ΔΙΟΙΚΗΣΗ ΔΙΕΘΝΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ

Transcript

1 ΔΙΟΙΚΗΣΗ ΔΙΕΘΝΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΕΝΟΤΗΤΑ: ΡΟΛΟΙ ΘΥΓΑΤΡΙΚΩΝ KAI OIKONOMIKH ANAPTYΞΗ Δρ. Δημήτρης Μανωλόπουλος 1

2 Κύρια θέματα ενότητας κατανόηση του ρόλου των θυγατρικών επιχειρήσεων σύνδεση του ρόλου των θυγατρικών με την ανάπτυξη του τοπικού περιβάλλοντος (χώρες υποδοχής) 2

3 Θυγατρικές επιχειρήσεις 3

4 Τι προσπαθούν να επιτύχουν οι θυγατρικές που συμβάλει στην ανάπτυξη του ΠΕ δικτύου; Αποτελεσματικότητα: Να μειώσουν τα κόστη του δικτύου σε διεθνές επίπεδο Αποδοτικότητα: Να αυξήσουν τα έσοδα του δικτύου σε διεθνές επίπεδο Ευελιξία: Να προσαρμοστούν στις ιδιαιτερότητες του τοπικού περιβάλλοντος Γνώση: Να αυξήσουν το σύνολο της γνώσης που κατέχουνσε όλα τα πεδία στα οποία δραστηριοποιούνται 4

5 Το δίκτυο (παράδειγμα): Sanofi Aventis πάνω από 80 θυγατρικές Κάθε θυγατρική έχει διαφορετικό ρόλο, στόχους και πόρους Κάθε θυγατρική έχει διαφορετικό βαθμό αυτονομίας και ικανότητες 5

6 Η λειτουργία των θυγατρικών στο τοπικό περιβάλλον Οι θυγατρικές, ως εταιρικές οντότητες, ανταγωνίζονται σε ένα περιβάλλον με διαφορετικά στοιχεία σε όρους ανταγωνιστών, μακροπεριβάλλοντος, καταναλωτικών προτιμήσεων κλπ. Το βασικό ερώτημα που πρέπει να απαντηθεί είναι αν θα προσαρμόσουν το προϊόν τους στις ιδιαιτερότητες της τοπικής αγοράς ή θα προσαρμόσουν την αγορά στο προίόν τους. Από την άλλη, ανήκουν σε ένα δίκτυο. Πρέπι να βρεθεί ένος τρόπος συνεργασίας και ελέγχου με τα άλλα μέρη του δικτύου. 6

7 Το δίκτυο των διεθνών (πολυεθνικών) επιχειρήσεων ΜΕ Θ.1 ΜΕ Θ.3 Θ.1 Θ.2 Θ.3 Θ.2 7

8 Το δίκτυο των διεθνών (πολυεθνικών) επιχειρήσεων Eth nocentric A ttitude Polycen tric A ttitude Regioc entric A ttitude G eocen tric A ttitude H Qs Orientation to ward subsidiaries (source : adapta tion libre de He ena n D.A., Per lmutter H.W., Multinational Organization D evelopment, Addison Wesley Publishing, 1979) 8

9 Ρόλοι θυγατρικών Ο πολυεθνικός όμιλος είναι σαν μια οικογένεια όπου οι θυγατρικές είναι τα παιδιά της οικογένειας. Ανάλογα με το ρόλο που παίζουν διαμορφώνουν και τη σχέση τους με την μητρική εταιρεία. Οι σχέσεις αυτές όμως είναι δυναμικές και αλλάζουν προκειμένου να μεγιστοποιηθεί το καλό του ομίλου αλλά και της θυγατρικής. Αλλά ας γίνουμε πιο συγκεκριμένοι προσδιορίζοντας 3 ρόλους θυγατρικών: Θυγατρική αντίγραφο (Truncated Miniature Replica- TMR) Θυγατρική προμηθευτής (Rationalized Product Subsidiary- RPS) Χειραφετημένη θυγατρική (World/Regional Product Mandate WPM) 9

10 Ρόλοι θυγατρικών Truncated Miniature Replica : Οι θυγατρικές εφοδιάζουν τις τοπικές αγορές με ήδη υπάρχοντα προϊόντα Rationalized Product Manufacturer : Οι θυγατρικές παράγουν όχι το τελικό προϊόν, αλλά κάποιο κομμάτι αυτού Product Mandate : Οι θυγατρικές παράγουν νέα προϊόντα για περιγερειακές αγορές (regional markets) ή την παγκόσμια αγορά (world market) 10

11 ΡΟΛΟΙ ΘΥΓΑΤΡΙΚΩΝ Ρόλοι θυγατρικών 11

12 Ρόλοι θυγατρικών: TMR 1. Θυγατρική αντίγραφο (TMR) Αντίγραφο ποίου; Της μητρικής. Δηλαδή; παράγει ένα τμήμα της παραδοσιακής παραγωγής της ΠΕ. Στόχος της είναι η κάλυψη της αγοράς της χώρας υποδοχής. Αυτή η επένδυση γίνεται προς αναζήτηση αγορών δεδομένου ότι το εμπόριο έγινε ανεπαρκής τρόπος διεθνοποίησης λόγω των διαφόρων μορφών παρεμβατισμού. Από την άποψη παραγωγής και μάρκετινγκ αυτή η θυγατρική θεωρείται ως ένα περιορισμένο αντίγραφο της μητρικής. Επίσης συνήθως δεν καλύπτει όλες τις λειτουργίες της μητρικής όπως, για παράδειγμα την έρευνα και ανάπτυξη. Είναι με άλλα λόγια τεχνολογικά εξαρτημένη από τη μητρική. Αυτή η θυγατρική λειτουργεί κάτω από συνθήκες ανεπάρκειας και γίνεται ευάλωτη στον ανταγωνισμό. 12

13 Ρόλοι θυγατρικών: RPS 2. Θυγατρική προμηθευτής (RPS) Η θυγατρική προμηθευτής είναι μια εφαρμογή της θεωρίας της εσωτερικοποίησης και συνεισφέρει στην αποδοτικότητα της ΠΕ. Κυρίως παράγει ενδιάμεσα αγαθά, και το τι παράγει εξαρτάται από τις ικανότητές της και τις ανάγκες του πολυεθνικού ομίλου. Η επιλογή των χωρών εγκατάστασης αυτών των θυγατρικών γίνεται με πολύ προσοχή και προκειμένου να πραγματοποιηθεί η επιζητούμενη αποδοτικότητα επιλέγονται χώρες που έχουν να προσφέρουν είτε πρώτες ύλες, είτε φθηνό εργατικό δυναμικό, είτε κάποια καλή φυσική υποδομή. Δεδομένου ότι καλύπτουν ανάγκες του ομίλου σημαίνει ότι εξάγουν τα προϊόντα τους και μάλιστα το εμπόριο που δημιουργείται είναι ενδοεπιχειρησιακό. Η σχέση τους με τη μητρική θα είναι σχέση εξάρτησης όταν το ενδιάμεσο προϊόν που παράγουν είναι ώριμο ή τυποποιημένο. Διαφορετικά αν το ενδιάμεσο αγαθό που παράγουν είναι καινοτομικό τότε η σχέση τους με τη μητρική θα είναι πιο ισότιμη. Τέλος πρέπει να σημειώσουμε ότι αυτή η θυγατρική μπορεί επίσης να προμηθεύει και άλλες ανεξάρτητες επιχειρήσεις. Σε αυτήν την περίπτωση δύναται να «παίξει» ένα ρόλο «κατασκόπου», όπου μαθαίνει σχετικά με την παραγωγή άλλων επιχειρήσεων. Έτσι μπορεί να ανοίξει τον δρόμο του ομίλου σε άλλους τύπους παραγωγής, συνεισφέροντας στη διαφοροποίηση της παραγωγής. 13

14 Ρόλοι θυγατρικών: (W/R) PM 3. Χειραφετημένη θυγατρική (WPM/RPM) Πρόκειται για θυγατρικές που έχουν τη δυνατότητα να παράγουν και να προωθούν καινούργια προϊόντα, προσόν που ουσιαστικά το έχει μόνο η μητρική εταιρεία. Αυτό σημαίνει ότι η θυγατρική αυτή έχει ανεξαρτησία από τη μητρική στην παραγωγή αλλά και στις ενδιάμεσες αγορές, όπως έρευνα και ανάπτυξη. Δεν είναι τεχνολογικά εξαρτημένη από τη μητρική. Επίσης αναλαμβάνει μόνη της την προώθηση των προιόντων της. Τέτοιες θυγατρικές συνήθως βρίσκονται σε σημαντικές αγορές και έχουν ικανό και δυναμικό μάνατζμεντ που αξιοποιεί τις ευκαιρίες. Βέβαια η ανεξαρτησία της χειραφετημένης θυγατρικής δεν σημαίνει και αυτονομία. Απλώς οι σχέσεις μιας τέτοιας θυγατρικής με τη μητρική είναι πολύ διαφορετικές απ ότι αυτές μιας θυγατρικής αντίγραφο. 14

15 Ρόλοι θυγατρικών και οικονομική ανάπτυξη Παράδειγμα 1 Σύμφωνα με τα αποτελέσματα μιας έρευνας μέσω ερωτηματολογίου που απευθυνόταν σε μεγάλες ξένες θυγατρικές στην Αγγλία κατά την περίοδο , σε ερώτηση σχετικά με τον κυριότερο παραγωγικό τους ρόλο ( όπου αξιολογήθηκε από 1- λιγότερο σημαντικός έως 3 πολύ σημαντικός) οι περίπου 200 θυγατρικές, που απάντησαν στο ερωτηματολόγιο, αξιολόγησαν με 2,26 τον ρόλο τους ως TMR, με 2,15 το ρόλο τους ως WPM/RPM και τέλος με 2,24 το ρόλο τους ως RPS. Σε αντίστοιχη έρευνα με τις ίδιες ερωτήσεις στην Ελλάδα το 2005, οι περίπου 120 θυγατρικές, που απάντησαν στο ερωτηματολόγιο, αξιολόγησαν με 2,41 τον ρόλο τους ως TMR, με 1,82 το ρόλο τους ως WPM/RPM και τέλος με 1,78 το ρόλο τους ως RPS. 15

16 Ρόλοι θυγατρικών και οικονομική ανάπτυξη - Θετικοί 16

17 Ρόλοι θυγατρικών και οικονομική ανάπτυξη Αρνητικοί 17

18 Ερώτηση: Τι ρόλο θυγατρικών θα θέλαμε οι θυγατρικές ξένων πολυεθνικών να έχουν στην Ελλάδα; 18