تاریخ پذیرش : 1333/3/1

Transcript

1 IJOGI, Vol. 17, No. 128, pp , Dec 2014 دره هفدهم شماره 821 صفحه: هفته دم دی 8131 اثربخشی برنامه آمزش بر ضعیت مقایسه رش بحث گرهی بسته چند رسانه ای دکتر مهدی 1 مشکی سی ده خدیجه سیدی 3 4 *2 ثانی خسر شفقی دانشیار گره بهداشت عممی دانشکده بهداشت مرکز تحقیقات تسعه اجتماعی ارتقاء سالمت دانشگاه علم پزشکی گناباد گناباد ایران. دانشجی کارشناسی ارشد آمزش بهداشت ارتقاء سالمت دانشکده بهداشت دانشگاه علم پزشکی گناباد گناباد ایران. دانشجی دکتری تخصصی دانشکده پزشکی علم بهداشتی دانشگاه UPM سالنگر مالزی. مربی گره علم پایه دانشکده پزشکی دانشگاه علم پزشکی گناباد گناباد ایران. تاریخ دریافت: 1333/6/22 تاریخ پذیرش : 1333/3/1 1 خالصه مقدمه: بارداری از پرمخاطره ترین دره های زندگی زنان است این دران سالمت مادر جنین را تحت تأثیر قرار می دهد. حاضر با هدف مقایسه اثربخشی آمزش به رش بحث گرهی بکارگیری بسته چند رسانه ای بر ضعیت زنان باردار انجام شد. رش کار: این نیمه تجربی با گره کنترل در سال 32 بر ر ی 174 زن باردار در مراکز بهداشتی مشهد گناباد انجام شد. بسته چندرسانه ای با استفاده از نرم افزار Autoplay )نسخه 8/2( طراحی شد. پیش آزمن بسامد خراک از آزمدنی ها صرت گرفت. سپس آمزش به رش بحث گرهی بسته چند رسانه ای اجرا شد. در نهایت یک ماه پس از مداخله پس آزمن بسامد خراک تکمیل شد. تجزیه تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار p 22( آزمن های آماری آنای یک طرفه تی زجی انجام شد. میزان )نسخه SPSS 6( )نسخه Dietplan کمتر از 2/20 معنی دار در نظر گرفته شد. یافته ها: متغیرهای نیاسین )0/04=p( یتامین )0/04=p( B 6 یتامین )0/01=p( D )0/03=p( در گره B 12 بسته چند رسانه ای از مداخله اختالف آماری معنی دار داشتند. فالت )0/04=p( یتامین )0/03=p( c کارتن )0/006=p( فیبر )0/03=p( در گره بحث گرهی از مداخله اختالف آماری معنی دار داشتند. در مقایسه رش های بکارگرفته میانگین نمرات در رش بحث گرهی نسبت به بسته چند رسانه ای باالتر بد. نتیجهگیری: د رش بحث گرهی بسته چند رسانه ای باعث ارتقاء قابل تجهی بر ضعیت زنان باردار نسبت به مداخله نسبت به گره کنترل شدند. در مقایسه د رش آمزشی رش بحث گرهی از بسته چند رسانه ای اثربخش تر بد. کلمات کلیدی: بحث گرهی بسته چند رسانه ای مادران باردار ضعیت * نیسنده مسئل مکاتبات: سیده خدیجه سیدی ثانی دانشکده بهداشت دانشگاه علم پزشکی گناباد ایران. تلفن: پست الکترنیك: 81 Khadijesayede@yahoo.com

2 اثربخشی برنامه آمزش بر ضعیت مقدمه بارداری از دره های یژه در زندگی مادران است که با افزایش نیازهای ای همراه است. داشتن دره بارداری طبیعی نتایج مفقیت آمیز حاصل از آن نیازمند دریافت کافی ماد غذایی است )1(. اثرات سء بر سالمت مادران کدکان در دهه های اخیر شناخته شده است پیشگیری از آن راهکاری در جهت تأمین سالمت به شمار می رد )2(. جنین در طل رشد تکامل تمام نیازهای خد را از طریق مادر تأمین می کند. عدم دریافت ماد مغذی منجر به تخلیه ذخایر بدن مادر کاهش زن ی می شد. گرسنگی مادر رقابت در استفاده از ماد غذایی تغییرات جسمی هرمنی متابلیک را در بدن مادر جنین ایجاد می کند )3(. بدن نیز از همان ابتدای بارداری دچار تغییراتی در متابلیسم پرتئین چربی می شد )6(. تغییرات جسمانی فیزیلژیک دران بارداری ممکن است با تغییر در حس چشایی بی اشتهایی پیکا همراه شد منجر به اشکال در دریافت ماد مغذی شد )4(. برخی مادران به دلیل ترس از چاق شدن از مصرف کافی ماد غذایی خدداری می کنند )0(. سالمت مادر نزاد یکی از الیت های پرژه سالمتی مردم در سال 2212 است )7(. تجه به کیفیت غذای زن باردار از زمانی آغاز شد که گزارشات مبنی بر کمبد زن هنگام تلد در 8 تا 12 درصد نزادان متلد شده اعالم گردید این که احتمال مرگ میر این نزادان در رز یا هفته های ال چندین مرتبه بیش از نزادانی بد که با زن طبیعی متلد شده بدند )8(. مطالعات اخیر نشان دهنده آن است که اساس بیماری های قلبی فشارخن دیابت... اختالل ایجاد شده در رشد تکامل دران جنینی شیرخارگی است به عبارتی این امر باعث تغییرات درازمدت در فیزیلژی متابلیسم فرد می شد )-9 10(. علل رایج مرگ میر مادران بر اساس گزارش سازمان بهداشت جهانی در مناطق مختلف شامل خنریزی )%20( سپسیس )%10( سقط جنین )%13( جلگیری از درد زایمان )%8( سایر علل مستقیم )%8( علل غیر مستقیم )%22( می باشد که همه آن ها می تاند تحت تأثیر مادر باردار باشد )11(. بر اساس نتایج تحقیقات مادران باردار سازمان جهانی بهداشت نزدیک به نفر از زنان بر اثر بیماری های مربط به رنج می برند در بسیاری از کشرها شرایط نامطلب اقتصادی اجتماعی دختران زنان عامل اصلی برز مرگ میر مادران می باشد. به طر کلی می تان نتیجه گیری کرد که رشد نم طبیعی شیرخار کدک تابعی از کتاه دراز مدت مادر ی کدک است )11(. مصرف نامناسب گره های غذایی در مادران باردار در مطالعات گذشته گزارش شده است )4(. اسماعیل زاده همکاران )2228( نیز ضعیت مادران باردار رستایی شهری را مرد بررسی قرار دادند )3(. تاکنن مطالعات محددی در ارتباط با ضع زنان باردار انجام شده نتایج مطالعات ی حاکی از آن است که دریافت ماد مغذی رزانه تسط مادران باردار مشابه مادران غیر باردار است نیازمندی های غذایی یژه دران بارداری تأمین نشده است )12(. بارداری زمان مناسبی جهت تغییر رفتار ای است چرا که افراد در این دره به دالیل گناگن در جستجی اطالعات هستند. مطالعات متعدد نشان داده است میزان آگاهی زنان باردار در زمینه دران بارداری کم است )-13.)14 صادق صبا همکاران )2220( در خد اختالف معنی داری بین آمزش غیر حضری حضری نشان دادند )15(. بحری همکاران )2213( در خد اختالف معنی داری در میانگین نمره آگاهی در گره آمزشی کارگاهی نسبت به گره بکلت نشان دادند )16(. میرمالیی همکاران )2212( در مداخله ای خد تفات معنی داری بین رفتار ای بین د گره آزمن نشان دادند )17(. محمد همکاران )1337( کاپیل همکاران )1331( نشان داد که زنان باردار اطالعات ضعیفی در خصص رژیم غذایی مناسب جهت زن گیری مطلب دارند )18 13(. آمزش افزایش آگاهی ای خانار به یژه مادران یکی از استراتژی های عمده در برنامه تسعه برای بهبد غذا است )20(. آمزش مدام به بهبد سالمت مادر کدک 81

3 دکتر مهدی مشکی همکاران کمک می کند )21(. در مداخله مفید مؤثر در زمینه الیت آمزشی سالم خاصی یک داشتن برخردار به اثرگذاری آن رش است. تغییر یا آمزشی از مناسب ارزش یک برنامه ایجاد رفتارهای بهداشتی بستگی دارد تغییر رفتار هدفی نیست که به سادگی قابل دستیابی باشد. تأثیرگذاری آمزش به استفاده مناسب از رش های آمزشی بستگی دارد. این رش های آمزشی برای افزایش اثربخشی برنامه های آمزش بهداشت الزم هستند )22(. آمزش می تاند به صرت سخنرانی چهره به چهره بحث گرهی سایل کمک دیداری شنیداری فیلم ماد اینترنتی صرت گیرد مطالعات در ای اندکی.)23( در ریکردهای به بررسی نین آمزشی مقایسه حضری غیر حضری پرداخته اند )24(. آمزش به شیه چند رسانه آمزش چند دهه های ایجاد رسانه ای کرده اخیر در در فزاینده ای های پیشرفت باعث شده که حاصل آمزش جامع صنعتی با کمک انقالب الکترنیکی پیشرفت بسیار حاصل کند. همچنین بسته ای رسانه چند یعنی ارتباط انتقال مضع ها مفاهیم با استفاده از رسانه های متفات همچن گفتار مسیقی عکس متن انیمیشن محیط های تعاملی رابط با کاربر... است )25(. نرم افزار چند رسانه ای نرم افزاری است که یژگی های متن تصیر صدا را داشته باشد. البته عده ای تعامل را نیز در این دسته می گنجانند که به آن نرم افزار چند رسانه ای تعاملی نیز بسته آمزشی در می گیند. تمام از رسانه ای چند قابلیت ها برای تلید یک نرم افزار آمزشی استفاده می شد در این گنه از نرم افزار سعی می شد در فضایی جذاب متنع مخاطبان آمخته شد. جدیدترین تکنلژی مفاهیم آمزشی به صرت تعاملی به از رسانه ای چند تکنلژی ارائه شده برای ارائه مطالب در عرصه رایانه می باشد به دلیل استفاده از رسانه پیایی گناگن دیداری شنیداری برخرداری از افکت های زیبا جذاب گرافیکی یدییی به آسانی با کاربران ارتباط برقرار می کند )26-30(. از طرفی بحث گرهی یک رش آمزشی ارزشمند به حساب می آید به شرکت کنندگان فرصت مسای برای بیان آزادانه ایده ها مبادله افکار داده می شد. در مضعات بحث همه گره به طر مسای شرکت دارند در اقع این رش یک نع فرآیند تفکر جمعی برای حل مسأله است. بحث گرهی باعث می شد یک مضع خاص در همه ابعاد مرد بررسی جمعی قرار گیرد راهکارهایی متکی بر عقل جمعی را نیز برای آن )24(. کند ارائه در رش بحث گرهی های تانایی فردی اجتماعی فراگیر باال می رد. قدرت درک تفکر همچنین ماندگاری مطالب در ذهن فراگیر بیشتر می شد در.)33-31( دهنده ارتقاء مداخالت به با تجه مرتبط با در زنان باردار اهمیت حساسیت این گره برنامه تعدیل رفتار آمزش آن بر سالم زنان بر مبتنی باردار این مرد رش بررسی بتاند ها قرار نقش تا گرفت مهمی مداخالت ایجاد در رفتارهای سالم بهداشتی نیز پیشگیری از عارض مهم سء مادر باردار داشته باشد با تجه به تأثیر آمزش در این زنان اینکه با بررسی تسط زمینه پژهشگران مقایسه تاکنن د اثربخشی شیه نمایه آمزشی انجام شده شده بسته در ای چند رسانه ای بحث گرهی بر ضعیت یافت نشد حاضر با هدف مقایسه اثربخشی برنامه آمزش به د رش بحث گرهی بکارگیری بسته چند رسانه ای بر ضعیت زنان باردار انجام شد. رش کار این نیمه تجربی در سال 1392 بر ری 174 زن باردار مراجعه کننده به مراکز بهداشتی درمانی شهرهای مشهد گناباد 8/2( )نسخه اتپلیر افزار انجام شد. سرفصل با استفاده از نرم های آمزشی در قالب فیلم متن اسالید صت مقاالت تصایر در DVD بسته چند رسانه ای طراحی شد. حجم نمنه با استفاده راد شریفی از فرمل همکاران حجم نمنه با )34( بر تان اساس آزمن 2/3 2/1=β 2/20=α نفر با در نظر گرفتن احتمال ریزش مجمع نمنه 62 نفر برای هر گره محاسبه شد در نفر 182 احدهای پژهش به گره سه در با استفاده از انتخاب آمد. دست رش نمنه گیری

4 اثربخشی برنامه آمزش بر ضعیت سهمیه ای تصادفی انجام شد بدین صرت که ابتدا به هر یک از مراکز بهداشتی شهر گناباد مراجعه کرده بر اساس میزان بارداری با جمعیت مادران هفته 6-12 سن در با در نظر گرفتن معیارهای رد خرج به کمک پرنده بهداشتی مادران باردار از لحاظ یژگی هایی مانند: تحصیالت سن رتبه بارداری بلک بندی شده تناسب سازی صرت گرفت. نمنه ها بقیه نفر( )24 نمنه کم تعداد به تجه مشابه نمنه گیری گناباد از مشهد انتخاب شدند در مجمع 182 نمنه از بین بلک مراکز متناسب با جمعیت به صرت تصادفی انتخاب شده در نهایت به تعداد 62 نمنه گره بحث گرهی نمنه 62 بسته چند رسانه ای 62 نمنه کنترل جد داشت. گره کنترل به جز آمزش بهداشتی سنتی ارائه شده در مراکز آمزش دیگری دریافت نکردند. همچنین با پرسش از مادران گره مداخله آمزشی مبنی بر اینکه آیا بین ایشان مادران گره کنترل ارتباطی جد دارد یا خیر از عدم ارتباط بین این مادران اطمینان حاصل شد. مشخصات اطمینان احدهای از مادران دارا پژهش بدن باردار تمام با استفاده از دفتر از پس معیارهای تماس به رد تلفنی ثبت دعت شدند. پس از اخذ رضایت آگاهانه کتبی افراد به طر تصادفی در یکی از سه گره بسته چند رسانه بحث ای در استفاده گرهی این کنترل شامل قرار بسامد گرفتند. خراک ابزار را مرد پایا شده دکتر مشکی همکاران )30( که این پرسشنامه حسب بر مصرفی غذایی جدل گره 6 شامل تعداد احد مصرف رزانه هفتگی ماهانه بد. پس از اخذ مجز از دانشگاه علم پزشکی گناباد مشهد هماهنگی به عمل آمده با مراکز بهداشتی درمانی جلسات آمزشی مرد مادران در برگزار شد. الین جلسه پرسشنامه پیش آزمن در اختیار مادران )3 گره( قرار گرفت در پایان جلسه به مادران گره بسته چند رسانه ای DVD تحیل داده شد. پس از آمزش نحه مشاهده DVD آگاهی الزم در مرد انجام همزمان آمزش بسته چند رسانه ای با جلسات بحث گرهی داده شد )مثال 3 رز ال 2 سرفصل با تجه مدت به 2 سرفصل گرهی بحث جلسات زمانی فاصله دیگر پیش رد( DVD بسته چند رسانه ای به هفته در اختیار گرهی در گره بحث گرفت. قرار مادران 8 تا 12 نفره به مدت 3 جلسه 32 دقیقه ای طی 2 هفته با مدیریت پژهشگران طبق اصل بحث گرهی برگزار شد سرفصل مطابق سر فصل بسته چند رسانه ای که آمزشی محتیات آن تسط پژهشگران آماده شده بد ارائه شد شامل: گره غذایی اصلی زنان باردار اصل مناسب در زنان باردار هرم غذایی انرژی ماد مغذی مرد نیاز در دران بارداری شیردهی ماد مغذی مکمل اصالح عادات رفتارهای ای تصیه هایی در خصص مداخله شکایات پس شایع دران بارداری بد. 1 ماه پس از کنترل آزمن گره برای آزمن انجام شد. ضمنا جهت رعایت اصل اخالقی در پژهش از مشارکت آزمدنی ها در گره کنترل تقدیر شد. داده ها پس از گردآری با استفاده از نرم افزار Dietplan )نسخه 6( SPSS )نسخه 22( آزمن های آماری آنای یک طرفه تی زجی مرد تجزیه تحلیل قرار گرفت. میزان p کمتر از 2/20 معنی دار در نظر گرفته شد. یافته ها تعداد احدهای پژهش در گره بسته چند رسانه ای 03 نفر )%33/3( بحث گرهی 07 نفر )%32/7( در گره کنترل آنالیز آزمن نفر 08 اریانس ریبفالین یتامین )%33/3( یک B 12 طرفه بد. ماد اساس بر مغذی نتایج سدیم پانتتنیک بین گره مرد از مداخله اختالف آماری معنی داری داشت )2/20<p(. یتامین D یتامین E یتامین c یتامین B 6 تیامین نیاسین بیتین پتاسیم کلسیم رتینل کارتن بین گره مرد از مداخله اختالف آماری معنی داری نداشتند )2/20>p(. گره داشتند از مداخله یتامین مرد یتامین E )2/20<p( پانتتنیک اختالف آماری از مداخله پتاسیم معنی یتامین بین داری D B 12 یتامین c یتامین B6 تیامین سدیم 08

5 دکتر مهدی مشکی همکاران کلسترل نیاسین بیتین کلسیم ریبفالین رتینل کارتن بین گره معنی داری نداشتند جدل های مرد اختالف آماری.)p<2/20( با 1 تحلیل شد. اریانس آنالیز آزمن بقیه یک ماد طرفه مغذی تجزیه در در مقایسه میانگین انحراف معیار دریافتی ماد مغذی از مداخله در گره نیاسین داد نشان زجی تی آزمن نتایج مرد )p=2/24( یتامین )p=2/24( B 6 یتامین B 12 )p=2/21( D )2/23=p( در گره بسته چند رسانه ای از مداخله اختالف آماری معنی داری داشتند. یتامین c )2/23=p( کارتن )2/226=p( در گره بحث گرهی از مداخله اختالف آماری معنی داری داشت متغیرهای یتامین E در گره کنترل مداخله اختالف آماری معنی داری داشتند. پتاسیم ریبفالین پانتتنیک سدیم تیامین بیتین کلسیم کارتن بین گره های مرد از مداخله اختالف آماری معنی داری نداشتند )2/20>p(. اختالف میانگین نیاسین یتامین B 12 D در گره بحث گرهی کنترل از مداخله از لحاظ آماری معنی دار نبد )2/20>p( اختالف میانگین یتامین c در گره بسته چند رسانه ای کنترل از مداخله از لحاظ آماری معنی دار نبد )2/20>p(. اختالف میانگین یتامین در B 6 گره کنترل از مداخله از لحاظ آماری معنی دار نبد )2/63=p(. مقایسه سایر ماد مغذی از مداخله در گره مرد در جدل 1 با )2/23=p( رتینل )2/47=p( آزمن تی زجی تجزیه تحلیل شد. جدل 1- مقایسه میانگین انحراف معیار ماد مغذی دریافتی در گره های مرد از مداخله گره بسته چند رسانه ای بحث گرهی کنترل سطح معنی داری ** ماد مغذی دریافتی میانگین ± انحراف معیار میانگین ± انحراف معیار میانگین ± انحراف معیار 2/237 2/284 81/79 ± 122/01 92/24 ± 123/61 88/21 ± 156/76 82/36 ± 164/57 84/92 ± 145/75 79/46 ± 144/07 پرتئین p=0/869 p=0/469 p=0/886 2/065 2/ /91 ± 85/38 70/04 ± 86/42 104/85 ± 113/43 73/51 ± 108/05 72/61 ± 90/58 49/36 ± 81/06 چربی p=0/927 p=0/426 p=0/306 2/037 2/ /30 ± 455/38 432/15 ± 295/12 288/85 ± 522/06 258/44 ± 547/41 311/40 ± 515/15 219/14 ± 447/28 کربهیدرات p=0/443 p=0/426 p=0/093 2/487 0/ /66 ± 2967/ /53 ± 3657/ /40 ± 3617/ /56 ± 3689/ /99 ± 3332/ /50 ± 3216/68 انرژی p=0/103 p=0/750 p=0/686 2/161 2/137 31/50 ± 40/53 25/11 ± 27/94 40/53 ± 34/82 27/94 ± 33/30 26/75 ± 24/35 20/58 ± 24/22 PUF p=0/294 p=0/766 p=0/967 2/070 2/579 26/64 ± 38/30 27/07 ± 36/78 23/50 ± 42/ 26/39 ± 48/06 32/15 ± 43/52 24/65 ± 41/98 فیبر p=0/572 p=0/031 p=0/7 2/058 2/ /79 ± 237/30 184/ ± 245/83 201/28 ± 291/10 301/58 ± 345/75 204/32 ± 312/00 236/71 ± 334/58 کلسترل p=2/706 p=0/236 p=0/452 2/158 2/565 17/07 ± 22/62 22/49 ± 22/76 18/54 20/920 ± 25/39 ± 27/84 22/01 ± 26/31 12/57 ± 21/29 آهن 00

6 اثربخشی برنامه آمزش بر ضعیت p=0/951 p=0/164 p=2/280 2/056 2/187 10/60 12/54 ± 16/69 ± 16/86 11/30 ± 20/18 11/10 ± 21/68 12/72 ± 20/05 9/42 ± 18/14 ری p=0/897 p=0/259 p=0/249 2/187 2/ /37 ± 264/88 245/80 ± 277/21 293/29 ± 369/49 264/10 ± 359/62 230/30 ± 313/31 207/19 ± 316/56 ید p=0/686 p=0/796 p=0/919 2/161 2/ /23 ± 229/43 172/39 ± 225/50 159/34 ± 31/70 146/25 ± 29/93 15/00 ± 24/47 12/22 ± 22/44 MUF p=0/851 p=-1/150 p=0/593 2/059 2/ /23 ± 229/43 172/39 ± 225/50 159/34 ± 31/70 146/25 ± 29/93 15/00 ± 24/47 12/22 ± 22/44 Tot sug p=0/851 p=-1/150 p=0/593 0/103 2/154 23/25 ± 24/64 30/33 ± 28/35 28/61 ± 31/75 19/29 ± 29/93 15/00 ± 24/47 12/22 ± 22/44 SFA p=0/426 p=0/489 p=0/306 2/7 2/ /76 ± 534/ /61 ± 510/56 547/27 ± 547/17 609/52 ± 644/ /33 ± 634/ /37 ± 480/63 فالت p=0/631 p=0/044 p=0/071 * آزمن تی زجی ** آزمن آنالیز اریانس یک طرفه بحث حفظ سالمتی مادر به د یان نهایی ترین مراقبت های نکات در طی دران بارداری این آردن کدکی سالم هدف مراقبت ها است. از مهم یکی مادر باردار است زیرا رشد نم جنین در رحم با مادر عجین شده تنها راه برآردن نیازهای جنین خن مادر به اسطه جفت است. ارتقاء ضعیت در راستای مادران باردار کاربرد رش مناسب آمزشی ضرری است بر )36(. )2212( باردار گرفته می بین اساس آمزش شد حاضر رش جمله رش فیلم مانند تهیه نتایج باعث.)17( با بهبد میرمالیی عملکرد مشاهده مقایسه در آمزشی مطالعات با استفاده از رش بحث گرهی همکاران زنان در صرت در ی که از کم هزینه تر نسبت به سایر رش ها... محسب می شند )37( بسته چند رسانه ای گامی در جهت ارتقاء ضعیت ای مادران رش باردار مؤثرتر برداشته شناسایی از شد. با سیی مقایسه حاضر د با رش هدف مقایسه اثربخشی آمزش بارداری به رش بحث گرهی بکارگیری بسته چند رسانه ای بر ضعیت زنان باردار انجام شد. با تجه به نتایج این مداخله آمزشی باعث بهبد ضعیت ای می شد. این نتایج با زنده مطلب )2213( که به مقایسه د رش آمزشی چهره به چهره بحث گرهی بر ارتقاء کیفیت زندگی بیماران پرداخت همخانی داشت )38(. همخانی زنده مطلب با حاضر در این بد که اال هر د به مقایسه د رش آمزش پرداختند یکی از این رش ها بحث گرهی بد که در هر د مشترک بد ثانیا در هر د از مداخله تفات معناداری در نمرات مشاهده شد. تفات اصلی زنده مطلب با حاضر این بد که در حاضر ضعیت ای در زنده مطلب کیفیت زندگی بیماران مرد بررسی قرار گرفت. عاله بر این یکی از رش قابل مقایسه حاضر بسته چند رسانه ای بد حال آن که در زنده مطلب رش دیگر قابل مقایسه آمزش چهره به

7 دکتر مهدی مشکی همکاران چهره بد که با استیفن همکاران )2211( د یسن همکاران )2226( همخانی داشت )33-42(. در استفین همکاران )2211( هم استفاده از برنامه مداخله ای کامپیتری هم بحث گرهی تغییرات مثبتی در رفتارهای غذایی نگرش بزرگساالن ایجاد کرد تأثیر آماری مثبتی بر ر ی مصرف میه سبزی داشت. شباهت استفین با حاضر مقایسه د رش آمزشی برنامه کامپیتری چند رسانه ای بحث گرهی بر ر ی بد تفات آن با حاضر گره هدف بد که در استیفن همکاران گره هدف سالمندان بدند. در استفین برنامه چند رسانه ای کامپیتر بر بهبد رفتار غذایی سالمندان مؤثر بد. آمزش از طریق برنامه چند رسانه ای کامپیتری تانست منجر بدگیری ای شد )33(. در استیفن تمام شرکت کنندگان بحث گرهی حداقل یکی از جنبه های رژیم غذایی خد را تغییر مثبت دادند. همخانی دیگر حاضر با مطالعات قطبی همکاران )2213( در زمینه میزان رضایت مندی در حیطه رعایت اصل تدریس در هر د رش آمزشی بد )41(. حاضر با تسلیمی همکاران در مرد اثربخش بدن د رش آمزشی از مداخله افزایش قابل تجه در میانگین نمرات آگاهی نگرش عملکرد نسبت به از مداخله همخانی داشت )37(. در منافی همکاران )2223( میانگین دریافت انرژی 2324±636 کیلکالری پرتئین 70/762 گرم بد یل %33 افراد کمتر از %82 میزان تصیه شده انرژی پرتئین دریافت کردند )42(. در پاک نهاد همکاران که از لحاظ پرسشنامه تکمیل شده مشابه حاضر بد تفاتی در میزان دریافت یتامین E بین د گره مبتال غیر مبتال مشاهده نشد )2/4=p(. دریافت ر ی کلسیم بین گره مبتال به پره اکالمپسی در مقایسه با گره سالم به طر معنی داری پای نی تر بد. دریافت یتامین نیز بین B 2 گره مبتال در مقایسه با گره سالم پای نی تر بد. دریافت یتامین ث انرژی بین د گره اختالف معنی داری نداشت اما دریافت پرتئین در گره مبتال به طر معنی داری پای نی تر بد )43(. نیاز به انرژی ماد مغذی در 40( یابد می افزایش بارداری طی متأسفانه اما )44 برخی زنان در کشرهای پیشرفته دریافت غذایی خد را داشتن جنین برای تر راحت زایمان تر کچک عارض کمتر در هنگام ضع حمل محدد می کنند برخی نیز به د یلل فقر دریافت غذایی پای نی تر از میزان تصیه شده دارند )46(. در هشیار راد همکاران )1338( دریافت انرژی کمتر از مقادیر دریافت استاندارد بد. دریافت پرتئین تسط زنان باردار سبزاری 48/33 گرم در رز بد که حدد 22/21 گرم کمتر از زنان باردار مرد هشیارراد بد )47(. در حاضر در رش بحث گرهی میانگین نمرات از مداخله بیشتر از د گره دیگر همکاران ع یل )2226( که بد متفات با بد. نتایج حاضر صفری در رش بحث گرهی میانگین نمرات همچنین میزان یادگیری بیشتر بد )48(. فیشر همکاران )2224( معتقدند که رغم ترجیح دانشجیان سال سم بیماری زنان زایمان بدگیری رش بحث گرهی در گره معنی اختالف گره د آگاهی سطح نمرات کچک داری نداشت )43(. در جانسن همکار )2220( رش بحث گرهی تأثیری ر ی میزان قبلی نداشت اما باعث افزایش میانگین نمرات شد )(. در حاضر نتایج آزمن تی تست نشان داد متغیر نیاسین یتامین B 6 یتامین D B 12 در گره بسته چند رسانه ای از مداخله اختالف آماری معنی داری داشت. متغیرهای یتامین B 6 یتامین c فیبر فالت کارتن در گره بحث گرهی از مداخله اسید متغیرهای داشت داری معنی آماری اختالف چرب اشباع نشده یتامین E رتینل در گره کنترل داشت. داری معنی آماری اختالف متغیرهای انرژی Tot.Suga پرتئین پتاسیم متغیرهای اسید چرب غیر تک ریبفالین کلسترل معنی چربی اشباع پانتتنیک آهن کلسیم سدیم ر ی شده اشباع تیامین ید کربهیدرات چربی بین کارتن بیتین گره مرد از مداخله اختالف آماری داری یتامین D نداشت. B 12 اختالف نیاسین متغیر میانگین در گره بحث گرهی کنترل از مداخله از لحاظ آماری معنی دار نبد اختالف

8 اثربخشی برنامه آمزش بر ضعیت میانگین یتامین c فیبر فالت در گره بسته چند رسانه ای کنترل از مداخله از لحاظ آماری معنی دار نبد اختالف میانگین متغیرهای اسید چرب اشباع نشده یتامین E رتینل در گره بسته چند رسانه ای بحث گرهی از مداخله از لحاظ آماری معنی دار نبد. اختالف میانگین متغیر یتامین B 6 معنی در گره کنترل از مداخله از لحاظ آماری تماس ایجاد باعث کچک گره نبد. دار اجتماعی با هم کالسی ها آمزش دهنده می شد به آنان امکان می دهد که در مرد مفاهیم بحث کنند عقاید خد را در رابطه با مضع اظهار نمایند )48 01 معضالت تحلیل در (. ترین مهم از یکی آمزشی مشکالت مؤثر در یادگیری عدم تجه بد دهی در قالب گره جایگزین کردن رش رش کچک است )01(. در سال اخیر فعال فراگیر محر به ج یا سنتی مرد تأکید قرار گرفته است. مهارت هایی از قبیل استدالل کسب مهارت های بین فردی مانند فراگیران از گش بسیار دادن حائز سخن اهمیت گفتن است بحث.)43( کردن در برای مداخالت آمزشی سالمت محر استفاده از رش آمزشی مناسب رش یک زیرا )43(. است برخردار زیادی اهمیت مناسب به انتقال بهتر محتا کمک کرده باعث کارایی هر چه بیشتر برنامه مداخله ای می شد )03(. دسترسی مشکل به نمنه های پژهش با تجه به درنظرگرفتن معیارهای رد خرج مشکالت مربط به هماهنگی با نمنه ها مراکز بهداشتی با تجه به اجرای مداخله در سطح د شهر مشهد گناباد امکان دسترسی نمنه ها در د گره آزمن کنترل به سایر منابع آمزشی از محددیت های اجرایی پژهش بد. با تجه به اهمیت اصالح ارتقاء رفتارهای ای در دران بارداری مسأله این بر تأکید با نکته که در آمزش فرهنگ جامع نقش مهمی دارد عادات غذایی رفتار افراد در جامع مختلف متفات است لذا انجام پژهش بارداری پیشنهاد می تکمیلی شد. در با بررسی زمینه دران انجام شده تسط پژهشگران مشخص شد متأسفانه ای در خصص اثربخشی آمزش بارداری به رش بحث گرهی بسته چندرسانه ای بر ضعیت در زنان باردار انجام نشده است. لذا با تجه به نتایج این اثرات مطلب کاربرد این رش آمزشی مطالعات دیگر به یژه مطالعات مداخالتی مبتنی بر این رش آمزشی در سیستم ارائه دهنده خدمات سالمت تصیه می شد. پیشنهاد می شد این در زمان بیشتری بین گره بیشتری اجرا شد تا نتایج دقیق تری از این مقایسه به دست آرده شد. نتیجه گیری به نظر می رسد رش های آمزشی به کار گرفته شده در این پژهش اثربخشی بیشتری در مقایسه با برنامه های آمزشی سنتی رایج در سیستم های بهداشتی درمانی بر ضعیت در دران بارداری داشته باشد. گره کنترل غیر از آمزش های سنتی ارائه شده در مراکز بهداشتی آمزش دیگری دریافت نکردند. نتایج حاضر باالتر بدن میانگین نمرات در رش بحث گرهی نسبت به بسته چند رسانه ای بیانگر اثربخشی بیشتر رش بحث گرهی نسبت به بسته چند رسانه بر ضعیت بد. در نتیجه به نظر می رسد بایستی در حیطه آمزش باید بیشتر زمینه جلب مشارکت فراگیر فراهم شد. تشکر قدردانی بدین سیله از تمام مادران شرکت کننده در نیز پرسنل محترم مراکز بهداشتی شهر مشهد گناباد همچنین معانت بهداشتی دانشگاه علم پزشکی مشهد گناباد به اسطه فراهم نمدن فضای آمزشی معانت پژهشی دانشگاه علم پزشکی مرکز تحقیقات تسعه اجتماعی ارتقاء سالمت دانشگاه علم پزشکی گناباد تشکر قدردانی می شد.

9 دکتر مهدی مشکی همکاران 1. Verbeke W, De Bourdeaudhuij I. Dietary behaviour of pregnant versus non-pregnant women. Appetite 2007 ; 48(1): Cox JT, Phelan ST. Nutrition during pregnancy. Obstet Gynecol Clin North Am 2008; 35(3): Esmaillzadeh A, Samareh S, Azadbakht L. Dietary patterns among pregnant women in the westnorth of Iran. Pakistan J Biol Scis: PJBS 2008;11(5): George GC, Hanss-Nuss H, Milani TJ, Freeland-Graves JH. Food choices of lowincome women during pregnancy and postpartum. J Am Diet Assoc 2005 ;105(6): Katleen L, Mahan S, Escott S. Krause S. Food and Nutrition. 2nd ed. Tehran: Jamenegar;2007. [Persian]. 6. Fiala j, Hruba D, Brazdova Z. Dietary intake pregnant and lactating women as Compared with other groups. Hygiena 2000;45(2): U.S. Understanding and improving health. Washington DC: US Dept of Health and Human Services; Pelletier DL, Rahn M, Frongillo EA. Low birth weight, postnatal growth failure, and mortality. In: Martorell R, Haschke F, editors. Nuttition and Growth. Nestle Nutrition workshop series. vol 47. pediatric program, and Maryland composition. Philadelphia: Lippincott Williams &Wilkins; p American Diabetes Association. Standards of medical care for patients with diabetes mellitus. Diabetes Care 2004; 26(suppl 1): Rasmussen KM. The Fetal origins hypothesis: Challenges and opportunities for maternal and child nutrition. Paloalto Annual Rev Nutr 2001; 21: WHO, UNFPA, UNICEF, The World Bank. Reduction Maternal Mortality. Geneva: World & Health Organization; Norozi M,Zavoshi R,Salamatzade M, Nemati A. Assessing the nutritional status of mothers during Pregnancy and all maternal factors in childhood covered under 6 months of Qazvin community center.proceedings of the Seventh Congress of Iranian nutrition; 2003.p Briley C, Kelly F, Lee R, Hunt B, Parmar K, Bewley S, et al. Prenatal Nutrition in Creased Dietary Iraq in Take and Reduced Low Birth Weight in Low Lancome African American; Pashae T. Assessment of the effect of educational interventions on pregnant women's nutritional habits improvement in Kermanshah health centers. [Master thesis.]. Tehran:Health Faculty of Tehran medical university; Saba M, Bazmamoun H, Razavi Z.. Comparison of Face to Face Education with Other Methods to Pregnant Mothers in Increase Exclusive Breast Feeding. Scientific Journal of منابع Hamedan University of Medical Sciences 2005;12(3): Bahri N, Bagheri S, Orfani M, Rahmani R, Tolidehi H. Workshop on comparison about breastfeeding Knowledge, health beliefs and behaviors of postpartum lactation. Iranian Journal of Obstetrics and Gynecology; 2013;32(15): Mirmolaei S, Moshrefim M, Kazemnejad A, Farivar F, Morteza H. The Effect of Nutrition Education on Nutritional Behaviors in Pregnant Women. HAYAT 2010; 15(4): [Persian]. 18. Mahmood S, Atif M, Mujeeb S, Bano N, Mubasher H. Assessment of nutritional beliefs and practices in pregnant and lactating mothers in an urban and rural area of Pakistan. J Pak Med Assoc 1997; 47(2): Kapil U, Bhasin S, Manocha S. Knowledge amongst adolescent girls about nutritive value of foods and diet during diseases, pregnancy and lactation. Indian Pediatr 1991; 28(10): Mansurian M. Soleymani Nejad M. Behnam Pour N. The effects of educational interventions on knowledge and attitude of pregnant women towards nutrition during pregnancy. Journal University of Medical Sciences Lorestan 2011;1(1) Khajavi Shojae K, Parsa S, Fallah N. knowledge, attitude and performance of pregnant mothers about utrion during pregnancy amongst pregnant women in tehran. Journal of Gorgan medical university 2001; 3(2):70-5.[Persian]. 22. Cotrell R, Mckenzie JF.Principles and Foundations of Health Promotion & Educatio;2006, Pearson Education: USA Olusang J. Assessment of the Food Habits and school Feeding programme of pupils in a Rural community in odoybolu local Government Area of ogun state.nigeria.pakistan Nutrition J 2010; 9(2): Baranowski T. Crisis and chaos in behavioral nutrition and physical activity. IntJ Behav Nuer phys 2006;3(1): Bork A. Learning with the World Wide Web. Internet Higher Educ 1999;2(2-3): Gagne R, Wagnr W, Golas K, Keller J.Principals of instrional design.5th ed. Canada: Cengage Learning; Ellaway R, Mastets K. AME guide 32:elearning in medical education part:learning Teaching and assess Ment.Med Teach 2008 ;30(5): Anderson T, Elloumi F. Theory and practice of online learning. In:. Canada:Athabasca University; Ozkal K, Tekkaya C, Cakiroghu J, Sungur S. A conceptual model of relationships among constructivist learning environment perception, Epistemological belief, And learning

10 اثربخشی برنامه آمزش بر ضعیت approaches. Learning and individual Differences 2009; 19(1): Karimi H, Derakhshan A, Valayee N and Mortazavi F. Beinaghe T. Compare the The effectiv of vido tutorials on learning practical skill of students showwing. Journal of Gorgan University of Medical Sciences. 2003: 5(12) Barras R. Study a guide to effective learning, revision and examination techniques. 2 nd ed. London: Rutledge; 1991.p Mahram M, Mahram B, Mousavinasab S. Comparison between the effect of teaching through student- based group discussion and lecture on learning in medical student. Strides in development of medical education. Journal of medical education development center 2008; 5(2):71-9. [Persian] 33. Fattahi Bafghi A, Karimi H, Anvari M, Barzegar K. Comparison of the effectiveness of two teaching methods of group discussion and lecturing in learning rate of laboratory medicine students. Strides in development of medical education 2007; 4(1):51-56.[Persian] 34. Safari M, Yazdanpanah B, Ghafarian H, Yazdanpanah S. Comparing the effect of lecture and discussion methods on student learning and satisfaction. Iranian journal of medical education 2006;6(1): [Persian] 35. Moshki M, Bahrami M, Akhondi R, Hoseini Z. Evaluation of Body Mass Index and some socioeconomic variables related to the primary schoolchidreen in Gonabad. Journal of Research & Health 2011;1: Fiala j, Hruba D, Brazdova Z. Dietary intake pregnant and lactating woman as Compared with other grops. Hygiena 2000;45(2): Taslimi M, Jazayeri A, Keshavarz A,Sadrzade Y, Rahimi A.Comparison of the effectivensee of two nutrition education methods on the nutritional knowledge attude and practice of first grade school girl.journal of school of Health Research.2004; 2(4): Zendematlab H. Comparing the Effect of Face to Face and Group Discussion Teaching Methods on Quality of Life Improvement among Patients Suffering from Multiple. Iranian Journal of Medical Education 2013;13(9): Ennis M, Thain J, Boggild M, Baker GA, Young CA. A randomized controlled trial of a health promotion education programme for people with multiple sclerosis. Clin Rehabil. 2006; 20(9): Pintauro SJ, Regimbald Sh, Borczy SA, Nickerson A, Paul R B, Berlin L. Evaluation of a Nutrition and Health Educational Online Computer Program for Older Adults., J Nutr Food Sci 2011; 1(5): Ghotbi N, Jalaei S, Khodami S. Satisfaction and Learning Level of University Students in Basic Courses; Comparison of Lecture and Group Discussion Teaching Methods. Education Strategies in Medical Sciences 2013; 6(1): Manafi M, Rabieepor S, Bagherpor H. Evaluation of food consumption in pregnant women referred to health centers in the city of Urmia.Urmia Medical Journal; (4): Paknahad Z, Talebi N. A comparsion of calcium, B2, E vitamin, zinc, and hypertensive pregnant women attending maternity hospitals Zahra and Beheshti. 9 th conference of Nutrition in Iran.Tbriz:Tabriz University of Medical Sciences Congress Portal; Butte NF, Wong W, Treuth MS, Ellis KJ, O'Brian Smith E. Energy requirments during pregnancy based on total energy expenditure and energy deposition.am J Clin Nutr 2004 Jun; 79(6): Piccino MF. Pregnancy and lactation.in: Ziegler EE, Filer L J.Present knowledge in nutrition.washington,dc:ilsipress;1996.p Oladapo Al.Nutrition in pregnancy: mineral and vitamin supplements. Am J Clin Nutr 2000;72 (l): Houshiar-rad A, Omidvar N, Mahmoodi M, Kolahdooz F.Dietary intake, anthropometry and birth outcome of rural pregnant women in two iranian districs. Nutr Res 1998;18(9): Safari M, Yazdanpanah B, Ghafarian H, Yazdanpanah S. Comparing the effect of lecture and discussion methods on student learning and satisfaction. Iranian journal of medical education 2006; 6(1): [Persian]. 49. Fischer RL, Jacobs SL, Herbert WNP.Smallgroup discussion versus lecture format for thirdyear students in obstetrics and gynecology. Obstet Gynecol 2004;104(2): Johanson Jp, Mightea A. A Comparison of teaching strategies: lecture notes combined with structured group discussion versus lecture only. J Nurse Educ 2005 ; 44(7): Jaques D. ABC of learning and teaching in medicine: Teaching small groups. BMG 2003; 326(7384): Thomas N. Garavan and Barra O'Cinneide. Entrepreneurship education and training programs: A review and evaluation. Eurpean Indust rialtrain 1994;18(8): Special teaching topic for TAS.[Internet] [cited2004 july]. Available from: URL: tml].