Ποιότητα Ζωής των ασθενών και επιβάρυνση των φροντιστών ως μέσα εκτίμησης θεραπευτικού αποτελέσματος στην άνοια

Transcript

1 Ποιότητα Ζωής των ασθενών και επιβάρυνση των φροντιστών ως μέσα εκτίμησης θεραπευτικού αποτελέσματος στην άνοια ΜΟΥΓΙΑΣ ΑΝΤΩΝΙΟΣ, ΨΥΧΙΑΤΡΟΣ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΑ ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΚΕΝΤΡΟΥ ALZHEIMER

2 Βασικοί στόχοι στη θεραπεία της άνοιας Βελτίωση της Ποιότητας Ζωής Μείωση της επιβάρυνσης των φροντιστών

3 Schölzel και συν Ανασκόπηση 117 φαρμακολογικών μελετών 108 μη φαρμακολογικών Εκτίμηση Ποιότητας Ζωής σε: 1 φαρμακολογική (2) 4 μη φαρμακολογική(3) 10 μελέτες συνολικά (4.4%)

4 Ποιότητα Ζωής

5 Μελέτη Ποιότητα Ζωής Ποιος είναι ο ορισμός της Ποιότητας Ζωής; Τι περιλαμβάνει η μέτρηση Ποιος πρέπει να τη μετράει - Ο ίδιος ο ασθενής - Οφροντιστής - Ο Επαγγελματίας Υγείας

6 Ποιότητα ζωής: ορισμός Lehman (1996): «η αντίληψη του ατόμου για όσα έχει, πώς τα πάει και πώς αισθάνεται για τις συνθήκες ζωής του», Faden και German: «ηπροσαρμογήτου ατόμου στις εκάστοτε συνθήκες της ζωής» Abrams: «ο βαθμός ικανοποίησης ή μη των ανθρώπων για τις διάφορες πλευρές της ζωής τους»

7 Πεδία Ποιότητας ζωής Κοινωνική λειτουργικότητα Ικανοποίηση από τη ζωή και ευτυχία Σωματική λειτουργικότητα, Ψυχική Υγεία Δυνατότητα μόρφωσης Επαγγελματική κατάσταση Ανεξαρτησία, ανάληψη ρόλων Οικονομική κατάσταση Γενική κατάσταση της υγείας Κατοικία, Ασφάλεια

8 Ποιος πρέπει να μετράει την ΠΖ Οι ασθενείς - παράδοξο αναπηρίας Οι φροντιστές - χειρότερη Οι επαγγελματίες υγείας

9 Κλίμακες μέτρησης της ΠΖ Γενικές - EQ-5D - SF-36 - PWB-CIP Ειδικές για τη νόσο - QOL-AD - ADRQL - D-QOL

10 Άνοια και Ποιότητα Ζωής Σταδιακή έκπτωση μνήμης Λειτουργική έκπτωση Αλλαγή της προσωπικότητας Διαταραχές συμπεριφοράς

11 Άνοια: αξίζει κανείς να ζει;

12 ΠΖ στην άνοια: αποτελέσματα μελετών Θέτει θετικούς στόχους Υπάρχει Ποιότητα ΠΖ: Άνοια> ΗΓΔ> ΚΦ

13 Αντιανοϊκά και ΠΖ Ανασκόπηση: AChEI Takeda και συν Ανασκόπηση: δονεπεζίλη Birks και Harvey 2003 Ανασκόπηση: AChEI Clegg και συν Μικρός αριθμός μελετών Μη καθοριστικό αποτέλεσμα στην ΠΖ

14 Αντιψυχωτικά και ΠΖ Ballard και Margallo-Lana 2004 Αρνητική επίδραση αντιψυχωτικής αγωγής στην ΠΖ. Martin-Cook και συν Ενδείξεις θετικής επίδρασης ρισπεριδόνης και ολανζαπίνης στην ΠΖ.

15 Mougias και συν ασθενείς με άνοια Κοινότητα 62,7% νόσο Alzheimer Mean MMSE: 11,5 73,3% αντιανοϊκά 37,9% αντιψυχωτικά ADRQL (>50% σκορ πάνω από 50%)

16 Η κλίμακα ADRQL Rabins και συν Αξιολόγηση από φροντιστές Όλαταστάδιατηςάνοιας 47 λήμματα, ειδικός τρόπος βαθμολόγησης 5 πεδία: -συμπεριφορά -διατήρηση ιδιαίτερης ταυτότητας -συναισθήματα και διάθεση -ευχαρίστηση δραστηριοτήτων -συμπεριφορά στο περιβάλλον που ζει Πολίτης και συν. 2009

17 Mougias και συν Παράγοντες πρόβλεψης της ΠΖ Adj. R²= β Adj. R² change NPI Katz ADL Cornell SDD ZBI Ενήλικο τέκνο MMSE Αντιψυχωτικά p

18 Επιβάρυνση

19 Τα επακόλουθα της φροντίδας άγχους και καταθλιπτικών συμπτωμάτων (22,3%) Περισσότερες σωματικές ενοχλήσεις και ασθένειες λιπίδια, αρτηριακή πίεση κορτιζόνη Αλλαγές στη διαδικασία της πήξεως Συμπαθητική υπερδραστηριότητα Μειωμένη επούλωση πληγών Μειωμένη ανοσοποιητική λειτουργία

20 Επιβάρυνση φροντιστή Zarit (1986): «Η έκταση στην οποία οι φροντιστές αντιλαμβάνονται τη σωματική τους υγεία, την κοινωνική και οικονομική τους κατάσταση ως αποτέλεσμα της φροντίδας». 12 οικονομικές συνέπειες κοινωνικές σωματικές ψυχολογικές 13 Η άνοια προκαλεί μεγαλύτερη επιβάρυνση σε σχέση με άλλες νόσους 14

21 Εργαλεία μέτρησης της επιβάρυνσης Zarit Burden Interview (ZBI, Zarit και συν. 1980) Caregiver Strain Index (Robinson 1983) Burden Scale των Schott-Baer και συν. (1995) Caregiver Burden των Stull και συν. (1994) Caregiver Burden Inventory των Novak και Guest (1989) Care-giving Burden Scale (CBS) των Gerritsen και Van der Ende (1994) Screen for Caregiver Burden (SCB, Vitaliano και συν. 1991)

22 Αντιανοϊκά και Επιβάρυνση Ανασκόπηση: - AChEI - Αντιψυχωτικά - Αντικαταθλιπτικά Levy και συν Μικρός αριθμός μελετών Μη καθοριστικό αποτέλεσμα στην Επιβάρυνση

23 Mougias και συν Παράγοντες πρόβλεψης της ΠΖ β Adj. R² p change Νευροψυχιατρικά 0,258 0,14 0,37 0,000 προβλήματα (NPI) Προβλήματα υγείας 5,51 2,03 8,99 0,002 φροντιστή Αγγειακή Άνοια ,74 12,89 0,010 Αντιψυχωτική αγωγή 4,071-0,645 8,79 0,090 Adjusted R²= 0.244

24 Παράγοντες που δεν μελετήθηκαν Το αίσθημα επάρκειας των φροντιστών Οι στρατηγικές αντιμετώπισης της νόσου Το αρνητικό εκφραζόμενο συναίσθημα - υπερενασχόληση με τον ασθενή, - κριτική στάση και - εχθρική συμπεριφορά. Ηκοινωνικήστήριξη Προηγούμενη σχέση ασθενή φροντιστή

25 Συμπεράσματα Ανάγκη περαιτέρω μελέτης - ΠΖ - Επιβάρυνσης Σημασία BPSD Προσοχή στη χρήση των αντιψυχωτικών Αντιανοϊκά και μη φαρμακευτικές παρεμβάσεις πρώτα

26 Συμπεράσματα Φροντιστές: υψηλή επιβάρυνση-κρυφοί ασθενείς Προσωπικότητα φροντιστή Ζεύγος ασθενή φροντιστή: προσωπικές ανάγκες Συχνά αντιψυχωτική αγωγή καθορίζεται από τις ανάγκες των φροντιστών και όχι των ασθενών

27 Nstr.gr ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ