5748/15 ADD 2 ΑΣ/μκρ/ΑΝ 1 DGG 1B

Transcript

1 Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης Βρυξέλλες, 2 Φεβρουαρίου 2015 (OR. en) Διοργανικοί φάκελοι: 2013/0024 (COD) 2013/0025 (COD) 5748/15 ADD 2 ΣΗΜΕΙΩΜΑ ΣΗΜΕΙΟΥ «Ι/A» Αποστολέας: Αποδέκτης: Γενική Γραμματεία του Συμβουλίου EF 20 ECOFIN 55 DROIPEN 8 CRIMORG 14 CODEC 127 Επιτροπή των Μονίμων Αντιπροσώπων / Συμβούλιο Αριθ. εγγρ. Επιτρ.: COM (2013) 44 final COM (2013) 45 final Θέμα: Πρόταση ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΥ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ περί στοιχείων που συνοδεύουν τις μεταφορές χρηματικών ποσών Πρόταση ΟΔΗΓΙΑΣ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ σχετικά με την πρόληψη της χρησιμοποίησης του χρηματοπιστωτικού συστήματος για τη νομιμοποίηση εσόδων από παράνομες δραστηριότητες και τη χρηματοδότηση της τρομοκρατίας - Πολιτική συμφωνία - Δηλώσεις των κρατών μελών ΔΗΛΩΣΗ ΤΗΣ ΑΥΣΤΡΙΑΣ Η Αυστρία ανησυχεί ιδιαιτέρως ότι το κείμενο, ως έχει σήμερα, δεν προάγει τη διαφάνεια των πληροφοριών σχετικά με τον πραγματικό δικαιούχο, η οποία αποτελεί απαραίτητη προϋπόθεση ώστε να προλαμβάνεται η κατάχρηση των καταπιστευμάτων χάριν νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες και χρηματοδότησης της τρομοκρατίας. Υπάρχει σαφής ανάγκη να συσταθούν κεντρικά και δημόσια μητρώα πραγματικών δικαιούχων ακριβώς στη χώρα το δίκαιο της οποίας διέπει ένα νομικό πρόσωπο ή καταπίστευμα. Όσον αφορά τα νομικά πρόσωπα, το κείμενο ως έχει σήμερα (άρθρο 29) ορίζει ότι το μητρώο όπου φυλάσσονται οι πληροφορίες για τον πραγματικό δικαιούχο πρέπει βρίσκεται στη χώρα το δίκαιο της οποίας διέπει το νομικό πρόσωπο. Δυστυχώς, δεν ισχύει το ίδιο για στην περίπτωση των καταπιστευμάτων (άρθρο 30). 5748/15 ADD 2 ΑΣ/μκρ/ΑΝ 1

2 Η ισχύουσα διατύπωση δεν ορίζει με σαφήνεια το που πρέπει να βρίσκεται η έδρα των μητρώων καταπιστευμάτων. Κατά την άποψή μας, προκειμένου να είναι χρήσιμα, τα μητρώα καταπιστευμάτων πρέπει να βρίσκονται στη χώρα το δίκαιο της οποίας διέπει το καταπίστευμα. Οποιαδήποτε άλλη τοποθεσία δεν θα εξυπηρετούσε το σκοπό προαγωγής της διαφάνειας, ιδίως επειδή τα καταπιστεύματα δεν αναγνωρίζονται στην πλειονότητα των κρατών μελών. Πάνω από όλα, η τρέχουσα διατύπωση αφήνει περιθώρια για διασταλτική ερμηνεία κατά την εφαρμογή του άρθρου 30 σε εθνικό επίπεδο. Υπάρχει σαφής κίνδυνος τα κράτη μέλη να ερμηνεύσουν διαφορετικά τη διάταξη του άρθρου 30 με αποτέλεσμα σε ορισμένα κράτη μέλη να δημιουργηθούν μητρώα πραγματικών δικαιούχων για καταπιστεύματα ενώ σε άλλα όχι. Εξ άλλου, η τρέχουσα διατύπωση του άρθρου 30 δημιουργεί πρόσφορο έδαφος για καταχρήσεις, ιδίως όσον αφορά τη χρήση καταπιστευμάτων σε διασυνοριακές περιπτώσεις. Επιπλέον, το άρθρο 30 παράγραφος 4 προβλέπει την εγγραφή των πραγματικών δικαιούχων των καταπιστευμάτων σε μητρώο μόνον όταν ένα καταπίστευμα «έχει φορολογικές συνέπειες». Κατά την άποψή μας, η διατύπωση αυτή είναι υπερβολικά ευρεία και εξαιρετικά επιρρεπής σε καταστρατήγηση και παρεκβάσεις. Για παράδειγμα, η τυχόν φοροαπαλλαγή που θα χορηγήσει ένα κράτος μέλος σε ορισμένες κατηγορίες καταπιστευμάτων θα έχει ως λογικό επακόλουθο την κατάργηση της υποχρεωτικής εγγραφής του πραγματικού δικαιούχου ενός τέτοιου καταπιστεύματος σε μητρώο. Τέτοιου είδους ηθελημένες ή ακούσιες συνέπειες ενδέχεται να υπονομεύσουν το σκοπό της διάταξης. Η Αυστρία παραμένει εξαιρετικά επιφυλακτική όσον αφορά την τρέχουσα διατύπωση του άρθρου 30 και δεν την υποστηρίζει. Ωστόσο, προκειμένου να μην υπονομευτεί ένα κατά τα λοιπά ισορροπημένο συμβιβαστικό κείμενο, η Αυστρία θα αποδεχθεί τον πολιτικό συμβιβασμό. Παρόλα αυτά, δεδομένης της ισχύουσας διατύπωσης του άρθρου 30, η Αυστρία θεωρεί ότι δεν υπάρχει ανάγκη για τη δημιουργία μητρώου πραγματικών δικαιούχων καταπιστευμάτων στην Αυστρία. 5748/15 ADD 2 ΑΣ/μκρ/ΑΝ 2

3 ΔΗΛΩΣΗ ΤΗΣ ΤΣΕΧΙΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ Η Τσεχική Δημοκρατία εκφράζει ικανοποίηση για τον συμβιβασμό που επιτεύχθηκε όσον αφορά την πρόταση οδηγίας και την πρόταση κανονισμού για την καταπολέμηση της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες (AML). Ωστόσο, εκφράζει τη λύπη της για το γεγονός ότι οι εν λόγω νομοθετικές πράξεις θεσπίζουν πρόσθετους κανόνες που δεν ανταποκρίνονται πλήρως στο πνεύμα της σχετικής σύστασης (αριθ. 11) της FATF. Η εν λόγω σύσταση θεσμοθετεί ελάχιστη μόνο περίοδο φύλαξης όλων των αρχείων που είναι απαραίτητα για την ποινική δίωξη εγκληματικών δραστηριοτήτων. Ωστόσο, το άρθρο 39 της πρότασης οδηγίας για τη νομιμοποίηση εσόδων από παράνομες δραστηριότητες (AMLD) (και ομοίως το άρθρο 16 της πρότασης κανονισμού για τη νομιμοποίηση εσόδων από παράνομες δραστηριότητες (AMLR) έρχεται σε αντίθεση με την έννοια και τον σκοπό των μέτρων κατά της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες και της χρηματοδότησης της τρομοκρατίας, προβλέποντας μέγιστη χρονική περίοδο φύλαξης των αρχείων (10 έτη). Ο περιορισμός αυτός σχετικά με τον χρόνο φύλαξης των αρχείων έρχεται σε αντίθεση με τις ανάγκες της ποινικής διαδικασίας. Τα αρχεία που αφορούν συναλλαγές ενδέχεται να είναι σημαντικά για τη δικαστική έρευνα σοβαρών εγκλημάτων για τα οποία η Τσεχική Δημοκρατία ορίζει προθεσμία παραγραφής έως και 20 έτη ή η παραγραφή των οποίων αποκλείεται πλήρως, όπως στην περίπτωση αξιόποινων πράξεων τρομοκρατικού χαρακτήρα, περιλαμβανομένης της χρηματοδότησης της τρομοκρατίας. Ως εκ τούτου, σε πολλές περιπτώσεις η διάθεση των αποδεικτικών στοιχείων θα δυσχέραινε τη δικαστική έρευνα των εν λόγω εγκλημάτων. Η Τσεχική Δημοκρατία θεωρεί ότι προκειμένου να γίνεται σεβαστή τόσο η έννοια όσο και ο σκοπός των ανωτέρω νομοθετικών πράξεων, πρέπει να ορίζεται μόνο η ελάχιστη χρονική περίοδος φύλαξης των αρχείων. Η εξέταση και η απόφαση σχετικά με τον καθορισμό της μέγιστης χρονικής περιόδου για τη φύλαξη αρχείων πρέπει να αφεθεί στα κράτη μέλη ούτως ώστε να διασφαλίζεται η συμμόρφωση αφενός με τις εθνικές περιόδους παραγραφής που προβλέπονται για ποινικά αδικήματα και αφετέρου με τις ανάγκες της ποινικής διαδικασίας. 5748/15 ADD 2 ΑΣ/μκρ/ΑΝ 3

4 ΔΗΛΩΣΗ ΤΟΥ ΗΝΩΜΕΝΟΥ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ Χαιρετίζουμε τη συμφωνία που επιτεύχθηκε στο πλαίσιο των τριμερών διαλόγων επί των συγκεκριμένων φακέλων και συγχαίρουμε ιδιαιτέρως την ιταλική Προεδρία διότι εργάστηκε σκληρά προκειμένου να επιτευχθεί συμφωνία πριν από το τέλος του Σκοπός της οδηγίας και του κανονισμού είναι η εφαρμογή σε ενωσιακό επίπεδο των πιο πρόσφατων κατευθυντήριων γραμμών και συστάσεων της Ομάδας χρηματοοικονομικής δράσης σχετικά με τη νομιμοποίηση εσόδων από παράνομες δραστηριότητες και τη χρηματοδότηση της τρομοκρατίας. Αναμένουμε τις συζητήσεις με τα κράτη μέλη και την Επιτροπή σχετικά με τη μεταφορά των εν λόγω πράξεων στα εθνικά δίκαια, μεριμνώντας, μεταξύ άλλων, για τη συνοχή με τα πρότυπα της FATF, συμπεριλαμβανομένων αυτών για τα πολιτικώς εκτεθειμένα πρόσωπα και την εγγραφή των καταπιστευμάτων σε μητρώα. Το ΗΒ σημειώνει ότι η οδηγία εξαιρεί από τις διατάξεις για τους πραγματικούς δικαιούχους τις εταιρείες που είναι εισηγμένες σε οργανωμένες αγορές όταν αυτές υπόκεινται ήδη σε αυστηρές απαιτήσεις σχετικά με τη δημοσίευση πληροφοριών για το ιδιοκτησιακό καθεστώς τους και τη διαφάνεια στο πλαίσιο της οδηγίας της ΕΕ για τη διαφάνεια. Το ΗΒ εξακολουθεί να πιστεύει ότι και άλλες αγορές πέραν των «οργανωμένων αγορών», όπως λ.χ. οι αγορές εναλλακτικών επενδύσεων (AIM), πρέπει επίσης να εξαιρούνται όταν υπόκεινται σε παρόμοιες απαιτήσεις διαφάνειας, τόσο για την αποφυγή περιττών επιβαρύνσεων όσο και για λόγους συνέπειας. Ελπίζουμε ότι αυτό μπορεί να επανεξεταστεί στο μέλλον με κατάλληλα βήματα και συζητήσεις με την Επιτροπή. Τέλος, το ΗΒ θεωρεί ότι ένας από τους πρωταρχικούς στόχους της 4ης οδηγίας για την καταπολέμηση της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες ανήκει στον τομέα Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων δεδομένου ότι προβλέπει τη συνεργασία για την καταπολέμηση της χρηματοδότησης της τρομοκρατίας, όπως καταδεικνύεται από τις αναφορές του κειμένου στα άρθρα 1-4 των αποφάσεων πλαίσιο για την καταπολέμηση της τρομοκρατίας. Ως εκ τούτου, το ΗΒ εκτιμά ότι εν προκειμένω ισχύει η δυνατότητα προαιρετικής συμμετοχής του στον τομέα της ΔΕΥ και ότι για τις εν λόγω πράξεις πρέπει να προβλεφθεί νομική βάση ΔΕΥ. 5748/15 ADD 2 ΑΣ/μκρ/ΑΝ 4

5 ΔΗΛΩΣΗ ΤΗΣ ΓΑΛΛΙΑΣ 1/ Οι επιθέσεις του Ιανουαρίου 2015 καταδεικνύουν την ανάγκη να αναληφθούν αποφασιστικές δράσεις για την καταπολέμηση της χρηματοδότησης της τρομοκρατίας. Μία από αυτές είναι η έγκριση της 4ης οδηγίας για την καταπολέμηση της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες και της χρηματοδότησης της τρομοκρατίας και του κανονισμού περί των πληροφοριών που συνοδεύουν τις μεταφορές χρηματικών ποσών, κειμένων στρατηγικής σημασίας για την Ευρωπαϊκή Ένωση. 2/ Για τη βελτίωση της αποτελεσματικότητας των νέων κανόνων που εισάγει η εν λόγω δέσμη μέτρων, πρέπει να καταβάλουμε περαιτέρω προσπάθειες προκειμένου: i) να επιταχυνθεί η διαδικασία για την εφαρμογή των κανόνων αυτών σε εθνικό επίπεδο ii) iii) iv) να δοθούν οι κατάλληλες εξουσίες και πόροι στις μονάδες χρηματοοικονομικών πληροφοριών των κρατών μελών για πλήρη, ολοκληρωμένη και αποτελεσματική συνεργασία για την καταπολέμηση της τρομοκρατίας να εγκριθούν και να υλοποιηθούν οι συστάσεις της Επιτροπής σχετικά με τη χρηματοδότηση της τρομοκρατίας, όπως καθορίζονται στην υπερεθνική εκτίμηση των κινδύνων της ΕΕ, η οποία θα πρέπει, κυρίως, να αξιολογήσει τους κινδύνους που τίθενται από τα εικονικά νομίσματα να τηρείται αυστηρή στάση έναντι του ανώνυμου ηλεκτρονικού χρήματος. 3/ Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο της 12ης Φεβρουαρίου θα ασχοληθεί με τις νέες πρωτοβουλίες για την καταπολέμηση της τρομοκρατίας και της ριζοσπαστικοποίησης. Όσον αφορά τη χρηματοδότηση της τρομοκρατίας, θα πρέπει να αναληφθούν δράσεις σε ευρωπαϊκό επίπεδο, μέσω, μεταξύ άλλων, της τροποποίησης, όπου κρίνεται απαραίτητο, των υφιστάμενων νομοθετικών κειμένων, προκειμένου: i) να ενισχυθούν περαιτέρω οι αρμοδιότητες των μονάδων χρηματοοικονομικών πληροφοριών καθώς και η μεταξύ τους συνεργασία, η οποία πρέπει να είναι αποτελεσματική, εναρμονισμένη και να δίνει επαρκή εχέγγυα ασφαλείας ώστε να επιτρέπει την ανταλλαγή ευαίσθητων πληροφοριών σχετικά με τη χρηματοδότηση της τρομοκρατίας ii) iii) να ενισχυθεί περαιτέρω ο συντονισμός μεταξύ των κρατών μελών για την λήψη ενισχυμένων μέτρων δέουσας επιμέλειας σχετικά με τις διεθνείς ροές σε περιοχές υψηλού κινδύνου με σκοπό την καταπολέμηση της τρομοκρατίας να καταβληθούν προσπάθειες για τη δημιουργία ενός ευρωπαϊκού συστήματος παρακολούθησης της χρηματοδότησης της τρομοκρατίας (TFTS) προκειμένου να χρησιμοποιούνται τα στοιχεία που αφορούν τις διεθνείς μεταφορές χρηματικών ποσών (το σύστημα SWIFT) στην καταπολέμηση της τρομοκρατίας, κατ' εφαρμογή της συμφωνίας στην οποία κατέληξε το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο για τη εξασφάλιση μακροπρόθεσμης συνεργασίας με τις Ηνωμένες Πολιτείες 5748/15 ADD 2 ΑΣ/μκρ/ΑΝ 5

6 iv) να βελτιωθεί η αποτελεσματικότητα του ευρωπαϊκού συστήματος για τον εντοπισμό και τη δέσμευση των περιουσιακών στοιχείων των τρομοκρατών, επιτρέποντας την αποτελεσματική διοικητική δέσμευση των εν λόγω περιουσιακών στοιχείων σε ολόκληρη την Ευρωπαϊκή Ένωση v) να δημιουργηθούν μητρώα αριθμών τραπεζικών λογαριασμών που θα διευκολύνουν το έργο των μονάδων χρηματοοικονομικών πληροφοριών και τη μεταξύ τους συνεργασία vi) να ενισχυθεί περαιτέρω ο έλεγχος των ανώνυμων μέσων πληρωμής, τόσο μέσω της ενίσχυσης των απαιτήσεων υποβολής εκθέσεων σχετικά με την κυκλοφορία του χρυσού, των εμπορευματικών μεταφορών και άλλων τύπων μεταφοράς κεφαλαίων σε είδος όσο και μέσω της αυστηρότερης ρύθμισης του ηλεκτρονικού χρήματος και των εικονικών νομισμάτων. ΚΟΙΝΗ ΔΗΛΩΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΚΑΙ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ ΣΤΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΤΗΣ ΕΓΚΡΙΣΗΣ ΤΗΣ ΔΕΣΜΗΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΑΤΑΠΟΛΕΜΗΣΗ ΤΗΣ ΝΟΜΙΜΟΠΟΙΗΣΗΣ ΕΣΟΔΩΝ ΑΠΟ ΠΑΡΑΝΟΜΕΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ (AML) 1/ Οι πρόσφατες επιθέσεις στο Παρίσι καταδεικνύουν την ανάγκη να αναληφθούν αποφασιστικές δράσεις για την καταπολέμηση της χρηματοδότησης της τρομοκρατίας. Η έγκριση της 4ης οδηγίας για την καταπολέμηση της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες και του κανονισμού περί των πληροφοριών που συνοδεύουν τις μεταφορές χρηματικών ποσών, κειμένων στρατηγικής σημασίας για την Ευρωπαϊκή Ένωση, αντιπροσωπεύει σημαντικό βήμα προς τη βελτίωση της αποτελεσματικότητας του αγώνα αυτού. 2/ Για μεγαλύτερη αποδοτικότητα των νέων κανόνων που εισάγει η εν λόγω δέσμη, πρέπει να καταβληθούν περαιτέρω προσπάθειες προκειμένου: i) να επιταχυνθεί η διαδικασία για την εφαρμογή των κανόνων αυτών σε εθνικό επίπεδο ii) iii) να ενισχυθεί περαιτέρω η συνεργασία για την καταπολέμηση της χρηματοδότησης της τρομοκρατίας μεταξύ των μονάδων χρηματοοικονομικών πληροφοριών σε ευρωπαϊκό επίπεδο (για παράδειγμα μέσω ευρωπαϊκών φόρουμ όπως η πλατφόρμα των FIU) να αντιμετωπιστούν οι κίνδυνοι που ενέχει η χρηματοδότηση της τρομοκρατίας μέσω της υπερεθνικής εκτίμησης των κινδύνων, η οποία καλείται κυρίως να αξιολογεί τους κινδύνους που απορρέουν από τα εικονικά νομίσματα 5748/15 ADD 2 ΑΣ/μκρ/ΑΝ 6

7 3/ Έχει εξαιρετική σημασία η συντονισμένη δράση που αναλαμβάνεται σε διεθνές, ευρωπαϊκό και εθνικό επίπεδο για την αντιμετώπιση της χρηματοδότησης της τρομοκρατίας να είναι όσο το δυνατόν πιο αποτελεσματική. Το Συμβούλιο και η Επιτροπή θα εξετάσουν περαιτέρω δράσεις για την καταπολέμηση της χρηματοδότησης της τρομοκρατίας στο πλαίσιο του προσεχούς ευρωπαϊκού θεματολογίου για την ασφάλεια. Μια πρώτη σχετική συζήτηση αναμένεται να πραγματοποιηθεί κατά την άτυπη σύνοδο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου στις 12 Φεβρουαρίου. 5748/15 ADD 2 ΑΣ/μκρ/ΑΝ 7