ΘΔΜΑ: Μειέηε εμσηεξηθνύ εκπνξίνπ ηξνθίκσλ, πνηώλ & αγξνηηθώλ πξντόλησλ ζηε Ρνπκαλία & δηκεξνύο εκπνξίνπ κε ηελ Διιάδα

Transcript

1 ΘΔΜΑ: Μειέηε εμσηεξηθνύ εκπνξίνπ ηξνθίκσλ, πνηώλ & αγξνηηθώλ πξντόλησλ ζηε Ρνπκαλία & δηκεξνύο εκπνξίνπ κε ηελ Διιάδα Ζ παξνύζα κειέηε θαηαγξάθεη αθ ελόο ηελ ηξέρνπζα θαηάζηαζε ζην ξνπκαληθό εμσηεξηθό εκπόξην ηξνθίκσλ, πνηώλ θαη γεσξγηθώλ πξντόλησλ, θαη αθ εηέξνπ ηε δνκή ησλ ειιεληθώλ εμαγσγώλ ηέηνησλ πξντόλησλ πξνο Ρνπκαλία, ηε δηαρξνληθή ηνπο εμέιημε, ηελ θαηάζηαζε ηνπ αληαγσληζκνύ ζε επηιεγκέλεο θαηεγνξίεο πξντόλησλ θαη ηνπο θιάδνπο θαη ηηο θαηεγνξίεο εθείλεο ειιεληθώλ εμαγόκελσλ πξντόλησλ πνπ παξνπζηάδνπλ θάπνηεο πξννπηηθέο ηνπνζέηεζεο / αλάπηπμεο / ελίζρπζεο ηεο παξνπζίαο ηνπο ζηε ξνπκαληθή αγνξά. εκεησηένλ όηη ε ξνπκαληθή αγνξά θαηαλαισηηθώλ πξντόλησλ, θαη δε ηξνθίκσλ θαη πνηώλ, παξνπζηάδεη ξαγδαία αλάπηπμε ηα ηειεπηαία ρξόληα, κε κεγάιεο δηεζλείο αιπζίδεο λα ηνπνζεηνύληαη, λα εδξαηώλνληαη θαη λα επεθηείλνληαη. Δλδερνκέλσο, ε επνρή ησλ κεγάισλ «επθαηξηώλ» εηζόδνπ ζηελ αγνξά λα έρεη παξέιζεη, σζηόζν ε παξνύζα κειέηε θαηαδεηθλύεη ην πνηεο πξννπηηθέο ππάξρνπλ γηα νξηζκέλα ζπγθεθξηκέλα, παξαδνζηαθά ειιεληθά ηξόθηκα θαη πνηά ζηελ εδώ αγνξά. Ζ αλάιπζή καο, ε νπνία βαζίδεηαη ηόζν ζε ειιεληθά, όζν θαη ζε ξνπκαληθά, αιιά θαη δηεζλή ζηνηρεία θαη εθηηκήζεηο, αλαθέξεηαη θαηά ην κεγαιύηεξν κέξνο ηεο ζε όιν ην θάζκα ησλ αγξνηηθώλ πξντόλησλ (κεηαπνηεκέλσλ θαη κε), θαιύπηνληαο ηα θεθάιαηα 1-23 ηνπ δαζκνινγίνπ. Δπλόεην είλαη όηη, θαζώο ε κειέηε δελ ζα κπνξνύζε λα θαιύςεη εθηελώο όιεο ηηο ππνθαηεγνξίεο πξντόλησλ, ην Γξαθείν καο βξίζθεηαη ζηε δηάζεζε θάζε ελδερνκέλσο ελδηαθεξόκελεο ειιεληθήο επηρείξεζεο, γηα δηεξεύλεζε θαη παξνρή πξόζζεησλ ζηνηρείσλ ζρεηηθά κε ηα πξντόληα ελδηαθέξνληόο ηεο. Οη ξνπκαληθέο εμαγσγέο γεσξγηθώλ πξντόλησλ θαη ηξνθίκσλ αληηπξνζώπεπαλ ην 2004 κόιηο ην 28% ησλ ζπλνιηθώλ εηζαγσγώλ ησλ ελ ιόγσ πξντόλησλ ζηε ρώξα, ελώ δηαρξνληθά ην πνζνζηό ηνπο βαίλεη κεηνύκελν, γεγνλόο πνπ αηηηνινγείηαη κε βάζε ηελ ηαρύηεξε αύμεζε ηεο εγρώξηαο δήηεζεο θαη ζπλαθώο, ησλ εηζαγσγώλ. ηνπο θαησηέξσ πίλαθεο εκθαλίδεηαη ε αμία ηνπ ξνπκαληθνύ εμσηεξηθνύ εκπνξίνπ γεσξγηθώλ πξντόλησλ θαη ηξνθίκσλ, από ην 1998 κέρξη θαη ην 2005, ζηνλ κελ πξώην ζε δνιιαξηαθέο αμίεο (ζπκπεξηιακβαλνκέλσλ θαη πξντόλησλ θαπλνύ), ζηνπο δε δεύηεξν θαη ηξίην ζε Δπξώ. ΠΘΝΑΚΑ 1: ΡΟΤΜΑΝΘΚΟ ΕΞΩΣΕΡΘΚΟ ΕΜΠΟΡΘΟ ΓΕΩΡΓΘΚΩΝ ΠΡΟΪΟΝΣΩΝ & ΣΡΟΦΘΜΩΝ, (ζε εθαη. δνι., θεθάιαηα 1-24 ηνπ δαζκνινγίνπ, δει. ζπκπεξηιακβαλνκέλσλ θαη πξντόλησλ θαπλνύ) Μέζε εηήζηα κεηαβνιή (%) Ρνπκαληθέο εμαγσγέο (FOB) ,0 Ρνπκαληθέο εηζαγσγέο (CIF) ,4 Ηζνδύγην ,7 Δμαγσγέο σο πνζνζηό εηζαγσγώλ (%) ΠΖΓΖ: Ρνπκαληθά Σεισλεία 1

2 ΠΘΝΑΚΑ 2: ΡΟΤΜΑΝΘΚΕ ΕΘΑΓΩΓΕ ΓΕΩΡΓΘΚΩΝ ΠΡΟΪΟΝΣΩΝ & ΣΡΟΦΘΜΩΝ, (ζε εθαη. ) ΚΔΦ. Καηεγνξίεο % κεηαβνιή 02-05* Θ Ζώληα δώα & δσηθά πξντόληα 312,2 261,2 389,4 662,3 +28,5 01 Εώληα δώα 43,7 19,6 23,6 35,5-6,7 02 Κξέαηα & πξντόληα θξέαηνο 200,7 164,9 276,4 503,1 +35,8 03 Φάξηα & ζαιαζζηλά 24,6 30,9 38,8 57,1 +32,4 04 Γαιαθηνθνκηθά, απγά, κέιη 30,9 30,3 31,5 39,9 +8,9 05 Λνηπά πξντόληα δσηθήο πξνέιεπζεο 12,3 15,5 19,0 26,7 +29,5 ΘΘ Φπηηθά πξντόληα 294,2 596,1 542,4 436,6 +14,1 06 Εώληα θπηά, άλζε 13,0 17,0 14,7 23,7 +22,2 07 Βξώζηκα ιαραληθά, ξίδεο & βνιβνί 27,7 42,7 41,0 54,9 +25,6 08 Βξώζηκα θξνύηα 74,8 79,1 93,7 136,4 +22,2 09 Καθέο, ηζάη & κπαραξηθά 54,7 59,2 67,1 85,5 +16,0 10 Γεκεηξηαθά 32,1 307,1 220,8 48,8 +15,0 11 Πξντόληα αιεπξνπνηΐαο 25,0 35,0 43,8 29,5 +5,7 12 Διαηώδεηο θαξπνί θαη ζπόξνη 59,4 43,7 55,3 50,2-5,4 13 Γόκεο & ξεηίλεο 6,0 10,0 5,6 7,1 +5,8 14 Λνηπά πξντόληα θπηηθήο πξνέιεπζεο 1,5 2,3 0,3 0,5-30,7 ΘΘΘ (15) Λίπε & έιαηα δσηθήο / θπηηθήο 70,4 55,2 51,8 58,6-5,9 πξνέιεπζεο IV Καηεξγαζκέλα ηξόθηκα & πνηά 419,6 457,4 516,6 614,2 +13,5 16 Παξαζθεπάζκαηα θξεάησλ & ςαξηώλ 13,1 12,8 16,2 21,2 +17,4 17 Εαραξώδε πξντόληα 108,8 119,3 117,1 134,2 +7,2 18 Πξντόληα ζνθνιαηνπνηΐαο 45,1 53,3 32,9 39,3-4,5 19 Πξντόληα αξηνπνηΐαο, παξαζθεπάζκαηα 22,0 31,0 48,3 60,0 +39,7 δεκεηξηαθώλ 20 Παξαζθεπάζκαηα ιαραληθώλ & θξνύησλ 36,6 38,8 60,6 81,9 +30,8 21 Γηάθνξα βξώζηκα παξαζθεπάζκαηα 84,6 92,0 105,3 128,4 +14,9 22 Πνηά 26,4 34,1 46,8 58,3 +30,2 23 Τπνιιείκκαηα βηνκεραλίαο ηξνθίκσλ, 83,0 76,1 89,5 90,9 +3,1 δσνηξνθέο ΤΝΟΛΟ ΕΘΑΓΩΓΩΝ ΓΕΩΡΓΘΚΩΝ ΠΡΟΪΟΝΣΩΝ & ΣΡΟΦΘΜΩΝ 1.096, , , ,7 +17,3 * Μέζε εηήζηα κεηαβνιή ζηελ ηεηξαεηία. Πεγή: Ρνπκαληθά Σεισλεία 2

3 ΠΘΝΑΚΑ 3: ΡΟΤΜΑΝΘΚΕ ΕΞΑΓΩΓΕ ΓΕΩΡΓΘΚΩΝ ΠΡΟΪΟΝΣΩΝ & ΣΡΟΦΘΜΩΝ, (ζε εθαη. ) ΚΔΦ. Καηεγνξίεο % κεηαβνιή 02-05* Θ Ζώληα δώα & δσηθά πξντόληα 152,6 188,7 200,9 196,1 +8,7 01 Εώληα δώα 114,5 136,2 141,3 142,3 +7,5 02 Κξέαηα & πξντόληα θξέαηνο 7,5 12,6 18,0 18,2 +34,4 03 Φάξηα & ζαιαζζηλά 5,5 5,1 2,2 2,5-23,1 04 Γαιαθηνθνκηθά, απγά, κέιη 21,7 32,7 31,7 27,1 +7,7 05 Λνηπά πξντόληα δσηθήο πξνέιεπζεο 3,4 2,1 1,4 1,3-27,4 ΘΘ Φπηηθά πξντόληα 186,1 170,9 207,0 276,1 +14,0 06 Εώληα θπηά, άλζε 0,8 1,2 1,4 1,3 +17,6 07 Βξώζηκα ιαραληθά, ξίδεο & βνιβνί 36,4 32,9 39,2 46,6 +8,6 08 Βξώζηκα θξνύηα 25,7 31,2 38,0 39,3 +15,2 09 Καθέο, ηζάη & κπαραξηθά 1,6 1,3 2,6 3,6 +31,0 10 Γεκεηξηαθά 81,1 17,6 43,3 99,6 +7,1 11 Πξντόληα αιεπξνπνηΐαο 1,0 1,6 1,8 1,5 +14,5 12 Διαηώδεηο θαξπνί θαη ζπόξνη 38,3 83,2 78,8 82,3 +29,0 13 Γόκεο & ξεηίλεο 0,3 0,4 0,2 0,2-12,6 14 Λνηπά πξντόληα θπηηθήο πξνέιεπζεο 0,9 1,5 1,6 1,7 +23,6 ΘΘΘ (15) Λίπε & έιαηα δσηθήο / θπηηθήο πξνέιεπζεο 10,0 27,5 64,1 62,4 +84,1 IV Καηεξγαζκέλα ηξόθηκα & πνηά 96,7 102,6 112,6 134,8 +11,7 16 Παξαζθεπάζκαηα θξεάησλ & ςαξηώλ 11,9 10,6 13,3 15,8 +9,9 17 Εαραξώδε πξντόληα 5,3 2,9 4,3 8,3 +16,1 18 Πξντόληα ζνθνιαηνπνηΐαο 1,8 2,1 2,2 2,2 +6,9 19 Πξντόληα αξηνπνηΐαο, παξαζθεπάζκαηα 14,2 19,1 22,3 22,1 +15,9 δεκεηξηαθώλ 20 Παξαζθεπάζκαηα ιαραληθώλ & θξνύησλ 12,6 21,7 15,8 21,8 +20,0 21 Γηάθνξα βξώζηκα παξαζθεπάζκαηα 2,1 2,7 6,1 13,0 +83,6 22 Πνηά 30,8 28,5 28,4 27,7-3,5 23 Τπνιιείκκαηα βηνκεραλίαο ηξνθίκσλ, 18,0 15,0 20,1 23,9 +9,9 δσνηξνθέο ΤΝΟΛΟ ΕΞΑΓΩΓΩΝ ΓΕΩΡΓΘΚΩΝ 445,4 489,7 584,6 669,4 +14,5 ΠΡΟΪΟΝΣΩΝ & ΣΡΟΦΘΜΩΝ * Μέζε εηήζηα κεηαβνιή ζηελ ηεηξαεηία. Πεγή: Ρνπκαληθά Σεισλεία Πξννπηηθέο όζνλ αθνξά γεληθά ζηηο ξνπκαληθέο εηζαγσγέο αγξνηηθώλ πξντόλησλ θαίλεηαη κε βάζε ηα ζηαηηζηηθά ζηνηρεία λα πθίζηαληαη ζηα θξέαηα (θπξίσο λσπά ή θαηεςπγκέλα ρνηξηλά θαη πνπιεξηθά), ζηα ςάξηα θαη ζαιαζζηλά, ζηηο ειηέο (θπξίσο δηαηεξεκέλεο, αιιά θαη λσπέο), ζηα λσπά θξνύηα (θπξίσο εζπεξηδνεηδή θαη κπαλάλεο), ζηε δάραξε, ζηα δηάθνξα παξαζθεπάζκαηα δηαηξνθήο, θαη ζηα πνηά (θπξίσο βαξηά νηλνπλεπκαηώδε, ιηθέξ, κπξάληπ). Σα αγξνηηθά εμαγώγηκα πξντόληα ηεο Ρνπκαλίαο πνπ εκθαλίδνπλ ζρεηηθά θαιέο πξννπηηθέο αλάπηπμεο είλαη ηα λσπά ε θαηεςπγκέλα ρνηξηλά θαη αηγνπξόβεηα θξέαηα, ην ζηηάξη, ηα αιιαληηθά / θνλζέξβεο θιπ. παξαζθεπάζκαηα θξεάησλ θαη ηα πξντόληα αξηνπνηΐαο. 3

4 Εμαγσγέο ειιεληθώλ αγξνηηθώλ πξντόλησλ ζηε Ρνπκαλία: ΠΘΝΑΚΑ 4: ΕΛΛΗΝΘΚΕ ΕΞΑΓΩΓΕ ΓΕΩΡΓΘΚΩΝ ΠΡΟΪΟΝΣΩΝ & ΣΡΟΦΘΜΩΝ ΣΗ ΡΟΤΜΑΝΘΑ, (ζε ) ΚΔΦ. Καηεγνξίεο % κεηαβνιή 02-05* Θ Ζώληα δώα & δσηθά πξντόληα ,0 01 Εώληα δώα ,6 02 Κξέαηα & πξντόληα θξέαηνο ,1 03 Φάξηα & ζαιαζζηλά ,2 04 Γαιαθηνθνκηθά, απγά, κέιη ,8 05 Λνηπά πξντόληα δσηθήο πξνέιεπζεο ΘΘ Φπηηθά πξντόληα ,7 06 Εώληα θπηά, άλζε Βξώζηκα ιαραληθά, ξίδεο & ,7 βνιβνί 08 Βξώζηκα θξνύηα ,0 09 Καθέο, ηζάη & κπαραξηθά ,9 10 Γεκεηξηαθά ,8 11 Πξντόληα αιεπξνπνηΐαο ,7 12 Διαηώδεηο θαξπνί θαη ζπόξνη ,5 13 Γόκεο & ξεηίλεο ,5 14 Λνηπά πξντόληα θπηηθήο πξνέιεπζεο ΘΘΘ Λίπε & έιαηα δσηθήο / θπηηθήο ,6 (15) πξνέιεπζεο IV Καηεξγαζκέλα ηξόθηκα & πνηά ,8 16 Παξαζθεπάζκαηα θξεάησλ & ςαξηώλ 17 Εαραξώδε πξντόληα ,4 18 Πξντόληα ζνθνιαηνπνηΐαο ,3 19 Πξντόληα αξηνπνηΐαο, ,5 παξαζθεπάζκαηα δεκεηξηαθώλ 20 Παξαζθεπάζκαηα ιαραληθώλ & θξνύησλ ,0 21 Γηάθνξα βξώζηκα ,9 παξαζθεπάζκαηα 22 Πνηά ,3 23 Τπνιείκκαηα βηνκεραλίαο ,4 ηξνθίκσλ, δσνηξνθέο ΤΝΟΛΟ ΕΛΛΗΝΘΚΩΝ ,2 ΕΞΑΓΩΓΩΝ ΑΓΡΟΣΘΚΩΝ ΠΡΟΪΟΝΣΩΝ & ΣΡΟΦΘΜΩΝ * Μέζε εηήζηα κεηαβνιή ζηελ ηεηξαεηία. Πεγή: Δ..Τ.Δ. 4

5 ΠΘΝΑΚΑ 5: ΡΟΤΜΑΝΘΚΕ ΕΘΑΓΩΓΕ ΕΛΛΗΝΘΚΩΝ ΑΓΡΟΣΘΚΩΝ ΠΡΟΪΟΝΣΩΝ, (αμίεο ζε εθαη. ) ΠΖΓΖ: Ρνπκαληθά Σεισλεία ΔΤΡΔΙΑ ΚΑΣΗΓΟΡΙΑ ΔΙΑΓΩΓΔ ΑΠΟ ΔΛΛΑΓΑ ΜΔΡΙΓΙΟ ΔΠΙ ΤΝΟΛΙΚΩΝ ΡΟΤΜΑΝΙΚΩΝ ΔΙΑΓΩΓΩΝ ΜΔΣΑΒΟΛΗ (%) Εώληα δώα & δσηθά πξντόληα 3,23 2,30 0,35% -28,8% Φπηηθά πξντόληα 17,13 23,66 5,42% +38,1% Λίπε & έιαηα δσηθήο / θπηηθήο 2,16 1,71 2,92% -20,8% πξνέιεπζεο Καηεξγαζκέλα ηξόθηκα & πνηά 14,94 15,65 2,55% +4,7% ΤΝΟΛΟ 37,46 43,32 2,44% +15,6% ΕΞΕΛΙΞΗ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΕΞΑΓΩΓΩΝ ΣΡΟΦΙΜΩΝ & ΑΓΡΟΣΙΚΩΝ ΠΡΟΪΟΝΣΩΝ ΣΗ ΡΟΤΜΑΝΙΑ, (σε Ευρώ) 45,000,000 40,000,000 35,000,000 30,000,000 25,000,000 20,000,000 15,000,000 ΤΝΟΛΟ ΖΩΑ & ΖΩΘΚΑ ΠΡΟΪΟΝΣΑ ΦΤΣΘΚΑ ΠΡΟΪΟΝΣΑ ΛΘΠΗ & ΕΛΑΘΑ ΚΑΣΕΡΓΑΜΕΝΑ ΣΡΟΦΘΜΑ & ΠΟΣΑ 10,000,000 5,000,

6 ΠΘΝΑΚΑ 6: ΕΞΕΛΘΞΗ ΕΛΛΗΝΘΚΩΝ ΕΞΑΓΩΓΩΝ ΤΓΚΕΚΡΘΜΕΝΩΝ ΚΑΣΗΓΟΡΘΩΝ ΣΡΟΦΘΜΩΝ & ΠΟΣΩΝ ΣΗ ΡΟΤΜΑΝΘΑ, (αμίεο ζε, πνζόηεηεο ζε ηόλνπο) ΚΩΔ. ΠΕΡΘΓΡΑΦΗ 2002 (αμίεο) 2003 (αμίεο) 2004 (αμίεο) 2004 (πνζόηεηεο) 2005 (αμίεο) 2005 (πνζόηεηεο) % κεηαβνιή 02-05* Πνξηνθάιηα , Ρνδάθηλα (ινηπά) , Νεθηαξίληα , Λνηπά ,1 παξαζθεπάζκαηα δηαηξνθήο Αθηηλίδηα , Διηέο δηαηεξεκέλεο, ,6 ζε ζπζθεπαζίεο >5kg Διηέο δηαηεξεκέλεο, ,7 ζε ζπζθεπαζίεο <5kg Λνηπά παξαζθεπάζκαηα δσνηξνθώλ Δπηηξαπέδηα ,7 ζηαθύιηα Λνηπά ςάξηα , Λνηπά ζηηάξηα Κιεκεληίλεο , Λνηπά απνζηάγκαηα ,6 από θξαζί ή ηζίπνπξα Βεξίθνθα , Κόηεο (σνηόθα γέλε) Λνηπά απγά πηελώλ Πεηεηλνί & θόηεο , Παηαηάθηα (ηζηπο) , Λνηπά βακβαθέιαηα , Λνηπέο ακπινύρεο δσνηξνθέο Πίηεο από θαηεξγαζία ζνγηειαίνπ (δσνηξνθή) Αιεύξηα καιαθνύ ,1 ζηηαξηνύ Λεκόληα , Άιιεο παηάηεο , Μεηαιιηθά λεξά, κε ,4 πξνζζήθε γιπθαληηθώλ Μαξγαξίλε ,5 6

7 Σνκαηνπνιηόο, ζε ζπζθεπαζίεο >1kg Καβ. αξάπηθα ,9 θπζηίθηα, ζπζθ. <1kg θόλε θαθάν , Λνηπά ζπνξέιαα , Λνηπά θαηεςπγκέλα ,9 πξντόληα ρνηξηλά Κνλζ/λα ξνδάθηλα, ,1 ζπζθ. >5kg Λνηπέο ακπινύρεο δσνηξνθέο Σνκαηνρπκόο, ζε ζπζθεπαζίεο >1kg Παηάηεο πξώηκεο , Καξπνύδηα ,1 ΤΝΟΛΟ ,8 ΚΑΣΗΓΟΡΘΩΝ ΤΝΟΛΟ ,2 ΣΡΟΦΘΜΩΝ % ΤΝΟΛΟΤ 85,6% 86,2% 86,3% - 84,6% - - * Μέζε εηήζηα κεηαβνιή ζηελ ηεηξαεηία. Πεγή: Δ..Τ.Δ. Παξαηεξώληαο ηνπο αλσηέξσ πίλαθεο ζηνηρείσλ ειιεληθώλ εμαγσγώλ αγξνηηθώλ πξντόλησλ πξνο Ρνπκαλία, δηαπηζηώλνπκε ηα αθόινπζα όζνλ αθνξά ζηηο επηκέξνπο θαηεγνξίεο εμαγνκέλσλ: 1. πλνιηθά, νη ειιεληθέο εμαγσγέο ηξνθίκσλ θαη αγξνηηθώλ πξντόλησλ πξνο Ρνπκαλία (θεθάιαηα 1-23 ηνπ δαζκνινγίνπ) αλήιζαλ ην 2005 ζε 39,1 εθαη. ην 2005, έλαληη 33,5 εθαη. ην 2004 (αύμεζε 16,8%), 32 εθαη. ην 2003 θαη 32,6 εθαη. ην Γηα ην ζύλνιν ηεο εμεηαδόκελεο πεξηόδνπ, ε κέζε εηήζηα αύμεζε ησλ ειιεληθώλ εμαγσγώλ αλήιζε ζε 6,2%. εκεησηένλ όηη νη εμαγσγέο ηξνθίκσλ θαη αγξνηηθώλ πξντόλησλ αληηπξνζώπεπαλ ην 2005 ην 9,6% ησλ ζπλνιηθώλ ειιεληθώλ εμαγσγώλ πξνο Ρνπκαλία. 2. Φπηηθά πξντόληα (θεθάιαηα 6-14 ηνπ δαζκνινγίνπ): Απνηειεί ηελ επξεία θαηεγνξία πνπ ζπγθεληξώλεη ην κεγαιύηεξν κέξνο ησλ ειιεληθώλ εμαγσγώλ αγξνηηθώλ πξντόλησλ (62,3% ην 2005). Σν ζπληξηπηηθά κεγαιύηεξν κέξνο ηεο θαηεγνξίαο απηήο (94% ην 2005) πεξηιακβάλεη εμαγσγέο λσπώλ θξνύησλ, θπξίσο πνξηνθαιηώλ (12,1 εθαη. ην 2005), ηα νπνία έρνπλ ηζρπξή θαη ζρεηηθά ζηαζεξή παξνπζία ζηελ εδώ αγνξά, αιιά θαη ξνδαθίλσλ / λεθηαξηληώλ (3,7 εθαη. θαη 2,4 εθαη. ην 2005 αληίζηνηρα), αθηηληδίσλ (2 εθαη. ην 2005) θαη ζηαθπιηώλ (1,2 εθαη. ην 2005), ηα νπνία εκθαλίδνπλ κάιηζηα ηζρπξέο απμεηηθέο ηάζεηο ηελ ηειεπηαία ηεηξαεηία, ελώ κηθξόηεξεο εμαγσγέο αιιά κε αλνδηθή επίζεο ηάζε- πξαγκαηνπνηνύληαη ζε βεξίθνθα (373 ρηι. ην 2005, κε κέζν εηήζην ξπζκό αύμεζεο ηεηξαεηίαο 116,7%) θαη καληαξίληα θιεκεληίλεο (436 ρηι. ην 2005, κε κέζν εηήζην ξπζκό αύμεζεο ηεηξαεηίαο 41,8%). Δηδηθόηεξα, γηα ηα ξνδάθηλα θαη ηα λεθηαξίληα αλαθέξνπκε όηη ηελ ηειεπηαία ηεηξαεηία εκθάληζαλ κέζν εηήζην ξπζκό αύμεζεο 15,6% θαη 23,4% αληίζηνηρα, ηα αθηηλίδηα 41,6% θαη ηα επηηξαπέδηα ζηαθύιηα 32,7%. Αληηζέησο, ειιεληθά θξνύηα όπσο ηα ιεκόληα θαη ηα θαξπνύδηα, πνπ παιαηόηεξα θαηέγξαθαλ 7

8 αμηόινγεο εμαγσγέο, ζήκεξα έρνπλ κάιινλ ππνθαηαζηαζεί κε εηζαγσγέο θζελόηεξσλ πξντόλησλ από άιιεο ρώξεο, θαη θπξίσο ηελ Σνπξθία. Οη ππόινηπεο ππνθαηεγνξίεο παξνπζηάδνπλ πεξηνξηζκέλν ελδηαθέξνλ ζε ζύγθξηζε κε ηα θξνύηα, νξηζκέλεο όκσο, όπσο ηα δεκεηξηαθά (ζηηάξη) θαη ηα πξντόληα αιεπξνπνηΐαο (αιεύξηα καιαθνύ ζηηαξηνύ) εκθαλίδνπλ ζρεηηθά ζεκαληηθέο εμαγσγέο, σζηόζν κε κεγάιεο δηαθπκάλζεηο, πνπ κάιινλ έξρνληαη λα θαιύςνπλ κηθξά θελά ζηελ αμηόινγε εγρώξηα παξαγσγή. ηελ ππνθαηεγνξία ησλ λσπώλ / θαηεςπγκέλσλ ιαραληθώλ, ε νπνία δηαθπκάλζεθε αξθεηά ζηελ ηειεπηαία ηεηξαεηία (από 540 ρηι. ην 2002, ζε 340 ρηι. ην 2003, 1,06 εθαη. ην 2004 θαη κόιηο 384 ρηι. ην 2005) μερσξίδνπλ νη εμαγσγέο καο δηαηεξεκέλσλ, κε βξώζηκσλ ειηώλ (219 ρηι. ην 2005) θαη παηάηαο (πνπ ηείλνπλ όκσο λα εθκεδεληζηνύλ, θαζώο ππάξρεη κάιινλ ππεξεθνδηαζκόο ηεο αγνξάο, ηδηαίηεξα πξόζθαηα). Οη ινηπέο ππνθαηεγνξίεο δελ εκθαλίδνπλ ηδηαίηεξν ελδηαθέξνλ. 3. Καηεξγαζκέλα ηξόθηκα, πνηά & ππνιείκκαηα / δσνηξνθέο (θεθάιαηα ηνπ δαζκνινγίνπ): Ζ επξεία απηή θαηεγνξία ζπγθεληξώλεη ην 27,8% ησλ ζπλνιηθώλ εμαγσγώλ καο αγξνηηθώλ πξντόλησλ (ζηνηρεία 2005). Οη εμαγσγέο καο ζηελ θαηεγνξία απηή επηθεληξώλνληαη θαη αξράο ζηα παξαζθεπάζκαηα ιαραληθώλ θαη θξνύησλ (4,62 εθαη. ην 2005, κε κέζε εηήζηα αύμεζε ηεηξαεηίαο 2%, ην κεγαιύηεξν δε κέξνο αθνξά εμαγσγέο δηαηεξεκέλσλ ειηώλ, κηθξέο θαη κεγάιεο ζπζθεπαζίεο, αμίαο 3,38 εθαη. ην 2005, κε αλνδηθέο κάιηζηα ηάζεηο, παηαηάθηα (342 ρηι. ην 2005, κε δηαθπκάλζεηο ζηελ ηεηξαεηία, όπνπ κάιινλ πξόθεηηαη γηα εηζαγσγέο εδώ παξαγσγηθώλ εηαηξεηώλ ειιεληθώλ ζπκθεξόλησλ ηνπ θιάδνπ), αξάπηθα θπζηίθηα (154 ρηι. ην 2005, κε πησηηθέο σζηόζν ηάζεηο), ελώ θάπνηεο ζρεηηθά αμηόινγεο εμαγσγέο ηνκαηνπειηέ θαη ηνκαηνρπκνύ πνπ πξαγκαηνπνηνύζακε παιαηόηεξα έρνπλ ζρεδόλ εμαθαληζηεί. Γηα ηηο ειιεληθέο ειηέο, αλαθέξνπκε όηη πξόθεηηαη γηα πξντόλ κε θπξίαξρε ζέζε ζηε ξνπκαληθή αγνξά παιαηόηεξα, ε παξνπζία ηνπ νπνίνπ έρεη εμαζζελίζεη, πεξηνξηδόκελε ζην 10% πεξίπνπ ηεο θαηαλάισζεο, έλαληη κεξηδίνπ 90% πνπ θαηέρνπλ νη ηνπξθηθέο ειηέο. Σν ειιεληθό πξντόλ έρεη δπλαηόηεηα, κέζσ θαηάιιειεο πξνβνιήο λα επαλαηνπνζεηεζεί ζηελ αγνξά, ηνλίδνληαο θπξίσο ην απόιπην πιενλέθηεκά ηνπ έλαληη ηνπ αληαγσληζκνύ, πνπ είλαη ε ζαθώο αλώηεξε πνηόηεηά ηνπ, θαζώο από πιεπξάο ηηκώλ είλαη αληαγσληζηηθό. Μία άιιε ππνθαηεγνξία ελδηαθέξνληνο είλαη ηα δηάθνξα παξαζθεπάζκαηα δηαηξνθήο, θαη θπξίσο ινηπά παξαζθεπάζκαηα πνπ δελ πεξηέρνπλ ιηπαξέο ύιεο (κε εμαγσγέο 2,32 εθαη. ην 2005), ηα νπνία εκθαλίδνπλ κεγάιε αλνδηθή ηάζε (ην 2002 αλέξρνληαλ ζε κόιηο 281 ρηι.. ηελ ππνθαηεγνξία ησλ πνηώλ, κε εμαγσγέο 1,06 εθαη. ην 2005, εμάγνπκε θπξίσο κπξάληπ (395 ρηι. ην 2005), νπίζθη (273 ρηι. ην 2005) θαη ιηθέξ (236 ρηι. ην 2005). Παιαηόηεξα εμήγακε θαη ιίγα κεηαιιηθά λεξά κε πξνζζήθε γιπθαληηθώλ, πνπ ην 2005 όκσο έηεηλαλ λα εθκεδεληζηνύλ. ην θεθάιαην 23 (ππνιείκκαηα βηνκεραλία ηξνθίκσλ & δσνηξνθέο), εμάγνπκε θπξίσο ινηπά παξαζθεπάζκαηα δσνηξνθώλ (1,32 εθαη. ην 2005), ελώ θάπνηεο δσνηξνθέο πνπ εμάγακε παιαηόηεξα έρνπλ εμαθαληζηεί ζήκεξα (ακπινύρεο δσνηξνθέο, πίηεο ζνγηειαίνπ). Αμηόινγε απμεηηθή ηάζε (κέζε εηήζηα αύμεζε ηεηξαεηίαο 54,4%) εκθαλίδνπλ ηα δαραξώδε πξντόληα (θπξίσο ιεπθή δάραξε), κε κηθξό όκσο όγθν εμαγσγώλ (κόιηο 216,5 ρηι. ην 2005). Σέινο, κηθξέο 8

9 παξνπζηάδνληαη νη ειιεληθέο εμαγσγέο πξντόλησλ αξηνπνηΐαο (κόιηο 296 ρηι. ην 2005) θαη πξντόλησλ ζνθνιαηνπνηΐαο (154 ρηι. ην 2005). Παιαηόηεξα πξαγκαηνπνηνύζακε θαη νξηζκέλεο εμαγσγέο νξνύ γάιαθηνο, παγσηώλ, ζθόλεο θαη πάζηαο θαθάν, πνπ θαηά πάζα πηζαλόηεηα αθνξνύζαλ εηζαγσγέο εδώ παξαγσγηθώλ κνλάδσλ ειιεληθώλ ζπκθεξόλησλ, πνπ ζήκεξα όκσο ηείλνπλ λα εμαθαληζηνύλ. Δπίζεο, θαζνδηθή πνξεία εκθαλίδνπλ θαη θάπνηεο παιαηόηεξεο ζρεηηθά αμηόινγεο ειιεληθέο εμαγσγέο θνλζεξβνπνηεκέλνπ ξνδάθηλνπ (κόιηο 175ρηι. ην 2005), γιπθώλ θνπηαιηνύ, καξκειάδσλ θξάνπιαο θιπ. 4. Ζώληα δώα θαη δσηθά πξντόληα (θεθάιαηα 1-5 ηνπ δαζκνινγίνπ): Οη εμαγσγέο ηεο επξείαο απηήο θαηεγνξίαο αλήιζαλ ζε 2,62 εθαη. ην 2005, εκθαλίδνληαο κέζε εηήζηα αύμεζε ηεηξαεηίαο 17%, θαη αληηπξνζσπεύνπλ ην 6,7% ησλ ζπλνιηθώλ ειιεληθώλ εμαγσγώλ αγξνηηθώλ πξντόλησλ. Πεξηιακβάλνπλ θπξίσο εμαγσγέο λσπώλ ςαξηώλ (468 ρηι. ην 2005, κε κέζν ξπζκό αύμεζεο ηεηξαεηίαο ζην 84,9% πνπ θαηαδεηθλύεη ελδερνκέλσο αμηόινγεο πξννπηηθέο αλάπηπμήο ηνπο), δσληαλέο θόηεο θαη πεηεηλνύο, απγά πηελώλ, ελώ θάπνηεο παιαηόηεξεο εμαγσγέο καο θαηεςπγκέλσλ ρνηξηλώλ πξντόλησλ έρνπλ ζρεδόλ απαιεηθζεί. Δηδηθόηεξα ηώξα όζνλ αθνξά ζηα ειιεληθά γαιαθηνθνκηθά, ζεκεηώλνπκε όηη δελ εμάγνληαη ειιεληθά ηπξηά, γηανύξηηα θιπ. πξντόληα, παξά ζε ειάρηζηεο πνζόηεηεο, παξά ην γεγνλόο όηη ηα ειιεληθά πξντόληα απηά έρνπλ αμηνινγόηαηε παξνπζία ζε άιιεο επξσπατθέο αγνξέο, αιιά θαη όπσο έρνπκε πξναλαθέξεη ζηελ παξνύζα κειέηε, ε ξνπκαληθή αγνξά δείρλεη λα είλαη δεθηηθή θαη λα έρεη πξννπηηθέο, πνπ κάιινλ θαηαδεηθλύεη ηελ αλάγθε ζπζηεκαηηθήο εθζηξαηείαο πξνβνιήο θαη ηνπνζέηεζεο ησλ ειιεληθώλ γαιαθηνθνκηθώλ εδώ. Τπάξρνπλ ζεκαληηθά πεξηζώξηα αλάπηπμεο γηα ηα ειιεληθά ηπξηά (ζθιεξά, ι.ρ. γξαβηέξα, θεθαινηύξη, θεθαινγξαβηέξα, δηαηηεηηθά ηπξηά ηα νπνία δελ ππάξρνπλ ζηελ αγνξά, αιιά θαη θέηα ζε κηθξέο ζπζθεπαζίεο), θαζώο θαη γηανύξηη ζηξαγγηζηό (ζαθνύιαο) ζε ηκήκαηα delicatessen ησλ κεγάισλ αιπζίδσλ ηνπ ιηαλεκπνξίνπ. 5. Λίπε & έιαηα (θεθάιαην 15 ηνπ δαζκνινγίνπ): Οη ζπλνιηθέο καο εμαγσγέο εδώ αλήιζαλ ζε 1,24 εθαη. ην 2005, εκθαλίδνληαο κέζε εηήζηα κείσζε 10,6% ηελ ηειεπηαζία ηεηξαεηία. Απνηεινύληαη θπξίσο από βακβαθέιαηα (342 ρηι. ην 2005), θαζώο θαη ινηπά ζπνξέιαηα (252 ρηι. ην 2005) θαη καξγαξίλε. Οη ειιεληθέο εμαγσγέο ηνπ θεθαιαίνπ απηνύ έρνπλ ηα ηειεπηαία ρξόληα αθνινπζήζεη πησηηθή πνξεία, αλεξρόκελεο ζε 1,24 εθαη. ην 2005, αιιά κε κέζε εηήζηα κείσζε 10,6% ηελ ηειεπηαία ηεηξαεηία. Οη εμαγσγέο καο ειαίσλ πεξηιακβάλνπλ θαη ιίγν ειαηόιαδν, πνπ δηαθηλείηαη ζηελ εδώ αγνξά από έλαλ εηζαγσγέα / δηαλνκέα (κόιηο 371 ρηι. ην 2005, 246 ρηι. ην 2004 θαη 220 ρηι. ην 2003), εκθαλίδεη σζηόζν θάπνηα κηθξή αλνδηθή ηάζε. Ζ εγρώξηα θαηαλάισζε παξζέλνπ ειαηνιάδνπ είλαη ζρεηηθά κηθξή θαη ην επίπεδν γλσξηκίαο θαη εμνηθείσζεο ηνπ κέζνπ Ρνπκάλνπ θαηαλαισηή κε ην πξντόλ είλαη ρακειό. Ο θύξηνο όγθνο ηεο θαηαλάισζεο ζηξέθεηαη πξνο θζελόηεξα ζπνξέιαηα. Κπξίαξρν κεξίδην ζηε κηθξή αγνξά ειαηνιάδνπ θαηέρεη ην ηηαιηθό πξντόλ, ην νπνίν κε πεξηνδηθή ρξήζε εηδηθώλ πξνσζεηηθώλ πξνζπαζεηώλ, δηαηεξεί ην κεξίδηό ηνπ ζηελ αγνξά. Θεσξνύκε όηη ην ειιεληθό ειαηόιαδν παξνπζηάδεη θάπνηεο πξννπηηθέο αλάπηπμεο θαη θαηάιεςεο ελόο κηθξνύ έζησ ηκήκαηνο ηεο αγνξάο, δηα ηεο πξνβνιήο ηόζν ησλ πνηνηηθώλ ηνπ 9

10 ραξαθηεξηζηηθώλ θαη πγηεηλώλ ηδηνηήησλ ηνπ, όζν θαη ηεο δπλαηόηεηάο ηνπ λα αληαγσληζηεί ην ηηαιηθό θαη άιια ειαηόιαδα από πιεπξάο ηηκήο. ΤΝΘΕΗ ΕΛΛΗΝΘΚΩΝ ΕΞΑΓΩΓΩΝ (2005) 28% 7% 3% Ζώντα ζώα & ζωικά προϊόντα Φυτικά προϊόντα Λίπη & έλαια Κατεργασμένα τρόυιμα & ποτά 62% Αλάιπζε αληαγσληζκνύ επηιεγκέλσλ εμαγόκελσλ ειιεληθώλ αγξνηηθώλ πξντόλησλ ζηε Ρνπκαλία: εκεηώλνπκε θαη αξράο όηη ζηελ παξνύζα κειέηε επηζπλάπηνληαη αλαιπηηθνί πίλαθεο θαη γξαθήκαηα αληαγσληζκνύ, γηα όια ηα επί κέξνπο πξντόληα πνπ αλαθέξνπκε θαησηέξσ. Καξπνί θαη θξνύηα βξώζηκα, λσπά ην δαζκνινγηθό θεθάιαην 8 ε Ρνπκαλία απνξξόθεζε θαηά ην 2005 πξντόληα αμίαο 136,4 εθαη. έλαληη 93,7 εθαη. ην 2004, ζεκεηώλνληαο αύμεζε 45,6%. Οη θπξηόηεξεο πξνκεζεύηξηεο ρώξεο ηεο Ρνπκαλίαο, πέξαλ ηεο Διιάδαο, ήηαλ νη Σνπξθία, Ηηαιία, Ηζπαλία, Ν. Αθξηθή, Υηιή. Οη ειιεληθέο εμαγσγέο θεθαιαίνπ 8 ζύκθσλα κε ηα ζηνηρεία Δ..Τ.Δ. αλήιζαλ ζε 22,83 εθαη., έλαληη 16,19 εθαη. ην 2004, ζεκείσζαλ δειαδή αύμεζε ηεο ηάμεσο ηνπ 41%. Από ην ζπλδπαζκό ειιεληθώλ θαη ξνπκαληθώλ ζηνηρείσλ πξνθύπηεη όηη ην ειιεληθό κεξίδην αγνξάο ζηα λσπά θξνύηα αλήιζε ζε 16,7% ην Σα θπξηόηεξα πξντόληα ηεο θαηεγνξίαο απηήο πνπ εμήρζεζαλ από ηελ Διιάδα όπσο έρνπκε πξναλαθέξεη- αθνξνύζαλ πνξηνθάιηα ( ), ξνδάθηλα ( θαη ), αθηηλίδηα ( ) θαη ζηαθύιηα. ηε ζπλέρεηα αλαιύνληαη δηεμνδηθόηεξα ηα πξντόληα απηά. 10

11 ηε δαζκνινγηθή θιάζε πνπ αθνξά ηα θξέζθα πνξηνθάιηα ε Διιάδα πξαγκαηνπνίεζε εμαγσγέο 12,1 εθαη. ην 2005, έλαληη 10,4 εθαη. ην 2004 θαη 13,8 εθαη. ην 2003 (κέζε εηήζηα κείσζε ηεηξαεηίαο ηεο ηάμεσο ηνπ 1,1%, ζηνηρεία ΔΤΔ). ύκθσλα κε ηα ξνπκαληθά ζηνηρεία γηα ηηο εηζαγσγέο πνξηνθαιηώλ, ε Διιάδα βξίζθεηαη ζηελ πξώηε ζέζε κεηαμύ ησλ θπξηόηεξσλ πξνκεζεπηώλ πνξηνθαιηώλ κε κεξίδην 54% επί ηεο πνζόηεηαο ησλ ζπλνιηθώλ ζρεηηθώλ ξνπκαληθώλ εηζαγσγώλ Αθνινπζνύλ νη Σνπξθία, Ν. Αθξηθή θαη Αίγππηνο. Σα ειιεληθά πνξηνθάιηα, θαίηνη ειαθξά αθξηβόηεξα εθείλσλ ηνπ αληαγσληζκνύ, έρνπλ καθξόρξνλε, ζρεηηθά ζηαζεξή θαη θαιή ηνπνζέηεζε ζηε ξνπκαληθή αγνξά, ε νπνία ζεκεησηένλ απνηειεί κία εθ ησλ θπξηνηέξσλ μέλσλ αγνξώλ γηα ηα ειιεληθά πνξηνθάιηα θαη εζπεξηδνεηδή ζηελ Κεληξηθή θαη Αλαηνιηθή Δπξώπε. Σν ειιεληθό πνξηνθάιη βξίζθεηαη ζε όιεο ηηο κεγάιεο αιπζίδεο ηνπ ιηαλεκπνξίνπ, αιιά θαη ζε κηθξόηεξα, παξαδνζηαθά θαλάιηα δηαλνκήο (δηαηίζεηαη ζε θαηαζηήκαηα καλαβηθήο, ππαίζξηεο αγνξέο θιπ.). ηελ δαζκνινγηθή θιάζε , πνπ πεξηιακβάλεη ηα λεθηαξίληα, ε Διιάδα πξαγκαηνπνίεζε ην 2005 εμαγσγέο ύςνπο 2,42 εθαη., έλαληη 1,06 εθαη. ην 2004 θαη κόιηο 27 ρηι. ην 2003 (ζηνηρεία ΔΤΔ). ύκθσλα κε ηα ξνπκαληθά ζηνηρεία, ην 2005 ε Διιάδα πξνκήζεπζε ην 73,2% ηεο ζπλνιηθήο εηζαρζείζεο πνζόηεηαο λεθηαξηληώλ. Αμηόινγεο εηζαγσγέο πξαγκαηνπνηήζεθαλ επίζεο από ηηο Ηηαιία, Σνπξθία, Ηζπαλία, Υηιή Αξγεληηλή θαη εξβία. ηε δαζκνινγηθή θιάζε , πνπ πεξηιακβάλεη ξνδάθηλα πιελ λεθηαξηληώλ, ε Διιάδα πξαγκαηνπνίεζε ζύκθσλα κε ηα ζηνηρεία ΔΤΔ εμαγσγέο αμίαο 3,70 εθαη., έλαληη 2,43 εθαη. ην ύκθσλα κε ηα ξνπκαληθά ζηνηρεία ην ειιεληθό κεξίδην επί ησλ πνζνηήησλ εηζαγσγώλ αλέξρεηαη ζε 67%, ελώ αθνινπζνύλ νη Σνπξθία, εξβία, Ηζπαλία θαη Ηηαιία. Καη ζηηο δύν θαηεγνξίεο ξνδαθίλσλ, ε ειιεληθή παξαγσγή θαηέρεη ην κεξίδην ηνπ ιένληνο ζηε ξνπκαληθή αγνξά, ζε εμαηξεηηθά αληαγσληζηηθέο κάιηζηα ηηκέο. Υαξαθηεξηζηηθά αλαθέξνπκε όηη θαηά ηελ ηειεπηαία ηεηξαεηία, θαη κε εμαίξεζε ην 2003, νη εμαγσγέο καο ξνδαθίλσλ αλέξρνληαη ζε επίπεδα ζηαζεξά άλσ ηνπ 1 εθαη.. ηε δαζκνινγηθή θιάζε (αθηηλίδηα) νη ειιεληθέο εμαγσγέο, ζύκθσλα κε ζηνηρεία ΔΤΔ αλήιζαλ ζε 2 εθαη. ην 2005, έλαληη 766 ρηι. ην 2004 (αύμεζε 162%). ύκθσλα κε ηα ξνπκαληθά ζηνηρεία ην ειιεληθό κεξίδην όζνλ αθνξά ηηο πνζόηεηεο αλέξρεηαη ζε 60,3% θαη αθνινπζνύλ νη Ηηαιία, Υηιή, Ν. Εειαλδία, Ηζπαλία, Ηξάλ. εκεηώλνπκε όηη νη εμαγσγέο ειιεληθώλ αθηηληδίσλ έδεημαλ ην 2005 κία αμηόινγε απμεηηθή ηάζε, ελώ από πιεπξάο ηηκώλ είλαη αληαγσληζηηθά. ηε δαζκνινγηθή θιάζε (επηηξαπέδηα ζηαθύιηα) νη ειιεληθέο εμαγσγέο, ζύκθσλα κε ζηνηρεία ΔΤΔ αλήιζαλ ζε 1,2 εθαη. ην 2005, έλαληη κόιηο 459 ρηι. ην 2004 (αύμεζε 156%). ύκθσλα κε ηα ξνπκαληθά ζηνηρεία ην ειιεληθό κεξίδην όζνλ αθνξά ηηο πνζόηεηεο είλαη ην δεύηεξν κεγαιύηεξν, αλεξρόκελν ζε 29,9%. Κπξίαξρνο ηεο αγνξάο εδώ είλαη ε 11

12 Σνπξθία, ελώ ηεο Διιάδαο έπεηαη ε Ηηαιία. εκεηώλνπκε όηη θαη ζηα ζηαθύιηα, ε κέζε ηηκή εηζαγσγήο ησλ ειιεληθώλ απηώλ θξνύησλ είλαη εμαηξεηηθά αληαγσληζηηθή, ρακειόηεξε ην 2005 ησλ επίζεο θζελώλ ηνπξθηθώλ ζηαθπιηώλ, αιιά θαη ησλ ζεκαληηθά αθξηβόηεξσλ, πξνειεύζεσλ Ηηαιίαο θαη Ν. Αθξηθήο. Μείγκαηα ιαραληθώλ, θαηεςπγκέλα (πξντόλ κε ελδερόκελε πξννπηηθή) ηε δαζκνινγηθή θιάζε (θαηεςπγκέλα κείγκαηα ιαραληθώλ), πνπ ζύκθσλα κε πιεξνθνξίεο καο από ηελ αγνξά ππάξρνπλ θάπνηεο πξννπηηθέο δηείζδπζεο ησλ ειιεληθώλ πξντόλησλ, θπξίαξρνο ηεο ξνπκαληθήο αγνξάο πέξαλ θπζηθά ηεο αμηόινγεο εγρώξηαο παξαγσγήο- είλαη ην Βέιγην, αθνινπζνύκελν από ηηο Πνισλία, Οπγγαξία θαη Βνπιγαξία. Οη ειιεληθέο εμαγσγέο, ζύκθσλα κε ζηνηρεία ΔΤΔ δελ ππήξραλ, ελώ ζύκθσλα κε ηα ξνπκαληθά ζηνηρεία είραλ ακειεηέα αμία. Γηάθνξα ςάξηα λσπά ή δηαηεξεκέλα κε απιή ςύμε (πξντόλ κε ελδερόκελε πξννπηηθή) ηε δαζκνινγηθή θιάζε (άιια ζαιαζζηλά ςάξηα), πνπ επίζεο ζύκθσλα κε πιεξνθνξίεο καο από ηελ αγνξά ππάξρνπλ πξννπηηθέο πεξαηηέξσ δηείζδπζεο ησλ ειιεληθώλ πξντόλησλ, νη ειιεληθέο εμαγσγέο, ζύκθσλα κε ζηνηρεία ΔΤΔ αλήιζαλ ζε 468 ρηι. ην 2005, έλαληη 205 ρηι. ην 2004 (αύμεζε 128%). ύκθσλα κε ηα ξνπκαληθά ζηνηρεία ην ειιεληθό κεξίδην όζνλ αθνξά ηηο πνζόηεηεο αλέξρεηαη ζε 6,5%. Κπξίαξρνη ηεο αγνξάο είλαη νη Ηξιαλδία, Ηζπαλία θαη Ηηαιία, κε ζεκαληηθόηαηεο δηαθνξνπνηήζεηο ζηηο ηηκέο. Σα ειιεληθά ςάξηα εκθαλίδνληαη αθξηβόηεξα ηνπ αληαγσληζκνύ (θαη ησλ ηηαιηθώλ), όπσο όκσο επηζεκαίλνπκε θαη θαησηέξσ, κάιινλ έρνπλ πξννπηηθή ζηε ξνπκαληθή αγνξά, θαζώο ν ηνκέαο ησλ θξέζθσλ ςαξηώλ θαη ζαιαζζηλώλ εθηηκάηαη όηη ζα αλαπηπρζεί κε ηελ άλνδν ηνπ εηζνδεκαηηθνύ / βηνηηθνύ επηπέδνπ θαη ηε κεηαβνιή ησλ θαηαλαισηηθώλ ζπλεζεηώλ. Σν ελ ιόγσ είδνο εμάιινπ, δε θαίλεηαη λα ηπγράλεη επξείαο πξνζθνξάο πξνο ην παξόλ ζήκεξα, ηδηαίηεξα ζηηο πεξηζζόηεξεο κεγάιεο αιπζίδεο ηνπ ιηαλεκπνξίνπ, ζηηο νπνίεο πξνζθέξνληαη θπξίσο λσπά ςάξηα ηνπ γιπθνύ λεξνύ, θη επνκέλσο ππάξρεη πξόζθνξν έδαθνο γηα αλάπηπμε ηεο αγνξάο ςαξηώλ ζαιαζζηλνύ λεξνύ. Φέηα (απιή παξάζεζε ζηνηρείσλ) ηε δαζκνινγηθή θιάζε (θέηα πξόβεηα ή βνπβαιίζηα), πνπ επίζεο ζύκθσλα κε πιεξνθνξίεο καο από ηελ αγνξά ππάξρνπλ θάπνηεο πξννπηηθέο δηείζδπζεο θέηαο ζε κηθξέο ζπζθεπαζίεο, θαζώο θαη ελδερνκέλσο κεξηθώλ παξαδνζηαθώλ ζθιεξώλ -θαζώο θαη δηαηηεηηθώλ- ειιεληθώλ ηπξηώλ, νη ειιεληθέο εμαγσγέο ζύκθσλα κε ζηνηρεία ΔΤΔ αλήιζαλ ζε κόιηο 5,5 ρηι. ην ύκθσλα κε ηα ξνπκαληθά ζηνηρεία ην ειιεληθό κεξίδην όζνλ αθνξά ηηο πνζόηεηεο αλέξρεηαη ζε 4,3% κε εμαγσγή κόιηο 1,1 ηόλσλ. Κπξίαξρνο ηεο αγνξάο πέξαλ ηεο κέηξηαο πνηόηεηαο- εγρώξηαο ξνπκαληθήο παξαγσγήο ε νπνία εμάγεηαη επξέσο θαη ζηελ Διιάδα- είλαη ε Γεξκαλία. Ζ εμαηξεηηθά κηθξή πνζόηεηα εηζαρζείζεο ειιεληθήο θέηαο εκθαλίδεηαη λα έρεη κέζε ηηκή θαηά πνιύ πςειόηεξε ηνπ αληαγσληζκνύ. 12

13 Γηανύξηηα (πξντόλ κε ελδερόκελε πξννπηηθή) ηε δαζκνινγηθή θιάζε (γηανύξηηα), πνπ επίζεο ζύκθσλα κε πιεξνθνξίεο καο από ηελ αγνξά ππάξρνπλ θάπνηεο πξννπηηθέο δηείζδπζεο ησλ ειιεληθώλ πξντόλησλ (βι. σζηόζν θαη αλσηέξσ επηζεκάλζεηο καο γηα ηελ αγνξά γαιαθηνθνκηθώλ), δελ εκθαλίδνληαη ειιεληθέο εμαγσγέο. Κπξίαξρνο ηεο αγνξάο ζηα γηανύξηηα είλαη ε Γεξκαλία, αθνινπζνύκελε από ηηο Πνισλία θαη Απζηξία. Κπξίαξρνο σζηόζν ηεο εγρώξηαο αγνξάο (κεξίδην 55% ζε αμίεο) είλαη ε Danone, ε νπνία θαη παξάγεη επηηόπηα. Δλδερνκέλσο, ε πιένλ ελδεδεηγκέλε ιύζε γηα ελδηαθεξόκελνπο μέλνπο παξαγσγνύο / βηνκεραλίεο είλαη απηή ηεο παξαγσγηθήο ζπλεξγαζίαο ζηε Ρνπκαλία, αληί ηεο απ επζείαο εμαγσγήο από ηε ρώξα πξνέιεπζεο. Λνηπά ειαηόιαδα, ξαθηλαξηζκέλα (πξντόλ κε ελδερόκελε πξννπηηθή) ηε δαζκνινγηθή θιάζε (ινηπά ξαθηλαξηζκέλα ειαηόιαδα), όπνπ ππάξρεη πξννπηηθή κηθξήο δηείζδπζεο ησλ ειιεληθώλ πξντόλησλ, νη ειιεληθέο εμαγσγέο, ζύκθσλα κε ζηνηρεία ΔΤΔ αλήιζαλ ζε κόιηο 188,5 ρηι. ην 2005, έλαληη 157,4 ρηι. ην ύκθσλα κε ηα ξνπκαληθά ζηνηρεία ην ειιεληθό κεξίδην όζνλ αθνξά ηηο πνζόηεηεο αλέξρεηαη ζε 9,7%, ζηηο κέζεο ηηκέο εηζαγσγήο ην ειιεληθό πξντόλ παξαθνινπζεί ηνλ αληαγσληζκό, ελώ απόιπηνο θπξίαξρνο ηεο αγνξάο είλαη ε Ηηαιία. Παξζέλν ειαηόιαδν θαη ηα θιάζκαηά ηνπ (πξντόλ κε ελδερόκελε πξννπηηθή) ηε δαζκνινγηθή θιάζε (παξζέλν ειαηόιαδν), όπνπ ππάξρνπλ θάπνηεο πεξηνξηζκέλεο πξννπηηθέο δηείζδπζεο ησλ ειιεληθώλ πξντόλησλ, νη ειιεληθέο εμαγσγέο, ζύκθσλα κε ζηνηρεία ΔΤΔ αλήιζαλ ζε κόιηο 183 ρηι. ην 2005, έλαληη 88,4 ρηι. ην ύκθσλα κε ηα ξνπκαληθά ζηνηρεία ην ειιεληθό κεξίδην όζνλ αθνξά ηηο πνζόηεηεο αλέξρεηαη ζε 6%, ελώ ην ειιεληθό ειαηόιαδν θαίηνη αθξηβόηεξν, ηνπνζεηείηαη ζρεηηθά θνληά αιιά πςειόηεξα ησλ ηηκώλ ησλ αληαγσληζηώλ. Απόιπηνο θπξίαξρνο ηεο αγνξάο θαη εδώ είλαη ε Ηηαιία, αθνινπζνύκελε από ηελ Σνπξθία. Διηέο δηαηεξεκέλεο, ζε ζπζθεπαζίεο θάησ ησλ 5 kg ηε δαζκνινγηθή θιάζε (δηαηεξεκέλεο ειηέο ζε κηθξέο ζπζθεπαζίεο), νη ειιεληθέο εμαγσγέο, ζύκθσλα κε ζηνηρεία ΔΤΔ αλήιζαλ ζε 1,55 εθαη. ην 2005, έλαληη 810,5 ρηι. ην 2004 (αύμεζε 91,5%). ύκθσλα κε ηα ξνπκαληθά ζηνηρεία ην ειιεληθό κεξίδην όζνλ αθνξά ηηο πνζόηεηεο αλέξρεηαη ζε 11%, ελώ θπξίαξρνο ηεο αγνξάο είλαη ε Σνπξθία (βι. θαη αλσηέξσ επηζεκάλζεηο καο). εκεησηένλ όηη ζηα ξνπκαληθά ζηνηρεία εκθαλίδνληαη κεγαιύηεξεο ειιεληθέο εμαγσγέο ζηελ θαηεγνξία απηή, απ όηη ζηα ειιεληθά. 13

14 Διηέο δηαηεξεκέλεο, ζε ζπζθεπαζίεο άλσ ησλ 5 kg ηε δαζκνινγηθή θιάζε (δηαηεξεκέλεο ειηέο ζε κεγάιεο ζπζθεπαζίεο), νη ειιεληθέο εμαγσγέο, ζύκθσλα κε ζηνηρεία ΔΤΔ αλήιζαλ ζε 1,83 εθαη. ην 2005, έλαληη 946 ρηι. ην 2004 (αύμεζε 93,1%). ύκθσλα κε ηα ξνπκαληθά ζηνηρεία ην ειιεληθό κεξίδην όζνλ αθνξά ηηο πνζόηεηεο αλέξρεηαη ζε 12,8%, ελώ θπξίαξρνο ηεο αγνξάο είλαη θαη εδώ ε Σνπξθία (βι. θαη αλσηέξσ επηζεκάλζεηο καο). Δπηζεκαίλνπκε όηη ζηα ξνπκαληθά ζηνηρεία εκθαλίδνληαη ζεκαληηθά κηθξόηεξεο ειιεληθέο εμαγσγέο ζηελ θαηεγνξία απηή, απ όηη ζηα ειιεληθά (θαηά πάζα πηζαλόηεηα πξόθεηηαη γηα δηαθνξεηηθή ηαμηλόκεζε ησλ πξντόλησλ αλά ζπζθεπαζίεο). Λνηπά παξαζθεπάζκαηα δηαηξνθήο πνπ δελ πεξηέρνπλ ιηπαξέο νπζίεο από γάια, δαραξόδε, γιπθόδε, άκπια ηε δαζκνινγηθή θιάζε (ινηπά παξαζθεπάζκαηα δηαηξνθήο, ρσξίο ιηπαξέο νπζίεο), νη ειιεληθέο εμαγσγέο, ζύκθσλα κε ζηνηρεία ΔΤΔ αλήιζαλ ζε 2,32 εθαη. ην 2005, έλαληη 2,57 εθαη. ην 2004 θαη 2,33 εθαη. ην ύκθσλα κε ηα ειιεληθά ζηαηηζηηθά, πξόθεηηαη γηα ην 4 ν ζε αμίεο εμαγόκελν ειιεληθό ηξόθηκν πξντόλ ζηε Ρνπκαλία. Σα ξνπκαληθά ζηνηρεία σζηόζν, εκθαλίδνπλ ζηελ θαηεγνξία απηή ζεκαληηθή απόθιηζε από ηα ειιεληθά, ππνεθηηκώληαο ηηο εμαγσγέο καο ζε κόιηο 24 ρηι. ην Χζηόζν, παξαζέηνπκε ζπλεκκέλα ζπλνπηηθό πίλαθα αληαγσληζκνύ, όπνπ θαίλεηαη ε θαηάζηαζε πνπ επηθξαηεί ζηελ αγνξά, από πιεπξάο μέλσλ πξνκεζεπηώλ ηεο γηα ην ελ ιόγσ πξντόλ. Λνηπνί μεξνί / απνμεξακέλνη θαξπνί & κείγκαηά ηνπο (πιελ αξάπηθσλ θπζηηθηώλ) ηε δαζκνινγηθή θιάζε (ινηπνί μεξνί θαξπνί), νη ειιεληθέο εμαγσγέο ζύκθσλα κε ζηνηρεία ΔΤΔ αλήιζαλ ζε κόιηο 41 ρηι. ην 2005 (πνπ αθνξνύλ ζηελ θαηεγνξία θαβνπξδηζκέλσλ κεηγκάησλ ακπγδάισλ & θπζηηθηώλ ζε κηθξέο ζπζθεπαζίεο). Σα ξνπκαληθά ζηνηρεία εθηηκνύλ ηηο εμαγσγέο καο ζηελ θαηεγνξία απηή ζε 121,5 ρηι. ην 2005, πξνθαλώο ζπλππνινγίδνληαο θαη εμαγσγέο καο αξάπηθσλ θπζηηθηώλ, πνπ ζύκθσλα κε ηα ειιεληθά ζηνηρεία ην 2005 αλήιζαλ ζε 157 ρηι.. Παξαζέηνπκε ζπλεκκέλα ζπλνπηηθό πίλαθα αληαγσληζκνύ, όπνπ θαίλεηαη ε θαηάζηαζε πνπ επηθξαηεί ζηελ αγνξά, από πιεπξάο μέλσλ πξνκεζεπηώλ ηεο γηα ην ελ ιόγσ πξντόλ. Σα ειιεληθά πξντόληα θαίλεηαη λα «ζηέθνληαη» αξθεηά ηθαλνπνηεηηθά από πιεπξάο κέζεο ηηκήο, θαζώο ηα αληαγσληζηηθώλ πξνειεύζεσλ εκθαλίδνπλ ζεκαληηθόηαηεο δηαθνξνπνηήζεηο. Κξαζηά ηελ επξύηεξε δαζκνινγηθή θιάζε (θξαζηά), νη ειιεληθέο εμαγσγέο ζύκθσλα κε ζηνηρεία ΔΤΔ αλήιζαλ ζε κόιηο 34 ρηι. ην 2005, έλαληη 19 ρηι. ην 2004 θαη 27 ρηι. ην 2003, είλαη δειαδή νπζηαζηηθά θαη ηππηθά εληειώο ακειεηέεο. ηελ αγνξά εηζάγνληαη κηθξέο πνζόηεηεο θαη πνιύ πεξηνξηζκέλε πνηθηιία ειιεληθώλ θξαζηώλ, από έλαλ ζπγθεθξηκέλν δηαθηλεηή, ν νπνίνο ηα δηαζέηεη ζηα ιηγνζηά ειιεληθά εζηηαηόξηα, θαζώο θαη ζε κηθξή ιηαλεκπνξηθή αιπζίδα πνπ ιεηηνπξγεί ν ίδηνο. Σα ξνπκαληθά ζηνηρεία έηνπο 14

15 2005 εκθαλίδνπλ εμαγσγέο καο ζε κόιηο 13 ρηι.. Παξαζέηνπκε ζπλεκκέλα ζπλνπηηθό πίλαθα αληαγσληζκνύ, όπνπ θαίλεηαη ε θαηάζηαζε πνπ επηθξαηεί ζηελ αγνξά, από πιεπξάο μέλσλ πξνκεζεπηώλ ηεο γηα ην ελ ιόγσ πξντόλ. Πάλησο, θαη κόλνλ ην γεγνλόο όηη ην ιηγνζηό ειιεληθό θξαζί, πνπ δελ θζάλεη κάιηζηα ζην ιηαλεκπόξην παξά ζε ειάρηζηεο πνζόηεηεο (θπξίσο δηαηίζεηαη πξνο θάιπςε αλαγθώλ ιίγσλ εδώ ειιεληθώλ εζηηαηνξίσλ), εκθαλίδεη κέζε ηηκή εηζαγσγήο ζεκαληηθά αλώηεξε αθόκε θαη ησλ αθξηβώλ γαιιηθώλ θξαζηώλ, ππνδεηθλύεη όηη ε όπνηα νξηαθή ηνπνζέηεζή ηνπ ζηελ αγνξά κπνξεί λα γίλεη επηιεθηηθά, ζε εηδηθά ηκήκαηα up market δηθηύσλ δηάζεζεο, θαη κε ζεκαληηθή θαη δαπαλεξή πξνβνιή, πξνθεηκέλνπ λα δηαθνξνπνηεζεί, όζν απηό είλαη δπλαηόλ, από ηα πξντόληα ηνπ αληαγσληζκνύ. Πξννπηηθέο ειιεληθώλ αγξνηηθώλ πξντόλησλ ζηε Ρνπκαλία: Θα πξέπεη λα επηζεκάλνπκε όηη θαη αξρήλ, ηα ειιεληθά αγξνηηθά πξντόληα, ηξόθηκα θαη πνηά ζαθώο έρνπλ πξννπηηθέο αλάπηπμεο θαη ελίζρπζεο ηεο παξνπζίαο ηνπο ζηε ξνπκαληθή αγνξά, όκσο εμαηηίαο ηνπ γεγνλόηνο όηη ραξαθηεξίδνληαη από αλώηεξε πνηόηεηα αιιά θαη ηηκή, ζα ήηαλ πεξηζζόηεξν ελδεδεηγκέλν λα πξνζεγγίζνπλ εηδηθά ηκήκαηα (ηύπνπ delicatessen) ησλ κεγάισλ αιπζίδσλ ππεξαγνξώλ, ζνύπεξ κάξθεη θιπ., παξά λα επηρεηξήζνπλ κία καδηθή δηείζδπζε ζηα ξάθηα ησλ θαηαζηεκάησλ απηώλ. Γηεπθξηλίδνπκε όηη, κηιώληαο γηα είδε delicatessen, αλαθεξόκαζηε απνθιεηζηηθά ζε ζπζθεπαζκέλα / ηππνπνηεκέλα πξντόληα. (α) Σπξηά & γαιαθηνθνκηθά (γηανύξηηα): Τπάξρνπλ πεξηζώξηα αλάπηπμεο γηα νξηζκέλα ειιεληθά ηπξηά (ζθιεξά, ι.ρ. γξαβηέξα, θεθαινηύξη, θεθαινγξαβηέξα, δηαηηεηηθά ηπξηά ηα νπνία ζεκεησηένλ δελ ππάξρνπλ ζηελ αγνξά, αιιά θαη θέηα ζε κηθξέο ζπζθεπαζίεο), θαζώο θαη γηανύξηη ζηξαγγηζηό (ζαθνύιαο), ηδηαίηεξα δηα ηεο ηνπνζέηεζεο ζε ηκήκαηα delicatessen ησλ κεγάισλ αιπζίδσλ ηνπ ιηαλεκπνξίνπ. Αλαθέξνπκε ζρεηηθά όηη ε εδώ αγνξά ζθίδεη κελ από ηπξηά, πιελ όκσο ε πιεηνλόηεηα απηώλ είλαη εγρώξηαο παξαγσγήο, θαη, ζύκθσλα κε πιεξνθνξίεο καο, ε θαηεξγαζία ηνπο δελ πιεξεί ελδεδεηγκέλεο ζπλζήθεο πγηεηλήο (κε επαξθήο παζηεξίσζε). Σν γεγνλόο απηό, ζε ζπλδπαζκό κε ηε ζηαδηαθή άλνδν ησλ δηαζεζίκσλ εηζνδεκάησλ θαη ηε ζηξνθή ησλ θαηαλαισηώλ κέζνπ πξνο αλώηεξνπ εηζνδεκαηηθνύ επηπέδνπ πξνο ηηο κεγάιεο ιηαλεκπνξηθέο αιπζίδεο, ζεσξνύκε όηη κπνξεί λα επλνήζεη ηελ είζνδν ειιεληθώλ ηπξηώλ ζε απηέο, δηαθνξνπνηνύκελσλ σζηόζν από θζελόηεξα ηπξηά εγρώξηαο ή ηξίηεο πξνέιεπζεο. Γηα ηα γηανύξηηα, ηα πξάγκαηα είλαη ιίγν δηαθνξεηηθά, θαζώο ζηα ηππνπνηεκέλα πξντόληα θπξίαξρνο ηεο αγνξάο είλαη ε Danone, ππάξρεη σζηόζν δήηεζε γηα ζηξαγγηζηά γηανύξηηα, ηα νπνία θάιιηζηα ζα κπνξνύζαλ λα εηζέιζνπλ ζηα ηκήκαηα delicatessen θάπνησλ κεγάισλ αιπζίδσλ. Οη ειιεληθέο εμαγσγέο γαιαθηνθνκηθώλ θαη ινηπώλ πξντόλησλ δσηθήο πξνέιεπζεο αλήιζαλ ζε 715,5 ρηι. ην 2005, όκσο ην κέξνο ηνπο πνπ αληηζηνηρεί ζε εμαγσγέο ηπξηώλ θαη γηανπξηηώλ είλαη εληειώο ακειεηέν κέρξη ζήκεξα. Όπσο έρεη πξναλαθεξζεί, ε ζπλνιηθή ξνπκαληθή αγνξά γαιαθηνθνκηθώλ εθηηκάηαη ζηα 800 εθαη., ελώ νη ξνπκαληθέο εηζαγσγέο θεθαιαίνπ 4 αλήιζαλ ζε 39,9 εθαη. ην 2005, θαη ηελ ηειεπηαία ηεηξαεηία έρνπλ κεγεζπλζεί κε κέζν εηήζην ξπζκό 8,9%. Ζ εγρώξηα βηνκεραληθή παξαγσγή ηπξηώλ αλέξρεηαη ζε 30,4 ρηι. ηόλνπο (ζηνηρεία 2005). 15

16 ύκθσλα κε ηα ξνπκαληθά ζηαηηζηηθά ζηνηρεία, εκθαλίδεηαη κάιινλ ζηαζεξά απμεηηθή ηάζε ηόζν ζηηο εηζαγσγέο όζν θαη ζηηο εμαγσγέο ηπξηώλ ζηε Ρνπκαλία θαηά ηελ ηειεπηαία ηξηεηία, ελώ ζεκαληηθόηεξνη πξνκεζεπηέο ηεο αγνξάο είλαη νη Γεξκαλία, Γαιιία, Ηηαιία, Οπγγαξία θαη Γαλία. Από ηελ άιιε, ζεκαληηθόηεξνο απνδέθηεο ησλ ξνπκαληθώλ εμαγσγώλ ηπξηώλ θαηά ηελ ίδηα πεξίνδν εκθαλίδεηαη ε ρώξα καο, ε νπνία εηζάγεη ηπξηά θπξίσο «ηύπνπ θέηαο» θαη κάιηζηα ζε ηηκέο ζεκαληηθά πςειόηεξεο ησλ ππνινίπσλ ρσξώλ πξννξηζκνύ ησλ ξνπκαληθώλ εμαγσγώλ. Οη ιηγνζηέο θαη ζρεδόλ εθκεδεληζκέλεο ζύκθσλα κε ηα ξνπκαληθά ζηνηρεία- ειιεληθέο εμαγσγέο ηπξηώλ δηαηίζεληαη εμάιινπ ζε ηηκέο αξθεηά πςειέο ζε ζύγθξηζε κε εθείλεο ηνπ αληαγσληζκνύ (βι. θαη αλσηέξσ). (β) Ψάξηα, ζαιαζζηλά & παξαζθεπάζκαηα: Οκνίσο, ππάξρνπλ θάπνηεο πξννπηηθέο εηζόδνπ θαη πεξαηηέξσ αλάπηπμεο ησλ πξντόλησλ απηώλ ζε εηδηθά ηκήκαηα ησλ κεγάισλ αιπζίδσλ. Ζ εγρώξηα αγνξά θπξηαξρείηαη από θαηεςπγκέλα ςάξηα θαη ζαιαζζηλά, ελώ ζηα θξέζθα κπνξνύκε λα πνύκε όηη θπξηαξρνύλ ςάξηα γιπθνύ λεξνύ. Καζώο όκσο νη θαηαλαισηηθέο ζπλήζεηεο κεηαβάιινληαη, πιεζηάδνληαο πεξηζζόηεξν ηηο δπηηθέο, ζεσξνύκε όηη ππάξρεη πεξηζώξην αλάπηπμεο ζηα θξέζθα ςάξηα θαη ζαιαζζηλά από θαιιηέξγεηεο (ι.ρ. ηζηπνύξα, ιαπξάθη, ιηζξίλη, νζηξαθνεηδή), θαζώο θαη ζε δηάθνξα παξαζθεπάζκαηά ηνπο (ι.ρ. θαπληζηά, καξηλαξηζκέλα), πάληνηε κε δηάζεζε ζε εηδηθά ηκήκαηα ησλ κεγάισλ θαηαζηεκάησλ. Ήδε γηα παξάδεηγκα, ζηα εηδηθά ηκήκαηα ησλ θαηαζηεκάησλ ηεο αιπζίδαο Metro ππάξρεη αξθεηά κεγάιε πνηθηιία ειιεληθώλ ςαξηώλ από ηρζπνθαιιηέξγεηεο, ελώ παξάιιεια ε δξαζηεξηνπνίεζε εδώ εηαηξεηώλ ειιεληθώλ ζπκθεξόλησλ πνπ αζρνινύληαη κε ηελ θαηεξγαζία θαη ην εκπόξην ςαξηώλ ελδερνκέλσο κπνξεί λα εμππεξεηήζεη ηελ είζνδν πξόζζεησλ ειιεληθώλ πξντόλησλ ζηε ξνπκαληθή αγνξά. Οη ειιεληθέο εμαγσγέο θεθαιαίνπ 3 δαζκνινγίνπ (ςάξηα & ζαιαζζηλά) αλήιζαλ ζε 650 ρηι. ην 2005, αθνινπζώληαο κία κέζε εηήζηα απμεηηθή πνξεία ηεο ηάμεο ηνπ 68,2% ηελ ηειεπηαία ηεηξαεηία. Οη ζπλνιηθέο ξνπκαληθέο εηζαγσγέο ηεο θαηεγνξίαο απηήο αλήιζαλ ην 2005 ζε 57,1 εθαη., αθνινπζώληαο ξπζκό κέζεο εηήζηαο αύμεζεο 32,4% ηελ ηειεπηαία ηεηξαεηία. (γ) Ειαηόιαδν: Ζ εγρώξηα αγνξά, όπσο έρνπκε επηζεκάλεη, ραξαθηεξίδεηαη από ππεξπξνζθνξά θζελώλ ληόπησλ ζπνξειαίσλ, θαη κπνξνύκε λα πνύκε πσο δελ ππάξρεη ζπλείδεζε ζην κέζν θαηαλαισηηθό θνηλό πεξί πγηεηλήο δηαηξνθήο θαη ηδηνηήησλ ηνπ παξζέλνπ ειαηνιάδνπ. Θεσξνύκε σζηόζν όηη ε άλνδνο ηνπ βηνηηθνύ επηπέδνπ θαη ε ζηαδηαθή κεηαβνιή ησλ θαηαλαισηηθώλ ζπλεζεηώλ, ελδερνκέλσο επλνήζεη ηελ είζνδν θαη έζησ κηθξή ηνπνζέηεζε ειιεληθνύ παξζέλνπ ειαηνιάδνπ ζηα ηκήκαηα delicatessen ησλ κεγάισλ θαηαζηεκάησλ ηνπ ιηαλεκπνξίνπ. Ζ εγρώξηα θαηαλάισζε παξζέλνπ ειαηνιάδνπ είλαη ζρεηηθά κηθξή θαη ην επίπεδν γλσξηκίαο θαη εμνηθείσζεο ηνπ κέζνπ Ρνπκάλνπ θαηαλαισηή κε ην πξντόλ είλαη ρακειό. Ο θύξηνο όγθνο ηεο θαηαλάισζεο ζηξέθεηαη πξνο θζελόηεξα ζπνξέιαηα. Ζ αγνξά βξσζίκσλ ειαίσλ εθηηκάηαη ζηα 200 εθαη. θαη ε εγρώξηα παξαγσγή αλήιζε ζε 234,2 ρηι. ηόλνπο ην Οη ξνπκαληθέο εηζαγσγέο θεθαιαίνπ 15 ηνπ δαζκνινγίνπ αλήιζαλ ην 2005 ζε 58,6 εθαη., έλαληη 51,8 εθαη. ην Οη ειιεληθέο εμαγσγέο ηνπ θεθαιαίνπ απηνύ έρνπλ ηα ηειεπηαία ρξόληα αθνινπζήζεη πησηηθή πνξεία, αλεξρόκελεο ζε 1,24 εθαη. ην 2005, αιιά κε κέζε εηήζηα κείσζε 10,6% ηελ ηειεπηαία ηεηξαεηία. 16

17 (δ) Νσπά θαη θαηεςπγκέλα θξνύηα & ιαραληθά: Όπσο έρνπκε πξνείπεη, ζηα λσπά θξνύηα (θπξίσο πνξηνθάιηα θαη ξνδάθηλα) ε ρώξα καο πξαγκαηνπνηεί ζεκαληηθόηαηεο εμαγσγέο πξνο Ρνπκαλία, πνπ ην 2005 αλήιζαλ ζε 22,8 εθαη., έλαληη 16,2 εθαη. ην 2004 θαη 17,1 εθαη. ην Πξντόληα όπσο ηα πνξηνθάιηα, ινηπά ξνδάθηλα, λεθηαξίληα, αθηηλίδηα θαη επηηξαπέδηα ζηαθύιηα, θαη ιηγόηεξν καληαξίληα θιεκεληίλεο, βεξίθνθα, θαξπνύδηα, έρνπλ αμηόινγε ζέζε ζηε ξνπκαληθή αγνξά, νη εηζαγσγέο δε ηεο νπνίαο απμάλνληαη ξαγδαία ζην θεθάιαην 8 ηνπ δαζκνινγίνπ, κε αμία 136,4 εθαη. ην 2005 θαη κέζν ξπζκό εηήζηαο αύμεζεο 22,2% ηελ ηειεπηαία ηεηξαεηία. ηα ιαραληθά πξαγκαηνπνηνύκε κηθξέο ζρεηηθά εμαγσγέο, νη νπνίεο πεξηιακβάλνπλ θπξίσο ειηέο (δηαηεξεκέλεο, κε βξώζηκεο), παηάηεο, θξεκκύδηα θιπ. Οη ξνπκαληθέο εηζαγσγέο ζην θεθάιαην 7 ηνπ δαζκνινγίνπ δηεπξύλνληαη, αλεξρόκελεο ζε 54,9 εθαη. ην 2005, κε κέζε εηήζηα αύμεζε 25,6% ηελ ηειεπηαία ηεηξαεηία. Ηδηαίηεξε πξννπηηθή εκθαλίδεηαη από πιεξνθνξίεο καο από ηελ αγνξά, ζην πεδίν ησλ θαηεςπγκέλσλ ιαραληθώλ, ελώ ελδηαθέξνλ ζα παξνπζηάζεη κεζν-καθξνπξόζεζκα θαη ν θιάδνο ησλ πξντόλησλ βηνινγηθώλ θαιιηεξγεηώλ, ηδηαίηεξα κε ηε δηαξθή άλνδν ηνπ εηζνδεκαηηθνύ θαη βηνηηθνύ επηπέδνπ, θαη ζπλεπώο ηεο θαηαλαισηηθήο δαπάλεο θαη ηε κεηαβνιή ησλ θαηαλαισηηθώλ ζπλεζεηώλ. (ε) Παξαζθεπάζκαηα ιαραληθώλ, θνλζεξβνπνηεκέλα ηξόθηκα: Ζ πιεηνλόηεηα ησλ πξντόλησλ απηώλ πεξηιακβάλεηαη ζην θεθάιαην 20 ηνπ δαζκνινγίνπ, όπνπ πξαγκαηνπνηήζακε εμαγσγέο 4,62 εθαη. ην 2005, έλαληη 3,1 εθαη. ην 2004 θαη κέζε εηήζηα αύμεζε 2% ηελ ηειεπηαία ηεηξαεηία. Ο θύξηνο όγθνο ησλ εμαγσγώλ καο, όπσο πξνείπακε, αθνξά δηαηεξεκέλεο ειηέο ζε κηθξέο θαη κεγάιεο ζπζθεπαζίεο (3,34 εθαη. ην 2005). Πξόθεηηαη γηα πξντόλ ζην νπνίν παιαηά ππήξμακε θπξίαξρνη ζηελ αγνξά, ζήκεξα όκσο ην κεξίδηό καο έρεη ππνζθειηζηεί από εηζαγσγέο θπξίσο από Σνπξθία, πξντόλησλ πνπ δελ πιεξνύλ θαλ ηηο ελδεδεηγκέλεο δηαδηθαζίεο απνζηείξσζεο. Πξηλ ηελ θαηάξξεπζε ηνπ ζνζηαιηζηηθνύ θαζεζηώηνο, ε ρώξα καο θαηείρε ζρεδόλ ην κνλνπώιην ηεο αγνξάο ειηώλ ηεο Ρνπκαλίαο κέζσ ησλ ζπκθσληώλ clearing. Οη εμαγσγέο καο αλέξρνληαλ ηόηε ζε πεξίπνπ ηόλνπο ειηώλ πςειήο πνηόηεηαο. ήκεξα ε Διιάδα θαηέρεη κόλν ην 11%-12% πεξίπνπ ηεο αγνξάο, ελώ άλσ ηνπ 80% ησλ ειηώλ πνπ εηζάγνληαη ζηε Ρνπκαλία πξνέξρνληαη θπξίσο από ηελ Σνπξθία, είλαη ρακειήο πνηόηεηαο (θπξίσο νη καύξεο ειηέο νη νπνίεο πθίζηαληαη ηε δηαδηθαζία ηνπ «βαςίκαηνο») θαη ζε ζπζθεπαζίεο πιαζηηθέο, πνπ ζύκθσλα κε ην επξσπατθό θαλνληζκό, ηέηνηνπ είδνπο ζπζθεπαζίεο απαγνξεύνληαη. Καηά 95% νη ειηέο εηζάγνληαη ζε ρύκα κνξθή, ρσξίο ηελ θαηάιιειε ζαιακνύξα θαη ρσξίο λα έρνπλ ππνζηεί ηελ θαηάιιειε δηαδηθαζία απνζηείξσζεο θαη νη ππόινηπεο ζε βάδα, θνλζέξβεο. Οη ηηκέο ησλ ηνπξθηθήο πξνέιεπζεο ειηώλ αληηζηνηρνύλ ζε θάησ ηνπ εκίζεσο ησλ ηηκώλ ησλ ειιεληθώλ ειηώλ. Οη ειηέο πνπ θαηαλαιώλνληαη είλαη θαηά 85-90% ειηέο καύξεο, όρη θπζηθέο αιιά ειηέο κεηά από ζπγθεθξηκέλε ρεκηθή δηαδηθαζία γηα ηε κεηαηξνπή ηνπο ζε καύξεο, ηηο ιεγόκελεο CONFIT. ύκθσλα κε ηηο θαηαλαισηηθέο ζπλήζεηεο ησλ Ρνπκάλσλ, πξνηηκώληαη νη καύξεο, ζθιεξέο θαη γιπθείεο ειηέο, δειαδή κε όζε ιηγόηεξε άικε ζηε ζαιακνύξα ζπζθεπαζίαο. πκπεξαζκαηηθά, ζεσξνύκε όηη ππάξρεη ζεκαληηθό πεξηζώξην επαλαηνπνζέηεζεο ηνπ πξντόληνο, ηδηαίηεξα ζε ζπγθεθξηκέλα ηκήκαηα delicatessen ησλ ζνύπεξ κάξθεη, ελδερνκέλσο καδί κε νξηζκέλα άιια θνλζεξβνπνηεκέλα / δηαηεξεκέλα ηξόθηκα (ι.ρ. έηνηκα θαγεηά θαη παξαζθεπάζκαηα ιαραληθώλ, ςαξηώλ θαη θξεάησλ, ληνικαδάθηα, πηπεξηέο, ηνπξζηά, κεδέδεο θιπ.). Ηδηαίηεξε πξννπηηθή εκθαλίδεηαη επίζεο, από πιεξνθνξίεο καο από ηελ αγνξά, ζην 17

18 πεδίν ησλ μεξώλ θαξπώλ (ηδηαίηεξα θπζηίθη Αηγίλεο) θαη ζε απνμεξακέλα θξνύηα / δαραξώδε παξαζθεπάζκαηα θξνύησλ. Οη ζπλνιηθέο ξνπκαληθέο εηζαγσγέο θεθαιαίνπ 20 αλήιζαλ ζε 81,9 εθαη. ην 2005, παξνπζηάδνληαο κέζε εηήζηα αύμεζε 30,8% ηελ ηειεπηαία ηεηξαεηία. (ζη) Πξντόληα αξηνπνηΐαο: Αλαθεξόκαζηε εδώ ζε πξντόληα βαζηζκέλα ζηε δύκε, ζε ηύπν ζπλνδεπηηθνύ κεδέ, ζε εηδηθά ηκήκαηα ησλ κεγάισλ αιπζίδσλ. ηελ θαηεγνξία ησλ πξντόλησλ αξηνπνηΐαο (θεθάιαην 19 ηνπ δαζκνινγίνπ) ην 2005 πξαγκαηνπνηήζακε εμαγσγέο ύςνπο 296 ρηι., πνπ δελ εκθαλίδνπλ σζηόζν απμεηηθέο ηάζεηο ηα ηειεπηαία ρξόληα (ην 2004 είραλ αλέιζεη ζε 539,5 ρηι. θαη ην 2003 ζε 521 ρηι. ). Ζ εγρώξηα αγνξά είλαη αξθεηά αλεπηπγκέλε, κε αμηόινγε εγρώξηα παξαγσγή ηνπ θιάδνπ αξηνπνηΐαο / δαραξνπιαζηηθήο (92 ρηι. ηόλνη, θαη 437 ρηι. ηόλνη ςσκηνύ ην 2005), ελώ νη εηζαγσγέο εκθαλίδνπλ κέζε εηήζηα αύμεζε 39,7% ηελ ηειεπηαία ηεηξαεηία (60 εθαη. ην 2005). Ζ δήηεζε ζηξέθεηαη θπξίσο ζε ηππνπνηεκέλα ςσκηά, κπηζθόηα, θξνπαζάλ, παξαζθεπάζκαηα δεκεηξηαθώλ θιπ., όκσο ε δήηεζε θξέζθσλ ή πεξίπνπ θξέζθσλπξντόλησλ αξνπνηΐαο ζηα ηκήκαηα delicatessen ησλ κεγάισλ θαηαζηεκάησλ παξνπζηάδεη ηδηαίηεξν ελδηαθέξνλ θαη πξνπηηθέο αλάπηπμεο. (δ) Οηλνπλεπκαηώδε: ε εηδηθά ηκήκαηα delicatessen, ή κηθξέο θάβεο πνπ ιεηηνπξγνύλ εληόο ησλ κεγάισλ θαηαζηεκάησλ, ζεσξνύκε όηη ζα κπνξνύζαλ λα ηνπνζεηεζνύλ επηιεγκέλα ειιεληθά πνηά, όπσο θξαζηά θαη νύδν, ηα νπνία έρνπλ ακειεηέα παξνπζία ζηελ εδώ αγνξά. Ζ αγνξά εκθαλίδεη ζεκαληηθέο πξννπηηθέο, κε κέζε εηήζηα αύμεζε ησλ εηζαγσγώλ ηεο ηάμεο ηνπ 30,2% ηελ ηειεπηαία ηεηξαεηία (εηζαγσγέο 58,3 εθαη. ην 2005), ελώ, θαίηνη ππάξρεη αμηόινγε εγρώξηα παξαγσγή νίλσλ, ππάξρεη δπλαηόηεηα ηνπνζέηεζεο νξηζκέλσλ επώλπκσλ ειιεληθώλ εηηθεηώλ θξαζηνύ, θαζώο θαη νύδνπ, ζε εηδηθά ηκήκαηα ησλ κεγάισλ αιπζίδσλ. Γηεπθξηλίδνπκε γηα ην θξαζί, όηη δεδνκέλεο ηεο αμηόινγεο εγρώξηαο παξαγσγήο, ε πξνζπάζεηά καο ζα πξέπεη λα επηθεληξσζεί απνθιεηζηηθά ζε κεξηθά επηιεγκέλα, εμαηξεηηθήο πνηόηεηαο εκθηαισκέλα ειιεληθά θξαζηά. Γηα ην νύδν, πξντόλ ζρεδόλ άγλσζην ζηελ εδώ αγνξά, ππάξρνπλ πξννπηηθέο δεδνκέλνπ όηη θαηαλαιώλνληαη ζεκαληηθέο πνζόηεηεο εγρώξηα παξαγόκελσλ απνζηαγκάησλ ηύπνπ «ηζίπνπξνπ», ην νπνίν κπνξεί λα ζεσξεζεί παξεκθεξέο πξντόλ, ελώ ππάξρεη κία ζρεηηθή θήκε ηνπ νύδνπ, σο παξαδνζηαθνύ ειιεληθνύ απνζηάγκαηνο. Ζ επθαηξία γηα ηα ειιεληθά θξαζηά θαη ινηπά νηλνπλεπκαηώδε έγθεηηαη ζην γεγνλόο όηη κεηά ηελ εηζδνρή ηεο Ρνπκαλίαο ζηελ Δ.Δ., ζα απαιεηθζνύλ αθ ελόο νη δαζκνί ζηηο εηζαγσγέο θνηλνηηθώλ πξντόλησλ, ελώ αθ εηέξνπ ζα ππάξμεη ζεκαληηθή αύμεζε ζηνπο εηδηθνύο θόξνπο πνπ επηβάιινληαη ζηα εγρώξηα παξαγόκελα -θαη ζπλεπώο ζην θόζηνο ηνπο- πνπ ζα νδεγήζεη ζε εμίζσζε ησλ ηηκώλ ηεο εγρώξηαο κε ηελ δηεζλή αγνξά, θαη ζα επλνήζεη ηηο εηζαγσγέο θνηλνηηθώλ θαη ειιεληθώλ ελδερνκέλσο- πξντόλησλ. εκεηώλνπκε όηη νη εμαγσγέο καο πνηώλ (θεθάιαην 22 ηνπ δαζκνινγίνπ) αλέξρνληαη ζε ζρεηηθά ρακειά επίπεδα (κόιηο 1,1 εθαη. ην 2005, έλαληη 1,53 εθαη. ην 2004 θαη 1,2 εθαη. ην 2003), ελώ απαξηίδνληαη θπξίσο από κπξάληπ, ιηγνζηά ιηθέξ, νπίζθη. ηελ παξνύζα κειέηε επηζπλάπηνληαη πίλαθεο θύξησλ ειιεληθώλ εμαγσγώλ ηξνθίκσλ, πνηώλ & αγξνηηθώλ πξντόλησλ ζηε Ρνπκαλία, πεξηόδνπ (ζηνηρεία Δ..Τ.Δ.), θαζώο θαη πίλαθεο θαη γξαθήκαηα αληαγσληζκνύ γηα επηιεγκέλα ειιεληθά ηξόθηκα, πνηά θαη αγξνηηθά πξντόληα (ξνπκαληθά ζηνηρεία, έηνπο 2005). 18

19 19