ΤΑ ΕΥΑΓΓΕΛΙΑ. Για πρώτη φορά τη λέξη Εὐαγγέλιο σαν ό- νομα ενός βιβλίου τη συναντούμε στον Ιουστίνο τον μάρτυρα.

Transcript

1 Ο όρος ευαγγέλιον = χαρμόσυνη αγγελία. Αρχικά η λέξη «εὐαγγέλιον» σήμαινε την α- μοιβή που δινόταν σ' έναν που έφερνε καλές ειδήσεις. Αργότερα η λέξη κατέληξε να σημαίνει αυτές τις ίδιες τις ειδήσεις

2 Έτσι χρησιμοποιήθηκε από την Εκκλησία, για να δηλώσει την σπουδαιότερη από όλες τις ειδήσεις, τη λύτρωση που προσφέρει ο Θεός στον κόσμο με την ενανθρώπηση του Υιού Του. Η νίκη του Χριστού επί των δυνάμεων του σκότους.

3 Η λέξη αυτή κατ' επανάληψη χρησιμοποιήθηκε από τον Ιησού (βλ. Μρ 1,15. 8,35. 10,29) και εν συνεχεία από την πρώτη Εκκλησία. Μέσα στα βιβλία της Κ. Διαθήκης, ιδιαίτερα στις επιστολές του Παύλου απαντάται συχνά η χρήση της λέξεως «εὐαγγέλιο», που δηλώνει το λυτρωτικό μήνυμα της θυσίας και της αναστάσεως του Χριστού.

4 Από το 2ο αιώνα και ύστερα η λέξη εὐαγγέλιο δήλωνε, εκτός του κηρύγματος και της δράσης του Χριστού και τα βιβλία ε- κείνα της Κ. Διαθήκης πού περιέχουν το γεγονός της νίκης του Χριστού κατά του κράτος του διαβόλου και του θανάτου.

5 Για πρώτη φορά τη λέξη Εὐαγγέλιο σαν ό- νομα ενός βιβλίου τη συναντούμε στον Ιουστίνο τον μάρτυρα.

6 Η πρώτη Εκκλησία τόνιζε την απόλυτη ενότητα του ευαγγελίου και ο άγιος Ειρηναίος ομιλεί για «τετράμορφον εὐαγγέλιον, ἑνί δέ Πνεύματι συνεχόμενον» (Κατά Αἱρ. ΙΙΙ 11,8).

7 Η Εκλησία καθιέρωσε την ονομασία των τεσσάρων Ευαγγελίων «εὐαγγέλιον κατά Ματθαῖον», «κατά Μᾶρκον» κ.τ.λ.., που σημαίνει Ευαγγέλιον κατά την κατάθεση του Ματθαίου ἤ κατά την κατάθεση του Μάρκου κ.τ.λ..

8 Πρόκειται δηλαδή για το ένα «εὐαγγέλιο» του Ιησού Χριστού, Διαφορετικά θα ονομάζονταν Εὐαγγέλιον τοῦ Ματθαίου, τοῦ Μάρκου κ.τ.λ..

9 Τα τέσσερα πρώτα βιβλία της Κ. Διαθήκης διακρίνονται ως ιδιαίτερη ομάδα στο σύνολο των λοιπών και το καθένα φέρει τον διακριτικό τίτλο «εὐαγγέλιον κατά». Περιγράφουν την διδασκαλία και το έργο του Ιησού Χριστού.

10 Τα Ευαγγέλια είναι οι κύριες ιστορικές πηγές για τον Ιησού Χριστό και το έργο της θ. οικονομίας.

11 Κατά τη μορφή και το περιεχόμενό τους δεν εντάσσονται σε κανένα γνωστό φιλολογικό είδος της ελληνικής ἤ ιουδαϊκής γραμματείας. Τα έργα αυτά αποτελούν ένα πρωτότυπο είδος στην παγκόσμια φιλολογία.

12 Εχουν κυρίως: 1. ιστορικό, 2. παιδαγωγικό και 3. θεολογικό σκοπό.

13 Δεν είναι πλήρης και συστηματική βιογραφία της ζωής και της δράσης του Χριστού. Θέλουν να προκαλέσουν την πίστη στο πρόσωπο του Χριστού ως τον Υιό του Θεού και να οδηγήσουν στη μετάνοια και στην οδό της αληθείας όσους πιστεύουν σ' αυτόν.

14

15 Συμβολικές παραστάσεις των τεσσάρων Ευαγγελίων Στην παράδοση της εκκλησίας, ιδίως στην εικονογραφία, επικράτησε η ακόλουθη παράσταση των τεσσάρων ευαγγελιστών.

16 Οι τέσσερις Ευαγγελιστές συμβολίζονται με τέσσερα ζώα, διότι θεωρήθηκε ότι σ αυτούς αναφέρεται η προφητεία του προφήτου Ιεζεκιήλ (1, 5-14).

17 Ιεζεκιήλ (1, 5-14). καὶ ἐν τῷ μέσῳ ὡς ὁμοίωμα τεσσάρων ζῴων, καὶ αὕτη ἡ ὅρασις αὐτῶν ὁμοίωμα ἀνθρώπου ἐπ αὐτοῖς, 6 καὶ τέσσαρα πρόσωπα τῷ ἑνί, καὶ τέσσαρες πτέρυγες τῷ ἑνί. 7 καὶ τὰ σκέλη αὐτῶν ὀρθά, καὶ πτερωτοὶ οἱ πόδες αὐτῶν, καὶ σπινθῆρες ὡς ἐξαστράπτων χαλκός, καὶ ἐλαφραὶ αἱ πτέρυγες αὐτῶν. 8 καὶ χεὶρ ἀνθρώπου ὑποκάτωθεν τῶν πτερύγων αὐτῶν ἐπὶ τὰ τέσσαρα μέρη αὐτῶν καὶ τὰ πρόσωπα αὐτῶν τῶν τεσσάρων 9 οὐκ ἐπεστρέφοντο ἐν τῷ βαδίζειν αὐτά, ἕκαστον ἀπέναντι τοῦ προσώπου αὐτῶν ἐπορεύοντο. 10 καὶ ὁμοίωσις τῶν προσώπων αὐτῶν πρόσωπον ἀνθρώπου καὶ πρόσωπον λέοντος ἐκ δεξιῶν τοῖς τέσσαρσι καὶ πρόσωπον μόσχου ἐξ ἀριστερῶν τοῖς τέσσαρσι καὶ πρόσωπον ἀετοῦ τοῖς τέσσαρσι. 11 καὶ αἱ πτέρυγες αὐτῶν ἐκτεταμέναι ἄνωθεν τοῖς τέσσαρσιν, ἑκατέρῳ δύο συνεζευγμέναι πρὸς ἀλλήλας, καὶ δύο ἐπεκάλυπτον ἐπάνω τοῦ σώματος αὐτῶν. 12 καὶ ἑκάτερον κατὰ πρόσωπον αὐτοῦ ἐπορεύετο οὗ ἂν ἦν τὸ πνεῦμα πορευόμενον, ἐπορεύοντο καὶ οὐκ ἐπέστρεφον. 13 καὶ ἐν μέσῳ τῶν ζῴων ὅρασις ὡς ἀνθράκων πυρὸς καιομένων, ὡς ὄψις λαμπάδων συστρεφομένων ἀναμέσον τῶν ζῴων καὶ φέγγος τοῦ πυρός, καὶ ἐκ τοῦ πυρὸς ἐξεπορεύετο ἀστραπή.

18 Σύμφωνα μ αυτή ο Προφήτης είδε τον Θεό να κάθεται στο χερουβικό θρόνο και τις Αγγελικές δυνάμεις με μορφή τεσσάρων ζώων (ανθρώπου, λέοντος, μόσχου και αετού) να ψάλλουν: «Άγιος, άγιος, άγιος Κύριος Σαβαώθ πλήρης ο ουρανός και η γη της δόξης σου».

19 Ο Ειρηναίος πρώτος μας δίνει την εξήγηση των συμβολικών αυτών παραστάσεων - αν και όχι με την γνωστή αντιστοιχία συμβόλου και εὐαγγελιστού που επικράτησε τελικά.

20 Ο ίδιος συσχετίζει το τετράμορφο Ευαγγέλιο με τους τέσσερις στύλους, που κρατούν την Εκκλησία.

21 Η παράδοση αυτή του Ειρηναίου καθιερώθηκε και στην εικονογραφία της Εκκλησίας, ό- που στα τοξοειδή τρίγωνα των τεσσάρων στύλων, που διακρατούν τον τρούλλο, εικονίζονται οι τέσσερις ευαγγελιστές.

22 Ο Ματθαίος παριστάνεται με τη μορφή ανθρώπου. Ο Μάρκος με λέοντα. Ο Λουκάς με μόσχο. Ο Ιωάννης με αετό.

23

24

25 Ο ευαγγελιστής Ματθαίος συμβολίζεται με άνθρωπο, διότι διηγείται ότι ο Μεσσίας γεννήθηκε άνθρωπος από τη γενιά του Δαυίδ και τονίζει ιδιαίτερα το διδασκαλικό του αξίωμα.

26 Ο ευαγγελιστής Ματθαίος

27

28 Ο ευαγγελιστής Μάρκος συμβολίζεται με λέοντα, διότι τονίζει το βασιλικό αξίωμα του Χριστού.

29 Ο ευαγγελιστής Λουκάς συμβολίζεται με μοσχάρι, διότι ο Χριστός καταργεί τις ιουδαϊκές θυσίες με τη δική του λυτρωτική θυσία και τονίζει το αρχιερατικό του αξίωμα.

30 Ο ευαγγελιστής Λουκάς

31 Ο ευαγγελιστής Λουκάς

32 Ο ευαγγελιστής Λουκάς

33 Ο ευαγγελιστής Ιωάννης συμβολίζεται με αετό, διότι τονίζει πολύ τη θεότητα του Χριστού.

34 Ο ευαγγελιστής Ιωάννης

35 Στo τετράμορφο αυτό Ευαγγέλιο μας καταπλήσσει η συμφωνία και η αρμονία που υπάρχει μεταξύ των τεσσάρων συγγραφέων του, η οποία φανερώνει ότι είναι θεόπνευστο.

36 Οι αντιθέσεις που υπάρχουν μεταξύ των Ευαγγελιστών, διότι δεν είναι διαφωνίες, αλλά απλώς διαφορές που συμπληρώνουν την όλη ευαγγελική ιστορία.

37 Διαφορές ευαγγελίων Κατά την εξέταση των τεσσάρων (4) Ευαγγελίων έχουμε να αντιμετωπίσουμε δύο σπουδαία προβλήματα. 1. Ανάμεσα στα πρώτα τρία και το τέταρτο. 2. Οι ομοιότητες και οι διαφορές των τριών πρώτων Ευαγγελίων.

38 1. Η σχέση του κατά Ιωάννην Ευαγγελίου προς τα τρία άλλα Ευαγγέλια, τα οποία ο- νομάστηκαν «συνοπτικά», με την έννοια ό- τι παρουσιάζουν την ίδια γενική όψη της ζωής, της διδασκαλίας και του έργου του Ιησού Χριστού και

39 2. η σχέση των τριών (3) πρώτων Ευαγγελίων μεταξύ τους και ονομάζεται «συνοπτικό πρόβλημα».