ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ. Βρυξέλλες, C(2014) 122 final

Transcript

1 ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ Βρυξέλλες, C(2014) 122 final Θέμα: Κρατικές ενισχύσεις αριθ. SA (20138/NN) - Κύπρος Πρόγραμμα ελέγχου και εκρίζωσης της επιδημίας ψευδοπανώλους των πτηνών (σκέλος που αφορά την πρόληψη) Κύριε Υπουργέ, Έχω την τιμή να σας πληροφορήσω ότι η Επιτροπή αποφάσισε να μην προβάλει αντιρρήσεις σχετικά με το εν θέματι καθεστώς. Για τη λήψη της απόφασης αυτής, η Επιτροπή βασίστηκε στα ακόλουθα. I. ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ 1. Με την ηλεκτρονική επιστολή της με ημερομηνία 23 Σεπτεμβρίου 2013, η οποία πρωτοκολλήθηκε αυθημερόν, η Μόνιμη Αντιπροσωπεία της Κύπρου στην Ευρωπαϊκή Ένωση κοινοποίησε το εν θέματι καθεστώς στην Επιτροπή, δυνάμει του άρθρου 108 παράγραφος 3 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΣΛΕΕ). 2. Με επιστολή της 30ής Οκτωβρίου 2013, η Επιτροπή ζήτησε συμπληρωματικές πληροφορίες από τις κυπριακές αρχές και τις ενημέρωσε ότι η υπόθεση είχε μεταβιβαστεί στο μητρώο των μη κοινοποιημένων ενισχύσεων, δεδομένου ότι το καθεστώς είχε τεθεί σε εφαρμογή ήδη από τον Ιούνιο του Με επιστολή της 27ης Νοεμβρίου 2013, η οποία πρωτοκολλήθηκε αυθημερόν, η Μόνιμη Αντιπροσωπεία της Κύπρου στην Ευρωπαϊκή Ένωση κοινοποίησε στην Επιτροπή τις συμπληρωματικές πληροφορίες που ζητήθηκαν στις 30 Οκτωβρίου Κυρία Ερατώ Κοζάκου-Μαρκουλλή Υπουργό Εξωτερικών Λεωφόρος Δημοσθένη Σεβέρη Chypre Λευκωσία Commission européenne, B-1049 Bruxelles/Europese Commissie, B-1049 Brussel Belgium Telephone: (0)

2 II. ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ Νομική βάση 4. Η νομική βάση του εν θέματι καθεστώτος αποτελείται από τους περί της Υγείας των Ζώων Νόμους του 2001 έως 2012, το περί της Καταπολέμησης της Ψευδοπανώλους των Πτηνών Διάταγμα του 2001, Κ.Δ.Π. 508/2001, και τον περί της Εφαρμογής Κοινοτικών Κανονισμών στον Τομέα της Κτηνιατρικής Νόμο του 2004 (Ν. 149(Ι)/2004). Χαρακτήρας και ύψος των ενισχύσεων 5. Οι ενισχύσεις έχουν τη μορφή επιδοτούμενων υπηρεσιών και προορίζονται να αποζημιώσουν τους γεωργούς για τις δαπάνες στις οποίες υποβλήθηκαν και που αφορούν υγειονομικούς ελέγχους, εξετάσεις και άλλα μέτρα ανίχνευσης, αγορά και χορήγηση εμβολίων και φαρμάκων, καθώς και σφαγή και καταστροφή των ζώων. Κατά συνέπεια, η μέγιστη έντασή τους μπορεί να ανέλθει σε 100 %. Οι ενισχύσεις χορηγήθηκαν από την αρχή του Ιουνίου 2013, δεδομένου του επείγοντος χαρακτήρα του ζητήματος λόγω της εμφάνισης των πρώτων κρουσμάτων της νόσου. Στο πλαίσιο αυτό, από το ποσό των επιλέξιμων δαπανών αφαιρέθηκαν οποιαδήποτε ποσά έχουν εισπραχθεί στο πλαίσιο ασφαλιστηρίου συμβολαίου, καθώς και οι δαπάνες που δεν πραγματοποιήθηκαν λόγω της νόσου, οι οποίες διαφορετικά θα είχαν πραγματοποιηθεί. Δικαιούχοι 6. Δικαιούχοι είναι μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις. Ο αριθμός τους κυμαίνεται μεταξύ 11 και 50. Προϋπολογισμός και διάρκεια 7. Το καθεστώς προβλέπεται να διαρκέσει έως τις 31 Δεκεμβρίου Ο σχετικός προϋπολογισμός ανέρχεται σε ευρώ. Σώρευση 8. Οι ενισχύσεις δεν σωρεύονται με τις ενισχύσεις άλλων τοπικών, περιφερειακών, εθνικών ή κοινοτικών καθεστώτων που καλύπτουν τις ίδιες επιλέξιμες δαπάνες. Αποκλεισμοί 9. Αποκλείονται από την εφαρμογή του καθεστώτος οι προβληματικές επιχειρήσεις καθώς και οι επιχειρήσεις που πρέπει να επιστρέψουν ενισχύσεις μη συμβιβάσιμες με την εσωτερική αγορά, για όσο χρονικό διάστημα το ποσό, προσαυξημένο με τους τόκους υπερημερίας, δεν έχει επιστραφεί ή δεν έχει κατατεθεί σε μπλοκαρισμένο λογαριασμό. III. ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ 10. Δυνάμει του άρθρου 107 παράγραφος 1 της ΣΛΕΕ, ενισχύσεις που χορηγούνται υπό οποιαδήποτε μορφή από τα κράτη ή με κρατικούς πόρους και που νοθεύουν ή απειλούν να νοθεύσουν τον ανταγωνισμό δια της ευνοϊκής μεταχειρίσεως ορισμένων επιχειρήσεων ή ορισμένων κλάδων παραγωγής είναι ασυμβίβαστες με την εσωτερική αγορά, κατά το μέτρο που επηρεάζουν τις μεταξύ κρατών μελών συναλλαγές. 2

3 11. Το εν θέματι καθεστώς ανταποκρίνεται στον ορισμό αυτό και αποτελεί, ως εκ τούτου, κρατική ενίσχυση, υπό την έννοια ότι χρηματοδοτείται με δημόσιους πόρους, ότι ευνοεί ορισμένες επιχειρήσεις (εκείνες που επωφελούνται από τις περιγραφόμενες παροχές), ότι επηρεάζει τις μεταξύ κρατών μελών συναλλαγές, καθώς τα γεωργικά προϊόντα αποτελούν αντικείμενο ενδοκοινοτικών συναλλαγών 1, και, επομένως, δύναται να προκαλέσει στρέβλωση του ανταγωνισμού. 12. Εντούτοις, στις περιπτώσεις που προβλέπονται στο άρθρο 107 παράγραφοι 2 και 3 της ΣΛΕΕ, ορισμένα μέτρα μπορούν να θεωρηθούν, κατά παρέκκλιση, ότι συμβιβάζονται με την εσωτερική αγορά. 13. Στη συγκεκριμένη περίπτωση, δεδομένης της φύσης του εξεταζόμενου μέτρου, μπορεί να γίνει επίκληση μόνο της παρέκκλισης του άρθρου 107 παράγραφος 3 στοιχείο γ) της ΣΛΕΕ, σύμφωνα με την οποία δύνανται να θεωρηθούν ότι συμβιβάζονται με την εσωτερική αγορά οι ενισχύσεις για την προώθηση της ανάπτυξης ορισμένων οικονομικών δραστηριοτήτων ή ορισμένων οικονομικών περιοχών, εφόσον δεν αλλοιώνουν τους όρους των συναλλαγών κατά τρόπο που θα αντέκειτο προς το κοινό συμφέρον. 14. Για να έχει εφαρμογή η παρέκκλιση αυτή, πρέπει να τηρούνται οι διατάξεις του κεφαλαίου V.B.4 των κοινοτικών κατευθυντήριων γραμμών για τις κρατικές ενισχύσεις στον τομέα της γεωργίας και δασοκομίας (εφεξής «οι κατευθυντήριες γραμμές») όσον αφορά τις ενισχύσεις για την καταπολέμηση ζωικών ασθενειών, που παραπέμπουν στο άρθρο 10 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1857/2006 της Επιτροπής της 15ης Δεκεμβρίου 2006, σχετικά με την εφαρμογή των άρθρων 87 και 88 της Συνθήκης στις κρατικές ενισχύσεις προς μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στον τομέα της παραγωγής γεωργικών προϊόντων και για την τροποποίηση του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 70/ Το άρθρο 10 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1857/2006 ορίζει στην παράγραφο 1 ότι οι ενισχύσεις αποζημίωσης των γεωργών για τις δαπάνες πρόληψης και εκρίζωσης νόσων ζώων [ ] στις οποίες υποβλήθηκαν και που αφορούν υγειονομικούς ελέγχους, εξετάσεις και άλλα μέτρα ανίχνευσης, αγορά και χορήγηση εμβολίων, φαρμάκων [ ], σφαγή και καταστροφή των ζώων [ ], συμβιβάζονται με την κοινή αγορά κατά την έννοια του άρθρου 87 παράγραφος 3 στοιχείο γ) της Συνθήκης και απαλλάσσονται από την υποχρέωση κοινοποίησης κατά το άρθρο 88 παράγραφος 3 της Συνθήκης εφόσον πληρούν τις ακόλουθες προϋποθέσεις και τους όρους των παραγράφων 4 έως 8: α) η ακαθάριστη ένταση της ενίσχυσης δεν πρέπει να υπερβαίνει το 100 % β) η ενίσχυση χορηγείται σε είδος μέσω επιδοτούμενων υπηρεσιών και δεν πρέπει να περιλαμβάνει άμεσες χρηματικές πληρωμές σε παραγωγούς Απόφαση του Δικαστηρίου της 13ης Ιουλίου 1988, Γαλλία κατά Επιτροπής, 102/87, Συλλογή 1988, σ ΕΕ C 319 της , σ. 1. ΕΕ L 358 της , σ. 3. 3

4 16. Οι προαναφερόμενες παράγραφοι 4 έως 8 προβλέπουν τα ακόλουθα: - οι ενισχύσεις πρέπει να καταβάλλονται σε σχέση με νόσους [ ] για τις οποίες υφίστανται, σε κοινοτικό ή εθνικό επίπεδο, νομοθετικές, κανονιστικές ή διοικητικές διατάξεις οι ενισχύσεις πρέπει άρα να εντάσσονται στο πλαίσιο δημόσιου προγράμματος σε κοινοτικό, εθνικό ή περιφερειακό επίπεδο για την πρόληψη, τον έλεγχο ή την εκρίζωση της σχετικής νόσου [ ]. Οι νόσοι [ ] πρέπει να προσδιορίζονται σαφώς στο πρόγραμμα, το οποίο πρέπει επίσης να περιλαμβάνει περιγραφή των σχετικών μέτρων. - Η ενίσχυση δεν πρέπει να συνδέεται με νόσο για την οποία η κοινοτική νομοθεσία προβλέπει ειδική επιβάρυνση για μέτρα ελέγχου. - Η ενίσχυση δεν πρέπει να συνδέεται με μέτρα για τα οποία η κοινοτική νομοθεσία προβλέπει ότι το κόστος τους επιβαρύνει τη γεωργική εκμετάλλευση, εκτός εάν το κόστος των εν λόγω μέτρων ενίσχυσης αντισταθμίζεται πλήρως από υποχρεωτικές επιβαρύνσεις των παραγωγών. - Όσον αφορά τις νόσους των ζώων, η ενίσχυση πρέπει να χορηγείται για τις νόσους που αναφέρονται στον κατάλογο νόσων των ζώων του Παγκόσμιου Οργανισμού για την Υγεία των Ζώων ή/και στο παράρτημα της απόφασης 90/424/ΕΟΚ 4. - Τα καθεστώτα ενίσχυσης πρέπει να έχουν θεσπιστεί εντός τριών ετών μετά την πραγματοποίηση της δαπάνης ή της ζημίας. Η ενίσχυση πρέπει να καταβληθεί εντός τεσσάρων ετών μετά την πραγματοποίηση της δαπάνης ή της ζημίας. 17. Το άρθρο 10 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1857/2006 ορίζει στην παράγραφο 3 ότι από το ανώτατο ποσό των δαπανών ή ζημιών που είναι επιλέξιμες για ενίσχυση πρέπει να αφαιρούνται τα ποσά που ενδεχομένως έχουν εισπραχθεί στο πλαίσιο καθεστώτων ασφάλισης και οι δαπάνες που δεν πραγματοποιήθηκαν λόγω της νόσου, οι οποίες διαφορετικά θα είχαν πραγματοποιηθεί. 18. Η Επιτροπή διαπιστώνει ότι πληρούνται οι όροι που αναφέρονται στο σημείο 15 ανωτέρω, εφόσον οι ενισχύσεις δεν επιτρέπεται να υπερβαίνουν το 100 % και χορηγούνται με τη μορφή επιδοτούμενων υπηρεσιών. 19. Όσον αφορά την τήρηση των όρων του σημείου 16 ανωτέρω, η Επιτροπή διαπιστώνει ότι υπάρχει εθνικό πρόγραμμα πρόληψης της νόσου, το οποίο πλαισιώνεται από τους νόμους και το διάταγμα που αναφέρονται στο σημείο 4 ανωτέρω, ότι δεν υπάρχει ειδική επιβάρυνση των παραγωγών και ότι το κόστος των μέτρων δεν επιβαρύνει τους παραγωγούς, ότι η ψευδοπανώλη των πτηνών περιλαμβάνεται στον κατάλογο νόσων των ζώων του Παγκόσμιου Οργανισμού για την Υγεία των Ζώων, ότι το καθεστώς ενισχύσεων θεσπίστηκε εντός τριετίας από την εμφάνιση της νόσου (βλ. σημείο 5) και ότι στην προκειμένη περίπτωση οι ενισχύσεις θα καταβληθούν εντός τετραετίας από το ζημιογόνο γεγονός (δεν πρόκειται ακριβώς για πληρωμή, εφόσον πρόκειται για επιδοτούμενες υπηρεσίες, αλλά το καθεστώς προβλέπεται να διαρκέσει μόνο έως τις 31 Δεκεμβρίου ΕΕ L 224 της , σ

5 βλ. σημείο 7). Επομένως, η Επιτροπή μπορεί να συμπεράνει ότι πληρούνται οι όροι του σημείου Η Επιτροπή μπορεί επίσης να θεωρήσει ότι πληρούνται οι όροι του σημείου 17 ανωτέρω, δεδομένου ότι, όπως αναφέρεται στο σημείο 5, από το ποσό των επιλέξιμων δαπανών αφαιρέθηκαν οποιοδήποτε ποσά έχουν εισπραχθεί στο πλαίσιο ασφαλιστηρίου συμβολαίου, καθώς και οι δαπάνες που δεν πραγματοποιήθηκαν λόγω της νόσου, οι οποίες διαφορετικά θα είχαν πραγματοποιηθεί. 21. Με βάση τα ανωτέρω, η Επιτροπή μπορεί να συμπεράνει ότι τηρούνται οι σχετικές διατάξεις του άρθρου 10 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1857/2006 και, επομένως, του κεφαλαίου V.B.4 των κατευθυντήριων γραμμών. 22. Ωστόσο, οι κατευθυντήριες γραμμές προβλέπουν επίσης, στο σημείο 16, ότι οι ενισχύσεις χορηγούνται μόνο για δραστηριότητες που αναλαμβάνονται ή υπηρεσίες που παρέχονται μετά τη θέσπιση του καθεστώτος ενισχύσεων και την κήρυξή του συμβατού με τη Συνθήκη από την Επιτροπή, η δε διάταξη αυτή συμπληρώνεται από διάταξη σύμφωνα με την οποία, όταν το καθεστώς προβλέπει την υποβολή αίτησης ενίσχυσης, επιλέξιμες είναι μόνο οι δραστηριότητες που αναλαμβάνονται ή οι υπηρεσίες που παρέχονται μετά την υποβολή της αίτησης στην αρμόδια αρχή και την αποδοχή της από την εν λόγω αρχή. 23. Στην προκειμένη περίπτωση, η Επιτροπή διαπιστώνει ότι ο όρος αυτός και η διάταξη αυτή δεν έχουν τηρηθεί, δεδομένου ότι παρασχέθηκαν επιδοτούμενες υπηρεσίες ήδη τον Ιούνιο του Ωστόσο, η Επιτροπή σημειώνει ότι οι εν λόγω υπηρεσίες ήταν δικαιολογημένες λόγω της ανάγκης ανακοπής της εξάπλωσης της νόσου και ότι θα ήταν αντιπαραγωγικό, δεδομένου του επείγοντος χαρακτήρα της υπόθεσης, να αναμένονται οι διάφορες εγκρίσεις παρέμβασης. Επιπλέον, από τα ανωτέρω προκύπτει ότι τηρήθηκαν οι λοιποί κανόνες σχετικά με τα προληπτικά μέτρα κατά των νόσων των ζώων. 24. Τέλος, η Επιτροπή διαπιστώνει ότι οι προβληματικές επιχειρήσεις έχουν αποκλειστεί από το καθεστώς, όπως και οι επιχειρήσεις που όφειλαν ακόμη να επιστρέψουν μη συμβιβάσιμη ενίσχυση, προσαυξημένη με τους τόκους υπερημερίας, για όσο χρονικό διάστημα δεν έχει επιστραφεί ή δεν έχει κατατεθεί σε μπλοκαρισμένο λογαριασμό. 25. Λαμβανομένων υπόψη των ανωτέρω, η Επιτροπή μπορεί να συμπεράνει ότι οι εν θέματι ενισχύσεις μπορούν να επωφεληθούν από την παρέκκλιση που προβλέπεται στο άρθρο 107 παράγραφος 3 στοιχείο γ) της Συνθήκης. IV. ΑΠΟΦΑΣΗ 26. Η Επιτροπή εκφράζει τη λύπη της για το γεγονός ότι η Κύπρος έθεσε σε εφαρμογή το εν θέματι καθεστώς κατά παράβαση του άρθρου 108 παράγραφος 3 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ωστόσο, αποφάσισε, με βάση την ανωτέρω εκτίμηση, να θεωρήσει την ενίσχυση συμβιβάσιμη με την εσωτερική αγορά. 5

6 27. Σε περίπτωση που η παρούσα επιστολή περιέχει εμπιστευτικά στοιχεία τα οποία δεν πρέπει να κοινοποιηθούν σε τρίτους, καλείστε να ενημερώσετε την Επιτροπή, εντός προθεσμίας δεκαπέντε εργάσιμων ημερών από την ημερομηνία λήψης της παρούσας. Εάν η Επιτροπή δεν λάβει εμπρόθεσμα αιτιολογημένη αίτηση προς τον σκοπό αυτό θα θεωρήσει ότι συμφωνείτε με την κοινοποίηση σε τρίτους και με τη δημοσίευση ολοκλήρου του κειμένου της επιστολής στη γλώσσα του πρωτοτύπου, στην ακόλουθη ηλεκτρονική διεύθυνση: Η αίτηση αυτή πρέπει να αποσταλεί με συστημένη επιστολή ή με τηλεομοιοτυπία στην ακόλουθη διεύθυνση: Με εκτίμηση, Ευρωπαϊκή Επιτροπή Direction générale de l Agriculture et du Développement rural Direction M. Législation agricole Unité: M.2. Concurrence Bureau: Loi 130 5/94 A B-1049 BRUXELLES Belgique Φαξ: Για την Επιτροπή Dacian CIOLOŞ Μέλος της Επιτροπής 6