ΟΣΤΕΟΠΟΡΩΣΗ. Τι είναι οστεοπόρωση; 11/6/2015. Οι κυριότερες λειτουργίες των οστών

Transcript

1 ΟΣΤΕΟΠΟΡΩΣΗ Οι κυριότερες λειτουργίες των οστών Παροχή μηχανικής στήριξης Προστασία των ευαίσθητων ανατομικών δομών Μεταβολική αποθήκη για τα μεταλλικά άλατα Συμμετοχή στη ρύθμιση της ομοιόστασης Ca και P Συμμετοχή στη ρύθμιση της οξεοβασικής ισορροπίας του οργανισμού Τα οστά αποτελούνται από: 70% μεταλλικά άλατα (Ca,Mg,Na), 22% πρωτεΐνη και 8% νερό Τι είναι οστεοπόρωση; Πολύ απλά μπορούμε να πούμε ότι είναι μια παθολογική κατάσταση στην οποία υπάρχει μείωση του οστικού ιστού, με τελικό αποτέλεσμα τα οστά να γίνονται πολύ εύθραυστα και εύκολα να σπάζουν. Η οστεοπόρωση ως πάθηση χωρίζεται σε δύο κατηγορίες: 1

2 Επιδημιολογικά στοιχεία Περίπου 200 εκατομμύρια γυναίκες υποφέρουν από οστεοπόρωση σε ολόκληρο τον κόσμο. Περίπου το 20% των ασθενών με κάταγμα ισχίου πεθαίνουν σε 1 χρόνο λόγω των επιπλοκών που παρουσιάζονται μετά το κάταγμα. Σύμφωνα με το Διεθνές Συμβούλιο Οστεοπόρωσης, στην Ευρώπη η οστεοπόρωση εξελίσσεται σιγά-σιγά χωρίς προειδοποιητικά σημεία και συμπτώματα και προκαλεί ένα κάταγμα κάθε 30 δευτερόλεπτα ενώ 1 στους 8 πολίτες της Ευρωπαϊκής Ενωσης άνω των 50 ετών, θα υποστεί κάταγμα της σπονδυλικής στήλης. Πρωτοπαθής οστεοπόρωση εμμηνόπαυση, ηλικία, και μπορεί να είναι ιδιοπαθής, δηλ., μια πάθηση αγνώστου αιτιολογίας που επηρεάζει άνδρες και γυναίκες μέσης ηλικίας ή και νωρίτερα. Δευτεροπαθής οστεοπόρωση Είναι μια πάθηση γνωστής αιτιολογίας όπως, καρκίνος οστών, ενδοκρινολογικές παθήσεις π.χ., θυρεοειδή αδένα, ακρομεγαλία κ.α., ρευματοειδή αρθρίτιδα, παθήσεις μυελού των οστών, νόσους του κολλαγόνου και διάφορες άλλες παθήσεις. Παράγοντες που σχετίζονται με την εμφάνιση οστεοπόρωσης: Ο σχηματισμός των οστών τα 20 πρώτα χρόνια ζωής Η πρόληψη της απώλειας οστικής μάζας Παράγοντες που επηρεάζουν το σχηματισμό οστών: Ορμόνες (οιστρογόνα, τεστοστερόνη, αυξητική ορμόνη κ.ά.) Φυσική άσκηση Διατροφή (Ca2+) Κάπνισμα Παράγοντες που επηρεάζουν τη διατήρηση του οστού: Δράση οστεοκλαστών vs δράση οστεοβλαστών Σταδιακή μείωση της οστικής πυκνότητας με την ηλικία 2

3 Ασθένειες που προκαλούν οστεοπόρωση Το σύνδρομο Cushing. Υπερθυρεοειδισμός. Ο υπογοναδισμός. Η ακρομεγαλία. Ο σακχαρώδης διαβήτης. Η ψυχογενής ανορεξία. Η ρευματοειδής αρθρίτιδα. Το σύνδρομο Gaucher. Φάρμακα που προκαλούν οστεοπόρωση Τα γλυκοκορτικοειδή. Η θυροξίνη. Η ηπαρίνη. Τα διουρητικά. Τα κυτταροστατικά τα αντιεπιληπτικά. ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΚΙΝΔΥΝΟΥ Φύλο (γυναίκες) Πρόωρη εμμηνόπαυση Φυλή (λευκή) Κληρονομικότητα Κακή διατροχή όπως η στέρηση ασβεστίου & βιταμίνης D, τροφή πλούσια σε πρωτεΐνες, πολύ αλάτι, δίαιτα μόνο χορτοφαγία, αλκοόλ, κάπνισμα, έλλειψη λακτάσης) Σωματικό βάρος χαμηλότερο από το κανονικό Έλλειψη δραστηριότητας & άσκησης Γήρανση Λήψη φαρμάκων Ινσουλινοεξαρτώμενος διαβήτης 3

4 Βιοχημικοί δείκτες & Οστεοπόρωση Παράγοντες που επηρεάζουν την κορυφαία οστική μάζα και το ρυθμό απώλειας του οστίτη ιστού (2 η με 3 η δεκαετία της ζωής) Μη τροποποιήσιμοι: Φύλο, Ηλικία, Κληρονομικότητα Τροποποιήσιμοι: Διατροφή, Φυσική Δραστηριότητα, φυλετικές ορμόνες και ορμόνες μεταβολισμού Ca, κάπνισμα, αλκοόλ Βιοχημικοί δείκτες & Οστεοπόρωση Οστεοπόρωση Σκελετική διαταραχή που χαρακτηρίζεται από μειωμένη οστική αντοχή που προδιαθέτει ένα άτομο σε κατάγματα Οστική αντοχή = Οστική ποιότητα & Οστική πυκνότητα Επιδημιολογία: 30 εκατ. γυναίκες και 3 εκατ. άνδρες (Ευρώπη) Κλινική πράξη: μέτρηση οστικής πυκνότητας και ρυθμού οστικής ανακατασκευής Βιοχημικοί δείκτες & Οστεοπόρωση Αιτιολογία οστεοπόρωσης 1. Μη επίτευξη φυσιολογικής κορυφαίας οστικής μάζας 2. Αυξημένη οστική απορρόφηση Έλλειψη οιστρογόνων Έλλειψη Ca, βιταμίνης D Ενδοκρινικές διαταραχές (υπερθυρεοειδισμός, υπερπαραθυρεοειδισμός) 3. Ελαττωμένη οστική παραγωγή οστική απορρόφηση διαταραγμένη οστεοβλαστική λειτουργία (γήρανση) 4

5 Βιοχημικοί δείκτες & Οστεοπόρωση Οστεοπόρωση τύπου Ι Γυναίκες κυρίως μετά την εμμηνόπαυση Ορμονικές αλλαγές λόγω εμμηνόπαυσης Κατάγματα σε σπόνδυλους, ισχία, καρπούς (σπογγώδης οστίτης ιστός) Οστεοπόρωση τύπου ΙΙ Μεγαλύτερες ηλικίες Δευτεροπαθής υπερπαραθυρεοειδισμός ( απορρόφηση Ca, σύνθεση βιταμίνης D) ΕΛΛΕΙΜΜΑ ΒΙΤΑΜΙΝΗΣ D 3 ΣΤΟΝ ΗΛΙΚΙΩΜΕΝΟ Vit. D 3 Μειωμένη πρόσληψη Ηλιακό φως Μειωμένη έκθεση στο ηλιακό φως Κακή εντερική απορρόφηση Μειωμένη σύνθεση Ενδεια βιταμίνης D 3 Provitamin D 3 (7-dehydrocholesterol) Provitamin D 3 (7-dehydrocholesterol) Εντερο Previtamin D 3 Previtamin D = δέρμα Vit. D 3 Διάγνωση Οστεοπόρωσης Η διάγνωση της οστεοπόρωσης αποσκοπεί στην εκτίμηση της οστικής μάζας και της ποιότητας του οστού. Δεν υπάρχουν ικανοποιητικά εργαλεία για την εκτίμηση της πoιότητας στην καθημερινή κλινική πράξη. Επομένως η διάγνωση της οστεοπόρωσης βασίζεται στη μέτρηση της οστικής μάζας. Αποτελεί τη μέθοδο αναφοράς (gold standard) 5

6 ΟΣΤΙΚΗ ΠΥΚΝΟΤΗΤΑ Σύμφωνα με τον WHO, η οστική πυκνότητα εκτιμάται με βάση το Τ- score, δηλαδή τις σταθερές αποκλίσεις κατά τις οποίες διαφέρει η οστική πυκνότητα μιας γυναίκας από τη μέση τιμή της οστικής πυκνότητας υγιών νεαρών γυναικών Βιοχημικοί δείκτες & Οστεοπόρωση Διάγνωση οστεοπόρωσης Μέθοδος DXA Προσδιορισμός οστικής μάζας και πυκνότητας σε όλο το σώμα ή σε περιοχές κινδύνου για κάταγμα (ισχία, καρποί, σπόνδυλοι) Οστική πυκνότητα (ΟΠ) μέχρι 1 σταθερή απόκλιση κάτω από τη μέση ΟΠ νέων φυσιολογικών γυναικών (Τ-score) θεωρείται φυσιολογική ΟΠ κάτω από 1 έως 2,5 = οστεοπενία ΟΠ κάτω 2,5 = οστεοπόρωση Βιοχημικοί δείκτες & Οστεοπόρωση Διαφορική διάγνωση οστεοπόρωσης Αποκλεισμός άλλων αιτιών που οδηγούν σε οστική μάζα Γενική αίματος Έλεγχος ομοιόστασης Ca, P (Ca αίματος και ούρων, P ορού, αλκαλική φωσφατάση κλπ) Βιοχημικοί οστικοί δείκτες 1. Οστικής παραγωγής 2. Οστικής απορρόφησης 6

7 Η οστεοπόρωση άπαξ και δημιουργηθεί δεν θεραπεύεται Η μόνη διέξοδος που έχουμε, είναι αυτή της πρόληψης, δηλ., της έγκαιρης διάγνωσης, με την ειδική ανάλυση που γίνεται στο αίμα και που ονομάζεται β-ctx Πρέπει να γίνεται στις γυναίκες μια φορά το χρόνο λίγο πριν ή κατά την διάρκεια της εμμηνόπαυσης Πρέπει επίσης να τονιστεί εδώ ότι η εξέταση που γίνεται με ακτινογραφία, (Bone Densitometry ή καταμέτρηση της οστικής μάζας), μας προσδιορίζει το βαθμό ενός κατάγματος σε ένα άτομο, Ενώ η ανάλυση μας παρέχει την δυνατότητα της προληπτικής διάγνωσης της οστεοπόρωσης μετρώντας την απώλεια οστικής μάζας που έχει το άτομο. Ενδείξεις για διενέργεια οστικής πυκνομετρίας Όλες οι γυναίκες κάτω των 65 ετών που έχουν έναν τουλάχιστον επιπρόσθετο παράγοντα κινδύνου για οστεοπόρωση, εκτός από την εμμηνόπαυση. Όλες οι γυναίκες άνω των 65 ετών. Οι μετεμμηνοπαυσιακές γυναίκες με κατάγματα. Σε περιπτώσεις που πρέπει να αποφασιστεί η έναρξη αγωγής. Γυναίκες που βρίσκονται σε αγωγή ορμονικής υποκατάστασης. Θεραπεία οστεοπόρωσης ή/και οστεοπενίας Φάρμακα που περιορίζουν το ρυθμό απώλειας οστού (μειώνουν τη δραστικότητα των οστεοκλαστών) Ασβέστιο και βιταμίνη D Οιστρογόνα Καλσιτονίνη Διφωσφονικά Φάρμακα που επάγουν το σχηματισμό οστού Δεν υπάρχουν μέχρι σήμερα στην κλινική 7

8 Βιοχημικοί δείκτες & Οστεοπόρωση Θεραπεία και αντιμετώπιση οστεοπόρωσης 1. Μη φαρμακευτική παρέμβαση Ασβέστιο Βιταμίνη D Άσκηση Πρόληψη πτώσεων 2. Φαρμακευτική παρέμβαση Αντιαπορροφητική θεραπεία Αναβολική θεραπεία Η φαρμακευτική αγωγή είναι απαραίτητη σε: Μετεμμηνοπαυσιακές γυναίκες με πολλαπλά κατάγματα. Μετεμμηνοπαυσιακές γυναίκες με t-score στη BMD < -2,5 SD με ή χωρίς κάταγμα. Ηλικιωμένα άτομα με ιστορικό κατάγματος του περιφερικού σκελετού χαμηλής ενέργειας. Άνδρες με οστεοπόρωση διαγνωσμένη με DEXA με ή χωρίς προηγούμενα οστεοπορωτικά κατάγματα. Ασθενείς υπό αγωγή με κορτικοστεροειδή διάρκειας μεγαλύτερης από 3 μήνες. Οι μεγάλες κατηγορίες φαρμάκων είναι: Αυτά που αναστέλλουν το μηχανισμό της οστικής απορρόφησης: τα αντιοστεοκλαστικά ή αντιοστεολυτικά (οιστρογόνα, εκλεκτικοί τροποποιητές των οιστρογονικών υποδοχέων (SERMs), καλσιτονίνη, διφωσφονικά). Αυτά που διεγείρουν τη διαδικασία της οστικής αναδόμησης: τα οστεοπαραγωγικά (Φθοριούχο νάτριο, Αναβολικά στεροειδή, παραθορμόνη, Ιπριφλαβόνη). Αυτά που συμβάλλουν στο θετικό ισοζύγιο του ασβεστίου (Ασβέστιο, Βιταμίνη D, οι μεταβολίτες της και ανάλογα της βιταμίνης D, Θειασίδες). Κυκλικά σχήματα που τροποποιούν την οστική ανακατασκευή, όπως θεραπευτικά σχήματα σχεδιασμένα με σκοπό την αύξηση της οστικής πυκνότητας (Κεκάτος 2001, Λυρίτης 1996). 8

9 ΑΣΒΕΣΤΙΟ ΒΙΤΑΜΙΝΗ-D ΑΛΑΤΑ ΦΘΟΡΙΟΥ ΑΝΑΒΟΛΙΚΑ ΣΥΝΔΥΑΣΜΟΣ ΑΝΤΙΟΣΤΕΟΚΛΑΣΤΙΚΩΝ ΦΑΡΜΑΚΩΝ α.alendronate + Οιστρογόνα BMD 8.9% β.ραλοξιφαίνη + Αλενδρονάτη BMD 5.2% ΦΥΤΟΟΙΣΤΡΟΓΟΝΑ Μη στεροειδή φυτικά συστατικά που συμπεριφέρονται ως οιστρογόνα. Δραστικότης: των ανθρώπινων οιστρογόνων Σόγια: ισοφλαβόνες Φάρμακα για τη θεραπεία της οστεοπόρωσης Οστεοπόρωση: μειωμένη οστική μάζα με διαταραχή της μικροαρχιτεκτονικής. Εύθραστα αγγεία με αυξημένο κίνδυνο καταγμάτων Διάγνωση με μέτρηση της οστικής μάζας Ακριβής μέτρηση της ποσότητας (όχι της ποιότητας) της οστικής μάζας Οστεοπενία: Μείωση των αλάτων του οστού. Οστεομαλακία (και ραχίτιδα): Διαταραχή εφαλάτωσης οστών λόγω έλλειψης βιταμίνης D. Ασβέστιο Πολύ αποτελεσματικό μειώνει τον κίνδυνο (προλαμβάνει την εμφάνιση) καταγμάτων στο μισό. Αυξάνει την οστική μάζα - μειώνει τους δείκτες οστεοπόρωσης Διαφορετικά συμπληρώματα (άλατα) ασβεστίου Το κιτρικό ασβέστιο φαίνεται να έχει την καλύτερη απορρόφηση (ιδιαίτερα σε άτομα που λαμβάνουν αντιόξινα) Περίπου 1000 mg ασβεστίου/ημέρα (250 ml γάλα). Πρόσληψη με τροφή ή λίγο πριν τον ύπνο. Βιταμίνη D 9

10 Θεραπεία υποκατάστασης με οιστρογόνα Διατήρηση οστικής μάζας Πρόληψη καταγμάτων Από το στόμα ή διαδερμικά Σε διακοπή θεραπείας επιταχύνεται η οστεοπόρωση θεραπεία για όλη η ζωή? Ταυτόχρονη χορήγηση προγεσταγόνου (συνήθως οξική μεθοξυπρογεστερόνη) συνεχώς ή κατά περιόδους μέσα στο μήνα Δεν επηρεάζει την ευεργετική δράση των οιστρογόνων στα οστά Ανάλογα προγεστερόνης με μερική δράση ανδρογόνων έχουν επιπλέον ευεργετικά αποτελέσματα στην αύξηση της οστικής μάζας Προγεστερόνη δε χορηγείται σε γυναίκες χωρίς μήτρα Έναρξη θεραπείας νωρίς κατά την εμμηνόπαυση - Καλά αποτελέσματα και σε έναρξη θεραπείας στα 60 SERMs (Selective Estrogen Receptor Modulators) Ραλοξιφένη Δρα όπως η φυσική 17β οιστραδιόλη στο συκώτι αύξηση της παραγωγής HDL και μείωση της παραγωγής LDL Συμβάλλει στη διατήρηση της οστικής πυκνότητας (σε κλινικές μελέτες με ασθενείς με οστεοπόρωση φαίνεται να συμβάλλει στην παραγωγή νέου οστού σε γυναίκες και άνδρες) Διευκολύνει την παραγωγή βιταμίνης D στα νεφρά Δε χρειάζεται ταυτόχρονη χορήγηση προγεσταγόνου (έλλειψη δράσης στη μήτρα) Δεν εμφανίζεται αιμορραγία Δρα ως αντι-οιστρογόνο στο μαστό Ανεπιθύμητες ενέργειες Θρομβοφλεβίτιδα Περιφερικό οίδημα Κράμπες Εξάψεις Υπέρταση Τάση μαστού 10

11 Καλσιτονίνη Φυσιολογικά παράγεται στο θυροειδή Ισχυρός αναστολέας της δράσης των οστεοκλαστών Σε ασθενείς με οστεοπόρωση προκαλεί μέτρια αύξηση της οστικής μάζας καλή αποτελεσματικότητα σε ασθενείς με γρήγορη καταστροφή οστών Μειώνει τον πόνο και αυξάνει τη λειτουργικότητα των οστών Χορηγείται ως ενέσιμο (Ι.Μ. ή s.c.) ή ως ρινικό spray που γρήγορα απορροφάται συστηματικά Ανεπιθύμητες ενέργειες Αλλεργικές αντιδράσεις από το ρινικό σύστημα (σε εισπνεόμενο) ή τη θέση της ένεσης Διάρροια, ναυτία, εμετός Τεριπαρατίδη Τεριπαρατίδη: ανασυνδυασμένο τμήμα της παραθυροειδούς ορμόνης Διεγείρει το σχηματισμό οστού (sc 1 φορά ημερησίως) - Αυξάνει την οστική πυκνότητα Διφωσφονικά Ανάλογα του πυροφωσφορικού (P-O-P P-C-P) Αναστέλλουν ή επιβραδύνουν σημαντικά τη δράση οστεοκλαστών αύξηση της οστικής μάζας, μείωση της πιθανότητας κατάγματος Δεν είναι ξεκάθαρος ο μηχανισμός Έχουν μηχανισμός. προταθεί: Αναστολή της αντλίας πρωτονίων των οστεοκλαστών (και άρα της διάλυσης του υδροξυαπατίτη) Μείωση του σχηματισμού και της ενεργοποίησης οστεοκλαστών Αύξηση του ρυθμού απόπτωσης των οστεοκλαστών Δεν είναι ξεκάθαρο αν πρέπει να προηγούνται σε σχέση με τη θεραπεία με οιστρογόνα (σε γυναίκες που θα μπορούσαν να την ακολουθήσουν) Σε γυναίκες με καρκίνο μαστού ή σε άνδρες χορηγούνται διφωσφονικά Είναι νωρίς ακόμα για ασφαλή συμπεράσματα αλλά φαίνονται πολλά υποσχόμενα φάρμακα 11

12 Αλενδρονάτη Σημαντική αύξηση της οστικής πυκνότητας στη σπονδυλική στήλη και τους μηρούς μετά από 3 χρόνια 50% μείωση καταγμάτων σε σύγκριση με γυναίκες που έπαιρναν μόνο ασβέστιο Άλλα διφωσφονικά Ρισενδρονάτη, ετιδρονάτη, παμινδρονάτη, ιμπανδρονικό οξύ, χλωδρονάτη, τιλουδρονικό οξύ, ζολενδρονικό οξύ Θεραπευτικές χρήσεις Οστεοπόρωση Νόσος Paget Μείωση του αριθμού οστικών και σπλαχνικών μεταστάσεων σε ασθενείς με καρκίνο μαστού Μείωση της επαγόμενης από όγκους υπερκαλιαιμίας (παμινδρονάτη, ιμπανδρονικό οξύ, ζολενδρονικό οξύ) Φαρμακοκινητική Παμινδρονάτη I.V. Τα άλλα p.o. Κακή απορρόφηση (<10%)- Τροφή παρεμποδίζει την απορροφητικότητα --1 ώρα πριν από το γευμα με 1-2 ποτήρια νερό Προσλαμβάνονται από οστεοκλάστες όπου παραμένουν για μήνες-χρόνια χορήγηση ανά μεγάλα χρονικά διαστήματα Αντενδείκνυνται σε ασθενείς με σοβαρή διαταραχή της νεφρικής λειτουργίας Ανεπιθύμητες ενέργειες Διάρροια, ναυτία και κοιλιακά άλγη Έλκη του οισοφάγου (αλενδρονάτη, ετινδρονάτη, ρισενδρονάτη) Οστεομαλακία σε μακροχρόνια χορήγηση ετινδρονάτης Φάρμακα για τη στυτική δυσλειτουργία Πρόγραμμα ασκήσεων για οστεοπενία Ασκήσεις φόρτισης. Διατάσεις (κυρίως θώρακα). Μυϊκή ενδυνάμωση (ραχιαίων, κοιλιακών, απαγωγών του ισχίου). Ισορροπία και σωστή στάση σώματος. 12

13 Πρόγραμμα ασκήσεων για σοβαρή οστεοπόρωση Ασκήσεις φόρτισης με προσοχή!! Ήπιες καθιστές ασκήσεις είναι προτιμότερες (αεροβικές ασκήσεις στην καρέκλα ή ποδήλατο χωρίς αντίσταση). Αεροβικές ασκήσεις σε νερό ή κολύμβηση είναι ιδανικές (με το νερό μειώνεται ο κίνδυνος πτώσης, αυξάνεται η ευκαμψία και παρέχεται η δυνατότητα κάποιας αντίστασης). Ασκήσεις σωστής αναπνοής. Στα προχωρημένα στάδια μόνο ασκήσεις επί κλίνης. Απαραίτητες είναι οι ασκήσεις ελέγχου της στάσης. (Διονυσιώτης και συν 2005) H σημασία της πυκνομετρίας Η Οστεοπόρωση είναι συχνή Η Οστεοπόρωση προκαλεί κατάγματα αυξημένη θνησιμότητα, θνητότητα και κοινωνικονομικό κόστος Η Οστεοπόρωση διαγιγνώσκεται εύκολα Η μέτρηση της BMD βάζει τη διάγνωση ΠΡΙΝ συμβεί κάταγμα Υπάρχουν αποτελεσματικές θεραπείες Ο ΚΚ μπορεί να μειωθεί στο 50% Εκτίμηση του κινδύνου κατάγματος Πολλές καλά σχεδιασμένες προοπτικές μελέτες με DEXA, ειδικά σε ηλικιωμένες γυναίκες, έχουν αποδείξει ότι ο κίνδυνος κατάγματος διπλασιάζεται για κάθε ελάττωση κατά μια SD της BMD Οι μετρήσεις σε μια θέση είναι οι καλύτερες για την εκτίμηση του ΚΚ στην περιοχή αυτή Η βάθμιση του κινδύνου είναι ανεξάρτητη της ηλικίας. 13

14 Ο ΚΚ διπλασιάζεται με κάθε μείωση της BMD κατά μια SD Παράγοντες κινδύνου για οστεοπορωτικό # Γυναικείο φύλο Πρώιμη εμμηνόπαυση * Αθής- Βθής Προηγηθέν # (2-12) αμηνόρροια/ υπογοναδισμός Θεραπεία με γλυκοκορτικοειδή * Ασιατική ή λευκή φυλή Υψηλό bone turnover * Χαμηλή BMD Οικογενειακό ιστορικό # ισχίου * (2) Μακρά ακινητοποίηση Πτωχή οπτική οξύτητα * Έλλειψη βιταμίνης D Χαμηλό βάρος * Χαμηλή πρόσληψη ασβεστίου Νευρομυικές Διαταραχές * Κατάχρηση Alcohol Κάπνισμα * * Αυξάνουν τον ΚΚ πάνω και πέρα από εκείνον της BMD. 14

15 Συνηθισμένες περιοχές Κεντρικές Περιφερικές Η μέτρηση BMD γίνεται για 4 λόγους: 1. Διάγνωση της οστεοπόρωσης 2. Πρόβλεψη - Εκτίμηση του Κινδύνου κατάγματος (ΚΚ) 3. Κατώφλι παρέμβασης (Intervention threshold) - Καθορισμός υποψηφίων για θεραπεία - Παρακολούθηση της θεραπείας 4. Συμμόρφωση των ασθενών Ενδείξεις μέτρησης της BΜD Όλες οι γυναίκες πάνω από 65 Όλοι οι άνδρες πάνω από 70 Ενήλικες με οστεοπορωτικό κάταγμα Ενήλικες με νόσο που προκαλεί β θη οστεοπόρωση Ενήλικες υπό θεραπεία που προκαλεί χαμηλή οστική μάζα Όλοι σε θεραπεία για χαμηλή οστική μάζα (Follow up) Σ όποιον, που παρόλο δεν παίρνει φάρμακα, η αποκάλυψη οστικής απώλειας με μέτρηση της BMD μπορεί να οδηγήσει σε χορήγηση θεραπείας Γυναίκες που διακόπτουν τη θεραπεία θα πρέπει να αξιολογούνται για μέτρηση ανάλογα με το αν εμπίπτουν σε μία από τις παραπάνω κατηγορίες. 45 ISCD Position Development Conference

16 Σε ποιές περιοχές? Πάντοτε κεντρικά 1. ΟΜΣΣ Μερικές φορές Αντιβράχιο (33% κερκίδας) Ο 1 -Ο 4 (ΟΠ-Πλάγια) Αν δεν είναι εφικτή η μέτρηση 2. Ισχίο σε ΟΜΣΣ ή ισχίο Σύνολο (Total Υπερπαραθυρεοειδισμός Proximal Femur) Πολύ παχύσαρκοι (αντοχή τραπεζιού) Αυχένας Τροχαντήρας Χρησιμοποιείτε πάντα το χαμηλότερο T-score από αυτές τις μετρήσεις Κατάταξη βάσει T-score (WHO 1994) Κατάταξη T-score Φυσιολογική -1 ή μεγαλύτερο Οστεοπενία Μεταξύ -1 και -2.5 Οστεοπόρωση Σοβαρή Οστεοπόρωση Μετεμμηνοπαυσιακές T-score -2.5 ή μικρότερο -2.5 ή μικρότερο & οστεοπορωτικό κάταγμα WHO Study Group

17 Συμπέρασμα Η μέτρηση της οστικής μάζας με DXA παραμένει η μέθοδος αναφοράς (gold standard) για την εκτίμηση των ενήλικων ατόμων που έχουν κίνδυνο οστεοπόρωσης. Είναι η πλέον σημαντική παράμετρος για την εκτίμηση του κινδύνου κατάγματος που παραμένει το τελικό ζητούμενο στη διαγνωστική και θεραπευτική προσέγγιση της οστεοπόρωσης Ωστόσο το κατώφλι παρέμβασης θα πρέπει να βασίζεται στην πιθανότητα κατάγματος. 17