Κοινή ιακήρυξη των παράκτιων αλιέων της Ευρώπης

Transcript

1 Νοέμβριος 2012 Κοινή ιακήρυξη των παράκτιων αλιέων της Ευρώπης Εμείς, οι παράκτιοι αλιείς και συλλέκτες οστρακοειδών συναντηθήκαμε σήμερα για να συζητήσουμε την δεινή κατάσταση του επαγγέλματός μας και να ζητήσουμε από τους ηγέτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ) να προστατέψουν το περιβάλλον, τη ζωή, τις κοινότητες και την πολιτιστική κληρονομιά μας. Πιστεύουμε ακράδαντα ότι η αλιεία στην Ευρώπη θα ευημερήσει μόνο αν η νέα Κοινή Αλιευτική Πολιτική (ΚΑΠ) βάλει τέλος στη μη βιώσιμη αλιεία και οι μικρής κλίμακας ψαράδες σαν εμάς αποτελέσουν το επίκεντρο της μελλοντικής ευρωπαϊκής αλιείας. Οι επιχειρήσεις και οι ζωές μας εξαρτώνται άμεσα από την κατάσταση των αλιευτικών αποθεμάτων στις θάλασσές μας. Σε αντίθεση με τα μεγάλα σκάφη της αλιευτικής βιομηχανίας, δεν έχουμε τη δυνατότητα να διανύσουμε μεγάλες αποστάσεις σε αναζήτηση νέων αλιευτικών πεδίων λόγω της υπεραλίευσης. Σήμερα, το επάγγελμά μας απειλείται από την ανθρώπινη πίεση στις παράκτιες περιοχές, όπως η μη βιώσιμη αλιεία και η αλλαγή των θαλάσσιων οικοσυστημάτων. Εδώ και αιώνες, είμαστε οι «επιμελητές» του θαλάσσιου περιβάλλοντος ρυθμίζοντας τις αλιευτικές μας προσπάθειες προκειμένου να μην επηρεάσουμε αρνητικά τις θάλασσες και να συντηρήσουμε τις επιχειρήσεις μας. Για δεκαετίες, προσαρμόζουμε τις τεχνικές και τα εργαλεία μας στις ιδιαιτερότητες των αλιευτικών περιοχών όπου δουλεύουμε, στοχεύοντας σε ποικίλα είδη και λαμβάνοντας υπόψη τα εποχιακά βιολογικά πρότυπα των ψαριών. Οι μέθοδοί μας έχουν μικρή επίδραση στο περιβάλλον για τα θαλάσσια οικοσυστήματα και παράγουν ελάχιστες απορρίψεις. Χρησιμοποιούμε επιλεκτικά εργαλεία με χαμηλές επιπτώσεις στο θαλάσσιο περιβάλλον. Είμαστε ιδιοκτήτες που δουλεύουμε στο σκάφος, σεβόμαστε τους κανόνες διαχείρισης και σε περίπτωση που τέτοιοι κανόνες δεν υφίστανται ή είναι ανεπαρκείς, θέτουμε αυτοβούλως μέτρα για την προστασία των αλιευτικών πόρων και των βιοτόπων τους. Αυτός ο τρόπος εργασίας μας επιτρέπει να διατηρούμε έναν κοινωνικό, πολιτισμικό και οικονομικό δεσμό με τον τόπο μας. Παίζουμε ένα σημαντικό ρόλο στην αγορά των ψαριών και θαλασσινών, αφού προμηθεύουμε τους καταναλωτές με φρέσκα, υψηλής ποιότητας και ποικιλίας, ντόπια προϊόντα σεβόμενοι το θαλάσσιο περιβάλλον. Αντιπροσωπεύουμε το 80% περίπου του αλιευτικού στόλου της Ε.Ε. ενώ οι επιχειρήσεις μας δημιουργούν πολλές άλλες θέσεις εργασίας που σχετίζονται με τον τομέα της αλιείας. Ωστόσο, υποφέρουμε από ένα άδικο σύστημα στο πλαίσιο της Κοινής Αλιευτικής Πολιτικής (ΚΑΠ) όπου: το μεγαλύτερο μέρος των ποσοστώσεων και τα χρήματα των φορολογουμένων της Ε.Ε. διοχετεύονται σε μεγάλες αλιευτικές επιχειρήσεις αυξάνοντας την αλιευτική ικανότητα του υπεράκτιου στόλου της Ευρώπης, ενώ ταυτόχρονα βάζοντας στο περιθώριο τους ψαράδες που αλιεύουν με βιώσιμο τρόπο και στερώντας τους βασικά δικαιώματα. Εξαιτίας αυτού του συστήματος, πολλοί παράκτιοι ψαράδες έχουν αναγκαστεί να αφήσουν το επάγγελμά τους ή να αναζητήσουν συμπληρωματικές πηγές εισοδήματος. εν αισθανόμαστε ότι μας εκπροσωπούν επαρκώς ούτε οι εθνικές κυβερνήσεις μας ούτε η Ευρωπαϊκή Ένωση.

2 Πιστεύουμε ότι το μέλλον της αλιείας στην Ευρώπη βρίσκεται στις παράκτιες αλιευτικές δραστηριότητες που ασκούμε, οι οποίες είναι βιώσιμες και με χαμηλές επιπτώσεις στο θαλάσσιο περιβάλλον. Σήμερα, περισσότερο από το 60% των ευρωπαϊκών αλιευτικών αποθεμάτων αλιεύεται σε ποσοστό μεγαλύτερο από τα βιώσιμα όρια. Μόνο αν η Κοινή Αλιευτική Πολιτική θέσει ως προτεραιότητα τον περιορισμό των καταστροφικών μεθόδων μη επιλεκτικής αλιείας, θα μπορέσει να ανακτήσει τα αποθέματα ψαριών της Ευρώπης, να συνεχίσει να παρέχει βιώσιμα θαλασσινά και να εξασφαλίσει μια διαρκή πηγή εισοδήματος για τον τομέα της αλιείας, καθώς και για τις παράκτιες κοινότητες που εξαρτώνται από αυτόν. Είναι καιρός να τεθεί η βιώσιμη, παράκτια αλιεία της Ευρώπης στο επίκεντρο της μελλοντικής Κοινής Αλιευτικής Πολιτικής. Σας ζητάμε: 1)Να δώσετε το δικαίωμα αλιείας κατά προτεραιότητα σε εκείνους που ψαρεύουν με βιώσιμο τρόπο. 2)Να μειώσετε την πλεονάζουσα αλιευτική ικανότητα του Ευρωπαϊκού στόλου, προστατεύοντας ταυτόχρονα τις δουλειές των παράκτιων ψαράδων. 3)Να βάλετε τέλος στις επιζήμιες επιδοτήσεις και τις καταστροφικές μεθόδους αλιείας. 4)Να αποκαταστήσετε την υγεία των θαλασσών και των ωκεανών μας στην Ευρώπη και τον υπόλοιπο κόσμο. Εμείς, οι Ευρωπαίοι παράκτιοι ψαράδες χαμηλής έντασης.θέλουμε να κληροδοτήσουμε υγιείς θάλασσες και ωκεανούς σε έναν κόσμο όπου ψαρεύουμε λιγότερο, αλλά με καλύτερο τρόπο. Θέλουμε τα παιδιά μας να ψαρεύουν σε ζωντανές θάλασσες με υγιείς ιχθυοπληθυσμούς και να μπορούν να καταναλώνουν καλύτερης ποιότητας ψάρια από αυτά που τρώμε σήμερα. Εμείς, η πλειονότητα των ψαράδων, οι επιμελητές του θαλάσσιου περιβάλλοντος, απαιτούμε να ακουστεί η φωνή μας πριν να είναι αργά. Λεπτομερείς προτάσεις για τους ηγέτες της Ε.Ε. 1)Πρόσβαση κατά προτεραιότητα σε αυτούς που αλιεύουν με βιώσιμο τρόπο. Η ΚΑΠ πρέπει να επιτρέψει την πρόσβαση κατά προτεραιότητα στους αλιείς, οι οποίοι προκαλούν τις λιγότερες επιπτώσεις στο περιβάλλον και δίνουν την υψηλότερη προστιθέμενη αξία στις τοπικές αλιευτικές δραστηριότητες και τις κοινότητες. Η πρόσβαση στους αλιευτικούς πόρους πρέπει να συνδέεται με την απόδοση του κάθε αλιέα ξεχωριστά και να βασίζεται σε περιβαλλοντικά και

3 κοινωνικά κριτήρια. Η πρόσβαση σε αλιευτικά πεδία και δημόσια κεφάλαια δεν θα πρέπει να βασίζεται στην οικονομική ισχύ του χειριστή. Οι ψαράδες αυτοί που χρησιμοποιούν βιώσιμες πρακτικές, με ελάχιστο ποσοστό απορρίψεων, υψηλό ποσοστό απασχόλησης σε σύγκριση με τον όγκο των αλιευμάτων και χαμηλή εξάρτηση στις επιδοτήσεις και καύσιμα, θα πρέπει να ευνοούνται. Η ΚΑΠ οφείλει να αναγνωρίσει ότι οι ποσοστώσεις (το δικαίωμα αλιείας) είναι ένα δημόσιο αγαθό και όχι μια ιδιωτική ιδιοκτησία, το οποίο πρέπει να κατανέμεται κατά τρόπο που να ανταμείβει τις βιώσιμες αλιευτικές μεθόδους και να προστατεύει τις παράκτιες κοινότητες. Ως εκ τούτου, είμαστε εναντίον των μεταβιβάσιμων αλιευτικών παραχωρήσεων (TFCs), ένα σύστημα που ιδιωτικοποιεί την πρόσβαση στα ιχθυαποθέματα και είναι πιθανό να εδραιώσει τους θαλάσσιους πόρους στα χέρια των πιο ισχυρών παραγόντων. Ως αποτέλεσμα, μόνο λίγες μεγάλες εταιρείες αλιείας θα έχουν τα αλιευτικά δικαιώματα. Είμαστε κατά της ιδιωτικοποίησης της θάλασσας και των πόρων της. 2)Μείωση της πλεονάζουσας αλιευτικής ικανότητας, όπου υπάρχει, χωρίς να διακυβεύεται το επάγγελμα των παράκτιων, χαμηλής έντασης ψαράδων. Εκτιμάται ότι οι αλιευτικοί στόλοι της Ε.Ε. μπορούν, σε πολλές περιπτώσεις, να ασκήσουν αλιευτική πίεση στα ιχθυαποθέματα δύο έως τρεις φορές μεγαλύτερη από τα βιώσιμα επίπεδα. Η νέα ΚΑΠ θα πρέπει να λάβει μέτρα για την επίτευξη μιας πλήρους και λεπτομερούς καταγραφής της πλεονάζουσας παραγωγικής ικανότητας, εξασφαλίζοντας ότι αυτή αξιολογείται σε σχέση με την κατάσταση των αποθεμάτων. Τα κράτη μέλη πρέπει άμεσα να προχωρήσουν στη διαμόρφωση σχεδίων δράσης με σαφή χρονοδιαγράμματα για την αντιμετώπιση της πλεονάζουσας ικανότητας, όπου υπάρχει, και να στραφούν προς μια αλιεία με χαμηλές επιπτώσεις στο θαλάσσιο περιβάλλον. Οι προσπάθειες αυτές θα πρέπει να ευθυγραμμίζονται με τα περιφερειακά σχέδια διαχείρισης της αλιείας και να εξασφαλίσουν ότι το πρόβλημα δεν μετατοπίζεται σε αλιευτικά πεδία εκτός των κοινοτικών υδάτων. Υπάρχουν πολλά παραδείγματα όπου δημόσιο χρήμα έχει χρησιμοποιηθεί για την απόσυρση κάποιων σκαφών, αλλά ταυτόχρονα και για τον εκσυγχρονισμό του στόλου, γεγονός που οδήγησε στην καθαρή αύξηση της αλιευτικής ικανότητας - κυρίως του βιομηχανικού στόλου - και την εξάντληση των αποθεμάτων. Επισημαίνουμε την ανάγκη για λιγότερη αλιεία σε ευρωπαϊκό επίπεδο, αλλά αυτό δεν πρέπει να συμβεί εις βάρος εκείνων που χρησιμοποιούν πιο βιώσιμες πρακτικές. Η ΚΑΠ πρέπει να μπορεί να εγγυηθεί έναν αλιευτικό τομέα που να έχει σαν προτεραιότητα την ποιότητα, παρά την ποσότητα: Ψαρεύοντας λιγότερο, μα πιο έξυπνα. 3)Τέλος στις επιζήμιες επιδοτήσεις και τις μη βιώσιμες αλιευτικές πρακτικές. Η βιομηχανοποίηση του αλιευτικού στόλου είχε ως αποτέλεσμα οι ευρωπαϊκές θάλασσες να υποφέρουν τις τελευταίες δεκαετίες από την υπεραλίευση και τις καταστροφικές μεθόδους αλιείας. Ο ευρωπαϊκός στόλος λαμβάνει πολλά δισεκατομμύρια ευρώ σε άμεσες και έμμεσες επιδοτήσεις κάθε χρόνο. Ένα μεγάλο μέρος των χρημάτων εξακολουθεί να

4 δαπανάται σε καταστροφικές και μερικές φορές ακόμη και παράνομες αλιευτικές δραστηριότητες. Αντίθετα, το νέο Ταμείο Ναυτιλίας και Αλιείας (European Marine and Fisheries Fund-EMFF) πρέπει να επικεντρωθεί στη στήριξη της μετάβασης των αλιευτικών κοινοτήτων σε μια πιο βιώσιμη προσέγγιση. Όλοι οι Ευρωπαίοι αλιείς πρέπει να ακολουθούν αυστηρά τους κανόνες. Τα σκάφη ή οι αλιείς που αλιεύουν παράνομα πρέπει να μην λαμβάνουν μελλοντικές επιδοτήσεις. Για να διασφαλιστεί αυτό, η νέα ΚΑΠ θα πρέπει να ενισχύσει τα μέτρα παρακολούθησης και ελέγχου, τα οποία θα πρέπει να ασκούνται δίκαια σε ολόκληρη την Ευρώπη και πέρα από αυτή. Το συγκλονιστικό ποσό του 1,3 εκατομμυρίου τόνων ψαριών απορρίπτεται από τα ευρωπαϊκά σκάφη στον Βορειοανατολικό Ατλαντικό κάθε χρόνο. Η μεταρρύθμιση της ΚΑΠ πρέπει να περιλαμβάνει ξεκάθαρα βήματα προς το μηδενισμό της απόρριψης ψαριών, προσθέτοντας αυστηρούς κανόνες στην επιλεκτικότητα, το μέγεθος και το βάρος των ψαριών, ιδιαίτερα για τις μηχανότρατες, τις δράγες και άλλα δυναμικά εργαλεία. Αυτό θα μείωνε τις ανεπιθύμητες ψαριές και τη μανία για τις συνεχείς αυξήσεις της ιπποδύναμης των μηχανών. Το Ταμείο Ναυτιλίας και Αλιείας πρέπει να υποστηρίξει την ανάπτυξη πιο επιλεκτικών αλιευτικών πρακτικών, να ενθαρρύνει τη συνεργασία μεταξύ ψαράδων και επιστημόνων και να παρέχει ουσιώδη στήριξη για τη δημιουργία αντιπροσωπευτικών σωματείων του παράκτιου τομέα. Οι καταστροφικές αλιευτικές μέθοδοι που έχουν σοβαρές επιπτώσεις στο θαλάσσιο περιβάλλον, όπως είναι τα δυναμικά εργαλεία και η στόχευση ανώριμων, μικρών ψαριών, πρέπει να απαγορευτούν. Αυτοί που ασκούν τις καταστροφικές αλιευτικές πρακτικές δεν θα πρέπει να θεωρούνται παράκτιοι, βιώσιμοι ψαράδες από την ΚΑΠ. 4) Αποκατάσταση της υγείας των θαλασσών μας στην Ευρώπη και τον υπόλοιπο κόσμο. Η ευρωπαϊκή διαχείριση της αλιείας θα πρέπει να λαμβάνει υπόψη της τις ιδιαιτερότητες σε τοπικό επίπεδο και να έχει τον τομέα της παράκτιας αλιείας στο κέντρο της. Λαμβάνοντας υπόψη τις διαφορετικές γεωγραφικές πραγματικότητες, θα πρέπει να αξιοποιήσει την εμπειρία και τις ικανότητες των ανθρώπων που συνδέονται άμεσα με την εν λόγω αλιεία. Η τεχνογνωσία τους και η εμπειρική τους γνώση θα πρέπει να αποτιμηθούν και να χρησιμοποιηθούν σε μεγαλύτερη συνεργασία με επιστημονικούς φορείς. Θα πρέπει να δημιουργηθεί ένα σύστημα συνδιαχείρισης που επιτρέπει στους αλιείς, τους πολιτικούς φορείς, τις διοικήσεις, τους επιστήμονες, την κοινωνία των πολιτών να καθορίσουν από κοινού τους κανόνες για τη βιώσιμη διαχείριση της αλιείας, καθώς και άλλων δραστηριοτήτων εντός των περιοχών αλιείας. Στη διαχείριση της ευρωπαϊκής αλιείας θα πρέπει να λαμβάνονται υπόψη οι διαφορετικές τοπικές και περιφερειακές συνθήκες και να τοποθετηθεί στον πυρήνα της ο παράκτιος αλιευτικός τομέας. Πρέπει να αξιοποιηθεί η εμπειρία και οι ικανότητες των ανθρώπων που συνδέονται άμεσα με την αλιεία. Η τεχνογνωσία και η εμπειρική γνώση τους πρέπει να εκτιμηθούν και να χρησιμοποιηθούν σε μεγαλύτερη συνεργασία με επιστημονικούς φορείς, συμβουλευτικές επιτροπές και άλλους ενδιαφερόμενους φορείς, με αποτέλεσμα την ανάπτυξη βιώσιμων διαχειριστικών σεναρίων.

5 Υπό τη νέα ΚΑΠ, η έρευνα της κατάστασης των αλιευτικών αποθεμάτων και τα μέτρα αποκατάστασης πρέπει να ενισχυθούν σημαντικά, μέσω αυξημένης χρηματοδότησης από το Ταμείο Ναυτιλίας και Αλιείας. Η εφαρμογή μιας οικοσυστημικής προσέγγισης για τη διαχείριση της αλιείας πρέπει να αποτελεί προϋπόθεση της νέας ΚΑΠ. Οι ποσοστώσεις θα πρέπει να καθορίζονται σύμφωνα με τις επιστημονικές συμβουλές και η νέα ΚΑΠ θα πρέπει να εξασφαλίσει ότι μέχρι το 2015 όλα τα αλιευτικά αποθέματα θα ανακτηθούν σε επίπεδα υψηλότερα από τα βιώσιμα. Τα κράτη μέλη πρέπει να είναι σε θέση να εφαρμόσουν τα μέτρα διατήρησης για όλα τα αλιευτικά σκάφη στα παράκτια νερά τους, με τη νέα ΚΑΠ να εξασφαλίζει ίσους όρους ανταγωνισμού για όλους τους φορείς. Τα θαλάσσια καταφύγια είναι μία από τις λύσεις για την προστασία του θαλάσσιου περιβάλλοντος από τις επιπτώσεις της αλιείας. Όπως και για κάθε άλλο μέτρο διατήρησης θα πρέπει επίσης να σχεδιαστούν σύμφωνα με επιστημονικά και κοινωνικά κριτήρια και με κατάλληλο νομικό πλαίσιο. Η δημιουργία τους θα πρέπει να γίνεται με την κατάλληλη διαβούλευση και λαμβάνοντας υπόψη τις ανάγκες των χαμηλής έντασης αλιέων. Όνομα Επίθετο Σύλλογος Rosa Isabel Leo Rodríguez Vidal Belaustegi Alberdi Rederas de Galicia Ondarroa 12 milla Ivo Škunca Udruga profesionalnih ribara "Velebit" Imre William Schep Thomas Vereniging van Beroepsmatige Handlijnvissers Nederland (VBHL) Anne-Marie Vergez Plateforme Petite Pêche artisanale française Gwenaël Jose Jesus Pennarun Crespo Caudeli Association des ligneurs de la Pointe de Bretagne and founding member of the Plateforme Petite Pêche artisanale française Cofradia de pescadores de Denia, Alicante, Emil Olteanu Albatrosul Tuzla - anglers association Ilie Brindau Asociatia "Pescarii Dobrogei" - member in the Federatia Organizatiilor de Pescari de la Marea Neagra Wolfgang Albrecht Fischereischutzverband

6 Bogdan Stefan Frédéric Bors Reste Federatia Organizatiilor de Pescari de la Marea Neagra Syndicat professionel des pêcheurs petits métiers du Languedoc Roussillon and founding member of the Plateforme Petite Pêche artisanale française Alicja Jasinska individual Andrzej Jasinski individual MedArtNet (Mediterranean Platform) Luis Rodríguez Asoar-Armega Dimitris Zannes Fishermen from Aegeian Sea Maria Markouizon Fishermen from Aegeian Sea Georgios Darzentas Fishermen from Aegeian Sea Giannis Denaxas Fishermen from Aegeian Sea