ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ ΤΗΣ ΕΚΔΟΣΗΣ

Transcript

1 ΓΥΝΑΙΚΕΙΑ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΔΙΕΡΕΥΝΗΣΗ ΤΩΝ ΕΜΠΟΔΙΩΝ ΠΟΥ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΖΟΥΝ ΟΙ ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΕΣ ΚΑΙ ΤΩΝ ΕΥΚΑΙΡΙΩΝ ΠΟΥ ΠΡΟΣΦΕΡΟΝΤΑΙ ΓΙΑ ΓΥΝΑΙΚΕΙΑ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΗ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΠΟΙΗΣΗ Φορέας Υλοποίησης Έκθεσης Υπουργείο Εθνικής Παιδείας & Θρησκευμάτων

2 ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ ΤΗΣ ΕΚΔΟΣΗΣ Επιμέλεια έκδοσης: Βασιλειάδης Αναστάσιος Συγγραφική ομάδα: Κοροβέση Τριανταφυλλιά Χριστοδουλοπούλου Γεωργία Χαριτωνίδου Αλεξάνδρα Ινστιτούτο Ανάπτυξης Επιχειρηματικότητας Μάρτιος

3 ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ ΤΗΣ ΕΚΔΟΣΗΣ... 2 ΕΥΡΕΤΗΡΙΟ ΓΡΑΦΗΜΑΤΩΝ... 4 ΕΙΣΑΓΩΓΗ... 5 ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ... 7 ΕΝΟΤΗΤΑ 1 Η : ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗΣ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗΣ ΠΡΟΕΛΕΥΣΗ ΓΥΝΑΙΚΕΙΑΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗΣ ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΗ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΗ ΕΝΑΣΧΟΛΗΣΗ ΤΟ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟ ΤΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗΣ ΑΡΙΘΜΟΣ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΥ ΕΝΟΤΗΤΑ 2 Η : ΠΑΡΑΓΟΝΤΑΣ ΦΥΛΟ ΚΑΙ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΑΠΑΡΑΙΤΗΤΕΣ ΓΝΩΣΕΙΣ ΥΠΑΡΞΗ ΔΙΑΦΟΡΩΝ ΑΝΤΡΩΝ-ΓΥΝΑΙΚΩΝ ΔΙΑΦΟΡΕΣ ΑΝΤΡΩΝ-ΓΥΝΑΙΚΩΝ ΕΝΟΤΗΤΑ 3 Η : ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΛΟΓΟΙ ΕΝΑΡΞΗΣ ΤΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗΣ ΕΠΙΘΥΜΗΤΗ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΛΟΓΟΙ ΕΠΙΛΟΓΗΣ ΕΞΑΡΤΗΜΕΝΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΛΟΓΟΙ ΕΠΙΛΟΓΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑΣ ΓΝΩΣΗ ΙΔΡΥΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗΣ ΕΝΟΤΗΤΑ 4 Η : ΠΟΡΕΙΑ/ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗΣ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ/ΕΜΠΟΔΙΑ ΠΡΙΝ ΤΗΝ ΈΝΑΡΞΗ ΤΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗΣ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ/ΕΜΠΟΔΙΑ ΚΑΤΑ ΤΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗΣ ΒΑΘΜΟΣ ΙΚΑΝΟΠΟΙΗΣΗΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΟΡΕΙΑ ΤΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗΣ ΣΥΜΒΟΥΛΕΥΤΙΚΗ ΣΤΗΡΙΞΗ ΣΥΜΒΟΥΛΕΥΤΙΚΟ ΆΤΟΜΟ/ΦΟΡΕΑΣ ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ ΓΥΝΑΙΚΩΝ

4 ΕΥΡΕΤΗΡΙΟ ΓΡΑΦΗΜΑΤΩΝ ΓΡΑΦΗΜΑ 1: Αντικείμενο της επιχείρησης... 9 ΓΡΑΦΗΜΑ 2: Προέλευση της επιχείρησης ΓΡΑΦΗΜΑ 3: Προηγούμενη επαγγελματική ενασχόληση ΓΡΑΦΗΜΑ 4: Το προσωπικό της επιχείρησης ΓΡΑΦΗΜΑ 5: Αριθμός προσωπικού ΓΡΑΦΗΜΑ 6: Απαραίτητες γνώσεις ΓΡΑΦΗΜΑ 7: Διαφοροποίηση αντρών και γυναικών ΓΡΑΦΗΜΑ 8: Διαφορές αντρών και γυναικών ΓΡΑΦΗΜΑ 9: Λόγοι έναρξης της επιχείρησης ΓΡΑΦΗΜΑ 10: Επιθυμητή επαγγελματική κατάσταση ΓΡΑΦΗΜΑ 11: λόγοι επιλογής εξαρτημένης εργασίας ΓΡΑΦΗΜΑ 12: Λόγοι επιλογής επιχειρηματικής δραστηριότητας ΓΡΑΦΗΜΑ 13: Γνώση των διαδικασιών ίδρυσης της επιχείρησης ΓΡΑΦΗΜΑ 14: Προβλήματα πριν την έναρξη της επιχείρησης ΓΡΑΦΗΜΑ 15: Προβλήματα κατά τη λειτουργία της επιχείρησης ΓΡΑΦΗΜΑ 16: Βαθμός ικανοποίησης από την πορεία της επιχείρησης ΓΡΑΦΗΜΑ 17: Συμβουλευτική στήριξη ΓΡΑΦΗΜΑ 18: Άτομα ή φορείς παροχής συμβουλευτικής υποστήριξης

5 ΕΙΣΑΓΩΓΗ Είναι πλέον γεγονός πως οι γυναίκες έχουν μπει δυναμικά στον εργασιακό χώρο. Αρκετά υψηλό είναι το ποσοστό των γυναικών που θεωρούν την επιχειρηματική δραστηριότητα ως μια επιθυμητή επιλογή καριέρας για καλύτερο εισόδημα. Με δεδομένο ότι οι γυναίκες αποτελούν το ήμισυ περίπου του συνολικού πληθυσμού, η ανάγκη για εφαρμογή πολιτικών που αποσκοπούν σφαιρικά στη βελτίωση της ζωής τους αποτελεί καίριο μέλημα. Προκειμένου η Ε.Ε να παραμείνει ανταγωνιστική πρέπει να αξιοποιήσει πλήρως όλο το εργατικό δυναμικό της με πολιτικές που θα διευκολύνουν ιδιαίτερα τις κατηγορίες εκείνες που αντιμετωπίζουν δυσχέρειες στην ένταξή τους στην αγορά εργασίας. Η ένταξη των γυναικών στην πολιτική, οικονομική, επαγγελματική και κοινωνική δραστηριότητα, με όρους ίσων δικαιωμάτων, υποχρεώσεων, και ευκαιριών με αυτούς των ανδρών, εξασφαλίζει αντιπροσωπευτικότερη συμμετοχή του συνόλου της κοινωνίας, επιτυγχάνοντας έτσι ευρύτερη κοινωνική συνοχή. Η έρευνα που ακολουθεί παρουσιάζει τα αποτελέσματα της έρευνας που εκπονήθηκε για το έργο: «ΓΥΝΑΙΚΕΙΑ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ-Διερεύνηση των εμποδίων που αντιμετωπίζουν οι γυναίκες επιχειρηματίες και των ευκαιριών που προσφέρονται για γυναικεία επιχειρηματική δραστηριοποίηση». Σκοπός της έρευνας ήταν η προώθηση της επιχειρηματικότητας μέσα από τη θεώρηση του φύλου με τη διασύνδεση των ΚΕΣΥΠ, ΓΡΑΣΕΠ και των μαθητών με την τοπική «αγορά» και την ενίσχυση του επιχειρηματικού τους πνεύματος. Οι στόχοι του προγράμματος ήταν: Η ευαισθητοποίηση και η ανάπτυξη - αξιοποίηση εργαλείων έρευνας και υποστηρικτικού υλικού από τα στελέχη ΣΕΠ για θέματα γυναικείας επιχειρηματικότητας. Η εκτενέστερη ανάπτυξη δεξιοτήτων επικοινωνίας και συνεργασίας των στελεχών με φορείς της αγοράς εργασίας. Η μεγαλύτερη εξοικείωση των στελεχών με τη μέθοδο project. 5

6 Η γνωριμία των μαθητών με τα χαρακτηριστικά, δεξιότητες, γνώσεις, κίνητρα που χρειάζεται να έχει ο/η επιχειρηματίας Η ευαισθητοποίηση των μαθητών σε θέματα φύλου- επιχειρηματικής δραστηριοποίησης Η γνωριμία των μαθητών με τις τεχνικές διεξαγωγής έρευνας Η ανάπτυξη από την πλευρά των μαθητών δεξιοτήτων διερεύνησης των εμποδίων που αντιμετωπίζουν οι γυναίκες επιχειρηματίες στην ανάπτυξη της επιχείρησής τους Η καλλιέργεια κριτικής σκέψης και ικανότητας διατύπωσης προτάσεων για την επίλυση των προβλημάτων Η άσκηση στην πληροφόρηση για αναζήτηση πόρων που αφορούν στη δημιουργία μιας νέας επιχείρησης και αξιοποίηση των ευκαιριών για επιχειρηματική δραστηριοποίηση Η καλλιέργεια δεξιοτήτων επικοινωνίας και συνεργασίας των μαθητών με όλους τους εμπλεκόμενους. 6

7 ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ Για την διεξαγωγή της έρευνας δομήθηκε από το Ινστιτούτο Ανάπτυξης Επιχειρηματικότητας ερωτηματολόγιο με το οποίο οι μαθητές των περιοχών Αγιάς, Πλατύκαμπου και Συκουρίου πήραν συνέντευξη από τις γυναίκες επιχειρηματίες της περιοχής τους για την συμπλήρωση του ερωτηματολογίου. Το ερωτηματολόγιο είχε στόχο: να διερευνηθούν τα εμπόδια των γυναικών επιχειρηματιών, τα αδύνατα και δυνατά σημείων των γυναικών, τα κίνητρα και οι γνώσεις που πρέπει να έχει μία επιχειρηματίας και τέλος τις διαφορές μεταξύ γυναικών και αντρών επιχειρηματιών. Το τελικό ερωτηματολόγιο περιλάμβανε τέσσερις ενότητες: Η πρώτη ενότητα αφορά τα στοιχεία της επιχείρησης Η δεύτερη ενότητα αφορά τον παράγοντα φύλο και τα χαρακτηριστικά της επιχειρηματικότητας. Η τρίτη ενότητα αφορά την επιχειρηματικότητα Η τέταρτη ενότητα αφορά την πορεία και τα προβλήματα/εμπόδια της επιχείρησης Στην συνέχεια τα στελέχη του Ινστιτούτου Ανάπτυξης Επιχειρηματικότητας καταχώρησαν τα στοιχεία των ερωτηματολογίων της έρευνας και ακολούθησε η επεξεργασία των στοιχείων αυτών. Το τελικό βήμα της διαδικασίας ήταν η σύνταξη της έκθεσης για την πορεία υλοποίησης της έρευνας. Το ΚΕΣΥΠ Λάρισας για την υλοποίηση του προγράμματος συνεργάσθηκε με: Επιμελητήρια, Φορείς τοπικής Αυτοδιοίκησης, Συλλόγους, Κέντρα Επαγγελματικής Κατάρτισης, ΟΑΕΔ, Ινστιτούτα. 7

8 Οι φορείς υλοποίησης ήταν: το ΚΕΣΥΠ Λάρισας, το ΓΡΑΣΕΠ: Αγιάς, Πλατυκάμπου, Συκουρίου, το Ινστιτούτο Ανάπτυξης Επιχειρηματικότητας. 8

9 ΕΝΟΤΗΤΑ 1 Η : ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗΣ 1.1. ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗΣ Σύμφωνα με το παρακάτω γράφημα παρατηρείται ότι το 15,4% του δείγματος δραστηριοποιείται στον Πρωτογενή Τομέα, το 15,4% του δείγματος δραστηριοποιείται στον Δευτερογενή Τομέα και το υπόλοιπο 69,2% του δείγματος στον Τριτογενή Τομέα. 100% 80% 69,2% 60% 40% 20% 15,4% 15,4% 0% Πρωτογενής Τομέας Δευτερογενής Τομέας Τριτογενής Τομέας ΓΡΑΦΗΜΑ 1: Αντικείμενο της επιχείρησης 1.2. ΠΡΟΕΛΕΥΣΗ ΓΥΝΑΙΚΕΙΑΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗΣ Όσον αφορά την προέλευση της επιχείρησης το μεγαλύτερο ποσοστό (76%) απάντησε πως η επιχείρηση δημιουργήθηκε από αυτές προσωπικά, ακολουθεί το 21% που απάντησε πως είναι οικογενειακή επιχείρηση και τέλος ένα πολύ μικρό ποσοστό (3%) του δείγματος απάντησε πως η επιχείρηση προήλθε από συγχώνευση/εξαγορά. 9

10 100% 80% 76% 60% 40% 21% 20% 0% Δημιουργήθηκε από εσάς προσωπικά Είναι οικογενειακή επιχείρηση 3% Έχει προέλθει από συγχώνευση/εξαγορά ΓΡΑΦΗΜΑ 2: Προέλευση της επιχείρησης 1.3. ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΗ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΗ ΕΝΑΣΧΟΛΗΣΗ Σύμφωνα με το παρακάτω γράφημα το μεγαλύτερο ποσοστό (53%) των γυναικών έχουν δουλέψει σε παρόμοια επιχείρηση με την δική τους ενώ το 47% των γυναικών δεν έχει δουλέψει. 100% 80% 60% 40% 53% 47% 20% 0% ΝΑΙ ΟΧΙ ΓΡΑΦΗΜΑ 3: Προηγούμενη επαγγελματική ενασχόληση 10

11 1.4. ΤΟ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟ ΤΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗΣ Στο παρακάτω γράφημα στο μεγαλύτερο ποσοστό (40%) των επιχειρήσεων οι γυναίκες είναι αυτοαπασχολούμενες χωρίς προσωπικό, ενώ το 37% των επιχειρήσεων απασχολεί προσωπικό που αποτελείται από μέλη της οικογένειας. Τέλος το 23% των επιχειρήσεων απασχολεί άλλο προσωπικό. 50% 40% 40% 37% 30% 23% 20% 10% 0% Μόνο από εμένα (Αυτοαπασχολούμενη) Μέλη της οικογένειας Άλλο προσωπικό ΓΡΑΦΗΜΑ 4: Το προσωπικό της επιχείρησης 1.5. ΑΡΙΘΜΟΣ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΥ 1 Το 57% των επιχειρήσεων απασχολεί από 1 έως 5 άτομα ενώ το 43% απασχολεί από 5 έως 10 άτομα. 1 Η ερώτηση αυτή απαντήθηκε μόνο από όσους δήλωσαν στην ενότητα 1.4 ότι απασχολούν άλλο προσωπικό. 11

12 60% 57% 50% 43% 40% 30% 20% 10% 0% 1έως 5 5 έως 10 ΓΡΑΦΗΜΑ 5: Αριθμός προσωπικού 12

13 ΕΝΟΤΗΤΑ 2 Η : ΠΑΡΑΓΟΝΤΑΣ ΦΥΛΟ ΚΑΙ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ 2.1. ΑΠΑΡΑΙΤΗΤΕΣ ΓΝΩΣΕΙΣ Οι γυναίκες επιχειρηματίες γνωρίζουν πως χρειάζεται να έχουν κάποιες γνώσεις ώστε να πετύχουν στον εργασιακό χώρο. Το μεγαλύτερο ποσοστό (30,8%) του δείγματος απάντησε πως πρέπει απαραίτητα να έχουν γνώση του αντικειμένου και εμπειρία, ακολουθεί το 19,2% του δείγματος που πιστεύει πως πρέπει να έχουν γνώσεις Μάρκετινγκ και Δημόσιων Σχέσεων. Επίσης σημαντικό είναι ποσοστό του δείγματος το οποίο πιστεύει πως πρέπει να έχει γνώση οικονομικών και στοιχειώδη εκπαίδευση με ποσοστό (15,4%) και (13,5%) αντίστοιχα. Συνάμα το 7,7% πιστεύει πως θα πρέπει να έχει γνώσεις Η/Υ και άλλα προσωπικά χαρακτηριστικά. Τέλος το 3,8% του δείγματος θεωρεί πως είναι απαραίτητο να γνωρίζουν ξένες γλώσσες ενώ το 1,9% του δείγματος θεωρεί πως πρέπει να έχει γνώση της αγοράς. 13

14 Γνώση αντικειμένου/εμπειρία 30,8% Γνώσεις Μάρκετινγκ/Δημόσιες Σχέσεις 19,2% Γνώσεις οικονομικών 15,4% Εκπαίδευση 13,5% Άλλα προσωπικά χαρακτηριστικά 7,7% Γνώση Η/Υ 7,7% Ξένες γλώσσες 3,8% Γνώση αγοράς 1,9% 0% 10% 20% 30% 40% 50% ΓΡΑΦΗΜΑ 6: Απαραίτητες γνώσεις 2.2. ΥΠΑΡΞΗ ΔΙΑΦΟΡΩΝ ΑΝΤΡΩΝ-ΓΥΝΑΙΚΩΝ Οι γυναίκες επιχειρηματίες κλήθηκαν να απαντήσουν αν πιστεύουν πως υπάρχουν διαφορές μεταξύ ανδρών και γυναικών και σύμφωνα με το παρακάτω γράφημα προκύπτει πως το 27,6% των γυναικών πιστεύει πως Σίγουρα υπάρχουν διαφορές, ενώ το 10,3% πιστεύει πως Μάλλον υπάρχουν διαφορές. Το 13,8% πιστεύει πως Σίγουρα Δεν υπάρχουν διαφορές ενώ το μεγαλύτερο ποσοστό (31%) του δείγματος θεωρεί πως Μάλλον Δεν υπάρχουν διαφορές. Τέλος το 17,2% του δείγματος σε αντίθεση με το προηγούμενο ποσοστό πιστεύει πως ΔΕΝ υπάρχουν διαφορές μεταξύ ανδρών και γυναικών. 14

15 50% 40% 30% 27,6% 31,0% 20% 10% 10,3% 13,8% 17,2% 0% Σίγουρα ΝΑΙ Μάλλον ΝΑΙ Σίγουρα ΌΧΙ Μάλλον ΌΧΙ Δεν υπάρχουν διαφορές ΓΡΑΦΗΜΑ 7: Διαφοροποίηση αντρών και γυναικών 2.3. ΔΙΑΦΟΡΕΣ ΑΝΤΡΩΝ-ΓΥΝΑΙΚΩΝ 2 Σύμφωνα με το παραπάνω γράφημα οι γυναίκες επιχειρηματίες εξέφρασαν την άποψη τους για το αν υπάρχουν διαφορές μεταξύ αντρών και γυναικών, ενώ τώρα θα παρατηρήσουμε ποιες είναι αυτές οι διαφορές. Καταρχήν μεγάλο είναι το ποσοστό (30%) των γυναικών που πιστεύουν πως σημαντική διαφορά υπάρχει στον τρόπο σκέψης και εργασίας. Επίσης το 20% πιστεύει πως υπάρχει προκατάληψη για τις γυναίκες, ενώ το ίδιο ποσοστό πιστεύει πως η γυναίκα αναλαμβάνει και τις οικογενειακές υποχρεώσεις εκτός από την εργασία της. Στο ίδιο επίπεδο κινήθηκε η έλλειψη χρόνου που έχουν οι γυναίκες ενω τέλος υπάρχει διαφορά όσον αφορά την οργάνωση/μεθοδικότητα/σιγουριά με ποσοστό 10%. 2 Σε αυτή την ερώτηση απάντησαν μόνο όσες δήλωσαν πως ΣΙΓΟΥΡΑ ΝΑΙ ή ΜΑΛΛΟΝ ΝΑΙ στην ενότητα

16 Τ ρόπος σκέψης/εργασίας 30% Προκατάληψη για τις γυναίκες 20% Υποχρεώσεις οικογένειας 20% Έλλειψη χρόνου 20% Οργάνωση/Μεθοδικότητα/ Σιγουριά 10% 0% 10% 20% 30% 40% 50% ΓΡΑΦΗΜΑ 8: Διαφορές αντρών και γυναικών 16

17 ΕΝΟΤΗΤΑ 3 Η : ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ 3.1. ΛΟΓΟΙ ΕΝΑΡΞΗΣ ΤΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗΣ Οι γυναίκες επιχειρηματίες κλήθηκαν να αναφέρουν τους λόγους που τις οδήγησαν να ανοίξουν δική τους επιχείρηση. Παρατηρείται μια σχετική ποικιλομορφία, καταρχήν το μεγαλύτερο ποσοστό του δείγματος (23,1%) προτίμησε να ανοίξει δική του επιχείρηση διότι δεν μπορούσε να βρει εργασία, ακολουθεί το 20,5% του δείγματος το οποίο άνοιξε δική του επιχείρηση διότι βρήκε μια επιχειρηματική ευκαιρία ενώ το 15,4% του δείγματος ήθελε να εξασκήσει το επάγγελμα του. Το 12,8% του δείγματος ακολουθεί την οικογενειακή του επιχείρηση ενώ το 10,3% του δείγματος ήθελε να συνεισφέρει οικονομικά στην οικογένεια του. Οι γυναίκες σε ποσοστό 5,1% δήλωσαν ότι είτε είχαν την ανάγκη να ιδρύσουν ιδιόκτητη επιχείρηση είτε είχαν πάρει κάποια επιδότηση. Πολύ μικρότερα ήταν τα ποσοστά των γυναικών που είτε ήθελαν να ξεφύγουν από το σπίτι (2,6%) είτε είχαν πολύ ελεύθερο χρόνο και ήθελαν να τον αξιοποιήσουν (2,6%). 17

18 Επειδή δεν μπορούσα να βρω εργασία Επειδή βρήκα μια επιχειρηματική ευκαιρία Για να εξασκήσω το επάγγελμα μου 15,4% 23,1% 20,5% Είναι οικογενειακή επιχείρηση 12,8% Oικονομική συνεισφορά στην οικογένεια Ανάγκη ιδιόκτητης επιείρησης 5,1% 10,3% Επειδή πήρα κάποια επιδότηση 5,1% Ήθελα να ξεφύγω από το σπίτι 2,6% Είχα πολύ ελεύθερο χρόνο και ήθελα να τον αξιοποιήσω 2,6% ΔΓ/ΔΑ 2,6% 0% 10% 20% 30% 40% ΓΡΑΦΗΜΑ 9: Λόγοι έναρξης της επιχείρησης 3.2. ΕΠΙΘΥΜΗΤΗ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ Στην συνέχεια οι γυναίκες ρωτήθηκαν αν θα επέλεγαν να είναι εργαζόμενες ή επιχειρηματίες και όσον αφορά την επιλογή τους γίνετε φανερό από το παρακάτω γράφημα πως σημαντικό είναι το ποσοστό των γυναικών (90%) που θα επέλεγαν να είναι επιχειρηματίες ενώ μόλις το ποσοστό (10%) των γυναικών θα επέλεγαν να είναι εργαζόμενες. 18

19 100% 90% 80% 60% 40% 20% 10% 0% Επιχειρηματίας Εργαζόμενη ΓΡΑΦΗΜΑ 10: Επιθυμητή επαγγελματική κατάσταση 3.3. ΛΟΓΟΙ ΕΠΙΛΟΓΗΣ ΕΞΑΡΤΗΜΕΝΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ 3 Το επόμενο γράφημα παρουσιάζει τους λόγους για τους οποίους οι γυναίκες θα επέλεγαν να είναι εργαζόμενες. Αξιοσημείωτο είναι ότι το 100% των γυναικών επέλεξαν να είναι εργαζόμενες για τη σταθερότητα του μισθού. 3 Σε αυτή την ερώτηση απάντησαν μόνο όσες δήλωσαν «εργαζόμενη» στην ενότητα

20 Για τη σταθερότητα μισθού 100% Για κοινωνική σιγουριά 0% Έλλειψη χρόνου 0% Αντιμετωπίζω δυσκολίες στο να λάβω αποφάσεις 0% Έλλειψη επιχειρηματικών ιδεών 0% 0% 20% 40% 60% 80% 100% ΓΡΑΦΗΜΑ 11: λόγοι επιλογής εξαρτημένης εργασίας 3.4. ΛΟΓΟΙ ΕΠΙΛΟΓΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑΣ 4 Στη συνέχεια αναλύονται οι λόγοι για τους οποίους οι γυναίκες θα επέλεγαν να είναι επιχειρηματίες. Το 27% των γυναικών θέλουν να είναι επιχειρηματίες για να έχουν καλύτερο εισόδημα, το 25% των γυναικών επειδή ήθελαν να δημιουργήσουν το δικό τους περιβάλλον ενώ το 24% αυτών θέλουν προσωπική ανεξαρτησία. Το 10% των γυναικών επέλεξαν να είναι επιχειρηματίες διότι βρήκαν μία επαγγελματική ευκαιρία ενώ το 5% των γυναικών προτίμησαν να είναι επιχειρηματίες είτε λόγω του ευνοϊκού οικονομικού περιβάλλοντος είτε επειδή ήθελαν να συνεχίσουν την οικογενειακή τους επιχείρηση είτε λόγω έλλειψης θέσεων εργασίας. 4 Σε αυτή την ερώτηση απάντησαν μόνο όσες δήλωσαν «επιχειρηματίας» στην ενότητα

21 Για καλύτερο εισόδημα 27,0% Γιατί θέλω να δημιουργήσω δικό μου περιβάλλον 25,4% Για προσωπική ανεξαρτησία 23,8% Γιατί βρήκα μία επαγγελματική ευκαιρία 9,5% Είναι ευνοϊκό το οικονομικό περιβάλλον 4,8% Ήθελα να συνεχίσω την οικογενειακή επιχείρηση 4,8% Έλλειψη θέσεων εργασίας 4,8% 0% 10% 20% 30% 40% 50% Για καλύτερο εισόδημα 27% Γιατί θέλω να δημιουργήσω δικό μου περιβάλλον 25% Για προσωπική ανεξαρτησία 24% Γιατί βρήκα μία επαγγελματική ευκαιρία 10% Είναι ευνοϊκό το οικονομικό περιβάλλον 5% Ήθελα να συνεχίσω την οικογενειακή επιχείρηση 5% Έλλειψη θέσεων εργασίας 5% 0% 10% 20% 30% 40% 50% ΓΡΑΦΗΜΑ 12: Λόγοι επιλογής επιχειρηματικής δραστηριότητας 21

22 3.5. ΓΝΩΣΗ ΙΔΡΥΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗΣ Το επόμενο γράφημα απεικονίζει το πόσο καλά γνώριζαν οι γυναίκες τις ενέργειες που έπρεπε να κάνουν για να ξεκινήσουν την επιχείρηση τους. Παρατηρείται πως το 26,7% είχε αρκετά καλή γνώση των ενεργειών ενώ το 16,7% είχε καλή γνώση. Ακολουθεί το 46,7% των γυναικών γνώριζαν σε μέτριο επίπεδο τις ενέργειες ίδρυσης της επιχείρησης ενώ μόλις το 10% των γυναικών δεν γνώριζαν καθόλου την διαδικασία. 50% 46,7% 40% 30% 26,7% 20% 16,7% 10% 10,0% 0% Αρκετά καλά Καλά Μέτρια Καθόλου ΓΡΑΦΗΜΑ 13: Γνώση των διαδικασιών ίδρυσης της επιχείρησης 22

23 23

24 ΕΝΟΤΗΤΑ 4 Η : ΠΟΡΕΙΑ/ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗΣ 4.1. ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ/ΕΜΠΟΔΙΑ ΠΡΙΝ ΤΗΝ ΈΝΑΡΞΗ ΤΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗΣ Στη συνέχεια οι γυναίκες κλήθηκαν να απαντήσουν για τα προβλήματα/εμπόδια που αντιμετώπισαν πριν την έναρξη της επιχείρησης τους. Παρατηρείται πως τρία ήταν τα σημαντικότερα προβλήματα που αντιμετώπισαν οι γυναίκες. Αρχικά το οικονομικό και η έλλειψη ρευστότητας με ποσοστό 36,4%, η καθυστέρηση διαδικασιών και η γραφειοκρατία με ποσοστό 27,3% και η έλλειψη του πελατολογίου με ποσοστό 18,2%. Ακολουθούν με ποσοστό 9,1% η ελλιπής διαφήμιση/μάρκετινγκ και με ποσοστό 2,3% τα προβλήματα με το κοινωνικό και οικογενειακό τους περιβάλλον. Το 6,8% του δείγματος δεν αντιμετώπισε κανένα πρόβλημα. Οικονομικά/Έλλειψη ρευστότητας 36,4% Καθυστέρηση διαδικασιών/ Γραφειοκρατία 27,3% Έλλειψη Πελατολογίου 18,2% Ελλειπή Διαφήμιση/ Μάρκετινγκ 9,1% Κανένα Πρόβλημα 6,8% Προβλήματα με το κοινωνικό και οικογενειακό 2,3% 0% 10% 20% 30% 40% 50% ΓΡΑΦΗΜΑ 14: Προβλήματα πριν την έναρξη της επιχείρησης 24

25 4.2. ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ/ΕΜΠΟΔΙΑ ΚΑΤΑ ΤΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗΣ Οι γυναίκες επιχειρηματίες εκτός από τα εμπόδια πριν την έναρξη της επιχείρησης αντιμετώπισαν και κατά τη λειτουργία της. Σύμφωνα με το παρακάτω γράφημα το μεγαλύτερο ποσοστό (36%) των γυναικών είχαν άγχος για το αποτέλεσμα. Εξίσου σημαντικό πρόβλημα είναι οι πολλές ώρες εργασίας με ποσοστό 27%. Παράλληλα το 12% βρίσκεται σε δύσκολη θέση διότι υπάρχει μειωμένη πελατεία, ενώ το 10% έχει πρόβλημα με τις νέες τεχνολογίες/προϊόντα/ιδέες. Συνάμα οι γυναίκες επιχειρηματίες αντιμετωπίζουν το πρόβλημα της έλλειψης ρευστότητας, την προσέγγιση των πελατών και τη διαφήμιση/μάρκετινγκ σε ποσοστό 7%, 5%, 3% αντίστοιχα. Άγχος για το αποτέλεσμα 36% Πολλές ώρες εργασίας 27% Μειωμένη πελατεία 12% Νέες τεχνολογίες/προϊόντα/ιδέες 10% Έλλειψη ρευστότητας 7% Προσέγγιση πελατών 5% Διαφήμιση/Μάρκετινγκ 3% 0% 10% 20% 30% 40% 50% ΓΡΑΦΗΜΑ 15: Προβλήματα κατά τη λειτουργία της επιχείρησης 4.3. ΒΑΘΜΟΣ ΙΚΑΝΟΠΟΙΗΣΗΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΟΡΕΙΑ ΤΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗΣ Όσον αφορά βαθμό ικανοποίησης των γυναικών επιχειρηματιών από την επιχείρηση τα αποτελέσματα είναι πολύ θετικά. Παρατηρείται πως το 33% του 25

26 δείγματος απάντησε πως είναι πάρα πολύ ικανοποιημένο από την πορεία της επιχείρησης του. Ακολουθεί με μικρή διαφορά το 37% του δείγματος που είναι πολύ ικανοποιημένο από την πορεία της επιχείρησης του. Οι γυναίκες σε ποσοστό 20% είναι σε μέτριο επίπεδο ικανοποιημένες ενώ το 10% αυτών είναι λίγο ικανοποιημένες από την πορεία της επιχείρησης τους 50% 40% 30% 33% 37% 20% 20% 10% 0% 10% Πάρα πολύ Πολύ Μέτρια Λίγο Καθόλου 0% ΓΡΑΦΗΜΑ 16: Βαθμός ικανοποίησης από την πορεία της επιχείρησης 4.4. ΣΥΜΒΟΥΛΕΥΤΙΚΗ ΣΤΗΡΙΞΗ Όπως προκύπτει από το παρακάτω γράφημα το μεγαλύτερο ποσοστό (87%) του δείγματος έχει κάποιο άτομο/φορέα που μπορεί να συμβουλευτεί ενώ πολύ μικρότερο είναι το ποσοστό (13%) του δείγματος το οποίο δεν συμβουλεύτηκε κανένα. 26

27 100% 87% 80% 60% 40% 20% 13% 0% ΝΑΙ ΟΧΙ ΓΡΑΦΗΜΑ 17: Συμβουλευτική στήριξη 4.5. ΣΥΜΒΟΥΛΕΥΤΙΚΟ ΆΤΟΜΟ/ΦΟΡΕΑΣ 5 Όσον αφορά τα άτομα ή τούς φορείς που συμβουλεύτηκαν οι γυναίκες παρατηρούμε ότι το 31% του δείγματος συμβουλεύεται τον λογιστή του, ενώ το 26% συμβουλεύεται τον σύζυγο του. Ακολουθεί το 11% που παίρνει συμβουλές από τους συγγενείς του, το 9% συμβουλεύεται τους φίλους του και το 6% τα παιδιά του. Τέλος, οι γυναίκες επιχειρηματίες σε ποσοστό 3% συμβουλεύονται τους συναδέλφους τους, τα περιοδικά, την περιφέρεια και τους συλλόγους. 5 Στην ερώτηση αυτή απάντησαν μόνο όσες δήλωσαν ότι έχουν συμβουλευτική στήριξη στην ενότητα

28 Λογιστής 32% Σύζυγος 26% Συγγενείς 12% Φίλοι 9% Άλλος 3% Παιδιά 6% Συναδέλφους 3% Περιοδικά 3% Περιφέρεια 3% Σύλλογοι 3% 0% 10% 20% 30% 40% 50% ΓΡΑΦΗΜΑ 18: Άτομα ή φορείς παροχής συμβουλευτικής υποστήριξης 28

29 ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ Σύμφωνα με τα στοιχεία της έρευνας σημαντικό είναι το ποσοστό (64%) του δείγματος που εργάζεται στον Τριτογενή Τομέα και όσον αφορά την προέλευση της επιχείρησης τους οι γυναίκες επιχειρηματίες την έχουν δημιουργήσει προσωπικά. Θα πρέπει να τονίσουμε πως το μεγαλύτερο ποσοστό (53%) του δείγματος έχει εργαστεί σε παρόμοια επιχείρηση στο παρελθόν και οι περισσότερες εργάζονται μόνες χωρίς προσωπικό ενώ σε αρκετές περιπτώσεις το προσωπικό απαρτίζεται από τα μέλη της οικογένειας. Βέβαια γνωρίζουν πως θα πρέπει να έχουν γνώση του αντικειμένου και εμπειρία για να τα καταφέρουν και το μεγαλύτερο ποσοστό των γυναικών επιχειρηματιών θεωρεί πως ΜΑΛΛΟΝ ΔΕΝ υπάρχουν διαφορές μεταξύ αντρών-γυναικών. Ωστόσο σημαντικό είναι και το ποσοστό (26,7) που θεωρεί πως ΣΙΓΟΥΡΑ υπάρχουν διαφορές και η μεγαλύτερη έγκειται στον τρόπο σκέψης στην εργασία. Οι σημαντικότεροι λόγοι έναρξης της επιχείρησης τους είναι η δυσκολία εύρεσης εργασίας και επιχειρηματικής ευκαιρίας για το λόγο αυτό πρέπει να τονιστεί πως οι περισσότερες γυναίκες του δείγματος επέλεξαν να είναι επαγγελματίες και όχι εργαζόμενες για καλύτερο εισόδημα. Πριν ξεκινήσουν την επιχείρηση τους γνώριζαν σε μέτριο επίπεδο τις ενέργειες που έπρεπε να κάνουν. Επίσης οι γυναίκες επιχειρηματίες είχαν να αντιμετωπίσουν προβλήματα πριν τη έναρξη αλλά και κατά τη λειτουργία της επιχείρησης και το 87% των γυναικών επιχειρηματιών είχαν συμβουλευτική στήριξη. Ωστόσο όμως το 37% των γυναικών είναι πολύ ικανοποιημένο από την μέχρι τώρα πορεία της επιχείρησης του. 29

30 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 30

31 ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ ΓΥΝΑΙΚΩΝ Ερωτηματολόγιο ιερεύνησης των εμποδίων που αντιμετωπίζουν οι γυναίκες επιχειρηματίες και των ευκαιριών που προσφέρονται για τη γυναικεία επιχειρηματικότητα ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΑ ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ (προαιρετικό) ΈΤΟΣ ΓΕΝΝΗΣΗΣ ΠΟΛΗ/ΧΩΡΙΟ ΗΜ/ΝΙΑ ΣΥΜΠΛΗΡΩΣΗΣ ΠΑΡΟΝΤΟΣ ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟΥ ΕΤΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗΣ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗΣ ΕΙΔΟΣ / ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗΣ 1. Σε ποιο αντικείμενο δραστηριοποιείται η επιχείρησή σας; Πρωτογενής Τομέας Δευτερογενής Τομέας Τριτογενής Τομέας 2. Για ποιους λόγους έχετε ανοίξει δική σας επιχείρηση; (επιλέξτε έως 2 απαντήσεις) Επειδή βρήκα μια επιχειρηματική ευκαιρία Επειδή δεν μπορούσα να βρω εργασία Επειδή πήρα κάποια επιδότηση Ήθελα να ξεφύγω από το σπίτι Είχα πολύ ελεύθερο χρόνο και ήθελα να τον αξιοποιήσω Είναι οικογενειακή επιχείρηση Άλλο ΔΓ /ΔΑ 3. Εάν μπορούσατε να διαλέξετε μεταξύ εργαζόμενης και επιχειρηματία, τι θα διαλέγατε; Εργαζόμενη Επιχειρηματίας (ερώτ. 5) ΔΓ/ΔΑ (ερώτ. 6) 31

32 4. Γιατί προτιμάτε να είστε εργαζόμενη; (επιλέξτε όσες απαντήσεις νομίζετε ότι σας εκφράζουν) Για τη σταθερότητα μισθού Για κοινωνική σιγουριά Έλλειψη επιχειρηματικών ιδεών Έλλειψη χρόνου Αντιμετωπίζω δυσκολίες στο να λάβω αποφάσεις Άλλο ΔΓ/ΔΑ 5. Γιατί προτιμάτε να είστε επιχειρηματίας; (επιλέξτε όσες απαντήσεις νομίζετε ότι σας εκφράζουν) Για προσωπική ανεξαρτησία Γιατί βρήκα μία επαγγελματική ευκαιρία Γιατί θέλω να δημιουργήσω δικό μου περιβάλλον Για καλύτερο εισόδημα Έλλειψη θέσεων εργασίας Ήθελα να συνεχίσω την οικογενειακή επιχείρηση Είναι ευνοϊκό το οικονομικό περιβάλλον Άλλο ΔΓ/ΔΑ 6. Πόσο καλά γνωρίζατε τις ενέργειες που έπρεπε να κάνετε για να ξεκινήσετε την επιχείρησή σας; Αρκετά καλά Καλά Μέτρια Καθόλου ΔΓ /ΔΑ 7. Το προσωπικό της επιχείρησης σας αποτελείται από : Μόνο από εμένα (Αυτοαπασχολούμενη) Μέλη της οικογένειας Άλλο προσωπικό : αριθμός ΔΓ /ΔΑ 8. Ποια προβλήματα/εμπόδια αντιμετωπίσατε πριν την έναρξη της επιχείρησής σας; Οικονομικά / Έλλειψη ρευστότητας Έλλειψη Πελατολογίου 32

33 Καθυστέρηση διαδικασιών/ Γραφειοκρατία Ελλειπή Διαφήμιση/ Μάρκετινγκ Προβλήματα με το κοινωνικό και οικογενειακό περιβάλλον Κανένα Πρόβλημα ΔΓ/ΔΑ 9. Ποια προβλήματα/εμπόδια αντιμετωπίζετε κατά τη λειτουργία της επιχείρησής σας; Καθυστέρηση παραγγελιών Προβλήματα με προμηθευτές Έλλειψη ρευστότητας Μειωμένη πελατεία Πολλές ώρες εργασίας Άγχος για το αποτέλεσμα Διαφήμιση / Μάρκετινγκ Προσέγγιση πελατών Νέες τεχνολογίες/ προϊόντα/ ιδέες Λάθος τόπος εγκατάστασης ΔΓ/ΔΑ Κανένα πρόβλημα 10. Είστε ικανοποιημένη από τη μέχρι τώρα πορεία της επιχείρησής σας; Πάρα πολύ Πολύ Μέτρια Λίγο Καθόλου ΔΓ/ΔΑ 11. Έχετε δουλέψει σε παρόμοια επιχείρηση στο παρελθόν; ΝΑΙ ΟΧΙ ΔΓ /ΔΑ 12. Έχετε κάποιο άτομο ή φορέα που μπορείτε να συμβουλευτείτε; ΝΑΙ ΟΧΙ (ερώτ. 14) ΔΓ /ΔΑ (ερώτ. 13) 33

34 13. Αν ΝΑΙ Σύζυγος Παιδιά Φίλοι Συγγενείς Λογιστής Άλλοι φορείς Άλλος 14. Η επιχείρησή σας : Έχει προέλθει από συγχώνευση /εξαγορά Δημιουργήθηκε από εσάς προσωπικά Είναι οικογενειακή επιχείρηση 19. Ποιες πιστεύετε ότι είναι οι γνώσεις που θα πρέπει να έχει μία γυναίκα επιχειρηματίας; Πιστεύετε ότι υπάρχουν διαφορές μεταξύ ανδρών και γυναικών επιχειρηματιών; Σίγουρα ΝΑΙ Μάλλον ΝΑΙ Σίγουρα ΌΧΙ Μάλλον ΌΧΙ Δεν υπάρχουν διαφορές 21. Εάν Ναι, ποιες πιστεύεται ότι είναι αυτές οι διαφορές;

35 35