ΦΡΟΝΤΙΔΑ ΠΑΙΔΙΩΝ ΜΕ ΣΔ 1 ΣΤΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΚΑΙ ΣΤΟ ΣΠΙΤΙ

Transcript

1 ΦΡΟΝΤΙΔΑ ΠΑΙΔΙΩΝ ΜΕ ΣΔ 1 ΣΤΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΚΑΙ ΣΤΟ ΣΠΙΤΙ Κοτσάνη Κωνσταντία MSc ΤΕ Νοσηλεύτρια, Παιδιατρική κλινική Π.Γ.Ν.ΑΧΕΠΑ, ειδικότητα παιδιατρικής νοσηλευτικής, εξειδίκευση USA τομέας Κ/Χ.

2 ΦΡΟΝΤΙΔΑ Η έννοια της φροντίδας είναι πολυδιάστατη. Το κάθε άτομο διαμορφώνει συγκεκριμένη στάση για την φροντίδα ανάλογα με το κοινωνικό πλαίσιο στο οποίο μεγαλώνει, τις θρησκευτικές του πεποιθήσεις και το πολιτισμικό περιβάλλον στο οποίο ανήκει.

3 ΦΡΟΝΤΙΔΑ = ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗ Η φροντίδα αποτελεί τη βάση της νοσηλευτικής Η Νοσηλευτική αφορά παροχή νοσηλευτικής φροντίδας σε ανθρώπους με στόχο την προστασία και την προαγωγή της υγείας, την εφαρμογή θεραπευτικών μέσων κατά την ασθένεια και την αποκατάσταση καθώς και υποστήριξη για ένα ειρηνικό θάνατο. Ως τέχνη η νοσηλευτική εκφράζεται μέσω των ενεργειών του νοσηλευτή, με επίκεντρο την ανθρώπινη επαφή.

4 ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗ = ΛΕΙΤΟΥΡΓΗΜΑ Στη καθημερινή πρακτική ο νοσηλευτής πρέπει να ερευνά και να υιοθετεί αξίες και λειτουργίες. Η νοσηλευτική λόγω του ανθρωποκεντρικού της χαρακτήρα θεωρείται ότι ανήκει στην κατηγορία των επαγγελμάτων εκείνων που χαρακτηρίζονται ως λειτουργήματα. Βέβαια ο χαρακτηρισμός αυτός εκτός του ότι είναι ιδιαίτερα τιμητικός για επάγγελμα του, προσδίδει και μία ιδιαίτερη ευθύνη.

5 ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΑΝΑΔΡΟΜΗ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ ΦΡΟΝΤΙΔΑΣ ΙΠΠΟΚΡΑΤΗΣ ΠΛΑΤΩΝ Βυζαντινή περίοδο Rogers Peplau φροντίδα πρώτος την περίγραψε ο Ιπποκράτης, φροντίδα ενώ την επεξεργάστηκε και την παρουσίασε περαιτέρω στα έργα του ο Πλάτωνας Νοσηλευτική φροντίδα επηρεασμένη από την χριστιανική διδασκαλία. Αναλαμβάνουν κυρίως μοναχοί και μοναχές φρόντιζαν άτομα που χρειάζονταν βοήθεια σπίτι τους, σε ιδρύματα όπως νοσοκομεία, γηροκομεία και πτωχοκομεία Νοσηλευτική επιστήμη έχει σκοπό να υπηρετεί τους ανθρώπους. Χαρακτηρίζεται ως οργανωμένο θεμέλιο γνώσης, η οποία αποκτάται με την επιστημονική έρευνα. Νοσηλευτική υπηρεσία προς τους ανθρώπους η οποία ανυψώνει την ίαση και την υγεία με ανθρωπιστικές μεθόδους.

6 ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΑΝΑΔΡΟΜΗ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ ΦΡΟΝΤΙΔΑΣ(2) Johnson Roy King Leininger Π.Ο.Υ μοντέλο της Νοσηλευτική ορίζεται ως εξωτερική δύναμη η οποία βοηθά το άτομο να κατορθώσει να έχει ισορροπία & σταθερότητα. Νοσηλευτική ως επιστήμη ενδιαφέρεται για την κατανόηση της διεργασίας της ζωής, η οποία προάγει την προσαρμογή και την υγεία, με σκοπό να επηρεάσει θετικά την υγεία. Νοσηλευτική ως επιστημονική & επαγγελματική πειθαρχία. Η Νοσηλευτική επικεντρώνεται στην φροντίδα των ατόμων με σκοπό την προαγωγή της υγείας, την διατήρησή της, και την φροντίδα των ασθενών. αρχές της διαπολιτισμικής νοσηλευτικής φροντίδας αφορά όλες τις δραστηριότητες και τις ανάγκες ενός ατόμου την ικανοποίηση των οποίων αναλαμβάνουν ανάλογα με την περίπτωση οι επαγγελματίες Νοσηλευτές. «φροντίδα» Αποτελεί ένα πανανθρώπινο χαρακτηριστικό, μια ανθρώπινη συμπεριφορά που υφίσταται από τότε που υπάρχει ο άνθρωπος στη γη»

7 Η έννοια της φροντίδας είναι πολυδιάστατη Υπάρχει στενή σύνδεση μεταξύ φροντίδας, κουλτούρας και κοινωνικών δομών. Η φροντίδα αποτελεί παγκόσμιο φαινόμενο, όμως ο τρόπος & οι διαδικασίες που αυτή εκφράζεται διαφέρουν από πολιτισμό σε πολιτισμό Κάθε νοσηλευτική κατάσταση, περιλαμβάνει ανάγκες & συμπεριφορές φροντίδας οι οποίες είναι πολιτισμικά καθορισμένες Πολιτισμικές διαφορές σε πεποιθήσεις, αξίες και δραστηριότητες φροντίδας, αντικατοπτρίζουν διαφορές στην παροχή νοσηλευτικής φροντίδας.

8 Το διαπροσωπικό μοντέλο φροντίδας παιδιού Το οποίο συντίθεται από τέσσερις αλληλοδιαδεχόμενες φάσεις: 1. Προσανατολισμός, η αμοιβαία γνωριμία μεταξύ επαγγελματία και παιδιού, διαπροσωπική σχέση 2. Ταύτιση, 3. Φειδώ και 4. Απόσπαση. Ο νοσηλευτής μαθαίνει σ αυτό το διάστημα τις ατομικές ανάγκες και συνήθειες του παιδιού που πρέπει να φροντίσει και αντιστρόφως μαθαίνουν και οι δύο ποιες πράξεις συμπεριλαμβάνει αυτή η φροντίδα.

9 ΣΑΚΧΑΡΩΔΗΣ ΔΙΑΒΗΤΗΣ ΤΥΠΟΥ 1 Η διάγνωση του τύπου 1 διαβήτη, ευρέως γνωστού ως νεανικού διαβήτη, από μόνη της δημιουργεί ένα σοκ τόσο στα ίδια τα παιδιά όσο και στους γονείς. Εμφανίζεται συνήθως στην ηλικία μεταξύ 11 και 13 ετών. Τα παιδιά με διαβήτη τύπου 1 καλούνται να αντιμετωπίσουν μια δύσκολη πραγματικότητα, πρέπει να ελέγχουν σε όλη τη ζωή τους τα επίπεδα του σακχάρου στο αίμα τους και να προσπαθούν για την καλή ρύθμισή τους.

10 Ο ΣΔ είναι το συχνότερο ενδοκρινικό νόσημα στα παιδιά (αναλογία 2/1.000) και τους εφήβους (5/1.000), με τα διαβητικά παιδιά σχεδόν πάντα ινσουλινοπενικού τύπου (τύπου 1) να αποτελούν το 5% του ολικού διαβητικού πληθυσμού. Η νόσος οφείλεται στην ανεπαρκή έκκριση ινσουλίνης από το πάγκρεας ή τη μειωμένη δραστικότητά της. Τα περισσότερα παιδιά πάσχουν από συμπτώματα όπως πολυουρία, νυκτουρία, πολυδιψία, πολυφαγία ή ανορεξία και απώλεια βάρους. Οι επιπλοκές από την ινσουλινοθεραπεία (υπογλυκαιμία, λιποδυστροφία) και από τη νόσο (μικρομακροαγγειοπάθεια,) μπορούν ενδεχομένως να προληφθούν αν ο έλεγχος του ΣΔ είναι σωστός

11 Εκπαίδευση παιδιού με ΣΔ1 Μετάδοση γνώσεων Eκπαίδευση σε δεξιότητες Oικοδόμηση αυτοεκτίμησης «η διαδικασία μάθησης μέσω της οποίας άτομα ή ομάδες ατόμων υιοθετούν συμπεριφορές που ευνοούν την προαγωγή, διατήρηση ή αποκατάσταση της υγείας»last JM. Dictionary of epidemiology. 2001

12 Οι επιδιώξεις του νοσηλευτή συγκεκριμενοποιούνται στους εξής βασικούς στόχους: 1. Ευαισθητοποίηση 2. Παροχή γνώσεων 3. Ιεράρχηση αξιών 4. Αλλαγή απόψεων 5. Λήψη αποφάσεων 6. Αλλαγή συμπεριφοράς 7. Αλλαγή περιβάλλοντος

13 O Νοσηλευτής-Εκπαιδευτής γενικές γνώσεις, ειδικές-παιδαγωγικές δεξιότητες επικοινωνίας ενεργητικότητα και η διάθεση, υπομονή, κριτική ικανότητα, παιδαγωγική κατάρτιση, δεξιοτεχνία στη μη λεκτική επικοινωνία Η μη λεκτική επικοινωνία είναι ένα σημαντικό κλειδί Παράγοντες που επηρεάζουν: ηλικία του παιδιού φυσική κατάσταση των συμμετεχόντων στην αγωγή υγείας (αναπηρίες), διάθεση, τα κίνητρα και η ψυχολογία του.

14 Οι τέσσερις στόχοι του νοσηλευτή στο ΣΔ1 παιδί

15 Σκοπός του Παιδιατρικού Νοσηλευτή στο ΣΔ είναι να προστατεύει και να προωθεί τα δικαιώματα και την υγεία των παιδιών, να παρέχει ειδικές υπηρεσίες υγείας και φροντίδας να ανταποκρίνεται στις ανάγκες των παιδιών και των οικογενειών τους πρέπει να εργάζεται σε συνεργασία με το παιδί και τους γονείς ειδική και ατομική προσέγγιση σε φυσικές, ψυχολογικές, πνευματικές και κοινωνικές ανάγκες του παιδιού χρειάζεται ειδικές γνώσεις και ειδικευμένες δεξιοτεχνίες για να ικανοποιήσει αυτές τις ανάγκες και απαιτήσεις

16 ΣΤΟΧΟΙ ΤΟΥ ΝΟΣΗΛΕΥΤΗ ΣΤΟ ΣΔ1 ΠΑΙΔΙ αυτοπεποίθηση / συναισθηματική διαχείριση φαρμακευτική αγωγή αυτοπαρακολούθηση (της γλυκόζης του αίματος ) διατροφή σωματική δραστηριότητα ή άσκηση 16

17 Εκπαίδευση στο νοσοκομείο και κατ οικον Ο σχεδιασμός και η υλοποίηση ενός προγράμματος σακχαρώδη διαβήτη είναι σπουδαίας σημασίας καθώς συμβάλει στην πρόληψη σε όλα τα επίπεδα, η οποία πρόληψη αποτελεί τον πρωταρχικό στόχο της κοινοτικής νοσηλευτικής. Η κοινοτική νοσηλευτική είναι ο κλάδος της νοσηλευτικής που σκοπό έχει να αντιμετωπίσει τις ανάγκες υγείας των ατόμων, οικογενειών, ομάδων και κοινοτήτων στο φυσικό τους περιβάλλον.

18 Ατομική Διδασκαλία «πρόσωπο με πρόσωπο». Μπορεί να διεξαχθεί τόσο στο νοσοκομείο όσο και στο σπίτι σε προγράμματα αγωγής υγείας στο νοσοκομείο ή κατά τη νοσηλεία κατ οίκον. Μπορεί να σχεδιαστεί με πλήθος τεχνικών, όπως διάλεξη, συζήτηση και οπτικοακουστικά μέσα. Σαν μειονέκτημα θα μπορούσε να αναφερθεί το γεγονός ότι έχει μικρή αποδοτικότητα από την πλευρά του συνόλου και του κοινού καλού, καθώς εκπαιδεύεται μόνο ένα άτομο. Μέσα μαζικής επικοινωνίας μπορούν να χρησιμοποιηθούν από το νοσηλευτή στα πλαίσια της αγωγής υγείας προκειμένου να εμπλουτίσει τις άλλες εκπαιδευτικές μεθόδους. Τα πιο συνήθη ΜΜΕ είναι η τηλεόραση, το ραδιόφωνο, ο ημερήσιος και περιοδικός τύπος, τα βιβλία και οι διαφημίσεις σε δημόσιους - ανοιχτούς χώρους.

19 Χρήση ηλεκτρονικών υπολογιστών Ο όρος «προγραμματισμένη εκμάθηση» στηρίζεται σε ειδικές μηχανές εκμάθησης, σε προγραμματισμένα τεστ και σε ειδικά προγράμματα ηλεκτρονικών υπολογιστών. Τηλενοσηλευτική και ΣΔ Ανάπτυξη ικανοτήτων αποτελεί μια εκπαιδευτική μέθοδο που στηρίζεται στην επίδειξη διαφόρων πρακτικών μεθόδων. Οι γονείς που δείχνουν στα παιδιά τους τη χρήση ενέσιμης ινσουλίνης και πολλά άλλα αποτελούν δραστηριότητες, η εκμάθηση των οποίων στηρίζεται στην ανάπτυξη των κατάλληλων ικανοτήτων και στην πρακτική τους εξάσκηση.

20 Παιδί -ένεση Για ένα παιδί, το άλγος που σχετίζεται με μια ένεση, μπορεί να γίνεται αντιληπτό ως τιμωρία και όλες οι διαδικασίες που αφορούν στη θεραπεία της ασθένειας να του δημιουργούν την αίσθηση ότι είναι διαφορετικό από τα παιδιά, ότι είναι προβληματικό. Όταν η ασθένεια είναι χρόνια όλα αυτά τα συναισθήματα εντείνονται.

21 Το παιδι ΣΔ τύπου1 = καθημερινή χορήγηση ινσουλίνης σε ενέσιμη μορφή. Η προτεινόμενη θεραπευτική αγωγή που συστήνεται για τη διαχείριση και τη θεραπεία του ΣΔ είναι σύνθετη και απαιτητική, Ο καθημερινός έλεγχος των επιπέδων γλυκόζης στο αίμα (τουλάχιστον 4 φορές την ημέρα), ο έλεγχος και η ρύθμιση της πρόσληψης υδατανθράκων, η συχνή χορήγηση ινσουλίνης (3 4 ενέσεις την ημέρα ή έγχυση από αντλία), η αλλαγή των δόσεων ινσουλίνης ώστε να ταιριάζει με τα μοντέλα διατροφής και δραστηριότητας, καθώς και ο ελεγχος των ούρων για κετόνες.

22 Τέσσερις βασικές κατηγορίες στρες για τα παιδιά και τους εφήβους με ΣΔ Οι άνθρωποι (φίλοι,οικογένεια,από το σχολείο), ο εαυτός (προσωπικές απογοητεύσεις και αποτυχίες, σωματικά μειονεκτήματα, ανία), το περιβάλλον (σχολείο, εργασία), καθώς και μια κατηγορία που αναφέρεται στην ανυπαρξία στρεσογόνων παραγόντων και την ασάφεια (για παράδειγμα, απαντήσεις όπως «δεν είμαι σίγουρος(η)» ή «διάφορα πράγματα»). Σύμφωνα με τους Hema et al, οι τρόποι αντιμετώπισης αφορούν σε τρία γενικά θέματα: Υποταγή, προσωπική ευθύνη και ασάφεια.

23 Παιδοκεντρικό πρόγραμμα διαχείρισης Οι ειδικοί και οι γονείς θα πρέπει να παρέχουν κατάλληλες για το παιδί πληροφορίες σχετικά με τη φροντίδα και τη διαχείριση του ΣΔ1. Παιδοκεντρικά πλαίσια, τα παιδιά και οι έφηβοι θα μπορούν να θέτουν ερωτήσεις ελεύθερα σχετικά με το πρόβλημά τους και την επίλυσή του, καθώς και προγράμματα που να επιτρέπουν τα νέα άτομα να αναπτύξουν ικανότητες διαχείρισης και να μοιραστούν τις εμπειρίες τους

24 Η ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ ΜΠΡΟΣΤΑ ΣΤΗΝ ΥΓΕΙΑ ΚΑΙ ΤΗΝ ΑΣΘΕΝΕΙΑ Είναι το βασικό σύστημα στο οποίο η συμπεριφορά και η φροντίδα υγείας μαθαίνονται, επιλέγονται, αποκτώνται και προάγονται. Σύμφωνα με μελέτες, η κοινωνία έχει καθιερώσει την οικογένεια ως τη μονάδα υγείας και έχει καθορίσει τις νόμιμες ευθύνες της και τα δικαιώματα σε σχέση με την υγεία και την αυτοφροντίδα.

25 Η ψυχολογική κατάσταση του παιδιού με ΣΔ1 και της οικογένειάς του Είναι αμφίδρομη και δημιουργεί ένα φαύλο κύκλο. Δηλαδή, η πάθηση αυτή καθ εαυτή επηρεάζει την ψυχολογική κατάσταση των παιδιών, που επιδρά στην ψυχολογική κατάσταση των γονέων, η οποία, τελικά, επηρεάζει τη διάθεση του παιδιού και την πορεία του ΣΔ. Έρευνες που διενεργούνται είναι απαραίτητο να επικεντρώνονται όχι μόνο στις ανάγκες των πασχόντων παιδιών, αλλά και σε αυτές των γονέων τους, καθώς έτσι μπορεί να επιτευχθεί καλύτερος έλεγχος και του ΣΔ.

26 Η οικογένεια και ο γλυκαιμικός έλεγχος των παιδιών Η υψηλότερη συνεργατική εμπλοκή, ειδικά μεταξύ των πρωταρχικών φροντιστών (όπως είναι οι γονείς), επηρεάζει θετικά μια πληθώρα παραγόντων σχετικών με το ΣΔ τύπου 1, την προσκόλληση, το γλυκαιμικό έλεγχο, τις οικογενειακές διαμάχες, την κατάθλιψη, την αυτο-αποτελεσματικότητα και την ποιότητα ζωής.

27 Η επίδραση της οικογένειας στον έλεγχο του σακχαρώδους διαβήτη Η έρευνα των Sherifali et al έδειξε ότι τα γονεϊκά μοντέλα δεν συσχετίζονται με τον έλεγχο του ΣΔ τύπου 1 των παιδιών, ενώ συσχετίζονται μόνο αδύναμα με την ποιότητα της ζωής των ίδιων και των παιδιών τους. H μελέτη των Liakopoulou et al, οι οποίοι επισημαίνουν ότι η εκδήλωση των συναισθημάτων των μητέρων (όπως τα επικριτικά σχόλια, η εχθρότητα και η συναισθηματική υπερεμπλοκή) σχετίζεται με το μεταβολικό έλεγχο στον παιδικό ΣΔ. Συγκεκριμένα, η συναισθηματική υπερεμπλοκή σχετίζεται με το χαμηλό μεταβολικό έλεγχο.

28 Η επίδραση της οικογένειας στον έλεγχο του σακχαρώδους διαβήτη (2) Τέλος, μελέτες δείχνουν ότι οι οικογένειες στις οποίες ο ΣΔ του παιδιού δεν ελεγχόταν επαρκώς παρουσίαζαν περισσότερη εμπλοκή. Σε επίπεδο οργανισμού τα επίπεδα λιπαρών οξέων, που εκτιμήθηκαν ως μέτρο για το stress του παιδιού, αυξάνονταν όταν αυτό ήταν παρόν σε διαμάχη μεταξύ των γονέων, ενώ τα αντίστοιχα των γονέων μειώνονταν. Τονίζεται ότι η επίλυση της διαμάχης από το παιδί μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο για την υγεία του.

29 Οι φάσεις διαχείρισης της διάγνωσης από τους γονείς Έξι φάσεις που περνούν οι γονείς Η δυσπιστία (όπου οι γονείς αμφισβητούν τη διάγνωση), η έλλειψη ενημέρωσης και η ενοχή (όπου οι γονείς αναζητούν την αιτία της ασθένειας του παιδιού τους και αισθάνονται ενοχές), η εκμάθηση της φροντίδας, η κανονικοποίηση (πλέον έτοιμοι να επιστρέψουν σπίτι τους μαζί με το παιδί που πάσχει από ΣΔ), η αβεβαιότητα (η οποία σχετίζεται με τις αλλαγές που οι απαραίτητες φροντίδες επιβάλλουν στην καθημερινότητα της οικογένειας) και η αναδιοργάνωση (όπου οι γονείς προσαρμόζονται στη διάγνωση και τη φροντίδα του παιδιού)

30 Συναισθήματα γονέων με ΣΔ1 παιδί Δεδομένα μελέτης έδειξαν ότι ένα παιδί με ΣΔ μπορεί να επηρεάσει τις σχέσεις του ζευγαριού, οδηγώντας ακόμη και σε διαζύγιο, κυρίως εξαιτίας του διαρκούς stress λόγω της πάθησης. Κανένας από τους γονείς, εκτός από έναν πατέρα που έπασχε και εκείνος από ΣΔ τύπου 1, δεν είχε αποδεχθεί εξ ολοκλήρου τη διάγνωση του ΣΔ στο παιδί. Τόσο οι μητέρες όσο και οι πατέρες βίωναν θυμό και ενοχή, ψυχοκοινωνική στενοχώρια συμπτώματα άγχους και κατάθλιψης.

31 Συναισθήματα παιδιού με ΣΔ1 Μερικοί γονείς παρομοίαζαν την εμπειρία τους ως αυτή σαν ένα τρενάκι του τρόμου. Όλα αυτά δεν αφήνουν ανεπηρέαστο και το πάσχον παιδί, του οποίου τόσο η πάθηση όσο και η ψυχική διάθεση μεταβάλλονται μέσα από την αλληλεπίδραση με τα μέλη της οικογένειάς του. Οι γονείς ή ο γονέας που φέρουν την κληρονομική επιβάρυνση για το ΣΔ μπορεί να αποδίδουν στον εαυτό τους μεγαλύτερες ευθύνες, εντονότερη την ενοχή και την αυτοκατηγορία

32 Συναισθήματα παιδιού με ΣΔ1 (2) Από τους εφήβους, το 26% ένιωθαν ότι οι γονείς τους ήταν υπερπροστατευτικοί, το 36% ότι οι γονείς τους ανησυχούσαν υπερβολικά το 22% ότι οι γονείς συμπεριφέρονταν συχνά ή συνέχεια σαν να είχαν οι ίδιοι ΣΔ. Όσο πιο πολύ χειριστικοί ανέφεραν οι έφηβοι ότι είναι οι γονείς τους, τόσο υψηλότερα επίπεδα γλυκοζυλιωμένης αιμοσφαιρίνης είχαν και τόσο συχνότερα επεισόδια διαβητικής κετοξέωσης αντιμετώπιζαν. (BOWES S, LOWES L, WARNER J, GREGORY JW. Chronic sorrow in parents of children with type 1 diabetes. J Adv Nurs 2009, 65: )

33 Διαβήτης, εργασία και σχολείο Σύμφωνα με μελέτες, το 25% των παιδιών και των εφήβων απέκρυπταν την κατάστασή τους στο σχολείο το 85% αυτών ανέφεραν ότι ο ΣΔ επηρεάζει την οικογενειακή τους ζωή, το 44% ένας από τους γονείς έπρεπε να αλλάξει την εργασία το 47% των οικογενειών ανήκαν σε οργανισμούς ΣΔ το 56% αισθάνονταν ότι αυτοί οι οργανισμοί μπορούσαν με τις δραστηριότητές τους να βελτιώσουν την προσαρμογή των παιδιών τους στη σχολική ζωή το 16% των γονέων θεωρούσαν ότι δεν είχαν επαρκείς πληροφορίες σχετικά με την ασθένεια. (AMILLATEGUI B, CALLE JR, ALVAREZ MA, CARDIEL MA, BARRIO R. Identifying the special needs of children with type 1 diabetes in the school setting. An overview of parents perceptions. Diabet Med 2007, 24: )

34 ΤΟ ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑ ΤΗΣ ΝΤΡΟΠΗΣ Ο κοινωνικός παράγοντας που πυροδοτεί το συναίσθημα της ντροπής είναι το «βλέμμα του άλλου», το βλέμμα της κοινότητας. Μερικοί γονείς είναι αυτό καθ εαυτό το στίγμα της ασθένειας, το στίγμα της «αποτυχίας» του ρόλου τους ως γονείς-προστάτες των παιδιών τους.

35 Στόχος αυτοελέγχου ιατρικής ομάδας Πρωταρχικός στόχος του ελέγχου του διαβήτη είναι η ικανονικοποίηση των επιπέδων γλυκόζης στο αίμα, με επιπλέον θεραπευτικούς στόχους την ικανονικοποίηση των λιπιδίων και την διαχείριση της πίεσης του αίματος, για να αποφευχθούν οξείες και μακροπρόθεσμες επιπλοκές. (American Diabetes Association, 2012, Chomutare et al., 2011, Paulweber, et al., 2010, Sibal, 2009) 35

36 Η αξία του αυτοελέγχου στο Σακχαρώδη Διαβήτη και η αυτοφροντίδα του Η διαχείριση των χρόνιων ασθενειών αποτελεί ένα σημαντικό ζήτημα για τη δημόσια υγεία Στη θεωρία της αυτοδιαχείρισης η επίλυση των προβλημάτων έχει αναγνωριστεί ως η διαδικασία με την οποία κάποιος μεταφράζει τεχνικές αυτοδιαχείρισης σε πραγματική αυτοδιαχείριση (Institute for Health and Aging, 1996) Η διατήρηση της εντατικής θεραπείας του διαβήτη, ωστόσο, είναι δύσκολη. 36

37 Φροντίζω σημαίνει άγγιγμα σημαίνει πρόληψη σημαίνει κατανόηση σημαίνει αγάπη