پیش بینی رضایت زناشویی بر اساس ارتباط و صمیمت جنسی

Transcript

1 داشرف هداز نسحم و راتخم یفراع / یسنج تمیمص و طابترا ساسا رب ییوشانز تیاضر ینیب شیپ چکی ده پیش بینی رضایت زناشویی بر اساس ارتباط و صمیمت جنسی مختار عارفی گروه روانشناسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرمانشاه فرشاد محسن زاده استادیارگروه مشاوره دانشگاه خوارزمی تهران پذیرش مقاله: 9//4 دریافت مقاله: 9/5/ هدف: هدف اصلی پژوهش حاضر پیش بینی رضایت زناشویی از روي دو عامل(صمیمیت جنسی و ارتباط) بود و بر ماهیت رابطهي متعامل این دو متغی ر در این پیش بینی تا کید داشت و بدین منظور از فنون معادلات ساختاري بهره جست. روش: در این مطالعه همبستگی نمونهي پژوهش 66 نفر( 5 مرد 4 زن) والدین دانش آموزان مدارس ابتدایی و راهنمایی شهر کرمانشاه در سال 390 بودند که به شیوهي نمونهگیري خوشه اي انتخاب شدند. در این مطالعه از مقیاس سازگاري زناشویی(اسپاینر 976 ) و پرسشنامهي انریچ (اولسن و همکاران 987) استفاده شد. یافتهها: مدل معادلات ساختاري نشان داد هر دو عامل ارتباط و صمیمیت جنسی به طور مستقیم و معناداري بر رضایت زناشویی اثر می گذارند. نتایج نشان داد عامل ارتباط با میانجیگري صمیمت جنسی به طور غیرمستقیم به طور معناداري با رضایت زناشویی رابطه داشت. نتیجهگیري: نتایج پژوهش حاضر نشان داد مهارتهاي ارتباطی زوجین به طور مسقیم میتواند سبب خشنودي و رضایت زناشویی آنها شود ام ا بخشی از اثرگذاري آن از طریق صمیمیت جنسی توجیه می شود. مشاوران خانواده می توانند آموزش مهارتهاي ارتباطی و صمیمت جنسی را آماج مداخلات درمانی خویش قرار دهند. واژگانکلیدي: رضایت زناشویی صمیمت جنسی ارتباط 43. arefi.00@gmail.com

2 مقاله پژوهشی اصیل ویژه نامه خانواده وطالق شماره مقد مه ازدواج در زمرهي تکالیف و سن تهایی است که از دیرباز در جوامع بشري مورد توج ه بوده است. زندگی متا ه لی از جمله مقاطع چالشانگیز و گاه تنشزاي دوران حیات هر فرد به حساب میآید. دیویس (004) گذار به زندگی متا ه لی را از مشکلترین مراحل انتقالی زندگی میداند. ازدواج در همهي جوامع یک نهاد مهم شمرده میشود و داشتن زندگی زناشوي ی موف ق تقریبا براي هرکسی یک هدف عمده و آرمانی به شمار میرود(میرز ماداتیل و 3 تینگل 005) بهطوريکه در پژوهش وایت و گالگر (000) نشاندادهشد 93 درصد افراد مورد مطالعه داشتن ازدواج شاد را یکی از اصلیترین اولویتهاي زندگی خویش میدانستند و بر این باور بودند که ازدواج یک تعه د مادام العمر است که فقط در حالتهاي اضطراري میتوان به آن پایان داد. پژوهشها قوی ا از این ایده حمایت میکنند که افراد متا ه ل در مقایسه با مطل قهها جداشدهها بیوه ها و ازدواج نکردهها سلامت روانشناختی بیشتر و فشار روانی کمتري را تجربه میکنند(دمو و اکوك 996 شنبورن 004). با وجود آمار زیاد طلاق تعج ب آور نیست که دانشمندان علوم اجتماعی مشتاقانه در پی پاسخ به این سو ال هستند که«راز ماندگاري ازدواجها چیست». پژوهشها تا کید دارند درماندگی زناشویی و تعارض زناشویی مخر ب خطرسازترین عوامل در بیشتر اختلالات و آسیب هاي روانشناختی به حساب میآیند( از جمله کوي و همکاران ) 993 و مو ل فه هاي موف قیت زناشویی با عمر طولانی و سلامت بیشتر همبسته هستند(لیلارد و پانسین 996 موري 000). بخش گسترده اي از پژوهش ها به نقش ارتباط مو ث ر به عنوان مو ل فه- يا محوري در رضایت زناشویی پرداختهاند(از جمله کارر و گاتمن 999 گاتمن و لونیس 998 نولر 988 راجی و برادبوري 999). پژوهشگران دیگري پیشنهادکردهاند رضایت از رابطهي جنسی نیز نقشی 8 7 حیاتی در ایجاد و حفظ یک ازدواج شاد دارد(آپت و دیگران 996 یانگ و همکاران 000 دونلی 994). با این وجود معدود پژوهشهایی به ارتباط این سازهها با همدیگر و ماهیت تا ثیر و تا ثر آنها در پیشبینی رضایت زناشویی پرداخته اند. 9 رضایت زناشویی و ارتباط : پژوهشهایی با طرحهاي مقطعی و طولی ثابت کردهاندکیفیت ارتباط زوجین به طور پیوسته و معنادار با رضایت زناشویی رابطه دارد(کاریر و گاتمن 999 گاتمن و لونسون 99 راجی و برادبوري 999). نتایج این پژوهشها حاکی است زوجهاي ناشاد از فقدان مهارتهایی رنج میبرند که مانع توانایی آنها در ارتباط مو ث ر می شود. نتایج به طور ویژه نشان می دهد زوجهایی که مهارتهاي لازم براي تنظیم ابراز عاطفی و ارتباط مو ث ر را کسب ننموده اند در تعارضات دفاعی برخوردکرده یا کناره میگیرند و چنین رفتارهایی به نوبهي خود نارضایتی و زوال روابط زناشویی را بهدنبال دارد. کریستنسن و سولاوي ( ) دریافتند زوجهاي درمانده نسبت به زوجهاي غیردرمانده ارتباط سازندهي دوسویهي کمتر کنارهگیري از ارتباط و تعارض بیشتري گزارش میکنند. از این رو تا یید شده که رفتارهاي ارتباطی و الگوهاي تعاملی به طور روشنی با رضایت زناشویی مرتبطند. با این وجود بررسی پیشینهي پژوهش نشان میدهد که مهارت هاي ارتباطی به تنهایی و به خودي خود تعیینکنندههاي اصلی شادمانی زناشویی نیستند. برخی مطالعات تا کید کردند ویژگیهاي دیگري از افراد ممکن است بر ارتباط و شادمانی زناشویی اثر بگذارند. پژوهشگران(نولر 98 0 ونسیت ویس و بریچلر 975) بر اساس نتایج خویش پیشنهاد میکنند شاید صرفنظر از فقدان مهارتی مو ل فههاي دیگر بر رضایت زناشویی اثر میگذارد. لذا گر چه رابطهاي قوي بین ارتباط و رضایت زناشویی وجود دارد پیچیدهتر از آن است که پژوهشگران فرضکردهاند. لذا این مسا له مطرح است که عوامل دیگري در بافت زناشویی ارتباط و سازگاري زناشویی را متا ث ر میکنند. یکی از مو ل فههاي مهم این رابطه ممکن است رضایت از رابطهي جنسی باشد. لومن و دیگران( 994 ) مطالعهي وسیعی را با عنوان «روابط جنسی در آمریکا» انجام دادند و دریافتند رضایت جنسی و بهزیستی به طور جدانشدنی به هم مرتبط هستند. کریستوفر و اسپریچر( 000 ) اظهار میکند گرچه دانش ما در مورد روابط جنسی زناشویی بیش از گذشته است ولی در این مورد که روابط جنسی چگونه بر زندگی زناشویی اثر میگذارد و در مورد ماهیت تا ثیر و تا ث ر آن با دیگر پدیدههاي زناشویی دیدگاه محدودي داریم. رابطهي جنسی و رضایت زناشویی: روابط جنسی بخشی ضروري از بیشتر روابط صمیمی زن و مرد است تا جایی که در غالب جوامع ازدواج با روابط جنسی آغاز میشود(اسپریچر و دیگران 006). اپت و دیگران (994) اشاره می کنند که رابطهي جنسی موضوعی است که در ادبیات پژوهشی مورد. Davis. Myers., Madathil & Tingle 3. Waite, & Gallagher 4.distress 5. Demo & Acock 6. Schoenborn 7.Apt 8.Young 9.communication 0. Vincent., Weiss & Birchler.Sprecher 44

3 داشرف هداز نسحم و راتخم یفراع / یسنج تمیمص و طابترا ساسا رب ییوشانز تیاضر ینیب شیپ غفلت واقع شده است. در ایران مو ل فههاي دیگر زناشویی به وفور مورد بررسی قرارگرفتهاند ام ا روابط جنسی به ندرت مورد توج ه پژوهشگران بوده است. از طرف دیگر میزان بالاي کژکاري جنسی در ازدواج دلیل دیگر براي مطالعهي روابط جنسی در زوجین است. پژوهشها نشان میدهند که سطوح بالاي رضایت جنسی با کیفیت و پایداري بیشتر روابط جنسی همبسته است(اسپریچر و کیت 004). پژوهشگران میزان بالاي کژکاري جنسی به میزان 50 درصد را ثبت نموده اند(مستر و جانسن 970) و متخص صان بالینی نسبت به اثر این کژکاريها بر بهزیستی زناشویی زوجین هشدار داده- اند(مک کارتی ). بهعلاوه لومن و همکاران (999) معتقدند باتوج ه به ارتباط قوي کژکاري جنسی و کیفیت زندگی معیوب این مسا له می- تواند در تشخیص وضعیت سلامت روانشناختی نقش مهم ایفاکند. از این رو پرداختن به کارکرد روابط جنسی و روابط زناشویی مهم و ضروري به نظر می رسد. رضایت جنسی و ارتباط زناشویی: پژوهشهاي محدودي رابطهي رضایت جنسی و ارتباط زناشویی را بررسی کرده اند. باتوج ه به اینکه ارتباط و رضایت جنسی هر دو روابط محرزي با رضایت زناشویی دارند بررسی جنبههاي ترکیبی این دو با رضایت زناشویی مفید خواهد بود. مارکمن و همکاران در مطالعهي طولی برنامه پربارسازي رابطهي پیش از ازدواج دریافتند هنگامی که زوجها مهارتهاي ارتباط مو ث ر با همدیگر را کسب میکنند زندگی جنسی آنان بهبود می یابد بهعلاوه این دو ارتباط تنگاتنگی با هم دارند. همسو با این پژوهشگران چسنی و دیگران (98) دریافتند ارتباط جنسی رضایت جنسی و ارتباط زناشویی همگی بعد از برنامهي درمان بدکاري جنسی بهبود مییابند. هرچند به نظر می رسد این سازهها با هم مرتبطند ولی اینکه هریک چه نقشی در رضایت زناشویی بازي میکند نامشخ ص است. شاید هریک نقش خود را مستقل ا بازي می کند. از سویی ممکن است نقشهاي آنها پیچیده و متعامل باشد. این احتمال وجود دارد که ارتباط بین فردي ضعیف بر هردوي رضایت زناشویی و جنسی اثر منفی داشته باشد طوري که رضایت جنسی نتواند پیشبین مدوام رضایت زناشویی باشد. احتمال قابل تصو ر دیگر این است که با وجود ضعف ارتباطی زوجین رضایت جنسی بالا بتواند رضایت زناشویی را پیشبینی کند. از این رو هدف مطالعهي حاضر از یک سو پیشبینی رضایت زناشویی از روي رضایت جنسی و ارتباط است و از طرف دیگر تعیین ماهیت این پیشبینی در اثر مستقل و متقابل این دو متغی ر را بررسی می- کند. به طور ویژه این پژوهش فرض میکند ضعف در یکی از حوزهها براي مثال ارتباط می تواند با قو ت حوزه دیگر مثلا رضایت جنسی جبران شود. روش باتوج ه به هدف پژوهش تحقیق از نوع کاربردي و بر اساس شیوهي گرداوري دادهها و طرح آن همبستگی بود. جامعهي آماري پژوهش حاضر شامل نان و مردان متا ه ل کرمانشاهی بودند که در سال 390 در شهر کرمانشاه زندگی میکردند و از مد ت ازدواج آنها حداقل هفت سال و حداکثر بیست سال گذشته بود و داراي حداقل یک فرزند بودند. این افراد والدین دانشآموزان مدارس ابتدایی و راهنمایی مدیریت آموزش و پرورش ناحیهي یک شهر کرمانشاه بودند. همچنین این افراد تنها تجربهي یک ازدواج داشتند و هم اکنون نیز در متارکه یا در حال طلاق نبودند. به منظور تعیین نمونه از شیوهي مونه گیري خوشهاي استفاده شد. به منظور شناسایی افراد از بین 7 مدرسه ابتدایی و 6 مدرسه راهنمایی پسرانهي ناحیهي یک تعداد 5 مدرسه ابتدایی و 5 مدرسه راهنمایی به قید قرعه انتخاب شده و سپس تعداد 0 کلاس ابتدایی و 0 کلاس راهنمایی به طور تصادفی انتخاب شدند. با هماهنگی مدیر مدرسه اولیاي دانش آموزان هر مدرسه در جلسهاي به مدرسه دعوت شدند و افراد داراي شرایط و داوطلب به همکاري انتخاب میشدند. تعداد نمونه 300 نفر زن و مرد تعیین گردید. که در نهایت اط لاعات 66 پرسشنامه( 5 مرد 4 زن) تجزیه و تحلیل شدند. ابزارها: براي اندازهگیري رضایت زناشویی از خرده مقیاسهاي دو ابزار سازگاري زناشویی اسپاینر( 976 ) و پرسش نامهي اینریچ (98) ستفاده شد. 3 مقیاس سازگاري زناشویی: مقیاس سازگاري زناشویی توس ط اسپاینر (976) تدوین شده است. این ابزار 3 سو الی روایی محتوایش توس ط هیا تی سه نفره از داوران تا یید شده و روایی ملاکی آن با قدرت تشخیصش در جدا سازي افراد متا ه ل از مطل قه متا ه ل از زندگی مشترك همجنسگرا از دگرجنسخواه و تفاوتهاي زوجهاي بچ ه دار از بدون فرزند تا یید شده است(اسپاینر 989 ). اسپاینر (976) نقطهي برش 00 را براي تمییز زوجهاي درمانده از غیردرمانده به کار برد. روایی سازه از طریق استفاده از آن در بیش از 000 مطالعه و روایی همگراي آن به واسطهي رابطهاش با مقیاس 4 سازگاري زناشویی لاك-والیس (0/86=r) مورد تا یید واقع شده است(فوو رس 99). در این پژوهش ضریب آلفاي همسانی درونی براي نمرهي کل این مقیاس در نمونهي 40 نفري 0/80 به دست آمد. در این پژوهش از خرده مقیاس رضایت زناشویی مقیاس سازگاري زناشویی استفاده شد. 45. Sprecher & cate. Chesney 3. Dyadic adjustment scale 4. Fowers

4 مقاله پژوهشی اصیل ویژه نامه خانواده وطالق شماره پرسشنامهي انریچ: پربارسازي و تقویت رابطه ارتباط و خشنودي توس ط اولسون فورنیرو دارنکمن ( 98 )تدوین شده است و شامل 5 ماد ه میباشد که از خردهمقیاس تشکیل یافته است. پاسخ به ماد هها به روش لیکرت و به صورت 5 گزینه اي(کاملا موافقم تا کاملا مخالفم) میباشد. نمرهگذاري این پرسشنامه به ترتیب است. به علاوه تعدادي از ماد هها به صورت معکوس نمرهگذاري میشوند و حداقل و حداکثر نمره به ترتیب 47 و 35 است. اولسون و همکاران( 98 ) ضریب آلفاي کرونباخ این پرسشنامه را 0/9 بهدست آورد در این پژوهش ضریب پایایی از طریق آلفاي کرونباخ در کل نمونه 0/90 بهدست آمد. رضایت زناشویی: به منظور سنجش متغی ر ملاك در این پژوهش از مجوع نمرات خردهمقیاس رضایت زناشویی مقیاس سازگاري زناشویی اسپاینر و خردهمقیاس رضایت زناشویی پرسشنامهي انریچ استفاده شد. اسپاینر( 989 ) براي این خرده-مقیاس دامنهاي از ضرایب آلفا (0/77-0/94) و میزان پایایی آزمون- بازآزمون 0/9 را بعد از هفته گزارش کرد. در این پژوهش ضریب آلفاي همسانی درونی براي این خردهمقیاس در نمونهي 40 نفري 0/8 به دست آمد. براي خرده مقیاس رضایت زناشویی اینریچ ضریب آلفاي همسانی درونی 0/8 و نمرهي پایایی آزمون- بازآزمون 0/86 گزارش شده است(اولسن و دیگران 98). در این پژوهش ضریب آلفاي همسانی درونی براي این خردهمقیاس در نمونهي 40 نفري 0/83 به دست آمد. ارتباط: در خردهمقیاس ارتباط انریچ ما دهها بر موراد زیر تمرکز دارند () توانایی همسران در میان نهادن باورها و عواطف با همدیگر () درك زاینده از چگونگی برقراري ارتباط همسر (3) داشتن ارتباط مو ث ر با همسر. نمرهي پایین در این ماد ه شاخص ناکارآمدي ارتباط میباشد. ضریب آلفاي هم- انی درونی 0/68 گزارش شده و پایایی آزمون-بازآزمون 0/90 بهدست آمده است(اولسن و دیگران 98). صمیمیت جنسی: دومین خرده مقیاسی که از مقیاس اینریچ به کارگرفته شده «رابطهي جنسی» است.در مقیاس اینریچ این خردهمقیاس راي سنجش احساسات و نگرانیهاي فرد پیرامون رابطه با همسر طر احی شده است. این خرده داراي 0 سو ال میباشد این خردهمقیاس راحتی در بیان واطف راحتی در بحث درباره مساي ل جنسی نگرش نسبت به رفتارهاي جنسی عمل جنسی و تصمیم در مورد جلوگیري از بچ ه دار شدن را منعکس می- ند. روسن-گرندون م یرس و ه یتی( 004 ) در پژوهش خود از این خرده مقیاس براي سنجش صمیمت جنسی استفاده کردند.ضریب آلفاي همسانی رونی این خرده مقیاس 0/48 و ضریب پایایی آزمون-بازآزمون 0/9 برآورد شده است. یافتهها به منظور آگاهی از میانگین عملکرد و پراکندگی نمرات شرکتکنندگان در هر یک از متغی رهاي اصلی پژوهش شاخصهاي میانگین انحراف معیار در کل گروه در جدول گزارش شده است. همچنین ضریب همبستگی پیرسون مرتبهي صفر دو به دو متغی رهاي پژوهش گزارش شده است. فرضیههاي معطوف به روابط سادهي بین متغی رها بر اساس این ضرایب همبستگی بررسی شد. بین عامل ارتباط صمیمیت جنسی و رضایت زناشویی رابطهي مثبت وجود دارد. متغی رها M جدول. شاخصهاي توصیفی و ضرایب همبستگی بین متغیرهاي پژوهش 3 SD - /4 7/6. رضایت زناشویی 0/57 0/75 7/ 39/48. صمیمیت جنسی - 0/68 0/79 7/3 37/5 3. ارتباط : p< 0/00 همبستگیهاي بین رضایت زناشویی با صمیمیت جنسی (0/00>p =r) 0/75 و ارتباط (0/00>p =r) 0/79 همه در حد بالا و در جهت پیشبینی شده و از نظر آماري معنادار بودند. این روابط حاکی از این است که دو عامل ارتباط و صمیمیت جنسی میتوانند از متغی رهاي اساسی در تامین رضایت زناشویی باشند. به نظر میرسد با افزایش صمیمیت جنسی ارتباط مثبت زوجین رضایت زناشویی نیز افزایش پیدا میکند ام ا این که آیا دو عامل ارتباط و صمیمیت جنسی صرفا اثر اصلی بر رضایت زناشویی دارند یا یکی از آنها نقش واسطهاي براي دیگري در رابطه با رضایت زناشویی بازي میکند در قسمت مدل ساختاري به آن خواهیم پرداخت.. ENRICH: Erriching and Nurturing Relationship Issues, Communication and Happiness. Olson, Fornier & Druckman 46

5 داشرف هداز نسحم و راتخم یفراع / یسنج تمیمص و طابترا ساسا رب ییوشانز تیاضر ینیب شیپ همانگونه که قبلا اشاره شد هدف اصلی این پژوهش دستیابی به فهم روشنی از چگونگی تا ثیر دو عامل ارتباط و صمیمیت جنسی بر رضایت زناشویی است. جدول. شاخصهاي نیکویی برازش براي مدل مفروض مطالعه RMSR RMSEA NNFI CFI AGFI GFI χ / df χ شاخصها 0/0 0/0 /00 /00 0/96 /00 /47 /47 مدل نتایج تحلیل مسیر بر پایهي ماتریس همبستگی بین متغی رها نشان داد که مدل همانگونه که در جدول نشان داده شده است برازش بسیار خوبی با دادهها دارد. ارزش شاخصهاي برازش در جدول اراي ه شده است. چهار شاخص CFI AGFI GFI و NNFI یک یا نزدیک به یک هستند و و RMSR کمتر از 0/05 هستند. در این مدل عامل صمیمت جنسی توانستهاست بین عامل ارتباط با رضایت زناشویی نقش دو شاخص RMSEA واسطهاي خود را ایفاکنند. در ادامه در خصوص روابط فرضی متغی رها بحث میشود. عامل ارتباط هم به طور مستقیم و هم به طور غیرمستقیم به واسطه صمیمیت جنسی میتواند رضایت زناشویی را پیش بینیکند. - عامل صمیمیت جنسی به طور مستقیم میتواند رضایت زناشویی را پیش بینیکند. - جدول 3. اثرات مستقیم غیرمستقیم و کل متغی ر ارتباط بر رضایت زناشویی و صمیمیت جنسی اثر کل غیر مستقیم اثر مستقیم مسیر - - 0/4 صمیمیت جنسی رضایت زناشویی 0/56 0/ 0/35 ارتباط رضایت زناشویی 0/4-0/30 ارتباط صمیمیت جنسی بر اساس فرضیهي اصلی مسیر مستقیم فرایند تعاملی ارتباط به رضایت زناشویی 0/35=β است. این مقدار به لحاظ آماري معنادار و همخوان با ضریب همبستگی ساده بین این دو متغی ر است. مسیر مستقیم به رضایت زناشویی براي صمیمیت جنسی 0/30=β و به لحاظ آماري معنادار هست. این مسیرها نیز با ضرایب همبستگی متغی رها ذکر شده در بالا مطابقت دارد. به علاوه مسیر مستقیم ارتباط به عنوان یک فرایند تعاملی به صمیمیت جنسی 0/4 مثبت و معنادار و با همبستگیهاي ساده همخوان است. صمیمیت ۰/۳۰ /٤۱ ارتباط ۰/۳٥ رضایت زناشویی شکل. مدل پیش بینی رضایت زناشویی بحث و نتیجهگیري یکی از فرضیههاي پژوهش حاضر این بود که ارتباط و صمیمیت جنسی بر رضایت زناشویی اثر مستقیم دارند. نتایج نشان داد هر دو عامل ارتباط و صمیمیت جنسی به طور معناداري بر رضایت زناشویی اثر مثبت دارند. همسو با پژوهش حاضر پژوهشهاي زیادي رابطهي مثبت ارتباط (کاریر و گاتمن 999 راجی و برادبوري 999) و صمیمیت جنسی را (آیت و دیگران 996 کریستوفر و اسپریچر 000 یانگ و دیگران ) با رضایت زناشویی گزارش نمودهاند. علاوه بر این نتایج پژوهش حاضر نشان داد عامل ارتباط به عنوان فرایند تعاملی بنیادي هم به طور مستقیم و هم به واسطهي صمیمیت جنسی به طور معناداري با رضایت زناشویی رابطهي مثبت دارد. همسو با این یافته پژوهشهایی با طرحهاي مقطعی و طولی نشان داده اند ارتباط زوجین به طور پیوسته و معنادار با رضایت زناشویی رابطه دارد(کاریر و گاتمن 999 گاتمن و لونسون 99 راجی و برادبوري 999). پژوهشگران بر این باورند کسانی که در روابط صمیمانهي خود با همسر موف ق میشوند از مهارتهاي ویژهاي همچون برقراري ارتباط مو ث ر برخوردارند(کارن 00). مطالعات کاستن (004) نشان میدهد که ارتباط کلامی مثبت بهطور همزمان همبستگی مثبتی با رضامندي زناشویی دارد و ارتباط منفی نشانه و آغاز آشفتگی زوجین است. 47. Casten

6 مقاله پژوهشی اصیل ویژه نامه خانواده وطالق شماره مدل معادلات ساختاري مسیر غیر مسقیمی را از ارتباط به صمیمیت جنسی(رابطهي مثبت) و صمیت جنسی به رضایت زناشویی(رابطه مثبت) ترسیم نمود. بر این اساس میتوان گفت زوجهایی که در مهارتهاي ارتباطی قويترند صمیمیت جنسی در آنها بیشتر بوده و از روابط و تجارب جنسی خویش خشنودترند و چنین خشنودي رضایت زناشویی آنها را بالا می برد. نتایج کنونی در راستاي اد عاي مارکمن و همکاران (993) است که بیان داشتند مهارت زوجها در ارتباط مو ث ر با همدیگر سبب بهبود زندگی جنسی آنان می شود. مک کارتی( 00 ) اظهار می کند هنگامی که روابط جنسی مختل میشود و یا وجود ندارد نقش فوق-العاده قوي در ایجاد مشکلات زناشویی دارد طوري که از 50 تا 70 درصد صمیمیت و احساسات خوب زناشویی را میخشکاند. به طور خاص زن وشوهرهایی که رضایت جنسی بیشتري دارند میزان بالاتري از رضایت کل ی از رابطهي زناشویی را گزارش میکنند (کاپاچ و کامستوك 990 هندرسون-کینگ و وروف 994 ایازي 38). این ارتباط مثبت بین رضایت جنسی و رضایت از رابطه در زوج- 3 هاي پیش از ازدواج نیز تا ییدشده است(دیویس و همکاران 999 اسپرچر 00). رضایت جنسی و شاخصهاي ذهنی مرتبط با آن(نظیر صمیمیت جنسی) با سایر شاخصهاي کیفیت رابطه نظیر عشق(یلا 000 اسپرچر ورگان 998) و تعه د یا احتمال تداوم رابطه(اسپرچر 00 وایت و جوینر 00) نیز ارتباط مثبت داشته است. در راستاي نتایج پژوهش حاضر پژوهشها تا ییدکردند رضایت از روابط جنسی نقش محوري در رضایت رابطهي زناشویی بازي میکند(آیت و دیگران 996 کریستوفر و اسپریچر 000 یانگ و دیگران 998). نتایج پژوهشها نشان میدهد زوجها رضایت جنسی را در مهمترین مو ل فههاي شادمانی زناشویی رتبهبندي کردهاند(هندرسون-کینگ و وروف 994 ترودل 00). بر اساس یافتههاي پژوهش حاضر میتوان گفت هر دو عامل ارتباط و صمیمیت جنسی به طور مستقیم رضایت زناشویی را تحت تا ثیر قرارمیدهند. هر چند مهارتهاي ارتباطی زوجین به طور مسقیم میتواند سبب خشنودي و رضایت زناشویی شود ام ا بخشی از اثرگذاري آن از طریق صمیمیت جنسی توجیه میشود. به عبارتی صمیمت جنسی میانجی خوبی براي رابطهي مهارتهاي ارتباطی و رضایت زناشویی میباشد. پیشنهاد میشود مشاوران خانواده به جاي تمرکز بر عوامل ایستایی همچون شخصیت خانوادهي پدري بر عوامل دینامیک و قابل آموزشی همچون مهارت ارتباط مو ث ر و رفتار جنسی مطلوب تمرکز کنند و با آموزش این مهارتها به ماندگاري و شاد بودن ازدواجها کمک کنند. پیشنهاد میشود در پژوهشهاي آتی با وارد کردن متغی رهایی مانند سبکهاي دلبستگی و طول ازدواج به تصریح و تبیین بیشتر رابطه ارتباط صمیمیت جنسی و رضایت زناشویی اهتمام ورزند..Cupach & Comstock. Henderson.King & Veroff 3. Davies, Katz & Jackson 4. Yela 5. Sprecher & Regan 6. Waite & Joyner 48

7 داشرف هداز نسحم و راتخم یفراع / یسنج تمیمص و طابترا ساسا رب ییوشانز تیاضر ینیب شیپ منابع ایازي زهرا( 38 ). بررسی ارتباط تجربه ارگاسم با رضایت از رابطهي زناشوي ی در خانمهاي مراجعهکننده به مراکز بهداشتی- درمانی. پایان نامهي کارشناسی ارشد دانشگاه علوم پزشکی تهران. Apt, C., Hurlbert, D. F., & Clark, K. J. (994). Neglected subjects in survey research: A survey of sexologists. Journal of Sex & Marital Therapy, 0, Apt, C., Hurlbert, D. F., Pierce, A. P., & White, L. C. (996). Relationship satisfaction, sexual characteristics, and the psychosocial well being of women. The Canadian Journal of Human Sexuality, 5, Carey, M. P., Spector, I. P., Lantinga, L. J., & Krauss, D. J. (993). Reliability of the dyadic adjustment scale. Psychological Assessment, 5, Carr`ere, S., & Gottman, J. M. (999). Predicting divorce among newlyweds from the first three minutes of a marital conflict discussion. Family Process, 38, Casten.Marie.Kircia.(004).Maritial Functioning and Communication in a clinical Sample of social Anxiety Disorder clients of Drexel university. Journal of Personality and Social Psychology,99, Chesney, A. P., Blackeney, P. E., Chan, M. S., & Cole, C. M. (98). The impact of sex therapy on sexual behaviors and marital communication. Journal of Sex & Marital Therapy, 7, Christensen, A., & Heavey, C. L. (990). Gender and social structure in the demand/ withdraw pattern of marital conflict. Journal of Personality and Social Psychology, 59, Christensen, A., & Sullaway, M. (984). Communication Patterns Questionnaire. Unpublished manuscript. University of California, Los Angeles. Christopher, F. S., &Sprecher, S. (000). Sexuality in marriage, dating, and other relationships: A decade review. Journal of Marriage and the Family, 6, Coie, J. D., Watt, N. F., West, S. G., Hawkins, J. D., Asarnow. J. R., Markman, H. J. et al.(993). The science of prevention: A conceptual framework and some directions for a national research program. American Psychologist, 48, 03 0 Cupach, W. R., & Comstock, J. (990). Satisfaction with sexual communication in marriage: Links to sexual satisfaction and dyadic djustment. Journal of Social and Personal Relationships, 7, Davies, P. T., & Cummings, E. M. (994). Marital conflict and child adjustment: An emotional security hy- pothesis. Psychological Bulletin, 6, Demo, D. H., & Acock, A. C. (996). Singlehood, marriage, and remarriage. Journal of Family Issues, 7, Donnely, D. A. (993). Sexually inactive marriages. The Journal of Sex Research, 30,7 79. Fields, N. S. (983). Satisfaction in long-term marriages. Social Work, 8,

8 مقاله پژوهشی اصیل Gottman, J. M., &Krokoff, L. J. (989). Marital interaction and satisfaction: A longitudinal view. Journal of Consulting and Clinical Psychology, 57, Gottman, J. M., &Levenson, R. W. (988). The social psychophysiology of marriage. In P. Noller & M. A. Fitzpatrick (Eds.), Perspectives on Marital Interaction (pp.8 00). Philadelphia: Multilingual Matters. ویژه نامه خانواده وطالق شماره Gottman, J. M., & Levenson, R. W. (99). Marital processes predictive of later dissolution behavior, physiology, and health. Journal of Personality and Social Psychology, 63, 33. Gottman, J. M., Carr`ere, S., & Swanson, C. (998). Predicting marital happiness and stability from newlywed interactions. Journal of Marriage and the Family, 60,5. Henderson-King, D. H., & Veroff, J. (994). Sexual satisfaction and marital well being in the first years of marriage. Journal of Social and Personal Relationships,, Kumar, P. (986). Psychological study of factors in marital happiness. Indian Journal of Current Psychological Research,, Kumar, P. (99). Factors affecting sexual satisfaction in married life. Journal of the Indian Academy of Applied Psychology, 7, Laumann, E. O., Gagnon, J. H., Michael, R. T., & Michaels, S. (994). The social organization of sexuality. Chicago: University of Chicago Press. Laumann, E. O., Paik, A., & Rosen, R. C. (999). Sexual dysfunction in the United States: Prevalence and predictors. Journal of the American Medical Association, 8, Lillard, L. A., &Panis, C. W. A. (996). Marital status and mortality: The role of health. Demography, 33, Lindahl, K. M., Clements, M., & Markman, H. (997). Predicting marital and parental functioning in dyads and triads: A longitudinal investigation of marital processes. Journal of Family Psychology,, Markman, H. J. (979). Application of a behavioral model of marriage in predicting relationship satisfaction of couples planning marriage. Journal of Consulting and Clinical Psychology, 47, Markman, H. J. (98). Predicting of marital distress: A 5-year follow-up. Journal of Consulting and Clinical Psychology, 49, Markman, H. J., Renick, M. J., Floyd, F. J., Stanley, S. M., & Clements, M. (993). Preventing marital distress through communication and conflict management training: A 4-and 5-year follow up. Journal of Consulting and Clinical Psychology,6, Martin, T. C., & Bumpass, L. J. (989). Recent trends in marital disruption. Demography, 6, Masters, W., & Johnson, V. (970). Human sexual inadequacy. Boston: Little, Brown & Company. 50

9 داشرف هداز نسحم و راتخم یفراع / یسنج تمیمص و طابترا ساسا رب ییوشانز تیاضر ینیب شیپ McCarthy, B. W. (997). Strategies and techniques for revitalizing a nonsexual marriage. Journal of Sex & Marital Therapy, 3, McCarthy, B. W. (00). Integrating sex therapy strategies and techniques into marital therapy. Journal of Family Psychotherapy,, McCarthy, B. W. (003). Marital sex as it ought to be. Journal of Family Psychotherapy,4,. Mctz, M. E., & Epstein, N. (00). Assessing the role of relationship conflict and in sexual dysfunction. Journal of Sex and Marital Therapy, 8, Morokoff, P. J., & Gillilland, R. (993). Stress, sexual functioning, and marital satisfaction. The Journal of Sex Research, 30, Murray, J. E. (000). Marital protection and marital selection: Evidence from a historical prospective sample of American men. Demography, 37, 5 5. Myers, J. E., Madathil, J., & Tingle, L. R. (005). Marriage satisfaction and wellness in India and the U.S.: A preliminary comparison of arranged marriages and marriages of choice. Journal of Counseling and Development, 83, Myers, J. E., Madathil, J., & Tingle, L. R. (005). Marriage satisfaction and wellness in India and the U.S.: A preliminary comparison of arranged marriages and marriages of choice. Journal of Counseling and Development, 83, Nathan, E. P., & Joanning, H. H. (985). Enhancing marital sexuality: An evaluation of a program for the sexual enrichment of normal couples. Journal of Sex & Marital Therapy,, National Center for Health Statistics. (995). Advance report on final divorce statistics, 989, 990. Monthly Vital Statistics Report, 43, 3. Noller, P. (980). Misunderstandings in marital communication: A study of couples nonverbal communication. Journal of Personality and Social Psychology,39, Noller, P. (98). Gender and marital adjustment level differences in decoding messages from spouses and strangers. Journal of Personality and Social Psychology, 4, Noller, P. (988). Overview and implications. In P. Noller & M. A. Fitzpatrick (Eds.),Perspectives on marital interaction (pp ). Philadelphia: Multilingual Matters. Noller, P., & White, A. (990). The validity of the communication patterns questionnaire. Psychological Assessment: A Journal of Consulting and Clinical Psychology,, Perlman, S. D., & Abramson, P. R. (98). Sexual satisfaction among married and cohabitating individuals. Journal of Consulting and Clinical Psychology, 50, Purnine, D. M., & Carey, M. P. (997). Interpersonal communication and sexual adjustment: The roles of understanding and agreement. Journal of Consulting and Clinical Psychology, 65, Purnine, D. M., & Carey, M. P. (998). Age and gender differences in sexual behavior preferences: A follow-up report. Journal of Sex & Marital Therapy, 4,

10 مقاله پژوهشی اصیل Rogge, R. D., & Bradbury, T. N. (999). Till violence do us part: The differing roles of communication and aggression in predicting adverse marital outcomes. Journal of Consulting and Clinical Psychology, 67, Sager, C. J. (987). Foreword. In G. R. Weeks & L. Hof (Eds.), Integrating sex and marital therapy (pp. vii ix). New York: Brunner-Mazel. ویژه نامه خانواده وطالق شماره Schoenborn, C. A. (004). Marital status and health: United States, Advancedata from vital and health statistics (No. 35). Hyattsville, MD: National Center for Health Statistics. Spanier, G. (976). Measuring dyadic adjustment: New scales for assessing the quality of marriage and similar dyads. Journal of Marriage and the Family, 38, 5 6. Spanier, G. B., & Lewis, R. A. (980). Marital quality: A review of the seventies. Journal of Marriage and the Family, 43, Sullaway, M., & Christensen, A. (983). Assessment of dysfunctional interaction patterns in couples. Journal of Marriage and the Family, 46, Trudel, G. (00). Sexuality and marital life: Results of a survey. Journal of Sex & Marital Therapy, 8, Vincent, J. P., Weiss, R. L., & Birchler, G. R. (975). A behavioral analysis of problem solving in distressed and no distressed married and strange dyads. Behavior Therapy, 6, Waite, L. J., & Gallagher, M. (000). The case for marriage: Why married people are happier, healthier, and better off financially. New York:Double day. Young, M., Denny, G., Luquis, R., & Young, T. (998). Correlates of sexual satisfaction in marriage. The Canadian Journal of Human Sexuality, 7, 5 7. Young, M., Denny, G., Young, T., & Luquis, R. (000). Sexual satisfaction among married women. American Journal of Health Studies, 6, Zimmer, D. (983). Interaction patterns and communication skills in sexually distressed, martially distressed, and normal couples: Two experimental studies. Journal of Sex & Marital Therapy, 9,