Esmat Nazarpour 1, *Rokhsareh Badami 2. MEJDS April; 6: Received: 2016 June 11; Accepted: 2016 July 10.

Transcript

1 MEJDS April; 6: Published online 2017 March 7. Research Article A Comparative Study of the Effect of Local Indigenous Games and Rhythmic Movements of Yoga on Aggressive and Adaptive Behavior in girls with Intellectual Disability Downloaded from jdisabilstud.ir at 0: on Thursday December 6th 2018 Esmat Nazarpour 1, *Rokhsareh Badami 2 Author Address: 1. MSc of Department of Physical Education and Sport Science, Isfahan (Khorasgan) ranch, Islamic Azad University, Isfahan, Iran; 2. Associate professor, Department of Physical Education and Sport Science, Isfahan (Khorasgan) Branch, Islamic Azad University, Jey St., Isfahan, Iran. * Corresponding Author s Address: Isfahan (Khorasgan) Branch, Islamic Azad University, Jey St., Isfahan, Iran. *Tel: +98 (913) ; * rokhsareh.badami@gmail.com Received: 2016 June 11; Accepted: 2016 July 10. Abstract Objective: Physical exercise and sports have been suggested as techniques for improving adaptive behavior and reducing aggression among girls with intellectual disability. Yet, there is no unanimous agreement over the superior type of physical exercise and sport. Accordingly, the present research compared effect of a series of indigenous games and rhythmic yoga movements on aggression and adaptive behaviors among girls with intellectual disability. Methods: This research employed a quasi-experimental design. Convenience sampling was used to recruit 30 girls with intellectual disability aged years old from exceptional children s school in Genaveh-Iran. The participants were assigned to two groups doing indigenous games and yoga. Both groups did exercises for eight weeks. The measurement tools were Aggression Inventory (Qazelseflu et al, 2008) and Adaptive Behavior Scale (Vineland, Correlation t-test and Covariance Analysis were utilized for data analysis. Results: Results showed that indigenous games and rhythmic yoga movements significantly reduced aggression (P<0.01) and improved adaptive behavior (P<0.001).Yet, indigenous game was more successful in reducing aggression than rhythmic yoga movement, though both groups were equally effective in improving adaptive behavior (P=0.13). Conclusion: It can be concluded that the indigenous games and rhythmic yoga movements can result in reducing aggression and improving adaptive behavior among girls with intellectual disability. Keywords: Indigenous games, Aggression, Rhythmic yoga movements, Adaptive behavior, Mental retardation Copyright 2016, MEJDS. This is an open-access article distributed under the terms of the Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License ( which permits copy and redistribute the material just in noncommercial usages, provided the original work is properly cited.

2 1 مجله مطالعات ناتوانی 1۳۹۵ )۶(: ۲۵1-۲۵۶ انتشار برخط اسفندماه 1۳۹۵ مقاله پژوهشی اصیل Downloaded from jdisabilstud.ir at 0: on Thursday December 6th 2018 مقایس ه اثر بازیهای بومی محلی و حرکات ریتمیک یوگا بر پرخاشگری و رفتار سازشی دختران نویسندگان با ناتوانی هوشی عصمت نظرپور 1 *رخساره بادامی ۲ 1.کارشناسارشد روانشناسی ورزشی دانشگاه آزاد اسالمی واحد اصفهان )خوراسگان( دانشکد ه تربیت بدنی اصفهان ایران ۲. دانشیار دانشگاه آزاد اسالمی واحد اصفهان )خوراسگان( دانشکد ه تربیت بدنی اصفهان ایران آدرس نویسند ه مسئول: اصفهان خیابان جی شرقی دانشگاه آزاد اسالمی واحد اصفهان )خوراسگان( دانشکد ه تربیت بدنی و علوم ورزشی *تلفن: ۰۹1۳۳۰۳۶۰۶۹ *رایانامه: rokhsareh.badami@gmail.com تاریخ دریافت: ۲۲ خرداد 1۳۹۵ تاریخ پذیرش : ۲۰ تیر 1۳۹۵ چکیده زمینه و هدف: یکی از راههاییکه برای بهبود رفتار سازشی وکاهش پرخاشگری ناتوانان هوشی پیشنهاد شده است انجام فعالیت بدنی و ورزش است. با این حال دربار ه نوع فعالیت بدنی و ورزشی برتر توافق عام وجود ندارد. بر همین اساس هدف از پژوهش حاضر مقایس ه اثر یک دوره بازیه یا و رفتار سازشی دختران با ناتوانی هوشی بوده است. روشبررسی: پژوهش حاضر نیمهتجربی و از نوع - سپ استثنایی بومی محلی و حرکات ریتمیک یوگا بر پرخاشگری آزمون بود. نمون ه آماری این پژوهش را ۳۰ دانشآموزان دختر با ناتوانی هوشی 1۰-1۴ سال ه مدرس هکودکان شهرستانگناوه تشکیل میدادند که به صورت دردسترس و هدفمند انتخاب و به روش همتاسازی در دوگروه بازیه یا بومی محلی و یوگا قرار گرفتند. هر دوگروه بهمدت ۸ هفته به تمرینات پرداختند. ابزارهای استفادهشده در پژوهش حاضر پرسشنام ه پرخاشگری قزل سفلو و همکاران )1۳۸۷( و پرسشنام ه رفتارسازشی واینلند )1۹۸۴( بودکه بهصورت و توسط والدین تکمیل شد. برای تحلیل دادهها از آزمون تی همبسته و تحلیلکوواریانس استفاده شد. یافتهها: نتایج نشااان داد که بازیه یا نشد. بومی محلی و حرکات ریتمیک یوگا اثر معناداری بر کاهش پرخاشااگری )۰ ۰1>p( و بهبود رفتار سااازشاای )۰ ۰۰1>p( داشااته اساات. همینطور بازی بومی محلی در مقایسه با حرکات ریتمیک یوگا باعثکاهش بیشتری در میزان پرخاشگری شد )۰ ۰۰۲=p( اما در رفتار سازشی تفاوتی بین دو گروه مشاهده نتیجهگیری: میتوانگفت بازیهای بومی محلی و حرکات ریتمیک یوگا بر کاهش پرخاشگری دختران با ناتوانی هوشی مؤثر بوده است. کلیدوا ژهها: بازی بومی محلی پرخاشگری حرکات ریتمیک یوگا رفتارسازشی ناتوانی هوشی. حق انتشار محفوظ است ۱۳۹۵ مجله مطالعات ناتوانی. این یک مقاله با دسترسی آزاد استکه تحت مجوز اختیار-غیرتجاری ۴ ۰ بینالمللی ) منتشر شده استکه به شما اجازه میدهد که مواد منتشر شده در این مقاله را با شرط ارجاع مناسب به نسخ ه اصلی بهطور غیرتجاری نسخهبرداری و توزیعکنید. 251

3 252 مقدمه ۱ ناتوانی هو شی نوعی ناتوانی ا ست که م شخ ص ه ا صلی آن محدودیت معنادار در تواناییهای شاااناختی اسااات که تعامل با محیط را دشاااوار میکند. توانایی شناختی محدود برای تعامل با محیط باعث تضعیف رفتار سازشی این افراد میشود )1(. رفتار سازشی به این معناست که یک فرد تا چه اندازه با انتظارات عمومی زندگی به گونهای اثربخش روبهرو می شود و تا چه اندازه به معیارهای ا ستقالل شخ صی با توجه بهگروه سنی زمین ه اجتماعی- فرهنگی و محیط اجتماعی دست یافته است )۲(. ناتوانان هوشای دارای تفکر ساطحی هساتند و برای پردازش اطالعات به زمان بیشاااتری نیاز دارند )۳(. لذا پاسااا ه یا تأخیری آنها را در معرض بیاعتناایی حقاارت و تنبیاه قرار میدهاد )۴(. همینطور حواسپرتی بیتوجهی ناتوانی در تشخیص سرن ها و رفتار تکانشی باعث ضااااعف در یادگیری مهارت های اجتماعی و روابط آنها با همساا ن میشاود )۵(. متعاقب عدم احترام و خودارزشامندی پایین کمتوانان دچار پرخاشگری میشوند )۶(. کود کان دارای ناتوانی هوشاااای به ساااا بب کمبود خزا ن ه رف تاری از پرخاشگری بهمثاب ه ابزاری برای برآوردن نیازهای خود استفاده میکنند. پرخاشااااگری فعالیتی بالقوه مضاااار و آزاردهنده اساااات که به قصااااد صدمهزدن به دیگران صورت میگیرد. با وجودیکه پرخا شگری یکی از مشاکالت بسایار عمد ه اینحال رفتاری روشه یا معلمان و والدینکمتوانان هوشای اسات با تغییرناپذیر نیست )۷(. مختلفی برای بهبود رفتار ساااازشااای و درمان پرخاشاااگری کودکان و نوجوانان دارای ناتوانی هو شی پی شنهاد شده ا ست که یکی از این راههای بسااایار مهم انجام فعالیت بدنی و ورزش اسااات )۸(. درهمینراساااا تا م طال عات مت عددی اثر فعالیت بدنی و ورزش را بر میزان پرخاشااگری و رفتار سااازشاای افراد کردهاند. بهعنوان مثال با ناتوانی هوشاای بررساای اثر فعالیت ورز شی منظم بر میزان پرخاشگری )۹( و رفتار ساااازشااای )۲( اثر موسااایقی همراه با حرکات موزون بر میزان پرخاشاااگری )1۰( اثر بازیگروهی بر بهبود رفتار ساااازشااای )11( اثر بازی رشد مهارته یا در مدرسااه بر میزان پرخاشااگری )1۲( و اثر بازی بر شناختی کمتوانان ذهنی )1۳( سنجیده شده است و به تأثیر مثبت بازی فعالیت بدنی و ورزش بر کاهش پرخاشااااگری و بهبود رفتار سااازشاای پژوهشها به مقایس ه اشاااره شااده اساات. با اینحال هیچکدام از این انواع فعالیت بدنی بر پرخاشگری و رفتار سازشی اینکودکان نپرداختهاند. به نظر میرسااااد باتوجه به فشااااار روانی که والدین کودکان با ناتوانی هوشی متحمل میشوند و مشکالت مختلفی )اضاااطراب کمداشاااتن عزت نفس و...( که خود بچهها با آن مواجه هستند باید نوع فعالیت بدنی بهتر برای آنها شناسایی شود. متخ ص صان بازی را در بهبود مشکالت رفتاری بسیار مؤثر یافتهاند. اعتقاد بر این ا ست کهکودک در بازی اح سا سات و م شکالت خود را به نمایش گذاشاااته روشه یا ارتباط برقرار میکند )1۴(. از بین بازیه یا جدید را آزمایشکرده و با دیگران مختلف بازیه یا بومی ایران اهمیت زیادی دارند چرا که ری شه در خالقیت پی شینیان این مرز و بوم دارند و در بافت منا سب اجتماعی-فرهنگی شکلگرفتهاند و با اساااتفاد ه بهینه از حداقل امکانات و فضاااا حداکثر تحریک حسااای- عصاااابی را ایجاد نموده و متناسااااب با توانایی افراد باعث افزایش تواناییه یا ادراکی-حرکتی و شاناختی-هیجانی میشاوند. بازیه یا بومی ایران دارای انواع و سااااطوت مختلفی هسااااتند که بهطورک یل کدام بهنحوی و میا هر د ستگاه ع صبی را تحریک نموده وکودک را به فعالیت دارند و ضمن ایجاد نشاط و آمادگی عصبی موجب برانگیختگی و تعامل بخشه یا.)1۵( یوگا یکی دیگر از ف عال یت ه یا حسااای-ادراکی و تصااامیمگیریکودک میگردند بدنی اساااات که اخیرا هدف تو جه بسااایاری قرار گرفته اسااات. یوگا ورزشااای بدنی-ذهنی اسااات که با فرآیندهای فیزیولوژیکی و روانی ارتباط دارد. تأکید یوگا بر آرامساااازی اساات که متمایز از ورزشهای معمول اساات. یوگا بهطور منظم باعث انقباض و ا ستراحت پیو ست ه ع ضالت در انجام حرکات تغییر الگوی تنفساای تقویت توجه و هوشاایاری ذهنی تقویت عضاال ه قلب بهبود گردش خون آرامسااازی تنش عضااالت و رهایی ذهن از اسااترس و هیجانات منفی در طول تمرین میشود )1۶(. باتوجه به مطالب مذکور هدف از پژوهش حاضاار مقایساا ه اثر دو نوع فعالیت بدنی مختلف یعنی یک دوره بازیه یا پرخاشگری 2 بومی محلی و یوگا بر و رفتار سازشی کودکان با ناتوانی هوشی بوده است. روش بررسی پژوهش حاضااار نیمهتجربی و از نوع - سپ آزمون اسااات. شاااارکتکنندگان این پژوهش را ۳۰ دانشآموز دختر 1۴-1۰ سااااال ه دارای ناتوانی هو شی ت شکیل میدادند که در سال تح صیلی ۹۵-۹۴ در مدرسه کودکان استثنایی شهرستان گناوه مشغول به تحصیل بودند. برای اطمینان از عدم تأثیرگذاری نقایص حساااای مانند فقدان کامل حواس بینایی شاانوایی و مسااه پروند ه دانشآموزان بررساای شااد و دانشآموزانی که دارای چنین نواقصااای بودند و همچنین دانشآموزانی که دارای معلولیت جساااامی یا چندمعلولیتی بودند از مطالعه حذف شاادند. شاارکتکنندگان این تحقیق براساااس تشااخیص روانپزشااک کمتوان ذهنی تشخیص داده شده بودند و در آزمون هوش ریون نمرات ۵۰ تا ۷۰ راکسبکرده بودند که نشاندهند ه آموزشپذیری آنها بود. برای اندازهگیری رفتار سااازشاای از پرسااشاانام ه رفتار سااازشاای واینلند )1۹۸۴( و برای سنجش پرخاشگری از پرسشنام ه پرخاشگری کودکان کمتوان ذهنی بهرامی داورمنش و قزل سفلو )1۳۸۷( استفاده شد. پرسشنام ه پرخاشگری کودکانکمتوان ذهنی توسط بهرامی داورمنش و قزل سافلو )1۳۸۷( سااخته شاده اسات. این پرساشانامه شاامل ۷۸ سااااؤال با مقیاس لیکرت چهاردرجهای اساااات که از مجموع آنها سااااؤا ت 1 تا ۴ پرخاشااااگری کالمی به خود سااااؤا ت ۵ تا 1۳ پرخا شگری غیرکالمی به خود سؤا ت 1۴ تا ۳1 پرخا شگری کالمی به غیرخود و ساؤا ت ۳۲ تا ۷۸ پرخاشاگری غیرکالمی به غیرخود را میسنجد. درخصوص پایایی این پرسشنامه ضریب آلفایکرونباخ در پرخاشااااگری کالمی به خود ۰ ۸۹ پرخاشااااگری غیرکالمی به خود ۰ ۹۸ پرخا شگری کالمی به غیرخود ۰ ۹۸ پرخاشگری غیرکالمی به غیرخود ۰ ۹۹ و پرخاشگریکل ۰ ۹۹ گزارش شده استکه حاکی از با پایایی ی این پرسشنامه است )1۷(.

4 p Downloaded from jdisabilstud.ir at 0: on Thursday December 6th 2018 برای ارزیابی رفتار سااازشاای کودکان کمتوان ذهنی از مقیاس رفتار ساز شی واینلند )1۹۸۴( ا ستفاده شد. نمرههای این مقیاس تو سط والدین کودک به دسات میآید که در این تحقیق بهدلیل شاناخت و آگاهی بیشاتر والدین از کودک خود در زمین ه رفتارهای ساازشای از فرم والدین )مادر( ا ستفاده شد. وین )1۸( معتقد ا ست این مقیاس اولینبار در سااال 1۹۶۵ توسااط دال منتشاار شااده اساات و در سااال 1۹۸۴ اساااپارو و همکاران در آن تجدیدنظر کردند. مقیاس رفتار ساز شی واینلند یکی از مقیاسهای تحولی ا ست که با میزان توانایی فرد در برآوردن نیازهای عملی خود و قبول مسئولیت سروکار دارد و این مقیاس گساتر ه سانی تولد تا با تر از بیساتوپنجساالگی را در بر میگیرد و تا دوازدهسالگی برای هر سال سؤالهای مجزا دارد اما از دوازده سالگی به بعد سؤا ت م شترک ه ستند. بااینحال معلوم شده اساااات که کارآمدی آن در ساااانین پای نی تر و بهویژه در گروههای عقبماند هذهنی به حداکثر میرسد )1۸(. این مقیاس دارای 11۷ ماده )سؤال( است که به گروههای یکساله تقسیم شدهاند. در هر ماده اطالعات آزمون میآید. از بلکه اساس راه مقیاس مصاحبه بر با این والدین امر زم نه از طریق موقعیتهای یا استوار مطلعین که است کودک به دست زندگی در فرد روزمره توانایی چه کارهایی را دارد. آناستازی و براهنی )1۳۷1 نقل از جلیلوند و غباری بناب 1۹( روایی این مقیاس را ۰ ۸1 و پایایی آن را ۰ ۷۳ گزارش نمودند و معتقدند که روایی و پایایی آن در سنین پایینتر و بهویژه در گروههای عقبماند هذهنی قوت بیشتری برخوردار است )1۹(. قبل از شااروع طرت رضااایتنام ه شاارکت کودکان در طرت پژوهشاای متغیر گروه تو سط والدین تکمیلگردید. سپس شرکتکنندگان باتوجه به نمرهای که در آزمون هوش ریون کسااااب کرده بودند بهترتیب از با به پای نی مرتب شدند سپس از هر دو نمر ه متوالی بهطور تصادفی یوگا و یکی در گروه بازیه یا بومی محلی قرار گرفتند. قبل از تمرینات والدین هر دو گروه پرسااشاانامهه یا یکی در گروه شروع پرخاشااگری و رفتار سااازشاای را تکمیل کردند و بعد از آن هر دوگروه تمرینات خود را که شااامل ۸ هفته و هر هفته ۳ جلسااه و هر جلسااه ۶۰ دقیقه بود انجام دادند. پس از اتمام دور ه تمرین مجددا پرساشانامهها توساط والدین تکمیل شد. برای تحل یل داده ها از روش ه یا استنباطی و از آزمونه یا آماری SPSS از روشه یا تی آ ماری در دو سااااطص توصاااایفی و آماری متناسب با مقیاس دادهها و از نرمافزار نسخ ه ۲۲ استفاده شد. برای آزمودن فرضیهه یا تحقیق آمار اسااتنباطی اسااتفاده شااد. برای مقایساا ه و هر یک از گروهها از آزمون تی وابساااته و برای مقایسااا ه دو گروه از تحلیل کوواریانس و در صورت معنادارنبودن اثر از مساااتقل اساااتفاده شاااد. برای تمامی فرضااایهها مقدار آلفا ۰ ۰۵ درنظرگرفته شد. یافتهها ۳ در جدول شااااماره در پرساشانام ه پرخاشاگری قزل سافلو 1 میانگین نمرات و هر گروه و مقیاس رفتار ساازشای وایلند آمده اسااات. برای مقایسااا ه نمرات و هر گروه از آزمون تی زوجی استفاده شده است. جدول 1. نتایج آزمون تی وابسته جهت مقایس ه میانگین متغیر پرخاشگری و رفتار سازشی در دو مرحل ه و پرخاشگری رفتار بومی محلی ی وگا میانگین انحرافمعیار مقدار p ۰ ۰۳۹ ۰ ۰1۴ ۳۴ ۳۴ ۵ ۴۳ ۲۲ ۰۹ ۲۲ ۰۶ ۲۷ ۸۰ ۸ 1۳ ۲۸ ۸۶ ۲۳ ۸۰ سازشی 1۹ بومی محلی ی وگا ۰ ۰۰1 ۰ ۰۰1 ۰ ۹۶ ۰ ۲۴ ۰ ۸۴ ۰ ۴۴ 1 ۷۳ ۳ ۸۳ 1 ۷۰ ۳ ۶۳ یافتههای جدول 1 نشان میدهد بین نمرهه یا سازشی هر دو گروه پرخاشگری و رفتار در دو مرحله و تفاوت معناداری وجود دارد بهعبارتدیگر نمر ه رفتار سازشی هر دوگروه در مرحل ه در مقایسه با مرحل ه افزایش معنادار داشته )۰ ۰۵>p( و نمر ه پرخاشگری هر دو گروه در مرحل ه در مقایسه با مرحل ه کاهش معنادار نشان میدهد )۰ ۰۵>p(. جهت انجام تحلیل دقیقتر و با هدف حذف اثر برای مقایس ه میانگین متغیر رفتار سازشی و پرخاشگری بین و در دو گروه بومی محلی و یوگا از تحلیلکوواریانس استفاده شد. نتایج این آزمون نیز نشاندهند ه این بود که نمر ه پرخاشگری بین دو گروه بازیهای بومی محلی و یوگا پس از کنترل نمر ه تفاوت معناداری داشته است ) Partialη2=۰ ۲۹ <۰ ۰1 11 ۲۹= )1 ۲۷( F(. مقایس ه میانگینها در جدول 1 نشاندهند ه این است که بازیهای بومی محلی بهمیزان بیشتری پرخاشگری را کاهش داده است اما همین آنالیز نشان داد که بین و در دو گروه بومی محلی و یوگا در نمر ه رفتار سازشی تفاوت معناداری وجود ندارد ۰ ۰۷( = Partialη2 p>۰ ۰۵ =۲ ۲۹۵ )1 ۲۷(.)F 253

5 254 بحث 4 افراد با ناتوانی هوشی از لحاظ بهر ه هوشی و رفتار سازشی نمیتوانند بهخوبی افراد عادی عمل کنند بههمیندلیل با مشااااکالت عدیدهای روبهرو میشااااوند که در امر بهسااااازی آنان را با مشااااکالتی مواجه میسازد. هدف از پژوهش حاضر مقایس ه اثر بازیه یا محلی و بومی حرکات ریتمیک یوگا بر پرخاشااگری و رشااد اجتماعی دختران دارای ناتوانی هوشی 1۰-1۴ سال بود. یافتهه یا پژوهش حا ضر ن شان داد که ۸ هفته بازیه یا محلی و بومی حرکات ریتمیک یوگا باعثکاهش پرخاشااگری دختران دارای ناتوانی هوشای شاده اسات. اثر مثبت بازیه یا بوی محلی و حرکات ریتمیک یوگا بر پرخاشگری با یافتههای ستکوئیز و مازور ) ۲۰ ( گابل-هال و همکاران )۲1( ماژورک و همکاران )۲۲( میشااان )۲۳( افروز و همکاران )۷( آقایینژاد و همکاران )۲( آقایوساافی و علیپور )1۰( و صااباغیانراد و فتحی )1۲( که نشااان دادند فعالیت بدنی مشااکالت رفتاری و پرخاشگری راکاهش میدهد در یک راستاست. کاهش پرخا شگری دیدگاه فیزیولوژیکی و اجت ماعی متعاقب انجام فعالیت بدنی و ورزش را میتوان از توج یه کرد. از د یدگاه فیزیولوژیکی متعاقب تمرین آزادسااااازی کاتکولآمینها )آدرنالین نورآدرنالین و دوپامین( و اندورفین افزایش مییابد.کاتکولآمینها نقش بهسزایی در کنترل حرکات حا ت روانی و اسااااترس دارند. توام با آزادسااااازی کاتکولآمین ها شااااادابی و حا ت روانی مث بت تجر به میشااااود. همینطور اندورفین بهعنوان مورفینه یا درونزاد بر دا شتن اح ساس خوب مت عا قب ورزش تأثیر میگذارد. افزایش د مای بدن مت عا قب تمرین نیز فرضااای ه دیگری اسااات که باید به آن اشاااارهکرد. مورگان و اوکنور بیان میکنند که افزایش دمای بدن در اثر تمرین باعث کاهش تنش عضاالت شاده و به تأثیرات مثبت روانی منجر میشاود همچنین شرکت در تمرینات جسمانی میشود و در باعث رهایی روانی از منابع اصلی نگرانی نتیجه فرد احساس بهتری پیدا میکند )به نقل از ۲۴(. از نظر اجتماعی کاهش پرخاشااااگری متعاقب فعالیت جساااامی ممکن اساات بهعلت گروهیبودن این تمرینات باشااد زیرا فرصااتی برای این دانشآموزان فراهم میسااازد که خارج از قواعد و قوانین رساامی در محیطی شااااد به تخلی ه هیجانات خود بپردازند و از تجمع و تخلی ه انفجاری آنها به شیوههای پرخاشگرانه جلوگیری یافت ه دیگر تحقیق حاضر نشان داد که ۸ هفته بازیه یا بهعملمیآورد )۸(. محلی و بومی حرکات ریتمیک یوگا بر ر شد اجتماعی دختران با ناتوانی هو شی تأثیر مثبت داشته است. یافتهه یا یافتهه یا این پژوهش در خصوص رفتار سازشی با شاااهمیوه اصاافهانی و همکاران )11( هاشاامیان و جراحی )۳( و آقایینژاد و همکاران )۲( در یک راسااااتاساااات. هاشاااامیان و جراحی )۳( در پژوهشااای تأثیر بازیدرمانی در پیشااارفت مهارته یا شااناختی حرکتی و اجتماعی دانشآموزان عقبماند ه ذهنی را بررساای کردند. نتایج نشااااان داد که بازیدرمانی باعث پیشاااارفت اجتماعی آموزشی و مهارته یا حرکتی در کودکان عقبماند هذهنی آموزشپذیر میشااود. آقایینژاد و همکاران )۲( در پژوهشاای دیگر تأثیر یک دوره فعالیت منظم ورزشی بر بهبود رفتار سازشی دانشآموزان کمتوان ذهنی آموزشپذیر ۹ تا 1۵ ساال ه شاهرساتان لردگان را بررسایکردند. نتایج نشان داد اجرای یک دوره فعالیت منظم ورزشی بر بهبود رفتار سازشی مؤثر بوده است. بهبود رفتار سااازشاای اینگو نه توج یه کرد: شاااارکت در ورزشه یا مهارته یا متعاقب انجام فعالیت بدنی و ورزش را میتوان گروهی با عث کسااااب اجتماعی رفتاری و ارتباطی زم برای حضااور در صااحن ه روابط فردی و اجتماعی می شودکه به سهم خود باعث پا س سازنده بااه رفتااار دیگران و رشاااااد اجتماااعی میگردد. همینطور بااازی و تمرینه یا گروهی بهدلیل اینکه جنب ه گروهی دارند موجب تشااااویق کودک کمتوان ذهنی در ورود بااه جمع و در نتیجااه تقلیاادکردن مهارته یا بازی از دیگر کودکان میشاااود )۹( نتیج ه این تقلید و همانند سازی ایجاد و ر شد توانمندیهای اجتماعی و رفتار ساز شی خواهد بود. تبیین دیگر این است که متعاقب فعالیت بدنی مهارته یا ادراکی حرکتی این کودکان افزایش مییا بد )۲۵( و متعاقب افزایش مهارته یا ادراکیحرکتی رفتار ساازشای و خردهمقیاسه یا آن مانند جاب جایی و حرکت خود یاری در پوشاااا یدن و خود یاری عمومی کودکان کمتوان ارتقا مییابد. باتوجه میتوان به دیدگاههای ذاتی نا کامیخشااااو نت یادگیری اجت ماعی به شرت زیر تبیین کرد: دیدگاه نظریهپردازان ذاتی خشااااونت ورزش و تمرین نقش کارکردی مهمی در جامعه ایفا میکنند. زیرا به افراد کمک میکند تا خشااااونت ذاتی خود را در مسایرهای اجتماعی پذیرفتهشاده تخلیه کنند. ورزش و فعالیت بدنی باعث میشود ورزشکاران چگونگیکنترل احساساتشان را یاد بگیرند. همچنین نقشگزاری بهطور خاص روش بسیار مؤثری در کاهش احساس عصبانیت و رفتارهای عصبی ورزشکاران محسوب میشااااود. تأثیرات آموزش مدیریت احساااااس و رفتار بعد از اتمام دورههای آموزشی و نقشگزاری تداوم خواهد داشت )۲۶(. در پژوهش حاضاار مقایساا ه ۸ هفته بازیه یا ریتمیک یوگا بر پرخاشااااگری نشااااان داد که بازیه یا بومی محلی و حرکات بومی محلی در مقایسه با حرکات ریتمیک یوگا پرخاشگری را بهمیزان بیشتریکاهش داده اساات. کاهش بیشتر پرخاشااگری متعاقب بازیه یا بومی محلی را میتوان باتوجه به نظری ه پرخاشگری غریزی تبیینکرد. براساس این نظر یه پر خاشااااگری در درون افراد وجود دارد و افراد بهدنبال راهی برای رهاکردن آن هستند. رهاکردن پرخاشگری ممکن است بهصورت پذیرفتنی یا ناپذیرفتنی و ضداجتماعی با شد. ورزش و سیلهای مناسب و پذیرفتنی برای رهاکردن پرخا شگری ا ست درحالیکه جنگ و دعوا وسایلهای نامناساب اسات. ورزش فرصاتی برای کشامکش با حریفان اساااات و فرد با رنجاندن حریف حس خوبی پیدا میکند و بدینگونه پرخاشگری خود را بروز میدهد )۲۶(. بر این اساس به نظر میرسد بازیه یا بومی محلی بهدلیل رقابتی بودن فرصت بیشتری برای تخلیه هیجانی فراهم آوردهاند. یافت ه دیگر این مطالعه نشااااان داد که بین اثر بازیه یا بومی محلی و حرکات ریتمیک یوگا بر رفتار سااازشاای تفاوت معناداری وجود ندارد. این یافته با یافت ه مطالع ه خیراندیش و بادامی )۲۵( همخوانی ندارد. خیراندیش و بادامی )۲۵( در پژوهشاااای به مقایساااا ه اثر محیطه یا مختلف تمرینی بر رفتار ساااازشااایکودکانکمتوان ذهنی آموزشپذیر

6 پرداختند. نتایج نشااااان داد که تمرین در محیط رقابتی در مقایسااااه با محیط غیررقابتی با عث افزایش معنادار در بهبود رفتار سااااازشاااای کودکانکمتوان ذهنی شااده اساات که این موضااوع را به تعاملی بودن محیط رقابتی و الگوگیری سااایرین از فرد پیروز نساابت دادهاند )۲۵(. اما در این مطالعه تفاوتی بین محیط رقابتی )بازیه یا بومی محلی( و غیررقابتی )یوگا( بر رفتار سااازشاای مشاااهده نشااده اساات. در مطالع ه خیراندیش و بادامی )۲۵( هر دوگروه رقابتی و غیررقابتی به تمرینات ادراکی حرکتی پرداختند یعنی تکلیف یکساان بود و تنها جو انگیزشای محیط متفاوت بود اما در این مطالعه دو گروه تمرینات متفاوتی را انجام دادهاند. شاااااید دو نوع تمرین اثرات متفاوتی را بر مهارته یا حرکتی و اجتماعی داشاااتهاند ولی در مجموع به میزان مشاااابهی رفتار ساز شی را ارتقا دادهاند. به نظر میر سد مطالعات بعدی باید دقیقتر به ارزیا یب پیشاااارفت مهارته یا حرکتی روانی و اجتماعی متعاقب تمرینات بدنی بعدی باید برای شااناسااایی ورزند تا نوع برتر 5 6 نتیجهگیری بپردازند تا به بینش عمیقتری دست یابیم. پژوهشگران تمرین بدنی بهینه برای اینکودکان اهتمام تمرین برای اینکودکان شناسایی شود. پژوهش حاضاار نشااان داد که فعالیت بدنی و بازی میتواند بر کاهش پرخا شگری و بهبود رفتار ساز شی دختران دارای ناتوانی هو شی مؤثر باشاااد. همینطور میزان کاهش پرخاشاااگری متعاقب فعالیت بدنی و بازی میتواند به نوع فعالیت بدنی بستگی داشته باشد. تشکر و قدردانی بدین وسیله از مدیر و مربیان مدرسهکودکان استثنایی شهرستانگناوه و همینطور دانشآموزان شرکت کننده در این پژوهش که با پژوهشگر همکاری نمودند سپاسگزاری مینماییم. 255

7 References 1. Association AP. Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders (DSM-5 ). American Psychiatric Pub; [Link]. 2. Aghayinejad J, Faramarzi S, Karimi M. The effect of a period of regular exercise activity on the improvement of adaptive behavior in educable mentally retarded students. Journal of Motor Learning and Movement. 2015;6(4): [Persian] [Link] 3. Hashemian P, Jarahi L. Effect of painting therapy on aggression in educable intellectually disabled students. Psychology. 2014;05(18):2058. [Link] 4. Ostadhassan Baghal M, Sokhangui Y, Saboonchi R. The effect of Pilates exercises on body posture and some fitness factors in educable mentally retarded subjects. Biological Forum An International Journal. 2015;7(1): [Link] 5. Hardman ML, Drew CJ, Egan MW. Human Exceptionality: School, Community, and Family. 7th ed. Boston: Allyn and Bacon; [Link] 6. Hunter C. Life Skills Education. Abdullahzadeh (translator Persian). Tehran: State Welfare Organization of Iran Publication; [Persian] 7. Afrouz G, Amraei K, Taghi zade M, Yazdani M. The Effectiveness of physical practices on the reduction of slowpace students aggression. Journal of Motor Learning and Movement. 2009;1(3): [Persian] [Link] 8. Meier BP, Wilkowski BM, Robinson MD. Bringing out the agreeableness in everyone: Using a cognitive selfregulation model to reduce aggression. Journal of Experimental Social Psychology. 2008;44(5): [Link] 9. Aghaeinejad J, Faramarzi S, Abedi A. The effect of a period of regular exercise activity on the aggression of educable mentally retarded students. Journal of Motor Learning and Movement. 2013;5(2): [Persian] [Link] 10. Aghayousefi A, Alipur A. The effectiveness of Music-Harmonic movement therapy on aggressive behaviors in children with moderate to severe intellectual disability. Journal of Exceptional Children. 2010;10(4): [Persian] [Link] 11. Shahmiveh Isfahani A, Heidari T, Abedi A, Tavakolniya M. The effectiveness of group plays on psychomotor development of educable mentally disabled preschool boys in preschool in Psychology of Exceptional Individuals. 2013;3(10): [Persian] [Link] 12. Sabaghian Rad L, Fathi F. The effect of school games on aggression in year old intellectually disabled girls. European Journal of Experimental. 2014, 4(5): [Link] 13. Moradi Kachalaki S, Faghirpour M. The effect of play therapy in the development of cognitive skills, social and motor educable mentally retarded students. Jurnal UMP Social Sciences and Technology Management. 2015;3(3): [Link] 14. Ganji K, Zabihi R, Taqavi S. The meta-analysis of the effectiveness of play therapy studies on behavioral disorders in children. Journal of Behavioral Sciences. 2015;9(2):3 4. [Persian] [Link] 15. Asghari Nekaah SM. Educational Applications-Restoration of indigenous games in the education and rehabilitation of children with special needs. Journal of Exceptional Education. 2009;90:3 11. [Persian] [Link] 16. Varma C, Raju P. Yoga therapy in pediatrics. WebmedCentral MEDICAL EDUCATION 2012;3(6):WMC [Link] 17. Ghezel Sofloo K. The effect of training anger management skills with the use of stories, on the reduction of aggression in educable mentally retarded boys aged years [Thesis for MA]. [Tehran, Iran]: University of Welfare and Rehabilitation Sciences; [Persian] 18. Venn J. Assessing Students with Special Needs. New Jersey: Pearson Merrill Prentice Hall; [Link] 19. Jalilvand M, Ghobari BB. Evaluation of dramatic arts role in social development of the educable mentally retarded students. Journal of Research on Exceptional Children. 2004;4(1-4): [Persian] [Link] 20. Setkowicz Z, Mazur A. Physical training decreases susceptibility to subsequent pilocarpine-induced seizures in the rat. Epilepsy Research. 2006;71(2): [Link] 21. Gabler-Halle D, Halle JW, Chung YB. The effects of aerobic exercise on psychological and behavioral variables of individuals with developmental disabilities: a critical review. Res Dev Disabil. 1993;14(5): [Link] 22. Majorek M, Tüchelmann T, Heusser P. Therapeutic Eurythmy-movement therapy for children with attention deficit hyperactivity disorder (ADHD): A pilot study. Complement Ther Nurs Midwifery. 2004;10(1): [Link] 23. Massion J. Sport et autisme. Science & Sports. 2006;21(4): [French] [Link] 24. Lavallee D, Moran AP, Williams MG, Kremer J. Sport psychology contemporary themes. Hemayattalab R, Akbari Yazdi H, Rajabzadeh A, Jafari M. (Persian translator). Tehran: Asre Entezar Publications; [Persian] [Link] 25. Kheirandish F. A comparison between the effects of perceptual-motor training in competitive and non-competitive environments, on self-efficacy and adaptive behavior among educable mentally disabled children [thesis for M.A]. [Isfahan,Iran]. Faculty of Physical Education, University of Isfahan-Khorasgan; [Persian] 26. Vaez Mousavi SMK, Mosayyebi F. Sport Psychology. Tehran: SAMT Publications;2008. pp: [Persian] 256