Σχήµα και µέγεθος κεφαλής Κόµη και τρίχωση προσώπου Πρόσωπο. Χείλη Μύτη Αυτιά Σιαλογόνοι αδένες

Transcript

1 Ε Ξ Ε Τ Α Σ Η Κ Ε Φ Α Λ Η Σ Αλεξάνδρα Αλεξοπούλου

2 ΕΠΙΣΚΟΠΗΣΗ ΨΗΛΑΦΗΣΗ ΕΠΙΚΡΟΥΣΗ ΑΚΡΟΑΣΗ

3 ΕΠΙΣΚΟΠΗΣΗ ΤΗΣ ΚΕΦΑΛΗΣ Σχήµα και µέγεθος κεφαλής Κόµη και τρίχωση προσώπου Πρόσωπο Οφθαλµοί Χείλη Μύτη Αυτιά Σιαλογόνοι αδένες

4 Σχήµα και µέγεθος κεφαλής Υδροκέφαλος Μικροκεφαλία Οξυκεφαλία Μεγαλακρία Παραµορφωτική οστίτιδα (ν. Paget) Ραχιτική κεφαλή Συγγενής σύφιλη Οίδηµα, φλεγµονές, νεοπλάσµατα

5 Υδροκέφαλος Κεφαλή µεγάλη, δυσανάλογα µε το υπόλοιπο σώµα, ενώ οι διαστάσεις του προσώπου δε µεταβάλλονται (φαίνεται πολύ µικρό), οι ραφές και οι πηγές χαίνουν ποσότητας και πιέσεως του ΕΝΥ, λόγω αποφράξεως του ΕΝΣωλήνα Συγγενής ή επίκτητος (µηνιγγίτιδα) Η πίεση ατροφία εγκεφάλου διανοητική καθυστέρηση ή ιδιωτεία

6 Μικροκεφαλία Οφείλεται σε πληµµελή ανάπτυξη του εγκεφάλου (πρόωρη συνοστέωση πηγών ραφών) Περίµετρος κεφαλής µικρή Μετωπιαία χώρα πεπλατυσµένη προς τα πίσω Ινιακή χώρα επιπεδωµένη Κόµη πυκνή, τραχιά Συνοδεύει νανισµό, άνοια, ιδιωτεία Μικροκεφαλία, νανισµός, ιδιωτεία

7 Μεγαλακρία Υπερλειτουργία του πρόσθιου λοβού της υπόφυσης, STH υπερπλασία διαφόρων τµηµάτων του σκελετού και των µαλακών µορίων, ιδιαίτερα της κεφαλής και των άκρων Μεγέθυνση του κρανίου, της κάτω γνάθου (προγναθισµός), της µύτης και των ζυγωµατικών, που προέχουν Σε αδένωµα ή κακοήθη όγκο του πρόσθιου λοβού της υπόφυσης

9 Κόµη και τρίχωση προσώπου Συµπτωµατική αλωπεκία ή τριχόπτωση: µετά τοκετό, σε διαβήτη, αναιµία, λοιµώδεις νόσους, φυµατίωση, µετεγχειρητικώς, µετά θεραπεία µε φάρµακα (ιντερφερόνη, Χ/Θ) Κληρονοµική αλωπεκία: στους, πρόωρη - γεροντική Γυροειδής αλωπεκία: πλήρης, κατά τόπους, απόπτωση τριχών, συνήθως σε γεωµετρικά σχήµατα µε σαφή όρια, πιθανώς αυτοάνοσης αιτιολογίας Συφιλιδική αλωπεκία: απόπτωση τριχών κατά κυκλικές ή ταινιοειδείς νησίδες, σπάνια διάχυτη - «σκοροφαγωµένη κόµη»

10 Κόµη και τρίχωση προσώπου Ενδοκρινικές νόσοι Στον υποθυρεοειδισµό (µυξοίδηµα): µεγάλη αραίωση τριχών µετωπιαίας χώρας, τρίχες χοντρές τραχιές - ξηρές Στον υπερθυρεοειδισµό: τρίχες λεπτές - µαλακές Στη ν. Sheehan: µεγαλύτερη απόπτωση τριχών κεφαλής, φρυδιών, µασχαλών, εφηβαίου Στη νόσο και σύνδροµο Cushing και στη µακροχρόνια χορήγηση κορτικοειδών: υπερτρίχωση προσώπου και άλλων περιοχών του σώµατος Σε όγκο ή υπερπλασία του φλοιού των επινεφριδίων: πρώιµη ήβη σε παιδιά ανδροειδισµός σε γυναίκες

12 Πρόσωπο Έκφραση ανήσυχη, πόνου, ήρεµη, απαθής, ασταθής, δυστυχισµένη, µανιακή κατάσταση, έκφραση αυτοϊκανοποιήσεως Επισκόπηση δέρµατος Χροιά: ωχρότητα (αναιµίες), ωχροκίτρινη (αιµολυτικός ίκτερος, χρόνια νεφρίτιδα), χαλκόχρωµη ή κυανόµαυρη (αιµοχρωµάτωση), µελανοδερµία (ν. Addison), ζωηρό ερυθρό χρώµα ή κυανέρυθρο (πολυερυθραιµία)

13 Εξανθήµατα Κοινή ακµή: στην ήβη, µικρές λευκωπές φλύκταινες, βλατίδες, φυσαλίδες, πολλαπλές µικρές ουλές Ερυσίπελας προσώπου: κατανοµή πεταλούδας, σαφή όρια της φλεγµονής και επαρµένα σε σχέση µε το γύρω δέρµα Αλκοολισµός: αραχνοειδείς φλεβικές τελαγγειεκτασίες στις παρειές και µύτη Κίρρωση: αραχνοειδείς φλεβικές τελαγγειεκτασίες στον κορµό και τα άκρα

14 ΕΡΥΣΙΠΕΛΑΣ

15 ΑΡΑΧΝΟΕΙ ΕΙΣ ΣΠΙΛΟΙ

16 Οιδήµατα Αγγειονευρωτικό οίδηµα Quinque: ασύµµετρο, στα βλέφαρα χείλη λόβια των αυτιών Υπολευκωµατιναιµία, καρδιακή νεφρική ανεπάρκεια, νόσος Cushing: γενικευµένο οίδηµα, εµφανέστερο στα βλέφαρα το πρωί, µόλις ξυπνήσει ο ασθενής Σύνδροµο άνω κοίλης: οίδηµα + κυάνωση προσώπου και τραχήλου

17 ΑΓΓΕΙΟΝΕΥΡΩΤΙΚΟ ΟΙ ΗΜΑ

18 Προσωπεία 1 σταθερές και χαρακτηριστικές εκδηλώσεις από το πρόσωπο, που έχουν ιδιαίτερη διαγνωστική σηµασία Σαρδόνιο γέλιο Συγγενούς σύφιλης Ιπποκράτειο ή περιτοναϊκό ή χολερικό Μογγολοειδές Παρκινσονικό Μυξοιδηµατικό Ν. Basedow-Graves Σ. Cushing

19 Προσωπεία 2 Συστηµατικού Ερυθηµατώδους Λύκου Χρόνιου αλκοολισµού Κιρρωτικό Μιτροειδικό Σκληροδερµία Παράλυση προσωπικού νεύρου Ανώτερου νευρώνα Κατώτερου νευρώνα

20 Σαρδόνιο γέλιο Τρισµός (από τη σύσπαση των µασητήρων), οι γωνίες στόµατος έλκονται προς τα έξω και αποκαλύπτονται τα δόντια - «συνεχές χαµόγελο» Ανυψωµένα πτερύγια µύτης Βλέφαρα µισόκλειστα, φρύδια ανασκωµένα Οριζόντια ρυτίδωση µετώπου Στον τέτανο (µε στάση σαν τόξο) Προσωπείο συγγενούς σύφιλης Προέχον µέτωπο, διόγκωση µετωπιαίων κυρτωµάτων, ακτινοειδείς ουλές γύρω από τα χείλη, χωµάτινο χρώµα δέρµατος Τριάδα Hutchinson: δόντια Hutchinson + διάµεση κερατοειδίτιδα + κώφωση

21 Ιπποκράτειο ή περιτοναϊκό προσωπείο Προθανάτια κατάσταση «ρις οξεία, οφθαλµοί κοίλοι, κρόταφοι συµπεπτωκότες, ώτα ψυχρά και ξυνεσταλµένα και οι λοβοί των ώτων απεστραµµένοι και το δέρµα το περί το µέτωπον σκληρόν και περιτεταµένον και καρφαλέον εόν και το χρώµα του ξύµπαντος προσώπου χλωρόν ή µέλαν εόν ή πελιόν ή µολυβδώδες»

22 σύνδροµο Down Κεφάλι κοντό, µέτωπο χαµηλό, ζυγωµατικά προέχουν, µύτη πλατιά και κοντή, οφθαλµοί αµυγδαλωτοί, επίκανθος, βλεφαρικές σχισµές συγκλίνουν λοξά προς τα µέσα και κάτω, επίκανθος Συνδυάζεται µε σύνδροµο Down Ανέκφραστο πρόσωπο Προσωπείο Parkinson Ακινησία µυών προσώπου τα µάτια διατηρούν πλήρως την κινητικότητά τους Ηµιανοιχτό στόµα - σιελόρροια

23 Μυξοιδηµατικό προσωπείο Απαθής ανέκφραστη φυσιογνωµία Βραδεία αντίληψη οµιλία Αραίωση τραχύτητα κόµης, πάχυνση ωχρότητα ξηρότητα προσώπου, εξοίδηση βλεφάρων, πάχυνση µύτης και χειλέων Προσωπείο ν. Basedow-Graves Έκφραση εκπλήξεως ή φόβου Εξόφθαλµος, λείπει η φυσιολογική σύγκλιση των βλεφάρων

24 Σύνδροµο Cushing Πανσεληνοειδές προσωπείο, λόγω εναποθέσεως λίπους και κατακρατήσεως ύδατος Οίδηµα, ιδιαίτερα στα βλέφαρα Υπερτρίχωση προσώπου (γένιων µουστακιού)

25 Ερυθηµατώδης Λύκος Ερυθηµατώδες εξάνθηµα σε σχήµα πεταλούδας, στη µύτη - στις παρειές ζυγωµατικές χώρες, λεπιδώδες πάνω σε ερυθηµατώδη βάση

26 Προσωπείο χρόνιου αλκοολισµού Πορφυροκόκκινο χρώµα προσώπου, ερυθρότητα µήλων της παρειάς και της µύτης Τελαγγειεκτασίες παρειών και µύτης Πάχυνση µύτης Κιρρωτικό προσωπείο Απίσχνανση Ωχρόφαιο ή φαιοκίτρινο χρώµα

27 Μιτροειδικό προσωπείο Ερυθρότητα µήλων παρειάς (διευρυσµένα αιµοφόρα αγγεία) Σκούρο κόκκινο χρώµα χειλέων Ωχροκίτρινο χρώµα µετώπου ρινικής - περιστοµατικής περιοχής Σε στένωση µιτροειδούς Σκληροδερµία Ανέκφραστο πρόσωπο Ατροφία, δέρµα λεπτό - λείο τεντωµένο Αδυνατεί να χαµογελάσει ή να κλείσει τα χείλια και να σκεπάσει τα δόντια του

28 Παράλυση προσωπικού νεύρου Δηµιουργεί χαρακτηριστικό προσωπείο, η λεπτοµερής εξέταση του οποίου, οδηγεί στη διαπίστωση του σηµείου της διαδροµής του νεύρου, στο οποίο επήλθε η βλάβη, που προκάλεσε την παράλυση

29 Παράλυση ανώτερου νευρώνα Κεντρική, υπερπυρηνική βλάβη των ινών της πυραµιδικής οδού, λόγω εγκεφαλικής αιµορραγίας - θρόµβωσης εµβολής ή νεοπλάσµατος Προσβάλλονται µόνο οι µύες του κατώτερου τµήµατος του προσώπου δε θίγονται ο µετωπιαίος µυς και ο σφιγκτήρας των βλεφάρων Τα παθολογικά σηµεία εµφανίζονται στην αντίθετη προς την εγκεφαλική βλάβη πλευρά του προσώπου και συνοδεύονται από ηµιπληγία ή προσβολή και άλλων εγκεφαλικών νεύρων

30 Παράλυση ανώτερου νευρώνα Πτώση γωνίας στόµατος Απώλεια τόνου πάσχουσας παρειάς, που διατείνεται παθητικά σε κάθε εκπνοή Χειλοπαρειακή αύλακα της πάσχουσας πλευράς τείνει να εξαφανιστεί Δε µπορεί να αποκαλύψει τα δόντια της πάσχουσας πλευράς και να σφυρίξει Μπορεί να εκτελέσει τις κινήσεις πτυχώσεως του µετώπου, µε ανύψωση των φρυδιών και σύγκλειση των βλεφάρων

31 Παράλυση κατώτερου νευρώνα Περιφερική βλάβη στη διαδροµή του προσωπικού νεύρου από την ανάδυσή του από τον εγκέφαλο µέχρι τη διακλάδωσή του, λόγω φλεγµονής του πόρου του νεύρου στο κροταφικό οστό πίεσης από όγκους - νευρίτιδας Παράλυση των µυών ολόκληρου του σύστοιχου ηµιµορίου του προσώπου Όταν η παράλυση παραταθεί περισσότερο από 2-3 εβδοµάδες, εµφανίζονται µυϊκές συσπάσεις της πάσχουσας πλευράς έλξη της στοµατικής σχισµής προς την πάσχουσα πλευρά ψευδή εντύπωση µυϊκής αδυναµίας παραλύσεως στην υγιή πλευρά

32 Παράλυση κατώτερου νευρώνα Το πάσχον ηµιµόριο χάνει τις φυσιολογικές του πτυχώσεις και γίνεται λείο Το κάτω βλέφαρο και η γωνία του στόµατος πέφτουν προς τα κάτω Η στοµατική σχισµή έλκεται προς την υγιή πλευρά Η χειλοπαρειακή πτυχή εξαφανίζεται Δε µπορεί να κλείσει το µάτι της πάσχουσας πλευράς (λαγώφθαλµος) Έλλειψη πτυχώσεως της πάσχουσας πλευράς του µετώπου Δε µπορεί να ανοίξει τα χείλη του για να δείξει τα δόντια το µε κλειστές τις γνάθους Σιαλόρροια, δακρύρροια

34 Οφθαλµοί 1 Επίκανθος: δερµατική πτυχή στον έσω κανθό (µογγολισµός) Εντρόπιο: στροφή ελεύθερου χείλους βλεφάρων προς τα µέσα (φλεγµονώδης σύσπαση - τράχωµα) Εκτρόπιο: στροφή βλεφαρικού χείλους προς τα έξω αποκαλύπτεται ο βλεφαρικός επιπεφυκότας (φλεγµονές, ) Βλεφαρόπτωση: παράλυση κοινού κινητικού του οφθαλµού, βαριά µυασθένεια, αγγειονευρωτικό οίδηµα βλεφάρου Ξανθελάσµατα: (χρυσοκίτρινες πλάκες στην έσω µοίρα άνω βλεφάρων εναπόθεση χοληστερόλης & εστέρων χοληστερόλης) υπερχοληστερολαιµία, ΣΔ, χολολιθίαση, αποφρακτικός ίκτερος Οίδηµα βλεφάρων

35 Eκτρόπιο Οφθαλµικός έρπητας Έρπης ζωστήρας

36 Οφθαλµοί 2 Σκοτεινόχρωµοι κύκλοι γύρω από τα βλέφαρα ( κυκλοφορικού τόνου) Ικτερική χροιά σκληρού - επιπεφυκότα Κυανή χροιά σκληρού χιτώνα: σε ατελή οστεογένεση Ικτερική χροιά Κυανή χροιά σκληρού χιτώνα

37 Οφθαλµοί 3 Αιµορραγίες επιπεφυκότα ή κάτω από τον επιπεφυκότα Ωχρότητα ερυθρότητα βλεφαρικού επιπεφυκότα Γεροντότοξο: αδιαφανής τοξοειδής ταινία, χρώµατος φαιού, στον κερατοειδή. Είναι εκφυλιστική βλάβη, > 50 ο έτος Πετέχειες Κάταγµα κόγχης Επιπεφυκίτις

38 Σύνδροµο Claude Bernard Horner Μύση + πτώση άνω βλεφάρου + ενόφθαλµος (παράλυση αυχενικών - τραχηλικών συµπαθητικών γαγγλίων από νεόπλασµα ή ανευρύσµατα άνω µεσοθωρακίου, από καταδυοµένη βρογχοκήλη)

39 Οφθαλµοί 4 Σύνδροµο Pancoast: σηµεία συνδρόµου Horner + πόνοι + παραισθησίες + ατροφία µυών σύστοιχου άνω άκρου (φλεγµονώδη ή καρκινωµατώδη εξεργασία της κορυφής του πνεύµονα) Δακτύλιος Kayser-Fleisher: στην εξωτερική ζώνη του κερατοειδούς, πρασινόφαιο ή κιτρινόφαιο χρώµα (νόσος Wilson) Καταρράκτης: µερική ή πλήρης θόλωση και αδιαφανοποίηση του φακού (ΣΔ)

40 ΚΑΤΑΡΡΑΚΤΗΣ

41 Αντανακλαστικό του κερατοειδή Κλείσιµο των βλεφάρων, από αντανακλαστική σύσπαση του σφιγκτήρα, µετά από ελαφριά ψηλάφηση του κερατοειδούς µε την άκρη καθαρού φυτιλιού από βαµβάκι ή µετά από φύσηµα αέρα σ αυτόν. Κατάργηση αµφοτερόπλευρη: σε κώµατα, γενική αναισθησία, υστερία ετερόπλευρη: σε ηµιπληγία (σύστοιχα), πρώιµο σηµείο βλάβης τριδύµου, υστερία

42 Οφθαλµικός βολβός 1 Τεχνητός οφθαλµός Εξόφθαλµος (πρόπτωση & προεξοχή βολβού δια µέσου βλεφαρικής σχισµής) : αµφοτερόπλευρος: σε εξόφθαλµη βρογχοκήλη, θρόµβωση σηραγγωδών κόλπων, οξυκεφαλία, υπέρταση, νεφρίτιδα ετερόπλευρος: τοπικά αίτια (φλεγµονές όγκοι ανευρύσµατα λευχαιµική διήθηση οφθαλµικής κόγχης), εξόφθαλµη βρογχοκήλη

43 Οφθαλµικός βολβός 2 Ενόφθαλµος: εισολκή του βολβού µέσα στον οφθαλµικό κόγχο, από παράλυση του αυχενικού συµπαθητικού (ετερόπλευρος σ. Horner) ελάττωση του κογχικού ιστού (αµφοτερόπλευρος - αφυδάτωση ή απίσχνανση) συγγενή ανωµαλία (µικροφθαλµία) Στραβισµός: παρέκκλιση του οφθαλµού από τον κανονικό του άξονα ετερόπλευρος - αµφοτερόπλευρος συγκλίνοντας αποκλίνοντας κάθετος Νυσταγµός: ακούσιες, γρήγορες κινήσεις των βολβών οριζόντιος κάθετος περιστροφικός συγγενής, µετά οφθαλµικές παθήσεις, µετά µακρόχρονη κόπωση των οφθαλµών, νόσους του νευρικού, λαβυρινθικός

44 Οφθαλµικός βολβός 3 Μυδρίαση (διαστολή των κορών): σε διέγερση, παράλυση κοινού κινητικού, ερεθισµό του αυχενικού συµπαθητικού, επιληπτικούς σπασµούς, µυδριατικά φάρµακα Μύση (συστολή των κορών): σε παράλυση συµπαθητικού, νωτιάδα φθίση, δηλητηρίαση µε µορφίνη ή άλλα οπιούχα, διέγερση του σφιγκτήρα της ίριδας (εγκεφαλίτιδα, αποστήµατα), φάρµακα Ανισοκορία: σε παθήσεις που προκαλούν ετερόπλευρη µύση ή µυδρίαση, νωτιάδα φθίση, νευραλγία, γλαύκωµα, ετερόπλευρη εγκεφαλική βλάβη Ανωµαλίες του σχήµατος της κόρης: σε τοπικές φλεγµονές της ίριδας, νωτιάδα φθίση

45 Αντανακλαστικά της κόρης η αντίδραση των κορών στο φως και η προσαρµογή κατά την όραση αντικειµένων που φέρονται κοντά στον οφθαλµό Αντανακλαστικό του φωτός: σύσπαση της κόρης κατά την άµεση πρόπτωση φωτός σ αυτήν Αντανακλαστικό της προσαρµογής: σύσπαση των κορών, όταν ένα αντικείµενο φέρεται από αρκετή απόσταση κοντά στους οφθαλµούς Παράδοξο αντανακλαστικό της κόρης: διαστολή της κόρης µετά την επίδραση του φωτός, σε βαριές βλάβες του ΚΝΣ

46 Αντανακλαστικά της κόρης 2 Σηµείο Argyll-Robertson: η κατάργηση του αντανακλαστικού του φωτός, ενώ διατηρείται το αντανακλαστικό της προσαρµογής σε σύφιλη ΚΝΣ, προϊούσα γενική παράλυση, όγκους εγκεφάλου, σκλήρυνση κατά πλάκας Κατάργηση του αντανακλαστικού της προσαρµογής µε διατήρηση του αντανακλαστικού του φωτός: σε σύφιλη, µηνιγγίτιδα, ΣΔ Κατάργηση όλων των αντανακλαστικών της κόρης: ετερόπλευρη ή αµφοτερόπλευρη σε βλάβη των πυρήνων του κοινού κινητικού (σύφιλη, τραύµατα εγκεφάλου, όγκους, µηνιγγίτιδα, )

48 Χείλη 1 Απλός έρπητας: πολλαπλές, συρρέουσες, µικρές φυσσαλίδες που σπάζουν και σχηµατίζουν εφελκίδα Συγχειλίτιδα: ραγάδες στις γωνίες του στόµατος και πάχυνση και απολέπιση του επιθηλίου τους ± φλεγµονώδης ερυθρότητα χειλέων γλώσσας βλεννογόνου στόµατος, σε έλλειψη βιτ.β 12, µυκητώδης γλωσσίτιδα Πάχυνση χειλιών: σε µυξοίδηµα, µεγαλακρία Τρόµος χειλιών: σε δηλητηρίαση µε οπιούχα Γωνιακή στοµατίτιδα Γλωσσίτις Αιµάτωµα γλώσσας

49 Χείλη 2 Λαγώχειλος: ετερόπλευρο ή αµφοτερόπλευρο Τριχοειδικός σφυγµός: αναστρέφεται ελαφρά το κάτω χείλος, πιέζεται η έσω επιφάνειά του µε αντικειµενοφόρο πλάκα, ώσπου να προκληθεί ωχρότητα ρυθµική εναλλαγή ωχρού ερυθρού χρώµατος της περιοχής σε ανεπάρκεια αορτής

51 ΕΠΙΣΚΟΠΗΣΗ ΤΗΣ ΚΕΦΑΛΗΣ Σχήµα και µέγεθος κεφαλής Κόµη και τρίχωση προσώπου Πρόσωπο Οφθαλµοί Χείλη Αυτιά Σιαλογόνοι αδένες

52 Αυτιά Συγγενείς ανωµαλίες Παραµορφώσεις πτερυγίων Διόγκωση προωτιαίων λεµφαδένων Ουρικοί τόφοι Χροιά Ωτόρροια Ωταλγία Εµβοές ώτων

53 ΕΞΩΤΕΡΙΚΗ ΩΤΙΤΙΤ Α-ΩΤΑΛΓΙΑ

55 Σιαλογόνοι αδένες 1 Διόγκωση παρωτίδων: αµφοτερόπλευρη ή ετερόπλευρη, σε παρωτίτιδα, νεόπλασµα παρωτίδος Σύνδροµο Mikuliez: ανώδυνη συµµετρική διόγκωση των δακρυϊκών και των σιαλογόνων αδένων (ιδιαίτερα των παρωτίδων), σε οξεία λευχαιµία, ΧΛΛ Ιριδοπαρωτιδικό σύνδροµο: αµφοτερόπλευρη διόγκωση παρωτίδων ± αµφοτερόπλευρη παράλυση προσωπικού νεύρου, σε σαρκοείδωση Παρωτίτιδα Λέµφωµα παρωτίδος

56 Σιαλογόνοι αδένες 2 Διογκώσεις υπογνάθιου αδένα: η διόγκωσή τους από σιελόλιθους είναι συχνότερη και χαρακτηρίζεται επίσης από διαλείπουσα αύξηση της διογκώσεως κατά τα γεύµατα Διόγκωση υπογλώσσιου αδένα: από φλεγµονή ή απόφραξη του πόρου από σιαλόλιθο Σιαλόρροια Υπογνάθιο απόστηµα

57 ΕΠΙΣΚΟΠΗΣΗ ΨΗΛΑΦΗΣΗ ΕΠΙΚΡΟΥΣΗ ΑΚΡΟΑΣΗ

58 ΨΗΛΑΦΗΣΗ ΤΗΣ ΚΕΦΑΛΗΣ Έλεγχος των χαρακτήρων των διαφόρων διογκώσεων Εξέταση της συστάσεως των τριχών, του δέρµατος και των βολβών των οφθαλµών Αποκάλυψη όγκων, αιµατωµάτων, κύστεων, εξανθηµάτων ή οδυνηρών περιοχών που δε γίνονται αντιληπτές µε την επισκόπηση