Θέμα: Κρατική ενίσχυση N 487/2009 Ελλάδα Χρηματοδοτική συνεισφορά στο πρόγραμμα εθελουσίας εξόδου της Olympic Catering ΑΕ Κύριε Υπουργέ,

Transcript

1 EΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ Βρυξέλλες, E(2009)7685 τελικό Θέμα: Κρατική ενίσχυση N 487/2009 Ελλάδα Χρηματοδοτική συνεισφορά στο πρόγραμμα εθελουσίας εξόδου της Olympic Catering ΑΕ Κύριε Υπουργέ, 1. ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ (1) Σύμφωνα με το άρθρο 88 παράγραφος 3 της συνθήκης ΕΚ, και με επιστολή τους στις 11 Αυγούστου 2009, οι ελληνικές αρχές κοινοποίησαν τη σχεδιαζόμενη χρηματοδοτική συνεισφορά του ελληνικού Δημοσίου στο πρόγραμμα πρόωρης εθελουσίας εξόδου που πρόσφερε η Olympic Catering σε ορισμένες κατηγορίες υπαλλήλων της. 2. ΙΣΤΟΡΙΚΟ 2.1. Η ενδιαφερόμενη εταιρεία (2) Η Olympic Catering (στο εξής «OC») ιδρύθηκε το 1976 ως θυγατρική της Ολυμπιακής Αεροπορίας, δηλ. του εθνικού αερομεταφορέα. (3) Κατά την ίδρυσή της, και ανήκουσα στον κρατικό όμιλο της Ολυμπιακής Αεροπορίας, οι εργαζόμενοι στην OC προσλήφθηκαν με τους ίδιους όρους εργασίας και κοινωνικής κάλυψης (καθεστώς οιονεί δημοσίου υπαλλήλου) με τους υπόλοιπους εργαζόμενους του ομίλου της Ολυμπιακής Αεροπορίας. Η ιδιαιτερότητα των εργαζομένων στην OC έπαυσε το Σε μια πρώτη προσπάθεια ιδιωτικοποίησης της OC, το Δημόσιο πώλησε την OC στην Abella Group Inc («Abella»). Η Abella, ως ιδιωτική επιχείρηση, προσπάθησε να μειώσει το προσωπικό της OC. Ωστόσο, εξαιτίας του προηγούμενου καθεστώτος της OC, το εγχείρημα προκάλεσε κοινωνική αναστάτωση και οδήγησε σε επανακρατικοποίηση της OC το 1995, με εκ νέου αγορά του 100% των μετοχών της OC από την Ολυμπιακή Αεροπορία. (4) Η OC ιδιωτικοποιήθηκε εν μέρει στις 28 Νοεμβρίου 2002, όταν την πλειονότητα των μετοχών της αγόρασε η ιδιωτική εταιρεία Everest SA Holding and Investment (στο εξής «Everest»). Το 2003, η Ολυμπιακή Αεροπορία υποβλήθηκε σε αναδιάρθρωση και το πτητικό έργο της ανέλαβε η κρατική επιχείρηση Ολυμπιακές Αερογραμμές 1. Από το 2008, η Everest είναι ο πλειοψηφικός μέτοχος με 75% των μετοχών, ενώ το 10,4% 1 Η Ολυμπιακή Αεροπορία στη συνέχεια μετονομάσθηκε Ολυμπιακή Αεροπορία - Υπηρεσίες Α.Ε. Κύριον Γεώργιο ΠΑΠΑΝΔΡΕΟΥ Υπουργό Εξωτερικών Βασιλίσσης Σοφίας 5 Grèce Αθήνα Commission européenne, B-1049 Bruxelles Europese Commissie, B-1049 Brussel Belgium Telephone: (0)

2 κατέχει η κρατική εταιρεία Ολυμπιακή Αεροπορία Υπηρεσίες, το δε 15% περίπου έχει εισαχθεί στο Χρηματιστήριο Αθηνών. (5) Μολονότι η πλειοψηφία των μετοχών της OC ανήκει πλέον στον ιδιωτικό τομέα, η σχέση της με τους εργαζόμενούς που είχαν προσληφθεί πριν από την μερική ιδωτικοποίησή της στις 28 Νοεμβρίου 2002 αποτελεί το αντικείμενο ειδικών εργασιακών κανονισμών και εγγυήσεων, οι οποίες είχαν αποφασισθεί πριν την μερική ιδωτικοποίησή της και εξακολουθούν να ισχύουν ακόμη και σήμερα. Οι εν λόγω ειδικές νομικές εργασιακές ρυθμίσεις, οι οποίες ισχύουν για μέρος του προσωπικού του παρέχουν προστασία απασχόλησης και οφέλη υψηλότερου επιπέδου σε σύγκριση με τους εργαζόμενους του ιδιωτικού τομέα στην Ελλάδα (συμπεριλαμβανομένων εκείνων της OC που είχαν προσληφθεί μετά την μερική ιδιωτικοποίηση το 2002), η εργασιακή σχέση των οποίων διέπεται από την γενικώς εφαρμοζόμενη εθνική γενική συλλογική σύμβαση εργασίας του (6) Η OC λειτουργεί σήμερα ως πάροχος υπηρεσιών αεροτροφοδοσίας στον Διεθνή Αερολιμένα Αθηνών (Σπάτα), καθώς και στους μεγαλύτερους ελληνικούς περιφερειακούς αερολιμένες (Ηράκλειο, Θεσσαλονίκη, Ρόδος, Κέρκυρα). Παρέχει επίσης και άλλες αερολιμενικές υπηρεσίες, όπως υπηρεσίες εξυπηρέτησης ράμπας τροφοδοσίας και η εκμετάλλευση κυλικείων και αιθουσών αναμονής διακεκριμένης θέσης στους ελληνικούς αερολιμένες. Σήμερα, η OC είναι η εταιρεία αποκλειστικής αεροτροφοδοσίας της Ολυμπιακής Αεροπλοΐας και αρκετών άλλων ξένων αεροπορικών εταιρειών που χρησιμοποιούν τους ελληνικούς αερολιμένες Η οικονομική εξάρτηση της Olympic Catering από τις Ολυμπιακές Αερογραμμές (7) Το μεγαλύτερο μέρος των εσόδων της OC ([ ]*%) προέρχεται από δύο αποκλειστικές συμβάσεις τροφοδοσίας που είχαν συναφθεί το 1991 με την Ολυμπιακή Αεροπορία. Η πρώτη είναι μία σύμβαση που καλύπτει την παρασκευή ειδών εστίασης («σύμβαση τροφοδοσίας»), η δε δεύτερη καλύπτει την αεροτροφοδοσία αεροσκαφών («σύμβαση εξυπηρέτησης») (συλλογικά, «συμβάσεις»). Από την μερική ιδιωτικοποίηση της OC το 2002, η Ολυμπιακή Αεροπορία και στη συνέχεια οι Ολυμπιακές Αερογραμμές είναι οι κύριοι πελάτες της OC. Η σύμβαση εξυπηρέτησης δεν λήγει πριν τις 31 Ιουλίου 2012, ενώ η σύμβαση τροφοδοσίας είναι δεν έχει συγκεκριμένη ημερομηνία λήξης και ανανεώνεται αυτομάτως εφόσον δεν καταγγελθεί από οιοδήποτε των συμβαλλομένων μερών 2. (8) Σήμερα, οι ελληνικές αρχές είναι σε διαδικασία ιδιωτικοποίησης ορισμένων στοιχείων του ενεργητικού των Ολυμπιακών Αερογραμμών και της Ολυμπιακής Αεροπορίας Υπηρεσίες, με τρεις διαδικασίες πώλησης τις οποίες ενέκρινε η Επιτροπή τον Σεπτέμβριο του , όπως τροποποιήθηκαν τον Μάρτιο του Οι διαδικασίες πώλησης είχαν ως αποτέλεσμα τη δημιουργία τριών νέων οντοτήτων, μεταξύ των οποίων η εταιρεία πτητικού έργου («Olympic Air»), οι οποίες με την ολοκλήρωση των 2 Η σύμβαση τροφοδοσίας όπως έχει τροποποιηθεί εξακολουθεί να ανανεώνεται σιωπηρά κάθε χρόνο, εκτός εάν καταγγελθεί από συμβαλλόμενο μέρος με γραπτή ειδοποίηση 3 ετών. 3 Αποφάσεις N321/2008, N322/2008 και N323/2008 της Επιτροπής Ολυμπιακές Αερογραμμές/Ολυμπιακή Αεροπορία-Υπηρεσίες της 17ης Σεπτεμβρίου 2008 [δεν έχει δημοσιευθεί ακόμη]. * Εμπιστευτικό 4 Απόφαση N83/2009 της Επιτροπής, Πώληση ορισμένων στοιχείων του ενεργητικού των Ολυμπιακών Αερογραμμών/Ολυμπιακής Αεροπορίας Υπηρεσίες, της 10ης Μαρτίου 2009 [δεν έχει δημοσιευθεί ακόμη]. 2

3 διαδικασιών πώλησης θα είναι 100% ιδιωτικής ιδιοκτησίας. Και οι τρεις διαδικασίες πώλησης ολοκληρώθηκαν στις 30 Σεπτεμβρίου Οι Ολυμπιακές Αερογραμμές και η Ολυμπιακή Αεροπορία Υπηρεσίες θα τεθούν σε διαδικασία εκκαθάρισης μετά τις 30 Σεπτεμβρίου 2009 και ούτως ή άλλως το αργότερο στις 31 Δεκεμβρίου (9) Όπως προβλεπόταν στις αποφάσεις της Επιτροπής, οι τρεις διαδικασίες πώλησης περιορίζονταν ρητά στην πώληση ορισμένων στοιχείων του ενεργητικού των Ολυμπιακών Αερογραμμών και της Ολυμπιακής Αεροπορίας Υπηρεσίες. Συνεπεία αυτού, η νέα εταιρεία πτητικού έργου (Olympic Air) δεν συνδέεται κατά κανένα τρόπο με τις Ολυμπιακές Αερογραμμές. Η Olympic Air θα διαπραγματευθεί η ίδια τις συμβάσεις που θα συνάψει με το μελλοντικό προσωπικό της και τους προμηθευτές και δεν έχει καμία υποχρέωση να προσλάβει μέλη του πρώην προσωπικού των Ολυμπιακών Αερογραμμών ή/και της Ολυμπιακής Αεροπορίας Υπηρεσίες. Επίσης, καμία από τις συμβάσεις που υπάρχουν μεταξύ των Ολυμπιακών Αερογραμμών και των προμηθευτών της μεταξύ των οποίων και εκείνες με την OC δεν θα εκχωρηθεί ή θα μεταβιβασθεί στην Olympic Air. (10) Μία από τις συνέπειες της ιδιωτικοποίησης ορισμένων στοιχείων του ενεργητικού των Ολυμπιακών Αερογραμμών και της μετέπειτα εκκαθάρισής τους είναι ότι από τις 30 Σεπτεμβρίου 2009 η OC θα απολέσει την συντριπτική πλειοψηφία των εσόδων της είναι η ημερομηνία κατά την οποία οι Ολυμπιακές Αερογραμμές οφείλουν να παύσουν πλήρως το πτητικό έργο τους ώστε να συμμορφωθούν με τις αποφάσεις ιδιωτικοποίησης, ενώ εάν δεν ελάμβανε χώρα η ιδιωτικοποίηση των Ολυμπιακών Αερογραμμών η OC θα είχε συμβατικά εγγυημένη σταθερή ροή εσόδων, τουλάχιστον μέχρι τις 30 Σεπτεμβρίου Επίσης, προς το παρόν είναι άγνωστο εάν η Olympic Air θα επιλέξει να συνάψει σύμβαση τροφοδοσίας με την OC ή με άλλη εταιρεία της αγοράς. (11) Η Ελληνική Δημοκρατία εξήγησε επίσης ότι, καθώς οι συμβάσεις τροφοδοσίας και εξυπηρέτησης συνάπτονται συνήθως αποκλειστικά για διάρκεια δύο έως τριών ετών, η OC δεν μπορεί εύλογα να αναμένει ότι θα αντικαταστήσει άμεσα τις απολεσθείσες συμβάσεις των Ολυμπιακών Αερογραμμών με συμβάσεις άλλων αεροπορικών εταιρειών που εξυπηρετούνται σήμερα από ανταγωνιστές της OC. (12) Για να προσαρμόσει το εργατικό δυναμικό της ώστε να αντιμετωπίσει την αναμενόμενη ουσιαστική μείωση των εσόδων και των δραστηριοτήτων της λόγω απώλειας του μεγαλύτερου πελάτης της (ο οποίος αντιπροσώπευε το [ ]*% των μέσων εσόδων αεροτροφοδοσίας), η OC προτίθεται να εφαρμόσει πρόγραμμα εθελουσίας εξόδου («ΠΕΕ»). (13) Ωστόσο, εξαιτίας μάλιστα του ιδιαίτερου ιστορικού της εταιρείας, μέρος του προσωπικού της OC (το αρχαιότερο προσωπικό το οποίο εξακολουθεί να χαίρει καθεστώτος «οιονεί δημοσίου υπαλλήλου» που κληρονομήθηκε από την εποχή που η OC ήταν θυγατρική της κρατικής Ολυμπιακής Αεροπορίας) έχει ειδικά δικαιώματα, τα οποία δεν επιτρέπουν στον εργοδότη τους να καταγγείλει τις συμβάσεις τους. Συνεπώς, και ανεξάρτητα από τη θέλησή της, η OC δεν είναι ελεύθερη να μειώσει το εργατικό της δυναμικό με τον τρόπο που μπορούν άλλες επιχειρήσεις στην Ελλάδα. 5 Με την παράγραφο 72 στοιχείο β) της απόφασης N83/2009 της Επιτροπής παρατάθηκε η προθεσμία ολοκλήρωσης της ιδιωτικοποίησης έως τις 30 Σεπτεμβρίου Σύμφωνα με την παράγραφο 51 της απόφασης N83/2009 της Επιτροπής, ο εκκαθαριστής της Ολυμπιακής Αεροπορίας Υπηρεσίες οφείλει να πωλήσει το 10,4% των μετοχών της στην OC. 3

4 2.3. Το μέτρο που κοινοποιήθηκε Η αρχή στην οποία βασίζεται το μέτρο (14) Με το μέτρο που αποτελεί το αντικείμενο της παρούσας απόφασης, οι ελληνικές αρχές σκοπεύουν να στηρίξουν το προτεινόμενο ΠΕΕ αναλαμβάνοντας το έκτακτο ή ασύνηθες κόστος που θα προκύψει από το γεγονός ότι μέρος του προσωπικού της OC χαίρει συμβάσεων απασχόλησης, των οποίων η διαπραγμάτευση είχε πραγματοποιηθεί όταν η OC ήταν κρατική εταιρεία και, άρα, δεν είναι συγκρίσιμες με συμβάσεις υπό κανονικές συνθήκες της αγοράς. (15) Η OC απασχολεί σήμερα περίπου [ ]* εργαζόμενους, οι οποίοι χωρίζονται γενικά σε δύο κατηγορίες. Η διάκριση ανάμεσα στις δύο αυτές κατηγορίες βασίζεται (εκτός ορισμένων εξαιρέσεων) στο είδος του καθεστώτος συνταξιοδότησης που ισχύει για τους εργαζόμενους και στο ύψος των αποδοχών: Προσωπικό A: Η κατηγορία αυτή αφορά τους εργαζόμενους που έχουν προσληφθεί πριν από τις 31 Δεκεμβρίου 1992 και το καθεστώς συνταξιοδότησής τους ρυθμίζεται από το άρθρο 19 του νόμου 2703/1999. Το προσωπικό A είχε πάντοτε ειδική μεταχείριση με βάση ειδικούς εργασιακούς κανονισμούς που ίσχυαν για όλους τους εργαζόμενους στον όμιλο της Ολυμπιακής Αεροπορίας. Όταν ιδιωτικοποιήθηκε η OC το 2002, η Everest δεσμεύθηκε να χρηματοδοτήσει τη συνταξιοδότηση αυτών των «οιονεί δημοσίων υπαλλήλων» βάσει του νόμου 2703/1999, στηριζόμενη στο γεγονός ότι οι συνεχιζόμενες συμβάσεις εξυπηρέτησης και τροφοδοσίας θα παρείχαν την αναγκαία χρηματοδότηση αυτών των δεσμεύσεων. Το προσωπικό A δικαιούται εθελούσια έξοδο με ειδική συνταξιοδοτική αποζημίωση ισοδύναμη με το 110% της νόμιμης αποζημίωσης την οποία δικαιούται εργαζόμενος, σε περίπτωση που ο εργοδότης καταγγείλει την αορίστου χρόνου σύμβαση απασχόλησής του κατά παράβαση της νόμιμης προθεσμίας κοινοποίησης. Οι συμβάσεις απασχόλησης του προσωπικού A προβλέπουν πληρωμή μισθών ανώτερων εκείνων της αγοράς, σύμφωνα με τους υψηλούς μισθούς που πλήρωναν οι υπόλοιπες θυγατρικές του κρατικού ομίλου της Ολυμπιακής Αεροπορίας. Τέλος, το προσωπικό A χαίρει του δικαιώματος μονιμότητας. Σήμερα, στο προσωπικό A ανήκουν συνολικά 121 εργαζόμενοι, το ένα τέταρτο περίπου του συνολικού δυναμικού της OC. Προσωπικό B: Η κατηγορία αυτή αφορά τους εργαζόμενους που έχουν προσληφθεί μετά τις 31 Δεκεμβρίου 1992 και το καθεστώς συνταξιοδότησής τους ρυθμίζεται από τις γενικές διατάξεις της ελληνικής εργατικής νομοθεσίας. Στο προσωπικό B 7 ανήκουν συνολικά [ ]* εργαζόμενοι. (16) Οι ελληνικές αρχές υπέβαλαν έκθεση, στην οποία προσδιορίζεται το έκτακτο ή ασύνηθες κόστος του προτεινόμενου ΠΕΕ. Η εν λόγω έκθεση συντάχθηκε από το γραφείο συμβούλων ESMT Competition Analysis (στο εξής «ESMT CA»). Στην έκθεση επισημαίνεται ότι υπάρχουν δύο κύριες πτυχές στο ειδικό καθεστώτος το οποίο διέπει τους υπαλλήλους εντός της κατηγορίας προσωπικού A. Αυτές συνδέονται με το γεγονός ότι η συγκεκριμένη ομάδα προσωπικού έχει δικαίωμα μόνιμης απασχόλησης (παρεμφερές με εκείνο των δημοσίων υπαλλήλων) και ότι ορισμένοι μισθοί είναι μεγαλύτεροι ως προς εκείνους των εργαζομένων στον ιδιωτικό τομέα. 7 Έξι εργαζόμενοι της κατηγορίας B προσλήφθηκαν μετά τις 31 Δεκεμβρίου 1992 αλλά πριν από τις 28 Νοεμβρίου 2002 και μισθοί τους είναι του ιδίου επιπέδου με εκείνους του προσωπικού της κατηγορίας A ωστόσο δεν εμπίπτουν στις ειδικές διατάξεις του νόμου 2703/1999 και δεν χαίρουν συνταξιοδότησης 110%. 4

5 Το πρόγραμμα εθελουσίας εξόδου για το προσωπικό A (17) Με βάση το προτεινόμενο ΠΕΕ, όλοι οι εργαζόμενοι της κατηγορίας A έχουν το δικαίωμα να συνταξιοδοτηθούν πρόωρα, διατηρώντας ταυτόχρονα τα συνταξιοδοτικά τους δικαιώματα. Τα κύρια χαρακτηριστικά του προτεινόμενου ΠΕΕ είναι (1) η καταβολή σύνταξης για τα πλασματικά έτη, (2) η καταβολή κοινωνικών εισφορών για τα πλασματικά έτη και (3)μια εφάπαξ αποζημίωση. Καταβολή σύνταξης για τα πλασματικά έτη (18) Για κάθε μέλος του προσωπικού που υπάγεται στο ΠΕΕ, η OC θα πρέπει να πληρώνει τις συντάξεις που καταβάλλει το συνταξιοδοτικό ταμείο στους υπαλλήλους κατά τους πλασματικούς μήνες πρόκειται για τους μήνες που ο υπάλληλος θα είχε εργασθεί εάν δεν υπάγονταν στο ΠΕΕ. Το ύψος των συντάξεων εξαρτάται από τον αριθμό των ημερών εισφοράς στο συνταξιοδοτικό ταμείο, καθώς και από τη μισθολογική κλίμακα τη στιγμή της αποχώρησης. (19) Με τη συνταξιοδότηση, οι υπάλληλοι της OC δικαιούνται σύνταξης σύμφωνα με τους όρους που προβλέπονται στην ελληνική νομοθεσία περί κοινωνικής ασφάλισης. Το ταμείο κύριας συνταξιοδότησης για το προσωπικό της OC (προσωπικό Α και Β) είναι το Ίδρυμα Κοινωνικών Ασφαλίσεων (ΙΚΑ) 8. Το ΙΚΑ είναι επίσης το ταμείο κύριας συνταξιοδότησης των εργαζομένων στον ιδιωτικό τομέα. Πλην του ΙΚΑ, το προσωπικό Α και Β 9 υπάγεται επίσης στο Ταμείο Επικουρικής Ασφάλισης Προσωπικού Αεροπορικών Εταιρειών (ΤΕΑΠΑΕ), το οποίο συστάθηκε προς όφελος όλων των εργαζομένων που ανήκαν στον όμιλο της Ολυμπιακής Αεροπορίας. Την 1η Απριλίου 2004, το ΤΕΑΠΑΕ συγχωνεύθηκε με το ΕΤΕΑΜ, που είναι το κύριο ταμείο επικουρικής συνταξιοδότησης του ΙΚΑ. (20) Εφόσον οι συνταξιοδοτικές πληρωμές εξαρτώνται από τον αριθμό των ημερών εργασίας (με ανώτατο όριο στην περίπτωση του προσωπικού Α τις ημέρες ή τα 35 έτη) και εφόσον εάν κάποιος υπάλληλος αποχωρήσει πρόωρα λόγω του ΠΕΕ οι ημέρες αυτές δεν μπορούν να φθάσουν στο ανώτατο όριο, το ΠΕΕ προβλέπει αύξηση του αριθμού των ημερών εισφοράς σε ποσοστό έως 50%, με ανώτατο όριο όμως συνολικού αριθμού ημερών εισφοράς για άνδρες και γυναίκες τις ημέρες 10. (21) Επίσης, το ύψος της συνταξιοδοτικής καταβολής εξαρτάται από τον μισθό του εργαζομένου. Ανάλογα με το μέσο συνολικό μισθό, δηλ. τον βασικό μισθό συν τα επιδόματα 11, για τα μισθολογικά υψηλότερα πέντε έτη της δεκαετίας πριν τη συνταξιοδότηση, ο εργαζόμενος κατατάσσεται σε διάφορες συνταξιοδοτικές κλίμακες. Για το ΠΕΕ, το ύψος του μέσου συνολικού μισθού προσεγγίστηκε με βάση τον τρέχοντα συνολικό μισθό (συνολικός μισθός τον Ιούλιο του 2009). (22) Εφόσον οι συντάξεις δεν καταβάλλονται ως εφάπαξ ποσό στους εργαζόμενους κατά τα πλασματικά έτη, το πλασματικό ποσό πρέπει να προεξοφληθεί ώστε να προκύψει η παρούσα αξία. 8 Βλέπε άρθρο 19(1) του νόμου 2703/ Βλέπε άρθρο 19(8) του νόμου 2703/ Αυτό το ανώτατο όριο αντιστοιχεί στον υψηλότερο αριθμό ημερών εισφοράς με βάση το άρθρο 19 του νόμου 2703/1999, το οποίο ορίζει ότι οι εργαζόμενοι οφείλουν να αποχωρήσουν ανεξαρτήτως ηλικίας μόλις συμπληρώσουν ημέρες εισφοράς στο συνταξιοδοτικό ταμείο. 11 Ο κανονικός βασικός μισθός περιλαμβάνει τον μηνιαίο μισθό του εργαζομένου σύμφωνα με το μισθολογικό καθεστώς της OC. Ο συνολικός μισθός περιλαμβάνει, επιπλέον του βασικού μισθού, επιδόματα για νυκτερινή εργασία και υπερωρίες. Τα επιδόματα αυτά (σε αντίθεση με τα επιδόματα γάμου, για παράδειγμα, που ενσωματώνονται στον βασικό μισθό) διαφέρουν από μήνα σε μήνα ανάλογα με τον αριθμό των ωρών εργασίας και τη στιγμή της ημέρας κατά την οποία παρασχέθηκε η εργασία. 5

6 Καταβολή εισφορών για τα πλασματικά έτη (23) Για τα πλασματικά έτη, κατά τη διάρκεια των οποίων ο εργαζόμενος θα έχει ήδη συνταξιοδοτηθεί και με βάση το πρόγραμμα θα καταβάλλεται η σύνταξή του, το πρόγραμμα πρέπει επίσης να καταβάλλει τις εισφορές στο ταμείο συνταξιοδότησης. Συνεπώς, το μέτρο που κοινοποιήθηκε προβλέπει την καταβολή των εισφορών στο ταμείο συνταξιοδότησης από την ημερομηνία αποχώρησης μέχρι να επιτευχθεί ο πλασματικός αριθμός ημερών εισφοράς για καθένα από τους 121 εργαζόμενους. (24) Οι μηνιαίες εισφορές εξαρτώνται από τον συνολικό μηνιαίο μισθό (βασικός μισθός συν τα επιδόματα) με ανώτατο ύψος την οροφή εισφορών. Η οροφή των εισφορών ορίζεται ως ο μέγιστος μισθός για τον οποίο οφείλονται οι πληρωμές κοινωνικής ασφάλισης. Οι εισφορές ανέρχονται συνολικά στο 34,72% του μέγιστου συνολικού μηνιαίου μισθού και αποτελείται από τις εισφορές του εργοδότη και των εργαζομένων. Οι συνολικές εισφορές στο ταμείο κύριας συνταξιοδότησης (ΙΚΑ) ανέρχονται στο 28,72% του ανώτατου μισθού, περιλαμβάνοντας το ποσοστό εισφοράς του εργαζομένου (11,43%) και το ποσοστό εισφοράς του εργοδότη (17,29%). Το ίδιο ισχύει και για το επικουρικό ταμείο (ΕΤΕΑΜ) όπου οι εισφορές περιλαμβάνουν 6% του ανώτατου μισθού (3% εισφορά από τον εργαζόμενο και 3% εισφορά από τον εργοδότη). Και πάλι, καθώς οι εισφορές δεν καταβάλλονται ως εφάπαξ ποσό στο ταμείο συντάξεων, το πλασματικό ποσό πρέπει να προεξοφληθεί ώστε να προκύψει το ύψος της παρούσας αξίας. Αποζημιώσεις (25) Το πρόγραμμα πρέπει να προσφέρει και άλλα κίνητρα στους ενδιαφερόμενους εργαζόμενους με την καταβολή εφάπαξ αποζημίωσης σε κάθε εργαζόμενο που αποχωρεί. Η αποζημίωση αυτή θα είναι καταβλητέα ούτως ή άλλως στους εργαζόμενους που αποχωρούν βάσει του νόμου 2703/1999. Η συγκεκριμένη αποζημίωση εξαρτάται από τον αριθμό ετών εργασίας του εργαζόμενου στην OC, καθώς και από τον συνολικό μισθό κατά την ημερομηνία αποχώρησης του εργαζομένου. (26) Το εφάπαξ ποσό αποζημίωσης του ΠΕΕ υπολογίζεται με βάση την εν γένει ισχύουσα αποζημίωση που καταβάλλεται στον εργαζόμενο στον ιδιωτικό τομέα σε περίπτωση μονομερούς καταγγελίας της σύμβασης εργασίας αορίστου διαρκείας κατά παράβαση της νόμιμης προθεσμίας ειδοποίησης («νόμιμη αποζημίωση») 12. Όταν εργαζόμενος είναι επιλέξιμος για πλήρη συνταξιοδότηση, ο νόμος προβλέπει ότι δικαιούται να λάβει το 40% της νόμιμης αποζημίωσης. Ωστόσο, στην περίπτωση του προσωπικού A, η εφάπαξ συνταξιοδοτική αποζημίωση του ΠΕΕ θα ισούται με το 110% της νόμιμης αποζημίωσης για τους εργαζόμενους που θα αποχωρήσουν εντός δύο μηνών από τη στιγμή που πληρούν τα κριτήρια συνταξιοδότησης (αποδοχή του ΠΕΕ). (27) Η ελληνική νομοθεσία προβλέπει ότι η νόμιμη αποζημίωση που πρέπει να καταβληθεί από τον εργοδότη ισούται με τον αριθμό των «κανονικών μηνιαίων μισθών» που θα έπρεπε να καταβληθούν στον εργαζόμενο κατά τη διάρκεια της νόμιμης προθεσμίας ειδοποίησης. Καθώς η νόμιμη προθεσμία ειδοποίησης αυξάνεται συναρτήσει του αριθμού ετών απασχόλησης στην εταιρεία, αυξάνεται ανάλογα και η νόμιμη αποζημίωση. (28) Ο «κανονικός μηνιαίος μισθός», όπως αυτός ορίζεται στο άρθρο 3 του νόμου 2112/1920 και στο άρθρο 5 του νόμου 3198/1955, απαρτίζεται από αρκετά στοιχεία: (το βασικό μισθό του τελευταίου μήνα πλήρους απασχόλησης) + (το σύνολο των επιδομάτων που καταβάλλονται στον εργαζόμενο τον τελευταίο μήνα πλήρους απασχόλησης) + (το μέσο 12 Άρθρο 1 του νόμου 2112/1920 (το οποίο καθορίζει τη νόμιμη προθεσμία ειδοποίησης) και άρθρο 3 του νόμου 2112/1920 (το οποίο προβλέπει τη βάση υπολογισμού της νόμιμης αποζημίωσης). 6

7 όρο των επιδομάτων των τελευταίων δύο μηνών πλήρους απασχόλησης για εργασία τη νύκτα και υπερωρίες) επί 14/12 ώστε να ληφθούν υπόψη τα επιδόματα αδείας. Για τους σκοπούς του ΠΕΕ, τα μέσα επιδόματα υπολογίζονται σύμφωνα με τα επιδόματα του Ιουνίου και του Ιουλίου Υπολογισμός του κόστους του ΠΕΕ της OC (29) Κατά τον υπολογισμό του κόστους του ΠΕΕ, οι ελληνικές αρχές εργάσθηκαν με την παραδοχή ότι και οι 121 εργαζόμενοι θα συνταξιοδοτηθούν στις 31 Οκτωβρίου Για τον υπολογισμό των συνολικών μισθών για την καταβολή εισφορών και συντάξεων, ως μήνας βάσης λήφθηκε ο Ιούλιος του 2009, για δε τον υπολογισμό της αποζημίωσης λήφθηκαν ο Ιούνιος και ο Ιούλιος του (30) Ο πίνακας 1 περιέχει τις ονομαστικές αξίες των διαφόρων υπό συζήτηση στοιχείων του κόστους. Όπως διαπιστώνεται, η καταβολή της εφάπαξ αποζημίωσης αναλογεί σε λιγότερο του 15% του ονομαστικού κόστους και οι πληρωμές στο ταμείο συνταξιοδότησης αποτελούν άνω του 85% του ονομαστικού κόστους. Πίνακας 1 Ονομαστικό κόστος του ΠΕΕ της OC Συνολικό ύψος σε ευρώ Ποσοστό του συνολικού κόστους % Μέσο κόστος ανά εργαζόμενο σε ευρώ Καταβολή σύνταξης Καταβολή εισφορών Καταβολή αποζημιώσεων , , , Σύνολο (31) Καθώς οι καταβολές στο ταμείο συνταξιοδότησης θα πραγματοποιούνται σε διαφορετικά χρονικά διαστήματα την περίοδο από το 2009 έως το 2020, και για να υπολογισθεί το κόστος που θα βαρύνει την OC, η ονομαστική αξία πρέπει να προεξοφληθεί ώστε να εκτιμηθεί η παρούσα αξία (ΠΑ). (32) Καίριο θέμα στον υπολογισμό της ΠΑ είναι ο καθορισμός του ενδεδειγμένου προεξοφλητικού επιτοκίου, το οποίο βασίζεται στο επίπεδο του κινδύνου που ενυπάρχει εγγενώς στη χρηματοοικονομική ροή. Τα χαρακτηριστικά όμως του ΠΕΕ έχουν μικρό ή μηδενικό συστηματικό κίνδυνο. Συνεπώς, το ενδεδειγμένο προεξοφλητικό επιτόκιο πρέπει να αντικατοπτρίζει την απόδοση αξιογράφων άνευ κινδύνου την ημέρα κατά την οποία πρόκειται να υπολογισθεί η ΠΑ (ημερομηνία αποτίμησης). (33) Οι ελληνικές αρχές έλαβαν την 31η Οκτωβρίου 2009 ως ημερομηνία αποτίμησης για λόγους συνοχής με την εικαζόμενη ημερομηνία αποχώρησης όλων των επιλέξιμων εργαζομένων. Το επιτόκιο χωρίς κινδύνους είναι το επιτόκιο που επιτυγχάνεται με την επένδυση σε χρηματοοικονομικά μέσα με μικρό ή μηδενικό κίνδυνο υπερημερίας. Προς το σκοπό αυτό οι ελληνικές αρχές χρησιμοποίησαν τη μέση απόδοση των γερμανικών κρατικών ομολόγων για τα έτη 2010 έως Έτσι, η προ φόρων εκτίμηση της ΠΑ 13 Οι ελληνικές αρχές εξήγησαν ότι, μολονότι οι πραγματικά ακίνδυνες επενδύσεις υπάρχουν μόνον στη θεωρία, σε ακαδημαϊκές μελέτες χρησιμοποιούνται συνήθως κρατικά ομόλογα στο αντίστοιχο νόμισμα για 7

8 του κόστους του ΠΕΕ ανέρχεται σε 50,4 εκατομμύρια. Καθώς όμως η OC θα έχει φορολογικά πλεονεκτήματα για όλες τις πληρωμές με βάση το πρόγραμμα οι οποίες εκπίπτουν από τον εταιρικό φόρο, η μετά από φόρους ΚΠΑ του κόστους του ΠΕΕ ανέρχεται σε 39,4 εκατομμύρια ευρώ Υπολογισμός του κόστους συγκρίσιμου προγράμματος ιδιώτη εργοδότη (34) Επιπλέον και για να είναι σε θέση να υπολογίσουν το έκτακτο ή ασύνηθες κόστος του ΠΕΕ για το συγκεκριμένο προσωπικό της OC, οι ελληνικές αρχές αξιολόγησαν επίσης το κόστος που θα αναλάμβανε ιδιώτης εργοδότης προκειμένου να ενθαρρύνει ομάδα 121 εργαζομένων, με τα ίδια χαρακτηριστικά (αρχαιότητα, ηλικία, κλπ.) με τους αντίστοιχους επιλέξιμους εργαζόμενους της OC, να αποχωρήσουν από την εταιρεία με πρόωρη συνταξιοδότηση. Το κόστος αυτό διαφέρει από το κόστος της OC από δύο απόψεις: οι ιδιωτικές εταιρείες δεν οφείλουν να αποζημιώσουν τους εργαζόμενους για το δικαίωμα μονιμότητας και δεύτερον οι ιδιώτες εργοδότες θα έπρεπε να καταβάλουν χαμηλότερους μισθούς από αυτούς που πρέπει να καταβάλει η OC και, άρα, χαμηλότερη αποζημίωση. (35) Η γενικώς ισχύουσα ελληνική εργατική νομοθεσία για τις απολύσεις προβλέπει το ύψος της νόμιμης αποζημίωσης που πρέπει να καταβάλει ιδιώτης εργοδότης σε εργαζόμενο σε περίπτωση μονομερούς καταγγελίας της σύμβασης απασχόλησης κατά παράβαση της νόμιμης προθεσμίας ειδοποίησης. Το ύψος της αποζημίωσης αυτής εξαρτάται από τα έτη προϋπηρεσίας στη συγκεκριμένη εταιρεία και από τον κανονικό μηνιαίο μισθό του εργαζομένου. Επίσης, με βάση την ελληνική εργατική νομοθεσία, οι ιδιώτες εργοδότες που απασχολούν περισσότερους από 200 εργαζόμενους δεν μπορούν να απολύσουν άνω του 2% του συνολικού εργατικού δυναμικού τους ανά μήνα (με ανώτατο όριο 30 εργαζόμενους ανά μήνα). (36) Ωστόσο, υπάρχουν ενδείξεις ότι οι ιδιώτες εργοδότες προτιμούν να προτείνουν στους εργαζόμενούς τους προγράμματα εθελουσίας εξόδου αντί της άλλης λύσης που τους περιορίζει στον αριθμό απολύσεων (δηλ. ανώτατο όριο 2% του εργατικού δυναμικού τους ανά μήνα, όπως προβλέπει η γενικώς ισχύουσα ελληνική εργατική νομοθεσία για τις απολύσεις). Ένας από τους λόγους θα μπορούσε να είναι ότι, με βάση προγράμματα εθελουσίας εξόδου, ο ιδιώτης εργοδότης μπορεί να επιτύχει μεγαλύτερη και ταχύτερη μείωση του εργατικού δυναμικού του σε σύγκριση με όσα προβλέπει η γενικώς ισχύουσα ελληνική εργατική νομοθεσία για τις απολύσεις. Στα προγράμματα εθελουσίας εξόδου, όμως, οι ιδιώτες εργοδότες πρέπει φυσικά να προτείνουν ελκυστικότερα προγράμματα εθελουσίας εξόδου για να αποζημιώσουν τους εργαζόμενούς τους σε σχέση με τη νόμιμη αποζημίωση που προβλέπεται από την ελληνική εργατική νομοθεσία για τις απολύσεις. (37) Το 2006 για τον OTE 14 οι ελληνικές αρχές υπέβαλαν στην Επιτροπή έκθεση που είχε εκπονήσει ιδιωτικό γραφείο συμβούλων (Hay Group), το οποίο συγκέντρωσε στοιχεία για τις διαδικασίες μείωσης του προσωπικού 40 ελληνικών ή πολυεθνικών επιχειρήσεων με τοπικές δραστηριότητες. Κατά την άποψη των ελληνικών αρχών, οι πληροφορίες που περιείχε η έκθεση ουσιαστικά δεν έχουν αλλάξει και θα ήταν δυνατόν να χρησιμοποιηθούν στην παρούσα περίπτωση. Στην εν λόγω έκθεση διαπιστώνεται ότι οι ιδιώτες εργοδότες συνήθως προσφέρουν 1,5 φορά τη νόμιμη αποζημίωση στα προγράμματα εθελούσιας εξόδου σε εργαζόμενους ηλικίας 51 ετών και άνω. την προσέγγιση του επιτοκίου όψεως χωρίς κινδύνους. Για τη ζώνη ευρώ χρησιμοποιούνται συνήθως τα γερμανικά κρατικά ομόλογα. 14 Απόφαση C(2007) 1436) της Επιτροπής, της 10ης Μαΐου 2007, για την κρατική ενίσχυση C 2/06 (πρώην N 405/05) για το πρόγραμμα πρόωρης εθελουσίας εξόδου του OTE, ΕΕ L 243 της , σ. 7. 8

9 (38) Η OC πληρώνει πολύ υψηλότερους μισθούς στο προσωπικό A σε σύγκριση με τον ιδιωτικό τομέα. Για να εκτιμηθεί το έκτακτο ή ασύνηθες κόστος που απορρέει από αυτούς τους μεγαλύτερους μισθούς, οι ελληνικές αρχές πρότειναν να χρησιμοποιηθεί το προσωπικό B ως σημείο σύγκρισης. Το προσωπικό B απολαμβάνει μισθούς παρεμφερούς επιπέδου με εκείνους των εργαζομένων σε συγκρίσιμες θέσεις εργασίας του ιδιωτικού τομέα, επειδή όμως το προσωπικό αυτό απασχολείται στην OC επί μικρότερο χρονικό διάστημα, οι μισθοί τους πρέπει να αναπροσαρμοσθούν ώστε στους υψηλότερους μισθούς να ληφθεί υπόψη η μέση διαφορά αρχαιότητας μεταξύ προσωπικού A και προσωπικού B. Πίνακας 2 Διαφορά μισθών μεταξύ προσωπικού A και προσωπικού B (συμπεριλαμβανομένου του πριμ αρχαιότητας) Προσωπικό A Προσωπικό B Αριθμός εργαζομένων Μέσος μηνιαίο ς μισθός (ευρώ) Αριθμός εργαζομένω ν Μέσος μηνιαίος μισθός (ευρώ) Διαφορά μισθού (%) Διοικητικός υπάλληλος Υπάλληλος εξυπηρέτησης Χειριστής ανελκυστήρα Υπάλληλος σε μπουφέ/κυλικείο/ κατάστημα Τεχνικός παρασκευής Εργάτης εξυπηρέτησης Σύνολο/μέσος όρος [ ]* [ ]* [ ]* [ ]* 65 [ ]* [ ]* [ ]* [ ]* 52 [ ]* [ ]* [ ]* [ ]* 52 [ ]* [ ]* [ ]* [ ]* 49 [ ]* [ ]* [ ]* [ ]* 46 [ ]* [ ]* [ ]* [ ]* [ ]* [ ]* [ ]* Διαφορά μεταξύ κόστους του ΠΕΕ της OC και του κόστους συγκρίσιμου προγράμματος στον ιδιωτικό τομέα (39) Όπως προαναφέρθηκε, οι μισθοί του προσωπικού B είναι κατά μέσο όρο περίπου 52% χαμηλότεροι από τους μισθούς του προσωπικού A. Εάν η OC πρότεινε πρόγραμμα εθελουσίας εξόδου ίσο με το 150% της νόμιμης αποζημίωσης στους εργαζόμενους με μισθό ισοδύναμο εκείνου που ισχύει στην αγορά, η ΠΑ του κόστους αυτού του προγράμματος θα ανερχόταν σε 5,2 εκατομμύρια ευρώ. Καθώς η φορολογική έκπτωση θα έπρεπε να ληφθεί επίσης υπόψη σε αυτό το υποθετικό πρόγραμμα και με βάση τον θεσμοθετημένο συντελεστή 25% του 2009, η μετά φόρους ΚΠΑ του κόστους του προγράμματος θα ανερχόταν σε 3,9 εκατομμύρια ευρώ. (40) Κατά την άποψη των ελληνικών αρχών, η εφαρμογή συγκρίσιμου ΠΕΕ θα κόστιζε σε έναν ιδιώτη εργοδότη 3,9 εκατομμύρια ευρώ, ενώ το κόστος του προγράμματος της OC υπολογίσθηκε σε 39,4 εκατομμύρια ευρώ, το δε έκτακτο ή ασύνηθες κόστος που προκύπτει από την επιβάρυνση λόγω της μονιμότητας και των υψηλών μισθών του προσωπικού A ανέρχεται σε περίπου 35,5 εκατομμύρια ευρώ. 9

10 (41) Επίσης, η Ελλάδα αποφάσισε την μερική μόνο κάλυψη του συνολικού ποσού του έκτακτου ή ασυνήθους κόστους. Από τα 35,5 εκατομμύρια ευρώ του κόστους αυτού, η Ελλάδα αποφάσισε να περιορίσει τη χρηματοδοτική της συνεισφορά σε 29 εκατομμύρια ευρώ, που σημαίνει ότι 6,5 εκατομμύρια ευρώ από το ασύνηθες κόστος του ΠΕΕ θα χρηματοδοτηθούν από την OC. (42) Οι ελληνικές αρχές προτίθενται να καταβάλουν ένα μέρος από το έκτακτο ή ασύνηθες κόστος του ΠΕΕ για επαρκή αποζημίωση, προκειμένου να πεισθεί το προσωπικό A να παραιτηθεί της μονιμότητάς του, και άρα να αποζημιώσει την OC για το κόστος που συνδέεται με το γεγονός ότι το προσωπικό A είχε συμβάσεις αορίστου χρόνου και οι συμβάσεις αυτές απασχόλησης δεν μπορούσαν να τερματιστούν νομίμως. Με το ΠΕΕ αναμένεται να μειωθεί το μισθολογικό κόστος και το κόστος των επιδομάτων, καθώς και το σύνολο των λειτουργικών δαπανών της OC. Το γεγονός αυτό θα δώσει τη δυνατότητα στην OC να ανταγωνιστεί στην αγορά με ισοτίμους όρους σε σχέση με τους λοιπούς φορείς. (43) Στο πλαίσιο της κοινοποίησής τους, οι ελληνικές αρχές δεσμεύτηκαν επίσης να μην χορηγήσουν για τα επόμενα δέκα έτη στην OC ή σε άλλη εταιρεία του ομίλου Everest καμία ενίσχυση δυνάμενη να θεωρηθεί ενίσχυση αναδιάρθρωσης, από την ημερομηνία έγκρισης από την Επιτροπή του μέτρου το οποίο αποτελεί αντικείμενο της παρούσας απόφασης. 3. ΥΠΑΡΞΗ ΤΗΣ ΕΝΙΣΧΥΣΗΣ (44) Το άρθρο 87 παράγραφος 1 της συνθήκης ΕΚ προβλέπει ότι οι ενισχύσεις που χορηγούνται υπό οιαδήποτε μορφή από τα κράτη μέλη με κρατικούς πόρους και που νοθεύουν ή απειλούν να νοθεύσουν τον ανταγωνισμό με την ευνοϊκή μεταχείριση ορισμένων επιχειρήσεων, κατά το μέτρο που επηρεάζουν τις συναλλαγές μεταξύ κρατών μελών, είναι ασυμβίβαστες με την κοινή αγορά. (45) Ο χαρακτηρισμός ενός εθνικού μέτρου ως κρατική ενίσχυση προϋποθέτει ότι συντρέχουν οι ακόλουθες σωρευτικές προϋποθέσεις: (α) το μέτρο χορηγείται από κράτος μέλος από κρατικούς πόρους υπό οποιαδήποτε μορφή (β) το πλεονέκτημα είναι επιλεκτικό και (γ) το μέτρο νοθεύει ή απειλεί να νοθεύσει τον ανταγωνισμό και μπορεί να επηρεάσει τις συναλλαγές μεταξύ κρατών μελών. (46) Στην παρούσα υπόθεση, οι ελληνικές αρχές δεν αμφισβητούν ότι προτίθενται να προβούν σε μεταβίβαση χρηματικών πόρων προς την OC, προκειμένου η τελευταία να υλοποιήσει το ΠΕΕ που αποτελεί αντικείμενο της παρούσας απόφασης. Το μέτρο αφορά συνεπώς μεταβίβαση κρατικών πόρων. (47) Δικαιούχος του μέτρου είναι η OC, την οποία εξαγόρασε η Everest το 2002, από την άποψη ότι η επιχείρηση απαλλάσσεται από μέρος του μισθολογικού της κόστους και των επιδομάτων και του συνόλου των λειτουργικών δαπανών που απορρέουν από το εν λόγω ΠΕΕ. Σύμφωνα με τη νομολογία, κάθε μέτρο που ελαφρύνει μια επιχείρηση από επιβαρύνσεις που κανονικώς βαρύνουν τον προϋπολογισμό της παρέχει ένα πλεονέκτημα. 15 Καμία άλλη επιχείρηση δεν απολαύει του ιδιαίτερου αυτού πλεονεκτήματος. Κατά συνέπεια, το μέτρο είναι επιλεκτικής φύσεως. 15 Υπόθεση C-387/92, Banco Exterior, [1994] Συλλογή I-877, σκέψη 13 Υπόθεση C-241/94, Γαλλία/Επιτροπή, [1996] Συλλογή I-4551, σκέψη 34. Αυτό εφαρμόζεται εξίσου σε δαπάνες που πραγματοποιήθηκαν πριν την ιδιωτικοποίηση μιας αγοράς, βλ. Υπόθεση T-25/07, Iride, Απόφαση της 11ης Φεβρουαρίου 2009 (nyr), σκέψεις

11 (48) Επιπλέον, η OC ασχολείται με την τροφοδοσία τόσο στους αερολιμένες όσο και την αεροτροφοδοσία, καθώς και με πρόσθετες αερολιμενικές υπηρεσίες, όπως είναι η παροχή υπηρεσιών τροφοδοσίας στο διάδρομο και η εκμετάλλευση κυλικείων και χώρων υποδοχής VIP στους ελληνικούς αερολιμένες. Κατά συνέπεια, οποιαδήποτε χορηγούμενη ενίσχυση μπορεί να επηρεάσει τις συναλλαγές μεταξύ κρατών μελών. (49) Για τους προαναφερόμενους λόγους, η Επιτροπή συμπεραίνει ότι η συνδρομή του Δημοσίου στο κόστος του ΠΕΕ εμπεριέχει στοιχεία κρατικής ενίσχυσης κατά την έννοια του άρθρου 87 παράγραφος 1 της συνθήκης ΕΚ. 4. ΤΟ ΣΥΜΒΙΒΑΣΙΜΟ ΤΗΣ ΕΝΙΣΧΥΣΗΣ ΜΕ ΤΗΝ ΚΟΙΝΗ ΑΓΟΡΑ (50) Η Επιτροπή θεωρεί ότι η εκτίμηση του συμβιβάσιμου της ενίσχυσης με την κοινή αγορά πρέπει να βασίζεται άμεσα στο άρθρο 87 παράγραφος 3 στοιχείο γ της συνθήκης ΕΚ, το οποίο αναφέρει ότι: «οι ενισχύσεις για την προώθηση της ανάπτυξης ορισμένων οικονομικών δραστηριοτήτων ή οικονομικών τομέων, εφόσον δεν αλλοιώνουν τους όρους των συναλλαγών κατά τρόπο που θα αντέκειτο προς το κοινό συμφέρον, μπορούν να θεωρηθούν ότι συμβιβάζονται με την κοινή αγορά». (51) Η ενίσχυση είναι συμβιβάσιμη βάσει του άρθρου 87 παράγραφος 3 στοιχείο γ μόνο εφόσον δεν αλλοιώνει τους όρους των συναλλαγών κατά τρόπο που θα αντέκειτο προς το κοινό συμφέρον. Κατά την διενέργεια της αξιολόγησής της, η Επιτροπή δίνει ιδιαίτερη προσοχή στα κριτήρια της αναγκαιότητας και της αναλογικότητας Το μέτρο συνάδει προς το κοινό συμφέρον (52) Όπως προαναφέρθηκε, και σε εφαρμογή δύο αποφάσεων της Επιτροπής του Σεπτεμβρίου , όπως τροποποιήθηκε το Μάρτιο του , οι ελληνικές αρχές βρίσκονται στη διαδικασία ολοκλήρωσης της ιδιωτικοποίησης ορισμένων περιουσιακών στοιχείων των εταιριών Ολυμπιακές Αερογραμμές και Ολυμπιακή Αεροπορία Υπηρεσίες μέσω τριών διαδικασιών πώλησης. Οι διαδικασίες πώλησης οδήγησαν στη δημιουργία τριών νέων οντοτήτων και στην επικείμενη εκκαθάριση των Ολυμπιακών Αερογραμμών και της Ολυμπιακής Αεροπορίας Υπηρεσίες. (53) Με το προτεινόμενο μέτρο επιδιώκεται η απαλλαγή της OC από το έκτακτο κόστος ενός προγράμματος εθελουσίας εξόδου που προκύπτει από το καθεστώς μονιμότητας και τους υψηλούς μισθούς ορισμένων από τα μέλη του προσωπικού. Και τα δύο χαρακτηριστικά αυτά οφείλονται στο προηγούμενο καθεστώς της OC. Σκοπός του μέτρου είναι να επιτραπεί στην OC να προσαρμοστεί στις νέες οικονομικές συνθήκες και θα της επιτρέψει συνεπώς να λειτουργήσει ανεξάρτητα από τις Ολυμπιακές Αερογραμμές και να προβεί στις αναγκαίες προσαρμογές ώστε να εξασφαλιστεί η μακροπρόθεσμη βιωσιμότητα της εταιρίας. Θα αμβλύνει επίσης τις μη επιδιωκόμενες συνέπειες που θα έχουν στην OC η υπό εξέλιξη πώληση και ιδιωτικοποίηση της Ολυμπιακής Αεροπορίας Υπηρεσίες και των Ολυμπιακών Αερογραμμών και η δημιουργία τριών μικρότερων ιδιωτικών οντοτήτων. (54) Εν προκειμένω, η Επιτροπή παρατηρεί ότι έχει αναπτύξει μια ορισμένη πρακτική λήψης αποφάσεων (ιδίως στις υποθέσεις OTE 19, EDF 20 και Tieliikelaitos/Destia 21 ), όπου δεν 16 Υπόθεση T-187/99 Agrana Zucker und Stärke AG κατά Επιτροπής [2001] Συλλογή Ι-1587, σκέψη Βλ. υποσημείωση Βλ. υποσημείωση Βλ. υποσημείωση 14 11

12 εγκρίθηκε η αντιστάθμιση ορισμένων δαπανών που αφορούν/προέρχονται από το προηγούμενο μονοπωλιακό καθεστώς του αποδέκτη. (55) Στην υπόθεση EDF, η Επιτροπή χαρακτήρισε ως συμβατό ένα μέτρο με το οποίο το γαλλικό Δημόσιο απάλλαξε επιχειρήσεις του τομέα του ηλεκτρισμού και του αερίου της Γαλλίας από την υποχρέωση καταβολής ορισμένων από τα ειδικά συνταξιοδοτικά δικαιώματα που είχαν αποκτήσει οι υπάλληλοι κατά το παρελθόν, σε μια εποχή όπου οι εταιρίες λειτουργούσαν ως νόμιμο μονοπώλιο. Η Επιτροπή θεώρησε ότι την εποχή εκείνη οι εταιρίες ήταν θωρακισμένες από οποιονδήποτε ενδοκλαδικό ανταγωνισμό και μπορούσαν έτσι να καλύψουν τα υψηλότερα συνταξιοδοτικά δικαιώματα χωρίς να υφίστανται κάποιο σημαντικό οικονομικό μειονέκτημα 22. (56) Η Επιτροπή αναγνώρισε ότι αυτές οι «υποχρεώσεις του παρελθόντος που συνδέονταν με την προγενέστερη μονοπωλιακή κατάσταση» 23 αποτελούσαν σημαντική δυσκολία για τις επιχειρήσεις αυτές, από τη στιγμή που λειτουργούσαν ανταγωνιστικά με άλλες επιχειρήσεις ηλεκτρισμού ή αερίου, οι οποίες δεν είχαν να αντιμετωπίσουν παρόμοια προβλήματα κόστους από το παρελθόν. Η Επιτροπή θεώρησε τη χορηγηθείσα ενίσχυση «με σκοπό την τομεακή αυτή αναδιοργάνωση» 24 ως αναγκαία και αναλογική για το λόγο ότι οι υπόλοιπες πτυχές της τομεακής μεταρρύθμισης δεν εμπεριείχαν στοιχεία κρατικής ενίσχυσης. (57) Όπως με την EDF, οι υπάλληλοι που ανήκουν στο «προσωπικό Α» της OC οι οποίοι είχαν αποκτήσει ειδικά συνταξιοδοτικά δικαιώματα πριν την ελευθέρωση της αγοράς με τη μεταφορά στο ελληνικό δίκαιο της οδηγίας 96/67/EΚ του Συμβουλίου, της 15ης Οκτωβρίου 1996, σχετικά με την πρόσβαση στην αγορά υπηρεσιών εδάφους στους αερολιμένες της Κοινότητας 25 (εφεξής «οδηγία υπηρεσιών εδάφους») για την ελευθέρωση της αγοράς επίγειας εξυπηρέτησης σε αερολιμένες (συμπεριλαμβανομένων των υπηρεσιών τροφοδοσίας αεροπορικών εταιρειών). (58) Η παροχή υπηρεσιών τροφοδοσίας αεροπορικών εταιρειών εμπίπτει στο παράρτημα 11 της οδηγίας 96/67 και πριν από την μεταφορά της «οδηγίας υπηρεσιών εδάφους» η OC λειτουργούσε ως μονοπωλιακός πάροχος υπηρεσιών τροφοδοσίας στους αερολιμένες στους οποίους δραστηριοποιόταν σύμφωνα με το νομοθετικό διάταγμα αριθ. 3560/1956. (59) Το προσωπικό Α απολάμβανε καθεστώτος μονιμότητας πριν την ελευθέρωση της αγοράς και η ιδιωτικοποίηση του εργοδότη τους δεν είχε επίπτωση στις αμοιβές και τους όρους απασχόλησης. Η OC θωρακίστηκε έναντι του ανταγωνισμού μετά την ελευθέρωση της αγοράς και την ιδιωτικοποίηση της εταιρείας, μέσω των συμβάσεων εξυπηρέτησης και τροφοδοσίας που είχε συνάψει με την Ολυμπιακή Αεροπορία (μετονομασθείσα στη συνέχεια σε Ολυμπιακές Αερογραμμές) πριν την ελευθέρωση της αγοράς και με ισχύ τουλάχιστον έως το (60) Στην περίπτωση του OTE, η Επιτροπή αξιολόγησε τη συνεισφορά της ελληνικής κυβέρνησης στο πρόγραμμα πρόωρης εθελουσίας εξόδου του Οργανισμού Τηλεπικοινωνιών Ελλάδας (OTE). Πριν από την πλήρη ελευθέρωση της ελληνικής αγοράς τηλεπικοινωνιών την 1η Ιανουαρίου 2001, ο OTE ήταν ο μοναδικός πάροχος 20 Απόφαση της Επιτροπής της 16 ης Δεκεμβρίου 2003 για τις κρατικές ενισχύσεις που χορήγησε η Γαλλία στην EDF και στον τομέα των επιχειρήσεων ηλεκτρισμού και αερίου ΕΕ L 49 της Απόφαση της Επιτροπής, της 11 ης Δεκεμβρίου 2007 σχετικά με την ενίσχυση C 7/06 (πρώην NN 83/05) την οποία χορήγησε η Φινλανδία στην Tieliikelaitos/Destia ΕΕ L 270 της Op cit υποσημείωση 20 στο σημείο Op cit υποσημείωση 20 στο σημείο Op cit υποσημείωση 20 στο σημείο ΕΕ L 272 της , σ.36 12

13 υπηρεσιών σταθερής τηλεφωνίας και τηλεπικοινωνιακών δικτύων στην Ελλάδα. Μετά την πλήρη ελευθέρωση την 1η Ιανουαρίου 2001 και την επακόλουθη είσοδο στην αγορά εναλλακτικών φορέων ηλεκτρονικής επικοινωνίας, το μερίδιο του ΟΤΕ στην αγορά (σταθερής) φωνητικής τηλεφωνίας έπεσε σταδιακά από 94% το 2002 στο 73% στα τέλη του (61) Λόγω του καθεστώτος μονιμότητας των υπαλλήλων του OTE, το οποίο κληροδοτήθηκε από την εποχή κατά την οποίο ο εν λόγω οργανισμός κατείχε μονοπωλιακή θέση, ο OTE δεν μπορούσε να απολύσει μονομερώς προσωπικό, αλλά είχε την υποχρέωση να προσφύγει σε προγράμματα εθελουσίας εξόδου. Προκειμένου να καταστούν ελκυστικά τα προσφερόμενα αυτά προγράμματα, ο OTE έπρεπε να προσφέρει στους υπαλλήλους του όρους και προϋποθέσεις εθελουσίας εξόδου οι οποίοι αντιστοιχούν στο καθεστώς μονιμότητάς τους, γεγονός το οποίο, με τη σειρά του, οδήγησε σε υψηλότερο κόστος για τον OTE σε σχέση με το κόστος συγκρίσιμων προγραμμάτων πρόωρης συνταξιοδότησης τα οποία προσφέρθηκαν από άλλες επιχειρήσεις σύμφωνα με την ισχύουσα εργατική νομοθεσία. Το ελληνικό Δημόσιο ανέλαβε να καλύψει το υψηλότερο αυτό κόστος. (62) Η ελευθέρωση της αγοράς ηλεκτρονικών επικοινωνιών στην Ελλάδα την 1η Ιανουαρίου 2001 δεν συνοδεύτηκε από πλήρη ιδιωτικοποίηση του OTE. Κατά τον χρόνο της κοινοποίησης, το 2005, της συνεισφοράς του Δημοσίου στο καθεστώς πρόωρης συνταξιοδότησης, το ελληνικό Δημόσιο εξακολουθούσε να κατέχει το 38 % του μετοχικού κεφαλαίου της εταιρείας. (63) Ωστόσο, και παρά την πλήρη ελευθέρωση της αγοράς και την μερική του ιδιωτικοποίηση, ο OTE συνεχίζει να υπάγεται στις νομοθετικές διατάξεις και τις συμφωνίες με τα σωματεία που είχαν θεσπιστεί πριν από την ελευθέρωση. Ως εκ τούτου, το νομικό πλαίσιο του OTE είχε αρκετές ιδιαιτερότητες σε σχέση με το κοινό δίκαιο που εφαρμοζόταν στους ανταγωνιστές του, η σοβαρότερη από τις οποίες ήταν ότι οι εργαζόμενοι έχαιραν de facto καθεστώτος μονιμότητας και ότι ο OTE αντιμετώπιζε πρόσθετο εργατικό κόστος, συγκεκριμένα υψηλότερες εργοδοτικές και υπαλληλικές εισφορές κοινωνικής ασφάλισης, υψηλότερους μισθούς για λιγότερο ειδικευμένους υπαλλήλους και αυξημένες αποζημιώσεις σε περίπτωση συνταξιοδότησης. (64) Αφού εξακρίβωσε ότι το αντίστοιχο μέτρο ενίσχυσης θα αντισταθμίσει εν μέρει μόνο το έκτακτο κόστος λόγω των διαρθρωτικών μειονεκτημάτων που απορρέουν από το προηγούμενο καθεστώς του OTE ως κρατικό μονοπώλιο, και ότι η επιβάρυνση δεν συνδεόταν με οφέλη σε άμεση σχέση με το προηγούμενο καθεστώς του τα οποία θα άμβλυναν την επιβάρυνση αυτή, η Επιτροπή ήταν σε θέση να αποφανθεί ότι η ανάληψη από το Δημόσιο του έκτακτου αυτού κόστους ισοδυναμούσε με συμβιβάσιμη κρατική ενίσχυση σύμφωνα με το άρθρο 87 παράγραφος 3 στοιχείο γ της Συνθήκης. (65) Όπως με τον OTE, υπήρξε χρονική υστέρηση μετά την μερική ιδιωτικοποίηση και την απόφαση του Δημοσίου να βοηθήσει την εταιρεία να προσφέρει κίνητρα για την αποχώρηση ορισμένων μελών του προσωπικού. Κατά παρόμοιο τρόπο με τον OTE, το μέτρο που αποτελεί αντικείμενο της παρούσας απόφασης αφορά το τελικό στάδιο στον «εν εξελίξει μετασχηματισμό» ενός μερικώς ιδιωτικοποιημένου«πρώην μονοπωλίου σε εταιρεία υπαγόμενη στο ίδιο νομικό καθεστώς με οποιονδήποτε άλλο ιδιωτικό φορέα στην Ελλάδα». 26 Το 1991, όταν η OC συνήψε τις συμβάσεις της με την Ολυμπιακή Αεροπορία (μετέπειτα Ολυμπιακές Αερογραμμές), η αγορά υπηρεσιών τροφοδοσίας αεροπορικών εταιρειών ήταν ακόμα κλειστή. Ενώ η αγορά ελευθερώθηκε, το αναχρονιστικό καθεστώς ορισμένων μελών του προσωπικού της παρέμεινε αμετάβλητο. 26 Op cit υποσημείωση 14 στο σημείο

14 (66) Μολονότι η OC ιδιωτικοποιήθηκε κατά το μεγαλύτερο μέρος της, περίπου 10,4% των μετοχών της βρίσκονται στην κατοχή της Ολυμπιακής Αεροπορίας Υπηρεσίες, η οποία θα τεθεί συντόμως προς εκκαθάριση. Η συμμετοχή αυτή θα αποτελέσει τμήμα των προς εκκαθάριση περιουσιακών στοιχείων και θα πωληθεί από τον εκκαθαριστή. (67) Στην υπόθεση Tieliikelaitos/Destia, το κόστος που επιβάρυνε την Tieliikelaitos/Destia (πλεονάζον προσωπικό) κληρονομήθηκε από την περίοδο πριν την ελευθέρωση. Η Επιτροπή ήταν πρόθυμη να δεχθεί ως συμβιβάσιμα μέτρα ενίσχυσης τα οποία συμβάλλουν στην ελάφρυνση του βάρους αυτού με αναλογικό τρόπο και να επιτρέψει στην Tieliikelaitos να συμμετάσχει πλήρως στην ανταγωνιστική διαδικασία, και κατά συνέπεια να συμβάλει στην αναδιοργάνωση του κλάδου των υπηρεσιών οδοποιίας. Επισημαίνεται, ωστόσο, ότι στην περίπτωση αυτή, η εν λόγω ελευθέρωσης της αγοράς δεν προήλθε από πολιτική της ΕΕ, αλλά από απόφαση των φινλανδικών αρχών. (68) Όπως συνέβη με την Tieliikelaitos/Destia, η Επιτροπή κατέληξε στο συμπέρασμα ότι το κοινοποιηθέν μέτρο είναι δικαιολογημένο εφόσον θα επιτρέψει τη διατήρηση του βιομηχανικού δυναμικού του αποδέκτη «και τον μετασχηματισμό του σε ανταγωνιστική επιχείρηση με ταυτόχρονη αποφυγή των υποχρεωτικών απολύσεων του υπάρχοντος προσωπικού» 27 (ιδιαίτερα του προσωπικού της κατηγορίας B, διατηρώντας ταυτόχρονα το δαπανηρότερο και μόνιμο προσωπικό της κατηγορίας A) ή όντως την πτώχευσή του. (69) Ελαφρύνοντας την OC από το πρόσθετο κόστος ως πρώην δημόσια επιχείρηση λόγω του καθεστώτος μονιμότητας και των υψηλών μισθών των υπαλλήλων, το κοινοποιηθέν μέτρο θα δώσει τη δυνατότητα στην OC να λειτουργήσει ελεύθερα στην πλήρως ελευθερωμένη αγορά υπηρεσιών αεροτροφοδοσίας και να προβεί στις απαραίτητες προσαρμογές προκειμένου να ανταποκριθεί στις απαιτήσεις της αγοράς και στις λοιπές εξελίξεις που επηρεάζουν την μακροπρόθεσμη βιωσιμότητα της επιχείρησης. (70) Ειδικότερα, η μείωση κατά το ένα τέταρτο περίπου του προσωπικού της OC μέσω του ΠΕΕ αποτελεί το βασικό στοιχείο των γενικότερων δραστηριοτήτων αναδιάρθρωσης της OC, το οποίο θα διασφαλίσει την κερδοφορία της επιχείρησης, την αποδοτική της λειτουργία και θα επιτρέψει τη διάθεση της τελικής συμμετοχής του Δημοσίου στην επιχείρηση. Το κοινοποιηθέν μέτρο θα αποκαταστήσει τις κανονικές ανταγωνιστικές δυνάμεις, θα άρει τις παρεμβάσεις μέσω της ιδιοκτησίας και του ελέγχου του Δημοσίου και θα βελτιώσει τη λειτουργία της ελληνικής αγοράς υπηρεσιών τροφοδοσίας αεροπορικών εταιρειών, με αναμενόμενες θετικές επιπτώσεις στις αεροπορικές εταιρείες και τους καταναλωτές. (71) Ως εκ τούτου, η Επιτροπή μπορεί να δεχθεί ότι η σχεδιαζόμενη χρηματοδοτική συνδρομή του ελληνικού Δημοσίου στο κόστος του ΠΕΕ συνάδει προς το κοινό συμφέρον Η ενίσχυση αποτελεί το ενδεδειγμένο μέσο (72) Στην προκειμένη περίπτωση, ένα ΠΕΕ που θα προσέφερε απλά πρόωρη συνταξιοδότηση μόνο σε υπαλλήλους που δικαιούνται σύνταξη αλλά δεν έχουν συμπληρώσει ακόμη την υποχρεωτική ηλικία συνταξιοδότησης, δεν θα οδηγούσε στην υψηλότερη δυνατή συμμετοχή, εφόσον ένας αριθμός επιλέξιμων υπαλλήλων θα προτιμούσε να παραμείνει στη θέση του ώστε να λάβει την υψηλότερη δυνατή σύνταξη. Πρέπει επίσης να τονιστεί ότι οι υπάλληλοι τους οποίους αφορά η παρούσα απόφαση είναι εκείνοι με την μεγαλύτερη αρχαιότητα και με το μεγαλύτερο κόστος μεταξύ του προσωπικού της OC. (73) Υπό τις περιστάσεις αυτές, η απόφαση της OC να αυξήσει τα χρόνια υπηρεσίας των υπό εξέταση υπαλλήλων έως και κατά 50% και να τους προσφέρει την επιλογή της πρόωρης 27 Op cit υποσημείωση 21 στο σημείο

15 αποχώρησης με πλήρη σύνταξη, όπως προκύπτει από την έκθεση της Hay Group, φαίνεται να αποτελεί το μοναδικό μέσο που είναι πιθανό να οδηγήσει σε έγκαιρη αποχώρηση σημαντικού αριθμού υπαλλήλων. Οι υπάλληλοι της κατηγορίας προσωπικού A της OC θα δεχόντουσαν να αποχωρήσουν μόνο εάν ο εργοδότης τους προσέφερε τα κατάλληλα κίνητρα προς το σκοπό αυτό. Η OC θα πρέπει συνεπώς να είναι σε θέση να προσφέρει τουλάχιστον επαρκή αντιστάθμιση για τα οικονομικά οφέλη τα οποία ένας υπάλληλος θα εξακολουθούσε να λαμβάνει εφόσον συνέχιζε να έχει την κάλυψη του καθεστώτος μονιμότητας. (74) Η OC δεν θα μπορούσε να καταφύγει σε άλλα λιγότερο δαπανηρά μέτρα, όπως ένα πρόγραμμα απολύσεων, αφού οι υπό εξέταση υπάλληλοί θα έπρεπε να συναινέσουν να χάσουν το καθεστώς νομιμότητας σε αντάλλαγμα χαμηλότερης αποζημίωσης λόγω απόλυσης. Δεν θα μπορούσε επίσης να καταργήσει αναδρομικά το καθεστώς μονιμότητας των υπαλλήλων της προκειμένου να εφαρμόσει ένα πρόγραμμα υποχρεωτικών απολύσεων, εφόσον με βάση την ελληνική νομοθεσία προβλέπονται δύο μόνο περιπτώσεις στις οποίες είναι εφικτή η απόλυση προσωπικού της κατηγορίας Α - (i) εάν η OC κηρύξει πτώχευση ή (ii) εάν ο εργαζόμενος διαπράξει ποινικό αδίκημα (κλοπή, εκβιασμό, πλαστογραφία κλπ.). (75) Το ειδικό καθεστώς μονιμότητας των υπαλλήλων προσωπικού Α της OC συνδέεται με το καθεστώς του οιονεί δημοσίου υπαλλήλου. Το ειδικό αυτός καθεστώς δεν προκάλεσε δυσκολίες εφόσον η OC έχαιρε προτιμησιακού συμβατικού καθεστώς με την Ολυμπιακή Αεροπορία και στη συνέχεια με τις Ολυμπιακές Αερογραμμές. (76) Ως εκ τούτου, η απόφαση των ελληνικών αρχών να χρηματοδοτήσουν μέρος του κόστους του ΠΕΕ που απορρέει από το καθεστώς μονιμότητας και τους υψηλούς μισθούς ορισμένων μελών του προσωπικού της OC συνάδει με την απαίτηση της αναγκαιότητας. (77) Η Επιτροπή δύναται συνεπώς να συμπεράνει ότι η ενίσχυση αποτελεί το ενδεδειγμένο μέσο Αναλογικότητα (78) Η συνεισφορά του Δημοσίου προορίζεται να αντισταθμίσει το έκτακτο κόστος που επιβαρύνει την OC λόγω του καθεστώτος μονιμότητας του προσωπικού A και των υψηλότερων μισθών. Το ελληνικό Δημόσιο δεν παρεμβαίνει στη χρηματοδότηση άλλων συνταξιοδοτικών υποχρεώσεων της OC ή στην κάλυψη οιουδήποτε συνταξιοδοτικού ελλείμματος που θα έπρεπε να έχει αναληφθεί από την εταιρία. Η OC έχει καταβάλει όλες τις παρελθούσες εργοδοτικές εισφορές στους αρμόδιους δημόσιους φορείς και θα αναλάβει το «σύνηθες» κόστος του ΠΕΕ, το οποίο θα έπρεπε να καταβάλει οιοσδήποτε άλλος εργοδότης σε περίπτωση εφαρμογής ενός τέτοιου ΠΕΕ, με εξαίρεση το «ασύνηθες ή έκτακτο» κόστος το οποίο δεν θα χρειάζονταν να επωμισθεί μια ιδιωτική εταιρία αν έπρεπε να λάβει παρόμοια μέτρα μείωσης του εργατικού δυναμικού της. (79) Στο πλαίσιο αυτό, το ελληνικό Δημόσιο θα μεταβιβάσει 29 εκατ. ευρώ στο συνταξιοδοτικό ταμείο της OC προκειμένου να χρηματοδοτηθεί μέρος των μελλοντικών εργοδοτικών και υπαλληλικών συνταξιοδοτικών εισφορών που αντιστοιχούν στα πλασματικά έτη τα οποία αναγνωρίζονται σε όσους επωφελούνται της προσφοράς του ΠΕΕ. (80) Ο αναλογικός χαρακτήρας της υπό εξέταση ενίσχυσης εξαρτάται επίσης από την επιβεβαίωση (α) ότι οι ελληνικές αρχές έχουν ποσοτικοποιήσει κατάλληλα το πρόσθετο κόστος με το οποίο θα πρέπει να επιβαρυνθεί η OC λόγω του καθεστώτος μονιμότητας και των υψηλότερων μισθών του προσωπικού που θα επωφεληθεί από την προσφορά του 15

16 ΠΕΕ, και (β) ότι η συνεισφορά του Δημοσίου δεν συνιστά υπέρ το δέον αποζημίωση της OC. (81) Βάσει των λεπτομερών στοιχείων τα οποία κατέθεσαν οι ελληνικές αρχές, το ονομαστικό κόστος του ΠΕΕ, όπως πιστοποιήθηκε από την ESMT CA, ανέρχεται σε 55,74 εκατ. ευρώ. Το ποσό αυτό προεξοφλήθηκε στη συνέχεια με το επιτόκιο που προέρχεται από την μέση απόδοση των κρατικών ομολόγων για τα έτη 2010 έως 2020 Η ΠΑ που προκύπτει για το ανωτέρω ποσό είναι 50,4 εκατ. ευρώ. Ωστόσο, δεδομένου ότι η OC θα τύχει φορολογικών πλεονεκτημάτων για όλες τις πληρωμές προς το ΠΕΕ, οι οποίες εκπίπτουν από τον εταιρικό φόρο, η μετά φόρους ΠΑ του κόστους του ΠΕΕ ανέρχεται σε 39,4 εκατ. ευρώ. (82) Η Επιτροπή θεωρεί ότι η μέθοδος που χρησιμοποιήθηκε για τον υπολογισμό του κόστους είναι εύλογη και τεκμηριωμένη. Περαιτέρω, επειδή τα χαρακτηριστικά του προτεινόμενου ΠΕΕ ενέχουν μικρό ή καθόλου συστηματικό κίνδυνο (οι καταβολές εισφορών, οι καταβολές των συντάξεων και οι καταβολές αποζημιώσεων καθορίζονται από τους μισθούς των εργαζομένων προτού ενταχθούν στο ΠΕΕ και δεν συνδέονται με τις διακυμάνσεις των μισθών που συνδέονται με τις επιδόσεις της OC τα προσεχή έτη), το κατάλληλο προεξοφλητικό επιτόκιο για τον υπολογισμό της παρούσας αξίας για τα εν λόγω ποσά πρέπει να αντικατοπτρίζει τη διαθέσιμη απόδοση των χωρίς κίνδυνο τίτλων κατά την ημερομηνία κατά την οποία πρόκειται να υπολογιστεί η ΠΑ. Κατά συνέπεια, είναι επίσης αποδεκτή η χρήση της μέσης απόδοσης των γερμανικών κρατικών ομολόγων για τα έτη 2010 έως (83) Όσον αφορά το κόστος παρόμοιου προγράμματος (βασιζόμενου στην εκ του νόμου προβλεπόμενη απαίτηση 150% για απόλυση) άλλου εργοδότη με «σύνηθες» προσωπικό το οποίο αμείβεται σύμφωνα με τους κανονικούς μισθούς που ισχύουν στον κλάδο (δηλαδή 52% χαμηλότερους από εκείνους της OC), η ESMT CA κατέληξε ότι το ονομαστικό κόστος του προγράμματος αυτού θα είναι 5,2 εκατ. ευρώ και το μετά από φόρους κόστος του θα ανέλθει σε 3,9 εκατ. ευρώ. (84) Όσον αφορά την πρόταση σύμφωνα με την οποία ιδιωτικές εταιρίες θα είχαν προσφέρει πακέτα απολύσεων ίσα προς το 150% των ελάχιστων εκ του νόμου προβλεπόμενων απαιτήσεων, οι ελληνικές αρχές υπέβαλαν έκθεση της ομάδας Hay, (την οποία είχε προηγουμένως αποδεχθεί η Επιτροπή στην απόφασή της για τον OTE), η οποία κατέληγε στο συμπέρασμα, με βάση συνεντεύξεις και πληροφορίες που συγκεντρώθηκαν από 40 εταιρίες που δραστηριοποιούνται στην Ελλάδα, ότι κατά μέσο όρο το πακέτο απολύσεων που προσφερόταν από ιδιωτικές εταιρίες σε υπαλλήλους ηλικίας μεταξύ 51 και 62 ετών ανερχόταν σε 150% του ελαχίστου εκ του νόμου προβλεπόμενου. Στην περίπτωση της OC, η μέση ηλικία του προσωπικού Α κυμαινόταν μεταξύ 48 και 49 ετών. Αφού εξέτασε πάλι τα στοιχεία που υποβλήθηκαν από την ελληνική κυβέρνηση, η Επιτροπή δεν έχει λόγους να αμφιβάλει για την εγκυρότητα των πορισμάτων της έκθεσης της Hay Group. (85) Κατά συνέπεια, ο υπολογισμός υποθετικού ιδιωτικού ΠΕΕ με τη χρησιμοποίηση του πολλαπλασιαστή 1,5 και το αποτέλεσμα των 3,9 εκατ. ευρώ που υπέβαλαν οι εθνικές αρχές και τεκμηριώθηκε από την έκθεση Hay Group, μπορούν να γίνουν αποδεκτά ως σωστά θεμελιωμένα. (86) Μολονότι το έκτακτο ή ασύνηθες κόστος του ΠΕΕ ανέρχεται σε 35,5 εκατ. ευρώ, οι ελληνικές αρχές αποφάσισαν να περιορίσουν τη συνεισφορά του Δημοσίου στο ΠΕΕ σε 29 εκατ. ευρώ. (87) Η συνεισφορά που πρόκειται να καταβληθεί σε προσωπικό Α, με τη μορφή μέτρων κοινωνικού χαρακτήρα αποκλειστικά υπέρ των απολυμένων υπαλλήλων, υπολογίστηκε με τέτοιο τρόπο ώστε να μην υπερβαίνει το αναγκαίο επίπεδο που θα επιτρέψει στο εν λόγω προσωπικό να αποχωρήσει από την εταιρεία. Μολονότι έτσι απαλλάσσεται η OC 16

17 από μια επιβάρυνση, εφόσον η OC φέρει ευθύνη για δαπάνες πολύ υψηλότερες εκείνων με τις οποίες θα έπρεπε να επιβαρυνθεί οιαδήποτε άλλη επιχείρηση για την απόλυση προσωπικού απασχολούμενου με κανονικές συμβάσεις, όταν η συνεισφορά αυτή καταβληθεί δεν θα αφήσει την OC σε καλύτερη θέση σε σχέση με οιανδήποτε ανταγωνιστή της. Η Επιτροπή δύναται συνεπώς να συμπεράνει ότι οι κίνδυνοι στρέβλωσης των όρων του ανταγωνισμού είναι μάλλον περιορισμένοι. (88) Από τα ανωτέρω προκύπτει ότι εφόσον το ποσό των 29 εκατ. ευρώ της ενίσχυσης είναι σημαντικά χαμηλότερο του ύψους του έκτακτου ή ασυνήθους κόστους που βαρύνει την OC λόγω του καθεστώτος μονιμότητας και των υψηλών αμοιβών ορισμένων μελών του προσωπικού της, η σχεδιαζόμενη συνεισφορά του ελληνικού Δημοσίου στο κόστος του ΠΕΕ της OC, που υπολογίζεται σε 29 εκατ. ευρώ, αποτελεί μέτρο ενίσχυσης η οποία επιδιώκει την επίτευξη στόχων κοινού συμφέροντος με αναγκαίο και αναλογικό τρόπο και χωρίς να επηρεάζει δυσμενώς τους όρους των συναλλαγών. Κατά συνέπεια, συμβιβάζεται με το άρθρο 87 παράγραφος 3 στοιχείο γ της Συνθήκης. (89) Η Επιτροπή έλαβε επίσης υπόψη τη δέσμευση των ελληνικών αρχών να μην χορηγήσουν στην OC ή σε άλλη εταιρεία του ομίλου Everest καμία ενίσχυση αναδιάρθρωσης εντός δέκα ετών από την ημερομηνία της παρούσας απόφασης. 5. ΑΠΟΦΑΣΗ Ως εκ τούτου, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αποφάσισε να μην προβάλει αντιρρήσεις για το επίμαχο μέτρο, επειδή θεωρεί ότι η ενίσχυση συμβιβάζεται με την κοινή αγορά κατά την έννοια του άρθρου 87 παράγραφος 3 στοιχείο γ της συνθήκης ΕΚ. Εάν η παρούσα επιστολή περιέχει εμπιστευτικές πληροφορίες οι οποίες δεν θα πρέπει να περιέλθουν σε γνώση τρίτων, παρακαλούμε να ενημερώσετε σχετικά την Επιτροπή εντός δεκαπέντε εργάσιμων ημερών από την ημερομηνία παραλαβής της. Εάν η Επιτροπή δεν λάβει αιτιολογημένο αίτημα εντός της ορισθείσας προθεσμίας, θα θεωρήσει ότι είστε σύμφωνοι με τη γνωστοποίηση σε τρίτους και τη δημοσίευση ολοκλήρου του κειμένου της επιστολής στην αυθεντική γλώσσα, στον δικτυακό τόπο: Το αίτημά σας πρέπει να αποσταλεί με συστημένη επιστολή ή τηλεομοιοτυπία στη διεύθυνση: European Commission Directorate-General for Energy & Transport Directorate A, unit A2 Rue Demot 28 B-1049 Brussels Αριθ. φαξ: Με εκτίμηση, Για την Επιτροπή Antonio Tajani Αντιπρόεδρος της Επιτροπής 17