ΔΗΜΗΤΡΗ ΠΑΝΤΕΛΟΔΗΜΟΥ*

Transcript

1 ΕΤΟΣ Γ ΑΡΙΘΜΟΣ ΦΥΛΛΟΥ 16 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ-ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2012 ΔΙΜΗΝΙΑΙΑ ΓΑΛΛΙΚΗ ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΓΡΑΦΕΙΑ: Πολυλά 5-Αθήνα Τ.Κ Τηλ: ΕΚΔΟΤΗΣ -ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ: ΔΗΜΗΤΡΗΣ Β. ΒΑΡΘΑΛΙΤΗΣ ΣΤΙΒΕΝ ΧΟΚΙΝΓΚ «Να κοιτάτε τα αστέρια και όχι τα πόδια σας» Έμαθε να διαβάζει στα οκτώ του χρόνια, κάποιος φίλος του στοιχημάτιζε ένα σακουλάκι καραμέλες ότι δε θα κάνει τίποτε στη ζωή του, οι καθηγητές του απελπίζονταν με τα γραπτά του. Κάποια στιγμή, όμως, οι συμμαθητές του στο σχολείο τού κόλλησαν το παρατσούκλι «Αϊνστάιν»... Ο Στίβεν Χόκινγκ, ο πιο αναγνωρίσιμος εν ζωή επιστήμων στον κόσμο, δεν μπόρεσε να δώσει το «παρών» στην εκδήλωση που πραγματοποιήθηκε για τα 70ά γενέθλιά του. Η χαλαρή σχέση του Χόκινγκ με την εκπαίδευση συνεχίστηκε την περίοδο που σπούδαζε Φυσική στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης. «Κάποτε υπολόγισα ότι μελέτησα χίλιες ώρες τα τρία χρόνια που ήμουν εκεί, κατά μέσο όρο μία ώρα την ημέρα», αποκάλυψε στην ομιλία του σπεύδοντας να προσθέσει ότι δεν «είναι υπερήφανος γι αυτό». Το κεντρικό μήνυμα της ομιλίας συνοψίζεται, πάντως, σε δύο φράσεις: «Να είστε περίεργοι, να μην εγκαταλείπετε ποτέ την προσπάθεια», «να θυμάστε να κοιτάτε τα αστέρια και όχι τα πόδια σας». Ο Στίβεν Χόκινγκ, καθηλωμένος εδώ και δεκαετίες από μια επώδυνη παραλυσία, δεν έχει σταματήσει να προσπαθεί. Στα 70 του χρόνια, χρειάζεται μια νέα τεχνολογία για να επικοινωνεί όπως για παράδειγμα έναν σαρωτή εγκεφαλικών κυμάτων, καθώς η επιδείνωση της ασθένειάς του τον δυσκολεύει ολοένα περισσότερο να χειρίζεται τον ηλεκτρονικό υπολογιστή του. Πλέον ο Χόκινγκ δεν μπορεί να μιλήσει και γράφει στον ηλεκτρονικό υπολογιστή του συσπώντας έναν μυ στο μάγουλό του. Οι συσπάσεις ανιχνεύονται από έναν οπτικό αισθητήρα στα γυαλιά του, επιτρέποντάς του να επιλέγει λέξεις και γράμματα επάνω σε μια οθόνη ηλεκτρονικού υπολογιστή. Εντούτοις η νόσος του κινητικού νευρώνα (νόσος Λου Γκέριγκ), από την οποία πάσχει, καθιστά δύσκολο να χρησιμοποιεί ακόμη και αυτόν τον μυ. Ετσι τώρα μια ομάδα της εταιρείας Intel, από τους κορυφαίους κατασκευαστές μικροεπεξεργαστών στον κόσμο, θα εργαστεί μαζί με τον Χόκινγκ για να βρεθεί λύση. Μία από τις προτάσεις είναι η σάρωση των εγκεφαλικών κυμάτων: μια συσκευή που μοιάζει με σύστημα ακουστικών χρησιμοποιείται για να μετρήσει την ηλεκτρική δραστηριότητα στον εγκέφαλο. Τέτοιες συσκευές χρησιμοποιούνται ήδη με επιτυχία για να βοηθήσουν ανθρώπους με σοβαρές αναπηρίες να επικοινωνήσουν. Μια άλλη μέθοδος είναι η παρακολούθηση του βολβού του ματιού, ενώ μια τρίτη δυνατότητα θα ήταν ένα είδος «αναγνώρισης προσώπου», όπου ο Χόκινγκ θα μπορούσε για παράδειγμα να κάνει μια γκριμάτσα για να μετακινεί τον κέρσορα του ηλεκτρονικού υπολογιστή προς μια ορισμένη κατεύθυνση και μετά να τον κάνει να επιστρέφει με μια διαφορετική έκφραση. Η ομάδα, με επικεφαλής τον Τζάστιν Ράτνερ, διευθυντή Τεχνολογίας της Intel, πρόκειται να αρχίσει δουλειά αυτή την εβδομάδα, μόλις ο Χόκινγκ αναλάβει δυνάμεις. Βγήκε από το νοσοκομείο την Παρασκευή και ήταν πολύ αδύναμος για να παρευρεθεί στο συνέδριο, χθες στο Πανεπιστήμιο Κέμπριτζ, για να γιορταστούν τα 70ά γενέθλιά του. Η ομιλία του ολοκληρώθηκε με παρατεταμένο χειροκρότημα των συνέδρων που είχαν σηκωθεί όρθιοι. Ο βρετανός επιστήμων εξέφραζε την ευγνωμοσύνη του για το γεγονός ότι είναι ζωντανός έχοντας αφιερώσει τη ζωή του στην έρευνα, ενώ είχε αναφερθεί στην απελπισία που του είχαν προκαλέσει τα πρώτα συμπτώματα της ασθένειάς του. Ηταν 21 ετών και έκανε το μεταπτυχιακό του. Δεν ήξερε αν θα ζούσε για να το ολοκληρώσει. Ωστόσο βρήκε τη δύναμη όταν συνάντησε σε πάρτι τη μελλοντική του σύζυγο Τζέιν. Πώς ο Ροζέ Μιλλιέξ έφερε τον Πικάσο Η Εθνική Πινακοθήκη ήταν το μόνο ελληνικό μουσείο, το οποίο είχε στην κατοχή του ελαιογραφία του Πάμπλο Πικάσο. Ηταν ένας πίνακας του 1939, από τη σειρά με τα Γυναικεία Κεφάλια, που απεικόνιζε την ερωμένη και μούσα του Ντόρα Μάαρ. Το έργο είχε επιλέξει και δωρίσει ο ίδιος ο καλλιτέχνης στον ελληνικό λαό, ως αναγνώριση της αντίστασης στη ναζιστική κατοχή. Όμως στις αρχές Ιανουαρίου άγνωστοι κατάφεραν να το κλέψουν, μαζί με έναν πίνακα του Πιετ Μοντριάν και ένα σχέδιο Ιταλού καλλιτέχνη που χρονολογείται από τις αρχές του 17ου αιώνα, στην μεγαλύτερη ληστεία σε μουσείο που έχει γίνει ώς σήμερα στη χώρα μας. Τα τρία κλαπέντα έργα ήταν εκτεθειμένα στο πλαίσιο του αφιερώματος «Στ άδυτα της Εθνικής Πινακοθήκης. Άγνωστοι Θησαυροί από τις Συλλογές της». Σε λίγους μήνες μάλιστα, η Εθνική Πινακοθήκη θα έκλεινε τις πόρτες της στο κοινό για δύο χρόνια, ώστε να γίνουν τα απαραίτητα έργα για την κτιριακή της επέκταση. Το εργο του Πικάσο εχει την ιστορία του, συνιφασμένη με τον Ροζέ Μιλλιέξ, στη φωτογραφία από βράβευση από τον τέως πρόεδρο της Δημοκρατίας Κωστή Στεφανόπουλο το Ο Γάλλος λόγιος, μέλος της Ακαδημίας Αθηνών, Ροζέ Μιλλιέξ ήταν η ενσάρκωση του σύγχρονου Φιλέλληνα. Γεννημένος στη Μασσαλία διανοούμενος αγάπησε με πάθος και ρομαντισμό την Ελλάδα. Συμπαραστάθηκε εμπράκτως στη δεύτερη πατρίδα του τόσο με την ουσιαστική του συμβολή στην ανάπτυξη των ελληνογαλλικών πνευματικών σχέσεων όσο και με την έμπρακτη στήριξή του στον αγώνα για την αποτίναξη του ναζιστικού ζυγού. Είχε χρηματίσει υποδιευθυντής του Γαλλικού Ινστιτούτου Αθηνών. Αργότερα αποσπάστηκε ως μορφωτικός ακόλουθος της γαλλικής πρεσβείας στην Κύπρο και παρέμεινε σε αυτήν τη θέση από το 1959 μέχρι και το Κατά τη διάρκεια της Κατοχής, το ζεύγος Μιλλιέξ που είχε διαφύγει στο γαλλικό νότο, προσπαθούσε να βοηθήσει την ελληνική αντίσταση. Η πιο σημαντική του πράξη την περίοδο εκείνη είναι η συγκινητική του πρωτοβουλία να συγκεντρώσει κείμενα Γάλλων διανοούμενων για το χειμαζόμενο ελληνικό λαό και να εκδοθεί ένα βιβλίο - λεύκωμα. Ο ίδιος ο Μιλλιέξ γράφει για την κίνησή του αυτή το 1949: «Τότε ο νους μας πήγαινε μόνο σε ένα γραπτό μνημείο όπου Γάλλοι κάθε σειράς και μόρφωσης θα έρχονταν να καταθέσουν τη μαρτυρία του θαυμασμού, της λατρείας, της αδελφικής αλληλεγγύης που δοκιμάσανε σιωπηλά από το 1940 ίσαμε το 1944 μπροστά στο θάμα που στάθηκε τότες η εμπόλεμη Ελλάδα. Αυτή η χρυσή βίβλος δημιουργήθηκε το 1945». Ο πρώτος καλλιτέχνης που ανταποκρίθηκε στην έκκλησή του, ήταν ο Αντρέ Φουζερόν που προσέφερε το 1942 ένα χειρόγραφο κείμενο και ένα υπογεγραμμένο έργο του. Την πράξη του μιμήθηκαν και άλλοι καλλιτέχνες όπως ο Ανρί Ματίς. Η ενθουσιώδης εμπλοκή του Κριστιάν Ζερβός ενίσχυσε το ρεύμα και έτσι συγκεντρώθηκε μια σημαντική συλλογή 28 πινάκων από τους: Πικάσο, Μπονάρ, Μασόν, Πικαμπία, Ντιφί κ.ά. Τη δωρεά αυτή έφεραν μαζί τους οι Μιλλιέξ όταν επέστρεψαν Στη νέα εποχή Η Ελληνογαλλική Σχολή «Αγιος Παύλος» Αθηνών εισέρχεται στη νέα εποχή. Θα το διαπιστώσετε ξεφυλλίζοντας τα τελευταία τεύχη των εφημερίδων μας, οπου θα δείτε τις καινοτόμες δραστηριότητες που υλοποιούμε. Ο ορίζοντας των νέων γενεών του τόπου μας είναι ευρωπαϊκός (πολίτες της Ευρωπαϊκής Ενωσης) και οικουμενικός (πολίτες του κόσμου). Σε αυτό το κρίσιμο γύρισμα των καιρών στα χέρια έμπειρων εκπαιδευτικών προετοιμάζουμε σωστά τους μαθητές μας να ζήσουν δημιουργικά μεσα από προγράμματα, σχεδιασμένα με το μυαλό και την ψυχή στραμμένα στην Ελλάδα το Το 1948 προσετέθη μια δεύτερη ομάδα έργων, που έφτασαν συνολικά τα 46 έργα τέχνης, ενώ το 1979 έφτασαν στη χώρα μας και τα υπογεγραμμένα κείμενα των καλλιτεχνών. Το τάμα του ζεύγους Μιλλιέξ είχε εκπληρωθεί. Τα έργα αυτά παρουσιάστηκαν για πρώτη φορά το 1949 στην Αθήνα και το 2003 στη Δημοτική Πινακοθήκη Πατρών. Το Δεκέμβρη του 1945 ο διευθυντής του Γαλλικού Ινστιτούτου Οκτάβιος Μερλιέ σε συνεργασία με το Ροζέ Μιλλιέξ διοργανώνουν άλλη μια σημαντική πρωτοβουλία, με τεράστιο μελλοντικό αντίκρισμα για τα ελληνικά Γράμματα και τις Τέχνες. Έστειλαν με το πλοίο «Ματαρόα» τον Δεκέμβριο του 45 μερικά από τα λαμπρότερα νέα μυαλά της Ελλάδας με εξασφαλισμένες υποτροφίες για σπουδές στη Γαλλία. Ανάμεσά τους: ο Μέμος Μακρής, ο Νίκος Σβορώνος, ο Μάνος Ζαχαρίας, ο Τάκης Ζενέτος, ο Kώστας Aξελός, ο Kορνήλιος Kαστοριάδης, η Mιμίκα Kρανάκη, κ.ά. Συνέχεια στις σελίδες 6-7 στο μέλλον. Στοχεύουμε στη γενική πνευματική τους καλλιέργεια (ψυχική, διανοητική, ηθική, αισθητική), έτσι ώστε να έχουν ανοιχτούς πνευματικούς ορίζοντες, υψηλές ηθικές και αισθητικές απαιτήσεις. Επιδιώκουμε τη γόνιμη «εγχάραξη» στη συνείδησή τους στοιχείων ταυτισμένων με τις θεμελιακές αξίες του ανθρώπινου πολιτισμού: αγάπη, ελευθερία, δικαιοσύνη. Προχωράμε στη νέα εποχή με ανανεωμένη διαδικτυακή παρουσία, με νέες ιδέες και σχέδια που σύντομα θα σας ανακοινώσουμε. Βήμα βήμα, προς την κορυφή ο στόχος μας. Δ. Β. Β. Από τη Γαλλική Σχολή των Αθηνών Του ΔΗΜΗΤΡΗ ΠΑΝΤΕΛΟΔΗΜΟΥ* Στη μελέτη των πηγών της ιστορίας του νεοσύστατου Ελληνικού Κράτους, η νεότερη έρευνα έστρεψε κυρίως το ενδιαφέρον της, όπως ήταν φυσικό, προς τους συγγραφείς αυτοτελών περιηγητικών έργων και προς τους γνωστούς ξένους λογοτέχνες του ΙΘ αιώνα, που δημοσίευσαν τις εντυπώσεις τους από τοταξίδι και τη διαμονή τους στην Ελλάδα. Έτσι, ελάχιστα αξιολογήθηκαν σχετικά κείμενα που καταχωρίσθηκαν στις σελίδες φιλολογικών, επιστημονικών και πολιτικών περιοδικών μεγάλης κυκλοφορίας, με αποτέλεσμα να παραμένουν σχεδόν ανεκμετάλλευτες πολύτιμες πληροφορίες για το νεότερο Ελληνισμό. Τα δημοσιεύματα αυτά χαρακτηρίζονται για την πολυθεματικότητά τους και καλύπτουν όλες τις βασικές πτυχές της πολιτικής, πολιτιστικής, κοινωνικής και πνευματικής ζωής. Η επιλογή των κειμένων του παρόντος τόμου έγινε με κριτήριο θεματικό,αφού όλα περιέχουν στον τίτλο τους την Αθήνα, παρόλο που ορισμένα επεκτείνονται και σε θέματα που αφορούν το σύνολο της Ελληνικής Επικράτειας. Τα τέσσερα οφείλονται σε γνωστούς εταίρους της Γαλλικής Σχολής των Αθηνών, η οποία ιδρύθηκε το 1846 με σκοπό την προαγωγή «της ελληνικής γλώσσας, της ιστορίας και των αρχαιοτήτων». Το πέμπτο ανήκει σε Γάλλο δημοσιογράφο και δημοσιολόγο, βασικό αρθρογράφο της εφημερίδας Journal des Débats και φίλο τού «Αθηναίου» αρχαιολόγου Salomon Reinach. Όλα, τέλος, τα κείμενα αυτά έχουν δημοσιευθεί στη γνωστή παρισινή Revue des Deux Mondes από το 1847 έως το Η καταχώριση του Émile Burnouf Monuments de la Grèce. Le Parthénon (1847) παρέχει πλήρη περιγραφή του Παρθενώνα και αποτελεί συστηματική μελέτη της αρχιτεκτονικής του δομής, των γλυπτών του και των ζωγραφικών του απεικονίσεων. Στο ίδιο μήκος κύματος κινείται και το άρθρο του Charles Lévêque Les monuments d Athènes et les études archéologiques en Grèce (1851), στο οποίο, με αφορμή πρόσφατα δημοσιεύματα της Αρχαιολογικής Εταιρείας της Ελλάδος, επισημαίνεται η πρόοδος που επιτεύχθηκε σε σύντομο χρονικό διάστημα στη διάσωση και μελέτη των μνημείων της Αθήνας. Ο εκ των κορυφαίων εταίρων της Σχολής Ernest Beulé στη μελέτη του Athènes et les Grecs modernes (1855), σχολιάζοντας σύγγραμμα του Laborde για την τύχη ή μάλλον την περιπέτεια των μνημείων επί Τουρκοκρατίας, κατανοεί την πικρία των περιηγητών για την κατάσταση των αρχαιοτήτων, εκφράζει όμως την πεποίθηση ότι οι σύγχρονοί του Έλληνες έχουν συνειδητοποιήσει τη σημασία της προγονικής τους κληρονομιάς και λαμβάνουν ήδη μέτρα για τη διάσωσή της.τα άρθρα, τέλος, των Gabriel Charmes Une excursion à Athènes (1881) και Gaston Deschamps Un séjour à Athènes (1892), εκφράζουν τον έντονο προβληματισμό της ευρωπαϊκής διανόησης σχετικά με την έξαρση του Ανατολικού Ζητήματος και τις εθνικές διεκδικήσεις του Ελληνισμού. Με αντικειμενικότητα αναιρούν τις αρνητικές κρίσεις άλλων περιηγητών και καταγράφουν την πολιτική και κοινωνική πραγματικότητα μετά τη Διάσκεψη του Βερολίνου. Πρέπει επίσης να επισημανθεί ότι, ενώ οι αμιγώς αρχαιολογικές ανακοινώσεις των μελών της Σχολής καταχωρίζονται στα Πρακτικά της Ακαδημίας των Επιγραφών και των Γραμμάτων της γαλλικής πρωτεύουσας, τα άρθρα τους που αναφέρονται στα σύγχρονα προβλήματα του Ελληνισμού δημοσιεύονται σε ευρείας κυκλοφορίας περιοδικά, προκειμένου να έχουν μεγαλύτερη απήχηση στην κοινή γνώμη. Αποδεικνύεται έτσι ότι η Γαλλική Σχολή των Αθηνών υπήρξε στη διάρκεια του ΙΘ αιώνα όχι μόνον θεσμός ανάδειξης της πολιτισμικής μας κληρονομιάς αλλά και φυτώριο φιλελλήνων που ενίσχυσαν τους δεσμούς φιλίας μεταξύ των δύο λαών.θεωρώ υποχρέωσή μου να εκφράσω θερμότατες ευχαριστίες προς τον εκλεκτό φίλο κ. Δημήτρη Βαρθαλίτη, για την προθυμία του να περιλάβει την παρούσα έκδοση στη σειρά δημοσιευμάτων του C.I.R.E.L. * Ομότιμος καθηγητής Πανεπιστημίου Αθηνών

2 2 Janvier - Février 2012 Ιανουάριος - Φεβρουάριος 2012 Ένα πολύτιμο τεύχος τής «L Echo» Του ΝΙΚΟΥ ΡΑΠΤΗ* Στη ζωή κάθε εντύπου υπάρχουν «στιγμές» (τεύχη, εξώφυλλα, άρθρα) που σφραγίζουν τη ζωή του ακριβώς όπως τα σημαντικά συμβάντα σημαδεύουν τις ζωές των ανθρώπων. Στιγμές μοναδικής έμπνευσης, πρωτοτυπίας, αισθητικής ανωτερότητας που αναδεικνύουν το σύνολο της προσπάθειας και της παρέμβασης στις οποίες το κάθε έντυπο εκ των πραγμάτων στηρίζεται και που το χαρακτηρίζουν.θεωρούμε πως μία τέτοια στιγμή για την εφημερίδα μας «L Echo - Journal Franco Hellénique» ήταν το περασμένο τεύχος μας του Δεκεμβρίου 2011, που αφιερώθηκε ολόκληρο στο Λα Φονταίν και κατ επέκταση στον Αίσωπο. Ξεχωρίσαμε κατ αρχήν την ποιότητα των άρθρων. Σε μία σειρά δημοσιευμάτων πανεπιστημιακών καθηγητών («Η Συνάντηση Αισώπου και La Fontaine στην Ελλάδα του 19ου αιώνα της Μαριάνθης Καπλάνογλου του Πανεπιστημίου Αθηνών «Τα Ζώα, Όχημα Μεταφοράς Κοινωνικών Αξιών», του Δημητρίου Ράπτη του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων «Οι Παλιές Ιστορίες Ζωντανές Ως Σήμερα», της Αγγελικής Γιαννοπούλου του Πανεπιστημίου Αθηνών «Αισώπου και La Fontaine επεμβάσεις τινές», του Γιώργου Παπαντωνάκη του Πανεπιστημίου Αιγαίου) αναπτύσσονται με εμβρίθεια διάφορες πτυχές του τριγώνου Αίσωπος-La Fontaine-Ηθολογία που λειτουργεί ως άξονας γύρω από τον οποίο στρέφεται η σχετική επιστημονική αναζήτηση και η κριτική.θα θέλαμε ιδιαίτερα να σημειώσουμε τα άρθρα «Αίνος, μύθος, λόγος, Fabula» του Ομότιμου Καθηγητού Λαογραφίας του Πανεπιστημίου Αθηνών και κορυφαίου κατόχου της Έδρας του Νικολάου Πολίτη Μιχάλη Γ. Μερακλή, στην οποία εκτίθεται μια γλωσσολογική και νοηματική ανάπτυξη των όρων και του περιεχομένου που αναφέρονται στον τίτλο του κειμένου, καθώς και το κείμενο «Οι Μύθοι του Λαφονταίν: Ανάμεσα στην Παράδοση και τη Νεωτερικότητα» της Marilène Lebrun του πανεπιστημίου Laval του Καναδά, που μετέφρασε από τα Γαλλικά η Αθηνά Σιαφαρίκα, στο οποίο αναπτύσσεται εκτενώς η λογοτεχνική, πολιτική, φιλοσοφική ιδιομορφία του Λαφονταίν και η σημασία του για την ανάπτυξη του ευρωπαϊκού πνεύματος. Ιδιαίτερη σημασία έχουν ακόμα τα κείμενα στο γαλλικό τμήμα της εφημερίδας «L Echo». Στο κείμενό του «Mon La Fontaine», ο Διευθυντής της «Ελληνογαλλικής Σχολής Αθηνών Άγιος Παύλος» Δημήτρης Βαρθαλίτης εκθέτει ση- μαντικά ευρήματα για τη μακρόχρονη σχέση των Κυκλάδων με τη Γαλλία και με το Ρωμαιοκαθολικισμό και για το πώς η σχέση του De La Salle με την Ελλάδα και με το Λαφονταίν μπορεί να βρίσκεται πίσω από τη σχέση του με τον Αίσωπο και άρα με μία από τις ιδρυτικές στιγμές της Γαλλικής λογοτεχνίας! Πρόκειται για μια μελέτη με μεγάλη σημασία, που ασφαλώς η επιστημονική έρευνα θα ανακαλύψει, θα αξιοποιήσει και θα εμβαθύνει. Στο άρθρο «Comment Lea Animaux Deviennent des Éducateurs de l Homme» του Νικολάου Χριστοδούλου του Γαλλικού Ινστιτούτου Αθηνών, εκτίθεται η λογοτεχνική αξιοποίηση ζωικών μορφών ως φορέων ηθικοπλαστικής διδασκαλίας (που συνεχίζεται αδιαλείπτως από τη Βίβλο ως τις μέρες μας), ενώ στο κείμενο «La... Fontaine de notre vie» της Γεωργίας Δεσποίνη-Βαρθαλίτη εκτίθεται η Παιδαγωγική και Διδακτική αξία της μυθοπλασίας του Λαφονταίν στο σύγχρονο σχολείο.τέλος στο κείμενο «Histoire du Musée Jean De La Fontaine» παρουσιάζεται η φιλοσοφία και η φυσιογνωμία του μουσείου Λαφονταίν που φιλοξενείται στο Château-Thierry της Γαλλίας, ενώ στο κείμενο «La Fontaine et l Ecole franco-hellénique Saint-Paul d Athènes» του Jean-Claude Belin παρουσιάζεται στο γαλλόφωνο αναγνωστικό κοινό η δράση του «Διεθνούς Κέντρου Μελέτης Αισώπου-Λαφονταίν» (CIREL) και οι παιδαγωγικές δραστηριότητες που πραγματοποιούνται στην «Ελληνογαλλική Σχολή Αθηνών Άγιος Παύλος» με «κέντρο ενδιαφέροντος» το έργο των Αισώπου- Λαφονταίν. Το στοιχείο όμως που κοσμεί ιδιαίτερα το τεύχος- Αφιέρωμα της «L Echo», που κάθε αναγνώστης, μεγάλος και μικρός, οφείλει να διατηρήσει στη Βιβλιοθήκη του, όπως εξάλλου όλα τα τεύχη της καλής εφημερίδας, και αναμφίβολα σημαδεύει άπαξ δια παντός τη φαντασία και τη μνήμη οποιουδήποτε ανοίξει αυτό το τεύχος, δεν είναι άλλο από την πρωτότυπη και καλαίσθητη εικονογράφηση των Ειρήνης Κανά (Ζωγράφου, αποφοίτου της ΑΣΚΤ) Βάσως Ψαράκη (Γραφίστριας της Σχολής Βακαλό), Μαρίας Κελαϊδή (Ζωγράφου της ΑΣΚΤ), Στάθη Βατανίδη (Ζωγράφου της League Art της Νέας Υόρκης), Θεοδόση Αδαμόπουλου (Ζωγράφου της ΑΣΚΤ), Μιχάλη Αμάραντου (Ζωγράφου της ΑΣΚΤ), Σοφίας Παπαδοπούλου (Ζωγράφου της ΑΣΚΤ), Αντώνη Αντζουλίδη (Ζωγράφου της ΑΤΕΣ-πρώην Σχολής Δοξιάδη και της Σχολής Καλών Τεχνών της Θεσσαλονίκης), Νίκου Μαρίνη (Ζωγράφου της ΑΣΚΤ), Δημήτρη Πανή (Αγιογράφου και Ζωγράφου, της ΑΣΚΤ και της Ανώτατης Ακαδημίας του Αγίου Όρους), Ανδρέα Κοντέλλη (Ζωγράφου της ΑΣΚΤ). Όπως καθένας καταλαβαίνει, ο τυχερός αναγνώστης του σπανίου τεύχους έχει την τύχη να περιηγηθεί σε μια μικρή έκθεση ζωγραφικής έργων εμπνευσμένων από την Αισώπεια Μυθοπλασία, στην οποία βλέπει να εκτίθενται εμπρός του όλες οι τεχνοτροπίες και οι αισθητικές προσεγγίσεις που χαρακτηρίζουν το νεοελληνικό αισθητικό τοπίο! Με το τεύχος της αυτό η «L Echo» δίνει έτσι βήμα έκφρασης σε νέους Έλληνες εικαστικούς να επικοινωνήσουν με το ευρύτερο κοινό και ανοίγει δρόμο για το πώς μπορούν να συμβάλλει ο έντυπος τύπος στην ανάπτυξη του αισθητικού κριτηρίου του λαού μας και των καλών τεχνών της Πατρίδας μας!το τεύχος-έκπληξη της «L Echo» ολοκληρώνεται με το κριτικό κείμενο «Η Λογοτεχνική Αξία του Λαφονταίν», του διακεκριμένου δημοσιογράφου και συγγραφέα Θόδωρου Καρζή και τη βιβλιοπαρουσίαση «Η εικονογράφηση του Marc Chagall», του «JEAN DE LA FONTAINE» Έργο του ζωγράφου Ανδρέα Κοντέλλη υπογράφοντος.τέλος, ιδιαίτερη λογοτεχνική αξία έχουν οι πρωτότυπες έμμετρες μεταφράσεις των έργων του Λαφονταίν που επιμελείται ο Δημήτρης Παντελοδήμος, Καθηγητής Γαλλικής Γλώσσας και Λογοτεχνίας του Πανεπιστημίου Αθηνών, που έρχονται να καλύψουν ένα σημαντικό κενό της λογοτεχνικής μας παραγωγής. Οι έμμετρες αυτές αφηγήσεις δίνουν στον Έλληνα αναγνώστη ανάγλυφη την αίσθηση που αφήνει στο Γαλλόφωνο κοινό το πρωτότυπο έργο του Λαφονταίν και έρχονται έτσι να «κλείσουν» την πολύπλοκη σχέση Αισώπου-Λαφονταίν που σφράγισε το Δυτικό Πολιτισμό από το 17ο αιώνα και μετά. Θα θέλαμε να δούμε ολοκληρωμένες τις έμμετρες αποδόσεις της μυθοπλασίας του Λαφονταίν στα Ελληνικά, ένα έργο που εφόσον ολοκληρωθεί με την ίδια ποιότητα, θεωρούμε πως θα σφράγιζε ανεξίτηλα τη λογοτεχνική παραγωγή του ελληνικού 21ου αιώνα!ιδιαίτερα συγχαρητήρια οφείλονται στον Επιμελητή του τεύχους, Γιώργο Κατσαδώρο, Λέκτορα Λαογραφίας στο Πανεπιστήμιο Αιγαίου και φυσικά στους εκδότες της «L Echo» και το Δημήτρη Βαρθαλίτη, που εννοεί να μεταβάλλει τη μικρή αυτή εφημερίδα σε πολύτιμη έπαλξη πολιτισμού και αισθητικής, και καλαίσθητη συνάμα και ακλόνητη γέφυρα επικοινωνίας μεταξύ Ελλάδας και Γαλλοφωνίας. *Εκπαιδευτικός

3 Ιανουάριος - Φεβρουάριος 2012 Janvier - Février LE COLLÈGE FRANÇAIS Le roi Louis-Philippe refuse la couronne offerte par le Congrès belge au duc de Nemours, le 17 Février 1831 De DIMITRIS V. VARTHALITIS * Nous nous trouvons à une époque où l idée humaniste et le philhellénisme sont très répandus dans les milieux intellectuels de la capitale française où résidait l illustre philologue grec Koraïs à qui l on doit cette phrase célèbre: «La France doit rendre à la Grèce le capital qu elle a reçu». Ainsi, le 19 novembre 1830, il fait la proposition à la France d instituer en Grèce une école pour l étude du grec moderne afin de resserrer les liens qui unissent les deux pays. Ampère (J.-J.) achève la relation de son voyage de 1841 avec Mérimée, de Witte et Lenormand: «La Grèce a allumé le flambeau des connaissances humaines dans l Antiquité et l a rallumé au XVe siècle. Toute l Europe a été éclairée de cette lumière; la Grèce seule était privée des rayons qu elle répandait sur le monde; aujourd hui elle redemande un peu de ce qu elle a tant donné.» En 1846, Jean Coletti, qui jouissait d une popularité immense et qui était très influencé par le ministre plénipotentiaire de la France à Athènes Théobald Piscatory, se trouve à la tête du parti français de Grèce. La cause française était tout entière entre ses mains. Le 11 septembre 1846, Louis Philippe, roi de France, signe au palais de Neuilly, l institution Της ΤΑΤΙΑΝΑΣ ΤΣΑΛΙΚΗ-ΜΗΛΙΩΝΗ * Το 2011 συμπληρώθηκαν 100 χρόνια από το θάνατο του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη. Συνέδρια, ημερίδες και διάφορες άλλες εκδηλώσεις τίμησαν τον μεγάλο συγγραφέα μας. Το γαλλόφωνο περιοδικό Graecia** τίμησε τον συγγραφέα με μεταφράσεις και κριτικά σημειώματα. Λίγα λόγια για το περιοδικό. Η Graecia αυτοσυστήνεται ως βήμα και όργανο του γαλλικού φιλελληνισμού, αλλά και του ελληνισμού. Συγκροτήθηκε από εξέχουσες προσωπικότητες: πανεπιστημιακούς, ακαδημαϊκούς, συγγραφείς, καλλιτέχνες, εκδότες περιοδικών και εφημερίδων κ. ά. Κατά τη διεύθυνση, «γεννήθηκε για να καλύψει ένα κενό και να εκπληρώσει ένα χρέος». Ο προσανατολισμός της είναι σαφώς εθνικός και συμπίπτει με την άνοδο του Βενιζέλου στην εξουσία. Επαινεί την de l École Française d Athènes pour l étude de la langue, de l histoire et des antiquités grecques (Article 1). Cette École pourrait ouvrir, avec l accord de Sa Majesté le Roi de Grèce. Ses inspirateurs: Théobald Piscatory et le comte προσπάθεια του τελευταίου για τον εκσυγχρονισμό του κράτους και εναποθέτει τις ελπίδες της στην «αναγέννησή του». Πρόκειται για 45 τεύχη που κυκλοφορούν από την 1/5/1910 ώς τον Ιούλιο του Κάθε τεύχος συνοδεύεται από παράρτημα, το Graecia Journal. Η έκδοσή της διακόπηκε λόγω της κήρυξης του Α Παγκοσμίου Πολέμου. Διευθύνεται από μία επιτροπή του Παρισιού και μία της Αθήνας. Στη δεύτερη συμμετέχει και ο Παπαδιαμάντης. Οι δραστηριότητές της είναι ποικίλες: διαλέξεις, εκθέσεις, εκδόσεις. Ενα επιτελείο λαμπρών μεταφραστών αναλαμβάνει το σημαντικό έργο της μετάφρασης στα γαλλικά και κειμένων της ελληνικής λογοτεχνίας. Μεταξύ άλλων: οι P. Baudry, Jean d Argos, H. de Villermont, Eug. Clément, D. Asteriotis κ. ά. Η εμφάνιση του Παπαδιαμάντη, ως συγγραφέα, στην Graecia συνδέεται με το θάνατό του. Στο Παράρτημα του τ. 10 Grαecia-Journal (15/2/1911) αναγγέλλεται ο θάνατος του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη ως «ενός εξόχου διηγηματογράφου και ποιητή σπανίου ταλέντου». Στο ίδιο τεύχος της Grαecia συναντούμε μια νεκρολογία του Α. Μαυρουδή με τον τίτλο «Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης» και επίτιτλο «Χθεσινοί Νεκροί». Συνοδεύεται από φωτογραφία της προτομής του από τον Θ. Θωμόπουλο. Ακολουθεί το διήγημα «Ο έρωτας στα χιόνια» σε μετάφραση του Jean d Argos. Στο επόμενο τεύχος 11 (15/3/1911) δημοσιεύεται στα ελληνικά και σε γαλλική μετάφραση του Pierre Baudry το ποίημα του Λάμπρου Πορφύρα «Δέηση για την ψυχή του Παπαδιαμάντη», τον δε Οκτώβριο, στο Narcisse-Achille de Salvandy, grand-maître de l Université. Le 20 novembre 1846, une lettre officielle charge l ambassadeur de France auprès de la Grèce, Piscatory, d informer le Président Coletti de la fondation de l École Française. Le 13 décembre 1846, Coletti présente la charte de la fondation de l École Française au Roi de Grèce qui, «sentant le prix d une telle institution pour les études des deux pays, chargea Coletti de faire parvenir au Roi des Français l expression d une entière et reconnaissante approbation». L ordonnance du 18 décembre 1846 remet à Amédée-Gaston Davelay, né à Paris le 21 juillet 1798, mort à Athènes le 21 avril 1867, les destinées de l École d Athènes sans condition de temps. Il resta vingt années à ce poste. L arrêté du 24 décembre 1846 met en place la première délégation. Hippolyte Rigault ne partit pas. On lui confia l éducation du comte et fils aîné du duc de Nemours. Les sept autres sont: Louis Lacroix, agrégé d histoire, Charles Lévêque et Émile Burnouf, agrégés de philosophie, Charles Benoit (31 ans), Charles Grenier (23 ans) agrégés des classes supérieures. Tous appartenaient à l enseignement des Collèges mais Lacroix, Benoit et Roux étaient déjà docteurs. Tous avaient un âge compris entre 23 et 31 ans. Benoit, Lacroix, Lévêque et Grenier restèrent en poste jusqu en juillet Roux, Burnouf et Hanriot jusqu en juillet La caravane partit de Marseille le 11 février 1847 sur le Télémaque. Le 14 elle débarquait à Civitavecchia et gagnait Rome. Le pape Pie IX les reçut au Quirinal et ne leur dissimula pas «que la création de l École Française d Athènes était une belle et grande pensée, qu elle faisait honneur à la France qui l avait conçue et à la Grèce qui paraissait l accueillir avec empressement». Le 22 mars 1847, la délégation débarqua au Pirée et s installa à Athènes dans la maison de Το αρχοντικό του Γ. Γεννάδιου Κατεδαφίστηκε το 1980 (οδός Ακαδημίας) Ο Παπαδιαμάντης στην γαλλόφωνη Graecia τ. 17, αναγγέλλεται η δημοσίευση της «Φόνισσας» σε συνέχειες από το επόμενο τεύχος. Από το τεύχος 18, ο Ρ. Baudry αρχίζει να μεταφράζει τη «Φόνισσα» (La Tueuse), η οποία χαρακτηρίζεται μυθιστόρημα (roman). Προτάσσεται κριτικό σημείωμα του Κ. Παλαμά στη στήλη «Μορφές της νεοελληνικής λογοτεχνίας» με τον τίτλο «Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης». Στο ίδιο τεύχος καταχωρίζονται δύο δημοσιεύματα: το πρώτο αναφέρεται στη γαλλική μετάφραση της «Φόνισσας» και το δεύτερο, στο παράρτημα Graecia Journal, που υπογράφεται από τον P. Sim με τίτλο «Καθαρολόγοι και Χυδαϊστές» και επίτιτλο «Στην ελληνική κοινωνία του Πέραν», αφιερώνεται στον Γ. Ψυχάρη και σχολιάζει το σκάνδαλο της Κωνσταντινούπολης, δηλαδή τα επεισόδια που σημειώθηκαν κατά την τιμητική εκδήλωση για τον Παπαδιαμάντη, που τελικά δεν πραγματοποιήθηκε. Σημείωμα για την πρώτη επέτειο του θανάτου συναντούμε στην Graecia Journal, σελ. 173 του Το 1912, από το τ. 27 ώς το τ. 33 του 1913 της Graecia Journal, δημοσιεύεται η «Φόνισσα» σε ένθετο. Επίσης στο τ. 33 (1/6/1913) ο Παλαμάς δημοσιεύει το δοκίμιό του «Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης, ένας ζωγράφος των ταπεινών», σε μετάφραση Jean d Argos, το οποίο συνοδεύεται από τη φωτογραφία του τάφου του Παπαδιαμάντη στη Σκιάθο. * Η κ. Τατιάνα Τσαλίκη-Μηλιώνη είναι ομότιμη καθηγήτρια Γαλλικής Φιλολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών. **Τατιάνα Τσαλίκη-Μηλιώνη: Το γαλλόφωνο περιοδικό Graecia, Παρίσι , εκδ. University Studio Press, Θεσσαλονίκη Ιωάννης Κωλέττης Ghénadios située à l angle de la rue Akadimias et de la rue Harilaou Trikoupi et qui fut détruite en Les deux premières années ils remplirent des fonctions d enseignement. En juin 1847, chacun des membres constitua dans sa chambre une petite classe. Le 8 novembre 1847, les cours commencèrent et se remplirent très rapidement. Dans la rue, les mères remerciaient les professeurs de leurs enfants: «Comme l avait supposé M. Piscatory, créateur de ces cours, la Grèce studieuse, mais pauvre, témoignait une vive reconnaissance aux jeunes maîtres qui lui accordaient bénévolement son enseignement. «Le 14 octobre, 150 élèves sont inscrits, le 8 novembre 183, le 15 novembre 200, le 9 décembre 247. «Il y avait de tout, des enfants, des adultes, des étudiants, des professeurs, des ecclésiastiques. Εντονες αντιδράσεις από γάλλους ειδικούς για την αξιολόγηση των παιδιών. Μια μεγάλη συζήτηση και έντονες αντιδράσεις από παιδαγωγούς, ψυχολόγους και νευροβιολόγους έχουν πυροδοτήσει στη Γαλλία τα σχέδια του υπουργείου Παιδείας να εισαγάγει τεστ αξιολόγησης των παιδιών στο νηπιαγωγείο, προκειμένου να προλάβει τις κακές επιδόσεις ή και τη σχολική αποτυχία αργότερα, στο γυμνάσιο και το λύκειο.οι ειδικοί δεν διαφωνούν με την αναγκαιότητα των τεστ. Τέσσερα στα δέκα παιδιά της τελευταίας τάξης του δημοτικού είχαν στη Γαλλία το 2009 «ανεπαρκή» γνώση της μητρικής τους γλώσσας, ένα στα δέκα εμφάνιζε τόσο πολλά προβλήματα «που ήταν αδύνατη η είσοδός του στο γυμνάσιο». Και η σχολική αποτυχία έχει τις ρίζες της στο νηπιαγωγείο - που θεωρείται άλλωστε, επισήμως, ως η πρώτη τάξη του δημοτικού. Όπως επισημαίνει ο νευροβιολόγος Στανισλάς Ντεέν, «πολυάριθμες έρευνες δείχνουν ότι τα πεντάχρονα παιδιά που δεν μπορούν να αντιληφθούν την ποσοτική έννοια των αριθμών (ποιος αριθμός είναι μεγαλύτερος από έναν άλλον) θα έχουν προβλήματα στα μαθηματικά μερικά χρόνια αργότερα». Αντιστοίχως, στην ανάγνωση, είναι η «φωνολογική συνείδηση», η ικανότητα να ξεχωρίζει ή όχι το παιδί τα φωνήματα, αυτή που κρίνει τη μετέπειτα μαθητική του πορεία. Διατυπώνονται εντούτοις πολλές ενστάσεις όσον αφορά τον τρόπο με τον οποίο πήρε τις αποφάσεις του το υπουργείο Παιδείας (χωρίς να έχει πρώτα συμβουλευτεί κάποια επιτροπή εκπαιδευτικών και ειδικών από τη Γαλλία και ολόκληρο τον κόσμο) αλλά και το Athènes 1850 Chaque matin, on commandait au menuisier de nouveaux bancs.» Les hommes au pouvoir, députés et sénateurs, des ministres comme Glarakis envoyaient leurs fils au «Collège français». «Rien qu à regarder les bariolages des vestes, des bonnets et des guêtres, on se promenait de Missolonghi à Trébizonde et de Monemvasie à Varna. Le Collège français était un panhellenium en raccourci». Le 12 septembre 1847, Coletti meurt. Le 8 janvier 1848, Théobald Piscatory, nommé ambassadeur à Madrid, s embarque sur la Vedette. Le 24 février 1848 éclate la révolution en France et la nouvelle administration de Paris qui s installa au pouvoir orienta les membres de l École française d Athènes vers Αδαμάντιος Κοραής l approfondissement de l Antiquité grecque et non vers l enseignement du français aux élèves grecs. Le 25 juin, fin des cours, seuls deux tiers des élèves étaient toujours présents. L année scolaire ne sera pas bonne: «À la rentrée du second semestre de 1849, la maison de Ghénadios ne se rouvrit plus aux fustanelles de l Albanie, aux corsets d or de l Épire et du Magne, aux pantalons bouffants des îles, aux bonnets rouges d Aïvalik, de Cavalla et de Rodostos.» En 1850, les fouilles d Ernest Beulé sur l Acropole commencent à orienter les membres de l École vers la recherche archéologique. Plus tard le professeur Pantazidis sera fier d avoir appris le français dans cette École. De même que Dimitsas, l historien de la Macédoine, Miliarakis, le géographe de l Archipel, le général Coukidis. Sources de l article: Guy Radet, L histoire et l œuvre de l École Française d Athènes, Paris, Albert Fontemoing, 1901, EFA. École Française d Archéologie, Cent cinquantenaire , Bulletin de correspondance Hellénique, numéro spécial, Paris, De Boccard, 1996, IFA. Cécile Petit, Les relations franco-helléniques culturelles et scientifiques: Essai de bilan historique et contemporain, thèse de doctorat, Université de Bordeaux 1, * Directeur de l École franco-hellénique Saint- Paul d Athènes, Fondateur et Président du CIREL. Τεστ από το... νηπιαγωγείο! περιεχόμενο των τεστ που προτείνονται (τα οποία κρίνονται μετεξεταστέα από την επιστήμη).το γαλλικό κράτος προτείνει, πιο συγκεκριμένα, ένα τεστ εντοπισμού των μαθησιακών δυσκολιών στην αρχή του νηπιαγωγείου (ή, καλύτερα, της τελευταίας τάξης του νηπιαγωγείου, μιας και το «École Maternelle» απευθύνεται στη Γαλλία σε παιδιά τριών έως έξι ετών) και μια σειρά εξετάσεων στο τέλος («τρεις συλλογικές δοκιμασίες και δύο ατομικές δοκιμασίες για όλους τους μαθητές της τάξης»), τα αποτελέσματα των οποίων θα διαβιβάζονται στους γονείς και θα χρησιμοποιούνται για την πανεθνική, συγκριτική αξιολόγηση του σχολείου. Όσον αφορά το πρώτο τεστ, η αγωνία των εκπαιδευτικών, όπως την εκφράζει η Καρολίν Ιρό, είναι πως «δεν είναι αρμόδιοι να κρίνουν αν ένα παιδί έχει μαθησιακές δυσκολίες ή όχι. Όταν δεν είσαι γιατρός, πώς μπορείς να ξέρεις αν οι δυσκολίες στη γραφή, τα κακοσχηματισμένα γράμματα, για παράδειγμα, είναι σύμπτωμα δυσπραξίας ή απλώς μια δεξιότητα που δεν έχει ακόμα καλλιεργηθεί;». Οσον αφορά τα τεστ αξιολόγησης, οι ειδικοί φοβούνται, με απλά λόγια, πως είναι κακοφτιαγμένα. Οπως επισημαίνει ο καθηγητής Γνωσιακής Ψυχολογίας Ρεμί Μπρισιό, δίνεται υπερβολική σημασία στο μέτρημα («μετρήστε τα φεγγάρια, τα αστέρια, τα τετράγωνα...») που «δεν λέει στην πραγματικότητα τίποτε για τις ικανότητες των παιδιών στην αριθμητική». Ο νευροβιολόγος Ντεέν δίνει ένα άλλο παράδειγμα: «Το τεστ υπ αριθμόν 12 υποτίθεται ότι αξιολογεί τη δυνατότητα αναγνώρισης των αριθμών. Ο δάσκαλος καλείται λοιπόν να πει στα παιδιά: «Κοιτάξτε τη δεύτερη γραμμή. Βάλτε πάνω σε αυτήν το δάχτυλό σας και ακούστε προσεκτικά. Πάρτε το κόκκινο μολύβι και κυκλώστε το 11. Μετά πάρτε το μπλε σας μολύβι και κυκλώστε το 7». Μα στο τέλος αυτής της φράσης, ακόμα και ενήλικοι μπορεί να έχουν ξεχάσει με ποιο χρώμα πρέπει να κυκλώσουν ποιον αριθμό!». Le Monde / Marina Julienne

4 4 Janvier - Février 2012 Ιανουάριος - Φεβρουάριος 2012 Οι καινοτόμες δραστηριότητες της Γαλλική γλώσσα...μετά μουσικής Του ΔΗΜΗΤΡΗ Β. ΒΑΡΘΑΛΙΤΗ* Τα παιδιά μας στον Άγιο Παύλο Αθηνών αναπτύσσονται σφαιρικά διότι η ελληνογαλλική γλώσσα και ο ελληνογαλλικός πολιτισμός τους προσφέρει τη δυνατότητα αυτή προκειμένου στο μέλλον να εξελιχθούν σε καθ όλα εφοδιασμένους πολίτες του κόσμου. Πρόσφατα, η Σχολή μας απέκτησε ένα νέο στολίδι. Πρόκειται για μια συλλογή 150 σελίδων περίπου με 61 παραδοσιακά και σύγχρονα γαλλικά τραγούδια την οποία επιμελήθηκε η καθηγήτρια Γαλλικών της Σχολής μας Γεωργία Δεσποίνη-Βαρθαλίτη. Πρόκειται για τη συλλογή πολλών τραγουδιών που μαθαίνουμε στο σχολείο μας μαζί με το cd της. Είναι εικονογραφημένη και πλαισιώνεται από χαρούμενες δραστηριότητες που μπορούν να σας χαρίσουν ατελείωτες ώρες δημιουργικής απασχόλησης με τα παιδιά. Τα παιδιά των πρώτων τάξεων του Δημοτικού μπορούν να αξιοποιήσουν τη μελωδικότητα του αυτιού τους και σιγοψιθυρίζοντας αγαπημένες μελωδίες να απολαύσουν ένα γνωστό τραγούδι, να επαναλάβουν γνωστές φράσεις και ολόκληρες προτάσεις στα γαλλικά και να τις αφομοιώσουν. Τα παιδιά των μεγαλύτερων τάξεων του Δημοτικού μπορούν να εμβαθύνουν περισσότερο στον λεξιλογικό πλούτο των στίχων ενός τραγουδιού απολαμβάνοντας πάντα τη μελωδικότητα του τραγουδιού που σιγοψιθυρίζουν και τονώνοντας την αυτοπεποίθηση που τους προσφέρει μια γνωστή και αγαπημένη μελωδία. Το βιβλίο των Γαλλικών τραγουδιών που δίνουμε στους μαθητές του σχολείου μας είναι ο ιδανικός τρόπος για να εξοικειωθούν τα παιδιά με τη γαλ- Η μουσική εκπαίδευση στη Σχολή Της ΜΑΡΙΝΑΣ ΓΥΡΑ* Στην Ελληνογαλλική Σχολή Αθηνών Άγιος Παύλος το μάθημα της μουσικής αποτελεί αναπόσπαστο και θεμελιώδες κομμάτι της εκπαίδευσης των παιδιών. Για τον λόγο αυτό έχει δοθεί ιδιαίτερη σημασία στην οργάνωση και στον σχεδιασμό της διδασκαλίας της μουσικής, η οποία γίνεται με καινοτόμες μεθόδους που έχουν ως βασικό στόχο την ανάπτυξη των μουσικών δεξιοτήτων, της συναισθηματικής νοημοσύνης, αλλά και του ήθους των παιδιών. Το ημερήσιο πρόγραμμα της μουσικής εκπαίδευσης περιλαμβάνει, μεταξύ άλλων, δράσεις που ενισχύουν τον αυτοσχεδιασμό και τη δημιουργικότητα των παιδιών, όπως ηχοϊστορίες, μουσικοκινητικές δράσεις και χρήση κρουστών οργάνων. Επίσης περιλαμβάνει τη διδασκαλία της ιστορίας της μουσικής μέσα από παραμύθια, και τη γνωριμία με την κλασική μουσική μέσα από την εμπειρία, όπως την δραματοποίηση όπερας από τα ίδια τα παιδιά. Οι μαθητές μαθαίνουν παράλληλα να εφαρμόζουν ειδικές τεχνικές διαχείρισης των συναισθημάτων και αυτοσυγκέντρωσης, βασισμένες στη Yoga. Επίσης, πραγματοποιούνται μουσικές δράσεις που ενισχύουν τη δυνατότητα πολλαπλής έκφρασης, όπως μουσική και κίνηση, μουσική και ζωγραφική, μουσική κι αυτοσχεδιαστικός λόγος. Η χρήση της τεχνολογίας αποτελεί αναπόσπαστο λική γλώσσα μέσα από το τραγούδι και το παιχνίδι και να εμπλουτίσουν τα ερεθίσματα που δέχονται στη γλώσσα αυτή. Τραγουδώντας για παράδειγμα το παραδοσιακό γαλλικό τραγούδι, J ai perdu le do de ma clarinette, τα μικρότερα παιδιά, εκτός από τη χαρά που αποκομίζουν και το ευχάριστο κλίμα που δημιουργείται, μαθαίνουν τον Αόριστο (j ai perdu < perdre = χάνω), χωρίς να το συνειδητοποιούν. Τα μεγαλύτερα παιδιά εκτός από τη χαρά που αποκομίζουν και εκείνα με τη σειρά τους και το ευχάριστο κλίμα που δημιουργείται, επαναλαμβάνουν συνειδητά τον Αόριστο (j ai perdu < perdre = χάνω). Υπάρχει επίσης μια πλειάδα απλών αλλά ουσιαστικών ασκήσεων που συνοδεύουν τη συλλογή για περισσότερη εμπέδωση των γνώσεων που προσφέρει αυτός ο πολύτιμος θησαυρός. Επίσης, η συλλογή αυτή συμπληρώνεται με τις παρτιτούρες των τραγουδιών αυτών. Μπορείτε με αυτό τον τρόπο να προσεγγίσετε τα τραγούδια και με έναν ακόμη τρόπο, αν ασχολείστε με κάποιο μουσικό όργανο. Τα τραγούδια που περιέχονται στο cd είναι σε μορφή mp3 τελευταίας τεχνολογίας και αρίστης ποιότητας, τα οποία διαβάζονται από όλα τα μέσα που μπορούν να «διαβάσουν» αυτή τη μορφή. Η επανάληψη στα γαλλικά μέσα από τα τραγούδια έχει νόημα, αν γίνει χωρίς πίεση και με αφορμή που θα σας δώσει το παιδί, ή με κάποιο ερέθισμα που θα του δώσετε εσείς για δημιουργική επικοινωνία μαζί του. Μπορεί για παράδειγμα από μόνο του να αρχίσει να τραγουδά τα τραγούδια που είπαμε στην τάξη και εσείς να επιμηκύνετε αυτή κομμάτι του μαθήματος. Συχνά πραγματοποιούνται προβολές ταινιών μουσικού ενδιαφέροντος, ενώ στις μεγαλύτερες τάξεις το μάθημα γίνεται με τη χρήση διαδραστικού πίνακα. Αξίζει να σημειωθεί πως το μάθημα της μουσικής συνδυάζει τη μουσική εκπαίδευση με τη διδασκαλία του ήθους. Η επιλογή των τραγουδιών που διδάσκονται γίνεται έτσι ώστε αυτά να αποτελέσουν αφορμή για συζήτηση πάνω σε σημαντικά θέματα που οδηγούν στον προβληματισμό των παιδιών. Για να πετύχουμε ακόμη καλύτερα τον στόχο μας είχαμε την ιδέα να δημιουργήσουμε μια σειρά από τραγούδια βασισμένα στους μύθους του Αισώπου. Τα τραγούδια αυτά προέρχονται από το βιβλίο-συλλογή «Αισώπου Μύθοι» του Πέτρου Αγγελόπουλου, κι έχουν μελοποιηθεί ειδικά για την Ελληνογαλλική σχολή Αθηνών Άγιος Παύλος από τη Μαρίνα Γύρα. Πιο συγκεκριμένα, οι μαθητές διδάσκονται διασκεδαστικά και παράλληλα διδακτικά τραγούδια που αναφέρονται κάθε φορά και σε έναν διαφορετικό μύθο του Αισώπου, τα οποία αποτελούν πηγή συζήτησης στην τάξη, και κατόπιν δραματοποιούνται και παρουσιάζονται σε διάφορες εκδηλώσεις. Τέλος, ιδιαίτερη σημασία δίνεται και στη γαλλική κουλτούρα. Στο πρόγραμμα της μουσικής περιλαμβάνεται και η διδασκαλία γαλλικής μουσικής σε συνδυασμό με τη γενικότερη πολιτιστική κληρονομιά της Γαλλίας, μέσα από ειδικές προβολές, τη διαδικασία. Μπορείτε επίσης να παίξετε με το παιδί σας «σχολείο», όπου εσείς θα είστε μαθητής του παιδιού σας. Μοιράζεστε με αυτό τον τρόπο μαζί του πληροφορίες και συναισθήματα από την ημέρα που πέρασε στο σχολείο και χαλαρώνετε κι εσείς από τη δύσκολη επαγγελματική ημέρα. Το πιο σημαντικό όμως είναι πως επικοινωνείτε με το παιδί σας και μάλιστα στα γαλλικά, είτε αυτή η γλώσσα σας είναι οικεία και γνώριμη, είτε όχι. Ευχαριστώ τη γαλλική πρεσβεία που συνεχάρη αυτήν μας την προσπάθεια. Ευχαριστώ πολύ τους γονείς που επικοινωνούν μαζί μας με κάθε τρόπο για να συγχαρούν και να στηρίξουν αυτή μας την προσπάθεια, παρατηρώντας πως το σχολείο μας εν μέσω κρίσης, διαγράφει τέτοια καλλιτεχνική και όχι μόνο, δημιουργικότητα. Ευχαριστώ πολύ τους γονείς που επιλέγουν αυτή τη συλλογή ως δώρο για τα παιδιά συγγενών και φίλων τους. Ευχαριστώ πολύ τους μαθητές και τους γονείς που επιλέγουν τη ηλεκτρονική οδό και μέσα από τα μας αποστέλλουν συγχαρητήρια, ενθαρρυντικά μηνύματα και μας δίνουν δύναμη να συνεχίζουμε το έργο μας. Ευχαριστώ για τη στήριξη σε κάθε μας προσπάθεια και παραμένω στη διάθεσή σας για να συζητήσουμε και να εξετάσουμε όποια σκέψη σας σχετικά με το παιδί σας και την πορεία του στο σχολείο. Νιώθω πολύ περήφανος ακούγοντάς τα ακόμα και στο διάλειμμα ή στους διαδρόμους να τραγουδούν στα γαλλικά. *Διευθυντής της Ελληνογαλλικής Σχολής Αθηνών «Άγιος Παύλος» εργασίες και βιωματικά εργαστήρια. Παράλληλα η εκμάθηση πολλών τραγουδιών του κλασικού και σύγχρονου γαλλικού ρεπερτορίου, ενισχύει την εκμάθηση της γαλλικής γλώσσας, η οποία αποτελεί πρωταρχικό εργαλείο της γενικότερης εκπαίδευσης του σχολείου. Χορωδία Τον Οκτώβριο του 2010 ιδρύθηκε 40μελής παιδική χορωδία, τη διδασκαλία της οποίας έχει αναλάβει η μουσικοπαιδαγωγός, μουσικολόγος και πιανίστα Μαρίνα Γύρα. Το ρεπερτόριό της αποτελεί τραγούδια σε διάφορες γλώσσες (ελληνικά, γαλλικά, αγγλικά, ιταλικά, κ.α.) και σε στυλ διαφόρων εποχών. Σκοπός της χορωδίας είναι να προσφέρει την ευκαιρία στα νεαρά μέλη της να βιώσουν τις χαρές μιας ξεχωριστής εμπειρίας, η οποία τα βοηθά όχι μόνο να βελτιώσουν και να αναδείξουν τις φωνητικές τους ικανότητες, αλλά και να ζήσουν το ομαδικό και δημιουργικό πνεύμα που προσφέρει η συμμετοχή σε μια ομαδική δραστηριότητα. Σήμερα η παιδική χορωδία της Ελληνογαλλικής Σχολής Αθηνών Αγιος Παύλος ξεπερνά τα 50 μέλη, κι έχει ήδη πραγματοποιήσει με μεγάλη επιτυχία πολυάριθμες εμφανίσεις σε διάφορους χώρους (Γαλλικό Ινστιτούτο, Ουρσουλίνες, Εμπορικό Κέντρο The Mall Athens κ.α). *Μουσικός Χρυσό και ασημένιο στο σκάκι Θριαμβεύουν από την αρχή της χρονιάς φέτος οι δύο σκακιστικές ομάδες του σχολείου μας, καταλαμβάνοντας η μία την πρώτη και η άλλη τη δεύτερη θέση στο σχολικό περιφερειακό ομαδικό πρωτάθλημα Αθηνών και παίρνοντας αντίστοιχα το χρυσό και το ασημένιο κύπελλο. Η φετινή σεζόν για τα σχολικά πρωταθλήματα άρχισε νωρίς. Έτσι οι δύο ομάδες του σχολείου μας εμφανίστηκαν το πρωί του Σαββάτου 25 Φεβρουαρίου 2012 στην αίθουσα δεξιώσεων του Λεοντείου Λυκείου Πατησίων, για να συμμετάσχουν στο ομαδικό σχολικό πρωτάθλημα Αθηνών. Το αποτέλεσμα δικαίωσε για άλλη μία φορά το εκπαιδευτικό έργο που παράγεται στο φυτώριό μας. Στην πρώτη ομάδα έπαιζαν οι εξής παίκτες: Θοδωρής Καλογριδάκης, Γιάννης Κολογγιός, Τρύφωνας Θέμας (όλοι έκτη δημοτικού) και Γιάννα Γκιώνη (δευτέρα δημοτικού!). Στην δεύτερη ομάδα έπαιζαν: Θάνος Κόρδας (έκτη δημοτικού), Γιάννης Γαλιατσάτος, Νίκος Κολιούσης και Ναταλία Φρουζάκη (πέμπτη δημοτικού). Και αναπληρωματικοί: Βασίλης Γκιώνης (πέμπτη δημοτικού) και Κλέαρχος Γαλερίδης (τετάρτη δημοτικού). Τα δύο κορίτσια μας, Γιάννα και Ναταλία, αντικατέστησαν επάξια δύο άλλες μας σκακίστριες, την Ευαγγελία Παπουτσή και τη Χριστίνα Ορφανίδου, που έλειπαν το Σάββατο λόγω Απόκρεω. Αξίζει να σημειώσουμε πως η Γιάννα η οποία πάει μόλις δευτέρα δημοτικού σημείωσε στην πρώτη ομάδα τρεις νίκες και δύο ισοπαλίες, που παρ ολίγον να ήταν νίκες, εναντίον και κοριτσιών της έκτης δημοτικού. Και η Ναταλία, η οποία μόλις φέτος ξεκίνησε μαθήματα σκακιού, κράτησε γερά τη θέση της σε όλη τη διάρκεια του αγώνα παίζοντας στην δεύτερη ομάδα. Αναλυτικά τα αποτελέσματα της πρώτης ομάδας μας στους πέντε γύρους ήσαν τα εξής: 1. Άγιος Παύλος Α -Χατζήβεη Β ο Αθηνών-Άγιος Παύλος Α 0,5-3,5 3. Άγιος Παύλος Α -Άγιος Παύλος Β Λεόντειος Β -Άγιος Παύλος Α 0,5-3,5 5. Άγιος Παύλος Α -Λεόντειος Α 3-1 Τα αποτελέσματα της δεύτερης ομάδας μας: 1. 65ο Αθηνών Β -Άγιος Παύλος Β Άγιος Παύλος Β -113ο Αθηνών Άγιος Παύλος Α -Άγιος Παύλος Β ο Νίκος Γκάτσος-Άγιος Παύλος Β 1,5-2,5 5. Άγιος Παύλος Β -Πανταζοπούλου Β 3,5-0,5 Αξίζουν θερμά συγχαρητήρια σε όλα τα παιδιά μας. Και εις ανώτερα! Από την Πορταριά...στη Disneyland Της ΣΓΟΥΡΗΣ ΓΕΩΡΓΙΑΔΗ Στην Πορταριά του Πηλίου από τις 3 ως τις 5 Φεβρουαρίου έγινε φέτος η καθιερωμένη χειμωνιάτικη εκδρομή που διοργανώνει ο Σύλλογος Γονέων και Κηδεμόνων της Σχολής μας. Οι μαθητές, οι γονείς, οι δάσκαλοι και ο διευθυντής της Ελληνογαλλικής Σχολής Αθηνών Άγιος Παύλος, που βρέθηκαν εκεί, είχαν την ευκαιρία να ζήσουν μια ευχάριστη απόδραση στο χιονισμένο Πηλιορείτικο τοπίο, ενώ το βράδυ του Σαββάτου 4 Φεβρουαρίου υποδέχθηκαν τις απόκριες μ ένα κεφάτο πάρτυ Το εργαστήρι των εικαστικών Της ΕΛΕΝΗΣ ΜΑΡΑΘΟΥ* Η διδασκαλία των εικαστικών εμπεριέχει την ίδια την διαδικασία της δημιουργίας. Η διαδικασία αυτή αποτελεί πολύπλευρη δραστηριότητα που κινητοποιεί την φαντασία, την γνώση, τον ψυχισμό και την δεξιότητα του παιδιού. Η τέχνη είναι αναπόσπαστη δεμένη με την πράξη και δεν είναι απλά ένα θεωρητικό εργαλείο. Οι μορφές της τέχνης μπορούν να παράγουν έργο ορατό και υλικό αισθητό. στο Portaria Hotel and Spa όπου διέμεναν όσοι συμμετείχαν στην εκδρομή αυτή. Από νωρίς το απόγευμα οι μικροί μασκαράδες, αφού καθάρισαν τα χιόνια από την πρωινή τους βόλτα στα Χάνια και τη Μακρυνίτσα, ντύθηκαν με τις πιο ευφάνταστες στολές και μόλις ο Διευθυντής της Σχολής Δημ. Βαρθαλίτης, έδωσε το σύνθημα, ξεκίνησε ο χορός και τι γλέντι κράτησε μέχρι τις 3 το πρωί. Μικροί και μεγάλοι χόρεψαν και διασκέδασαν σε μια άριστα οργανωμένη εκδήλωση. Συγχαρητήρια σε όλους όσοι διοργάνωσαν αλλά Αξιοποιούμε τις σύγχρονες τεχνολογίες, διαδραστικοί πίνακες, διαδίκτυο, ώστε οι μαθητές μας να έρθουν σε επαφή να γνωρίσουν να αξιολογήσουν την ελληνική και διεθνή κληρονομιά. Παρουσιάζονται όλοι οι μεγάλοι Έλληνες και ξένοι ζωγράφοι και μέσα από τα έργα τους τα παιδιά μαθαίνουν διάφορες σχολές και ρεύματα ζωγραφικής. Έμφαση δίνεται στην ανάπτυξη των καλλιτεχνικών δεξιοτήτων των παιδιών που δίνουν διεξόδους δημιουργικής έκφρασης και ανάδειξης ταλέντων. Μαθαίνουν συνδυασμούς χρωμάτων, και σε όσους συμμετείχαν στην εκδρομή αυτή. Αξιοσημείωτο ήταν το όμορφο κλίμα που υπήρχε σε όλες τις παρέες των ενηλίκων αλλά και η αγάπη, η ομαδικότητα και τα χαμόγελα στις παρέες των παιδιών, τα οποία είχαν μια εξαιρετική συμπεριφορά άξια συγχαρητηρίων. Η επόμενη μας εκδρομή θα είναι τον Απρίλιο στις διακοπές του Πάσχα στη Γαλλία, με σκοπό να γνωρίσουμε το Παρίσι και να διασκεδάσουμε στα πάρκα της Disneyland και του Asterix. Αναλυτικό πρόγραμμα θα σταλεί σύντομα. διάφορα υλικά και τεχνοτροπίες, σύνθεση σχημάτων, κατασκευές με πηλό, με χαρτί, ύφασμα, γαντόκουκλες, μάσκες, σχέδιο με κάρβουνο, αρχές προοπτικής. Επίσης οι μικροί μας καλλιτέχνες παρουσιάζουν τα έργα τους και λαμβάνουν μέρος σε πολλούς εικαστικούς διαγωνισμούς. Στο τέλος της περσινής χρονιάς κορυφαία στιγμή έκφρασης και δημιουργικότητας ήταν η παρουσίαση των μαθητών μας στην Gallery «ΑΓΚΑΘΙ» με θέμα την Γαλλοφωνία. *Εικαστικός

5 Ιανουάριος - Φεβρουάριος 2012 Janvier - Février Ελληνογαλλικης Σχολής «Αγιος Πάυλος» Βήμα βήμα η τέχνη του χορού Της ΕΥΗΣ ΚΟΡΑΝΤΖΟΠΟΥΛΟΥ* Η αρχή έγινε πριν δέκα χρόνια. Η τέχνη του χορού μπήκε στο καθημερινό πρόγραμμα της Ελληνογαλλικής Σχολής ΑΓΙΟΣ ΠΑΥΛΟΣ Αθηνών. Στο προαύλιο καθώς και σε διάφορες αίθουσες του Δημοτικού και του Νηπιαγωγείου από τότε μπορεί κανείς να ακούσει να αντηχούν μουσικές, γέλια, χτυπήματα ποδιών και χεριών ρυθμικά και κινητικά προστάγματα. Ο χορός ειδικά στην παιδική ηλικία αποτελεί ένα σημαντικό μέσο απελευθέρωσης και εκτόνωσης της σωματικής και ψυχικής ενέργειας. Η εκτόνωση είναι σημαντική ανάγκη των παιδιών έτσι το πρώτο πράγμα που κάνουν μπαίνοντας στην αίθουσα χορού είναι να τρέξουν ελεύθερα μέσα στον ανοιχτό χώρο. Μετά συνήθως αυτοσχεδιάζουν προσπαθώντας να δοκιμάσουν πράγματα με το σώμα τους που δεν κάνουν εύκολα αλλού, όπως ρόδα, κατακόρυφο ή να κυλιστούν ελεύθερα στο πάτωμα. Όμως ο χορός είναι μαθηματικά. Πρέπει να ξέρεις να μετράς σωστά για να πετύχεις το ρυθμό. Ο χορός είναι αρχιτεκτονική. Πρέπει όλες οι κινήσεις να εκτελεστούν με τη σωστή σειρά για να χωρέσουν στο χώρο, αλλά και στο χρόνο. Ο χορός είναι ζωγραφική, είναι μουσική. Το σώμα μας είναι οι μπογιές και οι νότες. ο καμβάς και το πεντάγραμμο είναι ο χώρος ή η σκηνή του θεάτρου που θα γεμίζουμε με τις κινήσεις μας. Χορεύοντας λοιπόν είναι σαν να ζωγραφίζουμε με το σώμα μας κινούμενες εικόνες μέσα σο χώρο, είναι σαν να δονούμε τις χορδές ενός μουσικού οργάνου στους ρυθμούς της μελωδίας. Για δέκατη χρονιά οι χορευτικές ομάδες του ΑΓΙΟΥ ΠΑΥΛΟΥ πλαισιώνουν με τις χορογραφίες τους τις περισσότερες γιορτές και εκδηλώσεις που γίνονται στο χώρο του σχολείου, στο θέατρο, στο Γαλλικό Ινστιτούτο, στο σχολείο των Ουρσουλινών, μέχρι και στο μετρό του Συντάγματος. Έτσι τα παιδιά μέσα από μια δημιουργική διαδικασία συνειδητοποιούν πώς είναι να είσαι ο ίδιος συντελεστής μιας παράστασης ή ενός θεάματος. Εύχομαι τα παιδιά να συνεχίσουν να εκφράζονται και να μαθαίνουν μέσα από την τέχνη του χορού. Εύχομαι ο ΑΓΙΟΣ ΠΑΥΛΟΣ να συνεχίσει το πολύπλευρο και φιλότεχνο εκπαιδευτικό του έργο για πολλά-πολλά χρόνια ακόμα! *Δασκάλα Χορού Του ΜΑΝΟΥ ΜΠΟΛΛΑ* Κι όμως πέρασαν 10 χρόνια!ξεκινήσαμε τον Σεπτέμβριο του 2002 τις πρώτες προπονήσεις μας στο χώρο του σχολείου, διδάσκοντας τις βασικές αρχές του αθλήματος της Ξιφασκίας.Ναι, ήταν πρωτόγνωρο για τα ελληνικά δεδομένα! Ο Άγιος Παύλος ήταν το πρώτο σχολείο στην Ελλάδα όπου μεγάλος αριθμός παιδιών διδασκόταν συστηματικά τις βασικές αρχές ενός τόσο ιδιαίτερου αθλήματος. Είναι ένα άθλημα που διαμορφώνει χαρακτήρες, καθώς απαιτεί ταχύτητα αντίδρασης, αποφασιστικότητα, τακτική, συγκέντρωση και δεξιοτεχνία. Αθλήματα που απαιτούν πνευματική και φυσική ταυτόχρονα προσπάθεια, όπως η ξιφασκία, βοηθούν το παιδί να αισθανθεί αυτόνομο, υπεύθυνο και επικοινωνιακά έτοιμο να ανταπεξέλθει στις προκλήσεις του νέου περιβάλλοντος του δημοτικού σχολείου. Σ αυτά τα 10 χρόνια πάνω από 500 μαθητές του σχολείου γνώρισαν το άθλημα της ξιφασκίας. Επιγραμματικά θα ήθελα να αναφέρω παρακάτω τις δραστηριότητες του μαθήματος κατά τη διάρκεια των 10 ετών: Εισαγωγή του μαθήματος της ξιφασκίας στο σχολείο σε συνδυασμό με την απλή γυμναστική εκπαίδευση των παιδιών. Προσαρμογή του μαθήματος της ξιφασκίας Δέκα χρόνια ξιφασκία στους μαθητές ανάλογα με την ηλικία τους και την ψυχοσωματική τους ανάπτυξη. Διατήρηση σχέσεων με τους γονείς των μαθητών, προκειμένου να εξασφαλίζεται η σωστή υποστήριξη εκ μέρους τους. Συμμετοχή σε εκδηλώσεις του σχολείου, με την διοργάνωση μικρών αγώνων και αθλητικών επιδείξεων. Συγκεκριμένα κατά τα έτη 2006,2007 και 2008 διοργανώθηκαν φιλικοί αγώνες ξιφασκίας μεταξύ των μαθητών του σχολείου μας με τους μαθητές της Ιταλικής σχολής. Μέσα από αυτές τις δραστηριότητες καταφέραμε να αναδείξουμε κάποια ταλέντα μαθητές οι οποίοι έλαβαν μέρος στα πανελλήνια πρωταθλήματα παμπαίδων εκείνης της περιόδου και κατέλαβαν την πρώτη θέση για δύο συνεχείς χρονιές. Μετά από αυτές τις επιτυχίες δρομολογήθηκε από τη διεύθυνση της Σχολής η δημιουργία αθλητικού σωματείου ξιφασκίας. Αυτό πρακτικά σήμαινε ότι όσα παιδιά επιδείκνυαν ιδιαίτερο ταλέντο στο πρωινό μάθημα θα είχαν τη δυνατότητα να το εξασκήσουν με την επιπρόσθετη απογευματινή προπόνηση! Μη με ρωτάτε ποιοι ήταν οι καλύτεροί μου μαθητές. Εκτός από προπονητής τους και διαιτητής τους, εκτός από «μεγάλος» και αμερόληπτος και ρεαλιστής, φέρω αθεράπευτα και φανατικά μέσα μου ως σύνθημά μου: «Σημασία έχει ο αγώνας, όχι το αποτέλεσμα» «Το ταξίδι, όχι η Ιθάκη». Και με το σωματείο μας επιτέλους οι αγώνες μας θα αποκτήσουν έναν επιπλέον «στόχο» με σάρκα και οστά! Επιτυχίες των μαθητών του Αγίου Παύλου: Ο Μαμαλούκας Πάτροκλος και ο Αντωνόπουλος Θεόδωρος κατέκτησαν για δύο συνεχόμενες χρονιές ( ) το χρυσό μετάλλιο στο ομαδικό αγώνισμα της Σπάθης Παμπαίδων (ηλικίες μέχρι 13 ετών). Στους συγκεκριμένους αγώνες συμμετείχαν σωματεία απ όλη την Ελλάδα. Ο Μαμαλούκας Πάτροκλος κατέκτησαν την περσινή χρονιά (2011) το χρυσό μετάλλιο στο ομαδικό αγώνισμα της Σπάθης στην κατηγορία Νέων- Ανδρών (ηλικίες μέχρι 20 ετών) στο Πανελλήνιο Πρωτάθλημα Νέων Ανδρών που έλαβε χώρα στην πόλη της Φλώρινας. Στην Γυναικεία Σπάθη ήλθαν αρκετές επιτυχίες από την μαθήτριά μας Κριζέτιγκ Μαρία-Λάουρα η οποία κατέκτησε αρκετά χρυσά και αργυρά μετάλλια στους περιφερειακούς αγώνες Αττικής, κατά τα έτη Οι επιτυχίες αυτές δίνουν μεγάλες ελπίδες για μεγαλύτερες στο μέλλον! Τέλος, η παλαιότερη μαθήτριά μας Χλέτσου Μαρίνα κατέκτησε την αγωνιστική χρονιά χρυσό μετάλλιο στο ομαδικό της Σπάθης σε δύο ηλικιακές κατηγορίες (νεανίδων- νέων γυναικών) δηλαδή χρυσό μετάλλιο σε δύο συνεχόμενα πρωταθλήματα όπου αλλάζει η ηλικιακή κατηγορία μέσα στην ίδια χρονιά. Κι έχοντας μέσα στη φαρέτρα μας αυτές τις επιτυχίες, μας ανοίγει η όρεξη για μεγαλύτερες στο μέλλον! *Δάσκαλος Ξιφασκίας Το νέο Νηπιαγωγείο μας Της ΣΓΟΥΡΗΣ ΓΕΩΡΓΙΑΔΗ* Από το 19.. το Νηπιαγωγείο της Σχολής Άγιος Παύλος Αθηνών, σ ένα ασφαλές και ζεστό οικογενειακό περιβάλλον προσφέρει στους μαθητές του, φροντισμένα και οργανωμένα τα απαραίτητα εφόδια μέσα από τις πιο σύγχρονες εκπαιδευτικές διαδικασίες, υπογραμμίζοντας έτσι τη σημασία της προσχολικής εκπαίδευσης στην σωστή εξέλιξη των παιδιών. Κύριο μέλημα της ομάδας των εκπαιδευτικών που επιμελείται το καθημερινό πρόγραμμα στο Νηπιαγωγείο Άγιος Παύλος, είναι οργάνωση της εκπαιδευτικής διαδικασίας με δημιουργικό και μοντέρνο τρόπο, ώστε να αποσκοπεί στην επίτευξη των στόχων της προσχολικής αγωγής δηλαδή στην ψυχοκινητική, την κοινωνικο-συναισθηματική, την αισθητική και τη νοητική ανάπτυξη του νηπίου. Με την καθοδήγηση έμπειρων εκπαιδευτικών τα παιδιά ξεκινούν με αγάπη και προσοχή τη σχολική τους πορεία και αναπτύσσονται σταδιακά και σταθερά σωματικά, συναισθηματικά, νοητικά και κοινωνικά με το σωστό γεμάτο ερεθίσματα τρόπο σε ένα πρότυπο πρόγραμμα δομημένο στα ελληνικά, τα γαλλικά και τα αγγλικά. Δίνοντας προσοχή τόσο στο πρόγραμμα όσο στις εγκαταστάσεις και τα υλικοτεχνικά μέσα, (όπως η χρήση Η/Υ αλλά και διαδραστικού πίνακα στην εκπαιδευτική διαδικασία), καθετί στο Νηπιαγωγείο μας έχει οργανωθεί έτσι, ώστε να παρέχει στους μι- κρούς μαθητές μας κάθε απαραίτητη διευκόλυνση στην ανακάλυψη και κατάκτηση των πρώτων γνώσεων τους. Στο επίσημο καθημερινό πρόγραμμά μας, τα νήπια παρακινούνται μέσα από δραστηριότητες που επιλέγουν με τις Νηπιαγωγούς και τις καθηγήτριες τους να προσεγγίσουν τη γνώση μέσα από το παιγνίδι, μέσα από τη διερεύνηση, την ανακάλυψη διαφόρων τρόπων και μέσων πληροφόρησης, τη συζήτηση, την δημιουργική ανταλλαγή και παρουσίαση θεμάτων και απόψεων, που στηρίζεται τόσο στις ήδη υπάρχουσες γνώσεις και τα βιώματα ή τις εμπειρίες τους, όσο και στα νέα δεδομένα που μαθαίνουν από τη φοίτηση στο Νηπιαγωγείο μας. Εκτός από το οργανωμένο πρόγραμμα προγραφής,γραφής, μελέτης και εμπλουτισμού της Ελληνικής γλώσσας, ένα πρωτοποριακό πρόγραμμα εκμάθησης της Γαλλικής και της Αγγλικής γλώσσας, μέσα από το παιχνίδι και την μελέτη σύγχρονου εποπτικού και παιδαγωγικού υλικού εφαρμόζεται στο Νηπιαγωγείο μας, εδώ και χρόνια με άριστα μέχρι στιγμής αποτελέσματα σε βάθος χρόνου. Όσοι μαθητές ξεκινούν τη μελέτη των γλωσσών από το Νηπιαγωγείο μας, είναι αριστούχοι κάτοχοι των πρώτων πτυχίων στα γαλλικά και τα αγγλικά ήδη από την Πέμπτη δημοτικού. Ασχολούμαστε συστηματικά με τη μελέτη πρώτων μαθηματικών εννοιών, την ενασχόληση με τις φυσικές επιστήμες και την αισθητική αγωγή,( εικαστικά, μουσικοκινητική, κουκλοθέατρο, πληροφορική), ενώ το πρόγραμμα του Νηπιαγωγείου μας πλαισιώνουν μαθήματα, θεατρικού παιχνιδιού, ξιφασκίας, ελληνικών και μοντέρνων, γυμναστικής, (ποδόσφαιρο ή μπάσκετ) καθώς και η συστηματική μελέτη και ανάλυση των μύθων του Αισώπου και του La Fontaine. Με μια σειρά από επισκέψεις για εκπαιδευτικούς και ψυχαγωγικούς σκοπούς, το πρόγραμμα μας επεκτείνεται και εμπλουτίζεται στοχεύοντας στην παροχή πολλών και πλούσιων ερεθισμάτων, ώστε να δώσουμε στα παιδιά τα απαραίτητα εφόδια για ένα επιτυχές μέλλον. Έτσι οι μαθητές του Νηπιαγωγείου Άγιος Παύλος διατηρώντας την παιδικότητά τους και βιώνοντας μια ευχάριστη εκπαιδευτική διαδικασία σ ένα ασφαλές σχολικό περιβάλλον, προετοιμάζονται για το Δημοτικό Σχολείο αναπτύσσοντας ολόπλευρα και ισορροπημένα την προσωπικότητά τους, χαρίζοντας στο Διευθυντή και τους δασκάλους που αλληλεπιδρούν μαζί τους με αφοσίωση αλλά και στους γονείς τους, εξαιρετικές διακρίσεις μέσα από μια αδιάκοπη πορεία προόδου. Η απαίτηση της σύγχρονης κοινωνίας και η επιθυμία κάθε γονιού και κηδεμόνα για ολόπλευρη και άρτια εκπαίδευση είναι το κύριο μέλημά μας από τα πρώτα σχολικά βήματα στο Νηπιαγωγείο της Σχολής Άγιος Παύλος Αθηνών, σ ένα Νηπιαγωγείο που το κάθε παιδί είναι για εμάς μοναδικό. *Προϊσταμένη του Νηπιαγωγείου Πρωτιές σε μπάσκετ και ποδόσφαιρο Άλλη μια χρονιά η Σχολή μας παρέχει στους μαθητές μας τη δυνατότητα να παρακολουθήσουν μαθήματα μπάσκετ και ποδοσφαίρου. Το μπάσκετ είναι μια ομαδική αθλοπαιδιά που επινοήθηκε και αναπτύχθηκε στις Η.Π.Α. για να εξελιχθεί σε ένα από τα δημοφιλέστερα αθλήματα στις περισσότερες χώρες του κόσμου. Πρόκειται για ένα συναρπαστικό άθλημα που προάγει το συλλογικό πνεύμα και την ευγενική άμιλλα ενώ απαιτεί πειθαρχία, συντονισμό κινήσεων και καλή τεχνική. Έχοντας ως αναπόσπαστο κομμάτι τους παραπάνω κανόνες βασίζουμε και συνεχίζουμε τη διδασκαλία του μαθήματος. Μέλημά μας είναι η σωστή εκγύμναση του σώματος, η απόκτηση ευεξίας και παράλληλα η ψυχαγωγία του παιδιού. Καρπός όλων αυτών των προσπαθειών είναι οι παρακάτω διακρίσεις: 2011: 1η θέση και στις δύο κατηγορίες που συμμετείχαμε στο τουρνουά ΟΔΥΣΣΕΙΑ. 2010: 1η θέση και στις δύο κατηγορίες που συμμετείχαμε στο τουρνουά ΟΔΥΣΣΕΙΑ. 2009: 1η θέση σε μια κατηγορία στο τουρνουά ΟΔΥΣΣΕΙΑ. 2009: 2η θέση στα αγόρια στο σχολικό πρωτάθλημα της Αττικής. 2008: 1η θέση στα κορίτσια στο σχολικό πρωτάθλημα της Αττικής. Πολλές νίκες σε φιλικούς αγώνες. Δεσμευόμαστε ότι με τον ίδιο ζήλο θα συνεχίσουμε τις προσπάθειες στοχεύοντας σε περισσότερες διακρίσεις. Το ποδόσφαιρο ως θέαμα αναμφισβήτητα προσφέρει κάτι το μοναδικό. Είναι ένα άθλημα που συνδυάζει θαυμαστές ατομικές επιδόσεις με ομαδικό συντονισμό και αποτελεσματική στρατηγική. Έπειτα, ο συνδυασμός αντοχής, τεχνικής και «ευφυΐας των ποδιών» διακρίνει το ποδόσφαιρο από τα άλλα αθλήματα. Στο πλαίσιο αυτό η εξοικείωση των παιδιών με το ποδόσφαιρο μπορεί να αποδειχθεί πολλαπλά χρήσιμη. Γι αυτό και εμείς εδώ στη Σχολή μας όλα αυτά τα θαυμαστά χαρακτηριστικά, κατάλληλα μεταφυτευμένα από τον προπονητή μέσα από τη διδασκαλία μπορεί να έχουν μακροπρόθεσμα οφέλη και να βοηθήσουν το κάθε παιδί να γίνει ένας πιο ολοκληρωμένος άνθρωπος. Μέσα στο οικείο περιβάλλον της Σχολής μας οι μαθητές μας με πειθαρχία, σκληρή δουλειά και μέσα από την επικοινωνία και συνεχή προσωπική παρουσία του προπονητή μαθαίνουν τα μυστικά του αθλήματος. Η ανάπτυξη των κινητικών δεξιοτήτων, η διασκέδαση και η ευχαρίστηση αποτελούν προτεραιότητα για εμάς.

6 6 Janvier - Février 2012 Ιανουάριος - Φεβρουάριος 2012 H ιστορική δωρεά των Γάλλων ζωγράφων και Συνέχεια από τη σελίδα 1 «Γενναίε ελληνικέ λαέ! Καταλαβαίνετε τι είσαστε για μας, σήμερα;», έγραφε ο Αντρέ Ζιντ στον Κ. Θ. Δημαρά στις 21 Δεκεμβρίου Bιογραφικό Πικάσο Ο Πάμπλο (Ρούιθ) Πικάσο γεννήθηκε στη Μάλαγα της Ισπανίας στις 25 Οκτωβρίου του Πατέρας του ήταν ο Χοσέ Ρούιθ Μπλάσκο, καθηγητής του σχεδίου, και μητέρα του η Μαρία Πικάσο. Άρχισε να ζωγραφίζει από παιδί και σε ηλικία 14 ετών μπήκε στη Σχολή Καλών Τεχνών της Βαρκελώνης.Το 1897 πήρε χρυσό βραβείο με τον πρώτο πίνακά του που παρουσίασε στην Ακαδημία. Έχοντας κιόλας κατακτήσει μια τεχνική σταθερή κι αξιόλογη, άρχισε να πλησιάζει τους πρωτοποριακούς καλλιτεχνικούς κύκλους της εποχής, που επέδρασαν βαθιά στη διαμόρφωσή του. Το 1904 μετακόμισε στο Παρίσι, όπου γνωρίστηκε με άλλους μεγάλους καλλιτέχνες, όπως ο Ματίζ και ο Χουάν Μιρό. Από το 1912 έως το 1914 τα έργα του Πικάσο γίνονταν όλο και πιο γνωστά. Στις διεθνείς εκθέσεις του Μονάχου, της Κολωνίας και του Βερολίνου, οι κυβιστικοί του πίνακες βρίσκονταν στην πρώτη σειρά, δημοσιεύονταν στα πρωτοποριακά περιοδικά και οι ανανεωτικές αντιλήψεις του γίνονταν αντικείμενο συζήτησης στα πιο προωθημένα καλλιτεχνικά κέντρα. Σύντομα, το όνομα του έγινε συνώνυμο με το καινούργιο και το τολμηρό.ο Πικάσο ως ζωγράφος, χαράκτης, γλύπτης και δραματουργός ήταν ιδιαίτερα πολύπλευρος. Η εφευρετικότητα και η ευχέρειά του για πειραματισμούς δυσχεραίνουν την κατάταξή του σε μια συγκεκριμένη καλλιτεχνική κατηγορία. Αν και οι συνεχείς μεταλλαγές του παρεξηγήθηκαν ως έλλειψη συνέπειας, ο Πικάσο θεωρείται ο πρόδρομος κι ένας από τους κυριότερους εκπροσώπους της ζωγραφικής του 20ου αιώνα. Ως παρακαταθήκη άφησε περίπου αυτοτελή έργα του, κάθε μορφής. Κορυφαία στιγμή της καλλιτεχνικής του δημιουργίας αποτελεί η «Γκουέρνικα», ένας πίνακας καταγγελίας για τα εγκλήματα κατά του λαού του στον ισπανικό εμφύλιο.ο Πάμπλο Πικάσο πέθανε στις 8 Απριλίου του , όταν η Ελλάδα κατορθώνει να απωθήσει τον ιταλικό στρατό. «Για πολλούς φοβερούς μήνες, δεν είχαμε γνωρίσει παρά χρεοκοπίες, πικρίες, το γκρέμισμα των αιτιών της περηφάνιας μας, των ελπίδων μας... και ξαφνικά, σαν από το βάθος ενός πάρα πολύ αγαπητού παρελθόντος, η φωνή σας η πολυαγαπημένη υψώνεται και κυριαρχεί αμέσως στους συγχυσμένους θορύβους της κόλασης. Με τι συγκινητική, σπαρταριστή προσοχή, με τι ευλάβεια την ακούμε! Αντιπροσωπεύετε για μας τον θρίαμβο της παλικαρίσιας αρετής, της πραγματικής αξίας, εκείνης των ολιγάριθμων. Και τι ευγνωμοσύνη αισθάνονται για σας, γιατί ξαναδώσατε σ ολόκληρη την ανθρωπότητα εμπιστοσύνη, θαυμασμό, αγάπη κι ελπίδα στον άνθρωπο». Οχι μόνο ο Αντρέ Ζιντ, αλλά και ο Ζαν-Πολ Σαρτρ, ο Πολ Κλοντέλ, ο Λε Κορμπιζιέ, ο Πολ Ελιάρ, ο Αλμπέρ Καμί και πολλοί άλλοι Γάλλοι διανοούμενοι καθώς και σπουδαίοι ζωγράφοι όπως ο Πάμπλο Πικάσο, ο Ανρί Ματίς, ο Πιέρ Μπονάρ, ο Αντρέ Μασόν, ο Μπρακ, ο Μπουρντέλ δεν έμειναν ασυγκίνητοι από τον εθνικό και αντιφασιστικό αγώνα της Ελλάδας την περίοδο Με ενθουσιασμό είδαν στον πόλεμο κατά των ιταλών και γερμανών κατακτητών καινούριες Θερμοπύλες και Μαραθώνιες νίκες και παρομοίασαν τους νέους μαχητές μας με αρχαίους ήρωες και θεούς.οι αποδείξεις βρίσκονταν στην έκθεση «Τιμή στην Ελλάδα της Αντίστασης », που εγκαινιάστηκε την 1η Οκτωβρίου 2008 στο Παρίσι στο μουσείο Jean Moulin-Memorial Leclerc και αποτελεί την προσφορά των γάλλων πατριωτών προς τους Ελληνες. Αυτή η «Χρυσή Βίβλος» περιλαμβάνει 30 πίνακες ζωγραφικής, σχέδια, χαρακτικά, γλυπτά και 110 χειρόγραφα σημαντικών γάλλων δημιουργών και διανοουμένων του 20ού αιώνα που συγκέντρωθηκαν πριν από 63 και πλέον χρόνια από τον ένθερμο φιλέλληνα Ροζέ Μιλιέξ και τη σύντροφό του Τατιάνα Γκρίτση- Μιλιέξ. Τα περισσότερα έργα της έκθεσης που διοργανώθηκε από το Ελληνικό Ιδρυμα Πολιτισμού και την Εθνική Πινακοθήκη, στο πλαίσιο των εκδηλώσεων για την γαλλική προεδρία στην Ευρωπαϊκή Ενωση, έγιναν την περίοδο και αποτελούν «το συλλογικό ερωτικό γράμμα της Γαλλίας προς τον ελληνικό λαό», όπως χαρακτηριστικά έγραφε ο Μιλιέξ σε παλαιότερη έκδοση του «Κέδρου». Courage, πατριώτες! Ολα αρχίζουν τον χειμώνα του Το ζεύγος Μιλιέξ έχει εγκαταλείψει την Ελλάδα μετά την εισβολή των ναζιστικών στρατευμάτων και ζει στον γαλλικό Νότο. Ταυτόχρονα ο Πάμπλο Πικάσο βρίσκεται υπό γερμανική παρακολούθηση. Αρνείται να λάβει μέρος σε οποιαδήποτε έκθεση κατά τη διάρκεια της Κατοχής και δουλεύει αδιάκοπα στο εργαστήριό του. Ο Ανρί Ματίς βλέπει την Γκεστάπο να συλλαμβάνει τη γυναίκα και την κόρη του. Ο Ζορζ Μπρακ, ο Πιερ Μπονάρ και ο Ζορζ Ρουό αφήνουν πίσω τους το πνιγηρό κατεχόμενο Παρίσι και επιλέγουν κι εκείνοι την ηρεμία του γαλλικού Νότου.Τότε είναι που γεννιέται η ιδέα μιας προσφοράς προς την Ελλάδα που αντιστεκόταν σθεναρά στον εχθρό.«τότε ο νους μας πήγαινε μόνο σ ένα γραφτό μνημείο, σ ένα είδος Χρυσής Βίβλου όπου Γάλλοι κάθε σειράς και κάθε μόρφωσης θα ρχονταν να καταθέσουν τη μαρτυρία του θαυμασμού, της λατρείας, της αδελφικής αλληλεγγύης, που δοκιμάσανε σιωπηλά από το 1940 ίσαμε 1944 μπροστά στο θάμα που στάθηκε τότες η εμπόλεμη Ελλάδα» γράφει στον πρόλογο του καταλόγου της πρώτης εκείνης έκθεσης «Φόρος τιμής στην Ελλάδα» (17-29/4/1949) ο γάλλος λόγιος ο οποίος όταν διετέλεσε υποδιευθυντής του Γαλλικού Ινστιτούτου της Αθήνας με διευθυντή τον Οκτάβιο Μερλιέ οργάνωσε με το πλοίο «Ματαρόα» την αποστολή 140 νέων ελλήνων επιστημόνων και καλλιτεχνών στη Γαλλία ώστε να σπουδάσουν με υποτροφία.«τη στιγμή που αρχίζαμε να μαζεύουμε το υλικό του βιβλίου για την Ελλάδα από τους Γάλλους διανοούμενους, έτυχε να συναντήσουμε στο δρόμο μας και καλλιτέχνες. Πρώτος ο Αντρέ Φουζερόν μάς πρότεινε να διαλέξουμε ή μερικές γραφτές φράσεις του, ή ένα από τα έργα του. Επειτα ο μεγάλος Ματίς, από το Βανς, με την ταπεινοφροσύνη που χαρακτηρίζει τους αληθινά μεγάλους, μας ρωτούσε: «Νομίζετε πως ένα σχέδιό μου θα γινόταν δεκτό από την Πινακοθήκη της Αθήνας;» και μας υποβάλλει την ιδέα ν αποταθούμε από μέρους του σε μερικούς αναγνωρισμένους καλλιτέχνες για να μαζέψουμε κι απ αυτούς κάτι ανάλογο, φόρο τιμής προς τους Ελληνες διανοούμενους». Αρχικά η δωρεά περιλαμβάνει 29 έργα -λάδια, χαρακτικά, σχέδια, βιβλία τέχνης - από 26 γάλλους καλλιτέχνες ή «Γάλλους υιοθετημένους, όπως ο Γαλάνης και ο Μάριος Πράσινος ή όπως η κυρία Μπουρντέλ που χαρίζοντάς μας ένα ωραιότατο κεφάλι Παλλάδος, νόμιζε πως εκτελεί μια μεταθανάτια εντολή του ανδρός της, ένα φόρο τιμής που πρόσφερε ο μεγάλος γλύπτης στη γη που τον έθρεψε με το πνεύμα της και τον έδεσε με τη σάρκα της». Επιπλέον δωρεές αύξησαν τελικά τα έργα σε 46: 28 λάδια, 12 γκραβούρες και σχέδια, τέσσερα γλυπτά και δύο βιβλία. Η δωρεά συμπληρώνεται από 110 κείμενα γάλλων καλλιτεχνών, συγγραφέων και διανοουμένων που αποτελούν μηνύματα συμπαράστασης και αλληλεγγύης στον ελληνικό λαό και φυλάσσονται στο Εθνικό Λογοτεχνικό και Ιστορικό Αρχείο. Και μπορεί ο Ροζέ Μιλιέξ να προειδοποιούσε μέσω του προλόγου του πως «η έκθεση αυτή των έργων σύγχρονης γαλλικής τέχνης (...) δεν είναι μια έκθεση σαν τις άλλες. Πρέπει να μην κριθεί με τα συνειθισμένα κριτήρια και να εκτιμηθεί με τρόπο εντελώς διαφορετικό» και πως «η Ελλάδα θ άξιζε κάτι πολύ περισσότερο και πολύ καλλίτερο», ωστόσο δεν στάθηκε αρκετό για να προλάβει τις αρνητικές κριτικές. Η εφημερίδα «Εστία» (25/4/1949) στο άρθρο της «Μία έκθεσις πουρ λ οριάν» που υπογράφεται με το αρχικό γράμμα Μ. επιτίθεται και χλευάζει τα έργα που αποτελούν τη δωρεά. Το άρθρο αντανακλά το λυσσαλέο κλίμα της πολιτικής μισαλλοδοξίας αφού ο συγγραφέας καταδικάζει τα έργα όχι μόνο για την καλλιτεχνική τους αξία αλλά και για τις πολιτικές πεποιθήσεις των δημιουργών τους.«δημοσιεύουμε από απλό χρέος ενημερότητας κάποιες εικόνες από την έκθεση του Γαλλικού Ινστιτούτου - τις μόνες που θα μπορούσαν να κρεμαστούν σε τοίχο - όχι βέβαια της Εθνικής Πινακοθήκης της Ελλάδος, αλλά σε καμιά ιδιωτική συλλογή. Οι άλλες είναι ντροπή που μας χαρίστηκαν».θετική ωστόσο είναι η κριτική του Δ. Ευαγγελίδη στο περιοδικό «Νέα Εστία». Η έκθεση χαρακτηρίζεται ως «σημαντικό καλλιτεχνικό γεγονός» και εξαίρεται η χειρονομία των γάλλων καλλιτεχνών. Παρατηρεί ωστόσο ότι το ελληνικό κοινό δεν είναι έτοιμο να δεχθεί παρόμοιες αισθητικές αντιλήψεις που απηχούν ένα «παγκόσμιο κίνημα». Δώρα και εγκάρδιες αφιερώσεις *Ο Μπρακ έκανε ειδικά γι αυτόν τον σκοπό την λιθογραφία «Απόλλων», με τον θεό πάνω στο άρμα του, ενώ στο πλάι χάραξε με ελληνικά γράμματα τη λέξη «φως». * Ο Μασόν ζωγράφισε το πρόσωπο της «Αντίστασης», ένα κεφάλι με αδρές γραμμές, που παραπέμπει στις αρχαίες τραγικές μάσκες. *Ο Πικαμπιά και ο Πικάσο χάρισαν δύο πορτρέτα γυναικών και ο Δημήτρης Γαλάνης, που εκείνο τον καιρό ζούσε στη Γαλλία, αφιέρωσε την γκραβούρα του: «Χάρισμα στην αθάνατη Ελλάδα από το παιδί της». Οχι μόνο σήμερα, αλλά και την εποχή του Β Παγκοσμίου Πολέμου, η ελληνική Αντίσταση ενάντια στον Μουσολίνι και τον Χίτλερ ήταν γνωστή στους Γάλλους, κυρίως μέσα από τον παράνομο τύπο. Το 1942, όμως, ο Ροζέ Μιλιέξ ταξιδεύει από την Αθήνα στην «μη κατεχόμενη ζώνη» της νότιας Γαλλίας και μεταφέρει σε λαθραίες συναντήσεις, κάτω από τη μύτη της Γκεστάπο, «την ενθουσιώδη και ομόφωνη αποφασιστικότητα του ελληνικού λαού εμπρός στη φασιστική επίθεση και το θαύμα από τις νίκες του αμυντικού του αγώνα». Ετσι αποφασίζει να αφιερώσει μια «Χρυσή Βίβλο» στην Ελλάδα, που θα την υπέγραφαν οι θαυμαστές και φίλοι της από τη Γαλλία. Οι Αντρέ Φουζερόν και Ανρί Ματίς πρότειναν, επίσης, να προσφέρουν και οι καλλιτέχνες ένα έργο τους στην Εθνική μας Πινακοθήκη. Τα δώρα των Γάλλων *Ο Ματίς φιλοτέχνησε την «Πασιφάη» που την ακολουθεί το τραγούδι το Μίνωα. «Δούλεψα γι αυτό με πάθος προσπαθώντας να νιώθω σαν γέρος Κρητικός», έχει σημειώσει ο καλλιτέχνης. *Ο πρωτοπόρος της μοντέρνας αρχιτεκτονικής Λε Κορμπιζιέ θυμάται το ταξίδι του στην Αθήνα το 1933 και το «μάθημα» της Ακρόπολης: «Η Ακρόπολη με έκανε επαναστάτη. Μου έμεινε αυτή η βεβαιότητα. Να θυμάσαι τον Παρθενώνα, που είναι διαυγής, καθαρός, έντονος, λιτός, βίαιος. Να θυμάσαι αυτή την κραυγή που εκπέμπεται σ ένα τοπίο χάρης και τρόμου. Δύναμης και καθαρότητας (...) Ξαναείδα τα τοπία της Ελλάδας κι εδώ κι εκεί τους χωρικούς στα χωριά τους. Εκτός από τα λιμάνια, όπου εμπορεύονται και το χρήμα εξευτελίζει, η Ελλάδα μου φαίνεται η «εφεδρεία» της ανθρώπινης συνείδησης. Και η τωρινή σύγκρουση εκφράζει την τραγική μονομαχία της Αδηφαγίας ενάντια στο πνεύμα». *Από τους συγγραφείς, ο Αλμπέρ Καμί επισημαίνει: «Την ιδέα που έχουμε για την ελευθερία, την οφείλουμε στην Ελλάδα, μαζί με πολλές άλλες, που κάνουν τον άνθρωπο περήφανο». *Ο Ζαν Κασού υπογραμμίζει το «χρέος» προς την Ελλάδα: «Αυτός ο μεγάλος, αυτός ο απέραντος μικρός λαός, αξίζει να γίνει για πάντα ελεύθερος, κύριος της τύχης του, ευτυχισμένος». *Ο Ζαν Λουί Μπορί θεωρούσε πως ο πόλεμος στρεφόταν και κατά του πνεύματος: «Η απειλή ξεπερνούσε κατά πολύ τον ελληνικό λαό και πήγαινε πολύ πιο μακριά. Η παρουσία μυδραλιοβόλων στους Δελφούς έπαιρνε μιαν αξία οικουμενική, που γινόταν στο τέλος το ίδιο το σύμβολο του πολέμου: θρίαμβος της γυμνής βίας πάνω στη σιωπή (ευτυχώς στιγμιαία) του πνεύματος. Να γιατί θεώρησαν παρήγορο και ωραίο όταν με τη σειρά τους οι Δελφοί μεταχειριστήκανε μυδραλιοβόλα για την κάθαρσή τους». *«Η Ελλάδα απόδειξε πως μια ήττα οφειλόμενη στην αριθμητική υπεροχή του αντιπάλου μπορεί να μετατραπεί σε νίκη όταν δεν γίνεται αποδεχτή», ήταν το μήνυμα που έστειλε ένας άλλος φίλος, ο Ζαν-Πολ Σαρτρ. «Κάθε καλλιεργημένος Γάλλος νιώθει -και ξέρει- πως η Ελλάδα είναι λίγο πατρίδα του, γιατί χωρίς την ελληνική κουλτούρα η Γαλλία δεν θα ήταν ακριβώς η Γαλλία. Η Σαλαμίνα, οι Θερμοπύλες, αποτελούν κομμάτι του δικού μας παρελθόντος», έγραφε ο Αντρέ Μορουά. *Ο Πολ Ελιάρ, που είχε τραυματιστεί στον Α Παγκόσμιο Πόλεμο, αφιερώνει το ποίημα «Athena»: «Κι ύψωσε την ελπίδα αυτή αντίκρυ στο μαύρο φως/ Στον ανελεήτο θάνατο που πια δεν τον χωράει ο τόπος σου/λαέ απελπισμένε κι όμως λαέ ηρώων/λαέ πεινασμένε κι όμως αχόρταγε για την πατρίδα σου». Με τη χαρακτηριστική του γραφή, ο ιδρυτής του νταντά Τριστάν Τζαρά προσβλέπει «Σε μια ελληνική αυγή»: «Και ο καιρός ωρίμασε/ δεν έχει πια κοράκια/ ο ήλιος μες στο στήθος/ ξανάρθε τ όνειρο/ μες στο εμπρηστικό του μεγαλείο/ οι μάγοι ψάχνουν κάποια καινούρια γέννηση». Tον Απρίλιο του 1949 Η γαλλική δωρεά πρωτοπαρουσιάστηκε τον Απρίλιο του 1949 στο Γαλλικό Ινστιτούτο Αθηνών και στην Εθνική Πινακοθήκη το 1980, ενώ ακολούθησαν και άλλες εκθέσεις στην Πάτρα, στη Θεσσαλονίκη και την Κέρκυρα. Πάντα θα θυμίζει «τον μεγάλο αγώνα για την ελευθερία και την ανεξαρτησία της πατρίδας» και το τεράστιο τίμημά της, όπως υπογραμίζει ο πρόεδρος του Ελληνικού Ιδρύματος Πολιτισμού Γεώργιος Μπαμπινιώτης: «Η ανυπακοή των Ελλήνων στις δυνάμεις κατοχής είχε ως συνέπεια τις εκτελέσεις χιλιάδων ανθρώπων, άμαχων τις περισσότερες φορές, την ερήμωση της υπαίθρου από τους Γερμανούς και την αποστολή κρατουμένων στα στρατόπεδα συγκέντρωσης (...). Αυτό το θάρρος του ελληνικού λαού σε συνδυασμό με την αποφασιστικότητα της Αγγλίας το 1940 συνέβαλε σημαντικά στη σωτηρία του ευρωπαϊκού πολιτισμού από τις δυνάμεις του κακού». Μια ιστορική δωρεά «Πρόκειται για μια ιστορική δωρεά» λέει η διευθύντρια της Εθνικής Πινακοθήκης Μαρίνα Λαμπράκη-Πλάκα. «Ενώ μαίνεται ο Εμφύλιος, οι γάλλοι διανοούμενοι και καλλιτέχνες τιμούν την Αντίσταση των Ελλήνων κατά των Γερμα- νών». «Αν δεν βρεθούν τα έργα - και ειδικά ο Πικάσο - δεν πρόκειται να συνέλθω. Αν και δεν ήταν από τα πιο γοητευτικά έργα του Πικάσο και κατά συνέπεια δεν νομίζω πως το ερωτεύτηκε κάποιος συλλέκτης ώστε να παραγγείλει την κλοπή του, είναι τεράστια η συμβολική σημασία του η οποία υπερβαίνει την καλλιτεχνική του. Είναι το μοναδικό έργο του Πικάσο που ανήκε σε συλλογή δημόσιου μουσείου στην Ελλάδα και το κενό είναι δυσαναπλήρωτο. Εχοντας όμως όλα αυτά τα στοιχεία στην πίσω όψη του - ημερομηνίες, την αφιέρωση και την υπογραφή του καλλιτέχνη - καθίσταται αδύνατη η πώλησή του». Τα πρώτα είκοσι χρόνια στην Ελλάδα Του ΡΟΖΕ ΜΙΛΛΙΕΞ* Αν είμαι περήφανος για ωρισμένες φιλίες «πρώτης ποιότητος» που απόχτησα στην Αθήνα, είμαι ακόμα πολύ πιο περήφανος για μερικούς αγνούς φίλους που έχω ανάμεσα στους απλούς ανθρώπους του βουνού και της θάλασσας. Κοντά τους δοκίμασα τις σπάνιες αρετές του ψυχικά προικισμένου τούτου λαού Προσφάτως εγένετο εις τον «Παρνασσόν», οργανωθείσα υπό της Ομοσπονδίας Εκδρομικών Σωματείων Ελλάδος, εορτασμός επί τη συμπληρώσει εικοσαετίας από του ερχομού εις την Ελλάδα του θερμού φιλέλληνος κ. Ροζέ Μιλλιέξ υποδιευθυντού του Γαλλικού Ινστιτούτου. Κατά τον εορτασμόν, ο κ. Μιλλιέξ, εν μέσω θερμών εκδηλώσεων του εκλεκτού ακροατηρίου, έκαμε την κατωτέρω ομιλίαν. Τον εκλεκτόν ομιλητήν επαρουσίασεν ο κ. Β. Κωνσταντινόπουλος γενικός γραμματεύς της Ο.Ε.Σ.Ε. Βαθειά είναι η χαρά μου που ο σημερινός συναισθηματικός απολογισμός των 20 χρόνων διαμονής μου στην Ελλάδα γίνεται κοντά στ αδέλφια μου φυσιολάτρες και μπορώ, μέσω αυτών, ν απευθύνω ένα μεγάλο θερμό ευχαριστώ στον τόπο που από το 1936 τόσο στοργικά με φιλοξενεί. Κανονικά τον εορτασμό αυτό θα έπρεπε να τον κάνουμε στο ύπαιθρο και με κατάλληλη στολή. Ας αλλάξουμε λοιπόν νοερά τα ρούχα του πρωτευουσιάνου, ας βγάλουμε τη γραβάτα μας, καθώς λέει ο Απολλιναίρ: «την οδυνηρή γραβάτα που φορείς και σε στολίζει ω πολιτισμένε, βγάλε τήνε αν θέλεις ν αναπνεύσεις» κι ας υποθέσουμε ότι βρισκόμαστε έξω, όλοι μαζί, πάνω σ ένα βουνό. Κατεβήκαμε λ.χ. από την Οίτη (όπως το Μάη του 1956, με τον «Ορειβατικό»), και φθάσαμε κατάκοποι από τις δυό κορφές στο καταφύγιο. Ξαποσταίνουμε γύρω από τη φωτιά και κουβεντιάζουμε μέσα στη διπλή γλύκα της θαλπωρής και της ξεκούρασης Πάνω στην κουβέντα, κάποιος συνορειβάτης θυμάται την παρουσία του ξένου και με το αιώνιο, ομηρικό, έντονο ενδιαφέρον του Έλληνα απέναντι σε κάθε ξενοφερμένο, τον ρωτάει πότε, από πού και γιατί ήρθε στην Ελλάδα. Και για να ικανοποιήσει την αδελφική περιέργεια, ο υποφαινόμενος αρχίζει να διηγείται: Πώς ήρθα στην Ελλάδα (Σ αυτό το πρώτο μέρος της ομιλίας του ο κ. Μιλλιέξ αφού γύρισε στις πιο βαθιές ρίζες του: τις βουνίσιες που κρατάνε από τις Άλπεις της Σαβόϊας, επιμένει στις άμεσες, μεσογειακές ρίζες που τον δένουν με τη γενέτειρά του, τη Φωκιανή Μασσαλία. Παρούσα παντού η Ελλάδα στα παιδικά του χρόνια: στο δημοτικού σχολείο, μαθαίνει πρώτη πρώτη χρονολογία την ίδρυση της πατρίδος του, 600 χρόνια π.χ., από το Φωκιανό Πρώτη και το ταίρι του τη γηγενή Γύπτη, σ αυτή την πρώτη ελληνογαλλική ένωση. Ταυτόχρονα στους δρόμους της πόλης όπου ο νεαρός συναντάει και τον Ηρακλή (υπό μορφή μάρκας σαπουνιού ) και τον Όμηρο και τον Πυθέα έπειτα στο Λύκειο, με την Οδύσσεια και τον ελληνοθρεμμένο Μιστράλ, κυρίως από το αποφασιστικό προσα- νατολισμό προς την ελληνομάθεια που δέχεται από τον εξαιρετικό και αείμνηστο Γαλλοεβραίο δάσκαλό του, τον ενθουσιώδη ελληνιστή και φιλέλληνα Ρενά Γκουασταλά ( ). Δεύτερος μεσάζοντας ανάμεσα στην Ελλάδα και τον νέο φιλόλογο ο συνάδελφός του φιλόσοφος, ο ιερέας Μωρίς Νεντονσέλλο (έχει γράψει αρκετά Τατιάνα Γκρίτση - Μιλλιέξ ( ). και σημαντικά φιλοσοφικά συγγράμματα κι έγινε φέτος κοσμήτορας της Θεολογικής Σχολής του Πανεπιστημίου του Σρασβούργου), που το καλοκαίρι του 1936, ο «α α α αταξίδευτος» Μασσαλιώτης, μαζί μ ένα νέο, επίσης Νοτιογάλλο, επίσης αταξίδευτο συνάδελφο, μπαρκάρισε στο Μπρίντιζι, στο μικρό, οικογενειακό «Φρίντον» για τη θρυλική Επτάνησο, για τον πολυπόθητο Πειραιά. Με καρδιά παλλομένη από ιερή συγκίνηση, πρωτοπάτησε, την επομένη, ελληνικό χώμα στο νησί των Φαιάκων που πάντο το αναπολεί με νοσταλγία και τρυφερότητα όπως θυμάται κανείς το πρώτο ερωτικό του ραντεβού. Μετά την Κέρκυρα εξακολούθησε το τρισυπόστατο θαύμα που συνθέτουν οι ακτές, η θάλασσα και το φως και που ερχόντουσαν να το ποικίλουν για πρώτη φορά στα παρθένα του μάτια τα τρελούτσικα παιγνίδια των δελφινιών. Αφού διέσχισε την υπόλοιπη μέσα τα Ροζέ Μιλιέξ(κάτω αριστερά) και Ζαν-Πολ Σαρτρ(όρθιος δεξιά)με παρέα στην Αθήνα δεκαετία του 50 σεπτά νερά του Δυσσέα, το βράδυ το βαποράκι έπιασε Ιθάκη. Τότε ο νεαρός Ελληνόπληκτος προσκυνητής έκανε με πολύ δισταγμό την πρώτη του φράση στα ελληνικά, μια φράση από δυο λέξεις, που προσπάθησε να τις προφέρει με την νεοελληνική προφορά. Έδειξε το νησί σ ένα Έλληνα ταξιδιώτη και άρθρωσε: «Οδυσσέως πατρίς;» -«Μάλιστα», απάντησε ο λακωνικό συνταξιδιώτης. Μια φορά μ είχε καταλάβει και δεν ήταν μικρή η περηφάνεια μου... Την άλλη μέρα το πρωί, 13 Νοεμβρίου 1936, το «Φρίντον» μ ακούμπησε στη βουερή προκυμαία του Πειραιά. Ηλεκτρικό - Ομόνοια - Σίνα 31 -: αρχίζει η ελληνική θητεία. *Υποδιευθυντής του Γαλλικού Ινστιτούτου (φωτογραφία από το Αρχείο του C.I.R.E.L)

7 Ιανουάριος - Φεβρουάριος 2012 Janvier - Février ο ευπατρίδης ακαδημαϊκός και συγγραφέας Έκλεισε μέσα στην ψυχή του την Ελλάδα Του ΒΑΣΟΥ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΠΟΥΛΟΥ Ο Μιλλιέξ δεν έχει ανάγκη από παρουσίαση, είναι τόσο γνωστός στον τόπο μας, από την πολύπλευρη δράση του και ιδιαίτερα από τη μεγάλη αγάπη του για την Ελλάδα.Για την παρουσίασή του θα χρειαζόταν τόμος ολόκληρος για να μιλήσεις κανείς για τον κ. Μιλλιέξ ως εκπαιδευτικό που είκοσι χρόνια τώρα το έργο του μέσα στο Γαλλικό Ινστιτούτο φέρνει την έντονη προσωπική του σφραγίδα και τη δημιουργική του φλόγα. Η ως λογοτέχνη ερευνητή που με τόση στοργή έχει σκύψει στη μελέτη της Νεοελληνικής μας λογοτεχνίας και λαογραφίας, ως και στην προβολή και την γνωριμία των Νεοελλήνων μας ποιητών και συγγραφέων. Ή να μιλήσει κανείς για το ένθερμο και ενθουσιώδη φίλο της Ελλάδος, που όπου σταθεί και βρεθεί μιλάει για τις ομορφιές του τόπου μας και τις ικανότητες του λαού μας, ενός λαού με πολλά προσόντα μα και τόσον αδικημένου, ενός λαού που ξέρει να ξεχωρίζει τους πραγματικούς φίλους του, γι αυτό περιβάλλει τον Μιλλιέξ με την ανυστερόβουλη αγάπη του και την αφειδόλωτη φιλία του και τον θεωρεί σχεδόν σαν Έλληνα. Ή να μιλήσει κανείς για το φυσιολάτρη και ορειβάτη, ιδιότητα για την οποία εμείς ιδιαίτερα τον καμαρώνομε, που γνώρισε την Ελλάδα όχι μέσα από τα τζάμια του ιδιωτικού του αυτοκινήτου, αλλά παίρνοντας μέρος στις εκδρομές και στις αναβάσεις μας, οδοιπορώντας μαζί μας με το σακίδιο στον ώμο, γυρνώντας τα χωριά μας, μελετώντας τους κατοίκους της υπαίθρου, κοιμώμενος δίπλα στο παραγώνι και στο τζάκι του χωριάτικου σπιτιού και απολαμβάνοντας την ομορφιά του φρέσκου, Roger Milliex σε ευγνωμονούμε Δεν είναι λίγοι οι Έλληνες που δεν ξέχασαν ακόμα την ευγενική μορφή του διακριτικού σπουδαίου ανθρώπου Ροζέ Μιλλιέξ. Ένας από αυτούς είναι και ο γράφων, όχι χωρίς συγκίνηση, αυτές τις γραμμές, από ευγνωμοσύνη «εις ανάμνησή του». Πραγματικά, λίγοι, πολύ λίγοι είναι οι «ξένοι» κατοικήσαντες μονίμως στη Χώρα μας που αγάπησαν τόσο πολύ τα χωριά της, τα νησιά της, τα βουνά της με πρώτο τον Ταΰγετο, όπου, παρέα πολύ συχνά, με τον επίσης αξέχαστο φίλο του Νικηφόρο Βρεττάκο, «καμάρωνε με σεβασμό τις πιο όμορφες πτυχές της Μητέρας Γης». Ροζέ Μιλλιέξ! Τι να πρωτοπεί κανείς, αείμνηστε σωστέ φιλέλληνα, για σένα, στη μικρή επιφάνεια αυτής της περιορισμένης σελίδας; Φίλοι και θαυμαστές σου, αληθινέ Ευρωπαίε πολίτη της Γαλλίας, μού ζήτησαν να παρουσιάσω συνοπτικά μερικές ζωντανές αναμνήσεις μου γύρω από το έργο σου και την προσωπικότητά σου. Παρά την πίεση του «επείγοντος» αιτήματος, τολμώ να χαράξω σε τούτο το χαρτί κάτι από αυτό που μου ζητήθηκε. Σκοπός μου είναι να πείσω τους φίλους σου που ακόμα ζούμε, ότι όχι μόνο δε σε ξεχάσαμε, ευεργέτη της Χώρας μας, αλλά Ροζέ Μιλιέξ και Αλμπέρ Καμί σε επίσκεψή τους στην Ακρόπολη Ο Ροζέ Μιλλιέξ με πανεπιστημιακούς, μεταξύ των οποίων και ο αείμνηστος Αντώνης Σιγάλας. ζεστού, σταρένιου ψωμιού. Γεννημένος στη Μασσαλία στα 1913 και μεγαλωμένος στην Προβηγκία, στην περιοχή αυτή της Γαλλίας, που τόσο πολύ μοιάζει με την Ελλάδα, ακολούθησε μαθήματα κλασικής φιλολογίας στα πανεπιστήμια της Μασσαλίας και του Αιξ της Προβηγκίας και συμπλήρωσε τις σπουδές του στο Παρίσι και στη Σορβόννη. Τον Οκτώβρη του 1936 τον κερδίζει η Ελλάδα. Έρχεται στην Αθήνα και διορίζεται καθηγητής στο Γαλλικό Ινστιτούτο, αφού εν τω μεταξύ παίρνει και τον τίτλο του υφηγητή από την Σορβόννη. Στα 1941 γίνεται Γενικός Γραμματεύς του Γαλλικού Ινστιτούτου και μετά το τέλος του Β Παγκοσμίου πολέμου, προάγεται σε Υποδιευθυντή και αναλαμβάνει τη Διεύθυνση σπουδών στο κεντρικό σχολείο και στα παραρτήματα του Ινστιτούτου. Κατά τη διάρκεια του Β Παγκοσμίου πολέμου και στο διάστημα που ο Μιλλιέξ αναγκάστηκε να μείκαι ότι η ευγνωμοσύνη μας απέναντί σου, χρόνο με το χρόνο, ριζώνει βαθιά μέσα μας. Και εξηγούμαι: Δεν είναι άνευ σημασίας το γεγονός ότι το έτος 1961, που κυκλοφόρησε το νέο Λεξικό Πάπυρος (σε δύο εύχρηστους τόμους), υπό την επίβλεψη του πανεπιστημιακού καθηγητού Γεωργίου Κορρέ, ο «ξένος» φίλος μας Roger ήταν 48 ετών, με ένα σπουδαίο έργο ήδη δίπλα του! Γεννημένος τη χρονιά που πρωτοείδε επίσης το φως ο νομπελίστας συμπατριώτης του Albert Camus (1913), ο μεσογειακός Ροζέ Μιλλιέξ, δημότης της Μασσαλίας, το 1959 ονομάζεται μορφωτικός Ακόλουθος της Γαλλικής Πρεσβείας στην Κύπρο. Όμως, αρκετά χρόνια πριν, από το 1941 μέχρι το 1959, είχε ήδη προσφέρει τεράστιο κοινωνικό. Πολιτικό και πολιτιστικό έργο ως γραμματέας και υποδιευθυντής του εν Αθήναις Γαλλικού Ινστιτούτου της οδού Σίνα. Είχαν προηγηθεί 5 χρόνια εκπαιδευτικής δράσης: από το 1936 (μόλις 23 ετών) μέχρι το 1941 δίδαξε στη Μέση Εκπαίδευση. Το γεγονός ότι το ελληνικό λεξικό αφιερώνει μισή στήλη στον «Γάλλο λόγιο και φιλέλληνα» Ροζέ Μιλλιέξ δε θα ήταν σωστό να περνούσε απαρατήρητο. Δικαίως μάλιστα παρουσιάζει το λεξικό την πραγματικότητα ότι ο Ρ. Μιλλιέξ «πρωτοστάτησε νει μακριά από τη χώρα μας, με μυστικές διαλέξεις του στις πόλεις της Γαλλίας έκανε γνωστές στους συμπατριώτες του, τις νίκες του ελληνικού λαού στον ελληνοϊταλικό πόλεμο, την ηρωική αντίστασή του στην κατοχή και τους αγώνες του για την Ελευθερία. Στο τέλος του πολέμου, έδωσε μια σειρά από 25 διαλέξεις σε διάφορες πόλεις της Γαλλίας, του Βελγίου και της Ελβετίας, περιγράφοντας τους αγώνες του λαού μας. Στα μαζί με τη σύζυγό του, την εκλεκτή Ελληνίδα καλλιτέχνιδα Τατιάνα Γκρίτση που είχε νυμφευθεί από το 1939, με δωρεές Γάλλων φιλελλήνων καλλιτεχνών κατήρτισε συλλογή από 45 έργα της σύγχρονης γαλλικής ζωγραφικής, τα οποία, αφού εξετέθησαν το 1949 στο Γαλλικό Ινστιτούτο, εδωρήθησαν κατόπιν στην Πινακοθήκη των Αθηνών. Το πνευματικό και λογοτεχνικό του έργο, σκορπισμένο σε εφημερίδες και περιοδικά, εμφανίζεται και σε πολλές εκδόσεις. Έτσι στα 1945 εξέδωσε τις στην ανάπτυξη των ελληνογαλλικών πνευματικών σχέσεων» και ότι χάρη στην πρωτοβουλία του δημιουργήθηκε στην εθνική Πινακοθήκη της Αθήνας η αίθουσα σύγχρονης γαλλικής τέχνης. Ενδεικτική είναι και η σύντομη παρουσίαση τίτλων μερικών από τα έργα του: Στο Σχολείο του Ελληνικού Λαού, ο Παλαμάς και οι Ευρωπαϊκές Αξίες, ο Κοραής για το Γαλλικό Πολιτισμό, ο Σολωμός και η Γαλλία, Ο Βίκτωρ Ουγκώ, πιστός φίλος της Ελλάδας, Ο Πεγκύ και οι αθάνατες ελληνικές αξίες, Ο Ταΰγετος και η σιωπή, Η δήθεν «βάρβαρη» ελληνική γλώσσα. Παράλληλα με τα αναφερθέντα αυτά έργα κυκλοφορούσαν στη γαλλική γλώσσα μεταφράσεις του από κείμενα της ελληνικής φιλολογίας και λογοτεχνίας. Φυσικά, το έτος κυκλοφορίας του Λεξικού Πάπυρος, 1961,τότε που ο Ρ. Μιλλιέξ ήταν σε πλήρη δράση, δε σημαίνει και το τέλος του έργου του μεγάλου φιλέλληνα, του οποίου η αποτελεσματικότατη βοήθεια στα χρόνια της σκληρής Κατοχής υποστήριξε πολύ θετικά την ιερή υπόθεση της Αντίστασης κατά των Ναζιστών. Ο Ρ. Μιλλιέξ ήταν ένα πολύ δραστήριο μέλος της Αντίστασης. Οι Έλληνες ιστορικοί το ξέρουν. Θα άξιζε να απαθανατιστεί το όνομα αυτού του «μεγάλου ανδρός» όχι μόνο στα λεξικά μας, αλλά και με την ονομασία κάποιας οδού με το όνομά του και με το όνομα της αείμνηστης συζύγου του, Τατιάνας Γκρίτση-Μιλλιέξ, η οποία τιμήθηκε με το Κρατικό Βραβείο Διηγήματος 1958: Στο δρόμο των αγγέλων, Πλατεία Θησείου, Κοπιώντες και πεφορτισμένοι, Αλλάζουμε, Στο πρώτο πρόσωπο, Η Τρίπολις του Πόντου, Ημερολόγιο, κ. ά. Ο Roger Milliex δεν έκρυβε μπροστά σε κανέναν ότι ήταν πεπεισμένος καθολικός χριστιανός. Πολλοί φίλοι του τον συναντούσαν στο δρόμο, στον ανήφορο της οδού Σίνα και Διδότου, με το κομποσχοίνι στο χέρι. «Αυτό που εσείς οι Έλληνες το λέτε κομποσχοίνι, εμείς οι καθολικοί χριστιανοί Γάλλοι το λέμε ροδάριο (είναι σαν αλυσίδα από μικρά ρόδα): Το κάθε «ρόδο» αντιστοιχεί σε ένα «Χαίρε Κεχαριτωμένη Μαρία, ο Κύριος είναι μαζί Σου». (Από μια συζήτηση με τον αείμνηστο φίλο του Ροζέ, Δημήτρη Γκούτα). Η Κοινότητα του Τάγματος των Πατέρων Ιησουιτών στην Ελλάδα είχε την τύχη να συνεργαστεί πολύ στενά με το «Γάλλο λόγιο και φιλέλληνα». Άρθρα του δημοσιεύθηκαν στο περιοδικό μας «Σύγχρονα Βήματα». Διαλέξεις του πραγματοποιήθηκαν στη γνωστή έδρα του Κέντρου Επιστημονικών Ομιλιών (Μιχαήλ Βόδα 28), του οποίου υπήρξε δυναμικός συνεργάτης και Πρόεδρος. Αξέχαστη θα μείνει και η μετάφρασή του των «Σκέψεων» του Πασκάλ.Ροζέ Μιλλιέξ, υπήρξαμε τυχεροί που σε είχαμε ανάμεσά μας, που συνεργαστήκαμε. Δικαίω τω λόγω, την ημέρα του ενταφιασμού σου στο Α Νεκροταφείο της Αθήνας, δύο στεφάνια εκ μέρους των Κυβερνήσεων της Κύπρου και της Ελλάδας, αγκάλιασαν το φέρετρό σου, μεγάλε Ευρωπαίε και γενναιόκαρδε φιλοκύπριε και φιλέλληνα. Πέρα από την ονομασία μιας οδού ή ενός ιδρύματος, αξίζεις πολύ περισσότερα. Η ευγνωμοσύνη μας απέναντί σου δεν ξεπληρώνεται εύκολα, δεν ξεπληρώνεται με τίποτα! Πνευματική μαρτυρία του πατρός Μιχάλη Ρούσσου Τ.Ι. Της ΜΑΡΩΣ ΒΑΚΑΛΟΠΟΥΛΟΥ* Ηταν το όνειρο τη ζωής της: να γίνει η νεότερη θαλασσοπόρος που θα καταφέρει να γυρίσει τον κόσμο με το ιστιοπλοϊκό της ολομόναχη. Και τα κατάφερε. Επειτα από 500 ημέρες εν πλω και έχοντας διανύσει ναυτικά μίλια, η 16χρονη Ολλανδέζα Λόρα Ντέκερ πάτησε το πόδι της στη στεριά. Και αυτό, παρά τη δοκιμασία στην οποία την υπέβαλαν οι ολλανδικές Αρχές πριν αλλά και κατά τη διάρκεια της υπεράνθρωπης προσπάθειάς της. Πειρατές, επικίνδυνοι κοραλλιογενείς ύφαλοι, τρομακτικές συγκρούσεις με μυστήρια θαλάσσια πλάσματα θα αποτελούσαν υπό φυσιολογικές συνθήκες τους χειρότερους εφιάλτες μιας έφηβης που τολμά να γυρίσει μόνη της τον κόσμο. Και όμως. Οπως η υποστηρίζει η Λόρα, η πιο τραυμααναμνήσεις του από την Ελλάδα με τον τίτλο «Στο σχολειό του ελληνικού λαού». Στα 1953 δημοσιεύει στη σειρά των εκδόσεων του Γαλλικού Ινστιτούτου ένα διπλό «τετράδιο» με τον τίτλο «Ελληνογαλλικά» όπου παρουσιάζει, δυό μεγάλες φυσιογνωμίες της Ελλάδος και της Γαλλίας: τον Αδαμάντιο Κοραή και το ρόλο του για το γαλλικό πολιτισμό και τον Βίκτωρα Ουγκώ, τον πιστό φίλο της Ελλάδος. Πλήθος επίσης είναι οι μελέτες που δημοσιεύθηκαν σε περιοδικά για την Νεοελληνική λογοτεχνία, ανάμεσα στις οποίες αναφέρομε την μελέτη του «Ο Παλαμάς και οι ευρωπαϊκές αξίες». Έχει έτοιμο για έκδοση έναν τιμητικό τόμο αφιερωμένο στον πόλεμο της Ελλάδος, μέσα στον οποίο περιλαμβάνονται και άγνωστες μέχρι σήμερα φιλελληνικές εκδηλώσεις του γαλλικού λαού κατά την περίοδο , ως και κρίσεις εκατό περίπου διακεκριμένων πνευματικών ανθρώπων της Γαλλίας για τη στάση και τους αγώνες του ελληνικού λαού. Ειδικότερα για το φυσιολατρικό κόσμο αναφέρουμε το βιβλιαράκι του «Ο Ταΰγετος και η σιωπή», που είναι η διάλεξη που έδωσε στον Πειραιά το Δεκέμβρη του 1955 με μεγάλη επιτυχία, οργανωμένη από τα φυσιολατρικά σωματεία «Πλάτων» και «Εκδρομικός ορειβατικός όμιλος Πειραιώς». Την τελευταία στιγμή μαθαίνουμε πως η γαλλική κυβέρνηση του απένειμε τον τίτλο του Ιππότου της Λεγεώνος της Τιμής για τις πολλαπλές υπηρεσίες του. Αυτή είναι σε λίγες αδρές και πεταχτές πινελιές η σκιαγραφία ενός Γάλλου, που «έκλεισε μέσα στην ψυχή του την Ελλάδα». (Από το Αρχείο του C.I.R.E.L) Βιογραφικό Μιλλιέξ Ο γύρος του κόσμου σε 500 ημέρες Ο Ροζέ Μιλλιέξ, φιλέλληνας, ακαδημαϊκός δάσκαλος, συγγραφέας και θερμός υποστηρικτής των ελληνογαλλικών σχέσεων. Γεννήθηκε στις 4 Ιουλίου 1913 στη Μασσαλία. Ξεκίνησε την καρριέρα του στο Γαλλικό Ινστιτούτο Αθηνών το 1936 ως καθηγητής και στη συνέχεια ως αναπληρωτής διευθυντής, στο πλευρό του Octave Merlier. Οι δύο αυτοί άνδρες αποκρυστάλλωσαν τη φυσιογνωμία ενός ιδρύματος με σημαντικότατη δράση στην εκμάθηση της γαλλικής γλώσσας στην Ελλάδα, και φιλοξένησαν και στήριξαν τις ελληνικές τέχνες και τα γράμματα με κάθε τρόπο. Κατά τη διάρκεια του Β Παγκοσμίου Πολέμου φυγάδευσαν Έλληνες καλλιτέχνες με το πλοίο «Mataroa» για τη Γαλλία, προσφέροντάς τους ταυτόχρονα υποτροφίες. Ο Ροζέ Μιλιέξ ήταν μέλος της Ακαδημίας Αθηνών από το 1982, μέλος της Ακαδημίας της τική εμπειρία ήταν η δυσπιστία των ολλανδικών Αρχών και ο συνεχής έλεγχος στον οποίο την υπέβαλλαν καθ όλη τη διάρκεια του ταξιδιού της. Αυτή άλλωστε ήταν και η μεταξύ τους συμφωνία από την αρχή: για να της επιτραπεί ο απόπλους, η Λόρα ήταν υποχρεωμένη να μη χάσει ούτε μία μέρα από τα μαθήματά της παρακολουθώντας μέσω Ιντερνετ ένα σχολικό πρόγραμμα. «Στη θάλασσα, αισθάνομαι ήρεμα και άνετα, ειδικά κατά τον μακρύ διάπλου του Ινδικού και του Ειρηνικού Ωκεανού. Φαίνεται όμως πως οι ολλανδικές Αρχές έχουν αρχίσει να δημιουργούν πάλι προβλήματα» έγραφε στο προσωπικό της μπλογκ, στις αρχές του μήνα μόλις είχαν δεχτεί οι γονείς της κλήση από το Γραφείο Υποθέσεων Ανηλίκων, με την οποία τους ενημέρωναν πως η Λόρα δεν ήταν συνεπής στις εργασίες της. Κάτι που, ούτως ή άλλως, δεν μπορούσε να είναι πά- Μασσαλίας από το 1986 και επίτιμο μέλος της Εταιρείας Ελλήνων Λογοτεχνών. Η δράση του υπήρξε επίσης το ίδιο σημαντική και στην Κύπρο, μαζί με τη σύζυγό του Τατιάνα Γκρίτση - Μιλιέξ, όπου υπηρέτησε για 12 χρόνια μεταξύ άλλων και ως Πολιτιστικός Ακόλουθος της Γαλλικής Πρεσβείας στη Λευκωσία. Πολλά από τα έργα του έχουν γραφεί απευθείας στα ελληνικά ή μεταφραστεί από τον ίδιο, όπως : «Ο Βίκτωρ Ουγκώ, ένας σταθερός φίλος της Ελλάδος» (1953), «Φόρος τιμής στην Ελλάδα » (1980), «Ημερολόγιο πολέμου και κατοχής στην Ελλάδα και άλλες μαρτυρίες» (1982), κ.α. Τιμήθηκε με τους τίτλους του αξιωματούχου του Τάγματος της Λεγεώνος της Τιμής (Officier de la Légion d Honneur), του Ιππότη του Ακαδημαϊκού Φοίνικα (Chevalier des Palmes Académiques), του Ταξιάρχη του Τάγματος του Φοίνικα της Ελληνικής Δημοκρατίας, ενώ είχε παρασημοφορηθεί και με το Αργυρό Μετάλλιο της Ακαδημίας Αθηνών. Πέθανε στις 6 Ιουλίου 2006.Την πλούσια και μεγάλης ιστορικής σημασίας βιβλιοθήκη του ζεύγους Τατιάνας και Ροζέ Μιλιέξ εξασφάλισε η Βιβλιοθήκη του Πανεπιστημίου Κύπρου, κατόπιν συνεννόησης με τους κληρονόμους του ζεύγους.«οι κληρονόμοι του ζεύγους Μιλιέξ εξέφρασαν την πεποίθησή τους πως η Βιβλιοθήκη του Πανεπιστημίου Κύπρου δεν είναι μόνο ένας απόλυτα ενδεδειγμένος θεματοφύλακας της μνήμης δύο ανθρώπων άρρηκτα συνδεδεμένων με τα γαλλοκυπριακά γράμματα, αλλά αποτελεί και εγγύηση βιβλιοθηκονομικής και επιστημονικής ανάδειξής της», ανακοίνωσε το πανεπιστήμιο. ντα εφικτό, όπως εξηγούσε τότε ο δικηγόρος της: «Υπάρχουν κάποια όρια. Η Λόρα δεν έχει πάντα πρόσβαση στο Ιντερνετ. Υπάρχουν και οι τρικυμίες, και τότε προτεραιότητα είναι η επιβίωσή της». Σε αντίθεση με άλλους νεαρούς θαλασσοπόρους, η Λόρα έπρεπε να αγκυροβολεί πολύ συχνά, προκειμένου να κοιμάται, να μελετά και να επισκευάζει το 11,5 μέτρων σκάφος της, το «Guppy». Αυτά όμως που την κούρασαν περισσότερο ήταν τα δυνατά μπουρίνια, τα μονίμως νωπά σεντόνια της, μία παρ ολίγον σύγκρουση με δύο φορτηγά πλοία και η επίμονη παρουσία κάποιων «λαθρεπιβατών» - των κατσαρίδων. Οι ολλανδικές Αρχές παρακολουθούσαν από την αρχή το μπλογκ της Λόρα. Παρά τη δυσαρέσκειά της όμως, θεωρούσαν πως κάθε είδους επέμβαση ήταν υποχρέωσή τους λόγω του πολύ νεαρού της ηλικίας της. «Εάν είχε πνιγεί, θα κατηγορούμασταν πως δεν κάναμε ό,τι έπρεπε για να την προστατεύσουμε» υποστηρίζει εκπρόσωπος του Ολλανδικού Γραφείου Υποθέσεων. Ακόμη κι έτσι όμως, και μολονότι οι γονείς της ζουν στην Ολλανδία, η ίδια δηλώνει κατηγορηματικά πως δεν σκοπεύει να περάσει το υπόλοιπο της ζωής της σε μια χώρα όπου ασφυκτιά. Προτιμά να ζήσει στη Νέα Ζηλανδία, όπου γεννήθηκε - στο ιστιοφόρο των γονιών της - και έχει πολιτικά δικαιώματα. Από τα μέσα του ταξιδιού μάλιστα, η Λόρα έπλεε με νεοζηλανδέζικη και όχι με ολλανδική σημαία. *Από τα ΝΕΑ

8 8 Janvier - Février 2012 Ιανουάριος - Φεβρουάριος 2012 Ο γιορτινός Δεκέμβρης στη Σχολή μας Της ΣΓΟΥΡΗΣ ΓΕΩΡΓΙΑΔΗ Με μια ομάδα 15 μαθητών του Νηπιαγωγείου μας και 3 μαθητριών του Δημοτικού μας, η Ελληνογαλλική Σχολή Άγιος Παύλος Αθηνών, συμμετείχε και φέτος στον τηλεμαραθώνιο που συνδιοργανώθηκε τη Δευτέρα 12 Δεκεμβρίου 2011, από την UNICEF και την ΕΡΤ για τα παιδιά που πλήττονται από τη φτώχεια και την πείνα σε όλο τον κόσμο. Οι μικροί μαθητές μας συνοδευόμενοι από τον Πέτρο Βαρθαλίτη, τη Σγουρή Γεωργιάδη και την Όλγα Άλπου, τραγούδησαν τα Τρίγωνα Κάλαντα- Vive le Vent, στα ελληνικά και τα γαλλικά και προσέφεραν τα χρήματα που συγκέντρωσαν με αγάπη όλοι οι μαθητές της Σχολής μας. Με το ποσό των ευρώ που συγκεντρώθηκε στον Τηλεμαραθώνιο θα ενισχυθούν τα παγκόσμια προγράμματα της Unicef κατά της παιδικής φτώχειας και του υποσιτισμού. Η Σχολή μας στηρίζει κάθε χρόνο σταθερά το πρόγραμμα και τις εκδηλώσεις της Unicef υλικά και συναισθηματικά, ενισχύοντας έτσι στους μαθητές της την αξία των ανθρωπιστικών ιδεωδών και της προσφοράς προς εκείνους που καθημερινά έχουν ανάγκη τη βοήθειά μας. Στο ίδιο πνεύμα, πάντα με γνώμονα την αξία της προσφοράς προς το συνάνθρωπο μας και τη συμπαράσταση του Διευθυντή της Σχολής Δημ. Β. Βαρθαλίτη και του Συλλόγου Γονέων και Κηδεμόνων, στις 22 Δεκεμβρίου, παραδόθηκαν στην «ΚΙ- ΒΩΤΟ του κόσμου», τρόφιμα που συγκέντρωσαν με φροντίδα γονείς και μαθητές της Σχολής μας. Η «Κιβωτός του Κόσμου», είναι ένας μη Κερδοσκοπικός Οργανισμός Ειδικής Μέριμνας και Προστασίας Μητέρας και Παιδιού, που δραστηριοποιείται πάνω στη μέριμνα παιδιών που ζούσαν σε συνθήκες παραμέλησης και εγκατάλειψης, χωρίς ιατρική φροντίδα, χωρίς μέλλον, τα περισσότερα από μονογονεϊκές οικογένειες, και πολλά χωρίς γονείς. Λίγες ημέρες αργότερα, στις 18 Δεκεμβρίου του 2011, φορώντας τα κατακόκκινα αγιοβασιλιάτικα σκουφάκια τους, οι μαθητές της χορωδίας της Σχολής μας, στόλισαν με τις εξαιρετικές φωνές τους του χώρους του εμπορικού κέντρου The Mall στο Μαρούσι. Στον πρώτο όροφο του The Mall, στήθηκε μια σκηνή δίπλα από το τεράστιο Χριστουγεννιάτικο δέντρο του εμπορικού κέντρου και τα παιδιά με τη συνοδεία πιάνου και τη διέυθυνση της καθηγήτριάς τους, μουσικού της Σχολής μας, Μαρίνας Γύρα παρουσίασαν ένα 30 λεπτο πρόγραμμα με γιορτινά τραγούδια στα ελληνικά, στα γαλλικά και στα αγγλικά. Το χειροκρότημα που απέσπασαν ήταν μεγάλο, τα φωτογραφικά φλας άστραφταν από κάθε σημείο του The Mall και η Σχολή μας έδωσε ένα μοναδικό χρώμα αισιοδοξίας και γιορτής στον αμέτρητο κόσμο που είχε την τύχη να βρεθεί την ημέρα εκείνη στο εμπορικό κέντρο. Η γιορτινή ατμόσφαιρα κορυφώθηκε το απόγευμα της 19ης Δεκεμβρίου στο θέατρο Βεάκη. Κεφάτοι και πανέμορφα ντυμένοι, οι 150 μαθητές του Νηπιαγωγείου, της Α και της Δ Δημοτικού καθώς και των τμημάτων απογευματινού χορού της Σχολής μας, παρουσίασαν τη χριστουγεννιάτικη παράσταση «Ζώντας τα Χριστούγεννά μου», σε κείμενα της νηπιαγωγού Σγουρής Γεωργιάδη. Το θέατρο γέμισε ασφυκτικά και οι μικροί πρωταγωνιστές έστειλαν με το δικό τους τρόπο ένα γλυκό μήνυμα κατά της φτώχειας και του πόνου σκεπτόμενοι τα παιδιά που υποφέρουν αυτές τις γιορτές. Με εξαιρετικές ερμηνείες γεμάτες αυθορμητισμό και θετική ενέργεια στόλισαν μοναδικά αυτό το βράδυ, άλλωστε προετοιμάζονταν με αξιοθαύμαστη πειθαρχία και ενθουσιασμό περίπου 2 μήνες για τη γιορτή αυτή. Από την πρώτη σειρά του θεάτρου ο Διευθυντής της Σχολής Δημ.Β. Βαρθαλίτης χειροκροτούσε και εμψύχωνε τους εκπαιδευτικούς που εργάζονταν μπροστά και πίσω από τη σκηνή, αλλά και κάθε παιδί ξεχωριστά, προσθέτοντας μια ακόμα νότα γιορτής στην ήδη ζεστή ατμόσφαιρα. Μ ένα τραγούδι και όλους τους πρωταγωνιστές επί σκηνής, η εκδήλωση έφτασε στο τέλος της προετοιμάζοντας όλους όσοι ήταν στο θέατρο Βεάκη, αλλά και όλους όσοι μένουν στην ψυχή τους παιδιά για μια καινούργια ελπιδοφόρα πλημμυρισμένη από το γέλιο και την αθωότητα των παιδιών χρονιά. Στη Σχολή μας ελπίζουμε, ότι θα «Ζούμε τα Χριστούγεννα μας», κάθε μέρα. Χαρούμενο Καταπολεμώντας την παιδική παχυσαρκία Επίσκεψη-ομιλία στα παιδιά του Δημοτικού του Σχολείου μας πραγματοποίησε η Χριστίνα Κανακά-Gantenbein, αναπληρώτρια καθηγήτρια Παιδιατρικής Ενδοκρινολογίας - Νεανικού Διαβήτη Πρώτη Παιδιατρική Κλινική Πανεπιστημίου Αθηνών, Νοσοκομείου Παίδων «Η Αγία Σοφία». Η γιατρός και συγγραφέας του βιβλίου «Συμβιώνοντας με τον νεανικό διαβήτη» μίλησε για την παχυσαρκία, την περίσσεια σωματικού λίπους, η διάγνωσή της οποίας πρέπει να βασίζεται στην απόδειξη της παρουσίας του λίπους αυτού. Σύμφωνα με την πρόσφατη μελέτη της Α Παιδιατρικής Κλινικής του Πανεπιστημίου Αθηνών σχετικά με την πληθυσμιακή ανάλυση των καμπύλων αύξησης Ελλήνων παιδιών και εφήβων, η 95η εκατοστιαία θέση έχει αυξηθεί την τελευταία 20ετία κατά 15 κιλά στα αγόρια και 7 κιλά στα κορίτσια. Αυτά, είναι παχύτερα κατά 3 και 2 κιλά από τα αντίστοιχα παιδιά των Ηνωμένων Πολιτειών που ήταν μέχρι τώρα τα παχύτερα παιδιά στον κόσμο. Από αυτό προκύπτει ότι τα Ελληνόπουλα έχουν τα πρωτεία παγκοσμίως στην παιδική παχυσαρκία.η εφηβεία αποτελεί κρίσιμη περίοδο για την ανάπτυξη της παχυσαρκίας. Το βασικό πλεονέκτημα της ηλικίας αυτής είναι η επιταχυνόμενη ανάπτυ- Πρόγραμμα Υγείας σε συνεργασία με το Νοσοκομείο Παίδων «Αγία Σοφία» ποσοστό της λιπώδους μάζας μέχρι την ηλικία των 17 ετών, ενώ στα αγόρια το ποσοστό της λιπώδους μάζας ελαττώνεται μετά την ηλικία των 13 χρόνων φτάνοντας το ελάχιστο στην ηλικία των 15 ετών. Η διαφορά αυτή συνδέεται με τη γρηγορότερη και μεγαλύτερη αύξηση της μη - λιπώδους μάζας στα αγόρια η οποία συνεχίζεται μέχρι την ηλικία των 19 ετών. Στα κορίτσια, η ανάπτυξη σταματά γύρω στα 15 χρόνια. Παράλληλα με τις μεταβολές στη μη-λιπώδη μάζα, η δαπάνη ενέργειας η οποία είναι περίπου η ίδια στα δύο φύλα προεφηβικά, αυξάνει περισσότερο για τα αγόρια από ότι για τα κορίτσια κατά την εφηβεία, έχοντας σαν αποτέλεσμα τις σημαντικά υψηλότερες απαιτήσεις σε ενέργεια και πρωτεϊνες στα αγόρια και τους ενήλικες άνδρες. Η εφηβεία λοιπόν, είναι μια περίοδος που συνοδεύεται από αλλαγές στη σύσταση του σώματος, τέτοιες που αμβλύνουν την ανάπτυξη της παχυσαρκίας στα αγόρια ενώ τις επιδεινώνουν στα κορίτσια. Επιπρόσθετα, στα κορίτσια η τάση για δαπάνη ενέργειας μειώνεται πριν την εφηβεία, εύρημα το οποίο δεν εμφανίζεται στον ίδιο βαθμό στα αγόρια και οφείλεται μάλλον σε αλλαγές συμπεριφοράς ή σε μηχανισμούς συντήρησης ενέργειας. Επιδημιολογικές μελέτες, υποστηρίζουν την άποψη ότι το ένα τρίτο περίπου της παχυσαρκίας σε ενήλικες γυναίκες ξεκινά στην εφηβεία. Αν και η καθυστέρηση της εφηβείας στα αγόρια συνδέεται με παροδική αύξηση της λιπώδους μάζας, ο κίνδυνος να αναπτύξει ένα αγόρι παχυσαρκία είναι μικρότερος. Τέλος, οι δύο τύποι σώματος, ο ανδροειδής - με αύξηση του περικοιλιακού λίπους και αυξημένο κίνδυνο για καρδιαγγειακά νοσήματα και υπερινσουλιναιμία και ο γυνοειδής τύπος- με αύξηση του λίπους στην περιφέρεια, εμφανίζονται από την εφηβεία. Γιατί η παιδική / εφηβική παχυσαρκία πρέπει να προληφθεί ή / και να αντιμετωπιστεί: Η παχυσαρκία στον παιδικό και εφηβικό πληθυσμό έχει αναγνωριστεί σαν ένας από τους πέντε κυριότερους παράγοντες κινδύνου για ανάπτυξη καρδιαγγειακής νόσου (οι άλλοι τέσσερις είναι η ελαττωμένη φυσική δραστηριότητα, η δυσλιπιδαιμία, η υπέρταση και το κάπνισμα). Η παιδική παχυσαρκία μπορεί να έχει απώτερες και μακροχρόνιες επιπτώσεις στην ενήλικη ζωή αυξάξη όπου η αύξηση της μυικής μάζας συνεπάγεται αυξημένες ανάγκες και δαπάνες ενέργειας ενώ το βασικό μειονέκτημα αποτελεί η αύξηση της λιπώδους μάζας στα κορίτσια. Η παχυσαρκία είναι το πιο συχνό πρόβλημα διατροφής στο δυτικό κόσμο. Περίπου άνθρωποι, δηλαδή το 7% του τρέχοντος παγκόσμιου πληθυσμού είναι παχύσαρκοι. Δύο με τρεις φορές περισσότεροι άνθρωποι είναι υπέρβαροι. Περίπου 14-15% όλων των 15χρονων στις ΗΠΑ κατηγοριοποιούνται ως παχύσαρκοι. Σύγκριση των δεδομένων από μελέτες που διεξάχθηκαν σε σχολεία το 1997 και 1998 δείχνουν ότι οι ΗΠΑ, η Ιρλανδία, η Ελλάδα και η Πορτογαλία είχαν τα υψηλότερα ποσοστά παχυσαρκίας. Η παχυσαρκία στα παιδιά και τους εφήβους ραγδαία εξελίσσεται σε μια παγκόσμια επιδημία με τεράστιες προεκτάσεις στη δημόσια υγεία καθώς τα υπέρβαρα παιδιά γίνονται υπέρβαροι ενήλικες. Το 8% του ενήλικου πληθυσμού είναι υπερβολικά παχύσαρκοι όπως ορίζεται από το ΔΜΣ>30 και 25% των παιδιών και εφήβων είναι υπέρβαροι. Σύνθεση σώματος και δαπάνη ενέργειας: Στα κορίτσια υπάρχει μια φυσιολογική αύξηση στο 1) Να είναι βέβαιο ότι πρόκειται για άτομα με αυξημένο λίπος σώματος και όχι απλά υπέρβαρα. 2) Να μην επηρεαστεί αρνητικά η ανάπτυξη του παχύσαρκου παιδιού. 3) Να αποσκοπεί σε μια προοπτική μακροχρόνιου ελέγχου του βάρους. 4) Να γνωρίζει το υψηλό ποσοστό επανεμφάνισης της παχυσαρκίας μετά την απώλεια βάρους. Από μελέτες σε παχύσαρκα παιδιά έχει φανεί ότι το 80% των παιδιών που έχασαν βάρος, επέστρεψαν στις αρχικές τους εκατοστιαίες θέσεις βάρους 9 χρόνια μετά. Συνολικά η θεραπεία της παχυσαρκίας απαιτεί μια πολυδιάστατη προσέγγιση που πρέπει να στοχεύει στην εκπαίδευση, στη διαινοντας τις πιθανότητες νοσηρότητας και θνητότητας. Οι επιπτώσεις αυτές φαίνεται να σχετίζονται τόσο με την παραμονή?χρονικά- της παχυσαρκίας, όσο και με την κατανομή και ποσότητα - τοπικά- του λίπους. Η κεντρικού τύπου παχυσαρκία, η δυσλιπιδαιμία και η αντίσταση στην ινσουλίνη, το γνωστό δηλαδή μεταβολικό σύνδρομο, συνδέεται σταθερά με την ανάπτυξη αθηροσκλήρωσης και στεφανιαίας νόσου. Η παχυσαρκία στην εφηβεία αποτελεί ανεξάρτητο παράγοντα κινδύνου για καρδιαγγειακά νοσήματα και συνδέεται ισχυρά με άλλους τέτοιους παράγοντες. Ο αυξημένος δείκτης μάζας σώματος συνδέεται με την αρτηριακή πίεση και είναι προγνωστικός του κινδύνου για υπέρταση στην ηλικία των 30 ετών. Η περιφέρεια της μέσης συνδέεται με αυξημένο αθηροσκληρωτικό λιποπρωτεϊνικό προφίλ και με αυξημένη διαστολική πίεση αίματος στους παχύσαρκους εφήβους. Περίπου το 50% των εφήβων με ΔΜΣ 95η εκατοστιαία θέση, γίνονται παχύσαρκοι ενήλικες. Αλλά και κατά την ίδια την παιδική και εφηβική ηλικία οι συνέπειες είναι πολλές: ορθοπαιδικά προβλήματα, ιδιοπαθής ενδοκράνια υπέρταση, αποφρακτική άπνοια του ύπνου, χολολιθίαση, σακχαρώδης διαβήτης τύπου 2, σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών και τέλος ψυχοκοινωνικές επιπτώσεις που συχνά επιμένουν και στην ενήλικο ζωή. Αίτια της παχυσαρκίας στα παιδιά Στη μεγάλη πλειοψηφία των παιδιών με παχυσαρκία, δεν υπόκεινται παθολογικά αίτια. Μικρό ποσοστό στα αίτια καταλαμβάνουν ορμονικοί λόγοι, όπως ο υποθυρεοειδισμός, ο υπερκορτιζολαιμία, η ανεπάρκεια αυξητικής ορμόνης καθώς και διάφορα σύνδρομα. Η παχυσαρκία είναι ένα τυπικό παράδειγμα πολυπαραγοντικής νόσου και πρέπει να θεωρείται ως το αποτέλεσμα διαφόρων παραγόντων όπως ο τρόπος ζωής, η δίαιτα, η ηλικία, το φύλο και η κληρονομικότητα. Τόσο τα γονίδια όσο και το περιβάλλον επιδρούν στην εμφάνιση της παιδικής παχυσαρκίας. Τα παιδιά των οποίων και οι δυο γονείς είναι παχύσαρκοι έχουν 80% πιθανότητα να γίνουν παχύσαρκα και ο κίνδυνος αυτός πέφτει στο 40% αν μόνο ο ένας γονιός είναι παχύσαρκος και στο 8% αν κανείς από τους γονείς δεν είναι παχύσαρκος. Κληρονομικότητα: Το είδος της κληρονομικότητας που σχετίζεται με την παιδική παχυσαρκία αφορά γονίδια τα οποία κάνουν κάποιον πιο «ευάλωτο» στο να αναπτύξει ένα συγκεκριμένο τύπο σώματος. Είναι πιθανό ότι πολλά γονίδια επιδρούν στο φαινότυπο της παχυσαρκίας του οποίου η τελική έκφραση είναι το αποτέλεσμα της αλληλεπίδρασης γονιδίων και περιβάλλοντος. Διατροφή: Η διατροφή είναι ένα βασικό καθοριστικό στοιχείο του βάρους του σώματος. Η πρόσληψη θερμίδων με τη διατροφή αλλά και η ισορροπία των θρεπτικών συστατικών στη δίαιτα καθώς και η κατανομή των γευμάτων κατά τη διάρκεια της ημέρας σχετίζονται με τη σύσταση του σώματος. Τρόπος ζωής: Το διατροφικό περιβάλλον των παχύσαρκων παιδιών είναι διαφορετικό από αυτό των μη παχύσαρκων. Οι παχύσαρκοι γονείς δημιουργούν διαφορετικό διατροφικό περιβάλλον για τα παιδιά τους και έτσι ενθαρρύνουν ή κάνουν εύκολη την επιλογή τροφών πλούσιων σε λιπαρά. Φυσική δραστηριότητα: Η ελαττωμένη φυσική δραστηριότητα, η οποία οφείλεται κυρίως στον σύγχρονο καθιστικό τρόπο ζωής, έχει σαν αποτέλεσμα την ελαττωμένη «δαπάνη» ενέργειας γεγονός που αποτελεί κακό προγνωστικό παράγοντα για την αύξηση του βάρους. Ψυχολογικά αίτια: Τα παχύσαρκα παιδιά και έφηβοι έχουν συνήθως χαμηλή αυτοεκτίμηση και φτωχή εικόνα εαυτού γεγονός που συχνά οδηγεί σε έλλειψη κινήτρων και θέτει τα παιδιά σε ένα φαύλο κύκλο μη ισορροπημένης διατροφής και κακής εικόνας σώματος. Θεραπεύοντας την παχυσαρκία Πρέπει να γνωρίζει κανείς τα εξής: τητική παρέμβαση με περιορισμό των θερμίδων, στην αύξηση της δραστηριότητας και την άσκηση, στην αλλαγή του τρόπου ζωής και στην αλλαγή τη συμπεριφοράς. Λόγω του σημαντικού ποσοστού παιδικής και εφηβικής παχυσαρκίας στη χώρα μας και της ανάγκης πολύπλευρης προσέγγισης του παχύσαρκου παιδιού (ιατρική εξέταση για αποκλεισμό οργανικού αιτίου, ψυχολογική υποστήριξη και διαιτολογική παρέμβαση) είναι απαραίτητη η παρακολούθηση των παιδιών και εφήβων αυτών σε καλά οργανωμένες μονάδες που προσφέρουν τις υπηρεσίες αυτές.