Σειρά τροφίμων εμπλουτισμένων με φυτικές στερόλες που αποδεδειγμένα μειώνουν αποτελεσματικά τη χοληστερόλη

Transcript

1 Σειρά τροφίμων εμπλουτισμένων με φυτικές στερόλες που αποδεδειγμένα μειώνουν αποτελεσματικά τη χοληστερόλη Η παρούσα έκδοση απευθύνεται σε Επαγγελματίες Υγείας

2 Περιεχόμενα 02 Εισαγωγή 03 Διατροφή, τρόπος ζωής και πρόληψη καρδιαγγειακών νοσημάτων 04 Φυτικές στερόλες - πού βρίσκονται 05 Αποδεδειγμένη δράση στη μείωση της χοληστερόλης 06 Μηχανισμός δράσης των φυτικών στερολών 07 Δοσολογία - συνιστώμενες ποσότητες 08 Διεθνείς διατροφικές οδηγίες και φυτικές στερόλες 09 Ασφάλεια φυτικών στερολών 10 Αποτελεσματικότητα φυτικών στερολών σε διάφορους πληθυσμούς 11 Αποτελεσματική δράση σε συνδυασμό με στατίνες 12 Υποστήριξη της συμμόρφωσης ασθενών στην αλλαγή διατροφής & τρόπου ζωής 13 Συχνές ερωτήσεις 14 Συχνές ερωτήσεις 15 Bιβλιογραφία 16 Σχετικά με τα προϊόντα Becel pro-activ

3 Εισαγωγή Τα καρδιαγγειακά νοσήματα (ΚΑΝ) αποτελούν τη βασική αιτία θανάτων παγκοσμίως. Περίπου 80% των καρδιαγγειακών νοσημάτων μπορούν να προληφθούν με αλλαγές στον τρόπο ζωής, υιοθέτηση ενός υγιεινού διαιτολογίου, αύξηση της φυσικής δραστηριότητας και διακοπή του καπνίσματος, για σημαντική μείωση του κινδύνου θνησιμότητας 1. Η στεφανιαία νόσος αποτελεί την κυριότερη μορφή καρδιαγγειακού νοσήματος. Η αυξημένη LDL - χοληστερόλη είναι ευρέως αποδεκτή ως ένας από τους κυριότερους παράγοντες κινδύνου για την εμφάνιση στεφανιαίας νόσου. Στην Ελλάδα, 39,9% των ανδρών και 35,2% των γυναικών έχουν υψηλά επίπεδα χοληστερόλης 2. Τόσο η φαρμακευτική αγωγή αλλά και η βελτίωση της διατροφής μπορούν να μειώσουν τα επίπεδα χοληστερόλης και να συμβάλουν στην πρόληψη της στεφανιαίας νόσου. Πολλοί παράγοντες του διαιτολογίου και του τρόπου ζωής επηρεάζουν τα επίπεδα της LDL - χοληστερόλης. Οι διατροφικές οδηγίες συστήνουν την προσθήκη ορισμένων συστατικών που μειώνουν τη χοληστερόλη, όπως οι φυτικές στερόλες. Αυτές προσφέρουν επιπρόσθετη σημαντική μείωση στην αποτελεσματικότητα μιας ισορροπημένης διατροφής, χαμηλής σε κορεσμένα λιπαρά και ελεγχόμενης συνολικής ενεργειακής πρόσληψης 3-5. Τα τρόφιμα της «πράσινης σειράς» Becel pro-activ περιέχουν φυτικές στερόλες, οι οποίες έχει αποδειχθεί ότι μειώνουν σημαντικά τα επίπεδα LDL - χοληστερόλης. Το παρόν φυλλάδιο περιέχει επιστημονικές πληροφορίες και λεπτομέρειες για την κλινική εφαρμογή των τροφίμων της «πράσινης σειράς» Becel pro-activ. Για περισσότερες πληροφορίες επισκεφθείτε το site μας: και το ειδικό κομμάτι του για τους Επαγγελματίες Υγείας. 02

4 Η διατροφή και ο τρόπος ζωής παίζουν κυρίαρχο ρόλο στη μείωση του κινδύνου εμφάνισης καρδιαγγειακών νοσημάτων Είναι κοινώς αποδεκτό ότι τα αυξημένα επίπεδα LDL - χοληστερόλης αποτελούν κύριο τροποποιήσιμο παράγοντα κινδύνου για στεφανιαία νόσο, την κύρια δηλαδή μορφή καρδιαγγειακών νοσημάτων. Παρόλα αυτά, περισσότερο από το 50% του πληθυσμού των δυτικών χωρών έχει επίπεδα χοληστερόλης πάνω από τα φυσιολογικά 6. Πολλοί παράγοντες του διαιτολογίου και του τρόπου ζωής επηρεάζουν τα επίπεδα της LDL - χοληστερόλης. Κάνοντας θετικές αλλαγές στη διατροφή, μπορεί να μειωθεί η LDL - χοληστερόλη. στα φυτικά έλαια και στις μαλακές μαργαρίνες όπως το Becel pro-activ) και παράλληλα να διατηρούμε χαμηλή την πρόσληψη των τρανς λιπαρών 7. Ο πιο αποτελεσματικός τρόπος μείωσης της χοληστερόλης μέσω της διατροφής είναι η ένταξη των φυτικών στερολών /στανολών στο διαιτολόγιο. Η κατανάλωση 2 g φυτικών στερολών καθημερινά έχει σαν αποτέλεσμα τη μείωση των επιπέδων LDL - χοληστερόλης 7-10%, σε διάστημα 2-3 εβδομάδων. Στο πλαίσιο μιας ισορροπημένης διατροφής και ενός υγιεινού τρόπου ζωής η μείωση μπορεί να φτάσει και το 15%. Για παράδειγμα, μπορούμε να αντικαταστήσουμε τα κορεσμένα λιπαρά (που υπάρχουν π.χ. στο αγελαδινό βούτυρο, στα πλήρη γαλακτοκομικά προϊόντα και στα τυριά) με πολυακόρεστα λιπαρά (που υπάρχουν Συστατικό Παράγοντες του διαιτολογίου και του τρόπου ζωής και η επίδρασή τους στα επίπεδα της LDL - χοληστερόλης Αλλαγή στην πρόσληψη /συνήθεια Η στεφανιαία νόσος έχει πολλαπλούς παράγοντες κινδύνου και η μεταβολή ενός από αυτούς ενδέχεται να έχει ή να μην έχει ευεργετικό αποτέλεσμα. Άρα, πιθανώς να χρειάζεται τροποποίηση κι άλλων παραγόντων κινδύνου για να μειωθεί ο συνολικός κίνδυνος. Επίδραση στην LDL - χοληστερόλη (κατά προσέγγιση) Σύσταση σε περίπτωση αυξημένης LDL - χολ. /αυξημένου κινδύνου για καρδιαγγειακά Στερόλες Ένταξη 2 g καθημερινά % 2 g /ημέρα Κορεσμένα λιπαρά οξέα (Μείωση πρόσληψης) -5% της ολικής ημερήσιας προσλαμβανόμενης ενέργειας Μείωση πρόσληψης < 200 mg /ημέρα -5%* <7% της ολικής ημερήσιας προσλαμβανόμενης ενέργειας Χοληστερόλη -5% <200 mg /ημέρα Σωματικό βάρος** Μείωση 5 kg -5%** Απώλεια 10% του σωματικού βάρους Διαλυτές φυτικές ίνες 5-10 g /ημέρα -5% Αύξηση πρόσληψης έως 10 g /ημέρα Έως 10% της ολικής ημερήσιας προσλαμβανόμενης ενέργειας Πολυακόρεστα λιπαρά οξέα +5% της ολικής ημερήσιας προσλαμβανόμενης ενέργειας -3%*** *Υπολογισμένο με δεδομένο baseline επίπεδο LDL - χοληστερόλης 135 mg /dl και υποθέτοντας ότι 5% της ενέργειας από κορεσμένα λιπαρά αντικαταστάθηκε από ισοθερμιδικό ποσό υδατανθράκων (Mensink et al, Am J Clin Nutr 2003) 9 **Σε περίπτωση υπέρβαρου ή παχυσαρκίας *** Υπολογισμένο με δεδομένο baseline επίπεδο LDL - χοληστερόλης 135 mg /dl και υποθέτοντας ότι 5% της ενέργειας από υδατάνθρακες αντικαταστάθηκε από ισοθερμιδικό ποσό πολυακόρεστων λιπαρών (Mensink et al, Am J Clin Nutr 2003) 9 03

5 Φυτικές στερόλες - πού βρίσκονται Οι φυτικές στερόλες είναι φυσικά συστατικά που βρίσκονται σε τρόφιμα της καθημερινής μας διατροφής, όπως σε φυτικά έλαια, σε ξηρούς καρπούς, σε σπόρους, σε φρούτα και σε λαχανικά. Η μέση ημερήσια πρόσληψη φυτικών στερολών από καθημερινά τρόφιμα ποικίλει ανάλογα με το διαιτολόγιο και υπολογίζεται σε 0,3 g ανά ημέρα περίπου. Οι δυτικοί πληθυσμοί καταναλώνουν 0,15-0,31 g φυτικών στερολών ημερησίως 14,15,16. Τα διαιτολόγια τα οποία περιλαμβάνουν άφθονα τρόφιμα πλούσια σε φυτικές στερόλες, όπως η χορτοφαγική δίαιτα, παρέχουν 0,6 g φυτικών στερολών ημερησίως 17. Η βέλτιστη ημερήσια πρόσληψη φυτικών στερολών για σημαντική μείωση της χοληστερόλης είναι 2-2,5 g. Για την επίτευξη αυτής της συνιστώμενης πρόσληψης φυτικών στερολών ημερησίως, θα χρειαζόταν η κατανάλωση υπερβολικά μεγάλων ποσοτήτων καθημερινών τροφίμων. Ποσότητες επιλεγμένων καθημερινών τροφίμων που απαιτούνται για την πρόσληψη 2 g φυτικών 18, 19, 20 στερολών 2g φυτικών στερολών = 150 μήλα* 83 πορτοκάλια* *υπολογισμένο με βάρος κάθε τροφίμου στα 100 g. 425 τομάτες* 70 φέτες ψωμί ολικής αλέσεως* 210 καρότα* 11 κούπες φιστίκια* 04

6 Αποδεδειγμένη δράση των φυτικών στερολών στη μείωση της χοληστερόλης Η πρόσληψη των φυτικών στερολών καθορίζει την επίδραση στα επίπεδα της LDL - χοληστερόλης βάσει μίας συνεχούς δοσοεξαρτώμενης σχέσης μεταξύ της πρόσληψης φυτικών στερολών και της ικανότητας μείωσης της LDL - χοληστερόλης 10,11. Όσο περισσότερες φυτικές στερόλες καταναλώνονται (μέχρι 2-2,5 g), τόσο μεγαλύτερη είναι η μείωση των επιπέδων LDL - χοληστερόλης. Πρόσληψη φυτικών στερολών άνω των 3 g την ημέρα έχει μικρό επιπλέον όφελος στη μείωση της χοληστερόλης και δε συνιστάται. Από τα τέλη της δεκαετίας του 80 η Unilever, σε συνεργασία με πολλούς ανεξάρτητους επιστημονικούς φορείς, διερευνά την υποχοληστερολαιμική δράση των φυτικών στερολών. Έτσι, υπάρχουν πάνω από 45 κλινικές μελέτες αποτελεσματικότητας που έχουν δημοσιευτεί σε έγκριτα επιστημονικά περιοδικά, αποδεικνύοντας την αποτελεσματικότητα των εμπλουτισμένων με φυτικές στερόλες προϊόντων Becel pro-activ στη μείωση της χοληστερόλης. Οι φυτικές στερόλες θα πρέπει να καταναλώνονται στο πλαίσιο μιας ισορροπημένης διατροφής και ενός υγιεινού τρόπου ζωής. Η αποτελεσματικότητα των φυτικών στερολών στη μείωση της LDL - χοληστερόλης 8 Μείωση LDL - χοληστερόλης (% μείωση) Φυτικές στερόλες (γραμμάρια ανά ημέρα) Βέλτιστη πρόσληψη 95% διάστημα εμπιστοσύνης Βέλτιστη πρόσληψη 05

7 Μηχανισμός δράσης φυτικών στερολών: μειώνουν την απορρόφηση της χοληστερόλης στο έντερο Οι φυτικές στερόλες έχουν την ιδιότητα να μειώνουν την απορρόφηση Λόγω του ότι οι φυτικές στερόλες έχουν παρόμοια μοριακή δομή με της χοληστερόλης από το έντερο προς την κυκλοφορία του αίματος. τη χοληστερόλη, απομακρύνουν τη χοληστερόλη από τα μικκύλια 12. Η χοληστερόλη αποτελεί απαραίτητο δομικό συστατικό του ανθρώπινου Με τον τρόπο αυτό φτάνει λιγότερη χοληστερόλη στο εντερικό οργανισμού και διαδραματίζει βασικό ρόλο στη διατήρηση των κυτταρικών τοίχωμα σε απορροφήσιμη μορφή. Ως αποτέλεσμα της κατανάλωσης μεμβρανών. Η χοληστερόλη παράγεται στο συκώτι αλλά προέρχεται και φυτικών στερολών, η απορρόφηση χοληστερόλης μειώνεται από τη διατροφή. Ως μέρος του μεταβολισμού, η χοληστερόλη κατά 30-40% 13. αναμιγνύεται με χολικά άλατα, λεκιθίνη και τριγλυκερίδια στο έντερο Η χοληστερόλη που δεν περικλείεται στα μικκύλια στο έντερο και σχηματίζει μικρά υδατοδιαλυτά συσσωματώματα τα οποία ονομάζονται αποβάλλεται (μαζί ουσιαστικά με το σύνολο των φυτικών στερολών). ανάμικτα μικκύλια. Τα μικκύλια διαδραματίζουν ουσιαστικό ρόλο στην Με τον τρόπο αυτό, η χοληστερόλη απομακρύνεται από το σώμα. απορρόφηση της χοληστερόλης, καθώς μεταφέρουν τη χοληστερόλη Ο οργανισμός αναπληρώνει τη μειωμένη απορρόφηση χοληστερόλης στο σώμα όταν εφάπτονται με το εντερικό κυτταρικό τοίχωμα. με την αύξηση της σύνθεσης χοληστερόλης. Επίδραση των φυτικών στερολών στην απορρόφηση της χοληστερόλης Έτσι, το τελικό αποτέλεσμα είναι μία σημαντική μείωση των επιπέδων Χωρίς φυτικές στερόλες Με φυτικές στερόλες της LDL - χοληστερόλης. Τα επίπεδα της HDL - χοληστερόλης και των τριγλυκεριδίων παραμένουν ανεπηρέαστα. ήπαρ Χοληστερόλη Μ εγαλύτερη απορρόφηση χοληστερόλης = υψηλότερα επίπεδα χοληστερόλης στο αίμα έντερο μικκύλιο αίμα Φυτικές στερόλες Μικρότερη απορρόφηση χοληστερόλης = χαμηλότερα επίπεδα χοληστερόλης στο αίμα Οι φυτικές στερόλες εμποδίζουν την απορρόφηση της χοληστερόλης από το έντερο προς την κυκλοφορία του αίματος, μειώνοντας σημαντικά τα επίπεδα χοληστερόλης στο αίμα. 06

8 Δοσολογία Bέλτιστη ημερήσια πρόσληψη φυτικών στερολών: 2g Συστήνεται η κατανάλωση 2-2,5 g φυτικών στερολών καθημερινά, είτε καταναλώνοντας 3 μερίδες προϊόντος επάλειψης (spread), γάλακτος ή γιαουρτιού Becel pro-activ είτε με ένα ρόφημα γιαουρτιού «1 την ημέρα». Δεν προτείνεται η κατανάλωση άνω των 3 g φυτικών στερολών /στανολών ημερησίως, καθώς δεν παρατηρείται σημαντικό επιπλέον όφελος στη μείωση της χοληστερόλης. Τα προϊόντα Becel pro-activ θα πρέπει να καταναλώνονται στο πλαίσιο ενός υγιεινού διαιτολογίου και όχι ως αντιστάθμισμα μιας κακής διατροφής, καθώς το όφελος από τη μείωση της χοληστερόλης που επιτυγχάνεται με τις φυτικές στερόλες είναι πρόσθετο σε αυτό ενός υγιεινού διαιτολογίου. Προτείνεται οι φυτικές στερόλες να καταναλώνονται καθημερινά για συνέχιση της μείωσης της χοληστερόλης. Αν διακοπεί η κατανάλωση τροφίμων εμπλουτισμένων με φυτικές στερόλες, η μείωση της χοληστερόλης που έχει επιτευχθεί θα χαθεί. Τα προϊόντα Becel pro-activ μειώνουν αποτελεσματικά τη χοληστερόλη είτε καταναλώνονται μία φορά την ημέρα ή αρκετές φορές κατά τη διάρκεια αυτής. Για μέγιστη αποτελεσματικότητα, τα τρόφιμα Becel pro-activ θα πρέπει να καταναλώνονται σε συνδυασμό με κάποιο γεύμα. Συνεχιζόμενη χρήση Becel pro-activ 0% Χωρίς χρήση Becel pro-activ Μείωση χοληστερόλης 10% Συνεχιζόμενη χρήση Becel pro-activ ΧΡΟΝΟΣ 3 εβδομάδες 6 εβδομάδες Κάθε μερίδα Becel pro-activ περιέχει φυτικές στερόλες που μειώνουν αποτελεσματικά την LDL - χοληστερόλη από 7-10% σε 2-3 εβδομάδες. Για βέλτιστο αποτέλεσμα συνεχίστε την κατανάλωση των προϊόντων της πράσινης σειράς Becel pro-activ για να διατηρήσετε μειωμένα τα επίπεδα της χοληστερόλης σας. 07

9 Διεθνείς διατροφικές οδηγίες συστήνουν τις φυτικές στερόλες Η Διεθνής Εταιρεία Αθηροσκλήρωσης 3, το Εθνικό Πρόγραμμα της στεφανιαίας νόσου περιλαμβάνουν πλέον την κατανάλωση 2 g Εκπαίδευσης για τη Χοληστερόλη (NCEP) των ΗΠΑ, καθώς και πολλοί φυτικών στερολών καθημερινά στις συστάσεις τους για τη μείωση της άλλοι διεθνείς φορείς, συμπεριλαμβανομένης της Ευρωπαϊκής χοληστερόλης. Οι φυτικές στερόλες μειώνουν σημαντικά τη Καρδιολογικής Εταιρείας, της Αμερικανικής Εταιρείας Καρδιολογίας, χοληστερόλη. Τα υψηλά επίπεδα χοληστερόλης αποτελούν παράγοντα του Ιδρύματος Καρδιολογίας της Αυστραλίας, του Ολλανδικού κινδύνου εμφάνισης στεφανιαίας νόσου. Ιδρύματος Καρδιολογίας, της Φινλανδικής Εταιρείας Διατροφής, του Η κατανάλωση τροφίμων εμπλουτισμένων με φυτικές στερόλες Φινλανδικού Ιατρικού Συλλόγου και της Ισπανικής Εταιρείας θα μπορούσε να μειώσει το κόστος των δαπανών για την ιατρική Αθηροσκλήρωσης έχουν συμπεριλάβει τις φυτικές στερόλες στις περίθαλψη. Μία εκτίμηση βάσει των δαπανών και των συνεπειών που εθνικές διατροφικές συστάσεις για τη ρύθμιση της χοληστερόλης. σχετίζονται με το έμφραγμα του μυοκαρδίου στο Ηνωμένο Βασίλειο, Πολλές διεθνείς και εθνικές διατροφικές οδηγίες για την πρόληψη προέβλεψε ότι η ετήσια εξοικονόμηση μπορεί να ανέλθει σε περίπου 87 εκατομμύρια 21. Κατευθυντήριες Οδηγίες της Διεθνούς Εταιρείας Αθηροσκλήρωσης για την Πρόληψη των Καρδιακών Παθήσεων Θεραπευτικές τροποποιήσεις για ένα διαιτολόγιο υγιεινό για την καρδιά l l l l l l l l l μείωση των κορεσμένων λιπαρών σε <7% της συνολικής ενέργειας διατήρηση κατανάλωσης trans λιπαρών οξέων σε χαμηλά επίπεδα διατήρηση της πρόσληψης ωμέγα-3 λιπαρών οξέων - λινολενικό οξύ κατά τουλάχιστον 1% της συνολικής ενέργειας (2-3 g ημέρα) - συμπληρώματα ιχθυέλαιου προαιρετικά για ασθενείς υψηλού κινδύνου (ΕPΑ+DHA: 1g/ημέρα) μείωση της προσλαμβανόμενης από την τροφή χοληστερόλης σε <200 mg /μέρα αύξηση των διαλυτών φυτικών ινών, αν είναι δυνατό, σε 10 g /ημέρα κατανάλωση τουλάχιστον 5 μερίδων φρούτων και λαχανικών καθημερινά εξασφάλιση επαρκούς πρόσληψης φολικού οξέος ( mg /ημέρα) αποφυγή υπερβολικής κατανάλωσης αλκοόλ. πάνω από g /ημέρα (άντρες) ή g / ημέρα (γυναίκες) προσθήκη φυτικών στερολών /στανολών (2 g /ημέρα) σε περίπτωση αυξημένης LDL - χοληστερόλης Πηγή: International Athersclerosis Society Executive Board, Harmonised Clinical Guidelines on Prevention of Atherosclerosis Vascular disease, March

10 Ασφάλεια φυτικών στερολών Οι φυτικές στερόλες αποτελούν φυσικά συστατικά μιας φυσιολογικής διατροφής. Οι φυτικές στερόλες είναι γνωστό ότι είναι ασφαλείς μετά από μία μακρά ιστορία κατανάλωσης. Η ασφάλεια της κατανάλωσης μεγάλων ποσοτήτων φυτικών στερολών, για τη μείωση της χοληστερόλης, έχει εξεταστεί εκτενώς από τη δεκαετία του 50 και διερευνηθεί από ανεξάρτητους ειδικούς και νομοθετικές αρχές σε παγκόσμιο επίπεδο. Το 2000 το Becel pro-activ ήταν το πρώτο προϊόν επάλειψης (μαργαρίνη) που συμμορφωνόταν πλήρως με τη Νομοθεσία περί Νεοφανών Τροφίμων της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Έχει εγκριθεί ως ασφαλές από ανεξάρτητες αρχές στην Ευρωπαϊκή Ένωση, σε χώρες όπως η Νορβηγία, Ελβετία, Ηνωμένες Πολιτείες, Αυστραλία, Νέα Ζηλανδία, Νότιο Αφρική, Βραζιλία, Ισραήλ, Ισλανδία και Ιαπωνία. Το 2004 η σειρά Becel pro-activ επεκτάθηκε - μετά από έγκριση σύμφωνα με τη νομοθεσία περί Νεοφανών Τροφίμων της Ευρωπαϊκής Ένωσης - συμπεριλαμβάνοντας τα εμπλουτισμένα με φυτικές στερόλες γάλα, γιαούρτι και ρόφημα γιαουρτιού «1 την ημέρα». Το συνεχιζόμενο πρόγραμμα της Unilever για παρακολούθηση των προϊόντων μετά την κυκλοφορία τους, επιβεβαιώνει ότι τα προϊόντα Becel pro-activ καταναλώνονται από τη σωστή ομάδα -στόχο και ότι δεν υπάρχουν στοιχεία υπερκατανάλωσης ή δυσμενών επιδράσεων για την υγεία

11 Οι φυτικές στερόλες είναι αποτελεσματικές σε διάφορους πληθυσμούς Τα προϊόντα που είναι εμπλουτισμένα με φυτικές στερόλες μειώνουν αποτελεσματικά τη χοληστερόλη, σε άτομα διαφόρων πληθυσμιακών ομάδων όπως: Σε άτομα που ακολουθούν μια «τυπική δίαιτα» αλλά και σε άτομα που ακολουθούν «δίαιτα χαμηλών λιπαρών» Σε άτομα που ακολουθούν φαρμακευτική αγωγή για μείωση χοληστερόλης, με στατίνες ή με φιμπράτες Σε άτομα με αυξημένα επίπεδα χοληστερόλης Σε άτομα που πάσχουν από διαβήτη τύπου ΙΙ Σε άτομα με οικογενή υπερχοληστερολαιμία Άτομα με διαβήτη τύπου ΙΙ και άτομα με οικογενή υπερχοληστερολαιμία Έχει καταδειχθεί ότι οι φυτικές στερόλες μειώνουν τα επίπεδα της LDL - χοληστερόλης σε άτομα με διαβήτη τύπου ΙΙ 23 και σε άτομα με οικογενή υπερχοληστερολαιμία (FH) 24 Το Becel pro-activ είναι κατάλληλο για: Διαιτολόγιο με χαμηλά λιπαρά Χορτοφάγους που καταναλώνουν αυγό και γαλακτοκομικά Καταλληλότητα των τροφίμων Becel pro-activ, για εξειδικευμένα διαιτολόγια Προϊόντα επάλειψης (όλα τα είδη) Γάλα Γιαούρτι Ρόφημα γιαουρτιού «1 την ημέρα» Χορτοφάγους Διαιτολόγιο για διαβητικούς * * Διαιτολόγιο χωρίς γαλακτοκομικά /γάλα Διαιτολόγιο χωρίς γλουτένη /κοιλιοκάκη Δυσανεξία στη λακτόζη Διαιτολόγιο χωρίς ξηρούς καρπούς Διαιτολόγιο Halal Διαιτολόγιο Kosher 10 * το γιαούρτι και το ρόφημα γιαουρτιού περιέχουν γλυκαντικές ύλες (σουκραλόζη).

12 Φυτικές στερόλες - αποτελεσματική δράση σε συνδυασμό με στατίνες Τα κλινικά δεδομένα δείχνουν ότι η κατανάλωση τροφίμων εμπλουτισμένων με φυτικές στερόλες σε συνδυασμό με στατίνες οδηγεί σε μεγαλύτερη μείωση της χοληστερόλης, από αυτή που επιτυγχάνεται μόνο με τη χορήγηση στατινών 25. Αθροιστικά οφέλη Αθροιστική δράση φυτικών στερολών και στατινών στη μείωση της χοληστερόλης 0 Ο συνδυασμός στατινών και φυτικών στερολών παράλληλα με αλλαγές στη διατροφή και στον τρόπο ζωής, μπορεί να δράσει συνεργιστικά και να βοηθήσει τα άτομα να επιτύχουν τη μείωση χοληστερόλης που επιδιώκουν. Δρουν με διαφορετικό τρόπο και έτσι το αποτέλεσμα είναι αθροιστικό: Οι στατίνες μειώνουν τα επίπεδα της LDL - χοληστερόλης 25%, κατά μέσο όρο 25 Η υιοθέτηση υγιεινής διατροφής και υγιεινού τρόπου ζωής μπορούν να μειώσουν τη χοληστερόλη κατά 5% Η ένταξη στο διαιτολόγιο τροφίμων εμπλουτισμένων με φυτικές στερόλες, μπορεί να μειώσει επιπλέον τη χοληστερόλη κατά 7-10%* % μείωση LDL - χοληστερόλης 10 Στατίνες Scholle et al, 2009 Στατίνες Ισορροπημένη διατροφή και τρόπος ζωής Φυτικές στερόλες Ο συνδυασμός στατινών και φυτικών στερολών, μπορεί να οδηγήσει σε μεγαλύτερη μείωση της χοληστερόλης από αυτή που επιτυγχάνεται με διπλασιασμό της δοσολογίας των στατινών, ο οποίος φαίνεται να οδηγεί σε επιπλέον μείωση της LDL - χοληστερόλης μόνο κατά 7% 26. Το Becel pro-activ μπορεί να χρησιμοποιηθεί παράλληλα με στατίνες ή φιμπράτες, παρέχοντας πρόσθετο όφελος στη μείωση της χοληστερόλης 27. Ωστόσο, οποιαδήποτε διαιτολογική προσέγγιση δε θα πρέπει να αποτελεί υποκατάστατο της φαρμακευτικής αγωγής για τη μείωση των λιπιδίων και αντίστροφα. Όλα τα άτομα, τα οποία λαμβάνουν στατίνες ή φιμπράτες και παράλληλα καταναλώνουν τρόφιμα εμπλουτισμένα με φυτικές στερόλες, θα πρέπει να συμβουλεύονται το γιατρό τους, καθώς ίσως χρειάζεται να αναπροσαρμοστεί η δοσολογία της φαρμακευτικής τους αγωγής. *Η κατανάλωση 1,5-2,4 g φυτικών στερολών ημερησίως, μπορεί να μειώσει την LDL - χοληστερόλη κατά 7-10% σε 2-3 εβδομάδες. 11

13 Υποστήριξη της συμμόρφωσης των ασθενών στην αλλαγή διατροφής & τρόπου ζωής Μία από τις μεγαλύτερες προκλήσεις που παρουσιάζεται σε κάθε παρέμβαση για την υγεία, η οποία απαιτείται ατομική αλλαγή της συμπεριφοράς είναι, η εξασθένηση των ατομικών δεσμεύσεων και του ενθουσιασμού, που οδηγεί σε υποτροπή. Η ομάδα εμπειρογνωμόνων του Becel pro-activ αναγνωρίζει την ανάγκη συνεχούς υποστήριξης των ασθενών, που έχουν στόχο να μειώσουν τη χοληστερόλη τους, μέσω της διατροφής και των αλλαγών στον τρόπο ζωής. Για το λόγο αυτό δημιούργησε και μία σειρά από υλικά για να βοηθήσει τον ασθενή να ξεκινήσει την παρέμβαση. Λανσάραμε ένα νέο δικτυακό τόπο για καταναλωτές, που περιέχει τα κύρια σημεία που χρειάζονται για να δεσμευτεί, να εμπνευστεί και να ενθαρρυνθεί για να παραμείνει πιστός στο νέο πλαίσιο τρόπου ζωής για τη μείωση της χοληστερόλης. Η συμβουλές που προτείνονται είναι φιλικές και προσβάσιμες στους καταναλωτές. Επισκεφθείτε το και ειδικότερα το κομμάτι που απευθύνεται στους Επαγγελματίες Υγείας, για να βρείτε πληροφορίες και υλικά που μπορείτε να χρησιμοποιήσετε, ώστε να διευκολύνετε τους ασθενείς σας σχετικά με συμβουλές για τη διατροφή και τον τρόπο ζωής. 12

14 Συχνές ερωτήσεις Τι είναι φυτικές στερόλες; Οι φυτικές στερόλες είναι φυσικά συστατικά, που βρίσκονται σε τρόφιμα της καθημερινής μας διατροφής, όπως σε φρούτα και λαχανικά, σε φυτικά έλαια, σε ξηρούς καρπούς και σε σπόρους αλλά σε πολύ μικρές ποσότητες. Οι φυτικές στερόλες έχουν χημική δομή, παρόμοια με αυτήν της χοληστερόλης. Στα φυτά διατηρούν τη δομή και λειτουργία της κυτταρικής μεμβράνης, κατά τον ίδιο τρόπο με τη βιολογική λειτουργία της χοληστερόλης στις ανθρώπινες κυτταρικές μεμβράνες. Πώς μειώνουν τη χοληστερόλη οι φυτικές στερόλες; Οι φυτικές στερόλες σταματούν (παρεμποδίζουν) την απορρόφηση /εισαγωγή της χοληστερόλης στον οργανισμό από τα εντερικά τοιχώματα. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα μείωση της LDL - χοληστερόλης του αίματος, χωρίς καμία επίδραση στην HDL - χοληστερόλη ή στα τριγλυκερίδια. Ποια είναι η διαφορά μεταξύ φυτικών στερολών και φυτικών στανολών; Και οι δύο έχουν παρόμοια χημική δομή και διαφέρουν μόνο σε ένα χημικό δεσμό. Οι φυτικές στανόλες είναι η υδρογονωμένη μορφή των στερολών και δε διαθέτουν διπλούς δεσμούς. Οι φυτικές στερόλες είναι ουσίες, οι οποίες είναι φυσικά συστατικά που βρίσκονται σε τρόφιμα καθημερινής χρήσης, όπως είναι τα φρούτα και τα λαχανικά, τα φυτικά έλαια, οι ξηροί καρποί και οι σπόροι. Χρησιμοποιούμε φυτικές στερόλες που εκχυλίζονται από φυτικά έλαια, όπως το ηλιέλαιο, το κραμβέλαιο ή το σογιέλαιο και από το έλαιο που λαμβάνεται από πεύκα. Ανεξάρτητες κλινικές μελέτες δείχνουν ότι οι στερόλες και οι στανόλες έχουν την ίδια αποτελεσματικότητα σε ό,τι αφορά στην ικανότητα μείωσης της χοληστερόλης και παίζουν σημαντικό ρόλο στα τρόφιμα καθώς τους προσδίδουν οφέλη για την υγεία της καρδιάς. Οι φυτικές στερόλες είναι ασφαλείς; Οι φυτικές στερόλες είναι ασφαλείς - είναι φυσικά συστατικά του διαιτολογίου μας αλλά η περιεκτικότητα των καθημερινών τροφίμων σε στερόλες είναι μικρή. Για να επιτευχθεί ουσιαστική μείωση των επιπέδων της χοληστερόλης, πρέπει να αυξήσουμε την ημερήσια πρόσληψη στερολών σε επίπεδα περίπου 5 φορές υψηλότερα από τα επίπεδα στα οποία απαντώνται στα συνήθη τρόφιμα. Είμαστε ικανοποιημένοι, γιατί είναι ασφαλείς και σ αυτά τα επίπεδα. Η ασφάλειά τους υποστηρίζεται από ένα μεγάλο αριθμό επιστημονικών δεδομένων, στα οποία περιλαμβάνονται ακόμη και μελέτες με υψηλή δοσολογία σε διαφορετικές πληθυσμιακές ομάδες, καθώς και μακροχρόνιες μελέτες. Όλες αυτές οι μελέτες εξέτασαν παραμέτρους κλειδιά για την ασφάλεια της λήψης των φυτικών στερολών. Επιπροσθέτως, η ασφάλεια των φυτικών στερολών έχει επιβεβαιωθεί με ανασκόπηση των μελετών από πολλές νομοθετικές αρχές ανά τον κόσμο, στις οποίες συμπεριλαμβάνεται και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή για την Ασφάλεια Τροφίμων (EFSA: European Foods Safety Association). 13

15 Συχνές ερωτήσεις Τα τρόφιμα που είναι εμπλουτισμένα με φυτικές στερόλες είναι κατάλληλα για έγκυες ή θηλάζουσες γυναίκες και για παιδιά κάτω των 5 ετών; Οι φυτικές στερόλες θεωρούνται ασφαλή συστατικά για τη μείωση της χοληστερόλης. Ωστόσο, δε συστήνουμε τα τρόφιμα που είναι εμπλουτισμένα με φυτικές στερόλες σε παιδιά και σε έγκυες ή θηλάζουσες γυναίκες, γιατί αυτές οι ομάδες έχουν εξειδικευμένες διατροφικές ανάγκες και φυσιολογικά η μείωση της χοληστερόλης δεν αποτελεί προτεραιότητα γι αυτές. Οι διατροφικές ανάγκες αυτών των ομάδων καλύπτονται καλύτερα χρησιμοποιώντας μια απλή φυτική soft μαργαρίνη, όπως το Βιτάμ ή το Flora Soft και υιοθετώντας ένα ισορροπημένο διαιτολόγιο, όπως θα το καθορίσει ο διαιτολόγος τους, με βάση τις προσωπικές τους διαθρεπτικές ανάγκες. Σημείωση: σε παιδιά άνω των 2 ετών με οικογενή υπερχοληστερολαιμία ή παιδιά κάτω των 10 ετών (στα οποία δεν επιτρέπεται η φαρμακευτική αγωγή) με υψηλά επίπεδα χοληστερόλης, οι οδηγίες της Αμερικανικής Παιδιατρικής Ακαδημίας 28 συστήνουν τη χρήση φυτικών στερολών όταν δεν επιτυγχάνεται επιθυμητή μείωση της χοληστερόλης μόνο με αλλαγές στη διατροφή. Σε τι διαφέρουν τα προϊόντα Becel pro-activ από τα άλλα προϊόντα Becel; Τα προϊόντα της «πράσινης σειράς» Becel pro-activ σχεδιάστηκαν ειδικά για άτομα που επιθυμούν να μειώσουν αποτελεσματικά τη χοληστερόλη τους, μέσω διαιτητικών αλλαγών. Όλα τα προϊόντα Becel pro-activ για τη μείωση της χοληστερόλης είναι εμπλουτισμένα με φυτικές στερόλες, για τις οποίες είναι κλινικά αποδεδειγμένο ότι μειώνουν αποτελεσματικά τη χοληστερόλη, στο πλαίσιο ενός ισορροπημένου διαιτολογίου και ενός υγιεινού τρόπου ζωής. Η σειρά των άλλων προϊόντων Becel δεν είναι εμπλουτισμένη με φυτικές στερόλες και δεν έχουν στόχο την αποτελεσματική μείωση της χοληστερόλης. Είναι σχεδιασμένα έτσι, ώστε να συμβάλουν θετικά σε ένα διαιτολόγιο υγιεινό για την καρδιά, γιατί έχουν υψηλή περιεκτικότητα σε ακόρεστα λιπαρά και περιέχουν πολύ λιγότερα κορεσμένα λιπαρά από το αγελαδινό βούτυρο. Το Becel pro-activ έχει δοκιμαστεί σε ελληνικό πληθυσμό; Πρόσφατη μελέτη 29 που πραγματοποιήθηκε σε Έλληνες με μεταβολικό σύνδρομο, που ακολουθούσαν μια δυτικού τύπου διατροφή, έδειξε την αποτελεσματικότητα των φυτικών στερολών στη μείωση της ολικής και LDL - χοληστερόλης (15,9% και 20,3% αντίστοιχα). Παρατηρήθηκε, επίσης, σημαντική μείωση των μικρών και πυκνών LDL, της apob, καθώς και των τριγλυκεριδίων. Έχει επιπλέον πραγματοποιηθεί και μελέτη 30 σε παιδιά και εφήβους (5,5-16,5 ετών) με υπερχοληστερολαιμία, όπου καταδείχθηκε η αποτελεσματικότητα των φυτικών στερολών οδηγώντας σε μια μέση μείωση κατά 14% της ολικής και LDL - χοληστερόλης. 14

16 Facts about Becel Βιβλιογραφία 1 World Health Organisation (WHO). Diet, nutrition and the prevention of chronic diseases. Report of a joint WHO/FAO Expert Consultation. WHO Technical Report Series 916. Geneva, Panagiotakos DB, Pitsavos C, Arvaniti F. Stefanadis C. Adherence to the Mediterranean food pattern predicts the prevalence of hypertension, hypercholesterolemia, diabetes and obesity, among healthy adults; the accuracy of the MedDietScore. Volume 44, Issue 4, April 2007, Pages International Atherosclerosis Society Executive Board, Harmonised Clinical Guidelines on Prevention of Atherosclerotic Vascular Disease. March National Cholesterol Education Program. Executive summary of the third report of the National Cholesterol Education Program (NCEP) expert panel on detection, evaluation and treatment of high blood cholesterol in adults (adult treatment panel III). JAMA 2001; 285: Grundy SM, Cleeman JI, Merz CN, Brewer HB Jr, Clark LT, Hunninghake DB, Pasternak RC, Smith SC Jr, Stone NJ; for the Coordinating Committee of the National Cholesterol Education Program. Implication of recent clinical trials for the National Cholesterol Education Program Adult Treatment Panel III guidelines. Circulation 2004; 110: Tolonen H, Keil U, Ferrario M, Evans A. Prevalence, awareness and treatment of hypercholesterolaemia in 32 populations: results from the WHO MONICA Project. Int J Epidemiol 2005; 34(1): Clarke R, Frost C, Collins R, Appleby P, Peto R. Dietary lipids and blood cholesterol: quantitative meta-analysis of metabolic ward studies. BMJ 1997; 314(7074): Katan MB, Grundy SM, Jones P, Law M, Miettinen T, Paoletti R; Stresa Workshop Participants. Efficacy and safety of plant stanols and sterols in the management of blood cholesterol levels. Mayo Clin Proc 2003 Aug; 78(8): Review. 9 Mensink RP, Zock PL, Kester ADM, Katan B. Effects of dietary fatty acids and carbohydrates on the ratio of serum total to HDL-cholesterol and on serum lipids and apolipoproteins: a meta-analysis of 60 controlled trials. Am J Clin Nutr 2003;77: Law M. Plant sterol and stanol margarines and health. BMJ 2000;320: Hendriks HF, Weststrate JA, Van Vliet T, Meijer GW. Spreads enriched with three different levels of vegetable oil sterols and the degree of cholesterol lowering in normocholesterolaemic and mildly hypercholesterolaemic subjects. Eur J Clin Nutr 1999;53: Trautwein EA, Duchateau GSMJE, Lin YG, Mel nikov SM, Molhuizen HOF, Ntanios FY. Proposed mechanisms of cholesterol-lowering action of plant sterols. Eur J Lipid Sci Tech 2003; 105: Tikkanen MJ, Hogstrom P, Tuomilehto J et al. Effect of a diet based on low-fat foods enriched with nonesterified plant sterols and mineral nutrients on serum cholesterol. Am J Cardiol 2001; 88: Normen AL, Brants HA, Voorrips LE, Andersson HA, van den Brandt PA, Goldbohm RA. Plant sterol intakes and colorectal cancer risk in the Netherlands Cohort Study on Diet and Cancer. Am J Clin Nutr 2001;74(1): Andersson SW, Skinner J, Ellegard L, Welch AA, Bingham S, Mulligan A, Andersson H, Khaw KT. Intake of dietary plant sterols is inversely related to serum cholesterol concentration in men and women in the EPIC Norfolk population: a cross-sectional study. Eur J Clin Nutr 2004;58(10): Valsa LM, Lemstrom A, Ovaskainen ML, Lampi AM, Toivo J, Korhonen T, Piironen V. Estimation of plant sterol and cholesterol intake in Finland: quality of new values and their effect on intake. Br J Nutr 2004;92(4): (8). 17 Vuoristo M, Miettinen TA. Absorption, metabolism, and serum concentrations of cholesterol in vegetarians: effects of cholesterol feeding. Am J Clin Nutr 1994;59(6): Normen L, Johnsson M, Andersson H, van Gameran Y, Dutta P. Plant sterols in vegetables and fruits commonly consumed in Sweden. Eur J Nutr 1999;38: Normen L, Bryngelsson S, Johnsson M, Evheden P et al. They phytosterol content of some cereal foods commonly consumed in Sweden and in the Netherlands. J Food Comp Analysis 2002;15(6): Weihrauch JL, Gardner JM. Sterol content of foods of plant origin. J Am Diet Assoc 1978;73(1): Phillips C, Belsey J, Schindler J. Flora pro.activ: a clinical and financial impact analysis. J Med Econ 2000; 3: Lea LJ and Hepburn PA. Safety evaluation of phytosterol-esters. Part 9:Results of a European post-launch monitoring programme. Food Chem Toxicol 2006;44(18): Lee YM, Haastert B, Scherbaum W, Hauner H. A phytosterol-enriched spread improves the lipid profile of subjects with type 2 diabetes mellitus - a randomized controlled trial under free-living conditions. Eur J Nutr 2003; 42(2): Amundsen Å &, Ntanios F, Put N V.d, Ose L. Long-term compliance and changes in plasma lipids, plant sterols and carotenoids in children and parents with FH consuming plant sterol ester-enriched spread. Eur J Clin Nutr 2004; 58(12): Scholle JM, Baker WL, Talati R, Coleman CI. The effect of adding plant sterols or stanols to statin therapy in hypercholesterolemic patients: systematic review and metaanalysis. Journal of American College of Nutrition 2009; 28: Roberts WC. The rule of 5 and the rule of 7 in lipid-lowering by statin drugs. Am J Cardiol 1997; 80: Simons LA. Additive effect of plant sterol-ester margarine and cerivastatin in lowering low-density lipoprotein cholesterol in primary hypercholesterolemia. Am J Cardiol 2002; 90: Expert Panel on Integrated Guidelines for Cardiovascular Health and Risk Reduction in Children and Adolescents: Summary Report. Pediatrics Vol. 128 No. Supplement 5 December 1, 2011 pp. S213 -S Sialvera TE et al., Phytosterols supplementation decreases plasma small and dense LDL levels in metabolic syndrome patients on a westernized type diet. Nutr Metab Cardiovasc Dis 2011; doi: /j.numecd S. Vorre, E. Klinaki, E. Tsouvalas, A. Drakatos, A Marmarinos, A Garoufi. Effectiveness of dietary plant sterols on lowering LDL-cholesterol in children and adolescents. Acta Pædiatrica 2010, 99 (Suppl. 462), pp

17 Σχετικά με τα προϊόντα Becel pro-activ l Το Becel pro-activ είναι μία σειρά προϊόντων διατροφής, εμπλουτισμένων με εστέρες φυτικών στερολών που έχει αποδειχθεί ότι μειώνουν αποτελεσματικά τη χοληστερόλη εντός 2-3 εβδομάδων. Απευθύνονται σε άτομα τα οποία επιθυμούν να μειώσουν αποτελεσματικά τα επίπεδα της LDL - χοληστερόλης τους, μέσω αλλαγών στη διατροφή τους και συστήνονται στο πλαίσιο ενός υγιεινού διαιτολογίου και γενικότερα ενός υγιεινού τρόπου ζωής l Σε περισσότερες από 190 μελέτες, οι οποίες δημοσιεύτηκαν σε έγκριτα επιστημονικά περιοδικά, αποδεικνύεται ότι οι φυτικές στερόλες και οι στανόλες μειώνουν σημαντικά την LDL - χοληστερόλη. Από αυτές, πάνω από 45 κλινικές δοκιμές έχουν αποδείξει την αποτελεσματικότητα των εμπλουτισμένων με φυτικές στερόλες τροφίμων Becel pro-activ στη μείωση της χοληστερόλης. Επιπλέον, οι φυτικές στερόλες περιλαμβάνονται σε διεθνείς και εθνικές διατροφικές συστάσεις για τον έλεγχο της χοληστερόλης l Έχει αποδειχτεί ότι τα εμπλουτισμένα με φυτικές στερόλες τρόφιμα συμβάλλουν στη μείωση της χοληστερόλης σε πολλές ομάδες ατόμων, συμπεριλαμβανομένων όσων πάσχουν από διαβήτη τύπου ΙΙ, όσων ακολουθούν φαρμακευτική αγωγή, όπως στατίνες και φιμπράτες, για τη μείωση των λιπιδίων - περιπτώσεις στις οποίες δρουν αθροιστικά με τα φάρμακα αυτά - καθώς και παιδιών και ενηλίκων με οικογενή υπερχοληστερολαιμία Η πρόσληψη αυτή μπορεί να επιτευχθεί: με την καθημερινή κατανάλωση 3 μερίδων προϊόντων της «πράσινης σειράς» Becel pro-activ (μαργαρίνη, γάλα, γιαούρτι) ή με την καθημερινή κατανάλωσηενός ροφήματος γιαουρτιού «1 την ημέρα» l Η κατανάλωση 2 g φυτικών στερολών καθημερινά, στο πλαίσιο ενός υγιεινού διαιτολογίου και τρόπου ζωής έχει αποδειχτεί ότι μειώνει την LDL - χοληστερόλη 7-10%, σε 2-3 εβδομάδες Η στεφανιαία νόσος έχει πολλαπλούς παράγοντες κινδύνου και η μεταβολή ενός από αυτούς ενδέχεται να έχει ή να μην έχει ευεργετικό αποτέλεσμα. Άρα, πιθανώς να χρειάζεται τροποποίηση κι άλλων παραγόντων κινδύνου για να μειωθεί ο συνολικός κίνδυνος. Η μείωση της χοληστερόλης με κατανάλωση τροφίμων Βecel pro- activ έχει αποδειχτεί αποτελεσματική και ασφαλής και τα προϊόντα αυτά διατίθενται σε περισσότερες από 30 χώρες παγκοσμίως. Για περισσότερες πληροφορίες επισκεφθείτε το site του Becel pro-activ: και το ειδικό κομμάτι για τους Επαγγελματίες Υγείας. l Οι ειδικοί συνιστούν την κατανάλωση 2-2,5 g φυτικών στερολών καθημερινά, στο πλαίσιο ενός υγιεινού διαιτολογίου για τη μείωση της χοληστερόλης 16

18

19 ΕΛΑΪΣ-UNILEVER HELLAS A.E., Τμήμα Διατροφής & Επιστημονικής Επικοινωνίας