Σ. Τσοτουλίδης, Ζ. Κοντονίνας, Μ. Μπούλμπου, Χ. Μαργαριτίδης, Ι. Κελεγκούρης, Κ. Τζιόμαλος, Τ. Διδάγγελος.

Transcript

1 ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΧΟΡΗΓΗΣΗΣ ΒΙΤΑΜΙΝΗΣ B12 PER OS ΣΕ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΜΕ ΣΑΚΧΑΡΩΔΗ ΔΙΑΒΗΤΗ ΤΥΠΟΥ 2 ΥΠΟ ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΜΕ ΜΕΤΦΟΡΜΙΝΗ ΓΙΑ ΜΙΑ ΤΕΤΡΑΕΤΙΑ ΤΟ ΕΛΑΧΙΣΤΟΝ Σ. Τσοτουλίδης, Ζ. Κοντονίνας, Μ. Μπούλμπου, Χ. Μαργαριτίδης, Ι. Κελεγκούρης, Κ. Τζιόμαλος, Τ. Διδάγγελος. Διαβητολογικό Κέντρο, Α Π.Ρ.Π. Κλινικής, Π.Γ.Ν. Θεσσαλονίκης ΑΧΕΠΑ

2 ΕΙΣΑΓΩΓΗ (1) Μία ανεπιθύμητη ενέργεια της μετφορμίνης που συνήθως υποεκτιμάται είναι η δράση της στην απορρόφηση της βιταμίνης Β12.. Εκτιμάται ότι έλλειψη Β12 υπάρχει στο 30% των διαβητικών που παίρνουν μετφορμίνη. Moore EM, Mander AG, Ames D, et al; AIBL Investigators. Increased risk of cognitive impairment inpatients with diabetes is associated with metformin. Diabetes Care. 2013;36: Ο κίνδυνος αυξάνει με την ηλικία, τη δόση και τη διάρκεια της λήψης της. Kibirige D, Mwebaze R. Vitamin B12 deficiency among patients with diabetes mellitus: is routine. screening and supplementation justified? J Diabetes Metab Disord. 2013;12:17

3 ΕΙΣΑΓΩΓΗ (2) Καταστάσεις που επιδεινώνουν την έλλειψη βιταμίνης Β12: -Διατροφικές συνήθειες -Ατροφική γαστρίτιδα -Κακοήθης αναιμία -Χρόνια παγκρεατίτιδα -Κοιλιοκάκη -Συγχορήγηση με αναστολείς αντλίας πρωτονίων Kibirige D, Mwebaze R. Vitamin B12 deficiency among patients with diabetes mellitus: is routine screening and supplementation justified? J Diabetes Metab Disord. 2013;12:17. Long AN, Atwell CL, YooW, Solomon SS. Vitamin B(12) deficiency associated with concomitant metformin and proton pump inhibitor use. Diabetes Care. 2012;35:e84

4 ΕΙΣΑΓΩΓΗ (3) Η έλλειψη Β12 προκαλεί μεγαλοβλαστική αναιμία και νευρολογικές εκδηλώσεις όπως πολυνευροπάθεια (που μιμείται τη διαβητική νευροπάθεια) και άνοια. O'Leary F, Allman-Farinelli M, Samman S. Vitamin B(12) status, cognitive decline and dementia: a systematic review of prospective cohort studies. Br J Nutr. 2012;108:

5 ΣΚΟΠΟΣ Σκοπός της παρούσης μελέτης ήταν να μελετηθεί η αποτελεσματικότητα της χορήγησης βιταμίνης Β12 (δισκία διασπειρόμενα στο στόμα) σε ασθενείς με ΣΔΤ2, οι οποίοι ελάμβαναν θεραπεία με μετφορμίνη τουλάχιστον για τέσσερα χρόνια καθώς και η επίδραση της αύξησης των επιπέδων της Β12 στην περιφερική νευροπάθεια.

6 Ασθενείς- Μέθοδοι(1) Προσδιορίστηκαν και καταγράφηκαν: Τα δημογραφικά χαρακτηριστικά των ασθενών του διαβητολογικού κέντρου. Λευκά-τύπος, Ht, MCV, Αιμοπετάλια, Β12, TSH, AST, ALT, ουρία, κρεατινίνη, χοληστερίνη, τριγλυκερίδια, και HDL.

7 Ασθενείς- Μέθοδοι(2) Μελετήθηκαν συνολικά 73 ασθενείς (38 άνδρες και 35 γυναίκες) με ΣΔΤ2, από το Διαβητολογικό ιατρείο. Ο έλεγχος επαναλήφθηκε επίσκεψη τρεις μήνες μετά την πρώτη

8 Ασθενείς- Μέθοδοι(3) Όλοι οι ασθενείς ελάμβαναν μετφορμίνη τουλάχιστον για τέσσερα χρόνια ως μονοθεραπεία ή σε συνδυασμό με άλλα αντιδιαβητικά φάρμακα Τους χορηγήθηκε βιτ. Β mg μία φορά ημερησίως με τη μορφή δισκίων που διασπείρονται στο στόμα για χρονικό διάστημα τριών μηνών.

9 Ασθενείς- Μέθοδοι(4) Ηλικία 68,3±8,4 ετών Μέση διάρκεια διαβήτη 13±6,9 έτη

10 ΑΣΘΕΝΕΙΣ-ΜΕΘΟΔΟΙ(5) ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΩΝ Συμπτώματα Καυσαλγία, αιμωδίες, μυρμηκίες Κόπωση, κράμπα, άλγος Βαθμός Εντόπιση Άκρο πόδι Γαστροκνημία 1 Επιδείνωση Νύχτα 2 Ημέρα και νύχτα Αφύπνιση Ναι Όχι νευροπάθεια 3-4 Ελαφρά νευροπάθεια 5-6 Μέτρια νευροπάθεια 7-9 Σοβαρή νευροπάθεια Υποχώρηση Περπάτημα 2 Όρθια θέση 1

11 ΑΣΘΕΝΕΙΣ-ΜΕΘΟΔΟΙ(6) ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΣΗΜΕΙΩΝ Αισθητικές δοκιμασίες Μεγάλο δάκτυλο ΔΕΞΙΑ ΠΛΕΥΡΑ Αντανακλαστικά αχίλλειου τένοντος ΑΡΙΣΤΕΡΗ ΠΛΕΥΡΑ Φυσιολογικό Παθολογικό Φυσιολογικό Παθολογικό Άλγος Παλλαισθησία Οπίσθιο τμήμα ποδιού Θερμοκρασία Φυσιολογικά ΔΕΞΙΑ ΠΛΕΥΡΑ Με υποβοήθηση ΑΡΙΣΤΕΡΗ ΠΛΕΥΡΑ Κατηργημένα Φυσιολογικά Με υποβοήθηση Κατηργημένα

12 Βαθμολογία για τα σημεία ΑΣΘΕΝΕΙΣ-ΜΕΘΟΔΟΙ(7) 0-2 Όχι νευροπάθεια 3-5 Ελαφρά νευροπάθεια 6-8 Μέτρια νευροπάθεια 9-10 Σοβαρή νευροπάθεια Για τη διάγνωση της περιφερικής νευροπάθειας θα πρέπει να υπάρχει βαθμολογία μέτριας ή σοβαρής νευροπάθειας, ακόμα και σε απουσία συμπτωμάτων ή να υπάρχουν σημεία ελαφριάς νευροπάθειας με συνύπαρξη συμπτωμάτων μέτριας νευροπάθειας

13 ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ (1) φύλο 47,9% 52.1% Άνδρες Γυναίκες Σύνολο δείγματος: 73 ασθενείς 38 άνδρες (52,1%) 35 γυναίκες 47,9%)

14 ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ (2) Η από του στόματος χορήγηση της βιταμίνης Β12 προκάλεσε σημαντική αύξηση των επιπέδων της (από 227±78 σε 569±578 pmol/l, p 0,001) Μετά τη χορήγηση Β12 διαπιστώθηκε τάση βελτίωσης των νευρολογικών συμπτωμάτων (από 2,8±2,9 σε 2,4±2,8, p=0,077) Η βαθμολογία της νευρολογικής εξέτασης δε μεταβλήθηκε σημαντικά (από 4,0±3,1 σε 3,9±2,9, p=0,285)

15 ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ (3) Στους ασθενείς με επίπεδα Β12 κάτω από 160 pmol/l, η χορήγηση Β12: -Δε μετέβαλε τη βαθμολογία των νευρολογικών συμπτωμάτων (από 2,5±2,5 σε 2,3±2,9, p=0,678) -Βελτίωσε τη βαθμολογία της νευρολογικής εξέτασης (από 2,9±2,3 σε 2,2±2,0, p=0,025)

16 ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ Η χορήγηση βιτ. Β12 σε διασπειρόμενα δισκία από το στόμα βελτίωσε σημαντικά τα επίπεδα της Β12 αίματος μετά από τρεις μήνες συνεχούς χορήγησης. Παρατηρήθηκε τάση βελτίωσης των νευρολογικών συμπτωμάτων. Η βαθμολογία της νευρολογικής εξέτασης δε μεταβλήθηκε σημαντικά.

17 ΜΗΝΥΜΑ Σε μακροχρόνια αγωγή με μετφορμίνη πρέπει να μετρώνται τα επίπεδα της Β12 και εάν είναι χαμηλά να γίνεται αναπλήρωση προτού οι βλάβες από τα νεύρα γίνουν μη αναστρέψιμες. Δε συνιστάται η διακοπή της αγωγής με μετφορμίνη

18 ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ