξνπλ κέξνο ζην δίθηπν είλαη Απηνχ ηνπ είδνπο ε επηθνηλσλία νλνκάδεηαη Global Data (GD), θαη γηα ηελ πινπνίεζε ηεο αθνινπζήζακε ηελ παξαθάησ απιή δηαδηθαζία : Γεκηνπξγήζακε ην Hardware ηνπ ζηαζκνχ, δειαδή δειψζακε ηνλ ηχπν ηεο CPU πνπ ρξεζηκνπνηήζακε. Δπηιέγνπκε ηελ εθαξκνγή NetPro απφ ηελ επηθάλεηα εξγαζίαο ηνπ Simatic κε ην παξαθάησ πιήθηξν. ηελ νζφλε πνπ εκθαλίδεηαη επηιέγνπκε ηνλ ηχπν επηθνηλσλίαο

59 ρέδην 4.2 : Οζφλε ζπλδέζεσλ Με ηελ πξάζηλε γξακκή θαίλεηαη ε επηθνηλσλία Industrial Ethernet, φπνπ νξίζακε ζαλ ηξφπν επηθνηλσλίαο κε ηελ Device 1, δειαδή ην PC ιεηηνπξγίαο. Σν θαιψδην πνπ ρξεζηκνπνηνχκε γηα ηελ επηθνηλσλία είλαη UTP cat6 κε 4x2x0,5mm² θαιψδηα θαη εηδηθφ αινπκηλέλην πεξίβιεκα, ελψ ζπλδέεηαη ζηελ ππνδνρή δηθηχνπ ηνπ PC θαη ηεο CPU κε ην θαηάιιειν βχζκα, φπσο θαίλεηαη ζηηο παξαθάησ εηθφλεο. Δηθόλα 4.3 : χλδεζε ζην PLC

60 Δηθόλα 4.4 : χλδεζε ζην PC ην ζρέδην 4.2, θαίλεηαη θαη ε ΜΡΙ επηθνηλσλία ηελ νπνία ρξεζηκνπνηήζακε γηα ηελ δηαζχλδεζε ηνπ PG/Laptop, πνχ έγηλε ε δεκηνπξγία ηνπ πξνγξάκκαηνο, ψζηε λα κεηαθέξνπκε ην πξφγξακκα ζηελ CPU. Απηή ε επηθνηλσλία γίλεηαη κε έλα εηδηθφ θαιψδην ηεο Siemens κέζσ ηεο ζεηξηαθήο ζχξαο RS232, ν νπνία θαίλεηαη ζηελ εηθφλα 4.3 ζηελ αξηζηεξή κεξηά ηεο CPU

61 5. ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ SIMATIC WinCC Flexible 2007 Advanced 5.1 Φηινζνθία ζρεδηαζκνύ ρέδην SCADA νλνκάδνπκε ηελ δπλακηθή εηθφλα πνπ ζα παξνπζηάδεηαη ζηελ νζφλε ηνπ PC θαη ηελ νπνία ζα βιέπεη ν ρεηξηζηήο ηεο εγθαηάζηαζεο. Δίλαη πνιχ ζεκαληηθφ ινηπφλ απηή ε εηθφλα λα είλαη επαλάγλσζηε, λα κελ ζπκπεξηιακβάλεη πνιιέο θαη πεξηηηέο πιεξνθνξίεο, λα γίλνληαη ακέζσο ζαθή ηα ζθάικαηα θαη λα είλαη εχθνιε θαη απιή ε ρξήζε ηεο. Γηα ηνλ ζρεδηαζκφ ηεο δπλακηθή εηθφλαο SCADA ρξεζηκνπνηήζακε ην πξφγξακκα ηεο SIEMENS, Simatic WINCC Flexible 2007 Advanced. αλ βάζε γηα ηνλ ζρεδηαζκφ ηνπ πξνγξάκκαηνο, ρξεζηκνπνηήζακε ην δηάγξακκα ξνήο πνπ καο είρε δνζεί θαη αλαθέξακε πξνεγνπκέλσο, κε φιεο ηηο αιιαγέο πνπ είραλ γίλεη ή ζα γίλνληαλ ζηελ εγθαηάζηαζε. Γηα λα γίλεη πην θαηαλνεηφ κε πνην ηξφπν γίλεηαη ε απεηθφληζε ηεο εγθαηάζηαζεο ζηελ νζφλε ηνπ ππνινγηζηή, πξέπεη πξψηα λα παξνπζηάζνπκε κεξηθά απφ ηα βαζηθά ηκήκαηα ηνπ πξνγξάκκαηνο Simatic WINCC Flexible θαη ελ ζπλερεία λα εμεγήζνπκε κε πνην ηξφπν γίλεηαη ε επηθνηλσλία ηνπ πξνγξάκκαηνο κε ην PLC κέζσ ησλ tags

62 5.2 Βαζηθά ζηνηρεία ζρεδηαζκνύ κε Simatic WINCC Flexible Σo Simatic WINCC Flexible είλαη έλα πξφγξακκα ηεο SIEMENS, κε ην νπνίν γίλεηαη ν ζρεδηαζκφο ησλ δπλακηθψλ εηθφλσλ (scada) θαη ν νξηζκφο ηνπο γηα ηελ εθηέιεζε ησλ εξγαζηψλ, αλάινγα κε ηηο επηινγέο ηνπ ρεηξηζηή. Καηά ηελ εθθίλεζε ηνπ πξνγξάκκαηνο γίλεηαη ε επηινγή ηνπ ηχπνπ νζφλεο πνπ ζα ρξεζηκνπνηήζνπκε. Όπσο θαίλεηαη παξαθάησ ππάξρνπλ επηινγέο δηάθνξσλ ηχπσλ νζνλψλ ηεο Siemens, πνπ έρνπλ πξνθαζνξηζκέλεο δπλαηφηεηεο θαη θάησ ππάξρεη ε επηινγή γηα PC κε ην πξφγξακκα WinCC flexible Runtime. Σν πξφγξακκα WinCC flexible Runtime είλαη έλα ηκήκα ηνπ WINCC Flexible 2007 Advanced, ην νπνίν εγθαζίζηαηαη ζην PC ησλ ρεηξηζκψλ θαη πεξηέρεη κφλν ην πξφγξακκα απεηθφληζεο ρσξίο λα έρεη δπλαηφηεηεο αιιαγψλ θαη ηξνπνπνηήζεσλ. Με απηφλ ηνλ ηξφπν δηαζθαιίδεηαη φηη ε ιεηηνπξγία ηεο κνλάδαο ζα γίλεηαη πάληα κε ηελ ίδηα δηαδηθαζία θαη ηα ίδηα κέηξα αζθαιείαο πνπ έρνπλ νξηζηεί αξρηθά

63 5.3 Αξρηθή νζόλε ζρεδηαζκνύ Αθνχ γίλεη ε επηινγή ηεο νζφλεο ιεηηνπξγίαο, κεηά κπαίλνπκε ζην πεξηβάιινλ ζρεδηαζκνχ ηνπ πξνγξάκκαηνο, ζηελ αξρηθή νζφλε, ζηελ νπνία ππάξρνπλ φιεο νη επηινγέο θαη ξπζκίζεηο, πνπ πξέπεη λα γίλνπλ γηα ηελ ιεηηνπξγία ηνπ πξνγξάκκαηνο. Αξρηθά, γίλεηαη ν νξηζκφο ηνπ νλφκαηνο ηεο ζειίδαο, ε ζεηξά εκθάληζεο ηεο, ην θφλην ηεο επηθάλεηαο εξγαζίαο θαη δηάθνξεο άιιεο επηινγέο γηα ηηο νζφλεο πνπ ζα εκθαλίδνληαη, φπσο θαίλεηαη ζην θάησ κέξνο ηηο νζφλεο ζρεδηαζκνχ. ηελ δεμηά πιεπξά ηεο νζφλεο ζρεδηαζκνχ εκθαλίδνληαη θάπνηα έηνηκα ζρέδηα πνπ κπνξνχκε λα ρξεζηκνπνηήζνπκε κε δηάθνξεο ιεηηνπξγίεο φπσο εκεξνκελία, ψξα, γεσκεηξηθά ζρήκαηα, δηαθφπηεο ζέζεο (switch), θνπκπηά επηινγήο (button) θαη δηάθνξα άιια αλάινγα κε ηελ ιεηηνπξγία πνπ επηζπκνχκε θαη ην νπηηθφ απνηέιεζκα πνπ καο ηθαλνπνηεί. Όηαλ επηιεγεί έλα απφ ηα έηνηκα ζρήκαηα, ηφηε ζην θάησ κέξνο ηεο νζφλεο εκθαλίδεηαη ην παξάζπξν κε ηηο ιεηηνπξγίεο πνπ κπνξνχκε λα επηιέμνπκε γηα λα πξαγκαηνπνηεί ην ζρήκα πνπ ζα ρξεζηκνπνηήζνπκε. Θα αλαθέξνπκε γηα παξάδεηγκα

64 ηεο επηινγέο πνπ κπνξνχκε λα έρνπκε, φηαλ επηιέμνπκε ην ζρήκα button, κηαο θαη βξίζθεη πνιιέο εθαξκνγέο ζην πξφγξακκα πνπ θηηάμακε. Όπσο θαίλεηαη ζηελ παξαθάησ εηθφλα εθηφο απφ ηεο νπηηθέο επηινγέο γηα ην κέγεζνο, ην ρξψκα, ην θείκελν θαη δηάθνξα άιια, ην βαζηθφ ηκήκα είλαη ε ιεηηνπξγία ηνπ button φηαλ επηιεγεί. Δπηιέγνληαο ην animation θαη ην events καο παξνπζηάδνληαη φιεο νη δπλαηφηεηεο πνπ καο παξέρεη ην πξφγξακκα γηα ηνλ νξηζκφ ηνπ ζηνηρείνπ button

65 ηα παξαπάλσ παξάζπξα γίλεηαη ν ραξαθηεξηζκφο ηνπ button σο integer, binary ή bit θαη κε πνηφ tag ζα επηθνηλσλεί κε ην PLC, θαζψο επίζεο θαη ηε κνξθή (ρξψκα, flashing θ.η.ι.) ζα έρεη αλάινγα κε ηελ επηινγή καο. ηελ ζπλέρεηα ζα αλαθέξνπκε αλαιπηηθφηεξα ηηο επηινγέο πνπ έρνπκε θάλεη γηα ηα button, δηφηη είλαη ην βαζηθφηεξν ηκήκα ηνπ ιεηηνπξγηθνχ ζρεδίνπ θαη έρεη γίλεη ρξήζε πνιιψλ button ζην πξφγξακκα ηνπ ιαηνκείνπ. 5.4 Γξαθηθά απεηθόληζεο Δθηφο απφ ηα δηάθνξα ιεηηνπξγηθά θνπκπηά θαη ζηνηρεία, έλα ζρέδην scada πεξηέρεη θαη αξθεηά γξαθηθά, πνπ δελ έρνπλ δπλακηθέο ιεηηνπξγίεο, αιιά απνηεινχλ κέξνο ηεο απεηθφληζεο ζηε νζφλε ηεο πξαγκαηηθήο εγθαηάζηαζεο έηζη ψζηε λα γίλεηαη θαιχηεξα αληηιεπηφ ην δπλακηθφ ζρέδην. Γηάθνξα γξαθηθά θαη βηνκεραληθά, αιιά θαη απιά ζρέδηα ππάξρνπλ ζηελ βηβιηνζήθε ηνπ πξνγξάκκαηνο έηνηκα γηα ρξήζε αλάινγα κε ηελ πεξίπησζε. Απηφ γίλεηαη εάλ επηιέμνπκε ζην θάησ δεμηά κέξνο ηηο αξρηθήο νζφλεο ηελ επηινγή graphics θαη ελ ζπλερεία αλνίμνπκε ην WinCC Flexible Image Folders, απφ εθεί επηιέγνπκε ην γξαθηθφ πνπ επηζπκνχκε θαη ην ηνπνζεηνχκε ζηελ νζφλε καο. Πνιιέο θνξέο φκσο ηα έηνηκα γξαθηθά ηνπ πξνγξάκκαηνο δελ επαξθνχλ γηα ηηο εθάζηνηε απαηηήζεηο ηεο εγθαηάζηαζεο, γηα απηφ ην ιφγν κπνξνχκε λα ζρεδηάζνπκε ηα γξαθηθά πνπ επηζπκνχκε ζε δηάθνξα ζρεδηαζηηθά πξνγξάκκαηα θαη λα ηα εηζάγνπκε ζε έλα δηθφ καο θάθειν, απφ φπνπ θαη κπνξνχκε λα ηα ρξεζηκνπνηήζνπκε ζην ζρέδην καο. Έηζη θάησ απφ ηελ επηινγή WinCC Flexible Image Folders, ππάξρεη ε επηινγή My Image Folders, φπνπ εηζάγνπκε ηα «δηθά καο» ζρέδηα γηα λα ηα ρξεζηκνπνηήζνπκε. ην ζρέδην ηνπ ιαηνκείνπ, πνπ ζα δνχκε ζηε ζπλέρεηα, ηα πεξηζζφηεξα γξαθηθά ζρεδηάζηεθαλ ζε δηαθνξεηηθφ πξφγξακκα θαη ελ ζπλερεία ρξεζηκνπνηήζεθαλ ζηελ εθαξκνγή απηή. Όια ηα γξαθηθά πνπ ρξεζηκνπνηνχληαη ζην ζρέδην, θαηαρσξνχληαη απφ ην πξφγξακκα απηφκαηα ζε ιίζηα, ε νπνία εκθαλίδεηαη ζην αξηζηεξφ κέξνο ηεο αξρηθήο νζφλεο ζηελ επηινγή Graphics

66 5.5 Δπηθνηλωλία κε ην PLC Πνιχ ζεκαληηθφ ζεκείν γηα ηελ ιεηηνπξγία ηνπ πξνγξάκκαηνο είλαη ε επηθνηλσλία ηνπ PC κε ην PLC, δειαδή ηνπ πξνγξάκκαηνο scada κε ην πξφγξακκα ηνπ PLC. ε απηφ ην ζεκείν αμίδεη λα αλαθέξνπκε φηη ν θαζνξηζκφο ηνπ ηξφπνπ ζχλδεζεο κε ην PC γίλεηαη κε πνιχ απιφ ηξφπν, κέζσ ηεο επηινγήο Connections πνπ βξίζθεηαη ζην αξηζηεξφ κέξνο ηεο αξρηθήο νζφλεο. Δπηιέγνληαο ην Connections αλνίγεη έλα παξάζπξν, φπσο θαίλεηαη ζηελ παξαθάησ εηθφλα, φπνπ καο δίλνληαη φιεο νη πηζαλέο ζπλδέζεηο θαη ζπλδπαζκνί Hardware. ηελ επηινγή ηεο επηθνηλσλίαο (interface) ππάξρνπλ δχν πξσηφθνιια, ην MPI/DP θαη ην Ethernet, έηζη αλάινγα κε ηελ εγθαηάζηαζε καο, επηιέγεηαη ην απαηηνχκελν κε ηηο θαηάιιειεο ξπζκίζεηο. ηελ εγθαηάζηαζε ηνπ ιαηνκείνπ έρεη γίλεη ε επηθνηλσλία κε Ethernet, φπσο έρνπκε αλαθέξεη πξνεγνπκέλσο

67 5.6 Power Tags Υσξίο ηελ ρξήζε ησλ Power tags, ε νπνηαδήπνηε επηθνηλσλία θαη ιεηηνπξγία ηνπ πξνγξάκκαηνο είλαη αδχλαηε. αλ power tags ή ζθέην tags νξίδεηαη ε άδεηα πνπ αγνξάδεηαη απφ ηελ Siemens, ε νπνία έρεη ζπγθεθξηκέλν κέγεζνο αλάινγα κε ην κέγεζνο ηνπ πξνγξάκκαηνο γηα ηελ κεηαθνξά δεδνκέλσλ πνπ επηζπκνχκε. Γηα παξάδεηγκα ππάξρνπλ «παθέηα» tags απφ 128kb, 256kb, 512kb, 1024kb έσο 2048kb, ηα νπνία νξίδνπλ κέρξη πφζα δεδνκέλα κπνξεί λα κεηαθέξεη ην πξφγξακκα ηνπ WinCC Flexible Runtime ζην πξφγξακκα ηνπ PLC. H αγνξά ηνλ tags γίλεηαη απφ ηελ Siemens ζε κνξθή flash disk θαη κεηαθέξνληαη κία θνξά κφλν ζην PC ιεηηνπξγίαο. Αλαιπηηθφηεξα ηα 128kb αλαθέξνληαη σο 128 tags. Κάζε tag κπνξεί λα νξηζηεί ζαλ byte, word, dword, int θαη δηάθνξεο άιιεο κνξθέο αλάινγα κε ηηο αλάγθεο καο. Ο νξηζκφο ησλ tags γίλεηαη πνιχ εχθνια εάλ ζην αξηζηεξφ κέξνο ηεο αξρηθήο νζφλεο θάλνπκε ηελ επηινγή Tags. Σφηε καο εκθαλίδεηαη κηα ιίζηα, φπνπ κπνξνχκε λα θαηαρσξήζνπκε ηα tags πνπ ζα ρξεζηκνπνηήζνπκε ζην πξφγξακκα καο

68 ηελ ζπλέρεηα ζα δνχκε αλαιπηηθφηεξα ηελ ιεηηνπξγία ησλ tags θαη πσο νξίδνληαη ζην πξφγξακκα ηνπ ιαηνκείνπ. Παξνπζηάζακε κεξηθέο απφ ηηο ζεκαληηθφηεξεο ιεηηνπξγίεο ηνπ πξνγξάκκαηνο θαη πνηέο δπλαηφηεηεο καο πξνζθέξεη, ελ ζπλερεία ζα αλαιχζνπκε πην δηεμνδηθά ηνλ ηξφπν πνπ δεκηνπξγήζακε ην πξφγξακκα ηνπ ζρεδίνπ ιεηηνπξγίαο ηνπ ιαηνκείνπ θαη ζα δνχκε κε πνην ηξφπν ζπλδένληαη ηα δχν πξνγξάκκαηα θαη πψο επηθνηλσλνχλ. Οη δπλαηφηεηεο ηνπ πξνγξάκκαηνο WinCC Flexible Advanced είλαη πάξα πνιιέο θαη ε ρξήζε ηνπ ζρεηηθά εχθνιε. Όιεο νη ιεηηνπξγίεο θαη νη ξπζκίζεηο εκθαλίδνληαη ζην αξηζηεξφ κέξνο ηηο αξρηθήο νζφλεο θαη ε επηινγή ηνπο κπνξεί λα γίλεη πνιχ εχθνια. Πνιχ ρξήζηκε γηα ηελ εμέιημε θαη ηελ δνθηκή ηνπ πξνγξάκκαηνο είλαη ε δπλαηφηεηα πνπ παξέρεηαη γηα ηελ εηθνληθή ιεηηνπξγία ηνπ πξνγξάκκαηνο, ε νπνία γίλεηαη κε ηελ εθαξκνγή ηνπ Runtime κε ην πιήθηξν πνπ θαίλεηαη παξαθάησ θαη ππάξρεη ζην πάλσ κέξνο ηεο αξρηθήο νζφλεο

69 6. ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ SCADA 6.1 Φηινζνθία ηνπ πξνγξάκκαηνο scada Βαζηθφ ζηνηρείν γηα ηελ θαηαζθεπή ηνπ πξνγξάκκαηνο είλαη ε απινπνηεκέλε ιεηηνπξγία θαη ρξήζε ηεο νζφλεο ρεηξηζκψλ. Γηα απηφ ην ιφγν απνθαζίζηεθε ε απεηθφληζε νιφθιεξνπ ηνπ ιαηνκείνπ λα γίλεη ζε κία νζφλε, ηα κεραλήκαηα λα ζρεδηαζηνχλ κε έλα ηξφπν πνπ ζα παξαπέκπεη ζηελ πξαγκαηηθή γξακκή παξαγσγήο θαη θάζε ιεηηνπξγία λα εκθαλίδεηαη κε δηαθνξεηηθφ νπηηθφ ζήκα. Βάζε γηα ην ζρέδην απεηθφληζεο ηνπ ιαηνκείνπ απνηέιεζε ην Γηάγξακκα ξνήο 1.3 (ζει. 19), ην νπνίν απνηειεί ηελ ηειηθή δηάηαμε ησλ κεραλεκάησλ ζην ρψξν. Η θηινζνθία ιεηηνπξγίαο ηνπ ιαηνκείνπ απνηειείηαη απφ δχν ζθέιε, ηελ απηφκαηε θαη ηελ ρεηξνθίλεηε ιεηηνπξγία ησλ κεραλεκάησλ. Η επηινγή γηα ην πνηα ιεηηνπξγία ζα επηιερζεί γηα ηελ εθθίλεζε ησλ κεραλεκάησλ γίλεηαη απφ ησλ ρεηξηζηή κέζσ δπν δηαθνπηψλ ζην πάλσ αξηζηεξά κέξνο ηεο νζφλεο. Δθεί ππάξρεη ην button απηφκαην, ην ρεηξνθίλεην θαη ην αθχξσζε επηινγήο. Αλάινγα κε ην πνία επηινγή ζα γίλεη, αιιάδεη ην ρξψκα ησλ button θαη εκθαλίδνληαη θαη «θξπθά» button. Έηζη εάλ γίλεη ε επηινγή απηφκαην, ηφηε απφ θάησ εκθαλίδνληαη δχν button κε ην απηφκαηε εθθίλεζε ζε κπιε ρξψκα θαη ην ζηάζε ζε θφθθηλν ρξψκα. Αθφκα, εκθαλίδεηαη θαη κία εηθνληθή ζεηξήλα ε νπνία αλαβνζβήλεη θαη δίλεη ερεηηθφ ζήκα γηα ιφγνπο αζθαιείαο γηα ιίγα δεπηεξφιεπηα, φηη ζα εθθηλήζεη ην πξψην κεράλεκα απηφκαηα κεηά ηελ παχζε ηεο ζεηξήλαο

70 Δάλ γίλεη ε επηινγή ρεηξνθίλεην, ηφηε δίπια ζε θάζε κεράλεκα, φπνπ ππάξρεη έλα πεδίν κε ην ραξαθηεξηζκφ ηνπ κεραλήκαηνο θαη δπν button start θαη stop, ην button start γίλεηαη πξάζηλν θαη ην button stop θφθθηλν. Μεηά απφ ηελ επηινγή ρεηξνθίλεην κπνξνχκε λα εθθηλήζνπκε νπνηνδήπνηε κεράλεκα ζέινπκε ρσξίο θαλέλα πεξηνξηζκφ. Απηή ε επηινγή γίλεηαη θπξίσο γηα θαηαζηάζεηο δνθηκψλ κεηά απφ επηζθεπή θάπνηνπ κεραλήκαηνο ή ζε πεξηπηψζεηο πνπ ππάξρεη θάπνην πξφβιεκα κε ηελ ξνή ηνπ πιηθνχ. ην ζεκείν απηφ πξέπεη λα αλαθέξνπκε φηη ζε πεξίπησζε ζθάικαηνο θάπνηνπ κεραλήκαηνο, ε έλδεημε γηα ην ηη είδνπο ζθάικα είλαη θαη ζε πνην κεράλεκα, γίλεηαη κε ηνλ εμήο ηξφπν, ην θφθθηλν button stop ηνπ κεραλήκαηνο πνπ έρεη ην ζθάικα αλαβνζβήλεη θαη ζην πάλσ κέξνο ηεο νζφλεο εκθαλίδεηαη έλα πιαίζην κε ην ηη είδνπο ζθάικα είλαη. Γηα παξάδεηγκα εάλ ην ζεξκηθφ ιεηηνπξγίαο θάπνηνπ κεραλήκαηνο παξνπζηάζεη ζθάικα, εκθαλίδεηαη ηελ νζφλε θαη ζε ζπλδπαζκφ κε ην πνην button stop αλαβνζβήλεη, γίλεηαη ακέζσο αληηιεπηφ ην ζθάικα θαη κε πνην ηξφπν δηνξζψλεηαη. Δπίζεο έλα ηκήκα ηνπ ιαηνκείνπ δελ εληάζζεηαη πάληα ζηελ γξακκή παξαγσγήο, αιιά ιεηηνπξγεί ππφ πξνυπνζέζεηο. Έηζη ην ηξηβείν θψλνο, ε ηαηλία 13 θαη ε ηαηλία 14, πξέπεη πξψηα λα επηιεγνχλ θαη ελ ζπλερεία, κε παξφκνηα δηαδηθαζία κε πξηλ λα γίλεη ε εθθίλεζε ηνπο. ην παξαθάησ ζρέδην παξνπζηάδεηαη έλαο επηινγηθφο δηαθφπηεο κε ηνλ ραξαθηεξηζκφ ΣΡΙΒΔΙΟ ΚΩΝΟ,Σ13/Σ14, ηνλ νπνίν φηαλ επηζπκεί ν ρεηξηζηήο ηνλ κεηαθηλεί ζηελ επηινγή εληφο θαη απηφκαηα απφ θάησ εκθαλίδνληαη δχν button, εθθίλεζε θαη ζηάζε

71 Δπηιέγνληαο ην κπιε button εθθίλεζε, ην ηκήκα απηφ ηνπ ιαηνκείνπ εθθηλεί απηφκαηα κε πξψηα ην ηξηβείν θψλνο, κεηά ηελ ηαηλία 14 θαη ηέινο ηελ ηαηλία 13. Η επηινγή γηα εθθίλεζε απηνχ ηνπ ηκήκαηνο ηνπ ιαηνκείνπ κπνξεί λα γίλεη αλά πάζα ζηηγκή θαη ελψ ήδε ε ππφινηπε κνλάδα ιεηηνπξγεί. ε πεξίπησζε πνπ επηζπκεί ν ρεηξηζηήο ρεηξνθίλεηε εθθίλεζε, ηφηε ηα κεραλήκαηα εθθηλνχλ ρεηξνθίλεηα φηαλ έρεη γίλεη απηή ε επηινγή γηα φιν ην ιαηνκείν, φπσο αλαθέξακε πξνεγνπκέλσο. Οινθιεξψλνληαο, πξέπεη λα αλαθέξνπκε θαη ηελ επηινγή ζηάζε, φπνπ φια ηα κεραλήκαηα ζηακαηνχλ λα ιεηηνπξγνχλ θαη ην ζχζηεκα έξρεηαη ζε θαηάζηαζε αδξάλεηαο. Απηή ε θαηάζηαζε γίλεηαη θαη νπηηθά θαηαλνεηή κε ηελ κεηαβνιή ηνπ button start ζε θίηξηλν ρξψκα θαη ηελ απφθξπςε ησλ button απηφκαηε εθθίλεζε θαη ζηάζε. Άξα ινηπφλ κε ηνλ ρξσκαηηζκφ ησλ button ιεηηνπξγίαο αλάινγα κε ηελ επηινγή θαη ηελ θαηάζηαζε ηνπ ζπγθξνηήκαηνο, γίλεηαη ακέζσο αληηιεπηφ ζε πνηα θαηάζηαζε βξίζθεηαη ην ιαηνκείν. Με κπιε ρξψκα είλαη ζε θαηάζηαζε απηφκαηεο ιεηηνπξγίαο, κε πξάζηλν ρξψκα είλαη ζε θαηάζηαζε ρεηξνθίλεηεο ιεηηνπξγίαο θαη κε θίηξηλν ρξψκα είλαη ζε ζηάζε. Σν θφθθηλν ρξψκα πξνεηδνπνηεί γηα ζθάικα θαη γηα ζηάζε θάπνηνπ κεραλήκαηνο ή νιφθιεξνπ ηνπ ιαηνκείνπ

72 6.2 Βαζηθή νζόλε ρεηξηζκώλ Η βαζηθή νζφλε ρεηξηζκψλ είλαη απηή πνπ παξνπζηάδεηαη παξαθάησ θαη πνπ ζα παξνπζηάζνπκε αλαιπηηθφηεξα ηνλ ηξφπν ζρεδηαζκνχ ηεο. Με βάζε ην Γηάγξακκα Ρνήο 1.3 έγηλε ν ζρεδηαζκφο θαη ε απεηθφληζε ησλ κεραλεκάησλ ζηελ νζφλε. Ωο θφλην ηεο επηθάλεηαο εξγαζίαο επηιέγεη έλα ρξψκα πνπ δελ ζα είλαη έληνλν θαη δελ ζα θαηαπνλεί ηελ φξαζε ηνπ ρεηξηζηή. Σα γξαθηθά πνπ επηιέμακε γηα λα ζπκβνιίζνπκε ηα κεραλήκαηα, πξνζπαζήζακε λα ηείλνπλ ζηελ πξαγκαηηθή ηνπο εηθφλα. Έηζη θάπνηα ζρήκαηα απφ ηελ βηβιηνζήθε ηνπ WinCC Flexible ρξεζηκνπνηήζεθαλ ζην ζρέδην καο, αιιά θάπνηα άιια, φπσο νη ηαηλίεο, ζρεδηάζηεθαλ ζε εμσηεξηθφ πξφγξακκα θαη ελ ζπλερεία εηζήρζεζαλ ζηελ βηβιηνζήθε ηνπ πξνγξάκκαηνο θαη ρξεζηκνπνηήζεθαλ. Η ηνπνζέηεζε ησλ ζρεδίσλ έγηλε κε ηέηνην ηξφπν ψζηε λα είλαη νξαηά ζηελ νζφλε ρσξίο ηελ κεηαθίλεζε ηεο, άιια θαη λα ζπκπίπηνπλ κε ηελ πξαγκαηηθφηεηα. ηελ

73 εγθαηάζηαζε ηνπνζεηήζεθε κηα νζφλε 19 ηληζψλ, έηζη ψζηε ην κέγεζνο ησλ γξαθηθψλ λα είλαη αξθεηά κεγάιν θαη εχρξεζην. ην επάλσ κέξνο ηεο νζφλεο ηνπνζεηήζακε έλα text field θαηάιιεισλ δηαζηάζεσλ κε ηελ επσλπκία ηεο εηαηξίαο θαη ηνλ ραξαθηεξηζκφ ηεο εγθαηάζηαζεο, θαη έλα datetime field. Δλ ζπλερεία ηνπνζεηήζακε ηα button απηφκαην, ρεηξνθίλεην θαη αθχξσζε επηινγήο. Γηα θάζε button πξέπεη λα γίλεηαη θαη ν νξηζκφο γηα ην πνηα ιεηηνπξγία ζα πξαγκαηνπνηεί θαη κε πνην ηξφπν ζα κεηαθέξεηαη απηή ε εληνιή ζην PLC. Έηζη γηα ην button απηφκαην, αθνχ νξίζακε ην επηζπκεηφ ρξψκα θαη κέγεζνο, κεηά δεκηνπξγήζακε έλα tag κε ηελ νλνκαζία «γεληθέο εληνιέο», ηχπν δεδνκέλσλ (data type) word θαη δηεχζπλζε MW20 θαη κε ην bit 0 δίλεηαη ε εληνιή ζην PLC φηη έρεη γίλεη ε επηινγή απηφκαην. Δλ ζπλερεία, ζηελ επηινγή events ηνπ button, νξίζακε φηη κε ηελ εληνιή press ζα γίλεηαη ε κεηαθνξά ησλ δεδνκέλσλ (bit). Όηαλ ζην PLC δνζεί ε εληνιή απηφκαην, ηφηε αξρίδεη ν θχθινο ηνπ πξνγξάκκαηνο πξέπεη λα γίλεη ε αιιαγή ηνπ ρξψκαηνο ηνπ button απφ γθξη ζε κπιε. Έηζη ζηελ επηινγή animation, νξίδνπκε ζην appearance ηελ κεηαβνιή ηνπ ρξψκαηνο. Απηφ γίλεηαη πάιη κέζσ ελφο tag, πνπ ην νλνκάζακε «θαηάζηαζε ζπγθξνηήκαηνο» θαη είλαη ηχπνο δεδνκέλσλ byte κε δηεχζπλζε MB24 θαη ζαλ κπιε ρξψκα νξίδνπκε ην bit

74 Παξφκνηα δηαδηθαζία αθνινπζήζακε θαη γηα ηα ππφινηπα βαζηθά button ηεο νζφλεο, αιιά γηα λα κελ ρξεζηκνπνηήζνπκε κεγάιν αξηζκφ tags, απιά κεηαθέξακε ηηο εληνιέο κέζσ ησλ ηδίσλ tag αιιά δηαθνξεηηθψλ bit. Έηζη γηα ην button ρεηξνθίλεην ε εληνιή κεηαθέξζεθε κε ην bit 1 ζηνλ ίδην MW20. Η αιιαγή ηεο θαηάζηαζεο, δειαδή ηνπ ρξψκαηνο απφ γθξη ζε θίηξηλν, έγηλε κέζσ ηνπ αληίζηνηρνπ tag φπσο πξνεγνπκέλσο, MB24 κε ην bit 2. Δδψ πξέπεη λα αλαθέξνπκε φηη φηαλ έρνπκε ηελ επηινγή ρεηξνθίλεην, ην ρξψκα ηνπ button start θάζε κεραλήκαηνο γίλεηαη θίηξηλν θαη φηαλ ην επηιέμνπκε, αιιάδεη ζε πξάζηλν γηα λα καο ελεκεξψζεη φηη ην κεράλεκα είλαη ζε ιεηηνπξγία. Γηα ην button αθχξσζε επηινγήο, ε εληνιή κεηαθέξεηαη κέζσ ηνπ bit 2 ηνπ MW20 θαη ηα button επηινγήο επηζηξέθνπλ πάιη ζε γθξη ρξψκα κέζσ ηνπ bit 0 ηνπ ΜΒ

75 6.3 «Κξπθά» πιήθηξα Πξνεγνπκέλσο αλαθέξακε φηη φηαλ θάλνπκε επηινγή γηα απηφκαηε εθθίλεζε, εκθαλίδνληαη απηφκαηα δπν λέα button, ην απηφκαηε εθθίλεζε θαη ην ζηάζε. Η ξχζκηζε γηα ηελ απηφκαηε εκθάληζε ηνπο γίλεηαη ζηελ επηινγή animation ηνπ button κε ηελ εληνιή visibility. Γηα ην button απηφκαηε εθθίλεζε, ε εληνιή ζην PLC κεηαθέξεηαη κε ην ίδην tag φπσο ηα πξνεγνχκελα, «γεληθέο εληνιέο», κε ην bit 4. Η εληνιή γηα ηελ αιιαγή ηνπ ρξψκαηνο δίλεηαη κε δηαθνξεηηθφ tag, ην «απηφκαηε εθθίλεζε» πνπ είλαη byte κε δηεχζπλζε MB25. ηελ επηινγή visibility, θαίλεηαη παξαθάησ, ε εκθάληζε ηνπ button γίλεηαη φηαλ ελεξγνπνηεζεί ην bit 3 απφ ην tag «γεληθέο εληνιέο». Παξφκνηα δηαδηθαζία αθνινπζνχκε θαη γηα ηα «θξπθά» button πνπ εκθαλίδνληαη φηαλ γίλεη ε επηινγή γηα ην ηξηβείν θψλνο εληφο

76 6.4 Tags Πνιχ ζεκαληηθφ ζηνηρείν ηνπ πξνγξάκκαηνο ζρεδηαζκνχ είλαη θαη ε δπλαηφηεηα πνπ παξέρεηαη γηα ηελ εκθάληζε ησλ tags πνπ έρνπλ ρξεζηκνπνηεζεί ζε ιίζηα. ε απηφλ ηνλ πίλαθα κπνξνχκε λα δνχκε φια ηα tags, ηνλ ηχπν δεδνκέλσλ, ηελ δηεχζπλζε ηνπο θαη δηάθνξεο ρξήζηκεο πιεξνθνξίεο. Δπίζεο, φηαλ θάπνηα tags έρνπλ παξφκνηεο ιεηηνπξγίεο, κπνξνχκε πξψηα λα ηα δεκηνπξγήζνπκε ζηελ ιίζηα θαη κεηά λα ηα αλαζχξνπκε ζε φπνην ζεκείν ζέινπκε. Έηζη έγηλε θαη κε ηα button start θαη stop γηα θάζε κεράλεκα φπσο ζα δνχκε παξαθάησ, κηαο θαη έρνπλ φια ηηο ίδηεο ιεηηνπξγίεο. 6.5 Button START / STOP Κάζε κεράλεκα, ζηελ ρεηξνθίλεηε επηινγή, έρεη θαη ην δηθφ ηνπ button start / stop. Σα button απηά έρνπλ ηνπνζεηεζεί θνληά ζην γξαθηθφ πνπ απεηθνλίδεη ην αληίζηνηρν κεράλεκα ζηελ νζφλε γηα λα είλαη εχθνια θαηαλνεηφ ζε πνην αλαθέξνληαη θαη ζην πάλσ κέξνο ηνπο αλαγξάθεηαη θαη ν φλνκα ηνπ κεραλήκαηνο

77 Όπσο αλαθέξακε θαη πξνεγνπκέλσο, γηα θάζε κεράλεκα δεκηνπξγήζακε έλα μερσξηζηφ tag, ην νπνίν κεηαθέξεη ηα δεδνκέλα απφ ην PLC γηα ηελ θαηάζηαζε ηνπ κεραλήκαηνο. ηελ παξαπάλσ ιίζηα είλαη εκθαλέο φηη γηα θάζε κεράλεκα ρξεζηκνπνηνχκε έλα byte απφ ην data block 100 (DB100), θαη θάζε bit απηνχ ηνπ byte καο δίλεη ηελ θαηάζηαζε ηνπ κεραλήκαηνο. Απηφ γίλεηαη εχθνια θαηαλνεηφ εάλ αλαηξέμνπκε ζηε ζειίδα 41, θαη παξαηεξήζνπκε ζην Network 4, φπνπ γηα θάζε θαηάζηαζε ελεξγνπνηείηαη θαη ην αληίζηνηρν bit πνπ καο δίλεη ηελ ρξσκαηηθή αιιαγή ηνπ button start. Δπεηδή, φκσο γηα φια ηα κεραλήκαηα ε δηαδηθαζία είλαη ίδηα, ε κφλε δηαθνξά είλαη φηη θάζε κεράλεκα έρεη ηνλ δηθφ ηνπ αξηζκφ. Απηφο ν αξηζκφο κεηαθέξεηαη ζην PLC κέζσ ελφο tag, έλα γηα φια ηα κεραλήκαηα, ην νπνία έρεη θαηαρσξεζεί ζηελ ιίζηα σο tag «αξηζκφο κεραλήκαηνο» θαη είλαη ην MW100. Η δήισζε γηα ην πνην κεράλεκα είλαη, θάζε θνξά, γίλεηαη φηαλ παηάκε ην button start. ηελ ξχζκηζε events ηνπ button θαη ζηελ επηινγή press νξίδνπκε ην bit πνπ καο κεηαθέξεη ζην PLC ηνλ αξηζκφ ηνπ κεραλήκαηνο

78 Απηή ε δηαδηθαζία γίλεηαη πην εχθνια θαηαλνεηή εάλ αλαηξέμνπκε ζηελ ζειίδα 42 θαη παξαηεξήζνπκε φηη ζην Network 3, ζην παξακεηξνπνηεκέλν DB4 ππάξρεη ν αξηζκφο 4 ζηελ παξάκεηξν «αξηζκφο κεραλήκαηνο». Όηαλ ινηπφλ παηάκε ην button start, ηνπ κεραλήκαηνο πνπ επηζπκνχκε, γίλεηαη ε κεηαθνξά ζην PLC ηεο εληνιήο θαη φηαλ απειεπζεξψλνπκε (release) ην button, ηφηε δίλνπκε ηελ εληνιή εθθίλεζεο ηνπ κεραλήκαηνο. Με ηελ ίδηα θηινζνθία έγηλε θαη ν νξηζκφο ησλ εληνιψλ γηα ην button stop. ηελ ξχζκηζε press ηνπ button νξίδεηαη πνην κεράλεκα έρνπκε επηιέμεη θαη ζηελ ξχζκηζε release νξίδνπκε ηελ ζηάζε ηνπ κεραλήκαηνο. ηελ ξχζκηζε animation, appearance θαζνξίδνπκε ην ρξψκα ηνπ button πνπ είλαη πάληα θφθθηλν, κε ηελ δηαθνξά φηη φηαλ ελεξγνπνηεζεί ην bit 4 ηνπ εθάζηνηε DB, ηφηε ην button αλαβνζβήλεη θαη γίλεηαη κε απηφλ ηνλ ηξφπν αληηιεπηφ φηη ππάξρεη ζθάικα ζην κεράλεκα, φπσο αλαθέξακε θαη ζε πξνεγνχκελε παξάγξαθν. Απηή ε δηαδηθαζία πξαγκαηνπνηήζεθε γηα φια ηα κεραλήκαηα (41), κε ηελ κφλε αιιαγή φηη γηα ηελ θαηάζηαζε ηνπ κεραλήκαηνο, ρξεζηκνπνηήζεθε δηαθνξεηηθφ tag θαη γηα θάζε κεράλεκα έγηλε ν νξηζκφο γηα ηνλ αξηζκφ κεραλήκαηνο