Εβδομαδιαίο Δελτίο Οικονομικών Εξελίξεων Διεύθυνση Οικονομικών Μελετών Παρασκευή 13 Ιουνίου Ελληνική Οικονομία ΕΠΙΣΚΟΠΗΣΗ

Transcript

1 Εβδομαδιαίο Δελτίο Οικονομικών Εξελίξεων Διεύθυνση Οικονομικών Μελετών Παρασκευή 13 Ιουνίου 2014 ΕΠΙΣΚΟΠΗΣΗ Ελληνική Οικονομία Υπάρχουν πλέον αδιαμφισβήτητα σαφείς ενδείξεις ότι η οικονομία έχει αρχίσει να ανακάμπτει αργά αλλά σταθερά, όπως διαφαίνεται από την περιορισμένη πτώση του ΑΕΠ κατά -0,9% σε ετήσια βάση το 1 ο 3μηνο 2014, έναντι μείωσής του κατά -2,3% το 4 ο 3μηνο και κατά -6,0% το 1 ο 3μηνο. Επίσης, σημαντική εξέλιξη είναι η αύξηση της ιδιωτικής κατανάλωσης κατά 0,7% σε ετήσια βάση το 1 ο 3μηνο 2014, από -8,7% το 1 ο 3μηνο και η σταθεροποίηση της ανεργίας στο 27,8% το 1 ο 3μηνο 2014, όπως και στο 4 ο 3μηνο.. Ωστόσο, η βελτίωση στην αγορά εργασίας είναι πιο εμφανής από τα στοιχεία των προσλήψεωναπολύσεων στον ιδιωτικό τομέα της οικονομίας, με την καθαρή αύξηση της απασχόλησης στο 5μηνο Ιαν.-Μαίου 2014 να είναι υπερδιπλάσια από εκείνη της αντίστοιχης περιόδου πέρυσι (βλέπε το Διάγραμμα 1). Τα στοιχεία αυτά, σηματοδοτούν την ενίσχυση της προοπτικής για αύξησή του ΑΕΠ κατά τουλάχιστον 1,0% το 2014 ως σύνολο και για την είσοδο της οικονομίας σε πορεία αυτοδύναμης ανάπτυξης με ταχεία αύξηση της διεθνώς ανταγωνιστικής απασχόλησης από το Αναλυτικότερα, η προοπτική αυτή ενισχύεται τώρα περαιτέρω από τις ακόλουθες εξελίξεις: 3% 1% 1% 3% 5% 7% 9% 11% 0,9% 3,0% 3,9% 4,2% Q Q ,1% 1,1% 6,6% 2,5% 9,2% ΑΕΠ Q ΑΕΠ (% ετήσια μεταβολή) Q ,3% Q Q ,3% 4,0% 6,0% 7,4% 7,7% 8,0% Alpha Bank προβλέψεις 1,4% 3,2% 1,8% 1,8% 0,9% 2,3% Πρώτον, από την αύξηση της ιδιωτικής κατανάλωσης κατά 0,7% στο 1 ο 3μηνο.2014, όπως προαναφέρθηκε, που κατοχυρώνει ουσιαστικά τη διακοπή της πτωτικής της πορείας που είχε ήδη σημειωθεί από το 4 ο 3μηνο. όπου η πτώση της είχε περιοριστεί στο -0,2%. Αυτά συνέβησαν μετά την τεράστια πραγματικά πτώση της ιδιωτικής κατανάλωσης κατά -7,8% που είχε καταγραφεί στο 3 ο 3μηνο.2014 και κατά -8,7% στο 1 ο 3μηνο.. Γενικά, η σταθεροποίηση της Q Q Q Q2 Q4 Q2 2014f Q4 2014f ιδιωτικής κατανάλωσης, που αποτελούσε το 68,5% του ΑΕΠ το, αδρανοποιεί τον πιο βασικό παράγοντα που συνέβαλε στην πτώση του ΑΕΠ στα προηγούμενα έτη, κατά -6,7 π.μ. το 2012 (με πτώση της ιδιωτικής κατανάλωσης κατά -9,3%) και επίσης κατά -4,2 π.μ. το (με πτώση της κατανάλωσης κατά -6,0%). Οι εξελίξεις στο 1 ο 3μηνο.2014 και στο 4 ο 3μηνο. δείχνουν ότι η επίπτωση της ιδιωτικής κατανάλωσης στην αύξηση του ΑΕΠ το 2014 μπορεί να είναι μηδενική ή και ελάχιστα θετική, ενώ έως τώρα εκτιμούσαμε αρνητική επίπτωσή της έως και κατά -1,2 π.μ. Η αποτροπή μιας νέας πτώσης της ιδιωτικής κατανάλωσης σε ετήσια βάση στα επόμενα 3μηνα ενισχύεται τώρα από: α) την αξιοσημείωτη βελτίωση του δείκτη καταναλωτικής εμπιστοσύνης που κυμαίνεται τώρα στο -52,5 (ακόμα πολύ αρνητικό επίπεδο), από -65,2 τον Φεβρ.2014 και από -76,6 τον Αύγ. και β) την αύξηση της απασχόλησης, ιδιαίτερα στον ιδιωτικό τομέα, όπως αναλύεται στη συνέχεια της Επισκόπησης. γ) Τη μεγάλη αύξηση στις πωλήσεις αυτοκινήτων κατά 24,7% στο 1 ο 5μηνο.2014, κατά 10,5% τον Απρ.2014 και κατά 48,7% τον Μάιο του δ) Την αύξηση του Δείκτη κύκλου εργασιών στον τομέα παροχής υπηρεσιών Καταλύματος και Εστίασης κατά 44,9% στο 1 ο 3μηνο.2014, μετά την πτώση του κατά -16,9% στο 1 ο 3μηνο. και την αύξησή του κατά 4,8% το ως σύνολο. Σημαντική αναμένεται η αύξηση του δείκτη αυτού και στο 2 ο 3μηνο.2014, με τις αφίξεις ξένων τουριστών να αυξάνονται σημαντικά στο 2μηνο Απρ.-Μαϊου ,33 Διάγραμμα 1. Καθαρή Αύξηση της μισθωτής απασχόλησης στον ιδιωτικό τομέα στο 1ο 5μηνο (Ιαν. Μάιος), σε χιλ., σύμφωνα με το Σύστημα ΕΡΓΑΝΗ 102,31 40,38 56,57 23,42 Δεύτερον, από το γεγονός ότι η πτώση του ΑΕΠ στο 1 ο 3μηνο 2014 οφείλεται αποκλειστικά στην εκτιμώμενη νέα δραματική πτώση των επενδύσεων σε κατοικίες κατά -42,3% στο 1 ο 3μηνο 2014 με αρνητική επίπτωση στη μεταβολή του ΑΕΠ στο 3μηνο αυτό κατά -1,26 π.μ. Επίσης, σημαντική αρνητική επίπτωση στη μεταβολή του ΑΕΠ ύψους -1,16 π.μ. είχε η μεγάλη πτώση των αποθεμάτων από τα ήδη χαμηλά επίπεδά τους στο 1 ο 3μηνο.. Είναι δε χαρακτηριστικό το γεγονός ότι τα αποθέματα μειώθηκαν στο 1 ο 3μηνο.2014 παρά την αύξηση των εισαγωγών αγαθών κατά 9,13 76,19 160,

2 2,3% με πτώση της εγχώριας ζήτησης κατά -0,3% και με ελάχιστη αύξηση των εξαγωγών αγαθών κατά 0,5%. Σε κάθε περίπτωση, χωρίς τα δύο αυτά στοιχεία, δηλαδή τη νέα εξωπραγματική πτώση των επενδύσεων σε κατοικίες και την πτώση των αποθεμάτων, το ΑΕΠ θα είχε αυξηθεί κατά 1,5% στο 1 ο 3μηνο Στα επόμενα 3μηνα η πτώση των επενδύσεων σε κατοικίες αναμένεται να επιβραδυνθεί και τελικά να αντιστραφεί στο 4 ο 3μηνο 2014, δεδομένου ότι στο 4 ο 3μηνο. οι εκδοθείσες άδειες οικοδομών ήταν αυξημένες σε ετήσια βάση. Πάντως, για το έτος ως σύνολο εκτιμάται τώρα νέα πτώση των επενδύσεων σε κατοικίες κατά -16%, με αρνητική επίπτωση στη μεταβολή του ΑΕΠ κατά -0,35 π.μ. Επίσης, η πτωτική επίπτωση από την μεταβολή των αποθεμάτων αναμένεται να περιοριστεί στις -0,2 π.μ. το 2014 ως σύνολο, από -1,2 π.μ. στο 1 ο 3μηνο.2014 και από +0,87 π.μ. το. Τρίτον, η ανάκαμψη που περιμέναμε στις επενδύσεις σε άλλες κατασκευές (εκτός κατοικιών) δεν σημειώθηκε στο 1 ο 3μηνο.2014, αφού και αυτές οι επενδύσεις ήταν μειωμένες κατά -0,5% σε ετήσια βάση σε αυτό το 3μηνο, παρά το ότι το ως σύνολο ήταν αυξημένες κατά 3,2% με θετική πορεία σε ετήσια βάση σε όλα τα 3μηνα του. Η εξέλιξη σε αυτό τον τομέα στο 1 ο 3μηνο 2014 ήταν σαφώς μη αναμενόμενη και συνέβαλε επίσης στην πτώση του ΑΕΠ σε αυτό το 3μηνο. Ωστόσο, η ανάκαμψη των επενδύσεων σε άλλες κατασκευές στα επόμενα 3μηνα αναμένεται να είναι ταχεία και σημαντική, αφού πολλά μεγάλα έργα υποδομής τίθενται σταδιακά σε ενεργότερη πορεία υλοποίησης. Συνολικά, αναμένεται αύξηση των επενδύσεων αυτών κατά ποσοστό άνω του 7,0% το 2014 με θετική επίπτωση στη μεταβολή του ΑΕΠ το 2014 κατά 0,25 π.μ. ή περισσότερο. Η επίπτωση στην ανάπτυξη από τις επενδύσεις σε λοιπές κατασκευές αναμένεται να διαμορφωθεί σε τουλάχιστον 0,5 π.μ. ετησίως στην περίοδο Τέταρτον, λαμβάνοντας υπόψη τα ανωτέρω εκτιμάται τώρα ότι οι συνολικές επενδύσεις το 2014 θα σημειώσουν μικρή αύξηση κατά 1,7%, μετά την πτώση τους κατά -12,8% το, με μικρή αυξητική επίπτωση στη μεταβολή του ΑΕΠ κατά 0,22 π.μ. το Ειδικότερα, οι επενδύσεις σε εξοπλισμό που ήταν ήδη αυξημένες κατά 2,7% σε ετήσια βάση στο 1 ο 3μηνο.2014, αναμένεται να αυξηθούν κατά 4,9% το 2014 ως σύνολο. Τέλος, αξιοσημείωτη ήταν η αύξηση των εξαγωγών αγαθών και υπηρεσιών κατά 5,4% στο 1 ο 3μηνο.2014, μετά την πτώση τους κατά -2,2% στο 1 ο 3μηνο.. Η εξέλιξη αυτή συνέβαλε στη θετική επίπτωση κατά 0,55 π.μ. των καθαρών εξαγωγών στη μεταβολή του ΑΕΠ στο 1 ο 3μηνο.2014, παρά την σημαντική αύξηση κατά 2,2% και των εισαγωγών αγαθών και υπηρεσιών σε αυτό το 3μηνο. Για το έτος 2014 ως σύνολο εκτιμάται ότι η θετική επίπτωση των καθαρών εξαγωγών στη μεταβολή του ΑΕΠ θα διαμορφωθεί περί τις 1,1 π.μ., από 2,0 π.μ. το. Από τα στοιχεία των εθνικών λογαριασμών προκύπτει ότι οι εξαγωγές αγαθών σε σταθερές τιμές 2005 ήταν αυξημένες στο 1 ο 3μηνο.2014 κατά 0,5% σε ετήσια βάση, μετά την αύξησή τους κατά +5,8% και στο 1 ο 3μηνο.. Αυτό δείχνει ότι η μικρή πτώση των εξαγωγών αγαθών σε αξία που καταγράφεται από τα στοιχεία των εμπορευματικών συναλλαγών της ΕΛΣΤΑΤ μπορεί να αντικατοπτρίζει σε κάποιο βαθμό και το ανατιμημένο ευρώ ιδιαίτερα στην περίοδο Μαρτ.- Απρ Ειδικότερα, τα πρόσφατα στοιχεία για τις εξαγωγές αγαθών τον Απρ.2014 δείχνουν μεγάλη πτώση τους κατά -20,9% (εξαγωγές χωρίς καύσιμα και πλοία: -12,4%), έναντι της αύξησής τους κατά 18,4% (+11,4%) τον Απρ. και κατά επίσης κατά 5,1% (-2,2%) τον Απρ Η πτώση τον Απρ.2014 οφείλεται σε σημαντικό βαθμό στο ότι το Πάσχα τόσο το Ελληνικό όσο και το Καθολικό συνέπεσαν το μήνα αυτό με αποτέλεσμα την ανακατανομή των εξαγωγών και των εισαγωγών μεταξύ των μηνών. Συνολικά εκτιμάται ότι η αύξηση των εξαγωγών αγαθών και υπηρεσιών το 2014, κατά περίπου 4,2%, θα προέλθει κατά κύριο λόγο από τις εξαγωγές υπηρεσιών (εξωτερικός τουρισμός και ναυτιλία) και σε ελάχιστο βαθμό από τις εξαγωγές αγαθών. Άλλωστε, οι εξαγωγές αγαθών επηρεάζονται αρνητικά στο 1 ο 4μηνο 2014 από τις ταραχές και τα οικονομικά προβλήματα που αντιμετωπίζουν σημαντικές χώρες προορισμού των ελληνικών εξαγωγών (Κύπρος, Τουρκία, Ρωσία, κ.ά.) Στην αγορά εργασίας, τα στοιχεία της Έρευνας Εργατικού Δυναμικού (ΕΕΔ) της ΕΛΣΤΑΤ για το 1 ο 3μηνο 2014, δείχνουν σταθεροποίηση του ποσοστού ανεργίας, καθώς και μικρή αύξηση της απασχόλησης σε σχέση με το 4 ο 3μηνο. Συγκεκριμένα, το ποσοστό ανεργίας σταθεροποιήθηκε στο 27,8% στο 1 ο 3μηνο 2014, όπως και στο 4 ο 3μηνο και έναντι 27,6% στο 1 ο 3μηνο.. Η σταθεροποίηση του ποσοστού ανεργίας συνδυάζεται με την αύξηση της απασχόλησης σε 3.483,7 χιλ στο 1 ο 3μηνο 2014, έναντι 3.479,9 χιλ. στο 4 ο 3μηνο. Πίνακας 1. Εξέλιξη της απασχόλησης και της ανεργίας (Στοιχεία ΕΕΔ χωρίς διόρθωση για την εποχικότητα) 1ο 3μηνο 4 ο 3μηνο 1ο 3μηνο 2014 Εργατικό Δυναμικό 4.840, , ,0 % μεταβολή 0,5% 0,2% Απασχόληση 3.504, , ,7 % μεταβολή 0,7% 0,1% Ανεργία 1.336, , ,3 Ανεργία (% Εργ.Δυν.) 27,6% 27,8% 27,8% Μάρτιος Μάρτιος Μάρτιος 2014 Απασχόληση 3.750, , ,2 % μεταβολή 7,1% 0,4% Ιδιαίτερα τον Μάρτ.2014 η απασχόληση ήταν αυξημένη κατά 0,4% σε ετήσια βάση, έναντι της μεγάλης πτώσης της κατά -7,1% τον Μάρτ.. Με αυτές τις τάσεις 2

3 εκτιμάται τώρα ότι το ποσοστό ανεργίας, με βάση τα στοιχεία της ΕΕΔ της ΕΛΣΤΑΤ, θα μειωθεί στο 26,6% το 2014, από 27,4% το, με αύξηση της απασχόλησης κατά 0,7% κατά μέσο όρο στο σύνολο του 2014, μετά την πτώση της κατά -4,9% το. Άλλωστε, με βάση τα εποχικά διορθωμένα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ η ανεργία έχει ήδη υποχωρήσει στο 26,8% τον Μάρτ.2014, από 27,9% τον Σεπτ.. Ωστόσο, πολύ πιο καταλυτική εμφανίζεται η βελτίωση της αγοράς εργασίας σύμφωνα με τα στοιχεία των ροών απασχόλησης (προσλήψεις μείον απολύσεις μείον οικειοθελείς αποχωρήσεις) του συστήματος ΕΡΓΑΝΗ. Τα στοιχεία αυτά, που καταγράφουν τις πραγματικές συνολικές ροές μισθωτής απασχόλησης στον ιδιωτικό τομέα στο σύνολο της χώρας (και όχι με δειγματοληπτικό τρόπο, όπως συμβαίνει με την ΕΕΔ) δείχνουν μια πολύ μεγάλη αύξηση αυτής της μισθωτής απασχόλησης κατά 161 χιλ. άτομα στο 1 ο 5μηνο.2014, έναντι αύξησής της κατά 76,2 χιλ. άτομα στο 1 ο 5μνηνο, κατά 9,1 χιλ. άτομα στο 1 ο 5μηνο.2012 και κατά 23,4 χιλ. άτομα στο 1 ο 5μηνο Είναι εμφανές ότι η αύξηση της απασχόλησης στο 1 ο 5μηνο 2014 ήταν σημαντικά μεγαλύτερη ακόμη και από το αντίστοιχο 5μηνο του 2007 και του 2008 (Διάγραμμα 1.) Είναι επομένως εμφανές ότι η οικονομική δραστηριότητα στο ιδιωτικό τομέα της οικονομίας ανακάμπτει ουσιαστικά από το 1 ο 5μηνο 2014, αφού η αύξηση της μισθωτής απασχόλησης σε αυτό το 5μηνο ήταν κατά 84,7 χιλ. μεγαλύτερη από την αύξηση της απασχόλησης στο 1 ο 5μηνο., όπου είχε επίσης σημειωθεί αύξηση της απασχόλησης κατά 67,1 χιλ. άτομα μεγαλύτερη από το 1 ο 5μηνο Είναι γεγονός ότι, παρά τις ανωτέρω ενθαρρυντικές εξελίξεις στην αγορά εργασίας, η ανεργία εξακολουθεί να διαμορφώνεται σε πολύ υψηλά επίπεδα (26,8% του εργατικού δυναμικού), ιδιαίτερα δε η ανεργία των νέων (15-24 ετών) που καταγράφηκε και πάλι στο 58,3% τον Μάρτ Ωστόσο, η έναρξη της πορείας ταχείας αύξησης της απασχόλησης και της πτωτικής πορείας της ανεργίας ήδη από τον Σεπτ. αποτελεί πολύ ενθαρρυντική ένδειξη ότι η αυξητική πορεία της απασχόλησης και η μείωση της ανεργίας θα επιταχυνθούν με την ανάκαμψη της οικονομίας από το 2014 και την υγιή ανάπτυξή της από το Μάλιστα, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προβλέπει πτώση της ανεργίας στο 26,0% το 2014 και στο 24% το 2015, με αύξηση της απασχόλησης κατά 0,6% το 2014 και κατά 2,9% το Οι εξελίξεις όσον αφορά την εντυπωσιακή αύξηση της απασχόλησης στον ιδιωτικό τομέα της οικονομίας στο 1 ο 5μηνο. είναι συμβατές με την πρόβλεψη αυτή. Ένα άλλο στοιχείο που προκύπτει από το σύστημα ΕΡΓΑΝΗ είναι ότι η αύξηση της απασχόλησης στο 1 ο 5μηνο,2014 συνδυάζεται με πολύ μεγάλη αύξηση των προσλήψεων εργαζομένων που έφτασαν στις 590,1 χιλ. στο 1 ο 5μηνο.2014, έναντι 368,9 χιλ. στο 1 ο 5μηνο., 304,7 χιλ. στο 1 ο 5μηνο.2012 και έναντι 477,5 χιλ. στο 1 ο 5μηνο.2008, αλλά και με μεγάλη αύξηση των απολύσεων και των οικειοθελών αποχωρήσεων από την εργασία. Ωστόσο, το τελικό αποτέλεσμα αυτής της υψηλής κινητικότητας στην αγορά εργασίας είναι η μεγάλη αύξηση της απασχόλησης που προαναφέρθηκε. Από τις εξελίξεις αυτές προκύπτει η πραγματικά μεγάλη συνεισφορά στην ανάκαμψη της οικονομίας και στην αύξηση της απασχόλησης που προκύπτει από την εκ βάθρων μεταρρύθμιση και τον εξορθολογισμό της λειτουργίας της αγοράς εργασίας στην Ελλάδα που υλοποιήθηκε τα τελευταία 4-έτη. Πίνακας 2. Προσλήψεις ανά κατηγορία: Συμβάσεις Εργασίας από έως Εκ περιτροπής Πλήρης Απασχόληση Μερική Απασχόληση Απασχόληση Σύνολο Ιαν Φεβρ Μάρτ Απρ Μάιος Ιαν.-Μάιος % Συμμετοχή Ιαν. 54,5% 34,2% 11,3% 100% Φεβρ. 47,7% 37,7% 14,6% 100% Μάρτ. 52,1% 35,6% 12,2% 100% Απρ. 61,5% 28,2% 10,3% 100% Μάιος 57,1% 32,4% 10,5% 100% Ιαν.-Μάιος 55,53% 32,99% 11,48% 100,00% Όπως φαίνεται στον Πίνακα 2, σημαντική συμβολή στην αύξηση της απασχόλησης στο 1 ο 5μηνο.2014 έχουν και οι συμβάσεις εργασίας μερικής απασχόλησης, καθώς και εκ περιτροπής απασχόλησης, όπως αναμένεται στην περίοδο που η οικονομία εξέρχεται από τη μεγαλύτερη προσαρμογή και ύφεση της ιστορίας της. Πάντως, το ποσοστό των συμβάσεων πλήρους απασχόλησης είναι σημαντικά αυξημένο στο 2 ο 3μηνο.2014 και αναμένεται η περαιτέρω αύξησή του στο βαθμό που οι επιχειρήσεις προσδοκούν τώρα με μεγαλύτερη βεβαιότητα ότι η ανάκαμψη της οικονομίας το 2014 θα μετεξελιχθεί σε ικανοποιητική και αυτοδύναμη ανάπτυξη της τάξης του 3,0%-3,5% ετησίως από το 2015 και στα επόμενα έτη. Παγκόσμια Οικονομία Στην πρώτη σύνοδο των επτά βιομηχανικά πιο ανεπτυγμένων χωρών του κόσμου (G7), μετά την αποπομπή της Ρωσίας λόγω της προσάρτησης της ουκρανικής χερσονήσου της Κριμαίας, τον περασμένο Μάρτιο, οι χώρες-μέλη έστειλαν ένα αυστηρό μήνυμα προς τη Ρωσία, ζητώντας να σεβαστεί την εδαφική ακεραιότητα της Ουκρανίας και να αναγνωρίσει το νεοεκλεγέντα Πρόεδρο. Οι ηγέτες των χωρών-μελών του G7 εξέφρασαν την στήριξη τους στη νέα πολιτική ηγεσία της Ουκρανίας και ζήτησαν από τη Ρωσία να σταματήσει να παρεμβαίνει στα εσωτερικά της 3

4 και να αναλάβει πρωτοβουλίες για την αποκλιμάκωση της έντασης. Σε διαφορετική περίπτωση, οι ηγέτες του G-7 θα προβούν στην επιβολή νέων κυρώσεων. Στο περιθώριο των εργασιών της Συνόδου του G-7, ο Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, H.V. Rompuy, δήλωσε ότι η Ευρωζώνη βρίσκεται σε φάση οικονομικής ανάκαμψης, η οποία εκτιμάται ότι θα ενισχυθεί περαιτέρω το Ωστόσο, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) επισήμανε τις ανησυχίες της για τους κινδύνους που εγκυμονεί μια ενδεχόμενη κλιμάκωση της έντασης μεταξύ της Ουκρανίας και της Ρωσίας, καθώς θα έπληττε την Ευρωζώνη λόγω των εμπορικών και χρηματοοικονομικών δεσμών της με τη Ρωσία. Σημειώνεται ότι το 25% του αερίου που εισάγουν τα κράτη μέλη της Ευρωζώνης, όπως και το 30% του πετρελαίου, προέρχεται από τη Ρωσία, ενώ ο κύκλος εργασιών των ευρωπαϊκών τραπεζών στη Ρωσία αντιπροσωπεύει περίπου το 1% του ΑΕΠ της Ευρωζώνης. Σύμφωνα με την ΕΚΤ, για ορισμένες χώρες της Ευρωζώνης, σημαντικοί τομείς της οικονομίας όπως γεωργία, αγορά ακινήτων, τουρισμός και τραπεζικός κλάδος, ενδέχεται να επηρεαστούν σημαντικά από μια παράταση ή μια κλιμάκωση της Ουκρανικής κρίσης. Ωστόσο, ιστορικής σημασίας χαρακτηρίζεται η ομόφωνη απόφαση του Διοικητικού Συμβουλίου της ΕΚΤ στις να μειώσει το επιτόκιο των πράξεων κύριας αναχρηματοδότησης κατά 10 μονάδες βάσης στο 0,15%, το επιτόκιο διευκόλυνσης οριακής χρηματοδότησης κατά 35 μονάδες βάσης στο 0,40% και το επιτόκιο διευκόλυνσης αποδοχής καταθέσεων κατά 10 μονάδες βάσης στο -0,10%. Σημειώνεται ότι πρόκειται για την πρώτη Κεντρική Τράπεζα που υιοθετεί αρνητικό επιτόκιο αποδοχής καταθέσεων. Με την υιοθέτηση αρνητικού επιτοκίου στη διευκόλυνση αποδοχής καταθέσεων η ΕΚΤ ουσιαστικά επιβαρύνει τις τράπεζες που τοποθετούν τα κεφάλαια τους Ο/Ν σε αυτήν με στόχο να ενθαρρύνει τον δανεισμό μεταξύ των τραπεζών και τελικά προς τον ιδιωτικό τομέα. Το ΔΣ είναι αποφασισμένο να διατηρήσει τα νέα χαμηλά επίπεδα επιτοκίων για μεγάλη χρονική περίοδο, λαμβάνοντας υπόψη τις εκτιμήσεις για το επίπεδο των τιμών στην Ευρωζώνη. Παράλληλα, η ΕΚΤ ανακοίνωσε ένα πακέτο μέτρων που επιδιώκουν την περαιτέρω ενίσχυση της πραγματικής οικονομίας και την αποτροπή του πολύ χαμηλού πληθωρισμού που απειλεί την Ευρωζώνη. Ειδικότερα αποφάσισε: - Τη διενέργεια σειράς στοχευμένων πράξεων πιο μακροπρόθεσμης αναχρηματοδότησης (TLTROs), με σκοπό να ενισχυθούν οι τραπεζικές χορηγήσεις προς τον μη χρηματοπιστωτικό ιδιωτικό τομέα (νοικοκυριά, μη χρηματοπιστωτικές επιχειρήσεις) της Ευρωζώνης (με εξαίρεση τα δάνεια προς τα νοικοκυριά για αγορά κατοικίας), με ορίζοντα ωρίμανσης τον Σεπ Οι αντισυμβαλλόμενοι θα δικαιούνται αρχικό ποσό δανεισμού ίσο με το 7% του συνολικού ποσού των δανείων που χορηγούν προς το μη χρηματοπιστωτικό ιδιωτικό τομέα της ΖτΕ, τα οποία παραμένουν ανεξόφλητα έως τις Στο πλαίσιο δύο διαδοχικών TLTROs που θα διενεργηθούν τον Σεπτέμβριο και τον Δεκέμβριο του 2014, οι αντισυμβαλλόμενοι θα έχουν τη δυνατότητα να αντλήσουν ποσό το οποίο, σωρευτικά, δεν θα υπερβαίνει το αρχικό ποσό δανεισμού. Στη διάρκεια της περιόδου από Μάρ.2015-Ιούν.2016, όλοι οι αντισυμβαλλόμενοι θα έχουν τη δυνατότητα να δανειστούν επιπρόσθετα ποσά στο πλαίσιο σειράς TLTROs που θα διενεργούνται κάθε τρίμηνο. Το επιτόκιο των TLTROs θα είναι σε όλη τη διάρκεια κάθε πράξης ίσο με το επιτόκιο των πράξεων κύριας αναχρηματοδότησης της ΕΚΤ που ισχύει τη στιγμή λήψης του δανεισμού, προσαυξημένο κατά σταθερή διαφορά 10 μονάδων βάσης. -Την εντατικοποίηση των προπαρασκευαστικών εργασιών για αγορές προϊόντων τιτλοποίησης με κάλυψη περιουσιακών στοιχείων (asset-backed securities, ABS). -Την αναστολή των εβδομαδιαίων πράξεων εξομάλυνσης των βραχυχρόνιων διακυμάνσεων της ρευστότητας στο πλαίσιο του προγράμματος για αγορές τίτλων (Securities Market Program-SMP). - Ταυτόχρονα, το Διοικητικό Συμβούλιο της ΕΚΤ αποφάσισε να συνεχίσει να διεξάγει τις πράξεις κύριας αναχρηματοδότησης (MROs) μέσω διαδικασιών σταθερού επιτοκίου και με πλήρη κατανομή για όσο διάστημα κρίνεται απαραίτητο και τουλάχιστον μέχρι τον Δεκ Η ΕΚΤ με τα μέτρα που ανακοίνωσε επιδιώκει να ενισχύσει την ρευστότητα η οποία θα πρέπει να διοχετεύεται προς τις επιχειρήσεις. Επίσης, να περάσει το μήνυμα προς τις αγορές ότι αποτρέπει τον κίνδυνο να εισέρθει η Ευρωζώνη σε φάση αποπληθωρισμού και ταυτόχρονα να υποστηριχθούν με την διολίσθηση του ευρώ οι εξαγωγικές προσπάθειες των υπερχρεωμένων οικονομιών της Ευρωζώνης. Η απόφαση της ΕΚΤ είχε άμεσες επιδράσεις στην αγορά συναλλάγματος με το ευρώ να υποχωρεί έναντι του δολαρίου-ηπα στα $1,3535, που αποτελεί το χαμηλότερο επίπεδο των τελευταίων τεσσάρων μηνών. Στην καθιερωμένη συνέντευξη τύπου, ο Πρόεδρος της ΕΚΤ δήλωσε ότι τα πρόσφατα οικονομικά στοιχεία δείχνουν πως η ήπια οικονομική ανάκαμψη συνεχίζεται και στο 2ο 3μηνο 2014, ενώ θα στηριχθεί περαιτέρω με την ακολουθούμενη διευκολυντική νομισματική πολιτική. Σύμφωνα με τις προβλέψεις της ΕΚΤ το ΑΕΠ θα αυξηθεί κατά 1,0% το 2014, κατά 1,7% το 2015 και 1,8% το Ωστόσο παρά την μικρή βελτίωση που καταγράφεται στην αγορά εργασίας, η ανεργία στην Ευρωζώνη παραμένει υψηλή. Όσον αφορά τον πληθωρισμό, ο Πρόεδρος της ΕΚΤ σημείωσε ότι θα παραμείνει σε χαμηλά επίπεδα τους προσεχείς μήνες, πριν αυξηθεί σταδιακά στη διάρκεια του επόμενου έτους. Οι προβλέψεις της ΕΚΤ τον προσδιορίζουν στο 0,7% το 2014, στο 1,1% το 2015 και στο 1,4% το

5 Ικανοποιημένος εμφανίσθηκε ο επικεφαλής της ΕΚΤ για την πορεία της δημοσιονομικής προσαρμογής στις χώρες της Ζώνης του Ευρώ που έχει συμβάλει στην βελτίωση των δημόσιων οικονομικών τους. Σύμφωνα με την ΕΚΤ, το έλλειμμα της γενικής κυβέρνησης στην Ευρωζώνη εκτιμάται τώρα στο 3,0% του ΑΕΠ το και αναμένεται να μειωθεί σε 2,5% του ΑΕΠ το 2014, στο 2,3% το 2015 και στο 1,9% το Τέλος, ο λόγος δημόσιου χρέους προς ΑΕΠ αναμένεται να κορυφωθεί στο 93,4% του ΑΕΠ το 2014 και να υποχωρήσει στη συνέχεια, αγγίζοντας το 91% του ΑΕΠ το Παρόλο που οι αγορές καλωσόρισαν τα νέα μέτρα, πολλοί εκτιμούν ότι δεν είναι αρκετά για την αναγκαία ενίσχυση της ανάκαμψη των οικονομιών της Ευρωζώνης, Εκτιμούν ότι ίσως θα χρειασθεί και η μαζική αγορά περιουσιακών στοιχείων (quantitative easing) από την ΕΚΤ, κατά το παράδειγμα των ΗΠΑ, του Ηνωμένου Βασιλείου και της Ιαπωνίας. Στον απόηχο των αποφάσεων της ΕΚΤ, ο Διοικητής της ΤτΦινλανδίας και μέλος του Δ.Σ. της ΕΚΤ, Erkki Liikanen εξέφρασε την άποψη ότι τα μέτρα που ανακοίνωσε η ΕΚΤ είναι ευρείας έκτασης, αλλά αν απαιτηθεί η ΕΚΤ είναι αποφασισμένη να κινηθεί προς την κατεύθυνση ανάληψης πρόσθετων μέτρων, προκειμένου να εξαλειφθεί ενδεχόμενος κίνδυνος που θα μπορούσε να προκύψει από τον χαμηλό, ή/και αρνητικό πληθωρισμό. Στις ΗΠΑ, νέες θέσεις εργασίας προστέθηκαν στην οικονομία τον Μάιο, ενώ το ποσοστό ανεργίας παρέμεινε στο 6,3%. Η αγορά, σύμφωνα με το Reuters, προέβλεπε αύξηση των θέσεων εργασίας κατά και του ποσοστού ανεργίας στο 6,4%. Το Υπ. Εργασίας των ΗΠΑ εκτιμά ότι, επανακτήθηκαν 8,7 εκατ. θέσεις εργασίας που είχαν χαθεί λόγω της κρίσης του Οι απασχολούμενοι είναι τώρα κατά 8,8 εκατ. περισσότεροι σε σχέση με τον Φεβ.2010, όταν η ανεργία είχε διαμορφωθεί στο υψηλότερο επίπεδο της. Τον Μάιο 2014 το μέσο ωρομίσθιο αυξήθηκε κατά 0,2% στα $ 24,38, ενώ το ποσοστό συμμετοχής στο εργατικό δυναμικό παρέμεινε στο 62,8% που αποτελεί το χαμηλότερο επίπεδο των τελευταίων 36 ετών, δείχνοντας ότι πολλοί Αμερικανοί δεν αναζητούν πλέον εργασία. Γενικά, οι εξελίξεις στην αγορά εργασίας των ΗΠΑ δημιουργούν μια συγκρατημένη αισιοδοξία. Ωστόσο, ο ρυθμός ανάκαμψης της απασχόλησης εξακολουθεί να είναι βραδύτερος σε σχέση με προηγούμενους οικονομικούς κύκλους. Δεν φαίνεται, επομένως, να υπάρχει ανάγκη για περαιτέρω επίσπευση της διαδικασίας περιορισμού της διευκολυντικής νομισματικής πολιτικής από τη Fed. Ήδη το μέλος του Εκτελεστικού Συμβουλίου της Fed, Narayana Kocherlakota, προτείνει τη διατήρηση των επιτοκίων παρέμβασης σε χαμηλά επίπεδα για τουλάχιστον 5 έτη, υποστηρίζοντας ότι τα σχεδόν μηδενικά επιτόκια συνιστούν πηγή σταθερότητας για την οικονομία. Στο Ηνωμένο Βασίλειο, η ΤτΑγγλίας στη συνεδρίαση της Επιτροπής Νομισματικής Πολιτικής της όπως αναμενόταν διατήρησε αμετάβλητο το βασικό της επιτόκιο στο 0,5%, ιστορικά χαμηλό επίπεδο το οποίο παραμένει αμετάβλητο από τον Μαρ Παράλληλα, ανακοίνωσε ότι το συνολικό μέγεθος του προγράμματος αγορών ομολόγων θα παραμείνει στο επίπεδο των 375 δισ..υπενθυμίζεται ότι το συγκεκριμένο πρόγραμμα διατηρείται στο τρέχον επίπεδο από τον Ιούλιο του Η ΤτΑγγλίας προτίθεται να κρατήσει χαμηλά τα επιτόκια της, όσο ο πληθωρισμός παραμένει κοντά στον επίσημο στόχο του 2%, προκειμένου να ενισχυθούν οι επενδύσεις και η αγορά εργασίας. Τα πρακτικά της συνεδρίασης θα δημοσιευθούν στις Στην Κίνα, ο πληθωρισμός τον Μάιο 2014 ανήλθε στο 2,5% (υψηλό 4 μηνών) από 1,8% (χαμηλό 18 μηνών) τον Απρ Η αύξηση του πληθωρισμού προήλθε κυρίως από την άνοδο των τιμών των φρούτων και του χοιρινού κρέατος. Ωστόσο, η διατήρηση του πληθωρισμού κάτω από το στόχο του 3,5% που έχει θέσει η κυβέρνηση, αναμένεται να επηρεάσει θετικά την κατανάλωση. Το πλεόνασμα του εμπορικού ισοζυγίου ανήλθε στα $35,9 δισ. τον Μάιο 2014, από $18,5 δισ. τον Απρ Οι εξαγωγές αυξήθηκαν κατά 7,0% σε ετήσια βάση, έναντι 0,9% τον Απρ.2014 λόγω της υψηλής εξωτερικής ζήτησης και της εξάλειψης της επίδρασης βάσης από τις υπερτιμολογήσεις των εξαγωγών προς το Χονγκ Κονγκ και την Ταϊβάν. Αντίθετα, οι εισαγωγές υποχώρησαν κατά -1,6% σε ετήσια βάση, έναντι αύξησης 0,9% τον Απρ.2014 λόγω της χαμηλής εσωτερικής ζήτησης. Εκτιμάται ότι το πλεόνασμα θα συνεχίσει την ανοδική του πορεία τους επόμενους μήνες λόγω αδυναμίας αύξησης της εγχώριας ζήτησης στην Κίνα. Στην Ιαπωνία, το ΑΕΠ αυξήθηκε 1,6% σε τριμηνιαία βάση (6,7% σε ετησιοποιημένη βάση) στο 1 ο 3μηνο 2014, σύμφωνα με τα τελικά στοιχεία (αρχική μέτρηση: 1,5%σε 3μηνιαία βάση και 5,9% σε ετησιοποιημένη βάση), έναντι αύξησης κατά 0,1% σε 3μηνιαία βάση (0,3% σε ετησιοποιημένη βάση) στο 4 ο 3μηνο. Σε ετήσια βάση, η ανάπτυξη ήταν της τάξης του 2,8%, έναντι 2,4% το 4ο 3μηνο. Η αύξηση του ΑΕΠ προήλθε κυρίως από την άνοδο της ιδιωτικής κατανάλωσης η οποία αποτελεί το 60% του ΑΕΠ και των ιδιωτικών επενδύσεων που αποτελούν το 15% του ΑΕΠ. Από την άλλη πλευρά, η ανάπτυξη το 2ο 3μηνο 2014 εκτιμάται ότι θα επηρεαστεί αρνητικά λόγω μείωσης της ιδιωτικής κατανάλωσης ως αποτέλεσμα της εφαρμογής υψηλότερου φόρου κατανάλωσης από Ωστόσο, ο δείκτης καταναλωτικής εμπιστοσύνης ανήλθε τον Μάιο 2014 στο 39,3, έναντι 37,0 τον Απρ.2014, καθώς οι καταναλωτές αρχίζουν να ισορροπούν μετά την άνοδο των τιμών που προκάλεσε η αύξηση του φόρου κατανάλωσης. Το ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών τον Απρ.2014 κατέγραψε πλεόνασμα ύψους 187 δισ., έναντι 116 δισ. τον Μάρτ Οι εξαγωγές αυξήθηκαν κατά 6,2% σε ετήσια βάση, καθώς η ζήτηση από το εξωτερικό βελτιώθηκε. Ο δείκτης δραστηριότητας της έρευνας των παρατηρητών της οικονομίας (Economy Watchers Survey-EWS) ανήλθε στο 45,1 τον Μάιο 2014 από 5

6 41,6 τον Απρ.2014, καθώς εξασθενεί η επίδραση του αυξημένου φόρου κατανάλωσης. Εξελίξεις στην πραγματική οικονομία: Στις ΗΠΑ, η παραγωγικότητα της εργασίας (εξαιρουμένου του αγροτικού τομέα) υποχώρησε κατά -3,2% σε ετησιοποιημένη βάση στο 1ο 3μηνο 2014 έναντι 2,3% στο 4ο 3μηνο, ενώ το ανά μονάδα εργατικό κόστος εργασίας αυξήθηκε κατά 5,7% σε ετησιοποιημένη βάση στο 1ο 3μηνο 2014 έναντι 4,2% στο 4ο 3μηνο. Το έλλειμμα του ισοζυγίου αγαθών και υπηρεσιών αυξήθηκε στα $ 47,24 δισ. τον Απρ.2014 από $ 44,18 δισ. τον Μάρτ.2014, με αύξηση των εισαγωγών κατά 5,4% σε ετήσια βάση και των εξαγωγών κατά 3,0%. Σωρευτικά, το έλλειμμα την περίοδο Ιαν.-Απρ.2014 διαμορφώθηκε σε $ 174,05 δισ. από $ 161,37 δισ. το αντίστοιχο διάστημα του περασμένου έτους. Τέλος, στην αγορά εργασίας, οι εβδομαδιαίες αιτήσεις για εγγραφή στα ταμεία ανεργίας αυξήθηκαν κατά την εβδομάδα έως με αποτέλεσμα να διαμορφωθούν στις από (αναθεωρημένη μέτρηση) που ήταν την περασμένη εβδομάδα. Ο κινητός μέσος όρος 4-εβδομάδων μειώθηκε κατά στις ( χαμηλότερο επίπεδο από τον Ιούν.2007). Σε μακροπρόθεσμη βάση, οι εβδομαδιαίες αιτήσεις εξακολουθούν να μειώνονται, γεγονός που δείχνει μια τάση βελτίωσης της αγοράς εργασίας. Ωστόσο, η ανωτέρω αύξηση των εγγραφών στα ταμεία ανεργίας, ήταν υψηλότερη των προσδοκιών της αγοράς που προέβλεπε μείωση στις Στην Ευρωζώνη, επιβεβαιώθηκε η αύξηση του ΑΕΠ κατά +0,2% σε 3μηνιαία βάση στο 1ο 3μηνο 2014, έναντι ανόδου κατά +0,3% το 4ο 3μηνο. Σε ετήσια βάση, το ΑΕΠ αυξήθηκε κατά +0,9%, έναντι ανόδου +0,5% το 4ο 3μηνο. Η αύξηση του ΑΕΠ οφείλεται στην ενίσχυση της εγχώριας ζήτησης και κυρίως της δημόσιας κατανάλωσης, αφού η ιδιωτική κατανάλωση εξακολουθεί να είναι περιορισμένη λόγω της σημαντικής συρρίκνωσης του διαθέσιμου εισοδήματος, αλλά και της μείωσης της χρηματοδότησης των νοικοκυριών. Οι επενδύσεις παγίου κεφαλαίου σημείωσαν οριακή άνοδο κατά +0,3% σε 3μηνιαία βάση το 1ο 3μηνο 2014, έναντι αύξησης +0,9% το 4ο 3μηνο. Ο εξωτερικός τομέας συνέβαλε αρνητικά στην αύξηση του ΑΕΠ κατά -0,2 π.μ. σε 3μηνιαία βάση, αφού οι εξαγωγές αυξήθηκαν κατά +0,3%, ενώ οι εισαγωγές κατά +0,8%.Τέλος, θετική επίπτωση στο ΑΕΠ είχε η μεταβολή των αποθεμάτων. Στις αγορές κεφαλαίου, της Ευρωζώνης επικρατούν ανοδικές τάσεις, μετά τα μέτρα που ανακοίνωσε η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα. Ιδιαίτερα υψηλό αγοραστικό ενδιαφέρον εκδηλώνεται στα ομόλογα των χωρών της περιφέρειας, με την απόδοση του 10-ετούς κρατικού ομολόγου της Ισπανίας να υποχωρεί στο 2,55% χαμηλότερα και από το αντίστοιχο των ΗΠΑ (2,64%), της Πορτογαλίας στο 3,25% και της Ιρλανδίας στο 2,40%. Η σημαντική υποχώρηση της απόδοσης του 10-ετούς ομολόγου της Ισπανίας σε ιστορικά χαμηλό επίπεδο, ωθεί το οικονομικό επιτελείο της χώρας να προβεί σε έκτακτη δημοπρασία, προκειμένου να εκμεταλλευθεί το χαμηλό επιτοκιακό περιβάλλον. 10 year Bond yields Spreads σε μβ 9/6/ /5/2014 +/ μβ 9/6/ /5/2014 +/ μβ Ελλάδα 5,77 6, Ισπανία 2,57 2, Ιταλία 2,70 2, Πορτογαλία 3,34 3, Γαλλία 1,70 1, Ολλανδία 1,59 1, Γερμανία 1,38 1,36 2 5Y CDS σε μβ 9/6/ /5/2014 +/ μβ Ελλάδα Ισπανία Ιταλία Πορτογαλία Γαλλία Ολλανδία Γερμανία Πηγή: Reuters Η διαφορά απόδοσης του 10-ετούς πορτογαλικού ομολόγου σε σχέση με το αντίστοιχο γερμανικό, υποχώρησε στις 196 μ.β. την , από 224 μ.β. την και του 10-ετούς ιταλικού ομολόγου έναντι του αντίστοιχου γερμανικού στις 132 μ.β. από 160 μ.β.. Η απόδοση του 10-ετούς ομολόγου των ΗΠΑ την διαμορφωνόταν στο 2,64% από 2,57% που ήταν την , αντανακλώντας τον χαμηλό πληθωρισμό και τη διατήρηση της νομισματικής πολιτικής των χαμηλών επιτοκίων. Στην Ισπανία, το δημόσιο άντλησε ( ) το συνολικό ποσό των 4,55 δισ. μέσω δημοπρασίας 3- ετών και 5-ετών ομολόγων. Αντλήθηκε το ποσό των 2,14 δισ. από ομόλογα 3-ετούς διάρκειας με μέσο επιτόκιο 0,968% και συντελεστή κάλυψης 2,0 καθώς και το ποσό των 2,41 δισ. μέσω ομολόγων 5-ετούς διάρκειας με μέσο επιτόκιο 1,520%. Αγορές συναλλάγματος: Ο σταθμισμένος δείκτης δολαρίου ο οποίος μετρά την επίδοση του δολαρίου έναντι 6 βασικών νομισμάτων ενισχύεται σε εβδομαδιαία βάση με αποτέλεσμα να διαμορφώνεται στο 80,77 ( ) από 80,53( ). Σύμφωνα με τα στοιχεία του χρηματιστηρίου του Σικάγο, οι τοποθετήσεις στο δολάριο ΗΠΑ, για μη εμπορικές συναλλαγές (specs) την εβδομάδα που έληξε την αυξήθηκαν κατά $ 4,0 δισ. με αποτέλεσμα οι συνολικές καθαρές (αγορές μείον πωλήσεις) θέσεις να διαμορφωθούν σε θετικό επίπεδο για τέταρτη εβδομάδα στα $ 6,61 δισ.. Οι τοποθετήσεις κατά του ευρώ για μη εμπορικές 6

7 συναλλαγές (specs), την εβδομάδα που έληξε την διαμορφώθηκαν στα $2,8 δισ. με αποτέλεσμα οι συνολικές καθαρές (αγορές μείον πωλήσεις) θέσεις να διαμορφωθούν στα $-5,63 δισ. από $-2,83 δισ. την προηγούμενη εβδομάδα. Το ευρώ διαπραγματευόταν στα 1,3585 USD/EUR στις από 1,3608 USD/EUR στις Οι πρόσφατες αποφάσεις της ΕΚΤ επιδρούν αρνητικά στο ευρώ, καθώς οι επενδυτές ρευστοποιούν θέσεις σε ευρώ προκειμένου να στραφούν σε νομίσματα που προσφέρουν υψηλότερες αποδόσεις. Το Γουάν Κίνας εμφανίζει τάση ενίσχυσης έναντι του δολαρίου-ηπα, με αποτέλεσμα να περιορίσει τις απώλειες από τις αρχές του έτους στο 2,81% ( ). Η ΤτΚίνας καθόρισε τη μέση τιμή fixing την στα 6,1451 CNY/USD από 6,1693 CNY/USD την (ήτοι 0,4% υψηλότερα). Θετική η εικόνα για τη στερλίνα, καθώς καταγράφει κέρδη σε εβδομαδιαία βάση τόσο έναντι του ευρώ όσο και έναντι του δολαρίου-ηπα. Στις διαπραγματευόταν στα $1,6766 και στα 1,2376 έναντι $1,6724 και 1,2291 στις Θετικά επιδρούν στη στερλίνα οι ανακοινώσεις που αφορούν την αγορά εργασίας στο Ηνωμένο Βασίλειο για τον Απρίλιο και τον Μάιο. Ειδικότερα, το ποσοστό ανεργίας ILO για τον Απρ.2014 υποχώρησε στο 6,6% έναντι 6,8% τον Μαρ.2014 σημειώνοντας νέο χαμηλό από τον Ιαν.2009, ενώ οι αιτήσεις επιδομάτων ανεργίας τον Μάιο 2014 μειώθηκαν κατά έναντι μείωσης που προέβλεπε η αγορά. Σύμφωνα με την πλειονότητα της αγοράς αυξάνει σημαντικά η πιθανότητα η ΤτΑγγλίας να αρχίσει να αυξάνει τα επιτόκια στις αρχές του επόμενου έτους. ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ Ελληνική Οικονομία Πληθωρισμός: Ο αρνητικός πληθωρισμός με βάση τον ΔΤΚ διαμορφώθηκε χαμηλότερα στο -2,0% τον Μάι.2014 από -1,3% τον Απρ.2014 και -0,4% τον Μάι.. Μεγάλη πτωτική επίπτωση στον πληθωρισμό του Απρ.2014 είχε το δεκαήμερο των εκπτώσεων κατά -0,62 π.μ. Επίσης, πτωτική επίπτωση κατά -0,26 π.μ. είχαν οι χαμηλότερες τιμές των φρούτων-λαχανικών-πατάτας, οι διάφορες μικρές μειώσεις τιμών σε προϊόντα κατά -0,02 π.μ. καθώς και η μείωση της τιμής φυσικού αερίου κατά - 0,05 π.μ. Μικρή πτωτική επίπτωση επίσης είχε και η τιμή του μοσχαρίσιου κρέατος κατά -0,02 π.μ. Οι ανωτέρω μειώσεις αντιστάθμισαν την αυξητική επίπτωση στον πληθωρισμό του Μαι.2014 από την αύξηση της τιμή της βενζίνης κατά +0,07 π.μ., την αύξηση των τιμών των ενοικίων κατά +0,02 π.μ., την αύξηση της τιμής συγκεκριμένου τυροκομικού προϊόντος κατά +0,02 π.μ., την αύξηση των τιμών αεροπορικών εισιτηρίων κατά +0,03 π.μ. και την αύξηση των εξόδων ξενοδοχείων κατά +0,04 π.μ. Με βάση τα ανωτέρω, ο δομικός πληθωρισμός με βάση το ΔΤΚ (που δεν επηρεάζεται από τις αυξομειώσεις στις τιμές των καυσίμων και των φρέσκων φρούτων και λαχανικών) διαμορφώθηκε επίσης στο -1,7% τον Μάι.2014 από -1,3% τον προηγούμενο μήνα. Συμβολή στον Πληθωρισμό Κύριων Κατηγοριών Προϊόντων Αγαθά και Υπηρεσίες % μεταβολή τιμών Μάι./ Μάι.2012 Επίπτωση στον πληθωρισμό Μάι. % μεταβολή τιμών Μάι.2014/ Μάι. Επίπτωση στον πληθωρισμό Μάι.2014 Δημητριακά και παρασκευάσματα -2,4-0,06-1,3-0,04 Καπνός 5,9 0,18 1,4 0,05 Ενοίκια κατοικιών -6,1-0,19-8,4-0,24 Έπιπλα-Καλύμματα δαπέδου -3,9-0,05-2,8-0,02 Ηλεκτρισμός 12,3 0,27 11,7 0,48 Πετρέλαιο Θέρμανσης 25,1 0,86-1,7-0,16 Καύσιμα αυτοκινήτου -3,3-0,21 0,5 0,04 Αεροπορικά εισιτήρια 26,2 0,07 20,0 0,09 Ιατρικές, οδοντιατρικές υπηρεσίες -4,0-0,15-2,6-0,06 Αυτοκίνητα -4,9-0,18-2,9-0,06 Έξοδα ξενοδοχείων -3,9-0,02 3,5 0,02 Εστιατόρια-ζαχαροπλαστεία-καφενεία -1,5-0,16-2,1-0,18 Ασφάλιστρα μεταφορών -2,2-0,04-15,4-0,28 Οπτικοακουστικός εξοπλισμός-υπολογιστές -6,1-0,05-7,2-0,04 Φάρμακα -4,2-0,04 21,6 0,29 Δίδακτρα -4,0-0,11-3,9-0,11 Υπηρεσίες αναψυχής -3,2-0,03-1,2-0,01 Πηγή: ΕΛΣΤΑΤ. Όπως φαίνεται στον ανωτέρω Πίνακα, μεγάλη αύξηση σε ετήσια βάση τον Μάι.2014 σημειώθηκε στις τιμές της ηλεκτρικής ενέργειας (11,7%), στο φυσικό αέριο (12,1%), στα φάρμακα (+21,6%), στα αεροπορικά εισιτήρια (20,0%), στον καπνό (+1,4%) και στα έξοδα ξενοδοχείων (3,5%). Αντίθετα, σημαντικές μειώσεις τιμών καταγράφηκαν στα ενοίκια κατοικιών (-8,4%), στον οπτικοακουστικό εξοπλισμό-ηλεκτρονικοί υπολογιστές (-7,2%), στις τιμές των αυτοκινήτων (-2,9%), στα ασφάλιστρα μεταφορών (-15,4%), στα δίδακτρα (-3,9%), στις υπηρεσίες αναψυχής (-1,2%), στα κουρεία κομμωτήρια (-3,3%), στις οικιακές συσκευές (-2,7%) και στις Ιατρικές-Οδοντιατρικές υπηρεσίες (-2,6%). Είναι εμφανές ότι οι μεγάλες μειώσεις τιμών σημειώνονται κυρίως στα μη εμπορεύσιμα προϊόντα (αγαθά και υπηρεσίες) στα οποία είχαν σημιωθεί μεγάλες αυξήσεις τιμών στη δεκαετία του Ο μέσος πληθωρισμός με βάση το ΔΤΚ για το διαμορφώθηκε στο -0,9%, έναντι 1,5% το 2012, ενώ σε αρνητικά επίπεδα αναμένεται να κινηθεί ο πληθωρισμός και κατά το μεγαλύτερο μέρος του 2014, με τον μέσο πληθωρισμό να εκτιμάται στο -1,0% στο τρέχον έτος (-0,5% τον Δεκ.2014). Αντίθετα, θετικός πληθωρισμός αναμένεται από τον Μάρτιο του Οι 7

8 εκτιμήσεις για τον πληθωρισμό του 2014 στηρίζονται κυρίως στην υπόθεση ότι οι διεθνείς τιμές του πετρελαίου σε ευρώ θα διαμορφωθούν με όχι μεγάλες αποκλίσεις από τις τιμές του Δεκ.. Βέβαια, αύξηση των τιμών του πετρελαίου σημειώνεται στις τελευταίες εβδομάδες. Βιομηχανική Παραγωγή: Στο 1 ο 4μηνο 2014, το ποσοστό μείωσης της παραγωγής περιορίσθηκε σημαντικά στο -0,3%, έναντι πτώσης κατά -2,6% στο 1 ο 4μηνο.. Σημειώνεται ότι στην περίοδο της οικονομικής κρίσης η βιομηχανική παραγωγή μειώθηκε σωρευτικά κατά -34,6%, ενώ το μειώθηκε κατά -3,6% Μεταποιητική Παραγωγή % ετήσια μεταβολή κινητός μέσος 6μηνου Δείκτης Εμπιστοσύνης στη Βιομηχανία 10% 15% 20% Θετική επίσης εξέλιξη στους πρώτους μήνες του 2014 είναι το ότι: (1) Ο Δείκτης Υπευθύνων Προμηθειών (PMI), διατηρήθηκε στις 51 μονάδες τον Μάιο.2014 (Απρ. 14: 51,1 μον.), έναντι 45,3 μονάδων τον Μάιο.. Σημειωτέον ότι ο δείκτης PMI παραμένει άνω του ορίου των 50 μονάδων από τον Νοέμ. και (2) Βελτιώθηκε αισθητά το επενδυτικό οικονομικά κλίμα στη Βιομηχανία, αφού ο σχετικός δείκτης επιχειρηματικών προσδοκιών του ΙΟΒΕ αυξήθηκε στο 1 ο 5μηνο 2014 κατά +4,3% σε ετήσια βάση, ενώ τον Μάιο.2014 κινήθηκε έντονα ανοδικά στις 95,1 μον., επίπεδο ανώτερο συγκριτικά με το αντίστοιχο περυσινό των 92,6 μονάδων. Από πλευράς των τομέων της Βιομηχανίας σημειώθηκε: (1) Ελαφρά μείωση της παραγωγής στα Ορυχεία και Λατομεία κατά -0,1% στο 1 ο 4μηνο 2014, σε ετήσια βάση, έναντι πτώσης κατά -8,9% στο 1 ο 4μηνο, λόγω κυρίως της σταδιακής επανεκκίνησης της παραγωγής του «Πρίνου» και των έργων βασικής υποδομής. (2) Μικρή μείωση της παραγωγής στις Μεταποιητικές Βιομηχανίες κατά -0,1% το 1 ο 4μηνο 2014, έναντι ίσης μείωσης στο 1 ο 4μηνο.. (3) Μειώθηκε επίσης η παραγωγή στην παροχή Ηλεκτρικού Ρεύματος κατά -0,6% στο 1 ο 4μηνο 2014, έναντι, ωστόσο, πτώσης κατά -8,4% στο 1 ο 4μηνο και κάμψη της παροχής Νερού (1 ο 4μηνο 2014: -3,2%, 1 ο 4μηνο : -0,7%). Από πλευράς των κλάδων της Μεταποίησης, αύξηση της παραγωγής στο 1 ο 4μηνο 2014 σημείωσαν: Η Ποτοποιία και η Χαρτοποιία, η Χημική Βιομηχανία, η Βιομηχανία των Βασικών 10% 5% 0% 5% Μετάλλων και των Πλαστικών και Ελαστικών Υλών, η Τσιμεντοβιομηχανία, ο κλάδος των Μηχανοκίνητων Οχημάτων, καθώς και οι κλάδοι των Ηλεκτρονικών Υπολογιστών και Οπτικών Προϊόντων μα και των Επίπλων. Στον κλάδο των μη μεταλλικών ορυκτών επισημαίνεται η σημαντική αύξηση της παραγωγής σκυροδέματος κατά 16,8% στο 1 ο 4μηνο.2014, σε ετήσια βάση, έναντι πτώσης κατά -13,6% στο 1 ο 4μηνο. Η αύξηση της παραγωγής στους παραπάνω σημαντικούς κλάδους της ελληνικής μεταποιητικής βιομηχανίας οφείλεται κυρίως στην έναρξη της κατασκευής πολλών έργων βασικής υποδομής και άλλων μικρότερων δημοσίων έργων και ΣΔΙΤ, η οποία θα επιταχυνθεί περαιτέρω στους επόμενους μήνες. Ωστόσο, η ευνοϊκότερη εξέλιξη της βιομηχανικής παραγωγής προμηνύει με σαφή πλέον τρόπο την αύξηση της οικονομικής δραστηριότητας, η οποία προσδοκάται ότι θα επιταχυνθεί από το 2 ο 3μηνο του το 2014 τερματίζοντας την ύφεση. Πίνακας: Συμβολή των κλάδων στην μεταβολή του συνόλου της μεταποίησης 4μηνο Ιαν.-Απρ Κλάδοι Μεταποίησης (εκατοστιαίες μονάδες) Βασικά μέταλλα 0,76 Ποτά 0,34 Ηλεκτονικοί υπολογιστές 0,28 Χαρτί και προϊόντα από χαρτί 0,17 Επισκευή και εγκατάσταση μηχ/των 0,16 Μηχανήματα και είδη εξοπλισμού 0,16 Προϊόντα από ελαστική ύλη 0,15 Μη μεταλλικά ορυκτά 0,09 Μηχανήματα οχήματα 0,07 Χημικά προϊόντα 0,05 Έπιπλα 0,03 Εκτυπώσεις 0,01 Λοιπός εξοπλισμός μεταφορών 0,00 Άλλες μεταποιητικές δραστηριότητες 0,01 Δέρματα είδη υπόδησης 0,01 Είδη Ένδυσης 0,10 Βασικά φαρμακευτικά προϊόντα 0,12 Κλωστουφαντουργικές ύλες 0,13 Κατασκευή μεταλλικών προϊόντων 0,15 Ξύλο και φελλός 0,26 Τρόφιμα 0,26 Καπνός 0,36 Ηλεκτολογικός εξοπλισμός 0,42 Παράγωγα πετρτελαίου 0,57 Σύνολο Μεταποίησης 0,14 Πηγή: ΕΛΣΤΑΤ Συνεχίζεται, πάντως, η πτώση της παραγωγής στους κλάδους της Ένδυσης και των Κλωστοϋφαντουργικών Υλών, οι οποίοι δεν είναι ακόμη σε θέση να υποκαταστήσουν τις ανταγωνιστικές εισαγωγές από χώρες χαμηλού κόστους, ούτε να αυξήσουν τις εξαγωγές τους. Επίσης, μείωση ή στασιμότητα της παραγωγής παρατηρείται στους κλάδους, που σχετίζονται με την οικιστική οικοδομική δραστηριότητα. Σημειώνεται 8

9 ενδεικτικά η πτώση της παραγωγής στον κλάδο της οικοδομήσιμης ξυλείας (1 ο 4μηνο 2014: -36,0%, 1 ο 4μηνο : 2,9%) και του ηλεκτρολογικού εξοπλισμού (1 ο 4μηνο 2014: -15,8%, 1 ο 4μηνο : -10,7%). Όσον αφορά την συμβολή των επιμέρους κλάδων της μεταποίησης στη μεταβολή της μεταποιητικής παραγωγής κατά σειρά σημασίας (βλ. παρακάτω Πίνακα), σημειώνεται ότι αυξητικά συνεισέφεραν κυρίως οι κλάδοι: Των βασικών μετάλλων, που είναι από τους κυριότερους της ελληνικής βιομηχανίας, των ποτών, των ηλεκτρονικών υπολογιστών, των χημικών προϊόντων, της κατασκευής και επισκευής μηχανημάτων και μηχανοκίνητων οχημάτων. Αντίθετα, αρνητικά επέδρασαν οι κλάδοι των τροφίμων, του καπνού, της οικοδομικής ξυλείας και του ηλεκτρολογικού εξοπλισμού και της παραγωγής παραγώγων πετρελαίου και άνθρακος. Οι εξελίξεις αυτές συμβαδίζουν με την πορεία των δεικτών της ιδιωτικής ζήτησης και της οικοδομικής δραστηριότητας. Αγορά Εργασίας: Απασχόληση-Ανεργία με βάση την έρευνα εργατικού δυναμικού (ΕΕΔ) της ΕΛΣΤΑΤ: Σύμφωνα με τα μη εποχικά προσαρμοσμένα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, ο αριθμός των απασχολουμένων (15-74 ετών) αυξήθηκε κατά 52,7 χιλ. άτομα τον Μάρτ.2014, έναντι μειώσεως κατά -45,9 χιλ. άτομα τον Φεβρ Ως εκ τούτου, ο αριθμός των απασχολουμένων αυξήθηκε στις 3.498,2 χιλ. τον Μάρτ.2014 από 3.445,5 χιλ. τον Φεβρ.2014 και 3.484,8 χιλ τον Μάρτ.. Σε ετήσια βάση, ο αριθμός των απασχολουμένων αυξήθηκε οριακά κατά +0,4% τον Μάρτ.2014, έναντι μειώσεως κατά -0,7% τον Φεβρ.2014 και -7,1% τον Μάρτ.. Σύμφωνα με τα μη εποχικά διορθωμένα στοιχεία, η αύξηση της απασχόλησης σε μηνιαία βάση τον Μάρτ.2014 συνέβαλε στη μείωση της ανεργίας στα 1.318,7 χιλ. άτομα τον Μάρτ.2014 από 1.341,6 χιλ. τον Φεβρ.2014 και 1.302,1 τον Μάρτ.. Έτσι, το ποσοστό ανεργίας μειώθηκε στο 27,4% του εργατικού δυναμικού τον Μάρτ.2014 από 28,0% τον Φεβρ.2014 και 27,2% επίσης τον Μάρτ.. Η ανωτέρω μείωση της ανεργίας τον Μάρτ.2014, έναντι του Φεβρ.2014 είναι συνδυασμός της αύξησης της απασχόλησης κατά 52,7 χιλ. άτομα και επίσης της αύξησης του εργατικού δυναμικού κατά 29,9 χιλ. άτομα εντός του Μάρτ Ήτοι, το εργατικό δυναμικό διαμορφώθηκε στα 4.816,9 χιλ. άτομα τον Μάρτ.2014, 4.787,0 χιλ. άτομα τον Φεβρ.2014 και 4.786,9 χιλ. τον Μάρτ.. Η αύξηση του ποσοστού ανεργίας συνοδεύεται από μεταβολές στη σύνθεση των ανέργων, ως προς το φύλο, την ηλικιακή διάρθρωση και το εκπαιδευτικό επίπεδο (εποχικά διορθωμένα στοιχεία). Συγκεκριμένα, αυξήθηκε το ποσοστό ανεργίας των νέων στο κλιμάκιο ηλικιών έτη στο 58,3% από 56,9 τον Φεβρ Στο κλιμάκιο ηλικιών η ανεργία αυξήθηκε στο 35,5% τον Μάρτ.2014 από 34,7%, ενώ στο κλιμάκιο ηλικιών η ανεργία μειώθηκε οριακά στο 24,1% από 24,2% τον Φεβρ Τέλος, στο κλιμάκιο ηλικιών η ανεργία μειώθηκε στο 20,7% από 20,8% τον προηγούμενο μήνα. Το υψηλότερο ποσοστό ανεργίας εντοπίζεται στην Ήπειρο-Δυτική Μακεδονία (Μάρτ.2014: 29,0%, Μάρτ.: 29,5%), στη Μακεδονία και Θράκη (Μάρτ.2014: 27,7%, Μάρτ.: 28,5%), στην Αττική (Μάρτ.2014: 27,6%, Μάρτ.: 28,7%), και ακολουθούν η Θεσσαλία-Στερεά Ελλάδα (Μάρτ.2014: 26,6%, Μάρτ.: 26,4%), η Πελοπόννησος-Δυτική Ελλάδα και Ιόνια Νησιά (Μάρτ.2014: 25,7%, Μάρτ.: 23,2%), η Κρήτη (Μάρτ.2014: 25,7%, Μάρτ.: 22,2%) και τα νησιά του Αιγαίου (Μάρτ.2014: 20,6%, Μάρτ.: 22,8%). Παγκόσμια Οικονομία ΗΠΑ: Στην αγορά εργασίας η μεγάλη αύξηση της απασχόλησης στο σύνολο της οικονομίας (εξαιρουμένου του αγροτικού τομέα) κατά τον Μάιο 2014, αποτελεί ένδειξη ότι η οικονομία βρίσκεται σε ανάκαμψη. Επίσης, το ποσοστό της ανεργίας διατηρήθηκε στο 6,3%. Η πτώση του ποσοστού ανεργίας δεν έχει οδηγήσει ακόμα σε σημαντική αύξηση του επιπέδου των μισθών, αλλά αυτό αναμένεται ότι θα συμβεί στο 2 ο 6μηνο Η μεγαλύτερη αύξηση της απασχόλησης σε μηνιαία βάση καταγράφηκε στον τομέα των υπηρεσιών του ιδιωτικού τομέα (+198 χιλ.), στα επαγγέλματα γραφείου (+55 χιλ.), στον τομέα της φιλοξενίας (+39 χιλ.) και στον κλάδο της παραγωγής αγαθών (+18 χιλ.). Αντίθετα, πτώση της απασχόλησης καταγράφηκε μόνον στον κλάδο της Πληροφόρησης (-5 χιλ.) ενώ η απασχόληση στον δημόσιο τομέα αυξήθηκε πολύ λίγο. Το ποσοστό συμμετοχής στο εργατικό δυναμικό διαμορφώθηκε στο 62,8%. Η παραγωγικότητα της εργασίας στο σύνολο της οικονομίας (εξαιρουμένου του αγροτικού τομέα) υποχώρησε κατά -3,2% σε ετησιοποιημένη βάση στο 1ο 3μηνο 2014 από +2,3% στο 4ο 3μηνο και έναντι εκτίμησης της αγοράς για μείωση κατά -2,7%. Αντίστοιχα, το κόστος εργασίας ανά μονάδα προϊόντος αυξήθηκε κατά 5,7% σε ετησιοποιημένη βάση στο 1ο 3μηνο 2014 από 4,2% στο 4ο 3μηνο και έναντι εκτίμησης της αγοράς για αύξηση κατά 5,0%. Στον τομέα της παραγωγής, οι εργοστασιακές παραγγελίες αυξήθηκαν κατά 0,7% σε μηνιαία βάση τον Απρ.2014 από 1,5% τον Μάρτ.2014 και 1,7% τον Φεβρ Στην αγορά ακινήτων, οι δαπάνες για κατασκευές αυξήθηκαν οριακά κατά 0,2% σε μηνιαία βάση τον Απρ.2014 από αύξηση κατά 0,6% τον Μάρτ.2014, ενώ σε ετήσια βάση αυξήθηκαν κατά 8,6%. Στον τομέα των εξωτερικών συναλλαγών, το έλλειμμα του ισοζυγίου αγαθών και υπηρεσιών αυξήθηκε σημαντικά στα $ 47,24 δισ. τον Απρ.2014 (το υψηλότερο επίπεδο των δύο τελευταίων ετών) από $ 44,18 δισ. τον Μάρτ.2014 και $ 40,42 δισ. τον Απρ.. Σωρευτικά, το έλλειμμα στο διάστημα Ιαν.-Απρ διαμορφώθηκε σε $ 174,05 δισ. από 9

10 $ 161,37 δισ. το αντίστοιχο περσυνό διάστημα. Τον Απρ.2014 οι εισαγωγές αυξήθηκαν κατά 5,4% σε ετήσια βάση, ενώ αντίστοιχα οι εξαγωγές ενισχύθηκαν κατά 3,0%. Σωρευτικά, στο 1 ο 4μηνο.2014 οι εισαγωγές αυξήθηκαν κατά 3,3%, ενώ οι εξαγωγές αυξήθηκαν κατά 2,3%. ΖτΕ: Επιβεβαιώθηκε η πολύ περιορισμένη ανάπτυξη της οικονομίας το 1 ο 3μηνο 2014, κατά +0,2% σε 3μηνιαία βάση, μετά την αύξηση κατά +0,3% το 4 ο 3μηνο. Σε ετήσια βάση, το ΑΕΠ αυξήθηκε κατά +0,9%, έναντι αύξησης +0,5% το 4 ο 3μηνο. Ωστόσο, η εξέλιξη των δεικτών οικονομικού κλίματος και επιχειρηματικής εμπιστοσύνης σηματοδοτούν μεγαλύτερη αύξηση του ΑΕΠ το 2 ο 3μηνο 2014, αν και υψηλότερος (από το 1,0%) ρυθμός ανάπτυξης δεν προβλέπεται πριν το Η ανάπτυξη το 1 ο 3μηνο 2014 προήλθε από τη Γερμανία, το ΑΕΠ της οποίας αυξήθηκε κατά +0,8% σε 3μηνιαία βάση. Επιπλέον, απροσδόκητη ήταν η αύξηση του ΑΕΠ της Ισπανίας κατά +0,4% σε 3μηνιαία βάση, ενώ αντιθέτως απογοητευτική ήταν η πτώση του ΑΕΠ στην Ολλανδία και η στασιμότητα της οικονομίας της Γαλλίας. Η Ε. Επιτροπή στις τελευταίες προβλέψεις της αναμένει αύξηση του ΑΕΠ κατά +1,2% το 2014 και 1,7% το 2015, εκτίμηση που με τα μέχρι τώρα στοιχεία φαίνεται να επιβεβαιώνεται. % μεταβολή ΑΕΠ στη ΖτΕ και σε επιλεγμένες οικονομίες 3μηνιαία βάση 1ο 3μηνο ο 3μηνο 3ο 3μηνο 2ο 3μηνο ΖτΕ 0,2 0,3 0,1 0,3 Γερμανία 0,7 0,3 0,4 0,8 Γαλλία 0,0 0,2-0,1 0,6 Ιταλία -0,1 0,1-0,1-0,3 Oλλανδία -1,4 1,0 0,1 0,0 Ισπανία 0,4 0,2 0,1-0,1 Πορτογαλία -0,7 0,5 0,3 1,1 Ην. Βασίλειο 0,8 0,7 0,8 0,8 ΗΠΑ -0,2 0,7 1,0 0,6 ετήσια βάση 1ο 3μηνο ο 3μηνο 3ο 3μηνο 2ο 3μηνο ΖτΕ 0,9 0,5-0,3-0,6 Γερμανία 2,3 1,4 0,6 0,5 Γαλλία 0,8 0,8 0,3 0,7 Ιταλία -0,5-0,9-1,9-2,1 Oλλανδία -0,5 0,8-0,8-1,7 Ισπανία 0,5-0,2-1,1-1,6 Πορτογαλία 1,2 1,5-0,9-2,1 Ην. Βασίλειο 3,1 2,7 1,8 1,7 ΗΠΑ 2,0 2,6 2,0 1,6 Πηγή: Eurostat ΑΕΠ Ιδιωτική Κατανάλωση Επενδύσεις Παγίου Κεφαλαίου Μεταβολή Αποθεμάτων ΖτΕ: Συμβολή στην μεταβολή του ΑΕΠ το 1o 3μηνο 2014 Δημόσια Κατανάλωση Καθαρές Εξαγωγές Η αύξηση του ΑΕΠ στη ΖτΕ προήλθε από την ενίσχυση της εγχώριας ζήτησης και ουσιαστικά της δημόσιας 0,0 0,1 0,1 0,3 0,3-1,0 0,0 1,0 0,9 κατανάλωσης, αφού η ιδιωτική κατανάλωση αυξήθηκε μόλις κατά +0,1% σε 3μηνιαία βάση. Ειδικότερα, η εξέλιξη των συνιστωσών που αφορούν στο ΑΕΠ το 4 ο 3μηνο ήταν η ακόλουθη: α) Η ιδιωτική κατανάλωση αυξήθηκε μόλις κατά 0,1% σε 3μηνιαία βάση, ενώ σε ετήσια βάση η αύξηση ήταν +0,4%. Ωστόσο, αισιόδοξα είναι τα μηνύματα από την βελτίωση του δείκτη καταναλωτικής εμπιστοσύνης τον Μάιο 2014 στο υψηλότερο επίπεδο από το 2007, αλλά και των λιανικών πωλήσεων. Συγκεκριμένα, οι λιανικές πωλήσεις αυξήθηκαν κατά +0,4% σε μηνιαία βάση τον Απρ.2014 (από 0,1% τον Μάρτ.2014), ενώ σε ετήσια βάση η αύξηση ήταν 2,4% (Μάρτ.2014: +1,0%). Το η κατανάλωση μειώθηκε κατά -0,6%, εξαιτίας της μεγάλης πτώσης σε ετήσια βάση το 1 ο 3μηνο, ενώ το 2014 αναμένεται να αυξηθεί κατά +0,8% και περαιτέρω κατά 1,3% το Ο λόγος της ασθενούς κατανάλωσης μέχρι σήμερα είναι η μεγάλη συρρίκνωση του διαθέσιμου εισοδήματος, αλλά και η πτώση της χρηματοδότησης των νοικοκυριών, κυρίως στις χώρες που βρίσκονται σε προγράμματα προσαρμογής. Χαρακτηριστικά, οι κατά κεφαλήν πραγματικές αμοιβές εξαρτημένης εργασίας αυξήθηκαν μόλις +0,4% το, ενώ προβλέπεται αύξηση κατά +0,7% το 2014, ενώ η απασχόληση θα αυξηθεί κατά +0,4% (από -0,9% το ). Η αύξηση της κατανάλωσης ωστόσο μπορεί να επιταχυνθεί αν παρατηρηθεί πιο δραστική βελτίωση της αγοράς εργασίας. ZτΕ: ΑΕΠ (% μεταβολή) 3μηνιαία βάση 1ο 3μηνο ο 3μηνο 3ο 3μηνο 1ο 3μηνο 2014 ετήσια βάση 4ο 3μηνο 3ο 3μηνο ΑΕΠ 0,2 0,3 0,1 0,9 0,5-0,3 Ιδιωτική Κατανάλωση 0,1 0,0 0,1 0,4 0,1-0,4 Δημόσια Κατανάλωση 0,3 0,9 0,5 0,2 0,1 0,5 Κεφαλαιακές Επενδύσεις 0,3 0,9 0,5 1,9-0,1-2,4 Εξαγωγές 0,3 1,4 0,0 4,1 2,9 0,9 Εισαγωγές 0,8 0,7 0,9 4,1 2,5 0,7 Πηγή: Eurostat β) Οι επενδύσεις παγίου κεφαλαίου σημείωσαν περιορισμένη αύξηση κατά +0,3% σε 3μηνιαία βάση το 1 ο 3μηνο 2014, από +0,9% το 4 ο 3μηνο, παρά την βελτίωση στον κατασκευαστικό κλάδο (1 ο 3μηνο 2014: +0,5%, 4 ο 3μηνο : +0,1%). Το οι επενδύσεις παγίου κεφαλαίου μειώθηκαν -2,9%, ενώ προβλέπεται αύξηση κατά +2,3% το 2014 και +4,2% το Η βελτίωση του κλάδου προέρχεται το 2014 από την ενίσχυση των επενδύσεων σε εξοπλισμό, λόγω και της τόνωσης της εγχώριας ζήτησης. Γενικά, οι δείκτες επιχειρηματικής εμπιστοσύνης (κυρίως στη Γερμανία) αλλά και ΡΜΙ συμβαδίζουν με υψηλή αύξηση των επενδύσεων. Παρ όλα αυτά ανησυχία για την πορεία των επενδύσεων προκαλούν οι πολύ χαμηλές πληθωριστικές προσδοκίες που έχουν οδηγήσει σε αύξηση των πραγματικών επιτοκίων, αν και η νέα επέμβαση της ΕΚΤ είναι προς την σωστή κατεύθυνση για την τόνωση της ρευστότητας των επιχειρήσεων και του ιδιωτικού τομέα γενικότερα. γ) Στον εξωτερικό τομέα, η αύξηση των εξαγωγών επιβραδύνθηκε στο +0,3% σε 3μηνιαία βάση το 1 ο 10

11 3μηνο 2014, ενώ οι εισαγωγές είχαν υψηλότερη αύξηση κατά +0,8%, Ωστόσο, σε ετήσια βάση, οι εξαγωγές αλλά και οι εισαγωγές αυξήθηκαν πολύ ικανοποιητικά κατά 4,1% και 4,1% αντίστοιχα. Ως εκ τούτου, ο εξωτερικός τομέας συνέβαλε αρνητικά στο ΑΕΠ κατά -0,2 π.μ. σε 3μηνιαία βάση και θετικά κατά +0,1 π.μ. σε ετήσια βάση. Το ο εξωτερικός τομέας είχε θετική συμβολή στο ΑΕΠ +0,5 π.μ., ενώ για το 2014, η Ε. Επιτροπή προβλέπει επίσης θετική συμβολή κατά +0,3 π.μ. Εκτιμά ότι από το 2014 η ανάπτυξη θα προέλθει κυρίως από την πλευρά της ζήτησης, γεγονός που θα ενισχύσει τις εισαγωγές. Τέλος, δ) η μεταβολή των αποθεμάτων είχε θετική επίπτωση στην αύξηση του ΑΕΠ (+0,2 π.μ. σε 3μηνιαία βάση και +0,1 π.μ. σε ετήσια βάση). Η ΕΚΤ μείωσε σημαντικά προς τα κάτω τις προβλέψεις για τον πληθωρισμό για το 2014 σε εύρος +0,6%-0,8% (έναντι εύρους +0,7%-1,3% που προέβλεπε τον Μάρτ.2014), στο +0,5%-1,7% το 2015 και στο +0,6%-2,2% το Οι προβλέψεις αυτές έγιναν με βάση τις υποθέσεις ότι η απόδοση των 10ετών ομολόγων στη ΖτΕ θα κυμανθεί κατά μέσο όρο στο 2,4% το 2014, 2,6% το 2015 και 3% το 2016, η συναλλαγματική ισοτιμία θα διαμορφωθεί στο 1,38 USD/EUR το 2014 αλλά και την επόμενη διετία, ενώ οι τιμές του πετρελαίου θα ανέλθουν στα $107,2/βαρέλι, προτού υποχωρήσουν στο $102,2/βαρέλι το 2015 και $98,2/βαρέλι το Όσον αφορά στο ΑΕΠ, η ΕΚΤ προβλέπει αύξησή του μεταξύ +0,6%-1,4% το 2014 (από +0,8%-1,6% που προέβλεπε τον Μάρτ.2014), +0,6%-2,8% το 2015 και +0,5%-3,1% το Η ΕΚΤ συμφωνεί με την Ε. Επιτροπή ότι η ανάπτυξη στη ΖτΕ θα προέλθει τα επόμενα 2 έτη από την εγχώρια ζήτηση, και σε λιγότερο βαθμό από τον εξωτερικό τομέα. Ιαπωνία: Η αύξηση του ΑΕΠ το 1 ο 3μηνο 2014 προήλθε από την άνοδο της ιδιωτικής κατανάλωσης η οποία αποτελεί το 60% του ΑΕΠ και των ιδιωτικών επενδύσεων που αποτελούν το 15% του ΑΕΠ. Η ιδιωτική κατανάλωση αυξήθηκε κατά 2,2%, έναντι 0,4% το 4 ο 3μηνο, λόγω της επικείμενης αύξησης του φόρου κατανάλωσης τον Απρ Έτσι, η συμβολή της ιδιωτικής κατανάλωσης στην αύξηση του ΑΕΠ αυξήθηκε σε 1,4 π.μ., έναντι 0,2 π.μ. το 4 ο 3μηνο. Παράλληλα, οι ιδιωτικές επενδύσεις αυξήθηκαν κατά 7,6% (υψηλό από 4 ο 3μηνο 2011), έναντι 4,9% σύμφωνα με τα προσωρινά στοιχεία και 1,6% το 4 ο 3μηνο. Έτσι, η συμβολή τους στο ΑΕΠ αυξήθηκε σε 1,1 π.μ., έναντι 0,7 π.μ. σύμφωνα με τα προσωρινά στοιχεία και 0,2 π.μ. το 4 ο 3μηνο καθώς οι επιχειρήσεις προχώρησαν σε επενδύσεις λόγω της υψηλής κερδοφορίας τους. Αντίθετα, οι δημόσιες επενδύσεις υποχώρησαν κατά -2,7%, έναντι -2,4% σύμφωνα με τα προσωρινά στοιχεία και αύξησης 1,1% το 4 ο 3μηνο κι έτσι η συμβολή των δημόσιων επενδύσεων και της δημόσιας κατανάλωσης στο ΑΕΠ υποχώρησε σε -0,1 σύμφωνα με τα τελικά και προσωρινά στοιχεία, έναντι 0,1 το 4 ο 3μηνο. Η συμβολή των καθαρών εξαγωγών παρέμεινε αρνητική αλλά μειώθηκε σε -0,3, σύμφωνα με τα τελικά και προσωρινά στοιχεία από -0,5 το 4 ο 3μηνο καθώς οι εξαγωγές και οι εισαγωγές παρουσίασαν μεγαλύτερο ρυθμό αύξησης έναντι του προηγούμενου τριμήνου της τάξης του 6,0% και 6,3% αντίστοιχα. Η αύξηση του ΑΕΠ στο 2 ο 3μηνο 2014 εκτιμάται ότι θα επηρεαστεί αρνητικά από την μείωση της ιδιωτικής κατανάλωσης ως αποτέλεσμα του αυξημένου φόρου κατανάλωσης που ισχύει από την 1 η Απρ.2014, ενώ το 3 ο 3μηνο 2014 αναμένεται να σημειωθεί ανάκαμψη του ΑΕΠ ανάλογα με το ύψος της οποίας ο πρωθυπουργός της χώρας θα αποφασίσει αν θα προχωρήσει στην επόμενη αύξηση του φόρου κατανάλωσης. Ο δείκτης καταναλωτικής εμπιστοσύνης ανέκαμψε τον Μάιο 2014 μετά από 5 μήνες υποχώρησης και διαμορφώθηκε σε 39,3, έναντι 37,0 τον Απρ.2014 (χαμηλό από τον Αύγ.2011) καθώς οι καταναλωτές ανακάμπτουν από το πρώτο σοκ της αύξησης του φόρου κατανάλωσης την 1 η Απρ.2014 και αναμένουν εξασθένιση των πιέσεων στις τιμές. Όλοι οι υποδείκτες παρουσίασαν αύξηση και συγκεκριμένα ο υποδείκτης της συνολικής διαβίωσης σε 36,8 από 34,1 τον Απρ.2014 (χαμηλό 5 ετών), ο υποδείκτης της αύξησης των εισοδημάτων σε 37,3 από 37,0 τον Απρ.2014 (χαμηλό 3 ετών), ο υποδείκτης της απασχόλησης σε 46,4 από 45,1 τον Απρ.2014 (χαμηλό 15 μηνών) και ο υποδείκτης της προθυμίας των καταναλωτών να προβούν σε αγορές διαρκών αγαθών σε 36,6 από 31,8 τον Απρ Τα τραπεζικά δάνεια συνέχισαν να αυξάνονται τον Μάιο 2014 (για 32 ο συνεχή μήνα) κατά 2,4% σε ετήσια βάση (υψηλό από Φεβρ.2014), με υψηλότερο ρυθμό έναντι 2,2% σε ετήσια βάση τον Απρ.2014 και έναντι των προβλέψεων των αναλυτών. Ο ρυθμός αύξησης των δανείων επηρεάστηκε από την αυξημένη δυνατότητα των τραπεζών να χορηγούν δάνεια καθώς μπορούν να δανείζονται από την ΤτΕ της Ιαπωνίας με πολύ χαμηλό επιτόκιο ύστερα από την απόφαση της ΤτΙαπωνίας τον Φεβρ.2014 για παράταση δύο ειδικών δανειακών διευκολύνσεων που έληξαν τον Μάρτ Κίνα: Έντονη αύξηση σημείωσε ο πληθωρισμός τον Μάιο 2014 στο 2,5% (υψηλό 4 μηνών) από 1,8% (χαμηλό 18 μηνών) τον Απρ.2014 και ήταν ελαφρά υψηλότερος από τις προβλέψεις των περισσότερων αναλυτών. Η αύξηση του πληθωρισμού προήλθε από την επιτάχυνση του ετήσιου ρυθμού αύξησης των τιμών των τροφίμων σε 4,1% από 2,3% τον Απρ.2014 και ιδιαίτερα από την αύξηση των τιμών των φρούτων και του χοιρινού καθώς η κυβέρνηση ενίσχυσε τα αποθέματά της σε χοιρινό ώστε να αυξηθούν οι τιμές του που είχαν μειωθεί σε χαμηλό επίπεδο. Ο δομικός πληθωρισμός αυξήθηκε οριακά στο 1,7% τον Μάιο 2014 από 1,6% τον Απρ.2014, στο επίπεδο που διαμορφώνεται τα τελευταία δύο χρόνια. Το επίπεδο του πληθωρισμού τους επόμενους μήνες εκτιμάται ότι θα επηρεαστεί από την αύξηση των τιμών του χοιρινού, καθώς τα αποθέματα στην αγορά μειώθηκαν ως αποτέλεσμα των ενεργειών της κυβέρνησης να αυξήσει τα δικά της αποθέματα. 11