مجله دانشکده پزشکی دانشگاه علوم پزشکی تهران بهمن 1395 دوره 74 شماره 11 صفحههاي 783 تا 790

Transcript

1 783 ارتباط میان پلیمورفیسم 497A>G در ژن FCGR2A با سقط مکرر در زنان نابارور مجله دانشکده پزشکی دانشگاه علوم پزشکی تهران بهمن 1395 دوره 74 شماره 11 صفحههاي 783 تا 790 مقاله اصیل بررسی ارتباط میان پلیمورفیسم 497A>G در ژن FCGR2A با سقط مکرر در زنان نابارور 1 زهرا مفیدي منش *1 خدیجه عنصري آناهیتا محسنی میبدي 2 1- گروه زیستشناسی دانشکده علوم پایه واحد پرند دانشگاه آزاد اسلامی پرند ایران. 2- گروه ژنتیک مرکز تحقیقات پزشکی تولیدمثل تحقیقات پزشکی تولیدمثل پژوهشگاه رویان تهران ایران. * نویسنده مسي ول: پرند دانشگاه آزاد اسلامی واحد پرند دانشکده علوم پایه گروه زیستشناسی چکیده زمینه و هدف: یکی از عوامل خطرآفرین در بروز سقط ایجاد التهاب و کاهش ایمنی جنین در نتیجه جهش در پلیمورفیسم ژن FCGR2A میباشد. این گیرنده تنها گیرندهاي است که قادر به میانکنش با آنتیباديهاي lgg2 میباشد و تنها راه انتقال این ایمونوگلبولین از مادر به گردش خون جنین اتصال آن به کلاسهاي (FcγR) Fcgamma receptor میباشد که توسط ژن FCGR2A کد میشود. هدف از این مطالعه بررسی ارتباط بین پلیمورفیسم R/H131 در ژن FCGR2A با خطر ابتلا به سقط مکرر در زنان نابارور میباشد. روش بررسی: در این مطالعه مورد-شاهدي فراوانی پلیمورفیسم R/H131 در ژن (FcγRIIA) Fcgamma receptor در 150 زن با سابقه سقط مکرر با داشتن کاریوتاپ نرمال و مقایسه آنها با 150 زن سالم بدون سابقه سقط و داشتن فرزند مراجعهکننده به مرکز ناباروري پژوهشگاه رویان در شهر تهران در اسفند 1393 تا شهریور 1394 صورت گرفت. پس از استخراج DNA ژنومی از لکوسیتهاي خون محیطی بررسی پلیمورفیسم بهروش Amplification refractory (ARMS-PCR) mutation system-polymerase chain صورت گرفت. یافتهها: فراوانی ژنوتیپهاي AG AA و GG پلیمورفیسم R/H131 در ژن FCGR2A در بیماران بهترتیب 54/7 31/3 و %14 و در گروه کنترل بهترتیب 49/2 27/3 و %23/5 بود. ارتباط معناداري بین پلیمورفیسم این ژن و خطر ابتلا به سقط در این جمعیت مورد مطالعه وجود نداشت (0/11=P) همچنین تفاوتی میان سن زنان شرکتکننده در هر دو گروه بیمار و کنترل مشاهده نشد (0/083=P). نتیجهگیري: ارتباط معناداري بین پلیمورفیسم R/H131 با سقط مکرر در زنان نابارور در جمعیت مورد مطالعه مشاهده نشد. کلمات کلیدي: سقط مکرر ژن FCGR2A پلیمورفیسم R/H131 واکنش زنجیرهاي پلیمراز. دریافت: 1395/08/19 ویرایش: 1395/11/21 پذیرش: 1395/11/29 آنلاین: 1395/11/30 تلفن: onsory@gmail.com مقدمه که منجر به بروز مشکلات جسمی روحی و تحمیل هزینههاي اقتصادي 2 بر فرد مبتلا و جامعه میشود. شایعترین عارضه در سه ماهه اول و دوم حاملگی سقط جنین است که بر اساس تعریف ارایه شده توسط سازمان بهداشت جهانی به از دست دادن جنین یا رویان تا وزن 150 g پیش از هفته 22 بارداري گفته میشود. در این میان زنانی که بیش از دو بار سقط 1 جنین پیدرپی را تجربه میکنند دچار سقط مکرر هستند. این بیماري یکی از مهمترین بیماريهاي ناتوانکننده در زنان بهشمار میرود با توجه به شیوع سقط مکرر در سطح جهانی مطالعات گوناگونی بهمنظور شناسایی عوامل مستعدکننده ابتلا به این بیماري انجام یافته است. اگرچه تاکنون علت مشخصی براي این بیماري یافت نشده است بااینحال نتایج بهدستآمده نشان از تا ثیر غیرقابل انکار مجموعهاي از عوامل محیطی همچون سن مصرف دخانیات الکل عوامل ایمونولوژیک و اندوکرین مانند اختلالات انعقادي نقصهاي Tehran Univ Med J (TUMJ) 2017 February;74(11):

2 و 3 زهرا مفیدي منش و همکاران 784 اندومتریال و یا اختلالات غدد درونریز و در نهایت عوامل ژنتیکی در بروز سقط مکرر میباشند. ژن 4 از میان عوامل بالا تاکنون مطالعات گوناگونی در زمینه شناسایی عوامل ژنتیکی موثر بر بروز این بیماري انجام گرفته است. یافتهها حاکی از آن است که سقط مکرر یک بیماري پلیژنیک بوده و خطر ابتلا به آن با انواع لوکوسهاي متعدد ژنی با اندازه اثر کم تعیین میشود. این امر بدان معناست که هر یک از لوکوسهاي ژنی شناختهشده مرتبط با این بیماري تنها میتوانند داراي یک اثر کوچک جمعشونده بر روي خطر کلی ابتلا به بیماري داشته باشند و بهتنهایی 5 نمیتوانند بهطور مستقیم منجر به بروز بیماري شوند. ازاینرو در سالیان اخیر مطالعات گوناگونی بهمنظور شناسایی ژنها و تغییرات ژنتیکی مرتبط با بروز این بیماري در جمعیتهاي گوناگون انجام یافته است. نتایج بهدستآمده از این پژوهشها نمایانگر نقش کلیدي ژنهاي مرتبط با التهاب ژنهاي سیستم آنتیژنهاي لوکوسیت انسانی ژنهاي آنزیمهاي متابولیک ژنهاي آنزیمهاي سمزدایی فاز 1 و 2 ژنهاي مولکولهاي چسبندگی ژنهاي ماتریکس متالوپروتییناز ژنهاي فاکتورهاي رشد مسیرهاي سیگنالینگ سایتوکینها ژنهاي درگیر در آپوپتوزیس تنظیم چرخه سلولی و انکوژنها ژنهاي گیرندههاي هورمونی و نیز ژنهاي تنظیمکننده سیستم ایمنی بهعنوان مهمترین ژنهاي کاندید شناختهشده 6-8 مرتبط با بروز این بیماري میباشند. از جمله مهمترین ژنهاي تنظیمکننده سیستم ایمنی میتوان به ژن FCGR2A اشاره نمود که بهعنوان یکی از ژنهاي کاندید مرتبط با طیف وسیعی از سرطانها و از جمله سقط مکرر بهشمار آورد. یافتههاي انتشاریافته نشان میدهند که برخلاف بسیاري از ژنها که جهشهاي ژنتیکی هیچ اثر عملکردي بر روي بروز بیماري ندارند FCGR2A تفاوتهاي عملکردي مشخصی را بین آلوتایپهاي مختلف همچون H131 و R131 از خود نشان داده و با برخی از 9 بیماريهاي عفونی و خودایمنی مرتبط میباشد. بر اساس مطالعات انجامیافته FCGR2A (Fc Fragment of IgG IIa) Receptor تنها گیرندهاي است که توانمند به میانکنش با 10 آنتیباديهاي lgg2 بهعنوان ایزوتایپ اصلی ایمونوگلوبولین میباشد. این آنتیبادي بهوسیله سیستم ایمنی انسان در پاسخ به آنتیژنهاي پلیساکاریدي باکتريها تولید میشود. آنتیباديهاي IgG براي فعال شدن و انتقال به گردش خون جنینی نیاز به اتصال با Fc gamma receptors (FCGRs) دارند. بدینترتیب گیرنده کنار در FCGR2A 11 lgg2 نقشی اساسی در بیگانهخواري باکتريهاي اسپونیزه ایفا میکند. ازاینرو بروز هر گونه تغییر در ساختار ژن بیانکننده گیرنده FCGR2A همچون پلیمورفیسمهاي تک نوکلي وتیدي میتواند منجر به تغییر در میل ترکیبی این گیرنده با آنتیباديهاي بهعبارت دیگر ایجاد شکلهاي گوناگون lgg2 در ژنهاي گیرنده شود. FC موجب عدم انتقال IgG2 به خون جنین شده و در نهایت موجب پایین آمدن سطح ایمنی جنین در مقابل عوامل خارجی میگردد. این امر علاوه بر آنکه موجب افزایش غیریکنواختی در این گیرندهها میشود در عین حال میتواند مولکولهایی را پدید آورد که عملکرد آنها با مولکولهاي اصلی متفاوت بوده و بدینترتیب منجر به افزایش استعداد ابتلا به برخی بیماريهاي عفونی در افراد داراي آن 12 شکل آللی خاص شود. نتایج بهدستآمده در این زمینه نشان میدهند که جایگزینی اسید آمینه آرژینین با اسید آمینه هیستیدین در جایگاه زنجیره 131 پلیپپتیدي سبب ایجاد دو فرم متفاوت آللی از این گیرنده با نامهاي میشود. یافتهها حاکی از آن نکته است که آلل H131 و R131 H131 در مقایسه با آلل R131 داراي میل ترکیبی بیشتري با lgg2 بوده و به نحوي موثرتر به آن متصل میشود. از سوي دیگر آلل هیستیدین در موقعیت 131 بهواسطه میل ترکیبی زیاد با lgg2 میتواند موجب تسهیل بیگانهخواري و در نهایت پاکسازي موثر عوامل عفونی 13 گردد. با توجه به مطالب گفتهشده و با تاکید بر نقش و اهمیت گیرنده FCGR2A در تنظیم سیستم ایمنی بدن در برابر بسیاري از بیماريها بهویژه بیماريهاي داراي منشاي باکتریایی مطالعه کنونی با هدف بررسی ارتباط میان پلیمورفیسم R/H مکرر در جمعیت زنان ایرانی انجام شد. روش بررسی ژن FCGR2A با سقط پژوهش کنونی در قالب یک مطالعه مورد- شاهدي متشکل از 150 زن با سابقه حداقل دو بار سقط مکرر و یا بیشتر بهعنوان گروه مورد و گروه کنترل شامل 150 زن سالم بدون هر گونه سابقه سقط و مجله دانشکده پزشکی دانشگاه علوم پزشکی تهران بهمن 1395 دوره 74 شماره تا 790

3 785 ارتباط میان پلیمورفیسم 497A>G در ژن FCGR2A با سقط مکرر در زنان نابارور داشتن حداقل یک فرزند بهعنوان گروه شاهد انجام پذیرفت. حجم نمونه مورد نیاز با استفاده از فرمول برآورد نسبتها محاسبه گردید که در آن شیوع بیماري %3 ضریب اطمینان %95 و بیشترین میزان خطا %5 در نظر گرفته شد. شرکتکنندگان گروه مورد از میان افراد مراجعهکننده به مرکز ناباروري پژوهشگاه رویان در شهر تهران در اسفند 1393 تا شهریور 1394 انتخاب شدند. معیارهاي ورود به مطالعه عبارت بودند از داشتن حداقل سن 20 سال و حداکثر سن 40 سال سابقهي حداقل دو بار سقط مکرر و یا بیشتر کاریوتایپ نرمال و بدون نقص در نقشه کروموزومی آناتومی رحم نرمال میزان FSH LH و هورمونهاي تیروییدي نرمال. از سوي دیگر شرکتکنندگان گروه شاهد نیز از میان مراجعهکنندگان به سایر بخشهاي پژوهشگاه رویان با شرط دارا بودن سن بین 20 تا 40 سال نداشتن سابقه سقط عدم سابقه خانوادگی سقط در خویشاوندان و نیز دارا بودن حداقل یک فرزند سالم انتخاب از همه شدند. شرکتکنندگان در این پژوهش رضایتنامه کتبی دریافت شد. خون محیطی در لولههاي حاوي EDTA گردآوري شد و پس از استخراج DNA از لکوسیتها بهروش نمک اشباع شده استخراج و کیفیتسنجی DNA با استفاده از ND-1000 NanoDrop Spectrophotometer (NanoDrop Technologies, Wilmington, DE, USA) انجام پذیرفت. سپس از روش Amplification refractory mutation (ARMS-PCR) system-polymerase chain بهمنظور تعیین ژنوتیپی مورفیسم rs استفاده شد. جهت طراحی پرایمرهاي مورد نیاز ابتدا توالی ژنی ناحیه مورد نظر از سایت ( NCBI بهدست آمد. پس از آن پرایمرهاي مناسب توسط NCBI Primer-Blast Tool ( طراحی شدند. سپس ساختار هر یک از پرایمرهاي طراحیشده بهمنظور اطمینان از اختصاصی بودن آنها توسط Gene Runner Software, version (Hasting Software Inc., Las Vegas, NV, USA) مورد بررسی دوباره قرار گرفت. توالی پرایمرهاي مورد استفاده در این مطالعه در جدول 1 نشان داده شده است. پس از این مرحله واکنش زنجیرهاي پلیمراز (PCR) براي آغازگرها بهینهسازي شد. در پایان براي هر نمونه دو تیوپ حاوي پرایمرهاي نرمال و موتانت بهصورت مجزا بههمراه یک جفت پرایمر بهعنوان کنترل داخلی در حجم نهایی 15 µl تهیه شد. شرایط انجام و کا نش تکثیر شامل مرحله واسرشت اولیه در دماي C 95 بهمدت پنج دقیقه مرحله واسرشت در دماي C 95 بهمدت 30 ثانیه مرحله اتصال در دماي C 58 بهمدت 30 ثانیه مرحله تکثیر در دماي C 72 بهمدت 30 ثانیه و مرحله تکثیر نهایی در دماي C 72 بهمدت 10 دقیقه بود. در نهایت محصولات PCR شد. بهمنظور بررسی برقراري بر روي ژل آگارز %1/5 استفاده Hardy-Weinberg equilibrium (HWE) براي فراوانی ژنوتیپها و نیز مقایسه فراوانی آللی و ژنوتیپی در دو گروه مورد و شاهد از Chi-square test استفاده شد. همچنین براي بررسی توزیع سنی در دو گروه از آزمون One-sample Independent sample t-test از Kolmogorov-Smirnov بهمنظور بررسی اختلاف توزیع سنی در دو گروه مورد و شاهد و از آزمون تجزیه واریانس یکطرفه (ANOVA) جهت بررسی سن بر مبناي تعداد سقط استفاده شد. دادهها توسط SPSS software, version 18 USA) (IBM SPSS, Armonk, NY, مورد آنالیز قرار گرفت و سطح معناداري براي تمامی آزمونها 0/05 در نظر گرفته شد. محصولات Single-strand conformation polymorphism که بر روي ژل PCR (SSCP) باند نرمال نشان دادند و یا دچار تغییر الگو بودند بهطور مستقیم توسط از QIAquick PCR purification kit (Qiagen GmbH, Germany) Hamburg, خالص شدند. سپس توالییابی آنها با استفاده BigDye Terminator cycle sequencing ready reaction kit CA) (Perkin Elmer, Applied Biosystems, Foster City, انجام شد. یافتهها محدوده سنی در بیماران از 39 تا 21 سال با میانگین سنی (33/4±) 29/89 سال و محدوده سنی در گروه کنترل از 21 تا 40 سال با میانگین سنی (22/5±) 29/48 سال میباشد. نتایج بهدستآمده نشاندهنده عدم وجود اختلاف معنادار در میانگین سنی دو گروه مورد و شاهد بود (0/46=P). در ادامه آنالیزهاي انجامیافته توزیع سن به تفکیک تعداد سقط مورد بررسی قرار گرفت. بر این اساس شرکتکنندگان در گروه مورد بر اساس تعداد سقط به چهار گروه طبقهبندي شدند. در نخستین Tehran Univ Med J (TUMJ) 2017 February;74(11):

4 ه(ب زهرا مفیدي منش و همکاران 786 گروه که کمترین میزان سقط (دو بار) در مقایسه با سایر گروههاي تحت مطالعه را بهخود اختصاص میداد میانگین سنی 30 سال با انحرافمعیار 4/79 مشاهده شد. این در حالی بود که با افزایش تعداد سقط به چهار و پنج تکرار میانگین سنی بهتدریج افزایش یافت ترتیب 31/16 و 32/16 سال). سپس بهمنظور بررسی وجود ارتباط معنادار میان سن و تعداد سقط در گروههاي چهارگانه تعریف شده از آزمون One-way ANOVA استفاده شد. یافتههاي بهدستآمده نشان از نبود اختلاف معنادار میان تعداد سقط و سن شرکتکنندگان در این پژوهش بود. این نتایج بدان معنا است که کاهش و یا افزایش سن تاثیري در کاهش و یا افزایش تعداد سقط نخواهد داشت (0/142=P). در ادامه پس از انجام بهروش PCR ARMS-PCR مشاهده قطعهاي به طول 361 جفت باز بیانگر حضور آلل A و G بود که بر مبناي آن ژنوتیپ هر فرد تعیین شد. از سوي دیگر مشاهده قطعهاي به طول 492 جفت باز بهعنوان قطعه کنترل نشاندهنده انجام واکنش PCR و نشاندهنده درستی نتایج بهدستآمده بود (شکل 1). پس از تعیین ژنوتیپ و با توجه به یافتههاي بهدستآمده توزیع ژنوتیپی پلیمورفیسم R/H131 در هر دو گروه بیمار و کنترل بهمنظور تعیین تبعیت از HWE مورد بررسی قرار گرفت. نتایج بهدستآمده نشان میداد که توزیع ژنوتیپی در هر دو گروه بیمار (0/11=P) و کنترل (0/89=P) از HWE پیروي میکند. در ادامه بررسی توزیع فراوانی آللی در هر دو گروه بیمار و کنترل نشان میدهد که آلل A داراي بیشترین فراوانی در هر دو گروه بیمار (%58/7) و گروه کنترل (%52) میباشد. از سوي دیگر نتایج بهدستآمده نشان میداد که فراوانی آللی در دو گروه مورد و شاهد داراي تفاوت معنادار نمیباشد (0/10=P). افزون بر این نتایج بهدستآمده حاکی از آن نکته بود که بودن آلل A بهعنوان آلل ریسک میتواند شانس ابتلا به سقط را در افراد حامل این آلل بهمیزان 1/31 برابر در مقایسه با افراد فاقد این آلل افزایش دهد (1/31.(OR= اگرچه نتیجه بهدستآمده در این زمینه معنادار نبوده و تنها منحصر به نمونه مورد بررسی در این پژوهش میباشد P=0/10) (%95 CI:0/94-1/80 (جدول.(2 بر مبناي یافتههاي بهدستآمده فراوانی ژنوتیپهاي AG AA و بهترتیب %27/3 %49/2 و %23/5 میباشد. نتایج بهدستآمده نشان از آن نکته بود که ژنوتیپ AG داراي بیشترین فراوانی در هر دو گروه مورد و شاهد میباشد (بهترتیب %54/7 و %49/2). از سوي دیگر یافتهها حاکی از عدم وجود اختلاف معنادار میان فراوانی ژنوتیپی پلیمورفیسم R/H131 در دو گروه مورد و شاهد بود (0/11=P). یافتههاي بهدستآمده نشان میداد که شانس ابتلا به سقط مکرر در افراد داراي ژنوتیپ AG که تنها حامل یک آلل ریسک میباشند بهمیزان 1/84 برابر در مقایسه با افراد هموزیگوت نرمال (GG) افزایش مییابد.(OR=1/84 %95 CI:0/98-3/45 P=0/054) از سوي دیگر نتایج آنالیز انجامشده نشان میداد که شانس ابتلا به سقط مکرر در زنان داراي ژنوتیپ هموزیگوت موتانت (ژنوتیپ (AA در مقایسه با افراد هموزیگوت نرمال %91 بهمیزان (GG) افزایش مییابد P=0/06).(OR=1/91 %95 CI:0/96-3/78 بااینحال نتایج بهدستآمده نشان میداد که این میزان افزایش شانس ابتلا به سقط مکرر در هیچیک از دو گروه افراد داراي ژنوتیپ هتروزیگوت (AG) و یا هموزیگوت موتانت (AA) در مقایسه با زنان ژنوتیپ GG معنادار نبوده و تنها به نمونه آماري مورد بررسی در این پژوهش قابل استناد میباشد. شکل 1: الکتروفورز محصولات ARMS-PCR با طول قطعه 361 جفت باز حاصل تکثیر اختصاصی پلیمورفیسم R/H131 بر روي ژل آگارز %1/5 ردیف 1 و 2: فرد هتروزیگوس (AG) ردیف 3 و 4: فرد هموزیگوس نرمال (GG) ردیف 5 و 6: فرد هموزیگوس موتانت (AA) ردیف 7: کنترل منفی و M: مارکر 100 bp در گروه مورد بهترتیب %31/3 %54/7 و %14 و در گروه شاهد GG مجله دانشکده پزشکی دانشگاه علوم پزشکی تهران بهمن 1395 دوره 74 شماره تا 790

5 787 ارتباط میان پلیمورفیسم 497A>G در ژن FCGR2A با سقط مکرر در زنان نابارور Tm جدول 1: مشخصات پرایمرهاي طراحی شده براي تکثیر پلیمورفیسم R/H131 ژن FCGR2A نام پرایمر تعداد باز (bp) 26 59/8 توالی ) / -3 / (5 ACAACAGCCTGACTACCTATTACCTT Common Forward 24 58/3 CATATTTGTGTCTTTCAGAATGGC Common Reverse P 0/10 P 0/05 0/06 58/6 58/1 95% CI رفرانس 0/94-1/80 95% CI رفرنس 0/98-3/45 0/96-3/78 OR* 1/84 1/91 GGAACATCCCAGAAATTCTCACA GAACATCCCAGAAATTCTCACG Normal Mutant آلل جدول 2: مقایسه فراوانی آللی در دو گروه مورد و شاهد و شانس ابتلا به سقط مکرر مورد گروه تحت مطالعه شاهد کل OR* 31/ (%48) 156 (%52) 124 (%41/3) 176 (%58/7) G A مجموع 600 Logistic regression, P=0/ OR: Odds Ratio CI: Confidence Interval معنادار در نظر گرفته شد. P<0/05 جدول 3: مقایسه فراوانی ژنوتیپی در دو گروه مورد و شاهد و شانس ابتلا به سقط مکرر ژنوتیپ GG مورد 21 (%14) گروه تحت مطالعه شاهد 35 (%22/3) کل (%49/3) 41 (%27/3) 82 (%54/7) 47 (%31/3) AG AA مجموع دادههاي جدول بر اساس تعداد (درصد) گزارش شدهاند. آزمون آماري مورد استفاده: Chi-squareا test بحث اختلالات ایمنی بهعنوان مهمترین عامل از دست دادن جنین در سقط مکرر بهشمار میروند. بر این اساس گزارشات جدید نشان میدهند سلولهاي ایمنی اندومتریوم رحمی بهویژه سلولهاي NK سیکل دوران در چشمگیري میشوند قاعدگی 15 سیکل باروري میباشد. تغییرات دچار حاملگی هنگام در و که این امر به نوبه خود نشاندهنده نقش آنها در با توجه به نقش اختلالات ایمنی در بروز سقط مکرر در یک دهه گذشته ایمونولوژیستها سعی بر شناخت هر چه بیشتر ارتباط Tehran Univ Med J (TUMJ) 2017 February;74(11):

6 زهرا مفیدي منش و همکاران 788 میان شکست تولیدمثل و از جمله سقط مکرر و نازایی با زمینههاي ایمونولوژیکی داشتهاند. این پژوهشها با هدف خطر تعیین فاکتورهاي مرتبط با سقط و بهمنظور اتخاذ روشهاي درمانی 16 کارآمدتر براي گروههاي داراي خطر بالا انجام پذیرفته است. در این میان مطالعه نقش عوامل ژنتیکی و چندشکلیهاي گوناگون ژنی در بروز سقط بهویژه چگونگی اثر این عوامل در استعداد ابتلا به سقط پیشرفت و مکرر مراحل بیماري از مهمی بخش 17 انجامیافته در این حوزه را به خود اختصاص داده است. پژوهشهاي در این راستا امروزه انجام مطالعات همبستگی گسترده ژنوم در جمعیتهاي هدف منجر به دستیابی دادههاي ارزشمندي در زمینه عوامل ژنتیکی موثر بر بروز انواع بیماريها و از جمله آنها سقط مکرر و چندشکلیهاي ژنی گوناگون مرتبط با آنها شده است. تاکنون مطالعات گسترده ژنومی بر روي بیشتر جمعیتهاي بزرگ دنیا انجام پذیرفته است که نتایج حاصل از این پژوهشها و فراوانی آللی واریانتهاي ژنی هر یک از جمعیتهاي مورد مطالعه در بانکهاي اطلاعاتی بزرگی همچون HapMap و 1000 genome قابل دسترسی میباشد. بر این اساس یافتههاي انتشاریافته در این بانکهاي اطلاعاتی حاکی از نقش ژن (CD32) FCGR2A در سیستم ایمنی بدن بوده که این امر این ژن را به یکی از ژنهاي کاندید 13 احتمالی مرتبط با بروز سقط مبدل میسازد. با توجه به نقش و اهمیت گیرنده FCGR2A در سیستم ایمنی بدن و نقش حفاظتی مهم آن در بسیاري از بیماريها بهویژه 14 بیماريهایی که بهوسیله باکتريهاي کپسول ایجاد میشوند تاکنون مطالعات گوناگونی در زمینه ارتباط میان چندشکلیهاي شناختهشده این ژن و بروز بیماريهاي عفونی و خودایمنی انجام یافته است. از جمله این مطالعات میتوان به پژوهش انجامیافته توسط Yuan و همکارانش اشاره نمود. نتایج بهدستآمده نشان میداد که تحت شرایط آزمایشگاهی سلولهاي H131 چندهستهاي یکتخمی داراي قابلیت بیگانهخواري بهتري در مقایسه با داراي آلل R میباشند. از طرفی آنالیزهاي انجامشده در پژوهش کنونی گویاي عدم وجود ارتباط معنادار در سطح آللی و ژنوتیپی میان پلیمورفیسم ژن FCGR2A و خطر ابتلا به سقط مکرر در جمعیت زنان ایرانی میباشد (0/11=P). لازم به توضیح است که این مطالعه براي اولینبار نهتنها در جمعیت ایرانی انجام میپذیرد بلکه بررسی مستندات موجود نشان میدهد که در سایر جمعیتها و نژادها نیز پژوهشی در این زمینه انجام نگرفته است. اگرچه بررسی ارتباط میان این پلیمورفیسم و برخی دیگر از بیماريها همچون سرطان معده سندروم شوگرن کاوازاکی و گریوز نشان میدهند که حضور آلل خطر این پلیمورفیسم میتواند خطر ابتلا به بیماريهاي بالا را در افراد حامل این آلل در مقایسه با افراد بهعنوان بدون آن بهطرز معناداري افزایش دهد. نمونه نتایج بهدستآمده در این پژوهش یافتههاي بهدستآمده از پژوهش انجامیافته توسط Castellano و همکارانش را 19 مورد تایید قرار میداد. در این پژوهش آنها به بررسی شکلهاي گوناگون سایر ضد بر دفاع در FCGR2A باکتريهاي کپسولدار همچون استرپتوکوك گروه B پرداختند. نتایج بهدستآمده نشان میداد که ژنوتیپ است ممکن H/H131 نقش حفاظتی عفونتهاي در 21 مننگوکوکی داشته باشد. نتایج این پژوهش نشان میداد که در حضور ژنوتیپ H/H131 ایمونوگلوبولینهاي lgg2 lgg1 و lgg3 قادر به فعال کردن پاسخهاي ایمنی از طریق مولکول FCGR2A میباشند که در این فرآیند بودن آلل H131 براي فعالسازي موثر ایمنی سلولی از طریق این مکانیسم ضروري میباشد. نکته با اهمیت در این میان وجود تفاوت چشمگیر در فراوانی آلل شایع این پلیمورفسیم در جمعیت آسیایی در مقایسه با سایر جمعیتها است بهنحويکه این فراوانی در جمعیت آسیایی در حدود %72 بوده که در مقایسه با فراوانی %55 آن در جمعیت آمریکایی قابل ملاحظه میباشد بهنحويکه فراوانی آن در نژاد ژاپنی در حدود %81 20 و در نژاد چینی %67 میباشد. در مطالعهاي مشابه نتایج بهدستآمده توسط Kuwano و همکارانش نشان از میل ترکیبی بالاي lgg2 با سلولهاي داراي FCGR2A- H/H131 داشت که این امر خود بیانگر نقش حفاظتی آلل میباشد. شواهد بهدستآمده نشان میداد که حضور آلل H131 براي عملکرد موثر lgg2 بهمنظور حفاظت از عفونت باکتريهاي کپسولدار 11 نومونیا و هموفیلوس آنفولانزا ضروري میباشد. مانند نایسریا مننژتییدیس استرپتوکوکوس در مطالعهاي دیگر Yuan و همکارانش به بررسی عملکرد و سطح بیان گیرنده FCGهاي سطح مونوسیتها در طول بارداري پرداختند. نتایج نشان داد که سطح بیان (CD64) FCGR1 و (CD32) FCGR2 در طول بارداري بهشکل پیشروندهاي افزایش پیدا میکند مجله دانشکده پزشکی دانشگاه علوم پزشکی تهران بهمن 1395 دوره 74 شماره تا 790

7 789 ارتباط میان پلیمورفیسم al. 497A>G et در.Z ژن FCGR2A با Mofidimanesh سقط مکرر در زنان نابارور درحالیکه سطح بیان Histocompatibility complex (MHC) class II بدون تغییر باقی مانده میماند. نتایج غیراختصاصی بهوسیله بیان و عملکرد گویاي آن است که ایمنی FCGR در طول بارداري 10 افزایش مییابد. با توجه به نقش پلیمورفیسم R131H ژن FCGR2A در سیستم دفاع ایمنی بدن از یکسو و نقش اختلالات ایمنی بهعنوان مهمترین عامل از دست دادن جنین در سقط مکرر از سوي دیگر مطالعه کنونی بهمنظور بررسی ارتباط میان این پلیمورفیسم و سقط مکرر براي نخستینبار در جمعیت زنان ایرانی انجام یافت. نتایج بهدستآمده از این پژوهش گویاي نبود ارتباط معنادار میان پلیمورفیسم R131H تعداد دفعات سقط و سن شرکتکنندگان و خطر ابتلا به سقط مکرر در نمونه مورد مطالعه متشکل از 150 فرد داراي سابقه ابتلا به سقط و 150 فرد سالم بود. بااینحال و با وجود عدم وجود ارتباط معنادار توجه به سطح معناداري بهدستآمده در این پژوهش از نکات قابل توجه میباشد چراکه میزان معناداري در هر دو سطح آللی و ژنوتیپی بهمیزان تعیینشده جهت معناداري بسیار نزدیک میباشد. بهعبارت دیگر نتایج بهدستآمده در این پژوهش لزوم انجام دوباره آنرا در حجم نمونه بیشتر و در سایر اقوام ایرانی پیش از پیش آشکار میسازد. از طرفی مطالعه و بررسی فاکتورهاي درگیر در ایجاد سقط که خطر ابتلا به این بیماري را افزایش میدهند بسیار ضروري بهنظر میرسد. سپاسگزاري: این مقاله حاصل بخشی از پایاننامه با عنوان "بررسی ارتباط بین پلیمورفیسم R/H131 در ژن FCGR2A با خطر ابتلا به سقط مکرر در زنان نابارور" مصوب در مقطع کارشناسی 6685 ارشد در سال 1394 و کد میباشد که با حمایت مرکز تحقیقات پزشکی تولیدمثل پژوهشکده رویان اجرا شده است. بدینوسیله از اساتید گرانقدر دانشگاه آزاد اسلامی واحد پرند پرسنل زحمتکش پژوهشکده رویان و تمام بیمارانی که در اجراي این پژوهش شرکت نمودند صمیمانه تشکر و قدردانی بهعمل میآید. References 1. Hullender Rubin L, Cantor D, Marx BL. Recurrent Pregnancy Loss and Traditional Chinese Medicine. Med Acupunct 2013;25(3): Regan L, Rai R. Epidemiology and the medical causes of miscarriage. Baillieres Best Pract Res Clin Obstet Gynaecol 2000;14(5): Nelen WL, Blom HJ, Steegers EA, den Heijer M, Thomas CM, Eskes TK. Homocysteine and folate levels as risk factors for recurrent early pregnancy loss. Obstet Gynecol 2000;95(4): Lashen H, Fear K, Sturdee DW. Obesity is associated with increased risk of first trimester and recurrent miscarriage: matched case-control study. Hum Reprod 2004;19(7): Nelen WL, Steegers EA, Eskes TK, Blom HJ. Genetic risk factor for unexplained recurrent early pregnancy loss. Lancet 1997;350(9081): Parveen F, Faridi RM, Das V, Tripathi G, Agrawal S. Genetic association of phase I and phase II detoxification genes with recurrent miscarriages among North Indian women. Mol Hum Reprod 2010;16(3): Coulam CB, Jeyendran RS. Vascular endothelial growth factor gene polymorphisms and recurrent pregnancy loss. Am J Reprod Immunol 2008;59(4): Babbage SJ, Arkwright PD, Vince GS, Perrey C, Pravica V, Quenby S, et al. Cytokine promoter gene polymorphisms and idiopathic recurrent pregnancy loss. J Reprod Immunol 2001;51(1): van Sorge NM, van der Pol WL, van de Winkel JG. FcgammaR polymorphisms: Implications for function, disease susceptibility and immunotherapy. Tissue Antigens 2003;61(3): Yuan FF, Tanner J, Chan PK, Biffin S, Dyer WB, Geczy AF, et al. Influence of FcgammaRIIA and MBL polymorphisms on severe acute respiratory syndrome. Tissue Antigens 2005;66(4): Kuwano ST, Bordin JO, Chiba AK, Mello AB, Figueiredo MS, Vieira-Filho JP, et al. Allelic polymorphisms of human fcgamma receptor IIa and Fcgamma receptor IIIb among distinct groups in Brazil. Transfusion 2000;40(11): Torkildsen Ø, Utsi E, Mellgren SI, Harbo HF, Vedeler CA, Myhr K-M. Ethnic variation of Fcγ receptor polymorphism in Sami and Norwegian populations. Immunology 2005;115(3): Brooks DG, Qiu WQ, Luster AD, Ravetch JV. Structure and expression of human IgG FcRII(CD32). Functional heterogeneity is encoded by the alternatively spliced products of multiple genes. J Exp Med 1989;170(4): Omi K, Ohashi J, Patarapotikul J, Hananantachai H, Naka I, Looareesuwan S, et al. Absence of association between the Fc gamma receptor IIIA-176F/V polymorphism and the severity of malaria in Thai. Jpn J Infect Dis 2002;55(5): Lee RM, Silver RM. Recurrent pregnancy loss: summary and clinical recommendations. Semin Reprod Med 2000;18(4): Clark DA. Anti-TNFalpha therapy in immune-mediated subfertility: state of the art. J Reprod Immunol 2010;85(1): Thum MY, Bhaskaran S, Abdalla HI, Ford B, Sumar N, Bansal A. Prednisolone suppresses NK cell cytotoxicity in vitro in women with a history of infertility and elevated NK cell cytotoxicity. Am J Reprod Immunol 2008;59(3): Yuan FF, Wong M, Pererva N, Keating J, Davis AR, Bryant JA, et al, Fcgamma RIIA polymorphisms in Streptococcus pneumoniae infection. Immunol Cell Biol 2003;81: Castellano F, Montcourrier P, Chavrier P. Membrane recruitment of Rac1 triggers phagocytosis. J Cell Sci 2000;113 ( Pt 17): Xia HZ, Du WD, Wu Q, Chen G, Zhou Y, Tang XF, et al. E- selectin rs5361 and FCGR2A rs variants were associated with increased risk of gastric cancer in a Chinese population. Mol Carcinog 2012;51(8): Tehran Univ Med J (TUMJ) 2017 February;74(11):

8 790 Tehran University Medical Journal, February 2017; Vol. 74, No. 11: Original Article Association between 497A>G polymorphism in FCGR2A gene with recurrent miscarriage in infertile women Zahra Mofidimanesh M.Sc. 1 Khadijeh Onsory Ph.D. 1* Anahita Mohseni Meybodi Ph.D Department of Biology, Faculty of Basic Sciences, Parand Branch, Islamic Azad University, Parand, Iran. 2- Department of Genetics, Reproductive Biomedicine Research Center, Royan Institute for Reproductive Biomedicine, ACECR, Tehran, Iran. * Corresponding author: Department of Biology, Faculty of Science, Parand Branch, Islamic Azad University, Parand, Iran. Tel: onsory@gmail.com Abstract Received: 09 Nov Revised: 09 Feb Accepted: 17 Feb Available online: 18 Feb Background: The results indicated that the immunologic and genetic factors play a key role in the susceptibility to this syndrome compared to other risk factors. Immunoglobulin G, representing approximately 80% of Immunoglobulins in humans and the only way that IgG2 can be passed from mother to fetus blood circulation is binding to Fcgamma receptor (FcγR) classes which have been coded by Fcgamma receptor (FcγRIIA) gene. Any changes in the FcγRIIA gene structure such as mutations or polymorphisms can be considered as risk factors on the incidence of abortion through causing the inflammation or decreasing fetus safety. This receptor is the only which can have an interaction with IgG2 antibody and the Therefore, the current study was carried out to assess the association between R/H131 polymorphism in the FcγRIIA gene and susceptibility to recurrent abortions in Iranian women. Methods: For this reason, a case-control study was confirmed to compare the frequency of FCGR2A gene R/H131 polymorphism in 150 women with recurrent miscarriage history having normal karyotype and 150 healthy women with no abortion history as control which were collected in March 2014 up to September 2015, from Royan Institute for Reproductive, Tehran, Iran. The genomic DNA was extracted from peripheral blood leukocytes and genotyping was performed using amplification refractory mutation system-polymerase chain reaction (ARMS-PCR). Results: The frequency of AA, AG, and GG genotypes in case and control groups were 31.3%, 54.7%, 14% and 27.3%, 49.2%, 23.5% respectively. According to the findings, the presence of the risk allele was not associated with increased risk of recurrent miscarriage compared with individuals lacking the risk allele and it statistically was significant (P= 0.11). No significant association was found between the age of participants and risk of abortion in Iranian studied population (P= 0.083). Conclusion: The results of present study do not support the previous findings of an association between R/H131 polymorphism in FCGR2A gene and recurrent miscarriage. Keywords: FCGR2A gene, polymerase chain reaction, recurrent miscarriage, R/H131 polymorphism. مجله دانشکده پزشکی دانشگاه علوم پزشکی تهران بهمن 1395 دوره 74 شماره تا 790