ΥΟΛΙΚΟ ΔΣΟ ΓΔΝΙΚΟ ΛΤΚΔΙΟ ΠΑΛΑΜΑ ΔΡΔΤΝΗΣΙΚΗ ΔΡΓΑΙΑ

Transcript

1 ΥΟΛΙΚΟ ΔΣΟ ΓΔΝΙΚΟ ΛΤΚΔΙΟ ΠΑΛΑΜΑ ΔΡΔΤΝΗΣΙΚΗ ΔΡΓΑΙΑ ΘΔΡΑΠΔΤΣΙΚΗ ΑΝΣΙΜΔΣΩΠΙΗ ΣΩΝ ΠΡΟΒΛΗΜΑΣΩΝ ΣΗ ΜΔΗ ΜΔ ΔΙΓΙΚΟ ΑΚΗΙΟΛΟΓΙΟ ΔΠΙΒΛΔΠΩΝ ΤΠΔΤΘΤΝΟ ΚΑΘΗΓΗΣΗ ΗΡΑΝΣΟ ΚΩΝΣΑΝΣΙΝΟ ΠΔ11

2 ΠΔΡΙΔΥΟΜΔΝΑ 4-6 Σχπνη ηζηψλ 7-10 Ηζηνξηθή αλαδξνκή θήιεο νζθχνο Οξνινγία 13 Δπηδεκηνινγία-ηαηηζηηθή 14 Αλαηνκηθή Παζνθπζηνινγία 17 Σαμηλφκεζε βιαβψλ Αηηηνινγία θήιεο Κιηληθή εηθφλα Κιηληθή εμέηαζε πληεξεηηθή ζεξαπεία Υεηξνπξγηθή ζεξαπεία 42 Αλαηνκία ζπνλδπιηθήο ζηήιεο 43 Αλαηνκία ζπνλδχισλ 44 Αλαηνκία κεζνζπνλδχιησλ δίζθσλ 45 Αλαηνκία νζθπηθήο κνίξαο 46 Πηζαλέο αηηίεο νζθπαιγίαο Παζνθπζηνινγία νζθχνο 51 Δηθφλα 52 Δηθφλα Γεληθέο νδεγίεο άζθεζεο 54 Δηθφλα 55 Δηδηθέο νδεγίεο άζθεζεο 56 Δηθφλα θνπφο ησλ εηδηθψλ αζθήζεσλ

3 59-68 Δπηθίλδπλεο -Δπεξγεηηθέο αζθήζεηο 69 Δηθφλα Οπίζζηνη κεξηαίνη Δγθάξζηνο θνηιηαθφο Σεηξαθέθαινο πξφζζηνο κεξηαίνο Λαγνλνςνίηεο Ραρηαίνη Οξζφο θνηιηαθφο Πξνζαγσγνί Έμσ κχεο ηεο ιεθάλεο ρεηηθά άξζξα χλζεηεο αζθήζεηο Κνιχκβεζε θαη πξφβιεκα κέζεο Πνδειαζία θαη πξφβιεκα κέζεο Σξέμηκν θαη πξφβιεκα κέζεο

4 Σχπνη ηζηψλ Ο ηζηφο ζηελ επηζηήκε ηεο βηνινγίαο είλαη έλα ζχλνιν θπηηάξσλ κε παξφκνηα δνκή θαη θπζηνινγία. Τπάξρνπλ ζπλνιηθά ηέζζεξηο δηαθνξεηηθνί ηχπνη αλάινγσλ θπηηάξσλ, ζπλεπψο ηέζζεξα είδε ηζηψλ. Απηνί είλαη ν επηζειηαθφο ηζηφο, ν ζπλδεηηθφο ηζηφο, ν λεπξηθφο ηζηφο θαη ν κπτθφο ηζηφο. Καζέλαο απφ απηνχο δηαθνξνπνηείηαη ζε επηκέξνπο ηχπνπο θαηά εηδηθφηεξε δνκή θαη θπζηνινγία ησλ θπηηάξσλ ηνπο. Δπηζειηαθφο ηζηφο Ο ξφινο ηνπ επηζειηαθνύ ηζηνύ είλαη θπξίσο πξνζηαηεπηηθφο. Απνκαθξχλεη επίζεο βιέλλα θαη ζθφλε θαη επηηξέπεη ηε δηάρπζε θαη ηελ απνξξφθεζε νπζηψλ. Σέινο ζπκβάιεη ζηελ παξαγσγή θαη ζηελ έθθξηζε πξντφλησλ. Ο επηζειηαθφο ηζηφο απνηειείηαη απφ θχηηαξα ζηελά ζπλδεδεκέλα κεηαμχ ηνπο, πνπ ζρεκαηίδνπλ επηθάλεηεο, νη νπνίεο θαιχπηνπλ εμσηεξηθά ην ζψκα ή επελδχνπλ εζσηεξηθά δηάθνξεο θνηιφηεηεο. Σα επηζειηαθά θχηηηαξα έρνπλ πνηθίιε κνξθνινγία.γηα παξάδεηγκα, απηά πνπ ζρεκαηίδνπλ ην ηνίρσκα ησλ ηξηρνεηδψλ αγγείσλ ή ησλ θπςειίδσλ είλαη πεπιαηπζκέλα. Νεπξηθόο ηζηόο Ο λεπξηθφο ηζηφο απνηειεί ηελ βάζε ηνπ λεπξηθνχ ζπζηήκαηνο ην νπνίν απνηειεί ην ζχζηεκα επηθνηλσλίαο ηνπ ζψκαηνο. Ζ βάζε ηνπ λεπξηθνχ ηζηνχ είλαη θάπνηα εμεηδηθεπκέλα θχηηαξα πνπ νλνκάδνληαη λεπξψλεο θαη κεηαθέξνπλ ηελ πιεξνθνξία κέζα ζηνλ νξγαληζκφ. Δξεηζηηθόο ηζηόο Ο εξεηζηηθφο ηζηφο απνηειείηαη απφ θχηηαξα πνπ βξίζθνληαη ζε άθζνλε κεζνθπηηάξηα νπζία. Ζ κεζνθπηηάξηα νπζία πεξηέρεη 2 ηχπνπο πξσηετληθψλ ηληδίσλ, ηα ηλίδηα θνιιαγφλνπ, ηα νπνία πξνζθέξνπλ ζηε κεζνθπηηάξηα νπζία αληνρή θαη ειαζηηθφηεηα, θαη ειαζηίλεο, ηα νπνία απνδίδνπλ πεξηζζφηεξε ειαζηηθφηεηα.

5 Γηαθξίλνπκε 3 ηχπνπο Δξεηζηηθνχ Ηζηνχ: Δξεηζηηθφο-πλδεηηθόο Ηζηφο Δξεηζηηθφο-Υόλδξηλνο Ηζηφο Δξεηζηηθφο-Οζηίηεο Ηζηφο Παξαηεξνχκε φηη ν ζπλδεηηθφο ηζηφο ππάξρεη ζε Υαιαξό θαη Ππθλό. Ο ραιαξφο ζπλδεηηθφο ηζηφο ζπλαληάηαη ζηελ επηδεξκίδα.ζ κεζνθπηηάξηα νπζία ηνπ πεξηέρεη ηλίδηα θνιιαγφλνπ θαη ειαζηίλεο. Έλαο εηδηθφο ηχπνο ζπλδεηηθνχ ραιαξνχ ηζηνχ είλαη ν ιηπψδεο ηζηφο πνπ απνηειείηαη απφ θχηηαξα ηα νπνία έρνπλ ηε δπλαηφηεηα απνζήθεπζεο ιίπνπο (ιηπνθχηηαξα). Ο ππθλφο ζπλδεηηθφο ηζηφο ζπλαληάηαη ζηνπο αξζξηθνχο ζπλδέζκνπο θαη ηέλνληεο πνπ ζπλδένπλ ηνπο ζθειεηηθνχο κπο κε ηα νζηά. Ζ κεζνθπηηάξηα νπζία ηνπ πεξηέρεη ηλίδηα θνιιαγφλνπ ζε δεζκίδεο. Υόλδξηλνο Ιζηόο Ο ρφλδξηλνο ηζηφο ραξαθηεξίδεηαη σο ζπκπαγήο, αιιά θαη εχθακπηνο. Σα θχηηαξα ηνπ (Υνλδξνβιάζηεο) θαη ίλεο θνιιαγφλνπ βξίζθνληαη ζε θνηιφηεηεο ηεο κεζνθπηηάξηαο νπζίαο ηνπ. Ο ηζηφο απηφο ζπλαληάηαη ζηνπο αξζξηθνχο ρφλδξνπο, πηεξχγην ηνπ απηηνχ θαη κεζνζπνλδχιηνπο δίζθνπο. Οζηίηεο Ιζηόο Ο νζηίηεο ηζηφο ζπλαληάηαη απνθιεηζηηθά ζηα νζηά θαη απνηειείηαη απφ εμαηξεηηθά ζθιεξή κεζνθπηηάξηα νπζία. Ζ νπζία απηή πεξηέρεη, ζηηο θνηιφηεηεο ηεο, ηλίδηα θνιιαγφλνπ θαη άιαηα, αιιά θαη ηα θχηηαξα ηνπ νζηίηε ηζηνχ (νζηενθχηηαξα). Αίκα Σέινο, ην αίκα ζεσξείηαη απφ πνιινχο εξκελεπηέο σο ηδηαίηεξνο ηχπνο ραιαξνχ ζπλδεηηθνχ ηζηνχ, ην νπνίν απνηειείηαη απφ 3 είδε θπηηάξσλ:

6 Σα εξπζξά αηκνζθαίξηα, ηα νπνία απνζθνπνχλ ζηε κεηαθνξά νμπγφλνπ. Σα ιεπθά αηκνζθαίξηα, ηα νπνία ζπκβάιινπλ ζηελ ελίζρπζε ηεο άκπλαο ηνπ νξγαληζκνχ. Σα αηκνπεηάιηα, θχξηα ιεηηνπξγία ησλ νπνίσλ απνηειεί ε πήμε ηνπ αίκαηνο, ζε πεξίπησζε αλνηρηήο πιεγήο. Δπίζεο, σο κεζνθπηηάξηα νπζία ζε απηή ηελ πεξίπησζε ζεσξείηαη ην πιάζκα ηνπ αίκαηνο. Μπτθόο ηζηόο Ο κπτθφο ηζηφοαπνηειείηαη απφ θχηηαξα κε ζρεηηθά κεγάιν κήθνο, πνπ νλνκάδνληαη κπτθέο ίλεο. Δίλαη εμεηδηθεπκέλνο γηα ζπζπάζεηο θαη παξαγσγή δχλακεο. Υάξε ζηελ ηθαλφηεηα ησλ κπτθψλ ηλψλ λα ζπζηέιινληαη, επηηπγράλνληαη νη δηάθνξεο θηλήζεηο ησλ δσηθψλ νξγαληζκψλ. ηεξίδεηαη ζηελ ιεηηνπξγία ηνπ κεραληζκνχ δχν ηλσδψλ πξσηετλψλ, ηεο κπνζίλεο θαη ηεο αθηίλεο. ηνλ άλζξσπν δηαθξίλνπκε ηξεηο ηχπνπο κπτθνχ ηζηνχ: ην ζθειεηηθφ (απαληάηαη ζηνπο γξακκσηνχο ή ζθειεηηθνχο κπο), ηνλ θαξδηαθφ (κπτθφο ηζηφο ηεο θαξδηάο) θαη ηνλ ιείν (απαληάηαη ζην ηνίρσκα ησλ αγγείσλ θαη ησλ ζπιάρλσλ). Σν πξφβιεκα ζηε κέζε μεθηλά σο απιφ,ζπλήζσο κε ηε αιινίσζε ηνπ ρφλδξηλνπ ηζηνχ (κεζνζπνλδπιίνπ δίζθνπ), θαηαιήγεη φκσο ζηε ζπλέρεηα λα εμειηρζεί ζε ζχλζεην, επεηδή απηή αιινίσζε πξνθαιεί θζνξά ηνπ νζηίηε ηζηνχ (ησλ παξαθείκελσλ ζπνλδχισλ) κε απνηέιεζκα ηελ πξφθιεζε εξεζηζκνχ ζην λεπξηθφ ηζηφ δειαδή ζηηο εμεξρφκελεο απν ην λσηηαίν ζσιήλα λεπξηθέο ξίδεο.ζ πεξεηέξσ δηαηψλεζε ηνπ πξνβιήκαηνο, εάλ ζην κεηαμχ δελ βξεζεί ιχζε, ζα επηθέξεη ηειηθά θαη κπτθφ εθθπιηζκφ.

7 χληνκε ηζηνξηθή αλαδξνκή θαη ην κέιινλ ηα πξψτκα Αηγππηηαθά, Διιεληθά θαη ξσκατθά θείκελα θαίλεηαη θάπνην ελδηαθέξνλ γηα ηηο παζήζεηο ηεο ζπνλδπιηθήο ζηήιεο. Ο πξψηνο πνπ ρξεζηκνπνίεζε ηνλ φξν Οζθπαιγία θαη Ηζρηαιγία ήηαλ ν Ηππνθξάηεο ( πυ), ν παηέξαο ηεο ηαηξηθήο, ζην βηβιίν «Πεξί άξζξσλ». Ο Κνξλήιηνο Κέιζνο (Αulus Aurelius Cornelius Celsus, 25πΥ- 50κΥ) παξαηήξεζε ζάλαην επί νξηζκέλσλ ηξαπκαηηζκψλ ηνπ απρέλνο θαη πεξηέγξαςε ηνλ ηξαπκαηηζκφ ηνπ Νσηηαίνπ Μπεινχ. Ο Γαιελφο ( κυ) απέδεημε φηη ε παξάιπζε αθνξά ην θάησ κέξνο ηνπ ζψκαηνο κεηά ηε δηαηνκή Νσηηαίνπ κπεινχ. [ Toλ Μεζαίσλα ε ζεξαπεπηηθή ηεο νζθπαιγίαο θαίλεηαη θάζε άιιν παξά επράξηζηε ήηαλ, θαζψο κνηάδεη πεξηζζφηεξν γηα βαζαληζηήξην παξά γηα ζεξαπεία, φπσο θαίλεηαη απφ ηηο γθξαβνχξεο ηνπ Andrea Pralard ζην ζχγγξακκά ηνπ, "Operum Hippocratis coi et Galeni"(1685) Αζζελείο νπξιηάδνπλ θαζψο ηνπο ηξαβάλε κε κνρινχο ή ηνπο θξεκάλε ζε ζθάια γηα ηέλησκα! Απφ ηνλ κεζαίσλα κέρξη θαη ηηο αξρέο ηνπ 20νχ αηψλα, δελ είρακε θακία ζπνπδαία εμέιημε ζηε κειέηε θαη ζεξαπεία ηεο Γηζθνπάζεηαο (Κήιε Γίζθνπ νζθχνο). Οη κφλεο ζεξαπείεο πνπ εθαξκφδνληαλ ήηαλ ρεηξνπξαθηηθή, ινπηξνζεξαπεία θαη παπζίπνλα βφηαλα φπσο ην φπην. Σν 1829 ν A.G Smith πξαγκαηνπνίεζε ηελ πξψηε εγρείξεζε πεηαιεθηνκήο θαη δηζθεθηνκήο ζηηο ΖΠΑ, αιιά δελ ήηαλ επηηπρήο. Σν 1864 ν Γάιινο lasegue πεξηέγξαςε ην νκψλπκν ηεζη πνπ δείρλεη παγίδεπζε Ηζρηαθνχ λεχξνπ απφ Γηζθνθήιε. Ζ πξαγκαηηθή επηζηεκνληθή έξεπλα άξρηζε ζηηο αξρέο ηνπ 20νχ αηψλα κε ηε βνήζεηα ησλ αθηηλνγξαθηψλ (εθεχξεζε 1895), θαη αξγφηεξα κε ηελ κπεινγξαθία κε ζθηαγξαθηθφ (πεξί ην 1930) αιιά πξαθηηθά δελ ππήξμε θακία σθέιεηα γηα ηνπο αζζελείο. Πξαθηηθή σθέιεηα γηα ηνπο αζζελείο επήιζε κε ηελ εθεχξεζε παπζίπνλσλ αληηθιεγκνλσδψλ θαξκάθσλ θαη κε ηελ εηζαγσγή εγρεηξήζεσλ ζηε ζπνλδπιηθή ζηήιε. Σν 1909 ν Γεξκαλφο Fedor Krause πξαγκαηνπνίεζε ηελ πξψηε επηηπρή αθαίξεζε Κήιεο Γίζθνπ ζηήλ ηζηνξία.

8 Σν 1973 θαη 1980 εμεδφζε ε ηαηξηθή κνλνγξαθία ζηαζκφο ησλ Dr. Hugo Keim, θαζεγεηή Οξζνπεδηθήο Νέαο Τφξθεο θαη Dr. W.H Kirkaldy Willis, θαζεγεηή Οξζνπεδηθήο ζην Παλεπηζηήκην Saskatoon ηνπ Καλαδά, "Low Back pain", κε έγρξσκεο εηθφλεο ηνπ ρεηξνπξγνχ δσγξάθνπ Dr. Frank Netter, πνπ δηαλεκήζεθε αλά ηνλ πιαλήηε απφ ηελ εηαηξεία Ciba Geigy, έθαλε παζίγλσζηεο πιένλ ηηο γλψζεηο γηα ηελ Κήιε Γίζθνπ θαη ηελ πνλδπιηθή ζηέλσζε. Ο Keim εηζήγαγε πιένλ θαη ηερληθή πεηαιεθηνκήο θαη ζπνλδπινδεζίαο κε κνζρεχκαηα.[5]. H Μνλνγξαθία απηή παξακέλεη αθφκα θαη ζήκεξα ηζηνξηθή γηα ηηο ηέιεηεο εηθφλεο ηεο πνπ θαιχπηνπλ φιν ην θάζκα ηεο πάζεζεο. Σν 1975 ζηηο ΖΠΑ ν Dr. Lyman Smith, εηζήγαγε κηα επαλαζηαηηθή ζεξαπεία κε έλα έλδπκν ηεο Πνιπλεζίαο, ηελ Chymopapaine, ηελ νπνία εηζήγαγε ζην δίζθν κε βειφλα θαη ηνλ ζπξξίθλσλε. Όκσο ε ζεξαπεία είρε ζαλαηεθφξεο αιιεξγηθέο αληηδξάζεηο θαη ζχληνκα απαγνξεχζεθε απφ ην FDA. Σν 1975 θαη 1989 επήιζαλ δχν επαλαζηάζεηο ζηελ Ηαηξηθή. Ζ εηζαγσγή ηεο Αμνληθήο Σνκνγξαθίαο (1975) θαη ηεο Μαγλεηηθήο Σνκνγξαθίαο (1989). Έηζη απεηθνλίζηεθαλ ζρεδφλ ηα πάληα ζηε ζπνλδπιηθή ζηήιε θαη νη εγρεηξήζεηο πιένλ άξρηζαλ λα γίλνληαη κε πξνγξακκαηηζκφ θαη ελδείμεηο. Σν 1975 ν Γεψξγηνο Υαξηνθπιαθίδεο ηαμηλφκεζε ηηο δηζθνθήιεο ζε 3 ζηάδηα βάζεη ηεο Αμνληθήο Σνκνγξαθίαο (πξνβνιή, πξφπησζε, έθζιηςε)[6], ελψ ην 1989 ν Υαξάιακπνο Γθνχβαο ηαμηλφκεζε ηηο βιάβεο Γίζθσλ ζε 6 ζηάδηα βάζεη ηεο Μαγλεηηθήο Σνκνγξαθίαο (πξνβνιή Η, πξφπησζε ΗΗ, έθζιηςε ΗΗΗ, έθζιηςε κε θαηάδπζε ή αλάδπζε ΗV, εθθχιηζε-ζηέλσζε V, θαη εμαθάληζε δίζθνπ VI [7] Απφ ην 1975 κέρξη ζήκεξα έρνπκε κηα ζηαδηαθή θαη ξαγδαία εμέιημε ζηηο κεζφδνπο ζεξαπείαο ηεο Κήιεο Γίζθνπ, πνπ πεξηιακβάλεη πληεξεηηθέο κεζφδνπο φπσο θάξκαθα, κεραλήκαηα έιμεσλ, ζχγρξνλε Φπζηθνζεξαπεία, θαη πνιιψλ εηδψλ εγρεηξήζεηο φπσο αλνηθηή δηζθεθηνκή, δηεδεξκηθή ελδνζθνπηθή δηζθεθηνκή, ηνπνζέηεζε ηερλεηνχ δίζθνπ πξνζζίσο ή ελζεκάησλ νπηζζίσο, ζπνλδπινδεζίεο, θαη λέεο πξσηνπνξηαθέο ζεξαπείεο φπσο ε έλεζε Gel θαη νη επεξρφκελεο βηνινγηθέο ζεξαπείεο κε βιαζηνθχηηαξα θιπ. Δίλαη πξνθαλέο φηη φιεο νη κέζνδνη έρνπλ πξνβιήκαηα θαη νπδεκία έρεη ιχζεη ην πξφβιεκα 100%.

9 Σν έηνο 1997 αλαθνηλψζεθαλ πνιχ θαιά απνηειέζκαηα ζηε ζπκπησκαηηθή αγσγή ηνπ λεπξνπαζεηηθνχ πφλνπ ηεο Κήιεο Γίζθνπ κε ην θάξκαθν Γθακπαπεληίλ (Gabapentin, NEURONTIN Pfizer), ηνπ νπνίνπ ε κεηεμέιημε είλαη απφ ην έηνο 2008 ην Pregabalin (LYRICA Pfizer) Σν έηνο 2007 αλαθνηλψζεθε απφ ην Παλεπηζηήκην ηνπ Stanford ησλ ΖΠΑ, ε ρξήζε ηεο ηεξενηαθηηθήο Αθηηλνρεηξνπξγηθήο (Radiosurgery, English Wikipedia) κε ην κεράλεκα CyberKnife, ρσξίο θακκία ρεηξνπξγηθή ηνκή θαη αλακέλνπκε πεξηζζφηεξεο εμειίμεηο ζην κέιινλ απφ απηή ηε κέζνδν. Ζ ηερλνινγία απηή ήξζε ζηήλ Διιάδα ην έηνο 2010 απφ ην θέληξν ΗΑΣΡΟΠΟΛΗ ΑΔ, Υαιάλδξη, Αζήλα.. Eηνο 2008: Ζ έξεπλα ζήκεξα ζηξέθεηαη ζε δχν θαηεπζχλζεηο: ην λα βξεζεί κέζνδνο πνπ λα πξνιακβάλεη ηελ εθθχιηζε ησλ δίζθσλ, θαη ζην λα βξεζεί κέζνδνο βηνινγηθήο αλαγέλλεζεο ησλ δίζθσλ θαη βηνινγηθήο επνχισζεο ηεο Γηζθνθήιεο. Ζ Γνληδηαθή Θεξαπεία (Gene Therapy) θαη ε ζεξαπεία κε Βιαζηνθχηηαξα (Stem Cells) θαίλεηαη φηη ζα είλαη ε ηδεψδεο ιχζε ζην κέιινλ, θαη ζα ζηνρεχεη ζηελ αλάπιαζε πξσηεηλψλ ηνπ δίζθνπ φπσο ήδε δεκνζηεχζεθε απφ Ηάπσλεο Οξζνπεδηθνχο ην έηνο 2008 To έηνο 2010 αλαθνηλψζεθε φηη ε ρξήζε ησλ λέσλ θαξκάθσλ πνπ απνθαινχληαη Anti-TNF Factors, πρ ην Adalimumab (HUMIRA), ην Etarencept (ENBREL), θιπ κεηψλεη ηα ζπκπηψκαηα Οζθπαιγίαο Ηζρηαιγίαο (πφλνο ζην πφδη) θαη κεηψλεη κέζα ζε 6 κήλεο ηελ πηζαλφηεηα γηα εγρείξεζε[12]. To αθξηβέο πφξηζκα ηεο κειέηεο ζηελ Διβεηία θαη Ηηαιία δελ θαίλεηαη ηφζν εληππσζηαθφ αιιά αμίδεη λα κειεηεζεί: "Conclusion: Use of adalimumab is associated with a reduction in leg pain at 6 months in patients with sciatica. Use of adalimumab is associated with a reduced need for surgical diskectomy at 6 months in patients with sciatica".. Σν έηνο 2013 δεκνζηεχζεθε κεγάιε πνιπθεληηθή κειέηε απφ Απζηξαινχο Οξζνπεδηθνχο θαη Νεπξνρεηξνπξγνχο, ζηφ αμηφπηζην πεξηνδηθφ Spine φπνπ απνδείρζεθε φηη δχν επηζθιεξίδηεο δηαπεηαιηαθέο ελέζεηο Etanercept (ENBREL) 12,5mg κε κεζνδηάζηεκα κηάο εβδνκάδαο, είραλ αμηφινγα απνηειέζκαηα ζηήλ χθεζε ηνπ πφλνπ Οζθπαιγίαο θαη

10 ηζρηαιγίαο ζε αζζελείο κε θήιε δίζθνπ νζθχνο, ζε ζρέζε κε νκάδα Placebo. Σν έηνο 2011 αλαθνηλψζεθε κηά λέα κέζνδνο ζεξαπείαο ηεο Γηζθνθήιεο νζθχνο, αλαίκαθηε, πνπ γίλεηαη κε ηνπηθή αλαηζζεζία θαη ππφ αθηηλνζθνπηθφ έιεγρν ή ππφ έιεγρν αμνληθήο ηνκνγξαθίαο (αθηηλνβνιία). Ζ λέα κέζνδνο ηεο δηζθηθήο ζπξξίθλσζεο, κε παξαθέληεζε θαη ελδνδηζθηθή έγρπζε εηδηθνχ gel κε επεμεξγαζκέλε αηζαλφιε θαη ζθηαγξαθηθφ Tungsten ζε κηθξνκνξηαθή κνξθή, άξρηζε ήδε λα εθαξκφδεηαη θαη ζηελ Διιάδα θαη ηα απνηειέζκαηα κέρξη ζηηγκήο είλαη ηθαλνπνηεηηθά. Δπεηδή ηέηνηα ελζνπζηψδε απνηειέζκαηα είραλ αλαθνηλσζεί θαη γηα ηε δηαδεξκηθή δηζθεθηνκή, θαη γηα ηνλ ηερλεηφ δίζθν θαη γηα ηηο ζπνλδπινδεζίεο, θαιφ είλαη λα ζεσξείηαη ε κέζνδνο ζπξξίθλσζεο σο "επξηζθφκελε ππφ πεηξακαηηθφ έιεγρν" κέρξη λα ηεθκεξησζνχλ ηα καθξνπξφζεζκα απνηειέζκαηά ηεο.. To έηνο 2012 ν Dr.Francis Williams ζην Λνλδίλν δεκνζίεπζε κειέηε φπνπ αλαθάιπςε φηη ην γνλίδην PARK2 επζχλεηαη γηα ηε Γηζθνπάζεηα θαη ηνλ ίδην ρξφλν νη A.Kadi θαη ζπλεξγάηεο δεκνζίεπζαλ άξζξν φπνπ ην γνλίδην ERAP1 επζχλεηαη γηα ηε Γηζθνπάζεηα-πνλδπιαξζξίηηδα

11 Οξνινγία Οζθπαιγία (απφ ην νζθχο + άιγνο, αγγιηθά low back pain, ή backache) είλαη ζχκπησκα πνπ αθνξά θάζε πφλν ζηελ νζθπτθή κνίξα ηεο ζπνλδπιηθήο ζηήιεο (ζηε κέζε), αλεμάξηεηα απφ ηελ αηηία πνπ ηνλ πξνθαιεί[. Λνπκπάγθν: Ζ ιέμε lumbago είλαη γαιιηθή θαη ζεκαίλεη «νζθπαιγία», αιιά εηζήρζε θαη ζηα Αγγιηθά θαη ζηα Διιεληθά[. Ζ νζθπαιγία ινηπφλ (ή ινπκπάγθν), δελ είλαη αζζέλεηα αιιά έλα ζχκπησκα ππάξρνπζαο αζζέλεηαο. Ηζρηαιγία: Ζ Ηζρηαιγία, ή ηζρηάδα (αγγιηθά sciatica), ή ζύλδξνκν νζθπντεξήο ξηδνπάζεηαο (Lumbosacral Radicular syndrome, LRS) είλαη ζχλνιν ζπκπησκάησλ πνπ αθνξά πφλν θαηά κήθνο ηνπ ηζρηαθνχ λεχξνπ, κε αηζζεηηθέο δηαηαξαρέο. Ζ ηζρηαιγία αθνινπζεί κηά κεγάιε δηαδξνκή, απφ ηε κέζε, ζηνλ γινπηφ, ζηνλ κεξφ, ζην γφλαην, ζηε γάκπα θαη κεξηθέο θνξέο κέρξη ηνλ αζηξάγαιν θαη ηα δάθηπια ηνπ πνδηνχ, ζπάληα δε ζην πεξίλεν θαη ζηα γελλεηηθά φξγαλα. Αλάινγα κε ην πνηα ξίδα ηνπ ηζρηαθνχ πιέγκαηνο είλαη εξεζηζκέλε, είλαη δηαθνξεηηθά θαη ηα ζπκπηψκαηα (ξίδεο Ο4, Ο5, Η1). Ζ ηζρηαιγία ζπλππάξρεη θαηά θαλφλα κε ηελ νζθπαιγία, αιιά φρη πάληα, θαη έρεη ραξαθηεξηζηηθά πφλνπ πνπ αιιάδεη ζέζε, κε ή ρσξίο αίζζεκα ζαλ «θάςηκν», ή αίζζεκα «ςπρξνχ» ζην πφδη, κε «κνπδηάζκαηα» ή «βεινληάζκαηα» ζην δέξκα ηνπ κεξνχ, ηεο γάκπαο θαη ηνπ πνδηνχ.παληφηεξα ππάξρεη θαη «ηνπηθή» ηζρηαιγία, δειαδή πφλνο ζε κία κφλν πεξηνρή θαηαλνκήο ηεο ξίδαο ηνπ ηζρηαθνχ πιέγκαηνο, δειαδή ν αζζελήο κπνξεί λα πνλάεη κφλν ζηνλ αζηξάγαιν, ζηελ πεξφλε, ή κφλν ζηνλ γινπηφ, θ.ιπ. Γηζθνπάζεηα: Με ηνλ γεληθφ φξν δηζθνπάζεηα ελλννχκε ηε «λόζν ηνπ εθθπιηζκέλνπ δίζθνπ», ζε φιεο ηηο κνξθέο θαη ηα ζηάδηα απηήο. Ο φξνο απηφο δελ πεξηιακβάλεη ηηο βιάβεο δίζθνπ απφ κηθξφβηα (ιέγνληαη κηθξνβηαθέο ζπνλδπινδηζθίηηδεο) νχηε ηηο βιάβεο δίζθσλ απφ λενπιαζίεο(φγθνπο) ηεο πεξηνρήο ζπνλδπιηθήο ζηήιεο.

12 Δπηδεκηνινγία - ζηαηηζηηθή Ζ νζθπαιγία είλαη αξθεηά ζπρλή. Καηά ηνλ Andrew J. Haig, M.D., Γηεπζπληή ηνπ Spine Program, University of Michigan USA, εθδειψλεηαη ζην 50% ησλ ελειίθσλ θάζε ρξφλν, θαη πξνζβάιιεη ηνπιάρηζηνλ ην 75%-100% ησλ αλζξψπσλ ζε φιε ηε δηάξθεηα ηεο δσήο ηνπο. Δπίζεο, ε Οζθπαιγίαείλαη ην δεχηεξν αίηην πξνζέιεπζεο ζηνλ γεληθφ ηαηξφ ζηηο ΖΠΑ, κεηά ηηο ινηκψμεηο ηνπ αλψηεξνπ αλαπλεπζηηθνχ [. Έξεπλεο ζηελ Διιάδα πνπ έγηλαλ απφ ην Υαξάιακπν Γθνχβα ζε αζζελείο έδεημαλ φηη ε νζθπαιγία απφ λνζήκαηα ησλ δίζθσλ απνηειεί ην πξψην αίηην πξνζέιεπζεο ζηνλ νξζνπεδηθφ, κε πνζνζηφ 40% ησλ πξνζεξρνκέλσλ αζζελψλ[. Καηά ηνπο Kirkaldy Willis θαη Frank Netter, παγθνζκίσο ε νζθπαιγία ήηαλ ην 1979 ην δεχηεξν αίηην πφλνπ κεηά ηνλ πνλνθέθαιν. [. Ζ ζπρλφηεηα ηεο ηζρηαιγίαο ζηηο ΖΠΑ θπκαίλεηαη απφ ην 1-10%, ελψ ζηελ Οιιαλδία πνπ έρεη πεξίπνπ ηνλ ίδην πιεζπζκφ κε ηελ Διιάδα είλαη 0,5%[ Σν εηήζην θφζηνο ηεο ζεξαπείαο ησλ αηφκσλ κε νζθπαιγία - ηζρηαιγία ζηελ Οιιαλδία είλαη αζηξνλνκηθφ, πεξί ηα επξψ, ζε άκεζν θαη έκκεζν θφζηνο λνζειείαο [24] θαη ζηηο ΖΠΑ ην εηήζην θφζηνο δηάγλσζεο θαη ζεξαπείαο αζζελψλ κε Οζθπαιγία αλέξρεηαη ζηα δνιιάξηα. [ ηαηηζηηθά βξέζεθε φηη ην 95% ησλ αζζελψλ κε θήιε δίζθνπ έρεη ηζρηαιγία, ελψ ην αληίζεην είλαη ζπαληφηαην, δειαδή αζζελήο κε θήιε δίζθνπ ρσξίο ηζρηαιγία είλαη κία ζηηο πεληαθφζηεο πεξηπηψζεηο.

13 Αλαηνκηθή ηεο Οζθπτθήο Μνίξαο Ζ νζθπτθή κνίξα ηεο ζπνλδπιηθήο ζηήιεο έρεη κηα αμηνζαχκαζηε αλαηνκηθή ζπγθξφηεζε, κε ζθνπφ ηφζν λα θέξεη ηα θνξηία ηνπ θνξκνχ φζν θαη γηα λα επηηειεί ηηο θηλήζεηο ζην ρψξν. Σα βαζηθά αλαηνκηθά ζηνηρεία είλαη νη πέληε ζπφλδπινη, νη πέληε κεζνζπνλδχιηνη δίζθνη, νη δέθα αξζξηθέο απνθχζεηο (Facets Joints), ν λσηηαίνο κπειφο θαη ζηε ζπλέρεηα ε ηππνπξίδα, ε ζθιεξά κήληγμ, νη λσηηαίεο ξίδεο, ηα λσηηαία γάγγιηα, ν πξφζζηνο επηκήθεο ζχλδεζκνο, ν νπίζζηνο επηκήθεο ζχλδεζκνο θαη ν σρξφο ζχλδεζκνοοη κεζνζπνλδχιηνη δίζθνη, είλαη βηνινγηθά εμαξηήκαηα - ζηνηρεία ζε ζρήκα νβάι δίζθνπ, κε θαηαζθεπή πεξίπνπ φπσο απηή ησλ ειαζηηθψλ απηνθηλήησλ. Πεξηβάιινληαη απφ ηνλ ηλώδε δαθηύιην (annulus fibrosous), φπσο ζηε ξφδα ην ιάζηηρν πεξηθιείεη ην επίζσηξν (ζακπξέιια), θαη ζην θέληξν πεξηέρνπλ ξεπζηή πγξή γέιε (gel), φπσο ν αέξαο ζηα ιάζηηρα. Ζ γέιε απηή είλαη πδαηηθφ δηάιπκα πνιιψλ ηλψλ θαη νπζηψλ, πνπ νλνκάδεηαηπεθηνεηδήο ππξήλαο (nucleus pulposus). Ζ ζηαζεξνπνίεζε ησλ δίζθσλ ζηε ζέζε ηνπο γίλεηαη κε ζπλδέζκνπο πνπ ηνπο πξνζθνιινχλ ζηνλ πξφζζην θαη νπίζζην επηκήθε ζχλδεζκν αιιά θαη ζηα ζπνλδπιηθά ζψκαηα. Οη ζχλδεζκνη απηνί θέξνπλ κηθξά αγγεία θαη λεχξα γηα ηελ ηξνθνδνζία θαη λεχξσζε ηνπ ηλψδνπο δαθηπιίνπ.

14 Παζνθπζηνινγία Ζ ιεηηνπξγία ησλ δίζθσλ παξνκνηάδεηαη κε απηή ησλ ακνξηηζέξ. Υάξηο ζε απηνχο, ηα ζειαζηηθά κπνξνχλ θαη θάκπηνπλ ηε ζπνλδπιηθή ζηήιε ζηηο 3 θαηεπζχλζεηο ηνπ ρψξνπ. Σα ηειεπηαία ρξφληα ρξεζηκνπνηείηαη δηεζλψο ν φξνο λόζνο ηνπ εθθπιηζκέλνπ δίζθνπ (αγγιηθά, Degenerative Disc Disease, DDD) θαη ζηνλ φξν απηφ εκπεξηέρνληαη φιεο νη παξαιιαγέο θαη ηα ζηάδηα εθθπιηζηηθψλ βιαβψλ ηνπ δίζθνπ θαη ησλ γεηηνληθψλ νζηηθψλ δνκψλ. Κήιε κεζνζπνλδπιίνπ δίζθνπ, ή δηζθνθήιε, είλαη θάζε βιάβε ηνπ δίζθνπ, φπνπ επέξρεηαη ξήμε ηνπ ηλψδνπο δαθηπιίνπ ηνπ θαη ν πεθηνεηδήο ππξήλαο πξνζπαζεί λα εμέιζεη. Ζ αξρηθή αηηία ηεο Γηζθνθήιεο είλαη ε εθθχιηζε ηνπ δίζθνπ πνχ ζρεδφλ πάληα πξνεγείηαη. Ο Πεθηνεηδήο ππξήλαο ράλεη ηελ πδξνθηιηθή ηνπ ηδηφηεηα, θαη παχεη λα ιεηηνπξγεί σο αζπκπίεζην θνιινεηδέο. Σαπηφρξνλα, ν ηλψδεο δαθηχιηνο ράλεη ζηαδηαθά ηελ ειαζηηθφηεηά ηνπ θαη εκθαλίδεη ξσγκέο, ηδίσο ζην πιάγην-νπίζζην ηκήκα ηνπ, πoπ έρεη κηθξφηεξν πάρνο. Δπί πιένλ ζ' απηφ ζπληειεί θαη ε θαηαζθεπή ηνπ Οπίζζηνπ επηκήθνπο ζπλδέζκνπ (ΟΔ), ν νπνίνο ζην θέληξν είλαη ηζρπξφηαηνο ελψ ζηα πιάγηα ιεπηφο. Οη παιαηφηεξεο απφςεηο απέδηδαλ ηε Γηζθνθήιε ζε ηξαπκαηηθά αίηηα. ήκεξα ε πάζεζε αλήθεη ζηα εθθπιηζηηθά λνζήκαηα, αιιά παξ' φια απηά, πθίζηαηαη θαη "Σξαπκαηηθή Γηζθνθήιε", ή "Σξαπκαηηθή βιάβε Γίζθνπ", θάηη αλάινγν κε ηνχο Μελίζθνπο ζηα γφλαηα, φπνπ πθίζηαηαη θαη "ηξαπκαηηθή ξήμε" θαη "εθθπιηζηηθή βιάβε-ξήμε". Ο Hugo Keim πεξηγξάθεη, φηη ηήο δεκηνπξγίαο ηεο Γηζθνθήιεο πξνεγνχληαη αξρηθψο πεξηθεξηθέο ξήμεηο ηλψλ ηνπ ηλψδνπο δαθηπιίνπ (Circumferential tears), αθνινπζνχλ νη αθηηλσηέο ξήμεηο ηλψλ (Radial tears), θαη ηέινο εθδειψλεηαη ε Γηζθνθήιε (Herniation)[28]. Φπζηνινγηθά, ν κεζνζπνλδχιηνο δίζθνο είλαη ζρεδφλ άλεπξνο (άλεπ λεχξσλ), εθηφο ηεο πεξηθέξεηαο ηνπ δαθηπιίνπ ηνπ, φπνπ έρεη θάπνηεο πξνζθνιιεκέλεο λεπξηθέο ίλεο. Έρεη απνδεηρζεί ζε έξεπλα πνπ δεκνζηεχζεθε ζην Lancet, φηη φηαλ επηζπκβαίλνπλ ξήμεηο ηνπ δαθηπιίνπ εθθπιηζηηθέο ή ηξαπκαηηθέο, ηφηε θαηά ηε δηαδηθαζία επνχισζεο δηεηζδχνπλ κέζα απφ ηε ξσγκή ζε απηφλ λεπξηθά ηλίδηα αλάπιαζεο, πνπ θαζηζηνχλ ηνλ εθθπιηζκέλν δίζθν πιένλ επψδπλν. Έηζη εμεγείηαη γηαηί πνλνχλ νη αζζελείο κε εθθχιηζε

15 δίζθνπ αθφκα θαη αλ δελ έρνπλ δηζθνθήιε. Ζ έξεπλα είρε σο εμήο: Γείγκαηα βηνςίαο δίζθσλ απφ δψληεο ππφ εγρείξεζε δηζθεθηνκήο, θαη δείγκαηα δίζθσλ απφ πηψκαηα αλάινγεο ειηθίαο θαη θχινπ, πνπ έπαζραλ απφ δηζθνπάζεηα, έδεημαλ ζην επίπεδν εκπινθήο ηνπ δίζθνπ λέν ζρεκαηηζκφ αγγείσλ θαη λεπξηθψλ δνκψλ ζηνλ ηλψδε δαθηχιην θαη ζηνλ πεθηνεηδή ππξήλα, πνπ δελ πξνυπήξραλ ζηα δείγκαηα ησλ καξηχξσλ. Οη εξεπλεηέο ππνζέηνπλ φηη απηή ε λέα αλάπηπμε λεχξσλ ζηνπο πάζρνληεο απφ νζθπαιγία αληηπξνζσπεχεη κία απφπεηξα κίαο δηαδηθαζίαο επνχισζεο. Δθφζνλ απηά ηα λεχξα νδεγνχλ ζηελ αίζζεζε ηνπ πφλνπ ηνπιάρηζηνλ ελ κέξεη κε ηε κεζνιάβεζε ηεο νπζίαο Ρ, νη ζεξαπείεο πνπ κεηαβάιινπλ απηή ηελ έθηνπε λεπξηθή αλάπηπμε ή ξπζκίδνπλ ηελ νπζία P κπνξεί λα γίλνπλ πνιχηηκεο γηα ηε ζεξαπεία ηεο νζθπαιγίαο ζην κέιινλ.

16 Σαμηλφκεζε Βιαβψλ Γίζθσλ H πξψηε ηαμηλφκεζε ησλ ζηαδίσλ Κήιεο Γίζθνπ κε βάζε ηελ Αμνληθή ηνκνγξαθία, έγηλε απφ ηνλ θαζεγεηή Οξζνπεδηθήο Γεψξγην Υαξηνθπιαθίδε("Οξζνπεδηθή", 1981), ζε επνρή πνπ δελ ππήξρε ε Mαγλεηηθή ηνκνγξαθία. Καη' απηφλ, παζνινγναλαηνκηθά αιιά θαη απεηθνληζηηθά νη βιάβεο - θήιεο δίζθνπ νζθχνο ηαμηλνκνχληαη ζε ηξία ζηάδηα βαξχηεηαο:[31]. Ζ νμεία βιάβε ηνπ δίζθνπ ιέγεηαη δηζθνθήιε ελψ νη ρξφληεο βιάβεο ιέγνληαηεθθπιηζηηθέο δηζθνπάζεηεο ή δηζθαξζξνπάζεηεο θαη νδεγνχλ ζηαδηαθά ζε ζπνλδπιαξζξίηηδα (λφζνο πνχ νη ζπφλδπινη «ηξίβνληαη» κεηαμχ ηνπο). Σα ηξία (3) ζηάδηα Γηζθνθήιεο θαηά Γεψξγην Υαξηνθπιαθίδε είλαη: 1. πξνβνιή (ζηάδην Η, (Disc Protrusion, Bulging), 2. πξόπησζε (ζηάδην ΗΗ, Disc Prolapse, Prolapsed disc, ή Slipped disc) 3. έθζιηςε (ζηάδην ΗΗΗ, Disc Extrusion, Extruded disc). 4. Ζ πιήξεο εθθύιηζε ηνπ δίζθνπ ζεσξείηαη αηχπσο ηέηαξην ζηάδην δηζθνπάζεηαο. Μεηά ηελ επξεία ρξήζε ηεο Μαγλεηηθήο Σνκνγξαθίαο (1988) θαη κέρξη ζήκεξα, επηθξαηεί ε δεκνζηεπκέλε ηαμηλφκεζε θαηά Υαξάιακπν Γθνχβα ζε έμη (6) ζηάδηα βιαβψλ (ζηαδηαθήο εθθχιηζεο) ησλ δίζθσλ, δειαδή: 1. Η πξνβνιή (Disc Protrusion, Bulging), 2. ΗΗ πξόπησζε (Disc Prolapse, Prolapsed disc, ή Slipped disc), 3. ΗΗΗ έθζιηςε (Disc Extrusion, Extruded disc), 4. IV έθζιηςε κε θαηάδπζε ή αλάδπζε (Descendent Disc, Resurgent Disc) 5. V ζηέλσζε - εθθύιηζε (καύξνο δίζθνο) (Narrowed disc, Black Disc) 6. VI πιήξεο εθθύιηζε-εμαθάληζε (Totaly Degenerated Disc)

17 Aηηηνινγία θήιεο δίζθνπ νζθχνο Γεληθά: Ήδε απφ ηελ πξνπνιεκηθή πεξίνδν, άξρηζε ε έξεπλα γηα ηελ αλεχξεζε ηεο αηηίαο ηεο βιάβεο ησλ δίζθσλ. Τπνινγίδεηαη φηη έρνπλ δεκνζηεπζεί κέρξη ζήκεξα πάλσ απφ εξγαζίεο. Οη πην πνιιέο εξγαζίεο είλαη επηδεκηνινγηθνχ ραξαθηήξα, αθνινπζνχλ απηέο πνπ αζρνινχληαη κε ζεξαπεπηηθέο κεζφδνπο θαη πνιχ ιίγεο είλαη απηέο πνπ αθνξνχλ ηελ αηηηνινγία, δειαδή ηε βηνρεκεία ηνπ κεζνζπνλδύιηνπ δίζθνπ. Γπζηπρψο, κέρξη ζήκεξα δελ είλαη 100% γλσζηή ε αηηηνινγία ηεο Κήιεο Γίζθνπ. Δπηθξαηνχλ δηάθνξεο ζεσξίεο: Μεραληθή Θεσξία: O κεζνζπνλδχιηνο δίζθνο δελ είλαη έλα άθζαξην εμάξηεκα ζηνλ άλζξσπν [20]. Ζ πίεζε πνπ δέρεηαη έλαο νζθπτθφο κεζνζπνλδχιηνο δίζθνο, είλαη ζε φξζηα ζέζε, ίζε κε ην ππεξθείκελν βάξνο ηνπ ζψκαηνο, ζε θαζηζηηθή ζέζε ε πίεζε απηή δηπιαζηάδεηαη, θαη φηαλ ζθχβνπκε, ζηελ αλφξζσζε, ηεηξαπιαζηάδεηαη. Γειαδή, γηα έλα άηνκν 80 θηιψλ, ζηελ νξζία ζέζε παίξλεη θνξηίν πεξίπνπ 65 θηιψλ, ζηελ θαξέθια φηαλ θάζεηαη παίξλεη 160 θηιά θαη φηαλ ζθχβεη γηα λα ζεθψζεη έλα ραξηί 320 θηιά.[34]. πλεπψο ν θίλδπλνο λα ππνζηεί βιάβε έλαο δίζθνο αθφκα θαη κε έλα ζθχςηκν είλαη ππαξθηφο. Ο θίλδπλνο απηφο φκσο πνιιαπιαζηάδεηαη φηαλ ήδε ν δίζθνο αξρίδεη λα εθθπιίδεηαη. Βηνινγηθή - Δθθπιηζηηθή ζεσξία: Ζ εθθπιηζηηθή λόζνο ησλ δίζθσλ (DDD) είλαη κηά αξγή βηνρεκηθή δηαδηθαζία πνιιαπιψλ αηηίσλ πνπ ήδε βξίζθεηαη ππφ εξεπλεηηθφ έιεγρν. Σν έηνο 2008 ζην πεξηνδηθφ The Journal of Bone and Joint Diseases, ην άξζξν "Ζ παζνθπζηνινγία ηεο εθθχιηζεο ηνπ δίζθνπ" ησλ A.G. Hadjipavlou et al, από ηελ Ηαηξηθή Σρνιή ηνπ Τέμαο ησλ ΖΠΑ, είρε κέγεζνο 13 ζειίδεο[35]. Δπίζεο ην βηβιίν ηνπ θαζεγεηή Γεψξγηνπ άπθα Δκβηνκεραληθή θαη Παζνθπζηνινγία ηνπ Μεζνζπνλδχιηνπ Γίζθνπ (2006) έρεη κέγεζνο 426 ζειίδεο[36]. Κιεξνλνκηθή - Γελεηηθή ζεσξία: Σα ηειεπηαία ρξφληα νη έξεπλεο ησλ Φηλιαλδψλ Paassilta θαη Marini δείρλνπλ φηη βαζηθή αηηία γηα ηηο δηζθνθήιεο είλαη θάπνην γνλίδην πνπ νδεγεί ζε ειιαησκαηηθφ θνιιαγφλν ΗΥ ζηηο ίλεο ηνπ ηλψδνπο δαθηπιίνπ ηνπ δίζθνπ[37], [38]. Σε ζεσξία απηή ήξζε λα επηβεβαηψζεη κηά ηεξάζηηα Ακεξηθαληθή κειέηε. Tα απνηειέζκαηα ηεο κειέηεο ησλ θαθέιισλ ζε άηνκα ππνζηεξίδνπλ κηαθιεξνλνκηθή

18 πξνδηάζεζε γηα ηελ νζθπτθή δηζθνπάζεηα, φπσο απέδεημε Ακεξηθαληθή έξεπλα ηνπ Dr. Alpesh Α. Patel, MD, θαη ζπλεξγαηψλ, δεκνζηεπκέλε ζην πεξηνδηθφ Journal of Bone and Joint Surgery, 2 Φεβξνπαξίνπ 2011 [39]. Μηθηή ζεσξία πνιιαπιώλ αηηίσλ: ε γεληθέο γξακκέο, ε θήιε δίζθνπ νζθχνο, θαίλεηαη λα νθείιεηαη ζε πνιιαπιά αίηηα φπσο ε θιεξνλνκηθή πξνδηάζεζε, θάπνην γνλίδην, ή γνλίδηα, ε ειηθία, ε ρξφληα θαηαπφλεζε κε άξζεηο βαξψλ, ε ρξφληα νξζνζηαζία, ε ρξφληα ζθπθηή εξγαζία, νη ηξαπκαηηζκνί, ε δηαθνξεηηθή θαηαζθεπή θαη θηλεηηθφηεηα (Biomechanics) ζπνλδχισλ θαη δίζθσλ, θιπ. Όπσο έρεη παξαηεξεζεί ζηαηηζηηθά, δελ πθίζηαληαη φινη νη δίζθνη θήιε δίζθνπ, ζηελ ίδηα αλαινγία. Δηδηθά ζηελ νζθπτθή κνίξα, ε κεγαιχηεξε αλαινγία θήιεο δίζθνπ εθδειψλεηαη ζηνλ Ο4-Ο5 δίζθν (πνζνζηφ 60%), αθνινπζεί ν Ο5-Η1 (30%) θαη κεηά αθνινπζνχλ θαη κνηξάδνληαη ην 10% νη ππφινηπνη δίζθνη. Απηφ ην ζηαηηζηηθφ θαηλφκελν εμεγείηαη απφ ηηο δηαθνξεηηθέο πηέζεηο πνπ δέρεηαη θάζε δίζθνο, φπσο έρεη απνδεηρζεί παιηά απφ ηνλ Peter Junghanns (1972). Δπίζεο, απφ παιαηά έρεη απνδεηρζεί φηη επηβαξπληηθφ αίηην γηα δηζθνπάζεηα είλαη θαη ην θάπληζκα, ιφγσ αγγεηνζχζπαζεο ησλ αγγείσλ ηνπ δίζθνπ[40]. Αλζξσπνινγηθή εμειηθηηθή ζεσξία: Ζ ηειεπηαία ζεσξία ηνπ Aahron Filler πνχ επηθξαηεί ζηηο ΖΠΑ (έηνο 2007), γλσζηή πνιιά ρξφληα ζηνπο νξζνπεδηθνχο είλαη φηη ε νζθπαιγία ιφγσ δηζθνθήιεο είλαη ην ηίκεκα ηεο φξζηαο βάδηζεο ηνπ αλζξψπνπ, ιφγσ ηεο ιφξδσζεο πνχ επέθεξε ε νξζνζηάηεζε, ηεο κεηαθνξάο ησλ εγθαξζίσλ απνθχζεσλ θαη ηεο αζχκκεηξεο θαη έληνλεο θφξηηζεο ησλ δίζθσλ. O Aahron Filler, νξζνπεδηθφο θαη αλζξσπνιφγνο ζην βηβιίν ηνπ Upright Ape -a new origin of the species (O Όξζηνο Πίζεθνο -κηα λέα θαηαγσγή ησλ εηδψλ), δηαηείλεηαη φηη ε δίπνδε βάδηζε εκθαλίζηεθε λσξίο ζηελ εμέιημε ησλ πξσηεπφλησλ ζειαζηηθψλ. Ο άλζξσπνο ζπλέρηζε λα πεξπαηά φξζηνο, ελψ νη αλζξσπνεηδείο πίζεθνη - ρηκπαηδήο, γνξίιαο,νπξαγθνηάγθνο- εμειίρζεθαλ «πξνο ηα πίζσ» θαη μαλάξρηζαλ λα πεξπαηνχλ ζηα ηέζζεξα. Λφγσ ησλ αλαηνκηθψλ ηεο ηδηαηηεξνηήησλ, ε αλζξψπηλε ζπνλδπιηθή ζηήιε ζπκπηέδεηαη θάζεηα φηαλ ηα ρέξηα ζεθψλνπλ θνξηία. Απηφ επζχλεηαη γηα ηηο ζπρλέο θαθψζεηο ζηνπο κεζνζπνλδχιηνπο δίζθνπο, ηνπο

19 ειαζηηθνχο ζρεκαηηζκνχο αλάκεζα ζηνπο ζπνλδχινπο πνπ δίλνπλ ζηε ξαρνθνθαιηά ηελ επειημία ηεο. [41], [42]. Αλ θαη ε Οξζνπεδηθή θνηλφηεηα ελ κέξεη πίζηεπε απηή ηε ζεσξία πξηλ απφ ηε δεκνζίεπζή ηεο, ιφγσ ηεο νζθπτθήο ιφξδσζεο πνπ επέθεξε ε νξζνζηάηεζε θαη θαη επέθηαζε ηεο έθθεληξεο θφξηηζεο ησλ 3 ηειεπηαίσλ δίζθσλ, δπζηπρψο ε ζεσξία ηνπ Aahron Filler επηδέρεηαη θξηηηθή δηφηη κε ηα λέα ηερλνινγηθά κέζα αλαθαιχθζεθε φηη ππάξρεη θαη δηζθνθήιε ζε πηζεθνεηδή. Ήδε Γεξκαληθή νκάδα δηέγλσζε θαη ηεθκεξίσζε κεηά απφ επζαλαζία, Πξφπησζε δηζθνθήιεο Ο4-Ο5, ζε Αθξηθαληθφ πξάζηλν πίζεθν κε ζεκαληηθά λεπξνινγηθά ειιείκκαηα θαη νξζνθπζηηθέο δηαηαρέο.[43] Αιια πηζαλά αίηηα: Σν είδνο ησλ θαγεηψλ δελ έρεη ζρέζε κε ηελ Κήιε Γίζθνπ- δηζθνπάζεηα. Σν είδνο ηνπ επαγγέικαηνο έρεη ζρέζε κε ηελ νζθπαιγία αιιά νη δηαθνξέο κεηαμχ νηθνδφκσλ θαη ππαιιήισλ γξαθείνπ δελ είλαη ηδηαίηεξα ζεκαληηθέο ζηαηηζηηθά, φπσο απνδείρζεθε απφ Ηαπσληθή έξεπλα. [44] To έηνο 2013 δεκνζηεχζεθε φηη ζε βηνςίεο δίζθσλ απφ επεκβάζεηο αζζελψλ κε ρξφληα Οζθπαιγία βξέζεθε φηη νη κηζνί πεξίπνπ ήηαλ κνιπζκέλνη απφ ην Πξνπηνλνβαθηεξίδην ηεο αθκήο. Ζ ρνξήγεζε αληηβηνηηθνχ Bioclavid είλαη ζεηηθά απνηειέζκαηα ζηφ 40% ησλ πεξηπηψζεσλ.

20 Κιηληθή εηθφλα δηζθνθήιεο νζθχνο Δθδήισζε Κξίζεσλ: πλήζσο ε νμεία νζθπαιγία εθδειψλεηαη κεηά απφ ζπλερή θαηαπφλεζε ή κηά άξζε βάξνπο. Άιιεο θνξέο εθδειψλεηαη κεηά απφ έλα πνιχσξν ηαμίδη απηνθηλήηνπ ή κεηά απφ κηα ηνγελή ινίκσμε. Μηα θξίζε νζθπαιγίαο - ηζρηαιγίαο δελ ρξεηάδεηαη πάληα κεγάιε άξζε βάξνπο γηα λα εθδεισζεί. Αθφκα θαη κε έλα απιφ ζθχςηκν ή θηάξληζκα, ή απιφ γέιην, ή έληνλν βήρα κπνξεί λα εκθαληζζεί, αλ ππάξρεη αιινίσζε ηνπ κεζνζπνλδχιηνπ δίζθνπ. Πνιιέο πεξηπηψζεηο Ομείαο Οζθπαιγίαο εθδειψλνληαη κεηά απφ απιή θνχξαζε ζην πιχζηκν πηάησλ ζηελ θνπδίλα, ή ζην μχξηζκα ζην ληπηήξα, ή ζην ζηδέξσκα ξνχρσλ, ή κε άλα απιφ ζθχςηκν γηα δέζηκν ησλ θνξδνληψλ ησλ ππνδεκάησλ, θιπ[ Αεξνπνξηθά ηαμίδηα θαη ππνπίεζε: Μηά άιιε αηηία εκθάληζεο Οζθπαιγίαο είλαη έλα αεξνπνξηθφ ηαμίδη πνιιψλ σξψλ, ζε κηά θακπίλα αεξνζθάθνπο πνπ δελ έρεη πίεζε 1 αηκφζθαηξαο δειαδή mbars (ζπλήζσο έρεη mbar). Πηζαλφλ ν δίζθνο απνξξνθάεη λεξφ ζηελ ππν-πίεζε απηή ηεο θακπίλαο θαη κεηά ηελ πξνζγείσζε, ν δίζθνο έρεη πιένλ ππεξ-πίεζε, νπφηε ν αζζελήο φηαλ ζεθψζεη ηε βαιίηζα ηνπ ν ηλψδεο δαθηχιηνο ηεληψλεηαη θαη κπνξεί λα ππνζηεί πξφπησζε δηζθνθήιεο [47]. Ο ξόινο ησλ κεηεσξνινγηθώλ Παξακέηξσλ: Έρεη παξαηεξεζεί θαη θαηαγξαθεί αχμεζε ηνπ πξνυπάξρνληνο κπνζθειεηηθνχ πφλνπ θάζε είδνπο (δηζθνπάζεηα, νζηεναξζξίηηο), είηε κεηά απφ κηα αιιαγή ηνπ θαηξνχ πξνο ην θξχν (πηψζε ηνπιάρηζηνλ 5 C), ή κεηά απφ κηά απφηνκε πηψζε ηεο αηκνζθαηξηθήο βαξνκεηξηθήο πίεζεο πέξαλ ησλ 4MBar [48], [49]. Δπηδεκηνινγηθά, νη Γεξκαλνί, Weinbrecth WU θαη Simon F βξήθαλ φηη "ε πηώζε ζεξκνθξαζίαο θαη ε αύμεζε ηεο πγξαζίαο απμάλεη ηηο εηζαγσγέο ζηα Ννζνθνκεία, αηόκσλ κε Κήιε Γίζθνπ Οζθύνο" [50]. Βιάβε ζε δόζεηο: Όπσο πξναλαθέξζεθε, κε βάζε ηηο απεηθνλίζεηο ηεο Μαγλεηηθήο ηνκνγξαθίαο, ππάξρνπλ 6 ζηάδηα ηεο ζηαδηαθήο βιάβεο ησλ δίζθσλ ζηε λέα ηαμηλφκεζε. Με απιά ιφγηα πξέπεη λα γίλεη θαηαλνεηφ φηη νη δίζθνη "θζείξνληαη"

21 ζηαδηαθά, ζε "δφζεηο" θαη ε ζπλνιηθή "θαξξηέξα" ελφο δίζθνπ απφ ηελ πξψηε κηθξή ηνπ βιάβε κέρξη ηελ πιήξε εθθχιηζή ηνπ θαη ζηέλσζή ηνπ κπνξεί λα δηαξθέζεη απφ ρξφληα[20]. Ζ θιηληθή πείξα δείρλεη φηη ε ζπκπησκαηνινγία ηνπ θάζε αζζελνχο εμαξηάηαη απφ ην είδνο -ζηάδην ηεο βιάβεο, απφ ην πνηα λέα βιάβε πξνζηέζεθε ζηελ πξνυπάξρνπζα, θαη απφ ηελ ειηθία ηνπ αζζελνχο. ε γεληθέο γξακκέο ηα ζπκπηψκαηα ησλ αζζελψλ ηαμηλνκνχληαη ζηηο εμήο νκάδεο: Πόλνο Οζθύνο (νζθπαιγία): Ζ νμεία Οζθπαιγία εθδειψλεηαη ζπλήζσο κεηά απφ θαηαπφλεζε αιιά φρη πάληα. Γελ είλαη εθηθηφ λα εληνπηζζεί πάληα έλα ζπκβάλ ππξνδφηεζεο. Οη πεξηζζφηεξνη αζζελείο εκθαλίδνπλ πφλν ζηε κέζε, θαη ν πφλνο απηφο ζπλήζσο επηηείλεηαη θαη απιψλεηαη ζηε γχξσ πεξηνρή κε θάπνηεο θηλήζεηο φπσο επίζεο κε ην βήρα, κε ην γέιην θαη κε ην θηάξληζκα.πρλά ν αζζελήο δελ κπνξεί αθφκα θαη λα πεξπαηήζεη ζηξαβψλεη (ζθνιίσζε) θαη αλαγθάδεηαη λα κείλεη πνιιέο κέξεο ζην θξεβάηη. Άιινηε ηα ελνριήκαηα είλαη ειαθξά θαη ν αζζελήο κπνξεί θαη εξγάδεηαη θαλνληθά. Πόλνο Ηζρηαθνύ Νεύξνπ(Ηζρηαιγία ή Μεξαιγία): πρλφ ζχκπησκα ησλ αζζελψλ είλαη ν πφλνο θαηά κήθνο θάπνηαο ξίδαο ηνπ ηζρηαθνχ πιέγκαηνο. Ο πφλνο απηφο κπνξεί λα είλαη ειαθξφο ή θαη αθφξεηνο. Ζ θιαζζηθή ηζρηαιγία εκπεξηέρεη πέξαλ ηνπ πφλνπ θαη ηηο αηζζεηηθέο δηαηαξαρέο. Οη Αηζζεηηθέο δηαηαξαρέο θάησ άθξσλ είλαη κνχδηαζκα ηχπνπ "ζέιαο αιφγνπ", θαπζαιγίεο, κπξκεθηάζεηο, ππαηζζεζία, θιπ. Πέξαλ ηεο νιηθήο θιαζζηθήο ηζρηαιγίαο (πφλνο απφ γινπηφ κέρξη δάθηπια) ππάξρεη θαη ε ηνπηθή ηζρηαιγία, ε νπνία ζπρλά δεκηνπξγεί δηαγλσζηηθά πξνβιήκαηα ζηνπο άπεηξνπο ηαηξνχο. Ζ ηνπηθή ηζρηαιγία είλαη ηξηψλ κνξθψλ ζπλήζσο, ε άλσ (πφλνο κφλν ζην γινπηφ), ε κέζε(πφλνο κφλν ζηελ ηγλπαθή θνηιφηεηα) θαη ε θάησ ηνπηθή ηζρηαιγία (πφλνο ζην έμσ ζθπξφ πίζσ απφ ηελ Πεξφλε)[20]. Αληαιγηθή ζθνιίσζε, ή Αληαιγηθή θιίζε Κνξκνύ ("ζηξάβσκα"): Σν θιηληθφ απηφ εχξεκα δείρλεη κεγάιε Κήιε Γίζθνπ κε πίεζε ξίδαο Ηζρηαθνχ Νεχξνπ. Ζ αληαιγηθή ζθνιίσζε ζπλήζσο επαλέξρεηαη ζε κέξεο. Νεπξνινγηθά ειιείκκαηα ζηα θάησ άθξα: Ζ πίεζε θάζε ξίδαο ηνπ νζθπντεξνχ πιέγκαηνο απφ Κήιε Γίζθνπ επηθέξεη

22 ελίνηε πέξαλ ηνπ πφλνπ, θαη θάπνηα απψιεηα ζηα αληαλαθιαζηηθά θαη ηε κπτθή ηζρχ. Έηζη ζε γεληθέο γξακκέο ηζρχνπλ ηα εμήο αηά πξνζέγγηζε: 1. Γίζθνο Ο3-Ο4: Πηέδεη ηε ξίδα Ο4. Καηαξγεί ην Δπηγνλαηηδηθφ αληαλαθιαζηηθφ. Οδεγεί ζε κπτθή αδπλακία θαη αηξνθία ηνλ ηεηξαθέθαιν κπ. Δλίνηε επεξεάδεη θαη ηνλ Πξφζζην Κλεκηαίν Μχ (Ο4)[20]. 2. Γίζθνο Ο4-Ο5: Πηέδεη ηε ξίδα Ο5. Γελ επεξεάδεη θάπνην αληαλαθιαζηηθφ. Οδεγεί ζε κπτθή αδπλακία θαη αηξνθία ηνπο εθηείλνληεο κχεο ησλ δαθηχισλ ηνπ άθξνπ πνδφο. Δλίνηε πξνθχπηεη αηειήο ή θαη νιηθή Παξαιπηηθή Ηππνπνδία (Πηψζε άθξνπ πνδφο- Drop Foot). Ο αζζελήο αδπλαηεί λα πεξπαηήζεη ζηηο πηέξλεο ησλ πνδηψλ. 3. Γίζθνο Ο5-Η1: Πηέδεη ηε ξίδα Η1, αιιά θαη ελίνηε φιε ηελ Ηππνπξίδα. Καηαξγεί ην Αρίιιεην αληαλαιαζηηθφ. Οδεγεί ζε κπηθή αδπλακία ή κπτθή αηξνθία ηνλ γαζηξνθλήκην κχ. Ο αζζελήο αδπλαηεί λα πεξπαηήζεη ζηηο κχηεο ησλ πνδηψλ. Ηππνπξηδηθή ζπλδξνκή (cauda equina syndrome): Πξφθεηηαη γηα ζπάληα επηπινθή ηε Κήιεο Γίζθνπ Οζθχνο πνπ εθδειψλεηαη φηαλ ν δίζθνο πηέδεη έληνλα ηελ Ηππνπξίδα. Ζ θιηληθή εηθφλα πεξηιακβάλεη παξάιπζε ξηδψλ ηππνπξίδαο κε δηαηαξαρέο βαδίζκαηνο ζηηο πηέξλεο θαη ηηο κχηεο ησλ πνδηψλ θαη απψιεηα νχξσλ θαη θνπξάλσλ)[20] Νεπξνγελήο δηαιείπνπζα ρσιόηεηα: Γηαιείπνπζα ρσιφηεηα είλαη έλα ζχκπησκα φπνπ ν αζζελήο δελ κπνξεί λα πεξπαηήζεη πνιχ γηαηί αηζζάλεηαη θξάκπα ή πφλν ζηηο γάκπεο ή ζηε κία κφλν, ή πφλν θαηά κήθνο φινπ ηνπ θάησ άθξνπ ("ηνπ θφβνληαη ηα πφδηα") θαη ζηακαηάεη. Σν ζχκπησκα ζπηφ ζεκαίλεη είηε απνθξαθηηθή αξηεξηνπνάζεηα [52] είηε πιάγηα ή θεληξηθή ζπνλδπιηθή ζηέλσζε [53]. Ο πίλαθαο δηαθνξηθήο δηάγλσζεο κεηαμχ δηαιείπνπζαο ρσιφηεηαο ζε αξηεξηνπάζεηα θαη ζπνλδπιηθή ζηέλσζε ηνπ Υαξάιακπνπ Γθνχβα είλαη απιφο θαη ρξήζηκνο (παξαηίζεηαη)[20] Αζζελείο κε εηθνληθή νζθπαιγία: Δίλαη ζεκαληηθφ λα επηζεκαλζεί, φηη ε νζθπαιγία θαη ε θήιε δίζθνπ είλαη έλα ζπρλφ αίηην σθειηκηζηηθψλ δηεθδηθήζεσλ απφ εηθνληθνχο αζζελείο (ςεπδν-αζζελείο). Οη σθειηκηζηηθέο απηέο δηεθδηθήζεηο αθνξνχλ ζπλήζσο αλαξξσηηθέο άδεηεο ζθφπηκεο απνθπγήο εξγαζίαο

23 («ινχθα»), ή ρξεκαηηθέο απνδεκηψζεηο κε δηθαζηηθή δηεθδίθεζε κεηά απφ ηξαπκαηηζκνχο επηζέζεσλ ή ηξνραία αηπρήκαηα. Σν πξφβιεκα απηφ είλαη γεληθεπκέλν ζε φια ηα θξάηε, ηφζν ζηνλ δεκφζην φζν θαη ζηνλ ηδησηηθφ ηνκέα, νη δε Ακεξηθαλνί ηαηξνί κε ζθσπηηθή δηάζεζε γξάθνπλ φηη «ε θαιύηεξε ζεξαπεία είλαη ηα πξάζηλα επηζέκαηα» ελλνψληαο απνδεκίσζε κε δνιιάξηα[1]. Οξηζκέλνη απφ ηνπο αζζελείο απηνχο, έξρνληαη πξνεηνηκαζκέλνη ζηνλ ηαηξφ, έρνληαο δηαβάζεη ηα ζπκπηψκαηα θαη ηα θιηληθά επξήκαηα ηεο δηζθνθήιεο, κε ζθνπφ ηελ εμαπάηεζή ηνπ. Γελ γλσξίδνπλ φκσο φηη ππάξρεη εηδηθφ πξσηφθνιιν εμέηαζεο, απόξξεην θαη κε δεκνζηεύζηκν, κε εηδηθά ηέζη, πνπ απνθαιχπηνπλ επζέσο ηελ απάηε, φπσο μερλνχλ θαη ηε καγλεηηθή ηνκνγξαθία θαη ηνειεθηξνλεπξνγξάθεκα.[20]

24 Κιηληθή εμέηαζε αζζελνχο Οη βαζηθέο θιηληθέο δνθηκαζίεο (Tests) πνπ πξέπεη λα ππνβάιιεηαη ν αζζελήο κε εηθφλα Κήιεο Γίζθνπ Οζθχνο θαηά Stanley Hoppenfeld είλαη ηα εμήο:[54] Κιηληθή εμέηαζε αζζελνχο κε Οζθπαιγία Ηζρηαιγία (1) Απιφ βάδηζκα, επηζθφπεζε, έιεγρνο γηα αληαιγηθή ζθνιίσζε. (2) Βάδηζκα ζηηο κχηεο ησλ πνδηψλ (έιεγρνο ηεο Η1 ξίδαο, Γαζηξνθλήκηνο κχο, Παξαιπηηθή Πηεξλνπνδία). (3) Βάδηζκα ζηηο Πηέξλεο ησλ Πνδηψλ (έιεγρνο ηεο Ο5 ξίδαο, Δθηείλνληεο Μχεο θαη Πξφεζηνο Κλεκηαίνο, Παξαιπηηθή Ηππνπνδία). (4) Δλεξγεηηθέο Κηλήζεηο Κάκςεο θαη έθηαζεο ηεο Οζθπτθήο Μνίξαο πνλδπιηθήο ηήιεο. (5) Γνθηκαζία Αλάζπαζεο Σελησκέλνπ Πνδηνχ, ή Test Lasegue, ή Test S.L.R. (Straight Leg Raising). (6) Διεγρνο Αληαθιαζηηθψλ θάησ άθξσλ: Δπηγνλαηηδηθφ (Ο4) θαη Αρίιιεην (Η1). (7) Διεγρνο κε ςειάθεζε θαη αθξφαζε θνηιίαο ειηθησκέλσλ γηα ηπρφλ Aλεχξπζκα Kνηιηαθήο Aνξηήο ή Καξθίλν Παγθξέαηνο.

25 (8) Διεγρνο πεξηθεξηθψλ αξηεξηψλ κε ςειάθεζε ή Τπέξερν Ρνήο Doppler 8MHz γηα Απνθξαθηηθή Αξηεξηνπάζεηα (χλδξνκν Leriche)[55] Παξαθιηληθφο έιεγρνο - Δμεηάζεηο ηηο ειαθξέο πεξηπηψζεηο Οζθπαιγίαο ή Ηζρηαιγίαο, είλαη αξθεηά έλα ηζηνξηθφ ηνπ αζζελνχο, κηά θιηληθή εμέηαζε, θαη δχν Αθηηλνγξαθίεο νζθχνο Face θαη profil. Οη επηκέλνπζεο πεξηπηψζεηο πνπ δηαξθνχλ πάλσ απφ 15 κέξεο ρξεηάδνληαη πιεξέζηεξν έιεγρν κε άιιεο κεζφδνπο φπσο: Eμεηάζεηο αίκαηνο, αθηηλνγξαθία ιεθάλεο, Αμνληθή Σνκνγξαθία, Μαγλεηηθή Σνκνγξαθία, Ζιεθηξνλεπξνγξάθεκα θάησ άθξσλ, πηλζεξνγξάθεκαζθειεηνχ κε ξαδηελεξγφ Σερλήηην 99m, Τπεξερνγξάθεκα θνηιίαο, θιπ. Ζ ρξήζε απηψλ ησλ εμεηάζεσλ έρεη ηελ εμήο αμία ζε θαζεκία μερσξηζηά[56]. (α) Οη απιέο αθηηλνγξαθίεο ΟΜ: Δίλαη ρξήζηκεο γηα εληνπηζκφ ζπγγελψλ αλσκαιηψλ ησλ ζπνλδχισλ, Ηεξνπνίεζεο ηνπ Ο5 πνλδχινπ, Τπεξάξηζκνπ L6 ζπνλδχινπ, Αζπκκεηξίαο Σξνπηζκνχ ησλ Facets, Γπζρηδνχο ξάρεο ηνπ πεηάινπ ηνπ Η1 ζπνλδχινπ, θνιίσζεο, πνλδπιφιπζεο, πνλδπινιίζζεζεο, Οζηηθψλ φγθσλ ζπνλδχισλ, θαηαγκάησλ ζπνλδχισλ, θιπ. Ζ αθηηλνγξαθία Λεθάλεο κπνξεί λα απνθαιχςεη παζήζεηο ηνπ ηζρίνπ πνπ κηκνχληαη ηελ Ηζρηαιγία αιιά θαη βιάβεο ησλ νζηψλ ηεο ιεθάλεο (Πρ κεηαζηάζεηο απφ Καξθίλν ηνπ Πξνζηάηε ζηα ιαγφληα νζηά, Οζηεναξζξίηηο Ηζρίνπ, Αζεπηε λέθξσζε Κεθαιήο Μεξηαίνπ, θιπ)[55]. (β) Οη εμεηάζεηο αίκαηνο: Μπνξεί λα θαλνχλ ρξήζηκεο γηα εληνπηζκφ παζνινγηθψλ πξνβιεκάησλ πνπ εθδειψλνληαη κε Οζθπαιγία. Σέηνηα είλαη ε Βξνπθέιισζε, ε Οπξνινίκσμε, ε Λεπραηκία, ε Μηθξνβηαθή πνλδπινδηζθίηηο, νξηζκέλα Ρεπκαηνινγηθά Ννζήκαηα φπσο ε Αγθπισηηθή πνλδπιίηηο, ε Ρεπκαηνεηδήο Αξζξίηηο, ε Φσξηαζηθή Αξζξίηηο, νη Μεηαζηάζεηο Καξθίλνπ, θιπ[55]. (γ) To ζπηλζεξνγξάθεκα νζηψλ κε Σερλήηην 99m: Γίλεηαη φηαλ ππάξρεη ππνςία γηα πξσηνπαζή ή δεπηεξνπαζή νζηηθφ φγθν ζηε ζπνλδπιηθή ζηήιε, ή ζε άιια ζεκεία ηνπ ζθειεηνχ, φπσο επίζεο γηα δηάγλσζε Μηθξνβηαθήο Οζηενκπειίηηδνο, ή νζηενπνξσηηθνχ θαηάγκαηνο. Οη ιήςεηο θσηνγξαθηψλ γίλνληαη ζε ηξία ρξνληθά ζηάδηα (πηλζεξνγξάθεκα 3 θάζεσλ) θαη ρξεηάδεηαη αξθεηή πξνζνρή ζηελ εξκελεία, γηαηί αλάινγε εηθφλα

26 κε ηηο νζηηθέο βιάβεο λενπιαζηψλ δίλνπλ νη νζηεναξζξίηηδεο θαη ε ζπνλδπιαξζξίηηδα, φπσο θαη ηα θαηάγκαηα ζπνλδχισλ απφ νζηενπφξσζε. [57] (δ) Σν Τπεξερνγξάθεκα Κνηιίαο είλαη ελίνηε ρξήζηκν γηα ηελ απεηθφληζε νξγάλσλ ηεο Κνηιίαο πνπ πξνθαινχλ αληαλαθιψκελν πφλν πνπ εκθαλίδεηαη σο Οζθπαιγία. Σέηνηεο παζήζεηο είλαη ε Νεθξνιηζίαζε, νη Ογθνη ησλ Νεθξψλ, ε Οπηζζνπεξηηνλατθή Ηλσζε, νη Κχζηεηο Χνζεθψλ, νη κεγάινη φγθνη Κνηιίαο, ηα Αλεπξχζκαηα ηεο Κνηιηαθήο ανξηήο, θιπ. (ε) Ζ Αμνληθή Σνκνγξαθία Οζθχνο: Σείλεη ζηαδηαθά λα εγθαηαιιεηθζεί ιφγσ ηεο κεγάιεο αθηηλνβνιίαο πνπ έρεη. Μηά Αμνληθή Σνκνγξαθία Οζθχνο, έρεη πεξίπνπ θνξέο πεξηζζφηεξε αθηηλνβνιία, απφ κηά απιή αθηηλνγξαθία Θψξαθνο [58]. Eηζη, xξεζηκνπνηείηαη ζε εηδηθέο πεξηπηψζεηο φπνπ ρξεηάδεηαη θαιή απεηθφληζε ηνκψλ Οζηψλ (ζπνλδχισλ), γηα πεξηπηψζεηο θαηαγκάησλ θαη Οζηηθψλ Όγθσλ.[59] (ζη) Ζ Μαγλεηηθή Σνκνγξαθία Οζθχνο: ήκεξα (2010) ε πιένλ αθξηβέζηεξε κέζνδνο γηα απεηθφληζε ηεο θαηάζηαζεο ησλ Μεζνζπνλδχιησλ Γίζθσλ, ησλ Νσηηαίσλ Ρηδψλ θαη ηνπ Νσηηαίνπ Μπεινχ είλαη ε Μαγλεηηθή Σνκνγξαθία, ή Απεηθφληζε Μαγλεηηθνχ πληνληζκνχ (MRI). Ζ εμέηαζε απηή - πνπ δελ έρεη θαζφινπ ηνλίδνπζα αθηηλνβνιία - δείρλεη αθ ελφο κελ αλ ν δίζθνο είλαη πγηήο ή εθθπιηζκέλνο, αιιά επίζεο αλ θαη πφζν πξνβάιιεη, αλ θαη θαηά πφζν "έζπαζε" ν Ηλψδεο Γαθηχιηνο θαη αλ θαη θαηά πφζν πηέδνληαη νη ξίδεο, θαη ν Νσηηαίνο κπειφο. Δπίζεο δείρλεη αλ ππάξρνπλ - ζπάληα - φγθνη ησλ καιαθψλ κνξίσλ ηεο πεξηνρήο, φπσο θαη κηά ηπρφλ ζπνλδπινδηζθίηηδα. Αξθεηά δηαγλσζηηθή είλαη ε MRI ζηελ πξψτκε δηάγλσζε ησλ Ρεπκαηνινγηθψλ παζήζεσλ ηεο Οζθπτθήο Μνίξαο π.ηήιεο. Ζ Μαγλεηηθή Σνκνγξαθία ζε ζπζρέηηζε κε ηελ θιηληθή λεπξνινγηθή εηθφλα ηνπ αζζελνχο, απνηεινχλ ηα θξηηήξηα απφθαζεο γηα εγρείξεζε ή φρη. Υσξίο Μαγλεηηθή Σνκνγξαθία ζήκεξα, νπδείο Νεπξνρεηξνπξγφο ή Οξζνπεδηθφο π. ηήιεο δέρεηαη αζζελή γηα εγρείξεζε. Οκσο απηή ε θαηαπιεθηηθή εμέηαζε, έρεη θαη ηα κεηνλεθηήκαηά ηεο. Σν πιένλ ζχλεζεο είλαη απηφ ηεο θιεηζηνθνβίαο θαη ησλ θξίζεσλ παληθνχ πνπ πξνθαινχλ ηα θιεηζηά κεραλήκαηα ζην 30% ησλ αζζελψλ. Απηφ κπνξεί λα παξαθακθζεί κε ηε ρνξήγεζε 2 ψξεο πξηλ ελφο αγρνιπηηθνχ

27 πρ Bromazepam (Lexotanil) 3mg, είηε κε άιιν κεράλεκα αλνηθηνχ ηχπνπ. Σν κεγάιν πξφβιεκα κε ηελ MRI είλαη ηα ζηαηηζηηθά επξήκαηα πνπ ιέλε: "Herniated disks are found on magnetic resonance imaging in 9% to 76% of asymptomatic patients; bulging disks, in 20% to 81%; and degenerative disks, in 46% to 93%". Γειαδή έλα κεγάιν πνζνζηφ αζπκπησκαηηθψλ αλζξψπσλ 9-81% έρεη δηζθνθήιε θαη δελ ην μέξεη (ή ην μέξεη),[61]. Φπζηθά εδψ γελληέηαη ην εξψηεκα, αλ θάπνηνο πνλάεη θαη ε MRI δείμεη δχν Γηζθνθήιεο πσο μέξνπκε πνηα είλαη ε "αλελεξγήο" (αζπκπησκαηηθή) θαη πνηα είλαη ε "ελεξγή" (In progress); Δδψ θαιείηαη ε πείξα ηνπ Οξζνπεδηθνχ θαη ηνπ Νεπξνρεηξνπξγνχ αιιά θαη ε Κιηληθή εηθφλα λα δψζνπλ ιχζε. πληεξεηηθή ζεξαπεία ηεο θήιεο δίζθνπ νζθχνο

28 Κιηλνζηαηηζκφο ζηελ νμεία θξίζε νζθπαιγίαο Λάζνο θαη σζηφ ηξψκα Κξεβαηηνχ Ρσγκέο δαθηπιίνπ ηνπ δίζθνπ

29 Πίλαθαο Παπζίπνλσλ Φαξκάθσλ Ζ ηξαγσδία ηεο Χπκνπαπαίλεο: Μέρξη ζήκεξα - παγθνζκίσο - δελ έρεη εθεπξεζεί θάξκαθν πνπ λα δξά ζεξαπεπηηθά ή πξνιεπηηθά πάλσ ζηηο θήιεο κεζνζπνλδπιίσλ δίζθσλ. Κάπνηε ( ) ρξεζηκνπνηήζεθε ζηηο ΖΠΑ ην έλδπκν ρπκνπαπαίλε (chymopapaine) κε βειφλε, γηα δηάιπζε ηεο δηζθνθήιεο, αιιά πέξαλ ησλ πεληρξψλ απνηειεζκάησλ ππήξμαλ ζαλαηεθφξεο αιιεξγίεο πνπ επέζπξαλ δηθαζηηθέο αγσγέο θαη άκεζε απφζπξζε ηνπ θαξκάθνπ [63]. Έηζη νη ζεξαπείεο είλαη ζήκεξα, είηε ζπληεξεηηθέο, κε ζθνπφ λα θαηεπλάζνπλ ηα ελνριήκαηα ηνπ αζζελνχο κέρξη λα επνπισζεί - ζπξξηθλσζεί ε δηζθνθήιε, θαη λα θχγνπλ ηα νμέα ζπκπηψκαηα, είηε ρεηξνπξγηθέο. Οη ρεηξνπξγηθέο επεκβάζεηο ζηε δηζθνθήιε έρνπλ σο ζθνπφ ηελ αθαίξεζε ηεο δηζθνθήιεο, ή νιφθιεξνπ ηνπ δίζθνπ θαη ζε νξηζκέλεο πεξηπηψζεηο ηελ αληηθαηάζηαζε ηνπ δίζθνπ κε ηερλεηφ, ή ηελ ζπνλδπινδεζία[64]. Ζ μάπια (θιηλνζηαηηζκόο): ηελ νμεία θξίζε Οζθπαιγίαο - Ηζρηαιγίαο, ρξεηάδεηαη ιίγεο κέξεο θιηλνζηαηηζκόο (=μάπια 3-5 κέξεο) ή έζησ ιίγε μεθνχξαζε θαη θάξκαθα παπζίπνλα, αληηθιεγκνλψδε, κπνραιαξσηηθά, θαη ρξήζε ζεξκνθφξαο. Ζ δέζηε απεδείρζε σθέιηκε[65]. Οη παιηέο ηαθηηθέο ησλ

30 Οξζνπεδηθψλ πνπ θξαηνχζαλ ηνπο αζζελείο μάπια 1 έσο θαη 3 κήλεο απεδείρζεζαλ θαηαζηξνθηθέο σο πξνο ηηο επηπηψζεηο ζηo κπνζθειεηηθφ θαη ηελ ςπρνζχλζεζε ησλ αζζελψλ. Γξάθεη ν θαζεγεηήο Οξζνπεδηθήο Andrew J. Haig, director of the Spine Program, University of Michigan, USA: "For every week you spend in bed, you need six to eight weeks to regain lost muscle and get yourself back in shape" ("γηα θάζε βδνκάδα πνπ πεξλάηε ζην θξεβάηη, ρξεηάδεζηε 6-8 βδνκάδεο γηα λα αλαπιεξώζεηε ηε ρακέλε κπτθή κάδα, θαη λα επαλαθέξεηε ηε κέζε ζαο ζε θόξκα")[66]. Γεληθέο Οδεγίεο - Φπζηθνζεξαπεία - Αζθήζεηο - Υεηξνπξαθηηθή: ην δηάζηεκα νμείαο θξίζεο νζθπαιγίαο - ηζρηαιγίαο απαγνξεχεηαη ή απνθεχγεηαη ε πνιχσξε νξζνζηαζία, ε άξζε βαξψλ, ε θαηαπφλεζε, ε πνιχσξε νδήγεζε απηνθηλήηνπ θιπ. Όπσο απνδείρζεθε ζε έξεπλα ζην Texas (2007), "ζηελ νμεία θξίζε Γελ βνεζνύλ νη εηδηθέο αζθήζεηο" [67]. ηε θάζε αλάξξσζεο απφ Ομεία Οζθπαιγία, είλαη κάιινλ απνδεθηφ απφ ηελ πιεηνλφηεηα ησλ ζπγγξαθέσλ, φηη βνεζά ιίγν ή αξθεηά ε Φπζηθνζεξαπεία, ηνπιάρηζηνλ ζηελ απνθαηάζηαζε ηεο θηλεηηθφηεηαο θαη ηνπ κπνζθειεηηθνχ ηφλνπ, κε εξσηεκαηηθφ δε ζηα ππφινηπα ζπκπηψκαηα. Δπεηδή θαηά επνρέο έρνπλ πξνηαζεί δηάθνξεο "εηδηθέο" ηερληθέο (Πρ ΜcKenzie, θιπ) γηα ηε θάζε απηή ηεο oμείαο oζθπαιγίαο, κηά έγθπξε κειέηε ζην Lancet ην έηνο 2007 απέδεημε φηη "ηα αληηθιεγκνλώδε θάξκαθα θαη νη ρεηξηζκνί θηλεηνπνίεζεο είλαη αλαπνηειεζκαηηθά ζηελ νμεία νζθπαιγία, ν δε ρξόλνο αλάξξσζεο είλαη ν ίδηνο ζηαηηζηηθά αθόκα θαη αλ δελ θάλεηο ηίπνηα, θαη απιώο πεξηκέλεηο" [68]. Οη θξίζεηο απηέο νζθπαιγίαο κπνξεί λα θξαηήζνπλ απφ κία κέξα κέρξη θαη έλα κήλα ην πνιχ, εθηφο εμαηξέζεσλ. Απφ ηα ζηαηηζηηθά αλάξξσζεο εμάγεηαη πσο ην 95% ησλ αζζελψλ γίλεηαη θαιά ζε 3 κήλεο, αλεμαξηήησο ζεξαπείαο.[65]. Σν ζπκπέξαζκα άιιεο Ακεξηθαληθήο εξγαζίαο ηνπ 1999 ήηαλ: "Τόζν ε ρεηξνπξαθηηθή όζν θαη ε ζπκβαηηθή αληηκεηώπηζε ζε αζζελείο κε ππνμεία ρακειή νζθπαιγία, έδσζαλ παξόκνηα θιηληθά απνηειέζκαηα. Να ηνληζηεί πάλησο, όηη ε ρξήζε θαξκάθσλ (αληηθιεγκνλώδε, κπνραιαξσηηθά) ππήξμε ζεκαληηθά κεγαιύηεξε γηα ηνπο ππό ηελ ζπλήζε, ζπκβαηηθή αγσγή ζπκκεηέρνλεο". [69]. Ζ Υεηξνπξαθηηθή είλαη ακθηζβεηήζηκε ζηε ζεξαπεία ηεο Κήιεο

31 Γίζθνπ. Ζ Dr. Desiree Lie ηνπ Παλεπηζηεκίνπ ηνπ Texas γξάθεη επαθξηβψο: "Αλ θαη ε ζεξαπεία κε ρεηξηζκνύο θηλεζηνκαιέμσλ κπνξεί λα πξνζθέξεη θάπνηα βξαρππξόζεζκα απνηειέζκαηα, εάλ ζπγθξηζεί κε ηηο ιεγόκελεο ζεξαπείεο απάηεο, ηα σθέιε είλαη πεξηνξηζκέλα ζε ζρέζε κε ηηο θαζηεξσκέλεο ζεξαπείεο" ("Although spinal manipulative therapy may provide short-term benefits, when compared with sham therapy (= ζεξαπεία απαηεώλσλ), benefits are limited in comparison with standard treatments".) [61]. Τα παπζίπνλα θάξκαθα: Χο πξνο ηελ επηινγή θαξκάθσλ γηα ηε ζεξαπεία Γηζθνθήιεο, φπσο είπακε, ΓΔΝ ππάξρεη εηδηθφ θάξκαθν γηα Γηζθνθήιε. Δπίζεο δελ ππάξρνπλ απνδείμεηο φηη θάπνηα αληηθιεγκνλψδε ή κπνραιαξσηηθά θάξκαθα ππεξέρνπλ ησλ άιισλ. Απηφ είλαη ζεκαληηθφ σο πξνο ην ζθέινο θνζηνιφγηνπ (παξάδεηγκα: έλα ΜΑΦ θνζηίδεη 1,97 Δuro ην θνπηί ησλ 20, θαη άιιν ΜΑΦ θνζηίδεη 8,67Υ2=17.34 Euro πάιη ζην θνπηί ησλ 20)[70]. ε κηά άιιε έξεπλα ηνπ έηνπο 2009 βξέζεθε φηη ην αληηθιεγκνλψδεο Celecoxib (Celebrex Pfizer) ζε δφζε 200mg 1X2, είλαη ζηαηηζηηθά αλψηεξν σο παπζίπνλν ζε ζρέζε κε ην λαξθσηηθφ Tramadol (Oxxalgan) ζε δφζε 50mg 1X4 [71]. ε άιιε έξεπλα ηνπ έηνπο 2009 βξέζεθε φηη "ε ζπγρνξήγεζε Γηθινθαηλάθεο (Diclofenac, Voltaren Novartis) κε βηηακίλεο ζπκπιέγκαηνο Β γηα 3 κέξεο από ην ζηόκα (Neurobion, Merck) ήηαλ απνηειεζκαηηθόηεξε ζηνλ πόλν από ηε κνλνζεξαπεία κε δηθινθαηλάθε",[72] αιιά θαιφ είλαη λα επηβεβαησζνχλ ηα απνηειέζκαηα απηά θαη απφ άιινπο εξεπλεηέο, δηφηη ε επηθξαηνχζα άπνςε ζήκεξα είλαη φηη νη βηηακίλεο B-Complex δελ θάλνπλ ηίπνηε ζηελ νζθπαιγία - ηζρηαιγία, θαη είλαη θάξκαθν placebo. Γπζηπρψο, ζπρλά ν πφλνο ηεο νζθπαιγίαο ηζρηαιγίαο ζηελ έθζιηςε δηζθνθήιεο (ζηάδηα ΗΗΗ θαη IV θαηά Υαξ. Γθνχβα) είλαη ηφζν ηξνκαθηηθφο, αγγίδεη ην 9,5 ζηελ θιίκαθα 01-10, πνπ αθφκα θαη νη ζπλδπαζκνί αληηθιεγκνλψδνπο + κπνραιαξσηηθνχ δελ επαξθνχλ γηα λα θαηεπλάζνπλ έζησ ην 50% ηνπ πφλνπ. Δθεί πιένλ, έρνπλ έλδεημε ηα λαξθσηηθά παπζίπνλα θάξκαθα φπσο Κσδείλε (Lonarid, Lonalgal, Boehringer) ή ε Σξακαδφιε (Tramadol, Oxxalgan), ή ηα λεφηεξα θάξκαθα γηα

32 ηνλ λεπξνπαζεηηθφ πφλνgabapentin (Neurontin, Pfizer) θαη ην Pregabalin (Lyrica, Pfizer)[73], θαη [74]. Τα θάξκαθα λεπξνπαζεηηθνύ πόλνπ: Όπσο αλαθέξζεθε ζηελ αξρή ηνπ άξζξνπ ν κεζνζπνλδχιηνο δίζθνο είλαη άλεπξνο (άλεπ λεχξσλ), εθηφο ηεο πεξηθέξεηαο ηνπ δαθηπιίνπ ηνπ, φπνπ έρεη θάπνηεο πξνζθνιιεκέλεο λεπξηθέο ίλεο. Δρεη απνδεηρζεί ζε κειέηε κε δίζθνπο δψλησλ θαη απφ πηψκαηα, φηη φηαλ επηζπκβαίλνπλ ξήμεηο ηνπ δαθηπιίνπ, εθθπιηζηηθέο ή ηξαπκαηηθέο, ηφηε θαηά ηε δηαδηθαζία επνχισζεο δηεηζδχνπλ κέζα απφ ηε ξσγκή ζε απηφλ λεπξηθά ηλίδηα αλάπιαζεο, πνπ θαζηζηνχλ ηνλ εθθπιηζκέλν δίζθν πιένλ επψδπλν [29], [75]. Έηζη εμεγείηαη γηαηί πνλάλε νη αζζελείο κε εθθπιηζκέλν δίζθν, αθφκα θαη αλ δελ έρνπλ θήιε δίζθνπ, ή ε θήιε δελ πηέδεη ξίδα. ηηο πεξηπηψζεηο απηέο θαίλεηαη φηη ε ζεξαπεία ηνπ άκεζνπ κέιινληνο ζα είλαη ηα θάξκαθα λεπξνπαζεηηθνχ πφλνπ. ε Ηαπσληθή έξεπλα ηνπ 2007 επί 76 αζζελψλ κε ηζρηαιγία, ζε 3κελε ρνξήγεζε, απεδείρζε φηη ε Gabapentin (Neurontin Pfizer) είλαη δξαζηηθή ηφζν ζηελ Κήιε Γίζθνπ φζν θαη ζηε πνλδπιηθή ηέλσζε [76]. ε κηά εξγαζία ηνπ 2009 απφ ην Μηιάλν ηεο Ηηαιίαο, ηεθκεξηψζεθε φηη "ν ζπλδπαζκόο Pregabalin (Lyrica, Pfizer) + Celecoxib (Celebrex, Pfizer)είλαη αλώηεξνο ηεο κνλνζεξαπείαο γηα ηε Χξόληα νζθπαιγία" [77]. H Γιπθνδακίλε είλαη άρξεζηε: H Γιπθνδακίλε (Glucosamine), αλήθνπζα επί ζεηξά εηψλ ζηα "ζπκπιεξψκαηα δηαηξνθήο", απεδείρζε κε έξεπλα ζην Όζιν ηεο Ννξβεγίαο, φηη δελ είλαη δξαζηηθή ζηελ νζθπαιγία θαη ηε δηζθνπάζεηα [78]. Οη ελέζεηο Κνξηηθνεηδώλ: H Κιηληθή εκπεηξία έδεημε φηη ππάξρεη ζεκαληηθή σθέιεηα, ζε επηιεγκέλεο πεξηπηψζεηο αζζελψλ, κε ηηο εγρχζεηο θνξηηδφλεο, ηνπηθνχ αλαηζζεηηθνχ θαη άιισλ θαξκάθσλ ζηνλ επηζθιεξίδην ρψξν. Κνξηηθνζηεξνεηδψλ Φαξκάθσλ (Dexamethasone=Celestone, ή Triamcinolone=Kenacort)[79]. Διιεληθή έξεπλα Αλαηζζεζηνιφγσλ ηνπ 2000 ζην Ηαηξείν Πφλνπ ηνπ Ηππνθξάηεηνπ Ννζνθνκείνπ Αζελψλ έδεημε φηη"ζ επηζθιεξίδηα ρνξήγεζε θνξηηθνζηεξνεηδώλ (Depo Medrol) κε Bupivacaine (Marcaine, Astra) θαη Fentanyl ζε πεξηπηώζεηο ξηδίηηδαο έρεη ζεακαηηθή αληαπόθξηζε κεηώλνληαο ηνλ ρξόλν ζεξαπείαο θαη πξνθαιώληαο ύθεζε ησλ ελνριεκάησλ θαη

33 επηζηξνθή ησλ αζζελώλ ζηελ εξγαζία ηνπο" [80]. Αληίζεηα ζε Ακεξηθαληθφ άξζξν ηνπ έηνπο 2009 γξάθεη φηη νη ελέζεηο Κνξηηδφλεο πξνζθέξνπλ πξνζσξηλφ απνηέιεζκα: «The efficacy of spinal injections is limited. Epidural corticosteroid injections may offer temporary relief of sciatica»[81]. Δίλαη πξνθαλέο φηη νη δηαθνξέο απηέο πξέπεη λα απνδνζνχλ ζε δηαθνξεηηθά Target group αζζελψλ πνπ αληηδξνχλ δηαθνξεηηθά ζηηο ελέζεηο Κνξηηδφλεο ζηε ζπνλδπιηθή ζηήιε. Οη ελέζεηο θνξηηθνεηδψλ ή άιισλ θαηάιιεισλ θαξκάθσλ ζηε ζπνλδπιηθή ζηήιε πξέπεη λα εθηεινχληαη απφ εθπαηδεπκέλν γηαηξφ (αλαηζζεζηνιφγν, αθηηλνιφγν, νξζνπαηδηθφ ή λεπξνρεηξνπξγφ) ζε θαηάιιειν ρψξν κε άζεπηεο ζπλζήθεο θαη αθηηλνζθνπηθφ έιεγρν. ε θακκία πεξίπησζε δελ γίλνληαη ζε ηδησηηθφ ηαηξείν, ζηα ηπθιά, σο ελδνκπτθέο ελέζεηο. Νεπξνινγηθά ειιείκκαηα θάησ άθξσλ: Οη Πεξηπηψζεηο κε Ηππνπξηδηθή ζπλδξνκή (απψιεηα νχξσλ θαη θνπξάλσλ) είλαη απαξαίηεην λα ρεηξνπξγνχληαη επεηγφλησο. Οη πεξηπηψζεηο κε Οιηθή Παξαιπηηθή ηππνπνδία (Drop Foot) θαιφ είλαη λα ρεηξνπξγνχληαη ζχληνκα, ελψ πεξηπηψζεηο κε Αηειή Παξαιπηηθή Ηππνπνδία κπνξνχλ λα αληηκεησπηζζνχλ ζπληεξεηηθά θαη αλακνλή παξαθνινχζεζεο. Οκσο, ζπκβαίλνπλ θαη παξάδνμα. Απφ αλαδξνκηθή κειέηε ζε αζζελείο, εθ ησλ νπνίσλ ην 30-40% έπαζρε απφ δηζθνθήιεο, δηαπηζηψζεθε φηη oιηθέο παξαιπηηθέο ηππνπνδίεο, είηε ρεηξνπξγεζνχλ είηε φρη, έρνπλ ην ίδην πνζνζηφ απνθαηάζηαζεο, πεξί ην 50%. Δπίζεο, ζηελ ίδηα κειέηε, παξαηεξήζεθε φηη νη αηειείο παξαιπηηθέο ηππνπνδίεο ιφγσ δηζθνθήιεο, πνπ δελ ρεηξνπξγήζεθαλ, επαλήιζαλ κε παξαζπνλδπιηθέο ελέζεηο Κνηηθνζηεξνεηδψλ ζε πνζνζηφ 95% κέζα ζε 45 κέξεο, θαη νη ππφινηπνη αζζελείο ζε 6 κήλεο. πάληα παξέκεηλαλ αηζζεηηθέο δηαηαξαρέο πέξαλ ησλ 12 κελψλ θαη ειαθξά κπτθή αδπλακία [20] Σπζθεπέο θαη Ηαηξεία Πόλνπ: Σειεπηαία εκθαλίζζεθαλ ζην εκπφξην ειεθηξνληθέο ζπζθεπέο παπζίπνλεο ειεθηξνζεξαπείαο SCS νη νπνίεο εκθπηεχνληαη κε ειεθηξφδηα θάησ απφ ην δέξκα. ηα ιεγφκελα Ηαηξεία πφλνπ νη αλαηζζεζηνιφγνη εκθπηεχνπλ δηαδεξκηθά έλα ιεπηφ θαζεηήξα ζηνλ επηζθιεξίδην ρψξν, ηνλ αθηλεηνπνηνχλ ζην δέξκα, θαη απφ εθεί θάλνπλ ελέζεηο κίγκαηνο Πεζηδίλεο(λαξθσηηθφ παπζίπνλν) ή Fentanyl,

34 κε Μαξθαίλε(Marcaine Astra) (ηνπηθφ αλαηζζεηηθφ κεγάιεο δηάξθεηαο) κέρξη λα ππνρσξήζεη ε θξίζε Οζθπαιγίαο. Eιμεηο: Σν έηνο 2009 παξνπζηάζζεθε απφ νξηζκέλα Θεξαπεπηήξηα ησλ Αζελψλ ην κεράλεκα απηφκαηεο ζπνλδπιηθήο Διμεο "DRS System 9000" κε ζθνπφ ηελ "αλάηαμε ηεο θήιεο δίζθνπ, κέζα ζε δέθα ζπλεδξίεο θαη κε πνζνζηφ επηηπρίαο 85%". Ζ απνηειεζκαηηθφηεηα ηεο κεζφδνπ είλαη ακθηζβεηνχκελε, ε επηινγή ησλ αζζελψλ δελ γίλεηαη κε επηζηεκνληθά θξηηήξηα, ην θφζηνο είλαη πςειφ θαη νη ζχγρξνλνη "Πξνθξνχζηεο" εθκεηαιεχνληαη ηελ θαινήζε, ζπλήζσο, θπζηθή ηζηνξία ηεο δηζθνπάζεηαο. H Dr Desiree Lie, γξάθεη: "Traction has not been shown to improve symptoms for LBP patients with or without sciatica. Bed rest provides no benefits, and staying active is recommended" ("Οη έιμεηο δελ πξνζθέξνπλ ηίπνηα ζηελ Οζθπαιγία ηζρηαιγία, όπσο επίζεο θαη ε πνιύ μάπια δελ πξνζθέξεη. Σπληζηνύκε λα παξακείλεηε ζε θίλεζε δξαζηήξηνη"). Κηλεδηθόο Βεινληζκόο: Σα απνηειέζκαηα ηεο ζεξαπείαο κε ηνλ θηλεδηθφ βεινληζκφ ζηελ Οζθπαιγία Ηζρηαιγία είλαη αληηθξνπφκελα. Ο παγθφζκηνο Οξγαληζκφο Τγείαο θαζνξίδεη ζαθέζηαηα φηη ν Βεινληζκφο ΓΔΝ ζεξαπεχεη θακκία πάζεζε, αιιά ζε νξηζκέλεο (παξαζέηεη πίλαθα) βνεζά βξαρππξφζεζκα κε παπζίπνλε δξάζε. Οκσο απηή ε παπζίπνλε δξάζε ηνπ είλαη βξαρεία έσο αλχπαξθηε. Ζ θιαζζηθή απάληεζε ζηνπο ζηαζψηεο ηνπ Βεινληζκνχ είλαη φηη ε παπζίπνλε δξάζε νθείιεηαη είηε ζε "placebo effect" ζε άηνκα απνθαινχκελα παιαηά ΝΦΓ (λεπξνθπηηθέο δηαηαξαρέο), είηε είλαη βξαρείαο ηζρχνο ιφγσ απειεπζέξσζεο ελδνξθηλψλ. αθψο φκσο, ν Βεινληζκφο έρεη αλχπαξθην ζεξαπεπηηθφ απνηέιεζκα ζηε Γηζθνθήιε. ε βξαρείεο ειαθξέο πεξηπηψζεηο, ε παπζίπνλε δξάζε ηνπ βεινληζκνχ "ζπγρξνλίδεηαη" κε ηνλ ρξφλν αλάξξσζεο ηεο παζήζεσο, θαη ν αζζελήο λνκίδεη φηη δήζελ "έγηλε θαιά κε ην βεινληζκφ", θάηη αλάινγν κε ηα εηθνληθά θάξκαθα placebo "γηα ην ιαηκφ" πνπ πσινχληαη ζηα θαξκαθεία γηα ην θνηλφ ζπλάρη. Σα πάξεηο, δελ ηα πάξεηο, γίλεζαη θαιά ζε 7-10 κέξεο. ε εξγαζία ηνπ Παλεπηζηεκίνπ Texas δηαβάδνπκε: "Απόδεημε γηα ηελ απνηειεζκαηηθόηεηα ηνπ Κηλεδηθνύ Βεινληζκνύ είλαη πεδίν δηακάρεο, αιιά κεγάιεο πνηνηηθέο κειέηεο δελ έδεημαλ θακκία σθέιεηα" ("Evidence for the benefit of acupuncture is

35 conflicting, but no benefit has been proven in higher-quality trials")[82]. ην κεηαμχ, επεηδή ε κέζνδνο ηνπ θηλεδηθνχ βεινληζκνχ δηαδφζεθε αξθεηά ζηελ Δπξψπε ηα ηειεπηαία ρξφληα, θαη κάιηζηα αζθείηαη ζπρλά θαη απφ κε ηαηξνχο, πξάγκα παξάλνκν, ηνλ Οθηψβξην 2010 δεκνζηεχζεθε βξεηηαληθή κειέηε απφ ην Παλεπηζηήκην ηνπ Exeter φπνπ αλαθέξεηαη φηη"...δεθάδεο άηνκα έρνπλ ράζεη ηε δσή ηνπο από θαθή εθαξκνγή κεζόδσλ βεινληζκνύ ζηε Βξεηαλία, ελώ θαινύληαη όινη νη ελαιιαθηηθνί γηαηξνί ηεο ρώξαο λα πεξάζνπλ ζπκπιεξσκαηηθή, απζηεξή εθπαίδεπζε. Ογδόληα έμη άηνκα έρνπλ ράζεη ηε δσή ηνπο ηα ηειεπηαία 45 ρξόληα, ζηε Βξεηηαλία, επεηδή νη γηαηξνί δελ είραλ ηε ζσζηή εθπαίδεπζε"[83]. Ζ Χξόληα Οζθπαιγία: ηελ Υξόληα Φάζε Οζθπαιγίαο Ιζρηαιγίαο (αζπκπησκαηηθή θάζε), ρξεηάδνληαη ζπλήζσο απιψο πξνθπιάμεηο, θνιχκβεζε (ηέιεηα ιχζε είλαη νη ζεξκαηλφκελεο πηζίλεο) θαη νη εηδηθέο αζθήζεηο γπκλαζηηθήο. "Γηαηεξήζνπ Ηζρπξφο, Δχθακπηνο, θαη Δπζπγκακηζκέλνο ("Stay Strong, Flexible and Coordinated") ζπληζηνχλ νη Ακεξηθαλνί εηδηθνί ηνπ Παλεπηζηεκίνπ ηεο Washington. Σα θπξηψηεξα αίηηα πνπ βιάπηνπλ ζηε Υξφληα Οζθπαιγία, είλαη ε Παρπζαξθία, ε άξζε βαξψλ, ε πνιχσξε νξζνζηαζία θαη ε ζθπθηή εξγαζία. πάληα λα ρξεηαζζεί εγρείξεζε έλαο αζζελήο κε ρξφληα νζθπαιγία ηζρηαιγία. πλήζσο απηφ ζπκβαίλεη αλ εκθαληζζεί πνλδπιηθή ηέλσζε. Μέζνδνη ζεξαπείαο φπσο νη έιμεηο, ην ΣENS, ν Bεινληζκφο, εmαγλεηνζεξαπεία θιπ είλαη άλεπ πξαθηηθνχ ζεξαπεπηηθνχ απνηειέζκαηνο, ίζσο πξνζθέξνπλ απιψο πξνζσξηλή αλαθνχθηζε σο "εηθνληθφ θάξκαθν" (placebo effect), θαη κάιινλ"ζπγρξνλίδνληαη κε ηνλ ρξόλν αλάξξσζεο ηνπ αζζελνύο", φπσο εχζηνρα γξάθνπλ νη Ακεξηθαλνί Hugo Keim, Kirkaldy Willis θαη Frank Netter [1]. Εώλεο Οζθύνο: Ζ Εψλε Οζθχνο θαη νη "εηδηθνί" λάξζεθεο δελ είλαη απνδεθηέο απφ ηνπο πεξηζζφηεξνπο εηδηθνχο εξεπλεηέο, θαη είλαη ζηαηηζηηθά αλαπνηειεζκαηηθέο φπσο απέδεημε δηπιή ηπθιή κειέηε, αλ θαη κεξηθνί αζζελείο σθεινχληαη απφ ηε ζεξκόηεηα πνπ πξνθαινχλ νη δψλεο. Ακεξηθαληθή εξγαζία ησλ Wassell θαη ζπλεξγαηψλ ζε εξγάηεο, ηνπ έηνπο 2000 απέδεημε φηη νη δψλεο νζθχνο δελ πξνζθέξνπλ ηίπνηε ζηελ νζθπαιγία νχηε ηελ πξνιακβάλνπλ. [84], θαη [85].

36 Οξζνπεδηθά ζηξώκαηα ύπλνπ: Δπεηδή, αξθεηνί αζζελείο ξσηνχλ "ηη ζηξώκα ύπλνπ λα αγνξάζσ;", είλαη ζίγνπξν φηη απηφ πνπ πξνέρεη είλαη ην θξεββάηη θάησ απφ ην ζηξψκα λα έρεη ζαλίδηα, θαη φρη ειαζηηθά ζχξκαηα πνπ βνπιηάδνπλ (ζνπκηέο), πξάγκα πνπ δελ ην βιέπνπκε πηά ζε νηθίεο αιιά -φισο παξαδφμσο- ην βιέπνπκε ζε μελνδνρεία 5 αζηέξσλ, κάιινλ απφ άγλνηα ηεο Γηεχζπλζεο! Όζν γηα ηελ επηινγή ηξψκαηνο Ύπλνπ, πξαθηηθά δελ έρεη θακκία ζεκαζία ε επηινγή ηνπ, φπσο απέδεημε ε ζπγθξηηηθή κειέηε ηαηξψλ απφ ηε Γαλία, ε νπνία θαηέιεμε ζην ζπκπέξαζκα "Έλα ζηξώκα λεξνύ (Akva, Denmark) θαη έλα ζηξώκα αθξνύ (καιαθή πνιπνπξεζάλε, Tempur, Denmark) επεξεάδεη γεληθά ζεηηθώο ηα ζπκπηώκαηα νζθπαιγίαο, ηε ιεηηνπξγία, θαη ηνλ ύπλν, πην ζεηηθά από έλα ζθιεξό ζηξώκα (Hard Mattress), αιιά νη δηαθνξέο ήηαλ ζηαηηζηηθά κηθξέο".(conclusion: "The Waterbed (Akva, Denmark) and foam mattress (Tempur) did influence back symptoms, function and sleep more positively as apposed to the hard mattress (Innovation Futon), but the differences were small").[86] Γηαηξνθή θαη δηζθνπάζεηα: ην επξχ θνηλφ, επηθξαηεί ε ιαλζαζκέλε άπνςε, φηη δήζελ ε δηαηξνθή κε αικπξέο ηξνθέο, πξνθαιεί ηε δεκηνπξγία αιάησλ ζηε Σπνλδπιηθή Σηήιε. Μέρξη ζήκεξα φκσο, νπδεκία ζπζρέηηζε έρεη απνδεηρζεί κεηαμχ είδνπο δηαηξνθήο θαη εθθπιηζηηθψλ αιινηψζεσλ ηεο πνλδπιηθήο ηήιεο, δειαδή Κήιε Γίζθνπ, εθθπιηζηηθή Γηζθνπάζεηα, θαη Δθθπιηζηηθή πνλδπιαξζξίηηδα. Φπζηθά, είλαη εληειψο αηεθκεξίσηε επηζηεκνληθά αιιά θαη αζηεία, ε ζπκβνπιή νξηζκέλσλ παιηψλ ηαηξψλ πξνο ηνχο αζζελείο κε πνλδπιαξζξνπάζεηα "ερεηο άιαηα ζηε ζπνλδπιηθή ζηήιε, κε ηξώο αικπξά θαη ζάιηζεο". Δμ'άιινπ, ηα νζηεφθπηα (απηά απνθαιεί ν ιαφο "άιαηα") απνηεινχληαη απφ Φσζθνξηθφ Αζβέζηην [Ca3(PO4)2], ελψ ηφ αιάηη ησλ ηξνθψλ είλαη ηφ Υισξηνχρν Νάηξην (ΝaCl) πνπ έρεη επηπηψζεηο ζηελ Τπέξηαζε, φρη ζηε Γηζθνπάζεηα[1]. Ζ ρεηξνπξγηθή ζεξαπεία ηεο θήιεο δίζθνπ νζθχνο

37 Ζ αιήζεηα είλαη φηη νη ελδείμεηο γηα ρεηξνπξγηθή επέκβαζε ζηε Γηζθνθήιε αιιάδνπλ ξαγδαία κε ηα ρξφληα. Οη δπηηθέο θνηλσλίεο, θαη ηδίσο ε Διιεληθή δηάθεηληαη κε κεγάιε επηθπιαθηηθφηεηα θαη αξλεηηζκφ απέλαληη ζε εγρεηξήζεηο ζηε ζπνλδπιηθή ζηήιε. Απηφ εμαξηήζεθε απφ πνιινχο παξάγνληεο. Έλαο παξάγσλ είλαη ε απφθηεζε αξλεηηθήο εκπεηξίαο αζζελψλ κε ηηο πνιιέο επηπινθέο ζην παξειζφλ. Γεχηεξνο παξάγσλ είλαη ε εθεχξεζε ηεο Μαγλεηηθήο Σνκνγξαθίαο. Πην εχθνια ηψξα νη ηαηξνί κπνξνχλ λα επηιέμνπλ "πνηνο ρξεηάδεηαη εγρείξεζε, θαη πνηνο φρη". Έλαο ηξίηνο παξάγσλ είλαη ε εμέιημε ηεο ηερλνινγίαο εξγαιείσλ γηα ηελ επέκβαζε. Όκσο, ν θπξηφηεξνο παξάγσλ πνπ κάιινλ απνθξχπηεηαη βηβιηνγξαθηθά, είλαη ε "ηαηξνγελήο δήηεζε" ιφγσ ηεο κεγάιεο αχμεζεο ηνπ αξηζκνχ Οξζνπεδηθψλ θαη ηδίσο Νεπξνρεηξνπξγψλ ηα ηειεπηαία ρξφληα. ηηο ΖΠΑ κε πιεζπζκφ άηνκα, γίλνληαη εηεζίσο εγρεηξήζεηο γηα Γηζθνπάζεηα (Half million Back operations)[22]. ηελ Διιάδα δελ είλαη γλσζηφο ν αξηζκφο απηφο ησλ επεκβάζεσλ, πάλησο θαη εθηίκεζε ηνπ Υαξάιακπνπ Γθνχβα πξέπεη λα γίλνληαη εηεζίσο. Μεηαπνιεκηθά θαη κέρξη ην 1970 πεξίπνπ, πξαθηηθά γίλνληαλ ειάρηζηεο εγρεηξήζεηο γηα Γηζθνθήιε ζηελ Διιάδα. Ο πξψηνο Νεπξνρεηξνπξγφο πνπ έθαλε ζηελ Διιάδα ηέηνηεο εγρεηξήζεηο είλαη ν Γψξνο Οηθνλφκνπ ζηελ Πνιπθιηληθή Αζελψλ. ηαδηαθά άξρηζαλ λα θάλνπλ ηέηνηεο εγρεηξήζεηο ηε δεθαεηία ηνπ 80 νη Οξζνπεδηθνί κε εμεηδίθεπζε ζηε πνλδπιηθή ηήιε ζηελ Αζήλα, Θεζζαινλίθε, Ησάλληλα, Πάηξα, Κξήηε, θιπ θαη κάιηζηα κε αζθφπσο κεγάιν εχξνο ελδείμεσλ. Όκσο ε θαηαηγίδα ησλ επηπινθώλ εμαλάγθαζε ηελ Οξζνπεδηθή θνηλφηεηα λα αλαθξνχζεη πξχκλαλ θαη παξά ηε βειηίσζε ηεο ηερλνινγίαο - ην εηδηθφ ρεηξνπξγηθφ θξεββάηη γηα εγρείξεζε Γηζθεθηνκήο εθεπξέζεθε ην νη εγρεηξήζεηο κεηψζεθαλ, ψζπνπ αλέιαβαλ νη Νεπξνρεηξνπξγνί ηε κεγάιε πιεηνςεθία ησλ εγρεηξήζεσλ απηψλ ηε δεθαεηία κεηά ην Μεηά ηε κεγάιε εκπεηξία πνπ απνθηήζεθε απφ ηηο δηάθνξεο κεζφδνπο Γηζθεθηνκήο, νη ελδείμεηο γηα εγρείξεζε ζε θήιε δίζθνπ νζθχνο θαζνξίδνληαη ζήκεξα ππνρξεσηηθά κε βάζε ην ζπλδπαζκφ ηεο θιηληθήο εηθφλαο κε ηελ εηθφλα ηεο Μαγλεηηθήο Σνκνγξαθίαο. ηνλ παξαηηζέκελν πίλαθα ηνπ Υαξάιακπνπ Γθνχβα, θαίλνληαη πνηεο νκάδεο αζζελψλ ρξεηάδνληαη ζπληεξεηηθή αγσγή θαη πνηεο

38 νκάδεο ρξεηάδνληαη επέκβαζε. Δγρεηξήζεηο πνπ γίλνληαη ζήκεξα γηα Γηζθνθήιε (ζην 5-10% ησλ αζζελψλ) είλαη ε θιαζζηθή ζπξηδσηή δηζθεθηνκή (Fenestretion), ε δηαδεξκηθή δηζθεθηνκή, ε Γηζθεθηνκή κε ζπνλδπινδεζία, ν Σερλεηφο Γίζθνο, θιπ. Όιεο γίλνληαη κε νπίζζηα πξνζπέιαζε εθηφο ηνπ ηερλεηνχ δίζθνπ πνπ γίλεηαη κε πξφζζηα πξνζπέιαζε (απφ ηελ θνηιηά). Με ηα ρξφληα ε απνηειεζκαηηθφηεηα ησλ εγρεηξήζεσλ απμάλεηαη, θαη νη επηπινθέο κεηψλνληαη. ε κηά ηπραηνπνηεκέλε κειέηε 5 εξεπλεηψλ ζηελ Οιιαλδία (2008) πνπ δεκνζηεχζεθε ζην British Medical Journal θαη ζην Medscape Journal of Medicine ειέγρζεθε ε απνηειεζκαηηθφηεηα ηεο ζπληεξεηηθήο θαη ηεο ρεηξνπξγηθήο ζεξαπείαο γηα Κήιε Γίζθνπ κε Ηζρηαιγία. Σα ζπκπεξάζκαηα είλαη φηη "κεηά από 1-2 ρξόληα δελ ππήξμαλ δηαθνξέο κεηαμύ ησλ δύν νκάδσλ, απιώο νη ρεηξνπξγεκέλνη απαιιάζζνληαλ λσξίηεξα από ηνλ πόλν ζην θάησ άθξν". Δηδηθφηεξα, ην αθξηβέο ζπκπέξαζκα έρεη σο εμήο: "Conclusions: Five investigators from The Netherlands report in the British Medical Journal in 2008 on a randomized controlled trial at 9 Dutch hospitals of 283 patients who had had sciatica for 6-12 weeks. After 1 and 2 years, there were no significant differences in disability between the surgical and the conservative arms of the trial. Twenty percent (20%) of both groups reported an unsatisfactory outcome at 2 years. However, surgery did provide more rapid relief of leg pain early on, and 44% of the group treated conservatively eventually had surgery. Both treatments of sciatica are obviously unsatisfactory for many patients".[87] Απνηειέζκαηα Υεηξνπξγηθώλ Δπεκβάζεσλ Γηζθεθηνκήο - Δπηπινθέο Φαίλεηαη φηη ζε "έκπεηξα ρέξηα" ζήκεξα ε Οζθπτθή Γηζθεθηνκή -ζε αληίζεζε κε ην παξειζφλ- έρεη βξαρππξφζεζκα θαιά απνηειέζκαηα πάλσ απφ 90%, αλ θαη ζε θάπνηεο ρψξεο ηξφπνο θξίζεο ησλ απνηειεζκάησλ ζεσξείηαη ιάζνο. Σν ζσζηφ είλαη ε πηζηνπνίεζε θαη ν έιεγρνο λα γίλεηαη αλσλχκσο απφ άιια θέληξα καθξηά απφ ην εξεπλεηηθφ. Σα καθξνπξφζεζκα απνηειέζκαηα ηεο Οζθπτθήο Γηζθεθηνκήο είλαη ζαθψο ρεηξφηεξα απφ ηα βξαρππξφζεζκα, ιφγσ ηεο ζπκπιεζίαζεο ησλ δχν παξαθείκελσλ ζπνλδχισλ, πξνθαιείηαη δειαδή πάληα νζηεναξζξίηηο ησλ Γιελίζθσλ (Facets Syndrome) εθηφο θαη αλ γίλεη ηνπνζέηεζε κεηαιιηθψλ εμαξηεκάησλ (ζπνλδπινδεζία, δηαρσξηζηήο

39 αθαλζσδψλ απνθχζεσλ, κεηαιηθνί θχιηλδξνη ζην κεζνζπνλδχιην δηάζηεκα, θιπ). Γπζηπρψο νπδείο ρεηξνπξγεκέλνο αζζελήο είλαη επραξηζηεκέλνο 100% καθξνπξφζεζκα, ρσξίο απηφ λα ζεκαίλεη φηη δελ πξέπεη λα γίλνληαη εγρεηξήζεηο Γηζθεθηνκήο. Σειεπηαία παξνπζηάζζεθε θαη κηθξή ηερλεηή άξζξσζε γηα ηηο αξζξψζεηο ησλ Γιελίζθσλ (Fenix). Ο Σερλεηφο Γίζθνο, δηαδεδνκέλνο ζηηο ΖΠΑ θαη ηε Γεξκαλία, κε πιεζψξα δηθαζηηθψλ αγσγψλ γηα Ηαηξηθή Ακέιεηα, αλ θαη ππνζρέζεθε πνιιά, κάιινλ απνγνήηεπζε ηνπο Οξζνπεδηθνχο. Οη επηπινθέο ησλ εγρεηξήζεσλ Γηζθεθηνκήο, πνλδπινδεζίαο ή ηνπνζέηεζεο Σερλεηνχ Γίζθνπ είλαη ζεκαληηθέο θαη πνιιέο, αιιά επηπρψο φρη ζπρλέο: Αηκαηψκαηα ηνπ Κνηιηαθνχ ηνηρψκαηνο (abdominal wall hematomas), Γηεγρεηξεηηθέο βιάβεο αγγείσλ (vascular injury), Γηεγρεηξεηηθέο Ρήμεηο ηεο θιεξάο Μήληγγνο (dural tears), Γηεγρεηξεηηθέο Καθψζεηο Νεχξσλ (Nerve injury), Παιίλδξνκε εθζπεξκάηηζε ζηνπο άλδξεο (Retrograde ejaculation in males), Παξεθηφπηζε ηεο πξφζεζεο (Migration of the prosthesis). [88]. Μεηεγρεηξεηηθέο Λνηκψμεηο Μεηεγρεηξεηηθέο Θξνκβψζεηο θαη Πλεπκνληθή εκβνιή Τπνηξνπή Γηζθνθήιεο ή αηειήο αθαίξεζε απηήο Κεληξηθή ή πιάγηα ζπνλδπιηθή ζηέλσζε απφ ξάθε δίζθνπ ή κεηεγρεηξεηηθή νπιή ή πάρπλζε ζπλδέζκσλ.[89] Οζηεναξζξίηηο ησλ Γιελίζθσλ (Facets Syndrome) Απηφ είλαη έλα πνιπ κεγάιν ζέκα θαη ε αιήζεηα είλαη φηη ζε θαλέλα θιαζζηθφ ζχγγξακκα δελ ζα ζπλαληήζνπκε αληίζηνηρε θαηαρψξεζε. Πην πάλσ πεξηγξάθεθε έλαο κεγάινο αξηζκφο αηηίσλ πνπ πξνθαιεί ηελ "Δθθπιηζηηθή Νφζν ησλ Γίζθσλ" θαη θαη επέθηαζε ηελ Κήιε Γίζθνπ. Πξαθηηθά δελ κπνξνχκε λα αιιάμνπκε ηα ηξία ζεκαληηθφηεξα αίηηα πνπ πξνθαινχλ ηε λφζν. Σα γνλίδηά

40 καο, πνπ επζχλνληαη γηα ην ειιαησκαηηθφ Κνιιαγφλν ΗΥ ζην δαθηχιην, νχηε λα αλαζηξέςνπκε ην γήξαο, αιιά νχηε θαη λα μαλαγπξίζνπκε ζηελ ηεηξαπνδηθή ζηήξημε ησλ Πηζεθνεηδψλ! Μπνξνχκε φκσο λα ιάβνπκε ππφςε καο θάπνηα απιά κέηξα πνπ απνδεδεηγκέλα απμάλνπλ ή κεηψλνπλ ηνπο θηλδχλνπο Κήιεο Γίζθνπ. Απηά είλαη: Ζ Παρπζαξθία απμάλεη ζηαηηζηηθά ηνλ θίλδπλν εκθάληζεο Κήιεο Γίζθνπ, ιφγσ ππεξθφξηηζεο, αλ θαη κεγάιν πνζνζηφ ρεηξνπξγεζέλησλ αζζελψλ κε δηζθνθήιε ήηαλ θνκςνί (λνξκνβαξείο). Ζ Πιήξεο έιιεηςε άζθεζεο απμάλεη ηνλ θίλδπλν, αιιά θαη ε αλεμέιεγθηε ιαλζαζκέλε άζθεζε επίζεο ηνλ απμάλεη.[95] Ο κεζεκβξηλφο χπλνο, βειηηψλεη ηε βηνινγηθή ηξνθνδνζία ηνπ δίζθνπ θαη πξνιακβάλεη ηε Γηζθνθήιε. [96] Σν Κάπληζκα πξνθαιεί αγγεηνζχζπαζε ησλ αγγείσλ ηνπ δίζθνπ θαη ζηαδηαθή εθθχιηζή ηνπ, άξα Γηζθνθήιε [40]. Οη επαλαιακβαλφκελεο άξζεηο βαξψλ, ε επαλαιακβαλφκελε ζθπθηή εξγαζία, ε πνιχσξε θαζηζηηθή δσή θαη ε πνιχσξε νξζνζηαζία, απμάλνπλ ηνλ θίλδπλν γηα εθδήισζε Κήιεο Γίζθνπ Οζθχνο. πκβνπιέο κάιινλ άρξεζηεο: ηελ θιηληθή πξάμε, νη Ηαηξνί Γεληθήο Ηαηξηθήο θαη νη Οξζνπεδηθνί, ζπλεζίδνπλ λα ζπκβνπιεχνπλ ηνπο αζζελείο κε Οζθπαιγία - Ηζρηαιγία, ηη λα πξνζέρνπλ ζην κέιινλ ώζηε λα κήλ έρνπλ ζπρλέο ππνηξνπέο, αξθεηνί κάιηζηα δίλνπλ ηηο ζπκβνπιέο απηέο ζε έληππν. ην εξψηεκα αλ θαηαθέξλνπλ ηίπνηε κε απηέο ηηο ζπκβνπιέο νη ηαηξνί ε απάληεζε είλαη "κία ηξχπα ζην λεξφ" (δειαδή φρη) φπσο απέδεημε κηά αλαδξνκηθή κειέηε Γαλψλ Οξζνπεδηθψλ. Δηδηθφηεξα ε κειέηε θαηαιήγεη ζην εμήο ζπκπέξαζκα: "Conclusion: Ζ εθπαίδεπζε ζηε βειηίσζε ηερληθώλ αλύςσζεο βαξώλ θαη ζηε βειηίσζε ηερληθώλ ζπκπεξηθνξάο (ζπκβνπιέο) δελ είλαη ζπλαθόινπζε (ζπλεπήο, εθ κέξνπο ησλ αζζελώλ ), θαη γεληθά δελ έρεη επίδξαζε ζηελ εκθάληζε θξίζεσλ νζθπαιγίαο".

41 ΑΝΑΣΟΜΙΑ ΣΗ ΠΟΝΓΤΛΙΚΗ ΣΗΛΗ Ζ ζπνλδπιηθή ζηήιε απνηειείηαη απν βξαρέα θπιηλδξηθά νζηά,ηνπο ζπφλδπινπο. ηεξίδεη ηελ θεθαιή,ηνλ θνξκφ θαη ηα άλσ άθξα θαη κεηαβηβάδεη ην βάξνο ηνπο κε ηελ παξεκβνιή ηνπ ηζρχνπ,δειαδή ησλ αλψλπκσλ νζηψλ ηεο ιεθάλεο,ζηα θάησ άθξα.μέζα ζηελ ζπνλδπιηθή ζηήιε πεξηθιείεηαη θαη πξνθπιάζζεηαη ν λσηηαίνο κπειφο.απνηειείηαη απν 7 απρεληθνχο,12 ζσξαθηθνχο,5 νζθπηθνχο,5 ηεξνχο θαη 4-5 θνθθπγηθνχο ζπφλδπινπο.οη απρεληθνί,νη ζσξαθηθνί θαη νη νζθπτθνί, επεηδή κεηαμχ ηνπο παξεκβάιινληαη νη κεζνζπνλδχιηνη δίζθνη, νλνκάδνληαη γλήζηνη,ελσ νη ηεξνί θαη νη θνθθπγηθνί νλνκάδνληαη λφζνη επεηδή ζπκθχνληαη θαη ζπλνζηεψλνληαη κεηαμχ ηνπο.

42 ΑΝΑΣΟΜΙΑ ΣΩΝ ΠΟΝΓΤΛΩΝ Σα θνηλά γλσξίζκαηά ησλ ζπνλδχισλ είλαη:α)ην ζπνλδπιηθό ζώκα β)ην ζπνλδπιηθό ηόμν γ)ην ζπνλδπιηθό ηξήκα,ην νπνίν ζηνηρηδφκελν ζ φινπο ηνπο ζπφλδπινπο ζρεκαηίδεη ην ζπνλδπιηθφ ζσιήλα κέζα ζηνλ νπνίν βξίζθεηαη ν λσηηαίνο κπειφο.απηφο ζε θάζε ζπφλδπιν δηαθιαδίδεηαη ζε δχν δεχγε λσηηαίσλ ξηδψλ,έλα δεχγνο αξηζηεξά θαη έλα δεχγνο δεμηά ηνπ ζπνλδπιηθνχ ηξήκαηνο. Καηφπηλ νη δχν εμεξρφκελεο λσηηαίεο ξίδεο ελψλνληαη θαη ην θάζε λεχξν θαηεπζχλεηαη πξνο ηνπο δηάθνξνπο ηζηνχο,ην θαζέλα πξνο ηε κία πιεπξά ηνπ ζψκαηνο.δ)ηηο ζπνλδπιηθέο απνθύζεηο,νη νπνίεο δελ ερνπλ φιεο ηνλ ίδην πξνζαλαηνιηζκφ ζ φιεο ηηο κνίξεο ηεο ζπνλδπιηθήο ζηήιεο θαη απ απηφ ζε κεγάιν βαζκφ εμαξηάηαη ε δηαθνξεηηθή θηλεηηθφηεηα ηνπο.να ζεκεησζεί πσο ε νζθπτθή κνίξα έρεη ηελ κεγαιχηεξε θηλεηηθφηεηα έλαληη φισλ ησλ άιισλ κνηξψλ.οη ακθηαξζψζεηο ησλ ζπνλδχισλ εληζρχνληαη απν δχν επηκήθεηο ζπλδέζκνπο,ηνλ πξφζζην θαη ηνλ νπίζζην επηκήθε ζχλδεζκν.ο νπίζζηνο είλαη πην ιεπηφο απν ηνλ πξφζζην.

43 ΑΝΑΣΟΜΙΑ ΣΩΝ ΜΔΟΠΟΝΓΤΛΙΩΝ ΓΙΚΩΝ Ζ ζχληεμε ησλ ζπνλδπιηθψλ ζσκάησλ γίλεηαη κε ηελ παξεκβνιή ησλ κεζνζπνλδχιησλ δίζθσλ νη νπνίνη ιεηηνπξγνχλ σο καμηιαξάθηα,σο ακνξηηζέξ κεηψλνληαο ηηο δπλάκεηο πνπ αζθνχληαη πάλσ ζηνπο ζπφλδπινπο.απνηεινχληαη πεξηθεξηθά απν ηνλ ηλψδε δαθηχιην θαη θεληξηθά απν ηνλ πεθηνεηδή ππξήλα.ε φζνπο πάζρνπλ απν ηζρπαιγία, ν πφλνο πξνθαιείηαη επεηδή ν ηλψδεο δαθηχιηνο έρεη ππνζηεί ξήμε δηακέζσ ηεο νπνίαο ν πεθηνεηδήο ππξήλαο πξνβάιιεη ηνπ ζπνλδπιηθνχ ζσιήλα πηέδνληαο θαηά απηφλ ηνλ ηξφπν ηηο εμεξρφκελεο λσηηαίεο ξίδεο.

44 ΑΝΑΣΟΜΙΑ ΣΗ ΟΦΤΙΚΗ ΜΟΙΡΑ Οη νζθπτθνί ζπφλδπινη είλαη πέληε (Ο1-Ο5).Δίλαη νη νγθνδέζηεξνη φισλ ησλ γλήζησλ ζπνλδχισλ. Σα ζπνλδπιηθά πέηαια είλαη θνληά θαη παρηά, ελψ νη ζπνλδπιηθέο απνθχζεηο είλαη ηζρπξφηεξεο έλαληη ησλ ππνινίπσλ κνηξψλ ηεο ζπνλδπιηθήο ζηήιεο.οη νζθπτθνί κεζνζπνλδχιηνη δίζθνη είλαη παρχηεξνη κπξνζηά θαη ιεπηφηεξνη πίζσ.σν απμεκέλν πάρνο ηνπο, ηνπο θαζηζηά αλζεθηηθφηεξνπο έλαληη ησλ ππνινίπσλ κεζνζπνλδχιησλ δίζθσλ. Γηα ην ιφγν απηφ ε νζθχ αληέρεη κεγαιχηεξεο επηβαξχλζεηο απ φηη π.ρ. ν απρέλαο.

45 ΠΙΘΑΝΔ ΑΙΣΙΔ ΟΦΤΑΛΓΙΑ Διζκοπάθεια. Ο νζθπτθφο κεζνζπνλδχιηνο δίζθνο έρεη θζαξεί κε απνηέιεζκα νη εμεξρφκελεο ηνπ ζπνλδπιηθνχ ζσιήλα λσηηαίεο λεπξηθέο ξίδεο λα πηέδνληαη απφ ηα ζπνλδπιηθά ζψκαηα ησλ παξαθείκελσλ ζπνλδχισλ. Τπαςμαηιζμόρ ν νπνίνο επήιζε απφ απφηνκε θίλεζε, απφ ιαζεκέλε αλχςσζε βάξνπο, απφ έληνλε αζιεηηθή δξάζε ή απνπζία πξνζέξκαλζεο. Απθπίηιδα Οζηεοπόπωζη. Ζ κείσζε ηεο νζηηθήο κάδαο θάλεη ηνπο ζπφλδπινπο λα είλαη εχζξαπζηνη θαη επάισηνη. Λοίμωξη(νζηενκπειίηηδα),δειαδή πξνζβνιή ηεο νζθπτθήο πεξηνρήο απφ θάπνην κηθξφβην. Παθήζειρ ηων νεθπών(λεθξνιηζίαζε ή λεθξνινίκσμε). Καπκίνορ.Αλάπηπμε θαξθηληθνχ φγθνπ ζηελ νζθπτθή πεξηνρή.

46 ΠΑΘΟΦΤΤΟΛΟΓΙΑ ΣΗ ΟΦΤΟ Ζ ζπνλδπιηθή ζηήιε δελ είλαη επζεία αιιά παξνπζηάδεη δχν θπξηψκαηα θαη δχν θνηιψκαηα ηα νπνία ελαιιάζνληαη κεηαμχ ηνπο κε ηελ εμήο ζεηξά: απρεληθφ θνίισκα-ζσξαθηθφ θχξησκα-νζθπτθφ θνίισκα-ηεξνθνθθπγηθφ θχξησκα.ζ ελαιιαγή απηή επηηξέπεη ηελ θαιχηεξε δπλαηή απνξξφθεζε ησλ θξαδαζκψλ. Παξ φια απηά φκσο,ε ζπνλδπιηθή ζηήιε εκθαλίδεη δχν θαηαζθεπαζηηθέο ηδαηηεξόηεηεο νη νπνίεο θαζηζηνχλ ηδηαίηεξα εππξφζβιεηε ηελ νζθπτθή πεξηνρή. Πην ζπγθεθξηκέλα: 1).ηα ζεκεία φπνπ γίλεηαη ε ελαιιαγή θπξησκάησλθνηισκάησλ ππάξρεη αμηνζεκείσηε αιιαγή ηεο θιίζεο ή αιιηψο δηαθνξά ζηηο κνίξεο ησλ γσληψλ ζχληεμεο ησλ παξαθείκελσλ ζπνλδχισλ.γη απηφ ηα πεξηζζφηεξα πξνβιήκαηα παξνπζηάδνληαη ζπλήζσο κεηαμχ ησλ ηειεπηαίσλ απρεληθψλ θαη πξψησλ ζσξαθηθψλ,κεηαμχ ησλ ηειεπηαίσλ ζσξαθηθψλ θαη πξψησλ νζθπτθψλ θαη κεηαμχ ησλ ηειεπηαίσλ νζθπτθψλ θαη πξψησλ ηεξψλ ζπνλδχισλ.όζν κεγαιχηεξε είλαη ε αιιαγή ηεο θιίζεο ηφζν πην έληνλα πξνβιήκαηα παξνπζηάδνληαη.ζ νζθπτθή κνίξα είλαη αλαγθαζκέλε λα αληηκεησπίζεη θαη λα

47 αληαπεμέιζεη ζε δχν κεγάιεο γσλίεο θιίζεο εθαηέξσζελ ηεο:ηεο ζσξαθηθήο απν πάλσ θαη ηεο ηεξήο απν θάησ. ηελ ελαιιαγή νζθπτθνχ θνηιψκαηνο θαη ηεξνχ θπξηψκαηνο ππάξρεη κεγάιε γσλία θιίζεο.ζ ιεγφκελε νζθπντεξή γσλία είλαη πεξίπνπ 140 κνίξεο. Γη απηφ εθεί,νη παξαθείκελνη κεζνζπνλδχιηνη δίζθνη εκθαλίδνπλ ηε κεγαιχηεξε ζπρλφηεηα ηξαπκαηηζκψλ.ο κεζνζπνλδχιηνο δίζθνο Ο4-Ο5 ζην 60% θαη ν Ο5-Η1 ζην 30% ησλ ζπλνιηθψλ πεξηπηψζεσλ ηξαπκαηηζκνχ ηεο ζπνλδπιηθήο ζηήιεο. 2).Ζ νζθπτθή κνίξα δέρεηαη ήδε ζηελ φξζηα ζηάζε έλα αξθεηά κεγάιν θνξηίν,ην βάξνο ηνπ πάλσ κέξνο ηνπ ζψκαηνο(θεθαιή,άλσ άθξα,θνξκφο),ην νπνίν αληηζηνηρεί ζην 56,5% ηνπ ζπλνιηθνχ βάξνπο.ζρήκα7.3 ζη.οκσο,ην βάξνο απηφ κεγαιψλεη ζεκαληηθά, φηαλ ν άλζξσπνο γηα ηηο αλάγθεο ηεο θαζεκεξηλήο δσήο ηνπ παίξλεη αλαπνθεχθηα θάπνηεο ζηάζεηο (θάζεηαη ζε θαξέθια,ιπγίδεη ην ζψκα ηνπ εκπξφο, πίζσ, πιάγηα),επεηδή ζ απηέο απμάλεηαη ν κνρινβξαρίνλαο αληίζηαζεο.ζρήκα7.3ε.απηφο είλαη ε νξηδφληηα απφζηαζε κεηαμχ ηνπ θέληξνπ βάξνπο ηνπ ζψκαηνο πνπ βξίζθεηαη ζηνλ 3 νζθπτθφ ζπφλδπιν θαη ηεο γξακκήο βαξχηεηαο φπσο απηή πξνθχπηεη απφ ηε ζπγθεθξηκέλε ζέζε ηε δεδνκέλε ζηηγκή.όζν κεγαιχηεξνο είλαη ν κνρινβξαρίνλαο αληίζηαζεο ηφζν κεγαιχηεξε είλαη ε επηβάξπλζε.έηζη,ελψ ζηηο ππφινηπεο κνίξεο,ζσξαθηθή θαη ηεξή πνπ είλαη ζρεδφλ αθίλεηεο(εθηφο ηεο απρεληθήο) ζ φιεο ηηο ζηάζεηο, ν κνρινβξαρίνλαο αληίζηαζεο παξακέλεη ζηαζεξφο, ζηελ νζθπτθή φκσο απμάλεηαη αλάινγα κε ηε ζέζε ηνπ ζψκαηνο. Γηα παξάδεηγκα, ν κνρινβξαρίνλαο αληίζηαζεο,ζηελ φξζηα ζηάζε είλαη ν κηθξφηεξνο δπλαηφο,ζηελ θαζηζηή απμάλεηαη θαη ζηελ

48 θάκςε εκπξφο απμάλεηαη ζην κέγηζην δπλαηφ. Δπηπξφζζεηα, ε επηβάξπλζε απμάλεηαη δξακαηηθά φηαλ ζηηο παξαπάλσ ζηάζεηο- ζέζεηο δελ ππάξρεη ζηήξημε ή/θαη γίλεηαη άξζε βάξνπο. Οπσο γίλεηαη αληηιεπηφ απφ ηα πξναλαθεξζέληα, ε νζθχ εμαηηίαο ησλ δχν παξαπάλσ θαηαζθεαζηηθψλ ηδαηηεξνηήησλ νη νπνίεο ιεηηνπξγνχλ πάληα ηαπηφρξνλα,θνξηίδεηαη ππέξκεηξα, κε ζπλέπεηα νη κελ ζπφλδπινη λα θζείξνληαη, νη δε κεζνζπνλδχιηνη λα εθθπιίδνληαη.

49

50 ΓΔΝΙΚΔ ΟΓΗΓΙΔ ΑΚΗΗ ηνλ αζθνχκελν κε νπνηαδήπνηε κνξθή πάζεζεο ηεο κέζεο (νζθπαιγία, ηζρπαιγία,δηζθνθήιε) απαγνξεύνληαη ξεηά : ε ιεγφκελε ζνπεδηθή γπκλαζηηθή ην ηξέμηκν ζε εμσηεξηθνχο ρψξνπο (jogging) ην fitness (ελφξγαλε γπκλαζηηθή ζε θιεηζηνχο ρψξνπο). Πην ζπγθεθξηκέλα βιάπηνπλ νη εμήο ηέζζεξηο νκάδεο αζιεκάησλ: αζιήκαηα κε ζηξνθηθή θαηαπόλεζε (πνδόζθαηξν,ρεηξνζθαίξηζε,πεηνζθαίξηζε,θαξάηε, θαιαζνζθαίξηζε) αζιήκαηα κε απφηνκε-αλεμέιεγθηε θηλεηηθή ελέξγεηα (ξαθέηεο,αληηζθαίξηζε,επηηξαπέδηα αληηζθαίξηζε) αζιήκαηα κε εκβνινεηδή θαηαπφλεζε (ηππαζία, ρνξεπηηθφ aerobic,πνδήιαην βνπλνχ,surfing,moto cross) αζιήκαηα κε θάζεηε θφξηηζε (άξζε βαξψλ,άικα εηο ηξηπινχλ). Αζιήκαηα κε σθέιηκε επίδξαζε είλαη: ε θνιχκβεζε (40 ιεπηά) ην έληνλν πεξπάηεκα (1 ψξα) ε ήπηα πνδειαζία ήπηα πεδνπνξία ην ήπην aerobic.

51 ην γπκλαζηήξην απαγνξεύνληαη ηα βάξε είηε ζε φξζηα είηε ζε θαζηζηή ζέζε. Ο αζζελήο κπνξεί λα ρξεζηκνπνηεί ηα βάξε κφλν ζε μαπισκέλε ζέζε (χπηηα ή πξελή).επικίνδςνο φξγαλν είλαη ην power plate (φξγαλν θάζεησλ δνλήζεσλ. Αληίζεηα ωθελούν ην ηξέμηκν ζην δηάδξνκν (θπιηφκελνο ηάπεηαο δξφκνπ) κέρξη 6 km/h,ην ζηαηηθφ πνδήιαην(επίπεδν 5) θαη νη έιμεηο ζε κνλφδπγν. ε θαζεκεξηλή βάζε ελδείθλπληαη εηδηθέο αζθήζεηο ζηηο νπνίεο ν αζζελήο πξέπεη λα εθπαηδεπηεί ψζηε λα ηηο εθηειεί ζσζηά.απηέο είλαη : αζκήζειρ ενδςνάμωζηρ ησλ θνηιηαθψλ, ξαρηαίσλ θαη γινπηηαίσλ κπψλ αζκήζειρ διάηαζηρ ηνπ ηεηξάγσλνπ νζθπτθνχ,ηνπ ιαγνλνςντηε, ησλ νπίζζησλ, πιάγησλ θαη πξφζζησλ κεξηαίσλ, ησλ έζσ θαη έμσ κπψλ ηνπ ηζρχνπ, ηεο ξάρεο (πιαηχ ξαρηαίνπ θαη πνιπζρηδή) θαη ησλ κπψλ ηνπ ππειηθνχ εδάθνπο. θαη

52

53 ΔΙΓΙΚΔ ΟΓΗΓΙΔ ΑΚΗΗ Ο αζθνχκελνο πξέπεη λα απνθεύγεη: θηλήζεηο πνπ απαηηνχλ ηαπηόρξνλα ζηποθή θαη θάκςε ηνπ κοπμού,αθνχ κε ηελ θάκςε νη ζχλδεζκνη έρνπλ ηελησζεί θαη επηπιένλ κε ηελ ζηξνθή βξηζθφκελνη ζέζε επηβαξχλνληαη ππεξβνιηθά, ήδε ζε αθξαία θηλήζεηο πνπ απαηηνχλ ςπεπέκηαζη ηηρ μέζηρ(γέθπξα, πξελείο άξζεηο ηνπ θνξκνχ, θηλήζεηο πνπ απαηηνχλ άπζειρ ηων ηενηωμένων ποδιών απφ πξελή ζέζε ρσξίο ηα ρέξηα λα έρνπλ επαθή κε ην έδαθνο, θηλήζεηο πνπ απαηηνχλ ηελ πλήπη δίπλωζη ηος κοπμού κε ηελησκέλα πφδηα απφ φξζηα ζηάζε, θηλήζεηο πνπ απαηηνχλ κςκλική πεπιζηποθή ηος κοπμού γχξσ απφ ηνλ άμνλά ηνπ, ηιρ πλάγιερ κάμψειρ ηος κοπμού απφ φξζηα ζέζε κε ηελησκέλα πφδηα. ε φιεο ηηο παξαπάλσ ζηάζεηο ε ζπνλδπιηθή ζηήιε πεξηέξρεηαη ζε αθξαία κε ειεγρφκελε ζέζε κε επαθφινπζν ε επηβάξπλζε λα επηθεληξψλεηαη ζηελ νζθπτθή κνίξα θαη λα ηξαπκαηίδνληαη νη κεζνζπνλδχιηνη δίζθνη ηεο.

54

55 ΚΟΠΟ ΣΩΝ ΔΙΓΙΚΩΝ ΑΚΗΔΩΝ Ζ αηηηνιφγεζε ησλ πξνβιεκάησλ ηεο κέζεο ζηελ πιεηνλφηεηά ηνπο εληνπίδεηαη ζηνλ εξεηζηηθφ ηζηφ θαη ζπγθεθξηκέλα ζηνλ εθθπιηζκφ ηνπ ρφλδξηλνπ ηζηνχ(κεζνζπνλδχιησλ δίζθσλ),ν νπνίνο κε ηε ζεηξά ηνπ επηθέξεη εθθπιηζκφ ηνπ νζηίηε ηζηνχ(ζπνλδχισλ) κε απνηέιεζκα ηελ πξφθιεζε πφλνπ απφ ηνλ λεπξηθφ ηζηφ.δπεηδή νη παξαπάλσ βιάβεο ζηνλ ρφλδξηλν θαη νζηίηε ηζηφ είλαη αλεπαλφξζσηεο θαζψο έρεη απνδεηρηεί πσο νχηε ε ρξήζε θαξκάθσλ(αληηθιεγκνλψδε,κπνραιαξσηηθά) νχηε ε ιήςε ζπκπιεξσκάησλ(αζβεζηίνπ,θνιιαγφλνπ,παινπξνληθνχ νμένο) έρεη θάπνην ζεκαληηθφ απνηέιεζκα,ε φιε πξνζπάζεηα επηθεληξψλεηαη ζηελ ελδπλάκσζε θαη δηάηαζε ηνπ παξαθείκελνπ κπηθνχ ηζηνχ ψζηε λα πεξηνξηζηεί φζν ην δπλαηφ ε κειινληηθή θζνξά ηνπ ρφλδξηλνπ θαη νζηίηε ηζηνχ. Σν εηδηθφ αζθεζηνιφγην ζηνρεχεη λα επαλαπνθηήζεη θαη λα δηαηεξήζεη ε ιεθάλε ηελ νξζή ζέζε ηεο.γηα ηελ επίηεπμε απηνχ ηνπ ζηφρνπ απαηηνχληαη νη εμήο δχν απαξαίηεηεο πξνυπνζέζεηο: Πξέπεη λα ππάξρεη ηζνξξνπία ζηηο αζθήζεηο ελδπλάκσζεο κεηαμχ ησλ ζπλαγσληζηψλ θαη αληαγσληζηψλ κπψλ πνπ ζηεξίδνπλ ηε ιεθάλε κε άιια ιφγηα αλάκεζα ζηνπο θνηιηαθνχο θαη ξαρηαίνπο κχεο.πγθεθξηκέλα, εάλ νη θνηιηαθνί είλαη πην δπλαηνί απφ ηνπο ξαρηαίνπο ηφηε πξνθαιείηαη θάκςε ηνπ θνξκνχ πξνο ηα εκπξφο, ελψ φηαλ νη ξαρηαίνη είλαη πην δπλαηνί απφ ηνπο θνηιηαθνχο ηφηε γίλεηαη ππεξέθηαζε ηεο ζπνλδπιηθήο ζηήιεο κε ζπλέπεηα ηελ ππεξιφξδσζε ηεο νζθπτθήο κνίξαο. 1) Πξέπεη λα ππάξρεη ηζνξξνπία ζηελ ειαζηηθφηεηα κεηαμχ ησλ ζπλαγσληζηψλ θαη αληαγσληζηψλ κπψλ πνπ ζπγθξαηνχλ ηε ιεθάλε, δειαδή αλάκεζα ζηνπο θακπηήξεο κχεο ηνπ ηζρχνπ (ηεηξαθέθαινο κεξηαίνο θαη ιαγνλνςντηεο) θαη ζηνπο νπίζζηνπο κεξηαίνπο.πην αλαιπηηθά φηαλ έρνπλ βξαρπλζεί νη θακπηήξεο κχεο ηνπ ηζρχνπ, ε ιεθάλε γέξλεη πξνο ηα εκπξφο κε απνηέιεζκα ηελ ππεξιφξδσζε ηεο νζθχνο, ελψ αληίζεηα φηαλ έρνπλ βξαρπλζεί νη νπίζζηνη κεξηαίνη ε ιεθάλε γέξλεη πξνο ηα πίζσ κε ζπλέπεηα ηελ εμαθάληζε ηεο νζθπτθήο ιφξδσζεο (επζεηαζκφ ηεο ζπνλδπιηθήο ζηήιεο).

56 Δάλ πξνζπαζήζνπκε λα ζπλδπάζνπκε ηαπηφρξνλα θαη ηηο δπν παξαπάλσ πξνυπνζέζεηο, κπνξνχκε λα θαηαιήμνπκε ζην ζπκπέξαζκα φηη νη εηδηθέο αζθήζεηο πξέπεη λα ζηνρεχνπλ λα βνεζήζνπλ ηνλ αζθνχκελν ψζηε ε ιεθάλε ηνπ λα απνθεχγεη λα παίξλεη ηηο εμήο δπν αθξαίεο ζέζεηο: Τπεξιόξδσζε (πξφζζηα θιίζε ηεο ιεθάλεο) ε νπνία αληηκεησπίδεηαη κε ηελ δηάηαζε ησλ θακπηήξσλ κπψλ ηνπ ηζρχνπ θαη ηελ ελδπλάκσζε ησλ θνηιηαθψλ κπψλ. Δμαθάληζε ηεο ιόξδσζεο(νπίζζηα θιίζε ηεο ιεθάλεο), ε νπνία αληηκεησπίδεηαη κε ηελ δηάηαζε ησλ νπίζζησλ κεξηαίσλ κπψλ θαη ηελ ελδπλάκσζε ησλ ξαρηαίσλ κπψλ.

57 ΔΠΙΚΤΝΓΤΝΔ(Υ) ΚΑΙ ΔΤΔΡΓΔΣΙΚΔ (V) ΑΚΗΔΙ

58

59

60

61

62

63

64

65

66

67 ΟΗ ΜΤΔ ΣΟΤ ΑΝΘΡΧΠΟΤ

68 ΟΠΙΘΙΟΙ ΜΗΡΙΑΙΟΙ (hamstrings) Οη νπίζζνη κεξηαίνη είλαη ηξεηο: ν δηθέθαινο κεξηαίνο, ν εκηηελνληψδεο θαη ν εκηπκελψδεο. Καη νη ηξεηο εθθχνληαη απ'ην ηζρπαθφ θχξησκα, ζπκπνξεχνληαη θαη ζηε ζπλέρεηα ν κελ δηθέθαινο θέξεηαη πξνο ηα έμσ ελψ ν εκηπκελψδεο θαη ν εκηηελνληψδεο θέξνληαη πξνο ηα έζσ. Οη νπίζζνη κεξηαίνη θάκπηνπλ ην γφλαην θαη εθηείλνπλ ην ηζρχν. Ζ βξάρπλζή ηνπο επηθέξεη νπίζζηα θιίζε ηεο ιεθάλεο κε απνηέζκα ηελ εμαθάληζε ηεο ιφξδσζεο θαη ηνλ επζεηαζκφ ηεο ζπνλδπιηθήο ζηήιεο. Ο δηθέθαινο κεξηαίνο απνηειεί έλα δπλακηθφ ζηαζεξνπνηεηή ηεο άξζξσζεο ηνπ γνλάηνπ ελψ ν πξφζζηνο ρηαζηφο ζχλδεζκνο παίδεη ηνλ ξφιν ηνπ παζεηηθνχ ζηαζεξνπνηεηή ηεο άξζξσζεο ηνπ γνλάηνπ. Ο δηθέθαινο κεξηαίνο εκθαλίδεη ηελ πςειφηεξε ζπρλφηεηα ηξαπκαηηζκνχ ζε πνζνζηφ 53% Αζθήζεηο ελδπλάκσζεο νπίζζησλ κεξηαίσλ κπώλ Σν παξαθάησ πξφγξακκα έρεη ζρεδηαζηεί γηα λα βειηηψζεη ηελ δχλακε θαη ηελ αληνρή ησλ νπίζζησλ κεξηαίσλ κπψλ (εηθφλα 1). Πξηλ ηελ εθαξκνγή ηνπ πξνγξάκκαηνο ζπκβνπιεπηείηε ηνλ θπζηθνζεξαπεπηή ζαο γηα ηελ θαηαιιειφηεηα ηνπ αλαιφγσο ηνπο ζηφρνπο θαη ηηο αλάγθεο ζαο. Οη παξαθάησ αζθήζεηο εθηεινχληαη ρσξίο λα πξνθαινχλ ή λα απμάλνπλ ηνλ πφλν.

69 Δηθόλα 1- Οπίζζηνη κεξηαίνη κχεο \ Βαζηθή άζθεζε Ξεθηλψληαο ην πξφγξακκα ελδπλάκσζεο ησλ νπίζζησλ κεξηαίσλ

70 κπψλ εθηειείηε 3 ζεη ησλ 15 επαλαιήςεσλ θαζεκεξηλά. Καηά ηελ δηάξθεηα ησλ αζθήζεσλ πξέπεη λα κελ αηζζάλεζηε πφλν ή θάπνην άιιν ζχκπησκα. Άζθεζε 1 Ηζνκεηξηθή ζπζηνιή νπίζζησλ κεξηαίσλ (εηθφλα 2). Ξεθηλάκε ζηελ θαζηζηή ζέζε κε ην γφλαην καο ιπγηζκέλν πεξίπνπ ζηηο 45 κνίξεο. Έπεηηα ζπξψμηε ηελ θηέξλα ζαο ζην πάησκα θαη θξαηήζηε απηή ηελ ζπζηνιή γηα 5 δεπηεξφιεπηα. Δπαλαιάβεηε 10 θνξέο. Δηθόλα 2- Ηζνκεηξηθή ζπζηνιή νπίζζησλ κεξηαίσλ Πξνρσξεκέλεο αζθήζεηο πλερίδνληαο ην πξφγξακκα ελδπλάκσζεο ησλ νπίζζησλ κεξηαίσλ κπψλ εθηειείηε 3 ζεη ησλ 15 επαλαιήςεσλ 1 κε 3 θνξέο ηελ εβδνκάδα. Καηά ηελ δηάξθεηα ησλ αζθήζεσλ πξέπεη λα κελ αηζζάλεζηε πφλν ή θάπνην άιιν ζχκπησκα. Άζθεζε 2

71 Γέθπξα (εηθφλα 3). Ξεθηλάκε μαπισκέλνη αλάζθεια κε ηα πφδηα ιπγηζκέλα φπσο δηψρλεη ε εηθφλα. Έπεηηα βάδνπκε δχλακε ζηα πφδηα καο θαη ζεθψλνπκε ηνλ θνξκφ καο κέρξη ηα γφλαηα ηα ηζρία θαη νη ψκνη καο λα είλαη ζε κηα επζεία. Καηά ηελ δηάξθεηα ηεο άζθεζεο ζθίγγνπκε ηνπο γινπηηαίνπο κπο. Μέλνπκε ζηελ ηειηθή ζέζε γηα 2 δεπηεξφιεπηα θαη επηζηξέθνπκε αξγά ζηελ αξρηθή ζέζε. Δπαλαιακβάλνπκε 15 θνξέο. Δηθόλα 3- Γέθπξα Άζθεζε 3 Κάκςε γφλαηνο κε ειαζηηθφ ηκάληα (εηθφλα 4). Ξεθηλάκε μαπισκέλνη κπξνχκπηα κε ηνλ ηκάληα πεξαζκέλν γχξσ απφ ηνλ αρίιιεην ηέλνληα. Ζ άιιε άθξε ηνπ ηκάληα είλαη ζηεξεσκέλε ζην

72 πφδη ελφο ηξαπεδηνχ. Έπεηηα ιπγίδνπκε ην γφλαην καο πξνο ηνπο γινπηνχο κέρξη ην ηέινο ηεο θίλεζεο θαη επηζηξέθνπκε ζηελ αξρηθή ζέζε. Δπαλαιακβάλνπκε 15 θνξέο. Δηθόλα 4- Κάκςε γφλαηνο κε ειαζηηθφ ηκάληα Άζθεζε 4 Έθηαζε ηζρίνπ κε ειαζηηθφ ηκάληα (εηθφλα 5). ηεθφζαζηε φξζηνη ζηεξηδφκελνη ζε κηα θαξέθια ή έλα ηξαπέδη. Πεξλάηε ηνλ ειαζηηθφ ηκάληα γχξν απφ αρίιιεην ηέλνληα θαη ηελ άιιε άθξε ηνπ ηελ ζηαζεξνπνηείηε ζε έλα ρακειφ ζεκείν φπσο δείρλεη ε εηθφλα. Κξαηψληαο ην γφλαην ζαο ζθηρηφ κεηαθηλείηε αξγά νιφθιεξν ην πφδη ζαο πξνο ηα πίζσ κέρξη ην ηέινο ηεο θίλεζεο. Σέινο επηζηξέθεηε αξγά ζηελ αξρηθή ζέζε θαη επαλαιακβάλεηε 15 θνξέο.

73 Δηθόλα 5- Έθηαζε ηζρίνπ κε ειαζηηθφ ηκάληα 11

74

75 ΑΚΗΔΙ ΓΙΑΣΑΗ ΟΠΙΘΙΩΝ ΜΗΡΙΑΙΩΝ Γηάηαζε 1ε Σνπνζεηνχκε ην πφδη καο πάλσ ζε έλα ζθαιάθη ή κηα θαξέθια. Γηαηεξνχκε ηελ ζπνλδπιηθή καο ζηήιε επζεία θαη θέξλνπκε πξνο ηα κπξνζηά φιν καο ην ζψκα κέρξη λα ληψζνπκε κηα ήπηα δηάηαζε ζηε νπίζζηα επηθάλεηα ηνπ κεξνχ (εηθφλα 2). Μείλεηε ζε απηή ηελ ζηάζε γηα 15 δεπηεξφιεπηα θαη επαλαιάβεηε 3 θνξέο, απνπζία πφλνπ.

76 Γηάηαζε 2ε Σνπνζεηνχκε ην πφδη καο πάλσ ζε έλα ζθαιάθη ή κηα θαξέθια. Γηαηεξνχκε ηελ ζπνλδπιηθή καο ζηήιε επζεία θαη ιπγίδνπκε ειάρηζηα ην γφλαην καο. Έπεηηα θέξλνπκε πξνο ηα κπξνζηά φιν καο ην ζψκα κέρξη λα ληψζνπκε κηα ήπηα δηάηαζε ζηε νπίζζηα επηθάλεηα ηνπ κεξνχ (εηθφλα 3). Μείλεηε ζε απηή ηελ ζηάζε γηα 15 δεπηεξφιεπηα θαη επαλαιάβεηε 3 θνξέο, απνπζία πφλνπ Δηθόλα 3- δηάηαζε νπίζζησλ κεξηαίσλ ( αξηζηεξφ πφδη)

77 Ξεθηλάκε ηελ δηάηαζε κε ην έλα πφδη ηελησκέλν κπξνζηά( απηφ πνπ ζέινπκε λα δηαηείλνπκε) θαη ην άιιν ιπγηζκέλν ζην πιάη (εηθφλα 4). Γηαηεξνχκε ηελ ζπνλδπιηθή καο ζηήιε επζεία. Έπεηηα θέξλνπκε πξνο ηα κπξνζηά φιν καο ηνλ θνξκφ κέρξη λα ληψζνπκε κηα ήπηα δηάηαζε ζηε νπίζζηα επηθάλεηα ηνπ κεξνχ. Μείλεηε ζε απηή ηελ ζηάζε γηα 15 δεπηεξφιεπηα θαη επαλαιάβεηε 3 θνξέο, απνπζία πφλνπ. Δηθόλα 4- δηάηαζε νπίζζησλ κεξηαίσλ ( δεμί πφδη)

78

79 Δηθόλα 1- νπίζζηνη κεξηαίνη κύεο

80

81 Δθηφο απ' ηηο αζθήζεηο πνπ κπνξείηε λα θάλεηε ζηα κεραλήκαηα ηνπ γπκλαζηεξίνπ, ζαο πξνηείλνπκε θαη ηηο παξαθάησ πνπ κπνξείηε λα ηηο πξνζζέζεηε ζην πξφγξακκά ζαο γηα αιιαγή ή λα ηηο εθηειέζεηε ζηνλ πξνζσπηθφ ζαο ρψξν. 1. Σνπνζεηείζηε ηα πφδηα ζαο ηελησκέλα επάλσ ζηε fitball, αλαζεθψζηε ηε ιεθάλε ζαο θαη ιπγίζηε ηα πφδηα ζαο κέρξη ην πςειφηεξν ζεκείν δηαηεξψληαο ηε ιεθάλε ζαο ςειά, φπσο βιέπεηε θαη ζηε θσηνγξαθία.

82 2. ηεξίμηε ην έλα ζαο πφδη επάλσ ζηε fitball, θαη ην άιιν θξαηήζηε ην ηελησκέλν ζηνλ αέξα φπσο βιέπεηε ζηελ παξαθάησ εηθφλα. Δθηειέζηε αθξηβψο ηελ ίδηα θίλεζε φπσο ζηε πξνεγνχκελε άζθεζε. Δπαλαιάβεηε ην ίδην θαη γηα ην άιιν πφδη.

83 Καιή ζαο πξνπφλεζε Fitnesspulse.gr

84

85 ΓΙΚΣΤΟΓΡΑΦΙΑ - physio-aid.gr/index.php?option=com_content&view=article - physioaid.gr/index.php?option=com.content&view=78ltemid=128 - runningnews.gr/item.php?id= delioutherapy.blogspot.gr/2011/10/block-post-1450.html ΔΓΚΑΡΙΟ ΚΟΙΛΙΑΚΟ

86 Έρεη απνδεηρηεί πσο ην ζεκαληηθφηεξν ξφιν ζηε ζηαζεξνπνίεζε ηεο ζπνλδπιηθήο ζηήιεο επηηεινχλ φρη ηφζν νη επηθαλεηαθνί κχεο φπσο ν νξζφο θνηιηαθφο αιιά νη ελ ησ βάζεη κχεο φπσο είλαη ν εγθάξζηνο θνηιηαθφο κπο θαη νη κχεο ηνπ ππειηθνχ εδάθνπο. Ο εγθάξζηνο θνηιηαθφο θέξεηαη εγθάξζηα ζην θνηιηθφ ηνίρσκα,ζρεδφλ φιεο νη κπτθέο ίλεο ηνπ δηαζρίδνπλ εγθάξζηα ην ζψκα, δεκηνπξγψληαο έλα ζηεθάλη γχξσ απφ ηα ζπιάρλα. Δθθχεηαη απφ ηε ζσξαθννζθπτθή πεξηηνλία, απφ ηε ιαγφληα αθξνινθία, απφ ην έμσ ήκηζπ ηνπ βνπβσληθνχ πφξνπ,απφ ηε δσδέθαηε πιεπξά θαη απφ ηνπο έμη ηειεπηαίνπο πιεπξηθνχο ρφλδξνπο. Καηαθχεηαη ζηελ απνλεχξσζε ηεο ιεπθήο γξακκήο θαη ην εβηθφ νζηφ.. Ο εγθάξζηνο θνηιηαθφο λεπξψλεηαη απφ ηα πέληε ηειεπηαία ζσξαθηθά κεζνπιεχξηα λεχξα θαη ην πξψην νζθπτθφ λεχξν. Ζ δξάζε ηνπ εγθάξζηνπ θνηιηαθνχ ζηε ζπνλδπιηθή ζηήιε κπνξεί λα ραξαθηεξηζηεί ζαλ έκκεζνο έιεγρνο ηεο αζηάζεηαο θαη αχμεζε ηεο αθακςίαο ηεο νζθπτθήο κνίξαο. Ο εγθάξζηνο θνηιηαθφο ζπζπάηαη πξηλ απφ ηνπο άιινπο κπο ηνπ ζψκαηνο θαη δεκηνπξγεί ηε βάζε γηα ηελ θίλεζε ηνπ ζψκαηνο. Ζ ζχζπαζή ηνπ γίλεηαη 30ms πξηλ ηελ θίλεζε ησλ άλσ άθξσλ θαη 110ms πξηλ ηελ θίλεζε ησλ θάησ άθξσλ. Σν κέγεζνο ηεο ζχζπαζεο ηνπ ζπλδέεηαη κε ην κέγεζνο αληίδξαζεο ηνπ θνξκνχ ή ησλ άθξσλ, άζρεηα κε ηελ θαηεχζπλζε πνπ θηλείηαη ν θνξκφο ή ηα άθξα. Ζ ζχζπαζή ηνπ δεκηνπξγεί έλα άθακπην θχιηλδξν ιφγσ ηεο ζέζεο ηνπ θαη ηνπ ζρήκαηνο ζηεθάλεο, θηλεηνπνηεί ηε ζσξαθνζθπτθή πεξηηνλία θαη δεκηνπξγεί ηηο πξνπνυπνζέζεηο γηα ηελ αχμεζε ηεο ελδνθνηιηαθήο πίεζεο, δίλνληαο ην έλαπζκα γηα ηε ζχζπαζε ηνπ δηαθξάγκαηνο θαη ησλ κπψλ ηνπ ππειηθνχ εδάθνπο. Ζ ζχζπαζή ηνπ είλαη ηνληθνχ ραξαθηήξα, αλ θαη αξρηθά εθξεγλχεηαη ζαλ θαζηθφο, αιιά ζηε ζπλέρεηα ε κεγάιε δηάξθεηα, ε ζπλερήο θαη ρακειήο έληαζεο ζχζπαζε απνδεηθλχνπλ έλα κπ ηνληθνχ ραξαθηήξα. Γηάθνξεο κειέηεο απνδεηθλχνπλ φηη ηα πξνβιήκαηα ζηελ πεξηνρή ηεο κέζεο ζπλδένληαη κε ηελ αξγή θηλεηνπνίεζε ηνπ εγθάξζηνπ θνηιηαθνχ, έηζη απνδεηθλχεηαη φηη ε αξγή ελεξγνπνίεζε ηνπ εγθάξζηνπ θνηιηαθνχ δελ δεκηνπξγεί ηηο πξνυπνζέζεηο

87 ζηαζεξνπνίεζεο θαη αθακςίαο ηεο ζπνλδπιηθήο ζηήιεο θαηά ηελ θίλεζε κε απνηέιεζκα ε αζηαζήο ζπνλδπιηθή ζηήιε λα ηξαπκαηίδεηαη. Ζ ζπκβνιή ηνπ εγθάξζηνπ θνηιηαθνχ ζηελ ππνζηήξημε ηνπ θνηιηαθνχ ηνηρψκαηνο, ζηελ αλαπλνή, ζηελ παξαγσγή ηεο ελδνθνηιηαθήο πίεζεο, ζηε ζηξνθή ηνπ θνξµνχ, θαζψο θαη ζηνλ έιεγρν ηεο θάκςεο ηνπ θνξκνχ (Richardson et al 1999), έρεη αλαθεξζεί ζε πιεζψξα κειεηψλ. Πξηλ απφ θάζε θίλεζε ηνπ θνξκνχ καο, ελεξγνπνηείηαη πξψηνο απφ φινπο ηνπο κπο, δίλνληαο ηελ ππνδνκή γηα ηελ εθηέιεζε ηεο θίλεζεο θαη απνηειεί κηα θπζηθή δψλε πξνζηαζίαο γηα ηελ νζθπτθή κνίξα. ΓΤΜΝΑΕΟΝΣΑ ΣΟΝ ΔΓΚΑΡΗΟ ΚΟΗΛΗΑΚΟ Ζ εθγχκλαζε ηνπ εγθάξζηνπ θνηιηαθνχ δελ ζπλεπάγεηαη ππνρξεσηηθά θίλεζε ηνπ θνξκνχ. Όπσο είδακε θαη πξνεγνπκέλσο απηφο ν κπο επηηειεί ζηαζεξνπνηεηηθφ έξγν θαη επηηξέπεη ηελ κεηαθνξά δχλακεο απφ ηνλ θάησ θνξκφ ζηνλ άλσ. Γλσξίδνληαο θάπνηνο ηνλ ηξφπν κε ηνλ νπνίν ιεηηνπξγεί θαζψο θαη ηελ θαηεχζπλζε ησλ κπτθψλ ηνπ ηλψλ, κπνξεί εχθνια λα ζθεθηεί κεξηθέο αζθήζεηο γηα ηελ εθγχκλαζε ηνπ. Βαζηθή πξνυπφζεζε θάζε άζθεζεο κε ζηφρν ηελ εθγχκλαζε ηνπ εγθάξζηνπ θνηιηαθνχ ζα πξέπεη λα είλαη ε δεκηνπξγία κηαο δχλακεο κε αληίζεηε θνξά απφ απηή πνπ αλαπηχζζνπλ νη κπτθέο ηνπ ίλεο ζπζπψκελεο. Δπεηδή ν εγθάξζηνο θνηιηαθφο κπο δελ ζπλδέεηαη κε θάπνην κνριηθφ ζχζηεκα ε ζχζπαζε ησλ κπτθψλ ηνπ ηλψλ ζπλεπάγεηαη ειθηηθφ έξγν πάλσ ζηα ζπιάρλα. 1) Απφ φξζηα ή θαζηζηή ζέζε, ηξαβάκε δπλαηά ηα ζπιάρλα (θνηιηαθφ ηνίρσκα) πξνο ηα κέζα (ρσξίο λα αλαζεθψλνπκε ηα πιεπξά καο πξνο ηα πάλσ). πλερίδνπκε λα ηξαβάκε φζν πην δπλαηά κπνξνχκε αλαπλένληαο θαλνληθά γηα Καηά ηελ δηάξθεηα ηεο άζθεζεο νξακαηηδφκαζηε φηη ηα ζπιάρλα καο πιεζηάδνπλ φιν θαη πεξηζζφηεξν ηελ ζπνλδπιηθή ζηήιε. Όζν πην βαζηά αλαπλένπκε ηφζν πην δχζθνιε γίλεηαη ή άζθεζε ιφγσ ηνπ νηη ην δηάθξαγκα ζπζπψκελν πηέδεη ηα ζπιάρλα πξνο ηα έμσ.

88 2) Ζ άζθεζε ζαλίδα (plank). Απηή ε άζθεζε είλαη πνιχ πην απαηηεηηθή απφ ηελ πξψηε ιφγσ ηεο ζέζεο ηνπ θνξκνχ. Όπσο θαίλεηαη θαη ζην βίληεν 1 ε ηνπνζέηεζε ηνπ θνξκνχ παξάιιεια πξνο ην έδαθνο, επηηξέπεη ηελ αληαλαθιαζηηθή ζχζπαζε ησλ κπτθψλ ηλψλ ηνπ εγθάξζηνπ θνηιηαθνχ. πλεηδεηά θαη θαζ' φιε ηελ δηάξθεηα ηεο άζθεζεο ηξαβάκε δπλαηά ηα ζπιάρλα πξνο ηελ ζπνλδπιηθή ζηήιε. Ζ ειθηηθή δχλακε πνπ αζθείηαη ζηα ζπιάρλα (βαξχηεηα ) απφ ηελ γε, θαζψο θαη ε θαηεχζπλζε απηήο ηεο δχλακεο (ηειείσο αληίζεηε απφ ηελ θαηεχζπλζε ηεο δχλακεο πνπ αλαπηχζζνπλ νη κέζεο, νξηδφληηεο κπτθέο ηνπ ίλεο) θαζηζηά απηή ηελ άζθεζε ηελ θαιχηεξε επηινγή γηα ηελ εθγχκλαζε ησλ κέζσλ κπτθψλ ηλψλ ηνπ.(video 2) 3) Ζ άζθεζε ηνπ μπινθφπνπ ζε ηξνραιία. Καζ φιε ηελ δηάξθεηα ηεο άζθεζεο απαξαίηεηε πξνυπφζεζε είλαη ην δπλαηφ ηξάβεγκα ησλ ζπιάρλσλ πξνο ηελ ζπνλδπιηθή ζηήιε. Ζ άζθεζε απηή είλαη απαξαίηεηε γηα ηελ εθγπκλάζεη ησλ άλσ θαη θάησ ινμψλ ηλψλ ηνπ. Απηή ε άζθεζε γπκλάδεη πνιχ απνηειεζκαηηθά θαη ηνλ έζσ θαη έμσ ινμφ θνηιηαθφ.(video 3) 4) Ζ άζθεζε ηνπ μπινθφπνπ, αληίζηξνθα.καηά ηελ εθηέιεζε απηήο ηεο άζθεζεο ηζρχεη φηη θαη γηα ηελ πξνεγνχκελε. Ζ θχξηα δηαθνξά ηεο εληνπίδεηαη σο πξνο ηελ θαηεχζπλζε ηεο θίλεζεο.(video 4) ΓΙΚΣΤΟΓΡΑΦΙΑ ensomati.gr/item/stomach-vacums.html -

89

90

91

92 ΑΚΗΔΙ ΔΝΓΤΝΑΜΩΗ ΔΓΚΑΡΙΟΤ ΚΟΙΛΙΑΚΟΤ

93 Σεηξαθέθαινο πξόζζηνο κεξηαίνο κπο Ο ηεηξαθέθαινο κεξηαίνο κπο είλαη έλαο αξθεηά κεγάινο κπο ζην πξφζζην δηακέξηζκα ηνπ κεξνχ. Απνηειείηαη απφ ηέζζεξηο κχεο, ηνπο ηξεηο πιαηείο κχεο (έζσ, κέζνο θαη έμσ πιαηχ) θαη ηνλ νξζφ κεξηαίν κπ.οηαλ ν ηεξαθέθαινο ζπζπαζζεί, εμσηεξηθά θαίλνληαη φινη νη κπο εθηφο απφ ηνλ κέζν πιαηχ κπ ν νπνίνο βξίζθεηαη αθξηβψο θάησ απφ ηνλ νξζφ κεξηαίν κπ. Ο ηεηξαθέθαινο εθηείλεη ηε θλήκε ζηελ άξζξσζε ηνπ γνλάηνπ, ελψ ν νξζφο κεξηαίνο ζπκβάιιεη θπξίσο ζηελ θάκςε ηνπ κεξνχ ζηελ άξζξσζε ηνπ ηζρίνπ. Ο ηεηξαθέθαινο κπο λεπξψλεηαη απφ ην κεξηαίν λεχξν, κε ίλεο πνπ πξνέξρνληαη θπξίσο απφ ηα επίπεδα Ο3 θαη Ο4 ηνπ λσηηαίνπ κπεινχ. Πεξηγξαθή Οη ηξεηο πιαηείο κχεο εθθχνληαη απφ ην κεξηαίν νζηφ. Ο νξζόο κεξηαίνο εθθχεηαη απφ ηελ ιαγφληα άθαλζα ηνπ αλψλπκνπ νζηνχ θαη ζηε ζπλέρεηα πεξλά πάλσ απφ δχν αξζξψζεηο ( ηνπ ηζρίνπ θαη ηνπ γνλάηνπ) θαη φρη απφ κία,ηνπ γνλάηνπ, φπσο νη ηξεηο πιαηείο κπο.γηα ην ιφγν απηφ είλαη δηαξζξηθφο κπο. Όινη απηνί νη κχεο ζηε ζπλέρεηα ελψλνληαη καδί ζε έλαλ θνηλφ ηέλνληα,ηνλ ηέλνληα ηνπ ηεηξαθεθάινπ,ν νπνίνο θαηαθύεηαη ζηε βάζε ηεο επηγνλαηίδαο θαζώο θαη ζηελ πξόζζηα επηθάλεηά ηεο. Δμαηηίαο απηήο ηεο θαηαθπηηθήο ζέζεο ηνπο θαζειψλνπλ ηελ επηγνλαηίδα ζηε ζέζε ηεο θαηά ηε δηάξθεηα ησλ θηλήζεσλ. Γη απηφ ην ιφγν ν έιεγρνο ηεο αληαλαθιαζηηθήο δηεγεξζηκφηεηαο ηνπ κεξηαίνπ λεχξνπ κπνξεί λα γίλεη κε έλα θηχπεκα απφ ην εηδηθφ ζθπξάθη ζηνλ επηγνλαηηδηθφ ζχλδεζκν, ν νπνίνο ζπλδέεη ηελ επηγνλαηίδα κε ηελ θλήκε θαη απνηειεί ζπλέρεηα ηνπ ηέλνληα ηνπ ηεηξαθέθαινπ. Σέινο, φζνλ αθνξά ηε ιεηηνπξγία ηεο κέζεο, ε βξάρπλζε ηνπ ηεηξαθεθάινπ κπφο,επηθέξεη πξφζζηα νιίζζεζε ηεο ιεθάλεο κε απνηέιεζκα ηελ ππεξιφξδσζε ζηελ νζθπτθή κνίξα ηεο.

94 Πεγή R.L. Drake, W. Vogl, A.W.M. Mitchell (2007). Αλαηνκία Gray s. Δθδφζεηο Παζραιίδεο. ζει ISBN

95 Αζθήζεηο ελδπλάκσζεο ηεηξαθέθαισλ κπώλ Δηθόλα 1- Σεηξαθέθαινη κχεο Βαζηθή άζθεζε Ξεθηλψληαο ην πξφγξακκα ελδπλάκσζεο ησλ ηεηξαθέθαισλ κπψλ εθηειείηε 3 ζεη ησλ 15 επαλαιήςεσλ θαζεκεξηλά. Καηά ηελ

96 δηάξθεηα ησλ αζθήζεσλ πξέπεη λα κελ αηζζάλεζηε πφλν ή θάπνην άιιν ζχκπησκα. Άζθεζε 1 Ηζνκεηξηθή ζπζηνιή ηεηξαθέθαινπ ( εηθφλα 2). θίγγνπκε ηνλ ηεηξαθέθαιν κπ κε ην λα ζπξψμνπκε κηα πεηζέηα πξνο ηα θάησ φπσο παξνπζηάδεηε ζηελ παξαθάησ εηθφλα. Γηα λα ληψζνπκε ηελ ζχζπαζε ηνπ κπ ηνπνζεηνχκε ηα δάρηπια καο ζην εζσηεξηθφ κέξνο ηνπ γνλάηνπ καο. Κξαηάκε γηα 5 δεπηεξφιεπηα θαη επαλαιακβάλνπκε 10 θνξέο. Δηθόλα 2- Ηζνκεηξηθή ζπζηνιή ηεηξαθέθαινπ Δλδηάκεζεο αζθήζεηο πλερίδνληαο ην πξφγξακκα ελδπλάκσζεο ησλ γινπηηαίσλ κπψλ εθηειείηε 3 ζεη ησλ 15 επαλαιήςεσλ 1 κε 3 θνξέο ηελ εβδνκάδα. Καηά ηελ δηάξθεηα ησλ αζθήζεσλ πξέπεη λα κελ αηζζάλεζηε πφλν ή θάπνην άιιν ζχκπησκα. Άζθεζε 2 Έθηαζε γφλαηνο κε ειαζηηθφ ηκάληα ( εηθφλα 3). Ξεθηλάκε

97 θαζηζκέλνη ζε κηα θαξέθια κε ην γφλαην καο ιπγηζκέλν κε ην έλα άθξν ηνπ ηκάληα πεξαζκέλν γχξν απφ ηελ πνδνθλεκηθή άξζξσζε θαη ην άιιν ζηεξεσκέλν ζην πίζσ πφδη ηεο θαξέθιαο. Έπεηηα ηεληψλνπκε ην γφλαην καο θαη επηζηξέθνπκε αξγά ζηελ αξρηθή ζέζε. Δπαλαιακβάλνπκε 15 θνξέο. Δηθόλα 3- Έθηαζε γφλαηνο κε ειαζηηθφ ηκάληα Άζθεζε 3 Καζίζκαηα κε ειβεηηθή κπάια (εηθφλα 4). Ξεθηλάκε ζε φξζηα ζηάζε ζηεξίδνληαο ην βάξνο καο ζηε κπάια φπσο δείρλεη ε εηθφλα. Έπεηηα ιπγίδνπκε ηα γφλαηα καο κέρξη ιίγν πξηλ ηηο 90 κνίξεο θαη επηζηξέθνπκε αξγά ζηελ αξρηθή ζέζε. Σα γφλαηα ζαο δελ πξέπεη λα μεπεξλνχλ ηα δάθηπια ησλ πνδηψλ. Δπαλαιακβάλεηε 15 θνξέο.

98 Δηθόλα 4- Καζίζκαηα κε ειβεηηθή κπάια Άζθεζε 4 Πξνβνιέο (εηθφλα 5). ηεθφκαζηε φξζηνη έρνληαο κεγάιν βήκα φπσο δείρλεη ε εηθφλα. Έπεηηα ρακειψλνπκε ην ζψκα καο κέρξη ην κπξνζηηλφ γφλαην λα ιπγίζεη 90 κνίξεο. Σν γφλαην ζαο δελ πξέπεη λα μεπεξλά ηα δάθηπια ζαο. Σέινο επηζηξέςεηε αξγά ζηελ αξρηθή ζέζε. Δπαλαιακβάλεηε 15 θνξέο.

99 Δηθόλα 5 Πξνβνιέο Πξνρσξεκέλεο αζθήζεηο πλερίδνληαο ην πξφγξακκα ελδπλάκσζεο ησλ γινπηηαίσλ κπψλ κε ηηο πξνρσξεκέλεο αζθήζεηο εθηειείηε 3 ζεη ησλ 15 επαλαιήςεσλ 1 κε 3 θνξέο ηελ εβδνκάδα. Άζθεζε 5 Καζίζκαηα κε ειβεηηθή κπάια κε ην έλα πφδη (εηθφλα 6). Ξεθηλάκε ζε φξζηα ζηάζε ζηεξίδνληαο ην βάξνο καο ζηε κπάια φπσο δείρλεη ε εηθφλα. Έπεηηα ιπγίδνπκε ην γφλαην καο κέρξη ιίγν πξηλ ηηο 90 κνίξεο θαη επηζηξέθνπκε αξγά ζηελ αξρηθή ζέζε. Σν γφλαην ζαο δελ πξέπεη λα μεπεξλά ηα δάθηπια ηνπ πνδηνχ. Δπαλαιακβάλεηε 15 θνξέο.

100 Δηθόλα 6 Καζίζκαηα κε ειβεηηθή κπάια κε ην έλα πφδη Άζθεζε 6 Πξνβνιέο κε αιηήξεο (εηθφλα 7). ηεθφκαζηε φξζηνη έρνληαο κεγάιν βήκα φπσο δείρλεη ε εηθφλα. Έπεηηα ρακειψλνπκε ην ζψκα καο κέρξη ην κπξνζηηλφ γφλαην λα ιπγίζεη 90 κνίξεο. Σν γφλαην ζαο δελ πξέπεη λα μεπεξλά ηα δάθηπια ζαο. Σέινο επηζηξέςεηε αξγά ζηελ αξρηθή ζέζε. Δπαλαιακβάλεηε 15 θνξέο.

101

102 3. Βαζχ θάζηζκα ε απηή ηελ άζθεζε θαζψο θαη ζε φια ηα θαζίζκαηα δίλνπκε πξνζνρή ζηε ζέζε ησλ γνλάησλ. Βαζηθή πξνυπφζεζε γηα ηελ άζθεζε απηή είλαη λα κελ πξνεξρφκαζηε απφ θάπνην ηξαπκαηηζκφ γηαηί είλαη αξθεηά απαηηεηηθή. Γηα λα κελ ηα επηβαξχλνπκε ηα γφλαηα θαη γηα λα εθηεινχκε ζσζηά ηελ άζθεζε ζα πξέπεη φηαλ ιπγίδνπλ λα κελ μεπεξλνχλ ην χςνο ησλ δαθηχισλ ησλ πνδηψλ. Δπίζεο ν θνξκφο ζα πξέπεη λα είλαη ζηαζεξφο θαη φζν ην δπλαηφλ επζπγξακκηζκέλνο. Τπάξρνπλ πνιινί ηξφπνη λα εθηειέζνπκε βαζχ θάζηζκα. Μπνξνχκε λα μεθηλήζνπκε κφλν κε ην βάξνο ηνπ ζψκαηφο καο, ή λα ρξεζηκνπνηήζνπκε αιηήξεο, κπάξα θ.α

103 4.Ζκηθαζίζκαηα Όπσο θαη ζηελ πξνεγνχκελε άζθεζε, έηζη θαη ζηα εκηθαζίζκαηα ε ζέζε ησλ γνλάησλ ζα πξέπεη λα είλαη ή ίδηα. Σα εκηθαζίζκαηα κπνξνχκε λα ηα εθηειέζνπκε κε πνιινχο ηξφπνπο: ειεχζεξα, ζηνλ ηνίρν (αθνπκπψληαο ηελ πιάηε θαη ηηο παιάκεο ζε απηφλ κε ραιαξνχο ηνπο ψκνπο),κε fitball,ζην bosu,ειεχζεξα κε κπάξα ή ζην smith,κε αιηήξεο θ.α

104

105

106 5. Καζίζκαηα κε ζηήξημε ζε έλα πφδη - ε απηή ηελ άζθεζε εθηείλεηε ην έλα πφδη εκπξφο θαη εθηειείηε θάζηζκα κε ην πφδη ζηήξημεο κέρξη ην ζεκείν πνπ

107 κπνξείηε. Σα ρέξηα ζαο κπνξείηε λα ηα έρεηε ηελησκέλα ζην πιάη ή δίπια ζην θνξκφ ζαο, αλάινγα κε ηνλ ηξφπν πνπ ζαο ηαηξηάδεη γηα λα εμαζθαιίζεηε θαιή ηζνξξνπία. - ε απηή ηελ άζθεζε ηνπνζεηείηε ην έλα ζαο πφδη ζε έλαλ πάγθν ή ζε θάπνην άιιν ζηαζεξφ ζεκείν(π.ρ θαξέθια) θαη κε ην πφδη ζηήξημεο εθηειείηε θάζηζκα ζρεκαηίδνληαο νξζή γσλία ζηελ άξζξσζε ηνπ γνλάηνπ. 6. Πξνβνιέο

108 ε απηήλ ηελ άζθεζε πξνβάιιεηε ην έλα πφδη εκπξφο ζρεκαηίδνληαο κε ην γφλαηφ ζαο νξζή γσλία θαη θάλεηε ην ίδην θαη γηα ην άιιν πφδη. Σελ ίδηα άζθεζε κπνξείηε λα ηελ εθηειέζεηε αληίζηνηρα θαη κε αιηήξεο, κπάξα, θ.α

109 The quadriceps femoris (/ˈ kwɒ drɨ sɛ ps ˈ fɛ mərɨ s/) (Latin for "fourheaded muscle of the femur"), also called simply the quadriceps, quadriceps extensor, quads, is a large muscle group that includes the four prevailing muscles on the front of the thigh. It is the great extensor muscle of the knee, forming a large fleshy mass which covers the front and sides of the femur. The proper Latin plural form of the adjective quadriceps would be quadricipites. In modern English usage, quadriceps is used in both singular and plural. The singular form quadricep, produced by back-formation, is frequently used.

110

111 Πεγέο : 1) 2)

112 ΛΑΓΟΝΟΨΟΪΤΗΣ. ηνηρεία αλαηνκίαο ΛΑΓΟΝΟΦΟΗΣΖ ΜΤ Ο ιαγνλνςνΐηεο κπο απνηειείηαη απφ δχν κχεο, ην κεγάιν ςνΐηε θαη ην ιαγφλην κπ, νη νπνίνη ζπλελψλνληαη ζε έλαλ. Ο ςνΐηεο κπο εθθχεηαη απφ ην 12ν ζσξαθηθφ θαη ηνπο πέληε νζθπηθνχο ζπνλδχινπο θαη θαηαθχεηαη ζην κεξηαίν νζηφ,ζηνλ κηθξφ ηξνραληήξα. Ο ιαγφληνο κπο εθθχεηαη απφ ηε ιαγφληα αθξνινθία, ην ιαγφλην βφζξν θαη ηνλ νζθπνιαγφλην ζχλδεζκν θαη θαηαθχεηαη θαη απηφο ζην κεξηαίν νζηφ(κηθξφ ηξνραληήξα).ζ κεγάιε ηνπ ζεκαζία έγθεηηαη ζην γεγνλφο φηη είλαη δηαξζξηθφο κπο αθνχ δηαηξέρεηηηο εμήο δχν αξζξψζεηο:ζπνλδπιηθή ζηήιε(νζθπηθή κνίξα)-ηζρχν θαη ηζρχν-κεξφο.

113 .Ο ιαγνλνςντηεο κπο είλαη ν θπξηφηεξνο θακπηήξαο ηνπ ηζρίνπ θαη απνηειεί έλαλ απφ ηνπο ζπνπδαηφηεξνπο κχεο ηφζν ζηε ζπγθξάηεζε ηνπ ζψκαηνο ζηελ φξζηα ζηάζε φζν θαη ζην βάδηζκα. ηελ φξζηα ζηάζε ε ζχζπαζε ηνπ κπ θιίλεη ηε ιεθάλε πξνο ηα εκπξφο θαη θάησ θαη έηζη απμάλεη ηε ιφξδσζε ηεο νζθπτθήο κνίξαο ηεο ζπνλδπιηθήο ζηήιεο κε ζπλέπεηα ηελ άληζε επηβάξπλζε ζηνπο κεζνζπνλδχιηνπο δίζθνπο. Όηαλ ηψξα ν κπο ζπζπάηαη θαηά ηελ αλχςσζε ησλ ζθειψλ απφ ηελ χπηηα θαηάθιηζε ε ιφξδσζε ηεο νζθπτθήο κνίξαο ηεο ζπνλδπιηθήο ζηήιεο θαη πάιη απμάλεηαη.δδψ ππεηζέξρνληαη νη θνηιηαθνί κχεο γηα λα ζηαζεξνπνηήζνπλ ηε ιεθάλε..αλ ε δχλακε ησλ θνηιηαθψλ είλαη κηθξή ή απιά έρνπλ θνπξαζηεί απφ ηελ άζθεζε ηφηε ε ζχζπαζε ηνπ ιαγνλνςντηε κπ είλαη κεγάιε θαη έρνπκε αχμεζε ηεο ιφξδσζεο ηεο νζθπτθήο κνίξαο ηεο ζπνλδπιηθήο ζηήιεο.δπίζεο ν ιαγνλνςντηεο ζηξέθεη ην κεξφ πξνο ηα έμσ θαη ζπκκεηέρεη ζηελ απαγσγή ηνπ ηζρχνπ. Ζ βξάρπλζή ηνπ επηθέξεη αχμεζε ηεο ιφξδσζεο ζηελ νζθπτθή κνίξα.

114 Δλέξγεηα: Κάκςε θαη έμσ ζηξνθή ηνπ κεξνχ Νεύξσζε: Οζθπτθφ πιέγκα Αλαηνκία: Απνηειείηαη απφ 2 κχεο κε μερσξηζηέο εθθχζεηο αιιά κε θνηλή θαηάθπζε ζηνλ ειάζζνλα ηξνραληήξα ηνπ κεξηαίνπ. Ψοϊηηρ ή Μείζων ψοϊηηρ εθθχεηαη απφ ηνπο νζθπτθνχο ζπνλδχινπο Ελάζζων ψοϊηηρ, πνπ δελ ππάξρεη ζε φια ηα άηνκα, εθθχεηαη απφ ηνλ 12 ν ζσξαθηθφ θαη 1 ν νζθπτθφ ζπφλδπιν θαη θαηαθχεηαη ζηελ αλψλπκν γξακκή.. Γηαηάζεηο Βαζηθέο αζθήζεηο

115

116 Άζθεζε 1 Κάκςε ηζρίνπ (εηθφλα 1). Φέξλνπκε ην γφλαην καο ζην ζηήζνο καο κέρξη λα νινθιεξσζεί ε θίλεζε.δπαλαιάβεηε 20 θνξέο. Δηθόλα 1- Κάκςε ηζρίνπ

117 Άζθεζε 2 Απαγσγή ηζρίνπ ( εηθφλα 2).Κξαηψληαο ην γφλαην καο ηελησκέλν θέξλνπκε ζην πιάη καο νιφθιεξν ην πφδη φπσο δείρλεη ε εηθφλα 2 κέρξη ην ηέινο ηεο θίλεζεο. Δπαλαιάβεηε 20 θνξέο. Δηθόλα 2- Απαγσγή ηζρίνπ

118 Άζθεζε 3 Έμσ ζηξνθή ηζρίνπ (εηθφλα 3) μεθηλάκε κε ην γφλαην καο ιπγηζκέλν θαη ην πέικα καο λα παηά πάλσ ζην θξεβάηη. έπεηηα ξίρλνπκε ην γφλαην καο πξνο ην πιάη καο κέρξη ην ηέινο ηεο θίλεζεο. Δπαλαιάβεηε 20 θνξέο. Δηθόλα 3- Έμσ ζηξνθή ηζρίνπ

119 Άζθεζε 4 Ξεθηλήζηε μαπιψλνληαο χπηηα κε ηνπο γινπηνχο ζην φξην ηνπ θξεβαηηνχ. έπεηηα κε ηα δπν ρέξηα αγθαιηάδεηε ην έλα γφλαην θαη ην πηέδεηε πξνο ην ζηήζνο ζαο, αθήλνληαο ην άιιν πφδη ειεχζεξν ( εηθφλα 4). Μείλεηε ζε απηή ηελ ζηάζε γηα 15 δεπηεξφιεπηα θαη επαλαιάβεηε 3 θνξέο, απνπζία πφλνπ. Δηθόλα 4 δηάηαζε ιαγνλνςντηε (δεμί πφδη)

120 Άζθεζε 7 Ξεθηλάκε ηελ δηάηαζε κε ην πφδη πνπ δηαηείλεηαη πίζσ. Κξαηάκε ηελ ζπνλδπιηθή καο ζηήιε ζε επζεία ζέζε θαη ιπγίδνληαο ην κπξνζηηλφ καο γφλαην γέξλνπκε πξνο ηα κπξνο κέρξη λα ληψζνπκε κηα ήπηα δηάηαζε ζηελ πξφζζηα επηθάλεηα ηνπ ηζρίνπ. Μείλεηε ζε απηή ηελ ζηάζε γηα 15 δεπηεξφιεπηα θαη επαλαιάβεηε 3 θνξέο, απνπζία πφλνπ.

121 Δηθόλα 7 δηάηαζε ιαγνλνςντηε (αξηζηεξφ πφδη)

122

123 ΡΑΥΗΑΗΟΗ ΜΤΔ Απνηεινχληαη απφ έλα ζχλνιν κπψλ εθαηέξσζελ ηεο ζπνλδπιηθήο ζηήιεο θαη νη νπνίνη εθηείλνληαη απφ ηε βάζε ηεο θεθαιήο κέρξη ην ηεξφ νζηφ.υσξίδνληαη ζε δχν κεγάιεο θαηεγνξίεο: ηνπο εηεξφρζνλεο πνπ είλαη επηθαλεηαθνί κχεο θαη είλαη νη εμήο: -ν θεθαιηθόο -ν πξόζζηνο, κέζνο θαη νπίζζηνο ζθαιελόο -ε άλσ κνίξα ηνπ ηξαπεδνεηδή -ν αλειθηήξαο ηεο σκνπιάηεο -ν κηθξόο θαη κεγάινο ξνκβνεηδήο -ν πξόζζηνο θαη νπίζζηνο νδνλησηόο. - o πιαηύο ξαρηαίνο Όινη νη παξαπάλσ δηαρσξίδνληαη ζε σκνξαρηαίνπο θαη πιεπξνξαρηαίνπο θαη ζρεηίδνληαη πεξηζζφηεξν κε ηελ θίλεζε ζηα άλσ άθξα θαη ηελ σκηθή δψλε θαη ηνπο απηφρζνλεο κχεο πνπ είλαη ελ ησ βάζεη κχεο θαη ζρεηίδνληαη κε ηελ αλφξζσζε ηνπ θνξκνχ. Υσξίδνληαη ζηνπο κχεο ηεο θεληξηθήο θαη πιάγηαο δέζκεο. ηελ θεληξηθή δέζκε αλήθνπλ νη κχεο πνπ βξίζθνληαη κέζα ζηελ αχιαθα κεηαμχ ηεο αθαλζψδνπο απνθχζεο θαη ησλ εγθάξζησλ απνθχζεσλ ησλ ζπνλδχισλ. Απηνί είλαη: -ν πνιπζρηδήο -νη κεζαθάλζηνη( απρεληθνί θαη νζθπηθνί) -ν αθαλζώδεο ζσξαθηθόο - νη κεζεγθάξζηνη

124 -ν εκηαθαλζώδεο( θεθαιηθόο, απρεληθόο ) -νη πεξηζηξέθνληεο ηα λώηα - ν ζπιεληνεηδήο (θεθαιηθόο θαη απρεληθόο) ηελ πιάγηα δέζκε αλήθνπλ νη εμήο: -ν κήθηζηνο( θεθαιηθόο, απρεληθόο θαη ζσξαθηθόο) -ν ιαγνλνπιεπξηθόο (απρεληθόο,ζσξαθηθόο θαη νζθπηθόο). Οη κχεο ηεο πιάγηαο δέζκεο ζην χςνο ηεο νζθπηθήο κνίξαο ελψλνληαη ζε κηα ηζρπξή κπηθή δέζκε,ηνλ ηεξνλσηηαίν,ή αιιηψο ηνλ θνηλφ εθηείλνληα ηελ ξάρε. Οη θηλήζεηο πνπ ελεξγνχλ νη ξαρηαίνη ζπληεινχλ ζηελ θάκςε,ηελ έθηαζε θαη ηελ πιάγηα θάκςε ηνπ θνξκνχ.ζ ζπλνιηθή ζεκαζία ηνπο έγθεηηαη ζηε ζηαζεξνπνίεζε ηεο ζπνλδπιηθήο ζηήιεο ψζηε απηή λα δηαηεξεί ηα θπξηψκαηα θαη θνηιψκαηα ηεο ζηε θπζηνινγηθή ηνπο ζέζε.ηελ εθγχκλαζε ηνπο είλαη δχζθνιν λα απνκνλσζνχλ,νπφηε αζθνχληαη ζπλνιηθά.,

125

126

127

128

129 ΟΡΘΟ ΚΟΙΛΙΑΚΟ Βξίζθεηαη ζην πξφζζην θνηιηαθφ ηνίρσκα αθξηβψο θάησ απφ ην δηάθξαγκα θαη εθαηέξσζελ ηεο ιεπθήο γξακκήο. Δθθχεηαη απφ ηελ 5 ε κέρξη ηελ 7ε ζσξαθηθή πιεπξά θαη ηελ μηθνεηδή απφθπζε ηνπ ζηέξλνπ θαη θαηαθχεηαη ζην εβηθφ νζηφ. Δπεηδή έρεη κεγάιν κήθνο γηα λα ζπγθξαηεζεί έρεη ηξείο κε ηέζζεξηο ελδηάκεζνπο ηέλνληεο πνπ ιέγνληαη ηελφληηεο εγγξαθέο. ΔΝΔΡΓΔΙΔ - Όηαλ ε ιεθάλε είλαη ζηαζεξή (χπηηα θαηάθιηζε κε ιπγηζκέλα ηα πφδηα) ν νξζφο θνηιηαθφο έιθεη ηνλ θνξκφ πξνο ηα εκπξφο (πξφζζηα θάκςε). - Όηαλ ν ζψξαθαο είλαη ζηαζεξφο, ν νξζφο θνηιηαθφο αλπςψλεη ηε ιεθάλε π.ρ. αλαηξνπή ζην κνλφδπγν. -πκκεηέρεη ζηελ αχμεζε ηεο ελδνθνηιηαθήο πίεζεο,ζηελ αλαπλνή θαη ζηελ πξνζηαζία ησλ ζπιαρληθψλ νξγάλσλ. - Παίδεη ζεκαληηθφ ξφιν ζηελ νξζή ζηάζε ηεο ιεθάλεο δηαηεξψληαο ζε θπζηνινγηθά επίπεδα ηε ιφξδσζε ηεο νζθπτθήο κνίξαο.όηαλ ν νξζφο θνηιηαθφο είλαη αδχλακνο, ε ιεθάλε θιίλεη πξνο ηα εκπξφο κε απνηέιεζκα ηελ απμεκέλε ιφξδσζε ζηελ νζθπτθή κνίξα. Σεκείσζε : Σν ίδην θαηλφκελν παξνπζηάδεηαη

130 επίζεο θαη ζηελ πεξίπησζε βξάρπλζεο ηνπ πξφζζηνπ κεξηαίνπ θαη ηνπ ιαγνλνςντηε. -Ο νξζφο θνηινηαθφο ζπγθαηαιέγεηαη ζηνπο κχεο ζηνπο νπνίνπο γίλεηαη κφλν ελδχλακσζε θαη φρη δηάηαζε. ΔΝΓΤΝΑΜΩΗ ΟΡΘΟΤ ΚΟΙΛΙΑΚΟΤ Ο νξζφο θνηιηαθφο γπκλάδεηαη είηε κε ηελ θάκςε ηνπ θνξκνχ πξνο ηα πφδηα είηε κε ηελ άξζε ησλ πνδηψλ πξνο ηνλ θνξκφ(ηζνθηλεηηθή ζπζηνιή). Δπίζεο κε ζπλερή πίεζε ηεο ιεθάλεο πξνο ην έδαθνο(ηζνκεηξηθή ζπζηνιή). Ζ πξνπφλεζε ηνπ νξζνχ θνηιηαθνχ δελ γίλεηαη θάζε κέξα αιιά κέξα παξά κέξα(πξέπεη δειαδή λα κεζνιαβεί δηάιεηκκα μεθνχξαζεο 24 σξψλ). Γηα ηελ εθγχκλαζή ηνπο αξθνχλ 3-5 sets κε επαλαιήςεηο ην θαζέλα.ζ ηαρχηεηα ησλ επαλαιήςεσλ είλαη ε εμήο: 2sec ην αλέβαζκα, 1 sec ην θξάηεκα ζηελ θνξπθή θαη 2 sec ε επηζηξνθή ζηελ αξρηθή ζέζε. Πνιιέο θνξέο ε άζθεζε ησλ θνηιηαθψλ ρσξίδεηαη ζε αζθήζεηο γηα ηνπο άλσ θαη ηνπο θάησ θνηιηαθνχο. Απηφ είλαη ιάζνο, δηφηη δελ ππάξρνπλ άλσ θαη θάησ θνηιηαθνί. Τπάξρεη έλαο βαζηθφο κπο ζην πξφζζην κέξνο ηεο θνηιηάο καο,ν νξζφο θνηιηαθφο. Απιψο, κπνξνχκε κφλν λα επηβαξχλνπκε πεξηζζφηεξν ηελ πάλσ απφ ηελ θάησ κνίξα ηνπ κε θάπνηεο αζθήζεηο θαη ην αληίζηξνθν.

131 Ξαπιψλνπκε ζε κηα καιαθή επηθάλεηα, ιπγίδνπκε ηα γφλαηα κέρξη λα παηήζεη ε κέζε καο ζην ζηξσκαηάθη, ηνπνζεηνχκε ηα ρέξηα

132 ζηνπο κεξνχο θαη ζεθσλφκαζηε κέρξη ηα ρέξηα λα πεξάζνπλ ηα γφλαηα. ΑΚΗΗ 2 Ξαπιψλνπκε ζε κηα καιαθή επηθάλεηα, ιπγίδνπκε ηα γφλαηα κέρξη λα παηήζεη ε κέζε καο ζην ζηξσκαηάθη, ηνπνζεηνχκε ηα ρέξηα ζηα πιάγηα ηνπ θεθαιηνχ. εθσλφκαζηε κέρξη λα παηάεη ε κέζε. ΑΚΗΗ 3 Ξαπιψλνπκε ζε κηα καιαθή επηθάλεηα, ιπγίδνπκε ηα γφλαηα κέρξη

133 λα παηήζεη ε κέζε καο ζην ζηξσκαηάθη, ηεληψλνπκε ηα ρέξηα πίζσ απφ ην θεθάιη. εθσλφκαζηε κέρξη λα παηάεη ε κέζε. ΑΚΗΗ 4 Ξαπιψλνπκε ζε κηα καιαθή επηθάλεηα, ιπγίδνπκε ηα γφλαηα κέρξη λα παηήζεη ε κέζε καο ζην ζηξσκαηάθη, ηεληψλνπκε ηα ρέξηα πίζσ απφ ην θεθάιη. Σαπηφρξνλα ζεθσλφκαζηε θαη θέξλνπκε ηα ρέξηα πιάη ζηνπο κεξνχο. Δθηεινχκε ελαιιάμ Γεμηά Αξηζηεξά. ΑΚΗΗ 5

134 Ξαπιψλνπκε ζε κηα καιαθή επηθάλεηα, ιπγίδνπκε ην έλα γφλαην θαη ηεληψλνπκε ραιαξά ην άιιν πφδη, ηνπνζεηνχκε ηα ρέξηα ζηα πιάγηα ηνπ θεθαιηνχ. εθσλφκαζηε θαη ηαπηφρξνλα ζεθψλνπκε θάζεηα ην άιιν πφδη. ΑΚΗΗ 6

135 Ξαπιψλνπκε ζε κηα καιαθή επηθάλεηα, ιπγίδνπκε ην έλα γφλαην θαη ηεληψλνπκε ραιαξά ην άιιν πφδη, ηνπνζεηνχκε ηα ρέξηα ζηα πιάγηα ηνπ θεθαιηνχ. εθσλφκαζηε ζηξίβνληαο θαη ηαπηφρξνλα θέξλνπκε ην αληίζεην γφλαην ζηελ θαηαθφξπθν. ΑΚΗΗ 7

136 Ξαπιψλνπκε ζε κηα καιαθή επηθάλεηα, θέξλνπκε ηα γφλαηα ζε νξζή γσλία. Σα ρέξηα είλαη ηελησκέλα δίπια ζην ζψκα καο. Μεηαθηλνχκε ηα γφλαηα πξνο ηα πίζσ θαη επάλσ μεθνιιψληαο ηελ ιεθάλε καο απφ ην ζηξσκαηάθη. ΑΚΗΗ 8 Ξαπιψλνπκε ζε κηα καιαθή επηθάλεηα, θέξλνπκε ηα γφλαηα ζε νξζή γσλία ζην πιάη. Σνπνζεηνχκε ηα ρέξηα ζηα πιάγηα ηνπ θεθαιηνχ. εθσλφκαζηε κε θαηεχζπλζε πξνο ηα πάλσ κε ην βιέκκα καο λα πεξλάεη πάλσ απφ ηελ ιεθάλε. ΑΚΗΗ 9

137 Ξαπιψλνπκε ζε έλαλ θαηαθιηλή πάγθν. Κξαηάκε κε ηα ρέξηα πιάη ή πίζσ απφ ην θεθάιη., θέξλνπκε ηα γφλαηα ζε νξζή γσλία. Μεηαθηλνχκε ηα γφλαηα πξνο ηα πίζσ θαη επάλσ μεθνιιψληαο ηελ ιεθάλε καο απφ ηνλ πάγθν. ΑΚΗΗ 10

138 Σνπνζεηνχκε ην ζψκα καο πιάγηα ζε έλαλ πάγθν ξαρηαίσλ 45ν.Σνπνζεηνχκε ηα ρέξηα ζηα πιάγηα ηνπ θεθαιηνχ. Καηεβάδνπκε ηνλ αγθψλα καο πξνο ην έδαθνο θαη επαλεξρφκαζηε πάιη επάλσ ζηελ αξρηθή ζέζε. ΑΚΗΗ 11 Κξεκηφκαζηε απφ έλα κνλφδπγν θαη ιπγίδνπκε ηα γφλαηα κέρξη ηηο 90ν.Απφ ηε ζέζε απηή ηξαβάκε ηα γφλαηα φζν πην ςειά κπνξνχκε κε θαηεχζπλζε πξνο ην ζηήζνο. Καηεβάδνπκε πάιη ηα πφδηα κέρξη ηελ αξρηθή ζέζε. ΑΚΗΗ 12

139 Σνπνζεηνχκε ηα ρέξηα θαη ην ζψκα καο ζε κηα θαξέθια θνηιηαθψλ (roman chair) θαη ιπγίδνπκε ηα γφλαηα κέρξη ηηο 90ν.Απφ ηε ζέζε απηή ηξαβάκε ηα γφλαηα φζν πην ςειά κπνξνχκε κε θαηεχζπλζε πξνο ην ζηήζνο (λα μεθνιιάεη ε ιεθάλε απφ ηελ πιάηε ηεο θαξέθιαο). Καηεβάδνπκε πάιη ηα πφδηα κέρξη ηελ αξρηθή ζέζε. ΑΚΗΗ 13

140 Κξεκηφκαζηε απφ έλα κνλφδπγν θαη αθήλνπκε ηα πφδηα καο ηελησκέλα θάησ. Λπγίδνπκε ηα γφλαηα θαη ηξαβάκε ηα πφδηα καο ινμά πξνο ηνλ έλα ψκν θάζε θνξά ελαιιάμ. Καηεβάδνπκε ηα πφδηα πάιη ζηελ αξρηθή ζέζε. ΑΚΗΗ 14

141 Ξαπιψλνπκε ζε κηα καιαθή επηθάλεηα, ιπγίδνπκε ηα γφλαηα κέρξη λα παηήζεη ε κέζε καο ζην ζηξσκαηάθη. Κξαηάκε ζηα ρέξηα καο κηα βαξηά κπάια (medicine ball) καθξηά απφ ην ζηήζνο. εθσλφκαζηε κέρξη λα παηάεη ε κέζε θαη εθηεινχκε ζηξνθή ηνπ θνξκνχ θαη ησλ ψκσλ πξνο ηελ θάζε πιεπξά ελαιιάμ θάζε θνξά ΑΚΗΗ 15

142 Σνπνζεηνχκε ηηο θλήκεο καο ζην έδαθνο ή ζε κηθξφ πιαηφ. Κξαηάκε κία ξφδα θνηιηαθψλ θάησ απφ ην ζηήζνο θαη αξρίδνπκε λα ηζνπιάκε κπξνζηά κέρξη λα κπνξνχκε λα θξαηήζνπκε ην βάξνο καο. ηε ζπλέρεηα ηξαβάκε ηε ξφδα πίζσ θαη θαηαιήγνπκε ζηελ ζέζε θακπνπξηαζκέλε γάηα. ΑΚΗΗ 16 Γνλαηίδνπκε θνληά ζε κηα ηξνραιία ζηελ νπνία έρνπκε πξνζαξκφζεη ηελ ιαβή ζρνηλί. Κξαηψληαο ην ζρνηλί δίπια απφ ην θεθάιη καο θαη πάλσ ζηνπο ψκνπο εθηεινχκε θάκςε ηνπ θνξκνχ κπξνζηά ρσξίο κεηαηφπηζε ηεο ιεθάλεο κπξνο - πίζσ. AΚΗΗ 17

143 ε φξζηα ζηάζε θξαηάκε έλαλ αιηήξα δίπια ζηνλ κεξφ καο κε ηελησκέλν ρέξη. Δθηεινχκε πιάγηα θάκςε ηνπ θνξκνχ κε ζηαζεξή ηε ιεθάλε κε θαηεχζπλζε πξνο ηελ απέλαληη κεξηά ηνπ αιηήξα. Δπαλαιακβάλνπκε θαη κε ηνλ αιηήξα ζηελ άιιε πιεπξά. ΑΚΗΗ 18

144 Δξρφκαζηε ζηελ εκηγνλάηηζε θνληά ζε κηα ηξνραιία ζηελ νπνία έρνπκε πξνζαξκφζεη ηελ ιαβή ζρνηλί. Κξαηψληαο ην ζρνηλί κε ηελησκέλα ρέξηα κπξνζηά θαη επάλσ απφ ην θεθάιη, εθηεινχκε έιμε θαη ζηξνθή ηνπ θνξκνχ πξνο ηελ κηα πιεπξά. Γελ ιπγίδνπκε ηα ρέξηα θαζ φιε ηελ δηάξθεηα ηεο θίλεζεο θαη επαλαιακβάλνπκε φιν ην ζεη απφ ηελ ίδηα πιεπξά. ΑΚΗΗ 19

145 Απφ φξζηα ζέζε ηνπνζεηψ κηα κπάξα ζηνπο ψκνπο πίζσ ή κπξνζηά απφ ην θεθάιη κνπ. Μεηαηνπίδσ ηελ κπάξα ψζηε λα πιεζηάζεη ν ιαηκφο κνπ πεξηζζφηεξν πξνο ηελ κηα άθξε ηεο κπάξαο. Απφ απηή ηε ζέζε εθηεινχκε πιάγηα θάκςε ηνπ θνξκνχ κε ζηαζεξή ιεθάλε πξνο ηελ καθξηά πιεπξά ηεο κπάξαο θαη ζηελ ζπλέρεηα ηελ ζεθψλσ κέρξη λα γίλεη πιήξεο θάκςε απφ ηελ απέλαληη πιεπξά ηνπ θνξκνχ. AΚΗΗ 20

146 Καζφκαζηε ζε κηα καιαθή επηθάλεηα θαη θξαηάκε έλαλ βαξχ δίζθν ζην ζηήζνο. εθψλνπκε ηα πφδηα ζρεδφλ ηελησκέλα εθ απφ ην έδαθνο. Απφ απηή ηε ζέζε θέξλνπκε ηα γφλαηα ζην ζηήζνο κεηαθηλψληαο θαη ηνλ θνξκφ πξνο ηα εκπξφο. Ξαλαρακειψλνπκε ηα πφδηα θαη ηνλ θνξκφ ζηελ αξρηθή ζέζε. AΚΗΗ 21 Ξαπιψλνπκε ζε κηα καιαθή επηθάλεηα, ιπγίδνπκε ηα γφλαηα κέρξη λα παηήζεη ε κέζε καο ζην ζηξσκαηάθη. Κξαηάκε, κε ηελησκέλα ρέξηα, επάλσ απφ ην πξφζσπν κηα κπάξα κε έλαλ δίζθν απφ ηελ

147 πιεπξά ηνπ θεθαιηνχ καο. Ζ κπάξα πεξλάεη αλάκεζα απφ ηα πφδηα καο θαη ζηεξίδεηαη ζην έδαθνο ζηελ άιιε ηεο άθξε. Απφ απηή ηε ζέζε πηέδνπκε κε ηα ρέξηα ηελησκέλα ηελ κπάξα θαη ζεθψλνπκε ηελ πιάηε καο απφ ην έδαθνο κέρξη λα παηάεη ε κέζε καο. ΑΚΗΗ 22 Ξαπιψλνπκε ζε κηα καιαθή επηθάλεηα, ιπγίδνπκε ηα γφλαηα κέρξη λα παηήζεη ε κέζε καο ζην ζηξσκαηάθη. Κξαηάκε, κε ηελησκέλα ρέξηα, επάλσ απφ ην πξφζσπν δχν αιηήξεο. Απφ απηή ηε ζέζε πηέδνπκε κε ηα ρέξηα ηελησκέλα ηνπο αιηήξεο θαη ζεθψλνπκε ηελ πιάηε καο απφ ην έδαθνο κέρξη λα παηάεη ε κέζε καο. ΑΚΗΗ 23

148 Ξαπιψλνπκε πάλσ ζε κηα ηαηξηθή κπάια (swiss ball). Σνπνζεηνχκε ηα ρέξηα ζηα πιάγηα ηνπ θεθαιηνχ. εθσλφκαζηε κέρξη λα πιεζηάζνπλ ηα πιεπξά ζηελ ιεθάλε ρσξίο έληνλεο πξνζζνπίζζηεο κεηαηνπίζεηο ηεο κπάιαο. ΑΚΗΗ 24

149 Κξεκηφκαζηε απφ έλα κνλφδπγν θαη ιπγίδνπκε ηα γφλαηα κέρξη ηηο 90ν έρνληαο κηα βαξηά κπάια (medicine ball) αλάκεζα ζηα γφλαηα. Απφ ηε ζέζε απηή ηξαβάκε ηα γφλαηα φζν πην ςειά κπνξνχκε κε θαηεχζπλζε πξνο ην ζηήζνο. Καηεβάδνπκε πάιη ηα πφδηα κέρξη ηελ αξρηθή ζέζε.

150 ΑΚΗΗ 25 Ξαπιψλνπκε πάλσ ζε κηα ηαηξηθή κπάια (swiss ball).κξαηάκε, κε ηελησκέλα ρέξηα, επάλσ απφ ην πξφζσπν έλαλ αιηήξα. Δθηεινχκε θάκςε ηνπ θνξκνχ ειαθξηά επάλσ. Απφ απηή ηε ζέζε ζηξηβνχκε ηνλ θνξκφ κε ηα ρέξηα ζπλέρεηα κπξνζηά απφ ην ζηήζνο κέρξη λα έξζεη ν αιηήξαο εληειψο δεμηά ή αξηζηεξά. Δθηεινχκε ελαιιάμ. ΑΚΗΗ 26

151 Ξαπιψλνπκε πάλσ ζε κηα ηαηξηθή κπάια (swiss ball). ηεξεψλνπκε ηα πφδηα καο ζε έλα ζηαζεξφ ζεκείν. Κξαηάκε ζην ζηήζνο έλαλ βαξχ δίζθν θαη εθηεινχκε θάκςεηο ηνπ θνξκνχ ρσξίο έληνλεο πξνζζνπίζζηεο κεηαθηλήζεηο ηεο ιεθάλεο. ΑΚΗΗ 27

152 Ξαπιψλνπκε ζε κηα καιαθή επηθάλεηα θαη ηνπνζεηνχκε ηα πφδηα καο πάλσ ζε κηα ηαηξηθή κπάια (swiss ball) ζε γσλία 90ν. Κξαηψ ηελ κπάια δπλαηά κε ηηο θηέξλεο-γάκπεο-κεξνχο έηζη ψζηε λα κπνξψ λα ηελ ζεθψζσ. Απφ απηή ηε ζέζε θαη θξαηψληαο ηελ κπάια κε ηα πφδηα εθηειψ άξζεηο ιεθάλεο κεηαθηλψληαο ηα γφλαηα πξνο ηα πίζσ θαη επάλσ. ΑΚΗΗ 28

153 Γνλαηίδνπκε ζε κηα καιαθή επηθάλεηα θαη ηνπνζεηνχκε ηνπο αγθψλεο καο ζε κηα ηαηξηθή κπάια ζε ζεκείν πην θνληά ζε εκάο απφ ηελ θνξπθή ηεο. Σα γφλαηα είλαη ζε γσλία 90ν. Απφ απηή ηε ζέζε μεθηλάκε λα θπιάκε κπξνζηά ηελ κπάια κέρξη ηα ρέξηα καο λα έξζνπλ ζε ζέζε πξνέθηαζεο νπ θνξκνχ καο. Απφ εθεί κε ηελ βνήζεηα ησλ θνηιηαθψλ καο, ησλ ρεξηψλ θαη ησλ πνδηψλ εξρφκαζηε ζηελ αξρηθή ζέζε. ΑΚΗΗ 29 Σνπνζεηνχκε ηα ρέξηα καο ζην έδαθνο ζε απφζηαζε ίδηα κε ησλ ψκσλ θαη θάησ απφ απηνχο. Σα πφδηα καο ζηεξίδνληαη κε ηηο

154 πνδνθλεκηθέο ζηελ θνξπθή κηαο ηαηξηθήο κπάιαο (swiss ball). ε απηήλ ηελ ζέζε θξαηάκε ην ζψκα καο ζε επζεία θαη κέλνπκε εθεί ηφζε ψξα φζε ρξεηάδεηαη γηα λα δψζνπκε ηελ επηβάξπλζε πνπ ζέινπκε. ΑΚΗΗ 30 Σνπνζεηνχκε ηα ρέξηα καο ζην έδαθνο ζε απφζηαζε ίδηα κε ησλ ψκσλ θαη θάησ απφ απηνχο. ηεξίδνπκε ηα γφλαηα πξνο ηνπο κεξνχο επάλσ ζε κηα ηαηξηθή κπάια (swiss ball). Σν ζψκα είλαη ζε επζεία. Απφ απηή ηε ζέζε ηξαβάκε ηα γφλαηα πξνο ην ζηήζνο κεηαθηλψληαο ηελ κπάια κπξνζηά θαη γνλαηίδνληαο πάλσ ηεο κε ηηο θλήκεο. ΑΚΗΗ 31

155 Ξαπιψλνπκε κε ηελ ιεθάλε θαη ηα πιεπξά επάλσ ζε κηα ηαηξηθή κπάια (swiss ball) κε ην πιάγην κέξνο ηνπ ζψκαηνο. Σα ρέξηα καο είλαη δίπια ζην θεθάιη. Απφ απηή ηε ζέζε εθηεινχκε πιάγηα θάκςε ηνπ θνξκνχ καο κέρξη λα ζηεξηρηνχκε κφλν ζηελ πιάγηα επηθάλεηα ηεο ιεθάλεο καο. ΑΚΗΗ 32

156 Ξαπιψλνπκε κε ηηο σκνπιάηεο επάλσ ζε κηα ηαηξηθή κπάια (swiss ball). ηα ρέξηα θξαηάκε κηα βαξηά πάια (medicine ball) kθαη ηα ηεληψλνπκε επάλσ απφ ην ζηήζνο. 1. Φέξλνπκε ηελ κπάια πξνο ην πιάη κε ζηξνθή ηνπ θνξκνχ θαη ηελ κπάια ζπλέρεηα κπξνζηά απφ ην ζηήζνο καο. 2. Μεηαθηλνχκε ηελ κπάια πξνο ηα πίζσ πάλσ απφ ην θεθάιη ρσξίο λα αιιάμνπκε ζέζε ζην ζψκα καο (παξακέλεη ζην πιάη). 3. Με ηελ κπάια πάλσ απφ ην θεθάιη θαη ηα ρέξηα ηελησκέλα εθηειψ ζηξνθή πάλσ ζηελ κπάια κέρξη λα θέξσ ηηο σκνπιάηεο κνπ επάλσ ζηελ ηαηξηθή κπάια. 4. Δπαλαθέξνπκε ηα ρέξηα καο ζηελ αξρηθή πξψηε ζέζε ηελησκέλα επάλσ απφ ην ζηήζνο καο.

157 ΑΚΗΔΙ ΔΝΓΤΝΑΜΩΗ ΟΡΘΟΤ ΚΟΙΛΙΑΚΟΤ

158

159 ΠΡΟΑΓΩΓΟΙ Δίλαη νη έζσ κεξηαίνη, νη νπνίνη παξεκβάιινληαη κεηαμχ ησλ πξφζζησλ θαη ησλ νπίζζησλ κεξηαίσλ κπψλ. ηελ νκάδα ησλ πξνζαγσγψλ ππάγνληαη νη εμήο κχεο: -ν καθξύο πξνζαγσγόο (adductor longus) -ν κηθξόο ή βξαρύο πξνζαγσγόο( adductor brevis) -ν κεγάινο πξνζαγσγόο (adductor magnus) -ν ηζρλόο (gracilis) -ν θηελίηεο (pectineus). Όινη ηνπο εθθχνληαη απφ ην εβηθφ νζηφ θαη θαηαθχνληαη ζηελ εζσηεξηθή επηθάλεηα ηνπ κεξηαίνπ νζηνχ κέρξη θαη ηελ εζσηεξηθή επηθάλεηα ηεο θλήκεο θαη ην θλεκηαίν θχξησκα. Νεπξψλνληαη κε λεχξα πνπ μεθηλνχλ απφ ηνπο νζθπτθνχο ζπνλδχινπο. Γλψξηζκά ηνπο είλαη φηη πξνζάγνπλ ην κεξφ, ηνλ θάκπηνπλ θαη ζπγρξφλσο ηνλ ζηξέθνπλ πξνο ηα έμσ.

160 ΑΚΗΔΙ ΓΙΑΣΑΗ ΠΡΟΑΓΩΓΩΝ

161

162

163

164

165

166

167

168

169

170

171 ΑΚΗΔΙ ΔΝΓΤΝΑΜΩΗ ΠΡΟΑΓΩΓΩΝ

172

173

174 Γηαηάζεηο πξνζαγσγώλ

175 Δηθόλα 1 πξνζαγσγνί κχεο Γηάηαζε 1 Ξεθηλάκε απφ ηελ φξζηα ζηάζε θαη αλνίγνπκε ηα πφδηα καο ζε απφζηαζε δηπιαζία απφ απηή ησλ ψκσλ καο( εηθφλα 2). Έπεηηα ιπγίδνπκε ην αληίζεην πφδη απφ απηφ πνπ ζέινπκε λα θάλνπκε ηελ δηάηαζε κέρξη λα ληψζνπκε κηα ήπηα δηάηαζε ζηελ πεξηνρή ησλ πξνζαγσγψλ. Μέλνπκε ζε απηή ηελ ζηάζε γηα 15 δεπηεξφιεπηα θαη επαλαιάβεηε 3 θνξέο, απνπζία πφλνπ.

176 Δηθόλα 2 δηάηαζε πξνζαγσγψλ ( δεμί πφδη) Γηάηαζε 2 Ξεθηλάκε ηε δηάηαζε ζηελ θαζηζηή ζέζε θαη ελψλνπκε ηα πέικαηα καο έπεηηα αζθνχκε ειαθξηά πίεζε κε ηνπο αγθψλεο καο πξνο ηα θάησ κέρξη λα ληψζνπκε ήπηα δηάηαζε ζηελ πεξηνρή ησλ πξνζαγσγψλ. Μείλεηε ζε απηή ηελ ζηάζε γηα 15 δεπηεξφιεπηα θαη επαλαιάβεηε 3 θνξέο, απνπζία πφλνπ.

177 Δηθόλα 3 δηάηαζε πξνζαγσγψλ Άζθεζε 3 Ηζνκεηξηθέο πξνζαγσγψλ (εηθφλα 3). Ξεθηλάκε μαπισκέλνη αλάζθεια κε ηα πφδηα ιπγηζκέλα φπσο δηψρλεη ε εηθφλα. Σνπνζεηνχκε κηα κπάια αλάκεζα ζηα γφλαηα καο. Έπεηηα ζθίγγνπκε ηελ κπάια κε ηα γφλαηα καο γηα 5 δεπηεξφιεπηα, επαλαιακβάλνπκε 10 θνξέο.

178 Δηθόλα 3- Ηζνκεηξηθέο πξνζαγσγψλ Άζθεζε 8 Πξνζαγσγή ηζρίνπ κε ειαζηηθφ ηκάληα (εηθφλα 8). ηεθφζαζηε φξζηνη ζηεξηδφκελνη ζε κηα θαξέθια ή έλα ηξαπέδη. Πεξλάηε ηνλ ειαζηηθφ ηκάληα γχξν απφ αρίιιεην ηέλνληα θαη ηελ άιιε άθξε ηνπ ηελ ζηαζεξνπνηείηε ζε έλα ρακειφ ζεκείν φπσο δείρλεη ε εηθφλα. Κξαηψληαο ην γφλαην ζαο ζθηρηφ θέξλεηε αξγά νιφθιεξν ην πφδη ζαο θνληά ζην άιιν. Σέινο επηζηξέθεηε αξγά ζηελ αξρηθή ζέζε θαη επαλαιακβάλεηε 15 θνξέο. Δηθόλα 8- Πξνζαγσγή ηζρίνπ κε ειαζηηθφ ηκάληα

179 ΟΙ ΔΞΩ ΜΤΔ ΣΗ ΛΔΚΑΝΗ ηελ πεξηνρή απηή βξίζθνληαη νη εμήο κχεο: -ν κεγάινο γινπηηαίνο (gluteus maximus).δίλαη ν νγθνδέζηεξνο θαη ηζρπξφηεξνο κπο ηνπ ζψκαηνο. -ν κέζνο γινπηηαίνο (glutus medius) -o κηθξόο γινπηηαίνο (glutus minimus). Οη γινπηηαίνη εθθχνληαη απφ ηελ έμσ επηθάλεηα ηνπ ιαγφληνπ νζηνχ θαη θαηαθχνληαη ζηελ έμσ επηθάλεηα ηνπ κείδνλα ηξνραληήξα. -ν ηείλσλ ηελ πιαηεία πεξηηνλία ν νπνίνο εθθχεηαη απφ ηελ πξφζζηα άλσ ιαγφληα άθαλζα θαη ηελ πξφζζηα άλσ ιαγφληα αθξνινθία θαη θαηαθχεηαη ζηνλ έμσ θφλδπιν ηεο θλήκεο -ν απηνεηδήο (Priformis) Όινη νη παξαπάλσ κχεο λεπξψλνληαη απφ ην νζθπτθφ πιέγκα(04- Η2).Δίλαη απαξαίηεηνη γηα ηε ζηαζεξνπνίεζε ηεο ιεθάλεο θαη ηε δηαηήξεζε ηεο νπδέηεξεο ζέζεο ηεο. Όηαλ γίλνληαη αδχλακνη νη γινπηηαίνη θαη βξαρχλνληαη ν ηείλσλ ηελ πιαηεία πεξηηνλία θαη ν απηνεηδήο εθδειψλεηαη πφλνο ζηε κέζε κε πεξηνξηζκφ ηεο θίλεζεο ηεο ππέινπ. Έρεη απνδεηρηεί πσο ε παξαηεηακέλε αθηλεζία, πνπ νθείιεηαη είηε ζε πνιχσξε θαηάθιηζε ζην θξεβάηη είηε ζε πνιχσξν θάζηζκα ζε θαξέθια εμαηηίαο ηεο ππεξβνιηθήο πίεζεο πνπ αζθείηαη ζηελ πεξηνρή απηή, επεξεάδεη ην ζρήκα θαη ηε δνκή ησλ γινπηηαίσλ κε επαθφινπζν ην κεησκέλν κπτθφ ηφλν ηνπο. Οη θαιχηεξεο αζθήζεηο γηα ηελ νηθνδφκεζε δπλαηψλ γινπηηαίσλ είλαη: ηα θαζίζκαηα, νη άξζεηο ζαλάηνπ(dead leafts ),νη πξνβνιέο, ην ηξέμηκν θαη ην αλέβαζκα ζε ζθαινπάηηα. Αληίζεηα δε βνεζνχλ:

180 ν θπιηφκελνο δηάδξνκνο,ηα πνδήιαην θαη ην ειιεηπηηθφ επεηδή κε ηα κεραλήκαηα απηά σο επη ην πιείζηνλ εμαζθνχληαη νη κχεο ησλ θάησ άθξσλ (γαζηξνθλήκηνη,κεξηαίνη) ελψ νη γινπηηαίνη παξακέλνπλ ζρεηηθά αδξαλείο.καη ηνχην ζπκβαίλεη επεηδή ε θίλεζε ηνπ ηκάληα, κε ηνλ νπνίν δνπιεχνπλ ηα κεραλήκαηα απηά, αληηθαζηζηά ζηελ νπζία ηελ θίλεζε πνπ έπξεπε θπζηνινγηθά λα θάλνπλ νη γινπηηαίνη.γη απηφ ε θαιχηεξε ιχζε γηα ηελ ελδπλάκσζε ησλ γινπηηαίσλ είλαη ην ηξέμηκν πάλσ ζε έδαθνο. Δάλ βέβαηα πξνυπάξρεη πξφβιεκα ζηε κέζε ηφηε ζπλίζηαηαη ην ηξέμηκν φρη πάλσ ζε ζθιεξή επηθάλεηα (ρψκα,άζθαιηνο) αιιά ζε καιαθή επηθάλεηα (ρνξηάξη). Δπίζεο θαιφ είλαη λα κελ ππάξρνπλ πςνκεηξηθέο δηαθνξέο (αλεθφξεο, θαηεθφξεο) θαηά ηε δηάξθεηα ηεο δηαδξνκήο πξνθεηκέλνπ λα ειαρηζηνπνηεζνχλ νη θξαδαζκνί. Αζθήζεηο ελδπλάκσζεο ησλ κπώλ ηεο ιεθάλεο Βαζηθέο αζθήζεηο Ξεθηλψληαο ην πξφγξακκα ελδπλάκσζεο εθηειείηε 3 ζεη ησλ 15 επαλαιήςεσλ θαζεκεξηλά. Καηά ηελ δηάξθεηα ησλ αζθήζεσλ πξέπεη λα κελ αηζζάλεζηε πφλν ή θάπνην άιιν ζχκπησκα. Άζθεζε 1 Γέθπξα (εηθφλα 1). Ξεθηλάκε μαπισκέλνη αλάζθεια κε ηα πφδηα ιπγηζκέλα φπσο δείρλεη ε εηθφλα. Έπεηηα βάδνπκε δχλακε ζηα πφδηα καο θαη ζεθψλνπκε ηνλ θνξκφ καο κέρξη ηα γφλαηα ηα ηζρία θαη νη ψκνη καο λα είλαη ζε κηα επζεία. Καηά ηελ δηάξθεηα ηεο άζθεζεο ζθίγγνπκε ηνπο γινπηηαίνπο κπο. Μέλνπκε ζηελ ηειηθή ζέζε γηα 2 δεπηεξφιεπηα θαη επηζηξέθνπκε αξγά ζηελ αξρηθή ζέζε. Δπαλαιακβάλνπκε 15 θνξέο.

181 Δηθόλα 1- Γέθπξα Άζθεζε 2 Έθηαζε ηζρίνπ (εηθφλα 2). Ξεθηλάκε μαπισκέλνη κπξνχκπηα θαη θξαηψληαο ην γφλαην καο ζθηρηφ ζεθψλνπκε αξγά νιφθιεξν ην πφδη καο απφ ην πάησκα. Καηά ηελ δηάξθεηα ηεο άζθεζεο ζθίγγνπκε ηνπο γινπηηαίνπο κπο. Μέλνπκε ζηελ ηειηθή ζέζε γηα 2 δεπηεξφιεπηα θαη επηζηξέθνπκε αξγά ζηελ αξρηθή ζέζε. Δπαλαιακβάλνπκε 15 θνξέο. Δηθόλα 2- Έθηαζε ηζρίνπ

182 Άζθεζε 3 Ηζνκεηξηθέο πξνζαγσγψλ (εηθφλα 3). Ξεθηλάκε μαπισκέλνη αλάζθεια κε ηα πφδηα ιπγηζκέλα φπσο δηψρλεη ε εηθφλα. Σνπνζεηνχκε κηα κπάια αλάκεζα ζηα γφλαηα καο. Έπεηηα ζθίγγνπκε ηελ κπάια κε ηα γφλαηα καο γηα 5 δεπηεξφιεπηα, επαλαιακβάλνπκε 10 θνξέο. Δηθόλα 3- Ηζνκεηξηθέο πξνζαγσγψλ Άζθεζε 4 Απαγσγή ηζρίνπ (εηθφλα 4). Ξεθηλάκε μαπισκέλνη ζην πιάη θαη θξαηψληαο ην γφλαην καο ζθηρηφ θαη ηελησκέλν ζεθψλνπκε αξγά νιφθιεξν ην πφδη καο ςειά. Καηά ηελ δηάξθεηα ηεο άζθεζεο ζθίγγνπκε ηνπο γινπηηαίνπο κπο. Μέλνπκε ζηελ ηειηθή ζέζε γηα 2 δεπηεξφιεπηα θαη επηζηξέθνπκε αξγά ζηελ αξρηθή ζέζε. Δπαλαιακβάλνπκε 15 θνξέο.

183 Δηθόλα 4- Απαγσγή ηζρίνπ Δλδηάκεζεο αζθήζεηο πλερίδνληαο ην πξφγξακκα ελδπλάκσζεο εθηειείηε 3 ζεη ησλ 15 επαλαιήςεσλ 1 κε 3 θνξέο ηελ εβδνκάδα. Καηά ηελ δηάξθεηα ησλ αζθήζεσλ πξέπεη λα κελ αηζζάλεζηε πφλν ή θάπνην άιιν ζχκπησκα. Άζθεζε 5 Έθηαζε ηζρίνπ κε ειαζηηθφ ηκάληα (εηθφλα 5). ηεθφζαζηε φξζηνη ζηεξηδφκελνη ζε κηα θαξέθια ή έλα ηξαπέδη. Πεξλάηε ηνλ ειαζηηθφ ηκάληα γχξν απφ αρίιιεην ηέλνληα θαη ηελ άιιε άθξε ηνπ ηελ ζηαζεξνπνηείηε ζε έλα ρακειφ ζεκείν φπσο δείρλεη ε εηθφλα. Κξαηψληαο ην γφλαην ζαο ζθηρηφ κεηαθηλείηε αξγά νιφθιεξν ην πφδη ζαο πξνο ηα πίζσ κέρξη ην ηέινο ηεο θίλεζεο. Σέινο επηζηξέθεηε αξγά ζηελ αξρηθή ζέζε θαη επαλαιακβάλεηε 15 θνξέο.

184 Δηθόλα 5- Έθηαζε ηζρίνπ κε ειαζηηθφ ηκάληα Άζθεζε 6 Απαγσγή ηζρίνπ κε ειαζηηθφ ηκάληα (εηθφλα 6). ηεθφζαζηε φξζηνη ζηεξηδφκελνη ζε κηα θαξέθια ή έλα ηξαπέδη. Πεξλάηε ηνλ ειαζηηθφ ηκάληα γχξν απφ αρίιιεην ηέλνληα θαη ηελ άιιε άθξε ηνπ ηελ ζηαζεξνπνηείηε ζε έλα ρακειφ ζεκείν φπσο δείρλεη ε εηθφλα. Κξαηψληαο ην γφλαην ζαο ζθηρηφ κεηαθηλείηε αξγά νιφθιεξν ην πφδη ζαο πξνο ην πιάη κέρξη ην ηέινο ηεο θίλεζεο. Σέινο επηζηξέθεηε αξγά ζηελ αξρηθή ζέζε θαη επαλαιακβάλεηε 15 θνξέο.

185 Δηθόλα 6- Απαγσγή ηζρίνπ κε ειαζηηθφ ηκάληα Άζθεζε 7 Κάκςε ηζρίνπ κε ειαζηηθφ ηκάληα (εηθφλα 7). ηεθφζαζηε φξζηνη ζηεξηδφκελνη ζε κηα θαξέθια ή έλα ηξαπέδη. Πεξλάηε ηνλ ειαζηηθφ ηκάληα γχξν απφ ηνλ αρίιιεην ηέλνληα θαη ηελ άιιε άθξε ηνπ ηελ ζηαζεξνπνηείηε ζε έλα ρακειφ ζεκείν φπσο δείρλεη ε εηθφλα. Κξαηψληαο ην γφλαην ζαο ζθηρηφ κεηαθηλείηε αξγά νιφθιεξν ην πφδη ζαο πξνο ηα κπξνο κέρξη ην φξην ηεο θαξέθιαο. Σέινο επηζηξέθεηε αξγά ζηελ αξρηθή ζέζε θαη επαλαιακβάλεηε 15 θνξέο.

186 Δηθόλα 7- Κάκςε ηζρίνπ κε ειαζηηθφ ηκάληα Άζθεζε 8 Πξνζαγσγή ηζρίνπ κε ειαζηηθφ ηκάληα (εηθφλα 8). ηεθφζαζηε φξζηνη ζηεξηδφκελνη ζε κηα θαξέθια ή έλα ηξαπέδη. Πεξλάηε ηνλ ειαζηηθφ ηκάληα γχξν απφ αρίιιεην ηέλνληα θαη ηελ άιιε άθξε ηνπ ηελ ζηαζεξνπνηείηε ζε έλα ρακειφ ζεκείν φπσο δείρλεη ε εηθφλα. Κξαηψληαο ην γφλαην ζαο ζθηρηφ θέξλεηε αξγά νιφθιεξν ην πφδη ζαο θνληά ζην άιιν. Σέινο επηζηξέθεηε αξγά ζηελ αξρηθή ζέζε θαη επαλαιακβάλεηε 15 θνξέο.

187 Δηθόλα 8- Πξνζαγσγή ηζρίνπ κε ειαζηηθφ ηκάληα Άζθεζε 9 Καζίζκαηα κε ειβεηηθή κπάια (εηθφλα 9). Ξεθηλάκε ζε φξζηα ζηάζε ζηεξίδνληαο ην βάξνο καο ζηε κπάια φπσο δείρλεη ε εηθφλα. Έπεηηα ιπγίδνπκε ηα γφλαηα καο κέρξη ιίγν πξηλ ηηο 90 κνίξεο θαη επηζηξέθνπκε αξγά ζηελ αξρηθή ζέζε. Σα γφλαηα ζαο δελ πξέπεη λα μεπεξλνχλ ηα δάθηπια ησλ πνδηψλ. Δπαλαιακβάλεηε 15 θνξέο.

188 Δηθόλα 9- Καζίζκαηα κε ειβεηηθή κπάια Άζθεζε 10 Πξνβνιέο (εηθφλα 10). ηεθφκαζηε φξζηνη έρνληαο κεγάιν βήκα φπσο δείρλεη ε εηθφλα. Έπεηηα ρακειψλνπκε ην ζψκα καο κέρξη ην κπξνζηηλφ γφλαην λα ιπγίζεη 90 κνίξεο. Σν γφλαην ζαο δελ πξέπεη λα μεπεξλά ηα δάθηπια ζαο. Σέινο επηζηξέςεηε αξγά ζηελ αξρηθή ζέζε. Δπαλαιακβάλεηε 15 θνξέο. Δηθόλα 10 Πξνβνιέο Πξνρσξεκέλεο αζθήζεηο πλερίδνληαο ην πξφγξακκα ελδπλάκσζεο κε ηηο πξνρσξεκέλεο αζθήζεηο εθηειείηε 3 ζεη ησλ 15 επαλαιήςεσλ 1 κε 3 θνξέο ηελ εβδνκάδα. Άζθεζε 11 Καζίζκαηα κε ειβεηηθή κπάια κε ην έλα πφδη (εηθφλα 11). Ξεθηλάκε ζε φξζηα ζηάζε ζηεξίδνληαο ην βάξνο καο ζηε κπάια φπσο δείρλεη ε εηθφλα. Έπεηηα ιπγίδνπκε ην γφλαην καο κέρξη ιίγν πξηλ ηηο 90 κνίξεο θαη επηζηξέθνπκε αξγά ζηελ αξρηθή ζέζε. Σν γφλαην ζαο δελ πξέπεη λα μεπεξλά ηα δάθηπια ηνπ πνδηνχ. Δπαλαιακβάλεηε 15 θνξέο.

189 Δηθόλα 11 Καζίζκαηα κε ειβεηηθή κπάια κε ην έλα πφδη Άζθεζε 12 Πξνβνιέο κε αιηήξεο (εηθφλα 12). ηεθφκαζηε φξζηνη έρνληαο κεγάιν βήκα φπσο δείρλεη ε εηθφλα. Έπεηηα ρακειψλνπκε ην ζψκα καο κέρξη ην κπξνζηηλφ γφλαην λα ιπγίζεη 90 κνίξεο. Σν γφλαην ζαο δελ πξέπεη λα μεπεξλά ηα δάθηπια ζαο. Σέινο επηζηξέςεηε αξγά ζηελ αξρηθή ζέζε. Δπαλαιακβάλεηε 15 θνξέο.

190 Δηθόλα 12 Πξνβνιέο κε αιηήξεο Γηαηάζεηο γινπηηαίσλ (θπξίσο εκπιεθφκελνη κχεο : κεγάινο γινπηηαίνο, κέζνο γινπηηαίνο, κηθξφο γινπηηαίνο, απηνεηδήο, ηείλσλ ηελ πιαηεία πεξηηνλία ) Οη παξαθάησ δηαηάζεηο έρνπλ ζρεδηαζηεί γηα λα απμήζνπλ ηελ ειαζηηθφηεηα ησλ γινπηηαίσλ κπψλ (εηθφλα 1). ε πεξίπησζε ηξαπκαηηζκνχ ζηελ πεξηνρή πξηλ εθηειέζεηε νπνηαδήπνηε απφ ηηο παξαθάησ αζθήζεηο πξέπεη λα ζπκβνπιεπηείηε ηνλ θπζηθνζεξαπεπηή ζαο. Ξεθηλψληαο ην πξφγξακκα δηάηαζεο δηαηεξνχκε ηελ ηειηθή ζέζε ηεο δηάηαζεο 15 δεπηεξφιεπηα θαη επαλαιακβάλνπκε 3 θνξέο αζθψληαο ήπηα δχλακε ρσξίο πφλν. Σελ παξαπάλσ δηαδηθαζία

191 ηελ επαλαιακβάλνπκε 3 θνξέο ηελ κέξα. Έπεηηα φζν βειηηψλεηε ε ειαζηηθφηεηα ζαο απμάλεηε ηελ ζπρλφηεηα, ηελ δηάξθεηα θαη ηελ έληαζε ηεο δηάηαζεο πάληα κε απνπζία πφλνπ. Δηθόλα 1 γινπηηαίνη κπο Γηάηαζε γινπηηαίσλ ζε χπηηα ζέζε Ξαπιψλνπκε ζην θξεβάηη θαη ρξεζηκνπνηψληαο ηα ρέξηα καο ηξαβάκε ην πφδη καο πξνο ηνλ αληίζεην σκφ κέρξη λα ληψζνπκε κηα ήπηα δηάηαζε ζηελ πεξηνρή ησλ γινπηψλ ( εηθφλα 2).

192 Eηθόλα 2 - δηάηαζε γινπηηαίσλ ζε χπηηα ζέζε (δεμί πφδη) Γηάηαζε γινπηηαίσλ ζε πξελή ζέζε Ξαπιψζηε κε ηέηνην ηξφπν έηζη ψζηε ην γφλαην ηνπ πνδηνχ ην νπνίν δηαηείλεηαη λα βξίζθεηε θάησ απφ ην ζηνκάρη ζαο θαη ην πέικα θάησ απφ ην αληίζεην ηζρίν φπσο θαίλεηε ζηελ εηθφλα 3. Έπεηηα ξίρλεηε ζηγά ζηγά ην βάξνο ζαο πάλσ ζην πφδη δηαηεξψληαο ηελ ζπνλδπιηθή ζηήιε επζεία κέρξη λα ληψζεηε κηα ήπηα δηάηαζε ζηελ πεξηνρή ησλ γινπηψλ. Μείλεηε ζε απηή ηελ ζηάζε γηα 15 δεπηεξφιεπηα θαη επαλαιάβεηε 3 θνξέο, απνπζία πφλνπ. Δηθόλα 3- δηάηαζε γινπηηαίσλ ζε πξελή ζέζε( δεμί πφδη) ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ How to Treat Back Pain Without Dangerous Drugs Story at-a-glance

193 Back pain is a prevalent problem in the United States, with at least 31 million Americans experiencing low back pain at any given time. Sports injuries are common causes of back pain. But there are other factors that increase your risk of this condition, such as poor posture, obesity, poor physical conditioning and inactivity, psychological and emotional stress, and silent diseases like osteoporosis. Prolonged sitting and poor posture put you at risk of not only chronic back pain, but other health issues as well, such as weight gain, obesity, joint problems, and other diseases. Prescription drugs for back pain are saddled with severe, even life threatening side effects. NSAIDs, one of the most commonly prescribed painkillers in the market, put you at a two- to four-fold higher risk of heart attack, stroke, as well as a variety of other health problems. There are many safe and effective alternatives to prescription and over-the-counter painkillers, and while they may require some patience for them to work, the improvements they generate are often longer lasting. Some of the effective strategies I recommend include chiropractic care, yoga, massage, exercises for back pain, and Neuro-Structural Integration Technique (NST). Back pain is a common health issue today that affects at least eight out of 10 people. It is a prevalent problem among Americans. In fact, statistics from the American Chiropractic Association (ACA) reveal that at least 31 million Americans experience lower back pain at any given time. The ACA report also says that: One-half of all working Americans admit to having back pain symptoms each year. Back pain is one of the most common reasons for missed work. In fact, it is the second most common reason for visits to the doctor s office (next to upper-respiratory infections).

194 As many as 75 to 85 percent of the population will experience a back problem at some time in their lives. In most cases, this pain is mechanical in nature it is NOT caused by a serious medical condition, such as inflammatory arthritis or fracture. Chronic back pain has become such a debilitating problem and it s costly, too. According to the ACA, Americans spend at least 50 billion dollars each year on back pain and that s just for the more easily identified costs! I cannot stress enough that preventing or treating disease is possible without the intervention of medications. The same is true for back pain. You only need to address the root cause of the problem by changing your lifestyle and the way you eat and move. Below is a discussion of the potential causes of back pain, my recommendations for back pain treatment, and how you can alleviate this problem without putting any additional burden on your health. What Are the Common Causes of Back Pain? Accidents and sports injuries are the most common causes of chronic back pain. But sometimes, even simple activities or movements like bending over to pick up an object from the floor can trigger pain. There are also a number of other factors that can increase your risk of back pain, such as: Poor posture Poor physical Internal disease, such conditioning facilitated as kidney stones, by inactivity infections, blood clots Obesity - According to Psychological/emotion Osteoporosis or bone a study posted in al stress loss (as measured by the Journal of the Z-score and not American the young adultbased Epidemiology, T-score) overweight and obese people had a higher

195 prevalence of low back pain than nonoverweight individuals.1 Sedentary Lifestyle Puts You at Risk of Back Pain and Much More There is one common denominator among most patients who suffer from severe cases of chronic pain: sedentary lifestyle. A majority of back, neck, and other muscle pains are related to imbalanced distribution of force throughout your body, which is created by working or staying in unnatural positions for extended periods. Prolonged sitting and poor posture are major risk factors of not only back pain, but also of weight gain, obesity, joint problems, nerve problems like carpal tunnel syndrome, and other debilitating diseases. In fact, prolonged sitting along with smoking and obesity is now an important risk factor for chronic disease! An analysis of 18 studies showed the value of reduced sitting. It was found that people who sat for the longest periods of time were twice as likely to develop heart disease or diabetes, compared to those who sat the least. This proves that being physically active is great not only for your back, but also for your overall health. In fact, reducing your sitting time may even prolong your life. One study published in the British Medical Journal found that reducing the average time you spend sitting to less than three hours per day may increase your life expectancy by two years (the average American today spends 4.5 to five hours per day on a chair or sofa).2 So if you have chronic back pain, it is critical that you evaluate your lifestyle and whether or not you re getting enough exercise. Failing to exercise, and moving your body enough in general, may be the main reason why you re suffering from this condition. The Price You Pay for Poor Emotional Health

196 There s increasing evidence that back pain and other types of pain may be exacerbated by psychological or emotional issues. It is my experience that emotional health and your ability to effectively address your stress is an essential component for optimal health, and can have a major influence on whether or not you're effectively eliminating your pain. If you have any underlying emotional issues and unresolved trauma, it can profoundly influence your health, particularly in terms of physical pain. A 2004 study on back pain supports this theory. Its researchers followed 100 patients over the course of four years. All of the patients, who were back pain-free at the start of the study underwent psychological tests. Afterwards, the researchers compared which of the participants remained pain-free and which ones developed back pain. According to the results, the people who scored poorly on the psychological tests were three times more likely to report having experienced back pain by the end of the study. Many health experts from various fields of medicine agree that emotional and psychological trauma has severe effects on a person s risk of acquiring chronic pain. One example is Dr. John Sarno, a psychiatrist who uses mind-body techniques to treat patients with severe low back pain. He specializes in helping individuals who already had surgery for low back pain but did not get any relief. This is one tough group of patients yet Dr. Sarno has a greater than 80 percent success rate! He uses techniques like the Emotional Freedom Technique (EFT), an acupuncture-like technique that stimulates meridian points throughout your body. Read more about EFT. Sadly, many people dismiss these types of treatment strategies simply because they seem "too simple to be effective." Unfortunately, they believe that in order to get back pain relief, they need to undergo radical treatment or take medications. The Dangers of Drugs for Back Pain Treatment

197 Conventional health care practitioners are quick to prescribe medications like non-steroidal anti-inflammatory drugs (NSAIDs), acetaminophen, and even opioids for chronic pain. But even if these medications can provide immediate back pain relief, their effect is only temporary the pain will come back sooner or later and in some cases will cause hyperalgesia, or increased sensitivity to pain! What s more, medications touted to provide back pain relief are saddled with severe side effects. For example, NSAIDs, one of the most commonly prescribed drugs on the market, not only put you at a two- to four-fold higher risk of heart attack, stroke, and other cardiovascular problems, but may also cause: Severe gastrointestinal problems, like digestive tract bleeding Increased blood pressure Kidney problems Be mindful that these life-threatening side effects of painkillers are not restricted to prescription NSAIDs like Celebrex, but may also come from over-the-counter drugs like aspirin, Advil, and Motrin. Opioid painkillers like OxyContin, which are also commonly prescribed for back pain relief, also have a highly addictive nature. In fact, opioids are among the most commonly abused prescription drugs today, and are a leading contributor to the increasing rates of fatal prescription drug overdoses. This is why back pain is now one of the primary reasons why so many American adults get addicted to painkillers. The bottom line is that painkillers always come with risks. Unfortunately, if you consult your conventional physician about your chronic back pain, he will often prescribe a long-term treatment plan that may include anti-inflammatory drugs, muscle relaxants and possibly other types of pain medication or even antiseizure drugs a poisonous chemical cocktail that will put your health at severe risk! Is Your Physician Prescribing This Expensive But Dangerous Drug for Back Pain?

198 Big Pharma recently began promoting Humira, an expensive drug with a price tag of nearly 20,000 dollars a year. Humira is touted to help treat ankylosing spondylitis, a chronic inflammatory disease of the axial skeleton, which includes the spine. It is outrageous how drug companies promote this dangerous drug for an exceedingly rare cause of low back pain one that is only responsible for less than a tenth of a tenth of one percent of low back pain! What s more, Humira may cause severe side effects, such as: Tuberculosis Serious infections Increased risk of lymphoma and other cancers Hepatitis B infection Allergic reactions Liver, nervous system, and blood problems Heart failure Immune reactions, such as lupus-like syndrome Psoriasis This is just the short list; Humira may have even more damaging effects on your health only to emerge later through post-marketing surveillance in exposed populations who are being forced to act as living guinea pigs. Cut Your Risk of Back Pain Right from the Start! As with any health condition or disease, preventing back pain is better than trying to cure it after it has set in, and may be too late. So even if you re not experiencing back pain symptoms, I would recommend you follow these simple tips: 1. Always stretch before any strenuous physical activity. In fact, I strongly advise you to engage in a regular stretching program. My favorite is active isolated stretching (AIS), developed by

199 Aaron Mattes. It's completely different from the traditional type of stretching, and is a great way to get flexibility back into your system. 2. Do not slouch when standing or sitting. 3. If you spend most of your time sitting, pay careful attention to consciously sucking in your belly and rotating your pelvis slightly up. At the same time, you should keep your head back, with your ears over your shoulders and your shoulder blades pinched. This posture will keep your spine in proper alignment. Do this every hour you re sitting, holding the muscles tight for several minutes. 4. Sit in chairs or car seats with good lumbar support. 5. Switch your sitting positions often. I would also recommend periodically walking around or gently stretching your muscles to relieve tension. 6. Avoid bending over without supporting your back. 7. Wear comfortable, low-heeled shoes. Women should also refrain from wearing heels all the time. 8. Sleep on your side to reduce any curve in your spine. You should also sleep on a firm surface. 9. When weight-lifting using your legs, always keep your back straight. 10. Maintain an optimal weight. 11. Quit smoking. Smoking reduces blood flow to your lower spine, causing the spinal discs to degenerate. 12. Get enough vitamin D from sun exposure daily, as vitamin D helps keep your bones, including your spine, strong. 13. Drink plenty of water to enhance the height of your intervertebral disks. Since your body is composed mostly of water, staying hydrated will keep you fluid and reduce stiffness.

200 How to Relieve Back Pain Naturally If you are already suffering from chronic back pain or pain of any kind, you should understand that there are many safe and effective alternatives to prescription and over-the-counter painkillers, though they may require some patience. Here are some strategies I highly recommend: Chiropractic Care One of the best tactics to help treat back pain is to see a qualified chiropractor. I am an avid supporter of the chiropractic philosophy, which puts great emphasis on your body's innate healing wisdom and does not rely on Band-Aids like drugs and surgery. The problem is that a lot of people ignore chiropractic care, thinking that it s just pushing bones into place. However, there s a whole lot more to chiropractic care. In fact, one of the basic foundations of this health system is vitalism recognizing that the human body has an innate healing intelligence or life force that guides and directs your body's healing process. Qualified chiropractic, osteopathic, and naturopathic physicians are reliable, as they have received extensive training in the management of musculoskeletal disorders during their course of graduate healthcare training, which lasts between four to six years. These health experts have comprehensive training in musculoskeletal management. Many studies have confirmed that chiropractic management is much safer and less expensive than allopathic medical treatments, especially when used for low-back pain treatment. What s more, researchers have also found that chiropractic adjustments may affect the chemistry of biological processes on a cellular level. Chiropractic care can affect the basic physiological processes that profoundly influence oxidative stress, immune function and DNA repair. This means that aside from addressing any immediate spinal misalignment that might cause back pain, chiropractic care can also help address, prevent and treat deeper dysfunctions in your body.

201 Exercises for Back Pain Adapting an exercise program can help compensate for long hours of being sedentary, a risk factor of back pain. Exercise and being physically active help strengthen the muscles of your spine. One of the best back pain exercises I recommend isfoundation Training, created by chiropractor Dr. Eric Goodman. He developed it to address his own chronic back pain. Foundation Training exercises are simple but powerful structural movements that help strengthen and realign your body posture and address the root cause of lower back pain, which is related to weakness and imbalance among your posterior chain of muscles that are caused by a sedentary lifestyle and too much sitting. Foundation Training focuses on your core the part of your body connected to your pelvis, whether above or below it. These include your hamstrings, glutes, and adductor muscles. Foundation Training teaches all these muscles to work together through integrated chains of movement, which is how you re structurally designed to move, as opposed to compartmentalized movements like crunches. Every exercise included in Foundation Training lengthens the front of your body, which is over-tightened, and strengthens the back of your body, helping you stand tall and move with grace and flexibility. Anyone who wants to do Foundation Training must learn The Founder, the key basic exercise. The Founder disperses your weight through the posterior chains, helping to reinforce proper movement while strengthening the entire back of your body. This excellent exercise can help reverse the effects of frequent and prolonged sitting that may lead to back pain. To learn how to do the Founder, watch this video: To help address back pain caused by excessive sitting, I also recommend Egoscue Exercises, a series of stretches and special exercises that help restore your muscular balance and skeletal alignment. I often spend at least one hour or more doing an Egoscue exercise called The Tower. It s simple you only need

202 to lie on the floor and allow your pelvis and thoracic spine to relax. I found this exercise tremendously helpful for treating my chronic low back pain, which is now gone. You should also include high-intensity sessions in your exercise routine, although you only need to do these once or twice a week at the most. You should also include exercises that not only challenge your body intensely, but also promote muscle strength, balance, and flexibility. Remember to build up your abdominals to avoid back pain. And, as mentioned above, always do some stretching and warm-ups before engaging in strenuous physical activity. Remember, though, that just because you exercise regularly doesn t mean that you can justify your long hours spent sitting. In fact, even if you're fairly physically active, you may still succumb to back pain and other health problems if you spend most of your day behind a desk or on the couch. This phenomenon is called the "active couch potato effect." In order to avoid this, you must make it a habit to break the pattern of sitting as frequently as possible. Dr. Goodman says: "Stand up throughout the day to stretch your body appropriately, the way it is meant to be stretched. The simple act of standing as tall as possible for a minute or two will help break the pattern of sitting, as long as you repeat it frequently. Be sure that while standing you take full deep breaths to expand your torso as well. We often have very shallow breath while we sit, counter that with big deep breaths as often as you can throughout the day. My opinion is that people should not go longer than 30 minutes in a chair without standing, deep breathing, walking and stretching. If you think I am crazy for asking that much of you, then I suggest you not go longer than 20 minutes." Yoga Yoga may be an effective strategy for alleviating back pain by making people more aware of how they move their bodies. The benefits of yoga were proven in a study of more than 100 adults with lower back pain. After taking weekly yoga classes for 12 weeks, the participants, who were between ages 20 to 64, experienced improvement in their body function and a reduced need for pain medication. At the end of the study, only 21 percent of the patients

203 who take the yoga class were taking pain medication, down from almost 60 percent at the start. Massage Getting a massage is another simple strategy I recommend to help ease not only your back pain (and other types of pain), but anxiety as well. Massage offers real health benefits that are being recognized even by conventional hospitals, making it a standard therapy for surgery patients. Massage releases endorphins that help induce relaxation, relieve pain, and reduce levels of stress chemicals, such as cortisol and noradrenaline. It also reverses the damaging effects of stress by slowing your heart rate, respiration, and metabolism and lowering raised blood pressure. Massage can: Ease your tense and knotted Relieve pain caused by migraines, muscles and stiff joints, improving labor, fibromyalgia, and even mobility and flexibility cancer Relax and soften your injured and Stimulate your lymph system, overused muscles, reducing which is your body's natural spasms and cramping defense against toxic invaders Reduce recovery time for Provide arthritis pain relief by strenuous workouts and eliminate increasing joint flexibility subsequent pains of the athlete at any level Reduce and realign scar tissue Reduce post-surgery adhesions after healing has occurred and edema Boost your level of alertness and attention Contribute to shorter labor and reduce tearing for expectant mothers Decrease symptoms of PMS Reduce stress, anxiety and depression, and ease insomnia Neuro-Structural Integration Technique (NST)

204 If you've never heard of neuro-structural integration technique (NST), then you may be missing out on a simple but effective treatment for your back pain. NST is a gentle and non-invasive technique that stimulates your body's reflexes. Simple movements are done across your muscles, nerves, and connective tissue. These help your neuromuscular system to reset all related tension levels and promote natural healing. It is different from massage and other manipulations that try to force a change it simply resets your body to heal itself. It gives profound and lasting results that you may feel as soon as the second or third session. NST is safe for everyone. Highly trained athletes, newborns, pregnant women, elderly, and sick individuals who suffer from back pain can find relief using this technology. Get a more in-depth explanation of NST through this article by Michael Nixon Levy, who developed this amazing technique. Other Strategies to Eliminate Chronic Back Pain (and Other Types of Pain) In addition to the tips above, I also recommend these simple and natural ways to prevent and relieve back pain: Get sufficient high-quality, animal-based omega-3 fats. Omega-3 fats are precursors to mediators of inflammation called prostaglandins. One of the best sources of omega-3s is krill oil supplement. The omega-3 fats EPA and DHA contained in krill oil have been found in many animal and clinical studies to have anti-inflammatory properties. Unlike fish oil, krill oil does not pose any toxicity and rancidity to your body, which may only damage your health. It is also far lower on the food chain, making it far less likely to accumulate environmental chemicals and toxins. Eliminate or radically reduce your intake of grains and sugars, especially fructose. Excessive intake of grains and sugars will elevate your insulin and leptin levels primarily through causing your body to be resistant to them, resulting in the increase of inflammatory prostaglandin production.

205 Optimize your vitamin D (through regular and appropriate sun exposure) and vitamin K2 levels. These nutrients will help prevent the softening of your bones that can often lead to lower back pain. As for back pain management, I suggest trying these natural solutions that provide excellent pain relief without any of the health hazards that pain medications often carry: Astaxanthin This is one of the most effective oil-soluble antioxidants known to man today. Astaxanthin has very potent anti-inflammatory properties. In some cases, it may even be more effective than NSAIDs. You may need to take high doses of this antioxidant (as much as eight milligrams a day), though, to achieve this benefit. Ginger - This anti-inflammatory herb has pain relief and stomach-settling properties. Steep fresh ginger in boiling water to make a delicious and fragrant tea. Grating and adding it to your vegetable juice is a good idea as well. Curcumin This is the primary therapeutic compound found in the spice turmeric. A study of osteoarthritis patients revealed curcumin s pain relief effects: individuals who added 200 milligrams of curcumin a day to their treatment plan were found to have reduced pain and increased mobility. In fact, over 50 clinical studies have proven curcumin s potent antiinflammatory activity. There are also four studies that demonstrated its ability to reduce Tylenol-associated adverse health effects. Cayenne cream - Also known as capsaicin cream, this is a spice made from dried hot peppers. It alleviates pain by depleting the body's supply of substance P, a chemical component of nerve cells that transmits pain signals to your brain. Boswellia - Also called boswellin or "Indian frankincense," this herb has been prized for thousands of years for its powerful anti-inflammatory properties. This is one of my personal favorites, as I have seen it work well with many of my rheumatoid arthritis patients. Bromelain Found in pineapples, this protein-digesting enzyme is a natural anti-inflammatory. Bromelain can be used

206 in supplement form, but eating fresh pineapple may also be helpful. Most of the bromelain is found within the pineapple s core, so make sure you leave a little of the pulpy core intact when you eat the fruit. Cetyl myristoleate (CMO) - An oil found typically in fish and dairy butter, CMO acts as a "joint lubricant" and an antiinflammatory. I use a topical preparation for myself to relieve ganglion cysts and alleviate mild annoying carpal tunnel syndrome that flares up when I type too much on nonergonomic keyboards. Evening Primrose, Black Currant, and Borage Oils The fatty acid gamma linoleic acid (GLA) found in these oils is useful for treating arthritic pain. I strongly advise you to try these simple but successful back pain relief alternatives. Not only will they treat the underlying causes of back pain, but they can also spare you from additional harm, unlike pharmaceutical or surgical Band-Aids.

207 Prevent Back Pain and Other Common Problems by Sitting Correctly From smart phones to computers to ipads, our beloved electronic devices are crippling our posture and contributing to weight gain, back pain, and joint problems like carpal tunnel syndrome. Fortunately, there are a few strategies and exercises such as changing your position often and reorganizing your torso that can address a lot of these potential problems and help keep you more fit and properly aligned. As miserable as back pain is, that may be the least of your worries if you spend a significant portion of your time on your duff. Sitting may actually cut years off your life. Lack of exercise is sitting s evil accomplice. The more you sit, the less your body wants to move. According to a study in the British Medical Journal,1 reducing the average time you spend sitting to less than three hours per day could increase your life expectancy by two years, which is a significant decrease from the 4.5 to 5 hours per day the average American now spends on a chair or sofa.

208 An analysis of 18 studies showed that people who sat for the longest periods of time were twice as likely to have diabetes or heart disease, compared to those who sat the least.2 Sitting has actually joined smoking and obesity as an important risk factor for chronic disease. The Price You Pay for a Sedentary Lifestyle A number of studies have investigated the health ramifications of a sedentary lifestyle. The research linking too much sitting with increased risks of disease and premature death is quite noteworthy: 1. Men who were sedentary for more than 23 hours a week had a 64 percent greater risk of dying from heart disease than those who were sedentary less than 11 hours a week, according to a 2010 study in Medicine & Science in Sports & Exercise.3 2. A study of more than 17,000 Canadians found that the mortality risk from all causes was 1.54 times higher among people who spent most of their day sitting, compared to those who sat infrequently.4 3. According to an Australian study, sitting time is a predictor of weight gain among women, even after controlling for calories consumed and leisurely physical activity, such as exercise.5 4. People who use a computer for at least 11 hours per week or watch TV for more than 21 hours per week are more likely to be obese than those who use a computer or watch TV for more than 5 hours per week.6 5. Your risk of metabolic syndrome rises in a dosedependent manner depending on your "screen time" (the amount of time you spend watching TV or using a computer). Physical activity has only a minimal impact on the relationship between screen time and metabolic syndrome.7

209 Going to the Gym May NOT Be Enough Interestingly, research has also suggested a regular fitness regimen might be insufficient to counteract the effects of excessively sedentary habits during the remaining hours of the day, due to the adverse metabolic impact of sitting. Especially if the fitness regimen is focused around equipment that puts you back in a seated position like a recumbent bike or rowing machine. A 2009 study8 highlighted much of the contemporary evidence linking sitting with biomarkers of poor metabolic health, showing how total sitting time correlates with an increased risk of type 2 diabetes, heart disease and other prevalent chronic health problems. According to the authors: "Even if people meet the current recommendation of 30 minutes of physical activity on most days each week, there may be significant adverse metabolic and health effects from prolonged sitting the activity that dominates most people's remaining 'non-exercise' waking hours." In other words, even if you're fairly physically active, riding your bike to work or hitting the gym four or five days a week, you may still succumb to the effects of too much sitting if the majority of your day is spent behind a desk or on the couch. Researchers have dubbed this phenomenon the "active couch potato effect." According to a New York Times article,9 after just an hour of sitting, the production of enzymes that burn fat in your body declines by as much as 90 percent. Extended sitting slows your body s metabolism of glucose and decreases your HDL, which is the type of lipid you want MORE of, instead of less. This explains why those who sit habitually for extended periods of time have higher risk for type 2 diabetes and cardiovascular problems. The Key To Sitting Successfully: Stand Up The basic remedy is to get up and do a few simple exercises but you have to do this frequently if you spend a lot of your life in a chair. Most back, neck, and other muscle pains are related to

210 imbalanced absorption of force throughout your body, created by working in unnatural positions for extended periods. When you teach your body to establish and repeat correct positioning, the pain often goes away. You must correct your foot, pelvis, torso, shoulder and neck positions as these are all required for good posture and balance. When these core areas are positioned improperly, you will likely develop pain first in those areas, with other areas soon to follow. As the center of your body changes its structure to adapt to the demands you ask it to do most frequently, the extremities will follow.. For example, a great deal of carpal tunnel issues do not result solely from improper wrist position, but from forward rotation of the shoulder. The forward rotation of the shoulder is directly connected to the position of your lower back, and pelvis. As the shoulder changes position all of the muscles and nerves below the shoulder are adversely affected. The result is symptoms within the wrist that cannot be fixed at the wrist. A basic remedy is to simply get up! But additionally, there are certain exercises you can perform to further reduce the adverse impact of sitting. In the interview above, Kelly Starrett, popular mobility expert and physical therapist with Crossfit, shares some excellent tips for maintaining good posture while working for extended periods in a chair.10 The key is to change positions often at least every 20 to 30 minutes and maintain proper torso alignment, regardless of what position you re in. Starrett recommends standing up often and doing some specific realignment exercises, which are actually quick and easy. Sitting, especially while doing computer work or texting, tends to result in leaning forward with your head, neck, shoulders and upper back. The key is to teach your body to support itself in a more neutral position, without overcorrecting. Realigning Your Body in Five Easy Steps

211 Starrett recommends a five-step series of body reorganizations or realignments, done in the following sequence: 1. Stand up with your with feet pointing straight forward or slightly inward. 2. In the interview Kelly recommends that we realign the pelvis by simply squeezing your butt tightly, we would like to add that this will be more effective for the majority of people if also told to internally rotate their feet degrees (big toes slightly towards each other), roll feet to the outside of the arch and then try to pull the back of the legs together without the heels moving. This will allow the thigh and butt muscles to work together; the squeeze alone is otherwise less effective. 3. Create some tension in your core by slightly tightening your abdominals (this is not an extreme tightening just to 20 percent of your max) 4. Correct your shoulder position by externally rotating (think of unscrewing) your shoulders and arms (rolling your shoulders back), which brings your shoulder blades closer together, your chest up and forward, and your thumbs pointing away from your body 5. While keeping your shoulders externally rotated, turn your hands back to neutral, so that your thumbs are now facing forward These basic alignments can be applied no matter what position you re in whether you re standing, sitting, kneeling, or anything in between. In the video, Starrett demonstrates exactly how to perform these simple corrections, making it much easier to visualize. If you practice these exercises regularly, you ll be preventing many of the problems that commonly arise. In case you re wondering if you can just substitute a balance ball for your chair, there is little evidence for any benefit. Studies show minimal, if any, postural improvement, and one study even showed spinal shrinkage from using these balls as a chair.11the

212 apparatus you sit on is far less important than the positions in which you teach your body to sit. However, the ergonomic revolution has led to the birth of some interesting desks and workstations that offer the option of standing up to work. Some workstations even have a treadmill underneath for walking. Sales of the TredDesk have reportedly grown tenfold since its introduction in There are a number of companies putting a lot of money into research and development in this area, and I suspect to see many more of these designs coming down the pike. Foundation Training Exercises: Foundation Training is another way to compensate for long hours spend sitting. Foundation training exercises are powerful simple structural movements that help strengthen and realign your body posture. This program was developed by Chiropractor Eric Goodman as a way to address his personal chronic back pain, and have been a great answer to the increasing physical challenges of modern society. As a starting point, Dr. Goodman suggests making the following adjustments to your body when sitting. These recommendations are not meant to replace the way you sit constantly, but to give you useful alternative positions to use. It is recommended that you try them often, as your body is likely in need: 1. Backrests tend to promote excessive rounding of the spine and push us into what's called an anterior head carriage. Sit upright on the front edge of a chair and practice the next 2 tips. At least 2/3 of your thigh should be off of the chair, and your knees should be no more than 6 inches apart while practicing. 2. When sitting, try to keep your chin behind your chest bone. When your chin is too far forward, you will inadvertently teach your hip flexors to remain abnormally short and you set yourself up for increased compression and degeneration.

213 3. An easy way to learn to lengthen your hip flexors without hyperextending your spine is to slowly increase the distance between your rib cage and pelvis while keeping your chin pulled in and down towards your throat. This is demonstrated in the last 5 minutes of the TED Talk listed above. For more information on Foundation Training, please refer to my earlier article and interview with Dr. Goodman, as well as watching the videos below in which Dr. Goodman demonstrates two of his favorite exercises:.. Yet another type of exercise called Egoscue can also be helpful in mitigating the damage from excess sitting Take Breaks from Sitting to Ground Yourself to the Earth Another downside to sitting is the lack of contact with the Earth, since most of us are sitting indoors. Have you noticed how much better you feel when you walk barefoot on the Earth, whether it s dirt or sand or grass? Science has finally solved this mystery! For most of our evolutionary history, humans have had continuous contact with the Earth, but this is certainly not the case today. We are separated from it by a barrier of asphalt, wood, rugs, plastics, and especially shoes. Living in direct contact with the Earthgrounds your body, producing beneficial electrophysiological changes that help protect you from potentially disruptive electromagnetic fields. Some of the EMFs closest to our bodies are those generated by the electronic devices that have practically become a modern appendage like smart phones and ipads. Your immune system functions optimally when your body has an adequate supply of electrons, which are easily and naturally obtained by barefoot/bare skin contact with the Earth. Research indicates Earth s electrons are the ultimate antioxidants, acting aspowerful anti-inflammatories.

214 Chronic inflammation leads to a multitude of health problems. Therefore, reducing inflammation will help mitigate the negative effects of excessive sitting. Earthing (grounding) decreases the effect of the potentially disruptive electromagnetic fields that are emitted by those electronic devices we ve come to depend on. Bottom line: the more you can walk or stand barefoot upon the Earth, the healthier you will be. Whenever possible, take a moment to venture outside and plant your feet in the wet grass! We are designed to move well, sit well and play well within our environment. It is up to us to teach our body to do these things as it is designed to. We can only deprive our body of what it requires for so long before it begins to rebel against us physically.

215 6 Workout Habits You Should Consider Dropping Now Exercise is so important for good health that researchers have recently declared it the "best preventive drug known."1 Exercise affects your entire body from head to toe in beneficial ways. This includes changes in your muscles, lungs, heart, joints, bones, and brain. By working out regularly, you can positively influence conditions ranging from psychiatric disorders and heart disease to diabetes and cancer. Unfortunately, not only do many fail to get sufficient amounts of exercise, but those who do exercise may be doing it incorrectly. Drop These 6 Bad Habits from Your Workouts I've often equated exercise to a drug from the perspective that they both need to be wisely prescribed in order to optimize your health. Simply doing random exercises at the wrong intensity or frequency, just for the sake of "exercising," will not achieve the benefits you seek. So, in order to reap the full rewards of exercise, make sure you are not using the six common habits that may actually hinder your results.2 1. Working Out for Long Periods at a Moderate Pace Conventional aerobic exercise performed for long periods at a steady, moderate pace was long considered the "gold standard" of a good workout, but research has refuted such notions in recent years. Instead, high-intensity interval training (which requires but a fraction of the time compared to conventional cardio) has been

216 shown to be FAR more efficient and effective, compared to longer, slower cardio workouts. In fact, exercises such as long distance running have been shown to be among the worst forms of exercise, in terms of health benefits. There are many versions of HIIT, but the core premise involves maximum exertion followed by a quick rest period for a set of intervals. My Peak Fitness routine uses a set of eight 30-second sprints, each followed by 90 seconds of recovery done after a proper warm up and followed by a cool-down period. When you use HIIT, the elliptical machine is a very useful exercise tool, although you can also do HIIT using a recumbent bike or even without any equipment at all (using exercises such as pushups, burpees, and jumping squats, for example). Ideally, you'll want to perform HIIT exercises two or three times a week for a total of four minutes of intense exertion. You do not need to do them more often than that, however. In fact, doing it more frequently than two or three times a week can be counterproductive, as your body needs to recover between sessions. If you want to do more, focus on making sure you're really pushing yourself as hard as you can during those two or three weekly sessions, rather than increasing the frequency. The video below is a few years old now, but you can get an idea of the intensity used. I have modified my application to only doing it twice a week. However, the intensity is identical. The other change is that I now breathe through my nose. I discuss more of the benefits of Buteyko breathing in a recent article. Please note that this video is a few years old and Dr. Mercola has since incorporated Buteyko breathing. 2. Lollygagging

217 It's important to have a plan when you workout, which should include what exercises you're going to do and for how long. If you find that you end up spending two hours at the gym but spent just 15 minutes of it exercising, you're probably "lollygagging" for a good deal of the time. As CNN reported, having a plan in place will help you to avoid unproductive wandering:3 "This means no wandering around, no texting in between reps. Come with a set workout to complete, limiting your water breaks to specific points in your circuit for a designated amount of seconds." 3. Too Little Strength Training Many ignore strength training when devising their exercise plan, thinking they don't want to "bulk up." But gaining more muscle through resistance exercises has many benefits, from losing excess fat to maintaining healthy bone mass and preventing agerelated muscle loss as you get older. In fact, strength training has a beneficial impact on at least 10 biomarkers of aging (which are the things that tell you how old you would be if you didn't know how old you were). This includes the following: Strength and muscle Body composition mass (which results in greater balance, as you get older) Bone density Cardiorespiratory fitness Blood glucose control Aerobic capacity Blood lipids Blood pressure Gene expression, and telomere length Rounding out your exercise program with a 1-set strength training routine will ensure that you're really optimizing the possible health benefits of a regular exercise program. You can also "up" the intensity by slowing it down. For more information about using super slow weight training as a form of high intensity interval exercise, please see my interview withdr. Doug McGuff.

218 4. Hydrating with Sports Drinks For most average exercisers and athletes, sports drinks are a waste of your money, as they are loaded with refined sugars, artificial colors, and chemicals. If you exercise for 30 minutes a day at a moderate to high intensity, fresh, pure water is the best thing to help you stay hydrated. It's only when you've been exercising for longer periods, such as for more than 60 minutes, in the heat, or at extreme intensity levels where you are sweating profusely, that you may need something more than water to replenish your body. Besides plain water, coconut water is one of the best and safest options to rehydrate after a strenuous workout in which you are sweating a lot (about a quart of water or a two-pound weight loss on the scale). Coconut water has a powerhouse of natural electrolytes, vitamins, minerals, trace elements, amino acids, enzymes, antioxidants, and phytonutrients, and is low in sugar but still pleasantly sweet. Depending on how much salt you've lost through sweating, you might even add a small pinch of natural Himalayan salt to your glass of coconut water. One study in found sodium-enriched coconut water to be as effective as commercial sports drinks for whole body rehydration after exercise, with less stomach upset. 5. Doing the Same Exercises Over and Over When you find an exercise that works, you may be tempted to stick with it. Don't. Switching up your workouts will ensure your muscles continue to be challenged and prevent plateaus in your fitness growth. This doesn't mean you have to abandon your favorite moves entirely, just alter the intensity, frequency, or technique so that it prompts muscle confusion, which will help you build more muscle and increase fat loss. For instance, varying your grip while doing pull-ups will accomplish muscle confusion, as will using mid-range motion (instead of pulling yourself all the way up, stop about halfway, and hold for a few seconds).

219 6. Doing It Alone A workout buddy can help keep you accountable, rev up your motivation and simply make exercising more fun. That said, be sure to select your workout buddy with care. If your exercise ally is more interested in talking or ends up being a frequent no-show, then they're not doing you any favors. You may be better off hiring a personal trainer if you can't find a suitable workout friend. A Fitness Essential Many People Neglect: Movement Interruptions While Sitting Movement interruptions while sitting, or intermittent movement, are gaining a lot of attention, and for good reason. Studies have repeatedly found strong correlations between prolonged sitting or inactivity and reduced life expectancy even if you exercise regularly! For example, a recent analysis of 18 studies5 found that those who sat for the longest periods of time were twice as likely to have diabetes or heart disease, compared to those who sat the least. An earlier study6 that highlighted much of the recent evidence linking sitting with biomarkers of poor metabolic health, also found that total sitting time correlates with an increased risk of type 2 diabetes, heart disease, and other prevalent chronic health problems even if you exercise regularly. The answer, fortunately, is quite simple. You simply need to make sure you move your body more often. Simply standing up from a seated position has been found particularly effective at counteracting the ill effects of sitting. This is something I seek to do every 15 minutes while I am sitting. I set a timer to remind me. When the timer rings, I get up and do some simple hamstring, hip, or chest stretches for a minute or two. I am testing a variety of different ones and hope to report on them later this year. Last year, I also interviewed Dr. Joan Vernikos, former director of NASA's Life Sciences Division and author of Sitting Kills, Moving

220 Heals, on this topic. In the video below, you can learn more about her groundbreaking research, which reveals why standing up is such an effective remedy for too much sitting. Bringing Your Workout Into the 21st Century Been a while since you've exercised? Are you new to it entirely? Please don't feel intimidated! Getting started is simple: just startmoving. If you're very out of shape, a daily walk is a fine starting point. But as that grows easier you'll need to kick your activity up a notch (or three). One of the easiest, and most fun, ways to do so is by embracing technologies that allow you to use your smartphone or tablet as a fitness tool. Many of you reading this already have and use smartphones and tablets. What you may not have access to is a gym, personal trainer, or any type of exercise equipment. For little or no cost, you can access countless workouts via free or low-cost apps, allowing you to get a fabulous workout you may not have otherwise had, which is one of the most productive, and least dangerous, uses for these devices. There are tens of thousands of health apps available, so I recently highlighted my two favorite fitness apps, plus eight additional free options, you can use to get started. It's all about taking control of your health, and this is one empowering way to do so. On a side note, when using fitness apps, your phone or tablet can be kept in airplane mode to minimize any wireless electromagnetic field (EMF) exposure (while still allowing you to access its amazing computer power).

221 How to Prevent Lower Back Pain Back pain affects about 8 out of 10 people. But there are many steps you can take to avoid it. One of the best things you can do to prevent back pain is to exercise regularly and keep your back and abdominal muscles strong. Here are some quick pointers to prevent back problems: Always stretch before any strenuous physical activity (in fact it would be wise to engage in a regular stretching program like active isolated stretching, which is what I use every day) Don t slouch when standing or sitting Sit in chairs or car seats with good lumbar support Switch sitting positions often and periodically walk around or gently stretch muscles to relieve tension Don t bend over without supporting your back Wear comfortable, low-heeled shoes Sleep on your side to reduce any curve in your spine, and always sleep on a firm surface Lift with your legs, keeping your back straight Try to control your weight If you smoke, quit; smoking reduces blood flow to the lower spine and causes the spinal discs to degenerate

222 Also, to keep your spine strong, as with all bones, you need to get enough vitamin D every day. According to statistics from the American Chiropractic Association (ACA), approximately 31 million Americans experience low-back pain at any given time. Fifty percent of all working adults say they have back pain, and it's one of the most common reasons for missed work. The ACA also estimates that Americans spend at least $50 billion annually on back pain treatments! So what are back pain causes? Naturally, accidents and sports injuries can be the cause of the pain, but a number of other factors can contribute to back pain, including: Poor posture Obesity Poor physical conditioning facilitated by inactivity. Psychological/emotional stress Internal disease, such as kidney stones, infections, blood clots Osteoporosis (bone loss) Here we'll take a look at several all natural, non-drug, non-surgical remedies for this common problem. Pain in the Back? Look to the Front!

223 Many people fail to realize that many times the pain actually originates from theopposite side of where it hurts. For example, the very act of sitting for long periods of time ends up shortening the iliopsoas muscles that connect from your lumbar region to the top of your femur, at the front. When these muscles are shortened, it can cause severe pain when you stand up as they will effectively pull your lower back (lumbar) forward. Many people end up going through drastic medical procedures to "fix" this type of pain, or end up taking pain killers for extended periods of time, when in fact it can be easily remedied by massaging the iliopsoas muscle to release it. (Please note that this type of massage should ONLY be done by a qualified massage therapist, as your vena cava a large diameter vein runs nearby. In rare instances, if a person is prone to aneurisms, pushing on the vena cava could cause an aneurism. This massage technique is a deep one, but should be done gently.) You can also use mild stretching to counteract the shortening of your iliopsoas, especially if you sit for long periods of time every day. Likewise, having firm abdominal muscles is like having a built-in internal corset that not only holds your gut in, but also stabilizes your spine, vertebrae and discs. Many can completely eliminate their back pain simply by developing stronger abdominal muscles. Chiropractic as a First Line of Defense for Acute Back Pain Seeing a qualified chiropractor is certainly a wise option if you suffer from back pain. I am an avid believer in the chiropractic philosophy, which places a strong emphasis on your body's innate healing wisdom and far less reliance on band-aids like drugs and surgery. Chiropractic, osteopathic, and naturopathic physicians receive extensive training in the management of musculoskeletal disorders

224 during their course of graduate healthcare training, which typically lasts from 4-6 years. Due to their comprehensive training in musculoskeletal management, numerous sources of evidence have shown that chiropractic management is much safer, and less expensive, than allopathic medical treatments, particularly for low-back pain. One such study, published in 1993, found that chiropractic management of low-back pain is superior to allopathic medical management in terms of safety, effectiveness, and cost, concluding: "There would be highly significant cost savings if more management of LBP (low-back pain) was transferred from medical physicians to chiropractors." In addition, researchers have also found that chiropractic adjustments affect the chemistry of biological processes on a cellular level! What that means is that chiropractic care can affect the basic physiological processes that influence oxidative stress and DNA repair, so in addition to addressing any immediate spinal misalignment that might cause pain, it can also address deeper dysfunction in your body. Many people do not realize that there's a whole lot more to chiropractic care than just pushing bones into place. In fact, "vitalism" is a basic foundation of chiropractic philosophy. It's the recognition that your body has an intrinsic, innate life force that guides and directs your body's healing process. I previously published an article on this topic, written by Dr. Ben Lerner, the chiropractor who developed The Center for Maximized Living, and I encourage you to read through it for more information. But getting back to back pain specifically, a paper published in the Annals of Internal Medicine in 2007 titled Diagnosis and Treatment of Low Back Pain: A Joint Clinical Practice Guideline from the American College of Physicians and the American Pain Society concluded the only recommendation for active treatment of acute low back pain in

225 people who do not improve with other self-care options is spinal adjustment. For chronic or subacute low back pain, they recommend using "intensive interdisciplinary rehabilitation, exercise therapy, acupuncture, massage therapy, spinal manipulation, yoga, cognitive-behavioral therapy, or progressive relaxation." If you need help finding a chiropractor near you, this easy-to-use online resource can help you locate a chiropractor in your area. This Little-Known Technique Can Work Wonders for Many If you suffer from back pain and you've never heard of neuro-structural integration technique (NST), now's the time to bone up. Unlike massage or other manipulations that try to force a change, NST simply "resets" your body to heal itself. The results are profound and lasting, and usually apparent within two or three sessions. NST is a gentle, non-invasive technique that stimulates your body's reflexes. Simple movements are done across muscles, nerves and connective tissue, which helps your neuromuscular system to reset all related tension levels, promoting natural healing. It is completely safe and appropriate for everyone from highly trained athletes, to newborns, pregnant women, and the elderly and infirm. I will be offering a great NST DVD shortly, which can teach you more about this exciting system. For a more in-depthexplanation of NST, please see this previous article written by Michael Nixon Levy who developed the technique. To find an NST therapist near you, see our NST Therapists Page. The Psychological Factors of Back Pain

226 Few people want to be told that their pain is psychological or emotional in origin, but there's quite a bit of evidence that backs this up. Underlying emotional issues and unresolved trauma can have a massive influence on your health, particularly as it relates to physical pain. In a 2004 study, 100 patients were followed over the course of four years. None of them had back pain at the onset of the study. The participants instead underwent psychological tests, which were then compared to see which types of people remained pain free and which developed back pain. Not surprisingly, those who did poorly on the psychological tests were three times more likely to report having experienced back pain by the end of the study. I certainly believe that your emotional health and your ability to effectively address your stress is an essential component of optimal health, and can have a major influence on whether or not you're effective in eliminating your pain. And so do many other doctors and scientists from various fields of medicine. Dr. John Sarno, for example, is a psychiatrist who uses mind-body techniques to treat patients with severe low back pain. His specialty is those who have already had surgery for low back pain and did not get any relief. This is one tough group of patients, yet he has a greater than 80 percent success rate using techniques like the Emotional Freedom Technique/Meridian Tapping Technique (EFT/MTT). It's unfortunate that so many people dismiss these types of treatment strategies simply because they seem "too simple to be effective" just like NST mentioned above. We've been indoctrinated to believe that getting well involves radical, often painful treatment, when in most cases the complete opposite is true. Your body is constantly striving to achieve and maintain equilibrium in all aspects, and oftentimes all it needs to heal is a gentle reminder of what "normal" is.

227 Massage for Pain and Stress Relief Massage is yet another simple method that can help ease both pain and anxiety. Massage releases endorphins, which help induce relaxation, relieve pain, and reduce levels of stress chemicals such as cortisol and noradrenaline -- reversing the damaging effects of stress by slowing heart rate, respiration and metabolism and lowering raised blood pressure. Stronger massage stimulates blood circulation to improve the supply of oxygen and nutrients to body tissues and helps your lymphatic system flush away waste products. It eases tense and knotted muscles and stiff joints, improving mobility and flexibility. It is a particularly effective therapy for stress-related tension, which experts believe accounts for as much as 80 to 90 percent of disease. Final Thoughts With such successful alternatives available, there are few good reasons to turn to pharmaceutical or surgical band-aids that do nothing to treat the underlying causes of your pain, but might cause additional harm in the process. Last but certainly not least, as this Live Science article above states; keeping your spine strong also requires sufficient amounts of calcium and vitamin D. But I don't agree with the author's recommendation to get your vitamin D from your diet if you're unable to get sufficient amounts of sunshine. Sure, milk and many other foods are fortified with vitamin D, but they're far from good sources of this essential nutrient.pasteurized milk and other processed milk products, for example, are detrimental to your health for several reasons, and fortified foods are clearly inferior, if not downright hazardous to your health.

228 For more information on how to optimize your vitamin D levels, please refer to this previous article.

229 Simple Prevention and Treatment Strategies for Back Pain An estimated percent of Americans will experience back pain at some time in their life, and most cases are mechanical in nature, meaning the pain is not due to a serious medical condition such as inflammatory arthritis or fracture. Fifty percent of all working adults say they have back pain, and it's one of the most common reasons for missed work. According to the American Chiropractic Association,1 Americans spend at least $50 billion annually on back pain treatments, and are often left feeling more confused about their problem. Not surprisingly, back pain has become a major target for Big Pharma disease mongering.2 The latest example of this is the emergence of ads for ankylosing spondylitis, a chronic inflammatory disease of the axial skeleton, which includes the spine. Do you have back pain? Are you dismissing it as resulting from 'lifting too much' at the gym or 'bad posture'? one radio ad asks. You might have ankylosing spondylitis. The drug advertised is Humira, which has a price tag of about $20,000 a year. It is reprehensible for drug companies to promote this expensive and dangerous drug for an exceedingly rare cause of low back pain, which likely is responsible for less than a tenth of a tenth of one percent of low back pain. Side effects of the drug3 include tuberculosis, serious infections, increased risk of lymphoma and other cancers, hepatitis B infection in carriers of the virus, allergic reactions, nervous system problems, blood problems, heart failure, certain immune reactions including a lupus-like syndrome, liver problems, and new or

230 worsening psoriasis and that s the short list! There are many more. Considering the fact that most cases of low back pain are not caused by inflammatory conditions, you probably do not need this drug although you may have no trouble receiving it should you ask your doctor for it... Besides addictive and dangerous painkillers, pain injections also carry risks. Last year, nearly two dozen people receiving steroid injections for chronic back pain contracted meningitis. The outbreak was traced to a contaminated batch of injectable steroids.4 Since poor posture and/or improper movement is to blame for most cases of back pain, one of the best things you can do to prevent and manage back pain is to exercise regularly and keep your back and abdominal muscles strong. Foundation Training is a simple response to this common back pain problem. The program is inexpensive and can be surprisingly helpful, as these exercises are designed to help you strengthen your entire core and move the way nature intended. What s Causing the Pain? With the exception of blunt force injuries, low back pain is commonly caused and exacerbated by: Poor posture Poor physical Internal disease, such conditioning facilitated as kidney stones, by inactivity infections, blood clots Obesity Psychological/emotiona l stress Osteoporosis loss) (bone Back Pain is a Primary Reason Why the US has so Many Prescription Drug Addicts

231 Unfortunately, many simply end up taking pain killers and retiring to bed instead of increasing their activity once the back pain starts. Back pain is actually one of the primary reasons why so many American adults get addicted to pain killers. Addiction is a terrible side effect of these drugs, considering they do not actively change the issue causing the pain in the first place. Pharmaceutical drug overdoses now rank second only to motor vehicle crashes as the leading cause of accidental death in the US. The number of overdose deaths from opioid painkillers alone more than tripled from 1999 to 2006, to 13,800 deaths that year. This despite the fact that the FDA increased the restrictions for consumer drug ads in 2005, especially for COX-2 painkillers like Celebrex and Bextra. In the past, most overdoses were due to illegal narcotics, such as heroin. But prescription painkillers have now surpassed both heroin and cocaine as the leading cause of fatal overdoses. In addition, more than 700,000 people visit US emergency rooms each year as a result of adverse drug reactions to all drugs, not just the opioids. Adverse drug reactions from drugs that are properly prescribed and properly administered also kill about 106,000 people per year, making prescription drugs the fourth-leading cause of death in the US. Pharmaceutical drugs kill more than twice as many Americans as HIV/AIDS or suicide, yet they re still allowed to be advertised on TV, radio and in magazines. This is particularly ironic when you consider that the death toll from illegal drugs which is about 10,000 per year is dwarfed by the death toll (106,000 or more) from properly administered pharmaceuticals! The first step toward meaningful change is realizing that prescription drugs are JUST as addictive and dangerous as illegal street drugs. In many cases, they are identical. The only difference is their legal status. For example, hydrocodone, a prescription opiate, is synthetic heroin indistinguishable from any other heroine as far as your brain and body are concerned. So, if you re

232 hooked on hydrocodone, your body is responding as if you re a heroin addict... Perhaps even more ironic, prescription drug addiction is now also being advertised as a medical condition for which there is treatment... Back in the day, this was simply called Drug Rehab, but now they re trying to remove the stigma associated with drug addiction, since the vast majority are hooked on legal meds. Just because the drugs are legal, does not mean the addiction is any less severe or damaging. Tools to Prevent and Treat Back Pain I strongly recommend considering the least invasive avenues before resorting to pain medication or surgery. For starters, many people fail to realize that many times back pain actually originates from tension and imbalance at a completely different place than where the pain is felt. For example, the very act of sitting for long periods of time ends up shortening the Iliacus, Psoas and Quadratus Lumborum muscles that connect from your lumbar region to the top of your femur and pelvis. When these muscles are chronically short, it can cause severe pain when you stand up as they will effectively pull your lower back (lumbar) forward. The reality is that the imbalance among the anterior and posterior chains of muscles leads to many of the physical pains you may experience daily. By bringing these muscles to a better balance, you will consistently remedy many of these pains and discomforts. Many people end up going through drastic medical procedures to "fix" this type of pain, or end up taking pain killers for extended periods of time. Seeing a qualified chiropractor is certainly a wise consideration if you suffer from back pain. I am an avid believer in the chiropractic philosophy, which places a strong emphasis on your body's innate healing ability and far less reliance on band-aid responses like drugs and surgery.

233 Foundation Training an innovative method developed by Dr. Eric Goodman to treat his own chronic low back pain is an excellent alternative to the Band Aid responses so many are given. Foundation Training exercises work to gradually pull your body out of the movement patterns that are hurting you. The focus is on strengthening your complete core, which includes anything that directly connects to your pelvis, whether above or below it. Foundation Training teaches all those muscles to work together through integrated chains of movement, which is how your body is structurally designed to move. Every muscle that directly connects to your pelvis should be considered a piece of your core and this includes your glutes, adductors (inner thigh muscles), deep lower back muscles, hip flexors, hamstrings and all of your abdominal muscles. Having strong, balanced core muscles is like having a built-in corset that not only holds your gut in, but also stabilizes your spine, vertebrae, discs, and most importantly your pelvis. Teaching your body to naturally support itself at the deepest level is going to be far more effective than strapping on an external back brace, which over time can lead to even weaker musculature. Foundation Training is like Olympic weight lifting for the deep postural muscles of the human body. Yet another type of exercise called Egoscue can also be helpful in mitigating the damage from excess sitting. And, if you re in pain, Neuro-structural integration technique (NST) is another non-drug pain relief option. NST is a gentle, non-invasive technique that stimulates your body's reflexes. Simple movements are done across muscles, nerves and connective tissue, which helps your neuromuscular system to reset all related tension levels, promoting natural healing. It is completely safe and appropriate for everyone from highly trained athletes, to newborns, pregnant women, and the elderly and infirm. To find an NST therapist near you, see our NST Therapists Page. You can also purchase a DVD set to learn more about this technique. Foundation Training Basics

234 I m a huge fan of Foundation Training, and the primary exercise, called The Founder, is one that everyone would be wise to learn. It s an integrated movement that pulls together your entire posterior chain of muscles, thereby strengthening your back while lengthening your front. This and all other Foundation Training exercises disperse the force throughout your body and takes friction away from your joints, placing that tension into your muscles instead. I do these exercises daily and it is a great tool to build a stronger and more stable low back that is free from pain. Foundation Training can help counteract the negative effects of excessive sitting, which is not only a cause of chronic back pain, but can also increase your mortality risk from all causes. When you sit, your head and shoulders drop forward, and your hip flexors and abdomen shorten. Every exercise included in Foundation Training lengthens the front of your body, which is over-tightened, and strengthens the back of your body, which will help you stand tall and move with strength and flexibility. As explained by Dr. Goodman: The place to start is learning how to hinge effectively. Learning how your hamstrings, lower back, and glutes are designed to stretch together. Once that part is in place, you can then advance to all the exercises that build upon that foundation, that build upon The Founder exercise. Structural Decompression Breathing Also Helps Improve Posture and Reduce Pain Breathing is another important tool that is unfortunately ignored by most people. In his TED Talk below, Dr. Goodman demonstrates structural breathing, which will help improve your posture, especially while seated. Here s a summary: Sitting down or standing, place your thumbs at the base of your rib cage, pinkies at pointy bones at the front

235 of your waist. Think of the space between your fingers as a measuring stick. Pull your chin back so that your chest is lifting upwards and take three slow deep breaths as I instruct you below. As you breathe in, the distance between your thumbs and pinkies should increase. As you breathe out, tighten your abdominal muscles to prevent your torso from collapsing back down. This is the important step, do not let your torso drop back down towards the pelvis as you exhale. It should be challenging and you should feel your abdomen engage as you exhale. When done properly, your breath will help lengthen your hip flexors, stabilize your spine, and support your core using your transverse abdominal muscles. This will strengthen your back and keep your chest high and open. Do this exercise for 30 seconds or so, then go back to your normal seated position. With time, those muscles will get stronger, and your seated posture will gradually improve. With Foundation Training you should quickly notice dramatic improvement to your daily posture. The basic Foundation Training program takes about 20 minutes, and is ideally done daily. You can purchase the Foundation Training DVD from my online store. FoundationTraining.com also offers several free videos, and their thought provoking first book called: Foundation: Redefine Your Core, Conquer Back Pain, and Move with Confidence. Even More Tips to Beat Back Pain Preventing back pain is surely easier than treating it. Besides the recommendations already covered above, which included getting chiropractic adjustments, Foundation Training, Egoscue exercises, and NST, below are several more tips for beating back pain. With

236 this many alternatives available, there are few good reasons to turn to pharmaceutical or surgical band-aids that do nothing to treat the underlying causes of your pain, and might cause additional harm in the process: 1. Exercise and physical activity will help strengthen the muscles of your spine. Make your exercise time count by includinghigh-intensity sessions. You probably only need this once or twice a week at the most. You'll also want to include exercises that really challenge your body intensely along with those that promote muscle strength, balance and flexibility. Remember to build up your entire core to avoid back pain. Always do some stretching and warm-ups before engaging in strenuous physical activity, and make sure you focus on strong, balanced posture. 2. Optimize your vitamin D and K2 levels to prevent the softening of the bones that can often lead to lower back pain. 3. If you spend many hours every day in a chair like I do, pay careful attention to consciously sucking in your belly and rotating your pelvis slightly up. At the same time make sure your head is back with your ears over your shoulders and your shoulder blades pinched. This will help keep your spine in proper alignment. You can hold these muscles tight for several minutes and do this every hour you are sitting. 4. Address psychological factors. Few people want to be told that their pain is psychological or emotional in origin, but there's quite a bit of evidence that backs this up. Underlying emotional issues and unresolved trauma can have a massive influence on your health, particularly as it relates to physical pain. Dr. John Sarno,5 for example, used mind-body techniques to treat patients with severe low back pain and has authored a number of books on this topic. His specialty was those who have already had surgery for low back pain and did not get any relief. This

237 is one tough group of patients, yet he had a greater than 80 percent success rate using techniques like the Emotional Freedom Technique (he has now retired from practice). 5. Get regular massage therapy. Massage releases endorphins, which help induce relaxation and relieve pain. 6. Keep your weight spread evenly on your feet when standing. Don t slouch when standing or sitting to avoid putting stress on your back muscles. 7. Always support your back, and avoid bending over awkwardly. Protect your back while lifting this activity, along with carrying, puts the most stress on your back. 8. Sleep in a firm bed. Sleeping on your side to reduce curving of your spine and stretching before getting out of bed is also helpful. 9. Use chairs or car seats that offer good lumbar support. Switch positions often while sitting, walk around a bit and do some light stretching to relieve tension. 10. Wear comfortable shoes. For the ladies, it would be good to not wear heels most of the time. 11. Drink plenty of water to enhance the height of your intervertebral disks. And because your body is composed mostly of water, keeping yourself hydrated will keep you fluid and reduce stiffness. 12. Quit smoking as it reduces blood flow to your lower spine and your spinal disks to degenerate.

238 7 Surprising Back Pain Mistakes How many of these mistakes are keeping your back in pain? By Jesse Cannone In working with tens of thousands of clients over the years, we here at the Healthy Back Institute have found there are a number of common mistakes people make in trying to find relief from back pain. I would like you to read all about 7 mistakes I have identified and consider which of these mistakes you are making and how they relate to you and the way you have been treating your back pain. Here are all seven of these back pain mistakes in video, audio, and article format. Take your pick! Click play to hear the full back pain & sciatica teleseminar Download the teleseminar MP3 here Mistake #1: Continuing to do what doesn t work Why would anyone keep going to a health care professional for months and months without seeing any improvement? Beats me. But before coming to us, one of our clients actually went through 70 treatments with a chiropractor and got no relief at all. Our advisory panel suggests that you don t go beyond a threemonth period without improvement before considering making a change. It s not the number of treatments as much as it is the need to see steady gains. At the very least, you should insist on getting a monthly evaluation of your progress. You need to be clear that there is a plan of care, and that a proper diagnosis has been made. Mistake #2: Not dealing with pain the first time

239 Many people will experience back pain that lasts a few days and then they forget about it when the pain disappears, rather than making the effort to identify and address the cause of the pain. Here s an example. About 10 years ago, my mother had her first bout of back pain. She had back spasms for a few days, then the pain went away and she went on with her life. Two years later, it came back much worse than before. It got so bad she couldn t work. If she had dealt with it in the beginning, I doubt that it would have come back. Even if it had, it wouldn t have been nearly as bad. When you have a fall or some other accident, it s easy to figure out why your back hurts. But in most cases, your back pain could be caused by any number of things. You need to know what conditions are developing in your body, and more important, what is causing those conditions to develop in the first place. Mistake #3: Thinking you re too fit to have back pain You may eat right, exercise regularly, and be in good health, but that doesn t mean you can t experience back pain. Having been a personal trainer for many years, I ve seen lots of people in excellent shape who suddenly found themselves with lower back trouble. Those in good shape may be more likely to get back pain The reality is that people who exercise frequently are just as likely if not more so to develop back pain. Certain groups of athletes runners, cyclists, swimmers, dancers, gymnasts, bodybuilders are prime candidates for back problems. Cyclists, for example, almost without exception have serious muscle imbalances in the lower body primarily their quads, hamstrings, hip flexors, and glutes. This is because the constant

240 repetitive motion of peddling a bicycle overworks one set of muscles while underworking other muscles. The same thing can happen to non-athletes. Even if you don t do any of the above-mentioned activities, your workout program can create muscle imbalances if you re concentrating too heavily on certain areas of your body and neglecting others. Fit or not you will be in trouble. Mistake #4: Treating only the symptoms The majority of the treatments people receive for back pain cortisone shots, anti-inflammatory drugs, ultrasound, electrical stimulation, and the like address only the symptoms. You must understand that pain is merely a signal that something is wrong. Even if you get rid of the pain, the problem is still going to be there. Here s an illustration: Suppose the oil light comes on in your car. You could put a piece of duct tape over the light which would eliminate the aggravation. But it s not going to solve the problem. Your engine is still going to need attention. And it s only a matter of time before it will shut down unless you do something. It s the same with pain. You re hurting because your body is going through abnormal changes and those changes are causing abnormal postural conditions and those abnormal postural conditions are causing your muscles, joints and ligaments to function under increased stress and strain until they eventually fail causing a painful condition like a herniated disc. Mistake #5: Not understanding that back pain is a process Most of the time, back pain and sciatica take weeks, months, or even years to develop. But you re not aware that there s a problem until something starts to hurt. Rarely is back pain the result of a one-time incident. Barring an injury, it just doesn t happen overnight. Consider this story from my business partner, Steve Hefferon.

241 When his child was learning to walk, he put up a baby gate at the foot of the stairs. Being lazy, Steve would lift his leg over the gate rather than opening it and walking through. He did this more than 30 times a day. One afternoon, he was cutting the grass and felt a radiating pain in his butt. The next time he cut the grass, the same thing happened. He eventually figured out that the awkward movement of stepping over the gate time after time had created a muscle imbalance. Driving to work, sitting at a desk, or performing some other seemingly routine activity can do the same thing. By now you re probably wondering: What exactly is a muscle imbalance? Try this analogy: You re driving your car down the road and your front end is out of alignment. This is going to cause your tires to wear unevenly. This can also happen to your muscles. To take this a bit further, let s do something we call the Glute Squeeze Test (Do not attempt this if you ve had a total hip replacement). Stand up and put your heels together, with your toes pointing out like a duck (at least at a 90 degree angle). Now, clench your butt muscles. Reach back and feel how tight they are. Relax. Next, turn your toes inward as far as you can. Now, with your toes touching, try to tighten your butt muscles. You can t tighten them nearly as much, can you? The reason is that your muscles are in an unfamiliar position they re simply not used to working this way, so they re not as strong. This should give you some idea of what a muscle imbalance is like. If you correct the imbalance, the condition that s causing the pain will go away. The good news is that it s easy to find out where these muscle imbalances and postural dysfunctions are on your own body. In 30 minutes or less you can find them if you know what to look for.

242 Once you know where these imbalances are, you can work toward correcting them by doing a combination of targeted exercises, stretches, and self treatments specifically designed for your condition. Another important thing to keep in mind: X-rays, MRIs, and CT (cat) scans do not reveal muscle imbalances or postural imbalances Mistake #6: The I ve Tried Everything Syndrome Insist on a complete head-to-toe assessment before treatment You tell yourself that there s nothing out there you don t already know about, that surgery is the only option left, or even worse that you ll just have to learn to live with the pain. I can almost guarantee you that you haven t tried a head-to-toe assessment, which is absolutely essential for identifying your muscle imbalances. I d be willing to bet that your doctor, chiropractor, or physical therapist hasn t done them. I ve worked with a lot of chiropractors, so I have a pretty good idea how most of them operate. Maybe 10 to 15 percent of them will do a head-to-toe assessment. The rest do a single manipulation and nothing else. This will probably work for a while. But then you re going to find yourself having to go back three to four times a week until the insurance runs out. Mistake #7: Not taking control No one knows your body as well as you do, and nobody cares about your health as much as you do. Even if you re working with a great professional, you still need to educate yourself. Unfortunately, most people don t know much about how their own body works, let alone what actually causes back pain and how to get rid of it. Patients who are knowledgeable get better and faster results. Make the decision to be active in your own rehab.

243 Here s what you need to do: 1. If what you re doing isn t working STOP! Whatever treatment you re trying, you must see steady improvement. Otherwise, you need to make a change. 2. Deal with the problem NOW Waiting will only make things worse. 3. Recognize that fit people have muscle imbalances, too Athletes, in fact, may actually be at greater risk. 4. Treat the symptoms AND the cause Getting rid of pain is not the way to long term relief. 5. Remember, it s a process Your condition didn t happen overnight, and it s not going to go away overnight. 6. Be open-minded and positive If you try something new and believe it will work, then it just might. Negative thoughts guarantee failure. 7. Take control and take action Don t go to a doctor and sit there with your mouth shut. If they throw a word at you that you don t understand ask what it means. In the end, the power is in your hands

244 Here's The Sciatica Advisory You Requested... Eliminate Your Sciatica in Just Days by D. Robert V. Duvall, DPT, ATC, Jesse Cannone, CFT, CPRS, MFT and Steve Hefferon, CMT, of The Healthy Back Institute What's Covered In This Report: 4 Things Cause Sciatica... What's Causing Your Pain? Plus, Details on a Promising New Treatment... Dear Sciatica Sufferer, By requesting a copy of this sciatica advisory, you have joined over 500,000 people who have benefited greatly from the information covered in our advisory... Here at The Healthy Back Institute we have spent the last 10 years researching and studying back pain and sciatica... We've tested nearly every treatment, technique and product available... We promise you will find the information in this advisory to be extremely informative, educational and helpful. We've heard nearly every imaginable story and we are confident that yours is not that much different... While every case or situation is unique, there are some underlying elements that are always present. For example, there are 4 primary conditions that are responsible for nearly every case of sciatica... 4 Conditions Cause Sciatica...Which is Causing Your Pain? Sciatic pain is simply caused by pressure being placed on the sciatic nerve and there are primarily four things that can create this... you may have one or more of the following conditions: Condition #1 - Piriformis Syndrome

245 This is the most common cause of sciatic pain and is created when pressure is placed on the sciatic nerve by the piriformis muscle. Muscle imbalances pull the hip joints and pelvis out of place and this change of position typically shortens and tightens the piriformis muscle, which then places pressure on the sciatic nerve. Here's a illustration of a study done on over 1500 people who were suffering from sciatic pain... As you can see in example A, the sciatic nerve runs under the piriformis muscle the majority of the time... however, it occasionally will run thru or around the piriformis muscle as shown in the other examples. Whatever the case, muscle imbalances will cause major problems and are the underlying cause of piriformis syndrome. What The Heck Is a Muscle Imbalance Anyway?

246 When a muscle overpowers the opposing muscle, you have a muscle imbalance... Think Tug-of-War... When your muscles are out of balance they pull your bones and joints out of their normal position and this places your muscles, bones and joints under constant stress and uneven pressure... For example, the position and curvature of your spine is determined by numerous muscles and whether they are balanced or not... There are over 640 muscles in the human body! Nearly every muscle in the body affects your spine and if just one of these muscles are out of balance you're in trouble... ature In The Lower Spine Due To Muscle Imbalances... He re' s An Ex a m pl e Of Ex ce ssi ve Cu rv This is just one of the manyproblems that can be created by undetected and untreated muscle imbalances...