Έκθεση σχετικά με τους ετήσιους λογαριασμούς της Κοινής Επιχείρησης ENIAC για το οικονομικό έτος 2013

Transcript

1 ЕВРОПЕЙСКА СМЕТНА ПАЛАТА TRIBUNAL DE CUENTAS EUROPEO EVROPSKÝ ÚČETNÍ DVŮR DEN EUROPÆISKE REVISIONSRET EUROPÄISCHER RECHNUNGSHOF EUROOPA KONTROLLIKODA ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΕΛΕΓΚΤΙΚΟ ΣΥΝΕΔΡΙO EUROPEAN COURT OF AUDITORS COUR DES COMPTES EUROPÉENNE CÚIRT INIÚCHÓIRÍ NA HEORPA EUROPSKI REVIZORSKI SUD CORTE DEI CONTI EUROPEA EIROPAS REVĪZIJAS PALĀTA EUROPOS AUDITO RŪMAI EURÓPAI SZÁMVEVŐSZÉK IL-QORTI EWROPEA TAL-AWDITURI EUROPESE REKENKAMER EUROPEJSKI TRYBUNAŁ OBRACHUNKOWY TRIBUNAL DE CONTAS EUROPEU CURTEA DE CONTURI EUROPEANĂ EURÓPSKY DVOR AUDÍTOROV EVROPSKO RAČUNSKO SODIŠČE EUROOPAN TILINTARKASTUSTUOMIOISTUIN EUROPEISKA REVISIONSRÄTTEN Έκθεση σχετικά με τους ετήσιους λογαριασμούς της Κοινής Επιχείρησης ENIAC για το οικονομικό έτος 2013 συνοδευόμενη από τις απαντήσεις της Κοινής Επιχείρησης 12, RUE ALCIDE DE GASPERI TELEPHONE (+352) eca-info@eca.europa.eu L LUXEMBOURG TELEFAX (+352) INTERNET:

2 2 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Σημεία Εισαγωγή 1-5 Πληροφορίες προς υποστήριξη της δήλωσης αξιοπιστίας 6 Δήλωση αξιοπιστίας 7-19 Γνώμη σχετικά με την αξιοπιστία των λογαριασμών 12 Στοιχεία για τη θεμελίωση γνώμης με επιφύλαξη σχετικά με τη νομιμότητα και κανονικότητα των πράξεων στις οποίες βασίζονται οι λογαριασμοί Γνώμη με επιφύλαξη σχετικά με τη νομιμότητα και κανονικότητα των πράξεων στις οποίες βασίζονται οι λογαριασμοί 18 Σχόλια σχετικά με τη δημοσιονομική και χρηματοοικονομική διαχείριση Εκτέλεση του προϋπολογισμού 20 Προσκλήσεις υποβολής προτάσεων 21 Λοιπά θέματα Νομικό πλαίσιο 22 Λειτουργία εσωτερικού ελέγχου και Υπηρεσία Εσωτερικού Λογιστικού Ελέγχου της Επιτροπής Παρακολούθηση και υποβολή εκθέσεων σχετικά με τα ερευνητικά αποτελέσματα 25 Σύγκρουση συμφερόντων Δεύτερη ενδιάμεση αξιολόγηση της Επιτροπής 28-29

3 3 ΕΙΣΑΓΩΓΗ 1. Η Ευρωπαϊκή Κοινή Επιχείρηση για την υλοποίηση των κοινών τεχνολογικών πρωτοβουλιών για τη νανοηλεκτρονική (Κοινή Επιχείρηση ENIAC), με έδρα στις Βρυξέλλες, συστάθηκε τον Δεκέμβριο του για χρονικό διάστημα 10 ετών και λειτουργεί αυτόνομα από το Κύριος στόχος της Κοινής Επιχείρησης ENIAC είναι να καθορίζει και να εφαρμόζει «θεματολόγιο έρευνας» για την ανάπτυξη καίριων ικανοτήτων στον τομέα της νανοηλεκτρονικής σε διάφορα πεδία εφαρμογής, ώστε να ενισχυθεί η ευρωπαϊκή ανταγωνιστικότητα και αειφορία και να καταστεί δυνατή η εμφάνιση νέων αγορών και εφαρμογών της κοινωνίας 3. Τα ιδρυτικά μέλη της Κοινής Επιχείρησης ENIAC είναι η Ευρωπαϊκή Ένωση, εκπροσωπούμενη από την Επιτροπή, ορισμένα κράτη μέλη της ΕΕ (Βέλγιο, Γερμανία, Εσθονία, Ιρλανδία, Ελλάδα, Ισπανία, Γαλλία, Ιταλία, Κάτω Χώρες, Πολωνία, Πορτογαλία, Σουηδία και Ηνωμένο Βασίλειο), καθώς και η ένωση για τις δραστηριότητες νανοηλεκτρονικής στην Ευρώπη (Association for European Nanoelectronics Activities, AENEAS). Άλλα κράτη μέλη και συνδεδεμένες χώρες, καθώς και κάθε άλλη χώρα ή νομική οντότητα που είναι σε θέση να συμβάλει με σημαντική χρηματοδοτική εισφορά στην επίτευξη των στόχων της Κοινής Επιχείρησης ENIAC, μπορούν να καταστούν μέλη της. 4. Η μέγιστη εισφορά της ΕΕ στην Κοινή Επιχείρηση ENIAC, προς κάλυψη τόσο των δαπανών λειτουργίας όσο και των ερευνητικών δραστηριοτήτων, ανέρχεται σε 450 εκατομμύρια ευρώ, τα οποία καταβάλλονται από τον προϋπολογισμό του έβδομου προγράμματος-πλαισίου 3. Η ένωση AENEAS Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 72/2008 του Συμβουλίου, της 20ής Δεκεμβρίου 2007, για τη σύσταση της Κοινής Επιχείρησης ENIAC (ΕΕ L 30 της , σ. 21). Στο παράρτημα παρουσιάζονται συνοπτικά, προς ενημέρωση, οι αρμοδιότητες, οι δραστηριότητες και οι διαθέσιμοι πόροι της Κοινής Επιχείρησης ENIAC. Το έβδομο πρόγραμμα-πλαίσιο, το οποίο εγκρίθηκε με την απόφαση αριθ. 1982/2006/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου

4 4 εισφέρει 30 εκατομμύρια ευρώ κατ ανώτατο όριο για την κάλυψη των δαπανών λειτουργίας της Κοινής Επιχείρησης ENIAC. Τα κράτη μέλη που συμμετέχουν στην Κοινή Επιχείρηση ENIAC οφείλουν να εισφέρουν σε είδος στις δαπάνες λειτουργίας (διευκολύνοντας την υλοποίηση των έργων) και να καταβάλλουν χρηματοδοτικές εισφορές που αντιστοιχούν τουλάχιστον κατά 1,8 φορές στην εισφορά της ΕΕ. Σε είδος οφείλουν επίσης να εισφέρουν οι ερευνητικοί φορείς που συμμετέχουν σε έργα, και οι εισφορές τους πρέπει να είναι τουλάχιστον ίσες με τις συνδυασμένες εισφορές της Επιτροπής και των κρατών μελών. 5. Οι Κοινές Επιχειρήσεις ENIAC και ARTEMIS 4 συγχωνεύθηκαν προκειμένου να δημιουργηθεί η κοινή τεχνολογική πρωτοβουλία «Ηλεκτρονικά συστατικά στοιχεία και συστήματα για την ευρωπαϊκή πρωτοπορία» (Electronic Components and Systems for European Leadership, ECSEL) 5. Πέραν του συνδυασμού της πρωτοβουλίας ENIAC για τη νανοηλεκτρονική και της πρωτοβουλίας ARTEMIS για τα ενσωματωμένα συστήματα, η κοινή τεχνολογική πρωτοβουλία ECSEL θα συμπεριλαμβάνει έρευνα και καινοτομία στον τομέα των ευφυών συστημάτων. Η εν λόγω κοινή τεχνολογική πρωτοβουλία άρχισε να λειτουργεί τον Ιούνιο του 2014 και θα ισχύσει για μία δεκαετία. Ωστόσο, η παρούσα έκθεση καταρτίστηκε βάσει της αρχής της συνέχειας των δράσεων. (ΕΕ L 412 της , σ. 1), ενσωματώνει σε ένα ενιαίο πλαίσιο όλες τις σχετικές με την έρευνα πρωτοβουλίες της ΕΕ και διαδραματίζει αποφασιστικό ρόλο στην επίτευξη των στόχων της ανάπτυξης, της ανταγωνιστικότητας και της απασχόλησης. Αποτελεί επίσης βασικό πυλώνα του Ευρωπαϊκού Χώρου Έρευνας. 4 5 Η Κοινή Επιχείρηση ARTEMIS συστάθηκε με τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 74/2008 του Συμβουλίου, της 20ής Δεκεμβρίου 2007 (ΕΕ L 30 της , σ. 52). Κύριος στόχος της Κοινής Επιχείρησης ARTEMIS είναι να καθορίζει και να εφαρμόζει «θεματολόγιο έρευνας» για την ανάπτυξη βασικών τεχνολογιών για ενσωματωμένα συστήματα υπολογιστών. Η Κοινή Επιχείρηση ECSEL συστάθηκε με τον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 561/2014 του Συμβουλίου, της 6ης Μαΐου 2014 (ΕΕ L 169 της , σ. 152).

5 5 ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΠΡΟΣ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗ ΤΗΣ ΔΗΛΩΣΗΣ ΑΞΙΟΠΙΣΤΙΑΣ 6. Η προσέγγιση ελέγχου που εφαρμόζει το Συνέδριο περιλαμβάνει αναλυτικές ελεγκτικές διαδικασίες, δοκιμασίες πράξεων σε επίπεδο Κοινής Επιχείρησης και αξιολόγηση των βασικών δικλίδων ελέγχου που περιλαμβάνουν τα συστήματα εποπτείας και ελέγχου. Τα ανωτέρω συμπληρώνονται από αποδεικτικά στοιχεία προερχόμενα, αφενός, από τις εργασίες άλλων ελεγκτών (κατά περίπτωση) και, αφετέρου, από την ανάλυση των θέσεων της διοίκησης. ΔΗΛΩΣΗ ΑΞΙΟΠΙΣΤΙΑΣ 7. Δυνάμει των διατάξεων του άρθρου 287 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΣΛΕΕ), το Συνέδριο διενήργησε: α) έλεγχο των ετήσιων λογαριασμών της Κοινής Επιχείρησης ENIAC, οι οποίοι περιλαμβάνουν τις οικονομικές καταστάσεις 6 και τις εκθέσεις σχετικά με την εκτέλεση του προϋπολογισμού 7 για το οικονομικό έτος που έληξε την 31η Δεκεμβρίου 2013, καθώς και β) έλεγχο της νομιμότητας και κανονικότητας των πράξεων στις οποίες βασίζονται οι εν λόγω λογαριασμοί. Ευθύνη της διοίκησης 8. Σύμφωνα με τα άρθρα 33 και 43 του κανονισμού (ΕΚ, Ευρατόμ) αριθ. 2343/2002 της Επιτροπής 8, η διοίκηση φέρει την ευθύνη για την Οι οικονομικές καταστάσεις περιλαμβάνουν τον ισολογισμό και τον λογαριασμό οικονομικού αποτελέσματος, τον πίνακα ταμειακών ροών, την κατάσταση μεταβολών του καθαρού ενεργητικού, σύνοψη των κύριων λογιστικών πολιτικών και άλλες επεξηγηματικές σημειώσεις. Οι εκθέσεις αυτές περιλαμβάνουν τις εκθέσεις σχετικά με την εκτέλεση του προϋπολογισμού, καθώς και σύνοψη των αρχών του προϋπολογισμού και άλλες επεξηγηματικές σημειώσεις. ΕΕ L 357 της , σ. 72.

6 6 κατάρτιση και ακριβοδίκαιη παρουσίαση των ετήσιων λογαριασμών της Κοινής Επιχείρησης ENIAC, καθώς και για τη νομιμότητα και κανονικότητα των πράξεων στις οποίες αυτοί βασίζονται. α) Η ευθύνη της διοίκησης όσον αφορά τους ετήσιους λογαριασμούς της Κοινής Επιχείρησης ENIAC περιλαμβάνει τον σχεδιασμό, την εφαρμογή και τη διατήρηση συστήματος εσωτερικού ελέγχου με σκοπό την κατάρτιση και την ακριβοδίκαιη παρουσίαση οικονομικών καταστάσεων οι οποίες να μην περιέχουν ουσιώδεις ανακρίβειες οφειλόμενες σε απάτη ή σφάλμα την επιλογή και εφαρμογή των ενδεδειγμένων λογιστικών πολιτικών, βάσει των λογιστικών κανόνων που ενέκρινε ο υπόλογος της Επιτροπής 9 και τη διατύπωση λογιστικών εκτιμήσεων εύλογων υπό τις εκάστοτε περιστάσεις. Ο διευθυντής εγκρίνει τους ετήσιους λογαριασμούς της Κοινής Επιχείρησης ENIAC, αφού ο υπόλογος τους καταρτίσει βάσει του συνόλου των διαθέσιμων πληροφοριακών στοιχείων και συντάξει συνοδευτικό σημείωμα στο οποίο δηλώνει, μεταξύ άλλων, ότι έχει αποκομίσει εύλογη βεβαιότητα ότι οι λογαριασμοί απεικονίζουν ακριβοδίκαια, από κάθε ουσιώδη πλευρά, την οικονομική κατάσταση της Κοινής Επιχείρησης ENIAC. β) Η ευθύνη της διοίκησης όσον αφορά τη νομιμότητα και κανονικότητα των πράξεων στις οποίες βασίζονται οι λογαριασμοί, καθώς και τη συμμόρφωση με την αρχή της χρηστής δημοσιονομικής διαχείρισης, συνίσταται στον σχεδιασμό, την εφαρμογή και τη διατήρηση αποτελεσματικού και αποδοτικού συστήματος εσωτερικού ελέγχου που περιλαμβάνει κατάλληλη εποπτεία, λήψη των ενδεδειγμένων μέτρων για την πρόληψη περιπτώσεων παρατυπίας και απάτης και, κατά περίπτωση, 9 Οι λογιστικοί κανόνες που εγκρίνει ο υπόλογος της Επιτροπής απορρέουν από τα Διεθνή Λογιστικά Πρότυπα για τον Δημόσιο Τομέα (International Public Sector Accounting Standards, IPSAS) που εκδίδει η Διεθνής Ομοσπονδία Λογιστών ή, κατά περίπτωση, από τα Διεθνή Λογιστικά Πρότυπα (International Accounting Standards, IAS)/Διεθνή Πρότυπα Χρηματοοικονομικής Πληροφόρησης (International Financial Reporting Standards, IFRS) που εκδίδει το Συμβούλιο Διεθνών Λογιστικών Προτύπων.

7 7 νομικές διαδικασίες για την ανάκτηση κονδυλίων τα οποία καταβλήθηκαν αχρεωστήτως ή χρησιμοποιήθηκαν εσφαλμένως. Ευθύνη του ελεγκτή 9. Ευθύνη του Συνεδρίου είναι, βάσει του ελέγχου που αυτό διενεργεί, να παρέχει στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο 10 δήλωση τόσο ως προς την αξιοπιστία των ετήσιων λογαριασμών όσο και ως προς τη νομιμότητα και κανονικότητα των πράξεων στις οποίες αυτοί βασίζονται. Το Συνέδριο διενεργεί τον έλεγχό του σύμφωνα με τα διεθνή πρότυπα ελέγχου και τους κώδικες δεοντολογίας της IFAC, καθώς και με τα διεθνή πρότυπα των ανώτατων οργάνων ελέγχου του INTOSAI. Τα εν λόγω πρότυπα προβλέπουν ότι το Συνέδριο σχεδιάζει και διενεργεί τον έλεγχο προκειμένου να αποκομίζει εύλογη βεβαιότητα τόσο σχετικά με την απουσία ουσιωδών ανακριβειών στους ετήσιους λογαριασμούς της Κοινής Επιχείρησης ENIAC όσο και σχετικά με τη νομιμότητα και κανονικότητα των πράξεων στις οποίες αυτοί βασίζονται. 10. Ο έλεγχος συνεπάγεται την εφαρμογή διαδικασιών για τη συγκέντρωση αποδεικτικών στοιχείων ελέγχου σχετικά με τα ποσά και τις πληροφορίες που δημοσιοποιούνται στους λογαριασμούς, καθώς και σχετικά με τη νομιμότητα και κανονικότητα των πράξεων στις οποίες αυτοί βασίζονται. Η επιλογή των διαδικασιών επαφίεται στην κρίση του ελεγκτή, η οποία βασίζεται σε εκτίμηση των κινδύνων ύπαρξης ουσιωδών ανακριβειών στους λογαριασμούς και ουσιώδους μη συμμόρφωσης των σχετικών πράξεων με τις απαιτήσεις του νομικού πλαισίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης, οφειλόμενων σε απάτη ή σφάλμα. Κατά την εκτίμηση των κινδύνων αυτών, ο ελεγκτής εξετάζει τυχόν εσωτερικές δικλίδες ελέγχου που αφορούν την κατάρτιση και την ακριβοδίκαιη παρουσίαση των λογαριασμών, καθώς και τα συστήματα εποπτείας και ελέγχου τα οποία εφαρμόζονται προς εξασφάλιση της νομιμότητας και κανονικότητας των σχετικών πράξεων, και σχεδιάζει αρμόζουσες στις περιστάσεις ελεγκτικές 10 Άρθρο 185, παράγραφος 2, του κανονισμού (ΕΚ, Ευρατόμ) αριθ. 1605/2002 του Συμβουλίου (ΕΕ L 248 της , σ. 1).

8 8 διαδικασίες. Επίσης, ο έλεγχος περιλαμβάνει αξιολόγηση της καταλληλότητας των λογιστικών πολιτικών, του ευλόγου των λογιστικών εκτιμήσεων, καθώς και της συνολικής παρουσίασης των λογαριασμών. 11. Το Συνέδριο φρονεί ότι τα αποδεικτικά στοιχεία ελέγχου που συγκεντρώθηκαν είναι επαρκή και κατάλληλα για τη θεμελίωση της δήλωσης αξιοπιστίας του. Γνώμη σχετικά με την αξιοπιστία των λογαριασμών 12. Κατά τη γνώμη του Συνεδρίου, οι ετήσιοι λογαριασμοί της Κοινής Επιχείρησης ENIAC παρέχουν ακριβοδίκαιη εικόνα, από κάθε ουσιώδη πλευρά, της οικονομικής κατάστασής της την 31η Δεκεμβρίου 2013, των αποτελεσμάτων των πράξεών της και των ταμειακών ροών της για το οικονομικό έτος που έληξε την ημερομηνία αυτή, σύμφωνα με τις διατάξεις των δημοσιονομικών κανόνων της και τους λογιστικούς κανόνες που ενέκρινε ο υπόλογος της Επιτροπής. Στοιχεία για τη θεμελίωση γνώμης με επιφύλαξη σχετικά με τη νομιμότητα και κανονικότητα των πράξεων στις οποίες βασίζονται οι λογαριασμοί 13. Η στρατηγική κατασταλτικών ελέγχων της Κοινής Επιχείρησης ENIAC 11 εγκρίθηκε με απόφαση του διοικητικού συμβουλίου στις 18 Νοεμβρίου 2010 και αποτελεί βασικό εργαλείο 12 για την αξιολόγηση της νομιμότητας και Στη στρατηγική κατασταλτικών ελέγχων αναφέρεται ότι η Κοινή Επιχείρηση ENIAC θα συγκεντρώσει επαρκή πληροφοριακά στοιχεία σχετικά με τη διαδικασία κατασταλτικών ελέγχων που εφαρμόζουν τα κράτη μέλη της ENIAC, προκειμένου να προβεί σε αξιολόγηση των εθνικών διαδικασιών από την άποψη της καταλληλότητάς τους να παρέχουν επαρκή διασφάλιση όσον αφορά την κανονικότητα και νομιμότητα των πράξεων που αφορούν τα έργα της Κοινής Επιχείρησης ENIAC. Το άρθρο 12 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 72/2008 για τη σύσταση της Κοινής Επιχείρησης ENIAC ορίζει ότι αυτή «εξασφαλίζει ότι τα οικονομικά συμφέροντα των μελών της προστατεύονται επαρκώς μέσω της διεξαγωγής ή ανάθεσης κατάλληλων εσωτερικών και εξωτερικών ελέγχων», καθώς και ότι «διενεργεί επιτόπιους και οικονομικούς ελέγχους μεταξύ των αποδεκτών της δημόσιας χρηματοδότησης της Κοινής Επιχείρησης ENIAC. Οι εν λόγω έλεγχοι μπορούν να

9 9 κανονικότητας των πράξεων στις οποίες βασίζονται οι λογαριασμοί. Οι πληρωμές που πραγματοποιήθηκαν το 2013 σε σχέση με πιστοποιητικά αποδοχής δαπανών εκδοθέντα από τις εθνικές αρχές χρηματοδότησης (ΕΑΧ) των κρατών μελών ανήλθαν σε 17 εκατομμύρια ευρώ, ήτοι στο 50 % των επιχειρησιακών πληρωμών (ύψους 34,4 εκατομμυρίων ευρώ). 14. Οι διοικητικές συμφωνίες που συνάπτονται μεταξύ της Κοινής Επιχείρησης ENIAC και των ΕΑΧ των κρατών μελών προβλέπουν κατ αρχήν ότι οι ΕΑΧ διενεργούν ελέγχους για λογαριασμό της Κοινής Επιχείρησης ENIAC. Η στρατηγική κατασταλτικών ελέγχων της Κοινής Επιχείρησης ENIAC στηρίζεται σε μεγάλο βαθμό στις ΕΑΧ για τον έλεγχο των δηλώσεων δαπανών για τα έργα. 15. Το 2013 οι έλεγχοι που διενήργησαν οι ΕΑΧ κάλυψαν το 32 % των δικαιούχων της πρόσκλησης 1 του 2008, ήτοι το 61 % των δαπανών που είχαν γίνει δεκτές. Ωστόσο, η Κοινή Επιχείρηση ENIAC δεν αξιολόγησε την ποιότητα των εν λόγω ελέγχων. 16. Η Κοινή Επιχείρηση ENIAC πραγματοποίησε η ίδια περιορισμένη εξέταση των δηλώσεων δαπανών 13, βάσει της οποίας συμπεραίνει, στην ετήσια έκθεση δραστηριοτήτων της, ότι το ποσοστό σφάλματος είναι κάτω του 2 %. Η εν λόγω περιορισμένη εξέταση δεν επαρκεί ώστε να παράσχει διασφάλιση ως προς το ποσοστό σφάλματος που αναφέρει η Κοινή Επιχείρηση ENIAC. 17. Το Συνέδριο δεν είναι σε θέση να εξαγάγει συμπέρασμα ως προς την αποτελεσματική λειτουργία της βασικής αυτής δικλίδας ελέγχου, ήτοι των κατασταλτικών ελέγχων. πραγματοποιούνται είτε απευθείας από την Κοινή Επιχείρηση ENIAC είτε από κράτη μέλη της ENIAC για λογαριασμό της». 13 Η περιορισμένη εξέταση συνίστατο σε πρόσκληση προς τις ΕΑΧ να επιβεβαιώσουν δείγμα δηλώσεων δαπανών.

10 10 Γνώμη με επιφύλαξη σχετικά με τη νομιμότητα και κανονικότητα των πράξεων στις οποίες βασίζονται οι λογαριασμοί 18. Κατά τη γνώμη του Συνεδρίου, εξαιρουμένων των πιθανών επιπτώσεων του ζητήματος που περιγράφεται στα στοιχεία για τη θεμελίωση γνώμης με επιφύλαξη στα σημεία 16 έως 17, οι πράξεις στις οποίες βασίζονται οι ετήσιοι λογαριασμοί της Κοινής Επιχείρησης ENIAC για το οικονομικό έτος που έληξε την 31η Δεκεμβρίου 2013 είναι, από κάθε ουσιώδη πλευρά, νόμιμες και κανονικές. 19. Τα σχόλια που ακολουθούν δεν θέτουν υπό αμφισβήτηση τις γνώμες του Συνεδρίου. ΣΧΟΛΙΑ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΗ ΔΗΜΟΣΙΟΝΟΜΙΚΗ ΚΑΙ ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ Εκτέλεση του προϋπολογισμού 20. Ο αρχικός επιχειρησιακός προϋπολογισμός του 2013 περιλάμβανε πιστώσεις ανάληψης υποχρεώσεων, ύψους 115,6 εκατομμυρίων ευρώ, και πιστώσεις πληρωμών, ύψους 59,7 εκατομμυρίων ευρώ. Στο τέλος του έτους, το διοικητικό συμβούλιο ενέκρινε διορθωτικό προϋπολογισμό, με τον οποίο οι πιστώσεις ανάληψης υποχρεώσεων αυξήθηκαν σε 170 εκατομμύρια ευρώ 14 και οι πιστώσεις πληρωμών μειώθηκαν σε 36,1 εκατομμύρια ευρώ. Το ποσοστό εκτέλεσης των επιχειρησιακών πιστώσεων ανάληψης υποχρεώσεων ήταν 100 %, ενώ το αντίστοιχο ποσοστό των πιστώσεων πληρωμών ήταν 95 %. 14 Η Κοινή Επιχείρηση ENIAC εξοικονόμησε 4,4 εκατομμύρια ευρώ από το εγκριθέν ποσό (10 εκατομμύρια ευρώ) για την κάλυψη των δαπανών λειτουργίας, τα οποία μετέφερε στον επιχειρησιακό προϋπολογισμό.

11 11 Προσκλήσεις υποβολής προτάσεων 21. Οι δύο τελευταίες προσκλήσεις υποβολής προτάσεων δρομολογήθηκαν το 2013 και χάρις σε αυτές η Κοινή Επιχείρηση ENIAC χρησιμοποίησε τα εναπομένοντα 170 εκατομμύρια ευρώ. ΛΟΙΠΑ ΘΕΜΑΤΑ Νομικό πλαίσιο 22. Ο νέος δημοσιονομικός κανονισμός που εφαρμόζεται στον γενικό προϋπολογισμό της Ένωσης 15 εγκρίθηκε στις 25 Οκτωβρίου 2012 και τέθηκε σε ισχύ την 1η Ιανουαρίου Ωστόσο, ο πρότυπος δημοσιονομικός κανονισμός για τους οργανισμούς που αφορούν συμπράξεις δημόσιου και ιδιωτικού τομέα, ο οποίος αναφέρεται στο άρθρο 209 του νέου δημοσιονομικού κανονισμού 17, τέθηκε σε ισχύ μόλις στις 8 Φεβρουαρίου Λόγω της συγχώνευσης στην Κοινή Επιχείρηση ECSEL, οι δημοσιονομικοί κανόνες της Κοινής Επιχείρησης ENIAC δεν έχουν τροποποιηθεί ώστε να αντικατοπτρίζουν τις εν λόγω αλλαγές. Λειτουργία εσωτερικού ελέγχου και Υπηρεσία Εσωτερικού Λογιστικού Ελέγχου της Επιτροπής 23. Το 2013 η Υπηρεσία Εσωτερικού Λογιστικού Ελέγχου της Επιτροπής διενήργησε έλεγχο σχετικά με την καταλληλότητα και την αποτελεσματικότητα της διαδικασίας διαχείρισης επιχορηγήσεων και κατέληξε στο συμπέρασμα ότι Κανονισμός (ΕΕ, Ευρατόμ) αριθ. 966/2012 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 25ης Οκτωβρίου 2012, σχετικά με τους δημοσιονομικούς κανόνες που εφαρμόζονται στον γενικό προϋπολογισμό της Ένωσης και την κατάργηση του κανονισμού (ΕΚ, Ευρατόμ) αριθ. 1605/2002 του Συμβουλίου (ΕΕ L 298 της , σ. 1). Άρθρο 214 του κανονισμού (ΕΕ, Ευρατόμ) αριθ. 966/2012, το οποίο περιλαμβάνει και αναφορά των εξαιρέσεων. ΕΕ L 38 της , σ. 2.

12 12 οι ισχύουσες διαδικασίες παρέχουν επαρκή διασφάλιση. Οι δύο κύριες συστάσεις που περιλαμβάνονταν στην έκθεση, οι οποίες αφορούσαν την καθιέρωση τεκμηριωμένης διαδικασίας για την επιλογή εμπειρογνωμόνων και τον έλεγχο των δικαιωμάτων πρόσβασης, ελήφθησαν υπόψη από την Κοινή Επιχείρηση ENIAC. 24. Η Υπηρεσία Εσωτερικού Λογιστικού Ελέγχου της Επιτροπής (ΥΕΛΕ) 18 πραγματοποίησε για την Κοινή Επιχείρηση ENIAC, όπως και για τις Κοινές Επιχειρήσεις Clean Sky, ARTEMIS, ΚΚΥ και ΠΚΦ, εκτίμηση κινδύνου όσον αφορά τις κοινές τους υποδομές ΤΠ. Παρακολούθηση και υποβολή εκθέσεων σχετικά με τα ερευνητικά αποτελέσματα 25. Το έβδομο πρόγραμμα-πλαίσιο (7ο ΠΠ) καθιερώνει σύστημα παρακολούθησης και υποβολής εκθέσεων το οποίο καλύπτει την προστασία, τη διάδοση και τη μεταφορά των ερευνητικών αποτελεσμάτων 19. Η Κοινή Επιχείρηση ENIAC ανέπτυξε διαδικασίες παρακολούθησης της προστασίας και της διάδοσης των ερευνητικών αποτελεσμάτων στα διάφορα στάδια των έργων, αλλά η εν λόγω παρακολούθηση χρήζει περαιτέρω ανάπτυξης προκειμένου να ευθυγραμμιστεί πλήρως με τις διατάξεις της προαναφερόμενης απόφασης Στην τελική έκθεση, με ημερομηνία 22 Νοεμβρίου 2013, επισημαινόταν η ανάγκη τυποποίησης της πολιτικής ασφάλειας ΤΠ και της αναφοράς λεπτομερών διαδικασιών/δικλίδων ελέγχου σε μελλοντικές συμβάσεις με παρόχους υπηρεσιών ΤΠ. Το άρθρο 7 της απόφασης αριθ. 1982/2006/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 18ης Δεκεμβρίου 2006, σχετικά με το έβδομο πρόγραμμα-πλαίσιο δραστηριοτήτων έρευνας, τεχνολογικής ανάπτυξης και επίδειξης της Ευρωπαϊκής Κοινότητας ( ) ορίζει ότι η Επιτροπή παρακολουθεί συνεχώς και συστηματικώς την υλοποίηση του έβδομου προγράμματος-πλαισίου και των ειδικών του προγραμμάτων και εξασφαλίζει την τακτική υποβολή εκθέσεων και διάδοση των πορισμάτων της παρακολούθησης. Βλέπε την παρατήρηση σχετικά με την ενσωμάτωση των αποτελεσμάτων που έχουν επιτευχθεί από τα ερευνητικά έργα στο σύστημα επικοινωνίας και διάδοσης

13 13 Σύγκρουση συμφερόντων 26. Η Κοινή Επιχείρηση ENIAC θέσπισε συνολικά μέτρα για την αποτροπή συγκρούσεων συμφερόντων και τα δημοσίευσε στον ιστότοπό της. 27. Πρέπει να εξεταστεί το ενδεχόμενο περαιτέρω βελτιώσεων, όπως η δημιουργία βάσης δεδομένων η οποία θα περιλαμβάνει όλες τις πληροφορίες σχετικά με τις περιπτώσεις σύγκρουσης συμφερόντων. Δεύτερη ενδιάμεση αξιολόγηση της Επιτροπής Η δεύτερη ενδιάμεση αξιολόγηση της Επιτροπής διενεργήθηκε από τον Σεπτέμβριο του 2012 έως τον Φεβρουάριο του 2013 και αφορούσε τη συνάφεια, την αποτελεσματικότητα, την αποδοτικότητα και την ποιότητα της έρευνας των Κοινών Επιχειρήσεων ENIAC και ARTEMIS. 29. Η έκθεση εκδόθηκε τον Μάιο του 2013 και περιλάμβανε αρκετές συστάσεις προς την Κοινή Επιχείρηση ENIAC, ιδίως όσον αφορά την αποδοτικότητα της επανεξέτασης των έργων, τα μέτρα που πρέπει να ληφθούν ώστε να βελτιώνεται η αντιστοίχιση του χαρτοφυλακίου έργων με τους στρατηγικούς ευρωπαϊκούς στόχους, καθώς και τις κατάλληλες μεθόδους μέτρησης του αντικτύπου και της επιτυχίας των έργων της Κοινής Επιχείρησης ENIAC. της Επιτροπής, η οποία περιλαμβάνεται στην ετήσια έκθεση προόδου της Επιτροπής προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο σχετικά με τις δραστηριότητες των Κοινών Επιχειρήσεων των κοινών τεχνολογικών πρωτοβουλιών το 2012 (SWD(2013) 539 τελικό). 21 Δεύτερη ενδιάμεση αξιολόγηση των κοινών τεχνολογικών πρωτοβουλιών ARTEMIS και ENIAC του Μαΐου 2013.

14 14 Η παρούσα έκθεση εγκρίθηκε από το Τμήμα IV, του οποίου προεδρεύει ο κύριος Milan Martin CVIKL, Μέλος του Ελεγκτικού Συνεδρίου, στο Λουξεμβούργο, κατά τη συνεδρίασή του της 21ης Οκτωβρίου Για το Ελεγκτικό Συνέδριο Vítor Manuel da SILVA CALDEIRA Πρόεδρος

15 1 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Κοινή Επιχείρηση ENIAC (Βρυξέλλες) Αρμοδιότητες και δραστηριότητες Τομείς αρμοδιοτήτων της Ένωσης βάσει της Συνθήκης (άρθρα 187 και 188 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης) Αρμοδιότητες της Κοινής Επιχείρησης ENIAC (κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 72/2008 του Συμβουλίου) Διοίκηση Πόροι που τέθηκαν στη διάθεση της Κοινής Επιχείρησης ENIAC το 2013 Απόφαση αριθ. 1982/2006/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 18ης Δεκεμβρίου 2006, σχετικά με το έβδομο πρόγραμμα-πλαίσιο, η οποία προβλέπει κοινοτική εισφορά στη συγκρότηση μακροπρόθεσμων συμπράξεων δημόσιου-ιδιωτικού τομέα υπό μορφή κοινών τεχνολογικών πρωτοβουλιών, που μπορούν να εκτελούνται από Κοινές Επιχειρήσεις κατά την έννοια του άρθρου 187 της Συνθήκης. Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 72/2008 του Συμβουλίου, της 20ής Δεκεμβρίου 2007, για τη σύσταση της Κοινής Επιχείρησης ENIAC. Στόχοι Η Κοινή Επιχείρηση ENIAC συμβάλλει στην υλοποίηση του έβδομου προγράμματοςπλαισίου της Ευρωπαϊκής Κοινότητας για τις δραστηριότητες έρευνας, τεχνολογικής ανάπτυξης και επίδειξης ( ) και στον θεματικό τομέα «Τεχνολογίες πληροφοριών και επικοινωνιών» του ειδικού προγράμματος «Συνεργασία» για την υλοποίηση του έβδομου προγράμματος-πλαισίου ( ) της Ευρωπαϊκής Κοινότητας για τις δραστηριότητες έρευνας, τεχνολογικής ανάπτυξης και επίδειξης. Ειδικότερα: - καθορίζει και εφαρμόζει ερευνητικό θεματολόγιο για την ανάπτυξη καίριων ικανοτήτων στον τομέα της νανοηλεκτρονικής σε διάφορα πεδία εφαρμογής, ώστε να ενισχυθεί η ευρωπαϊκή ανταγωνιστικότητα και αειφορία και να καταστεί δυνατή η εμφάνιση νέων αγορών και εφαρμογών της κοινωνίας, - υποστηρίζει την υλοποίηση δραστηριοτήτων που απαιτούνται για την εφαρμογή του θεματολογίου έρευνας (στο εξής δραστηριότητες Ε&Α), ιδίως με τη χορήγηση χρηματοδότησης σε συμμετέχοντες σε επιλεγμένα έργα έπειτα από προκήρυξη ανοικτού διαγωνισμού, - προωθεί σύμπραξη δημόσιου-ιδιωτικού τομέα που να στοχεύει στην κινητοποίηση και ομαδοποίηση κοινοτικών, εθνικών και ιδιωτικών προσπαθειών για την αύξηση των συνολικών επενδύσεων στην Ε & Α στον τομέα της νανοηλεκτρονικής, και ενισχύει τη συνεργασία μεταξύ δημόσιου και ιδιωτικού τομέα, - διασφαλίζει την αποδοτικότητα και τη διάρκεια των κοινών τεχνολογικών πρωτοβουλιών στον τομέα της νανοηλεκτρονικής, - επιτυγχάνει συνέργεια και συντονισμό των ευρωπαϊκών προσπαθειών Ε&Α στον τομέα της νανοηλεκτρονικής, καθώς και σταδιακή ενσωμάτωση στην Κοινή Επιχείρηση ENIAC των συναφών με τον εν λόγω τομέα δραστηριοτήτων, οι οποίες επί του παρόντος υλοποιούνται μέσω διακυβερνητικών μηχανισμών Ε&Α (EUREKA). Η Κοινή Επιχείρηση ENIAC διοικείται από το διοικητικό συμβούλιο. Επικεφαλής της εκτελεστικής ομάδας είναι ο εκτελεστικός διευθυντής. Ο ερευνητικός κλάδος εκπροσωπείται από την επιτροπή βιομηχανίας και έρευνας και από την ένωση AENEAS ως ιδρυτικό μέλος. Το συμβούλιο των δημόσιων αρχών αποτελείται από την Επιτροπή, η οποία εκπροσωπεί την Ένωση, από τα κράτη μέλη και από συνδεδεμένες χώρες. Προϋπολογισμός ,19 ευρώ για αναλήψεις υποχρεώσεων ,23 ευρώ για πληρωμές Δραστηριότητες και υπηρεσίες το 2013 Προσωπικό στις 31 Δεκεμβρίου 2013 Στον πίνακα προσωπικού προβλέπονταν 15 θέσεις (7 έκτακτοι και 8 συμβασιούχοι υπάλληλοι), οι οποίες είχαν πληρωθεί όλες και είχαν διατεθεί ως εξής: επιχειρησιακές δραστηριότητες (6), διοικητικά καθήκοντα (5) και μικτά καθήκοντα (4). Βλέπε την ετήσια έκθεση δραστηριοτήτων της Κοινής Επιχείρησης ENIAC για το 2013 στον ιστότοπο: Πηγή: Οι πληροφορίες παρασχέθηκαν από την Κοινή Επιχείρηση ENIAC.

16 Σχόλια επί της τελικής έκθεσης σχετικά με τους ετήσιους λογαριασμούς της Κοινής Επιχείρησης ENIAC για το οικονομικό έτος 2013 Παρατηρήσεις : Η ENIAC υποβάλλει κοινό σχέδιο δράσης μαζί με την ARTEMIS για τον μετριασμό της εν λόγω μετ επιφυλάξεων γνώμης: 1. Επίσκεψη ΕΑΧ: πραγματοποιήθηκαν ήδη επισκέψεις στη Γερμανία, το Βέλγιο και τη Γαλλία, τις οποίες ακολούθησε υποβολή συμπληρωματικών εγγράφων. Οι εκθέσεις αξιολόγησης βρίσκονται στο στάδιο της κατάρτισης. Τα αποτελέσματα μέχρι στιγμής είναι τα εξής: - Γερμανία (το 15,9% των επιχορηγήσεων της ΕΕ για την ENIAC): καλά τεκμηριωμένο σύστημα, με σαφή διαχωρισμό των αρμοδιοτήτων και πολλαπλά επίπεδα ελέγχου. Η Γερμανία αποκομίζει βεβαιότητα χρησιμοποιώντας διαδικασία εκ των υστέρων «εις βάθους επαλήθευσης» η οποία εφαρμόζεται στο τέλος της έμμεσης δράσης. Σύμφωνα με την προκαταρκτική μας αξιολόγηση, η διαδικασία εκ των υστέρων «εις βάθους επαλήθευσης» είναι σύμφωνη προς τα διεθνή πρότυπα. Το 2013, η εν λόγω διαδικασία εφαρμόστηκε σε δείγμα 120 πράξεων επί συνόλου 424 πράξεων (28,3 %), με αποτέλεσμα ποσοστό σφάλματος κατώτερο του 1%. Δραστηριότητες σε εξέλιξη: ορισμένες μόνο πτυχές της διαδικασίας βρίσκονται στο στάδιο της αποσαφήνισης προτού συναχθεί το τελικό συμπέρασμα σχετικά με την αξιολόγηση, συμμετέχουμε δε σε συζήτηση αναφορικά με την ανταλλαγή των δειγματοληπτικών πληροφοριών, η οποία θα επέτρεπε την ενοποίηση των αποτελεσμάτων αυτών με παρόμοια αποτελέσματα άλλων χωρών. Η εν λόγω διαδικασία αναμένεται να ολοκληρωθεί πριν το τέλος του Βέλγιο (το 4,8% των επιχορηγήσεων της ΕΕ για την ENIAC): καλά τεκμηριωμένη διαδικασία, με σαφή διαχωρισμό αρμοδιοτήτων και πολλαπλά επίπεδα ελέγχου. Το Βέλγιο αποκομίζει βεβαιότητα χρησιμοποιώντας διαδικασία «εις βάθους επαλήθευσης» η οποία εφαρμόζεται στο τέλος της έμμεσης δράσης. Σύμφωνα με την εκτίμησή μας, η εν λόγω διαδικασία θα διαμορφώσει επίπεδο διασφάλισης ισοδύναμο των ελέγχων που εκτελούνται σύμφωνα με τα ισχύοντα διεθνή πρότυπα. Το Βέλγιο υποβάλλει όλα τα έργα ARTEMIS και ENIAC (100%) σε εκ των προτέρων «εις βάθος επαλήθευση», πριν την εκτέλεση των τελικών πληρωμών. Το Βέλγιο διενεργεί κατασταλτικούς ελέγχους μόνο σε σχέση με διαδικασίες, προκειμένου να βελτιώσει το σύστημα. Συνεπώς, το σύστημα διασφάλισης δεν παράγει κάποιο εναπομένον ποσοστό σφάλματος (ή μπορεί να θεωρηθεί πως το ποσοστό σφάλματος είναι μηδενικό). - Γαλλία (το 35,8% των επιχορηγήσεων της ΕΕ για την ENIAC): το σύστημα βασιζόταν σε 100% επαλήθευση όλων των ενεργειών που ξεκίνησαν πριν το 2011, όταν η Γαλλία θέσπισε ένα πιο αποδοτικό, από πλευράς πόρων, σύστημα με σαφή διαχωρισμό αρμοδιοτήτων και πολλαπλά επίπεδα ελέγχου βάσει στατιστικών κατασταλτικών ελέγχων. Σύμφωνα με την προκαταρκτική μας αξιολόγηση, η διαδικασία εκ των υστέρων «εις βάθους επαλήθευσης» είναι σύμφωνη προς τα διεθνή πρότυπα. Η Γαλλία θα αποκομίζει βεβαιότητα χρησιμοποιώντας διαδικασία κατασταλτικού ελέγχου η οποία εφαρμόζεται στο τέλος της έμμεσης δράσης. Η υλοποίηση των πρώτων δράσεων

17 που ξεκίνησε υπό το νέο σύστημα θα πλησιάσει σε ολοκλήρωση το 2015 και, ως εκ τούτου, η Γαλλία δεν είναι ακόμη σε θέση να παράσχει στατιστικές πληροφορίες. Έχουν προγραμματιστεί περαιτέρω ανταλλαγές με τις Κάτω Χώρες (το 19,6% των επιχορηγήσεων της ΕΕ για την ENIAC) και την Αυστρία (το 5,1% των επιχορηγήσεων της ΕΕ για την ENIAC). 2. Η ελεγχόμενη κάλεσε τις αρχές ελέγχου των κρατών μελών των ARTEMIS/ENIAC, τους ελεγκτές της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και το Ευρωπαϊκό Ελεγκτικό Συνέδριο, σε εργαστήριο το οποίο πραγματοποιήθηκε την 1η Οκτωβρίου 2014 στις Βρυξέλλες, προκειμένου να παρουσιάσουν τα συστήματά τους αποκόμισης βεβαιότητας και ανταλλαγής βέλτιστων πρακτικών, σε μια προσπάθεια τόνωσης της σύγκλισης και καθορισμού διαδικασιών συμβατών με τα εθνικά συστήματα.